زرا ﯾﺑﺎ ﯽ و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻣﺪﺿ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻫ هرﺎﺼﻋ ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
) Cynara scolymus (
ﺮﺑ چرﺎﻗ ﺎﻫ ي ﮏﭙﮐ و ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ ﻞﻣﺎﻋ ﮔدز
ﯽ تﻮﺗ هﻮﯿﻣ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﯽﮕﻧﺮﻓ
ﻔﻄﺼﻣ ﯽ ﺘﻤﺣر ﯽ ﻨﺟ ﯿ دﺎﺑآﺪ
1
،*
ﻠﻋ زوﺮﻬﺑ ﯿ ﻧﺎﻬﺒﻬﺑ هداﺰ
2ﯽ دﺎﺷﻮﻧ ﺪﻤﺤﻣ ،
3
1 - دﺎﺘﺳا ﯾ ﺳﺪﻨﻬﻣ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎ ﯽ
ﻧﺎﺒﻏﺎﺑ ﯽ زروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ، ي
زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ ﯽ ﻧﺎﺛﻼﻣ ،نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﯽ
ا ، ﯾ ناﺮ .
2 - دﺎﺘﺳا ﯾ ﺳﺪﻨﻬﻣ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎ ﯽ
ﺎﻨﺻ ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ﻣاد مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ، ﯽ
ﺎﻨﺻ و ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ ﯽ
ﻧﺎﺛﻼﻣ ،نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﯽ
ا ، ﯾ ناﺮ .
3 - ﺸﻧاد ﯿ ﺳﺪﻨﻬﻣ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎ ﯽ
ﺎﻨﺻ ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ﻣاد مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ، ﯽ
ﺎﻨﺻ و ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ ﯽ
،نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﻧﺎﺛﻼﻣ ﯽ ا ، ﯾ ناﺮ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺎﻫ ﺦ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ رد ﺦ ﯾ ﺖﻓﺎ : 23 / 01 / 1401
رﺎﺗ ﯾ ﺬﭘ ﺦ ﯾ شﺮ : 30 / 03 / 1401
ﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
تﻮﺗ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ
،
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
،
ﺒﻃ چرﺎﻗ ﺪﺿ ﯿﻌ
ﯽ
،
ﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا ﺮﻤﻋ ﯽ
،
ز هرﺎﺼﻋ ﯾ لﺎﻌﻓ ﺖﺴ .
DOI: 10.22034/FSCT.19.125.369
DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.21.0
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
اﯾ ﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯽ
و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻣﺪﺿ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻫ هرﺎﺼﻋ ﯿ ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﺮﮕﻨﮐ
ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﻠﻋ ﯿ چرﺎﻗ ﻪ ﺎﻫ ي ﺳﻮﭘ ﻞﻣﺎﻋ ﯿ
ﮔﺪ ﯽ ﮏﭙﮐ و ﮔدز ﯽ ﺮﺗﻮﺑ) ﯾﺘﯿ ﺳ ﺲ ﯿ ﻪﻨ ار ژﺮﭙﺳآ ، ﯾ ﺎﻧ سﻮﻠ ﯾ ﺮﺠ و
ار ﯾ ﻧﻮﻟﻮﺘﺳا سﻮﭘوﺰ ﯿ
ﺮﻔ ( ﻣ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﯿ
تﻮﺗ هﻮ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ هرﺎﺼﻋ ﯽ
ﺎﺑ
بآ لﻼﺣ ﮏﻤﮐ /
دﺮﮔ جاﺮﺨﺘﺳا لﻮﻧﺎﺗا ﯾ
اﻮﺘﺤﻣ و ﺪ ي
ﺋﻮﻧوﻼﻓ ،ﻞﮐ لﻮﻨﻓ ﯿ
ﻟﺎﻌﻓ ،ﻞﮐ ﺪ ﯿ
ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ) دار رﺎﻬﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯾ
دازآ لﺎﮑ وDPPH
(ABTS ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺮﺛا و ﯽ
ﺮﺑ نآ
نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺎﻫ
ي د ﯾ د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ،رﺎﮔآ ﮏﻫﺎﭼ ،رﺎﮔآ نژﻮ ﯽ
ﻞﻗاﺪﺣ و
ﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﯽ
ﺳرﺮﺑ ﯽ دﺮﮔ ﯾ ﺪ . وﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ي
mg GAE/g 30
/ 47 ،ﻞﮐ لﻮﻨﻓ mg QE/g
19 / 35 ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯿ ﻟﺎﻌﻓ و دﻮﺑ ﻞﮐ ﺪ ﯿ
ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ دار رﺎﻬﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ نآ ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ي دازآ
وDPPH ABTS ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯿ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐ 45
/ 58 و 37 / 54 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺪﺻرد .
ﺎﺘﻧ ﯾ نﻮﻣزآ ﺞ ﺎﻫ ي
دﯾ د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ رﺎﮔآ ﮏﻫﺎﭼ و رﺎﮔآ نژﻮ ژﺮﭙﺳآ
ﯾ ﺎﻧ سﻮﻠ ﯾ ﺮﺠ ار و ﯾ ﻧﻮﻟﻮﺘﺳا سﻮﭘوﺰ ﯿ
ﺮﻔ
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯿ سﺎﺴﺣ ﺐ ﺮﺗ
ﯾ موﺎﻘﻣ و ﻦ ﺮﺗ
ﯾ ﻮﺳ ﻦ ﯾﻪ ﺎﻫ ي ﭼرﺎﻗ ﯽ ﻫ هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﺮﮕﻨﮐ
ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯾ
ﻗاﺪﺣ ،ﻦ ﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻞ ﯽ
اﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ي
چرﺎﻗ ژﺮﭙﺳآ ﯾ سﻮﻠ
ﺎﻧﯾ ﺮﺠ ) سﺎﺴﺣ ﺮﺗ ﯾ ﻮﺳ ﻦ ﯾﻪ ( لدﺎﻌﻣ 512 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ رد مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ دﻮﺑ ﺮﺘ . ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ
ﻣ ﯽ ﻫ هرﺎﺼﻋ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ﮐﺮﺗ ناﻮﻨﻌﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖ ﯿ
ﺒﻃ چرﺎﻗ ﺪﺿ ﺐ ﯿﻌ
ﯽ
ﺳﻮﭘ لﺮﺘﻨﮐ ﺖﻬﺟ ﯿ
ﮔﺪ ﯽ ﻣ ﯿ تﻮﺗ هﻮ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﻃ ﯽ ﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا هرود ﯽ
ار ﻣ اراد ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﻠﺠﻣ
مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.21.0 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-04 ]
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
تﻮﺗ ﺖﺸﮐ شﺮﺘﺴﮔ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﻟد ﻪﺑ نﺎﻬﺟ رد ﯿ
ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ شزرا ﻞ
ﻞﺑﺎﻗ ﻟﻮﺗ ﻪﺟﻮﺗ ﯿ اﺬﻏ شزرا و ﺪ ﯾ
ﯽ ﻟﻮﺗ ﺮﺜﮐا ﻪﺟﻮﺗ ،نآ ﯿ
ار نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺪ
ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ .
ا ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﯾ
ﺮﻣآ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎ ﯾ
،ﺎﮑ
ﻧﺎﭙﺳا ﯿ ﮐﺮﺗ ،ﺎ ﯿ ﺳور ،ﻪ ﯿ ﺎﻫرﻮﺸﮐ هﺮﮐ و ﻪ ي
ﻠﺻا ﯽ ﻟﻮﺗ ﯿ هﺪﻨﻨﮐﺪ
تﻮﺗ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻫ . تﻮﺗ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ا رد ﯾ ﺑ ناﺮ ﯿ ﻣز رد ﺮﺘﺸ ﯿ ﻦ ﺎﻫ ي زﺎﺑ
ا بﺮﻏ رد نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا رد ﯾ
ﻣ ﺖﺸﮐ ناﺮ ﯽ
ﺎﻣا ،دﻮﺷ
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﺧا ناراد ﯿ تﻮﺗ ﺖﺷﺎﮐ ﻪﺑ ماﺪﻗا ًاﺮ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ هدﺮﮐ ﺪﻧا ] 1 [.
تﻮﺗ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﯾ ﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﮏ ﯿ
ﺪﺷر ﻪﺧﺮﭼ ﺎﺑ ﻢﻬﻣ رﺎﺑدوز هﻮ هﺎﺗﻮﮐ
اﺰﻣ و ﯾﺎ ي دﺎﺼﺘﻗا ي اﺮﺑ ﻻﺎﺑ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺖﺳا نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺪ .
اﺎﺑ ﯾ ﻦ ،لﺎﺣ
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﺳﻮﭘ ﯿ ﮔﺪ ﯽ تﻮﺗ ﻪﻗﻮﻃ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﺷﺎﻧ ﯽ ﺎﻫ نژﻮﺗﺎﭘ زا ي
ﭼرﺎﻗ ﯽ ﺪﻬﺗ ﯾﺪ ي اﺮﺑ ي تﻮﺗ ﺖﺸﮐ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﮐ و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﮐ ﯿﻔ
ﯿ ﻣ ﺖ ﯿ ﻣ هﻮ ﯽ دﻮﺷ ] 2 [.
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﺳﻮﭘ ﯿ ﮔﺪ ﯽ ﻣ ﯿ تﻮﺗ هﻮ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺪﺟ ﻞﮑﺸﻣ ي
اﺮﺑ ي
ﻟﻮﺗ ﯿ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐﺪ تﻮﺗ
ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺴﺑ رد ﯿ رﺎ ي ﺖﺳا نﺎﻬﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا .
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﺷﺎﻧ زﻮﻨﮐاﺮﺘﻧآ ﯽ
ﻪﻧﻮﮔ زا ﺎﻫ ﺮﺗﻮﺘﻟﻮﮐي ﯾ مﻮﮑ ﻣ 1
ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ
و ﻪﺑ ﯾ و هﮋ ﯾ ز ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﮕﻧاﺮ ﯾ
ﺎﺳ اﺮ ﯾ ﺖﻤﺴﻗ ﺮ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ هﺎ ﯿ
هﻮ
ﺪﻧﻮﺷ هدﻮﻟآ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ .
ﺎﺳ ﯾ ﺑ ﺮ ﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﻣ ﻢﻬﻣ ﯿ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ هﻮ
ﺳﻮﭘ ﯿ ﮔﺪ ﯽ ﻣ ﯿ ﻮﺳ ﻂﺳﻮﺗ هﻮ ﯾﻪ
ﺎﻫ ﺮﺗﻮﺑ ي ﯾﺘﯿ ﺲ ) 2
ﻮﺑ ﯾ ﺮﺗﻮﺑ هﮋ ﯾﺘﯿ ﺲ
ﺳﯿ ﻪﻨ
3ار ( ﺳﻮﭘ ، ﯿ ﮔﺪ ﯽ ﺳﻮﭘ و ﺪﻨﻧﺎﻣ مﺮﭼ ﯿ
ﮔﺪ ﯽ ﺎﻬﺘﻧا ي ﻪﻗﺎﺳ ]3 [ .
ﻠﻋ ﯿ شﻼﺗ ﻢﻏﺮ ﺎﻫ
ي اﺮﺑ نوﺰﻓازور ي
شور ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﻫ
ي ﻋارز ﯽ و
اﺮﺑ ﺖﺸﮐ ي ﺪﻣ ﯾﺮ ﯾ چرﺎﻗ لﺮﺘﻨﮐ و ﺖ ﺎﻫ
ي هدﻮﻟآ ﮔ هﺪﻨﻨﮐ ﯿ زا هﺎ
ﻋارز بوﺎﻨﺗ ﻪﻠﻤﺟ ﯽ
ﺪﻣ دﻮﺒﻬﺑ ، ﯾﺮ
ﯾ ﻣ ﺖ ﺎﻘﺑ ﺐﺳﺎﻨ ﯾﺎ ي ﮔ ﯿ ﻫﺎ ﯽ و
زا هدﺎﻔﺘﺳا ،دﻮﺟو ترﻮﺻ رد موﺎﻘﻣ ﻢﻗر زا ﺐﺳﺎﻨﻣ هدﺎﻔﺘﺳا چرﺎﻗ ﺶﮐ ﺎﻫ ي ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻟوا دﺮﺒﻫار ﯿ
ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ذﺎﺨﺗا ﻪ
ﻪﺑ ﻢﻫ زﻮﻨﻫ و ﺖﺳا نازروﺎﺸﮐ ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ
ﯽ دﻮﺷ ]4 [ .
ا ﺎﺑ ﯾ ﺷ لﺮﺘﻨﮐ ،لﺎﺤﻨ ﯿﻤ
ﯿﺎﯾ ﯽ ا ﯾ ﺑ ﻦ ﯿ رﺎﻤ ي ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺗراﻮﺷد ﺎﻫ
زﯾ ﺧﺮﺑ اﺮ ﯽ ﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﯿ
رﺎﻤ ي چرﺎﻗ ﺮﺑاﺮﺑ رد از ﺶﮐ
ﺎﻫ ي ار ﯾ ﺞ
ﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﯽ
ﺪﻨﻫد . ﻣﻮﻨﺑ ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯿ
ﻓﺮﻌﻣ زا ﺲﭘ ﻞ ﯽ
ﻪﺑ
شروﺮﭘ ﻂﺳﻮﺗ تﺪﺷ ﻪﺑ ،رازﺎﺑ تﻮﺗ نﺎﮔﺪﻨﻫد
ﮕﻧﺮﻓ ﯽ اﺮﺑ ي لﺮﺘﻨﮐ
ﺎﺳ و زﻮﻨﮐاﺮﺘﻧآ ﯾ
ﺑ ﺮ ﯿ رﺎﻤ ي زا ﺲﭘ ﺎﻣا ،ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺎﻫ
ﻣﻮﻨﺑ ،لﺎﺳ ﺪﻨﭼ ﯿ
د ﻞ ﯾ دﻮﺒﻧ ﺮﺛﺆﻣ ﺮﮕ .
ﮐﺮﺗ ،نﺎﺘﭘﺎﮐ ﯿ
ﺪﻟﻮﻣ تﺎﺒ ﺘﻣ
ﯿ ﻞ
ﺰﻨﺑ ﯾﻤ ﯿ تﺎﻣﺎﺑرﺎﮐ لوزاﺪ )
ﻣﻮﻨﺑ ﯿ زاﺪﻨﺑرﺎﮐ ،ﻞ ﯾ
ﺗ و ﻢ ﯿ تﺎﻧﺎﻓﻮ - ﺘﻣ ﯿ ﻞ ( ،
د و ي ﺴﮐﻮﺑﺮﮐ ﯿﻤ ﯿ ﺎﻫﺪ )و ﯾ ﻟوزﻮﻠﮑﻨ ﯿ ا و ﻦ ﯾ دوﺮﭙ ﯾ نﻮ ( چرﺎﻗ ﺶﮐ ﺎﻫ ي
ﻠﺻا ﯽ اﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ي
لﺮﺘﻨﮐ ﺮﺗﻮﺑ ﯾﺘﯿ ﺳ ﺲ ﯿ ﻪﻨ ار ﺮﻣآ رد ﯾ ﺎﮑ ي
1. Colletotrichum 2. Botrytis 3. Botrytis cinerea
ﻟﺎﻤﺷ ﯽ اﺮﺑ ي لﺎﺳ ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ ﯽ
ﺪﻧﺪﺷ . اﺎﺑ ﯾ ﻦ ،لﺎﺣ ﺮﺗﻮﺑ ﯾﺘﯿ ﺲ
ﺳﯿ ﻪﻨ ار ا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﯾ
ﻦ چرﺎﻗ زا هوﺮﮔ ﺶﮐ
ا ﺎﻫ ﯾ دﺮﮐ دﺎﺠ
] 3 [ .
اﺎﺑ ﯾ ﻦ ﻧاﺮﮕﻧ ،لﺎﺣ ﯽ ﮔدﻮﻟآ درﻮﻣ رد ﺎﻫ ﯽ
ﺤﻣ ﯿ ز ﻂ ﯾ تاﺮﻄﺧ و ﺖﺴ
ﺘﻣﻼﺳ ﯽ دوﺪﺤﻣ ،نﺎﺴﻧا ﯾ
ﺖ ﺎﻫ ﯾ ﺧﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ زﻮﺠﻣ ﻮﻐﻟ ﺎ ﯽ
ﺶﻫوﮋﭘ ،ﺎﻫرﻮﺸﮐ اﺮﺑ ار ﺎﻫ
ي ا ﯾ ﺎﺟ دﺎﺠ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﻦ ﺎﻫ ي ا ﯾ ﺪﻣآرﺎﮐ و ﻦﻤ
اﺮﺑ ي چرﺎﻗ ﺶﮐ ﺎﻫ ي ﺰﺘﻨﺳ ي ﺖﺳا هداد قﻮﺳ .
ﻫﺎﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯿ
ﺖ
نآ ﺎﺟ ،ﺎﻫ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﻦ ﺎﻫ ي شور ﺎﻫ ي اﺮﺑ لﺮﺘﻨﮐ ي
چرﺎﻗ ﺶﮐ ﺎﻫ ي
ﻟﻮﻤﻌﻣ ﯽ ﻣ ار ﯽ ﺷ ﻪﺘﺳد ود ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯿﻤ
ﯿﺎﯾ ﯽ ﯾ ﺑ ﺎ ﯿ ژﻮﻟﻮ ﯾﮑ ﯽ
ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ي دﺮﮐ . هار ﻞﺣ ﺎﻫ ي ﺑ ﯿ ژﻮﻟﻮ ﯾﮑ ﯽ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﮔ ﺪﺷر كﺮﺤﻣ ﯿ
چرﺎﻗ ،هﺎ ﺎﻫ ي ﻣ ﯿ رﻮﮑ ﯾ اﺮﺑ ﺰ ي ﻮﻘﺗ ﯾ ﺖ
ﮔﯿ و هﺎ ﯾ ﻮﻘﺗ ﺎ ﯾ ﺳ ﺖ ﯿ ﻋﺎﻓد ﻢﺘﺴ ﯽ ﮔ ﯿ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ،هﺎ
ﻣﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﻫﺎ ي ﻧﻮﮔﺎﺘﻧآ ﯿ ﺘﺴ ﯽ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﭼرﺎﻗ نژﻮﺗﺎﭘ شﺮﺘﺴﮔ ﯽ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . لﻮﻠﺤﻣ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻓﺮﻇ زا ﯿ ﺖ
لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺎﻫ ي ﺒﻃ ﺄﺸﻨﻣ ﯿﻌ ﯽ اﺮﺑ ي ﮔﻮﻠﺟ ﯿﺮ ي ﯾ چرﺎﻗ ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ ﺎ
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ ﺪﻨﻨﮐ ] 4 [.
لﺎﺳ رد ﺎﻫ ي ﺧا ﯿ هرﺎﺼﻋ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺮ ﺲﻧﺎﺳا وﺎﻫ
ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﻫﺎ ﯽ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﺎﺟ ﮏ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﺒﻃ ﻦ ﯿﻌ ﯽ اﺮﺑ ي ﺎﻔﺘﺳا ﺷ داﻮﻣ زا هد ﯿﻤ
ﯿﺎﯾ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ رﺎﺠﺗ ي ﺑ لﺮﺘﻨﮐ رد ﯿ
رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﻠﺻا ﯽ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ
ﻣﯿ هﻮ ﺰﺒﺳ و ﺎﻫ ي اﺰﻓ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺎﻫ ﯾ
هﺪﻨ ا ي ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .ا
ﯾ ﻦ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺴﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ تﺎﺒ ﯿ
رﺎ ي اﺰﺟا زا ي ﻠﺻا ﯽ نآ اراد ﺎﻫ ي ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ
ﻣ ﺪﺿ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ هﺮﺸﺣ ، ﺘﻧآ ،ﺶﮐ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺸﮐ ﻒﻠﻋ و ﯽ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ
] 5 - 8 [.
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ ) Cynara scolymus (
ﻟد ﻪﺑ ﯿ اﺬﻏ صاﻮﺧ ﻞ ﯾ
ﯽ
وراد و ﯾ ﯽ ﺴﺑ نآ ﯿ ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ رﺎ .
ﻞﮔ ذآ ﯾ ﻦ ﺎﻫ ي ﻎﻟﺎﺑﺎﻧ گرﺰﺑ
گﺮﺑ ﺎﺑ ﺎﻫ ي ﺘﺷﻮﮔ ﯽ ﺖﻤﺴﻗ ﺎﻫ ي ﮐارﻮﺧ ﯽ ﮔ ﯿ ﮑﺸﺗ ار هﺎ ﯿ ﻣ ﻞ ﯽ ﺪﻫد
ﺰﺒﺳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﮐ ي
هزﺎﺗ ﺎﻫ ﯾ ﻣ فﺮﺼﻣ هﺪﺷ وﺮﺴﻨﮐ ﺎ ﯽ
و دﻮﺷ
وﺎﺣ ﻪﮐ هﺪﺷ شراﺰﮔ ي
ﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ﯽ و ، ﯾ ﻣﺎﺘ ﯿ ﻦ ﻠﭘ ،ﺎﻫ ﯽ لﻮﻨﻓ و ﺎﻫ
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻓ ﻦ ﯿ ا و ﺎﻫﺮﺒ ﯾ ﻟﻮﻨ ﯿ ﺖﺳا ﻦ . ﻮﺳ زا ي د ﯾ ﺪﻗ زا ،ﺮﮕ ﯾ ﻻا ﻢ ﯾ زا مﺎ
گﺮﺑ ﺎﻫ ي ﺑﺮﺠﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
اﺮﺑ ي نﺎﻣرد ﯾ ﺎﺳ و نﺎﻗﺮ ﯾ
ﺮ
رﺎﺠﻣ تﻻﻼﺘﺧا ي
واﺮﻔﺻ ي ﺑ ، ﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﺷراﻮﮔ ﯽ ﻨﭽﻤﻫ و ﯿ ﻦ
ﻢﮐ ،تﻮﺑرﻮﮑﺳا ﻧﻮﺧ
ﯽ اﺮﺷ ﺐﻠﺼﺗ و ﯾﯿ
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦ ﯽ
دﻮﺷ .
نآ ،هزوﺮﻣا ﻪﺑ ﺎﻫ
هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ هدروآﺮﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﺎﻫ ي
اﺬﻏ ﯾ ﯽ / وراد ﯾ ﯽ ﺎﭼ ﺪﻨﻧﺎﻣ ، ي بآ ، ﻣﯿ لﻮﺴﭙﮐ و هﻮ ﯾ
رﺎﺠﺗ صﺮﻗ ﺎ ي
هﺪﺷ ﺪﻧا ] 9 [ . ا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯾ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ،ﻦ ﯽ
اراد ي
ﺘﻧآ تاﺮﺛا ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻮﻗ ي ﺑﺮﭼ ﺶﻫﺎﮐ ،ﺪﺒﮐ هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ، ﯽ
ﺖﺳا قوﺮﻋ و ﺐﻠﻗ زا ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ و بﺎﻬﺘﻟا ﺪﺿ ،نﻮﺧ .
اﯾ ﻦ
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.21.0 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-04 ]
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ ﺎﻫ ي ز ﯾ ﺘﺴ ﯽ ﻪﺑ عﻮﻨﺘﻣ ﻟﺪﺑ ﯿ ﺳا ﻞ ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻟﻮﻨﻓ ﯿ ﻮﻧﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﮏ
د و ي ﻮﺌﻓﺎﮐ ﯾ ﺋﻮﮐ ﻞ ﯿﻨﯿ ﺳا ﮏ ﯿ
4ﺪ ﺋﻮﻧوﻼﻓ ، ﯿ ﺎﻫﺪ ) ﭘآﯿ ﻧﮋ ﯿ ﻟﻮﺌﺗﻮﻟ ،ﻦ ﯿ ،ﻦ
ﺳ ﯿ ﺳورﺎﻨ ﯿ ﻟﻮﮑﺳا ،ﺪ ﯿ زﻮﻤ ﯾﺪ ( ﺳﻮﺘﻧآ ، ﯿﻧﺎ ﯿ ﻦ ﺎﻫ ) ﺳ ﯿﻧﺎ ﯿ ﺪﯾ ﻧﻮﺌﭘ ،ﻦ ﯿ ﺪﯾ ﻦ
ﻔﻟد و ﯿﻨﯿ ﺪﯾ ﻦ ( ﺋﻮﮑﺴﺳ ، ﯽ نﻮﺘﮐﻻ ﻦﭘﺮﺗ ﺎﻫ
) ﺳ ﯿ ﭘورﺎﻨ ﯿ ﺳﻮﮑ ﯿ ﺎﻫﺪ ( و
ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺎﻫﺪ )اﯾ ﻟﻮﻨ ﯿ ﻦ ( ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 10 [.
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ا زا فﺪﻫ ،ﻦ ﯾ
ﻫ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ ﺳرﺮﺑ و ﯽ اﻮﺘﺤﻣ ي ﺋﻮﻧوﻼﻓ و لﻮﻨﻓ ﯿ
ﻟﺎﻌﻓ و ﻞﮐ ﺪ ﯿ
ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ دار ﺮﺑاﺮﺑ رد نآ ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ي دﻮﺑ دازآ . ا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯾ ،ﻦ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺖ ﯽ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ هرﺎﺼﻋ ﯽ
چرﺎﻗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﻫ
ي
ﺳﻮﭘ و دﺎﺴﻓ ﺪﻟﻮﻣ ﯿ
ﮔﺪ ﯽ ﻣ ﯿﻮ تﻮﺗ ه ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺮﺗﻮﺑ) ﯾﺘﯿ ﺳ ﺲ ﯿ ﻪﻨ ار ،
ژﺮﭙﺳآ ﯾ ﺎﻧ سﻮﻠ ﯾ
5ﺮﺠ ارﯾ و ﻧﻮﻟﻮﺘﺳا سﻮﭘوﺰ ﯿ
6ﺮﻔ ( اﺮﺷ رد ﯾ ﻂ
نوﺮﺑ ﻨﺗ ﯽ ﺳرﺮﺑ ﯽ دﺮﮔ ﯾ ﺪ .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا
ﻫ هرﺎﺼﻋ ﯿ ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
و ﺎﮐﻮﻟ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2022 ( ﺎﺑ ﻐﺗ ﯿﯿ ﻧ درﻮﻣ تاﺮ ﯿ
دﺮﮔ جاﺮﺨﺘﺳا زﺎ ﯾﺪ
. اﺮﺑ ي
اﯾ گﺮﺑ ،رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﺎﻣد رد ﺎﻫ
ي ﺳآ ،ﮏﺸﺧ قﺎﺗا ﯿ
ﺎﺑ و هﺪﺷ بﺎ
لﻮﻧﺎﺗا 50 ﺪﺻرد ) 10 ﮔ داﻮﻣ مﺮﮔ ﯿ
ﻫﺎ ﯽ رد 40 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ لﻼﺣ ﺮﺘ (
ﺎﻣد رد ﺪﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا مﺎﻤﺣ رد ي
60 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ 30
ﻗد ﯿ ﺪﻧﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﻘ .
ﻓ زا ﺲﭘ ﯿ ﺳاﺮﺘﻠ ﯿ ﻗﺎﺑ ،نﻮ ﯿ اﺮﺑ هﺪﻧﺎﻤ ي ود رﺎﺑ
دﯾ اﺮﺷ رد ﺮﮕ ﯾ
ﻂ ﯾ ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا هرﺎﺑود نﺎﺴﮑ .
هرﺎﺼﻋ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺶﻫﺎﮐ رﺎﺸﻓ ﺖﺤﺗ ،مﺎﻏدا ﯾ
ﻠﻐﺗ ﻪﺘﻓﺎ ﯿ نوآ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﻆ
ﺪﻧﺪﺷ ﮏﺸﺧ ]
10 [ .
2 - 2 - ﻞﮐ لﻮﻨﻓ
ﻟﻮﻓ شور ﯿ ﺳ ﻦ ﯿ ﻪﺑ ﻮﺘﻟﺎﮐﻮ ﻠﮐ رﻮﻃ ﯽ اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي اﻮﺘﺤﻣ ي
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﮐ لﻮﻨﻓ ﯽ
دﻮﺷ . ﻬﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯿ
،كﻮﺘﺳا لﻮﻠﺤﻣ ﻪ 4/
0
ﺳا مﺮﮔ ﯿ ﮔ ﺪ ﻟﺎﯿ رد ﮏ 10 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ لﻮﻧﺎﺗا ﺮﺘ 96 رد ﺪﺻرد ﯾ
ﻦﻟﺎﺒﮑ
ﻤﺠﺣ ﯽ 100 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ي ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ ﻞﺣ
ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺳر .
ﺳﺮﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯿ
ﻨﺤﻨﻣ ﻢ ﯽ ﻟﺎﮐ ﯿ ﺳاﺮﺒ ﯿ ،نﻮ 0 ، 1 ، 2 ، 3 ،
5 ، 10 و 20 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻦﻟﺎﺑ ﻪﺑ كﻮﺘﺳا لﻮﻠﺤﻣ زا ﺮﺘ ﺎﻫ
ي ﻤﺠﺣ ﯽ
100 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ي ﺠﺣ ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺪﻧﺎﺳر ﻢ
ﺪﺷ . لﻮﻠﺤﻣ ﺎﻫ ي اراد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ي
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ،ﺮﻔﺻ 50 ،
100 ، 250 ، 500 و 1000 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﺎﮔ مﺮﮔ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﻟ رد ﺪ ﯿ ﺪﻧدﻮﺑﺮﺘ .
4. Caffeoylquinicacid 5. Aspergillus niger 6. Rhizopus stolonifer
ا رد ﯾ ﺎﻣزآ ﻦ ﯾ ،ﺶ 20 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ هرﺎﺼﻋ زا ﺮﺘ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ
ﯽ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ
10 ﻟ رد مﺮﮔ ﯿ ﺎﺑ ﺮﺘ 2 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ و ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘ 100
ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ زا ﺮﺘ
ﻟﻮﻓ فﺮﻌﻣ ﯿ ﺳ ﻦ ﯿ ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﻮﺘﻟﺎﮐﻮ .
300 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ لﻮﻠﺤﻣ زا ﺮﺘ
Na2CO3
زا ﺲﭘ 3 ﻗد ﯿ نآ ﻪﺑ ﻪﻘ لﻮﻠﺤﻣ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺎﻫ ﻪﺑ ﺎﻫ
تﺪﻣ 2 ﺎﻬﻧ رد و ﺪﻧﺪﺷ هداد نﺎﮑﺗ ﺖﻋﺎﺳ ﯾ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺖ
ﻣ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا هﺎﮕﺘﺳد ﯿ
لﻮﻠﺤﻣ بﺬﺟ ناﺰ لﻮﻃ رد ﺎﻫ
جﻮﻣ 765
هزاﺪﻧا ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﮔﯿ
ﺮ ي ﺪﺷ . ﻨﺤﻨﻣ ﻢﺳر زا ﺲﭘ ﯽ
ﻟﺎﮐ ﯿ ﺳاﺮﺒ ﯿ ﺳا نﻮ ﯿ ﺪ
ﻟﺎﮔ ﯿ دﺎﻌﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،ﮏ ﺳا ل
ﯿ ﻟﺎﮔ ﺪ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏ ﺎﻫ ﯾ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ هرﺎﺼﻌ .
ﺘﻧﯿ ﺎﻬﻧ ﻪﺠ ﯾ ﯽ ﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯿﻠ
ﯽ ﺳا مﺮﮔ ﯿ ﻟﺎﮔ ﺪ ﯿ هرﺎﺼﻋ مﺮﮔ رد ﮏ
هﺪﺷ ﮏﺸﺧ )
mg GAE/g (
ﺪﺷ شراﺰﮔ ]
11 [.
2 - 3 - ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯿ ﻞﮐ ﺪ
اﻮﺘﺤﻣ ي ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯿ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا شور ﻪﺑ ﻞﮐ ﺪ ي
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻨﺘﺒﻣ شور ﯽ ﮑﺸﺗ ﺮﺑ ﯿ ﻞ ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ ﯿ
ﺪ - ﻣﻮﻟآ ﯿﻨﯿ ﻌﺗ مﻮ ﯿﯿ ﻦ
ﺪﺷ .ا ﺘﺳﺮﺋﻮﮐ ز ﯿ اﺮﺑ ﻦ ي ا ﯾ ﻨﺤﻨﻣ دﺎﺠ ﯽ ﻟﺎﮐ ﯿ ﺳاﺮﺒ ﯿ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮ .
اﺪﺘﺑا 10 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺘﺳﺮﺋﻮﮐ مﺮﮔ ﯿ
لﻮﻧﺎﺗا رد ﻦ 80
و ﺪﺷ ﻞﺣ ﺪﺻرد
ﻪﺑ ﺲﭙﺳ 25 ، 50 و 100 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ رد مﺮﮔ ﯿ ﻗر ﺮﺘ ﯿ ﺪﺷ ﻖ . ﺲﭙﺳ
لﻮﻠﺤﻣ ﺎﻫ ي ﻗر دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯿ
هﺪﺷ ﻖ ) 5/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ( ندﺮﮐ ﻞﺣ ﺎﺑ ﻪﮐ
ﺘﺳﺮﺋﻮﮐ ﯿ لﻮﻧﺎﺗا رد ﻦ 80
ﻗر و ﺪﺻرد ﯿ
ﻖ زﺎﺳ ي ﻪﺑ 25 ، 50 و 100
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟ رد مﺮﮔ ﯿ ﺎﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ ﺮﺘ 5/
1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ لﻮﻧﺎﺗا ﺮﺘ 95
و ﺪﺻرد 1/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﻠﮐ ﺮﺘ ﯾ ﻣﻮﻟآ ﺪ ﯿﻨﯿ مﻮ 10 ،ﺪﺻرد 1/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ
ﺳﺎﺘﭘ تﺎﺘﺳا ﯿ
ﻢ 1 و رﻻﻮﻣ 8/
2 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺪﻧﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘ .
آﺮﻓ ﺲﭙﺳ ﯾ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔﺪﻨ راﺬﮔ ي ﺎﻣد رد ي تﺪﻣ ﻪﺑ قﺎﺗا 15
ﻗد ﯿ ﻪﻘ
ﻣ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯿﺰ
ﺎﻬﻧ طﻮﻠﺨﻣ بﺬﺟ نا ﯾ
ﯽ لﻮﻃ رد جﻮﻣ 510
ﻌﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﯿﯿ ﺪﺷ ﻦ ] 12 [.
2 - 4 - ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
2 - 4 - 1 - دار رﺎﻬﻣ ﯾ دازآ لﺎﮑ DPPH
ﺪﻧﺮﺑ شور زا -
وﯾ ﻠﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﺰﻣﺎ )
1995 ( ﮐﺪﻧا ﺎﺑ ﯽ ﻐﺗ ﯿﯿ ﺖﻬﺟ ﺮ
ﻌﺗ ﯿﯿ ﻟﺎﻌﻓ ﻦ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ دار رﺎﻬﻣ رد هرﺎﺼﻋ ﯾ
لﺎﮑ
دازآ دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳاDPPH
ﯾ ﺪ . ا رد ﯾ ﺎﻣزآ ﻦ ﯾ ﺶ 9 /3 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ
زا ﻬﺗ كﻮﺘﺳاDPPH ﯿ
هﺪﺷ ﻪ ) 004 /0 مﺮﮔ ردDPPH 100
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺮﺘ ( ﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ ﻪﺑ ﯾ
ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺶ 1/
0
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ تﺪﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ زا ﺮﺘ 30
ﻗد ﯿ رد ﻪﻘ
رﺎﺗ ﯾﮑ ﯽ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ .
ﺎﻬﻧ رد ﯾ ﻣ ﺖ ﯿ رد نآ بﺬﺟ ناﺰ 517
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
دار رﺎﻬﻣ ﺪﺻرد و ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ ﯾ
لﺎﮑ ﺎﺑDPPH ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا
زﯾ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮ :
Inhibition (%) = [(Ablank-Asample)/Asample] × 100
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.21.0 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-04 ]
ا رﺪﻬﮐ ﯾ ،ﻪﻄﺑار ﻦ Ablank
بﺬﺟ +DPPH
و لﻮﻧﺎﺗا Asample
دار بﺬﺟ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﯾ
لﺎﮑ +DPPH ﺖﺳا ﻪﻧﻮﻤﻧ ]
13 [.
2 - 4 - 2 - دار رﺎﻬﻣ ﯾ دازآ لﺎﮑ
ABTS
اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ هرﺎﺼﻋ رﺎﻬﻣ
دار ﯾ دازآ لﺎﮑ لﻮﻠﺤﻣ ،ABTS
وABTS K2S2O8
ﺎﺑ اﺪﺘﺑا رد
ﺗﺎﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺗ ﺪﻧﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﻢﻫ ﯿ
ﻧﻮ ﯽ دار ﯾ لﺎﮑ ﻟﻮﺗ ABTS ﯿ ﺪ
دﻮﺷ . هرﺎﺼﻋ ،نآ زا ﺲﭘ )
1/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ( ﯾ لﺮﺘﻨﮐ ﺎ
) 1/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ( دار لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺑ ﯾ
لﺎﮑ ) ABTS 9/
3 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ (
رد نآ بﺬﺟ و ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ 734
ﺖﺒﺛ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﺪﺷ
. ﺪﺻرد ﺲﭙﺳ
دار رﺎﻬﻣ ﯾ لﺎﮑ ز ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑABTS
ﯾ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮ :
Inhibition (%) = [(Ablank-Asample)/Asample] × 100 ﻪﮐ ا رد ﯾ ،ﻪﻄﺑار ﻦ Ablank
بﺬﺟ +ABTS
و لﻮﻧﺎﺗا Asample
دار بﺬﺟ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﯾ
لﺎﮑ +ABTS ﺖﺳا ﻪﻧﻮﻤﻧ ]
14 [.
2 - 5 - ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺖ ﯽ
2 - 5 - 1 - د ﯾ د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ ﮔآ نژﻮ رﺎ
اﺮﺑ ي ا مﺎﺠﻧا ﯾ ﺖﻈﻠﻏ ،نﻮﻣزﺂﻨ ﺎﻫ
ي 100 ، 200 ، 300 و 400
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻬﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ لﻼﺣ رد هرﺎﺼﻋ ﺮﺘ ﯿ
ﺪﺷ ﻪ .
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ﻓ ﻂﺳﻮﺗ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ﮕﻧﺮﺳ ﺮﺳﺮﺘﻠ ﯽ
22 /0
ﻣﯿ ﻧوﺮﮑ ﯽ ﺮﺘﺳا ﯾ ﺪﺷ ﻞ . د ﺲﭙﺳ ﯾ ﮏﺴ ﺎﻫ ي تﺪﻣ ﻪﺑ ﮏﻧﻼﺑ 20
ﻗد ﯿ ﻪﻃﻮﻏ هرﺎﺼﻋ رد ﻪﻘ ﺪﻧﺪﺷ رو
. ﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ ،ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﯿ
نﻮ
ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ لدﺎﻌﻣ CFU/ml 108
× 5/
1 ) دراﺪﻧﺎﺘﺳا 5/
0 ﮏﻣ
ﺪﻨﻟرﺎﻓ ( ﻬﺗ ﯿ ﺪﺷ ﻪ . دﯾ ﮏﺴ ﺎﻫ ي ﻪﻃﻮﻏ هرﺎﺼﻋ رد ًﻼﺒﻗ ﻪﮐ ﮏﻧﻼﺑ رو
ور ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ي
ﺤﻣ ﯿ هداد راﺮﻗ رﺎﮔآ زوﺮﺘﺴﮐد زوﺮﺑﺎﺳ ﺖﺸﮐ ﻂ
ﺪﻧﺪﺷ . ﺤﻣ ،نآ زا ﺲﭘ ﯿ
ﻂ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ﺖﺸﮐ ي
ﻮﺳ ﯾﻪ ﺎﻫ ي ﻣ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ
ﺎﻣد رد ي 27 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ 72
راﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮕﺘﻋﺎﺳ ي
ﺪﻧﺪﺷ . ﺎﻬﻧ رد ﯾ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﺖ ﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺪﺷر مﺪﻋ
ﯿﻠ ﯽ ﺮﺘﻣ
هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻟﺎﻌﻓ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﯿ
ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺖ ﯽ
شراﺰﮔ هرﺎﺼﻋ
دﺮﮔ ﯾ ﺪ ] 15 [.
2 - 5 - 2 - رﺎﮔآ ﮏﻫﺎﭼ
ا رد ﯾ ﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ ،شور ﻦ ﯿ
ﻣ نﻮ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ور ﺮﺑ ي ﺤﻣ ﯿ ﻂ زوﺮﺑﺎﺳ
ﺮﺘﭘ فوﺮﻇ رد رﺎﮔآزوﺮﺘﺴﮐد ي
دﯾ ﺪﺷ ﺶﺨﭘ ﺶ .
ﺪﻨﭼ ﺲﭙﺳ ﯾ
ﻦ
ﮏﻫﺎﭼ ) ﺮﻄﻗ 6 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺮﺘﻣ ( ور ي ﻄﺳ ﺤﻣ ﺢ ﯿ ا ﻂ ﯾ هرﺎﺼﻋ ﺎﺑ و دﺎﺠ
) 60 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺮﺘ ( ﺪﺷ ﺮﭘ . ﺮﺘﭘ فوﺮﻇ ي دﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺶ 72
ﺖﻋﺎﺳ
ﺎﻣد رد ي 27 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
راﺪﻬﮕﻧ داﺮﮔ ي
ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﻄﻗ و ﺪﻧﺪﺷ
ﮏﻫﺎﭼ فاﺮﻃا هﺪﻧرادزﺎﺑ ﻌﺗ ﺎﻫ
ﯿﯿ ﺪﺷ ﻦ ] 12 [.
2 - 5 - 3 - ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽ
ﮔﺪﻨﺸﮐ و ﯽ
ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ شور رد
ﯽ ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽ
،ﺪﺷر 5
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺖﻈﻠﻏ زا ﺮﺘ ﺎﻫ
ي هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ )
4 ، 8 ، 16 ، 32 ، 64 ،
128 ، 256 و 512 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ رد مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ( ﻪﺑ 100 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ زا ﺮﺘ
ﺴﻧﺎﭙﺳﻮﺳ ﯿ ﻣ نﻮ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻪﻟﻮﻟ رد ﺎﻫ ي ﺎﻣزآ ﯾ ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺶ .
رد
ﻪﻟﻮﻟ ،ﻪﻣادا ﺎﻫ ي ﺎﻣزآ ﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺶ 72
ﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ ي
27 ﻪﺟرد
ﺘﻧﺎﺳ ﯽ راﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ داﺮﮔ ي
ﺪﻧﺪﺷ . ﻮﺳ ﺪﺷر ﯾﻪ ﺎﻫ ي رﺎﻗ ﭼ ﯽ
ﺮﺼﺑ ترﻮﺼﺑ ي
ﺳرﺮﺑ ﯽ دﺮﮔ ﯾ ﺘﻈﻠﻏ و ﺪ ﯽ ﻫ ﻪﮐ هرﺎﺼﻋ زا ﯿ
ﻪﻧﻮﮕﭽ
ﺗروﺪﮐ ﯽ ﺤﻣ رد ﯿ ا ﻂ ﯾ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،دﻮﺑ هدﺮﮑﻧ دﺎﺠ
ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﯽ ﺪﺷ شراﺰﮔ نآ .
،ﺲﭙﺳ 100 ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺤﻣ زا ﺮﺘ ﯿ ﻂ
ور تروﺪﮐ ﺪﻗﺎﻓ ﺖﺸﮐ ي
ﺤﻣ ﺢﻄﺳ ﯿ زوﺮﺘﺴﮐد زوﺮﺑﺎﺳ ﺖﺸﮐ ﻂ
ﺪﺷ هداد ﺖﺸﮐ رﺎﮔآ .
راﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ ي
اﺮﺷ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﯾ
ﺮﮑﺗ ﻻﺎﺑ ﻂ را
دﺮﮔ ﯾ ﺎﻬﻧ رد و ﺪ ﯾ
ﺘﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﺖ ﯽ
ﮔﻮﻠﺟ ﺐﺒﺳ ﻪﮐ ﯿﺮ
ي ﺪﺷر زا
ﻮﺳ ﯾﻪ ﺎﻫ ي ﭼرﺎﻗ ﯽ ﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﺪﺷ ﯽ
هرﺎﺼﻋ
دﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﯾ ﺪ ] 16 [ .
2 - 6 - ﻟﺎﻧآ ﯿ رﺎﻣآ ﺰ ي
مﺮﻧ زا راﺰﻓا SPSS ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ و ا
ي ﻦﮑﻧاد ) 05 /0
<
(p ﺮﺑ
ﺎﭘﯾ ﻟﺎﻧآ ﻪ ﯿ راو ﺰ ﯾ ﺲﻧﺎ ﯾ ﮏ اﺮﺑ ﻪﻓﺮﻃ ي ﻟﺎﻧآ ﯿ هداد ﺰ ﺎﻫ ي ا ﯾ ﮋﭘ ﻦ ﺶﻫو
دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﯾ
ﺪ . ﻣﺎﻤﺗ ﯽ ﺎﻣزآ ﯾ ﺶ ﺪﻧﺪﺷ راﺮﮑﺗ ﺖﺑﻮﻧ ﻪﺳ رد ﺎﻫ .
3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ
3 - 1 - ﻣ ﯿ ﮐﺮﺗ ناﺰ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ
ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯿ
ﺪ ي
ﻞﮑﺷ 1 اﻮﺘﺤﻣ ، ي ﺋﻮﻧوﻼﻓ و لﻮﻨﻓ ﯿ
ﻫ هرﺎﺼﻋ ﻞﮐ ﺪ ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ ﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽ
ﺪﻫد . وﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ي
mg GAE/g
46 /0 30 ± / 47 و ﻞﮐ لﻮﻨﻓ mg QE/g
10 /0 19 ± / 35
ﻓ ﺋﻮﻧوﻼ ﯿ دﻮﺑ ﻞﮐ ﺪ .
Fig 1 Total phenol (TPC) and flavonoid (TFC) contents of artichokehydroalcoholic extract.
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.21.0 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-04 ]
ﻧوﺮﭙﺳا ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2003 ( ﺑﯿ ﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد نﺎ ﯿ
ﻞﮐ لﻮﻨﻓ ناﺰ
هرﺎﺼﻋ ﺎﻫ ي رﺎﺠﺗ ي ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
ﺤﻣ رد هدوﺪ mg GAE/L
402 - 1843 ﺖﺳا ] 17 [ . اﻮﺘﺤﻣ ي ﺮﮕﻨﮐ ﻪﻗﺎﺳ هرﺎﺼﻋ ﻞﮐ لﻮﻨﻓ
ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ mg GAE/g 18
/1 ﮔ بﻮﻃﺮﻣ نزو ﯿ
رد هﺎ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﻟﻮﮐ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎ )
2017 ( ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ]
18 [ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺎﺠ ﯾ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯾ
ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي نارﺎﮑﻤﻫ و ﻢﻟﺎﺳ ﻦﺑ )
2017 ( ﻪﮐ ،
ﻟﻮﻧﺎﺗا هرﺎﺼﻋ ﺪﻧدﺮﮐ ﺮﮐذ ﯽ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
وﺎﺣ ﯾ اﻮﺘﺤﻤ ي و لﻮﻨﻓ
ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯿ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻞﮐ ﺪ ﯿ
ﺐ mg GAE/g 54
/ 54 و mg QE/g 12
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ،ﺖﺳا ]
19 [ . نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﮐﻮﻟ )
2022 ( شراﺰﮔ
ﻫ هرﺎﺼﻋ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ راو ود ﯾ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﻪﺘ ﯽ
) C.
scolymus var. major و
C. scolymus var.
redonensis (
وﺎﺣ ي ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ دﺪﻌﺘﻣ تﺎﺒ ﯽ
) ﻫﯿ ﺴﮐورﺪ ﯽ
ﻟوﺮﻓ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺴﮐوﺰﮕﻫ ﺪ ﯿ
،ﺪ 1 - -O ﻮﺌﻓﺎﮐ ﯾ ﺋﻮﮐ ﻞ ﯿﻨﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ،ﺪ
ژوﺮﻠﮐﻮﺌﻧ ﯾﻨﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﻧژوﺮﻠﮐ ،ﺪ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺮﮐ ،ﺪ ﯾ ﻧژوﺮﻠﮐﻮﺘﭙ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ،ﺪ
ﻮﻟوﺮﻓ ﯾ ﺋﻮﮐ ﻞ ﯿﻨﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺪ ﻮﻟوﺮﻓ ،I ﯾ ﺋﻮﮐ ﻞ ﯿﻨﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺪ د وII ي
ﻮﺌﻓﺎﮐ ﯾ ﺋﻮﮐ ﻞ ﯿﻨﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺪ ( ﺋﻮﻧوﻼﻓ ، ﯿ ﺪ ي ) ﻟﻮﺌﺗﻮﻟ ﯿ ﻟﻮﺌﺗﻮﻟ ،ﻦ ﯿ ﻦ - -O
ﺴﮐﻮﺋد ﯽ ﺳوﺰﮕﻫ ﯿﺪ - ﺳوﺰﮕﻫ ﯿ ﻟﻮﺌﺗﻮﻟ ،ﺪ ﯿ
ﻦ - -O ﺳوﺰﮕﻫ ﯿ ،ﺪ
ﻮﺌﺗﻮﻟ ﻟﯿ ﻦ - -O ﻧورﻮﺴﮑﻫ ﯿ ﻟﻮﺌﺗﻮﻟ ،ﺪ ﯿ ﻦ - -O ﻧﻮﻟﺎﻣ ﯿ ﺳوﺰﮕﻫ ﻞ ﯿ
و ﺪ
ﻟﻮﺌﺗﻮﻟ ﯿ ﻦ - -O ﺘﺳا ﯿ ﺳوﺰﮕﻫ ﻞ ﯿﺪ
( ﻧﻮﺘﮐﻻ و ﯽ ) ﺳ ﯿ زﻮﻟﻮﮑﺳارﺎﻨ ﯾ
ﺪ
(A/B ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 10 [ .ا ﯾ ﻘﻘﺤﻣ ﻦ ﯿ ﻣ ،ﻦ ﯿ ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﻞﮐ لﻮﻨﻓ ناﺰ ﯿ
ﺪ
ﻫ هرﺎﺼﻋ ﻞﮐ ﯿ
ﻟﻮﻧﺎﺘﻣورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ گﺮﺑ ﯽ
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار ﯿ رد ﺐ
هدوﺪﺤﻣ mg GAE/g 62
/ 46 - 16 / 54 و mg RE7/g
50 / 26 - 59 / 33 ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ .
ا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و گاﺮﻓ ،ﻦ
) 2013 ( از و ﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪ )
2020 ( هرﺎﺼﻋ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ گﺮﺑ ﯽ
اراد ي ﻧژوﺮﻠﮐ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﻧژوﺮﻠﮐﻮﺌﻧ ،ﺪ ﯿ
ﺳا ﮏ ﯿ ،ﺪ
ﺮﮐ ﯾ ﻧژوﺮﻠﮐﻮﺘﭙ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ د ،ﺪ ي ﻮﺌﻓﺎﮐ ﯾ ﺋﻮﮐ ﻞ ﯿﻨﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺳا و ﺪ ﯿ ﺎﻫﺪ ي
ﻟﻮﻨﻓ ﯽ دازآ ) ﺌﻓﺎﮐ ﯿ ﮏ ﺳا ﯿ ﻟوﺮﻓ و ﺪ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺪ ( ﮐﺮﺗ رﺎﻨﮐ رد ﯿ
تﺎﺒ
ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯿ ﺪ ي ﭘآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯿ ﻧﮋ ﯿ ﻟﻮﺌﺗﻮﻟ ،ﻦ ﯿ ﻟﻮﺌﺗﻮﻟ ،ﻦ ﯿ ﻦ - 7 - -O ﺗور ﯿ زﻮﻨ ﯾ ،ﺪ
ﻟﻮﺌﺗﻮﻟ ﯿ ﻦ - 7 - -O زﻮﮐﻮﻠﮔ ﯾ ﺪ ) ﺳ ﯿ زورﺎﻨ ﯾ ﺪ ( ﻟﻮﮑﺳا ، ﯿ
زﻮﻤ ﯾ ،ﺪ
ﭘآﯿ ﻧﮋ ﯿ ﻦ - 7 - -O ﺗور ﯿ زﻮﻨ ﯾ ﭘآ ،ﺪ ﯿ ﻧﮋ ﯿ ﻦ - 7 - -O زﻮﮐﻮﻠﮔ ﯾ و ﺪ
رﺎﻧ ﯾ ﺗوﺮ ﯿ ﻣ ﻦ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 20 , 21 [.
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ هرﺎﺼﻋ ﯽ
ﺴﺑ ﻊﺒﻨﻣ ﯿ رﺎ
ﻨﻏ ﯽ ﺮﺗ زا ﮐﯿ ز هﻮﻘﻟﺎﺑ تﺎﺒ ﯾ
لﺎﻌﻓ ﺖﺴ )
ﺳا ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻟﻮﻨﻓ ﯿ ،ﮏ
ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯿ ﺋﻮﮑﺴﺳ و ﺎﻫﺪ ﯽ
نﻮﺘﮐﻻ ﻦﭘﺮﺗ ﺎﻫ
( ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا
7. rutin equivalents
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻞﺑﺎﻗ ﻣ نآ ﻪﺟﻮﺗ ﯽ ددﺮﮔ . ا ﺎﺑ ﯾ توﺎﻔﺗ ،لﺎﺤﻨ
ﻣ رد ﯿ ﮐﺮﺗ ناﺰ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯿ ﺪ ي ا رد ﯾ ﺎﺳ و ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯾ
ﺮ
ﺷﺎﻧ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽ
ﻐﺗ زا ﯿﯿ ﻞﺤﻣ و اﻮﻫ و بآ تاﺮ ﺪﺷر
ﮔﯿ لﻼﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻮﻧﺎﻫﺎ ﺎﻫ
ي اﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
جاﺮﺨﺘﺳا
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺰﺗﺎﺒ ﯾ ﺪﺷﺎﺑ لﺎﻌﻓ ﺖﺴ ]
6 , 7 , 15 , 22 , 23 [.
3 - 2 - ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
ﻫ هرﺎﺼﻋ ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
نﻮﻣزآ ﺖﺤﺗ ﺎﻫ
ي
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ اﺮﺷ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾ
ﺎﻣزآ ﻂ ﯾ ﻫﺎﮕﺸ ﯽ ﺎﺗ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ زرا نآ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﯾﺑﺎ
ﯽ ﺷ دﻮ . ﻟﺎﻌﻓ شور رد ﯿ
ﺖ
دار رﺎﻬﻣ ﯾ دازآ لﺎﮑ ﮐﺮﺗ ،DPPH
ﯿ ﺘﻧآ ﺐ ﯽ ﺴﮐا ﯿ دار ﺎﺑ ناﺪ ﯾ لﺎﮑ ﺎﻫ ي
دازآ لﻮﮑﻟﻮﻣ ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ و هداد ﺶﻨﮐاوDPPH
ﺎﻫ ي ﻏ ﯿ ﺮ
دار ﯾ لﺎﮑ DPPH-H ﺪﺒﺗ
ﯾ ﻣ ﻞ ﯽ ﺤﻣ ﺶﻔﻨﺑ ﮓﻧر و ﺪﻨﻨﮐ ﯿ
ﺶﻨﮐاو ﻂ
ﺑ ﻪﺑ ًﺎﺒﻗﺎﻌﺘﻣ ﯽ
ﻐﺗ ﮓﻧر ﯿﯿ ﭘﺮ ﯿ ﻣ اﺪ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﻟﺎﻌﻓ ﯿ دار رﺎﻬﻣ ﺖ ﯾ
لﺎﮑ
دازآ ﺣا سﺎﺳا ﺮﺑABTS
ﯿ ءﺎ ABTS●+
ﺑﻪ ﺮﻃ زا ،ABTS ﯾ ﻖ
ﻧﺎﮑﻣ ﯿ ﻫ ﻢﺗا لﺎﻘﺘﻧا ﻢﺴ ﯿ
ﺘﻧآ ﻞﻣاﻮﻋ رﻮﻀﺣ رد ،نژورﺪ ﯽ
ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
ﺖﺳا ] 24 [ . ﻫ هرﺎﺼﻋ ﯿ ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
رﺎﻬﻣ ﻪﺑ ردﺎﻗ
دار ﯾ لﺎﮑ ﺎﻫ ي دﻮﺑ دازآ ) ﻞﮑﺷ 2 ( رﻮﻄﺑ ؛ ﯾ ﻟﺎﻌﻓ ﻪﮑ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
دار رﺎﻬﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ي دازآ DPPH و ﺗﺮﺗ ﻪﺑABTS ﯿ ﺐ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 39 /0 45± / 58 و 54 /0 37± / 54 ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﺻرد
ﺷﺎﻧ ﯽ ﮐﺮﺗ رﻮﻀﺣ زا ﯿ
ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﯿ ﺪ ي هرﺎﺼﻋ رد
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ هرﺎﺼﻋ ﯽ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ .
ا رد ﯾ و ﺎﮐﻮﻟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ،ﺎﺘﺳار ﻦ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2022 ( دﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﯾ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ هرﺎﺼﻋ ﻪﮐ ﺪ ﯽ
اراد ي ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ صاﻮﺧ ﯽ
ﺧ ﺑﻮ ﯽ دار ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ي
) DPPH mg TE8/g 65
( و )ABTS mg TE/g 95
(
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 10 [ . ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻬﺳ لا ،ﻦ ﯿﻤ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2014 ( نﺎﺸﻧ ،
ﻟﺎﻌﻓ ﻪﮐ ﺪﻧداد ﯿ
ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ) دار رﺎﻬﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯾ
دازآ لﺎﮑ
(DPPH ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ هرﺎﺼﻋ ﯽ
ﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﯽ
زا و ﺪﺷﺎﺑ
41 / 17 د ﺪﺻرد ﺖﻈﻠﻏ ر 10 ﻣ ﯿ ﻣ رد مﺮﮔوﺮﮑ ﯿﻠ
ﯽ ﻟﯿ ﺎﺗ ﺮﺘ 55 / 80
ﺖﻈﻠﻏ رد ﺪﺻرد 200
ﻣ ﯿ ﻣ رد مﺮﮔوﺮﮑ ﯿﻠ
ﯽ ﻟﯿ ﻐﺘﻣ ﺮﺘ ﯿ ﻣ ﺮ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ
] 25 [.ا ﯾ ﺎﺘﻧ ﻦ ﯾ ﻣ نﺎﺸﻧ ﺞ ﯽ وﺎﺣ ﺮﮕﻨﮐ ﻪﮐ ﺪﻫد ي
ﻟﻮﻘﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﯽ
زا
ﺘﻧآ داﻮﻣ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽ
ﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽ
ﺴﻧﺎﺘﭘ رد ﯿ نآ ﻞ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯾ ﺬﻐﺗ ﻊﺒﻨﻣ ﮏ ﯾﻪ
ا ي ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد بﻮﺧ .
8. Trolox equivalents
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.21.0 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-04 ]
Fig 2 Antioxidant activity of artichokehydroalcoholic extract.
ﮕﺘﺴﺑاو ﯽ ﺑﻮﺧ ﯿﺒﯿ ﻟﺎﻌﻓ ﻦ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻣ و ﯿ دﻮﺟﻮﻣ لﻮﻨﻓ ناﺰ
هرﺎﺼﻋ رد ﻤﻫا ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﺎﻫ ﯿ
ﮐﺮﺗ ﺖ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار
دار هﺪﻨﻨﮐ رﺎﻬﻣ ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ي ﺋﺎﺗ دازآ ﯿ ﻣ ﺪ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﯿ
ﺗاﺪ ﯿ ﻮ
ﺴﺑ ﺎﺑ ﺐﻠﻏا ﯿ
رﺎ ي ﺑ زا ﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﻧﺎﺴﻧا ﯽ ،ﻦﻣﺰﻣ بﺎﻬﺘﻟا ﺪﻨﻧﺎﻣ ،
ﺑﯿ رﺎﻤ ي اﺰﻟآ ﯾ د ،ﺮﻤ ﯾ عﻮﻧ ﺖﺑﺎ 2
ﯾ ﺘﺳﻮﭘ تﻻﻼﺘﺧا ﺎ ﯽ
ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺖﺳا ] 26 [.
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ هرﺎﺼﻋ ﯽ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻞﺑﺎﻗ
ﻬﺟﻮﺗ ﯽ داد نﺎﺸﻧ . هرﺎﺼﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺎﻫ
ﯾ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮑ ﯽ
ﮔﻮﻠﺟ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﯿﺮ
ي ﮑﺸﺗ زا ﯿ ﻞ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي ﺴﮐا ﯿ دﻮﺒﻬﺑ و لﺎﻌﻔﻧﮋ
ﻌﺿو ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯿ
ﻧاﻮ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻫ ] 9 , 27 [ .
ا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯾ ﺋﺰﺟ دﻮﺒﻬﺑ ،ﻦ ﯽ
ﻌﺿو رد ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ نﺎﺴﻧا رد
ﮐارﻮﺧ فﺮﺼﻣ زا ﺲﭘ ﯽ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ گﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽ
هداد نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ]
28 , 29 [ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻫ هرﺎﺼﻋ ،ﻦ ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
ﮔﻮﻠﺟ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﯿﺮ
ي ﺶﻨﮐاو زا ﺎﻫ ي ﺴﮐا ﯿ ﺳاﺪ ﯿ اﺬﻏ داﻮﻣ رد نﻮ ﯾ
ﯽ و
ﺴﮐا سﺮﺘﺳا ﯿ
ﺗاﺪ ﯿ ﻣ نﺎﺴﻧا رد ﻮ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ .
3 - 3 - ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺖ ﯽ
ﺎﺘﻧ ﯾ ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺮﺛا ﺞ ﯽ
ﻫ هرﺎﺼﻋ ﯿ ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
ﺎﭘ ﺮﺑ ﯾ ﻪ
د شور ﯾ د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ ﻞﮑﺷ رد رﺎﮔآ نژﻮ 3
ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ .
اﺰﻓا ﻪﭼﺮﮔا ﯾ اﺰﻓا ﺐﺒﺳ هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ﯾ
ﻨﻌﻣ ﺶ ﯽ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ راد
مﺪﻋ دﺮﮔ ﺪﺷر ﯾ ﺳﺎﺴﺣ ﺎﻣا ،ﺪ ﯿ
ﻣ ﺖ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ
دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ هرﺎﺼﻋ ژﺮﭙﺳآ .
ﯾ ﺎﻧ سﻮﻠ ﯾ ﺮﺠ ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﺎﺑ
لدﺎﻌﻣ 9/
17 ﻣ ﯿﻠ ﯽ رﻮﻀﺣ رد ﺮﺘﻣ 400
ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ رد مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ
هرﺎﺼﻋ سﺎﺴﺣ ﺮﺗ ﯾ ﻮﺳ ﻦ ﯾ ﭼرﺎﻗ ﻪ ﯽ دﻮﺑ هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
ﺮﺘﻤﮐ ﯾ ﻦ
ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ )
1/
15 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ ﺖﻈﻠﻏ رد ﺮﺘ 400
ﻣ ﯿﻠ ﯽ رد مﺮﮔ
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ هرﺎﺼﻋ ﺮﺘ ( ﻮﺳ درﻮﻣ رد ﯾ
ﭼرﺎﻗ ﻪ ارﯾﯽ ﻧﻮﻟﻮﺘﺳا سﻮﭘوﺰ ﯿ
ﺮﻔ
دﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯾ
ﺑ ﻪﮐ ﺪ ﯿ ﻻﺎﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺮﮕﻧﺎ ي
ا ﯾ ﻮﺳ ﻦ ﯾ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪ
ﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . Fig 3 Antifungal activity of
artichokehydroalcoholic extract according to disk diffusion agar method.
ﻞﮑﺷ 4 ﺎﺘﻧ ، ﯾ ﻟﺎﻌﻓ ﺞ ﯿ ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺖ ﯽ
شور سﺎﺳا ﺮﺑ هرﺎﺼﻋ
ﻣﺪﺿ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻣ ﻮﮔزﺎﺑ ار رﺎﮔآ ﮏﻫﺎﭼ ﯽ
ﺪﻨﮐ . ا رد ﯾ ﻧ شور ﻦ ﯿ ﺰ
ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺮﺛا ﯽ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ هرﺎﺼﻋ ﯽ
و هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو
ﻣ عﻮﻧ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ دﻮﺑ ﻢﺴ . ﻓا ﺎﺑ ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ اﺰ
ﯾ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
ﻨﻌﻣ رﻮﻄﺑ هرﺎﺼﻋ ﯽ
راد ي اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ . ﺖﻈﻠﻏ رد 400 ﻣ ﯿﻠ ﯽ مﺮﮔ
ﻣ رد ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ،هرﺎﺼﻋ ﺮﺘ ژﺮﭙﺳآ
ﯾ ﺎﻧ سﻮﻠ ﯾ ﺮﺠ ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﺎﺑ
لدﺎﻌﻣ 4/
18 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺮﺘﻣ ارﯾ و ﻧﻮﻟﻮﺘﺳا سﻮﭘوﺰ ﯿ
ﺮﻔ مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﺎﺑ
لدﺎﻌﻣ ﺪﺷر 5/
15 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،ﺮﺘﻣ ﯿ سﺎﺴﺣ ﺐ ﺮﺗ
ﯾ موﺎﻘﻣ و ﻦ ﺮﺗ ﯾ ﻦ
ﻮﺳ ﯾﻪ ﺎﻫ ي ﭼرﺎﻗ ﯽ ﻫ هرﺎﺼﻋ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
ﺪﻧدﻮﺑ .
Fig 4 Antifungal activity of
artichokehydroalcoholic extract according to well diffusion agar method.
ﺎﺘﻧ ،ﺖﺑﺎﺛ ﺖﻈﻠﻏ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﯾ
ﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﺞ ﺪ
گرﺰﺑ رﺎﮔآ ﮏﻫﺎﭼ نﻮﻣزآ رد د شور زا ﺮﺗ
ﯾ د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ رﺎﮔآ نژﻮ
ا ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﯾ ﻟد ﻪﺑ ﺖﻟﺎﺣ ﻦ ﯿ
ﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ﻞ ﯿ
ور ﺮﺑ هرﺎﺼﻋ ﻢ ي
چرﺎﻗ ﺎﻫ
ا رد ﯾ ﻟﺎﺣرد ،ﺖﺳا شور ﻦ ﯽ
د شور رد ﻪﮐ ﯾ
د ﮏﺴ ﯾﻔ ﯿ نژﻮ
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.21.0 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-04 ]
د تﺎﺤﻔﺻ زا رﻮﺒﻋ زا ﺲﭘ هرﺎﺼﻋ ﯾ
ﺮﺘﻤﮐ ترﺪﻗ ﺎﺑ ﮏﺴ ي
ﻪﺑ
هﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ناﻮﻨﻋ اﺮﺑ
ي چرﺎﻗ ﻣ ﻞﻤﻋ ﺎﻫ ﯽ ﺪﻨﮐ ]
8 , 30 - 33 [.
ﺎﺘﻧ ﯾ ﻣﺪﺿ ﺞ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻫ هرﺎﺼﻋ ﯿ ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
ﺎﭘ ﺮﺑ ﯾ ﻪ
ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽ
ﮔﺪﻨﺸﮐ و ﯽ ﻮﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯾﻪ
ﺎﻫ ي
ﭼرﺎﻗ ﯽ لوﺪﺟ رد 1
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
ﻣﺎﻤﺗ ﯽ ﻮﺳ ﯾﻪ ﺎﻫ ي ﭼرﺎﻗ ﯽ
رﻮﻀﺣ رد 32
ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ رد مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﺷر ﻪﺑ ردﺎﻗ هرﺎﺼﻋ ﺮﺘ
ءﺎﻨﺜﺘﺳا ﻪﺑ ﺎﻣا ارﯾ
ﻧﻮﻟﻮﺘﺳا سﻮﭘوﺰ ﯿﻔ
ﺮ ﺖﻈﻠﻏ رﻮﻀﺣ رد ﻪﮐ 64
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻣ رد مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ اﺰﻓا ،دﻮﺑ ﺪﺷر ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺮﺘ ﯾ
هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
ﻮﺳ ﺪﺷر رﺎﻬﻣ ﺐﺒﺳ ﯾﻪ
ﺎﻫ ي ﭼرﺎﻗ ﯽ دﺮﮔ ﯾ ﺪ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﺞ
ﮔﺪﻨﺸﮐ ﯽ ﻧ ﯿ ﻣ نﺎﺸﻧ ﺰ ﯽ ﻮﺳ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯾ
ﭼرﺎﻗ ﻪ ژﺮﭙﺳآﯽ ﯾ ﺎﻧ سﻮﻠ ﯾ ﺮﺠ
ﮔﺪﻨﺸﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺑ ﯽ
لدﺎﻌﻣ 512 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻣ رد مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ،ﺮﺘ
سﺎﺴﺣ ﺮﺗ ﯾ ﻧﺎﮔرا ﻦ ﯿ ﻢﺴ ﻫ هرﺎﺼﻋ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯿ
ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﺮﮕﻨﮐ
ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
Table 1 Antifungal activity of artichokehydroalcoholic extract according to minimum inhibitory
concentration (MIC) and minimum fungicidal concentration (MFC).
MIC (mg/ml) Microorganism
4 8 16 32 64 128 256 51
2 Control
MFC (mg/ml)
Botrytis cinerea + + + + - - - > 512
Aspergillus niger + + + + - - - 512
Rhizopus stolonifer + + + + + - - - - > 512
نارﺎﮑﻤﻫ و وز )
2005 ( ﻟﻮﻧﺎﺗا هرﺎﺼﻋ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﯽ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﻪﻗﺎﺳ ﻮﮔﺮﺑ ﯽ
) Cynara
cardunculus var. scolymus L.
( ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺖ ﯽ
ﻠﻋ ﺮﺑ ﺪﻧﺎﮐ ﯿﻪ ﯾ ﺒﻟآ اﺪ ﯿ
9ﺰﻨﮑ ﺪﻧﺎﮐ ، ﯾ زﻮﻟ اﺪ ﯾ ﻧﺎﺘ
10ﯿﺎ ﺎﻣورﺎﮐﺎﺳ ، ﯾ ﺲﺴ
وﺮﺳ ﯾﺰ
11 ﯾﻪ ﺎﻣورﺎﮐﺎﺳ ، ﯾ ﺴﻨﺟﺮﺒﺴﻟرﺎﮐ ﺲﺴ ﯿ
12ﺲ ژﺮﭙﺳآ ، ﯾ سﻮﻠ
ﺎﻧﯾ ﺮﺠ ﻨﭘ ، ﯽ ﺳﯿ ﻠﯿ ﻟﺎﺴﮐا مﻮ ﯿ
13مﻮﮑ وﺪﮐﻮﻣ رﻮﮐﻮﻣ ، و 14
رﻮﭙﺳودﻼﮐ ﯾ ﻢ
ﺮﻣﻮﮐﻮﮐ ﯾ
15مﻮﮑ ﺪﺷر مﺪﻋ ﻪﻟﺎﻫ ﺮﻄﻗ ﺎﺑ 4
- 13 ﻣ ﯿﻠ ﯽ نﺎﺸﻧ ﺮﺘﻣ
ﻣ ﯽ ﺪﻫد ] 34 [.
ﮐﻮﮐ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﭻ )
2008 ( رد ﯾ ﻌﻓ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎ ﻟﺎﯿ
ﺖ
ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﯿ ﻟﻮﻧﺎﺗا هرﺎﺼﻌ ﯽ
ﻪﺘﮐاﺮﺑ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ16
ﯿ ﺮﺑاﺮﺑ رﺪ ژﺮﭙﺳآ ﯾ سﻮﻠ
ﺎﻧﯾ ﺮﺠ ژﺮﭙﺳآ ، ﯾ سﻮﺌﺳاﺮﮐا سﻮﻠ ،17
ژﺮﭙﺳآ ﯾ سووﻼﻓ سﻮﻠ ،18
ﻨﭘ ﯽ ﺳﯿ ﻠﯿ نورﻮﻠﮐاﺮﮐا مﻮ ،19
ﻨﭘ ﯽ ﺳ ﯿﻠﯿ ﻧﻮﻓ مﻮ ﯿ مﻮﺳﻮﻟﻮﮑ ،20
ﺮﺗ ﯾ و ﺎﻣردﻮﮑ ﯾﺮ
ﯾ هﺪ ،21
رازﻮﻓ ﯾ ﺮﺗ مﻮ ﯾ ﺴ ﯿ مﻮﺘﮑﻨ و 22
رﺎﻧﺮﺘﻟآ ﯾ ﺎ
ﺎﺗﺎﻧﺮﺘﻟآ دﺎﻘﻣ ﺎﺑ 23
ﯾﺮ وMIC ﺑﯿMIC ﻦ 1 و 5/
1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ رد مﺮﮔ
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻐﺘﻣ ﺮﺘ ﯿ دﻮﺑ ﺮ . اﯾ ﻘﻘﺤﻣ ﻦ ﯿ ﮐﺮﺗ ﻪﮐ ﺪﻧداد شراﺰﮔ ﻦ ﯿ
تﺎﺒ
ﻟﻮﻨﻓ ﯽ ﭘآ ﯿ ﻧﮋ ﯿ ﺳا ،ﻦ ﯿ ﻧژوﺮﻠﮐ ﺪ ﯿ
ﭘآ و ﮏ ﯿ
ﻧﮋ ﯿ ﻦ 7 -
9. Candida albicans 10. C. lusitaniae
11. Saccharomyces cerevisiae 12. S. carlsbergensis 13. Penicillium oxalicum 14. Mucor mucedo
15. Cladosporium cucumerinum 16. Bracts
17. A. ochraceus 18. A. flavus
19. Penicillium ochrochloron 20. P. funiculosum 21. Trichoderma viride 22. Fusarium tricinctum 23. Alternaria alternata
ﻠﮔ زﻮﮐﻮ ﯾ ﺟاﺮﺨﺘﺳاﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﻪﺘﮐاﺮﺑ زا ﯽ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺖ ﯽ
چرﺎﻗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﻫ
ي ﺎﻣزآ ﯾ راﺪﻘﻣ ﺎﺑ هﺪﺷ ﺶ زاMIC
05 /0 ﺎﺗ 1/
0
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻣ رد مﺮﮔ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﺘ ﯽ ﺪﻨﻫد ] 35 [ .
ﻤﺘﺣر ﯽ ﻨﺟ ﯿ ﻠﻋ و دﺎﺑآﺪ ﯿ ﻧﺎﻬﺒﻬﺑ هداﺰ ﯽ ) 1400 ( ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺖ ﯽ
وآ ﯾ ﺎﻧد ﻦﺸ ﯾ ﯽ ﻟﺪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﯿ
ﻞ
ﻫﺎﻣ ﯿ ﺮﮕﺑآ ﺖ ﯾ ﮐﺮﺗ ﺰ ﯿ ز تﺎﺒ ﯾ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ هرﺎﺼﻋ لﺎﻌﻓ ﺖﺴ
ﻣ رد ذﻮﻔﻧ ﯿ ﻠﺴ ﯿ ﮔﻮﻠﺟ و چرﺎﻗ مﻮ ﯿﺮ
ي ﻣ نآ ﺪﺷر زا ﯽ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . هوﻼﻋ
ا ﺮﺑ ﯾ ا ،ﻦ ﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ ز تﺎﺒ ﯾ ﻣ لﺎﻌﻓ ﺖﺴ ﯽ
اﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯾ
ﺶ
ﺬﭘذﻮﻔﻧ ﯾﺮ ي ﺮﺨﺗ و ﯾ ﺘﻧ رد و ءﺎﺸﻏ ﺐ ﯿ
و چرﺎﻗ هزاﺪﻧا ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺠ
ژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ حﻼﺻا ي
ﻟﻮﻠﺳ ﯽ ﺪﻧدﺮﮔ نآ ]
16 [.
4 - ﺘﻧ ﯿ ﻪﺠ ﮔﯿ ﺮ ي ﺎﻬﻧ ﯾ ﯽ
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯽ
ﻟﺪﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯿ
ﮐﺮﺗ ﻞ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ و
ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯿ ﺪ ي ، ﻫ هرﺎﺼﻋ ﯿ ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
اراد ي ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ﺖ
ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﯽ ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﯽ
دار ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ي دازآ وDPPH
ﻣABTS ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﭼرﺎﻗ ﺪﺿ ﺮﺛا ،ﻦ ﯽ
ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ هرﺎﺼﻋ ﯽ
و دﻮﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو اﺰﻓا
ﯾ ﮔﻮﻠﺟ ﺐﺒﺳ هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ﯿﺮ
ي
ﺑ زا و ﺪﺷر زا ﯿ
چرﺎﻗ ندﺮﺑ ﻦ ﺎﻫ
ي ﺳﻮﭘ و دﺎﺴﻓ ﻞﻣﺎﻋ ﯿ
ﮔﺪ ﯽ ﻣ ﯿ هﻮ
تﻮﺗ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺮﺗﻮﺑ ) ﯾﺘﯿ ﺳ ﺲ ﯿ ﻪﻨ ار ژﺮﭙﺳآ ، ﯾ ﺎﻧ سﻮﻠ ﯾ ﺮﺠ ارﯾ و سﻮﭘوﺰ
ﻧﻮﻟﻮﺘﺳا ﯿ ﺮﻔ ( دﺮﮔ ﯾﺪ . ﺎﺘﻧ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﯾ
ا ﺞ ﯾ هرﺎﺼﻋ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ
ﻫﯿ ﻠﮑﻟاورﺪ ﯽ ﮕﻧﺮﻓ ﺮﮕﻨﮐ ﯽ
ﻣ ار ﯽ ﮐﺮﺗ ناﻮﻨﻌﺑ ناﻮﺗ ﯿ
و چرﺎﻗ ﺪﺿ ﺐ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﺪ ﺒﻃ نا ﯿﻌ ﯽ ﮔﻮﻠﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯿﺮ
ي ﺑ زا ﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي زا ﺲﭘ
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.21.0 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-04 ]
ﻣ ﺖﺷادﺮﺑ ﯿ تﻮﺗ هﻮ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ) ﺎﺳ و ﯾ ﻣ ﺮ ﯿ هﻮ ﺰﺒﺳ و ﺎﻫ ي
ﺎﻫ ( و
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﺷﺎﻧ ﯽ سﺮﺘﺳا زا ﺎﻫ ي ﺴﮐا ﯿ ﺗاﺪ ﯿ دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻮ .
5 - ﺪﻘﺗ ﯾ ﺮﮑﺸﺗ و ﺮ
ﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ زا جﺮﺨﺘﺴﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽ
ﺪﮐ ﺎﺑ 31 / 1400
ﻣ ﯽ دﻮﺧ ﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ اﺬﻟ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻣ مزﻻ
ﯽ ﺖﻧوﺎﻌﻣ زا ﺪﻨﻧاد
ﺸﻫوﮋﭘ ﯽ روﺎﻨﻓ و ي زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ
ﯽ
ﻟد ﻪﺑ نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﯿ
ﺎﻤﺣ ﻞ ﯾ ﺖ ﺎﻫ ي دﺎﻣ ي ﻮﻨﻌﻣ و ي ﻤﺻ ﯿ ﺮﮑﺸﺗ ﻪﻧﺎﻤ
ﻧادرﺪﻗ و ﯽ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ .
6 - ﻊﺑﺎﻨﻣ [1] N. Banaeian, M. Omid, and H. Ahmadi,
"Energy and economic analysis of greenhouse strawberry production in Tehran province of Iran," Energy Conversion and Management, vol. 52, no. 2, pp. 1020-1025, 2011.
[2] H. Shengfan et al., "Simultaneous detection of three crown rot pathogens in field-grown strawberry plants using a multiplex PCR assay," Crop Protection, vol.
156, p. 105957, 2022.
[3] D. E. Wedge, B. J. Smith, J. P.
Quebedeaux, and R. J. Constantin,
"Fungicide management strategies for control of strawberry fruit rot diseases in Louisiana and Mississippi," Crop Protection, vol. 26, no. 9, pp. 1449-1458, 2007.
[4] V. Leannec-Rialland, V. Atanasova, S.
Chereau, M. Tonk-Rügen, A. Cabezas-Cruz, and F. Richard-Forget, "Use of Defensins to Develop Eco-Friendly Alternatives to Synthetic Fungicides to Control Phytopathogenic Fungi and Their Mycotoxins," Journal of Fungi, vol. 8, no. 3, p. 229, 2022.
[5] A. El Khetabi et al., "Role of plant extracts and essential oils in fighting against postharvest fruit pathogens and extending fruit shelf life: A review," Trends in Food Science & Technology, vol. 120, pp. 402- 417, 2022.
[6] B. Alizade Behbahani, M. Noshad, and F.
Falah, "Investigation of antimicrobial activity of Fennel essential oil on some pathogenic microorganisms causing infection and food poisoning and its interaction with kanamycin antibiotic," Food Science and Technology, vol. 16, no. 91, pp. 233-241, 2019.
[7] B. Alizadeh Behbahani and F. Shahidi,
"Melissa officinalis essential oil: Chemical compositions, antioxidant potential, total phenolic content and antimicrobial activity,"
Nutrition and Food Sciences Research, vol.
6, no. 1, pp. 17-25, 2019.
[8] M. Ebrahimi Hemmati Kaykha, H.
Jooyandeh, B. Alizadeh behbahani, and M.
Noshad, "Antimicrobial potential of Cordia myxa fruit on pathogenic bacteria: A study
“in vitro” laboratory conditions," mdrsjrns, vol. 17, no. 101, pp. 71-80, 2020.
[9] M. B. Salem et al., "Pharmacological studies of artichoke leaf extract and their health benefits," Plant foods for human nutrition, vol. 70, no. 4, pp. 441-453, 2015.
[10] S. V. Luca et al., "Phytochemical and multi-biological characterization of two Cynara scolymus L. varieties: A glance into their potential large scale cultivation and valorization as bio-functional ingredients,"
Industrial Crops and Products, vol. 178, p.
114623, 2022.
[11]B. A. Behbahani, F. Shahidi, F. T. Yazdi, S. A. Mortazavi, and M. Mohebbi, "Use of Plantago major seed mucilage as a novel edible coating incorporated with Anethum graveolens essential oil on shelf life extension of beef in refrigerated storage,"
International Journal of Biological Macromolecules, vol. 94, pp. 515-526, 2017.
[12]F. Falah, K. Shirani, A. Vasiee, F. T.
Yazdi, and B. A. Behbahani, "In vitro screening of phytochemicals, antioxidant, antimicrobial, and cytotoxic activity of Echinops setifer extract," Biocatalysis and Agricultural Biotechnology, vol. 35, p.
102102, 2021.
[13]W. Brand-Williams, M.-E. Cuvelier, and C. Berset, "Use of a free radical method to evaluate antioxidant activity," LWT-Food science and Technology, vol. 28, no. 1, pp.
25-30, 1995.
[14] B. Alizadeh Behbahani, F. Falah, A.
Vasiee, and F. Tabatabaee Yazdi, "Control of microbial growth and lipid oxidation in beef using a Lepidium perfoliatum seed mucilage edible coating incorporated with chicory essential oil," Food Science & Nutrition, vol.
9, no. 5, pp. 2458-2467, 2021.
[15] B. A. Behbahani, F. Shahidi, F. T. Yazdi, and M. Mohebbi, "Antifungal effect of aqueous and ethanolic mangrove plant extract on pathogenic fungus" in vitro","
International Journal of Agronomy and
[ DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.21.0 ] [ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-04 ]
