ﯽ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘﺮﺛا ﯽ ﺳرﺮﺑ رﺎﻣزر گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ
ي رﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ ر ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ رد هﺪﺷ ﯾ
ﺎﭘ ﺮﺑ نﺎﺤ ﯾ
راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ ﻦﻏور
ﺻﻮﺼﺧ و نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﯿ
ﺴﺣ تﺎ ﯽ ﺳ لﻼﺧ ﯿ
ﻣز ﺐ ﯿﻨ ﯽ نآ رد هﺪﺷ خﺮﺳ
ﺳ ﯿ ز هﺪ ﯾ ﺮﻔﻌﺟ ﺐﻨ
1ي ﺮﻔﻌﺟ ارﺎﺳ ، ﯾ
2نﺎ ﺘﺠﺣ ﺪﻤﺤﻣ ،* 3ﯽ
ﻟ ، ﯿ ﻔﺠﻧ ﻼ ﯿ
4نﺎ
1 - ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺮﺘﮐد ي ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،رﻮﻧ ﺪﺣاو ، ﯽ
رﻮﻧ ، .
2 - دﺎﺘﺳا ﯾ ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎ ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،رﻮﻧ ﺪﺣاو ، ﯽ
رﻮﻧ ، .
3 - ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ ﯽ زاﻮﻫا ،نﺎﺘﺳزﻮﺧ .
4 - دﺎﺘﺳا ﯾ ﮔ رﺎ ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮ ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ رﺎﺳ ﺪﺣاو ، ي ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ، ﯽ
رﺎﺳ ، ي .
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺎﻫ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 30 / 10 / 1400
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 12 / 12 / 1400
تﺎﻤﻠﮐ ﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ،نﻮ
ﺳ لﻼﺧ ﯿ ﻣز ﺐ ﯿﻨ ﯽ ،
رﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ ،
،لﻮﻨﻓ لﻮﺴﭙﮐﻮﻧﺎﻧ .
DOI: 10.22034/FSCT.19.128.133 DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.128.11.6
لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ : [email protected]
ا رد ﯾ و ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﯽ
رﺎﻣزر گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ي
ﻮﻧﺎﻧ رﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ رد هﺪﺷ
ﺑ ﺶﺷﻮﭘ ﯿ ﻠﭘﻮ ﯿ ﺮﻤ ي ر ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ ﯾ
ﺎﭘ لﺮﺘﻨﮐ ﺖﻬﺟ نﺎﺤ ﯾ
راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ و نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﺴﺣ تﺎ ﯽ ﺳ لﻼﺧ ﯿ ﻣز ﺐ ﯿﻨ ﯽ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نآ رد هﺪﺷ خﺮﺳ .
هرﺎﺼﻋ
رﺎﻣزر گﺮﺑ ي
اراد تﻮﺻاﺮﻓ مﺎﻤﺤﺷور ﻪﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ي
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ) 9 /4 25± / 174
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﺎﮔ مﺮﮔ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺮﺑ ﺪ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ (
ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯿ ﺪ ي ) 2 / 3 30± / 78 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺗور مﺮﮔ ﯿ ﺮﺑ ﻦ
هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ (
دﻮﺑ . ﻣﯿ ﻟﺎﻌﻓ ناﺰ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
دار رﺎﻬﻣ ﯾ دازآ لﺎﮑ شور ﺎﺑ DPPH
IC50
ﺮﺑاﺮﺑ 16 / 98 ﺎﭘ و ppm ﯾ راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ ﺖﻈﻠﻏ رد هرﺎﺼﻋ 200
ﺮﺑاﺮﺑ ppm 08 / 5 ﺖﻋﺎﺳ
دﻮﺑ . لﻮﺴﭙﮐﻮﻧﺎﻧ هزاﺪﻧا ﺎﻫ
ي رﺎﻣزر گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ي
) 200 (ppm د ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ ﺶﺷﻮﭘ ر
رﯾ نﺎﺤ 2 / 284 دﻮﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ .
ﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﯿ
ﺳا و ﺪ ﯿ ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏ ﺎﻫ ي ﻞﺻاﻮﻓ رد ﻦﻏور
ﻧﺎﻣز ﯽ 4 هزور ) ،ﺮﻔﺻ 4 ، 8 ، 12 ، 16 ، 20 و 24 زور ( ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﺪﺷ . ﺎﺘﻧ ﯾ داد نﺎﺸﻧ ﺞ
ﺎﺴﮐا ﯾ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻦﻏور ﺶ ي
وﺎﺣ ي رﻮﻧﺎﻧ هرﺎﺼﻋ ﯾ
ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ رﺎﻣزر گﺮﺑ هﺪﺷ ي
زا ﺮﺘﻤﮐ
ﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ و دازآ هرﺎﺼﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﺪ
ي ﺖﺳا TBHQ . رﻮﻃ ﻪﺑ ﯾ ﺎﭘ رد ﻪﮑ ﯾ زور نﺎ 24
راﺪﻬﮕﻧ هرود ي
ﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ راﺪﻘﻣ ﯿ
ﺪ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ي
وﺎﺣ ﻦﻏور ي
ﺰﺘﻨﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ي
TBHQ
وﺎﺣ ﻦﻏور و ي
رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
رﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ د رد هﺪﺷ ﯾ
ر ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ هراﻮ ﯾ
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ نﺎﺤ ﯿ
ﺐ
ﺮﺑاﺮﺑ 4 / 23 و 80 / 17 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﮐا ﯽ ﺴﮐا نﻻاو ﯿ
ﮐ ﺮﺑ نﮋ ﯿ ﺳا دﺪﻋ و ﻦﻏور مﺮﮔﻮﻠ ﯿ
ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ ﮏ
ﺗﺮﺗ ﯿ ﺐ 16 / 0 و 06 / 0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ د نﻮﻟﺎﻣ مﺮﮔ ي
ﺋﺪﻟآ ﯿ ﮐ ﺮﺑ ﺪ ﯿ دﻮﺑ ﻦﻏور مﺮﮔﻮﻠ .
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦ ﯾ ﻦ
ﺘﻣا ﯿ ﺴﺣ زﺎ ﯽ ﺬﭘ و هﺰﻣ ،ﻮﺑ ،ﮓﻧر ﯾ
ﻠﮐ شﺮ ﯽ لﻼﺧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺎﻫ
ي ﺳ ﯿ ﻣز ﺐ ﯿﻨ ﯽ رد هﺪﺷ خﺮﺳ
وﺎﺣ ﻦﻏور ي
رﺎﻣزر گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ي
رﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ دﻮﺑ هﺪﺷ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ اﯾ ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻖ
لﻮﺴﭙﮐﻮﻧﺎﻧ ﺎﻫ
ي رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
ر ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ رد ﯾ
اﺰﻓا ﺖﻬﺟ ار نﺎﺤ ﯾ
رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﺶ ي
ﻦﻏور
ﭘ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﯿ
ﻣ دﺎﻬﻨﺸ ﯽ ﺪﻨﮐ .
ﻪﻠﺠﻣ
مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣ ﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﻫد رد ﺎﻫ ي ﺧا ﯿ ﻟﻮﺗ ﺮ ﯿ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺪ
) HelianthusannuusL.
( اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎ .
آ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓ
وﺎﺣ ي 18 - 14 ﺌﺗوﺮﭘ ﺪﺻرد ﯿ
،ﻦ 30 - 25 ﻫﻮﺑﺮﮐ ﺪﺻرد ﯿ
تراﺪ
و 45 - 40 ﻣ ﻦﻏور ﺪﺻرد ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ ] 1 [ . ﻟد ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور ﯿ
ﻞ
ﺳا ندﻮﺑ اراد ﯿ
ﺎﻫﺪ ي ﻏ ﮏﺗ بﺮﭼ ﯿ
ﺎﮕﻣا عﺎﺒﺷا ﺮ 9
ﺳا ، ﯿ ﺎﻫﺪ ي بﺮﭼ
ﻏ ﺪﻨﭼ ﯿ ﺎﮕﻣا عﺎﺒﺷا ﺮ 6
دﺎﻘﻣ و ﯾ ﺴﺑ ﺮ ﯿ ﺋﺎﭘ رﺎ ﯿ ﺳا ﻦ ﯿ ﺎﻫﺪ ي عﺎﺒﺷا بﺮﭼ
ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯾ ﻦﻏور ﺮ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﻫﺎ ﯽ ﺑﺮﭼ و ﻢﻟﺎﭘ ﻦﻏور ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽ
ﺎﻫ ي
ﻫﯿ ﻪﻧژورﺪ ﯾ اﺮﺑ ﻢﻟﺎﺳ ﻦﻏور ﮏ ي
ﺰﭙﺷآ ي ﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﯽ
دﻮﺷ ] 2 [ .
اﻮﻓ ﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ رﻮﮐﺬﻣ ﺪ ﯾ
ﮏ
اﺬﻏ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد لواﺪﺘﻣ ﻦﻏور ﯾ
ﯽ ارآ ، ﯾ ﺸ ﯽ وراد و ﯾ ﯽ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻣ ﯽ دﻮﺷ ] 3 [.
ﻃ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ ي رادرﺎﺒﻧا و ي ﺎﻫاﺬﻏ ي آﺮﻓ ،بﺮﭼ ﯾ
ﺎﻫﺪﻨ ي ﺴﮐا ﯿ ﺗاﺪ ﯿ ﻮ
ترﺎﺴﺧ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﻫ
ي دﺎﺼﺘﻗا ي ﻣ اﺬﻏ ﺖﻌﻨﺻ رد ﺖﻔﮕﻨﻫ ﯽ
دﻮﺷ .
ﺮﺨﺗ ﯾ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺐ ي
ﮕﻧر ﯽ ﺑﺮﭼ ، ﯽ ﺌﺗوﺮﭘ و ﯿ ،ﮓﻧر لاوز ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻦ
ﺻﻮﺼﺧ و هﺰﻣ ،ﺖﻓﺎﺑ ﯿ
ﺬﻐﺗ تﺎ ﯾﻪ ا ي ﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﯽ
ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯾ
ﮑ ﯽ زا
ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﯾ ﺶﻟﺎﭼ ﻦ ﺎﻫ ي ﺪﺒﺗ اﺬﻏ ﺖﻌﻨﺻ ﯾ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞ ]
4 [ . زا هدﺎﻔﺘﺳا
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺎﻫ ي ﺰﺘﻨﺳ ي ﻈﻧ ﯿ ﺮ ،BHA وBHT لواﺪﺘﻣTBHQ
ﺮﺗ ﯾ ا ندﺮﮐ دوﺪﺤﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ شور ﻦ ﯾ
آﺮﻓ ﻦ ﯾ ﺎﻫﺪﻨ ي ﺮﺨﺗ ﯾﺒ ﯽ ﺖﺳا
ﻟو ﯽ ﻟد ﻪﺑ هزوﺮﻣا ﯿ
ﻤﺳ تاﺮﻄﺧ نﺪﺷ رﺎﮑﺷآ ﻞ ﯽ
از نﺎﻃﺮﺳ و ﯾ
ﯽ
اﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا تﺎﺒ اﺮﺑ شﻼﺗ و هﺪﺷ دوﺪﺤﻣ ﺎﻫ
ي ﯾ ﻦﺘﻓﺎ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺒﻃ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ تﺎﺒ ﯿﻌ
ﯽ ﺎﭘ ﺎﺑ ﯾ ﮔ ﻪ ﯿ ﻫﺎ ﯽ ﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨﯿ اﺮﺒ ي
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺎﻫ ي ﺰﺘﻨﺳ ي اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎ ]
5 [ . ﮔﯿ ﻨﻏ ﻊﺒﻨﻣ نﺎﻫﺎ ﯽ
زا
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺎﻫ ي ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﮔ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯿﺎ
ﺎﺑ نﺎﻫ
ﻧﺎﮑﻣ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي ﻔﻠﺘﺨﻣ ﯽ ﺎﺴﮐا زا ﯾ ﻦﻏور ﺶ ﮔﻮﻠﺟ ﺎﻫ
ﯿﺮ ي ﻣ ﯽ ﻪﮐﺪﻨﮐ
ﺮﺗ لواﺪﺘﻣ ﯾ
نآ ﻦ ﻏ ﺎﻫ ﯿ دار ندﺮﮐ لﺎﻌﻓﺮ ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ي ﮑﺸﺗ و دازآ ﯿ
ﻞ
ﺎﺑ ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ ﯾ
نﻮ ﺎﻫ ي ﺰﻠﻓ ي ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 6 [ .
رﺎﻣزر ي ﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ ﯽ
Rosmarinusofficinalis L.
ﮔﯿ ﻫﺎ ﯽ زا
ﺗﯿ ﻋﺎﻨﻌﻧ هﺮ ﯿ نﺎ Lamiaceae ﯾ
ﮑ ﯽ ﮔ زا ﯿ نﺎﻫﺎ وﺎﺣ ي و ﺲﻧﺎﺳا
ﺴﺑ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هرﺎﺼﻋ ﯿ
رﺎ ي ﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﯿ
وراد هﺎ ﯾ ﯽ
ز و ﯾﺘﻨ ﯽ ﻣ هداد شروﺮﭘ ﯽ
دﻮﺷ . رﺎﻣزر ي گﺮﺑ رد ﻪﺧﺎﺷﺮﺳ و ﺎﻫ ﺎﻫ
ي
اراد دﻮﺧ راد ﻞﮔ ي
ﺲﻧﺎﺳا ﺎﻫ ي ﻣ راﺮﻓ ﯽ ﺎﻫﺮﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯾ
ﯽ
ﻟ ،تﺎﺘﺳا ،لﻮﺌﻧرﻮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯿ
ﺳ و ﻪﺘﻔﻣﺎﮐ ،رﻮﻔﻣﺎﮐ ،لﻮﻟﺎﻨ ﯿ
ﻣ لﻮﺌ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
رﺎﻣزر ي ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﻞﻣﺎﺷ ﻦ ﯿ
ﺎﻫﺪ ﯾ ﯽ د ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯾ ﻤﺳﻮ ﯿ ﭘا ،ﻦ ﯿ ﻧﮋ ﯿ و ﻦ د
ي ﻦﭘﺮﺗ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﺳﻮﻧرﺎﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯿ
ﺳا ﮏ ﯿ ﺮﺗ و ﺪ ي ﻦﭘﺮﺗ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﻞﺜﻣ
ﻟﻮﺳروا ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﻧﺎﺌﻟوا و ﺪ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﻣ ﺪ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 7 [.
ﮔ هرﺎﺼﻋ ﯿ ﮐﺮﺗ رﻮﻀﺣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نﺎﻫﺎ ﯿ
ﻠﭘ ﻪﻠﻤﺟ زا هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒ ﯽ
لﻮﻨﻓ ﺎﻫ
اراد ي ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
اﺮﺑ ار ﺎﻬﻧآ دﺮﺑرﺎﮐ نﺎﻘﻘﺤﻣ اﺬﻟ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ي
ﺎﭘﯾ زﺎﺳراﺪ ي ﻦﻏور ﺎﻫ ي ﮐارﻮﺧ ﯽ ﺤﺗ اﺮﺷ ﺖ ﯾ راﺪﻬﮕﻧ ﻂ ي
و
تراﺮﺣ ﻫد ﯽ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽ
هداد راﺮﻗ ﺪﻧا
. ﺗﻼﮑﺸﻣ ﯽ مﺪﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ
هرﺎﺼﻋ لﻼﺤﻧا ﻫﺎﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻦﻏور رد ﺎﻫ
ﯿ ﺒﻄﻗ ﺖ ﯽ نآ فﺮﺼﻣ ،ﺎﻫ
ﻻﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﯾ ﯽ اﺮﺑ هرﺎﺼﻋ زا ي
ﺳر ﯿ ﺎﭘ ﻪﺑ نﺪ ﯾ راﺪ ي ﺴﮐا ،بﻮﻠﻄﻣ ﯿ
ﺪ
ﺮﺳ نﺪﺷ ﯾ نآ ﻊ ﺴﮐا و رﻮﻧ رﻮﻀﺣ رد ﺎﻫ ﯿ
ﻧ و نﮋ ﯿ ﻐﺗ ﺰ ﯿﯿ و ﮓﻧر رد ﺮ
ﺤﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻦﻏور ﻢﻌﻃ شور ﻪﺑ ار نﺎﻘﻘ
ﺎﻫ ﯾ ﯽ ر ﻞﺜﻣ ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ ﺐﻠﺟ
ﺖﺳا هدﺮﮐ ]
8 [.
رﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ روﺎﻨﻓ ﯾ ﺎﻣ تاﺮﻄﻗ و تارذ نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳﺎ ﯾ
و ﺪﻣﺎﺟ ،ﻊ
زﺎﮔ ﺎﺸﻏ رد ﯾ ﯽ اﺬﻏ داﻮﻣ ﺲﻨﺟ زا ﯾ
ﯽ ﻣ ماد ﻪﺑ زﺎﺠﻣ ﯽ
ﺪﻨﺘﻓا . اﯾ ﻦ
آﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ ﯾ ﮑ ﯽ شور زا ﺎﻫ ي زﺎﺳﺎﻫر ي ﻣ هﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ ﯽ
ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﻮﺘﺤﻣ ﻪﻠﺻﺎﺣ لﻮﺴﭙﮐ ﯾ
ﺎﺑ ،هﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ ﺖﻋﺮﺳ ﺖﺤﺗ ار دﻮﺧ تﺎ
ﯾ ﺮﺤﺗ ﮏ ﯾ رد و صﺎﺧ ﮏ ﯾ
ﻣ ﺎﻫر ﺺﺨﺸﻣ نﺎﻣز ﮏ ﯽ
ﺪﻨﮐ ] 9 [ .
رﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ هرﺎﺼﻋ ندﺮﮐ ﺲﻧﺎﺳا و ﺎﻫ
ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﻫﺎ ﯽ اﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﯾ
ﺶ
ﺎﭘﯾ راﺪ ي ر داﻮﻣ ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ ﺳﻮﺑ هﺪﺷ ﯿ نآ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﻪﻠ ﻐﺗ زا ﺎﻫ
ﯿﯿ تاﺮ
ﺤﻣ ﯿ ﻄ ﯽ ﺰﻧآ ، ﯾﻤ ﯽ ﺷ و ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺮﻓﺎﺑ ﺖﻟﺎﺣ ندﺮﮐ ﻢﻫاﺮﻓ ، ي
ﺮﺑاﺮﺑ رد
ﻐﺗ ﯿﯿ تاﺮ ﻐﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ،pH
ﯿﯿ ﺗراﺮﺣ تاﺮ ﯽ
و ﻐﺗ ﯿﯿ تاﺮ ﯾ ﻧﻮ ﯽ ،
ﻢﻌﻃ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﺎﻫﻮﺑ و ﺎﻫ
ي ﺎﺷﻮﺧﺎﻧ ﯾ لﺮﺘﻨﮐ نﺪﺷ دازآ و ﺪﻨ
ر هدﺎﻣ هﺪﺷ ﯾ
ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ ﻣ هﺪﺷ ﯽ دﻮﺷ ] 10 [ . اﺮﺑ ي ر ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ هرﺎﺼﻋ -
شور ،ﺎﻫ ﺎﻫ ي ﻔﻠﺘﺨﻣ ﯽ ﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﯾ
نآ ﻦ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
ﻟﻮﺗ شور ﯿ ﺴﻟﻮﻣا ﺪ ﯿ ﺖﺳا نﻮ ] 11 [.
ا هدﺎﻣ ي د ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯾ
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا هراﻮ ﯿ
ﺎﺑ دﻮﺸ ﯾ داﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ ردﺎﻗ ﺪ
رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ار ﻪﺘﺴﻫ ي
وﺮﮐ ي ﺑ ﺎﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻫد ﺶﺷﻮﭘ نﺎﻣﺪﻧار ﻦ ﯽ
ﺻ ﻪﺑ و هدﺮﮐ د ترﻮ
ﯾ هراﻮ ا ي ﺘﻇﺎﻔﺣ ﯽ آﺮﻓ زا ﯾ ﺎﻫﺪﻨ ﯾ ﯽ ﻞﺜﻣ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ
ﺴﮐا ﯿ ﺳاﺪ ﯿ ا ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ار ﻪﺘﺴﻫ ،نﻮ ﯾ
اﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺮﻣا ﻦ ﯾ
ﺶ
رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ تﺪﻣ ي
ﻣ ﻪﺘﺴﻫ داﻮﻣ ﯽ
ددﺮﮔ ] 12 , 13 [ . ا رد ﯾ داﻮﻣ ﺎﺘﺳار ﻦ
ﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯽ ﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯿ
ﻠﭘﻮ ﯿ ﻟد ﻪﺑ ﺎﻫﺮﻤ ﯿ
ﻦﺘﺷاد ﻞ
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﺴﻟﻮﻣا تﺎ ﯿ
ﺎﻔ ﯾﺮ ي ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ،ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾﻮﺸﯾاﺰﻓا ،ﺐﺳﺎﻨﻣ
راﺮﻘﻬﺟﻮﺗدرﻮﻣرﺎﯿﺴﺒﻧدﻮﺑ ﯽﮐارﻮﺧﻮﺑآرﺪﯾﺮﯾﺬﭘ لﻼﺤﻧا ،ﻢﻠﯿﻔﻠﯿﮑﺸﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا . ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺎﻫ ي ﺧا ﯿ ر داد نﺎﺸﻧ ﺮ ﯾ
ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ ﮐﺮﺗ ﯿ تﺎﺒ رد هﺮﺛﺆﻣ
ﺴﻟﻮﻣاﻮﻧﺎﻧ ﯿ نﻮ ﺎﻫ ي ﻻود ﯾ ﻪ W/O/W ﺶﺷﻮﭘ ﺎﺑ
ﺎﻫ ي ﺑ ﯿ ﻠﭘﻮ ﯿ ﺮﻤ ي ﻪﺑ
ﻘﻓﻮﻣ رﻮﻃ ﯿ ﺖ ﻣآ ﯿﺰ ي ﮐﺮﺗ ﻆﻔﺣ ﺚﻋﺎﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﯿ
ﺎﻫر و ﻪﺘﺴﻫ تﺎﺒ ﯾ
ﺶ
نﺂﻫﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ دﻮﺷ ﺎﻫ
] 14 , 15 [.
اﯾ ﻟد ﻪﺑ ناﺮ ﯿ ﮔ ﺶﺷﻮﭘ ندﻮﺑ اراد ﻞ ﯿ
ﻫﺎ ﯽ ﻨﻏ و عﻮﻨﺘﻣ ﯽ
ﻠﺑﺎﻗ ، ﯿ ﻟﻮﺗ ﺖ ﯿ ﺪ
ﺑ عاﻮﻧا ﯽ رﺎﻤﺷ ي ﻎﻤﺻ زا ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﻫﺎ ﯽ ﻣ اراد ار ﯽ ﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﺴ ﯿ رﺎ ي زا
ﻪﻧاد ﺎﻫ ي ﻣﻮﺑ ﯽ ا ﯾ وﺎﺣ ناﺮ ي ﻎﻤﺻ ﺎﻫ ي ﺷزرا ﺎﺑ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻪﻠﻤﺟ زا
اﯾ ﻎﻤﺻ ﻦ ر ﻪﻧاد زا ﻞﺻﺎﺣ ﻎﻤﺻ ،ﺎﻫ ﯾ
ﺖﺳا نﺎﺤ .
رﯾ نﺎﺤ
) Ocimumbacilicum (
ﮔﯿ ﻫﺎ ﯽ ﺋﺎﻨﻌﻧ هداﻮﻧﺎﺧ زا ﯿ
ﺖﺳا نﺎ . اﯾ ﻦ
ﮔﯿ ﺴﻣﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﺎ ﯿﺮ
ي ﺳآ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻬﺟ ﯿ
ﺮﻓآ ،ﺎ ﯾ ﺮﻣآ و ﺎﻘ ﯾ ﺎﮑ ي
ﺑﻮﻨﺟ ﯽ ﺰﮐﺮﻣ و ي ﯾ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﻓﺎ .
ﻧاد ﻎﻤﺻ ر ﻪ ﯾ نﺎﺤ ﯾ ﮏ
ﻫﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ ﺪﺟ ﺪ ﯾ ﻪﻧاد زا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ،ﺪ ﺎﻫ
ي ﮔ ﯿ ر هﺎ ﯾ ﺖﺳا نﺎﺤ
لﺎﺳ رد ﻪﮐ ﺎﻫ
ي ﺧا ﯿ ﮋﻟﻮﺋر صﺎﺧ رﺎﺘﻓر ﺮﻃﺎﺨﺑ ﺮ ﯾ
ﮑ ﯽ ﺘﺣار و ﯽ
ﻌﺳ نﺎﻘﻘﺤﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ نﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ رد ﯾ
ﻞﻣﺎﻋ ﮏ
ﻠﻐﺗ ﯿ ﮑﺸﺗ و هﺪﻨﻨﮐ ﻆ ﯿ
ﺪﻨﺘﺷاد اﺬﻏ ﺖﻌﻨﺻ رﺪﻟژ هﺪﻨﻫد ﻞ ]
16 [ .
ﯾ ﮑ ﯽ ﻠﺻا تﻼﮑﺸﻣ زا ﯽ
ﻟﻮﺗ شور ﯿ
ﺴﻟﻮﻣا ﺪ ﯿ ﺎﭘ مﺪﻋ ،نﻮ ﯾ
راﺪ ي
ﺗراﺮﺣ ﯽ زﺎﺳﺎﻫر و ي
رﺪﺗ و ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﯾ
ﺠ ﯽ ﮐﺮﺗ ﯿ د زا هﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒ ﯾ
هراﻮ
ﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﺛﺄﺗ ﻦ ﯿ ﺶﺷﻮﭘ ﺮ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ
ارﺎﮐ رد ﯾ ﯽ ﮐﺮﺗ ﯿ ﺮﺛﺆﻣ تﺎﺒ ﺎﺑ ﻦﻏور رد ه ﯾ
ﺳرﺮﺑ ﺪ ﯽ ﺎﺑ ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ دﻮﺷ
ﺎﺴﮐا ﺶﻫﺎﮐ فﺪﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﯾ
ﺸﺷﻮﭘ ﻪﺑ ،ﺶ ﯽ
اﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ي
نآ ﺎﻫ
ﺳر ﯿ ﺪ . ﺛﺄﺗ ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺟو ﺎﺑ ﯿ
ا ﺮ ﯾ زوﺮﺑ ﺮﺑ شور ﻦ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
ﻠﭘ ﯽ لﻮﻨﻓ ﺎﭘ رد ﺎﻫ ﯾ
زﺎﺳراﺪ ي ﻦﻏور ﺎﻫ ي
ﮐارﻮﺧ ﯿ ﻈﻨ ﯿ ﻮﺑ گﺮﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮ ]
17 [.
ز گﺮﺑ ، ﯾ نﻮﺘ ] 18 [ ﺎﮑﺘﻣ ،
] 19 [ ا ﺮﭙﻠﮔ ، ﯾ ﻧاﺮ ﯽ ] 20 [ ﺒﺠﻧز ، ﯿ ﻞ ] 21 [ ﺎﻓوز ، ] 22 [ رﺎﻧا ﺖﺳﻮﭘ ، ]
23 [ و
رﺪﻨﻐﭼ گﺮﺑ ]
24 [ ا ، ﯾ ﻦ ﻘﺤﺗ ﯿ ﻣ ﻖ ﯽ اﺰﺴﺑ ﺶﻘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﯾ
ﯽ حﻮﺿو رد
ارﺎﮐ ﯾ ﯽ ا ﯾ ﺳ ﻦ ﯿ اﺮﺑ ﻢﺘﺴ ي هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺤﻣ رد ﺎﻫ
ﯿ ﻂ ﺎﻫ ي ﻟ ﯿ ﭙﯿ ﺪ ي ﻪﺘﺷاد
ﺪﺷﺎﺑ . ا رد ﻪﮐاﺮﭼ ﯾ
اﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ي
ﺘﺴﺨﻧ ﯿ ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ زا رﺎﺑ ﻦ
رﯾ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ نﺎﺤ ﯾ
ﯽ اﺮﺑ ي ر ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻨﭽﻤﻫ و ﺖﺳا ﯿ
ﺛﺎﺗ ﻦ ﯿ لﻮﺴﭙﮐ هزاﺪﻧا ﺮ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﯾ ﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﮏ رد ﻢﻬ
ﺎﻫر ﯾ ﮐﺮﺗ ﺶ ﯿ ﺻﻮﺼﺧ لﺎﻤﻋا و هﺮﺛﻮﻣ تﺎﺒ ﯿ
ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ تﺎ ﯽ
رد
ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻦﻏور ﯽ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ا فﺪﻫ ﯾ رﺎﻣزر گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ي
ﺳرﺮﺑ ، ﯽ
ﺻﺎﺧ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
و دازآ ترﻮﺻ ﻪﺑ
رﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ اﺰﻓا ﺖﻬﺟ هﺪﺷ ﯾ
ﺎﭘ ﺶ ﯾ راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ ﻦﻏور
ﺘﻓآ ﺻﻮﺼﺧ دﻮﺒﻬﺑ و نادﺮﮕﺑﺎ ﯿ
ﺴﺣ تﺎ ﯽ ﺳ لﻼﺧ ﯿ ﻣز ﺐ ﯿﻨ ﯽ خﺮﺳ
ﺖﺳا نآ رد هﺪﺷ .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﮔﯿ رﺎﻣزر هﺎ ي ور زا ﯾ ﺒﻃ هﺎﮕﺸ ﯿﻌ ﯽ نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا ﺮﻬﺸﻬﺑ رد نآ
روآ ﻊﻤﺟ ي رﺎﺑﺮﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ ﯾ
زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮ ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ
ﯽ رﺎﺳ ي ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯾ ﯽ ﺪﺷ . ر ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ ﯾ
ﺖﮐﺮﺷ زا نﺎﺤ
ﺳرﺎﭘ مﺎﮔارﺎﮐ ﯿ
نﺎ ) ا ،ناﺮﻬﺗ ﯾ ناﺮ ( ﻬﺗ ﯿ ﺪﺷ ﻪ . نوﺪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور
ﻬﺗ لﺎﻤﺷ ﺖﻌﻨﺻ و ﺖﺸﮐ ﺖﮐﺮﺷ زا هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﯿ
ﺪﺷ ﻪ . ﺎﺳ ﯾ داﻮﻣ ﺮ
ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻧﺎﭙﺳا ﻮﻟرﺎﺷ ﺖﮐﺮﺷ زا ﯿ
ﻬﺗ نﺎﻤﻟآ كﺮﻣ و ﺎ ﯿ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪ .
2 - 1 - رﺎﻣزر گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ي
رﺎﻣزر ي ﻤﺗ زا ﺲﭘ ﯿ
ﺎﺳ رد ندﺮﮐ ﺰ ﯾ
دﺮﮔ ﮏﺸﺧ ﻪ ﯾ
ﺪ . ﮔﯿ ﮏﺸﺧ هﺎ
ﺳآ رد هﺪﺷ ﯿ
ﺪﺷ دﺮﺧ بﺎ اﺮﺑ و
ي اﺰﻓا ﯾ ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣﺪﻧار ﺶ
ﺖﻬﺟ ﯾ ﺪﺷ هداد رﻮﺒﻋ ﮏﻟا زا هزاﺪﻧا نﺪﺷ نﺎﺴﮑ .
ﻪﺘﺴﺑ رد ﺎﻫ ي
ﺎﻧﯾ ﻧﻮﻠ ﯽ ﮔﻮﻠﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯿﺮ
ي ﻪﺘﺴﺑ ﺖﺑﻮﻃر ذﻮﻔﻧ زا ﺪﻨﺑ
ي نﺎﻣز ﺎﺗ و
ﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا ﯾ ﺮﻓ رد ﺶ ﯾ ﺎﻣد رد رﺰ ي
18 - ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
راﺪﻬﮕﻨﺳﻮ ي
ﺪﺷ ] 5 [ . 50 رﺎﻣزر هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ ي
ﺎﺑ 250 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ زا ﺮﺘ
لﻮﻧﺎﺗا لﻼﺣ :
بآ ) 80:20 ( ﺎﻣد رد ي 35 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
ﻪﺑ و سﻮ
تﺪﻣ 30 ﻗد ﯿ تﻮﺻاﺮﻓ مﺎﻤﺣ رد ﻪﻘ )
6.5l200 H, Dakshin,
India ( ﺲﻧﺎﮐﺮﻓرد 35
ﮐﯿ هرﺎﺼﻋ ﺰﺗﺮﻫﻮﻠ ﮔﯿ
ﺮ ي ﺪﺷ . لﻮﻠﺤﻣ ﺲﭙﺳ ﺎﻫ
ﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﮐ ﺎﺑ ﯽ
هرﺎﻤﺷ ﻦﻤﺗاو 1
لﻼﺣ و فﺎﺻ ﺖﺤﺗ نوآ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ
ﺨﺒﺗ ءﻼﺧ ﯿ ﺪﺷ ﺮ . هرﺎﺼﻋ ﺎﻫ ي ﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا نﺎﻣز ﺎﺗ ﻪﻠﺻﺎﺣ ﯾ
رد ﺶ
ﺎﻣد ي 18 - ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
راﺪﻬﮕﻧ سﻮ ي
ﺪﻧﺪﺷ ] 25 [.
2 - 2 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ
ﻞﮐ
اﺮﺑ ي ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺎﺼﻋ ﻞﮐ راﺪﻘﻣ ،هر 5/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ
ﻟﯿ ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ زا ﺮﺘ 125
ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﻟﻮﻓ فﺮﻌﻣ ﺮﺘ ﯿ
ﺳ ﻦ ﯿ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻮﭽﻟﺎﮐﻮ
ﺖﺒﺴﻧ 1 ﻪﺑ 4 ﻗر ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ ﯿ
دﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﻖ ﯾﺪ
. ﺲﭙﺳ
250 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺪﺳ ﺮﺘ ﯾ تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢ )
25 (%
تﺪﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ
30 ﻗد ﯿ ﺑآ مﺎﻤﺣ رد ﻪﻘ ﯽ
ﺎﻣد ﺎﺑ ي 40 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ سﻮ
ﺑآ زﺎﻓ ﺎﺗ ﯽ شﺮﺘﺴﮔ ﯾ رد نآ بﺬﺟ ﺲﭙﺳ و ﺪﺑﺎ 760
ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﻃﯿ رﻮﻧ ﺞﻨﺳ ﻒ ي
UV-Vis )
UV-550; Jasco, Japan (
ﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ ]
5 [.
2 - 3 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﮐﺮﺗ ﯿ ﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒ ﯿ
ﺪ ي ﻞﮐ
اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﮐﺮﺗ ﯿ ﺋﻮﻧوﻼﻓ تﺎﺒ ﯿ
ﺪ ي
، ﻪﺑ 5/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ،هرﺎﺼﻋ ﺮﺘ 1/
0
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﻠﮐ ﺮﺘ ﯾ ﻣﻮﻟآ ﺪ ﯿﻨﯿ مﻮ 10 ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﺪﺻرد .
ﺲﭙﺳ 1/
0
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺳﺎﺘﭘ تﺎﺘﺳا ﺮﺘ ﯿ
ﻢ 1 ،رﻻﻮﻣ 5/
1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺎﭘ رد و لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺮﺘ ﯾ
نﺎ
8/
2 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺖﺷﺬﮔ زا ﺪﻌﺑ و ﻪﻓﺎﺿا ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘ 30
ﻗد ﯿ ﺎﻣد رد ﻪﻘ ي
ﺎﻣزآ ﯾ نآ بﺬﺟ هﺎﮕﺸ رد ﺎﻫ
415 و ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ راﺪﻘﻣ
ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯿ ﻨﺤﻨﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺪ ﯽ
ﺘﺳﺮﺋﻮﮐ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯿ
ﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻦ ﯿﻠ
ﯽ
ﺘﺳﺮﺋﻮﮐ مﺮﮔ ﯿ
ﺮﺑ ﻦ 100 دﺮﮔ شراﺰﮔ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ ﯾ
ﺪ ] 26 [.
2 - 4 - ﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ي
ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽ
هرﺎﺼﻋ
اﯾ ﺿﻮﺗ شور ﻖﺑﺎﻄﻣ نﻮﻣزآ ﻦ ﯿ
ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ هداد ﺢ ﯾﯿ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﻢ
) 2012 ( ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ،ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ 3/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ زا ﺮﺘ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ 7/
2 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﻟﻮﻧﺎﺘﻣ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘ ﯽ
)DPPH
-10
×5
6 ( ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﺨﻣ رﻻﻮﻣ تﺪﻣ ﻪﺑ و طﻮﻠ 60
ﻗد ﯿ ﺎﻣد رد ﻪﻘ ي رد قﺎﺗا
رﺎﺗ نﺎﮑﻣ ﯾ راﺪﻬﮕﻧ ﮏ ي
رد بﺬﺟ و ﺪﺷ 517
ﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ .
وﺎﺣ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي
ﮐﺮﺗ مﺎﻤﺗ ﯿ اﺮﺷ و تﺎﺒ ﯾ
ندوﺰﻓا نوﺪﺑ هﺪﺷ ﺮﮐذ ﻂ
ﺖﺳا هرﺎﺼﻋ .
ﺰﺘﻨﺴﻫﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ي
ﻣ ﻪﺑTBHQ ﯿ ناﺰ 100 ﻪﺑppm
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺒﺜﻣ لﺮﺘﻨﮐ ناﻮﻨﻋ .
ﺘﻈﻠﻏIC50 ﯽ ﻪﮐ ﺖﺳا هرﺎﺼﻋ زا
آ رد ﻣ ن ﯿ دار رﺎﻬﻣ ناﺰ ﯾ
لﺎﮑ - ﺎﻫ ي دازآ 50 % ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . رﺎﻬﻣ ﺪﺻرد
دار ﯾ دازآ لﺎﮑ ) =
ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺬﺟ -
بﺬﺟ /(DPPH
بﺬﺟ
]DPPH 27 [.
2 - 5 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ ﯾ
راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ
ﺎﭙﺼﺧﺎﺷ ﯾ راﺪ ﯾ ﺎﺴﮐﺎ ﯾ ﺸ ﯿ ﺴﻧر هﺎﮕﺘﺳدﺎﺒ ﯿ
هزاﺪﻧﺎﺘﻤ ﮔﯿ ﺮﯾ ﺪﺸ . ا ﻪﺑ ﯾ ﺗﺮﺗ ﻦ ﯿ ﺐ
ﻪﮐ 3 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ 3
ﻔﺼﺗ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور مﺮﮔ ﯿ
هﺪﺷ ﻪ
ﻣ ﻪﻓﺎﺿا هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺪﻗﺎﻓ ﯽ
دﻮﺷ . ﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ ﺲﭙﺳ ﯾ
راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ
) ﺖﻋﺎﺳ ( ﺎﻣد رد ي 110 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
ﺮﺟ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ سﻮ ﯾ
اﻮﻫ نﺎ 15
ﻟﯿ ﺎﻣزآ درﻮﻣ ﺖﻋﺎﺳ ﺮﺑ ﺮﺘ ﯾ
ﻣ راﺮﻗ ﺶ ﯽ ﮔﯿ دﺮ . ﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ ﯾ
تﺎﺸ
رﺎﻣزر گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ رﻮﮐﺬﻣ ي
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﺑ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﮐﺮﺗ ناﺰ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ و
ﺻﺎﺧ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
رﻮﻧﺎﻧ ﺖﻬﺟ ﯾ
ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ]
28 [.
2 - 6 - رﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ هرﺎﺼﻋ رﺎﻣزر گﺮﺑ
ي
اﺮﺑ ي ﻬﺗ ﯿ ﺴﻟﻮﻣا ﻪ ﯿ نﻮ ﺎﻫ ي ﻦﻏور رد بآ )
(W/O رد ﻦﻏور رد بآ ،
بآ ) W/O/W (
اﺪﺘﺑا ، 10 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ رﺎﻣزر گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﺮﺘ ي
ﺎﺑ 40
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺴﻟﻮﻣا ﺮﺘ ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺋﻮﺗ ﺮ ﯿ ﻦ 80 و 50 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﺎﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور ﺮﺘ
ﻃﺎﻨﻐﻣ نﺰﻤﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯿ
ﺴ ﯽ تﺪﻣ ﻪﺑ 15
ﻗد ﯿ ﺎﻣد رد ﻪﻘ ي
ﺴﻟﻮﻣا ﺎﺗ ﺪﻧﺪﺷ طﻮﻠﺨﻤﻗﺎﺗا ﯿ
ﺎﭘ نﻮ ﯾ راﺪ ) (W/O اﯾ دﻮﺷ دﺎﺠ . ﺲﭙﺳ
ر ﻪﻧاد ﻎﻤﺻ ﺶﺷﻮﭘ لﻮﻠﺤﻣ ﯾ
ﺖﻈﻠﻏ رد نﺎﺤ 05
/0 ﻣارآ ﻪﺑ ﺪﺻرد ﯽ
ﺴﻟﻮﻣا ﻪﺑ ﯿ نﻮ ) (W/O ﺪﺷ هدوﺰﻓا ندز ﻢﻫ لﺎﺣ رد ﺴﻟﻮﻣا ﺎﺗ
ﯿ نﻮ
بآ رد ﻦﻏور رد بآ )
W/O/W (
ﮑﺸﺗ ﯿ دﻮﺷ ﻞ . لﻮﻠﺤﻣ ﺖﺒﺴﻧ
ﺴﻟﻮﻣا ﻪﺑ ﺶﺷﻮﭘ ﯿ
نﻮ 1 ﻪﺑ 5 دﻮﺑ ] 15 , 29 [.
اﺮﺑ ﺲﭙﺳ ي ﺶﻫﺎﮐ ﺑﯿ
ﻧ ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا هﺎﮕﺘﺳد زا تارذ هزاﺪﻧا ﺮﺘﺸ ﺑوﺮﭘ عﻮ
ﯽ تﺪﺷ رد 25
ﺲﻧﺎﮐﺮﻓ ،ﺪﺻرد 37
ﮐ ﯿ ﺎﻣد رد و ﺰﺗﺮﻫﻮﻠ ي
قﺎﺗا ) HD 2200,
Bandelin Electronic, Berlin,Germany (
تﺪﻣ ﻪﺑ 50
ﻗد ﯿ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻘ .
ﻦﮕﻤﻫ ﺲﮐارﻮﺗاﺮﺘﻟوا زﺎﺳ )
IKAT25D,
Germany (
ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ 15000
تﺪﻣ ﻪﺑ rpm 10 ﻗد ﯿ اﺮﺑ ﻪﻘ ي
ﮑﺸﺗ ﯿ ﺴﻟﻮﻣاﻮﻧﺎﻧ ﻞ ﯿ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮ ]
30 [ . ﻪﻧﻮﻤﻧ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ 48
رﺎﺸﻓ رد ﺖﻋﺎﺳ 017
/0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺎﻣد رد لﺎﮑﺳﺎﭘ ي
57 - ﻪﺟرد
ﺴﻠﺳ ﯿ دﺎﻤﺠﻧا ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﻂﺳﻮﺗ سﻮ ي
) L101, Liotop,
São Carlos,Brazil (
ﺪﻧﺪﺷ ﮏﺸﺧ ]
24 [ . ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺮﻄﻗ
لﻮﺴﭙﮐ تارذ هزاﺪﻧا ﺶﺠﻨﺳ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ )
SALD-
2101,Shimadzu, Japan (
ﻟ رﻮﻧ قﺮﻔﺗ شور سﺎﺳا ﺮﺑ و ﯿ
رﺰ
ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﺪﻧﺪﺷ . وﺎﺣ ﻞﺳ ي ﻄﻘﺗ رﺎﺑود بآ ﯿ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺮ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻊﺟﺮﻣ .
] 31 [.
2 - 7 - راﺪﻬﮕﻧ ي اﺮﺷ رد ﻦﻏور ﯾ
ﺮﺴﺗ ﻂ ﯾ هﺪﺷ ﻊ
ﺪﺸﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯾ
آﺮﻓ ﺪ ﯾ ﺎﺴﮐا ﺪﻨ ﯾ نوﺪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور ،ﺶ
ﻦﻏور ،هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺎﻫ
ي وﺎﺣ ي رﻮﻧﺎﻧ هرﺎﺼﻋ ﯾ
ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ هرﺎﺼﻋ ،هﺪﺷ
ﺖﻈﻠﻏ رد دازآ 200
وppm ﺖﻈﻠﻏ ردTBHQ
100 دppm ر
ﺷ فوﺮﻇ ﻞﺧاد ﯿ
ﻪﺸ ا ي ر ﻪﺘﺴﺑ رد ﯾ
ﺎﺑ نوآ رد ﺲﭙﺳ و ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺨ
ﺎﻣد ي 60 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
تﺪﻣ ﻪﺑ سﻮ 24
راﺪﻬﮕﻧ زور ي
ﺪﻧﺪﺷ .
ﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﯽ
ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ترﺪﻗ ﯽ
دﺮﮑﻠﻤﻋ و هرﺎﺼﻋ
رﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ ﺎﺴﮐا ﺪﻧور ﺶﻫﺎﮐ رد ﯾ
ﺮﻫ ،ﻦﻏور ﺶ 4
زور ﯾ رﺎﺒﮑ
) 0 ، 4 ، 8 ، 12 ، 16 ، 20 و 24 زور ( ﻦﻏور زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﮔﯿ ﺮ ي ﺪﺷ .
2 - 8 - ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ
ي ﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﯿ
ﺪ
اﺮﺑ ي ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﯿ
عﺎﺒﺷا لﻮﻠﺤﻣ ﺪ ﯾ
ﺪﯾ ﺳﺎﺘﭘ ﺪ ﯿ و ﻢ
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺐﺴﭼ لﻮﻠﺤﻣ 1
% ﻬﺗ ﯿ ﺪﺷ ﻪ . 5 رد ﻦﻏور مﺮﮔ ﯾ
ﻦﻟرا ﮏ
250 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ي ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ نزو 30
ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺳا لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘ ﯿ
ﺪ
ﺘﺳا ﯿ مﺮﻓوﺮﻠﮐ و ﮏ )
ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ 3 ﻪﺑ 2 ( ﻼﻣﺎﮐ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ
دﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﻢﻫﺎﺑ ﯾ
ﺪﻧﺪ . ﺲﭙﺳ 5/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘ ﯾ
ﺪﯾ ﺪ ﺳﺎﺘﭘ ﯿ ﻢ
و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ عﺎﺒﺷا 1
ﻗد ﯿ رﺎﺗ رد ﻪﻘ ﯾ ﮑ ﯽ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
زا ﺪﻌﺑ
رﺎﺗ زا جوﺮﺧ ﯾ
ﮑ ﯽ ، 30 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ دﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘ ﯾ
ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ؛ﺪ
ﺗﯿ ﺗ لوزاﺮﺘ ﯿ تﺎﻔﻟﻮﺳﻮ 1/
0 ﺗ لﺎﻣﺮﻧ ﯿ از درز ﮓﻧر ﺎﺗ ﺪﺷ ﺮﺘ ﯾ
ﺪﺷ ﻞ . رد
ﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﯿ ﺷ هدز ﻢﻫ تﺪﺷ ﻪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ندﺮﮐ ﺮﺘ ﺎﺗ ﺪ
ﯾ ﻻ زا ﺪ ﯾ ﻪ
ﺪﺷ اﺪﺟ مﺮﻓوﺮﻠﮐ .
ﺲﭙﺳ 5/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺮﮔﺎﺳﺎﻨﺷ فﺮﻌﻣ ﺮﺘ
ﺗ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﯿ
ﺳاﺮﺘ ﯿ ﺑ زا ﺎﺗ نﻮ ﯿ ﺑآ ﮓﻧر ﻦﺘﻓر ﻦ ﯽ
ﻪﻣادا ﯾ ﺖﻓﺎ . هاﺮﻤﻫ
ﺗ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﯿ
ﺳاﺮﺘ ﯿ ﺪﻫﺎﺷ نﻮ )
ﺳا طﻮﻠﺨﻣ ﯿ
ﺪ ﺘﺳا ﯿ نوﺪﺑ مﺮﻓوﺮﻠﮐ و ﮏ
ﻦﻏور ( ﻧﯿ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺰ .
ﺎﻬﻧ رد ﯾ ﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﺖ ﯿ
ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪ
1 ﺎﺤﻣ دﺮﮔ ﻪﺒﺳ ﯾ ﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ و ﺪ ﯿﻠ
ﯽ ﮐا ﯽ ﺴﮐاﺮﭘ نﻻاو ﯿ
رد ﺪ 1000
ﺑ ﻦﻏور مﺮﮔ ﯿ
ﺪﺷ نﺎ ] 32 [.
ﻪﻄﺑار ) 1 :(
ﻦﻏور نزو )
] / (g 1000 × رﻻﻮﻣ ﯾ ﻪﺘ
ﺪﺳ ﯾ ﺗ ﻢ ﯿ تﺎﻔﻟﻮﺳﻮ
× ﺗ ﻢﺠﺣ ﯿ ﻓﺮﺼﻣ تﺎﻔﻟﻮﺳﻮ ﯽ
)
= [(mL دﺪﻋ
ﺴﮐاﺮﭘ ﯿ ﺪ
2 - 9 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي دﺪﻋ ﺳا ﯿ ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ ﮏ
ﺳا دﺪﻋ ﯿ ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﭼ شور ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﮏ )
2014 (
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﺪﺑ ﯾ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ 200 ﻣ ﯿﻠ ﯽ رد ﻦﻏور مﺮﮔ ﯾ
ﻤﺠﺣ ﻦﻟﺎﺑ ﮏ ﯽ
25 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﺮﺘ ي زﻮﺗ ﯾ ﺪﺷ ﻦ . 1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘ 1
- ﻪﺑ لﻮﻧﺎﺗﻮﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺑﻮﺨﺑ ﺎﻫ
ﯽ ﺪﻧﺪﺷ ﻞﺣ نآ رد .
ﻪﺑ ﺲﭙﺳ
ﻢﺠﺣ 25 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر ﺮﺘ .
5 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ لﻮﻠﺤﻣ زا ﺮﺘ
هاﺮﻤﻫ 5 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﺮﮕﺸﻨﮐاو زا ﺮﺘ ر صﻮﺼﺨﻣ ﻪﻟﻮﻟ رد TBA
ﯾ ﻪﺘﺨ
ﺷ ﺎﺑ و ﺪﺷ ﯿ
ﺑﻮﺨﺑ ﺮﮑ ﯽ ﺪﻧﺪﺷ هدز ﻢﻫ ﻪﺑ .
ﻪﻟﻮﻟ ﺲﭙﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
2
رﺎﻣ ﻦﺑ رد ﺖﻋﺎﺳ ي
ﺎﻣد ﺎﺑ ي 95 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ راﺪﻬﮕﻧ ي و
ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺬﺟ جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﺎﻫ
530 ﺳﻮﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﯿ
ﻃ ﻪﻠ ﯿ ﺞﻨﺳ ﻒ
رﻮﻧ ي ﺮﻃ زا و ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ ﯾ
ﻪﻄﺑار ﻖ 2 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ]
32 [.
ﻪﻄﺑار ) 2 :(
= ﺳا دﺪﻋ
ﯿ ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ ﮏ
رﻮﻧ بﺬﺟ ي ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي هﺪﺷ ] / رﻮﻧ ﻞﺳ ﺖﻣﺎﺨﺿ ي
) (cm
× ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو ) [(g
2 - 10 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ
ﯽﮔﮋﯾو ﺴﺣ يﺎﻫ ،ﻮﺑ ،ﮓﻧر ﻞﻣﺎﺷ هﺪﺷ خﺮﺳ ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ لﻼﺧ ﯽ
ﻧوﺪﻫ نﻮﻣزآ بﻮﭼرﺎﻬﭼ رد ﯽﻠﮐ شﺮﯾﺬﭘ و ﻢﻌﻃ ﯿ
ﮏ 9 ا ﻪﻄﻘﻧ ي
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . زا 7 زرا ﯾ د شزﻮﻣا بﺎ ﯾ
هﺪ ) ﻮﺠﺸﻧاد ﯾ ﺳﺪﻨﻬﻣ ﻪﺘﺷر نﺎ ﯽ
ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ( اﺮﺑ ي زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ
راﺬﮔﺪﮐ ترﻮﺻ ﻪﺑ ي
ﺘﺧا رد هﺪﺷ ﯿ
زرا رﺎ ﯾ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نﺎﺑﺎ نآ زا و
-
ﻤﮑﺗ ار ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺪﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺎﻫ ﯿ
ﺪﻨﻨﮐ ﻞ .
2 - 11 - ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ
رﺎﻣآ ﻞ ي هداد ﺎﻫ
ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ ﻪ ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي هداد ﺎﻫ ي شور زا هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺎﻫ
ي ﺨﻣ ﻒﻠﺘ
ا رد ﯾ ﺎﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯾ
ﻣ ﻪﺴ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ANOVA ﻪﻓﺮﻃ ود
ﺎﻣزآ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﯾ
ﺸ ﯽ ﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ ﯽ
نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و
ﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد ﯿ
نﺎﻨ 95 ) % 05 /0 P<
( زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
راﺰﻓا مﺮﻧ ﻪﺨﺴﻧ SPSS
20 ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
اﺮﺑ ي ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر ﻪﺨﺴﻧ ﻞﺴﮐا راﺰﻓا مﺮﻧ زا
2013 ﺳا ﺪﺷ هدﺎﻔﺘ . ﺶﻫﺎﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻠﮐ ﺎﻄﺧ ﯿ ﺎﻣزآ ﻪ ﯾ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد تﺎﺸ .
3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ
3 - 1 - ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ
ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯿ
ﺪ ي و ﻞﮐ
ﺻﺎﺧ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
هرﺎﺼﻋ
ﻣﯿ ﮐﺮﺗ ﻞﮐ ناﺰ ﯿ
ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯿ
ﺪ ي رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
ﺎﺑ ﻪﮐ
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،دﻮﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯿ
ﺐ 9/
4 25± / 174
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﺎﮔ مﺮﮔ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ و هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺪ 2/
3 30± / 78 ﻣ ﯿﻠ ﯽ مﺮﮔ
ﺗور ﯿ ﻫرﺎﺼﻋ مﺮﮔ ﺮﺑ ﻦ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺒ
. لﺎﺳ رد 2018 نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧاو
ﺛﺎﺗ ﯿ آﺮﻓ نﺎﻣز ﺮ ﯾ
جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨ 15
، 30 ، 60 ، 120 و 180 ﻗد ﯿ ﺮﺑ ار ﻪﻘ
ﻣﯿ ﮐﺮﺗ ناﺰ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
لﻼﺣ ﺎﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا
بآ لﻮﻧﺎﺗا 80
% ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽ
ﺪﻧداد راﺮﻗ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﻣ ﺎﻬﻧآ ﺞ ﯿ تﺎﺒﮐﺮﺗ ناﺰ
ﻟﻮﻨﻓ ﯽ هدوﺪﺤﻣ رد ار 30
/ 108 ﺎﺗ 70 / 160 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﺎﮔ مﺮﮔ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺪ
دﻮﻤﻧ شراﺰﮔ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ ﺮﺑ ]
33 [ . ﺎﺳ ﯾﻨ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2020 (
ﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯿ ﺪ ي رﺎﻣزر گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ي
ﻪﺑ ﻪﮐ
ﺷ شور ﯿ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار دﻮﺑ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﮑ ﯿ
ﺐ 66 / 136 ﻣ ﯿﻠ ﯽ مﺮﮔ
ﻟﺎﮔ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ و هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺪ 13
/ 37 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺗور مﺮﮔ ﯿ مﺮﮔ ﺮﺑ ﻦ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ هرﺎﺼﻋ ]
34 [ . دﺎﻘﻣ ﯾ ﮐﺮﺗ ﺮ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ لدﺎﻌﻣ
0/
162 ، 99 /4 ، 0/
318 ، 71 / 64 و 0/
23 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﺎﮔ مﺮﮔ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺮﺑ ﺪ
ﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ ﯾ
ﻘﻘﺤﻣ ﺮ ﯿ ﻧ ﻦ ﯿ دﺮﮔ شراﺰﮔ ﺰ ﯾ
ﺖﺳا هﺪ
] 35 - 38 [.
آﺮﻓ ﯾ ﮑﺸﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود زا هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨ ﯿ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞ .
ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﻣ مﺎﺠﻧا ﻻﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ ﻪﮐ ،لوا ﯽ
نورد ﻪﺑ لﻼﺣ ذﻮﻔﻧ ﻞﻣﺎﺷ ،دﻮﺷ
ﻟﻮﻠﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯽ
ﮑﺸﺗ داﻮﻣ لﻼﺤﻧا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و ﯿ
لﻮﻠﺤﻣ هﺪﻨﻫد ﻞ
ﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا لﻼﺣ رد ﯽ
ﻞﻣﺎﺷ مود ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﮐ ﺟرﺎﺧ رﺎﺸﺘﻧا
ﯽ
ﮑﺸﺗ داﻮﻣ ﯿ ﺮﻃ زا لﻮﻠﺤﻣ هﺪﻨﻫد ﻞ ﯾ
داﻮﻣ زا ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻖ
ﻗﺎﺑ ﺪﻣﺎﺟ ﯿ ﺖﻤﺴﻗ ﻪﺑ تارذ ﺎﺑ سﺎﻤﺗ رد لﻮﻠﺤﻣ زا نآ لﺎﻘﺘﻧا و هﺪﻧﺎﻤ
ﺖﺳا لﻮﻠﺤﻣ هﺪﻤﻋ .
ﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا جاﻮﻣا ﯿ
ﻣ ﮏ ﯽ د رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯾ
هراﻮ ﺎﻫ ي
ﻟﻮﻠﺳ ﯽ ا لﻼﺘﺧا ﯾ اﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻨﻨﮐ دﺎﺠ ﯾ
ﺑ سﺎﻤﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦ ﯿ
ﺮﺘﺸ ي ﺑ ﯿ ﻦ
ﮔ و لﻼﺣ ﯿ ا هﺎ ﯾ ﺎﺠ ﻣ د ﯽ ﮐﺮﺗ و دﻮﺷ ﯿ
ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ي ور ي ﺢﻄﺳ
ﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ . ا ﺎﺑ ﯾ ﺑ سﺎﻤﺗ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﭼﺮﻫ ،لﺎﺣ ﻦ ﯿ
و لﻼﺣ ﻦ
ﺖﻤﺴﻗ ﺎﺑ جاﻮﻣا ﺎﻫ
ي ﻠﺧاد ﯽ د ﯾ ﻟﻮﻠﺳ هراﻮ ﯽ ﺑ ﯿ ا ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸ ﯾ
ﻪﺑ ﺮﺛا ﻦ
اﺰﻓ رﻮﻃ ﯾ هﺪﻨ ا ي ور ي د ﯾ هراﻮ ﺎﻫ ي ﻠﺧاد ﯽ ﻌﺿ لﻮﻠﺳ ﯿ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻒ .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻣ ﺮﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ،ﻦ ﯿ
ﺪﻤﻋ مﺮﺟ لﺎﻘﺘﻧا ناﺰ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ًﺎﺗ
ﺛﺄﺗ لﻼﺣ ذﻮﻔﻧ ﯿ
ﻣ ﺮ ﯽ دراﺬﮔ ] 23 [ . ﺪﻌﺘﻣ ﻞﻣاﻮﻋ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ يد
زا ﻪﮐ ﺪﻨﻫد ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺖﻓﺎﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻟﻮﻨﻓ ناﺰﯿﻣ ،ﻪﺘﯾراو و ﻪﻧﻮﮔ ،ﮏﯿﺘﻧژ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﻠﻤﺟ نآ نﺎﻣز رد ﯽﮔﺪﯿﺳر ﻪﺟرد ،كﺎﺧ ﻂﯾاﺮﺷ ،ﺪﯿﺷرﻮﺧ رﻮﻧ ﺶﺑﺎﺗ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ تﺎﯿﻠﻤﻋ ،ﯽﯾاﻮﻫ و بآ و ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ،ﺖﺷادﺮﺑ
هرﺎﺷا يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﯾاﺮﺷ و دﺮﮐ
] 39 [ . رﺎﺸﻓ ي ﺘﻧ رد ﻪﮐ ﯿ جاﻮﻣا ﻪﺠ
ﺷﺮﺑ ﯽ ا تﻮﺻاﺮﻓ ﯾ
ﻣ دﺎﺠ ﯽ ﻧﺎﻬﮔﺎﻧ ﺶﻫﺎﮐ و دﻮﺷ ﯽ
دﺰﻧ رد رﺎﺸﻓ ﯾ
ﮑ ﯽ
ﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا جﻮﻣ ﯿ
ا ﺚﻋﺎﺑ ﮏ ﯾ
بﺎﺒﺣ دﺎﺠ ﺎﻫ
ي ﻣ ﮏﭼﻮﮐ ﯽ ا ﻪﮐ دﻮﺷ ﯾ ﻦ
بﺎﺒﺣ ﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ ﺎﻫ ﯿ
ﻣ ﮏﻤﮐ هرﺎﺼﻋ ﺮﺘﺸ ﯽ
ﺪﻨﻨﮐ ] 23 [ .
Table 1 Total phenolic, flavonoid, and IC50 of rosemary leaves extract
IC50 (ppm) Total flavonoid content (mg rutin/ g extract)
Total phenolic content (mg acid galic/ g extract)
98.16±3.89 78.30±2.34 174.40±5.16
ﻣ شور دار رﺎﻬ ﯾ دازآ لﺎﮑ ﯾDPPH
ﮑ ﯽ ﺮﺗ لواﺪﺘﻣ زا ﯾ
شور ﻦ ﺎﻫ ي
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
هرﺎﺼﻋ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﻫﺎ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ا رد ﯾ ﻦ
ﮐﺮﺗ شور ﯿ دار ﺎﺑ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ تﺎﺒ ﯾ
ﮓﻧر ﺶﻔﻨﺑ لﺎﮑ ﺶﻨﮐاو DPPH
ﻣ ﯽ ﻣ رد درز ﮓﻧر ﻪﺑ و ﺪﻨﻫد ﯽ
آﯾ ﺑ ﻪﺟرد ﻪﮐ ﺪﻨ ﯿ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﺪﺷ ﮓﻧﺮ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
ﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽ دﻮﺷ ] 34 [ . هرﺎﺼﻋ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﻫﺎ ﯽ ﻪﺑ
ﮐﺮﺗ ندﻮﺑ اراد ﺖﻠﻋ ﯿ
ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ اراد ي ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
و
ﻓﺮﻇ ﯿ ﻻﺎﺑ ﺖ ﯾ ﯽ اﺮﺑ ي اﺪﻫا ي ﻫ ﻢﺗا ﯿ نوﺮﺘﮑﻟا و نوﺮﺘﮑﻟا ﺎﺑ نژورﺪ
ﻣ دازآ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ ] 22 [ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﮔ هزاﺪﻧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞ ﯿﺮ
ي ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ
ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﯽ رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
دار رﺎﻬﻣ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯾ
دازآ لﺎﮑ
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐDPPH دﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣIC50
ﯾ لوﺪﺟ رد ﺖﺳا هﺪ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
راﺪﻘﻣ ﺮﺑاﺮﺑIC50
44 /0 13± 16 / 98 ﻪﺑ
ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﮐﺮﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﯿ
ﺗﺎﺒ ﯽ اراد ﻪﮐ ي هوﺮﮔ ﺎﻫ ي ﻠﻣﺎﻋ ﯽ
،C=O ،-O-
،-OH ،-OH -COOH ،
،-S- ،-SH و -NH2 –
PO3H2 اراد ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد
ي ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﻟﺎﮕﻨﭼ ﺖ ﯿ ﮔﺪﻨﻨﮑ ﯽ
ﮐﺮﺗ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯿ
ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ا زا ﯾ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﺳد ﻦ ]
40 [ . ﺎﺳ ﯾﻨ ﯽ و
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2020 ( اﺰﻓا ﺎﺑﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﯾ
رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ي
زا
20 ﺎﺗ 100 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿ
ﻣ ،ﺮﺘ ﯿ دار رﺎﻬﻣ ناﺰ ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ي دازآ
اﺰﻓا DPPH ﯾ ﻣ ﺶ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ . ﺗﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﻞﭙ )
2017 ( ﺪﻧدﻮﻤﻧ مﻼﻋا
ﮐﺮﺗ عﻮﻧ ﻪﮐ ﯿ
ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﻣ ﺮﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﻈﻧ زا ﯿ
ﻟﺎﻌﻓ ناﺰ ﯿ ﺖ
ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﯽ نآ ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ ﺎﻫ .
نآ ﮐﺮﺗ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد توﺎﻔﺗ ﺎﻫ ﯿ
تﺎﺒ
ﻟﻮﻨﻓ ﯽ ﮔ هرﺎﺼﻋ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯿ
ﻟد ار نﻮﺑﺎﺻ ﺖﺧرد هﺎ ﯿﻠ
ﯽ ﺑ ﺮﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ
ﻟﺎﻌﻓ ندﻮﺑ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
ﺖﺒﺴﻧ نآ شراﺰﮔ لوﺮﻔﮐﻮﺗ ﺎﻔﻟآ ﻪﺑ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ ] 41 [ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞ ﯿ
ﺴﻟﺪﻨ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪ )
2012 ( نﺎﺸﻧ
ﻣ ﯽ هرﺎﺼﻋ ﺪﻫد ﺎﻌﻓ دراﻮﻣ ﺐﻠﻏا رد ﺎﻫ
ﻟﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
ﺮﺗﻻﺎﺑ ي
ﺰﺘﻨﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ي
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﻧراد BHT
] 42 [ .ﭘ ﯿ ﺗﻮﻟﺎﺑﺮ ﯽ و
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2013 ( ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽ ﺑ ﻻﺎﺑ ﯿ ﻣ ﻦ ﯿ ﮐﺮﺗ ناﺰ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ و
ﺎﺧ ﺻ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
ﻫﻮﮐ ﺮﭙﻠﮔ هرﺎﺼﻋ ﯽ
دار رﺎﻬﻣ شور رد ﯾ
لﺎﮑ
دازآ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ DPPH
. ] 43 [ . ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﮔ ﯿ ﺎﻫﺎ ن
ﺎﻧاﻮﺗ ﯾ ﯽ دار رﺎﻬﻣ ﯾ لﺎﮑ ﺎﻫ ي ﻣ و ﺪﻧراد ار دازآ ﯿ
نآ ناﺰ ﮕﺘﺴﺑ ﺎﻫ ﯽ ﻪﺑ
ﻠﻣاﻮﻋ ﯽ ﺘﻧژ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯿ ﮔ ﺪﺷر ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﮏ ﯿ
دراد هﺎ ] 43 [ .
ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺎﺑ ءﺎﻘﻟا هرود يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﻤﯿﺴﻧر نﻮﻣزآ هرود لﻮﻃ رد هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ راﺮﻓ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﯽﻣ ﻦﻏور ﺶﯾﺎﺴﮐا يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ] 7 [ . ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺖﻣوﺎﻘﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ
ﺖﺳا ﺶﯾﺎﺴﮐا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻏور .
شور ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ شور ﻦﯾا
ﯽﻤﯾﺪﻗ )AOM لﺎﻌﻓ نﮋﯿﺴﮐا شور (
ﺖﺳا هﺪﺷ .
يراﺪﯾﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ
ﯾﻮﮕﺸﯿﭘ ياﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا وﺎﺣ ﻦﻏور يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ تﺪﻣ ﯽ
ي
ﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و هرﺎﺼﻋ ﯾ
ﺸ ﯽ هرﺎﺼﻋ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
دﻮﺷ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺎﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞ ﯾ
راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ
رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
) 50 ، 100 ، 200 و 400 (ppm ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺎﺑ ﻪﺴ 100
ﺰﺘﻨﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘppm ي
نوﺪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور وTBHQ
ﻞﮑﺷ رد هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ 1
ﺎﺸﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ن .
ﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯿ ﺎﺑ دﻮﺸ
اﺰﻓا ﯾ رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ي
زا 50 ﺎﺗ 200 ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧاppm
ﯽ
رﺎﻣآ راد ي ﺎﭘ رد ﯾ راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ ا ﯾ ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﺠ .ﺑ
ﯿ ﺖﻈﻠﻏ ﻦ 200
و 400 رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ زاppm
ي ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽ
رﺎﻣآ راد ي هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺪﺸﻧ . ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
ﯾ ﻪﺑ نآ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ ﮏ
و نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ نﺎﻤﻫ ﻊﻗاو رد
.
لوﺮﻓﻮﮐﻮﺗ راﺪﻘﻣ ﻞﺜﻣ ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ لﻮﻨﻓ ،ﺎﻫ
-
ﻏ و نآ جاﺮﺨﺘﺳا يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ،هرﺎﺼﻋ عﻮﻧ ،ﺎﻫ ﯿ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاﻮﻫﺮ ]
44 [ .
ﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧﺎ )
2015 ( اﺮﺑ ﺎﻘﻟا هرود ي
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻮﺳ ﻦﻏور ﯾ
،ﺎ
وﺎﺣ ﻦﻏور ﺎﺑ ار هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ نوﺪﺑ ﺞﻧﺮﺑ سﻮﺒﺳ و نﺎﺘﮐ ﻢﺨﺗ ي
200
mg/kg رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
وﺎﺣ ﻦﻏور و ي
200 mg/kg هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ
ﺰﺘﻨﺳ ي و BHA ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ BHT
1 ﻪﺑ 1 ﺎﻘﻣ ﯾ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻪﺴ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ
نآ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ رد داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﺎﻫ
ي ﺎﭘ ،ﻦﻏور ﯾ راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ اﺮﺑ ي
ﻦﻏور ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ ي
ﺑ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘﺸ ﺎﻫ
ي ﻦﻏور
وﺎﺣ ي ﺰﺘﻨﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ي
ﻨﭽﻤﻫ و ﯿ ﺖﺳا هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ نوﺪﺑ ﻦﻏور ﻦ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ نآ ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﻈﻠﻏ ردﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺎﻫ ي 200 و 400
رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ زا ppm ي
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .
ﺋﺎﭘ ﯿ ﺎﭘ ندﻮﺑ ﻦ ﯾ
راﺪ ي
ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ ا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ نوﺪﺑ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯾ
ﺐﻠﻄﻣ ﻦ
هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا مﺪﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻣ ﺎﻫ
ﯿ ﺎﺴﮐا ناﺰ ﯾ ار ﻦﻏور ﺶ
اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶ ﯽ ﺪﻫد ] 7 [ .
Fig 1 Oxidative stability of different concentration of rosemary leaves extract, TBHQ, and SFO. (RE50,
RE100, RE200, and RE400 are sunflower oil containing rosemary extract at 50, 100, 200, and 400
ppm of concentration respectively,TBHQ100= Oil containing 100 ppm of TBHQ, SFO= sunflower oil
without antioxidant.
ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ﺳرﺮﺑ ﺞ ﯽ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
ﺖﻈﻠﻏ 200 ppm
رﺎﻣزر هرﺎﺼﻋ زا ي
ﻟد ﻪﺑ ﯿ ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا مﺪﻋ ﻞ ﯽ
رﺎﻣآ راد ي ﺎﺑ
ﺰﺘﻨﺳ هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ي
ﻧ و ﯿ ﻟد ﻪﺑ ﺰ ﯿ ﺎﻌﻓ ندﻮﺑ اراد ﻞ ﻟﯿ
ﮔﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺖ ﯽ
اﺮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ي ر رد هدﺎﻔﺘﺳا ﯾ
ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﯽ ﻮﭘ رﻮﻧ ﯾ ﺎ
)
1DLS ( ار ﯾ ﺮﺗ ﺞ ﯾ روﺎﻨﻓ ﻦ ي اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﯿﯿ ﺶﺨﭘ تارذ ﻮﻧﺎﻧ هزاﺪﻧا ﻦ
ﺎﻣ رد هﺪﺷ ﯾ ﺖﺳا ﻊ .ا ﯾ روﺎﻨﻓ ﻦ ي ﮑﺘﻣ تارذ ﺎﺑ رﻮﻧ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻪﺑ ﯽ
ﺖﺳا .
رﻮﻧ ي ﻠﻌﺗ ﺖﻟﺎﺣ رد تارذﻮﻧﺎﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﯿ
ﻖ ﻣ هﺪﻨﮐاﺮﭘ ﯽ ﺎﺑ دﻮﺷ
ﻣ ﺶﻌﺗﺮﻣ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﯽ
ﻣ و دﻮﺷ ﯽ ار تارذ ﺮﻄﻗ هرﺎﺑود ناﻮﺗ
ﺮﺼﺗ ﯾ دﺮﮐ ﺢ ] 21 [ . ﺴﻟﻮﻣاﻮﻧﺎﻧ تارذ هزاﺪﻧا ﯿ
نﻮ 2/
184 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
دﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﯾ ﺪ . ﮔ ﻞﮑﺷ ﯿﺮ ي ﻣاﻮﻧﺎﻧ تاﺮﻄﻗ ﺴﻟﻮ
ﯿ نﻮ ﺘﻧ رد ﺎﻫ ﯿ ﻪﺠ
ﺪﭘ ود ﺶﻨﮐ ﻢﻫﺮﺑ ﯾ
ﭘ ﻢﻬﺑ و تاﺮﻄﻗ ﻦﺘﺴﮑﺷ هﺪ ﯿ
ﮕﺘﺳﻮ ﯽ تاﺮﻄﻗ
ﮑﺸﺗ ﯿ ﻣ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ ﻞ ﯽ
دﻮﺷ . ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ تﻮﺻاﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻧ ندروآ ﯿ وﺮ ي ﺷﺮﺑ ﯽ اﺮﺑ مزﻻ ي ﻣ تاﺮﻄﻗ ﻦﺘﺴﮑﺷ ﯽ
دﻮﺷ ] 22 [ .
3 - 2 - ﺎﺴﮐا ﯾ ﻦﻏور ﺶ
رد ﺎﻫﺪﯿﺴﮐاﺮﭘورﺪﯿﻫ ﺖﻈﻠﻏ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ا ﻞﺣاﺮﻣ ﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﻪﯿﻟو ﯽ
ﮔﯿ زا ﯽﮑﯾ و دﺮ
ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾﺮﺗ هدﺮﺘﺴﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫ
يﺮﯿﮔ
ﻦﻏور رد ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﯽﮔﺪﺷﺪﻨﺗ ﯽﺑﺮﭼ و ﺎﻫ
ﺖﺳا ﺎﻫ ]
21 [ .
ﻫﯿ رﺪ ﺴﮐاﺮﭘو ﯿ ﺎﭘﺎﻧ ﺎﻫﺪ ﯾ ﺘﺣار ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ راﺪ ﯽ
اﺰﺟا ﻪﺑ ي ﻢﮐ نزو ﺎﺑ
ﻟﻮﮑﻟﻮﻣ ﯽ ﻞﮑﻟا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻫﺪﻟآ ،ﺎﻫ
ﯿ ﺳا ،ﺎﻫﺪ ﯿ ﺎﻫﺪ ي نﻮﺘﮐ و دازآ بﺮﭼ ﺎﻫ
ﺰﺠﺗ ﯾ ﻣ ﻪ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ ] 21 [ . ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﺳا دﺪﻋ ﯿ ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ ﮏ ﯾ ﮑ ﯽ
ﺪﻗ زا ﯾﻤ ﯽ ﺮﺗ ﯾ شور ﻦ ﺎﻫ ي زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺎﺴﮐا ﯾ ﺳا رد ﺶ ﯿ
ﺎﻫﺪ ي بﺮﭼ
ﻏ ﺪﻨﭼ ﯿ ﺖﺳا عﺎﺒﺷا ﺮ ]
45 [.
ﺎﺘﻧ ﯾ ﻐﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺞ ﯿﯿ
دﺪﻋ تاﺮ ﺴﮐاﺮﭘ ﯿ ﺪ
ﺳا و ﯿ ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏ ﺎﻫ
ي ﻃ ﻦﻏور ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ
هرود
راﺪﻬﮕﻧ ي لوﺪﺟ رد 2
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽ رد دﻮﺷ
ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﺎﻫ
ي ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽ
اﺰﻓا ﺎﺑ ﯾ راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﺶ ي
،ﻦﻏور
ﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﯿ
ﺳا و ﺪ ﯿ ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ اﺰﻓا ﮏ ﯾ ﺶ ﯾ فﻼﺘﺧا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎ
اﯾ ﺎﻨﺜﺘﺳا ﻪﺑ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦ ﯾ
ﺮﻔﺻ زوﺮ و
4 راﺪﻬﮕﻧ ي نﺎﻣز رد ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﻨﻌﻣ ﯽ ﺖﺳا راد .
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾ ﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ﻦ ﯿ
ﺳا و ﺪ ﯿ ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﮏ
دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻦﻏور .
اﻮﻘﺗ ﯾ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2014 ( ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ
ﻮﺳ ﻦﻏور ﯾﺎ
ي ﺪﻫﺎﺷ ) هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﺪﻗﺎﻓ (
اراد ي ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾ دﺪﻋ ﻦ
ﺴﮐاﺮﭘ ﯿ ﻃ ﺪ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ هرود ي
ﮔ ﺎﺑ و ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﻣز ﺖﺷﺬ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ، ﯿ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪ ﺎﻫ ي اﺰﻓا ﻦﻏور ﯾ
ﻣ ﺶ ﯽ ﯾ ا ﻪﮐ ﺪﺑﺎ ﯾ ﻦ
اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و مارآ اﺪﺘﺑا ﺶ ﯿ
ز ناﺰ ﯾ دﺎ ي اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ ] 46 [ .
ﺎﺳ رد ﺮﻔﺻ زور ﺰﺠﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯾ
نﺎﻣز ﺮ ﺎﻫ ي راﺪﻬﮕﻧ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ -
ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي ﻼﺘﺧا هﺪﻨﺴﮐادﺎﭘ ﻨﻌﻣ ف
ﯽ رﺎﻣآ راد ي ﺖﺷاد .ﺑ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ -
ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي وﺎﺣ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ وTBHQ
ي دازآ ترﻮﺻ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ
ر و ﯾ ﻧﺎﺷﻮﭘﺰ ﯽ زور رد هﺪﺷ 4
راﺪﻬﮕﻧ هرود ي
ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽ
راد
رﺎﻣآ ي ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ﻦﻏور ي
و دازآ هرﺎﺼﻋ
ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻫ ﺎﺑTBHQ ﯽ
رﺎﻣآ راد ي زور ﺎﺗ و ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ 12
راﺪﻬﮕﻧ هرود ي
ﺪﻋ ﺴﮐاﺮﭘ د ﯿ ﺳا و ﺪ ﯿ ﺗ ﺪ ﯿ ﺑرﺎﺑﻮ ﯿ رﻮﺘ ﯾ رد ﮏ
وﺎﺤﻬﻧﻮﻤﻧ ي زور زا ﺎﻣا دﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑدازآ هرﺎﺼﻋ 12
ﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ ي هرود
