ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ ﺎﻫزﺎﮔ طﻮﻠﺨﻣ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺮ ي
د ي ﺴﮐا ﯿ ﻧ و ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ
نژوﺮﺘ و ﺮﺑ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻓ ﯿﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻣ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ
ﺷﯿ رﺎﻣآ شور سﺎﺳا ﺮﺑ وﺎﮔﺮ ي
ور ﺢﻄﺳ ﯾ
ﺦﺳﺎﭘ ﻪ
زوﺮﻬﺑ ﺪﻗ ﯾﺮ ي راﺪﻤﻠﻋ
1ي ﮐ سﺪﻘﻣ نﺎﺴﺣا ،
2 ﯿﺎ ﺪﻤﺤﻣ ،*
ﻠﻋ ﯿ
3هداﺰ رﻮﭘ ﻢﺳﺎﻗ اﺮﻫز ،
4
1 - ﺶﻧاد ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽ
،ﺪﺷرا هوﺮﮔ مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ
، ﻪﺴﺳﻮﻣ شزﻮﻣآ ﻟﺎﻋ ﯽ ﻏ ﯿ ﻋﺎﻔﺘﻧاﺮ ﯽ قﺎﻓآ ﻣورا ﯿﻪ
2 - دﺎﺘﺳا ﯾ رﺎ هوﺮﮔ ﺬﻐﺗ ﯾ اﺬﻏ مﻮﻠﻋ و ﻪ ﯾ
ﯽ
، هﺪﮑﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﮑﺷﺰﭘ ﯽ ﻪﻏاﺮﻣ
3 - ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ، ي
ﻣورا هﺎﮕﺸﻧاد ، ﯿﻪ
4 - دﺎﺘﺳا ﯾ رﺎ هوﺮﮔ مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ
، هﺪﮑﺸﻧاد ﺬﻐﺗ ﯾﻪ و مﻮﻠﻋ اﺬﻏ ﯾ ﯽ
، هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﮑﺷﺰﭘ ﯽ ﺮﺒﺗ ﯾﺰ
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺎﻫ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 19 / 06 / 99
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 05 / 09 / 99
تﺎﻤﻠﮐ ﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
ﺗﯿ ،زﺎﮔ ﺎﺑ رﺎﻤ
د ي ﺴﮐا ﯿ ،ﻦﺑﺮﮐﺪ
ﻧﯿ
،نژوﺮﺘ
ﺷ ﯿ ،وﺎﮔ مﺎﺧ ﺮ
ﺳا ﯿ ﺪﯾ
،ﻪﺘ ﻠﮐ شرﺎﻤﺷ ﯽ
ﻣ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ .
DOI: 10.52547/fsct.18.03.29
لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ : [email protected]
ا زا فﺪﻫ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯽ
رﺰﺗ ﺮﺛا ﯾ ﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﻖ ي
ﺎﻫزﺎﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
د ي ﺴﮐا ﯿ ﻧ ،ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ ﺗ نﺎﻣز و نژوﺮﺘ ﯿ
زﺎﮔ ﺎﺑ رﺎﻤ
رﺎﻣآ حﺮﻃ سﺎﺳا ﺮﺑ ي
ﮐﺮﺗ ﯿﺒ ﯽ ور ﺮﺑ ي و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻓ ﯿ ﺰﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻣ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺷ ﯿ ﻣ مﺎﺧ ﺮ ﯿ ﺪﺷﺎﺒ . ا رد ﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ
ﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓرد ﯽ
ﺑ ﯿ ﻦ 9 ﻟا ﯽ 15 ﻗد ﯿ رﺰﺗ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻘ ﯾ
ﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻖ ي
ﺳا ﯿ ﺪﯾ ،ﻪﺘ ﻣ شرﺎﻤﺷ ،دﺎﻤﺠﻧا ﻪﻄﻘﻧ ،pH ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ
ﻠﮐ و ﺮﻤﺨﻣ و ﮏﭙﮐ ،ﻞﮐ ﯽ
ور ﺮﺑ مﺮﻓ ي
15 ﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯿ ﺷ رﺎﻤ ﯿ ﺠﻨﺳ مﺎﺧﺮ ﯿ
ﺪﺷ هﺪ . ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺎﻫ ي رﺎﻣآ ي ا زا ﻞﺻﺎﺣ ﯾ
ﻦ
ﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﯿ
ﺗ ﻪﮐ ﺪﻫﺪ ﯿ ﺎﻫزﺎﮔ نﺎﻣاﻮﺗ رﺎﻤ ي
ﻧ ﯿ د و نژوﺮﺘ ي
ﺴﮐا ﯿ ور ﺮﺑ ﻦﺑﺮﮐﺪ ي
ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ و ﻪﺘ ﺷ pH ﯿ ﺛﺎﺗ مﺎﺧ ﺮ ﯿ ﺮ
ﻨﻌﻣ ﯿ ﺖﺷاد راﺪ )
p˂0/05 ( رﻮﻃ ﻪﺑ ، ﯾ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮑ ﯾ
ﻣ ﺶ ﯿ د زﺎﮔ ناﺰ ي
ﺴﮐا ﯿ ﻪﺑ ﻦﺑﺮﮐﺪ 100
% ، ﺶﻫﺎﮐ pH ﯾ و ﻪﺘﻓﺎ
ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ اﺰﻓا ﻪﺘ ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ . ﺛﺎﺗ ﯿ ور ﺮﺑ زﺎﮔ ود ﺮﻫ نﺎﻣاﻮﺗ ﺮ ي
ﺷ دﺎﻤﺠﻧا ﻪﻄﻘﻧ ﯿ
ﻨﻌﻣ مﺎﺧ ﺮ ﯿ
دﻮﺑ راﺪ ) p˂0.05 .(
اﺰﻓا ﯾ ﺶ
ﺗ نﺎﻣز ﯿ ﺷ رﺎﻤ ﯿ زا مﺎﺧ ﺮ 9 ﻪﺑ 15 ﻗد ﯿ ور ﺮﺑ ﻪﻘ ي ﻌﻤﺟ ﺶﻫﺎﮐ ﯿ
ﻣرﺎﺑ ﺖ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻨﻌﻣ ، ﯽ هدﻮﺑ راد ) p˂0/05 ( ﻟو ﯽ ﺮﺛا رد
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫزﺎﮔ ﺐ ﯿ
راﺪ ي ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ راو ﺰ ﯾ ﺗ رد ﺲﻧﺎ ﯿ رﺎﻤ 100 % ﻧﯿ تﺪﻣ و نژوﺮﺘ
ﺗ نﺎﻣز ﯿ رﺎﻤ 15 ﻗد ﯿ ﺮﺘﻬﺑ ﻪﻘ ﯾ ﺎﺘﻧ ﻦ ﯾ ﻣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﺞ ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺷ و ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ دﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯾ
ﺪ . ﻨﭽﻤﻫ ﯿ اﺮﺑ ﻦ ي ﺳرﺮﺑ ﯽ
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿ ﺗ ﺮ ﯿ ﺎﻫزﺎﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤ ي
وCO2 ﺛﺎﺗ ،N2
ﯿ اﺬﻏ لﺪﻣ ناﻮﻨﻌﺑ ﺖﺳﺎﻣ رد نآ ﺮ ﯾ
ﯽ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ، ﯽ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﺎﻫزور رد ﺖﺳﺎﻣ ي
2 ، 11 ، 22 و ظﺎﺤﻟ زا ﯾ
ﮔﮋ ﯿ ﺎﻬ ي ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻣ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺘﭙﻟﻮﻧﺎﮔرا و ﯿﮑ
ﯽ
ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﻫدزﺎﮔ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯽ
ﺷ ﯿ ﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺮﺛا ،مﺎﺧ ﺮ ﯽ
و ﺮﺑ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ و
ﻓﯿ ﺰﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﺖﺳﺎﻣ ﺷ ﺎﺑ ﯿ ﺗﺮ ﯿ ا ﺎﺑ هﺪﺷرﺎﻤ ﯾ
ﻦ ﺖﺷاﺪﻧ شور )
p>0/05 .(
ﺛﺎﺗ ﺎﻣا ﯿ تﺪﻣ ﺮ راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ي
ور ﺮﺑ ي
ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ
،ﻪﺘ ﺳ و pH ﯿ زﺮﻨ ﯾ ﻨﻌﻣ ﺖﺳﺎﻣ ﺲ ﯽ
دﻮﺑ راد ) p˂0.05 .(
ﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا اﺬﻟ ﯿ
ﻫدرﺎﻤ ﯽ ﺷ ﯿ ﺎﺑ مﺎﺧ ﺮ 100
% ﻧ زﺎﮔ ﯿ نژوﺮﺘ
تﺪﻣ ﻪﺑ 15 ﻗد ﯿ ﻣ ﻪﻘ ﯽ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯾ
ﺮﺘﮐﺎﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﮏ ي
ﺗﺎﺘﺳا و ﯿ راﺪﻬﮕﻧ رد ﮏ ي
ﺷ ﯿ ﻘﻣ رد مﺎﺧ ﺮ ﯿ
ﺘﻌﻨﺻ سﺎ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ حﺮﻄﻣ .
ﻪﻠﺠﻣ
مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺷ ﯿﺮ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﮏ لﻮﺼﺤﻣ ﺎﺑ شزرا ﺬﻐﺗ ﯾﻪ ا ي ﻻﺎﺑ و ﻌﺒﻨﻣ ﯽ ﻨﻏ ﯽ زا
وﯾ ﻣﺎﺘ ﯿ ﻦ ﺎﻫ و حﻼﻣا ﻪﺑ ﻤﺳر ﯿ ﺖ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﺮﻫ لﺎﺣ اﯾ ﻦ
اﺬﻏ هدﺎﻣ ﯾ ﯽ دﺎﺴﻓ ﺬﭘ ﯾﺮ رد اﺮﺷ ﯾ ﻂ
،مﺎﺧ اراد ي ﺮﻤﻋ
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻫﺎﺗﻮﮐ ﯽ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .ﺷ ﯿ اراد ﻻﻮﻤﻌﻣ نﺎﺘﺴﭘ زا جوﺮﺧ مﺎﮕﻨﻫ ﺮ ي
ﻣ رﺎﺑ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ
ﻤﮐ ﯽ ﻣ ﯽ ﻟو ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽ ﺎﻋر مﺪﻋ ترﻮﺻ رد ﯾ
ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺖ ﯽ
و
ﻣ دﻮﺟو ﯿ بوﺮﮑ ﺎﻫ ي هدﻮﻟآ ﺤﻣ رد هﺪﻨﻨﮐ ﯿ
ﺷ ﻂ ﯿ د ﺮ ﺷو ﯽ ﻬﺠﺗ و ﯿ تاﺰ
،ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﮔدﻮﻟآ ﯽ ﻣ ﻻﺎﺑ نآ ﯽ دور . ﻣ ﺮﺜﮐا ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي دﻮﺟﻮﻣ
ﺷ رد ﯿ ﺗرﻮﺻ رد مﺎﺧﺮ ﯽ
ﺎﻣد ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ ﯾ
ﯽ اﺮﺷ رد ﯾ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻂ
ﮔراﺮﻗ ﯿ
،ﺪﻧﺮ ﻣ ﯽ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﺪﺷر و ﺜﮑﺗ ﯿ هدﺮﮐ ﺮ ﺎﻬﻧ رد و ﯾ ﺖ
ﺷ دﺎﺴﻓ ﺚﻋﺎﺑ ﯿ
ﺪﻧﻮﺷ ﺮ . ﺗرﻮﺻ رد ﯽ ﻣ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﯿ
بوﺮﮑ ﺎﻫ
زا 105
× 3 ﻣ ﺮﻫ رد ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺎﻤﻧ زوﺎﺠﺗ ﺮﺘ ﯾ
،ﺪ ﺮﺨﺗ ﯾ ﺑﺮﭼ ﺐ ﯽ ﺌﺗوﺮﭘ ، ﯿ ﻦ و
ﺷ ﺪﻨﻗ ﯿ ﻣ قﺎﻔﺗا ﺮ ﯽ ﺪﺘﻓا ] 1 .[
ﻐﺗ ﯿﯿ ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ تاﺮ ﯽ
ﺘﻧ رد ﯿ ﺪﺷر ﻪﺠ
ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺷرد ﯿ ﻃ رد مﺎﺧﺮ ﯽ
راﺪﻬﮕﻧ و لﺎﻘﺘﻧا ي
ﻣ خر نآ ﯽ ؛ﺪﻫد
ﺑﯿ ﺶ ﺮﺗ ﯾ ﺳآ ﻦ ﯿ ﺷﺎﻧ ،ﺐ ﯽ ﺰﻧآ نﺪﺷ دازآ زا ﯾ
ﻢ ﺎﻫ ي ﻟ ﯿ ﻟﻮﭙ ﯿﺘﯿ و ﮏ
ﻟﻮﺌﺗوﺮﭘ ﯿﺘﯿ ﺰﺠﺗ و ﮏ ﯾ ﺌﺗوﺮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪ ﯿﻨ
ﯽ ﻣ ﯿ ﻞﺴ و ﺎﻫ ﯾ ﮐا ﺎ ﺴ ﯿ ﺳاﺪ ﯿ نﻮ
ﺑﺮﭼ ﯽ ﺖﺳا ﺎﻫ ] 2 .[
شور لﻮﻤﻌﻣ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ زا دﺎﺴﻓ و اﺰﻓا ﯾ ﺶ نﺎﻣز
رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ي ﺷﯿ
،مﺎﺧﺮ رﻮﺘﺳﺎﭘ ﯾ ﺳاﺰ ﯿ نﻮ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﮐ رد ﻃ ﯽ اﯾ ﻦ اﺮﻓ ﯾ
،ﺪﻨ
ﺮﺜﮐا ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي نژﻮﺗﺎﭘ و ﻞﻣﺎﻋ دﺎﺴﻓ زا ﺑﯿ ﻦ ﻣ ﯽ ﺪﻧور . ﺎﺑ اﯾ ﻦ لﺎﺣ
ﺐﺒﺳ دﻮﺑﺎﻧ ي ﻞﻣﺎﮐ ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي رودﻮﻣﺮﺗ ﯾ ازرﻮﭙﺳاﻮﮑ ﻤﻧ
ﯽ دﻮﺷ . زا
ﻮﺳ ي د ﯾ ﺮﮕ ﺧﺮﺑ ﯽ زا ﺮﺘﮐﺎﺑ ي
،ﺎﻫ ﺰﻧآ ﯾ ﻢ ﺎﻫ ي جرﺎﺧ ﻟﻮﻠﺳ ﯽ ﺪﻨﻧﺎﻣ
زﺎﺌﺗوﺮﭘ
،ﺎﻫ ﻟﯿ زﺎﭙ ﺎﻫ و ﻟﻮﻔﺴﻓ ﯿ زﺎﭙ ﺎﻫ ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ﻣ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ ﻪﮐ رد ﺮﺑاﺮﺑ تراﺮﺣ
موﺎﻘﻣ هدﻮﺑ و رد ﻃ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ ي ﺷ ﯿﺮ رﻮﺘﺳﺎﭘ ﯾ هﺰ رد اﺮﺷ ﯾ ﻂ ﯾ ﻟﺎﭽﺨ ﯽ
لﺎﻌﻓ ﻣ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ . رد ﺎﻬﻧ ﯾ ﺖ اﺮﺑ ي ﻞﺣ اﯾ ﻦ تﻼﮑﺸﻣ ﺎﺑ ﯾ ﺘﺴ ﯽ زا اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ
ﺗراﺮﺣ ﯽ ﺪﺷ ﯾ ﺮﺗﺪ ي هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﮐ ﻪﮐ اﯾ ﻦ اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ ﺗراﺮﺣ ﯽ ﺐﺒﺳ اﯾ دﺎﺠ
ﻐﺗ ﯿﯿ تاﺮ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ رد ﺻﻮﺼﺧ ﯿ تﺎ ﺴﺣ ﯽ ﺬﻐﺗ و ﯾﻪ ا ي ﺷ ﯿﺮ ﻣ ﯽ دﻮﺷ .
مﺪﻋ دﻮﺟو ﺳ ﯿ ﻢﺘﺴ ﻪﮕﻧ ﺷ هﺪﻧراد ﯿ ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﺮ
،دﺮﺳ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ
ﺑﯿ ﺶ زا ﺪﺣ ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ رد و ﺘﻧ ﯿ ﻪﺠ اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﺳا ﯿ ﺪﯾ ﻪﺘ ﺷ ﯿ مﺎﺧﺮ ﺑﯿ ﺶ زا
ﻣﯿ ناﺰ درﻮﻣ لﻮﺒﻗ اﺮﺑ ي روآﺮﻓ ي ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﮔﻮﻠﺟ ﯿﺮ ي زا
ﺪﺷر ﺑﯿ ﺶ زا ﺪﺣ ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ رد ﺷﯿ ،مﺎﺧﺮ ﺰﮔ ود FAO
ﯾ ار ﻪﻨ
ﭘﯿ راﺪﻬﮕﻧ ،ﺖﺳا هداد دﺎﻬﻨﺸ ي
ﺷ ﯿ ﺎﻣدرد مﺎﺧﺮ ي
ﺎﭘ ﯾﯿ و ﻦ ﯾ ﺎ
لﺎﻌﻓ زﺎﺳ ي ﺳ ﯿ ﻢﺘﺴ ﺴﮐاﺮﭘﻮﺘﮐﻻ ﯿ زاﺪ رد ﺷﯿ ﺮ ) ﺎﺑ ندوﺰﻓا ود هدﺎﻣ
ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ
،هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ ﻫ
ﯿ نژورﺪ ﺴﮐاﺮﭘ ﯿ ﺪ و ﺗﯿ ﺳﻮ ﯿ تﺎﻧﺎ ] ( 3 .[
هزوﺮﻣا
ﻪﺑ اﺰﻓا رﻮﻈﻨﻣ ﯾ
ﺶ نﺎﻣز رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ي
، ﻪﺟﻮﺗ نﺎﻘﻘﺤﻣ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ ﻪﺑ ﭘﯿ
دﺮﺒﺸ ﻨﮑﺗ ﯿ ﮏ ﺎﻫ ﯾ ﯽ فﻮﻄﻌﻣ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻊﻧﺎﻣ زا اﯾ دﺎﺠ ﻐﺗ ﯿﯿ ﺮ رد
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ تﺎ ﺴﺣ ﯽ و ﺬﻐﺗ ﯾﻪ ا ي لﻮﺼﺤﻣ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . زا ﻪﻠﻤﺟ اﯾ ﻦ
ﻨﮑﺗ ﯿ ﮏ
،ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا زا زﺎﮔ د ي ﺴﮐا ﯿ ﻦﺑﺮﮐﺪ و زﺎﮔ ﻧﯿ نژوﺮﺘ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
رﺰﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯾ
د زﺎﮔ ﻖ ي ﺴﮐا ﯿ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﻧ و ﯿ نژوﺮﺘ ﺷ رد ﯿ مﺎﺧﺮ
ﻣ ﯽ ناﻮﺗ تﺪﻣ نﺎﻣز راﺪﻬﮕﻧ ي اﺰﻓا ار ﯾ ﺪﺷر زا و هداد ﺶ
ﻣﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي ﮔﻮﻠﺟ ﺮﻀﻣ ﯿﺮ
ي دﺮﮐ .
ﻧﺎﮑﻣ ﯿ ﻏ ﻢﺴ ﯿ د ندﺮﮐ لﺎﻌﻓﺮ ي
ﺴﮐا ﯿ نﺪﺷ ﻞﺣ ﻞﻣﺎﺷ ﻦﺑﺮﮐﺪ
د ي ﺴﮐا ﯿ ﻐﺗ ،ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿﯿ
ﻟﻮﻠﺳ ءﺎﺸﻏ ﺮ ﯽ
ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺶﻫﺎﮐ ، ﯿ
ﻞﺧاد ﻢﺴ
ﻟﻮﻠﺳ ﯽ ﻏ ،نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ﯿ
ﺰﻧآ نﺪﺷ لﺎﻌﻓ ﺮ ﯾ
ﻢ ﺎﻫ ي ﻠﮐ ﯿ ﺪ ي ﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ، ﯿ ﻢ
د ي ﺴﮐا ﯿ ﺪ ﻟﻮﮑﻟﻮﻣ ﻦﺑﺮﮐ ﯽ
ﻟوﺮﺘﮑﻟا لدﺎﺒﺗ ندرﻮﺧ ﻢﻫ ﻪﺑ ، ﯿ
ﻞﺧاد ﺖ
ﻟﻮﻠﺳ ﯽ ﮐﺮﺗ جوﺮﺧ و ﯿ
ﺣ تﺎﺒ ﯿﺗﺎ ﯽ ﻣ لﻮﻠﺳ ءﺎﺸﻏ و لﻮﻠﺳ زا ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻘﺤﺗ ﯿ ﻟﺪﺘﺴﻣ تﺎﻘ ﯽ
ﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺪﻧراد دﻮﺟو ﯽ
ﻘﺘﺴﻣ ندوﺰﻓا ﺪﻨﻫد ﯿ
ﻢ
CO2
ﺷ ﻪﺑ ﯿ ﻃ رد مﺎﺧ ﺮ ﯽ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﭘ ﯿ اﺮﻓ زا ﺶ ﯾ ﺪﻨ ﯾ ﻟﻮﺗ زا ﺲﭘ ﺎ ﯿ
ﺪ
هدروآﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻠﺘﺨﻣ ﻣ ﻒ ﯽ ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽ
نﺎﻣز تﺪﻣ
راﺪﻬﮕﻧ ي نآ ا و هداد دﻮﺒﻬﺑ ار ﺎﻫ ﯾ
ﻨﻤ ﯽ ﺑ ار لﻮﺼﺤﻣ ﯿ
ﺮﺘﺸ رد و ﺪﻨﮐ
ﺧﺮﺑ ﯽ ﮐ دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺒﺳ دراﻮﻣ زا ﯿﻔ
ﯿ دﻮﺷ لﻮﺼﺤﻣ ﺖ .
ﻠﺳا نو ﯿ و ﮏ
ﺑﯿ ﺮﮑ ) 1919 ( ﭘﯿ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ دﺎﻬﻨﺸ ﯾ
مﻮﺳ ﮏ CO2
ﺷ رد ﯿ ﻪﺑ ﺮ
ﺳا ترﻮﺻ ﯿ ﻧﻮﺑﺮﮐ ﺪ ﯿ ﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ نآ مﻮﺳ ود و ﮏ ﯽ
دﻮﺟو تﺎﻨﺑﺮﮐ
د درا ] 2 .[
ﻧﯿ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نژوﺮﺘ ﯾ
ﺳ رد دوﺪﺤﻣﺎﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﮏ ﯿ
ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ي
ﻟﻮﺗ ﯿ ﻧﺎﮔرا ﺪ ﯿ ﻧ ﮏ ﯿ اراد و هدﻮﺑ زﺎﺠﻣ ﺰ ي
اﺰﻣ ﯾﺎ ي دﺪﻌﺘﻣ ي ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ اﺰﻓا ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺎﺗﺪﻤﻋ ،ﻦ ﯾ
راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ ﺶ ي
ﺷ ﯿ ﺳﻮﺑ ﺮ ﯿ ﻪﻠ
ﺮﺘﮐﺎﺑ رﺎﻬﻣ ي ﺎﻫ ي ﻣ ازدﺎﺴﻓ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . رﺰﺗ ﯾ ﻧ زﺎﮔ ﻖ ﯿ رﻮﻀﺣرد نژوﺮﺘ
ﻬﺠﺗ ﯿ ﺠﻧز تاﺰ ﯿ ﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،دﺮﺳ هﺮ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺷر لﺮﺘﻨﮐ ر
ﯾﺎﯾ ﯽ ﺷ رد ﯿ مﺎﺧﺮ
ﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽ
ﮔﯿ دﺮ ] 4 .[
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫو وﺮﺘﭘ 2017
ﺎﺑ
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺎﻧاﻮﺗ ﯾ ﯽ ﻧ زﺎﮔ ﯿ ﺘﻧآ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ندﺮﮐ فﺮﻃﺮﺑرد نژوﺮﺘ ﯽ
ﺑﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮑ ﯽ ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺮﺛا ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ناﻮﻨﻋ ﺎﻫ ﯽ
ﺗ ﯿ ﻧ رﺎﻤ ﯿ نژوﺮﺘ
ور ﺮﺑ ي ﻣ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي ﻓوﺰﻣ ﯿ ﺎﺳ و ﻞ ﯾ ﻓوﺮﮑ ﯿ اراد ﻞ ي وﺎﻘﻣ ﺖﻣ
ﺘﻧآ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯽ
ﺑ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﺎﻘﻣ رد ﮏ ﯾ
ﺳ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯿ ﺴﮐاﺮﭘﻮﺘﮐﻻ ﻢﺘﺴ ﯿ
لﺎﻌﻓ زاﺪ
ﺑ هدزﺎﺑ هﺪﺷ ﯿ
ﺮﺘﺸ ي ﺴﻧﺎﺘﭘ ﻪﮐ هداد نﺎﺸﻧ ار ﯿ
ز ﻞ ﯾ دﺎ ي ﮔﻮﻠﺟ رد ﯿﺮ ي
اﺰﻓا زا ﯾ ﻓوﺰﻣ ﺶ ﯿ ﻞ ﺎﺳ و ﺎﻫ ﯾ فوﺮﺗوﺮﮑ دراد ﺎﻫ ] 5 .[
ﻮﺳرﻮﮔ ي و
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ 2016
ﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ، ﯽ زﺎﮔ ﺮﺛا N2
ﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯿ و ﺎﻬﻨﺗ رﺎﻤ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺳ ﺎﺑ ﺐ ﯿ ﻮﺘﮐﻻ ﻢﺘﺴ ﺴﮐاﺮﭘ
ﯿ ور ﺮﺑ زاﺪ ي
8 ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯿ مﺎﺧ ﺮ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺎﻣد رد هﺪﺷ ي
15°C ﯾ ﺎ 25°C ﺷﻼﻓ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﯿ
ﮓﻨ
زﺎﮔ N2
ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺷر ي
ﺷ رد ار ﺎﻫ ﯿ
ﺎﻣد رد مﺎﺧﺮ ي
15°C و 25°C ﻪﺑ
ﺗﺮﺗ ﯿ تﺪﻣ ﻪﺑ ،ﺐ 24
و 12 ﻣ رﺎﻬﻣ ﺖﻋﺎﺳ ﯽ
ﺪﻨﮐ ] 6 .[
رﻮﻀﺣ رد
ﻬﺠﺗ ﯿ ﺠﻧز تاﺰ ﯿ ﺷﻼﻓ ،دﺮﺳ هﺮ ﯿ
ﻧ زﺎﮔ ﮓﻨ ﯿ ﻣ ار نژوﺮﺘ ﯽ
ﺐﻟﺎﻗ رد ناﻮﺗ
ﯾ ﻧﺎﻣز بﻮﭼرﺎﻬﭼ ﮏ ﯽ
هﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ )
12 و 24 ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﯿ
رد ﺐ
ﺎﻣد ي 25°C و 15°C ( ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺷر لﺮﺘﻨﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و ﯾﺎﯾ
ﯽ ﺷ رد ﯿ ﺮ
داد راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ مﺎﺧ .
ا زا فﺪﻫ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯽ
ﺛﺎﺗ ﯿ ﺎﻫزﺎﮔ نﺎﻣاﻮﺗ ﺮ ي
د ي ﺴﮐا ﯿ و ﻦﺑﺮﮐﺪ
ﻧﯿ ﺴﻧ رد نژوﺮﺘ ﯿ
ﺎﻫ ﺖ ي ﻫدزﺎﮔ نﺎﻣز و ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ
ور ﺮﺑ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻟوا ﯿ ﺷ ﻪ ﯿ مﺎﺧﺮ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﮏ ﻞﻣﺎﻋ ﺮﺘﮐﺎﺑ ي و ﺗﺎﺘﺳا ﯿ ﮏ رد راﺪﻬﮕﻧ ي
ﺷ ﯿ مﺎﺧﺮ رد ﻘﻣ ﯿ سﺎ ﺘﻌﻨﺻ ﯽ ﺳرﺮﺑ و ﯽ و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ و
ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻣ نآ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
2 - رﺎﮐ شور و داﻮﻣ
2 - 1 - داﻮﻣ
داﺪﻌﺗ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ داﻮﻣ 15
ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯿ زا مﺎﺧﺮ
ﯾ نﺰﺨﻣ ﮏ 2
ﻨﺗ ﯽ ﺷ ﯿ ﮏﭼﻮﮐ فوﺮﻇ رد مﺎﺧﺮ 2
ﻟ ﯿ ﺮﺘ ي ﺮﺘﺳا ﯾ ﻞ
هﺪﺷ ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺖﺳا
. ﺮﻫ 15 رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯾ
ﺮﺘﺳا ﻪﻈﻔﺤﻣ ﮏ ﯾ
ﺲﻨﺟ زا ﻞ
ﺘﺳا ﯿ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ ﻖﺒﻃ ﻞ 1
ﺎﻣزآ حﺮﻃ ﯾ
ﺸ ﯽ ﺖﺤﺗ ﺛﺎﺗ ﯿﺮ ﺎﻫزﺎﮔ ي
ﻧﯿ د و نژوﺮﺘ ي
ﺴﮐا ﯿ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﺖﺳا
. هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺮﺗرﺎﺘﺳا
رد اﯾ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ )
Lactin, Bulgaria (
ﺤﻣ و ﯿ ﺎﻫ ﺖﺸﮐ ﻂ ي
،PCA ، VRB
ﺎﻣزآ داﻮﻣ و YGC ﯾ
ﻫﺎﮕﺸ ﯽ ﻓﺮﺼﻣ ﯽ ﺳ ﺖﺧﺎ
ﺖﮐﺮﺷ (Merck, Germany) ﺪﻧدﻮﺑ
.
2 - 2 - شور ﺎﻫ
2 - 2 - 1 - ﺣاﺮﻃ ﻞﺣاﺮﻣ ﯽ
رﺰﺗ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﺖﺧﺎﺳ و ﯾ
رد زﺎﮔ ﻖ
ﻘﻣ ﯿ ﻧ سﺎ ﯿ ﺘﻌﻨﺻ ﻪﻤ ﯽ
رﺰﺗ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﯾ
ﺘﺳا ﺲﻨﺟ زا ﻪﮐ ﻖ ﯿ
ﺎﺠﻨﮔ ﺎﺒﻠ ﯾ ﺶ 2 ﻟ ﯿ ﻣ ﺮﺘ ﯽ رد ،ﺪﺷﺎﺑ
ﻨﻓ هﺎﮔرﺎﮐ ﯽ هﺎﮕﭘ ﺖﮐﺮﺷ ﺎﺑرذآ
ﯾ نﺎﺠ ﺑﺮﻏ ﯽ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا
.
رﺰﺗ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﯾ
ﺒﺷ ﻖ ﯿ ا نزﺎﺨﻣ ﻪﺑ ﻪ ﯾ
راﺪﻬﮕﻧ هراﺪﺟود هدﺎﺘﺴ ي
ﺷ ﯿ مﺎﺧﺮ
ﻊﻤﺟ ﺰﮐاﺮﻣ و تﺎﺠﻧﺎﺧرﺎﮐ رد ﻪﮐ روآ
ي ﺷ ﯿ ﻣ دﻮﺟﻮﻣ مﺎﺧﺮ ﯽ
،ﺪﺷﺎﺑ
ﺘﺣار ﻪﺑ و هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﯽ
رﺰﺗ نﺎﮑﻣا ﯾ
ﺷ ﻪﺑ زﺎﮔ ﻖ ﯿ
ا رد مﺎﺧﺮ ﯾ
ﻦ
دراد دﻮﺟو نزﺎﺨﻣ .
ﺎﺠﻨﮔ ﯾ ﺣاﺮﻃ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﺶ ﯽ
ﻟ ود هﺪﺷ ﯿ ﻣ ﺮﺘ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ
ﻻﺎﺑ ﺖﻤﺴﻗ و ي
اراد ،ﻪﻈﻔﺤﻣ ي
ﺷ ود ﯿ رﺰﺗ ﺮ ﯾ ود ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ هدﻮﺑ ﻖ
ﺳا ﻪﻟﻮﻟ ﺘﯿ رﺰﺗ زﺎﮔ ،ﻞ ﯾ
اﺪﻫ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﻒﮐ ﺎﺗ ار هﺪﺷ ﻖ ﯾ
ﻣ ﺖ ﯽ ﺪﻨﮐ . رد
ور ي ﻪﻈﻔﺤﻣ برد ﯾ
ﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻣ ﮏ ﯿ
ناﺰ رﺎﺸﻓ ﻞﺧاد
ﺒﻌﺗ نآ
ﯿ هﺪﺷ ﻪ ﺖﺳا . ﺎﻫزﺎﮔ رﺎﺸﻓ ي
ﻠﺻا نزﺎﺨﻣ ﻞﺧاد ﯽ
، 15 و رﺎﺑ
دورو زﺎﮔ رﺎﺸﻓ ي
رﺰﺗ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﻞﺧاد ﻪﺑ ﯾ
ورﺮﺑ ،رﻮﺗﻼﮔر ﻂﺳﻮﺗ ﻖ ي
3 ﻈﻨﺗ رﺎﺑ ﯿ دﺮﮔ ﻢ ﯾ ﺖﺳا هﺪ . ﻣﯿ رﺰﺗزﺎﮔ ناﺰ ﯾ
ﺪﺷ ﻖ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﻞﺧاد ﻪﺑ ه
ﻌﺗ نﺎﻣز تﺪﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﯿﯿ
ﻪﻧﻮﻤﻧو ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ هﺪﺷ ﻦ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫ
ﺎﻣزآ حﺮﻃ لوﺪﺟ ﯾ
ﺸ ﯽ رﺎﺸﻓ ﺎﺑ 3 ﺗ ﺖﺤﺗ ،رﺎﺑ ﯿ
ﻌﺗ زﺎﮔ رﺎﻤ ﯿﯿ
هﺪﺷ ﻦ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﺳا .
2 - 2 - 2 - هدﺎﻣآ زﺎﺳ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ
ﺎﻣزآ حﺮﻃ ﻖﺒﻃ ﯾ
رﺎﻣآ تﺎﺸ ي ) هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
(،
15 ﺗﯿ رﺎﻤ توﺎﻔﺘﻣ
ﺷ ﯿ ﺪﺷ هدﺎﻣآ مﺎﺧﺮ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺎﻫ ﯾ ﯽ لوا زﺎﮔ ﺪﺻرد ﻪﮐ 75
% زﺎﮔو
مود 25 % هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻌﺗ ﺪﺻرد سﺎﺳاﺮﺑ ،
ﯿﯿ ،ﺎﻫزﺎﮔ هﺪﺷ ﻦ
رﺰﺗ نﺎﻣز ﯾ ﺑ ﻖ ﯿ ﺴﻘﺗ زﺎﮔ ود ﻦ ﯿ
دﺮﮔ ﻢ ﯾ ﺪ . ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ 3
ﺎﻣزآ حﺮﻃ لوﺪﺟ ﯾ
ﺸ ﯽ نﺎﻣز ﻪﮐ 5 / 13 ﻗد ﯿ ،هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻘ
ﻣﯿ زﺎﮔ ناﺰ CO2
رﺰﺗ ﯾﻘ ﯽ 75
% دﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﯾ
رﺰﺗ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﮐﺪ ﯾ
ﻖ
زﺎﮔ 10 دﻗ ﯿ و ﻪﻘ ﯾ ﻧﺎﺛ ﮏ ﯿ ﻣ و ﻪ ﯿ زﺎﮔ ناﺰ N2
رﺰﺗ ﯾﻘ ﯽ 25 % ﺺﺨﺸﻣ
رﺰﺗ زﺎﮔ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻪﮐ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﯾﻘ
ﯽ 3 ﻗد ﯿ و ﻪﻘ 4 ﻧﺎﺛ ﯿ ترﻮﺻ ﻪ
ﺖﻓﺮﮔ . ﺗ نﺎﻣز رد ﯿ ﻫدرﺎﻤ ﯽ رﺰﺗ لﻮﺴﭙﮐ ، ﯾ
ﻞﺧاد ﻪﻧﺎﻫد ﺎﺗ ﻖ ﯾ
ﮏ
ﺎﻣد ﺎﺑ دﺮﺳ بآ ﻪﭽﺿﻮﺣ ي
ﺖﺑﺎﺛ 4°C
ﺎﻣد ﺎﺗ دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ي
ﺷ و زﺎﮔ ﯿ ﻣﺎﻤﺗ رد ﻪﻈﻔﺤﻣ ﻞﺧاد ﺮ ﯽ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ور ﺮﺑ ﺎﻫ ي 4°C
ﺖﺑﺎﺛ
ﺪﻧﺎﻤﺑ . ﺗ مﺎﻤﺗا زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﯿ
ﻫدرﺎﻤ ﯽ ور ﺮﺑ،
ي ﻣﺎﻤﺗ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﺎﻫ
ﻟﺎﻧآ ﯿ ﺷ ﻞﻣﺎﮐ ﺰ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻣ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ دﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯾ
ﺪ . ﻣﺎﻤﺗ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي
ﺗﯿ ﻟﺎﻧآ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ هﺪﺷرﺎﻤ ﯿ
هﺪﺷ ﺰ و ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻦ ﻣﺎﻤﺗ زا ﯽ ﺗ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫرﺎﻤ
رادﺮﺑ ي رد و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯾ
ﺎﻣد ﺎﺑ لﺎﭽﺨ ي
C 4°
راﺪﻬﮕﻧ ي
دﺮﮔ ﯾ ﺎﺗ ﺪ 24 ﻋﺎﺳ ﻟﺎﻧآ ،ﺪﻌﺑ ﺖ ﯿ
ﺷ ﻞﻣﺎﮐ ﺰ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻣ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ور ي
اﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ دﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ ﯾ
ﺪ.
ﺗ مﺎﻤﺗا زا ﺪﻌﺑ ﯿ
ﻫدرﺎﻤ ﯽ ﺷ زا ﯿ ﺎﻫﺮ ي ﺗ ﯿ رﺎﻤ
ﺎﻫزﺎﮔ ﺎﺑ هﺪﺷ ي
ﻧ ﯿ د ،نژوﺮﺘ ي ﺴﮐا ﯿ ﺷ و ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ
ﻪﺑ ماﺪﮐﺮﻫ زا مﺎﺧﺮ
ﻣﯿ ﻟ ود ناﺰ ﯿ ﺘﺳا فوﺮﻇ ﻪﺑ ﺮﺘ ﯿ
ﺎﻣد ﺎﺗ و هﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻞ ي
85°C
ﺪﺷ هداد تراﺮﺣ و
ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺎﺗ ﺎﻣد ي 42°C دﺮﺳ و دﻮﺑ هﺪﺷ 2
%
ﺎﻣ ﯾﻪ ﻧز ﯽ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ) دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻠﻣ ﯽ اﯾ ناﺮ 5562 ( و رﻮﺗﺎﺑﻮﮑﻧارد
ﺎﺑ
ﺎﻣد ي 42 °C
ﺳرﺎﺗ و هﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﯿ
ﻪﺑ نﺪ 6/
4
= مﺮﮔ رد pH ﻪﻧﺎﺧ
راﺪﻬﮕﻧ ي و دﻮﺒﻫﺪﺷ ﯾ
ﺷ زا ﺖﺳﺎﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏ ﯿ
مود ﻪﻧﻮﻤﻧ ،مﺎﺧﺮ
ﺷ زا ﺖﺳﺎﻣ ﯿ
ﺗ ﺮ ﯿ د ﺎﺑ هﺪﺷرﺎﻤ ي
ﺴﮐا ﯿ زا ﺖﺳﺎﻣ مﻮﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻦﺑﺮﮐﺪ
ﺷ ﯿ ﺗ ﺮ ﯿ ﻧ ﺎﺑ هﺪﺷرﺎﻤ ﯿ
ﻬﺗ ﺖﺳﺎﻣ فﺮﻇ ﻪﺳ ماﺪﮐ ﺮﻫ زا ﻪﮐ نژوﺮﺘ ﯿ
ﻪ
دﻮﺑ هﺪﺷ .
2 - 2 - 3 - ﻬﺗ ﯿ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺖﺳﺎﻣ ﻪ
ﺷ زا ﯿ ﺎﻫﺮ ي ﺗ ﯿ ﺎﻫزﺎﮔ ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤ ي
ﻧ ﯿ نژوﺮﺘ 100 % د و ي ﺴﮐا ﯿ ﻦﺑﺮﮐﺪ
100
% ﺷ و ﯿ ﺗ نوﺪﺑ مﺎﺧﺮ ﯿ
ﻣ ﻪﺑ ماﺪﮐﺮﻫ زا رﺎﻤ ﯿ
ﻟ ود ناﺰ ﯿ فوﺮﻇ ﻪﺑ ﺮﺘ
ﺘﺳا ﯿ دﺮﮔ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻞ ﯾ
ﺎﻣد ﺎﺗ وﺪ ي 95 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
تﺪﻤﺑ داﺮﮔ 5
ﻗد ﯿ ﻪﻘ
ﺮﺣ ﺪﺷ هداد ترا و
ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺎﺗ ﺎﻣد ي 42°C
دﺮﮔ دﺮﺳ ﯾ و ﺪ 2 % ﺎﻣ ﯾﻪ
ﻧز ﯽ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ ) دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻠﻣ ﯽ اﯾ ناﺮ 5562 ( و ﺎﺗ ﺳر ﯿ ﻪﺑ نﺪ
6/
4 pH=
راﺪﻬﮕﻧ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ رد ي
دﺮﮔ ﯾ ﺪ و ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ ي
ﺖﺳﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺧدﺮﺳ ﺎﺑ ﺎﻣد ي 4°C
دﺮﮕﻠﻘﺘﻨﻣ ﯾ ﺪ.
2 - 3 - نﻮﻣزآ ﺎﻫ ي ﻓ ﯿﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﺷ ﯿ مﺎﺧﺮ
2 - 3 - 1 - ﺷ pH ﯿ مﺎﺧﺮ
ﺎﺑ pH هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا د ﺮﺘﻣ pH
ﯾ ﺠ ﯿ ﻟﺎﺘ ﯽ ) لﺪﻣ 766 ﺖﺧﺎﺳ
ﮐ ﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ ﯿ نﺎﻤﻟآ رﻮﺸﮐ ،ﮏﻨ (
هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي هﺪﺷ ﺖﺳا . دوﺮﺘﮑﻟا pH
ﺎﻣد ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺧاد ار ﺮﺘﻣ ي
15°C تﺪﻣ زاﺪﻌﺑ و هﺪﺷ هداد راﺮﻗ
45 ﻧﺎﺛ ﯿ ﻪ هﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ ﻪﻧﻮﻤﻧ pH ]ﺖﺳا
[7 .
2 - 3 - 2 - ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ ﻧرود شور ﻪﺑ مﺎﺧﺮ ﯿ
ﮏ
اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺳا ﯿ ﺪﯾ
،ﻪﺘ 10 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﺷ ﺮﺘ ﯿ ﻞﺧاد ار مﺎﺧﺮ ﯾ
ﺮﺸﺑ ﮏ
رﯾ و ﻪﺘﺨ 2 ﻟﺎﺘﻓ ﻞﻨﻓ هﺮﻄﻗ ﯿ
ﻦ 1 % ﮓﻧر رﻮﻬﻇ ﺎﺗ و هﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا
ﺗرﻮﺻ ﯿ دﻮﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﮓﻧر ﻢﮑ n/9
ﺗﯿ ﺳاﺮﺘ ﯿ ﻪﻣادا نﻮ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﺖﺳا . ﻖﺒﻃ
ﺮﻌﺗ ﯾ ﻒ ﯾ ﻧرد ﻪﺟرد ﮏ ﯿ
ﺎﺑ ﻪﮐ ﮏ ﻣ هداد نﺎﺸﻧ D
ﯽ لدﺎﻌﻣ دﻮﺷ 1/
0
ﺳا مﺮﮔ ﯿ ﺘﮐﻻﺪ ﯿ ﻟ رد ﮏ ﯿ ﺷ ﺮﺘ ﯿ ﻣ ﺮ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 8 .[
2 - 3 - 3 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺴﻧاد ﯿ ﺷ ﻪﺘ ﯿ مﺎﺧﺮ
ﺴﻧاد ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺘ ﺎﻫ ﺳﻮﺑ ﯿ ﺴﻧادﻮﺘﮐﻻﻮﻣﺮﺗ ﻪﻠ ﯿ
ﺮﺘﻤ ) لﺪﻣ DMA35 نﻮﺘﻧآ
ﺮﺗا ،رﺎﭘ ﯾ ﺶ ( هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻮﺘﮐﻻﻮﻣﺮﺗ ﺎﺑ رﺎﮐ سﺎﺳا
ﺴﻧاد ﯿ ا ﻪﺑ ﺮﺘﻤ ﯾ ﻣ حﺮﺷ ﻦ ﯽ ﻌﻣ ﻢﺠﺣ ﺎﺗ ار جرﺪﻣ ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯿﻨ
ﯽ
) ﻻﻮﻤﻌﻣ 250 (ml ﺷ زا ﯿ هﺪﺷ ﺮﭘ ﺮ و ﺴﻧادﻮﺘﮐﻻﻮﻣﺮﺗ ﯿ
نآ ﻞﺧاد ،ﺮﺘﻤ
روﺎﻨﺷ ﻣ ﯽ ددﺮﮔ . ﻧﺎﻣز ﯽ ﺴﻧادﻮﺘﮐﻻﻮﻣﺮﺗ ﻪﮐ ﯿ
ﺮﺘﻤ ﺷ ﻞﺧاد ﯿ نوﺪﺑ ﺮ
ﺴﻧاد دﺪﻋ ،ﺪﻧﺎﻤﺑ ﺖﺑﺎﺛ ﺖﮐﺮﺣ ﯿ
ﻪﺟرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻪﺘ ﺪﻨﺑ
ي ور ي نآ
ﺖﺋاﺮﻗ ﻣ ﯽ ددﺮﮔ . ﺗرﻮﺻ رد ﯽ ﺎﻣد ﻪﮐ ي ﺷ ﯿﺮ 15°C
ﺎﺑ ﺪﺷﺎﺒﻧ ﯾ ﺘﺴ ﯽ دﺪﻋ
ﺤﺼﺗ هﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ ﯿ
ﺢ دﻮﺷ ا ﻪﺑ ﯾ ﺗﺮﺗ ﻦ ﯿ ﺑ ﻪﮐ ﺐ ﯿ ﻦ 15°C
ﺎﺗ 20°C
ﻪﺑ
ازا ي ﺮﻫ ﯾ ﻪﺟرد ﮏ
"
ﻻﺎﺑ ي 15°C
ﻢﻗر 2/
0 هﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ دﺪﻋ ﻪﺑ
ازا ﻪﺑو دﻮﺷ ﻪﻓﺎﺿا ي
ﺮﻫ ﯾ زاﺮﺘﻤﮐ ﻪﺟرد ﮏ 15°C
ﻢﻗر 2/
0 دﺪﻋ زا
دﻮﺸﻤﮐ هﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ ]
9 .[
2 - 3 - 4 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻪﻄﻘﻧ ي ﺷ دﺎﻤﺠﻧا ﯿ
مﺎﺧﺮ ﺷ دﺎﻤﺠﻧا ﻪﻄﻘﻧ
ﯿ اﺮﮐ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ مﺎﺧﺮ ﯾ
پﻮﮑﺳﻮ ) لﺪﻣ
، AD3 ﺮﻣآ رﻮﺸﮐ ،ﺪﺴﻧودا ﺖﮐﺮﺷ ﺖﺧﺎﺳ ﯾ
ﺎﮑ ( زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺷ ﯿﺮ مﺎﺧ ار رد ﻞﺧاد تو ﺎﻫ ي ﺷﯿ ﻪﺸ ا ي ر ﯾ ﻪﺘﺨ و تو رد ﺎﻫ
ﮔراﺮﻗ ﻞﺤﻣ ﯿﺮ
ي اﺮﮐ هﺎﮕﺘﺳد ﻞﺧاد نآ ﯾ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ پﻮﮑﺴ هﺪﺷ
ﺖﺳا . ﺎﺑﯾ ﺘﺴ ﯽ ﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ ﺖﻗد ﯿ
ﺷ ناﺰ ﯿ ر ﺮ ﯾ ،تو ﻞﺧاد هﺪﺷ ﻪﺘﺨ
ﺑﯿ ﻣ طﻮﻄﺧ ﻞﺻﺎﻓ ﺪﺣ زا ﺮﺘﺸ ﯿﻧﺎ
ﯽ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ تو رد هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ
ﻣ دﺎﻤﺠﻧا ﺮﺛا رد ﻪﮐ اﺮﭼ ﯽ
او تو نﺪﺷ ﻪﺘﺴﮑﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯾ
دﺎﺠ
ﺗﻼﮑﺸﻣ ﯽ دﻮﺷ هﺎﮕﺘﺳد رد .
ﺎﺑ رﺎﺸﻓ نداد ﻪﻤﮐد دوﺮﺘﮑﻟا RUN
تودراو هﺪﺷ و ﻟﻮﮐ لﻮﻠﺤﻣ ﯿ
ﺎﻣد ﮓﻨ ي ﺷ ﯿ ﺎﭘ ار ﺮ ﯾﯿ و هدروآ ﻦ
دﺰﻧ ﻪﻄﻘﻧ رد هﺎﮕﺘﺳد ﯾ
ﮏ ﺮﻔﺻ ﻪﺑ كﻮﺷ °C
ﺮﺘﮑﻟا ﯾ ﮑ ﯽ ار ﻪﺑ ﺷ ﯿﺮ
مﺎﺧ دراو ﻣ ﯽ ﺎﻤﻧ ﯾ
،ﺪ ﻪﮐ رد اﯾ ﻦ ﻪﻈﺤﻟ ﺷ ﯿ مﺎﺧﺮ عوﺮﺷ ﻪﺑ دﺎﻤﺠﻧا
ﻪﻄﻘﻧ و هدﺮﮐ دﺎﻤﺠﻧا
ﺷ ﯿ ور ﺮﺑ مﺎﺧﺮ ي
ﻧﺎﻣ ﯿ و هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ رﻮﺘ
ﻣ ﺖﺋاﺮﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ ] 10 .[
2 - 3 - 5 - ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻐﺗ ﯿﯿ ﻣرﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تاﺮ ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺷ ﯿ مﺎﺧﺮ
) ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺮﻤﺨﻣ و ﮏﭙﮐ ، (
ﻣ ﺖﺸﮐ ﺖﻬﺟ ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ
، ﺤﻣ اﺪﺘﺑا ﯿ ﺖﺸﮐ ﻂ Plate Count Agar
ﺐﺴﺣﺮﺑ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد جرﺪﻨﻣ
ﺮﺑ ور ي ﺤﻣ ﯿ ﻬﺗ ﺖﺸﮐ ﻂ ﯿ
رد و هﺪﺷ ﻪ
ﺮﺘﺳا وﻼﮐﻮﺗا ﯾ
ﺪﺷ ﻞ . ﻬﺗ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﻗر ﻪﻠﻌﺷ رﺎﻨﮐ رد ﯿ
ﻞﺧاد ﻪﺑ و ﻪ
ﻠﭘﯿ رﻮﺗﺎﺑﻮﮑﻧا رد و هﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺖ 37°C
تﺪﻣ ﻪﺑ 3 هداد راﺮﻗ زور
شرﺎﻤﺷ هدﺎﻣآ ﺎﺗ ﺪﺷ ددﺮﮔ
. داﺪﻌﺗ ﻞﮐ ﻣ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﺎﻬﻤﺴ ﺮﺑ سﺎﺳا
داﺪﻌﺗ ﻪﻨﮔﺮﭘ ﻨﻠﮐ) ﯽ ( ﺎﻫ ﺮﺑ ﺎﻨﺒﻣ ي ﻪﺟرد ﺖﻗر
،ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ و
هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﺳا
. ﺳرﺮﺑ و ﺖﺸﮐ ﺖﻬﺟ ﯽ
،ﺮﻤﺨﻣ و ﮏﭙﮐ اﺪﺘﺑا
ﺐﺴﺣﺮﺑ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد جرﺪﻨﻣ
ﺮﺑ ور ي ﺤﻣ ﯿ
،ﺖﺸﮐ ﻂ Yeast
Extract Glucose Agar و هدﻮﻤﻧ ﻞﻤﻋ ،
فﺮﻇ ﻮﺘﺤﻣ ي ﺤﻣ ﯿ ﻂ
راﺮﻗ وﻼﮐ ﻮﺗا رد ،ﺖﺸﮐ ﺪﺷ هداد
ﺮﺘﺳا ﺎﺗ ﯾ ﻞ دﻮﺷ . ﺪﻌﺑ زا ﺮﺘﺳا ﯾ ﻞ
نﺪﺷ ﺤﻣ ﯿ ﻂ
،ﺖﺸﮐ ﯾ ﮏ ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﻠﭘ ﻞﺧاد ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘ ﯿ
ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺖ
هدﺮﮐ دوﺪﺣ رد و 15
ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﺤﻣ زا ﺮﺘ ﯿ و هﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ ﺖﺸﮐ ﻂ
ﺎﻣد رد ي 25°C
تﺪﻣ ﻪﺑ 5 راﺪﻬﮕﻧ زور ﯾ
ﺖﺳﺎﻫﺪﺸ . داﺪﻌﺗ ،ﺲﭙﺳ
ﻧﻮﻠﮐ ﯽ ﺘﻧ و هﺪﺷ شرﺎﻤﺷﺎﻫ ﯿ
ﺖﺳﺎﻫﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ ﻪﺠ .
ﺖﻬﺟ ﺖﺸﮐ و
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻠﮐ ﯿ ،مﺮﻔ 1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟ ﯿ ﻠﭘ ﻞﺧاد ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘ ﯿ
ر ﺖ ﯾ ﻪﺘﺨ هﺪﺷ و
،ﺲﭙﺳ 10 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺤﻣ زا ﺮﺘ ﯿ ﻂ ﺖﺸﮐ Violet Red Bile Agar ،
ﺎﻣد ﺎﺗ ﺲﭙﺳ و هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﺟ ﻪﮐ ي
45°C
ﻟا ﯽ 50°C
،هﺪﺷ ﮏﻨﺧ
ﻠﭘ ﻪﺑ ﯿ هﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﺖ ﺖﺳا
. ﺎﻣد رد ار نآ ،ﺲﭙﺳ ي
2°C
35± ﻪﺑ تﺪﻣ
30 ﻟا ﯽ 31 ﺖﻋﺎﺳ مﺮﮔ ﻪﻧﺎﺧ راﺬﮔ ي و هﺪﺷ ﻧﻮﻠﮐ داﺪﻌﺗ ،ﺲﭙﺳ ﯽ
ﺎﻫ
ﺘﻧ و هﺪﺷ شرﺎﻤﺷ ﯿ
دﺮﮔ ﺖﺋاﺮﻗ ﻪﺠ ﯾ
هﺪ ﺖﺳا ] 11 ، 12 ، 13 .[
2 - 4 - ﺳرﺮﺑ ﯽ و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻓ ﯿﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺖﺳﺎﻣ
ﻬﺗ ﯿ ﺷ ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪ ﯿ
ﺗ ﺮ ﯿ ﺎﻫ زﺎﮔ ﺎﺑ هﺪﺷ رﺎﻤ ي
ﻧ ﯿ و نژوﺮﺘ
د ي ﺴﮐا ﯿ ﻦﺑﺮﮐ ﺪ
2 - 4 - 1 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻣ ﯿ ﺳ ناﺰ ﯿ زﺮﻨ ﯾ ﺖﺳﺎﻣ ﺲ
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﮔﯿ
ﺳ يﺮ ﯿ زﺮﻨ ﯾ اﺪﺘﺑا ،ﺲ 25 ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ زﻮﺗ ﺎﻫ
ﯾ هﺪﺷ ﻦ
ﻓ زا ﺲﭙﺳ و ﯿ
يﺎﻣد ﺖﺤﺗ يﺬﻏﺎﮐ ﺮﺘﻠ 4°C
) ﻞﺧاد رد ﯾ ﺎﺑ لﺎﭽﺨ
ﺎﻣد ي 4°C
( تﺪﻣ رد 120 ﻗد ﯿ ﻫداد رﻮﺒﻋ ﻪﻘ ﺪﺸ
. زا هﺪﺷ اﺪﺟ مﺮﺳ
ﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﺖﺳﺎﻣ ﯿﻠ
ﯽ ﻟ ﯿ ﺮﺘ ﯾ ﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و هﺪﺷ ﺖﺷاددﺎ ﯿ
ناﺰ
ﺳ ﯿ زﺮﻨ ﯾ ﺑ ﺲ ﯿ هﺪﺷ نﺎ ﺖﺳا ] 14 .[
2 - 4 - 2 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻣ ﯿ و ناﺰ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﺖﺳﺎﻣ ﻪﺘ
ﻣﯿ و ناﺰ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﺮﻫﺎﻇ ﻪﺘ ي و زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯾ
ﻔﮐوﺮﺑ ﺮﺘﻣﻮﮑﺴ ﯿ
رد ،ﺪﻠ
25°C
ﭙﺳا و ﯿ هرﺎﻤﺷ لﺪﻨ 64
رد ، ﺸﺧﺮﭼ ﺖﻋﺮﺳ ﯽ
60rpm ﺲﭘ و
نﺎﻣز تﺪﻣ زا 30
ﻧﺎﺛ ﯿ هزاﺪﻧا ﻪ ﮔﯿ ﺮ ي هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺒﻗ ﺖﺳﺎﻣ يﺎﻫ
هزاﺪﻧا زا ﮔﯿ و يﺮ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ياﺮﺑ ،ﻪﺘ ﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ ،ﺖﻓﺎﺑ نﺪﺷ ﺖﺧاﻮﻨﮑ
ﯾ ﻗد ﮏ ﯿ هﺪﺷ هدز ﻢﻫ ﻪﻘ ﺪﻧا
. هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺤﻣ يﺎﻣد رد يﺮ ﯿ
مﺎﺠﻧا ﻂ
هﺪﺷ ﺖﺳا ] 15 .[
2 - 4 - 3 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻣ ﯿ ﺳا ناﺰ ﯿ ﺪ ﯾﺘ ﺖﺳﺎﻣ ﻪ
هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺳا ﯿ ﺪﯾ ﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ ،ﺖﺳﺎﻣ ﻪﺘ ﯽ
ا ﯾ هرﺎﻤﺷ ،ناﺮ ﺎﻫ
ي
2852 ، 10 ور ﺮﺑ ار ﺖﺳﺎﻣ مﺮﮔ ي
نآ نزو ﻢﻫ و هدﺮﮐ نزو وزاﺮﺗ
ﻟﺎﺘﻓ ﻞﻨﻓ هﺮﻄﻗ ﻪﺳ و هدﺮﮐ ﻪﻓﺎﺿا ﺮﻄﻘﻣ بآ ﯿ
ﻦ 5/
0 ﻪﻓﺎﺿا ﺪﺻرد
ﻧرود دﻮﺳ ﺎﺑ و هﺪﺷ ﯿ
ﮏ N/9
ﺗﯿ هﺪﺷ ﺮﺘ ﺗرﻮﺻ ﮓﻧر رﻮﻬﻇ ﺎﺗ و ﯽ
ﻪﻣادا ﯾ ﺖﻓﺎ . داﺪﻌﺗ ﯾ ﮏ ﻣ ﻢﻫد ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺎﻫﺮﺘ ي ﻓﺮﺼﻣ دﻮﺳ ﯽ
ﺳا ، ﯿ ﺪﯾ ﻪﺘ ﺷ
ﯿ ﻧرود ﻪﺟرد ﺐﺴﺣﺮﺑ ار ﺮ ﯿ
ﻣ نﺎﺸﻧ ﮏ ﯽ
ﺪﻫد لﻮﻠﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ
دﻮﺳ 1/
0 ﺌﻟﺎﺘﻓ ﻞﻨﻓ فﺮﻌﻣ رﻮﻀﺣ رد و لﺎﻣﺮﻧ ﯿ
مﺎﺠﻧا ﻦ
هﺪﺷ ﺖﺳا ] 16 .[
2 - 4 - 4 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻧوﺪﻫ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ ﯿ
ﮏ 5 ﺘﻣا ﯿ زﺎ ي
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺖﺳا
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ 10 ﺮﻔﻧ ﺎﻨﺻ سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ هﺪﺷ ﺪﻧا . زرا ﯾ بﺎ ﺎﻫ 6 و دﺮﻣ ﺮﻔﻧ 4
هزﺎﺑ و هدﻮﺑ ﻢﻧﺎﺧﺮﻔﻧ
ﻨﺳ ﯽ زرا ﯾ بﺎ ﺑ ﺎﻫ ﯿ ﻦ 28 - 35 هدﻮﺑ لﺎﺳ ﺪﻧا . ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ي زرا درﻮﻣ ﯾﺑﺎ ﯽ
ﺬﭘ و ﮓﻧر ،ﻢﻌﻃ ،ﺮﻄﻋ ،ﺖﻓﺎﺑ ﻞﻣﺎﺷ ﯾ
ﻠﮐ شﺮ ﯽ دﻮﺑ لﻮﺼﺤﻣ .
هﻮﺤﻧ
ﺘﻣا ﯿ زﺎ ﻫد ﯽ ا ﻪﺑ ﯾ ﻣ ترﻮﺻ ﻦ ﯽ
اراد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻼﻣﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ي
5 ﻣا ﺘﯿ ،زﺎ
اراد ﺐﺳﺎﻨﻣ ي
4 ﺘﻣا ﯿ
،زﺎ اراد ﻂﺳﻮﺘﻣ ي
2 ﺘﻣا ﯿ
،زﺎ اراد ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ي
2
ﺘﻣا ﯿ اراد ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻼﻣﺎﮐ و زﺎ ي
1 ﺘﻣا ﯿ ﻣ زﺎ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 17 .[
2 - 4 - 5 - ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ يرﺎﻣآ ﻞ
ا رد ﯾ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ رﺎﻣآ حﺮﻃ زا
ي ﮐﺮﺗ ﯿﺒ ﯽ ) Combined
Design ( اﺮﺑ ي ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ ﺋﺰﺟود طﻮﻠﺨﻣ ﺮ ﯽ
ﺎﻫزﺎﮔﺪﺻرد زا
) 100 - 0 ﺪﺻرد ( نﺎﻣز و ﺎﻫزﺎﮔ لﺎﻤﻋا )
15 - 9 ﻗد ﯿ ﻪﻘ ( ﺮﺑ ور ي
ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻣ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺷ ﯿ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮ ﺖﺳا
. داﺪﻌﺗ
15 ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯿ ﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ مﺎﺧﺮ ﯿ
د زﺎﮔ ﺮ ي ﺴﮐا ﯿ ﻧ و ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ
ﻖﺒﻃ نژوﺮﺘ
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1،
ﺎﻣزآ حﺮﻃ ﯾ ﺸ ﯽ ﺷ ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﯿ
ﺎﻫﺮ ي ﺗ ﯿ رﺎﻤ
ﻟﺎﻧآ درﻮﻣ هﺪﺷ ﯿ
ﺷ ﺰ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻣ و ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﺳا
. زا ﺲﭘ
لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺺﺧﺎﺷ
،ﺎﻫ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد 2
دﺪﻋ شور زا ، ي
اﺮﺑ ي
ﯾ اﺮﺷ ﻦﺘﻓﺎ ﯾ ﻬﺑ ﻂ ﯿ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨ ﺖﺳا
. زﺎﺳ لﺪﻣ ﺖﻬﺟ ي
و
ﻟﺎﻧآ ﯿ ﺎﻫﺰ ي رﺎﻣآ ي ﻬﺑ و ﯿ زﺎﺳ ﻪﻨ ي ﺎﻄﺧ ﺢﻄﺳ رد ي
5 % ﻂﺳﻮﺗ
مﺮﻧ راﺰﻓا ) Design Expert10 (
هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا
.
Table 1 Experimental design for gas flushing of raw milk samples
Component1 Component 2 Factor 3
Run CO2 (%) N2 (%) C:Time(min)
1 0 100 12
2 100 0 15
3 75 25 13.5
4 100 0 9
5 25 75 10.5
6 50 50 12
7 100 0 15
8 50 50 15
9 100 0 12
10 100 0 9
11 0 100 9
12 25 75 13.5
13 0 100 15
14 0 100 9
15 50 50 9
3 - 4 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ
3 - 4 - 1 - ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻐﺗ ﯿﯿ تاﺮ ﺷﯿpH مﺎﺧﺮ
ﺖﻓا ﺷ pH ﯿ ﺎﭘ رد مﺎﺧﺮ ﯾ
راﺪ ي ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻦ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿ ﻘﺘﺴﻣ ﺶﻘﻧ مﺎﺧﺮ ﯿﻤ
ﯽ
دراد . ﺮﺑ ﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﯾ ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ رﺎﻣآ ﺰ ي ) هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
( ﺛﺎﺗ ، ﯿ نﺎﻣاﻮﺗ ﺮ
ﺎﻫزﺎﮔ ي ) CO2
( و ) N2
( ﺮﺑ ور ي ﺷ pH ﯿ مﺎﺧﺮ ﻨﻌﻣ ﯽ راد
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) p˂0.05 .(
ﺳرﺮﺑ ﯽ رادﻮﻤﻧ ﻞﮑﺷ سﺎﺳاﺮﺑpH
ﯾ ﮏ
ﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﯽ
ﻧﺎﻣز ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯽ
ﻣ ﻪﮐ ﯿ د ناﺰ ي ﺴﮐا ﯿ ﺪﺣ رد ﻦﺑﺮﮐﺪ
ﺮﻔﺻ ﻣ ﻼﺑﺎﻘﺘﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﯿ
ﻧ ناﺰ ﯿ ﺪﺣ رد نژوﺮﺘ 100
% ﺪﺷﺎﺑ pH
ﺷ ﯿ دوﺪﺣ رد مﺎﺧﺮ 7/
6 ﺒﻃ ﻪﻨﻣاد ﯿﻌ ﯽ ﺷ pH ﯿ رﺪﺗ ﻪﺑ و هدﻮﺑ مﺎﺧﺮ ﯾ
ﺞ
اﺰﻓا ﺎﺑ ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ د ناﺰ ي ﺴﮐا ﯿ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ و ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ
ﻧ ناﺰ ﯿ
،نژوﺮﺘ pH
ﺷ ﯿ ﻧ مﺎﺧﺮ ﯿ ﻨﻌﻣ ﺖﻓا ﺰ ﯽ راد ي ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ .
ﻧﺎﻣز ﯽ ود ﺮﻫ ﺪﺻرد ﻪﮐ
ﺪﺣ رد زﺎﮔ 50
%
،ﺪﺷﺎﺑ هدوﺪﺤﻣ رد pH
9/
5 ﻣ ﯽ اﺰﻓا ﺎﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﯾ
ﺶ
د ي ﺴﮐا ﯿ هدوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻦﺑﺮﮐﺪ 100
%،
ﺷ pH ﯿ ﻪﺑ مﺎﺧﺮ 82 /5 ﭘ ﺖﻓا ﯿ اﺪ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﻟﺎﻧآ لوﺪﺟ ﻖﺒﻃ ﯿ
راو ﺰ ﯾ ﮔ ودﺮﻫ ،ﺲﻧﺎ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ زﺎ
، pH
اراد ي ﺻﺎﺧ ﯿ ﻧﻮﮔﺎﺘﻧآ ﺖ ﯿ ﺘﺴ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ . دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﺛا رد CO2
، pH
ﺤﻣ ﯿ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻂ ﯽ
ﯾ ﺪﺑﺎ . د نﺪﺷ ﻞﺣ ي
ﺴﮐا ﯿ زﺎﮔ ﻦﺑﺮﮐﺪ ي
رد ﯾ ﮏ
ﺑآزﺎﻓ ﯽ ﺎﻫﺎﻣد رد ي ﺎﭘ رﺎﺸﻓ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﯾﯿ
ﺮﻨﻫ نﻮﻧﺎﻗ زا ﻦ ي
ﻌﺒﺗ ﯿ ﺖ
ﻣ ﯽ ﺖﻓا ﺐﺒﺳ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﺤﻣ pH
ﯿ ﻣ ﻂ ﯽ ددﺮﮔ . ندوﺰﻓا ﺎﺑ CO2
،
ﺷpH ﯿ ﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﺮ ﯿ ﺋزﺎﮐ و هدﺮﮐ اﺪ ﯿ
ﻦ ﺎﻫ ﻣ زا ﯿ راﺪﻘﻣ و هﺪﺷ اﺪﺟ ﻞﺴ
ﺴﻠﮐ ﯿ اﺰﻓا تﺎﻔﺴﻓ و لﻮﻠﺤﻣ ﻢ ﯾ
ﭘ ﺶ ﯿ ﻣ اﺪ ﯽ ﺪﻨﮐ . نارﺎﮑﻤﻫ و ﺶﻧﺎﻣ
) 2010 ( ﻧ ﻪﮐ دﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﯿ
زﺎﮔ ،نژوﺮﺘ ي
ﺜﻨﺧ ﯽ اﺮﺑ ي ﺎﻌﻣ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ ﯾ
ﺐ
د زا هدﺎﻔﺘﺳا ي
ﺴﮐا ﯿ ﺖﺳا ﻦﺑﺮﮐﺪ ]
18 [.
ﺷpH ﯿ ﺎﻬﺘﻧا و اﺪﺘﺑا رد مﺎﺧﺮ ي
ﺎﻣزآ ﺮﻫ ﯾ ﺮﻃ زا ﺶ ﯾ ﻖ ﯾ ﮏ ﺮﺘﻣpH
هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي هﺪﺷ ﺎﻣد ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ،ﺖﺳا ي
راﺪﻬﮕﻧ ي
و ﻟواpH ﯿ ﺷﻼﻓ ،ﻪ ﯿ ﺮﺟ خﺮﻧ رد ﮓﻨ ﯾ
ﺮﺗﻻﺎﺑ نﺎ ) N2
( ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺎﺑ ﻪﺴ
اﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺪﻫﺎﺷ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯾ
زا ﺮﺘﻤﮐ ﺶ 2/
0 ﺪﺣاو ي رد ﺷpH ﯿ مﺎﺧﺮ
هﺪﺷ ﻐﺗ و ﺖﺳا ﯿﯿ
ﻨﻌﻣ ﺮ ﯽ راد ي رد هﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ pH ﺖﺳا
و
دﺎﻘﻣ ﯾﺮ ﺎﻬﺘﻧا ردpH ي ﺎﻣزآ ﯾ هدﻮﺑ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ﺶ ﺪﻧا
. ﮑﺗﺎﻫ ﯿ ﺰﻨ
نارﺎﮑﻤﻫ و )
2006 ( ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ
، pH ﮑﻔﺗ ﺐﺒﺳ ﯿ ﮏ
ﻣﯿ ﻞﺴ ﺎﻫ ي زﺎﮐ ﯾﯿﻨ ﯽ ﺎﻬﻧ ﻪﮐ هﺪﺷ ﯾ
زﺎﺳدازآ ﺎﺘ ي ﮏﻤﻧ ﺎﻫ ي و تﺎﻔﺴﻓ
ﺴﻠﮐ ﯿ ﺑآ زﺎﻓ رد ار ﻢ ﯽ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ لﺎﺒﻧﺪﺑ ]
19 [ .ا ﯾ اﺰﻓا ﻦ ﯾ رد ﺶ
ﻄﺧ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﯽ
ﺷ دﺎﻤﺠﻧا ﻪﻄﻘﻧ ﯿ
ﻣ ﺮ ﯽ ددﺮﮔ .
ﺎﭘﺎﻧ ﯾ راﺪ ي ﻣ ﯿ ﻞﺴ ﺎﻫ ي ﺋزﺎﮐ ﯿﻨ ﯽ ﺘﻧ رد ﯿ اﺰﻓا ﻪﺠ ﯾ د ﺶ ي ﺴﮐا ﯿ زا ﻦﺑﺮﮐﺪ
اﺰﻓا ﺮﻈﻧ ﻪﻄﻘﻧ ﯾ
لﺪﺒﻣ رد تﺎﺑﻮﺳر ﺶ ﺎﻫ
ي ﺗراﺮﺣ ﯽ ﻪﺤﻔﺻ ا ي ﻃ ﯽ اﺮﻓ
ﯾ ﺗراﺮﺣ ﺪﻨ ﯽ ناﺮﮕﻧ ﻪﺘﮑﻧ ، هﺪﻨﻨﮐ
ا ي دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ]
18 .[
ﺎﺘﻧ ﯾ نﺎﺸﻧ ﺞ
ﻣ ﯽ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯾ
د ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ي
ﺴﮐا ﯿ ﺷ رد ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ
،مﺎﺧﺮ ﺷﯿpH ﺮ
ﻧﯿ ﺤﻣ و ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﻓا ﺰ ﯿ
ﺳا ﻂ ﯿ ﺪ ي ﻣ ﯽ ددﺮﮔ .
0 100
25 75
50 50
75 25
100 0 A: CO2
B: N2
pH
5.6 5.8 6 6.2 6.4 6.6 6.8
Two Component Mix
Fig 1 Effect of mixture of gases on pH of raw milk samples
3 - 4 - 2 - ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻐﺗ ﯿﯿ ﺳا تاﺮ ﯿ ﺪ ﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ مﺎﺧﺮ
هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺳا ﯿ ﺪﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ ،ﺮ ﯾ ﮑ ﯽ ﻢﻬﻣ زا ﺮﺗ ﯾ ﺺﺧﺎﺷ ﻦ ﺎﻫ
ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ ﺷ ﯿ ﺮ
ﻣ ﯽ اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯾ
ﺳا ﺶ ﯿ ﺪﯾ ﺎﭘ ،ﻪﺘ ﯾ راﺪ ي ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻦ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺮ
ﻣ ﺮﺘﻤﮐ تراﺮﺣ ﯽ
دﻮﺷ . ﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﯾ
ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ رﺎﻣآ ﺰ ي ﺛﺎﺗ ، ﯿ نﺎﻣاﻮﺗﺮ
د ي ﺴﮐا ﯿ ﻧ و ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ
ور ﺮﺑ نژوﺮﺘ ي
ﺳا ﯿ ﺪﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ ﻨﻌﻣ مﺎﺧﺮ ﯽ راد
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) p˂0.05 .(
هرﺎﻤﺷ ﻞﮑﺷ ﻖﺒﻃ 2
ﺳا ، ﯿ ﺪﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ ،مﺎﺧﺮ
ﻧﺎﻣز ﯽ ﻧ ﻪﮐ ﯿ ﻣ رد نژوﺮﺘ ﯿ
ناﺰ 100 % هدوﺪﺤﻣ رد ،ﺪﺷﺎﺑ 14
ﻪﺟرد
ﻧرود ﯿ هدﻮﺑ ﮏ رﺪﺗ ﻪﺑ و ﯾ اﺰﻓا ﺎﺑ ﺞ ﯾ د ﺪﺻرد ﺶ ي
ﺴﮐا ﯿ ﻪﺑ ﻦﺑﺮﮐﺪ
ﺖﻤﺳ 100 % ﺳا ﯿ ﺪﯾ ﻪﺑ ﻪﺘ 44 ﻧرود ﻪﺟرد ﯿ
اﺰﻓا ﮏ ﯾ ﺶ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﺖﺳا .
ﻧﺎﻣز ﯽ دوﺪﺣ ردﺎﻫزﺎﮔ ﺪﺻرد ﻪﮐ 50
% ﺳا ،ﺪﺷﺎﺑ ﯿ ﺪﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ رد مﺎﺧﺮ
دوﺪﺣ 37 ﻧرود ﻪﺟرد ﯿ
ﻣ ﮏ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
رﺰﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯾ
ﻧ زﺎﮔ ﻖ ﯿ ﺷ ﻪﺑ نژوﺮﺘ ﯿ
ﻐﺗ ،مﺎﺧﺮ ﯿﯿ ﺮ ي ﺳا رد ﯿ ﺪﯾ ﻪﺘ
ﺷ ﯿ ﺎﺑ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ مﺎﺧﺮ راﺪﻬﮕﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ي ﺷ ﯿ ﺎﻣد رد مﺎﺧﺮ ي
4°C
،
ﻐﺗ ﯿﯿ ﺮ ي ﺳا رد ﯿ ﺪﯾ هﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺘ ﺖﺳا
] . 20 .[
زﺎﮔ نﺪﺷ ﻞﺣ
د ي ﺴﮐا ﯿ ﺤﻣ رد ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ
ﺎﻣ ﻂ ﯾ اﺰﻓا ﺐﺒﺳ ،ﻊ ﯾ
ﺶ ﺳا ﯿ ﻨﺑﺮﮐ ﺪ ﯿ رد ﮏ
ﺤﻣ ﯿ ﺎﻣ ﻂ ﯾ اﺰﻓا و ﻊ ﯾ ﺳا ﺶ ﯿ ﺪﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ ﻣ مﺎﺧﺮ ﯽ ددﺮﮔ اﺰﻓا . ﯾ ﺳا ﺶ ﯿ ﺪﯾ ﻪﺘ
ﺷ ﯿ ﺳﻮﺑ ﺮ ﯿ ندوﺰﻓا ﻪﻠ CO2
ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﺎﻫ ي ﻧﺎﻣز ﯽ 24 رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﻪﺘﻋﺎﺳ
ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﯽ ﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺮﺛا ﯽ
ﻣ ﺪﺷر ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ا ﯾ رد ار زﺎﮔ ﻦ 2/
6:
وpH 6 : ﺳا ﺎﺑ،pH ﯿ ﺪ ي ﺤﻣ نﺪﺷ ﯿ ﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﻂ ﯽ ﺪﻫد . د ي ﺴﮐا ﯿ ﻦﺑﺮﮐﺪ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ رﺎﺸﻓ ﺖﺤﺗ ﯾ
ﺳا ﻞﻣﺎﻋ ﮏ ﯿ
ﺪ ي ﺷ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ ﯿ
ﻪﻓﺎﺿا ﺮ
هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻐﺗ ﯿﯿ ﻓ تاﺮ ﯿﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻃ رد ﻪﮐ ﯽ ﺳا ﯿ ﺪ ي ﺎﺑ ندﺮﮐ
CO2
ﻣ قﺎﻔﺗا ﯽ ﺗ ،ﺪﺘﻓا ﺮﻘ ﯾ شور ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺎﺒ ﺎﻫ
ي ﺳا لواﺪﺘﻣ ﯿ
ﺪ ي
ﻣ ندﺮﮐ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻧﺎﻣز ﯽ ﻪﮐ CO2
ﺑآ زﺎﻓرد ﯽ ﺳا،ددﺮﮔ ﻞﺣ ﯿ
ﺪﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ ﺮ
اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ ] 21 .[
رد ﻃ ﯽ ندوﺰﻓا CO2
ﺶﻫﺎﮐ ، اﺰﻓا و pH
ﯾ ﺶ
ﺳا ﯿ ﺪﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ
،ﺮ ﺚﻋﺎﺑ اﺪﺟ نﺪﺷ ﺴﻠﮐ ﯿ ﻢ تﺎﻔﺴﻓ ﺋﻮﻠﮐ ﯿ ﺪ ي و د ﯾ ﺮﮕ
ﮏﻤﻧ ﺎﻫ ي ﺋﻮﻠﮐ ﯿ ﺪ ي زا ﻣ ﯿ ﻞﺴ ﺎﻫ ي ﺋزﺎﮐ ﯿ ﻦ و دورو ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻞﺧاد زﺎﻓ
ﻣﺮﺳ ﯽ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﻧﯿ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نژوﺮﺘ ﯾ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و دوﺪﺤﻣﺎﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﮏ
ﯾ هدﺎﻣ ﮏ GRAS ﻣ ﯽ ﺳ رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯿ
ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﻧﺎﮔرا ﺪ ﯿ ﻧ ﮏ ﯿ ﺰ
اراد و هدﻮﺑ زﺎﺠﻣ ي
اﺰﻣ ﯾﺎ ي دﺪﻌﺘﻣ ي ﻣ ﯽ ﻐﺗ و ﺪﺷﺎﺑ ﯿﯿ ﺮ ي ﺳا رد ﯿ ﺪﯾ ﻪﺘ
ﺷ ﯿ دراﺪﻧ مﺎﺧﺮ .
اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﯾ
ﺶ
د ﺪﺻرد ي ﺴﮐا ﯿ ﺤﻣ رد ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ
ﺎﻣ ﻂ ﯾ ﻊ اﺰﻓا و ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ ﺳا ناﺰ ﯿ ﺪ ﻨﺑﺮﮐ ﯿ ﮏ
ﺳا ،لﻮﻠﺤﻣ رد ﯿ
ﺪﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿﺮ مﺎﺧ اﺰﻓا ﯾ و ﺶ ﺶﻫﺎﮐ pH
ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﺖﺳا ] 22 .[
ﻣ ،اﺬﻟ ﯿ د زﺎﮔ ﺖﻈﻠﻏ ناﺰ ي
ﺴﮐا ﯿ ﺷ رد ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯿ
،مﺎﺧﺮ
ﺳا رد ﯿ ﺪﯾ ﻘﺘﺴﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﺘ ﯿ
اﺰﻓا ﺐﺒﺳ و ﻪﺘﺷاد ﻢ ﯾ
ﺳا ﺶ ﯿ ﺪﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ مﺎﺧﺮ
هﺪﺷ ﺖﺳا .
0 100
25 75
50 50
75 25
100 0 A: CO2
B: N2
Acidity(oD)
10 20 30 40 50
Two Component Mix
Fig 2 Effect of mixture of gases on acidity of raw milk samples
3 - 4 - 3 - ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻐﺗ ﯿﯿ ﺷ دﺎﻤﺠﻧا ﻪﻄﻘﻨﺗاﺮ ﯿ
مﺎﺧﺮ ) (FP
ﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﯾ
ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ رﺎﻣآ ﺰ ي ﺛﺎﺗ ، ﯿ زﺎﮕﻧﺎﻣاﻮﺗ ﺮ ﺎﻫ
ي ) CO2
( و ) N2
( ﺮﺑ
ﺷ دﺎﻤﺠﻧا ﻪﻄﻘﻧ ﯿ
ﻨﻌﻤﻣﺎﺧﺮ ﯽ ﻣ راد ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) p˂0/05 .(
ﺎﺘﻧ ﯾ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﺞ
ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺑ ﻣ ﺺﺨﺸﻣ دﺎﻤﺠﻧا ﯽ
ﺎﻣز ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﻧ
ﯽ ﻧ زﺎﮔ ﺪﺻرد ﻪﮐ ﯿ
رد نژوﺮﺘ
ﺪﺣ 100 % ﻪﻄﻘﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺷ دﺎﻤﺠﻧا
ﯿ دوﺪﺣ رد مﺎﺧﺮ 545
/0 ترﻮﻫ – -
ﻣ تو ﯽ ﻧﺎﻣز و ﺪﺷﺎﺑ ﯽ
د زﺎﮔﺪﺻرد ﻪﮐ ي
ﺴﮐا ﯿ ﻪﺑﺮﻔﺻ زا ﻦﺑﺮﮐﺪ 50
%
ﻣ ﯽ ﻪﻄﻘﻧ ﺪﺳر ﺷ دﺎﻤﺠﻧا ﯿ ﻪﺑ مﺎﺧﺮ 620 / 0 - ترﻮﻫ ﻣ تو ﯽ ﺪﺳر ﻖﺒﻃ .
ﻞﮑﺷ رادﻮﻤﻧ 3
ﻧﺎﻣز ، ﯽ ﻧ زﺎﮔ ﺪﺻرد ﻪﮐ ﯿ
و هدﻮﺑ ﺮﻔﺻ ﺪﺣ رد نژوﺮﺘ
د زﺎﮔ ي ﺴﮐا ﯿ ﻪﺑ ﻦﺑﺮﮐﺪ 100
% ﻣ ﯽ ﻪﻄﻘﻧ ،ﺪﺳر اﺰﻓا ﺪﻧور دﺎﻤﺠﻧا
ﯾ ﺸ ﯽ
ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺑ و ﻪﺘﺷاد دﺎﻤﺠﻧا
630 /0 - ﻣ تو ترﻮﻫ ﯽ
ﺪﺳر . ﺖﻓا ﺎﺑ وpH ﺮﺨﺗ
ﯾ ﺌﺗوﺮﭘ نﺪﺷ هرﻮﺗﺎﻧد و ﺐ ﯿ
ﻦ ﺎﻫ ي ﻣﺮﺳ ﯽ اﺰﻓا ﺎﺑ و ﯾ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ
ﮏﻤﻧ ﻣﺮﺳ زﺎﻓ رد ﺎﻫ ﯽ
هاﺮﻤﻫ ، ﺎﺑ ﺳا ﯿ ﺪ ﻨﺑﺮﮐ ﯿ ﮏ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺰﺠﺗ
ﯾﻪ
هﺪﺷ ﻪﻄﻘﻧ ،نآ اﺰﻓا ﺎﺑ دﺎﻤﺠﻧا ﯾ
ﺳا ﺶ ﯿ ﺪﯾ ﭘ ﺖﻓا ﻪﺘ ﯿ ﻣ اﺪ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﺷ رد ﯿ ﺮ
ﺳا ﯿ ﺪ ي د ﺎﺑ هﺪﺷ ي
ﺴﮐا ﯿ ﻧﺎﻣز ،ﻦﺑﺮﮐﺪ ﯽ
ﻪﮐ راﺪﻘﻣ ﺎﺗ pH 6
ﺎﭘ ﯾﯿ ﻦ
ﻣ ﯽ آﯾ ﺌﺗوﺮﭘ ﺪ ﯿ ﻦ ﺎﻫ ي ﻣﺮﺳ ﯽ ز ﺪﺣ ﺎﺗ ﯾ
دﺎ ي ﻣ هرﻮﺗﺎﻧد ﯽ
ﺪﻧﻮﺷ .
ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻦ ﻪﻄﻘﻧ دﺎﻤﺠﻧا– ﺷ ﯿﺮ ﺎﭘ ﯾﯿ ﻦ ﻣ ﯽ آﯾ ﺪ ﻪﮐ ﻪﺑ ﺮﻃﺎﺧ اﺰﻓا ﯾ ﺶ
ﺖﻈﻠﻏ ﮏﻤﻧ ﺎﻫ ﻣﺮﺳزﺎﻓرد ﯿ ﺸ ﯿ ﺳاﺎﺒﻫاﺮﻤﻫﺮ ﯿ
ﺪ ﻨﺑﺮﮐ ﯿ ﮏ و تﻻﻮﺼﺤﻣ
ﺰﺠﺗ ﯾﻪ هﺪﺷ نآ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . اﺰﻓا ﯾ ﻤﺸ ﯿ ﺌﺗوﺮﭙﻧاﺰ ﯿ ﻦ ﺎﻫ ﯾ ﻣﺮﺴ ﯿ ﺋزﺎﮐﻮ ﯿ ﻦ ﺎﻫ
ﻓﺮﻇ ﯿ ﺖ ﺮﻓﺎﺑ ي ﺷ ﯿ و ﺮ اﻮﺘﺤﻣ ي داﻮﻣ ﻧﺪﻌﻣ ﯽ ﺪﻧﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﺑ ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻦ ار
اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﻣ ﯽ ﺪﻨﻫد . رد ﺖﻈﻠﻏ د ي ﺴﮐا ﯿ ﻦﺑﺮﮐﺪ ﻪﺑﺎﺸﻣ رد ﺷ ﯿﺮ ﺎﺑ
اﻮﺘﺤﻣ ي ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻦ ﻣﺮﺳ ﯽ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾﺎ ﺋزﺎﮐ ﯿ ﻦ ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻐﺗ ﯿﯿ تاﺮ
ﺮﺗﻻﺎﺑ pH ﺖﺳا و ﺶﻫﺎﮐ ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ي رد ﻪﻄﻘﻧ دﺎﻤﺠﻧا ﺷﯿ ﺮ خر
ﻣ ﯽ ﺪﻫد ] 18 .[
ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ﻧ ﻪﮑﻨ ﯿ نژوﺮﺘ ﯾ ﺜﻨﺧ زﺎﮔ ﮏ ﯽ
ﻣ ﯽ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺛﺎﺗ ﯿﺮ ي رد ﻪﻄﻘﻧ ﺷ دﺎﻤﺠﻧا ﯿ ﻟﺎﻧآ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ مﺎﺧﺮ ﯿ
ﺎﻫﺰ ي ،ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
اﺰﻓا ترﻮﺻ رد ﯾ
ﺎﺗ زﺎﮔ ﺪﺻرد ﺶ 100
% ﻐﺗ ﯿﯿ ﺮ ي ﻪﻄﻘﻧ رد دﺎﻤﺠﻧا
دراﺪﻧ ] 23 .[
ﺖﻓا ﺎﺑ ﺮﺨﺗ ،pH
ﯾ ﺌﺗوﺮﭘ نﺪﺷ هرﻮﺗﺎﻧد و ﺐ ﯿ
ﻦ ﺎﻫ ي
ﻣﺮﺳ ﯽ و اﺰﻓا ﺎﺑ ﯾ ﮏﻤﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺶ ﻣﺮﺳ زﺎﻓ رد ﺎﻫ
ﯽ هاﺮﻤﻫ ﺎﺑ ﺳا ﯿ ﺪ
ﻨﺑﺮﮐ ﯿ ﮏ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺰﺠﺗ
ﯾﻪ هﺪﺷ ﻪﻄﻘﻧ نآ اﺰﻓا ﺎﺑ دﺎﻤﺠﻧا ﯾ
ﺶ
ﺳا ﯿ ﺪﯾ ﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺘ ﯿ ﻣ اﺪ ﯽ ﺪﻨﮐ ] 24 [ .
0 100
25 75
50 50
75 25
100 0 A: CO2
B: N2
FP
540 560 580 600 620 640
Two Component Mix
Fig 3 Effect of mixture of gases on freezing point of raw milk samples
3 - 4 - 4 - ﺳرﺮﺑ ﯽ ﻐﺗ ﯿﯿ ﺳا تاﺮ ﯿ ﺪ ﯾ ﺷ ﻪﺘ ﯿ مﺎﺧﺮ 24 ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ
رﺰﺗ ﯾ ﺎﻫزﺎﮔ ﻖ
ﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯾ
ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ رﺎﻣآ ﺰ ي ﺳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯿ
ﺪﯾ ،ﻪﺘ 24 ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ
ﻨﻌﻣ زا نﺎﺸﻧ ﯽ
زﺎﮔﺮﺛا ندﻮﺑ راد ﺎﻫ
ي ) CO2
( و ) N2
( ورﺮﺑ ي ﺳا ﯿ ﺪﯾ ﻪﺘ
ﺷ ﯿ ،مﺎﺧﺮ 24 ﻣ ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ ) p˂0/05 .(
ﺎﺘﻧ ﯾ رﺎﻣآ ﺞ ي نﺎﺸﻧ
