ﺮان ﯾا ﯽﯾ ﻏﺬا ﻊﯾ ﺻﻨﺎ و ﻋﻠﻮم ﻣﺠﻠﻪ

(1)

هﺪﻧز ﻧﺎﻣ ﯽ ﺑ ﯿ ﻔﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ز ﺲ ﯾ ﺘﮐﻻ ﻪﻧﻮﮔﺮ ﯿ

ﻨﺘﺴﺑ رد ﺲ ﯽ

ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ ﯾ ﯽ وﺎﺣ ي ﺷ ﯿﺮ ﯾ ﻦ ﻮﺘﺳا هﺪﻨﻨﮐ ﯾﺎ

ﻘﺤﺳا زﺎﻨﻠﮔ ﯽ

ﻮﮐﺎﻣ ﯾ

1ﯽ ﺴﺣ ﺪﻤﺤﻣ ، ﯿ

ﻖﺛﻮﻣ ﻦ

2

*

1 - ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽ ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ﺪﺷرا ﯾ

اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺮﺘﺴﺒﺷ ﺪﺣاو ، ﯽ

ا ،ﺮﺘﺴﺒﺷ ، ﯾ ناﺮ .

2 - ﺮﺘﮐد ي ﺼﺼﺨﺗ ﯽ اﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯾ

ﯽ ﺸﻧاد ، ﯿ ﮑﺷﺰﭙﻣاد هوﺮﮔ رﺎ ﯽ

ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺮﺘﺴﺒﺷ ﺪﺣاو ، ﯽ

ا ،ﺮﺘﺴﺒﺷ ، ﯾ ناﺮ .

تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ

ﮑﭼ

ﯿ هﺪ

رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺎﻫ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :

رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 18 / 11 / 1399

رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 22 / 04 / 1400

تﺎﻤﻠﮐ ﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ ﯾ ﯽ ،

ﻮﺘﺳا ﯾ ،ﺎ

ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ

،ﮏ

ﺑﯿﻔ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ز ﺲ ﯾ ﺘﮐﻻ ﻪﻧﻮﮔﺮ ﯿ

ﺲ .

DOI: 10.52547/fsct.18.09.06

لﻮﺌﺴﻣ

تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ : [email protected]

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﻟد ﻪﺑ ﯿ ﻠﺑﺎﻗ ﻞ ﯿ ز ﺖ ﯾ ﺎﻘﺑ دﺎ ي ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﺴﺣ صاﻮﺧ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ نآ ندﻮﺑ راﺪﻓﺮﻃﺮﭘ و نآ رد ﺎﻫ ﯽ

و ﯾ ،هﮋ

ﺤﻣ ﯿ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻂ ﯽ اﺮﺑ ي ﺑوﺮﭘ لﺎﻘﺘﻧا ﯿ

ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﺖﺳا نﺪﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ .

ا زا فﺪﻫ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯽ

ﻟﻮﺗ نﺎﮑﻣا ـﯿ

ﻨﺘﺴـﺑ ﺪ ﯽ

ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ ﯾ ﯽ ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﻮﺘﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﮏ ﯾ

ﻣ ﺎ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻣﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺮﮑﺷ ناﺰ ﯿ

ﺎﭘ نﻮ ﯾ ﻨﺘﺴﺑ ﻪ ﯽ ﺎﻫﺪﺻرد رد ي

ﻒﻠﺘﺨﻣ 0 ، 10 ، 25 و 50 ﺷ ﺎﺑ ﯿﺮ ﯾ ﻦ ﻮﺘﺳا هﺪﻨﻨﮐ ﯾ

ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺎ ﺎﻫ

ي وﺎﺣ ي ﺮﺘﮐﺎـﺑ ﺑﯿﻔي ـﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎـﻤ ﯿ ﺲ

زﯾ ﺘﮐﻻ ﻪﻧﻮﮔﺮ ﯿ

ﺲ ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺪﺷ ﻦ هرود رد ﺎﻫ

ﺎﻫ ي ﻧﺎﻣز ﯽ 1 ، 7 و 14 هﺪﻧز ﺮﻈﻧزا هزور ﻧﺎﻣ

ﯽ ﺮﺘﮐﺎـﺑ ي ،

ﻣﯿ ﺳا ناﺰ ﯿ ﺪﯾ ،ﻪﺘ زرا و pH ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﯽ

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .ﺑ

ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﺮﺘﮐﺎـﺑ داﺪﻌﺗ ﻦ ي

رد

وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي

50 ﻮﺘﺳا ﺪﺻرد ﯾ

زور رد ﺎ ﯾ ﻣ ﻪﺑ ﮏ ﯿ ناﺰ Log cfu/g 17

/0 56± / 10 دﻮـﺑ . داﺪـﻌﺗ شرﺎﻤـﺷ

ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﻣﺎﻤﺗ رد ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺑ ﺎﻫ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ هرود لﻮﻃ رد بﻮﻠﻄﻣ ﺪﺣ زا ﺮﺘﺸ ي

دﻮﺑ . ـﻨﭽﻤﻫ ﯿ اﺰـﻓا ﻦ ﯾ ﺪـﺻرد ﺶ

ﻮﺘﺳا ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺎ ﺎﺑ ﺎﻫ

و ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋ ﯾ

ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ دﺮﮔ ﺎﻫ ﯾ ﺪ . ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ

اﺮﺑ ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞ ي

ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﺮﻟﺎﮐ ﺎﺑ ي ﻣ ﻢﮐ ﯽ ﻨﺘﺴﺑ ناﻮﺗ ﯽ

ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ ﯾ ﯽ وﺎﺣ ي 50 ﻮﺘﺳا ﺪﺻرد ﯾ

اﺮﺑ ار ﺎ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﭘ ﺪ ﯿ داد دﺎﻬﻨﺸ .

ﻪﻠﺠﻣ

مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﯾ ناﺮ

www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ

ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ

(2)

1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﺮﭘ لﻮﺼﺤﻣ ﮏ ﺑ رد راﺪﻓﺮﻃ

ﯿ فﺮﺼﻣ ﻦ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ

هدروآﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻨﺒﻟ ﯽ ﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﯽ

دﻮﺷ . ﺑ رد ﯿ فﺮﺼﻣ ﻦ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ

ﺑ نﺎﮐدﻮﮐ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﺎﻤﺗ ﻦ ﯾ ا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ار ﻞ ﯾ

ﺪﻧراد لﻮﺼﺤﻣ ﻦ ]

1 .[

ﻣ رد ﯿ ﮐﺮﺗ نﺎ ﯿ ﻨﺘﺴﺑ تﺎﺒ ﯽ ﺷ ، ﯿﺮ ﯾ ﻦ هﺪﻨﻨﮐ ﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺎﻫ ﯽ

رد ار

ﺴﺣ صاﻮﺧ ﯽ

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﺪﻧراد . ﻻد ﻪﺑ ﯾ دﺎﺼﺘﻗا ﻞ ي ژﻮﻟﻮﺋر و ﯾ ﮑ ﯽ ،

ﺑ زرﺎﮐﺎﺳ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻪﺑ ار دﺮﺑرﺎﮐ ﻦ ﺷ ناﻮﻨﻋ

ﯿﺮ ﯾ ﻦ هدروآﺮﻓ رد هﺪﻨﻨﮐ ﺎﻫ

ي

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ دراد . اﺎﺑ ﯾ ﻦ دﻮﺟو ز تاﺮﻀﻣ زرﺎﮐﺎﺳ ناواﺮﻓ فﺮﺼﻣ ﯾ

دﺎ ي

دراد . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﺧا ﻪﻫد رد ﻦ ﯿ

ﺷ ،ﺮ ﯿﺮ ﯾ ﻦ هﺪﻨﻨﮐ ﺎﻫ ي ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ

ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﭘ زرﺎﮐﺎﺳ ﻦ ﯿ

ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸ ]

2 .[

ﯾ ﮑ ﯽ ﺎﺟ زا ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﻦ ﺎﻫ ي

ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ درﻮﻣ ﻪﮐ ﺮﮑﺷ ﻮﺘﺳا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﺪﻨﺴﭘ

ﯾ ﻣ ﺎ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .

ﻮﺘﺳا ﯾ دﻮﺋﺎﺑر ﺎ ﯾ

1ﺎﻧﺎ ﯾ ﮔ ﮏ ﯿ ﺷ هﺎ ﯿﺮ ﯾ ﻦ ﻨﻨﮐ هداﻮﻧﺎﺧ زا ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ هﺪ

ﺳاﺮﺘﺳآ

2ﯿﺎ ﺮﻣآ ﺄﺸﻨﻣ ﺎﺑ ﯾ

ﺎﮑ ي ﺑﻮﻨﺟ ﯽ ﺖﺳا ] 3 .[

ﻮﺘﺳا ردﻮﭘ ﯾ ﺎ

300 - 200 ﺷ ﻪﺒﺗﺮﻣ ﯿﺮ ﯾ ﻦ ﺖﺳا زرﺎﮐﺎﺳ زا ﺮﺗ ]

4 .[

گﺮﺑ ﺎﻫ ي

ﻮﺘﺳا ﯾ وﺎﺣ ﺎ ي ﻃﻮﻠﺨﻣ ﯽ ﻮﺘﺳا زا ﯾ زﻮ ﯾ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫﺪ ﻊﺑﺎﻨﻣ ناﻮﻨﻋ

ﻓ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯿ ﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ،ﺮﺒ ﯽ

ﺳا و ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻣآ ﯿ روﺮﺿ ﻪﻨ ي ژر رد ﯾ ﻢ

اﺬﻏ ﯾ ﯽ ﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﯽ

ﺪﻧﻮﺷ . ﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ هزوﺮﻣا ﯿﻤ

ﯿﺎ ﯾ ﯽ

ﻮﺘﺳا ﯾ ﺷﻮﺗﻮﻓ داﻮﻣ دﻮﺟو و ﺎ ﯿﻤ

ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻮﺘﺳا ،ﺖﻣﻼﺳ هﺪﻨﻫدﺎﻘﺗرا ﯾ ﺎ

ﻪﺑ ﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﺰﮕ ﯾ اﺮﺑ ﻦ ي ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗدرﻮﻣ زرﺎﮐﺎﺳ ]

5 .[

اﺪﺘﺑا ﺖﻤﺴﻗ رد ﻢﮐ بﺬﺟ ي

ﺰﺠﺗ مﺪﻋ ،شراﻮﮔ هدور ﯾ

ﻂﺳﻮﺗ ﻪ

ﺰﻧآ ﯾﻢ ﺎﻫ ي ﺷراﻮﮔ ﯽ ﻣ رﻮﻠﻓ ﻂﺳﻮﺗ فﺮﺼﻣ و ﯿ

ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺐﺒﺳ هدور

اﯾ ﻮﺘﺳا ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ روﺎﺑ ﻦ ﯾ

و ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺎ ﯾ

ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي

ﺮﭘ ي ﺑﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮑ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ]

3 .[

ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﻣ ﺎﻫ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي

هﺪﻧز ا ي دﺎﻘﻣ رد ﺮﮔا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯾ

ﻮﺠﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮ ﯾ

رﺎﺛآ ﺪﻧﻮﺷ ﺰ

ﻔﻣ ﯿ ﺪ ي ﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﯿ

ﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺧ نﺎﺑﺰ ]

6 .[

اﺬﻏ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﻪﮐ

وﺎﺣ ي ا ﯾ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﻦ ي ﺎﻫاﺬﻏ هﺮﻣز رد ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ ي

ﻞﻤﻋ ﺮﮔ ا ﯾ ﺎ

وآﺮﻓ ﯾ ﻣ راﺮﻗ هﮋ ﯽ

ﮔﯿ ﺻﻮﺗ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ و ﺪﻧﺮ ﯿ

ﺳارﺪﻓ ﻪ ﯿ نﻮ

ﺑﯿ ﻦ ﻠﻠﻤﻟا ﯽ هدروآﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻨﺒﻟ ﯽ ا ، ﯾ اﺬﻏ ﻦ ﺎﺑ ﺎﻫ ﯾ وﺎﺣ ﺪ ي

Log cfu/g 7

- 6 ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ فﺮﺼﻣ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﮏ هﺪﻨﻨﮐ

ﺎﺑﯾ ﺘﺴ ﯽ ﻞﻗاﺪﺣ 100 ا زا زور رد مﺮﮔ ﯾ

ﺎﺗ ﺪﻨﮑﺑ فﺮﺼﻣ ار اﺬﻏ ﻦ

ﻔﻣ تاﺮﺛا ﯿ ا ﺪ ﯾ اﺬﻏ زا ﻪﺘﺳد ﻦ ددﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ

] 7 .[

ﻀﻌﺑ ﯽ ا زا ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﻮﺳ ﺎﻫ ﯾﻪ ﺎﻫ ي ﺑﺎﺨﺘﻧا ﯽ ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي

ﺳﺎﺑﻮﺘﮐﻻ ﯿ سﻮﻠ ﺑﯿﻔ و ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ مﻮ ﺪﻨﺘﺴﻫ ] 8 .[

ﮑﺷ ﯽ ﻧ ﯿ ﻪﮐ ﺖﺴ

1. Stevia rebaudiana 2. Asteraceae

ﺎﻫاﺬﻏ ي ﺷ ﯿﺮ ي ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﻞﻣﺎﺣ ﻦ ﺎﻫ

ي ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ اﺮﺑ هﺪﺷ ي

ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﻣ ﺎﻫ ﯽ ﻨﺘﺴﺑ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽ

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﺷ لﻮﺼﺤﻣ ﮏ ﯿﺮ

ي

ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ا ﺖ ﯾ ﻪﺑ ﻪﮐ دراد ار ﻦ ناﻮﻨﻋ

ﯾ اﺮﺑ ﻞﻣﺎﺣ ﮏ ي

نﺪﻧﺎﺳر

وﺮﭘ ﺑﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﺮﭘ و ﺎﻫ ي ﺑ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ درﻮﻣ نﺪﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ ﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا

ﯿ دﺮ

] 6 .[

اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ا زا فﺪﻫ ﻦ ﯾ

ﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯽ

هﺪﻧز ﻧﺎﻣ ﺑﯿﻔ ﯽ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ مﻮ

ﻧاﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ﺲ ز ﯾ ﺘﮐﻻ ﻪﻧﻮﮔﺮ ﯿ

3 ﺲ ﻨﺘﺴﺑ رد ﯽ ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ ﯾ ﯽ ﺘﻨﺳ ﯽ وﺎﺣ ي

ﺷ ﯿﺮ ﯾ ﻦ ﻮﺘﺳا هﺪﻨﻨﮐ ﯾ

ﻣ ﺎ ﯽ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ و ﺪﺷﺎﺑ ﯿ

ﺮﻟﺎﮐ ناﺰ ي ﻨﺘﺴﺑ ﯽ

ﻓﺮﺼﻣ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .

2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ

2 - 1 - ﺮﺘﮐﺎﺑ بﺎﺨﺘﻧا ي

ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ

ا رد ﯾ ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ لﻮﻠﺳ ﻖ ﺎﻫ ي هﺪﻧز ﺑﯿﻔ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ﺲ ز ﯾ ﻪﻧﻮﮔﺮ

ﺘﮐﻻ ﯿ ﺲ ) (BB12 ﻪﺑ ﮏﺗ ترﻮﺻ ﻮﺳ

ﯾ ﮏﺸـﺧ و ﺺﻟﺎﺧ ،ﻪ هﺪـﺷ

دﺎـﻤﺠﻧا ي ﻦﺴـﻧﺎﻫ ﺖﮐﺮـﺷ زا (CHR-Hansen-Denmark)

ﺮﺧ ﯾ راﺪ ي ﺪﺷ .

2 - 2 - ﻟﻮﺗ ﯿ ﻨﺘﺴﺑ ﺪ ﯽ

اﺮﺑ ي ﻬﺗ ﯿ ﻨﺘﺴﺑ ﻪ ﯽ ﺴﮐﻮﺑﺮﮐ ﯽ ﺘﻣ ﯿ و ﺮﮑﺷ ،ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ ردﻮﭘ ،ﺰﻟﻮﻠﺳ ﻞ ﯾ ﺎ

ﻮﺘﺳا ﺪﻨﻗ ردﻮﭘ ﯾ

زﻮ ﯾ ،ﺮﻔﺻ توﺎﻔﺘﻣ ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ رد ﺪ 10

، 25 و

50 ﺷ ﺎﺑ ﺪﺻرد ﯿ

ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ ﻞﺣ و طﻮﻠﺨﻣ هﺪﺷ هداد تراﺮﺣ ﺮ

دﺮﮔ ﮏﻨﺧ ﯾﺪ

. راﺪﻘﻣ 15 /0 ﺮﺘﮐﺎﺑ زا مﺮﮔ ي

وﺎﺣ ﻪﮐ ي Log

cfu/g 87 / 13 ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﻪﺑ دﻮﺑ 20 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺷ ﺮﺘ ﯿ ﺷ ﮏﻨﺧ ﺮ هﺪ

ازا ﻪﺑ و هدوﺰﻓا ي

ﺮﻫ 200 ﻨﺘﺴﺑ مﺮﮔ ﯽ ﻣ رﺎﻬﭼ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺷ زا ﺮﺘ ﯿ ﺮ

وﺎﺣ ي ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﻨﺘﺴﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ ﯽ

دﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ و هدوﺰﻓا ﯾﺪ

. ﺎﻣ ﯾ ﻪ

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﺮﻓ رد ﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ هداد راﺮﻗ رﺰ 20

ﺎﺗ 25 ﻗد ﯿ ﻪﻘ

ﻨﺘﺴﺑ هﺎﮕﺘﺳد رد ﯽ

ﻨﺘﺴﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ هدز ﻢﻫ زﺎﺳ ﯽ

دﺪﻨﺒﺑ ًﺎﺣﻼﻄﺻا .

ﻪﺘﺴﺑ ﺲﭙﺳ ﺪﻨﺑ

ي راﺰﮔ ﺪﮐ و ي

د و ،ﺪﺷ ﺮﻓ ر

ﯾ ﺎﻣد رد رﺰ ي

18 - ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ

ﻃ ﺖﻬﺟ سﻮ ﯽ

نﺎﻣز ﺎﺗ نﺪﺷ ﺖﺨﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ

زرا مﺎﺠﻧا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﻌﺗ،

ﯿﯿ ﻦ ﺳا ،pH ﯿ ﺪ ﯾ ﻣ و ﻪﺘ ﯿ ﺎﻘﺑ ناﺰ ي

ﺮﺘﮐﺎﺑ ي راﺪﻬﮕﻧ ي دﺮﮔ ﯾ ﺪﻧﺪ ] 9 .[

اﺮﺑ ي لدﺎﻌﻣ زﺎﺳ ي ﻮﺘﺳا و ﺮﮑﺷ ﯾ

زﻮ ﯾ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺪ ﯿ

ﻨﺘﺴﺑ نﻮ ﯽ ،

ﯾ ﮐ ﮏ ﯿ ﺎﺑ ﺮﮑﺷ مﺮﮔﻮﻠ 00285

/0 ﮐ ﯿ ﻮﺘﺳا مﺮﮔﻮﻠ ﯾ

زﻮ ﯾ لدﺎﻌﻣ ﺪ زﺎﺳ ي

ﻮﺑ هﺪﺷ د ] 9 .[

ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ نﻮ ﯾ

رد ﺮﮑﺷ و ﺎ

ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﺟ رد لوﺪ 1 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .

3. Bifidobacterium animalis subsp. Lactis

(3)

Table 1 Formulation of different levels of stevia and sugar in ice cream samples

Carboxymethyl cellulose (g) Cocoa(g)

Sugar(g) Stevia(g)

Milk (g) Ice cream samples

(1000g)

3 4

244 -

750 100% Sugar (Control)

3 4

219.6 0.069

750 90% Sugar, 10% Stevia

3 4

183 0.173

3 4

122 0.347

2 - 3 - pH

هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ pH

ﺮﺘﻣ pH

) Japan HORIBA- (

ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .

ﺪﺑ ﯾ ﺗﺮﺗ ﻦ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺐ

مﺮﮔ بآ مﺎﻤﺣ رد و ﻪﺘﺨﯾر ﺮﺸﺑ ﮏﯾ ﻞﺧاد ار ﯽﻨﺘﺴﺑ 40

ﻪﺟرد

ﻪﺑ سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻣارآ

ﯽ و ﺖﺸﮔ جرﺎﺧ نآ ياﻮﻫ ﺎﺗ ﺪﺷ هدز ﻢﻫ

ﺪﺷ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ و ﻦﮕﻤﻫ .

دوﺮﺘﮑﻟا نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ زا ﺲﭘ ار ﺮﺘﻣ pH

يﺎﻣد ﻢﯿﻈﻨﺗ و رد ﻪﻧﻮﻤﻧ

20 ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ

هداد راﺮﻗ نآ ﻞﺧاد ،سﻮ

ﻣ و ﯿ ناﺰ دﺮﮔ ﺖﺷاددﺎﯾ نآ pH ﯾ

ﺪ ] 10 .[

2 - 4 - ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﻪﺘ

اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺘ ﺴﻧﺎﺘﭘ شور زا ﺎﻫ ﯿ

ﺮﺘﻣﻮ ي هدﺎﻔﺘﺳا

ﺪﺷ ] 11 و 12 .[

رد ﯾ ﺮﺸﺑ ﮏ 50 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ي دوﺪﺣ ، 01 /0 10±

زﻮﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ ﯾ

دوﺪﺣ نآ ﻪﺑ و ﻦ 10

ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺪﺷ هدوﺰﻓا بآ ﺮﺘ .

دوﺮﺘﮑﻟا ﺪﺷ هداد راﺮﻗ هﺪﻨﮐاﺮﭘ لﻮﻠﺤﻣ ﻞﺧاد رد ﺮﺘﻣ pH

. زا

ﻫ لﻮﻠﺤﻣ ﯿ ﺴﮐورﺪ ﯿ ﺪﺳ ﺪ ﯾ ﺣ رد ،ﻢ ﯿ اﺮﺑ ندز ﻢﻫ ﻦ ي

ﻋ ﯿ ﺠﻨﺳرﺎ ﯽ

اﻮﺘﺤﻣ ي ﺎﺗ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺸﺑ رد نآ pH

01 /0 30 ± /8 ﻪﺑ

تﺪﻣ ﻧﺎﺛ ﺞﻨﭘ ﺎﺗ رﺎﻬﭼ نﺎﻣز ﯿ

ﻗﺎﺑ ﺖﺑﺎﺛ ﻪ ﯽ

ﺪﻧﺎﻣ . لﻮﻠﺤﻣ ﻢﺠﺣ

ﻫﯿ ﺴﮐورﺪ ﯿ ﺪﺳ ﺪ ﯾ ﻓﺮﺼﻣ ﻢ ﯽ ﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﯿﻠ

ﯽ ﻟﯿ ﻤﮐ ﺖﻗد ﺎﺑ ،ﺮﺘ ﯿ

ﻪﻨ

05 /0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﺮﺘ .

ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﻋ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘ ﯿ

ﺠﻨﺳ رﺎ ﯽ ﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ ، (I) ﯿﻠ

ﯽ لﻮﻣ ﺎﻫ ي

ﻫﯿ ﺴﮐورﺪ ﯿ ﺪﺳ ﺪ ﯾ رد ﻢ 100 ز ﻪﻟدﺎﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،مﺮﮔ ﯾ

ﺮ

ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ : I = V ×10 / m

نآ رد ﻪﮐ ﻫ ﻢﺠﺣ V

ﯿ ﺴﮐورﺪ ﯿ ﺪﺳ ﺪ ﯾ ﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﻢ ﯿﻠ

ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ

هدﺎﻔﺘﺳا اﺮﺑ هﺪﺷ ي ﻋ ﯿ ﺠﻨﺳرﺎ ﯽ و مﺮﮔ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﻪﻧﻮﻣزآ نزو m

ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﺘﻧ ﯾ رﺎﺸﻋا ﻢﻗر ود ﺎﺗ نﻮﻣزآ ﺞ ي

ﺑ ﯿ ﺪﺷ نﺎ ] 12 .[

2 - 5 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ

اﺮﺑ ي زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ ﻨﺘﺴﺑ ﯽ و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺮﻫﺎﻇ ﻊﺿو ي

، و ﺖﻓﺎﺑ

ﻢﻌﻃ ،ﻞﮑﺷ )

هﺰﻣ و ﻮﺑ ( ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نﺪﺷ بآ صاﻮﺧ و .

نﻮﻣزآ ﺖﻬﺟ ﺎﻫ

ي ﺴﺣ ﯽ ﻧوﺪﻫ شور زا ﯿ

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﮏ .

ﺪﺑ ﯾ ﻦ

زرا ﺮﻔﻧ هد رﻮﻈﻨﻣ ﯾ

بﺎ ) دﺮﻣ ﺞﻨﭘ و نز ﺞﻨﭘ (

ﻨﺳ ﺎﺑ ﯿ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦ

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻨﺘﺴﺑ ﯽ و رﺎﻬﭼ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯾ

ﮔﮋ ﯽ و ﮓﻧر

ﺮﻫﺎﻇ ﻞﮑﺷ ي

ﺷ و ﻢﻌﻃوﺮﻄﻋ ،ﺖﻓﺎﺑ ، ﯿﺮ

ﯾﻨ ﯽ ﻄﺳ ﺞﻨﭘ رد ﺢ

)

ﺧ ﯿﻠ ﯽ ﻞﺑﺎﻗ ،بﻮﺧ ،بﻮﺧ ﻌﺿ ،لﻮﺒﻗ

ﯿ ﻏ ،ﻒ ﯿ ﻞﺑﺎﻗﺮ لﻮﺒﻗ ( درﻮﻣ

زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .

ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾ ﺘﻣا ﻦ ﯿ اﺮﺑ زﺎ ي ﺧ ﯿﻠ ﯽ بﻮﺧ ) 5 ( و

ﺮﺘﻤﮐ ﯾ ﺘﻣا ﻦ ﯿ اﺮﺑ زﺎ ي ﻏ ﯿﺮ ﻞﺑﺎﻗ لﻮﺒﻗ ) 1 ( ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ]

13 .[

2 - 6 - ﻟﺎﻧآ ﯿ ﻣ ﺰ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ

اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﯿﯿ ﻣ ﻦ ﯿ هﺪﻧز ناﺰ ﻧﺎﻣ ﯽ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺑﯿﻔ ي ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ﺲ

زﯾ ﺘﮐﻻ ﻪﻧﻮﮔﺮ ﯿ ﺲ ﺤﻣ زا ﯿ ﺖﺸﮐ ﻂ Reinforced Clostridial

) Agar Merck-Germany (

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ]

14 .[

ﺖﻗر ﺎﻫ ي

ﺮﺳ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا لﺎ ﻬﺗ ﺎﻫ

ﯿ اﺮﺑ و ﺪﺷ ﻪ ي

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺸﮐ .

ﺖﺸﮐ ﺎﻫ

ﺑ رﺎﺟ ﻞﺧاد رد ﯽ

زاﻮﻫ ي تﺪﻣ ﻪﺑ 24 ﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ ي

37 ﻪﺟرد

ﺴﻠﺳ ﯿ راﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ سﻮ ي

دﺮﮔ ﯾ راﺬﮔ ﻪﻧﺎﺨﻣﺮﮔ زا ﺪﻌﺑ و ﺪ ي

ﻨﻠﮐ شرﺎﻤﺷ ﯽ

ﺬﭘ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ ﯾ

ﺖﻓﺮ . اﺮﺑ ي ﻠﭘ شرﺎﻤﺷ ﯿ

ﺖ ﺎﻫ ﯾ ﯽ رد

وﺎﺣ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ي

30 ﺎﺗ 300 ﻨﻠﮐ ﯽ ﺪﻧدﻮﺑ ] 15 .[

2 - 7 - ﺰﺠﺗ شور ﯾﻪ

ﻠﺤﺗو ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي هداد ﺎﻫ

ﺎﻣزآ ﯾ ﺎﭘ ﺮﺑ ﺶ ﯾ حﺮﻃ ﻪ CRD4

ﺗ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ ﯿ

رﺎﻤ ) 10 ، 25 ، 50

ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺪﺻرد (

ﻧﺎﻣز هرود ﻪﺳ رد راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﯽ

1 ، 7 و

14 ﺪﺷ اﺮﺟا زور .

ﺰﺠﺗ ﯾ رﺎﻣآ ﻪ ي ﭘ حﺮﻃ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﯿ

دﺎﻬﻨﺸ ي ﺎﺑ

مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﻓا

SAS 9.1 (2000) ﺰﺠﺗ

ﯾﻪ ﻠﺤﺗو ﯿ ﺪﺷ ﻞ

ﺎﻘﻣ و ﯾ ﻣ ﻪﺴ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﺎﻫ ي ﮐﻮﺗ نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ

ﺢﻄﺳ رد

ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ لﺎﻤﺘﺣا .

ﺮﺑ ا ي رادﻮﻤﻧ ﻢﺳر مﺮﻧ زا ﺎﻫ

راﺰﻓا

Excel دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﯾﺪ

.

3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ

3 - 1 - هﺪﻧز ﻧﺎﻣ ﯽ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺑﯿﻔ ي

ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ

مﻮ

ﻧاﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ﺲ ﻣ ، ﯿ ناﺰ ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا و pH

ﺎﺘﻧ ﯾ ﺎﺟ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ﯾ

ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻮﺘﺳا ﯾ لواﺪﺟ رد ﺎ 2

و 3 هداد نﺎﺸﻧ

ﺖﺳا هﺪﺷ .

لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ )

2 ( ﻣ ﯽ ﺘﻧ ناﻮﺗ ﯿ ﺑ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠ ﯿ

حﻮﻄﺳ ﻦ

ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾ

ﺑ و ﺎ ﯿ نﺎﻣز ﻦ ﺎﻫ ي زرا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾﺑﺎ

ﯽ داﺪﻌﺗ ﺮﻈﻧزا

ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻫ ﯽ

دراد دﻮﺟو راد )

01 /0

<

.(P

4. Completely Randomized Design

(4)

Table 2 Comparison of the mean of different levels of stevia and time in terms of pH, acidity and survival of Bifidobacterium animalis subsp. Lactis

Survival of Bifidobacterium (Log CFU/g) Acidity

pH Stevia

8.54^c 1.33^b

6.48 100% Sugar

9.15^b 1.37^b

6.41 90% Sugar, 10% Stevia

8.73^c 1.32^b

9.71^a 1.59^a

0.125 0.36

0.128 SEM

0.0008 0.002

0.83 Pvalue

storage period (day)

9.27^a 1.52^a

6.66 1

9.34^a 1.38^b

6.33 7

8.47^b 1.32^b

6.52 14

0.075 0.025

0.10 SEM

0.0001 0.0002

0.09 Pvalue

The means that have a same word do not differ significantly. (P≤0.05)

Table 3 Comparison of mean interaction (stevia × time) on pH, acidity and survival of Bifidobacterium animalis subsp. Lactis

Survival of Bifidobacterium (Log CFU/g) Acidity

pH Day

Stevia

8.84^cd 1.44

6.71 1

100% Sugar

8.77^cd 1.51

6.88 1

90% Sugar, 10% Stevia

8.92^d 1.38

6.49 1

10.56^a 1.73

6.55 1

9.01^bcd 1.28

6.44 7

100% Sugar

9.55^b 1.30

5.80 7

9.39^bc 1.35

6.53 7

9.42^bc 1.58

6.53 7

7.78^c 1.27

6.30 14

100% Sugar

9.11^bcd 1.30

6.55 14

7.89^c 1.23

6.65 14

9.15^bcd 1.47

6.57 14

0.17 0.061

0.235 SEM

0.0001 0.64

0.12 Pvalue

ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻮﺘﺳا ﺢﻄﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻦ ﯾ

ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ رد نﺎﻣز رد ﺎ ي

ﺎﻫ

اراد ي ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽ

ﻣ راد ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) 01 /0

<

(P ﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﯽ ﺪﻫد

ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﺛا ﯾ

نﺎﻣز رد ﺎ ﺎﻫ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ رادﺮﺑ

ي داﺪﻌﺗ ﺮﺑ

ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﯾ ﻧ نﺎﺴﮑ ﯿ ﺖﺴ ) لوﺪﺟ 3 .(

ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﻦ ﺑﯿﻔ ي

ﯿﺪ ﺮﺘﮐﺎﺑو ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ﺲ زور ﻪﻧﻮﻤﻧ رد

ﻮﺘﺳا ﺢﻄﺳ لوا ﯾ

ﺎ 50 دﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺻرد ﯾﺪ

. ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ي

رد

اﯾ ﻨﺘﺴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﯽ

Log cfu/g 17

/0 56 ± / 10 دﻮﺑ . ﺖﺷﺬﮔﺎﺑ

ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ نﺎﻣز ي

ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﻟو دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎ ﯽ

ﺘﺣ ﯽ ﻢﻫدرﺎﻬﭼ زور رد

ﻮﺘﺳا حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد ﯾ

ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﺎ ي

ﺑ ﯿ ﻣ زا ﺶ ﯿ ﺻﻮﺗ ناﺰ ﯿﻪ هﺪﺷ

) Log cfu/g 6

( دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 3 .(

ﻣﯿ

ﺮﺘﮐﺎﺑ ناﺰ ﺑﯿﻔي

ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ﺲ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد -

ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي 10 و 25 ﻮﺘﺳا ﯾ اﺰﻓا لوا ﻪﺘﻔﻫ رد ﺎ ﯾ

ﻃ و ﺶ ﯽ ﻪﺘﻔﻫ

دﻮﺑ ﻪﺘﺷاد ﺶﻫﺎﮐ مود .

ﺑﯿ ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻦ ﯾ

ﺑ و ﺎ ﯿ نﺎﻣز ﻦ ﺎﻫ ي زرا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾﺑﺎ

ﯽ

ﻣ ﺮﻈﻧزا ﯿ ناﺰ ﻮﺘﺳا حﻮﻄﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و pH

ﯾ ﺎﻣز رد ﺎ ن ﺎﻫ ي

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ رادﺮﺑ

ي ﻧ ﯿ اﺮﺑ ﺰ ي و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا pH ﯽ

راد

دﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯾ

ﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺪ ﯽ

ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﺪﻫد ﯾ

رد ﺎ

نﺎﻣز ﺎﻫ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ رادﺮﺑ

ي ﯾ ﻣ نﺎﺴﮑ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) لواﺪﺟ 1 و

2 .(

ﻣﯿ ناﺰ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻢﻫدرﺎﻬﭼ زور رد pH زرا لوا زور

ﯾﺑﺎ ﯽ

دﻮﺑ ﻪﺘﺷاد ﺶﻫﺎﮐ .

(5)

ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ

ﻪﺑ ﺞ ﺳد ﺖ ﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ هﺪﻣآ ﯽ

ﺎﺟ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺳر ﯾ

ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ

ﻮﺘﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﺮﮑﺷ ﯾ

ﺑ ﺎ ﯿ ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻦ ﯾ

ﺑ و ﺎ ﯿ نﺎﻣز ﻦ ﺎﻫ ي

زرا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾﺑﺎ

ﯽ ﺳا ﺮﻈﻧزا ﯿ ﺪ ﯾ ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻪﺘ ﯽ

راد ) 01 /0

<

(P

دراد دﻮﺟو )

لوﺪﺟ 1 .(

ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﯾ

رد ﺎ

نﺎﻣز ﺎﻫ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي اﺮﺑ ي ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﻨﻌﻣ ﻪﺘ ﯽ ﻧ راد ﯿ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺖﺴ ﻣ

ﯽ ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﺪﻫد ﯾ

نﺎﻣز رد ﺎ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾ نﺎﺴﮑ

ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) لوﺪﺟ 3 .(

3 - 2 - زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ

ﻧﺎﺘ ﯾ ﺎﺟ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ﯾ

ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻮﺘﺳا ﯾﺎ و ﺮﺑ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﻨﺘﺴﺑ ﯽ

وﺎﺣ ﺑﯿﻔي ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ز ﺲ ﯾ ﺘﮐﻻ ﻪﻧﻮﮔﺮ ﯿ ﺲ لواﺪﺟ رد 4

و

5 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .

Table 4 Average comparison of Stevia and storage periods (days) on the sensory properties of samples

Texture Appearance &

Color Sweetness

Flavor &

Aroma Stevia

4.15^a 3.45

4.05 3.90^ab

100% Sugar

3.45^b 3.30

4.30 4.30^a

3.45^b 3.30

4.35 4.35^a

3.20^b 3.30

4.05 3.95^b

0.194 0.183

0.163 0.115

SEM

0.0094 0.91

0.42 0.013

Pvalue

storage periods (days)

3.40^b 3.10^b

4.05^b 3.88^b

7

3.73^a 3.58^a

4.33^a 4.38^a

14

0.082 0.098

0.095 0.093

SEM

0.0083 0.0016

0.047 0.0006

Pvalue

Table 5 Comparison of the average interaction effect (Stevia × days) on the sensory properties of samples

Texture Appearance &

Color Sweetness

Flavor &

Aroma Stevia Day

3.80^bc 3.30

3.80 7 3.40

100% Sugar

3.00^d 2.90

4.10 7 4

3.50^bcd 3.00

4.40 7 4.20

3.30^bcd 3.20

3.90 7 3.90

4.50^a 3.60

4.30 14 4.40

100% Sugar

3.90^ab 3.70

4.50 14 4.60

3.40^bcd 3.60

4.30 14 4.50

3.10^cd 3.40

4.20 14 4.00

0.164 0.196

0.189 0.187

SEM

0.027 0.384

0.35 0.108

Pvalue

ﺑﯿ ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﻦ ﯾ

و رد ﺎ ﯾ ﮔﮋ ﯽ فﻼﺘﺧا ﻢﻌﻃوﺮﻄﻋ

ﻨﻌﻣ ﯽ راد ) 05 /0

<

(P ﺖﺷاد دﻮﺟو .

و ﺮﻈﻧزا ﯾ ﮔﮋ ﯽ و ﺖﻓﺎﺑ

ﻧﺎﻫد سﺎﺴﺣا ﯽ

ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽ

راد ) 01 /0

<

(P و ﺖﺷاد دﻮﺟو

و رد ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﮓﻧر و ﺮﻫﺎﻇ و ﯽ

راد

دﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯾ

ﺪ ) لوﺪﺟ 4 .(

ﺑﯿ نﺎﻣز ﻦ ﺎﻫ ي زرا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾﺑﺎ

ﯽ

و ﺮﻈﻧزا ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽ

راد ) 01 /0

<

(P دﻮﺟو

ﺖﺷاد ) لوﺪﺟ 5 (.

ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا

ﯾ نﺎﻣز رد ﺎ ﺎﻫ

ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ -

رادﺮﺑ ي اﺮﺑ ي و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﻧﺎﻫد سﺎﺴﺣا و ﺖﻓﺎﺑ ﯽ

ﻨﻌﻣ ﯽ ﻣ راد ﯽ ﺪﺷﺎﺑ )

01 /0

<

(P ﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﯽ

ﺪﻫد ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﯾ

رد ﺎ

نﺎﻣز ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾ ﻧ نﺎﺴﮑ ﯿ ﻟو ﺖﺴ ﯽ ﺎﺳ رد ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﯾ

ﺮ

وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﻏ ﺎﻫ ﯿ ﻨﻌﻣ ﺮ ﯽ دﻮﺑ راد ) لوﺪﺟ 5 .(

(6)

ﻘﺤﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯽ

ﻖﺛﻮﻣ و ) 2018 ( ﻣ درﻮﻣ رد ﯿ

هﺪﻧز ناﺰ ﻧﺎﻣ ﯽ

ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺳﺎﺑﻮﺘﮐﻻ ي ﯿ ﺳا سﻮﻠ ﯿ ﻓوﺪ ﯿ

5 سﻮﻠ ﻨﺘﺴﺑ رد ﯽ وﺎﺣ ي ﻮﺘﺳا ﯾ ﺎ

ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﻦ ي

ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي 10 و 50 ﺪﺻرد

ﻮﺘﺳا ﯾ ﻧﻮﻨﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ دﻮﺑ ﺎ ﯽ

ﻧ ﯿ وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺰ ي

50 ﺪﺻرد

ﻮﺘﺳا ﯾ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺎ ﯾ ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﻦ ي

داد نﺎﺸﻧ ار ] .

9 .[

نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮﻧﻼﺳرا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد )

2019 ( ﻮﺘﺳا ندوﺰﻓا ﯾ

ﺚﻋﺎﺑ ﺎ

ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﮐ ي

ﺎﻫ ي ﺳا ﺪﻟﻮﻣ ﯿ ﺘﮐﻻﺪ ﯿ ﻨﺘﺴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﮏ ﯽ

ﻣ ﻟو دﻮﺑ هﺪﺷ ﺖﺳﺎ ﯽ

ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ رد ﻈﻧ ﺎﻫ

ﯿ ﺎﺘﻧ ﺮ ﯾ ﻧﻮﻨﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞ ﯽ

،

ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ي

ﺎﻫ ي ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﺑ ﮏ ﯿ ﻣ زا ﺶ ﯿ

ﺻﻮﺗ ناﺰ ﯿﻪ هﺪﺷ

) Log cfu/g 6

( دﻮﺑ ] 16 .[

ﺣور ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )

2015 ( ﺳرﺮﺑ رد ﯽ هﺪﻧز ﻧﺎﻣ ﯽ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي

ﺑﯿﻔ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ مﻮ ﺷ رد ﯿ ﺳ ﻮﺋﺎﮐﺎﮐﺮ ﯿ

ﺑ ﻦ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﻃ ﮏ ﯽ 21 زور

راﺪﻬﮕﻧ ي ﻣد رد ﺎ ي ﯾ ﻟﺎﭽﺨ ﯽ ﻠﺑﺎﻗ ﻪﮐ ،ﺪﻧدﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯿ

ز ﺖ ﯾ ﺘﺴ ﯽ

زور زا ﺪﻌﺑ 7

راﺪﻬﮕﻧ ي ﯾ ﻟﺎﭽﺨ ﯽ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ،ﺖﺷاد ﺶﻫﺎﮐ ﯾ

ا ﺞ ﯾ ﻦ

دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .

ﻨﺘﺴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﯽ

وﺎﺣ ي 50 ﻮﺘﺳا ﺪﺻرد ﯾ ﺎ

ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ز ﺖ ﯾ ﺘﺴ ﯽ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺑﯿﻔ ي ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ﺲ تﺪﻣ رد

راﺪﻬﮕﻧ ي ﺖﺷاد ﺶﻫﺎﮐ ]

17 .[

ﺎﻤﻫ ﯾ ﻧﻮ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و دار )

2008 ( رد ﺳرﺮﺑ ﯽ هﺪﻧز ﻧﺎﻣ ﯽ

ﺑﯿﻔ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﺘﮐﻻ مﻮ ﯿ

6 ﺲ ﻨﺘﺴﺑ رد ﯽ ﻃ ﯽ 180 راﺪﻬﮕﻧ زور ي

رد

20 - ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ

ﻠﺑﺎﻗ رد ﺶﻫﺎﮐ ﺪﻫﺎﺷ سﻮ ﯿ

ز ﺖ ﯾ ﺘﺴ ﯽ ﺮﺘﮐﺎﺑ ي

ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﯾ

دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ]

18 .[

وﯾ ﺴ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )

2014 ( ﺳرﺮﺑ رد ﯽ ﻣ ﯿ هﺪﻧز ناﺰ ﻧﺎﻣ ﯽ

ﺑﯿﻔ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ مﻮ ﺖﺳﺎﻣ رد ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ

ي رد

ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ لﻮﻃ رد ﺎﻫ

21 راﺪﻬﮕﻧ زور ي

ﻪﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ي

ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﻓﺎ ﯾ

دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ]

19 .[

نارﺎﮑﻤﻫ و وراوﺎﻓ )

2006 ( ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺑﯿﻔ

ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ مﻮ

ﺑﯿﻔ ﯿ

7 موﺪ ﺑ ﯿو ﻔﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﺘﮐﻻ مﻮ ﯿ ﺲ ﻨﺘﺴﺑ رد ﯽ ﻤﺨﺗ ﯿﺮ ي ﺖﺸﮐ ﺎﺑ

ﻨﻏ ﺖﺳﺎﻣ ﺮﺗرﺎﺘﺳا ﯽ

و ﺎﺑ هﺪﺷ ﯾ ﻣﺎﺘ ﯿ ﻦ ﻃ رد C ﯽ 15 راﺪﻬﮕﻧ ﻪﺘﻔﻫ ي

ﺎﻣد رد ي 18 - ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ

ﻐﺗ سﻮ ﯿﯿ ﻨﻌﻣ ﺮ ﯽ راد ي ﺎﺑ ﻪﮐ ،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ

ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﻦ ﯽ ﺎﻐﻣ ﯾ دراد تﺮ ] 20 .[

ﺷ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦ )

2000 ( ﺑ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﯿﻔ

ﯿ ﺎﺳ و ﺎﻫﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ

ﺮ

ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﺖﺳﺎﻣ رد ﮏ ﺎﻫ

ي ﺗرﺎﺠﺗ ﯽ ﻃ ﯽ 35 زور

راﺪﻬﮕﻧ ي ﻣ ﻪﺑ ﯿ ناﺰ 3 رﺎﮕﻟ ﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻢﺘ ﯾ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﮐ ،دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎ ﯾ

ﺞ

ﻧﻮﻨﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽ

ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 21 .[

5. Lactobacillus acidophilus 6. Bifidobacterium lactis 7. Bifidobacterium bifidum

ﺣور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯽ

ﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و ﯿ

ﺮﺘﮐﺎﺑ ناﺰ ﺑﯿﻔ ي

ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ مﻮ

ﻧاﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ز ﺲ ﯾ ﺘﮐﻻ ﻪﻧﻮﮔﺮ ﯿ

ﺲ ﻃ ﯽ 14 ﻪﮕﻧ زور راد ي ﺎﻣد رد ي 18 -

ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ

ﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﮐ سﻮ ﯽ

راد ي ﺖﺷاد . ﻪﺑ رﻮﻃ ي ﺑ ﻪﮐ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻦ

ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ ي

ﻨﺘﺴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﯽ

ﻮﺘﺳا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ لوا زور ﯾ

ﺎ 50

دﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺻرد ﯾﺪ

. ﻣ ﺪﺿ تاﺮﺛا ﯿ

ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺳا ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻟآ ﯽ

ﻟﻮﺗ ﯿ ﻃ هﺪﺷﺪ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ لوا ﻪﻨﻔﻫ ي

ﻣ ﯽ ﺶﻫﺎﮐ لﻮﺌﺴﻣ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ز ﺖ ﯾ ﺘﺴ ﯽ ﺑ ﯿ ﻔﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ مﻮ ﺪﺷﺎﺑ لوا ﻪﺘﻔﻫ زا ﺲﭘ ﺎﻫ ]

17 .[

اﺰﻓا ﯾ ﺳا ﺶ ﯿ ﺴﮐا ﺐﺒﺳ ﺪ ﯿ

ﺳاﺪ ﯿ ﺴﺑ نﻮ ﯿ رﺎ ي ﮐﺮﺗ زا ﯿ ﻟﻮﻣ تﺎﺒ ﻟﻮﮑ ﯽ

ﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ لﻮﻠﺳ ﯿ

ﺌﺗوﺮﭘ ،بﺮﭼ ﺪ ﯿ

ﺳا و ﻦ ﯿﺪ ﺋﻮﻠﮐﻮﻧ ﯿ و هﺪﺷ ﮏ

ﺎﻬﻧرد ﯾ ﺮﺨﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖ ﯾ

ﺮﺘﮐﺎﺑ لﻮﻠﺳ ﺐ ي

ﻣ ﯽ ددﺮﮔ ] 22 .[

سﺮﺘﺳا

ﻧﺎﮑﻣ ﯿ ﮑ ﯽ ﺷﺎﻧ ﯽ ﻨﭽﻤﻫ و دﺎﻤﺠﻧا ﻞﺣاﺮﻣ و ندﺮﮐ طﻮﻠﺨﻣ زا ﯿ

ﻦ

ﮐﺮﺗ ﯿ ﺴﮐا ﺐ ﯿ ﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ،طﻮﻠﺨﻣ رد نﮋ ﯿ

ﺮﺘﺸ

ﺮﺘﮐﺎﺑ داﺪﻌﺗ رد ي

دﻮﺷ ﺎﻫ ] 23 .[

ﺎﻘﺑ و ﺪﺷر ي

ﻣ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ د ﺪﻨﻧﺎﻣ ﮏ ﯾ

ﺮﮕ

ﻧﺎﮔرا ﯿ ﻢﺴ ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺎﻫ ﯿ

ﺎﻣد ﺮ ي ﺤﻣ ﯿ ﺖﺳا فاﺮﻃا ﻂ .

نآ ﻟد ﻪﺑ ﺎﻫ ﯿ ﻞ

ﻪﻣﺪﺻ ﺎﻫ ي د ﺮﺑ هدراو ﯾ

ﻟﻮﻠﺳ هراﻮ ﯽ نﺎﺷ ﯾ نآ ءﺎﺸﻏ نﺪﺷ هرﺎﭘ ﺎ ﺎﻫ

ﺮﮐ ﻂﺳﻮﺗ ﯾ لﺎﺘﺴ ﺎﻫ ي ﯾ ﮑﺸﺗ ﺦ ﯿ ﻞ ﺤﻣ رد هﺪﺷ ﯿ

ﺑ ﻂ ﯿ لﻮﻠﺳ نوﺮ

ﻣ ﯽ ﺳآ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯿ ﺒﺑ ﺐ ﯿ ﺪﻨﻨ . اﯾ ءﺎﺸﻏ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو لﺎﻤﺘﺣا ﻦ

ﻠﺳ لﻮ ﮑﺸﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ ﯿ

ﺮﮐ ﻞ ﯾ لﺎﺘﺴ ﺎﻫ ي ﯾ نورد ﺦ ﻟﻮﻠﺳ ﯽ و ﯾ ﻠﻏ ﺎ ﯿ ﻆ

ﺤﻣ نﺪﺷ ﯿ ﺑ ﻂ ﯿ ﻟﻮﻠﺳ نوﺮ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ هرﺎﭘ .

ﻫد ﺖﻋﺮﺳ ﯿ

نﺪﺷ ﻪﺗارﺪ

لﻮﻠﺳ ﺎﻫ ي ﻣ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻣ ﻪﺑ ﯿ ﺬﭘذﻮﻔﻧ ناﺰ ﯾﺮ

ي ﻟﻮﻠﺳ ءﺎﺸﻏ ﯽ

ﺤﻣ و ﯿ ﻂ

ﺤﻄﺳ ﯽ ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ لﻮﻠﺳ هزاﺪﻧا و ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﮐ لﻮﻠﺳ فاﺮﻃا

ﮕﺘﺴﺑ ﯽ دراد . ﺎﺷ ﯾ نﺎ ﺮﮐ هزاﺪﻧا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﯾ

لﺎﺘﺴ ﺎﻫ ي ﯾ ﺦ ﺎﺑ

اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ دﺎﻤﺠﻧا ﺖﻋﺮﺳ ﺶ ﯽ

ﯾ ﺮﮐ و ﺪﺑﺎ ﯾ

لﺎﺘﺴ ﺎﻫ ي ﯾ ﺦ

نورد ﻟﻮﻠﺳ ﯽ گرﺰﺑ ﺳآ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﺗ ﯿ

ﺑ ﺐ ﯿ لﻮﻠﺳ ﻪﺑ ﺮﺘﺸ ﻣ ﺎﻫ

ﯽ ﺪﻧﻮﺷ .

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﻋﻮﻧ ﮏ ﯽ اﺬﻏ ي ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻤﺠﻨﻣ

اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﺮﺳ دﺎﻤﺠﻧا ﻦ ﯾ

ﻘﻠﺗ زا ﺪﻌﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﻊ ﯿ

ﻣ ﺎﺑ ﺢ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ

ﻗد لﺮﺘﻨﮐ ﺖﺤﺗ ﯿ

ﺎﻣد ﻖ ي راﺪﻬﮕﻧ ي ﺎﻘﺑ ﻆﻔﺣ ﻪﺑ ي

اﯾ ﻦ

ﻣﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي ﻣ ﺎﺑ ﺶﺨﺑﺎﻔﺷ ﯿ

ﭘ ناﺰ ﯿ دﺎﻬﻨﺸ ي ﻟﺎﻌﻓ ﻪﮐ ﯿ ﺖ

ﮔﺪﻧرادزﺎﺑ ﯽ ﻣ ﮏﻤﮐ ﺪﻧراد ﯽ

ﺪﻨﮐ ] 24 .[

ﺷ ﯿﺮ ﯾ ﻦ هﺪﻨﻨﮐ ﺎﻫ ) ﻪﺑ و زﻮﺘﮐﻻ ﺪﻨﻧﺎﻣ وﯾ

زرﺎﮐﺎﺳ هﮋ (

ﻪﺑ ﻪﮐ هدﺎﻣ ناﻮﻨﻋ

ﻠﺻا ﯽ ﺎﻫﺮﺳد رد ي

ﻨﺒﻟ ﯽ ﻨﺘﺴﺑ و ﯽ ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ ﺛﺄﺗ ،دﻮﺷ ﯿ ﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺮ ﯽ

ﻣ ﺮﺑ ﯿ هﺪﻧز ناﺰ ﻧﺎﻣ ﯽ ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد ﺎﻫ دراد ﺪﻤﺠﻨﻣ

.

اﯾ ﻣ داﻮﻣ ﻦ ﯽ

هﺪﻧز ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻧﺎﻣ

ﯽ ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﺮﻃ زا ﺎﻫ ﯾ

رﺎﺸﻓ ﻖ

ﺰﻤﺳا ي ﺎﻘﺑ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ي

ﺪﻨﻫد ﺶﻫﺎﮐ ،لﻮﻠﺳ .

ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻣ ﻦ ﯽ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ

هﺪﻧز نﺎﻣز نﺎﻤﻫ ﻧﺎﻣ

ﯽ وﺮﭘ ﯾ ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﻪﺑ ار ﺎﻫ ترﻮﺻ ﯾ ﻞﻣﺎﻋ ﮏ

اﺰﻓا ﺎﻣﺮﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﯾ

ﺪﻨﻫد ﺶ . ﺘﻧﯿ ﺎﻬﻧ ﻪﺠ ﯾ ﯽ ﮕﺘﺴﺑ ﯽ

(7)

ﺷ ﺖﻈﻠﻏ و عﻮﻧ ﻪﺑ ﯿﺮ

ﯾ ﻦ هﺪﻨﻨﮐ ﻣ عﻮﻧ ،ﺎﻫ ﯿ

ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي

ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز و دﺎﻤﺠﻧا ﺖﻋﺮﺳ ،ﺎﻣد ،ﮏ ي

دراد .

تﺎﺒﺛا ﻠﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽ

رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺎﻫﺪ ي ﺠﻧز ﯿ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺎﺗﻮﮐ ﺮ

ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾﺪ ﺎﻫ ي ﺠﻧز ﯿ ﺘﻈﻓﺎﺤﻣ ﺮﺛا ﺪﻨﻠﺑ ﺮ ﯽ

ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ي ﺎﻣﺮﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد

ﺪﻧراد . ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺎﻫﺪ ي ﺠﻧز هﺎﺗﻮﮐ ﯿ

ﮐﺮﺗ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺮ ﯿ

تﺎﺒ

ﺮﭘ ي ﺑﯿ ﺗﻮ ﯿ ﻨﺷ ﮏ ﻣ ﻪﺘﺧﺎ ﯽ ﻔﻣ تاﺮﺛا ﺪﻧﻮﺷ ﯿ

ﺑ ﺪ ﯿ ﺮﺘﺸ ي ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺮﺑ

ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﺪﻧراد ﺎﻫ ] 25 .[

ﺰﻧآ ﯾﻢ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﯿ ﺑوﺮﭘ زا ﻞﺻﺎﺣ ﮏ ﯿ

ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﺎﻫ ي ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ هدﺮﻣ

ﺎﻧاﻮﺗ ﯾ ﯽ ﻤﺨﺗ ﯿ لﻮﻠﺳ ﺮ ﺎﻫ ي ﻗﺎﺑ هﺪﻧز ﯽ ار هﺪﺷ رﺎﮔزﺎﺳ و هﺪﻧﺎﻣ

اﺰﻓا ﯾ ﻐﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻫد ﺶ ﯿﯿ

ﺑ تاﺮ ﯿ ﺷﻮ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﺑ ﯿ و هﺪﺷ ﺮﺘﺸ

ﻣ ﯽ و مواﺪﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺑ ﯿ

ﺮﺘﺸ ي ﻠﺑﺎﻗ رد ﯿ ز ﺖ ﯾ ﺘﺴ ﯽ

ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ دﻮﺷ ﺎﻫ ] 17 .[

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺑ ﺎﻫ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻐﺗ ﻦ ﯿﯿ رد ار تاﺮ

ﺺﺧﺎﺷ ﻃ pH

ﯽ ﻪﮕﻧ تﺪﻣ راد

ي ﻤﻫ ﻪﮐ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﯿ

دﻮﺧ ﺮﻣا ﻦ

ﻣ ﯽ ﺤﻣ نﺪﺷ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯿ

اﺮﺑ ﻂ ي رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ي

ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﻠﺑﺎﻗ ﺶﻫﺎﮐ و ﺎﻫ ﯿ

ز ﺖ ﯾ ﺘﺴ ﯽ نآ دﻮﺷ ﺎﻫ ] 17 .[

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ا ي ﺎﮐ ﻂﺳﻮﺗ ﯾ ﺘﭘﺎﺳﻼ ﯽ ) 2006 ( ﺎﺸﻧ ﻪﮐ داد ن لﻮﻃ رد pH

تﺪﻣ ﻪﮕﻧ نﺎﻣز راد

ﺳﺎﺑﻮﺘﮐﻻ ي ﯿ ﺳا سﻮﻠ ﯿ

ﻓوﺪ ﯿ سﻮﻠ و

ﺑﯿﻔ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ مﻮ ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺎ ﯿ

ﻤﺨﺗ ﺖ ﯿﺮ ي

ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ﺎﻫ ي ﺳا ﺪﻟﻮﻣ ﯿ ﺘﮐﻻﺪ ﯿ ﻣ ﮏ ﯽ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯾ

ﻞﺻﺎﺣ ﺞ

دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ]

26 .[

ﻣدزوا ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮ )

2015 ( ﺛﺄﺗ ﯿ ﻮﺘﺳا ندوﺰﻓا ﺮ ﯾ

و ﺮﺑ ﺎ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي

ﻓﯿ ﺰﯾ ﮑ ﯽ ﺷ ، ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﺴﺣ و ﯽ ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﻨﺘﺴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﻬﭼ رد ار ﯽ

ﺎﺑ

ﻮﺘﺳا و زرﺎﮐﺎﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯾ

ﻪﺑ ﺎ ﺷ ناﻮﻨﻋ ﯿﺮ

ﯾ ﻦ هﺪﻨﻨﮐ

) هدﺎﺳ + ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ ،زرﺎﮐﺎﺳ +

هدﺎﺳ ،زرﺎﮐﺎﺳ +

ﻮﺘﺳا ﯾ ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ ،ﺎ + ﻮﺘﺳا ﯾﺎ (

زرا درﻮﻣ ﯾﺑﺎ ﯽ ﺪﻧدادراﺮﻗ . ﻣﯿ ناﺰ ﻪﻧﻮﻤﻧ pH دوﺪﺣ ﺎﻫ 50

/6 و

62 /6 ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯾ

ا ﺞ ﯾ ﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯽ

ﺑ ﺪﺷﺎ ] 27 .[

ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﺳا ناﺰ ﯿ ﺪ ﯾ ﻪﺘ 59 /1 وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ي

50 ﻮﺘﺳا ﺪﺻرد ﯾ ﺎ

ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽ

راد ي ﺎﺳ ﺎﺑ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ دراد ﺎﻫ

ﻻﺎﺑ داﺪﻌﺗ ي ﺮﺘﮐﺎﺑ ي وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ي

50 ﻮﺘﺳا ﺪﺻرد ﯾ

توﺎﻔﺗ ،ﺎ

ﺳا رد ﯿ ﺪ ﯾ ﻣ ﻪﺘ ﯽ ﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽ ﻣ زا ﯿ ﻮﺘﺳا ناﺰ ﯾ ﻟﺎﻌﻓ و ﺎ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺖ ي ﺎﻫ

ﺪﺷﺎﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(

ﺎﮐ ﺳا ﺶﻫ ﯿ ﺪ ﯾ ﻃ رد ﻪﺘ ﯽ 14 راﺪﻬﮕﻧ زور ي

رد

ﺎﻣد ي 18 - ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ

ﻧ سﻮ ﯿ ﻣ ﺰ ﯽ ﺘﻧرد ﺪﻧاﻮﺗ ﯿ داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺠ

ﺮﺘﮐﺎﺑ ي ا رد ﺎﻫ ﯾ ﻠﮐ رد تﺪﻣ ﻦ ﯿ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ .

وﯾ ﺴ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )

2014 ( ﺳرﺮﺑ رد ﯽ ﻣ ﯿ هﺪﻧز ناﺰ ﻧﺎﻣ ﯽ

ﺑﯿﻔ ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ مﻮ ﻣ ﺪﻧدﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﺳﺎﻣ رد ﯿ

ﺳا ناﺰ ﯿ ﺪ ﯾ مﺎﻤﺗ رد ﻪﺘ

ﻪﻧﻮﻤﻧ اﺪﺘﺑا زا ،ﺎﻫ ﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ

ي ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﯽ

راد ي اﺰﻓا ﯾ ﺶ

ﯾ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﻓﺎ ﯾ

ﺎﻐﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ﯾ

دراد تﺮ ] 19 .[

ﻠﻌﻣﻼﻏ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد

ﯽ ﺮﻔﺻ و هداز ي

) 2015 ( ﺳا ﯿ ﺪ ﯾ ﻨﺘﺴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺘ ﯽ

وﺎﺣ ي 50 ﻮﺘﺳا ﺪﺻرد ﯾ

ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎ ﯽ

راد ي و ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ

وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي

ﻘﺑ زا ﺮﺘﻤﮐ و ﺖﺷاد ﺎ ﯿ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪ ﺎﻫ

ﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺎﺘﯾ ﻧﻮﻨﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞ ﯽ

دراﺪﻧ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ]

28 .[

لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 3

ﻨﺘﺴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽ

ﺎﺑ ﺎ

ﺘﻣا ﯿ زﺎ 35 /4 وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ي

ﺘﻣا ﺎﺑ ﺎ ﯿ زﺎ 30 /4

ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﺘﻣا ﻦ ﯿ و ﺮﻈﻧزا ار زﺎ ﯾ

ﮔﮋ ﯽ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﺐﺴﮐ ﻢﻌﻃوﺮﻄﻋ

ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ اﺰﻓا ﺪﻫد ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ ﻮﺘﺳا ناﺰ ﯾ ﺎﺗ ﺎ 25 دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﺻرد

وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﻌﻃوﺮﻄﻋ دﺮﮔ ﺎﻫ

ﯾ ﻟو ﺖﺳا هﺪ ﯽ

وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ي

ﺘﻣا ﺎﺑ ﺎ ﯿ زﺎ 95 /3 اﺰﻓا ﯾ ﻮﺘﺳا ﺶ ﯾ رد ﺖﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺎ

ﺘﻣا ﯿ ا زﺎ ﯾ و ﻦ ﯾ ﮔﮋ ﯽ دﺮﮔ ﯾ ﺖﺳا هﺪ . ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻟﻮﺒﻘﻣ ﻦ ﯿ ﺷ ﺖ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ رد

ﻨﺘﺴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽ

ﺘﻣا ﺎﺑ ﺎ ﯿ زﺎ 35 /4 ﺐﺴﮐ

دﺮﮔ ﯾ ا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪ ﯾ ﺲﭘ دﺎﺠ ﺨﻠﺗ ﻢﻌﻃ ﯽ اﺰﻓا ﺎﺑ ﯾ ﺳا ﺪﺻرد ﺶ ﻮﺘ

ﯾ ﻪﺑ ﺎ

50 ﻣ ﺪﺻرد ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ .

ﻠﻋ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و هداﺰ )

2014 ( ﺲﭘ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻞﮑﺸﻣ ﺦﻠﺗ ﻢﻌﻃ

ﻠﺻا ﯽ ﺑ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﯿ

ﺷ ﺮﺘﺸ ﯿﺮ ﯾ ﻦ هﺪﻨﻨﮐ ﻣ ﺎﻫ ﯽ نآ دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ

ﺖﻈﻠﻏ رد ار ﺎﻫ

ي ﻣ دوﺪﺤﻣ ار ﻻﺎﺑ ﯽ

ﺪﻨﮐ . ا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯾ

ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦ

ﻣ ﯽ ﺲﭘ ﺪﺳر ﻮﺘﺳا ﺦﻠﺗ ﻢﻌﻃ ﯾ

زﻮ ﯾ ﺑ راﺮﻤﺘﺳا ﺪ ﯿ

ﺮﺘﺸ ي رد ﺎﻘﻣ ﯾ ﺎﺑ ﻪﺴ

ﺎﺳ ﯾ ﺷ ﺮ ﯿﺮ ﯾ ﻦ هﺪﻨﻨﮐ ﺎﻫ ي ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ و ﯽ

ﺎﺑ ﻪﮐ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد

ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﻦ ﯽ دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ]

2 .[

ﯾ ﮔﻮ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و جاﺮ )

2014 ( ﺘﻣا ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﯿ

ﺴﺣ زﺎ ﯽ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻨﺘﺴﺑ ﯽ وﺎﺣ ي 25 /2 ﻮﺘﺳا ﺪﺻرد ﯾ

ﺑ ﺎ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘﺸ ﺎﻫ

ي

وﺎﺣ ي 5 /2 دﻮﺑ ﺪﺻرد .

ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﺘﻧ ﻦ ﯿ اﺰﻓا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠ ﯾ

ﻣ ﺶ ﯿ ناﺰ

ﻮﺘﺳا ﯾ هدوﺰﻓا ﺎ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺎﻫ

ي ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﮐ ﯿﻔ ﯿ ﺴﺣ ﺖ ﯽ ﺶﻫﺎﮐ ار

ﻣ ﯽ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ،ﺪﻫد ﯾ

ا ﺞ ﯾ دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ]

29 .[

ﺑﯿ ﻔﯿ ﺳا ﻪﺳ ﻪﺑ ود ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺎﻫﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯿﺪ

ﺘﮐﻻ ﯿ ﺳا و ﮏ ﯿ ﺪ ﺘﺳا ﯿ ﮏ

ﻟﻮﺗ ﯿ ﻣ ﺪ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ . ﻮﺑ و ﻢﻌﻃ ي ﺳا ﯿ ﺪ ﺘﺳا ﯿ اﺮﺑ ﮏ ي ﻨﺒﻟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽ

ﻪﺑ ﺑوﺮﭘ ﻢﻌﻃ ناﻮﻨﻋ ﯿ

ﺗﻮ ﯿ ﮑ ﯽ ﺴﺑ ﯿ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ رﺎ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ و ﺖﺳا

ﻧﯿ ﻢﻌﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ زﺎ و هداد ﺶﻫﺎﮐ ار نآ ﺮﺛا ﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻨﻫد

ﯾ ﺎ

ﺪﻧﺎﺷﻮﭙﺑ ًﻼﻣﺎﮐ .

اﺎﺑ ﯾ ﻦ ﺎﺷ دﻮﺟو ﯾ نﺎ ﺗﻻﻮﺼﺤﻣ ،ﺖﺳا ﺮﮐذ ﯽ

ﺒﺷ ﯿ ﻪ

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﻏ ﮏ ﯿ ﻤﺨﺗﺮ ﯿﺮ ي زا ﻞﺻﺎﺣ تﻼﮑﺸﻣ ًﻻﻮﻤﻌﻣ

ﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﯿ ﻣ ﻢﺴ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻣﺎﮕﻨﻫ ار ﯽ

ﺎﻣد رد ﻪﮐ ي

ﺧ ﯿﻠ ﯽ ﺎﭘ ﯾﯿ ﻦ

) زا ﺮﺘﻤﮐ 18 - ﺴﻠﺳ ﻪﺟرد ﯿ

سﻮ ( راﺪﻬﮕﻧ ي ﻣ ﯽ دراﺪﻧ ار ﺪﻧﻮﺷ .

ﺶﻨﮐاو نﻮﭼ ﺎﻫ

ي ﺑ ﯿ ﺷﻮ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻣ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﻪﺑ ﮏ

ﻣ ﻞﻗاﺪﺣ ﯽ ﺪﺳر ] 24 .[

ﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﯾ

ﺛﺄﺗ ﺎ ﯿ ﻨﻌﻣ ﺮ ﯽ راد ي و ﺮﺑ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫﺎﻇ و ﮓﻧر ﺎﻫ

ي ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﻣ ﻪﮐ ﺖﺷاﺪﻧ ﯽ

ﺘﻧ ناﻮﺗ ﯿ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠ

(8)

ﺮﺘﮐﺎﺑ رﻮﻀﺣ ي

ﻮﺘﺳا و ﺎﻫ ﯾ

ﺛﺄﺗ ﺎ ﯿﺮ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫﺎﻇ و ﮓﻧر ﺮﺑ ﺎﻫ

ا و ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﯾ

و ﻦ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﺎﻬﻨﺗ ي

ﻪﺑ رد ﻪﺘﻓررﺎﮐ

ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﻨﺘﺴﺑ نﻮ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .

ﻠﻋ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و هداﺰ )

2014 ( زا توﺎﻔﺘﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ

ﻮﺘﺳا ﯾ ﻨﺘﺴﺑ ﮓﻧر رد توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ زرﺎﮐﺎﺳ و ﺎ ﯽ

ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﮐ ﺪﺸﻧ

ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﻦ ﯽ دﻮﺑ ] 2 .[

ﻼﻏ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻠﻌﻣ

ﯽ ﺮﻔﺻ و هداز ي

) 2015 ( ﻮﺘﺳا و ﺮﮑﺷ ﯾ

زﻮ ﯾ ﺛﺄﺗ ﺪ ﯿﺮ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮓﻧر ﺮﺑ ﺎﻫ

ي ﻨﺘﺴﺑ ﯽ

ا و ﺖﺷاﺪﻧ ﯾ

و ﻦ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﻣ ﻪﺑ ﯿ درﻮﻣ ناﺮﻔﻋز ناﺰ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد هدﺎﻔﺘﺳا

ﺎﻫ

ﮕﺘﺴﺑ ﯽ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﮐ ﺖﺷاد ﯾ

ا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ﯾ

ﺳرﺮﺑ ﻦ ﯽ

ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 28 .[

ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﻨﺘﺴﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﯽ

و ﺮﻈﻧزا ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﻧﺎﻫد سﺎﺴﺣا و ﺖﻓﺎﺑ ﯽ

ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺘﻣا ﺎﺑ ﺪﻫﺎ

ﯿ زﺎ 15 /4 دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 3 .(

ا ﺖﻓا ﯾ ﻦ

وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺪﻌﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺳ رد ي

ﻣ ﯽ ﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽ

ﻬﺗ ﯿ ﻪ

ﮐﺮﺗ ﺎﺗ طﻮﻠﺨﻣ ﯿ

ﻨﺘﺴﺑ هﺎﮕﺘﺳد رد ﺐ ﯽ

ﺪﺷﺎﺑ زﺎﺳ .

ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻦ

آرﺎﮐ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔﺎﺑ ﯾ

ﯽ ﺎﻣ ﺮﻈﻧزا هﺎﮕﺘﺳد ﯾ

ﮏﻨﺧ ﻊ هﺪﻨﻨﮐ

ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ا ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﻪﺘﻓﺎ ﯾ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﺑ رد توﺎﻔﺗ دﺎﺠ ﻣ ﺎﻫ

ﯽ ددﺮﮔ .

ﻮﺗ ﺎﺑ ﻬﺗ ﻪﺑ ﻪﺟ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪ ﻨﺘﺴﺑ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﺎﻫ ﯽ

ﮕﻧﺎﺧ زﺎﺳ ﯽ مﺎﺠﻧا

ﺎﻣزآ ﯾ ﺶ ﺎﻫ ي ﺑ ﯿ ﺛﺄﺗ درﻮﻣ رد ﺮﺘﺸ ﯿ

ﻮﺘﺳا ﺮ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺑ ﺎ رد ﺎﻫ

ﺘﻌﻨﺻ ﺢﻄﺳ ﯽ

ﻧ ﯿ ﻣ زﺎ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﮕﻧ تﺪﻣ لﻮﻃ رد راد

ي ﻣﺎﻤﺗ ﯽ

وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ اﺰﻓا ﺎﻫ ﯾ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶ .

نارﺎﮑﻤﻫ و ﻢﻟﺎﺳ )

2005 ( ﻃ ﯽ ﯾ ﻘﺤﺗ ﮏ ﯿ ﻟﻮﺗ ﻖ ﯿ ﻨﺘﺴﺑ ﺪ ﯽ

ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ ﺮﺘﮐﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ي

ﺎﻫ ﺳﺎﺑﻮﺘﮐﻻ ي ﯿ سﻮﻠ

ﺳا ﯿ ﻓوﺪ ﯿ سﻮﻠ ﺑﯿﻔ ، ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﺑ مﻮ ﯿﻔ ﯿ موﺪ ﺳﺎﺑﻮﺘﮐﻻ ، ﯿ ﺮﺗور سﻮﻠ

8ي

،

ﺳﺎﺑﻮﺘﮐﻻ ﯿ رزﺎﮔ سﻮﻠ

9 ي ﺳﺎﺑﻮﺘﮐﻻ و ﯿ سﻮﻨﻣار سﻮﻠ ﻃ10

ﯽ 12

راﺪﻬﮕﻧ ﻪﺘﻔﻫ ي

ﺮﻓ رد ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد رﺎﻬﻇا رﺰ ﺎﻫ

ي ﻨﺘﺴﺑ ﯽ

ﺘﻣا ﯿ ﻻﺎﺑ زﺎ ﯾ ﯽ زرا رد ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ مﺎﻤﺗ رد و ﺪﻧدروآ ﺖﺳد ﻪﺑ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺑوﺮﭘ ﻢﻌﻃ ﺎﻫ ﯿ

ﺗﻮ ﯿ ﺎﺘﻧ ﻪﮐ دﻮﺒﻧ ﺐﻟﺎﻏ ﮏ ﯾ

نآ ﺞ ﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺎﻫ ﯽ

دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ ]

30 .[

4 - ﺘﻧ ﯿ ﻪﺠ ﮔﯿ ﺮ ي ﻠﮐ ﯽ

ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ

اﺮﺑ ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞ ي

ﻟﻮﺗ ﯿ ﻨﺘﺴﺑ ﺪ ﯽ ﺮﻟﺎﮐ ﺎﺑ ي ﻣ ﻢﮐ ﯽ

ﻨﺘﺴﺑ ناﻮﺗ ﯽ ﻮﺋﺎﮐﺎﮐ ﯾ ﯽ وﺎﺣ ي 50 ﻮﺘﺳا ﺪﺻرد ﯾ

اﺮﺑ ار ﺎ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ

ﭘﯿ داد دﺎﻬﻨﺸ . رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﯽ

ﻨﺘﺴﺑ ﺪﻫد ﯽ و

ﺎﻫﺮﺳد ي ﺴﻧﺎﺘﭘ ﺪﻤﺠﻨﻣ ﯿ

ﻻﺎﺑ ﻞ ﯾ ﯽ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧراد ناﻮﻨﻋ

ﯾ ﻞﻣﺎﺣ ﮏ

اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﺮﺑ ي ﻟوا داﻮﻣ ﯿ ﻞﻤﻋ ﻪ ﺪﻨﻨﮐ ﻞﻤﻋ اﺮﮔ .

لوا زا ﻨﺘﺴﺑ ،ﻪﻤﻫ ﯽ

8. Lactobacillus reuteri 9. Lactobacillus gasseri 10. Lactobacillus rhamnosus ﻪﺑ دﻮﺧ

ناﻮﻨﻋ ﯾ اﺬﻏ لﻮﺼﺤﻣ ﮏ ﯾ

ﯽ ﺴﺑ ﯿ ﻔﻣ رﺎ ﯿ درﻮﻣ ﺪ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ

ﻣ ﯽ ﮔﯿ دﺮ . ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ز راﺪﻘﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﯾ

دﺎ ي ﺬﻐﻣ داﻮﻣ ي ﺑﺮﭼ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽ

ﺷ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ،ﺮ ﯿ ﻦ و ،ﺎﻫ ﯾ ﻣﺎﺘ ﯿ ﻦ ﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ،ﺎﻫ ﯽ

ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ،ﻦ

ﻨﺘﺴﺑ ﯽ ﻪﺑ ﺘﺣار ﯽ ﻣ ﯽ ﮕﻧر ﺪﻧاﻮﺗ ﯽ و ﯾ ﻤﻌﻃ ﺎ ﯽ دﻮﺷ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﺮﮔا ،ﻦ

ﻞﻤﻋ داﻮﻣ ﮓﻧر ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ اﺮﮔ ﯾ

ﻏ ﻢﻌﻃ ﺎ ﯿ ﻞﺑﺎﻗﺮ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد لﻮﺒﻗ

ﻪﺑ ﺘﺣار ﯽ ﻣ ﯽ ﺮﻃ زا ناﻮﺗ ﯾ

ﮓﻧر ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ندوﺰﻓا ﻖ ﯾ

ﻢﻌﻃ ﺎ هﺪﻨﻫد ﺎﻫ

داد ﺶﺷﻮﭘ ار نآ ]

31 .[

ﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯾ

ا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ﯾ

ﺳرﺮﺑ ﻦ ﯽ ،

ﻣ ﯽ ﺮﺘﮐﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﻮﺗ ﺑﯿﻔي

ﯿ ﺮﺘﮐﺎﺑوﺪ ﯾ ﻧا مﻮ ﯿ ﻟﺎﻤ ﯿ ز ﺲ ﯾ ﻪﻧﻮﮔﺮ

ﺘﮐﻻ ﯿ ﺲ ﺷ و ﯿﺮ ﯾ ﻦ ﺒﻃ هﺪﻨﻨﮐ ﯿﻌ ﯽ ﻮﺘﺳا ﯾ ﻟﻮﺗ ﺖﻬﺟ رد ﺎ ﯿ

ﺪ ﯾ ﮏ

ﺬﻐﺗ شزرا ﺎﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ لﻮﺼﺤﻣ ﯾﻪ

ا ي و ﻻﺎﺑ ﻣ ﯿ ﺮﻟﺎﮐ ناﺰ ي ﺮﺘﻤﮐ

ﺖﺴﺟ هﺮﻬﺑ .

ﻣاﯿ آ رد ﺖﺳا ﺪ ﯾ

ﺳرﺮﺑ هﺪﻨ ﯽ ﺎﻫ ي ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ي ﺖﻬﺟ رد

ﻤﮑﺗ ﯿ ﺎﺘﻧ ﻞ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﺘﻌﻨﺻ ﺢﻄﺳ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯽ

ﺎﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﯾ

ﺮ

ﻪﻧﻮﮔ شﻮﺳ و ﺎﻫ ﺎﻫ

ي ﺑوﺮﭘ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﻨﭽﻤﻫ و ﮏ ﯿ

د ﻦ ﯾ ﺮﮕ

ﺷ ﯿﺮ ﯾ ﻦ هﺪﻨﻨﮐ ﺎﻫ ي ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ ) ﻈﻧ ﯿ ﻞﺴﻋ ﺮ ( و ﯾ ﺮﭘ ﺎ ي ﺑ ﯿ ﺗﻮ ﯿ ﮏ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ

ﮔﯿ دﺮ . ور ﺮﺑ هزوﺮﻣا ﻪﺘﺒﻟا ي

ﺘﺳا ﻠﭘ زا هدﺎﻔ ﯽ

رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺎﻫﺪ

) ﻈﻧ ﯿ ا ﺮ ﯾ ﻟﻮﻨ ﯿ ﻠﭘ ،ﻦ ﯽ ﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ و زوﺮﺘﺴﮐد ﯾ

ﻦ ( ﻪﺑ ﺎﺟ ي ﺑﺮﭼ ﯽ رد

هدروآﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻨﺒﻟ ﯽ ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽ مﺎﺠﻧا مﺎﮔ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﻫ

ﯾ ﯽ اﺮﺑ ي

ﻟﻮﺗ ﯿ ﻨﺒﻟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪ ﯽ

ﺳ ﯿ ﻦ ﺑﯿ ﺗﻮ ﯿ ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﮏ ﺖﺳا هﺪﺷ

] 32 .[

5 - سﺎﭙﺳ راﺰﮔ

ي

ﺎﭘ زا جﺮﺨﺘﺴﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯾ

نﺎ ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﻣﺎﻧ ﯽ

مﻮﻠﻋ ﻪﺘﺷر ﺪﺷرا

ﺎﻨﺻ و ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽ

ﺖﺳا ﺮﺘﺴﺒﺷ ﺪﺣاو .

ﻮﻧ ﯾ ﻣ ﺐﺟاو دﻮﺧ ﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴ ﯽ

ﺎﻗآ تﺪﻋﺎﺴﻣ زا ﻪﮐ ﺪﻨﻧاد ي

ﻠﻋ ﺮﺘﮐد ﯿ ﻟﺎﻧآ مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ هدازﺪﻤﺣا ﺎﺿﺮ ﯿ

ﺎﻫﺰ ي رﺎﻣآ ي ﻢﻧﺎﺧ و

ﺮﻔﺻ سﺪﻨﻬﻣ ي

اﺮﺑ ي رﺎﮑﻤﻫ ي ﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا رد ﯿ

و ﺮﮑﺸﺗ ﻖ

ﻧادرﺪﻗ ﯽ ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪﻨ .

6 - ﻨﻣ ﻊﺑﺎ

[1] Salehian, M., Salehifar, E., Esfahanizadeh, M., Karimzadeh, L., Rezaei, R., Molanejad, M., (2013), Microbial Contamination in Traditional Ice cream and Effective Factors.

Journal of Mazandaran University of Medical, 23(99): 28-33.

[2] Alizadeh, M., Azizi-Lalabadi, M., Kheirouri S., (2014), Impact of Using Stevia on Physicochemical, Sensory, Rheology and Glycemic Index of Soft Ice Cream. Food and Nutrition Sciences, 5(4): 390-396.