ﻒﮐ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺷﻮﭘ
ﯽ ﻨﭘ ﯿ ر ﺮ ﯾ ﭘ و ﺎﺗﻮﮑ ﯿ
ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ لﺪﻣ ﺎﺑ نآ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ
ﺮﻗﺎﺑ اﺮﻫز
1ي ﻠﻋ ، ﯽ نﺎﮔدازﺪﻤﺘﻌﻣ
2
نﺎﺧ ﺎﺿر ،*
ﺋﺎﺑﺎﺑ
3ﯽ ا ، ﯾ دﺎﻫﺮﻓ بﻮ
4ي
1 - ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽ ﺎﻨﺻ ﺪﺷرا ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ
ﯽ رﺎﺳ ي
2 - ﺸﻧاد ﯿ ﺎﻨﺻ هوﺮﮔ رﺎ ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ
ﯽ رﺎﺳ ي
3 - دﺎﺘﺳا ﯾ ﻓ هوﺮﮔ رﺎ ﯿﺰ ﯾ ﺘﻌﻨﺻ هﺎﮕﺸﻧاد ﮏ ﯽ
ﺷﻮﻧ ﯿ ﻧاوﺮ ﯽ ﻞﺑﺎﺑ
4 - ﺸﻧاد ﯿ ﻣاد مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎ ﯽ
زروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ
ﯽ رﺎﺳ ي
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺎﻫ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 18 / 09 / 99
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 02 / 12 / 99
تﺎﻤﻠﮐ ﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
ﻒﮐ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺷﻮﭘ
ﯽ ،
رﯾ ،ﺎﺗﻮﮑ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ
،
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯾ ﯽ ،ﻮﮕﻟا
لﺪﻣ زﺎﺳ ي .
DOI: 10.29252/fsct.18.06.20
لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ : [email protected]
ﻪﮑﺒﺷ ﺎﻫ ي ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا ي ﻏ تﻻدﺎﻌﻣ زا ﯿ
ﻄﺧﺮ ﯽ ﺎﻧاﻮﺗ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯾ
ﯽ اﺮﺑ ي رﺎﮔزﺎﺳ دﻮﺧ ي
ﻏ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺎﺗ دراد ﯿ
ﻄﺧﺮ ﯽ ﭘ ﯿ ﭽ ﯿ ﺑ هﺪ ﯿ ﻐﺘﻣ ﻦ ﯿ ﺎﻫﺮ ي دورو ي ﺟوﺮﺧ و ﯽ ﮐ راﺮﻗﺮﺑ ار ﻨ
ﺪﻨ . لﺪﻣ زا زﺎﺳ ي ﻪﮑﺒﺷ
ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ اﺮﺑ ي ﭘ ﯿ ﺋﻮﮕﺸ ﯽ ﻬﺗ ﺖﻬﺟ ﯿ ﻨﭘ ردﻮﭘ ﻪ ﯿ ر ﺮ ﯾ ﮐ ﺎﺑ ﺎﺗﻮﮑ ﯿﻔ ﯿ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا بﻮﻠﻄﻣ ﺖ .
ا رد ﯾ ﻦ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ 4 ﻻﺪﻨﭼ نوﺮﺘﭙﺳﺮﭘ لﺪﻣ ﺎﺑ ﻪﺳﻼﮐ ﯾ
اﺮﺑ ﻪ ي ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ هداد ﺎﻫ ي و ﻒﮐ
ﻨﭘ ردﻮﭘ ﯿ ر ﺮ ﯾ ﻒﮐ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﻪﺑ ﻪﮐ ﺎﺗﻮﮑ ﺷﻮﭘ
ﯽ ﻬﺗ ﯿ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ،ﺪﻧﺪﺷ ﻪ .
اﯾ ﻦ
لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺎﺳﺎﻨﺷ شور ﺎﺑ ﯾ
ﯽ ا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻮﮕﻟا رﻮﮕﻟ
ﯾ ﻢﺘ ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي ﺷﺎﻣ ﯿ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻦ .
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯾ ﯽ
،ﻮﮕﻟا
ﺎﻧاﻮﺗ ﯾ ﯽ ﺨﺸﺗ ﯿ ﺗﺮﺗ ﺺ ﯿ ﺻﻮﺼﺧ ﺐ ﯿ
تﺎ ﯾ هداد ﺎ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯿ
ﻢﺘﺴ ﯾ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎ
هداد ﻣ ار ﺎﻫ ﯽ ﺪﻫد . اﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ لﺪﻣ ي
ا ﯾ اراد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ي
10 ﻻ رد نوﺮﻧ ﯾ
دﻮﺑ نﺎﻬﻨﭘ ﻪ .
4 ﺖﺒﺴﻧ
ﺷ توﺎﻔﺘﻣ ﯿ بآ و ﺮ ﻨﭘﯿ ﺮ )ﺗ ﯿ ﺎﻫرﺎﻤ ( دورو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ي
ﺴﻧاد و ﯿ ﺴﻧاد ،ﻒﮐ ﻪﺘ ﯿ
ﻫ ،ردﻮﭘ ﻪﺘ ﯿ
ﭘﻮﮑﺳوﺮﮕ ﯽ ﻟﺎﻌﻓ ، ﯿ ﺖ
ﺑآ ﯽ ﺟوﺮﺧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﻏور بﺬﺟ و بآ بﺬﺟ ، ﯽ
ﺎﻫ ي ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد لﺪﻣ .
ا رد ﯾ لﺪﻣ ﻦ 70 ﺪﺻرد
هداد زا اﺮﺑ ﺎﻫ ي ،شزﻮﻣآ 15
اﺮﺑ ﺪﺻرد ي
ﺎﻣزآ ﯾ و ﺶ 15 هداد زا ﺪﺻرد اﺮﺑ ﺎﻫ
ي ﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا ﯽ
هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦ ﯽ
هرود رد 20
داد خر . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺎﻬﻧ ﺞ ﯾ ﯽ درﻮﻣ لﺪﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﺖﻗد ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا 8/
94 هداد ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺪﺻرد ﺎﻫ
ي ﺘﺳرد ﻪﺑ ار سﻼﮐ ﺮﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯽ
ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪ.
ﻪﻠﺠﻣ
مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-11 ]
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
رﯾ ﻋﻮﻧ ﺎﺗﻮﮑ ﯽ ﻨﭘ ﯿ رﺎﺠﺗ ﺮ ي ا ﯾ ﻟﺎﺘ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺮﻃ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ
دﺎﻘﻌﻧا ﻖ
ﺗراﺮﺣ ﯽ بآ ﻨﭘﯿ ﻬﺗ ﺮ ﯿ ﻣ ﻪ ﯽ دﻮﺷ . ﻨﭘﯿ ر ﺮ ﯾ ﮐﺮﺗ زا ﺎﺗﻮﮑ ﯿ
دﺎﻘﻌﻧا ﻞﺑﺎﻗ تﺎﺒ
) ﻣﻮﺒﻟآ ﺎﺳﺎﺳا ﯿ
ﻦ ( بآ ﻨﭘﯿ آﺮﻓ و هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮ ﯾ
ﻪﺑﺎﺸﻣ نآ ﺖﺧﺎﺳ ﺪﻨ
ﻨﭘﯿ ﺎﻫﺮ ي ﺋﻮﺳ ،راﺪﭼ ،ﻻرازﻮﻣ ﯿ
ﻣ نﻮﻟووﺮﭘ و ﺲ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . زا
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ا ﻢﻬﻣ ﯾ ﻨﭘ ﻦ ﯿ ﻣﺮﻧ ،ﺮ ﯽ ز ﺖﺑﻮﻃر و ﺖﻓﺎﺑ ﯾ
ﻣ دﺎ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 1 .[
ﻨﭘﯿ ر ﺮ ﯾ ﺎﺗﻮﮑ ﯾ ﻨﭘ ﮏ ﯿ ﻪﻣﺎﺧ ﺮ ا ي زا لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا مﺮﻧ
بآ ﻨﭘﯿ ﺷ ﺮ ﯿﺮ ﯾ بآ طﻮﻠﺨﻣ ،ﻦ ﻨﭘﯿ
ﺷ و ﺮ ﯿ ﺷ ،ﻞﻣﺎﮐ ﺮ ﯿ
ﺲﭘ ﺮ و خﺮﭼ ﯾ ﺎ
ﺷ ردﻮﭘ ﯿ ﺲﭘ ﺮ ﺖﺒﺴﻧ رد خﺮﭼ ﺎﻫ
ي ﻬﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ﻣ ﻪ ﯽ دﻮﺷ ] 2 [ . ﻨﭘﯿ ﺮ
رﯾ و ﻻﺎﺑ ﺖﺑﻮﻃر ﺎﺗﻮﮑ ﻟوا pH
ﯿ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪ 6
صاﻮﺧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ و دراد
ﺬﻐﺗ ﯾﻪ ا ي ﻓ ، ﯿﺰ ﯾ ﮑ ﯽ ﺷ ، ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺑ و ﯿ ﺷﻮ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺤﻣ ،نآ ﯿ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻂ ﯽ اﺮﺑ ي
ﮑﺗ ﺜﯿ ﻣ ﺮ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﻣ ﺎﻫ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 3 [ . ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﯾ
ﮑ ﯽ زا
ﺪﻗ ﯾﻤ ﯽ ﺮﺗ ﯾ لواﺪﺘﻣ و ﻦ ﺮﺗ
ﯾ شور ﻦ ﺎﻫ ي روآﺮﻓ ي راﺪﻬﮕﻧ و ي داﻮﻣ
اﺬﻏ ﯾ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺧا ﯿ ﻒﮐ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ اﺮ ﺷﻮﭘ
ﯽ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯾ شور ﮏ
ز ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﺛﻮﻣ ﯾ
دﺎ ي ز ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯾ
شور تﻼﮑﺸﻣ اﺮ ﺎﻫ
ي
ﺘﻨﺳ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﯽ
ﻌﺿ بآ بﺬﺟ ﻪﻠﻤﺟ زا ، ﯿ
تﺎﺼﺨﺸﻣ ،ﻒ
ﺴﺣ ﯽ ﻧﻻﻮﻃ نﺪﺷ ﮏﺸﺧ نﺎﻣز و بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﯽ
دراﺪﻧ دﻮﺟو ]
4[
.
ﻒﮐ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺷﻮﭘ
ﯽ اﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﯾ
ﻔﺧ ﻂ ﯿ ﻪﺟرد ﻒ
و ترﺎﺴﺧ ﺚﻋﺎﺑ تراﺮﺣ ﯾ
ﻐﺗ ﺎ ﯿﯿ ﺋﺰﺟ تاﺮ ﯽ ﮐ رد ﯿﻔ ﯿ ﻣ ﺖ ﯽ دﻮﺷ
] 5 .[
اﺮﺑ ي ا ﯾ ﺑ طﺎﺒﺗرا دﺎﺠ ﯿ
ﻓ صاﻮﺧ ﻦ ﯿﺰ
ﯾ ﮑ ﯽ ﺎﻫاﺬﻏ رﺎﺘﺧﺎﺳ و ي
لﺪﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﺎﻫ
ي ﺘﺒﻣ ﻨ ﯽ ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﺑ ي
ﺮﻈﻧ ي ﻠﺤﺗ ، ﯿ ﻞ
ﺳﺮﮔر ﯿ نﻮ ﯾ ﺰﺠﺗ ﺎ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ ﻠﺻا ءﺰﺟ ﻞ ﯽ
شور ، ﺎﻫ ي دﺪﻌﺘﻣ ي
دراد دﻮﺟو .
و نﺪﺷ ﮏﺸﺧ عﻮﻧ ،ﺖﺑﻮﻃر ،لﻮﺼﺤﻣ عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ
اﺮﺷ ﯾ اﺬﻏ داﻮﻣ صاﻮﺧ ،نﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﻂ ﯾ
ﯽ توﺎﻔﺘﻣ هﺪﺷ ﮏﺸﺧ
ﺖﺳا . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ لﺪﻣ ،ﻦ زﺎﺳ ي ﻢﻬﻣ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺮﺗ
ﯾ اﺮﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻦ ي
ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي و ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ دﻮﺒﻬﺑ
ﯿ ﮏﺸﺧ ﻢﺘﺴ
ﺖﺳا ندﺮﮐ ]
6 [ . ﺴﻧﺎﺘﭘ درﻮﻣ رد نﺎﻘﻘﺤﻣ هزوﺮﻣا ﯿ
ﺎﻫ ﻪﮑﺒﺷ ﻞ ي
ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ) (ANN ﺳ ،1
ﯿ ﻔﻠﺗ ﻢﺘﺴ ﯿﻘ ﯽ ﺒﺼﻋ ﯽ زﺎﻓ- ي
) ANFIS
2( ، رﻮﮕﻟا ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﮑ ﯽ ) (GA زﺎﻓ ﻖﻄﻨﻣ و 3
ي ) (FL ﻣا 4
ﯿ ﺪ
1. Artificial Neural Network
2. Adaptive Neuro-Fuzzy Inference System 3. Genetic Algorithm
4. Fuzzy Logic
ﻧاواﺮﻓ ﯽ ﺪﻧراد .ا ﯾ شور ﻦ ﻣ ﺎﻫ ﯽ ﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﺐﺳﺎﻨﻣ
اﺮﺑ ي لﺪﻣ ﺎﻫ ي ﻟﺎﻧآ ﺪﻨﻧﺎﻣ مﻮﺳﺮﻣ ﯿ
ﺳﺮﮔر ﺰ ﯿ شور و ﻪﻧﺎﮔﺪﻨﭼ نﻮ
ﺪﻧﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ .
ﻨﺘﺒﻣ شور ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ شﻮﻫ ﺮﺑ ﯽ
ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﯾ اﺮﺑ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎ ي
ﺒﺷ ﯿ زﺎﺳ ﻪ ي ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ داﻮﻣ
اﺬﻏ ﯾ ﯽ زروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ و ي
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ دﻮﺷ ] 7 .[
ﻪﮑﺒﺷ ي
ﺒﺼﻋ ﯽ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯾ ﮑ ﯽ ا زا ﯾ ور ﻦ ﯾ ﺎﻫدﺮﮑ ي ﺷﺎﻣ ﯿﻨ ﯽ و ﺪﻨﭼ زا ﯾ ﮔﮋ ﯽ
ﻣ ﺎﻬﻧآ زا ﻪﮐ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽ
لﺪﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ زﺎﺳ
ي ﻞﺋﺎﺴﻣ
ﺪﻌﺑﺪﻨﭼ ي ﺎﺘﻧ ﻪﺋارا و ﻻﺎﺑ ﻞﻤﻋ ﺖﻋﺮﺳ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﻗد ﺎﺑ ﯾ
ﻞﺑﺎﻗ ﺞ
ﺘﺣ لﻮﺒﻗ ﯽ هداد دﻮﺟو ﺎﺑ ﺎﻫ
ﯾ ﯽ ﺮﺤﻧا ﺎﺑ فا ) ﻮﻧ ﯾﺰ ( زﯾ دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا دﺎ
] 8 .[
ﻪﮑﺒﺷ ﺎﻫ ي ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ا ي ﻏ تﻻدﺎﻌﻣ زا ﯿ
ﻄﺧﺮ ﯽ
زا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯾ
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﻬﻟا نﺎﺴﻧا ﺰﻐﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ هدﺎﺳ لﺪﻣ ﮏ
ﺖﺳا . اﯾ ﺎﻧاﻮﺗ لﺪﻣ ﻦ ﯾ
ﯽ اﺮﺑ ي رﺎﮔزﺎﺳ دﻮﺧ ي
تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺎﺗ دراد
ﻏﯿ ﻄﺧﺮ ﯽ ﭘ ﯿ ﭽ ﯿ ﺑ هﺪ ﯿ ﻐﺘﻣ ﻦ ﯿ ﺎﻫﺮ ي دورو ي ﺟوﺮﺧ و ﯽ ﺪﻨﮐ راﺮﻗﺮﺑ ار
] 9 [ . اﺮﻓ ﯾ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﻨ ﯾ ﯽ ﻮﮕﻟا رﻮﮕﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 5
ﯾ ﻢﺘ ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي ﺷﺎﻣ ﯿ
6 ﻦ
ﻣ مﺎﺠﻧا ﯽ دﻮﺷ . ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯾ ﯽ ﻣ ار ﻮﮕﻟا ﯽ ناﻮﺗ
، ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ي هداد سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫ
ﻞﺒﻗ تﺎﻋﻼﻃا ﯾ
رﺎﻣآ تﺎﻋﻼﻃا ﺎ ي
و ﺎﻫﻮﮕﻟا زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯾ
ﺎ
ﺎﻤﻧزﺎﺑ ﯾ ﯽ ﺮﻌﺗ ﺎﻬﻧآ ﯾ دﺮﮐ ﻒ . ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯾ ﯽ ﺎﻧاﻮﺗ ،ﻮﮕﻟا ﯾ
ﯽ ﺨﺸﺗ ﯿ ﺗﺮﺗ ﺺ ﯿ ﺐ
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ تﺎ ﯾ هداد ﺎ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯿ
ﻢﺘﺴ ﯾ ﺎ
هداد ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻣ ار ﺎﻫ
ﯽ ﺪﻫد ] 10 .[
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﻓ تﺎ ﯿﺰ ﯾ ﮑ ﯽ
ﻨﭘ ردﻮﭘ ﯿ ﻬﺗ ﺮ ﯿ ﻒﮐ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪ ﺷﻮﭘ
ﯽ ، ﯾ ﮑ ﯽ زا
شور ﺎﻫ ي ﺳرﺮﺑ ﯽ آﺮﻓ ﯾ ﻟﻮﺗ ﺪﻨ ﯿ ﻨﭘ ردﻮﭘ ﺪ ﯿ
ر ﺮ ﯾ اﺮﺑ ﺎﺗﻮﮑ ي ﯾ ﻦﺘﻓﺎ
دﻮﭘ ر ي ﺻﻮﺼﺧ ﺎﺑ ﯿ
ﻣ بﻮﻠﻄﻣ تﺎ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . نارﺎﮑﻤﻫ و ﺰﮑﺳاو
) 2018 ( اﺮﻓ نﺎﻣز تﺪﻣ ﯾ
ﺳر ﺪﻨ ﯿ ﻨﭘ نﺪ ﯿ ﺋﻮﺳ ﺮ ﯿ ﺴ ﯽ ﺘﺨﺳ ﺮﻈﻧ زا ار ﯽ
لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺪﻧدﺮﮐ . ا رد ﯾ آﺮﻓ ﻦ ﯾ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺪﻨ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ و
لﺪﻣ ﺎﻫ ي ﺳﺮﮔر ﯿ ﺋﺰﺟ تﺎﻌﺑﺮﻣ نﻮ ﯽ
ﺎﻘﻣ درﻮﻣ ار ﯾ
ﻪﮐ ،ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻪﺴ
ﺎﺘﻧ ﯾ لﺪﻣ ﺞ زﺎﺳ ي ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺮﺘﻬﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ د ار ر
ﭘﯿ ﺋﻮﮕﺸ ﯽ داد نﺎﺸﻧ ]
11 [ . لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ساوﺎﺧ 2016
ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي شﺮﺑ ءﻼﺧ ﺖﺤﺗ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺎﻫ
ي ﺎﺑ ار زﻮﻣ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ رﻮﮕﻟا و ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﺳرﺮﺑ ﮏ ﯽ
ﺪﻧدﺮﮐ . ا رد ﯾ ﺛﺎﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﯿ
ﺖﻣﺎﺨﺿ ،ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﺮ
5. Pattern Recognition 6. Machine Learning Algorithm
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-11 ]
نﻮﻣزآ و ﺎﻫ ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ ،بآ نداد ﺖﺳد زا ﺖﻋﺮﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ aw
و ﮓﻧر ،
زرا درﻮﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﯾﺑﺎ
ﯽ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ور ﯾ دﺮﮑ ي ﺎﻘﻣ ﯾ ﻪﺴ ا ي ﺑ ﯿ ﻪﮑﺒﺷ ﻦ
ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور و )
(RSM اﺮﺑ 7
ي ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ
ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي اﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
ا زﻮﻣ ءﻼﺧ ﺖﺤﺗ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﯾ
ﺪﺷ دﺎﺠ .
ﺎﺘﻧ ﯾ لﺪﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ANN
ﭘ رد RSM ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ
ﻗد ﯿ ﻖ دﺮﮐ ﻞﻤﻋ ﺮﺗ ]
12 [ . اﺪﻓ ﯾ ﯽ لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و 1399
لﺪﻣ زﺎﺳ ي رﻮﮕﻟا شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﯾ
ﻢﺘ
ﺘﻧژ ﯿ ﮏ - ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ و هداد مﺎﺠﻧا ﯽ
و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ نآ .
ﺎﺘﻧ ﯾ لﺪﻣ ﺞ زﺎﺳ ي رﻮﮕﻟا شور ﺎﺑ ﯾ
ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﮏ - ﻪﮑﺒﺷ
ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻻﺎﺑ ﺖﻗد و ﺖﻋﺮﺳ ي
لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺸﻧ ار داد نﺎ . ﺎﺑ
ﻪﮑﺒﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا داﺪﻌﺗ ﺎﺑ يا
15 ﻻ رد نوﺮﻧ ﯾ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و نﺎﻬﻨﭘ ﻪ
ﻫ ﺖﻧاﮋﻧﺎﺗ يزﺎﺴﻟﺎﻌﻓ ﻊﺑﺎﺗ ﯿ
ﻟﻮﺑﺮﭙ ﯿ هداد ﺪﺻرد و ﮏ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫ
شزﻮﻣآ ياﺮﺑ ﺖﺴﺗ /
زرا / ﯾﺑﺎ ﯽ ﺮﺑاﺮﺑ ، 60 ، 20 ، 20 ﻣ ﯽ ﺑﻮﺧ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽ
ﺳ ﯿﺘﻨ ﯿ ﭘ ار ﻮﻟﺎﻣﺮﺧ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﮏ ﯿ
ﻮﮕﺸ ﯾ ﯽ دﻮﻤﻧ ] 13 [ . ﺤﻟﺎﺻ ﯽ و
ارﺎﮑﻤﻫ ن ) 1394 ( ﻣز رد ﯿ ﺰﻤﺳا ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﻪﻨ ي
ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻮﻟآدرز ﯽ
ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا .
ا رد ﯾ لﺪﻣ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ زﺎﺳ
ي آﺮﻓ ﯾ رﻮﮕﻟا شور ﻪﺑ ﺪﻨ ﯾ
ﻢﺘ
ﺘﻧژ ﯿ ﮏ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ– ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﺎﺑ 3 دورو ي و 3 ﺟوﺮﺧ ﯽ ﺖﻬﺟ
ﭘﯿ ﺋﻮﮕﺸ ﯽ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ بﺬﺟ و بآ ﺶﻫﺎﮐ ،نزو ﺶﻫﺎﮐ .
ﺎﺘﻧ ﯾ لﺪﻣ ﺞ زﺎﺳ ي ﻪﮑﺒﺷ ،داد نﺎﺸﻧ ا
ي ﺎﺑ 14 ﻻ رد نوﺮﻧ ﯾ
،نﺎﻬﻨﭘ ﻪ
ﻣ ﯽ ﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽ
نزو ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺻرد )
98 /0
= (R ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺻرد ،
بآ ) 97 /0
= (R ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ بﺬﺟ و )
96 /0
= (R ﻃ رد ﯽ آﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ
ﺰﻤﺳا ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ي
ﭘ ار ﻮﻟآدرز ﯿ
ﺋﻮﮕﺸ ﯽ ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪ ] 14 [ . ﻪﺘﺷﺬﮔ رد
ﮐﯿ ﻔﯿ ﻨﺒﻟ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖ ﯽ
دﻮﺑ ﻪﺘﺴﺑاو نآ نﺎﻨﮐرﺎﮐ ترﺎﻬﻣ ﻪﺑ .
ﺎﺑ
ﻪﻌﺳﻮﺗ ي ﺎﻨﺻ ﯾ ﻓا و ﻊ اﺰ ﯾ ﻟﻮﺗ ﻢﺠﺣ ﺶ ﯿ
اﺮﺑ نوﺰﻓازور ﺖﺑﺎﻗر و ﺪ ي
ﻟﻮﺗ ﯿ ﺑ ﺪ ﯿ ﮐ ﺎﺑ ﺮﺘﺸ ﯿﻔ ﯿ ور ﺮﺘﻬﺑ ﺖ ي
روآ ي ﺷﺎﻣ ترﺎﻈﻧ ﻪﺑ ﯿﻨ
ﯽ رﺎﮐدﻮﺧ و
ﺬﭘﺎﻧ بﺎﻨﺘﺟا ﯾ
ﺖﺳا ﺮ . شﻮـﻫ يروﺎـﻨﻓ يﺎـﯾاﺰﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ هزوﺮﻣا
ﻪﮑﺒﺷ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﯽﻋﻮﻨـﺼﻣ ﯽﻌﯿﺳو ﺢﻄﺳ رد ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ
ﺒﺷ ياﺮﺑ ﯿﻪ زﺎﺳ ي زﺎـﯿﻧ درﻮـﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﻨﯿﺒﺸﯿﭘ و يﺎﻫﺪـﻨﯾاﺮﻓ رد
ا ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﯾ
ﺖـﺳا ﻪﻌـﺳﻮﺗ و ﺪﺷر لﺎﺣ رد تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦ .
ا زا فﺪﻫ ﯾ ﻬﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯿ
ﻪﻨ زﺎﺳ ي ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي آﺮﻓ ﯾ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺪﻨ
7. Response surface methodology
ﻒﮐ ﺷﻮﭘ ﯽ ﻨﭘ ﯿ ر ﺮ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺎﺗﻮﮑ ﯽ
ﺛﺄﺗ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮ ﯿ
نﻮ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻨﭘﯿ ر ﺮ ﯾ ﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ ﺎﺗﻮﮑ ﯿ
ﻓ تﺎ ﯿﺰ ﯾ ﮑ ﯽ ﺷ و ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻨﭘ ردﻮﭘ ﯿ ر ﺮ ﯾ ﺎﺗﻮﮑ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - داﻮﻣ
ﻟوا داﻮﻣ ﯿ اﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻪ ي
ا ﯾ بآ ردﻮﭘ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﻨﭘﯿ
و ﺮ
ﺷ ﯿ ﮏﺸﺧﺮ )
سرﺎﻓ هﺎﮕﭘ ﺖﮐﺮﺷ (
ﻔﺳ ردﻮﭘ ، ﯿ
ﻢﺨﺗ هﺪ غﺮﻣ
) هﺎﮕﺷوﺮﻓ ﺎﻫ ي دﺎﻨﻗ مزاﻮﻟ ي
رﺎﺳ رد ي ( نﺎﺘﻧاز ﻎﻤﺻ و )
ﺖﮐﺮﺷ
رﯾ ﺳرﺎﭘ مﺎﮔ نﺎﺤ ﯿ
نﺎ ( ﺪﻧدﻮﺑ . ﻬﺠﺗ ﯿ ا رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ تاﺰ ﯾ
ﻦ
ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ :
نوآ ) لﺪﻣ UFLLO ،
Memert نﺎﻤﻟآ ،
( ،
ﺮﺘﻧﺎﺳ ﯾﻔ ﯿ ژﻮ ) لﺪﻣ T4-50CC ﻬﺠﺗ مورُا ،
ﯿ ا ،ﺰ ﯾ ناﺮ ( ﻗﺮﺑ نﺰﻤﻫ ، ﯽ
ﮕﻧﺎﺧ ﯽ ) لﺪﻣ GHM818 ،
GOSONIC ﭼ ،
ﯿ ﻦ ( ﺖﺷﻮﮔ ، بﻮﮐ
ﻗﺮﺑ ﯽ ) لﺪﻣ MQ-320 ،
Braun نﺎﻤﻟآ ، ( وزاﺮﺗ ، ي د ﯾ ﺠ ﯿ لﺎﺘ ) HS-
،300S MT electronic ﭼ ،
ﯿ ﻦ ( ، ﺮﺘﻣ pH ) لﺪﻣ CP-511 ،
ELMETRON نﺎﺘﺴﻬﻟ ،
( ﺷ مزاﻮﻟ و ﯿ ﻪﺸ ا ي دﻮﺑ .
2 - 2 - ﻟﻮﺗ ﯿ ﻨﭘ ﺪ ﯿ ر ﺮ ﯾ ﺎﺗﻮﮑ
ﻨﭘ عﻮﻧ رﺎﻬﭼ ﯿ
ر ﺮ ﯾ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﺎﺗﻮﮑ ﺎﻫ
ي ﺷ زا توﺎﻔﺘﻣ ﯿ
بآ و ﺮ ﻨﭘﯿ ﺮ
) ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ نﻮ 1 : 0 - 100 ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ؛ ﯿ
نﻮ 2 : 3/
33 - 7/
66 ؛
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ نﻮ 3 : 7/
66 - 3/
33 ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ؛ ﯿ
نﻮ 4 : 100 - 0 ( ﻬﺗ ﯿ ﺪﺷ ﻪ .
ﻟﻮﺗ ﺖﻬﺟ ﯿ ﻨﭘ ﺪ ﯿ ر ﺮ ﯾ دﺎﻘﻣ ﺎﺗﻮﮑ ﯾ ﺼﺨﺸﻣ ﺮ ﯽ بآ ردﻮﭘ زا ﻨﭘﯿ
و ﺮ
ﺷ ﯿ و ﺪﺷ ﻞﺣ بآ رد ﮏﺸﺧﺮ ﺳ ﺎﺑ نآ pH
دﻮ ) 1 لﺎﻣﺮﻧ ( دوﺪﺣ ﺎﺗ
7 ﻈﻨﺗ ﯿ ﺪﺷ ﻢ . تﺪﻣ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ طﻮﻠﺨﻣ 15
ﻗد ﯿ ﺎﻣد رد ﻪﻘ ي
86℃ د تراﺮﺣ ﯾ
ﺲﭙﺳ و هﺪ ﺳا ﺎﺑ نآ pH
ﯿ ﺘﮐﻻﺪ ﯿ ﮏ ) 1 لﺎﻣﺮﻧ ( ﻪﺑ
5 ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﺖﻓﺎ . اﺮﺑ ي ا ﯾ ﺮﺘﻧﺎﺳ زا ﻪﺘﺨﻟ دﺎﺠ ﯾﻔ
ﯿ رود ﺎﺑ ژﻮ 4000
ﻪﺑ
تﺪﻣ 10 ﻗد ﯿ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻘ ]
15 [ .
2 - 3 - هدﺎﻣآ زﺎﺳ ي ﻒﮐ
ﻟﻮﺗ ﺖﻬﺟ ﯿ ،ﻒﮐ ﺪ 20 ﻨﭘ مﺮﮔ ﯿ ر ﺮ ﯾ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺎﺗﻮﮑ 3
ردﻮﭘ ﺪﺻرد
ﻔﺳ ﯿ ﻢﺨﺗ هﺪ و غﺮﻣ 15 / 0 بآ ﺎﺑ ،نﺎﺘﻧاز ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد )
اﺮﺑ ي ﺳر ﯿ نﺪ
نزو ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ 100
مﺮﮔ ( ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ .
ﻬﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﯿ ﺎﺑ هﺪﺷ ﻪ
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-11 ]
ﺖﺷﻮﮔ ﻗﺮﺑ بﻮﮐ ﯽ ﻧژﻮﻤﻫ ﯿ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ ﺪﺷ هﺰ 5
ﻗد ﯿ نﺰﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﻘ
ﻗﺮﺑ ﯽ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻒﮐ ﺎﺗ ﺪﺷ هدﺰﻤﻫ ، ﯽ
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ ﻫﺎ
ي
ﺖﻣﺎﺨﺿ ﺎﺑ ﻒﮐ 5
ﻣ ﯿﻠ ﯽ رد ﺮﺘﻣ 6 ﺎﻣد ) 50℃ ، 55℃ ، 60℃ ،
65℃ ، 70℃ ، 75℃ ( ﺪﻧﺪﺷ ﮏﺸﺧ .
2 - 4 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺻﻮﺼﺧ ﯿ
ﻒﮐ تﺎ
2 - 4 - 1 - ﺴﻧاد ﯿ ﻒﮐ ﻪﺘ
ﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﯿﯿ ﺴﻧاد ﻦ ﯿ راﺪﻘﻣ ،ﻒﮐ ﻪﺘ ي
ﻬﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﻒﮐ زا ﯿ
و ﻪ
ﺖﻗد ﺎﺑ ) ﺮﺨﺗ نوﺪﺑ ﯾ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺐ (
ﻢﺠﺣ ﺎﺑ جرﺪﻣ ﻪﻧاﻮﺘﺳا نورد ﻪﺑ
50 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ر ﺮﺘ ﯾ مﺮﺟ و ﺪﺷ ﻪﺘﺨ 50
ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﮔ هزاﺪﻧا ﻒﮐ ﺮﺘ ﯿﺮ
ي ﺪﺷ .
ﺴﻧاد ﺲﭙﺳ ﯿ ز ﻪﻄﺑار زا ﻒﮐ ﻪﺘ ﯾ
دﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮ ﯾ
ﺪ ] 16 [.
(cm3) ﻒﮐ ﻢﺠﺣ
/
ﻒﮐ مﺮﺟ(g)
= ﺴﻧاد ﯿ ﻒﮐ ﻪﺘ
2 - 5 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺻﻮﺼﺧ ﯿ
ردﻮﭘ تﺎ
2 - 5 - 1 - ﺴﻧاد ﯿ ردﻮﭘ ﻪﺘ
اﺮﺑ ي ﺴﻧاد ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﯿ
هدﻮﺗ ﻪﺘ ا ي ﻨﭘ ردﻮﭘ ، ﯿ ﺎﺗ جرﺪﻣ ﻪﻧاﻮﺘﺳا رد ار ﺮ
100 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ر ﺮﺘ ﯾ زﻮﺗ ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﺨ ﯾ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻦ ]
17 .[
2 - 5 - 2 - بآ بﺬﺟ ردﻮﭘ 8
نﺮِﺒﺷاو شور اﺮﺑ هﺪﺷ حﻼﺻا 9
ي ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﻨﭘ ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر ﯿ
ﺮ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
اﺮﺑ ي ا ﯾ رﺎﮐ ﻦ 1 نورد ردﻮﭘ مﺮﮔ ﯾ
ﺘﺳﻼﭘ ﻪﻟﻮﻟ ﮏ ﯿ
ﮑ ﯽ
ر ﻒﮐ نوﺪﺑ ﯾ
ﺪﺷ ﻪﺘﺨ )
15 mm .(d=
ﻓ ﺬﻏﺎﮐ زا ﯿ
ﺮﺘﻠ ) mm
125 (d=
اﺮﺑ ي ﻪﻟﻮﻟ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ردﻮﭘ ﻦﺘﺷاد ﻪﮕﻧ
، ﻻﺎﺑ ي ﺢﻄﺳ
ﺮﻄﻘﻣ بآ ) 20℃ 2± ( ﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ . زا ﺪﻌﺑ 10 ﻗد ﯿ بﺬﺟ بآ مﺮﺟ ،ﻪﻘ
ﻓﺎﺿا هﺪﺷ ﯽ زﻮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯾ
ﮔ هزاﺪﻧا ﻦ ﯿﺮ ي ﺪﺷ ] 18 [.
2 - 5 - 3 - ردﻮﭘ ﻦﻏور بﺬﺟ
5/
0 ﺎﻣزآ ﻪﻟﻮﻟ نورد ار ردﻮﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ ﯾ
ر ﺶ ﯾ نآ ﻪﺑ و ﻪﺘﺨ 10
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﻦﻏور ﺮﺘ ]
19 .[
زا ﺪﻌﺑ 30 ﻗد ﯿ راﺪﻬﮕﻧ ﻪﻘ ي رد
ﺎﻣد ي 25 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯿ
تﺪﻣ ﻪﺑ ،داﺮﮕ 25
ﻗد ﯿ رود ﺎﺑ ﻪﻘ 2560rpm
ﺮﺘﻧﺎﺳ ﯾﻔ ﯿ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ژﻮ .
ﻓﺎﺿا ﻦﻏور ﯽ
ﻦﻏور راﺪﻘﻣ و ﺪﺷ جرﺎﺧ
ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ هﺪﺷ بﺬﺟ ]
20 [ .
8. Wettability 9. Washburn
2 - 5 - 4 - ﺖﺑﻮﻃر بﺬﺟ ردﻮﭘ 10
1 ﺪﺳ عﺎﺒﺷا لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ردﻮﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ ﯾ
ﺮﻠﮐ ﻢ ﯾ رد ﺪ
ﺳد ﯿ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ رﻮﺗﺎﮑ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺲﭘ ﺎﻫ 10
- 7 ﺲﻧﻻﺎﺑ ﻪﺑ زور
ﺘﺑﻮﻃر ﯽ ﺤﻣ ﺎﺑ ﯿ ﺳر دﻮﺧ فاﺮﻃا ﻂ ﯿ
زﻮﺗ ادﺪﺠﻣ ،ﺪ ﯾ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻦ
] 21 [.
2 - 5 - 5 - ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺑآ ﺖ ﯽ
دﺎﻘﻣ ﯾ ﻟﺎﻌﻓ ﺮ ﯿ ﺑآ ﺖ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ردﻮﭘ ي ﺶﺠﻨﺳ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺑآ ﺖ
11ﯽ هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺪﺷ . اﺮﺑ ي ا ﯾ رﺎﮐ ﻦ 2 رد ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ
رﺎﮐدﻮﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ عوﺮﺷ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ﻪﺘﺷاﺬﮔ هﺎﮕﺘﺳد نﺎﺠﻨﻓ هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﺎﻣد ي رد ﻪﻧﻮﻤﻧ 5/℃
0 5± / 24 ﺪﺷ ﻆﻔﺣ
] 4 [.
2 - 6 - ﻟﺎﻧآ ﯿ رﺎﻣآ ﺰ ي
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﯾ
ﺎﻣزآ ﮏ ﯾ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺶ ﯾ
ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞ حﺮﻃ
ﻓدﺎﺼﺗ ًﻼﻣﺎﮐ ﯽ
ﺪﺷ اﺮﺟا . ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ راو ﻞ ﯾ ﺲﻧﺎ ) ANOVA (
اﺮﺑ ي ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ ﺷ ﺖﺒﺴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮ ﯿ
بآ و ﺮ ﻨﭘﯿ ﺮ ) 4 ﺢﻄﺳ (
ﻨﭘ ردﻮﭘ و ﻒﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻔﺻ ﺮﺑ ﯿ
ر ﺮ ﯾ ور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﺗﻮﮑ ﯾ
لﺪﻣ ﻪ
ﻄﺧ ﯽ ﻤﻌﺗ ﯿ ﻢ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ) (GLM رﺎﻣآ راﺰﻓا مﺮﻧ رد 12
ي و SAS ﯾ اﺮ ﯾ ﺶ
1/
9 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . اﺮﺑ ي ﺎﻘﻣ ﯾ ﻣ ﻪﺴ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﺗ ﻦ ﯿ ﺎﻫرﺎﻤ ي زآ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ نﻮﻣ
ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ ا ي ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﮑﻧاد .
2 - 7 - ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ي ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ
ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ ﻞﻣﺎﺷ ﯾ نورﻮﻧ زا ﻞﺼﺘﻣ هوﺮﮔ ﮏ ﺎﻫ
ي ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﺖﺳا
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار تﺎﻋﻼﻃا و ﯾ
ور ﮏ ﯾ ،تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﺑ لﺎﺼﺗا دﺮﮑ
ﻣ شزادﺮﭘ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﯾANN ﺳ ﮏ ﯿ ﺒﻄﺗ ﻢﺘﺴ ﯿﻘ ﯽ نآ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﺗﺎﻋﻼﻃا سﺎﺳاﺮﺑ ﯽ
ﺮﻃ زا ﻪﮐ ﯾ ﻪﻠﺣﺮﻣ لﻮﻃ رد ﻪﮑﺒﺷ ﻖ ﯾ
ﮔدﺎ ﯿﺮ ي ﻪﺑ
ﻣ هداد نآ ﯽ ﻣ ﻞﮑﺷ ،دﻮﺷ ﯽ
ﮔﯿ دﺮ . ﻓﺎﮐ تﺎﻋﻼﻃا ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ ﯽ
، ANN
ﻪﺑ ردﺎﻗ ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي ﺑ طﺎﺒﺗرا ﯿ هداد ﻦ ﺎﻫ ي دورو ي ﺟوﺮﺧ و ﯽ ﺖﺳا .
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﯾ
ﮔدﺎ ﯿﺮ ي ﺎﻣزآ زﺎﻓ ، ﯾ ﺸ ﯽ ﻣ قﺎﻔﺗا ﯽ نآ رد ﻪﮐ ﺪﺘﻓا
د ﺶﺨﺑ ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﻪﮑﺒﺷ ﯾ
ﺮﮕ ي هداد زا ﺎﻣزآ ،ﺎﻫ ﯾ ﺶ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ] 22 [ .
ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ي آﺮﻓ ﯾ ﻒﮐ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺪﻨ ﺷﻮﭘ
ﯽ ﻨﭘ ﯿ ر ﺮ ﯾ ﺖﻬﺟ ﺎﺗﻮﮑ
ﭘﯿ ﺋﻮﮕﺸ ﯽ ﺴﻧاد ﯿ ﺴﻧاد ،ﻒﮐ ﻪﺘ ﯿ
،ﻦﻏور بﺬﺟ ،بآ بﺬﺟ ،ردﻮﭘ ﻪﺘ
10. Hygroscopicity 11. Water Activity Meter 12. Generalized Linear Model
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-11 ]
ﻫﯿ ﭘﻮﮑﺳوﺮﮕ ﯽ ﻟﺎﻌﻓ و ﯿ ﺑآ ﺖ ﯽ آﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯾ
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﻨ ﯾ ﯽ ﻪﮐ ﻮﮕﻟا
رﻮﮕﻟا ﻂﺳﻮﺗ ﯾ
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻢﺘ ﯾ ﯽ ﻮﮕﻟا ي ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ مﺎﺠﻧا
ﺖﻓﺮﮔ . ﺎﺳﺎﻨﺷ شور ﯾ
ﯽ ﻮﮕﻟا ي رﺎﻣآ ي ﻣ ضﺮﻓ ﯽ ءاﺰﺟا ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﺎﻫرادﺮﺑ ي ﺪﻌﺑ ﺪﻨﭼ هداد ي
ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽ
ﻞﮐ رد ، ﯾ و ﮏ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ار
ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ ﺪﻨﻫد . اﯾ ﺎﺳﺎﻨﺷ هﺪ ﯾ ﯽ ﻮﮕﻟا ي ﭘ ، ﯿ دورو ﺮﻫ نداد ﺪﻧﻮ ي
ﻪﺑ
ﯾ ﮑ ﯽ سﻼﮐ زا ﺖﺳا ﺎﻫ . ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ي هداد ﺎﺳﺎﻨﺷ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﺎﻫ ﯾ
ﯽ ،ﻮﮕﻟا
هداد رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻣ ﺺﺨﺸﻣ ار ﺎﻫ
ﯽ ﻌﺳ و ﺪﻨﮐ ﯽ
ﻣ ﯽ هداد ﺎﺗ ﺪﻨﮐ ﺎﻫ
ي
ﺪﺟ ﯾ ﻪﺑ ار ﺪ ﯾ ﮑ ﯽ سﻼﮐ زا ﺎﻫ ي ﺪﻨﮐ لﺎﺳرا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ]
23 .[
نوﺮﻧ ا رد ﺎﻫ ﯾ ﻻ ﻪﺳ رد ﻪﮑﺒﺷ عﻮﻧ ﻦ ﯾ
دورو ﻪ ي ﺟوﺮﺧ و نﺎﻬﻨﭘ ، ﯽ
ﻪﺘﺳد ﺪﻨﺑ ي ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ا رد ﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ 4
ﺷ توﺎﻔﺘﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﯿ
و ﺮ
بآ ﻨﭘﯿ اﺮﺑ ﺮ ي ﻬﺗ ﯿ ﻨﭘ ﻪ ﯿ ر ﺮ ﯾ دورو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﺗﻮﮑ ي
ﺴﻧاد و ﯿ ،ﻒﮐ ﻪﺘ
ﺴﻧاد ﯿ ﻫ ،ردﻮﭘ ﻪﺘ ﯿ
ﭘﻮﮑﺳوﺮﮕ ﯽ ﻟﺎﻌﻓ و ﻦﻏور بﺬﺟ ،بآ بﺬﺟ ، ﯿ
ﺖ
ﺑآ ﯽ و ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﻪﺑ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﺪﻧﺪﺷ هداد .
زا
ﺎﻌﻣ ﻪﻠﻤﺟ ﯾﺒ ﯽ ﻻ ﺪﻨﭼ نوﺮﺘﭙﺳﺮﭘ ﻪﮑﺒﺷ ﻪﮐ ﯾ
ﻣ دراد ﻪ ﯽ ﻪﺑ ناﻮﺗ
دوﺪﺤﻣ ﯾ ﻐﺘﻣ داﺪﻌﺗ ﺖ ﯿ
ﺎﻫﺮ ي دورو ي دﺮﮐ هرﺎﺷا ﻪﮑﺒﺷ ﻪﺑ ]
24 [ زا ،
اﯾ اﺮﺑ ور ﻦ ي ا ﯾ زا لﺪﻣ ﻦ 4
ﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا سﻼﮐ ﯿ
ناﺰ
ﻪﻘﺒﻃ ﺖﻗد ﺪﻨﺑ ي 10 اﺮﺑ نوﺮﻧ ي ﻻ ﯾ ﻪ ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ نﺎﻬﻨﭘ .
اﺮﺑ ي ا ﯾ ﻦ
راﺰﻓا مﺮﻧ زا ،لﺪﻣ matlab 2018
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ
3 - 1 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺳرﺮﺑ ﺞ ﯽ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮﺛا ﯿ
ﺮﺑ نﻮ
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻨﭘ ردﻮﭘ و ﻒﮐ ﯿ
ر ﺮ ﯾ ﺎﺗﻮﮑ
ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ راو ﺰ ﯾ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮﺛا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺲﻧﺎ ﯿ
ﻨﭘ نﻮ ﯿ ﺮ
رﯾ ﺴﻧاد ﺮﺑ ﺎﺗﻮﮑ ﯿ
ﻨﭘ ﻒﮐ ﻪﺘ ﯿ
ر ﺮ ﯾ ﺴﻧاد و ﺎﺗﻮﮑ ﯿ
ﻫ ،ﻪﺘ ﯿ ﭘﻮﮑﺳوﺮﮕ ﯽ ،
ﻟﺎﻌﻓ و ﻦﻏور بﺬﺟ ،بآ بﺬﺟ ﯿ
ﺑآ ﺖ ﯽ ﻨﭘ ردﻮﭘ ﯿ ر ﺮ ﯾ ﺢﻄﺳ رد ﺎﺗﻮﮑ
% 95 ﻨﻌﻣ ﯽ ﻣ راد ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ بآ ناﺰ ﻨﭘﯿ ﻪﺑ ﺮ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﻨﭘ نﻮ ﯿ ر ﺮ ﯾ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ﺎﺗﻮﮑ ﯿ
ﺴﻧاد ناﺰ ﯿ ﺪﺷ ﻒﮐ ﻪﺘ .
اﯾ ﺌﺗوﺮﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦ ﯿ
ﻦ ﺎﻫ ي بآ ﻨﭘﯿ ﻣ ﺮ ﯽ ﺻﺎﺧ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯿ
ﻒﮐ ﺖ از ﯾ ﯽ
ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ي ﺪﻧراد ] 25 [ . ﻫ ﻣﺎﮕﻨ ﯽ ﻪﺑ نﺎﺘﻧاز ﻎﻤﺻ ﻪﮐ ﯾ
ﺎﻣ ﮏ ﯾ ﻪﻓﺎﺿا ﻊ
ﻣ ﯽ اﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ،دﻮﺷ ﯾ
و ﺶ ﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻣ نآ ﻪﺘ ﯽ دﻮﺷ . اﯾ اﺰﻓا ﻦ ﯾ ﺶ
وﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻣ ﺮﺜﮐاﺪﺣ و هﺪﺷ اﻮﻫ دورو زا ﻊﻧﺎﻣ ﻪﺘ ﯿ
اﻮﻫ ناﺰ ي سﻮﺒﺤﻣ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار طﻮﻠﺨﻣ رد هﺪﺷ
ﯽ ا زا ،ﺪﻫد ﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ور ﻦ
ﺘﻧ رد و طﺎﺴﺒﻧا ﯿ
اﺰﻓا ﻪﺠ ﯾ ﺴﻧاد ﺶ ﯿ ﻣ ﻒﮐ ﻪﺘ ﯽ ددﺮﮔ ] 26 .[
ﺴﻧاد ﯿ ﻪﺘ
دﻮﺗ ها ي ﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﯿ ﮕﺘﺴﺑ ردﻮﭘ تﺎﺒ ﯽ
اﺰﻓا ،دراد ﯾ
ﺷ ﺪﺻرد ﺶ ﯿ
ﺮ
) ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﻨﭘ نﻮ ﯿ ﻟﻮﺗ ﺮ ﯿﺪ ي ( اﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯾ
ﺴﻧاد ﺶ ﯿ ﻣ ردﻮﭘ ﻪﺘ ﯽ دﻮﺷ
] 17 [ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ راو ﺰ ﯾ هداد ﺲﻧﺎ ﺎﻫ ي ﺛﺎﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯿ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮ ﯿ ﺮﺑ نﻮ
ﺴﻧاد ﯿ ﻨﭘ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ردﻮﭘ ﻪﺘ ﯿ
ﻟﻮﺗ ﺮ ﯿ ﺪ ي ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺎﺑ ﯿ
ﺷ نﻮ ﯿ ،ﻞﻣﺎﮐ ﺮ
ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﺴﻧاد ﻦ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﻪﺘ ﯿ
نﻮ ﺎﻫ ي د ﯾ دراد ﺮﮕ
) لوﺪﺟ 2 .(
اﺰﻓا ﺎﺑ ﯾ ﺌﺗوﺮﭘ ﺪﺻرد ﺶ ﯿ
بآ ﻦ ﻨﭘﯿ ﺮ ي بﺎﺒﺣ ، ﺎﻫ ي
ا ﺮﺘﮑﭼﻮﮐ ﯾ ﺴﻧاد ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﮐ هﺪﺷ دﺎﺠ ﯿ
ﻣ ردﻮﭘ ﻪﺘ ﯽ دﻮﺷ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ
ﻟﺎﻧآ ﯿ راو ﺰ ﯾ هداد ﺲﻧﺎ ﺎﻫ
ي ﺛﺎﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯿ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮ ﯿ
ﺮﺑ نﻮ
ﻫﯿ ﭘﻮﮑﺳوﺮﮕ ﯽ ﺑ ، ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻫ ﻦ ﯿ ﭘﻮﮑﺳوﺮﮕ ﯽ اﺮﺑ ار ي
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿﻮ عﻮﻧ ن 4 ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﺷ ﯿ داد نﺎﺸﻧ ﻞﻣﺎﮐ ﺮ .
رد دﻮﺟﻮﻣ زﻮﺘﮐﻻ
ﺷ ﯿ قﻮﻓ و هدﻮﺑ فرﻮﻣآ مﺮﻓ ﻪﺑ ﺮ ﻫ هدﺎﻌﻟا
ﯿ ﻣ پﻮﮑﺳوﺮﮕ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﻣا
بآ رد دﻮﺟﻮﻣ زﻮﺘﮐﻻ ﻨﭘﯿ
ﺮﮐ مﺮﻓ ﻪﺑ ﺮ ﯾ
ﻟﺎﺘﺴ ﯽ ﺖﺑﻮﻃر بﺬﺟ و هدﻮﺑ
ﻤﻫ ﻪﺑ دراﺪﻧ ﯿ
اﺰﻓا ﺎﺑ ﺮﻃﺎﺧ ﻦ ﯾ
ﺷ ﺪﺻرد ﺶ ﯿ
ﻫ ،ﺮ ﯿ ﭘﻮﮑﺳوﺮﮕ ﯽ اﺰﻓا ﯾ ﺶ
ﻣ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ ] 27 .[
ﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽ ﻠﺑﺎﻗ ﯿ بﺬﺟ ﺖ ،بآ
ﻨﭘﯿ ﻬﺗ ﺮ ﯿ زا هﺪﺷ ﻪ
ﺷ ﯿ ﺑ ﺮ ﯿ ﻨﭘ زا ﺮﺘﺸ ﯿ ﻬﺗ ﺮ ﯿ بآ زا هﺪﺷ ﻪ ﻨﭘﯿ
ﻣ ﺮ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .ا ﯾ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦ
بآ رد دﻮﺟﻮﻣ زﻮﺘﮐﻻ ﻪﺑ ﻨﭘﯿ
ﻣ ﺮ ﯽ بﺬﺟ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﻨﭘ ردﻮﭘ رد بآ ﯿ
ﻣ ﺮ ﯽ دﻮﺷ ] 17 و 26 .[
ﺌﺗوﺮﭘ رﺪﻘﭼﺮﻫ ﯿ
ﻦ ﺎﻫ ي
ﻫﯿ ﺑ بﻮﻓورﺪ ﯿ ﺑ لﺎﺼﺗا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸ ﯿ
ﻟ ﺮﺘﺸ ﯿﭙﯿ ﻣ ﺎﻫﺪ ﯽ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺠﻧز ﯿ هﺮ ﺎﻫ ي ﻣآ ﯿ ﺳاﻮﻨ ﯿ ﻏ ﺪ ﯿ ﺒﻄﻗﺮ ﯽ ﺠﻧز ﺎﺑ ﯿ هﺮ ﺎﻫ ي ﻧﺪﻌﻣ ﯽ ﺑﺮﭼ ﯽ ﺎﻫ
ﻣ راﺮﻗﺮﺑ لﺎﺼﺗا ﯽ
ﺪﻨﮐ . ﻓﺮﻇ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﯿ
نﺎﺸﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻏور بﺬﺟ ﺖ
ﺑ هﺪﻨﻫد ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻪﺘﺷر ﻦ ﺎﻫ ي ﻏ ﯿ ﺒﻄﻗﺮ ﯽ لﻮﮑﻟﻮﻣ رد ﺎﻫ
ي ﺌﺗوﺮﭘ ﯿﻨ ﯽ نآ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 28 .[
-β ﻟﻮﺑﻮﻠﮔﻮﺘﮐﻻ ﯿ
بآ رد ﻦ ﻨﭘﯿ ﻟو دراد دﻮﺟو ﺮ ﯽ
ﻣ ﯿ ناﺰ
ﺷ ندوﺰﻓا ﺎﺑ نآ ﯿ
ﺑ ﺮ ﯿ ﻣ ﺮﺘﺸ ﯽ ﻮﺷ د .ا ﯾ ﺌﺗوﺮﭘ ﻦ ﯿ ﺳا ﻪﺑ ﻦ ﯿ بﺮﭼ ﺪ ﺎﻫ ي
ﺠﻧز ﯿ اﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ و هﺪﺷ ﻞﺼﺘﻣ ﺪﻨﻠﺑ هﺮ ﯾ
ﻓﺮﻇ ﺶ ﯿ ﻦﻏور بﺬﺟ ﺖ
ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﻓﺮﻃ زا ﯽ ﺋزﺎﮐ ﯿ ﺷ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦ ﯿ
ﺑﺮﭼ لﻮﺒﻠﮔ فاﺮﻃا ﺮ ﯽ
ار
ﻣ ﻞﻤﻋ ﺎﺸﻏ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯽ
ا ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯾ ﻧ درﻮﻣ ﻦ ﯿ ﺐﺟﻮﻣ ﺰ
اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﻦﻏور بﺬﺟ ﺶ ﯽ
دﻮﺷ ] 29 ) [ لوﺪﺟ 2 .(
ﺎﺑ ﺗﻮ ﺟ ﻪ ﺑﻪ ا ﯾ ﻨ ﮑ ﻪ زا بآ ﻣﻬ ﻢ ﺗﺮ ﯾ ﻦ ﻋ ﻮا ﻣ ﻞ ﻓ ﺴ ﺎ د ﻣﯿ ﮑ ﺮ وﺑ ﯽ آ ، ﻧﺰ ﯾﻤ ﯽ و
ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ رد ﻣ ﻮ دا ﻏ ﺬا ﯾ ﯽ ﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﯽ
دﻮﺷ ﮐﺎ ﻫ ﺶ و ﮐﻨ ﺘﺮ ل
ﻓﻌ اﻟﯿ ﺖ ﻫﺎ ﺷور ،بآ ي ﯽ
ﺑ ﺴ ﯿﺎ ر ﻣ ﻮﺛ ﺮ ﺑﺮ ا يا ﻓﺰ اﯾ ﺶ ز ﻣﺎ ن ﻣﺎﻧ ﺪ ﮔﺎ و ير
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-11 ]
ﺟ ﻠﻮ ﮔﯿ ﺮ او زا ي ﮐﻨ ﺶ ﻫﺎ ي ﻧﺎ ﻣ ﻄ ﻠﻮ رد ب ﻣ هدا ﻏ ﺬا ﯾ ﯽ ﻣ ﯽ ﺑﺎ ﺷ ﺪ ] 30 .[
ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ﺧ ﺖ ﯿ ﮔﺪﺷ ﺲ ﯽ ﺎﻧاﻮﺗ ﯾ ﯽ اﺮﺑ ردﻮﭘ ي ﺢﻄﺳ رد بآ بﺬﺟ
ﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا تارذ ﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ ﺎﺑ گرﺰﺑ تارذ زا
ﯿ ﻨﭽﻤﻫ و ﺮﺘﺸ ﯿ
ﻦ
ﺎﻫردﻮﭘ ﯾ ﯽ ﻻﺎﺑ زﻮﺘﮐﻻ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﯾ
ﯽ ﻣ ﺎﺸﻨﻣ ﺪﻧراد ﯽ
ﮔﯿ ﻨﭽﻤﻫ ﺪﻧﺮ ﯿ ﻦ
اﺰﻓا ﯾ اﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ تارذ هزاﺪﻧا ﺶ ﯾ
ﻣ بآ بﺬﺟ ﺶ ﯽ
دﻮﺷ ] 31 [ .
ﻠﺑﺎﻗ ﻪﭼﺮﮔا ﯿ
ﺧ ﺖ ﯿ ﮔﺪﻧﻮﺷ ﺲ ﯽ
ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺎﻫردﻮﭘ ﯿ
و رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮ
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﻣ ردﻮﭘ تارذ ﺢﻄﺳ تﺎ ﯽ
ا ﺮﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯾ
هزاﺪﻧا ،سﺎﺳا ﻦ
ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﺑﺮﭼ و ﯽ ﺧ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﺘﻤﮐ دازآ ﯿ
ﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ و نﺪﺷ ﺲ ﯽ
ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ
ﻣ تارذ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ . ] 32 .[
ﺎﺘﻧ ﯾ ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ راو ﺰ ﯾ هداد ﺲﻧﺎ ﺎﻫ ي ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﺛﺎﺗ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮ ﯿ ﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ردﻮﭘ بآ بﺬﺟ ﺮﺑ نﻮ ﯽ
ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ﻨﭘ بآ بﺬﺟ ﺖ ﯿ
ﻬﺗ ﺮ ﯿ ﺷ زا هﺪﺷ ﻪ ﯿ
ﺑ ﺮ ﯿ ﻨﭘ زا ﺮﺘﺸ ﯿ ﻬﺗ ﺮ ﯿ زا هﺪﺷ ﻪ
بآ ﻨﭘﯿ ﻣ ﺮ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .ا ﯾ ﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦ بآ رد دﻮﺟﻮﻣ زﻮﺘﮐﻻ ﻪ
ﻨﭘﯿ ﺮ
ﻣ ﯽ ﻨﭘ ردﻮﭘ رد بآ بﺬﺟ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯿ
ﻣ ﺮ ﯽ دﻮﺷ
] 17 و 26 .[
دﺎﻘﻣ ﯾ ﻟﺎﻌﻓ ﺮ ﯿ ﺑآ ﺖ ﯽ ﺎﻫردﻮﭘ ي ﻨﭘ ﯿ ر ﺮ ﯾ لوﺪﺟ رد ﺎﺗﻮﮑ 2
هﺪﺷ ﻪﺋارا
ﺖﺳا . ﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﯽ
ﻣ دﻮﺷ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ دﺎﻘﻣ ﻦ ﯾ ﻟﺎﻌﻓ ﺮ ﯿ ﺑآ ﺖ ﯽ زا ﺮﺘﻤﮐ
23 / 0 ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽ و ﻒﮐ ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﺪﺳر
ﻃ ،نآ رد دﻮﺟﻮﻣ دازآ بآ ﻢﻈﻋا ﺖﻤﺴﻗ جوﺮﺧ ﯽ
اﺮﻓ ﯾ ﮏﺸﺧ ﺪﻨ
ﻨﭽﻤﻫ و ندﺮﮐ ﯿ
ﺻﺎﺧ ﺎﺑ ﻎﻤﺻ رﻮﻀﺣ ﻦ ﯿ
ﻫ ﺖ ﯿ ﻓورﺪ ﯿﻠ ﯽ زا ﻻﺎﺑ
ﻻد ﯾ ﻠﺻا ﻞ ﯽ ﺎﭘ ﯾﯿ ﻣ ندﻮﺑ ﻦ ﯿ ﻟﺎﻌﻓ ناﺰ ﯿ ﺑآ ﺖ ﯽ ﻣ ﺎﻫردﻮﭘ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ . زا
آﻧ ﺠ ﺎ ﮐ ﻪ ا ﻏﻠ ﺐ او ﮐﻨ ﺶ ﻫﺎ ﺷ ي ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻣ ، ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺰﻧآ و ﯾﻤ ﯽ رد
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺑآ ﺖ ﯽ زا ﺮﺘﻤﮐ 6/
0 ﮏﭙﮐ ﺮﺜﮐا ﺪﺷر زا و ﻒﻗﻮﺘﻣ ﺎﻫﺮﻤﺨﻣ ،ﺎﻫ
ﺮﺘﮐﺎﺑ و ي ﻪﺑ ﺎﻫ ﺗﺮﺗ ﯿ ﻟﺎﻌﻓ رد ﺐ ﯿ ﺖ ﺎﻫ ي ﺑآ ﯽ ﺎﭘ ﯾﯿ ﻦ زا ﺮﺗ 7/
0 زا ﺮﺘﻤﮐ و
8/
0 و 9/
0 ﮔﻮﻠﺟ ﯿﺮ ي ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ .
لﺮﺘﻨﮐ ترﻮﺻ رد aw
،ﺎﻣد ﺎﺑ
ﺴﮐا ،pH ﯿ د و نﮋ ي ﺴﮐا ﯿ ﻦﺑﺮﮐ ﺪ ﯾ راﺪﻬﮕﻧ ﺎ ي بﺬﺟ مﺪﻋ و ،
ﺎﻫردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر ي
ﻬﺗ ﯿ ﻒﮐ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﻪ ﺷﻮﭘ
ﯽ
ﻣ ﯽ اﻮﺗ ﺛﺎﺗ ﺪﻨﻧ ﯿﺮ ي ﮕﻤﺸﭼ ﯿ ﮔﻮﻠﺟ رد ﺮ ﯿﺮ
ي ﻣ ﺪﺷر زا ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻪﺘﺷاد
رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ي
اﺰﻓا ار لﻮﺼﺤﻣ ﯾ
ﺪﻨﻫد ﺶ . ﻓﺮﻃ زا ﯽ ﻓﺮﻇ ، ﯿ ﺖ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺌﺗوﺮﭘ بآ ﯿ ﻦ ﻟد ﻪﺑ ﺎﻫ ﯿ ﻣ ﺶﻫﺎﮐ نﺪﺷ هرﻮﺗﺎﻧد ﻞ ﯽ
ﯾ ﻪﮐ ،ﺪﺑﺎ
ﻣ دﻮﺧ ﻪﺑﻮﻧ ﻪﺑ ﯽ
ﻟﺎﻌﻓ ﺪﻧاﻮﺗ ﯿ ﺑآ ﺖ ﯽ ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار ﺎﻫردﻮﭘ
] 33 و 34 [.
Table 1 Results of analysis of variance of formulation on foam density, powder density, hygroscopy,
wettability, oil absorption and water activity of Ricotta cheese powder (P<0.05) P value
Water Activity Oil
Absorption Wettability
Hygroscopy Powder
Density Foam
Density Source
<.0001**
0.0034*
0.0009*
<.0001**
0.0043*
0.0009*
Formulation
Table 2 Effect of formulation and foam mat drying on foam density, powder density, hygroscopy, wettability, oil absorption and water activity of Ricotta cheese powder
Formulation Foam Density
Powder
Density Hygroscopic Wettability Oil Absorption
Water Activity
1 0.399b 0.972ab 0.083c 0.117b 0.577b 0.222a
2 0.435a 0.643c 0.081c 0.098b 0.62ab 0.187c
3 0.439a 0.659bc 0.094b 0.142a 0.66a 0.193bc
4 0.404b 0.69a 0.133a 0.113b 0.615ab 0.198b
Different lower case superscripts in the column indicate significant difference (P<0.05).
3 - 2 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﻪﻘﺒﻃ ﺞ ﺪﻨﺑ ي ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ
اﺮﺑ ي ﻟﺪﻣ ﻪﺋارا ﯽ ﻗد ﯿ ﺎﺑ اﺪﺘﺑا ﻖ ﯾ ﻐﺘﻣ ﺪ ﯿ ﺎﻫﺮ ي ﺛﺎﺗ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮﺑ راﺬﮔﺮ ﯿ
نﻮ
ﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﯾ ﯽ ﺣاﺮﻃ ﺖﻬﺟ ﺎﻬﻧآ زا ﺲﭙﺳ ،دﺮﮐ ﯽ
دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا لﺪﻣ .
اﺮﺑ ي ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯾ ﯽ ﻐﺘﻣ ﯿ ﺎﻫﺮ ي ﻬﺑ رد راﺬﮔﺮﺛا ﯿ
ﻪﻨ ﯾﺑﺎ ﯽ اﺮﻓ ﯾ ﻟﻮﺗ ﺪﻨ ﯿ ﻟﺎﻧآ ،ﺪ ﯿ ﺰ
راو ﯾ هداد ﺲﻧﺎ راﺰﻓا مﺮﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ هداد و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا SAS
ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﺮﺑ ﻪﮐ
ﻐﺘﻣ ﯿ دورو ﺮ ي ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﺛﺎﺗ نﻮ ﯿ ﻨﻌﻣ ﺮ ﯽ راد ي ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﺪﻨﺘﺷاد
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-11 ]
هداد ﺎﻫ ي ﺟوﺮﺧ ﯽ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
رﻮﮕﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯾ
ﻢﺘ ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي
ﺷﺎﻣ ﯿ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﻄﺧ ﺶﻫﺎﮐ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻦ ﯽ
ﺎﺑ 10 ﻻ رد نوﺮﻧ ﯾ
نﺎﻬﻨﭘ ﻪ
اﯾ ﺪﺷ دﺎﺠ . ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
4 ا ﻪﺳﻼﮐ ﯾ اراد سﻼﮐ ﺮﻫ ﻪﮐ ﺪﺷ دﺎﺠ ي
24 ﻣ هداد ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﻣزآ و شزﻮﻣآ ﯾ
هداد ﺶ ﺎﻫ ﺮﺘﻤﻬﻣ ﯾ زا ءﺰﺟ ﻦ
ﺣاﺮﻃ ﯽ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﻫ ي ﺒﺼﻋ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ . اﺮﺑ ي ا ﯾ هداد رﺎﮐ ﻦ ﻣ ﺎﻫ
ﯽ ﺎﺑﯾ ﺖﺴ
هداد ﻪﺑ ﺎﻫ ي ﺎﻣزآ و شزﻮﻣآ ﯾ
ﮑﻔﺗ ﺶ ﯿ ﺪﻧﻮﺷ ﮏ . ﺸﺨﺑ ﯽ هداد زا ﻧ ﺎﻫ ﯿ ﺰ
اﺮﺑ ي ﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا ﯽ
ﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ﯽ
دﻮﺷ . ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻂﺳﻮﺗ اﺪﺘﺑا
هداد ﺎﻫ ي ﻣ هداد شزﻮﻣآ ﻪﮑﺒﺷ ،شزﻮﻣآ ﯽ
دﻮﺷ . زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ
ﺎﻣزآ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﯾ
ﺶ ) ﺖﺴﺗ ( زرا ار ﻪﮑﺒﺷ ﯾﺑﺎ
ﯽ دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﺗ هدﺮﮐ
آ ﻪﮐ ﯾ هداد هﺪﻬﻋ زا ﻪﮑﺒﺷ ﺎ ﺎﻫ
ﯾ ﯽ هﺪﺸﻧ هداد نﺎﺸﻧ نآ ﻪﺑ لﺎﺣ ﻪﺑ ﺎﺗ ﻪﮐ
ﻣ ﺮﺑ ﯽ آﯾ ﺪ ﯾ ﺧ ﺎ ﯿﺮ . ﻣ ،شزﻮﻣآ لﻼﺧ رد ﯿ
ﺎﻄﺧ ناﺰ ي ﺑ ﯿ ﺟوﺮﺧ ﻦ ﯽ
ﺟوﺮﺧ و بﻮﻠﻄﻣ ﯽ
ﻌﻗاو ﯽ هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ،شزﻮﻣآ زﺎﻓ فﺪﻫ
ﻣ ﻦﺘﺳﺎﮐ ﺮﻃ زا ﺎﻄﺧ راﺪﻘ ﯾ
ﺪﻌﺗ ﻖ ﯾ ﻣ نازوا ﻞ ﯽ
لﻼﺧ رد اﺬﻟ ﺪﺷﺎﺑ
ﺎﻄﺧ ،شزﻮﻣآ )ﯾ
د ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺎ ﯾ
ﺎﻄﺧ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﮕ (
ﺎﺑﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺪ ﯾ
و ﺪﺑﺎ
ﻧﺎﻣز شزﻮﻣآ ﯽ
ا ﻪﮐ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻒﻗﻮﺘﻣ ﯾ
راﺪﻘﻣ ،ﺶﻫﺎﮐ راﺪﻘﻣ ﻦ
ﭼﺎﻧ ﯿﺰ ي ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺘﮑﻧ ﺎﻣا ا ي ﻣ ﻪﮐ ﯽ ﺎﺑﯾ دﻮﻤﻧ ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺑ ﺖﺴ
ﮕﻧﻮﮕﭼ ﯽ ﺴﻘﺗ ﯿ هداد ﻢ ﺖﺳا ﺎﻫ . ﻌﻣ ﻞﺣ هار ﻪﭼ ﺮﮔا ﯿﻨ
ﯽ اﺮﺑ ي
ﺴﻘﺗ ﯿ ﻢ ﺪﻨﺑ ي ﺻﻮﺼﺧ ﺎﻣا دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻬﻧآ ﯿﺗﺎ
ﯽ ﺒﻗ زا ﯿ ﺻﻮﺼﺧ ﻞ ﯿ
تﺎ
هداد عﻮﻧ ،ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ هداد هزاﺪﻧا و ﺎﻫ
ﺎﻫ ي سﺮﺘﺳد رد
ﺎﺑﯾ ﺘﺴ ﯽ ﻤﺼﺗ رد ﯿ ﻢ ﮔﯿ ﺮ ي ﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﯿ
دﺮ . هداد ﻪﭼﺮﮔا ﺎﻫ
ي ﺎﻣزآ ﯾ ﺶ
هداد زا ﺮﺘﻤﮐ ﺎﻫ
ي ارﺎﮐ زا ﻪﮑﺒﺷ هﺎﮕﻧآ ﺪﺷﺎﺑ شزﻮﻣآ ﯾ
ﯽ ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ي
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ .
هداد ﺎﻫ ي ا ﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋ ﯽ هداد ، ﺎﻫ ي هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
اﺮﺑ ي زرا ﻪﺋارا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺑ ﯽ هداد ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ رد ﺐﺳﺎﻨﻣ لﺪﻣ زا ﻪﻧﺎﻓﺮﻃ ﺎﻫ
ي
ﻈﻨﺗ ﻦﻤﺿ رد ،شزﻮﻣآ ﯿ
ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻢ ي
ﻣ لﺪﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . اﯾ زرا ﻦ ﯾﺑﺎ ﯽ
ﻧﺎﻣز ﯽ فﺪﻫ ﻣ ﺮﺗراد ﯽ هداد ﻪﮐ دﻮﺷ ﺎﻫ
ي ﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا ﯽ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد
ﻧﺎﺠﻨﮔ لﺪﻣ ﯿ
دﻮﺷ هﺪ . 68 هداد
%) 70 ( اﺮﺑ ي و شزﻮﻣآ 14
اد هد
%) 15 ( اﺮﺑ ي و ﺖﺴﺗ 14 هداد
%) 15 ( اﺮﺑ ي ﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا ﯽ
هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ . اراد ﻞﺻﺎﺣ ﻪﮑﺒﺷ ي
10 ﻻ رد نوﺮﻧ ﯾ
ﻣ نﺎﻬﻨﭘ ﻪ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻞﮑﺷ 1 ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦ ﯽ
ﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽ هرود رد ﻪﮐ ﺪﻫد
)اﯾ كﺎﭙ ( 20 ﻣ خر ﯽ ﺪﻫد .ا ﯾ
13كﺎﭙ اﺮﺑ ي ﺗﺎﻌﻓد داﺪﻌﺗ نداد نﺎﺸﻧ ﯽ
ﻪﮐ
هداد زا ﻪﮑﺒﺷ اﺮﺑ ﺎﻫ
ي ﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ،هدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺴﺗ و شزﻮﻣآ ﯽ
دور
] 35 [ ) . رادﻮﻤﻧ 1 ( ﻨﺤﻨﻣ ﻪﭼﺮﻫ ﯽ
14ROC ) ﺟوﺮﺧ ،فاﺪﻫا ﯽ
ﺎﻫ ( ﻪﺑ
ﻪﺒﻟ ﺎﻫ ي دﺰﻧ ﻻﺎﺑ و ﭗﭼ ﯾ
ارﺎﮐ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ، ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﮑ ﯾ
ﯽ ﻻﺎﺑ ي
13. Epoch
14. Receiver operating characteristic
ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ي ﺖﺳا ) . ﻞﮑﺷ 2 ( ﺮﺗﺎﻣ ﯾ
15ﺲ ز ﯾ ﺘﺣار ﻪﺑ ﺮ ﯽ ﺴﻔﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﯿ ﺮ
در ،ﺖﺳا ﯾ ﻒ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﻘﻓا ﯽ ﺟوﺮﺧ ، ﯽ سﻼﮐ نﻮﺘﺳ و ﺎﻫ ﺎﻫ
، سﻼﮐ
فﺪﻫ ) وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ﯾ ﯽ هﺪﺷ هداد ﻪﮑﺒﺷ ﻪﺑ ﻪﮐ (
ﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽ رد ،ﺪﻨﻫد
ﻟﺎﺣ ﯽ لﻮﻠﺳ ﻪﮐ ﺎﻫ ي ﭘ برﻮﻣ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ ﺎﻫ ي ار سﻼﮐ ﺮﻫ رد ﺖﺳرد
ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ ﺪﻨﻫد . ﺮﺗﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ز ﺲ ﯾ ،ﻪﮑﺒﺷ ﺮ 23
زا هداد
سﻼﮐ ﺎﻫ ي 1 و 4 ﭘ ﺖﺳرد ار ﯿ
ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ سﻼﮐ رد و هدﺮﮐ 2
ﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯽ
هداد ﻪﻤﻫ ﭘ ﺖﺳرد ار ﺎﻫ ﯿ
ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻦ
سﻼﮐ رد 3
ﻪﮑﺒﺷ ، 21 ﭘ ﺖﺳرد ار هداد ﯿ
ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ ﺖﺳا هدﺮﮐ .
رد
اﯾ ﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﻟﺎﺣ ﻦ ﯽ
ﺖﻗد ﺎﺑ ﻪﮑﺒﺷ
% 8/
94 هداد ﭘ ار ﺎﻫ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ
ﺖﺳا هدﺮﮐ )
لوﺪﺟ 3 .(
Fig1 Best validation performance
Fig 2 Receiver operating characteristic in ANN
15. Confusion matrices
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-11 ]
Table 3 All Confusion Matrix
1 23
24.0%
0 0. 0%
1 1.0 %
0 0. 0%
95.8 % 4.2 %
2 1
1.0%
24 25.0 %
2 % 2.1 %
0 0. 0%
88.9 % 11.1 %
3 0
0. 0%
0 0. 0%
21 21.9 %
1 1.0 %
95.5 % 4.5 %
4 0
0. 0%
0 0. 0%
0 0. 0%
23 24.0 %
100 % 0.0 % 95.8%
4.2%
100 % 0.0 %
87.5 % 12.5 %
95.8 % 4. 2 %
94.8%
5.2%
1 2 3 4
Output Class
Target Class
4 - ﺘﻧ ﯿ ﻪﺠ ﮔﯿ ﺮ ي
ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ﻟﺎﻧآ ﺞ ﯿ راو ﺰ ﯾ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮﺛا ﺲﻧﺎ ﯿ
ﻣﺎﻤﺗ ﺮﺑ نﻮ ﯽ
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽ
ﻨﻌﻣ ﯽ ﺪﺷ راد . ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ زا ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﺎﺑ
ﻻ ﺪﻨﭼ نوﺮﺘﭙﺳﺮﭘ لﺪﻣ ﯾ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪ .
ا رد ﯾ لﺪﻣ ﻦ زﺎﺳ ي آﺮﻓ زا ﯾ ﺪﻨ
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯾ ﯽ رﻮﮕﻟا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻮﮕﻟا ﯾ
ﻢﺘ ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي ﺷﺎﻣ ﯿ مﺎﺠﻧا ﻦ
ﺖﻓﺮﮔ . اﺮﺑ ي اﺰﻓا ﯾ ﺪﻣ ﺖﻗد ﺶ اﺮﺑ ل
ي ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ هداد داﺪﻌﺗ زا ﺎﻫ
اﺮﺑ نوﺮﻧ توﺎﻔﺘﻣ ي
ﻻ ﯾ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻬﻨﭘ ﻪ .
ﺎﺑ لﺪﻣ ﺮﺧآ رد 10
ﻻ رد نوﺮﻧ ﯾ
ﺖﻗد ﺎﺑ نﺎﻬﻨﭘ ﻪ 8/
94 ﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺪﺻرد ﯽ
هداد ﺎﻫ
سﺎﺳا ﺮﺑ ار 4
ﻌﺗ سﻼﮐ ﯿﯿ ﭘ هﺪﺷ ﻦ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ ﺪﻨﮐ . ا رد ﯾ لﺪﻣ ﻦ 4
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﻮ ﯿ
ﺎﻫﺮ ي دورو ي و ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد
ﺴﻧاد ﯿ ﺴﻧاد ،ﻒﮐ ﻪﺘ ﯿ
ﻫ ،ردﻮﭘ ﻪﺘ ﯿ
ﭘﻮﮑﺳوﺮﮕ ﯽ ﻟﺎﻌﻓ ، ﯿ ﺑآ ﺖ ﯽ بﺬﺟ ،
هداد ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﻏور بﺬﺟ و بآ ﺎﻫ
ي ﺟوﺮﺧ ﯽ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد
ﺪﻧﺪﺷ . ﺎﻄﺧ ي اﺮﺑ ﻪﮑﺒﺷ ي ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ هداد دوﺪﺣ ﺎﻫ 2/
5 ﺖﺳا ﺪﺻرد
ﺷﻮﭘ ﻢﺸﭼ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﮐ ﯽ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
5 - راﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ي
ﺪﺑ ﯾ ﺳﻮﻨ ﯿ ﺎﻗآ بﺎﻨﺟ زا ﻪﻠ ي
ﺒﺘﺠﻣ ﯽ زﻮﺟ ي رﺎﮑﻤﻫ ﺖﻬﺟ هداز ي
و
ﺎﻤﻨﻫار ﯾ ﯽ ﺎﻫ ي ﻠﺤﺗ ﺮﻣا رد نﺎﺸﻧاواﺮﻓ ﯿ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﻞ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ
راد ار ﺮﮑﺸﺗ لﺎﻤﮐ م.
6 - ﻊﺑﺎﻨﻣ
[1] Moatamedzadegan, A., & Ghodratighoroghi, H. (2005). Investigation of dairy wastewater status and energy consumption in dairy factories in Mazandaran province. Milk
Festival North of country.
[2] Najafi, H., & Moatamedzadegan, A. (2010).
Process Optimization of Ricotta Cheese According to Iranian Preferences. Journal of Agricultural Science and Technology, 3, 237- 240.
[3] Fernandes, M.d.S., Fujimoto, G., Schneid, I., Kabuki, D.Y., Kuaye, A.Y. (2014).
Enterotoxigenic Profile, Antimicrobial Susceptibility And Biofilm Formation Of Bacillus Cereus Isolated From Ricotta Processing, International Dairy Journal.
[4] Azizpour, M., Mohebbi, M., & Khodaparast, M. H. H. (2016). Effects of foam-mat drying temperature on physico-chemical and microstructural properties of shrimp powder.
Innovative Food Science & Emerging Technologies, 34, 122-126.
[5] Lobo, F. A., Nascimento, M. A., Domingues, J. R., Falcão, D. Q., Hernanz, D., Heredia, F.
J., & de Lima Araujo, K. G. (2017). Foam mat drying of Tommy Atkins mango: Effects of air temperature and concentrations of soy lecithin and carboxymethylcellulose on phenolic composition, mangiferin, and antioxidant capacity. Food chemistry, 221, 258-266.
[6] Banakar, A., & Akandi, S. K. (2012).
Genetic algorithm optimizing approach in rosa petals hot air dryer. International Journal of Agricultural and Food Science, 2(3), 60-65.
[7] Tripathy, P. P., & Kumar, S. (2009). Neural network approach for food temperature prediction during solar drying. International journal of thermal sciences, 48(7), 1452-1459.
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-11 ]
[8] Ata, R. (2015). RETRACTED: Artificial neural networks applications in wind energy systems: a review.
[9] Raharitsifa, N., & Ratti, C. (2010).
Foam‐mat freeze‐drying of apple juice part 1: Experimental data and ANN simulations.
Journal of Food Process Engineering, 33, 268- 283.
[10] Bishop, C. M. (2006). Pattern recognition and machine learning. Springer Science+
Business Media.
[11] Vásquez, N., Magán, C., Oblitas, J., Chuquizuta, T., Avila-George, H., & Castro, W. (2018). Comparison between artificial neural network and partial least squares regression models for hardness modeling during the ripening process of Swiss-type cheese using spectral profiles. Journal of Food Engineering, 219, 8-15.
[12] Khawas, P., Dash, K. K., Das, A. J., &
Deka, S. C. (2016). Modeling and optimization of the process parameters in vacuum drying of culinary banana (Musa ABB) slices by application of artificial neural network and genetic algorithm. Drying Technology, 34(4), 491-503.
[13] Fadaie M, Hosseini Ghaboos S H, Beheshti B. Characterization of Dried Persimmon using Infrared Dryer and Process Modeling using Genetic Algorithm-Artificial Neural Network Method. FSCT. 2020; 17 (100) :189-200.
[14] Salehi, F., Abasi Shahkooh, Z., &
Goodarzi, M. (2015). Characteristics of dried persimmon using infrared dryer and process modeling by genetic algorithm-artificial neural network method. Journal of Innovation in Food Science and Technology, 7(1), 65-76.
[15] Moatamedzadegan, A., & Habibi, M.
(2001). Optimization of Ricotta cheese processing according to Iranian taste. Journal of Technology and Agricultural Sciences, 3, 237-240.
[16] Azizpour, M., Mohebbi, M., Yolmeh, M., Abbasi, E., & Sangatash, M. M. (2017).
Effects of different hydrocolloids on foaming properties of shrimp puree: a cluster analysis.
Journal of Food Measurement and Characterization, 11(4), 1892-1898.
[17] Erbay, Z., & Koca, N. (2015). Effects of whey or maltodextrin addition during production on physical quality of white cheese powder during storage. Journal of dairy
science, 98(12), 8391-8404.
[18] Da Silva, D. F., Ahrne, L., Larsen, F. H., Hougaard, A. B., & Ipsen, R. (2018). Physical and functional properties of cheese powders affected by sweet whey powder addition before or after spray drying. Powder Technology, 323, 139-148.
[19] Sathivel, S., Bechtel, P. J., Babbitt, J. K., Prinyawiwatkul, W., & Patterson, M. (2005).
Functional, nutritional, and rheological properties of protein powders from arrowtooth flounder and their application in mayonnaise.
Journal of Food Science, 70(2), E57-E63.
[20] Shahidi, F., & Zhong, Y. (2005). Lipid oxidation: measurement methods. Bailey's industrial oil and fat products.
[21] Santhalakshmy, S., Bosco, S. J. D., Francis, S., & Sabeena, M. (2015). Effect of inlet temperature on physicochemical properties of spray-dried jamun fruit juice powder. Powder Technology, 274, 37-43.
[22] Németh, P., Ladinig, T. B., & Ferenczi, B.
(2016). Use of Artificial Neural Networks in the Production Control of Small Batch Production. In Proceedings on the International Conference on Artificial Intelligence (ICAI) (p. 237). The Steering Committee of The World Congress in Computer Science, Computer Engineering and Applied Computing (WorldComp).
[23] Altunok, E., Taha, M. M. R., Epp, D. S., Mayes, R. L., & Baca, T. J. (2006). Damage pattern recognition for structural health monitoring using fuzzy similarity prescription.
Computer‐Aided Civil and Infrastructure Engineering, 21(8), 549-560.
[24] Khashei, M., Bijari, M., & Mokhatab Rafiei, F. (2014). Variable selection in multilayer perceptron neural networks for prediction using self-organizing scripts (SOM). Computational Methods in Engineering, 33(1), 125-139.
[25] Martínez-Padilla, L. P., García-Rivera, J.
L., Romero-Arreola, V., & Casas-Alencáster, N. B. (2015). Effects of xanthan gum rheology on the foaming properties of whey protein concentrate. Journal of Food Engineering, 156, 22-30.
[26] Rahmani, S. (2018). Evaluation the effect of milk /whey ratio and drying temperature on
[ Downloaded from fsct.modares.ac.ir on 2023-10-11 ]
