زرا ﯾﺑﺎ ﯽ لﺪﻣ و زﺎﺳ ي ﺳ ﯿﺘﻨ ﯿ ﻐﺗ ﮏ ﯿﯿ ﺧﺮﺑ تاﺮ ﯽ
و زا ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻪﺟﻮﮔ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ
ﺶﺷﻮﭘ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺎﺑ هﺪﺷ راد ﺣ ارو
ﯿ ﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا ﻦ ﯽ
ﺎﻫﺎﻣد رد ي
ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻢﺠﻨﻣ ﻪﻧﺎﻤﺳ ﻠﻋ ،1
ﯽ ﻮﻠﺠﻨﮔ
2
ﺑ ﺎﻧاﺪﻧﺎﻣ ،*
ﯽ
2ﺮﮑﻣ
1 ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد ﯽ
روﺎﻨﻓ ﺪﺷرا ي
اﺬﻏ داﻮﻣ ﯾ ﯽ ، ﺳﺪﻨﻬﻣ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ﯽ
ﺎﻨﺻ ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ، ي
،نﺎﺠﻧز ،نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ،
اﯾ ناﺮ .
2 ﺸﻧاد ﯿ رﺎ ﺳﺪﻨﻬﻣ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ﯽ
ﺎﻨﺻ ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ، ي
ا ،نﺎﺠﻧز ،نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد ، ﯾ
ناﺮ .
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺎﻫ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 23 / 01 / 1400
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 04 / 06 / 1400
تﺎﻤﻠﮐ ﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
ﻪﺋﻮﻟآ ،ارو
ﺶﺷﻮﭘ ﻫد ﯽ
،
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ،
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ .
DOI: 10.52547/fsct.18.119.17
لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ : [email protected]
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﻫﺎﺗﻮﮐ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺮﻤﻋ اﺮﮔزاﺮﻓ لﻮﺼﺤﻣ ﮏ ﯽ
ﺘﻧ رد و دراد ﯿ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺠ
شور زا ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﻈﻧ ﯿ ﺶﺷﻮﭘ ﺮ ﻫد ﯽ اﺮﺑ ي اﺰﻓا ﯾ رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ نﺎﻣز ﺶ ي
روﺮﺿ نآ ي
ﻪﺑ ﻣ ﺮﻈﻧ ﯽ ﺪﺳر . ا زا فﺪﻫ اﺬﻟ ﯾ
ﻦ
ﺳرﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﯽ
ﺛﺎﺗ ﯿ ﮐارﻮﺧ ﺶﺷﻮﭘ ﺮ ﯽ
ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺖﻈﻠﻏ ارو
) 25 ، 50 ، 75 و 100 ﺪﺻرد
ﻤﺠﺣ ﯽ / ﻤﺠﺣ ﯽ ( ﺎﻣد و ي راﺪﻬﮕﻧ ي ) 5 ، 12 و 25 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ ( و ﺮﺑ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﻈﻧ ﯿ ﺳا ،نزو ﺖﻓا ﺮ ﯿ
ﺪﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ و و ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ،ﺮﺘ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﻃ ﯽ
24 راﺪﻬﮕﻧ زور ي
ﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﯿﺘﻨ
ﯿ ﻐﺗ ﮏ ﯿﯿ دﻮﺑ ﺎﻬﻧآ تاﺮ .
ﺣ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ هرود ﻦ ي
ﻣ ﯿ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ،نزو ﺖﻓا ناﺰ
اﺰﻓا لﻮﻠﺤﻣ ﯾ
ﺳا و ﺶ ﯿ ﺪﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ ﻣﺎﻤﺗ ﺮﺘ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺶﻫﺎﮐﺎﻫ ﯾ
ﺖﻓﺎ . ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻐﺗ ارو
ﯿﯿ تاﺮ
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ ﻪﺑ ار ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ا
ي ا دﻮﻤﻧ لﺮﺘﻨﮐ ﯾ
ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ اﺰﻓا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ
ﺪﺸﺗ ﺐﺒﺳ ﺎﻣد ﺶ ﯾ
ﺪ
ﻐﺗ ﯿﯿ و تاﺮ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي دﺮﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯾ
ﺪ . ﻪﺑ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ زا هدﺎﻔﺘﺳا هوﻼﻋ ﺎﻣد و ارو
ي ﺎﭘ ﯾﯿ راﺪﻬﮕﻧ ﻦ ي
اﺰﻓا و لاوز عﻮﻗو ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ ﯾ
ﺘﻣا ﺶ ﯿ و زﺎ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ دﺮﮔ ﯾﺪ . ﺳ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯿﺘﻨ
ﯿ ﮑ ﯽ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﻐﺗ ﯿﯿ ﻄﺧ ﻪﻟدﺎﻌﻣ زا ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ و نزو ﺖﻓا تاﺮ ﯽ
ﻪﺟرد ﯾ ﻐﺗ و ﮏ ﯿﯿ ﺳا تاﺮ ﯿ ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ لﺪﻣ زا ﺮﺘ
ﺪﺒﺗ ﯾ ﭘ ءﺰﺟ ﻞ ﯿ وﺮ ي ﻣ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ . ﻐﺗ ﺖﺑﺎﺛ ﺖﻋﺮﺳ ﯿﯿ
و تاﺮ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي اﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﯾ
زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂ
ﻧرآ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﯿ
ﭘ سﻮ ﯿ وﺮ ي ﻣ ﯽ ﮐ ﺪﻨ . سﺎﺳا ﺮﺑ ﯾ
ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي ا ﯾ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﻣ ﺮﻈﻧ
ﯽ هزﺎﺗ لژ ﺶﺷﻮﭘ لﺎﻤﻋا ﻪﮐ ﺪﺳر
ﻪﺋﻮﻟآ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ارو 75
ﺎﻣد و ﺪﺻرد ي
راﺪﻬﮕﻧ ي 5 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
و سﻮ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ ﺴﺣ و ﯽ زا ﺲﭘ
ﻪﺟﻮﮔ ﺖﺷادﺮﺑ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺣ ار ﯿ ﻦ 24 زور ﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا ﯽ ﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﯽ ﺪﺸﺨﺑ .
ﻪﻠﺠﻣ
مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﯾ
ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪـــــﺟﻮﮔ ـــــﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﮔ ﯿ ـــــﺳﻼ ﯽ ـــــﻤﻠﻋ مﺎـــــﻧ ﺎـــــﺑ ﯽ
Lycopersiconesculentum ﻧﺎﺠﻣدﺎﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ
ﯿ
1نﺎ
ﯾ ﮑ ﯽ راو زا ﯾ ﻪﺘ ﺎـﻫ ي ﻪـﺟﻮﮔ ﻢـﻬﻣ ـﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﺖـﺳا . ﻪـﺟﻮﮔ ـﮕﻧﺮﻓ ﯽ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﮔ ﮏ ﯿ ﻔﻠﻋ هﺎ ﯽ و ﯾ ﮏ ﺳ زا ﺲﭘ ﻪﻟﺎﺳ ﯿ
ﺐ ﻣز ﯿﻨ ﯽ ﯾ ـﮑ ﯽ زا
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﯾ ژر ءاﺰﺟا ﻦ ﯾ
اﺬـﻏ ﻢ ﯾ ﯽ بﻮﺴـﺤﻣ نﺎـﻬﺟ ﺮـﺳاﺮﺳ مدﺮـﻣ
ﻣ ﯽ دﻮﺷ ﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ رﺎﻣآ سﺎﺳا ﺮﺑ. ﯽ
زروﺎﺸﮐ و رﺎﺑوراﻮﺧ ي
رد
لﺎﺳ 2017 ﻣ ﯿ ﻟﻮﺗ ناﺰ ﯿ ﻪﺟﻮﮔ ﺪ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ نﺎﻬﺟ رد 182301395
ﻦﺗ
ا ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯾ
ز ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ناﺮ ﯾ
لدﺎﻌﻣ ﺖﺸﮐ ﺮ 153735
و رﺎﺘﮑﻫ
ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ 6177290 ،ﻦﺗ
ﭼ زا ﺲﭘ ﯿ ﻤﺸﺷ ﻦ ﯿ ﻦ ﻟﻮﺗ رﻮﺸﮐ ـﯿ هﺪـﻨﻨﮐ ﺪ
اﯾ ﻧد رد لﻮﺼﺤﻣ ﻦ ﯿ
ﺖﺳا ﺎ ] 1 [ . ﺶـﺨﺑ ﻪﻟﺎـﺳ ﺮـﻫ ﻪﻧﺎﻔـﺳﺎﺘﻣ ﺎـﻣا
زﯾ دﺎ ي زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ي
ﻟﻮﺗ ﯿ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﺻﻮﺼﺧ هﺪﺷ ﺪ
ﻻد ﻪﺑ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﯾ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞ ﮐ ﺖﻓا رﺎﭼد
ﯿﻔ ﯿ ﻣ ﺖ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ ﯾ ﺎ
ﺎﺿ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯾ
ﺑ زا تﺎﻌ ﯿ ﻣ ﻦ ﯽ ا ﻪـﮐ ﺪﻧور ـﯾ
ﺶﻫﺎـﮐ ﺐﺒـﺳﺮﻣا ﻦ
ﺳﺮﺘﺳد ﯽ ﻣ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ مدﺮﻣ ﯽ
ددﺮﮔ ] 2 [ . اﺰـﻓا ﻪﻠﺌﺴـﻣ اﺬـﻟ ﯾ
نﺎـﻣز ﺶ
راﺪﻬﮕﻧ ي زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ي
ﻪﺟﻮﮔ ﻪﻠﻤﺟ زا ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
و ﻆﻔﺣ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ ﺮﻃ زا ﯾ ﺶﻫﺎـﮐ ﺮـﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ لﺮﺘﻨﮐ ﻖ
ﮐﯿ ﻔﯿ ﻤﻫا زا ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺖ ﯿ
ﻻﺎـﺑ ﺖ ﯾ ﯽ رادرﻮـﺧﺮﺑ
ﺖــﺳا . ﺎــﻣد ﺶﻫﺎــﮐ ﯾ
ــﮑ ﯽ ﺎــﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا ي
اﺮــﺑ ﺮﺛﻮــﻣ ي
ﻆــﻔﺣ
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ي
زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻣا ﺖـﺳا
ﺎﻫرﺎﺒﻧا ي ﻣ دﺮﺳ ﯽ ـﺧﺮﺑ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﯽ
ﮔدزﺎﻣﺮـﺳ ﺮـﻄﺧ دراﻮـﻣ ﯽ
ار
ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ ]
3 [.
ﺷ داﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯿﻤ
ﯿﺎ ﯾ ﯽ اﺮـﺑ ي ﻆـﻔﺣ
ﮐﯿ ﻔﯿ زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖ ي
ﺣ ﯿ رادرﺎـﺒﻧا و ﻞـﻘﻧ و ﻞـﻤﺣ ﻦ ي
د رﺎﮑﻫار ﯾ ﺮﮕ ي ـﻨﭼ زا هدﺎﻔﺘـﺳا تاﺮـﻄﺧ هزوﺮـﻣا ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯿ
ﻦ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺗﺎﺒ ﯽ اﺮﺑ ي فﺮﺼﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺤﻣ و نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ
ﯿ ز ﻂ ﯾ ﻧ ﺖﺴ ـﯿ ﻪـﺑ ﺰ
ﺳر تﺎﺒﺛا ﯿ ﺖﺳا هﺪ ] 4 ، 5 [ . ا رد ﯾ ﻦ ر ﺎﺘﺳا هدﺎﻔﺘﺳا زا روﺎﻨﻓ ي ﺎﻫ ي
ﻮﻧ ﯾ ﻦ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ اﺰـﻓا ﯾ رﺎﮔﺪـﻧﺎﻣ نﺎـﻣز ﺶ ي
ﮐ ﻆـﻔﺣ و ﯿﻔ
ـﯿ رد ﺖ
ﺲﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا
ﺖـﺷادﺮﺑ ـﻨﭼ ﯿ ﻦ ﺗﻻﻮﺼـﺤﻣ ﯽ روﺮـﺿ ي ﻪـﺑ ﺮـﻈﻧ
ﻣ ﯽ ﺪﺳر . ﺪﺑ ﯾ ﻟﺎﺳ رد رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﯿ
ﺧا نﺎ ﯿ ﺶـﺷﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺮ ﺎـﻫ
ي
ﮐارﻮﺧ ﯽ ﻪﺑ ﺎﺟ ﻞﺣ هار ناﻮﻨﻋ ﯾ
ﺰﮕ ﯾ اﺮﺑ ﻦ ي داﻮـﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا مﺪﻋ
ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻨﭽﻤﻫ و ﯿ ﺰﺘﻨﺳ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻦ ي
ﻪﺘﺴﺑ ﺪﻨﺑ ي ﻪـﮐ
ز تﻼﮑﺸﻣ ﯾ
ﺤﻣ ﺖﺴ ﯿ ﻄ ﯽ ﻪﺑ ﺖـﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺪﻧراد هاﺮﻤﻫ ]
6 [ .
ﺶﺷﻮﭘ ﺎﻫ ي ﮐارﻮـﺧ ﯽ ﻻ ـﯾ ﻪ ﮐزﺎـﻧ ﯽ ﻠﭘ زا ﯿ ﺎـﻫﺮﻤ ي ز ـﯾ ﺘﺴ ﯽ ﻈﻧ ـﯿ ﺮ
ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺌﺗوﺮﭘ ،ﺎﻫﺪ ﯿ
ﻦ ﻟ ،ﺎﻫ ﯿﭙﯿ و ﺎﻫﺪ ﯾ ﻃﻮﻠﺨﻣ ﺎ ﯽ نآ زا ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
ﻪـﺑ ﻪﮐ شور ﺎـﻫ ي ور ﻒـﻠﺘﺨﻣ ي
زروﺎﺸـﮐ تﻻﻮﺼـﺤﻣ ي
راﺮـﻗ
ﻣ ﯽ ﮔﯿ ﻈﻨﺗ ﺎﺑ و ﺪﻧﺮ ﯿ
ﻨﭽﻤﻫ و ﺖﺑﻮﻃر و ﺎﻫزﺎﮔ لﺎﻘﺘﻧا ﻢ ﯿ
ﺧﺎﺗ ﻪﺑ ﻦ ﯿ ﺮ
ﻐﺗ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﯿﯿ
ﻓ تاﺮ ﯿﺰ ﯾ ـﮑ ﯽ ـﺷ ، ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ر و ﻣ ﺪـﺷ ﯿ ـﺑوﺮﮑ ﯽ ﺐﺒـﺳ
اﺰﻓا ﯾ رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ نﺎﻣز ﺶ ي
ﻣ ﺎﻬﻧآ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ ] 7 [ . ﺳرﺮﺑ ﯽ ﮐﺎـﺣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽ
1. Solanaceae
ﺶــﺷﻮﭘ نﻮﻨﮐﺎــﺗ ﻪــﮐ ﺖــﺳا نآ زا ﺎــﻫ
ي ﮐارﻮــﺧ ﯽ ﺎﭘ ﺮــﺑ ــﯾ ﻪ
ــﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎــﺳ ﯾ ﺎﻫﺪ ﯾ ﯽ ﻈﻧ ــﯿ ﮐ ﺮ ﯿ نازﻮــﺘ ] 8 [ ﺮــﺗ ، ي زﻮﻟﺎــﻫ ] 9 [ و
ﻫﯿ ﺴﮐورﺪ ﯽ ﭘوﺮﭘ ﯿ ﺘﻣ ﻞ ﯿ ﺰﻟﻮﻠﺳ ﻞ ] 7 [ ﻘﻓﻮﻣ ﺎﺑ ﯿ ﻪﺑ ﺖ اﺰﻓا رﻮﻈﻨﻣ ﯾ ﺶ
رﺎﮔﺪـﻧﺎﻣ نﺎﻣز ي
ﻪـﺟﻮﮔ ـﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ـﺳﻼ ﯽ ﻮـﻣ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘـﺳا در
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا .
ﮔﯿ ﻪﺋﻮﻟآ هﺎ ﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ ارو ﯽ
Aloe vera ﺗ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ
ﯿ ﻨﺳﻮﺳ هﺮ ﯿ
2نﺎ
ﻣ ﻪﺋﻮﻟآ ﺲﻨﺟ و ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺋﻮﻟآ لژ ﮐﺮﺗ زا ﻞﮑﺸﺘﻣ ارو ﯿ
ﭘ تﺎﺒ ﯿ ﭽ ﯿ هﺪ
ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾﺪ ي وﺎﺣ ي ﻪﺑ نﺎﻧﺎﻣﻮﮐﻮﻠﮔ ﺖﺳا نﺎﺘﮐﻻﺎﮔ هاﺮﻤﻫ
] 10 [ .
ﮔ لژ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯿ
ﻪﺋﻮﻟآ هﺎ ﻪﺑ ارو ﻟد ﯿ ﺎﻧاﻮﺗ ﻞ ﯾ ﯽ ﮑﺸﺗ رد ﻻﺎﺑ ﯿ
ﻓ ﻞ ﯿ ،ﻢﻠ
ﻨﭽﻤﻫ و بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻢﻌﻃ و ﻮﺑ ناﺪﻘﻓ ﯿ
ﮐﺮﺗ دﻮﺟو ﻦ ﯿ
ﺪﺿ تﺎﺒ
ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ ﻣ ﺪﺿ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺴﺑ ﯿ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ رﺎ
] 11 ، 12 [ . ا رد ﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و تﺪﺣو ﺎﺘﺳار ﻦ )
1391 ( ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﯽ
ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺛا ﺎﻫ
ي ﻪﺋﻮﻟآ لژ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﮐ ﻆﻔﺣ ﺮﺑ ارو
ﯿﻔ ﯿ زا ﺲﭘ ﺖ
ﻣ ﺖﺷادﺮﺑ ﯿ
تﻮﺗ هﻮ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ]
13 [ . رد ﺎﻬﻧآ ﯾ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎ
تﻮﺗ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﺗ ﯿ ﻪﺋﻮﻟآ لژ ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤ ﻪﺑ ارو
ﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﯽ راد ي
ﺮﺘﻤﮐ نزو ﺶﻫﺎﮐ ي
ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺪﻨﺘﺷاد ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ .
ﻪﺑ هوﻼﻋ
ﺎﺳ ﺖﻓا ﯾ و ﺮ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻈﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯿ
ﺘﻔﺳ ﺮ ﯽ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ،
و ،لﻮﻠﺤﻣ ﯾ
ﻣﺎﺘ ﯿ ﻓﺮﻇ و ث ﻦ ﯿ
ﺎﺴﮐا ﺪﺿ ﺖ ﯾ
ﺸ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺎﻫ ي
ﺗﯿ هﺪﺷ رﺎﻤ ﻪﺋﻮﻟآ لژ ﺎﺑ ﺎﭘ رد ارو
ﯾﯿ ﻦ ﺮﺗ ﯾ ﺖﺷاد راﺮﻗ ﺢﻄﺳ ﻦ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ
دﻻﺎﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾﻨﯿ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺲ )
2014 ( ﻧﯿ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺰ
ﻪﺋﻮﻟآ لژ زا ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ ارو
ﯿ ﻟﻮﺗ ناﺰ ﯿ ﺗا ﺪ ﯿ و ﺲﻔﻨﺗ تﺪﺷ و ﻦﻠ
ﻐﺗ لﺮﺘﻨﮐ ﯿﯿ ﻓ تاﺮ ﯿﺰ ﯾ ﮑ ﯽ ﻣ ﺖﻓﺎﺑ و ﮓﻧر ﻞﻣﺎﺷ ﯿ
ﻣ ﻮﻠﻫ هﻮ ﯽ دﻮﺷ
] 14 [.
لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺳ ﯿﺘﻨ ﯿ ﮑ ﯽ ﻋﺮﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻢﻠﻋ ﺖ
ﻧﺎﮑﻣ و ﺎﻫ ﯿ ﻢﺴ ﺖﺳا ﺎﻫ . ﺎﺑ
ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﯾ ﺎﻬﻧ فﺪﻫ ﻪﮑﻨ ﯾ
ﯽ لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﭘ ﻪﺋارا ﯿ ﺑ ﺶ ﯿﻨ ﯽ ﺎﻫ ي ﻞﺑﺎﻗ
ﻐﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و لﻮﺒﻗ ﯿﯿ
ﻤﮐ تاﺮ ﯽ ﮐ و ﯿﻔ ﯽ اﺬﻟ ﺖﺳا ﺗ
لﺪﻣ ﻪﻌﺳﻮ ﺎﻫ
ي
ﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽ اﺰﻓا ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯾ
ﻫﺎﮔآ ﺶ ﯽ ﻣ درﻮﻣ رد ﯿ
ﻐﺗ ناﺰ ﯿﯿ ﻤﮐ تاﺮ ﯽ
ﮐ و ﯿﻔ ﯽ ﺣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯿ
ﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا و ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ﻦ ﯽ
اﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﯾ
ﻂ
ﺎﺷ ﮏﻤﮐ ﺺﺨﺸﻣ ﯾﻧﺎ
ﯽ ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪ ] 15 [ . زا ﻞﺻﺎﺣ تﺎﻋﻼﻃا
لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﻐﺗ ﯿﯿ ﻤﮐ تاﺮ ﯽ ﮐ و ﯿﻔ ﯽ زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ي
ار
ﻣ ﯽ ﺎﭘ ماﺰﻟا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯾ
اﺮﺑ ﻪ ي ﺎﭘ ﺮﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺋارا ﯾ
ﮐ ﻪ ﯿﻔ ﯽ رد
ﺠﻧز ﯿ ﻟﻮﺗ هﺮ ﯿ زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ فﺮﺼﻣ ﺎﺗ ﺪ ي
ﻧ ﯿ ﺮﻈﻧ رد ﺰ
ﺖﻓﺮﮔ . ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﯾ
ﺗﺎﺷراﺰﮔ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﻪﮑﻨ ﯽ
رﻮﺤﻣ ﺎﺑ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﺖ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ لژ ﺮ
ﺗ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎ و ﻆﻔﺣ ﺮﺑ ارو ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺣ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ هرود ﻦ ي
فﺪﻫ دراﺪﻧ دﻮﺟو
ﺳرﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا زا ﯽ
ﺛﺎﺗ ﯿ ﺖﻈﻠﻏ ﺮ ﺎﻫ ي لژ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ ارو ) 25 - 100 ﻤﺠﺣ ﺪﺻرد ﯽ
/ ﻤﺠﺣ ﯽ ( ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﮏ
2. Liliaceae
ﮐارﻮﺧ ﺶﺷﻮﭘ ﯽ
ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ و ﻆﻔﺣ ﺮﺑ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﻈﻧ ﯿ ،نزو ﺖﻓا ﺮ
ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ
ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ و ﺮﺘ ﻪﺟﻮﮔ
ﮕﻧﺮﻓ ﯽ
ﮔﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺣ ﯿ ﻦ 24 راﺪﻬﮕﻧ زور ي
ﺎﻣد رد ي 25 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ
) ﺎﻣد ي قﺎﺗا ( ﺎﻣد ، ي 12 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ ) ﺎﻣد ي ﺣ ﯿ و ﻞﻤﺣ ﻦ
ﻞﻘﻧ ( ﺎﻣد و ي 5 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ ) دﺮﺳ رﺎﺒﻧا ( ﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر و ﯽ
85 دﻮﺑ ﺪﺻرد .
ﺳ ﯿﺘﻨ ﯿ ﻐﺗ ﮏ ﯿﯿ و تاﺮ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ رﻮﮐﺬﻣ
ﺪﻣ زا ل ﺎﻫ ي ﺳ ﯿﺘﻨ ﯿ ﮑ ﯽ اﺮﺷ رد ﯾ ﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂ ﯿ
زرا درﻮﻣ ﺰ ﯾﺑﺎ
ﯽ راﺮﻗ
ﺖﻓﺮﮔ . ﻪﺑ ﺪﺻرد هوﻼﻋ لاوز
زرا و ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ ﻧ ﯿ اﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﺰ ﯾ
ﻂ
ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - ﻟوا داﻮﻣ ﯿﻪ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﻪﺑ هزﺎﺗ ﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﯽ
ﻠﺤﻣ رازﺎﺑ زا ﯽ
ﺮﺧ نﺎﺠﻧز ﺮﻬﺷ ﯾ
راﺪ ي ﺪﺷ . ﺎﻣزآ ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا زا ﺲﭘ ﯾ
هﺎﮕﺸ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺮﻘﺗ هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﯾ
ﺎﺒ ﯾ ،ﮏﻟ نوﺪﺑ ،نﺎﺴﮑ
ﺳآ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﺪﻗﺎﻓ ﯿ
ﻓ ﺐ ﯿﺰ ﯾ ﮑ ﯽ ﭼرﺎﻗ دﺎﺴﻓ و ﯽ
ﺎﺳ زا ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮ ﺎﻫ
ﻫ لﻮﻠﺤﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و اﺪﺟ ﯿ
ﺮﻠﮐﻮﭙ ﯾ ﺪﺳ ﺖ ﯾ ﺞﻨﭘ تﺪﻣ ﻪﺑ ﻢ
ﻗد ﯿ ﻧﻮﻔﻋﺪﺿ ﻪﻘ ﯽ
ﺪﻧﺪﺷ . ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ زا ﺲﭘ
ﺸﮑﺑآ ﯽ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ ﺮﺟ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ
ﯾ ﺒﻃ نﺎ ﯿﻌ ﯽ ﻪﺑ اﻮﻫ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ
ﺪﻧﺪﺷ ﮏﺸﺧ .
گﺮﺑ ﺎﻫ ي ﮔ هزﺎﺗ ﯿ ﻪﺋﻮﻟآ هﺎ ﻧ ارو ﯿ ﻠﺤﻣ رازﺎﺑ زا ﺰ ﯽ
ﻬﺗ نﺎﺠﻧز ﯿ ﺎﻣزآ ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا زا ﺲﭘ و ﺪﺷ ﻪ ﯾ
هﺎﮕﺸ ﺖﺴﺷ بآ ﺎﺑ و
ﻮﺷ
ﻗد هدﺰﻧﺎﭘ تﺪﻣ ﻪﺑ و ﯿ
ﻫ لﻮﻠﺤﻣ رد ﻪﻘ ﯿ
ﺮﻠﮐﻮﭙ ﯾ ﺪﺳ ﺖ ﯾ ﻪﻃﻮﻏ ﻢ و رو
ﺸﮑﺑآ ّادﺪﺠﻣ ﯽ
ﺪﻧﺪﺷ . ﺎﻬﺘﻧا ﺖﻤﺴﻗ نداد راﺮﻗ ﺎﺑ ﯾ
ﯽ ﻮﺧ شﺮﺑ هدر
ﺎﻣد رد ﺮﻄﻘﻣ بآ رد گﺮﺑ ي
ﺤﻣ ﯿ تﺪﻣ ﻪﺑ ﻂ 15
ﻗد ﯿ ﺦﻠﺗ هدﺎﻣ ﻪﻘ
نآ هﺰﻣ ) ﻦﺋﻮﻟآ ( دﺮﮔ اﺪﺟ ﯾﺪ . ﻪﺑ ﻤﻃا رﻮﻈﻨﻣ ﯿ اﺮﻓ مﺎﻤﺗا زا نﺎﻨ ﯾ
ﺮﻫ ﺪﻨ
5 ﻗد ﯿ ﻪﻘ ﯾ ﺎﺟ هزﺎﺗ ﺮﻄﻘﻣ بآ رﺎﺒﮑ ﯾ
ﺰﮕ ﯾ دﺮﮔ ﻦ ﯾﺪ . ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ارو
ﻣ ﺖﻤﺴﻗ زا ﯿﻧﺎ
ﯽ دﺮﮔ اﺪﺟ گﺮﺑ ﯾ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪ ﯾ
طﻮﻠﺨﻣ ﮏ
ﮕﻧﺎﺧ ﻦﮐ ﯽ
(GOSONIC, Shenzhen, China)
ﯾ ﺪﺷ ﺖﺧاﻮﻨﮑ .
لژ ﯾ ﻓﺎﺻ زا رﻮﺒﻋ زا ﺲﭘ هﺪﺷ ﺖﺧاﻮﻨﮑ ﯽ
ﻪﭼرﺎﭘ ا ي ﺎﻣد رد ي 75 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
ﻗد ﺞﻨﭘ تﺪﻣ ﻪﺑ سﻮ ﯿ
ﻪﻘ
رﻮﺘﺳﺎﭘ ﯾ ﺪﺷ دﺮﺳ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ و هﺰ ]
11 [ . ﺎﻬﻧ رد ﯾ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﺖ
دﺎﻘﻣ ﯾ ﺼﺨﺸﻣ ﺮ ﯽ
ﺮﺘﺳا ﺮﻄﻘﻣ بآ ﯾ
لژ ﻪﺑ ﻞ هزﺎﺗ
ﺺﻟﺎﺧ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي 25 ، 50 ، 75 و 100 ﻤﺠﺣ ﺪﺻرد ﯽ
/ ﺠﺣ ﻤ ﯽ لژ زا
ﻪﺋﻮﻟآ هﺪﻨﻫد ﺶﺷﻮﭘ لﻮﻠﺤﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ارو ﻬﺗ
ﯿ ﺪﺷ ﻪ .
2 - 2 - ﺶﺷﻮﭘ ﻫد ﯽ راﺪﻬﮕﻧ و ي
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ
ﮔﯿ ﺳﻼ ﯽ
ﻪﺑ ﻫد ﺶﺷﻮﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﯽ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺎﺑ ﺎﻫ داﺪﻌﺗ ارو
ﺼﺨﺸﻣ ﯽ ﻪﺟﻮﮔ زا ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﻗد ﺞﻨﭘ تﺪﻣ ﻪﺑ ﯿ
نورد ﻪﻘ
لﻮﻠﺤﻣ ﺎﻫ ي ﺶﺷﻮﭘ وﺎﺣ هﺪﻨﻫد ي
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي هزﺎﺗ لژ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻪﺋﻮﻟآ ﻪﻃﻮﻏ ارو ﺪﻧﺪﺷ رو
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻗد ﺮﻫ ﺎﻫ ﯿ
ﻪﻘ ﯾ ﻪﺑ رﺎﺒﮑ رﻮﻈﻨﻣ
اﺰﻓا ﯾ آرﺎﮐ ﺶ ﯾ ﯽ ﺶﺷﻮﭘ ﻫد ﯽ ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻧﺎﺧﺮﭼ لﻮﻠﺤﻣ نورد .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ ور ﺎﻫ
ي ﯾ رﻮﺗ ﻪﺤﻔﺻ ﮏ ي
لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﺶﺷﻮﭘ ﻓﺎﺿا هﺪﻨﻫد ﯽ
ﺎﻬﻧ رد و ددﺮﮔ اﺪﺟ ﺎﻬﻧآ زا ﯾ
ﺶﺷﻮﭘ ﺖ
ﺤﻄﺳ ﯽ ﺮﺟ ضﺮﻌﻣ رد ﯾ
ﺒﻃ نﺎ ﯿﻌ ﯽ رد اﻮﻫ ﺎﻣد ي ﺪﺷ ﮏﺸﺧ قﺎﺗا
] 16 [ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﺗ ﺮﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯿ
فوﺮﻇ رد رﺎﻤ ﯾ
ﮏ فﺮﺼﻣ رﺎﺑ
برد راد ﻠﭘ ﺲﻨﺟ زا ﯽ
ﺗا ﯿ تﻻﺎﺘﻓﺮﺗ ﻦﻠ )3
15
× 15
× 3 ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﺮﺘﻣ (
ﻪﺘﺴﺑ ﺪﻨﺑ ي ﻪﺑ و ﺎﻣد رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ ي
25 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ
) ﺎﻣد ي قﺎﺗا ( ﺎﻣد ، ي 12 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ ) ﺎﻣد ي ﺣ ﯿ و ﻞﻤﺣ ﻦ
ﻞﻘﻧ ( ﺎﻣد و ي 5 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ ) ﺎﻣد ي دﺮﺳ رﺎﺒﻧا ( ﺖﺑﻮﻃر و
ﺒﺴﻧ ﯽ 85 تﺪﻣ ﻪﺑ ﺪﺻرد 24
ﻪﮕﻧ زور راد ي ﺪﻧﺪﺷ . و ﺎﻣد
ﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﯽ
ﻪﺑ شرﺎﺒﻧا لﻮﻃ رد ﻈﻨﺗ و لﺮﺘﻨﮐ مواﺪﻣ رﻮﻃ
ﯿ ﻢ
دﺮﮔ ﯾﺪ . ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﺖﻬﺟ ﮔﯿ
ﺮ ي و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺮﻫ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ
زور رﺎﻬﭼ ﯾ
ﺬﭘ ترﻮﺻ رﺎﺒﮑ ﯾ
ﺖﻓﺮ . ﺎﺷ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﻣ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺗ ﯿ ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤ ﻣ ﺮﻄﻘﻣ بآ
ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
2 - 3 - نﻮﻣزآ ﺎﻫ
2 - 3 - 1 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي نزو ﺖﻓا
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو عوﺮﺷ زور رد ﺶﺷﻮﭘ نﺪﺷ ﮏﺸﺧ زا ﺲﭘ ﺎﻫ
ﺎﻣزآ ﯾ راﺪﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد و ﺶ ي
ﻞﺻاﻮﻓ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ
ﻌﻣ ﯿ ﻂﺳﻮﺗ ﻦ ﯾ وزاﺮﺗ ﮏ ي د ﯾ ﺠ ﯿ لﺎﺘ ) WTC2000, Radwag,
Radom, Poland (
ﺖﻗد ﺎﺑ 01 /0 ﺪﺻرد و ﺪﺷ ﺖﺒﺛ مﺮﮔ
ﺮﻃ زا نزو ﺖﻓا ﯾ
ﻪﻄﺑار ﻖ ) 1 ( ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
) ﻪﻄﺑار 1 ( WL (%) = (W1-W2)/W1×100
ا رد ﯾ ﻪﻄﺑار ﻦ ،WL
W1
و W2
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯿ ﺖﻓا ﺪﺻرد لدﺎﻌﻣ ﺐ
ﻟوا نزو ،نزو ﯿ
ﻪ ) ﺮﻔﺻ زور رد (
ﻮﻧﺎﺛ نزو و ﯾ
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪ
ﻣ مﺮﮔ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
2 - 3 - 2 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ
ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ
4) (TSS ﻂﺳﻮﺗ ﯾ هﺎﮕﺘﺳد ﮏ ﺮﺘﻣﻮﺘﮐاﺮﻓر
ﻣور ﯿﺰ ي ) KRÜSS, Hamburg, Germany (
نداد راﺮﻗ ﺎﺑ
3. poly ethylene terephthalate 4. Total Soluble Solids
ﻪﺟﻮﮔ هرﺎﺼﻋ زا هﺮﻄﻗ ﺪﻨﭼ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ور ي رد نآ رﻮﺸﻨﻣ
ﺎﻣد ي ﺤﻣ ﯿ هزاﺪﻧا ﻂ ﮔﯿ ﺮ ي ﺪﺷ و ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ ﺮﺑ سﺎﺳا
ﻪﺟرد ﺮﺑ ﯾ ﺲﮑ ) (ºB ﺑﯿ نﺎ دﺮﮔ ﯾﺪ .
2 - 3 - 3 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ ﺮﺘ
ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ
ﺮﺘ ) TA5 ( ﻪﺑ ﺗ شور ﯿ ﺳاﺮﺘ ﯿ هرﺎﺼﻋ نﻮ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺪﺳ ﺎﺑ ﯾ ﻫ ﻢ ﯿ ﺴﮐورﺪ ﯿ ﺪ 1/
0 ﺳر ﺎﺗ لﺎﻣﺮﻧ ﯿ
نﺪ
ﻪﺑ لدﺎﻌﻣ pH 2/
8 و ﺮﻃ زا ﯾ ﻪﻄﺑار ﻖ ) 2 ( ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
TA (%) = (VNaoH×NNaoH×E)/VJ (2 ﻪﻄﺑار) ا رد ﯾ ﻪﻄﺑار ﻦ ،TA
VNaoH ، NNaoH ، و E VJ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯿ لدﺎﻌﻣ ﺐ
ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ ﻓﺮﺼﻣ دﻮﺳ ﻢﺠﺣ ،ﺪﺻرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺮﺘ ﯽ
ﺮﺑ
ﻣ ﺐﺴﺣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﻟﺎﻣﺮﻧ ،ﺮﺘ ﯿ ﻣ ،دﻮﺳ ﻪﺘ ﯿﻠ
ﯽ ﮐا ﯽ ﺳ نﻻاو ﯿ ﺮﺘ ﯾ ﺳا ﮏ ﯿ ﺪ
) 0064 /0 ( ﻓﺮﺼﻣ هرﺎﺼﻋ ﻢﺠﺣ و ﯽ
ﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯿﻠ
ﯽ ﻟﯿ ﻣ ﺮﺘ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
2 - 3 - 4 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺳر ﺺﺧﺎﺷ ﯿ
ﮔﺪ ﯽ
ﺎﺷ ﺳر ﺺﺧ ﯿ ﮔﺪ ﯽ ﺴﻘﺗ زا ﯿ ﻪﺑ ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ندﺮﮐ ﻢ
ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﻪﺘ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﯿ ﺮﺘ ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد ] 14 [.
2 - 3 - 5 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ لاوز ﺪﺻرد 6
ﻪﺟﻮﮔ لاوزﺪﺻرد ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺶﺷﻮﭘ و ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ هﺪﺷ راد ﺎﻫ
ي ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﻃ زا ارو
ﯾ ﻖ
ﺮﺼﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ ي
ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ ﺎﻫ
ي اراد ي ﮔدﻮﻟآ ﯽ ﭼرﺎﻗ ﯽ ﯾ ﺎ
ﻣ ﺪﺷر ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﯿ
ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺴﻘﺗ و ﺎﻫ ﯿ اﺪﺘﺑا ﻞﮐ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ نآ ﻢ ﯾ
ﯽ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺑ ﺪﺻرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻫ ﯿ
ﺪﺷ نﺎ ] 17 [ .
2 - 3 - 6 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﺲﭘ ،ﻢﻌﻃ ،ﺮﻫﺎﻇ ،ﮓﻧر ﻞﻣﺎﺷ
7هﺰﻣ ﺬﭘ و ﯾ شﺮ
ﻠﮐ ﯽ ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ هﺪﺷ راد ﺶﺷﻮﭘ و ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ﺎﻫ ي ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ راﺪﻬﮕﻧ ارو
ي رد هﺪﺷ
ﺎﻫﺎﻣد ي ﻂﺳﻮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ 15
ﻧ رواد ﯿ د شزﻮﻣآ ﻪﻤ ﯾ
هدوﺪﺤﻣ رد هﺪ
ﻨﺳ ﯽ 25 ﺎﺗ 40 ﻧوﺪﻫ شور ﺎﺑ لﺎﺳ ﯿ
ﮏ 5 ﻪﻄﻘﻧ ا
8ي ﺎﻬﺘﻧا رد ي
راﺪﻬﮕﻧ هرود ي
ﻤﮑﺗ ﺎﺑ ﯿ ﺶﺳﺮﭘ ﻞ ﻪﻣﺎﻧ زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺪﺷ . ﺪﺑ ﯾ
،رﻮﻈﻨﻣ ﻦ
فﺮﻇ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺎﺑ ﺎﻫﺪﮐ ي ﯾ ﮏ ﻤﻗر ﯽ هرﺎﻤﺷ راﺬﮔ ي
هﺪﺷ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ ﯾ ﮏ
،لﺎﮕﻨﭼ ﯾ ﮏ ﻟﯿ ناﻮ بآ ﺎﺑ ﺎﻣد ي ﺤﻣ ﯿ ﻂ
يﻮﺸﺘﺴﺷ ﺖﻬﺟ نﺎﻫد
رد ﻞﺻاﻮﻓ ﻦﯿﺑ زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ و ﯾ ﮏ
مﺮﻓ ﺘﻣا ﯿ ﻫدزﺎ ﯽ رد ﺘﺧا ﯿ رﺎ نارواد راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ اﺪﺘﺑا رد . ي نﻮﻣزآ
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ ﺿﻮﺗ ﯿ ﺗﺎﺤ ﯽ ﺮﻫ هرﺎﺑرد ﯾ
و زا ﮏ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ
ﺘﻣا و ﺪﺷ ﻪﺋارا ﯿ
زﺎ ﯾ اﺮﺑ ﮏ ي ﺮﺗﺪﺑ ﯾ ﮐ ﻦ ﯿﻔ ﯿ ﺘﻣا ،ﺖ ﯿ ود زﺎ = ﺘﻣا ،ﺪﺑ ﯿ زﺎ
ﻪﺳ = ﺘﻣا ،ﺪﺑ ﻪﻧ ،بﻮﺧ ﻪﻧ ﯿ
زﺎ 4 = ﺘﻣا و بﻮﺧ ﯿ
اﺮﺑ ﺞﻨﭘ زﺎ ي ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﻦ
ﮐﯿ ﻔﯿ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺖ .
5. Titrable Acidity (TA) 6. Decay percentage 7. Aftertaste
8. Five PointsHedonic Scale
2 - 4 - لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺳ ﯿﺘﻨ ﯿ ﻐﺗ ﮏ ﯿﯿ و تاﺮ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي
ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ
لﺪﻣ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد زﺎﺳ
ي ﺳ ﯿﺘﻨ ﯿ ﮑ ﯽ ﻪﺑ طﺎﺒﺗرا كرد رﻮﻈﻨﻣ
ﻤﮐ ﯽ ﺑ ﯿ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺶﺷﻮﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﻦ راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز و ﺎﻣد ،ارو
ي
ﻐﺗ ﺎﺑ ﯿﯿ و تاﺮ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ .
ﺪﺑ ﯾ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ
ﻟد ﻪﺑ ﺎﺒﻟﺎﻏ ﯿ
ﭘ ﻞ ﯿ ﭽ ﯿ ﮔﺪ ﯽ ﺶﻨﮐاو ﻏ رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﺎﻫ ﯿﺮ
ﯾ ﺖﺧاﻮﻨﮑ
زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ي
ﺑ و ﯿ هدﺎﺳ نﺎ لﺪﻣ زا ﺮﺗ ﺎﻫ ي ﺑﺮﺠﺗ ﯽ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﺳ ﯿﺘﻨ ﯿ ﻐﺗ ﮏ ﯿﯿ ﻓ تاﺮ ﯿﺰ ﯾ ﮑ ﯽ - ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻣ رد ﯿ هﻮ و ﺎﻫ
ﺰﺒﺳ ي لﺪﻣ زا ﺎﺒﻟﺎﻏ ﺎﻫ ﺎﻫ
ي ﺮﻔﺻ ﻪﺟرد )
ﻪﻄﺑار 3 ( ﻪﺟرد ، ﯾ ﮏ
) ﻪﻄﺑار 4 ( ، ﻪﺟرد مود ) ﻪﻄﺑار 5 ( ﺪﺒﺗ و ﯾ ءﺰﺟ ﻞ ) 9
ﻪﻄﺑار 6 ( ﻌﺒﺗ ﯿ ﺖ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ .
) ﻪﻄﺑار 3 ( Ct=C0+kt
) ﻪﻄﺑار 4 ( Ct=C0.e-kt
) ﻪﻄﺑار 5 ( Ct= (C0/1+C0.k.t)
) ﻪﻄﺑار 6 ( Ct = C∞+ (C0 - C∞)×e-kt ا رد
ﯾ ﻂﺑاور ﻦ t
نﺎﺸﻧ راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز هﺪﻨﻫد ي
،زور ﺐﺴﺣ ﺮﺑ Ct
هزاﺪﻧا راﺪﻘﻣ ﮔﯿ
ﺮ ي
اﺮﺑ هﺪﺷ ي ﻐﺘﻣ ﯿ نﺎﻣز رد ﻪﺘﺴﺑاو ﺮ ،t
C0
ﻟوا راﺪﻘﻣ ﯿ ﻐﺘﻣ ﻪ ﯿ ﺮ
،ﺮﻔﺻ نﺎﻣز رد ﻪﺘﺴﺑاو C∞
ﻟدﺎﻌﺗ راﺪﻘﻣ ﯽ
ﻐﺘﻣ ﯿ و ﻪﺘﺴﺑاو ﺮ ﺖﺑﺎﺛ k
ﺖﺳا زور ﺮﺑ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺶﻨﮐاو ﺖﻋﺮﺳ .
ﮕﺘﺴﺑاو ﯽ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي ﺳ ﯿﺘﻨ ﯿ ﮑ ﯽ ﻣ ار نﺎﻣز ﻪﺑ ﯽ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﻮﺗ
شزرا ﯾD رﺎﺸﻋا گﺮﻣ نﺎﻣز نﺎﻤﻫ ﺎ
10ي ﻌﺗ ﯿﯿ دﺮﮐ ﻦ . گﺮﻣ نﺎﻣز
رﺎﺸﻋا ي ﻣ ار ﯽ ﻧ درﻮﻣ نﺎﻣز تﺪﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯿ
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ زﺎ
ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻬﺟ زور 90
ﻐﺘﻣ ﺪﺻرد ﯿ
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮ ﯾ
ﮏ
ﺎﻣد ي ﻌﻣ ﯿ ﺮﻌﺗ ﻦ ﯾ ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ ﻒ )
7 ( ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﺪﺷ :
) ﻪﻄﺑار 7 ( K = 2.303/D
ﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﯽ د ﯾ ﻐﺗ ﺮﮕ ﯿﯿ ﺶﻫﺎﮐ نﺎﻣز تاﺮ رﺎﺸﻋا
ي ﺎﻫﺎﻣد رد ي
نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺗراﺮﺣ ﺖﻣوﺎﻘﻣ هﺪﻨﻫد
ﯽ ﻐﺘﻣ ﯿ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﮕﺘﺴﺑاو ﯽ ﺎﻣد ﯾ ﯽ ﺖﺑﺎﺛ ﺎﻫ ي ﻐﺗ ﺖﻋﺮﺳ ﯿﯿ
درﻮﻣ تاﺮ
ﻧرآ ﻪﻟدﺎﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯿ
سﻮ ) ﻪﻄﺑار 8 ( ﺻﻮﺗ ﯿ دﺮﮔ ﻒ ﯾﺪ .
) ﻪﻄﺑار 8 ( ln k= ln k0-Ea/RT ا رد
ﯾ ،ﻪﻄﺑار ﻦ ﺖﻋﺮﺳ ﺖﺑﺎﺛ k
،ﺶﻨﮐاو k0 ﻧرآ ﺖﺑﺎﺛ ﯿ سﻮ ) زور ﺮﺑ ( ، Ea ژﺮﻧا لدﺎﻌﻣ ي
لﺎﻌﻓ زﺎﺳ ي
،لﻮﻣ ﺮﺑ لوژ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺎﻣد لدﺎﻌﻣ T
ي ﻖﻠﻄﻣ
ﻪﮕﻧ راد ي ﻮﻠﮐ ﻪﺟرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯾ
و ﻦ ﺑ ﯿR ﻧﺎﻬﺟ ﺖﺑﺎﺛ ﺮﮕﻧﺎ ﯽ
زﺎﮔ
) 314 /8 ﻮﻠﮐ ﻪﺟرد لﻮﻣ ﺮﺑ لوژ ﯾ
ﻦ ( ﺖﺳا .
هداد شزاﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﺎﻫ
ي ﺑﺮﺠﺗ ﯽ لﺪﻣ ﺎﺑ ﺎﻫ ي ﭘ ﯿ دﺎﻬﻨﺸ ي ﻪﺑ و ﺖﺳد
ﺖﺑﺎﺛ ندروآ ﺎﻫ
ي مﺮﻧ لﺪﻣ شزاﺮﺑ ﻪﺒﻌﺟ زا ﺖﻋﺮﺳ راﺰﻓا
9. Fractional Conversion Model 10. Decimal Reduction Time
MATLAB )
ﻪﺨﺴﻧ R2016a (
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺎﻔﮐ ﯾ ﺖ
لﺪﻣ شزاﺮﺑ ﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
ﯿ ﺎﻫرﺎ ي ﺮﺿ ﯾ ﺒﺗ ﺐ ﯿﯿ
11ﻦ ) R2 ( ،
ﺎﻄﺧ تﺎﻌﺑﺮﻣ عﻮﻤﺠﻣ ) 12
(SSE ر و ﯾ ﻣ ﻪﺸ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﺎﻄﺧ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦ
13
) (RMSE ﻪﺑ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﻮﻃ
ي ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎﺑ لﺪﻣ ﻪﮐ ﯾ
راﺪﻘﻣ ﻦ R2 و
ﻢﮐ ﺮﺗ ﯾ دﺎﻘﻣ ﻦ ﯾ ﺮ RMSE و
ﻪﺑSSE ﭘ لﺪﻣ ناﻮﻨﻋ ﯿ
دﺎﻬﻨﺸ ي
دﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا ﯾﺪ
.
2 - 5 - ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي
ﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﯽ
ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ
ﻐﺘﻣ ﻪﺳ ﯿ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺖﻈﻠﻏ ﻞﻣﺎﺷ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮ ارو
) ﺢﻄﺳ ﺞﻨﭘ ( ،
ﺎﻣد ي راﺪﻬﮕﻧ ي ) ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ( راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز و ي
) ﺢﻄﺳ ﺶﺷ (
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﺛﺎﺗ ﯿ ﺮﻫ ﺮ ﯾ ﻐﺘﻣ زا ﮏ ﯿ ﺎﻫﺮ ي ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻃ زا ﯾ ﻠﺤﺗ ﻖ ﯿ ﻞ
راو ﯾ ﺲﻧﺎ ) ANOVA14 (
ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽ
ﺎﻘﻣ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯾ
ﻪﺴ
ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﮐﻮﺗ نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ ﯽ
ﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد ﯿ
نﺎﻨ 95 ﺎﺑ ﺪﺻرد
راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا Minitab
ﻪﺨﺴﻧ 16 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
نﻮﻣزآ ﺎﻫ
ﺎﺘﻧ و مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﻞﻗاﺪﺣ ﯾ
ﻪﺑ ﺞ ﻣ ترﻮﺻ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ فاﺮﺤﻧا ±
ﻌﻣ ﯿ ﺪﻧﺪﺷ شراﺰﮔ رﺎ .
اﺮﺑ ي ﻞﺴﮐا راﺰﻓا مﺮﻧ زا ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر
ﻪﺨﺴﻧ 2010 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ
3 - 1 - ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ ﻫد ﺶﺷﻮﭘ ﺮ ﯽ
نزو ﺖﻓا ﺮﺑ
دﺎﺼﺘﻗا رﺮﺿ ﺮﺑ هوﻼﻋ نزو ﺖﻓا ي
ﻗاﺮﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ ﯿ
و ﺖ
وﺮﮐ ﯾ ﺗﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖ ﯽ
ﻈﻧ ﯿ ﻪﺟﻮﮔ ﺮ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﻣ ﯽ ﺎﻬﻧ رد و ددﺮﮔ ﯾ
ا ﺖ ﯾ ﻦ
ﻐﺗ ﯿﯿ ﻣ تاﺮ ﯽ رﺎﺠﺗ شزرا ﺪﻨﻧاﻮﺗ ي
ا ﯾ عﺎﻌﺸﻟا ﺖﺤﺗ ار لﻮﺼﺤﻣ ﻦ
ﺪﻨﻫد راﺮﻗ .
زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ نزو ﺖﻓا لﺮﺘﻨﮐ اﺬﻟ ي
ﺣ ﯿ ﻦ
راﺪﻬﮕﻧ هرود ي
ﻤﻫا زا ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺲﭘ ﯿ
اﺰﺴﺑ ﺖ ﯾ ﯽ رادرﻮﺧﺮﺑ
ﺳا ﺖ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﻪﺑ ﺞ ﺰﺠﺗ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﯾ
ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي هداد ﺎﻫ ي
ﺑﺮﺠﺗ ﯽ ﮐﺎﺣ ﯽ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا و ﺎﻣد ،ارو
راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ي
ﺛﺎﺗ ﯿ ﻨﻌﻣ ﺮ ﯽ راد ي ) p<0.05 ( نزو ﺖﻓا ﺮﺑ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺪﻨﺘﺷاد . توﺎﻔﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ
ﻨﻌﻣ ﯽ راد ي ﺑ ﯿ ﺖﻈﻠﻏ ﻦ ﺎﻫ ي 75 و 100 ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺪﺻرد ارو
دﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯾ
ﺪ ) p>0.05 ( .
ﻣﯿ ﻪﺟﻮﮔ نزو ﺖﻓا ناﺰ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ و ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ
ﺶﺷﻮﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ هﺪﺷ راد ﺎﻫ
ي ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ رد ارو
ﺎﻫﺎﻣد ي ﻃ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ
تﺪﻣ 24 راﺪﻬﮕﻧ زور ي
ﻞﮑﺷ رد 1
نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد .
نﺎﻤﻫ ﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﮐ رﻮﻃ ﯽ
ﻣ ددﺮﮔ ﯿ نزو ﺖﻓا ناﺰ
11. Coefficient of Determination 12. Sum Square Error
13. Root Mean Square Error 14. Analysis of Variance
ﻣﺎﻤﺗ ﯽ ﺗ ﯿ ﻮﻃ رد ﺎﻫرﺎﻤ راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ل
ي ﻪﺑ رﺪﺗ رﻮﻃ ﯾ ﺠ ﯽ اﺰﻓا ﯾ ﺶ
ﯾ ﺖﻓﺎ . ﻪﺑ ﻠﮐ رﻮﻃ ﯽ ﻣ نزو ، ﯿ هﻮ ﺰﺒﺳ و ﺎﻫ ي زا ﺲﭘ نارود رد ﺎﻫ
ﻻد ﻪﺑ ﺖﺷادﺮﺑ ﯾﻠ
ﯽ ﻈﻧ ﯿ ﺲﻔﻨﺗ ﺮ قﺮﻌﺗ و 15
) 16
ﺨﺒﺗ ﯿﺮ ( ﺖﺳد زا
ﻣ ﯽ دور ] 18 [ . ﻣ ﺖﻓﺎﺑ بآ ﻦﺘﻓر ﺖﺳد زا ﯿ
هﻮ ﺰﺒﺳ و ﺎﻫ ي ﺐﺒﺳ ﺎﻫ
ﻐﺗ زوﺮﺑ ﯿﯿ ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ تاﺮ ﯿ
ﮑ ﯽ ﻣ ﯽ ا ﻪﮐ دﻮﺷ ﯾ ﺐﺒﺳ دﻮﺧ ﻪﺑﻮﻧ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦ
لﺎﻌﻓ زﺎﺳ ي ﺧﺮﺑ ﯽ ﺰﻧآ ﯾﻢ ﻣ ﺎﻫ ﯽ ﺎﻬﻧ رد و دﻮﺷ ﯾ
ا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺖ ﯾ
ﻦ
ﻐﺗ ﯿﯿ ﺮﺴﺗ تاﺮ ﯾ اﺮﻓ ﻊ ﯾ ﭘ ﺪﻨ ﯿﺮ ي اﺬﻏ شزرا ﺶﻫﺎﮐ ، ﯾ
ﯽ ﺶﻫﺎﮐ و
ﺖﻧﻮﻔﻋ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺎﻫ
ي ﻣ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ دراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ار ]
19 [.
ﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﯾ
ﻪﺑ ﺞ ﻣ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﯿ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو ﺖﻓا ناﺰ ﺎﻫ
ي نوﺪﺑ
ﺎﭘ رد ﺶﺷﻮﭘ ﯾ
ﻧﺎﻣرﺎﺒﻧا هرود نﺎ ﯽ
ﺎﻫﺎﻣد رد ي 5 ، 12 و 25 ﻪﺟرد
ﺴﻠﺳ ﯿ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ سﻮ ﯿ
لدﺎﻌﻣ ﺐ 34
/0 12± / 11 ، 39 /0 21± / 15 و
19 /1 96± / 25 دﻮﺑ ﺪﺻرد .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﻪﺑ ﺞ نﺎﺸﻧ هﺪﻣآ ﺖﺳد هﺪﻨﻫد
ﺛﺎﺗ ﯿ راﺬﮔﺮ ي ﺎﻣد ي راﺪﻬﮕﻧ ي ﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ نزو ﺖﻓا ﺪﻧور ﺮﺑ ﯽ
ﮔﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺣ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ هرود ﻦ ي
ﺖﺳا . نﺎﻤﻫ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﮐ رﻮﻃ
ﺎﻣد ﺖﺳا ي 5 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
ﺎﺳ زا ﺮﺘﻬﺑ نزو ﻆﻔﺣ رد سﻮ ﯾ
ﺮ
ﺎﻫﺎﻣد ي ا ﻪﮐ دﺮﮐ ﻞﻤﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﯾ
ﻟد ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦ ﯿ
تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ ﻞ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﯿ ﻈﻧ ﮏ ﯿ ﻣ ﺲﻔﻨﺗ ﺮ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . اﺰﻓا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯾ
ﺶ
ﺎﻫﺎﻣد رد ﺲﻔﻨﺗ تﺪﺷ ي
اﺰﻓا ،ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾ
ﺨﺒﺗ تﺪﺷ ﺶ ﯿ
ﺤﻄﺳ ﺮ ﯽ
ﻣ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ ﯾ ﮑ ﯽ د ﯾ ﻻد زا ﺮﮕ ﯾ
اﺰﻓا ﻞ ﯾ ﺣ نزو ﺖﻓا ﺶ ﯿ
هرود ﻦ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺎﻫﺎﻣد رد ي ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ]
20 [ .ا ﯾ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﺎﭘ رد ﯾ راﺪﻬﮕﻧ هرود نﺎ ي
ﺎﻫﺎﻣد رد ي 5 ، 12 و 25 ﻪﺟرد
ﺴﻠﺳ ﯿ ﻣ سﻮ ﯿ اﺮﺑ نزو ﺖﻓا ناﺰ ي
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ
ﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ هﺪﺷ راد ﺶﺷﻮﭘ ي
ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ ارو
ﺗﺮﺗ ﯿ هدوﺪﺤﻣ رد ﺐ 04
/ 10 - 06 / 11 ، 29 / 13 - 06 / 15 و 40 / 23 -
81 / 24 رد ﻪﺑ ﺪﺻ ﺪﻣآ ﺖﺳد .
نﺎﻤﻫ ﻤﻬﻈﺣﻼﻣ ﻪﮐ رﻮﻃ ﯽ
ددﺮﮔ
ﺶﺷﻮﭘ ﻫد ﯽ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺎﺑ نزو ﺖﻓا لﺮﺘﻨﮐ رد ارو
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز لﻮﻃ رد ي
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺛﻮﻣ
ﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ﯾ
ﻣ ﺖ ﯽ اﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﯾ
راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﺶ ي
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ددﺮﮔ . ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯿ نزو ﺖﻓا ناﺰ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﭘ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺎﺑ هﺪﺷ راد ﺶﺷﻮ ارو
ﻟد ﻪﺑ ﻻﺎﻤﺘﺣا ﯿ
ﺎﻧاﻮﺗ ﻞ ﯾ ﯽ ﻪﺋﻮﻟآ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﺑ ارو
ناﻮﻨﻋ ﯾ ﺪﺳ ﮏ
ﻓﯿ ﺰﯾ ﮑ ﯽ ﻧ ﯿ ﺴﮐا رﻮﺒﻋ ﺮﺑاﺮﺑ رد اواﺮﺗ ﻪﻤ ﯿ
د ،نﮋ ي ﺴﮐا ﯿ و ﻦﺑﺮﮐ ﺪ
ﻐﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا لﻮﻠﺤﻣ داﻮﻣ و ﺖﺑﻮﻃر لﺎﻘﺘﻧا ﯿﯿ
تاﺮ
ﻧزو ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻃ ﺎﻫ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ نارود ي
ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﺎﺘﻧ ﯾ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞ
ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و تﺪﺣو ﺞ ]
13 [ ﺗﺎﺳ و نﻮﮔرا ، ﯿ
ﺴ ﯽ ] 21 [ ،
نارﺎﮑﻤﻫ و هدرﻮﻟاو ]
11 [ دﻮﭘرﺎﻣ ، ي نارﺎﮑﻤﻫ و ]
22 [ ﻠﻋ ، ﯽ و
نارﺎﮑﻤﻫ ] 23 [ ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .
ﺗﺮﻀﺣ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2017 (
ﻪﺋﻮﻟآ لژ ﺶﺷﻮﭘ لﺎﻤﻋاﺎﺑ ﻣ ﺮﺑ ارو
ﯿ ﻧ ﻮﻠﻫ هﻮ ﯿ ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺰ ﯾ ﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞ ﯽ
15. Respiration 16. Transpiration
ﺖﺳد ﯾ ﺪﻨﺘﻓﺎ ] 24 [ . رد ﺎﻬﻧآ ﯾ ﺪﻨﺘﻓﺎ ﻪﺋﻮﻟآ لژ لﺎﻤﻋا ﺎﺑ ﻪﮐ ارو
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﮐارﻮﺧ ﺶﺷﻮﭘ ﮏ ﯽ
ﻣ ﯽ ﻣ ناﻮﺗ ﯿ نزو ﺶﻫﺎﮐ ناﺰ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻃ ار ﺎﻫ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ هرود ي
ﺎﻣد رد ي 1 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ
داد ﺶﻫﺎﮐ .
ﻣﺎﻣا هوﻼﻋ ﻪﺑ ﯽ
ﺮﻓ ) 2015 ( زرا ﺎﺑ ﯾﺑﺎ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ ﺮ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ﻪﺋﻮﻟآ لژ ﻒﻠﺘﺨﻣ ارو
) 10 ، 40 و 70 ﺪﺻرد
ﻧزو ﯽ - ﻧزو ﯽ ( و ﺮﺑ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ﯾﻤ ﯿ ﮑ ﺑوﺮ ﯽ ﻓ ، ﯿﺰ ﯾ ﮑ ﯽ - ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ و
ﺴﺣ ﯽ تﻮﺗ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﻃ ﯽ رادرﺎﺒﻧا ي ﻪﺑ ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﮔرﺎﮐ
ﯿﺮ ي لژ
ﻪﺋﻮﻟآ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ارو 40
ﻣ ﺪﺻرد ﯽ ﺮﺘﻤﮐ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯾ
ﻣ ﻦ ﯿ ﺶﻫﺎﮐ ناﺰ
تﻮﺗ نزو ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﻃ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ نارود ي
ﺎﻣد رد ي 4 ﻪﺟرد
ﺴﻠﺳ ﯿ ﺖﺳد سﻮ ﯾ
ﺖﻓﺎ ] 25 [.
3 - 2 - ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ ﻫد ﺶﺷﻮﭘ ﺮ ﯽ
ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺮﺑ
ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ
ﺗ جﺎﺘﻧ ﺰﺠ ﯾ ﻠﺤﺗو ﻪ ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي ﮐﺎﺣ ﯽ ﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯿ
داﻮﻣ ناﺰ
ﻣﺎﻤﺘﻠﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ ﯽ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﻃ ﯽ هرود
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺎﻫﺎﻣد رد ي ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﯽ راد ي ) p<0.05 (
اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ . ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 2
ﻣ ﯿ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ناﺰ
ﻪﺟﻮﮔ ﻞﮐ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﮔﯿ ﺳﻼ ﯽ لدﺎﻌﻣ لوا زور رد ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ
10 /0 5/± 5 ﺎﻬﺘﻧا رد و ي
راﺪﻬﮕﻧ هرود ي
رد 5 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ
ﻪﺑ 36 /0 60± /6 رد ، 12 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
ﻪﺑ سﻮ 43 /0 70± /6 رد و
25 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
ﻪﺑ سﻮ 11 /0 10± /7 ﺮﺑ ﻪﺟرد ﯾ ﺳر ﺲﮑ ﯿ ﺪ .
Fig 1 Effect of coating with (a) 0%, (b) 25%, (c) 50%, (d) 75% and (e) 100% concentration of A.vera gel on weight loss (WL) of cherry tomatoes during 24 days of storage at different temperatures.
a b
c d
e
Fig 2 Effect of coating with (a) 0%, (b) 25%, (c) 50%, (d) 75% and (e) 100% concentration of A. vera gel on total soluble solids (TSS) of cherry tomatoes during 24 days of storage at different temperatures.
اﺰﻓا ﯾ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺶ ﯾ
راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﺶ ي
ﻟد ﻪﺑ ﯿ ﻞ
ﺰﺠﺗ ﯾ ﺰﻧآ ﻪ ﯾﻤ ﯽ ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺎﻫﺪ ي ﺪﺒﺗ و لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ ﯾ
عاﻮﻧا ﻪﺑ ﻞ
ﻨﭽﻤﻫ و لﻮﻠﺤﻣ ﯿ
ﺳا نﺪﺷ ﻪﺘﺴﮑﺷ ﻦ ﯿ
ﺣ ﺪﻨﻗ ﻪﺑ ﺪ ﯿ
ﻣ ﺲﻔﻨﺗ ﻦ ﯿ
هﻮ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 26 [ .ا ﯾ ﺎﺘﻧ ﻦ ﯾ ﺎﺑ ﺞ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي نارﺎﮑﻤﻫ و تﺪﺣو ]
13 [ ،
ﺪﻧز ي نارﺎﮑﻤﻫ و ]
27 [ دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .
ﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯾ
ﺰﺠﺗ ﺞ ﯾ و ﻪ
ﻠﺤﺗ ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي ﺛﺎﺗ ﯿ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺖﻈﻠﻏ ﺮ ﻐﺗ ﺮﺑ ارو
ﯿﯿ داﻮﻣ تاﺮ
ﻪﺟﻮﮔ ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﻨﻌﻣ ﯽ راد )
p<0.05 ( ﻨﭼ ﺮﻫ دﻮﺑ ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪ
ﯽ راد ي ﺑ ﯿ ﺖﻈﻠﻏ ﻦ ﺎﻫ ي 75
و 100 دﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺻرد ﯾ
ﺪ ) p>0.05 ( . ﻣﯿ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ناﺰ
اﺮﺑ ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ي
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺶﺷﻮﭘ ﺎﺑ هﺪﺷ راد
ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺎﻬﺘﻧا رد ارو
ي راﺪﻬﮕﻧ هرود ي
ﺎﻫﺎﻣد رد ي 5 ، 12 و
25 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ سﻮ ﯿ
هدوﺪﺤﻣ رد ﺐ 6
- 4/
6 ، 2/
6 - 6/
6 و
7/
6 - 0/
7 ﺮﺑ ﻪﺟرد ﯾ دﻮﺑ ﺲﮑ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﻪﺑ ﺞ ﮐﺎﺣ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﯽ
نآ زا
ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺶﺷﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻣ ارو
ﯽ ﺪﺣ ﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ي
a b
c d
e
اﺰﻓا زا ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ ﮔﻮﻠﺟ ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ناﺰ ﯿﺮ
ي ﺎﻤﻧ ﯾﺪ . عﻮﻗو
ﺸﻫﺎﮐ ﺪﻧور ﯽ
اﺰﻓا رد ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺶ ﺎﻫ
ي
هﺪﺷ راد ﺶﺷﻮﭘ ﺎﻘﻣ رد
ﯾ ﻣ ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯽ
ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻟد ﯿ ﻟﺎﻌﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﻞ ﯿ
ﺖ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﯿ ﮑ ﯽ ﺗا ﺰﺘﻨﺳ ، ﯿ ﺘﻧ رد و ﻦﻠ ﯿ
ﻪﺑ ﻪﺠ
ﺧﺎﺗ ﯿ ﺳر ندﺎﺘﻓا ﺮ ﯿ
ﻪﺟﻮﮔ نﺪ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 28 [ . ﻠﻋ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و
) 2010 ( ﺶﺷﻮﭘ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ نﺎﻋذا ﺎﻫ
ي ﮐارﻮﺧ ﯽ حﻼﺻا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﻠﺧاد ﺮﻔﺴﻤﺗا ﯽ
ﺮﻃ زا ﯾ اﺰﻓا ﻖ ﯾ د ﺶ ي ﺴﮐا ﯿ ﺶﻫﺎﮐ و ﻦﺑﺮﮐ ﺪ
ﺴﮐا ﯿ ﺘﻧ رد و نﮋ ﯿ
ﻟﻮﺗ زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ و ﺲﻔﻨﺗ ﺖﻋﺮﺳ نﺪﺷ ﺪﻨﮐ ﻪﺠ ﯿ
ﺪ
ﺗاﯿ ﻣ ﻦﻠ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ ] 3[
. ﺎﺘﻧ ﯾ ﻪﺑ ﺞ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﯾ
ﻘﺤﺗ ﺞ ﯿ ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﻘ
ور ﺮﺑ ي رآ ﯾ رﺎﻧا ﻞ ] 29 [ رﻮﮕﻧا ] 11 [ ﮐ ، ﯿﻮ ي ] 30 [ ﮕﻧﺮﻓ تﻮﺗ ، ﯽ
] 31 [ ﻮﻠﻫ و ] 24 [ ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .
ﻪﺑ اﺰﻓا هوﻼﻋ ﯾ ﻧ ﺎﻣد ﺶ ﯿ ﺐﺒﺳ ﺰ
اﺰﻓا ﯾ ﻨﻌﻣ ﺶ ﯽ راد ) p<0.05 ( داﻮﻣ ﻣﺎﻤﺗ ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ ﯽ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺎﭘ رد ﯾ راﺪﻬﮕﻧ هرود نﺎ ي
دﺮﮔ ﯾﺪ . ﻟد ﯿ ا ﻞ ﯾ ﻦ
ﻣ ﺮﻣا ﯽ ﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯿ
ﻪﺟﻮﮔ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺲﻔﻨﺗ تﺪﺷ ﻞ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﺎﻫ ي
ﮔﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺎﻫﺎﻣد رد ي ﺘﻧ رد و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯿ
دﺎﻘﻣ هﺪﺷ ﻪﺘﺴﮑﺷ ﻪﺠ ﯾ
ﺮ
ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ي ﻠﭘ زا ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺪﺒﺗ و ﺎﻫﺪ ﯾ
ﮐﺮﺗ ﻪﺑ نآ ﻞ ﯿ
هدﺎﺳ تﺎﺒ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ
] 26 ، 32 [ . ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﯾ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﻠﮐ )
2016 ( ﺪﻧز و ي و
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2021 ( ﻧﯿ رد ﺰ ﯾ ﺎﻣد ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎ ي
4 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ
ﺎﻫﺎﻣد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ي
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯿ
ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺮﺘﻬﺑ ﻆﻔﺣ ﺐﺒﺳ ﺐ
ﻪﺟﻮﮔ ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﻣ ﮏﻟاﺰﻟاز و ﯽ
دﻮﺷ ] 27 ، 33 [.
3 - 3 - ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ ﻫد ﺶﺷﻮﭘ ﺮ ﯽ
ﺳا ﺮﺑ ﯿ ﺪ ﯾ ﻪﺘ
ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﯿ ﺮﺘ
دﺎﻘﻣ ﯾ ﺳا ﺮ ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻟآ ﯽ ﻈﻧ ﯿ ﺳ ﺮ ﯿ ﺮﺘ ﯾ ﻟﺎﻣ ،ﮏ ﯿ ﻟاﺰﮔا و ﮏ ﯿ
ﺳا ﮏ ﯿ ﺪ
ﻌﺗ ﯿﯿ ﺳا هﺪﻨﻨﮐ ﻦ ﯿ
ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ ﻪﺟﻮﮔ رد ﺮﺘ ﮕﻧﺮﻓ
ﯽ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ
اﺰﻓا ﯾ ﺳر ﻪﺟرد ﺶ ﯿ
ﮔﺪ ﯽ ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ا راﺪﻘﻣ ﯾ ﺳا ﻦ ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻟآ ﯽ
ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ . ﺛﺎﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯿ
راﺬﮔﺮ ي ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﻢﻌﻃ ﺮﺑ ﻪﺘ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ا ﯾ و ﻦ ﯾ ﮔﮋ ﯽ اﺮﺷ رد ﯾ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂ
راﺪﻬﮕﻧ ي زرا درﻮﻣ ﯾﺑﺎ ﯽ ﻗ ﺖﻓﺮﮔ راﺮ .
نﺎﻤﻫ ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ رﻮﻃ 3
ﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﯽ
ﺳا راﺪﻘﻣ ددﺮﮔ ﯿ
ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ
ﻪﺟﻮﮔ ﺮﺘ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي
ﮔﯿ ﺳﻼ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ هرود عوﺮﺷ رد ي
لدﺎﻌﻣ 02 /0 84± /0 ﺪﺻرد
اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯾ
راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﺶ ي
ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ
ﺮﺘ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﻣ ﻪﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﯿ
ناﺰ 33 / 58 اﺮﺑ ﺪﺻرد ي
ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي راﺪﻬﮕﻧ ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ ي
ﺎﻣد رد هﺪﺷ ي
25 ﻪﺟرد
ﺴﻠﺳ ﯿ ﺶﻫﺎﮐ سﻮ ﯾ
ﺖﻓﺎ . ﻨﺑﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﺰﺘ ]
30 [ و باﻮﻧ ،
نارﺎﮑﻤﻫ ]
34 [ ﻧ ﯿ ﺎﺘﻧ ﺰ ﯾ ﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞ ﯽ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ار .
ﺣ ﯿ ﻦ ﺳر
ﯿ ﮔﺪ ﯽ زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ي
ﺳا ﯿ ﺎﺗﺪﻤﻋ ﺲﻔﻨﺗ ﺮﺛا رد ﺎﻫﺪ
ﺰﺠﺗ ﯾ ﺎﻬﻧ رد و ﻪ ﯾ
ﺪﺒﺗ ﺎﻫﺪﻨﻗ ﻪﺑ ﺖ ﯾ
ﻣ ﻞ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ ] 35 [ . ا اﺬﻟ ﯾ ﺮﻣا ﻦ
ﻣ ﯽ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺳا ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ
ﯿ ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ اﺰﻓا و ﺮﺘ ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ داﻮﻣ ناﺰ
ﻃ رد لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ ﯽ
ﺳر ﯿ ﮔﺪ ﯽ ددﺮﮔ . اﺰﻓا ﯾ ﺛﺎﺗ ﺎﻣد ﺶ ﯿ
ﺮ
ﻨﻌﻣ ﯽ راد ي ) p<0.05 ( ﺳا ﺶﻫﺎﮐ ﺮﺑ ﯿ
ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ
ﺖﺷاد ﺮﺘ
ﻪﺑ رﻮﻃ ي اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﯾ
ﺳا راﺪﻘﻣ ﺎﻣد ﺶ ﯿ
ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ
ﺮﺘ
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ ﻪﺑ ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ 03
/0 53± /0 ،
03 /0 46± /0 و 01 /0 35± /0 ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﺻرد ﯿ
اﺮﺑ ﺐ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺎﻣد رد هﺪﺷ ي
5 ، 12 و 25 ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺟرد ﯾ
ﺖﻓﺎ . ﻟد ﯿ ﻞ
اﯾ ﻣ ار ﺮﻣا ﻦ ﯽ
اﺰﻓا ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯾ
ﻟﺎﻌﻓ ﺶ ﯿ ﺖ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﯿ ﻈﻧ ﮏ ﯿ ﺲﻔﻨﺗ ﺮ
ﺎﻫﺎﻣد رد ي داد ﺖﺒﺴﻧ ﻻﺎﺑ .
ﺳا ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻟﺎﻋ ﯽ ا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯾ
ءﺎﺸﻨﻣ ﻪﮑﻨ
ﺴﺑ ﯿ رﺎ ي ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ زا ﯿ ﺖ ﺎﻫ ي ﺶﻨﮐاو ﻂﺳاوﺪﺣ ﺎﻫ
ي ﺑ ﯿ ﺷﻮ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ
ﻌﺘﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ دﺪ ﯾ
ﮑ ﯽ زﻮﻧدآ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯾ
ﺮﺗ ﻦ ي اﺮﺑ تﺎﻔﺴﻓ ي
ﺲﻔﻨﺗ
ﻣ رﺎﻤﺸﺑ ﯽ ﺪﻧور ] 36 [ ﺳا راﺪﻘﻣ اﺬﻟ ﯿ
ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ ﺣ ﺮﺘ ﯿ هرود ﻦ
راﺪﻬﮕﻧ ي اﺰﻓا ﺎﺑ ﯾ ﺎﻣد ﺶ ي راﺪﻬﮕﻧ ي ﻟد ﻪﺑ ﯿ اﺰﻓا ﻞ ﯾ تﺪﺷ ﺶ
ﺑ ﺲﻔﻨﺗ ﯿ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺮﺘﺸ ﯽ
ﯾ ﺪﺑﺎ . ا رد ﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و تﺪﺣو ﺎﺘﺳار ﻦ
) 2012 ( ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ و ﯾ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﻠﮐ )
2016 ( ﻧﯿ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺰ ﯿ ﺐ
ﺮﺘﻤﮐ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﺳا ناﺰ ﯿ ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ
ﻣ ﺮﺘ ﯿ تﻮﺗ هﻮ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ و
ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻣد رد ار ي راﺪﻬﮕﻧ ي 20 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
ﺪﻫﺎﺸﻣ سﻮ
ﺪﻧدﺮﮐ ] 13 ، 33 [ . ﻣ ﺎﻣا ﯿ ﺳا ﺶﻫﺎﮐ ناﺰ ﯿ
ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ
رد ﺮﺘ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﺶﺷﻮﭘ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺎﺑ هﺪﺷ راد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ارو
ﻪﺑ ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ ﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﯽ راد ي ) p<0.05 ( ﺪﻨﭼﺮﻫ دﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ
ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﯽ
راد ي ﺑ ﯿ ﺖﻈﻠﻏ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦ ﺎﻫ
ي 75 و ﺪﺻرد 100
دﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺻرد ﯾ
ﺪ ) p>0.05 ( . ﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﯾ
رد هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺞ
ﻞﮑﺷ 3 ﻣ ﯿ ﺳا ﺶﻫﺎﮐ ناﺰ ﯿ
ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ
ﻪﺟﻮﮔ ﺮﺘ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺎﻫ ي
ﮔﯿ ﺳﻼ ﯽ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﺎﺑ هﺪﺷ راد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ارو
ﺎﻣد هزﺎﺑ رد ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ ي
راﺪﻬﮕﻧ ي 5 ﻟا ﯽ 25 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ
سﻮ
راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ 90
/ 11 28 – / 14 دﻮﺑ ﺮﺘﻤﮐ ﺪﺻرد .
دوﺪﺤﻣ
ﻨﭽﻤﻫ و ﺲﻔﻨﺗ تﺪﺷ نﺪﺷ ﯿ
ﺮﺨﺗ ﺖﻋﺮﺳ ﺶﻫﺎﮐ ﻦ ﯾ
ﺳا ﺐ ﯿ ﺎﻫﺪ ي
ﻟآ ﯽ ﻣ ﯿ هﻮ ﺎﻫ ي ﺪﻧور هﺪﻨﻨﮐ لﺮﺘﻨﮐ ﻞﻣاﻮﻋ زا هﺪﺷ راد ﺶﺷﻮﭘ
ﺳا ﺖﻓا ﺶﻫﺎﮐ ﯿ
ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺘ
ﺖﺳا هﺪﺷ ناﻮﻨﻋ ]
34 [ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ ﺎﺳ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ
ﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺮ ﯿ
ﮐﺎﺣ ﺰ ﯽ
ﺎﭘ ﺮﺑ ﺶﺷﻮﭘ لﺎﻤﻋا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯾ
ﻪﺋﻮﻟآ لژ ﻪ ﻣ ﺮﺑ ارو
ﯿ هﻮ
رﻮﮕﻧا ] 11 [ ﮐ ، ﯿﻮ ي ] 30 [ تﻮﺗ و ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ] 31 [ ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ ﺮﺘ
ﻃ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ ي ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺮﺘﻤﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﻪﺴ ي
ﻣ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ .
Fig 3 Effect of coating with (a) 0%, (b) 25%, (c) 50%, (d) 75% and (e) 100% concentration of A. vera gel on titratable acidity (TA) of cherry tomatoes during 24 days of storage at different temperatures.
3 - 4 - ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ ﻫد ﺶﺷﻮﭘ ﺮ ﯽ
ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ
ﺳر ﯿ ﮔﺪ ﯽ
ﺳا ﻪﺑ ﻞﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﯿ
ﺪ ﯾ ﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ ﺮﺘ ) ﺺﺧﺎﺷ
ﺳر ﯿ ﮔﺪ ﯽ ( ﯾ ﮑ ﯽ ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا ي
ﺛﺎﺗ ﯿ ﺮﺘﺸﻣ ﺮﺑ راﺬﮔﺮ ي
ﺪﻨﺴﭘ ي
ﺴﺑ ﯿ رﺎ ي ﻣ زا ﯿ هﻮ ﺖﺳا ﺎﻫ ] 37 [ . نﺎﻤﻫ ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ رﻮﻃ 4
هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﻣ ﯽ ﺳر ﺺﺧﺎﺷ دﻮﺷ ﯿ
ﮔﺪ ﯽ اﺮﺑ ي ﻪﺟﻮﮔ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﮔ ﯿ ﺳﻼ ﯽ نوﺪﺑ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ هﺪﺷ راد ﺶﺷﻮﭘ و ﺶﺷﻮﭘ ﺎﻫ
ي هزﺎﺗ لژ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺋﻮﻟآ
اﺰﻓا ﺎﺑ ارو ﯾ
اﺰﻓا و نﺎﻣز ﺶ ﯾ
ﺎﻣد ﺶ ي راﺪﻬﮕﻧ ي اﺰﻓا ﯾ ﺶ
ﯾ ﺖﻓﺎ .
اﯾ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ ﺎﭘ ﺮﺑ ﺶﺷﻮﭘ لﺎﻤﻋا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ
ﻪﺋﻮﻟآ هزﺎﺗ لژ ﻪ ارو
ا راﺪﻘﻣ ﯾ ﺎﻘﻣ رد ﺺﺧﺎﺷ ﻦ ﯾ
ﺶﻫﺎﮐ ﺶﺷﻮﭘ نوﺪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ
ﯾ ﺖﻓﺎ . نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪﻤﺣا ]
38 [ ﺗﺮﻀﺣ و ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و ]
24 [ ﻧ ﯿ ﺰ
ﺳر ﺺﺧﺎﺷ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﯿ
ﮔﺪ ﯽ ﻣ ﯿ ﺣ ﻮﻠﻫ هﻮ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ هرود ﻦ ي
اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶ ﯽ ﯾ ا هوﻼﻋ ﻪﺑ ﺪﺑﺎ ﯾ
ﻪﺋﻮﻟآ لژ ﺶﺷﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮑﻨ و
ار
a b
c d
e
