ﺱﺭﺪﻣ ﻥﺍﺭﺎﮑﻤﻫ ﻭ ﻱﻮﻧﺎﺛ :
ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ،ﻦﺑﺮﮐ ﺪﻴﺴﮐﺍ ﻱﺩ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺛﺍ ...
۴۷
ﻪﻠﺠﻣ ﻡﻮﻠﻋ ﮔ ﻴ ﻋﺍﺭﺯ ﻥﺎﻫﺎ ﻲ ﻥﺍﺮﻳﺍ
ﺩ ﻩﺭﻭ ۴۰
، ﻩﺭﺎﻤﺷ ۴
، ۱۳۸۸ ) ۵۷
‐ ۴۷ (
ﻐﺗ ﺮﺛﺍ ﻴﻴ ﺩ ﺕﺍﺮ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﺩﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ،ﻦﺑﺮﮐﺪ
ﮐﺮﺗ ﻭ ﻴ ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺕﺎﺒ ﻴ
ﮑ ﻲ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ )
Triticum aestivum L.
(
ﻤﺣ ﻴ ﭼﻮﻠﺑ ﺎﺿﺭﺪ
۱ﻲ ﺱﺭﺪﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﻲﻠﻋ ﺪﻴﺳ ، ﻱﻮﻧﺎﺛ
*٢
ﻭ ﻳ ﺤ ﻲﻴ ﻡﺎﻣﺍ
۳
١ ، ٢
، ﻮﺠﺸﻧﺍﺩ ﻱ ﺮﺘﮐﺩ ﻱ ﻭ ﺩﺎﺘﺳﺍ
، ﺱﺭﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ ﻩﺎﮕﺸﻧﺍﺩ ﻱﺯﺭﻭﺎﺸﻛ ﺓﺪﻜﺸﻧﺍﺩ
٣
، ﺩﺎﺘﺳﺍ
، ﺯﺭﻭﺎﺸﮐ ﺓﺪﮑﺸﻧﺍﺩ ﻱ
ﺷ ﻩﺎﮕﺸﻧﺍﺩ ﻴ ﺯﺍﺮ
) ﺖﻓﺎﻳﺭﺩ ﺦﻳﺭﺎﺗ :
۱۳ / ۶ / ۸۶
‐ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳﺭﺎﺗ :
۱ / ۸ / ۸۷ (
ﻩﺪﻴﮑﭼ
ﮑﺸﺧ ﻲ ﺍﺰﻓﺍ ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ، ﻳ
ﺩ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ﻱ
ﺴﮐﺍ ﻴ ﺤﻣ ﺓﺪﻤﻋ ﺭﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺳ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﻴ
ﻄ ﻲ ﺁ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻳ
ﺓﺪﻨ
ﺍﺬﻏ ﻲﻳ ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺍﺭ ﺮﺸﺑ ﻴ
ﺩﺍﺩ ﺪﻨﻫﺍﻮﺧ ﺭﺍﺮﻗ ﺮ .
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﺯﺍ ﻑﺪﻫ ﺍ
ﻱ ﺳﺭﺮﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻲ
ﺧﺮﺑ ﻭ ﺩﺮﮑﻠﻤﻋ ﻲ
ﮐﺮﺗ ﻴ ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺕﺎﺒ ﻴ
ﮑ ﻲ ﭘ ﻢﻗﺭ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﻴ
ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺯﺎﺘﺸ ﻴ
ﺩ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺡﻮﻄﺳ ﺮ ﻱ
ﺴﮐﺍ ﻴ ﻦﺑﺮﮐﺪ ) ٤٠٠ ﻭ ٩٠٠
ﻣ ﻴ ﺍﻮﻫ ﻝﻮﻣ ﺮﺑ ﻝﻮﻣ ﻭﺮﮑ (
ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ، )
ﺢﻄﺳ ﻪﺳ UV-A, B, C ﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﻴ ﺕﺪﺷ ﺎﺑ ﺐ ١٨
, ٢٥ ﻭ ٤٠
ﻣ ﻴ ﺘﻧﺎﺳ ﺮﺑ ﺕﺍﻭ ﻭﺮﮑ ﻲ
ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ( ﺩﻮﺒﻤﮐ ﻭ ﺑﺁ ﺏﺁ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ) ﻣ ﻪﺑ ﻴ ﻥﺍﺰ ٦٠ ﻓﺮﻇ ٪ ﻴ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺖ ( ﺖﺳﺍ ﻩﺩﻮﺑ . ﺎﺘﻧ ﻳ ﻥﺎﺸﻧ ﺞ
ﻣ ،ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺩﺍﺩ ﻴ
ﻪﻧﺍﺪﮕﻧﺭ ﻥﺍﺰ ﺎﻫ
ﻱ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ،ﻦ ﻴ
ﺋﻮﻨﺗﻭﺭﺎﮐ ﻭ ﺪ ﻴ
ﺎﻫﺪ ﻱ
ﺍﺰﻓﺍ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﻳ
ﻪﻧﺍﺩ ﺩﺮﮑﻠﻤﻋ ﻭ ﺶ ﻳ
ﺖﻓﺎ . ﺍﺰﻓﺍ ﺎﻣﺍ ﻳ ﺩ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ﻱ
ﺴﮐﺍ ﻴ ﻣ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﻴ ﻪﻧﺍﺪﮕﻧﺭ ﻥﺍﺰ ﺎﻫ
ﻱ
ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﻼﻓ ﻭ ﻦ ﺋﻮﻧﻭ ﻴ ﺩﺍﺩ ﺶﻫﺎﮐ ﺍﺭ ﮒﺮﺑ ﺪ .
ﻧ ﺏﺁ ﺩﻮﺒﻤﮐ ﻴ
ﺩﺎﻘﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺰ ﻳ
ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﺮ ﻴ ﻭ ﺪ
ﺋﻮﻨﺗﻭﺭﺎﮐ ﻴ ﺎﻫﺪ ﻱ ﺩﺮﮔ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﻳ
ﺪ . ﺍﺰﻓﺍ ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﻳ
ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﻣ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﻴ ﻫﻮﺑﺮﮐ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﺕﺍﺭﺪ ﺎﻫ ﻱ ﺶﻫﺎﮐ ﮒﺮﺑ ﻳ
ﻐﺗ ﻭ ﺖﻓﺎ ﻴﻴ ﻣ ﺮ ﻴ ﺑﺁ ﺏﺁ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﺭﺎ ﻱ ﺛﺄﺗ ﺩﺭﺍﻮﻣ ﺐﻠﻏﺍ ﺭﺩ ﻴ
ﺮ
ﺯ ﻳ ﺩﺎ ﻱ ﻣ ﺮﺑ ﻴ ﺑﺮﮐ ﻥﺍﺰ ﻫﻮ ﻴ ﺕﺍﺭﺪ ﺎﻫ ﻱ ﺖﺷﺍﺪﻧ ﮒﺮﺑ .
ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻴ ﺎﻫﺪ ﻱ ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﮒﺮﺑ
ﺑﺁ ﺩﻮﺒﻤﮐ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ﺍﺰﻓﺍ ﻳ ﺶ ﻳ ﻟﻭ ﺖﻓﺎ ﻲ ﺍ ﻳ ﺍﺰﻓﺍ ﺎﺑ ﺭﺍﺪﻘﻣ ﻦ ﻳ
ﺩ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ﻱ
ﺴﮐﺍ ﻴ ﺶﻫﺎﮐ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﻳ
ﺖﻓﺎ . ﺎﺑ ﻞﮐ ﺭﺩ
ﻣ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﻊﺸﻌﺸﺗ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺶﻫﺎﮐ ﻴ
ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻥﺍﺰ ﻴ ﺶﻫﺎﮐ ﮒﺮﺑ ﻞ ﻳ
ﺖﻓﺎ . ﺍ ﺎﻣﺍ ﻳ ﻐﺗ ﻦ ﻴﻴ ﺖﻈﻠﻏ ﺭﺩ ﺮ ﺎﻫ
ﻱ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﺮﮐﺪ ﺩﺎﻘﻣ ﻭ ﻦﺑ ﻳ ﺑﺁ ﺏﺁ ﺕﻭﺎﻔﺘﻣ ﺮ ﻴ
ﺭﺎ ﻱ ﺪﻧﻭﺭ ﻳ ﻧﺎﺴﮑ ﻲ ﺖﺷﺍﺪﻧ . ﻣ ﻴ ﺌﺗﻭﺮﭘ ﻥﺍﺰ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ﻱ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﻝﻮﻠﺤﻣ
ﻧ ﻥﺎﻧ ﻴ ﺍﺰﻓﺍ ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﺰ ﻳ
ﺩ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ﻱ
ﺴﮐﺍ ﻴ ﺑﺁ ﺶﻨﺗ ﻭ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﻲ
ﺶﻫﺎﮐ ﻳ ﺖﻓﺎ . ﺭﺩ
ﻣ ﻞﮐ ﻲ ﻨﭼ ﻥﺍﻮﺗ ﻴ ﺘﻧ ﻦ ﻴ ﺁ ﺭﺩ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠ ﻳ
ﻠﻗﺍ ﺩﺮﺧ ﺭﺩ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﻩﺪﻨ ﻴ
ﻐﺗ ﻢ ﻴﻴ ﺗﺍﺮ ﻲ ﻈﻧ ﻴ ﺍ ﺭﺩ ﻪﭽﻧﺁ ﺮ ﻳ
ﺯﺁ ﻦ ﺎﻣ ﻳ ﺶ
ﺒﺷ ﻴ ﺯﺎﺳ ﻪ ﻱ ﻣ ،ﺪﻫﺩ ﺥﺭ ﻴ
ﻫﻮﺑﺮﮐ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﺕﺍﺭﺪ ﺌﺗﻭﺮﭘ ﻭ ﺎﻫ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ﻱ ﻭ ﻪﺑ ﺕﻼﻏ ﻝﻮﻠﺤﻣ ﻳ
ﺮﺘﻤﻬﻣ ﺯﺍ ﻪﮐ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﻩﮋ ﻳ
ﻦ
ﺍﺬﻏ ﺕﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﻳ
ﻣ ﻥﺎﻬﺟ ﻲ ﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻴ
ﺩﺮﮐ ﺪﻫﺍﻮﺧ ﺍﺪ .
ﻨﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﻭ ﻴ
ﮔ ﺔ ﻴ ﻣ ﻩﺎ ﻴ ﺍ ﺩﺮﮑﻠﻤﻋ ﻥﺍﺰ ﻳ
ﻦ
ﺩﺮﺒﻫﺍﺭ ﻝﻮﺼﺤﻣ ﻱ
ﺪﺷ ﻢﮐ .
ﻩﮊﺍﻭ ﺎﻫ ﻱ ﻠﮐ ﻴ ﺪ ﻱ ﺩ ،ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ : ﻱ
ﺴﮐﺍ ﻴ ﻢﮐ ﺶﻨﺗ ،ﻦﺑﺮﮐﺪ ﺑﺁ
ﻲ ﮐﺮﺗ ،ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ، ﻴ
ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺕﺎﺒ ﻴ
ﮑ ﻲ
ﺩﺮﮑﻠﻤﻋ ،ﮒﺮﺑ
.
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﮑﺸﺧ ﻲ ﺍﺰﻓﺍ ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ، ﻳ
ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﺤﻣ ﺓﺪﻤﻋ ﺭﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺳ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﻴ
ﻄ ﻲ ﺁ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻳ
ﺓﺪﻨ
ﺍﺬﻏ ﻲﻳ ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺍﺭ ﺮﺸﺑ ﻴ
ﺩﺍﺩ ﺪﻨﻫﺍﻮﺧ ﺭﺍﺮﻗ ﺮ .
ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﺎﻫ ﻱ ﺧﺍ
ﻴ ﻣ ﺩﺭﻭﺁﺮﺑ ﺮ ﻲ
ﻥﺮﻗ ﻂﺳﺍﻭﺍ ﺎﺗ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ ﺮﺿﺎﺣ
CO2
ﺭﺩ ﻮﺟ
ﺎﻘﻣ ﻳ ﺘﻌﻨﺻ ﺯﺍ ﻞﺒﻗ ﺡﻮﻄﺳ ﺎﺑ ﻪﺴ ﻲ
ﺪﺷ ﺪﻫﺍﻮﺧ ﺮﺑﺍﺮﺑﻭﺩ ﻥﺪﺷ
Watson et al., 1990)
Schutz & Fangmeier, 2001 ؛ .(
ﺍﺰﻓﺍ ﺎﺑ ﻥﺎﻣﺰﻤﻫ ﻳ
CO2 ﺶ ﺮﻔﺳﻮﺗﺍﺮﺘﺳﺍ ﻥﺯﺍ ﺖﻈﻠﻏ ، ﻱ
ﺭﺩ
ﻝﻮﺌﺴﻣ ﻩﺪﻨﺴﻳﻮﻧ *
يﻮﻧﺎﺛ سرﺪﻣ ﺪﻤﺤﻣ ﻲﻠﻋ ﺪﻴﺳ :
ﻦﻔﻠﺗ : ۱۴۸۱۶۳۷
‐ ۰۹۱۲
E-mail: [email protected]
۴۸ ﻪﻠﺠﻣ
ﻲﻋﺍﺭﺯ ﻥﺎﻫﺎﻴﮔ ﻡﻮﻠﻋ ﻩﺭﻭﺩ ،ﻥﺍﺮﻳﺍ
۴۰
، ﻩﺭﺎﻤﺷ ۴ ، ۱۳۸۸
ﺘﻧ ﻴ ﺩ ﻭ ﺎﻬﻨﺑﺮﮐﻭﺭﻮﻠﻓﻭﺮﻠﮐ ﺭﺎﺸﺘﻧﺍ ﺔﺠ ﻳ
ﺎﻫﺯﺎﮔ ﺮﮕ ﻱ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﺍ ﻱ ﻭﺭ
ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﻲ
ﺪﺷﺎﺑ
Tosserams et al., 2001) (
. ﻟﺩ ﻪﺑ ﻴ ﻞ
ﺍﻳ ﻣ ،ﻥﺯﺍ ﺶﻫﺎﮐ ﻦ ﻴ
ﺶﺑﺎﺗ ﻥﺍﺰ ﺷﺭﻮﺧ UV-B
ﻴ ﺢﻄﺳ ﺭﺩ ﺪ
ﻣﺯ ﻴ ﻧ ﻦ ﻴ ﺍﺰﻓﺍ ﻝﺎﺣ ﺭﺩ ﺰ ﻳ
ﺖﺳﺍ ﺶ
World Meterological )
Organization, 1994
.(
ﺘﻧ ﺭﺩ ﻴ ﺠ ﻪ ﻥﺮﻗ ﺭﺩ ۲۱
ﮔﺪﻧﺯ ، ﻲ
ﮔ ﻴ ﺍﺰﻓﺍ ﺎﺑ ﻥﺎﻫﺎ ﻳ
CO2 ﺶ ﺤﻣ ﺭﺩ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﻭ ﻮﺟ ﻴ
ﻂ
ﺯ ﻳ ﺩﻮﺑ ﺪﻫﺍﻮﺧ ﻭﺮﺑﻭﺭ ﺖﺴ .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﺳﻮﮐﺍ ﻦ ﻴ ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ﻱ ﻭ ﮏﺸﺧ
ﻧﻴ ﮏﺸﺧ ﻪﻤ ۴۰
ﮑﺸﺧ ﺢﻄﺳ ﺪﺻﺭﺩ ﻲ
ﺎﻫ ﻱ ﻣﺯ ﻴ ﻝﺎﻐﺷﺍ ﺍﺭ ﻦ
ﺍ ﺦﺳﺎﭘ ﮎﺭﺩ ﺲﭘ ،ﺖﺳﺍ ﻩﺩﺮﮐ ﻳ
ﺤﻣ ﻦ ﻴ ﻂ ﺍﺰﻓﺍ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻳ
CO2 ﺶ
ﻣ ﻢﻬﻣ ﻮﺟ ﻲ
ﺪﺷﺎﺑ . ﺶﺑﺎﺗ ﺪﻧﺎﺑ ﻪﺳ ﻪﺑ ﻱﺩﺍﺩ ﺭﺍﺮﻗ ﺭﻮﻄﺑ UV
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺩﻮﺷ
ﺖﻴﻤﻫﺍ ﻭ ﻱﮊﺮﻧﺍ ﻱﺍﺭﺍﺩ ﻚﻳﺮﻫ ﻪﻛ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺗﻭﺎﻔﺘﻣ ﻲﻜﻳﮊﻮﻟﻮﻛﺍ ﻭ ﻲﻜﻳﮊﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ .
ﺶﺑﺎﺗ
UV-C
) ۲۸۰ ‐
nm۱۹۰ ( ﻠﺳ ﺓﺪﻨﺸﻛ ﺕﺪﺷ ﻪﺑ ﺪﻧﺎﺑ ﻦﻳﺍ ﺎﻣﺍ ،ﺖﺳﺍ ﻝﻮ
ﺩ ﻥﮋﻴﺴﻛﺍ ﺔﻠﻴﺳﻮﺑ ﻱﺪﻴﺷﺭﻮﺧ UV-C
ﻭ ﺭﺩ ﻥﺯﺍ ﻭ ﻲﻤﺗﺍ
ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺮﻔﺴﻤﺗﺍ ﺟ
ﻲﻣ ﺏﺬ ﺩﻮﺷ . ﺪﻧﺎﺑ ) UV-B
۳۱۵
‐ ۲۸۰
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( ﺖﺳﺍ ﻱﮊﺮﻧﺍ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻭ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻱﺍﺭﺍﺩ
ﺍﺮﺘﺳﺍ ﻥﺯﺍ ﻪﻳﻻ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺗ
ﻲﻣ ﺫﻮﻔﻧ ﺮﻔﺳﻮ ﺪﻨﻛ
. ﺔﻠﻴﺳﻮﺑ ﺪﻧﺎﺑ ﻦﻳﺍ
ﻝﻮﻜﻟﻮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻜﻳﮊﻮﻟﻮﻴﺑ ﻱﺎﻫ
ﻲﻣ ﺏﺬﺟ ﺕﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﺎﻣﺍ ،ﺩﻮﺷ
ﻥﺯﺍ ﻪﻳﻻ ﺮﻴﺴﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﻭ ﻥﺯﺍ ﺖﻈﻠﻏ ﺭﺩ )
ﺯﺍ ﺭﻮﻧ ﺩﺭﻮﺧﺮﺑ ﻪﻳﻭ
ﻦﻴﻣﺯ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻴﺷﺭﻮﺧ (
، ﺭ ﺖﺑﻮﻃ
، ﻞﺳﻭﺮﺋﺁ ﻞﻣﺍﻮﻋ ﻭ ﺎﻫ
ﺕﻭﺎﻔﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﮕﻳﺩ ﻱﺩﺎﻳﺯ ﻱﺎﻫ
ﺭﺩ ﺶﺑﺎﺗ ﺭﺍﺪﻘﻣ
UV-B
ﻲﻣ ﻦﻴﻣﺯ ﻪﺑ ﻩﺪﻴﺳﺭ ﺪﻧﻮﺷ
. ﻦﻳﺍ ﺭﺩ ﺶﺑﺎﺗ ﻪﺑ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﻦﻳﺍﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺩﺭﺍﺩ ﻱﺮﻔﺳﻮﺗﺍﺮﺘﺳﺍ ﻥﺯﺍ ﻪﻳﻻ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ﻱﺩﺎﻳﺯ ﻁﺎﺒﺗﺭﺍ ﺪﻧﺎﺑ .
UV-A ﺶﺑﺎﺗ
nm) ۴۰۰ ‐ ۳۱۵ ( ﺪﻨﭼ ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ ﺐﻴﻛﺮﺗ
ﻲﻣ ﺏﺬﺟ ﻉﺎﺒﺷﺍ ﺮﻴﻏ ﹰﺍﺪﻳﺪﺷ ﻲﻜﻳﮊﻮﻟﻮﻴﺑ ﻲﻣ ﻭ ﺩﻮﺷ
ﺪﻧﺍﻮﺗ
ﺮﻓ ﺯﺍ ﻲﻀﻌﺑ ﺁ
ﺗ ﺖﺤﺗ ﺍﺭ ﻲﻜﻳﮊﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻱﺎﻫﺪﻨﻳ ﺄ
ﺪﻫﺩ ﺭﺍﺮﻗ ﺮﻴﺛ .
ﺶﺑﺎﺗ ﺭﻮﻧ ﻱﮊﺮﻧﺍ ﺯﺍ ﻱﺩﺎﻳﺯ ﻭ ﺖﺑﺎﺛ ﹰﺎﺘﺒﺴﻧ ﺶﺨﺑ UV-A
ﺪﻴﺷﺭﻮﺧ ) ﻥﺯﺍ ﻪﻳﻻ ﻥﻭﺪﺑ ﺎﻳ ﻩﺍﺮﻤﻫ (
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺍﺭ ﺪﻫﺩ
.
ﺵﺭﺍﺰﮔ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﺗ ﻪﮐ
ﻴ
UV ﺭﺎﻤ ﺍﻮﺘﺤﻣ ﻱ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻴ ﻭ ﺎﻫﺪ
ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﮔ ﮒﺮﺑ ﻦ ﻴ
ﻠﻗﺍ ﻥﺎﻫﺎ ﻴ ﻢ ﺎﻫ ﻱ ﺪﻣ ﻳ ﻪﻧﺍﺮﺘ ﺍ ﻱ ﺍﺰﻓﺍ ﺍﺭ ﻳ ﺶ
ﻨﻌﻣ ﻲ ﺭﺍﺩ ﻱ ﺩﺍﺩ
Nogues & Baker, 2000) .(
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ
ﺪﺷ ﻩﺪﻫﺎﺸﻣ ﺍﻮﺘﺤﻣ ﻪﮐ
ﻱ ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ ﺎﺑ ﻩﺭﺎﻬﺑ ﻡﺪﻨﮔ ﻢﭼﺮﭘ ﮒﺮﺑ ﻞ
ﺍﺰﻓﺍ ﻳ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
CO2
ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺪﺷﺭ ﻞﺼﻓ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﻴ
ﺭﺍﺮﻗ ﺮ
ﻤﻧ ﻲ ﮔ ﻴ ﺩﺮ
Donnelly, 2000) .(
ﺍﻳ ﻧ ﻦ ﺘ ﻴ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺠ ﻳ
ﺎﺳ ﺞ ﻳ ﺮ
ﮕﻤﻫ ﻪﮐ ﺩﺭﺍﺩ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻥﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲ
ﺭﺩ ﻳ ﺪﻨﻠﺑ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺎ
ﺖﻈﻠﻏ ﺭﺩ ﻡﺪﻨﮔ ﺕﺪﻣ ﺎﻫ
ﻱ ﻻﺎﺑ
CO2 ﻱ ﺛﺄﺗ ﻴ ﻨﻌﻣ ﺮ ﻲ ﺭﺍﺩ ﻱ
ﻭﺭ ﻱ ﺍﻮﺘﺤﻣ ﻱ ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ ﮒﺮﺑ ﻞ ﺩﺭﺍﺪﻧ ﺎﻫ
(Nie et al., 1995;
Mulholland et al., 1997)
. ﻘﻘﺤﻣ ﻴ ﻦ ﻪﮐ ﺪﻧﺩﺮﮐ ﺵﺭﺍﺰﮔ ﺍﺰﻓﺍ
ﻳ
CO2 ﺶ ﺍﻮﺘﺤﻣ ﻱ ﻫﻮﺑﺮﮐ ﻴ ﺕﺍﺭﺪ ﺎﻫ ﻱ ﻭ ﻝﻮﻠﺤﻣ ﻏ
ﻴ ﺮ
ﺗﺮﺘﺑ ﺍﺭ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻭ ﻝﻮﻠﺤﻣ ﻴ
ﺐ ۲۰ ،٪
۵۸ ﻭ ٪ ۱۲۰ ﺍﺰﻓﺍ ٪ ﻳ ﺶ
ﺩﺍﺩ
Ainaworth et al., 2004) .(
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻩﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺷ ﻪﮐ
ﺶﺑﺎﺗ ﻟﺎﻌﻓ ،UV
ﻴ ﺑﺍﺭ ﺖ ﻴ ﻭ ﻮﮑﺴ ﺴﮐﻮﺑﺮﮐ PEP
ﻴ ﺶﻫﺎﮐ ﺍﺭ ﺯﻼ
ﺑﺍﺭ ﻪﭼﺮﮔﺍ ،ﺩﺍﺩ ﻴ
ﻤﮐ ﻮﮑﺴ ﻲ ﺑ ﻴ ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺮﺘﺸ ﻴ
ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﺮ
Correia et al., 2005) (.
ﺩ ﺕﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﮐ ﺭﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻳ
ﻧ ﺮﮕ ﻴ ﺰ
ﺸﻧ ﺖﺳﺍ ﻩﺩﺍﺩ ﻥﺎ
He et al., 1995) (
ﺍ ﻪﮐ ﻳ ﻦﮑﻤﻣ ﻉﻮﺿﻮﻣ ﻦ
ﺰﺠﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺳﺍ ﻳ
ﺌﺗﻭﺮﭘ ﺔ ﻴ ﻦ ﻳ ﻏ ﺎ ﻴ ﺰﻧﺁ ﻥﺪﺷ ﻝﺎﻌﻓ ﺮ ﻳ
ﺪﺷﺎﺑ ﻢ .
ﻥﺁ ﻨﭽﻤﻫ ﺎﻫ ﻴ ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻪﮐ ﺪﻧﺩﺮﮐ ﺵﺭﺍﺰﮔ ﻦ ﻴ
ﻞﮐ ﻞ ) ﺐﺒﺳ ﻪﺑ
ﻓﻭﺮﻠﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﻴ
a ﻞ
b ﻭ ( ﺋﻮﻨﺗﻭﺭﺎﮐ ﻉﻮﻤﺠﻣ ، ﻴ
ﺌﺗﻭﺮﭘ ،ﺎﻫﺪ ﻴ
ﻦ ،ﺎﻫ
ﺎﻫﺪﻨﻗ ﻱ ﮐﺮﺗ ﻭ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ،ﻝﻮﻠﺤﻣ ﻴ
ﺓﺪﻨﻨﮐ ﺏﺬﺟ ﺕﺎﺒ ﺭﺩ UV
ﮔ ﻴ ﻧﺎﻫﺎ ﻲ ﺽﺮﻌﻣ ﺭﺩ ﻪﮐ ﺩﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ ،ﺪﻧﺩﻮﺑ ﻩﺩﺮﮐ ﺪﺷﺭ ﻻﺎﺑ UV
(Correia et al., 2002 & 2005)
. ﺍ ،ﻝﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻳ
ﺶﻫﺎﮐ ﻦ
ﻧﺎﮑﻣ ﺖﺳﺍ ﻦﮑﻤﻣ ﻴ
ﻤﺴ ﻲ ﮔﻮﻠﺟ ﺖﻬﺟ ﻴ
ﺮ ﻱ ﮊﺮﻧﺍ ﺏﺬﺟ ﺯﺍ ﻱ
ﻓﺎﺿﺍ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﻫﻮﺑﺮﮐ ﻊﻤﺠﺗ ﻴ
ﺕﺍﺭﺪ ﮒﺮﺑ ﺭﺩ ﺎﻫ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﻳ ﺪﭘ ﮏ ﻳ ﻟﻮﻤﻌﻣ ﺓﺪ ﻲ ﻣ ﻪﮐ ﺖﺳﺍ ﻲ
ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﺪﻧﺍﻮﺗ
ﻧﻴ ﺍﺰﻓﺍ ﻥﺰﺨﻣ ﺯﺎ ﻳ
ﺶ ﻳ ﺪﺑﺎ . ﺧﺮﺑ ﻖﺒﻃ ﻪﮐ ﺎﺠﻧﺁ ﺯﺍ ﻲ
ﺵﺭﺍﺰﮔ ﺎﻫ
ﮔ ﻴ ﺗ ﻥﺎﻫﺎ ﻴ ﺎﺑ ﻩﺪﺷ ﺭﺎﻤ ﻓﺮﻇ UV
ﻴ ﺮﺘﻤﮐ ﻥﺰﺨﻣ ﺖ ﻱ
ﺪﻧﺭﺍﺩ
Correia et al., 2005) (
ﺶﻫﺎﮐ ، ﺎﻫ ﻱ ﺭﺩ ﻩﺪﺷ ﻩﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺎﻫﺪﻨﻗ ﻭ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻉﻮﻤﺠﻣ ﻱ
ﺍ ﺮﺑ ﺩﺭﺍﺩ ﺖﻟﻻﺩ ﻝﻮﻠﺤﻣ ﻳ
ﻪﮑﻨ
ﮔ ﺶﻨﮐﺍﻭ ﻴ ﻪﺑ ﻩﺎ ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺮﺘﻤﮐ UV
ﻴ ﻣ ﺮ ﻴ ﺭﺍﺮﻗ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﻥﺍﺰ
ﺖﺳﺍ ﻪﺘﻓﺮﮔ
Correia et al., 2005; Musil, 1996) .(
ﺵﺭﺍﺰﮔ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﻣ ﻪﮐ
ﻴ ﺎﻫﺪﻨﻗ ﻥﺍﺰ ﻱ
ﺣﺍ ﻴ ﺓﺪﻨﻨﮐ ﺎ
ﺗ ﺽﺮﻌﻣ ﺭﺩ ﺍﺰﻠﮐ ﻪﻗﺎﺳ ﺭﺩ ﺩﻮﺟﻮﻣ ﻴ
ﺎﻫﺭﺎﻤ
UV-A, B, Cﻱ ﻪﺑ
ﺗﺮﺗ ﻴ ﺩﻭﺪﺣ ﺐ ۵
/ ۱۶ ، ۵۳ ﻭ ۷۳ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻﺭﺩ
ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ .
ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻴ ﺎﻫﺪﻨﻗ ﻥﺍﺰ ﻱ
ﺣﺍ ﻴ ﺭﺩ ﻩﺪﻨﻨﮐ ﺎ
ﺗ ﻴ ﺎﻫﺭﺎﻤ
UVﻱ ﺼﺧﺎﺷ ﻲ ﻥﺎﺸﻧ ﺍﺭ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐ ﺖﺳﺍ
ﻣ ﻲ ﺪﻫﺩ
Nasibi et al., 2003) (
ﺍ ﻭ ﻳ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﻦ
ﻣ ﻲ ﻻﺩ ﻪﺑ ﺪﻧﺍﻮﺗ ﻳ
ﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﮐ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﺵﺭﺍﺰﮔ
ﺎﻫﺎﺸﻏ ﻱ ﺗ ﻴ ﺋﻮﮐﻼ ﻴ ﺪ ﻱ ﻟﺩ ﻪﺑ ﻴ ﺳﺍ ﻦﺘﺷﺍﺩ ﻞ ﻴ
ﺎﻫﺪ ﻱ ﻏ ﺏﺮﭼ ﻴ ﺮ
ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻥﺍﻭﺍﺮﻓ ﻉﺎﺒﺷﺍ ﻴ
ﺩﺍﺭ ﺮ ﻳ ﻝﺎﮑ ﺎﻫ ﻱ ﺴﮐﺍ ﺩﺍﺯﺁ ﻴ ﺷﺎﻧ ﻥﮋ ﻲ ﺯﺍ
UV ﺶﻨﺗ ﺴﮐﺍ ﻭ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻴ
ﻣ ﺪ ﻲ ﺍﺮﺑﺎﻨﺑ ﻭ ﺪﻧﻮﺷ ﻳ
ﻡﺎﺠﺴﻧﺍ ﻦ
ﺋﺎﺸﻏ ﻲ ﺗ ﺭﺩ ﻴ ﺋﻮﮐﻼ ﻴ ﻣ ﺪ ﺁﺮﻓ ﻪﮐ ﻩﺪﺷ ﻞﺘﺨ ﻳ
ﻭ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺪﻨ
ﻟﻮﺗ ﻴ ﮊﺮﻧﺍ ﺪ ﻱ ﻣ ﻪﺟﺍﻮﻣ ﻞﮑﺸﻣ ﺎﺑ ﺍﺭ ﻲ
(Mazza et al., ﺪﻨﮐ
2000)
. ﻭﺭ ﺮﺑ ﻩﺪﺷ ﻡﺎﺠﻧﺍ ﺕﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻱ
ﮔ ﻴ ﺍﺰﻓﺍ ﺍﺰﻠﮐ ﻩﺎ ﻳ
ﺶ
ﻣ ﻴ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﺘﻧﺁ ﺶﻘﻧ ﻭ ﺎﻫﺪ ﻲ
ﺴﮐﺍ ﻴ ﻧﺍﺪ ﻲ ﺶﺑﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﺎﻬﻧﺁ
ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ UV-B Olsson et al., 1998)
.(
ﺶﺑﺎﺗ
UV
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﺰﺘﻨﺳ ﻦ ﻴ
ﺎﻫﺪ ﻱ ﺎﺳ ﻭ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻳ
ﮐﺮﺗ ﺮ ﻴ ﺕﺎﺒ
ﺱﺭﺪﻣ ﻥﺍﺭﺎﮑﻤﻫ ﻭ ﻱﻮﻧﺎﺛ :
ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ،ﻦﺑﺮﮐ ﺪﻴﺴﮐﺍ ﻱﺩ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺛﺍ ...
۴۹
ﻠﭘ ﻲ ﻟﻮﻨﻓ ﻴ ﻟ ﻭ ﻦﻧﺎﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﮏ ﻴ
ﻨﮕ ﻴ ﻆﻓﺎﺤﻣ ﺩﺍﻮﻣ ﻥﺍﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺍﺭ ﻦ
ﺮﺤﺗ ،ﺶﺑﺎﺗ ﺮﻀﻣ ﺕﺍﺮﺛﺍ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭﺩ ﻳ
ﻣ ﮏ ﻲ
(Smrkolj et al., ﺪﻨﮐ
2005)
. ﺵﺭﺍﺰﮔ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻪﮐ
ﻲ ﮔ ﺭﺩ ﻴ ﻡﺪﻨﮔ ﻩﺎ
ﻓﻭﺮﻠﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻴ
b ﻞ ﺑ ﺍﺭ ﻴ ﻓﻭﺮﻠﮐ ﺯﺍ ﺮﺘﺸ ﻴ
a ﻞ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻲ ﺪﻫﺩ
ﺍﺰﻓﺍ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﻳ
ﻓﻭﺮﻠﮐ ﺖﺒﺴﻧ ﺶ ﻴ
a/b ﻞ ﻣ ﻲ
(Ashraf et ﺩﻮﺷ
al., 1994)
. ﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻲ
ﺌﺗﻭﺮﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﻴ
ﻧ ﺍﺭ ﮒﺮﺑ ﻦ ﻴ
ﺰ
ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻲ ﺍﺮﺷ ﺭﺩ ﻪﮐ ﺪﻫﺩ ﻳ
ﺰﻧﺁ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﺶﻨﺗ ﻂ ﻳ
ﻢ
ﺑﻭﺭ ﻴ ﺖﺳﺍ ﻩﺍﺮﻤﻫ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﻥﺎﺼﻘﻧ ﻭ ﻮﮑﺴ
(Turujillo, 1994;
Castrillo & Siosemarde et al., 2004)
. ﺩ ﻑﺮﻃ ﺯﺍ ﻳ
ﺮﮕ
ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﻨﻌﻣ ﻭ ﺖﺒﺜﻣ ﻲ
ﺑ ﺭﺍﺩ ﻴ ﺌﺗﻭﺮﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﻦ ﻴ
ﻭ ﻦ
ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ ﻞ ﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﮐ ﻩﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﻴ
ﺌﺗﻭﺮﭘ ﺮﺘﺸ ﻴ
ﻆﻔﺣ ﺎﺑ ﻦ
ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ ﺖﺳﺍ ﻩﺍﺮﻤﻫ ﮒﺮﺑ ﻞ
Siosemarde et al., 2004) .(
ﻣ ﺮﻈﻨﺑ ﻲ ﺍﻮﺘﺤﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﺳﺭ ﻱ
ﺌﺗﻭﺮﭘ ﻴ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ ﻦ
ﮑﺸﺧ ﻲ ﺍﺰﻓﺍ ﺎﺑ ﻳ ﻟﺎﻌﻓ ﺶ ﻴ ﺰﻧﺁ ﺖ ﻳ ﻢ ﺎﻫ ﻱ ﺰﺠﺗ ﻳ ﺌﺗﻭﺮﭘ ﻩﺪﻨﻨﮐ ﺔ ﻴ
ﻦ
ﻧ ﻭ ﻴ ﺳﺍ ﻊﻤﺠﺗ ﺰ ﻴ
ﺎﻫﺪ ﻱ ﻣﺁ ﻴ ﻟﻭﺮﭘ ﻪﻠﻤﺟ ﺯﺍ ﺩﺍﺯﺁ ﻪﻨ ﻴ
ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻦ
ﺪﺷﺎﺑ
Castrillo & Turujillo, 1994) .(
ﻘﻘﺤﻣ ﻴ ﺪﻧﺩﻮﻤﻧ ﻩﺪﻫﺎﺸﻣ ﻦ ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻪﮐ
ﻴ
a ﻞ ﺗ ﺭﺩ ﻴ ﺭﺎﻤ
ﮕﻤﺸﭼ ﺶﻫﺎﮐ UV-C
ﻴ ﺮ ﻱ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
) ۳۰
٪ ( ﺗ ﺭﺩ ﺎﻣﺍ ، ﻴ ﺎﻫﺭﺎﻤ
UV-Aﻱ
UV-B ﻭ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﺩ ﻳ ﺪﺸﻧ ﻩﺪ . ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ
b ﻞ ﺗ ﺭﺩ ﻴ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫﺭﺎﻤ
ﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﻧ ﻴ ﺍ ﻭ ﺖﻓﺎ ﻳ ﻣ ﻥﺎﺸﻧ ﻦ ﻲ
ﻪﮐ ﺪﻫﺩ
ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ
b ﻞ ﻪﺑ ﺮﺘﻤﮐ ﺖﺳﺍ ﺱﺎﺴﺣ UV
(Nasibi et al.,
2003)
. ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﺪﺷ ﺵﺭﺍﺰﮔ ﻦ ﻣ ﻪﮐ
ﻴ ﺋﻮﻨﺗﻭﺭﺎﮐ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﺭﺩ ﺎﻫﺪ
ﺗ ﻴ ﺎﻫﺭﺎﻤ
UV ﻱ ﻧﺍﺪﻨﭼ ﺶﻫﺎﮐ ﻲ
ﻧ ﻴ ﺑ ﻪﮐ ﻪﺘﻓﺎ ﻴ ﻪﮐ ﺖﺴﻧﺁ ﺮﮕﻧﺎ
ﺍﻳ ﮕﻧﺭ ﻦ ﻴ ﻩﺰ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺭﺩ ﺎﻫ ﻡﻭﺎﻘﻣ UV
ﺘﻇﺎﻔﺣ ﺶﻘﻧ ﻭ ﺪﻧﺮﺗ ﻲ
ﺍﺭ
ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭﺩ ﺍ UV
ﻳ ﻣ ﺎﻔ ﻲ ﺪﻨﻨﮐ . ﺗ ﺭﺩ ﻴ ﺭﺎﻤ ﺘﺣ UV-B
ﻲ ﺍﺰﻓﺍ ﻳ ﺶ
ﭼﺎﻧ ﻴ ﺰ ﻱ ﻣ ﺭﺩ ﻴ ﻥﺍﺰ ﺎﮐ ﺋﻮﻨﺗﻭﺭ ﻴ ﻥﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻩﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫﺪ ﺓﺪﻨﻫﺩ
ﺶﺑﺎﺗ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭﺩ ﺎﻬﻧﺁ ﺶﻘﻧ ﺖﺳﺍ UV
(Nasibi et al., 2003)
.
ﺍ ﺯﺍ ﻑﺪﻫ ﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ ﺳﺭﺮﺑ ،ﻖ ﻲ ﺧﺮﺑ ﻭ ﺩﺮﮑﻠﻤﻋ ﻲ
ﮐﺮﺗ ﻴ ﺕﺎﺒ
ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﻴ ﮑ ﻲ ﻐﺗ ﺮﺛﺍ ﺖﺤﺗ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﻴﻴ
ﻣ ﺮ ﻴ ﻠﮐﻭﺮﮑ ﻴ ﺎﻤ
ﻣ ﻲ ﺑ ﻥﻮﻨﮐﺎﺗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻴ
ﺍﺰﻓﺍ ﺕﺭﻮﺼﺑ ﺮﺘﺸ ﻳ
ﺩ ﺶ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ،ﻦﺑﺮﮐﺪ
ﺏﺁ ﺩﻮﺒﻤﮐ ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺑﺁ
ﻴ ﺭﺎ ﻱ ﺒﻃ ﺭﺩ ﻴ ﻩﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﺖﻌ ﺖﺳﺍ
. ﺍﺰﻓﺍ ﻪﮐ ﺎﺠﻧﺁ ﺯﺍ ﻳ
CO2 ﺶ
UV ﻭ ﺏﺁ ﺩﻮﺒﻤﮐ ﻩﺍﺮﻤﻫ ﻪﺑ
ﮊﻮﻟﻮﮐﺍ ﺓﺪﻤﻋ ﺭﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺳ ﻳ
ﮑ ﻲ ﺁ ﺭﺩ ﻳ ﻣ ﻩﺪﻨ ﻲ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻭ ﺪﺷﺎﺑ
ﺍﻳ ﺮﺘﻤﻬﻣ ﻡﺪﻨﮔ ﻪﮑﻨ ﻳ
ﺍ ﺭﻮﺸﮐ ﺭﺩ ﺹﻮﺼﺨﺑ ﻭ ﺮﺸﺑ ﻪﻠﻏ ﻦ ﻳ
ﻥﺍﺮ
ﻟﻮﺌﺴﻣ ﻡﺎﻤﺘﻫﺍ ﻭ ﺖﺳﺍ ﻴ
ﺯﺭﻭﺎﺸﮐ ﻦ ﻱ
ﺍ ﻳ ﺎﻔﮐﺩﻮﺧ ﺮﻣﺍ ﻪﺑ ﻥﺍﺮ ﻲﻳ
ﺍ ﺭﺩ ﻳ ﺍ ،ﻝﻮﺼﺤﻣ ﻦ ﻳ
ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ ﺑ ﻖ ﺍﺮ ﻱ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺭﺩ ﺕﻼﻏ ﻥﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺪ
ﺁﻳ ﺩﻮﺑ ﺪﻫﺍﻮﺧ ﻢﻬﻣ ﻩﺪﻨ .
ﺵﻭﺭ ﻭ ﺩﺍﻮﻣ
ﺎﻫ
ﺎﻣﺯﺁ ﻳ ﻘﺤﺗ ﺔﻧﺎﺨﻠﮔ ﺭﺩ ﺶ ﻴ
ﺗﺎﻘ ﻲ ﺯﺭﻭﺎﺸﮐ ﺓﺪﮑﺸﻧﺍﺩ ﻱ
ﺑﺮﺗ ﻩﺎﮕﺸﻧﺍﺩ ﻴ
ﺍﺮﺷ ﺭﺩ ﺱﺭﺪﻣ ﺖ ﻳ
ﻭ ﺭﻮﻧ ،ﺎﻣﺩ ﻩﺪﺷ ﻝﺮﺘﻨﮐ ﻂ
ﺖﺑﻮﻃﺭ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ ۵۱
ﻭ ﻪﺟﺭﺩ ۸ ﻘﻴﻗﺩ ﻪ ﻱ ﻲﻳﺎﻴﻓﺍﺮﻐﺟ ﻝﻮﻃ
ﻭ ۳۵ ﻭ ﻪﺟﺭﺩ ۴۳
ﻘﻴﻗﺩ ﻪ ﻱ ﻲﻳﺎﻴﻓﺍﺮﻐﺟ ﺽﺮﻋ ﻝﺎﺳ ﺭﺩ
۱۳۸۵ ﺮﺟﺍ ﺩﺮﮔ ﺍ ﻳ ﺪ . ﺍﻳ ﺎﻣﺯﺁ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﺶﻫﻭﮋﭘ ﻦ ﻳ
ﺶ
ﺭﻮﺘﮐﺎﻓ ﻳ ﮎﻮﻠﺑ ﺡﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ ﺭﺩ ﻞ ﺎﻫ
ﻱ ﻓﺩﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ ﻲ
ﺭﺩ ۳
ﺑﺁ ﺶﻨﺗ ﺢﻄﺳ ﻭﺩ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻡﺎﺠﻧﺍ ﺭﺍﺮﮑﺗ ﻲ
) ﺪﻫﺎﺷ ﻳ ﺶﻨﺗ ﻡﺪﻋ ﺎ
ﮑﺸﺧ ﻲ ﺑﺁ ، ﻴ ﺭﺎ ﻱ ﻣ ﻪﺑ ﻴ ﻥﺍﺰ
٪۶۰ ﻓﺮﻇ ﻴ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺖ (
ﻥﺍﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﺩ ﺯﺎﮔ ﺖﻈﻠﻏ ﺢﻄﺳ ﻭﺩ ،ﻝﻭﺍ ﺭﻮﺘﮐﺎﻓ ﻱ
ﺴﮐﺍ ﻴ ﻦﺑﺮﮐﺪ ۴۰۰
) ﺒﻃ ﺭﺩ ﺩﻮﺟﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻴ
ﺖﻌ ( ﻭ ۹۰۰ ﻣ ﻴ ﺮﮑ ﺍﻮﻫ ﻝﻮﻣ ﺮﺑ ﻝﻮﻣ ﻭ
ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ﻭ ﻡﻭﺩ ﺭﻮﺘﮐﺎﻓ ﻥﺍﻮﻨﻋ ﻪﺑ )
ﻝﻮﻃ
ﺝﻮﻣ ﺎﻫ
UV-A, B, C ﻱ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﻴ ﺕﺪﺷ ﺎﺑ ﺐ ۱۸
, ۲۵ ﻭ ۴۰
ﻣ ﻴ ﺘﻧﺎﺳ ﺮﺑ ﺕﺍﻭ ﻭﺮﮑ ﻲ
ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ( ﻌﺗ ﻡﻮﺳ ﺭﻮﺘﮐﺎﻓ ﻥﺍﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻴﻴ
ﻦ
ﺩﺮﮔ ﻳ ﺪ . ﺍ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻳ
ﭘ ﻢﻗﺭ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﺡﺮﻃ ﻦ ﻴ
ﺯﺍ ﻪﮐ ﺯﺎﺘﺸ
ﻡﺭﮊ ﻢﺳﻼﭘ ﺎﻫ ﻱ ﻘﺤﺗ ﺶﺨﺑ ﻴ
ﻘﺤﺗ ﺔﺴﺳﻮﻣ ﺕﻼﻏ ﺕﺎﻘ ﻴ
ﺕﺎﻘ
ﻬﺗ ﻭ ﺡﻼﺻﺍ ﻴ
ﻬﺗ ﺝﺮﮐ ﺭﺬﺑ ﻝﺎﻬﻧ ﻭ ﻪ ﻴ
ﺩﺮﮔ ﻪ ﻳ ﺭﺩ ﺩﻮﺑ ﻩﺪ
ﺎﻬﺗﺮﮐ ﻲﻳ ﻝﻮﻃ ﻪﺑ ۲ ﺽﺮﻋ ﻭ ﺮﺘﻣ ۱
ﺭﺩ ﺮﺘﻣ ۴ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻂﺧ
ﻁﻮﻄﺧ ۲۰ ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺮﺘﻣ ﻱ ﻢﮐﺍﺮﺗ ﺭﺩ ۴۰۰
ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ﺭﺩ ﻪﺗﻮﺑ
ﺪﺷ ﺖﺸﮐ .
ﻠﮐ ﺪﺷﺭ ﺓﺭﻭﺩ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﻴ
ﻠﻤﻋ ﻪ ﻴ ﺟﻭ ﺕﺎ ﻴ ﻭ ﻦ
ﻫﺩﺩﻮﮐ ﻲ ) ۵۷ ﮐ ﻴ ﺭﺎﺘﮑﻫ ﺭﺩ ﻡﺮﮔﻮﻠ
P2O5
ﻭ ۴۶ ﮐ ﻴ ﺭﺩ ﻡﺮﮔﻮﻠ
ﻧ ﺭﺎﺘﮑﻫ ﻴ ﺧ ﻥﮊﻭﺮﺘ ﭘ ﺕﺭﻮﺻ ﻪﺑ ﺺﻟﺎ ﻴ
ﺖﺷﺎﮐ ﺶ (
ﺩﺮﮔ ﻡﺎﺠﻧﺍ ﻳ ﺪ .
ﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﮎﺎﺧ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﻴﻴ
ﻓﺮﻇ ﻦ ﻴ ﻋﺍﺭﺯ ﺖ ﻲ ﺩﺮﮔ ﻡﺎﺠﻧﺍ ﻳ
ﺪ
) ﻝﻭﺪﺟ ۱ .(
ﻝﻭﺪﺟ
۱
‐ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﺭﺩ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍﺩﺭﻮﻣ ﮎﺎﺧ ﺔﻳﺰﺠﺗ ﻥﻮﻣﺯﺁ
ﮎﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ ﻧﺯﻭ ﺪﺻﺭﺩ
ﻲ ﺖﺑﻮﻃﺭ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻖﻤﻋ
) ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺮﺘﻣ ( ﺱﺭ (%) ﺳ ﻴ ﺖﻠ (%) ﻦﺷ (%) ﺖﻓﺎﺑ ﻉﻮﻧ
ﻓﺮﻇ ﻴ ﻋﺍﺭﺯ ﺖ ﻲ ﮔﺩﺮﻣﮋﭘ ﺔﻄﻘﻧ
ﻲ ﻢﺋﺍﺩ
۲۰ ‐ ۰ ۶
/ ۱۲ ۰
/ ۷
۴۰ ‐ ۲۰ ۱۳
۱۹ ۶۸ ﻨﺷ ﻲ ﻣﻮﻟ ـ ﻲ ۸
/ ۱۴ ۲
/ ۸
۵۰ ﻪﻠﺠﻣ
ﻲﻋﺍﺭﺯ ﻥﺎﻫﺎﻴﮔ ﻡﻮﻠﻋ ﻩﺭﻭﺩ ،ﻥﺍﺮﻳﺍ
۴۰
، ﻩﺭﺎﻤﺷ ۴ ، ۱۳۸۸
ﻣﺎﻤﺗ ﻲ ﺕﺮﮐ ﺎﻫ ﻱ ﺎﻣﺯﺁ ﻳ ﺸ ﻲ ﺎﻬﺘﻧﺍ ﺎﺗ ﻱ ﻦﺘﻓﺭ ﻪﻗﺎﺳ ﺔﻠﺣﺮﻣ
) ﺯ ﺪﮐ ﻳ ﺲﮐﺍﺪ ۳۹ ( ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻳ ﺑﺁ ﻥﺎﻣﺰﻤﻫ ﻭ ﻥﺎﺴﮑ ﻴ
ﺭﺎ ﻱ ﺪﻧﺪﺷ .
ﺍﺪﺘﺑﺍ ﺯﺍ ﻱ ﻫﺪﻠﮔ ﺮﺧﺁ ﺎﺗ ﻦﺘﻓﺭ ﻪﺷﻮﺧ ﻲ
) ﺯ ﺪﮐ ﻳ ﺲﮐﺍﺪ ۴۰ ﺎﺗ
۶۹ ( ﻟﺎﺣ ﺭﺩ ﻴ ﮑ ﻪ ﺑﺁ ﺢﻄﺳ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ﻓﺮﻇ ﺪﺣ ﺭﺩ ﺪﻫﺎﺷ ﻴ
ﻋﺍﺭﺯ ﺖ ﻲ
) ۰۹۱۵ / ۰ ﻣ ﺍﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘ ﻱ
ﺕﺮﮐ ﺮﻫ ( ﺑﺁ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ﺢﻄﺳ ،ﺪﺷ
ﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻲ
ﻐﺗ ﺎﺑ ﻴﻴ ﻣ ﺮ ﻴ ﺑﺁ ﺏﺁ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﺭﺎ ﻱ ﻭ ﺭﻮﺘﻨﮐ ﻂﺳﻮﺗ ،
ﺞﻨﺳ ﺖﺑﻮﻃﺭ
TDR) ( ﺭﻮﻃ ﻱ ﻈﻨﺗ ﻴ ﮎﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻢ
ﻪﺑ ۶۰ ﻓﺮﻇ ﺪﺻﺭﺩ ﻴ
ﻋﺍﺭﺯ ﺖ ﻲ ﺪﺳﺮﺑ ) ۰۵۵ / ۰ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ
ﺍﺮﺑ ﻱ ﺕﺮﮐ ﺮﻫ .(
ﺍ ﺭﺩ ﻳ ﺍﺮﺑ ﻩﺭﻭﺩ ﻦ ﻱ
ﺗ ﻝﺎﻤﻋﺍ ﻴ ﺶﺑﺎﺗ ﺭﺎﻤ
ﭗﻣﻻ ﺯﺍ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺎﻫ
ﻱ ﺯ ﻳ ﻩﺭﻭﺩ ﺎﺑ ﺮ ﺎﻫ
ﻱ ﺭ ﻪﻧﺍﺯﻭ ۶۰
ﻗﺩ ﻴ ﻪﻘ ﺍ ﻱ ) ۱۳:۰۰ ‐ ۱۴:۰۰ ( ﻌﻣ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺎﺑ ﻴ
ﺪﺷ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻦ
(UV-C Philips TUV 30W/G30T8; UV-B Philips 40W/12)
. ﺍﺮﺑ ﻱ ﺢﻄﺳ ﺭﺩ ﺪﺸﻧ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﭗﻣﻻ ﺯﺍ UV-A
ﺍ ﻞﺻﺍ ﻳ ﻣ ﺪﻫﺎﺷ ،ﺢﻄﺳ ﻦ ﻲ
ﺯ ﺪﺷﺎﺑ ﻳ ﺍ ﺍﺮ ﻳ ﺭﻮﻄﺑ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﻦ
ﺒﻃ ﻴ ﻌ ﻲ ﺒﻃ ﺭﺩ ﻴ ﻻ ﻂﺳﻮﺗ ﻭ ﺩﺭﺍﺩ ﺩﻮﺟﻭ ﺖﻌ ﻳ
ﺏﺬﺟ ﻥﺯﺍ ﻪ
ﻤﻧ ﻲ ﺩﺩﺮﮔ . ﭗﻣﻻ ﺭﺩ ﺎﻫ ۵۰ ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺮﺘﻣ ﻱ ﻻﺎﺑ ﻱ ﻪﺗﻮﺑ ﺭﺍﺮﻗ ﺎﻫ
ﺍﺰﻓﺍ ﺎﺑ ﻭ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻳ
ﻪﺗﻮﺑ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ﺶ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ﺎﻫ
۵۰ ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺎﺗ ﺮﺘﻣ
ﻪﺗﻮﺑ ﺪﺷ ﻆﻔﺣ ﺎﻫ .
ﺎﻬﺟﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺶﻔﻨﺑ ﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺕﺪﺷ ﻱ
UV-A, B, C
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻴ ﺐ ۱۸ , ۲۵ ﻭ ۴۰ ﻣ ﻴ ﺮﺑ ﺕﺍﻭ ﻭﺮﮑ
ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﻩﺎﮕﺘﺳﺩ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺩﻮﺑ ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ
(Digital UV Indicator)
UV-3 ﻝﺪﻣ ﺖﮐﺮﺷ ﺖﺧﺎﺳ ﺳ
ﻴ ﺎﺗﺎﺒ ﻱ ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﻦﭘﺍﮊ ﮔ
ﻴ ﺮ ﻱ ﺪﺷ .
ﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻝﺎﻤﻋﺍ ﺎﺑ ﻥﺎﻣﺰﻤﻫ ﻲ
UV ﻭ ﻣ ﻴ ﺯﺎﮔ ﺖﻈﻠﻏ ﻥﺍﺰ
CO2
ﻧ ﻴ ﻣ ﻪﺑ ﺰ ﻴ ﻥﺍﺰ ۹۰۰ ﻣ ﻴ ﻟ ﻭﺮﮑ ﻴ ﻟ ﺭﺩ ﺮﺘ ﻴ ﺍﺰﻓﺍ ﺍﻮﻫ ﺮﺘ ﻳ
ﺶ
ﻳ ﺖﻓﺎ . ﺍﺮﺑ ﻱ ﺗ ﻝﺎﻤﻋﺍ ﻴ
CO2 ﺭﺎﻤ ﻭﺭ ﺮﺑ ﻱ ﺕﺮﮐ ﺎﻫ ﻱ ﺭﻮﺑﺰﻣ ﻳ ﮏ
ﺘﺳﻼﭘ ﺎﺑ ﻭ ﻩﺩﺍﺩ ﺭﺍﺮﻗ ﺏﻮﭼﺭﺎﻬﭼ ﻴ
ﻥﺁ ﺭﻭﺩ ﮏ ﺪﺷ ﻩﺪﻧﺎﺷﻮﭘ
ﺯﺎﮔ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ
CO2
ﺮﮕﺴﺣ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﻭ ﻧﻭﺮﺘﮑﻟﺍ
ﻴ ﮑ ﻲ ) ﺖﺧﺎﺳ
ﺔﻧﺎﺧﺭﺎﮐ
Testo
ﻥﺎﻤﻟﺁ ( ﻣ ﻪﺑ ﺕﺮﮐ ﺮﻫ ﻥﻭﺭﺩ ﺖﻈﻠﻏ ﻴ
ﻥﺍﺰ ﺎﻫ ﻱ
ﺳﺭ ﺮﻈﻧ ﺩﺭﻮﻣ ﻴ
ﺪ . ﺍ ﺖﻬﺟ ﻳ ﺍﺮﺷ ﺩﺎﺠ ﻳ ﻂ ﻳ ﺍﺮﺑ ﻥﺎﺴﮑ ﻱ
ﻡﺎﻤﺗ
ﺕﺮﮐ ﺘﺳﻼﭘ ﻭ ﺏﻮﭼﺭﺎﻬﭼ ﺯﺍ ﺎﻫ ﻴ
ﺪﺷ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﮏ .
ﻫﻮﺑﺮﮐ ﻴ ﺕﺍﺭﺪ ﺎﻫ ﻱ ﮐﺮﺗ ﻥﺍﻮﻨﻌﺑ ﻝﻮﻠﺤﻣ ﻴ
ﺰﻤﺳﺍ ﺕﺎﺒ ﻱ
ﻟﺁ ﻲ
ﻣ ﺶﻨﮐﺍﻭ ﺭﺩ ﻴ
ﺵﻭﺭ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﺕﺪﻣ ﻥﺎ
Dubois
et al.
1956) ( ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﺩﺭﻮﻣ ﮔ
ﻴ ﺮ ﻱ ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ .
ﺖﻈﻠﻏ
ﻫﻮﺑﺮﮐ ﻴ ﺕﺍﺭﺪ ﺎﻫ ﻱ ﺳﻮﺑ ﻢﭼﺮﭘ ﮒﺮﺑ ﺓﺭﺎﺼﻋ ﻝﻮﻠﺤﻣ ﻴ
ﺔﻠ
ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓﻭﺮﺘﮑﭙﺳﺍ ۴۹۰
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻭ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﻨﺤﻨﻣ ﻲ ﺖﻈﻠﻏ ﺯﺍ ﻞﺻﺎﺣ ﺩﺭﺍﺪﻧﺎﺘﺳﺍ ﺎﻫ
ﻱ ) ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ۳۰
ﻣ ﻴ ﻣ ﺭﺩ ﻡﺮﮔﻭﺮﮑ ﻴ
ﻠ ﻲ ﻟ ﻴ ﺮﺘ ( ﻌﺗ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﻴﻴ ﺩﺮﮔ ﻦ ﻳ
(Dubois et ﺪ
al., 1956)
. ﻓﻭﺮﻠﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻴ
ﺑ ﻞ ﻥﺍﻮﻨﻋ ﻪ ﻳ ﺶﻨﮐﺍﻭ ﮏ ﻩﺎﺗﻮﮐ
ﺕﺪﻣ ﻪﺑ ﻌﻣ ﻭ ﺶﻨﺗ
ﻴ ﺭﺎ ﻱ ﺍﺮﺷ ﺭﺩ ﻊﺒﻨﻣ ﺕﺭﺪﻗ ﻆﻔﺣ ﻥﺍﻮﺗ ﺯﺍ ﻳ
ﺶﻨﺗ ﻂ
ﺳﺭﺮﺑ ﺩﺭﻮﻣ ﻲ
ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ .
ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ ﺵﻭﺭ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻞ
Arnone
1940) ( ﻥﻮﺘﺳﺍ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ۸۰
% ﻣ ﻭ ﺪﺷ ﺝﺍﺮﺨﺘﺳﺍ ﻴ
ﻥﺍﺰ
ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ﻩﺪﺷ ﺝﺍﺮﺨﺘﺳﺍ ﻩﺭﺎﺼﻋ ﺭﻮﻧ ﺏﺬﺟ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓﻭﺮﺘﮑﭙﺳﺍ ﺎﻫ
ﻱ ۶۶۳ ﻭ ۶۴۶ ﻭ ۴۷۰
ﺩﺮﮔ ﺖﺋﺍﺮﻗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﻳ
ﺪ
Arnone, 1940) .(
ﻓﻭﺮﻠﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻴ
ﺯﺍ ﻞ
ﺮﻃ ﻳ ﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺩﻮﺟﻮﻣ ﻂﺑﺍﻭﺭ ﻖ ﻴ
ﻠ ﻲ ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻡﺮﮔ ﻴ
a ﻞ
b ، ﻭ
ﺋﻮﻨﺗﻭﺭﺎﮐ ﻭ a+b
ﻴ ﺩﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﺗ ﻥﺯﻭ ﻡﺮﮔ ﺮﻫ ﺭﺩ ﺪ ﻳ
ﺪ
(Lichtenthder, 1987; Ashraf et al., 1994)
.
ﺌﺗﻭﺮﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﻴ
ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﻦ
Bradford 1976)
( ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻭ
ﻤﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﻪﻧﻮ
ﺎﻫ ﻱ ﺌﺗﻭﺮﭘ ﻴ ﻡﺮﺳ ﻦﻣﻮﺒﻟﺁ ﺯﺍ ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻫﺎﺷ ﻦ
ﻭﺎﮔ ﻱ ﺳﻮﺑ ﻴ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓﻭﺮﺘﮑﭙﺳﺍ ﻩﺎﮕﺘﺳﺩ ﺔﻠ ۵۹۵
ﻌﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﻴﻴ
ﺪﺷ ﻦ . ﺎﻬﻧ ﺭﺩ ﻳ ﺩﺎﻘﻣ ﺖ ﻳ ﺌﺗﻭﺮﭘ ﺮ ﻴ ﺕﺭﻮﺻ ﻪﺑ ﻦ
ﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﻴ
ﻭﺮﮑ ﺩﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﺗ ﻥﺯﻭ ﻡﺮﮔ ﺮﺑ ﻡﺮﮔ ﻳ
ﺪ .
ﺍﺮﺑ ﻱ ﺶﺠﻨﺳ ﺎﻫﺪﻴﺋﻮﻧﻭﻼﻓ
ﻣ ﻴ ﺯﺍ ﻞﺻﺎﺣ ﺓﺭﺎﺼﻋ ﺏﺬﺟ ﻥﺍﺰ
ﮔ ﻢﭼﺮﭘ ﮒﺮﺑ ﻴ
ﻂﺳﻮﺗ ﺍﺭ ﻩﺎ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓﻭﺮﺘﮑﭙﺳﺍ
ﺎﻫ ﻱ
۲۷۰ ، ۳۰۰ ، ۳۳۰ ﻣ ﻭ ﻩﺪﻧﺍﻮﺧ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﻴ
ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﺎﻫﺪ
ﻣ ﺮﺑ ﺏﺬﺟ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻴ
ﻠ ﻲ ﺑ ﮏﺸﺧ ﻥﺯﻭ ﻡﺮﮔ ﻴ
ﺩﺮﮔ ﻥﺎ ﻳ ﺪ
(Krizek et al., 1998)
. ﺍﺮﺑ ﻱ ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﮔ ﻴ ﺮ ﻱ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﺏﺬﺟ ﻦ
ﺍﻳ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﻩﺩﺎﻣ ﻦ ۵۵۰
ﺮﺘﻣﻮﺘﻓﻭﺮﺘﮑﭙﺳﺍ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﻝﺪﻣ UV-S Sinco 2100
ﺪﺷ ﻩﺪﻧﺍﻮﺧ .
ﺍﺮﺑ ﻱ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺮﺿ ﺯﺍ ﺎﻫ ﻳ ﺷﻮﻣﺎﺧ ﺐ ﻲ
ﻝﺩﺎﻌﻣ
M-1 cm-1
۳۳۰۰۰
ﺩﺮﮔ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻳ
ﺳﻮﺘﻧﺁ ﺖﻈﻠﻏ ﻭ ﺪ ﻴ
ﻧﺎ ﻴ ﻣ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻦ ﻴ
ﻠ ﻲ ﺭﻻﻮﻣ
ﺭﺩ ﺑ ﮏﺸﺧ ﻥﺯﻭ ﻡﺮﮔ ﻴ
ﺪﺷ ﻥﺎ
Krizek et al., 1998) .(
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺭﺍﺩﺮﺑ ﻱ ﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺭﺩ ﻲ
ﺑﺁ ﺯﺍ ﻞﺒﻗ ﻴ
ﺭﺎ ﻱ ﺭﺩ ﻭ
ﺖﻋﺎﺳ ﺩﻭﺪﺣ ۱۱
ﺗ ﺮﻫ ﻢﭼﺮﭘ ﮒﺮﺑ ﺯﺍ ﺢﺒﺻ ﻴ
ﻭ ﺭﺎﻤ ﻂﺧ ﻭﺩ ﺯﺍ
ﺎﻋﺭ ﺎﺑ ﻭ ﺕﺮﮐ ﺮﻫ ﻂﺳﻭ ﻳ
ﺷﺎﺣ ﺖ ﻴ ﻪ ۵ / ۰ ﺎﻬﺘﻧﺍ ﻭ ﺍﺪﺘﺑﺍ ﺯﺍ ﺮﺘﻣ ﻱ
ﻓﺩﺎﺼﺗ ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻂﺧ ﺮﻫ ﻲ
ﺖﻓﺮﮔ ﺕﺭﻮﺻ .
ﺑ ﻪ ﮔﻮﻠﺟ ﺭﻮﻈﻨﻣ ﻴ
ﺮ ﻱ
ﻐﺗ ﺯﺍ ﻴﻴ ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺩﺍﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺮ ﻴ
ﮑ ﻲ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻃ ﺭﺩ ﺎﻫ ﻲ ﻪﺑ ﻝﺎﻘﺘﻧﺍ
ﺎﻣﺯﺁ ﻳ ﻞﻣﺎﺣ ﻑﺮﻇ ﺭﺩ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﺯﺍ ﺲﭘ ﻢﭼﺮﭘ ﮒﺮﺑ ،ﻩﺎﮕﺸ
ﻳ ﺍﺮﺑ ﺦ ﻱ ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﮔ ﻴ ﺮ ﻱ ﺎﻫ ﻱ ﺎﻣﺯﺁ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﺩﺭﻮﻣ ﻳ
ﺸ ﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻩﺎﮕ
ﺎﻣﺩ ﺭﺩ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻥﺎﻣﺯ ﺎﺗ ﻭ ﻱ
۲۴
‐ ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟﺭﺩ ﻲ
ﺩﺍﺮﮔ
ﺭﺍﺪﻬﮕﻧ ﻱ ﺪﻧﺪﺷ . ﺎﭘ ﺭﺩ ﻳ ﺗ ﺭﺩ ﺩﺮﮑﻠﻤﻋ ﻥﺎ ﻴ
ﺎﻫﺭﺎﻤ ﻱ ﺭﺩ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻳ ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ﮏ ﮔ
ﻴ ﺮ ﻱ ﺪﺷ .
ﺰﺠﺗ ﻳ ﺭﺍﻭ ﺔ ﻳ ﻩﺩﺍﺩ ﺲﻧﺎ ﺭﺎﻣﺁ ﺭﺍﺰﻓﺍ ﻡﺮﻧ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻱ
ﺖﻓﺮﮔ ﻡﺎﺠﻧﺍ SAS SAS Institute Inc., 1997)
.(
ﺎﻘﻣ ﻳ ﺔﺴ
ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻩﺩﺍﺩ ﻦ ﺎﻫ ﻧﻴ ﻪﻨﻣﺍﺩ ﺪﻨﭼ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ﺰ ﺍ
ﻱ ﮐﻮﺗ ﻲ
ﺢﻄﺳ ﺭﺩ ۵ ﺖﻓﺮﮔ ﺕﺭﻮﺻ ﺪﺻﺭﺩ
Steel & Torrie, 1998) (.
ﺱﺭﺪﻣ ﻥﺍﺭﺎﮑﻤﻫ ﻭ ﻱﻮﻧﺎﺛ :
ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ،ﻦﺑﺮﮐ ﺪﻴﺴﮐﺍ ﻱﺩ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺛﺍ ...
۵۱
ﺎﺘﻧ
ﻳ ﺚﺤﺑ ﻭ ﺞ
ﻪﻧﺍﺪﮕﻧﺭ ﺎﻫ ﻱ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺓﺪﻨﻨﮐ ﺏﺬﺟ
ﺰﺠﺗ ﻳ ﺭﺍﻭ ﺔ ﻳ ﮐ ﺕﺎﻔﺻ ﺲﻧﺎ ﻴ
ﻔ ﻲ ﺶﺑﺎﺗ ﻪﮐ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ
ﻣ ﺮﺑ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﻴ
ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﻧﺎ ﻴ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻭ ﻦ ﻴ
ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﺎﻫﺪ
ﻨﻌﻣ ﺮﺛﺍ ﻲ ﺭﺍﺩ ﻱ
P≤0.01) ( ﺩﺭﺍﺩ ) ﻝﻭﺪﺟ ۲ .(
ﺍ ﺭﺩ ﻳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ
ﺎﻘﻣ ﻳ ﻣ ﺔﺴ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ﻱ ﺩﺎﻘﻣ ﻳ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﺮ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻭ ﻦ ﻴ
ﺎﻫﺪ ﻱ
) ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﻱ ﺑﺬﺟ ﻲ ۳۳۰ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ
ﺑ ﻪﮐ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﻴ
ﺮﺘﺸ ﻳ ﻣ ﻦ ﻴ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﻧﺎ ﻴ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻭ ﻦ ﻴ
ﺭﺩ ﺎﻫﺪ
ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺗﺮﺘﺑ B
ﻴ ﻣ ﻪﺑ ﺐ ﻴ ﻥﺍﺰ ۴۱۸ / ۰ ﻣ ﻴ ﻠ ﻲ ﻝﻮﻣ
،ﮒﺮﺑ ﮏﺸﺧ ﻥﺯﻭ ﻡﺮﮔ ﺭﺩ ۴۰
/ ۴۲ ﺑﺬﺟ ﺩﺪﻋ ﻲ ﻥﺯﻭ ﻡﺮﮔ ﺭﺩ
ﻟﻭ ﺩﻮﺑ ﮒﺮﺑ ﮏﺸﺧ ﻲ
ﺮﺘﻤﮐ ﻳ ﻥﺁ ﻦ ﻊﺸﻌﺸﺗ ﺢﻄﺳ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺩ A
ﻳ ﺪﺷ ﻩﺪ ) ﻝﻭﺪﺟ ۳ .(
ﻣ ﻞﮐﺭﺩ ﻲ ﻨﭼ ﻥﺍﻮﺗ ﻴ ﻦ
ﺘﻧ ﻴ ﻣ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠ ﻴ
ﻥﺍﺰ
ﻪﻧﺍﺪﮕﻧﺭ ﺎﻫ ﻱ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻭ ﻦ ﻴ
ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﺎﻫﺪ
ﺍﺰﻓﺍ ﻳ ﻣ ﺶ ﻲ ﻳ ﺪﺑﺎ ) ﻝﻭﺪﺟ ۳ .(
ﺩﺎﻘﻣ ﻳ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﺮ ﻴ ﺎﻫﺪ ﻱ ) ﺭﺩ ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺎﻫ
ﻱ ۲۷۰ ، ۳۰۰ ﻭ
۳۳۰ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ
P≤0.01) ( ﻣ ﻭ ﻴ ﻥﺍﺰ
ﻪﻧﺍﺪﮕﻧﺭ ﺎﻫ ﻱ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﻦ
P≤0.05) ( ﺍﺰﻓﺍ ﺮﺛﺍ ﺖﺤﺗ ﻳ
ﺸ ﻲ ﺖﻈﻠﻏ
ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻦﺑﺮﮐﺪ )
ﻝﻭﺪﺟ ۲ .(
ﺍﺰﻓﺍ ﻳ ﺯﺎﮔ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﺯﺍ ﻦﺑﺮﮐﺪ ۴۰۰
ﻪﺑ ۹۰۰ ﻣ ﻴ ﺍﻮﻫ ﻝﻮﻣ ﺮﺑ ﻝﻮﻣ ﻭﺮﮑ ﻣ
ﻴ ﻪﻧﺍﺪﮕﻧﺭ ﻥﺍﺰ ﺎﻫ
ﻱ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻭ ﻦ ﻴ
ﺪ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ
ﻨﻌﻣ ﺭﻮﻄﺑ ﺍﺭ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ ﺩﺍﺩ ﺶﻫﺎﮐ )
ﻝﻭﺪﺟ ۳ .(
ﺏﺁ ﺩﻮﺒﻤﮐ
ﺑﺁ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ﻨﻌﻣ ﺮﺛﺍ ﻲ ﺭﺍﺩ ﻱ ﻣ ﺮﺑ ﻴ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﺎﻫﺪ ﻱ ) ﻝﻮﻃ ﺭﺩ
ﺝﻮﻣ ﺎﻫ ﻱ ۲۷۰ ، ۳۰۰ ﻭ ۳۳۰ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( ﻥﺎﺸﻧ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ
ﻟﻭ ﺩﺍﺩ ﻲ ﺍ ﻳ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﺭﺍﺪﻘﻣ ﺮﺑ ﺶﻨﺗ ﻦ ﻴ
ﻧﺎ ﻴ ﻨﻌﻣ ﺮﺛﺍ ﮒﺮﺑ ﻦ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ
ﺖﺷﺍﺪﻧ ) ﻝﻭﺪﺟ ۲ .(
ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺏﺁ ﺩﻮﺒﻤﮐ ﻨﻌﻣ
ﻲ ﺭﺍﺩ
ﺩﺎﻘﻣ ﻳ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﺮ ﻴ ﺎﻫﺪ ﻱ ) ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ۳۳۰
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ
ﺩﺮﮔ ﻥﺎﻧ ﻳ ﺪ ) ﻝﻭﺪﺟ ۳ .(
ﺍ ﻪﮐ ﺎﺠﻧﺁ ﺯﺍ ﻳ
ﮐﺮﺗ ﻦ ﻴ ﺓﺪﻨﻨﮐ ﺏﺬﺟ ﺐ
ﺍﺰﻓﺍ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺽﺮﻌﻣ ﺭﺩ ﻭ ﻩﺩﻮﺑ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﻳ
ﺶ
ﻣ ﻲ ﻳ ﮔ ،ﺪﺑﺎ ﻴ ﺍﺮﺷ ﺭﺩ ﻩﺎ ﻳ
ﮊﺮﻧﺍ ﺶﻨﺗ ﻥﻭﺪﺑ ﻂ ﻱ
ﺮﺘﻤﮐ ﻱ ﻑﺮﺻ
ﻟﻮﺗ ﻴ ﺖﺳﺍ ﻩﺩﺮﮐ ﻥﺁ ﺪ .
ﺩﺎﻘﻣ ﻳ ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﺮ ﻴ ﺎﻫﺪ ﻱ ) ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺎﻫ
ﻱ ۲۷۰ ﻭ ۳۰۰
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( ﻨﻌﻣ ﺭﻮﻄﺑ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﻲ
ﺭﺍﺩ ﻱ
P≤0.01) ( ﺖﺤﺗ
ﺛﺄﺗ ﻴ ﺍﺰﻓﺍ ﻭ ﺶﻔﻨﺑ ﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﺡﻮﻄﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮ ﻳ
ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﻟﻭ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﻲ
ﺳﻮﺘﻧﺁ ﺭﺍﺪﻘﻣ ﺮﺑ ﻴ
ﻧﺎ ﻴ ﮒﺮﺑ ﻦ
ﻨﻌﻣ ﺮﺛﺍ ﻲ ﺭﺍﺩ ﻱ ﺩﺍﺪﻧ ﻥﺎﺸﻧ )
ﻝﻭﺪﺟ ۲ .(
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛﺍ ﻦ
ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺎﻫ
ﻱ ﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻭ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲ
ﺮﺛﺍ
ﻨﻌﻣ ﻲ ﺭﺍﺩ ﻱ
P≤0.01) ( ﻣ ﺮﺑ ﻴ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﻧﺎ ﻴ ﺩﺎﻘﻣ ﻭ ﻦ ﻳ
ﺮ
ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻴ ﺎﻫﺪ ﻱ ) ﺝﻮﻣ ﻝﻮﻃ ﺎﻫ
ﻱ ۲۷۰ ﻭ ۳۰۰ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( ﮒﺮﺑ
ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ )
ﻝﻭﺪﺟ ۲ .(
ﻝﻭﺪﺟ ۲
‐ ﻱﺩ ﺩﺎﻳﺩﺯﺍ ،ﻲﺑﺁ ﻢﮐ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﮏﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺕﺎﺒﻴﮐﺮﺗ ﻲﺧﺮﺑ ﻭ ﺩﺮﮑﻠﻤﻋ ﺲﻧﺎﻳﺭﺍﻭ ﺔﻳﺰﺠﺗ ﺶﻔﻨﺑ ﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﻭ ﻦﺑﺮﮐ ﺪﻴﺴﮐﺍ
ﺎﻴﻣ ﻧ ﺕﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﻴﮕ
ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ﻴ ﺪ
ﺔﺟﺭﺩ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻱﺩﺍﺯﺁ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻫﻮﺑﺮﮐ ﻴ ﺕﺍﺭﺪ ﺎﻫ ﻱ
ﮒﺮﺑ ﻝﻮﻠﺤﻣ ۲۷۰
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ۳۰۰ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ۳۳۰ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ a ﻞ ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ b ﻞ ﻓﻭﺮﻠﮐ ﻴ a+b ﻞ ﺋﻮﻨﺗﻭﺭﺎﮐ ﻴ ﺪ ﺌﺗﻭﺮﭘ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ﻱ ﮒﺮﺑ ﻝﻮﻠﺤﻣ ﺭﺩ ﺩﺮﮑﻠﻤﻋ
ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ
ﺭﺍﺮﮑﺗ ۲
ns ۰۰۰۱ / ۰
ns ۱۴ / ۱۶۵
ns ۴۲ / ۱۳
ns ۲۴ / ۱
ns ۷۴ / ۲
ns ۰۰۲ / ۰
ns ۰۰۷ / ۰
ns ۰۳۸ / ۰
ns ۰۰۰۷ / ۰
ns ۳۶ /
ns ۱۰۸۷ ۶ / ۲۹
ﺶﻔﻨﺑ ﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ
۲
**
۰۷۵۲ / ۰
**
۲ / ۳۵۴۳۹
**
۸ / ۲۰۶۰
**
۷ / ۴۸۹
**
۱ / ۹۴۹
**
۱۴ / ۱
**
۳۷۲ / ۰
**
۸۱ / ۲
**
۱۷۳ / ۰
**
۹ / ۳۵۱۹۰۳ ۸**
/ ۲۲۴۳
ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﻦﺑﺮﮐ ﺪ ۱
* ۰۰۴۷ / ۰
* ۴ / ۱۹۸۰
**
۸ / ۱۳۲۹
**
۶ / ۲۰۴
**
۲ / ۲۲۸
ns ۰۰۲ / ۰
ns ۰۰۸ / ۰
ns ۰۰۳ / ۰
ns ۰۰۰۰۲ / ۰
**
۳ / ۱۰۲۳۲۵ ۳۴**
/ ۳۰۹
ﺑﺁ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ۱
ns ۰۰۰۰۴ /
ns ۰ ۷ / ۸۷۲
**
۷ / ۸۳۳
**
۶ / ۱۳۹
* ۸۴ / ۳۲
**
۱۴ / ۰
**
۰۴۴ / ۰
**
۳۴۳ / ۰
* ۰۲۵۷ / ۰
**
۲ / ۲۲۹۴۷ ۸۳**
/ ۱۵۱۱۳
ﺶﺑﺎﺗ × ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﻦﺑﺮﮐ ﺪ ۲
ns ۰۰۰۴ / ۰
* ۳ / ۱۸۸۲
**
۴ / ۵۱۹
**
۹ / ۶۹
ns ۵۶ / ۱۴
ns ۰۲۸ / ۰
ns ۰۰۱ / ۰
ns ۰۳۴ / ۰
* ۰۱۴۵ / ۰
**
۸ / ۱۷۵۳۱ ۱۱**
/ ۲۰۹
ﺶﺑﺎﺗ × ﺑﺁ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ۲
**
۰۰۶۳ / ۰
ns ۳ / ۲۲۵
**
۴ / ۵۵۸
**
۱۰ / ۵۹
ns ۳۷ / ۱۰
ns ۰۲۱ / ۰
ns ۰۰۴ / ۰
ns ۰۴۲ / ۰
ns ۰۰۱۸ / ۰
**
۸ / ۳۵۲۱۸ ۶۱**
/ ۲۹۲
ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﻦﺑﺮﮐ ﺪ × ﺑﺁ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ۱
ns ۰۰۱۴ / ۰
ns ۵ / ۱۴۹۶
**
۵ / ۷۳۶
**
۳ / ۵۳
ns ۵۹ / ۴
ns ۰۲۳ / ۰
ns ۰۰۷ / ۰
ns ۰۵۵ / ۰
ns ۰۰۰۷ / ۰
**
۵ / ۱۹۲۱۴ ۰۱**
/ ۷۸۸
ﺶﺑﺎﺗ × ﺩ ﻱ ﺴﮐﺍ ﻴ ﻦﺑﺮﮐ ﺪ × ﺑﺁ ﻴ ﺭﺎ ﻱ ۲
ns ۰۰۰۶ / ۰
* ۱۸ / ۲۴۴۳
**
۸ / ۵۹۳
**
۶ / ۵۴
ns ۳۱ / ۱۰
**
۱۰۹ / ۰
**
۰۴۳ / ۰
**
۲۸۸ / ۰
ns ۰۰۱۵ / ۰
**
۴ / ۲۰۸۵۱ ۵**
/ ۸۴۹
ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﻱﺎﻄﺧ
۲۲ ۰۰۰۹ / ۰ ۲۷ / ۴۳۶ ۵۵ / ۸ ۱۲ / ۲ ۷۶ / ۵ ۰۱۵ / ۰ ۰۰۳ / ۰ ۰۳۵ / ۰ ۰۰۳۴ / ۰ ۱۳ / ۱۸۱۸ ۰۹ / ۱۴
ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ
۹۲ / ۸ ۶۶ / ۶ ۵۹ / ۷ ۳۵ / ۷ ۱۴ / ۷ ۹۲ / ۶ ۴۲ / ۶ ۰۴ / ۷ ۴۳ / ۸ ۴۸ / ۲ ۶۲ / ۷
،ns
ﻭ*
ﻪﺑ**
ﺗ ﺩﻮﺟﻭ ﻡﺪﻋ ﺐﻴﺗﺮ ﺍ
ﻼﺘﺧ ﻲﻨﻌﻣ ﻑ ﻲﻨﻌﻣ ،ﺭﺍﺩ ﺭﺍﺩ ﻝﺎﻤﺘﺣﺍ ﺢﻄﺳ ﺭﺩ ٥
% ﻭ ١ .%
ﻝﻭﺪﺟ ۳ ‐ ﻱﺩ ﺶﻳﺍﺰﻓﺍ ،ﺏﺁ ﺩﻮﺒﻤﮐ ﻱﺎﻫﺭﺎﻤﻴﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻥﺎﻧ ﻡﺪﻨﮔ ﮒﺮﺑ ﺪﻴﺋﻮﻨﺗﻭﺭﺎﮐ ﻭ ﺪﻴﺋﻮﻧﻭﻼﻓ ،ﻦﻴﻧﺎﻴﺳﻮﺘﻧﺁ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ﺶﻔﻨﺑﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ ﻭ ﻦﺑﺮﮐﺪﻴﺴﮐﺍ
ﺗ ﻴ ﺭﺎﻤ ﺗ ﺢﻄﺳ
ﻴ ﺳﻮﺘﻧﺁ ﺭﺎﻤ
ﻴ ﻧﺎ ﻴ ﻦ
) ﻣ ﻴ ﻠ ﻲ ﻡﺮﮔ ﺭﺩ ﻝﻮﻣ ﮒﺮﺑ ﮏﺸﺧ ﻥﺯﻭ (
ﺋﻮﻧﻭﻼﻓ
ﻴ ﺪ
) ﺭﺩ ﺏﺬﺟ ۳۳۰ ﮒﺮﺑ ﮏﺸﺧ ﻥﺯﻭ ﻡﺮﮔ ﺭﺩ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ (
ﺋﻮﻨﺗﻭﺭﺎﮐ ﻴ ﺪ
) ﻣ ﻴ ﻠ ﻲ ﻥﺯﻭ ﻡﺮﮔ ﺭﺩ ﻡﺮﮔ ﮒﺮﺑ ﺮﺗ
(
UV-A c
۲۶۰ / ۰ c
۶۲ / ۲۴ c
۵۶۶ / ۰
UV-B ۴۱۸a
/ ۰ a
۴۰ / ۴۲ a
۸۰۴ / ۰
ﺶﻔﻨﺑ ﺍﺮﻓ ﺶﺑﺎﺗ
UV-C b
۳۳۳ / ۰ b
۸۶ / ۳۳ b
۷۱۱ / ۰
ppm) ( ۴۰۰ a
۳۴۸ / ۰ a
۱۵ / ۳۶ a
۶۹۳ / ۰
ﻦﺑﺮﮐ ﺪﻴﺴﮐﺍﻱﺩ
ppm) ( ۹۰۰ b
۳۲۵ / b ۰
۱۱ / ۳۱ a
۶۹۴ / ۰
ﺪﻫﺎﺷ a
۳۳۶ / ۰ a
۵۸ / ۳۴ a
۷۲۰ / ۰
ﻱﺭﺎﻴﺑﺁ
ﺏﺁ ﺩﻮﺒﻤﮐ a
۳۳۸ / ۰ b
۶۷ / ۳۲ b
۶۶۷ / ۰
ﻪﻨﻣﺍﺩ ﺪﻨﭼ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﻥﻮﺘﺳ ﺮﻫ ﺭﺩ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻑﻭﺮﺣ ﺎﺑ ﺩﺍﺪﻋﺍ ﻲﮐﻮﺗ ﻱﺍ
)
P≤0.05
( ﻲﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺪﻧﺭﺍﺪﻧ ﻱﺭﺍﺩ
.
