ﺮان ﯾا ﯾﯽ ﻏﺬا ﻊﯾ ﺻﻨﺎ و ﻋﻠﻮم ﻣﺠﻠﻪ

ﯽﮔﮋﯾو ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻫ

اﺮﯾا رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ و يا و ن

ﻦﻏور ﺎﺑ نآ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ يﺎﻫ

ﻮﻟدﻮﺼﻘﻣ ﻪﻬﻟا

،1

يﺮﯿﻣا ﯽﻨﺘﻓر ﺐﻨﯾز

2

،*

ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ﺎﺿر يرﺎﻨﮐ هداز

2

1 - ،يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد ناﺮﯾا ،نارﺪﻧزﺎﻣ ،يرﺎﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣو يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ

.

2 - دﺎﺘﺳا ﺎﺸﮐ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ناﺮﯾا ،نارﺪﻧزﺎﻣ ،يرﺎﺳ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣو يزرو

.

ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا هﺪﯿﮑﭼ

ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ :

ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ :

16 / 11 / 1400

شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ :

10 / 03 / 1401

يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :

،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور

،بﺮﭼ ﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ

ﻪﯾﺬﻐﺗ صاﻮﺧ ،يا

ﯽﮔﮋﯾو ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ

ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ .

DOI: 10.22034/FSCT.19.125.303

DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.125.27.6

تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ 

: z.raftani@sanru.ac.ir

لﺎﺳ رد ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ هﺎﯿﮔ ،ﺮﯿﺧا يﺎﻫ )

Camelina Sativa (

ﯽﮔﮋﯾو ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﺑ نآ صﺎﺧ يﺎﻫ

ﻮﺧ ﻦﻏور ﺪﯾﺪﺟ ﻊﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﮐار

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ يا .

ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ رﺬﺑ

ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ يوﺎﺣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ ﺖﺳا يروﺮﺿ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا و ﻦﻏور يا

و يا

ﺖﺳا ﺖﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﯽﺘﻌﻨﺻ .

،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ،بﺮﭼ ﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد

ﺺﺧﺎﺷ و ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻫ

ﺗآ يا ﻪﻧاد ﻦﻏور ﯽﺘﯿﺴﻧژﻮﺒﻣوﺮﺗ و ﯽﺘﯿﺴﻧژوﺮ

ﻪﻧاد ﻦﻏور ﺎﺑ و ﯽﺳرﺮﺑ ناﺮﯾا رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ يﺎﻫ

ﺪﺷ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ دﺮﺳ سﺮﭘ شور ﺎﺑ .

ﻦﻏور ﺐﻟﺎﻏ بﺮﭼ ﺪﯿﺳا نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

ﻪﺑ ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺐﯿﺗﺮﺗ )

443 / 0 429± / 30 ﺪﺻرد ( ﯿﺌﻟوا ، ﮏ ) 187 / 0 494± / 62 ﺪﺻرد ( و

ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ) 252 / 0 062 ± / 62 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ . ﺎﺑ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺮﯾدﺎﻘﻣ

يﺎﻫ

ﯽﺘﯿﺴﻧژوﺮﺗآ )

001 / 0 061± / 0 ( ﯽﺘﯿﺴﻧژﻮﺒﻣوﺮﺗ و )

001 / 0 061± / 0 ( ﻪﺑ ﯽﻤﻟوﺮﺘﺴﻠﮐﻮﭙﯿﻫ ﺖﺒﺴﻧ و

ﯽﻤﻟﺮﺘﺴﻠﮐﺮﭙﯿﻫ )

170 / 0 314± / 12 ( ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻻﺎﺑ ﺎﺘﺒﺴﻧ .

ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ

ﺖﺒﺴﻧ ﺎﮕﻣا - 6 ﺎﮕﻣا ﻪﺑ - 3 ) 028 / 0 729 ± / 0 ( ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺺﺧﺎﺷ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ و ، يﺮﯾﺬﭘ

) 079 / 0 47± / 8 ( ﮏﺗ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺖﺒﺴﻧ و عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ ﻪﺑ عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ

) 003 / 0 628± / 0 ( ار

ﺖﺷاد . ﻪﯾﺬﻐﺗ صاﻮﺧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يﻻﺎﺑ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻞﺑﺎﻘﻣرد و بﻮﺧ يا

ﻦﻏور ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ار ادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ يﺎﻫ

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻻﻮﻧﺎﮐ و ن ﺪﻫد

. ﻦﻏور ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ يﺎﻫ

ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ

028 / 0 8± / 0 ، 042 / 0 77 ± / 0 و 057 / 0 12± / 1 دﺪﻋ و

نآ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ ﺎﻫ

014 / 0 21± / 0 ، 028 / 0 18± / 0 و 000 / 0 28± / 0 ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد . يراﺪﯾﺎﭘ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﺎﮕﻣا بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا يﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ دﻮﺟوﺎﺑ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور -

3 ﻪﮐ دﻮﺑ رﺎﻈﺘﻧا ﺪﺣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ،

لوﺮﻓﻮﮐﻮﺗ يﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻻﺎﻤﺘﺣا ﯽﺘﻧآ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﯾﺎﺳ و ﺎﻫ

نآ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا

ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .

ﻪﻠﺠﻣ

مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯽﯾ اﯾ ناﺮ

www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ

ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ

1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﯽﺑﺮﭼ عاﻮﻧا ﻦﻏور و ﺎﻫ

نآ ﺶﻘﻧ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ،ﺎﻫ ،يژﺮﻧا ﻦﯿﻣﺎﺗ رد ﺎﻫ

ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ،يروﺮﺿ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺮﯾﺎﺳ و ﯽﺑﺮﭼ رد لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ

تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ رد لﺎﻌﻓ ﺖﺴﯾز ﯿﺴﺑ ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻢﻬﻣ رﺎ .

رد

ﯽﺑﺮﭼ زا اﺬﻏ ﻪﯿﻬﺗ ﻦﻏور و ﺎﻫ

تراﺮﺣ لﺎﻘﺘﻧا ﻪﻄﺳاو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ

حﻼﺻا و هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻓﺎﺑ ي دﻮﺷ

] 1 .[

ﻒﯿﻃ دﻮﺟو ﺎﺑ

هدﺮﺘﺴﮔ و نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ،ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﯾﻮﺳ ﺮﯿﻈﻧ ،ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻦﻏور ﻊﺑﺎﻨﻣ ي

فﺮﺼﻣ نوﺰﻓا زور زﺎﯿﻧ يﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺮﮕﯾد ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯾا ،ﻢﻟﺎﭘ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ

ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ] 2 و 3 .[

ﺪﯿﺳا ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﯽﻓﺮﻃ زا يﺎﻫ

ﺎﮕﻣا عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ -

6 ﺎﮕﻣا ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و -6

ﺎﮕﻣا ﻪﺑ -3 رﺎﯿﺴﺑ

ﻢﯾژر رد ﻻﺎﺑ زا يرﺎﯿﺴﺑ زوﺮﺑ لﺎﻤﺘﺣا ،هزوﺮﻣا ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫ

يرﺎﻤﯿﺑ يرﺎﻤﯿﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ ﯽﺒﻠﻗ يﺎﻫ

يرﺎﻤﯿﺑ ،نﺎﻃﺮﺳ ،ﯽﻗوﺮﻋ– يﺎﻫ

ﺰﻐﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺪﺷر رد و هدﺮﮐ ﺪﯾﺪﺸﺗ ار ﯽﻨﻤﯾادﻮﺧ و ﯽﺑﺎﻬﺘﻟا ﯽﻣ دﺎﺠﯾا لﻼﺘﺧا ﺪﻨﮐ

. ﺎﮕﻣا ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،ﻦﯿﺸﯿﭘ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻖﺒﻃ -6

ﻪﺑ

ﺎﮕﻣا -3 ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ يﺎﻫ 3:1 و 4:1 ﯽﻣ يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﺮﻄﺧ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻫ

ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار .

ﺖﺒﺴﻧ ﻻﺎﻤﺘﺣا ﺎﻣا يﺎﻫ

1:1 و 2:1 يرﺎﮔزﺎﺳ

ﻪﺒﻨﺟ ﺎﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻧراد ﮏﯿﺘﻧژ و ﯽﺒﺼﻋ ﺪﺷر ،ﻢﯾژر ﯽﻠﻣﺎﮑﺗ يﺎﻫ

] 4 .[

ﺪﯾﺪﺟ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﺘﻓﺎﯾ ،ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﯿﺳا رﺎﺘﺧﺎﺳ ياراد ﻪﮐ ﯽﻨﻏور

ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺪﺷر ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ بﺮﭼ ﺖﺳا ﺖﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ رﺎﯿﺴﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ .

مﺎﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ اﻮﯿﺗﺎﺳ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ هﺎﯿﮔ بذﺎﮐ نﺎﺘﮐ يﺎﻫ

يﺪﻨﻠﻫ نﺎﺘﮐ ،1

،2

ﯽﯾاﺮﺤﺻ نﺎﺘﮐ ﯽﻧﺎﻤﻟآ ﺪﺠﻨﮐ ،3

ﯽﺸﺣو نﺎﺘﮐ و 4

ﺴﯿﻠﮕﻧا 5

ﯽ ﺰﯿﻧ

ﯽﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻧاد ،دﻮﺷ

ﻖﻠﻌﺘﻣ ﯽﻤﯾﺪﻗ ﯽﻨﻏور ي هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ

اﺮﻔﯿﺳوﺮﮐ ) ﻪﺳﺎﮑﯿﺳاﺮﺑ ( ﺖﺳا ] 5 .[

هﺎﯿﮔ ﻦﯾا يﺰﮐﺮﻣ يﺎﯿﺳآ ﯽﻣﻮﺑ

ﺖﺳا ﯽﻟﺎﻤﺷ يﺎﭘورا و .

ﺎﺑ ﯽﯾﻼﻃ درز ﮓﻧر ﻪﺑ ﯽﻌﯾﺎﻣ نآ ﻦﻏور

ﺖﺳا لدﺮﺧ ﺺﺨﺸﻣ و ﻢﯾﻼﻣ يﻮﺑ .

ﻦﻏور يﻻﺎﺑ ﯽﯾاﺬﻏ شزرا

ﻪﺟرد رد ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ نآ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ لوا ي

ﺖﺳا . دوﺪﺣ يوﺎﺣ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور 10

% ا عﺎﺒﺷا بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳ

6

(SFA) و ﮏﯾرﺎﺌﺘﺳا ،ﮏﯿﺘﻤﻟﺎﭘ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺎﺗﺪﻤﻋ ،

،ﮏﯿﺋﻮﻧازﻮﮑﯾا

و 33 % ﮏﺗ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا عﺎﺒﺷا ﺮﯿﻏ

) 7

(MUFA ﺎﺗﺪﻤﻋ

ﺖﺳا ﮏﯿﺋﻮﻧزﻮﮑﯾا و ﮏﯿﺌﻟوا يﺎﻫﺪﯿﺳا .

ﺐﯿﮐﺮﺗ زا ﯽﻤﯿﻧ زا ﺶﯿﺑ

1. False flax 2. Dutch flax 3. Linseed dodder 4. German sesame 5. Wild flax

6. Saturated Fatty Acid 7. Mono Unsaturated Fatty Acid

عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا زا نآ بﺮﭼ ﺪﯿﺳا (PUFA) 8

نآ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﮐ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ

، ﻟآ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟﺎﻔ

)

%) (ALA 40 - 31 ( ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ و )

%) (LA 23 - 18 (

ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ] 6 .[

يﺎﻫﺪﯿﺳا راﺪﻘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور يوﺎﺣ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺎﮕﻣا بﺮﭼ -3

ﺪﻨﻠﺑ هﺮﯿﺠﻧز ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺋﻮﻧﺎﺘﻨﭘازﻮﮑﯾا هﮋﯾو ﻪﺑ ،

) (EPA ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺋﻮﻧاﺰﮕﻫازﻮﮐود و )

(DHA ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺒﻬﺑ و

ﺎﮕﻣا بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا -6

ﻪﺑ ﺎﮕﻣا -3 ﯽﻣ ﺎﻤﺳﻼﭘ ﯽﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ

ﺪﻧاﻮﺗ

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺪﯿﻔﻣ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ تاﺮﺛا و ﯽﯾاﺬﻏ يﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ ]

7 .[

ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﺖﺳا هﺪﺷ تﺎﺒﺛا ،سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ ياﻮﺘﺤﻣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ

ﺎﮕﻣا بﺮﭼﺪﯿﺳا يﻻﺎﺑ -

3 ، ﻪﺑ ار مﺮﺳ لوﺮﺘﺴﻠﮐ و ﺪﯾﺮﯿﺴﯿﻠﮔ يﺮﺗ

ﻞﺑﺎﻗ ناﺰﯿﻣ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﺪﻫد

] 5 و 8 .[

ﺮﯿﺠﻧز ﺪﻨﻠﺑ تﺎﻘﺘﺸﻣ ه

ﺎﻔﻟآ - ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ )

و ﻪﺑ هﮋﯾ (DHA رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻢﻬﻣ ياﺰﺟا زا

ﻪﮐ هدﻮﺑ ناراﺪﻧﺎﺘﺴﭘ رد مﺮﭙﺳا و ﻪﻀﯿﺑ و ﻪﯿﮑﺒﺷ ،ﺦﻣ ﺮﺸﻗ ،ﺰﻐﻣ زا ﺰﺘﻨﺳ ﺎﯾ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ندرﻮﺧ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻂﻘﻓ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ALA

ﯽﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ دﻮﺷ ] 4 .[

ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﺪﻨﻣدﻮﺳ رﺎﺛآ

راﺪﻘﻣ ﻢﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ بﺮﭼﺪﯿﺳا لوﺮﻓﻮﮐﻮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا نآ

ﺎﻫ

ﯽﻠﭘ و لﻮﻨﻓ ﯽﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻫ ﯽﺘﻧآ تاﺮﺛا ياراد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ

و ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﯽﺘﯿﺳﺎﺴﺣﺪﺿ ،ﯽﻧژوﺮﺗآ ﺪﺿ ،ﯽﺑﺎﻬﺘﻟا ﺪﺿ يﺎﻫ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣﺪﺿ ]

9 و 10 .[

يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﯾاﺰﻣ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ هﺎﯿﮔ ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا -

يرﺎﯿﺴﺑ ﯽﻋارز

ﻪﻠﻤﺟ زا دراد :

1 ( ﻮﻫ و بآ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ دﺎﯾز يرﺎﮔزﺎﺳ ،ﯽﯾا

2 ( زﺎﯿﻧ

؛هرﺎﻬﺑ يﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ موﺎﻘﻣ و ﻢﮐ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﺑآ 3

( رد ﺪﺷر نﺎﮑﻣا

ﻦﯿﻣز ﻪﯿﺷﺎﺣ يﺎﻫ كﺎﺧ ،يا

ﻢﮐ يﺎﻫ ؛رﻮﺷ و ﺰﯿﺨﻠﺻﺎﺣ 4

(

ﻒﻠﻋ ﺮﺑاﺮﺑ رد دﺎﯾز ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﻧاد رد ﺞﯾار تﺎﻓآ و زﺮﻫ يﺎﻫ

يﺎﻫ

؛ﯽﻨﻏور 5 ( هﺎﺗﻮﮐ ﺪﺷر هرود )

105 - 85 زور ( ﺖﺸﮐ نﺎﮑﻣا ﺎﺑ

؛تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﺑوﺎﻨﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ 6

( دوﺪﺣ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ 1

- 3 ﺎﺑ ،رﺎﺘﮑﻫ رد ﻦﺗ

% 43 - 38 ﻦﻏور ياﻮﺘﺤﻣ ]

10 .[

ﺎﯾ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻦﻏور ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻏور ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ

ﻪﯾﺬﻐﺗ شزرا ﻞﯿﻟد ،نآ يﻻﺎﺑ يا

ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﺖﻣﻼﺳ و ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ بﺎﺨﺘﻧا .

ﯽﻣ ار ﻦﻏور ﻦﯾا ناﻮﺗ

دﻻﺎﺳ رد ﻪﯿﻬﺗ ،ﺰﭘ و ﺖﺨﭘ ياﺮﺑ ﺎﯾ ﺎﻫ

ﺎﮕﻣا بﺮﭼ ﺪﯿﺳا ﺎﺑ هﺪﺷ ﯽﻨﻏ ﻦﯾرﺎﮔرﺎﻣ -

3 نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ،

ﺲﺳ دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا هﺮﯿﻏ و ﺰﻧﻮﯾﺎﻣ ،دﻻﺎﺳ يﺎﻫ ]

7 .[

8. Poly Unsaturated Fatty Acid

ﻦﺘﺷاد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ،نآ ﺪﻨﻤﺷزرا صاﻮﺧ دﻮﺟو ﺎﺑ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﺎﮕﻣا ياﻮﺘﺤﻣ -

3 ﯽﻣ ﻊﯾﺮﺳ ﺶﯾﺎﺴﮐا ضﺮﻌﻣ رد ﻻﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ

. ﻪﻫد رد

ﻄﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻦﻏور ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﻬﺟ ﯽﮐﺪﻧا تﺎﻌﻟﺎ

ﻦﻏور ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ رد ﯽﮐارﻮﺧ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻬﺟ ]

5 ، 11 و 12 .[

ﻦﯿﻫﺪﯾا نارﺎﮑﻤﻫ و

) 2003 ( ضﺮﻌﻣ رد ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ياﻮﺘﺤﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻦﻏور ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ اﻮﻫ

ﺪﺷ ﻦﻏور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ه ﻦﻏور و ترذ ،ﺪﺠﻨﮐ ،نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ يﺎﻫ

ﯽﯾﺎﻫ

ﻻﺎﺑ ياﻮﺘﺤﻣ ﺎﺑ ي

ﺪﻨﭼ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﻦﻏور ﺮﯿﻈﻧ عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ

يﺎﻫ

ﻦﻏور ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﺮﺗراﺪﯾﺎﭘ ﯽﻫﺎﻣ و كرﺬﺑ يﺎﻫ

دراد يﺮﺘﻤﮐ يراﺪﯾﺎﭘ نﻮﺘﯾز و اﺰﻠﮐ ﺮﯿﻈﻧ لواﺪﺘﻣ ﯽﮐارﻮﺧ .

ﺶﯾﺎﺴﮐا ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺮﻈﻧ زا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ )

دﺪﻋ

،ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ ﮏﯾرﻮﺘﯿﺑرﺎﺑﻮﯿﺗ دﺪﻋ

يﺮﺗ و جودﺰﻣ نا ( ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

ﻦﻏور يراﺪﯾﺎﭘ نﻮﺘﯾز و اﺰﻠﮐ ،ﺪﺠﻨﮐ ،ترذ ،نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ يﺎﻫ

ﻦﻏور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و دراد يﺮﺘﻤﮐ ﺮﺗراﺪﯾﺎﭘ ﯽﻫﺎﻣ و نﺎﺘﮐ رﺬﺑ يﺎﻫ

ﺖﺳا ] 8 [ . يﺮﮕﯾد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻦﻏور يراﺪﯾﺎﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ

ﯽﻃ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ 12

قﺎﺗا يﺎﻣد رد يراﺪﻬﮕﻧ ﻪﺘﻔﻫ ﻦﻏور ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ

ﺖﺷاد يﺮﺘﻤﮐ يراﺪﯾﺎﭘ اﺰﻠﮐ ﻦﻏور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻣا ،دﻮﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ] 6 [.

يﺪﻤﺤﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و داﮋﻧ )

2018 ( ﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ

ﯽﻧاﺮﯾا يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ صاﻮﺧ ﯽﺧﺮﺑ و بﺮﭼ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ار ]

13 [ ﺎﻣا ، ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﮐﺎﺗ يا

ﺖﻬﺟ ﻊﻣﺎﺟ

ﻪﯾﺬﻐﺗ صاﻮﺧ ﯽﺳرﺮﺑ ﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ ،يا

ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ و ﯽﯾﺎ

ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ نآ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ناﺮﯾا رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﻦﻏور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ ،هﺪﺸﻧ شراﺰﮔ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر لواﺪﺘﻣ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نآ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ .

2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ

2 - 1 - هدﺎﻣآ و ﻪﯿﻬﺗ ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ يزﺎﺳ

ﻪﻧاد ﺗﺮﺗ ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﯽﻨﻏور يﺎﻫ كرﺎﭘ زا ﺐﯿ

و نﺎﮔﺮﮔ ﯽﻠﺤﻣ رازﺎﺑ ،هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ يزار هﺎﮕﺸﻧاد يروﺎﻨﻓ و ﻢﻠﻋ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﺪﺒﻨﮔ .

ﯽﺼﻟﺎﺧﺎﻧ ندﺮﮐ اﺪﺟ زا ﺲﭘ ندﺮﮐ ﺰﯿﻤﺗ و ﺎﻫ

ﻪﻧاد ﻦﻏور هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﻦﻏور جاﺮﺨﺘﺳا ،ﺎﻫ لﺪﻣ دﺮﺳ سﺮﭘ ﯽﺸﮐ

ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يداﺪﻣ ﻪﻟﺎﺠﻨﮐ .

ﻦﻏور ﻪﺑ يﺎﻫ زا ﺲﭘ هﺪﻣآ ﺖﺳد

ﻪﺗ ﯽﺼﻟﺎﺧﺎﻧ نﺪﺷ ﻦﯿﺸﻧ ﺻ ﺎﻫ

رد تﺎﺸﯾﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا ﺎﺗ و هﺪﺷ فﺎ

يﺎﻣد رﺰﯾﺮﻓ رد ﮏﯾرﺎﺗ فوﺮﻇ C

18 ° - ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .

ﻪﻤﻫ لﻼﺣ

و ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺟرد زا هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ و ﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ زا كﺮﻣ يﺎﻫ )

Darmstadt, Germany (

ﺎﻤﮕﯿﺳ و

) St. Louis, Mo (

ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ .

2 - 2 - بﺮﭼ ﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ

ﻦﻏور بﺮﭼ ﺪﯿﺳا رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻫ

ﺪﯿﺳا يﺎﻫﺮﺘﺳا ﻞﯿﺘﻣ ﻖﯾرﺰﺗ ﺎﺑ

زﺎﮔ فاﺮﮔﻮﺗﺎﻣوﺮﮐ ﻪﺑ بﺮﭼ -

ﻊﯾﺎﻣ ) Hewlett-Packard ،

ﺎﮑﯾﺮﻣا ( ﯽﻧﻮﯾ زﺎﺳرﺎﮑﺷآ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ -

ﻪﻠﻌﺷ نﻮﺘﺳ و يا ﻪﻨﯿﺋﻮﻣ يﺎﻫ

88 CP-FIL ﺎﮑﯿﻠﯿﺳ ) لﻮﻃ 60 ﯽﻠﺧاد ﺮﻄﻗ ،ﺮﺘﻣ 22

/0 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﻣ

ﯽﻠﺧاد ﻪﯾﻻ ﺖﻣﺎﺨﺿ و 2/

0 ﺮﺘﻣوﺮﮑﯿﻣ ( زﺎﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و

ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ مﻮﯿﻠﻫ ﻞﻣﺎﺣ نﺎﯾﺮﺟ

7/

0 ﯽﻠﯿﻣ ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ .

ناﺰﮕﻫ و ﻦﻏور طﻼﺘﺧا ﺎﺑ بﺮﭼ ﺪﯿﺳا يﺎﻫﺮﺘﺳا ﻞﯿﺘﻣ )

3/

0 مﺮﮔ

رد 7 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ ( ﺎﺑ 7 ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘﺪﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ ﺮﺘﯿﻟ 2

لﺎﻣﺮﻧ

ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ . تﺪﻣ ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ 15

يﺎﻣد رد ﻪﻘﯿﻗد 55

- 50 ﻪﺟرد

ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ داﺮﮔ .

ﻠﺤﻣ ﻪﮐ ﺪﺷ هداد هزﺎﺟا ﺲﭙﺳ ﻪﺑ لﻮ

تﺪﻣ 15 ﻪﺗ ﻪﻘﯿﻗد دﻮﺷ ﻦﯿﺸﻧ . ﺎﺑ طﻼﺘﺧا زا ﺲﭘ ﯽﻧﺎﻗﻮﻓ ﻪﯾﻻ

تﺎﻔﻟﻮﺳ يراﺪﻘﻣ ﺶﯾﺎﻣزآ ياﺮﺑ ،نﺪﺷ فﺎﺻ و بآ نوﺪﺑ ﻢﯾﺪﺳ

ﻊﻤﺟ ﺪﺷ يروآ . نوآ يﺎﻣد 198 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺶﺨﺑ يﺎﻣد و داﺮﮔ

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ زﺎﺳرﺎﮑﺷآ و ﻖﯾرﺰﺗ 280

و 250 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ

ﺪﺷ ﻢﯿﻄﻨﺗ . هداد ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﺴﻧ ﺪﺻرد سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫ

حﻮﻄﺳ ﯽﺒ

ﺪﺷ شراﺰﮔ ]

3 .[

2 - 3 - ﺺﺧﺎﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺎﻫ

يا

ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯽﺘﯿﺴﻧژوﺮﺗآ يا

) (AI ﯽﺘﯿﺴﻧژﻮﺒﻣوﺮﺗ ،

) (TI و ﯽﻤﻟﺮﺘﺴﻠﮐﺮﭙﯿﻫ ﻪﺑ ﯽﻤﻟوﺮﺘﺴﻠﮐﻮﭙﯿﻫ ﺖﺒﺴﻧ )

(HH ﺮﺑ

ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﯽﺑﺮﺠﺗ ﻂﺑاور ﻖﺒﻃ ﺎﻫ

ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ]

6 .[

2 - 3 - 1 - ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﯽﺘﯿﺴﻧژوﺮﺗآ )

(AI و

ﯽﺘﯿﺴﻧژﻮﺒﻣوﺮﺗ )

( TI

و AI ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻢﻬﻣ ﺺﺧﺎﺷ ود TI ﮏﯾﺮﺤﺗ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ يا

ﺖﮐﻼﭘ ﻊﻤﺠﺗ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺎﻫ

ﺪﻨﻫد . نژوﺮﺗآ ﺪﺿ ﻊﻤﺠﺗ زا ﺎﻫ

ﺖﮐﻼﭘ ،بﺮﭼ ﺪﯿﺳا يﺎﻫﺪﯿﺋوﺮﺘﺳا ﺢﻄﺳ و هدﺮﮐ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺎﻫ

ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار ﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟﻮﻔﺴﻓ و لوﺮﺘﺴﻠﮐ دﺎﺠﯾا زا و ﺪﻨﻫد

يرﺎﻤﯿﺑ ﯽﺒﻠﻗ يﺎﻫ - ﻠﺟ ﯽﻗوﺮﻋ ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮ

ﺪﻨﻨﮐ . ﺎﺑ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ

حﻮﻄﺳ و AI

ﻦﯿﯾﺎﭘTI ) عﺎﺒﺷا بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا يوﺎﺣ ﯽﻨﻌﯾ

ﺮﺘﻤﮐ ( يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﻧ ﻦﯾا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ -

ﺪﻧراد ﺎﻫ . و AI ﻂﺑاور ﻖﺒﻃ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ TI 1

و 2 ،ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ

ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ 12:0 ؛ﮏﯾرﻮﻟ ﺪﯿﺳا ،c 14:0

؛ﮏﯿﺘﺴﯾﺮﯿﻣ ﺪﯿﺳا ،c

16:0 ﺎﭘ ﺪﯿﺳا ،c ؛ﮏﯿﺘﻤﻟ 18:0 ؛ﮏﯾرﺎﺌﺘﺳا ﺪﯿﺳا ،c MUFA

،Ʃ

؛عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ ﮏﺗ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا عﻮﻤﺠﻣ )

ω3

( عﻮﻤﺠﻣ ،Ʃ

ﺎﮕﻣا عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا -

3 و ) ω6

( عﻮﻤﺠﻣ ،Ʃ

ﺎﮕﻣا عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا -

6 ﺪﻨﺘﺴﻫ .

ﻪﻄﺑار ) 1 :(

) ( ) ( 5 . 0

0 : 16 0 : 14 4 0 : 12

6

3 

 









 

MUFA

C C

AI C

:(2) ﻪﻄﺑار

) (

) ( 3 ) ( 5 . 0 5

. 0

0 : 18 0 : 16 0 : 14

6 3 3

6 

 

 

 











 

MUFA

C C

TI C

2 - 3 - 2 - ﯽﻤﻟﺮﺘﺴﻠﮐﺮﭙﯿﻫ ﻪﺑ ﯽﻤﻟوﺮﺘﺴﻠﮐﻮﭙﯿﻫ ﺖﺒﺴﻧ

) (HH

ﺖﺒﺴﻧ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ يﺮﮕﯾد ﺺﺧﺎﺷ HH

ﺖﺳا لوﺮﺘﺴﻠﮐ ﻢﺴﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺮﺑ .

ﻪﯾﺬﻐﺗ شزرا ﺮﻈﻧ زا ﺖﺒﺴﻧ يا

ﻪﻄﺑار عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ HH ﺖﺳا ﺮﺗﺪﯿﻔﻣ نﺎﺴﻧا ﯽﺘﻣﻼﺳ ياﺮﺑ ﻪﮐ دراد ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ .

راﺪﻘﻣ HH

ﻏور ﻦ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﻄﺑار ﻖﺒﻃ

3 ﻪﺑ ،ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يرﻮﻃ

ﻪﮐ

18:1 ؛ﮏﯿﺌﻟوا ﺪﯿﺳا ،c 18:2

؛ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ﺪﯿﺳا ،c 18:3

ﺪﯿﺳا ،c

؛ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ 18:4

؛ﮏﯿﻧوﺪﯾرﺎﺌﺘﺳا ﺪﯿﺳا ،c 20:4

ﺪﯿﺳا ،c

؛ﮏﯿﻧوﺪﯿﺷارآ 14:0

و ﮏﯿﺘﺴﯾﺮﯿﻣ ﺪﯿﺳا ،c 16:0

ﮏﯿﺘﻤﻟﺎﭘ ﺪﯿﺳا ،c

ﺪﻨﺘﺴﻫ . :(3) ﻪﻄﺑار

0 : 16 0 : 14

4 : 20 4 : 18 3 : 18 2 : 18 1 : 18

C C

C C

C C

HH C









 

2 - 4 - ﯽﮔﮋﯾو ﻦﻏور ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﺎﻫ

ﻦﻏور ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺖﺴﮑﺷ ﺐﯾﺮﺿ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ

ﺮﺘﻣﻮﺘﮐاﺮﻓر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ) ABBE

Atago ﻦﭘاژ ، ( ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ

ﮑﯿﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﺒﺴﻧ ﻪﺘﯿﺴﻧاد و ﮏﯿﺗﺎﺘﺳاﻮﻣﺮﺗ رﻮﺗﻻﻮﮐﺮﯿﺳ ﻨ

ﺮﺘﻣﻮ

50 ﯽﻠﯿﻣ يﺎﻣد رد يﺮﺘﯿﻟ 25

ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد هزاﺪﻧا داﺮﮔ

ﺪﻧﺪﺷ يﺮﯿﮔ

] 14 .[

شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻧﻮﺑﺎﺻ دﺪﻋ ) AOCS

2005 ( هرﺎﻤﺷ

160 - 920 ﻖﺑﺎﻄﻣ نﻮﯿﺳاﺮﺘﯿﺗ شور ﻪﺑ يﺪﯿﺳا و ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ داﺪﻋا و

ﺎﺑ ) AOCS 2004 ( هرﺎﻤﺷ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ يﺎﻫ

cd 8-53 و

cd

3d-63 ﺪﻧﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ]

15 و 16 .[

ﺺﺧﺎﺷ و ﯽﻧﻮﯾ دﺪﻋ ﺶﯾﺎﺴﮐا

يﺮﯾﺬﭘ ) 9

COX value (

زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ

ﻓ شور نارﺎﮑﻤﻫ و شﻮﻫﺮ )

2008 ( ﺪﻨﻣﺎﻫ و ﯽﻤﻃﺎﻓ و )

1980 (

بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺮﯾدﺎﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ 16

و 18 ﺐﯾاﺮﺿ و ﻪﻨﺑﺮﮐ

ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﯾز ﻂﺑاور ﻖﺒﻃ هﮋﯾو ]

17 و 18 .[

ﻪﻄﺑار ) 4 :(

     

 

100

% 3 : 18 6 . 21

% 2 : 18 3 . 10

% 1 : 18

1C C C

Value

COX  



ﻪﻄﺑار ) 5 :(

   



18:2%



1.732



18:3%



2.618 86 . 0

% 1 : 18 95 . 0

% 1 : 16

















C C

C C

Value Iodin

ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ و ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ دﺪﻋ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ شور زا 10

كﺎﭘﻮﯾآ - 504 /2 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

شور ﻦﯾا ﻖﺒﻃ 2

ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ

رد 25 ﯽﻠﯿﻣ جﻮﻣ لﻮﻃ رد لﻮﻠﺤﻣ بﺬﺟ و ﻞﺣ نﺎﺘﮐاوﺰﯾا ﺮﺘﯿﻟ

350 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ) Ab

( ﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ .

ﯽﻠﯿﻣ ﺞﻨﭘ ﯽﯾﻻﺎﺑ لﻮﻠﺤﻣ زا ﺮﺘﯿﻟ

ﺎﺑ 1 ﯽﻠﯿﻣ لﻮﻠﺤﻣ زا ﺮﺘﯿﻟ 25

طﻮﻠﺨﻣ لﺎﯿﺳﻼﮔ ﮏﯿﺘﺳاﺪﯿﺳا ﺪﺻرد

زا ﺲﭘ و ﺪﺷ 10

نآ بﺬﺟ ﻪﻘﯿﻗد رد

350 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ) A_S ( ﻂﺳﻮﺗ

ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا )

PG-instrument-Ltd ﺎﮑﯾﺮﻣا ،

( ﺪﺷ ﺖﺒﺛ .

ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﯾز ﻂﺑاور زا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ دﺪﻋ و ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ دﺪﻋ ﺪﻧﺪﺷ ] 19 .[

ﻪﻄﺑار ) 6 :(

m

A AnV (1.2A^{s b})

25 

 

ﻪﻄﺑار ) 7 :(

AnV PV TOTOX 2 

2 - 5 - ا يراﺪﯾﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐ

) ( OSI

ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا يراﺪﯾﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ هﺪﺷ هداد حﺮﺷ شور ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ

شﻮﻫﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ نارﺎﮑﻤﻫ و

) 2011 ( هزاﺪﻧا ﺪﺷ يﺮﯿﮔ . ﻦﯾا ﻪﺑ

لﺪﻣ ﺖﻤﯿﺴﻧر هﺎﮕﺘﺳد زا رﻮﻈﻨﻣ 743

) Metrohm ﺲﯿﺋﻮﺳ ،

(

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

،ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ 3

رد ﺖﻗد ﺎﺑ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ

يﺎﻣد رد و ﻦﯾزﻮﺗ ﺶﻨﮐاو فوﺮﻇ 110

ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺮﮔ

ﺎﺑ دا

نﺎﯾﺮﺟ ﺖﻋﺮﺳ 10

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ ﺖﻋﺎﺳ ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ

] 20 .[

2 - 6 - يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ

هداد ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﮑﺗ ود رد و ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺎﻫ

ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ هداد ندﻮﺑ راد

ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ زا ،ﺎﻫ

ﮏﯾ ﻪﻓﺮﻃ ) ANOVA (

رد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تﺎﺴﯾﺎﻘﻣ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا

9. Calculated Oxidizability (COX) Value 10. TOTOX

ﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ لﺎ

5 مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﺻرد راﺰﻓا

21 SPSS ﺎﺑ و

ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻦﮑﻧاد نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا .

زا ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر ياﺮﺑ

مﺮﻧ راﺰﻓا 2013 Excel ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ

3 - 1 - ﻦﻏور بﺮﭼ ﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﻫ

ﻦﻏور بﺮﭼ ﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ رد نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

لوﺪﺟ 1 د نﺎﺸﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ هدا .

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ يوﺎﺣ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور

75 / 55 عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺪﺻرد )

ﺎﺗﺪﻤﻋ ،PUFA

ﺎﻔﻟآ يﺎﻫﺪﯿﺳا -

ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ 18:3 ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ﺲﭙﺳ ،c 18:2

ﻪﺑ و c

ﮏﯿﺋﻮﻧﺎﺘﻨﭘازﻮﮑﯾا يﺎﻫﺪﯿﺳا ﯽﺋﺰﺟ راﺪﻘﻣ 20:5

و c

ﮏﯿﺋﻮﻧاﺰﮕﻫازﻮﮐود 22:6

(c ، 99 / 34 ﮏﺗ عاﻮﻧا ﺪﺻرد عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ

) ﻫﺪﯿﺳا ﺎﺗﺪﻤﻋ ،MUFA ﮏﯿﺌﻟوا يﺎ

18:1 ﮏﯿﺋﻮﻧزﻮﮑﯾا و c

20:1 (c و 4/

8 عﺎﺒﺷا عاﻮﻧا ﺪﺻرد )

يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺎﺗﺪﻤﻋ ،SFA

ﮏﯿﺘﯿﻤﻟﺎﭘ 16:0 ﮏﯾرﺎﺌﺘﺳا و c 18:0

(c دﻮﺑ .

ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ و نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور 13

/ 62 و 75 / 55 ﺪﺻرد

و ﺪﻧدﻮﺑ عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ يوﺎﺣ ﺎﺑ ﻻﻮﻧﺎﮐ ﻦﻏور 03

/ 28 ﺮﺘﻤﮐ ﺪﺻرد دﻮﺧ ﻪﺑ ار نآ راﺪﻘﻣ ﻦﯾ

داد صﺎﺼﺘﺧا .

ﻦﻏور رد ﺐﻟﺎﻏ عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ بﺮﭼ ﺪﯿﺳا

ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ﺪﯿﺳا ،نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ )

06 / 62 ﺪﺻرد ( ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور رد و

ﺎﻔﻟآ ﺪﯿﺳا - ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ ) 43 / 30 ﺪﺻرد ( ﺖﺳا . ﻦﻏور ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ

ﻦﻏور ﺮﯿﻈﻧ ،لواﺪﺘﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ترذ ،نﻮﺘﯾز يﺎﻫ

1 ﻦﻏور و ﺪﺻرد و ﻻﻮﻧﺎﮐ يﺎﻫ

دوﺪﺣ ﺎﯾﻮﺳ 9

- 8 ﺪﺻرد

ﺎﻔﻟآ - زا ﺶﯿﺑ ﺎﺑ نﺎﺘﮐ رﺬﺑ ﻦﻏور و ﺪﻧراد ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ 60

ﯽﻨﻏ ﺪﺻرد ﯽﻣ بﺮﭼ ﺪﯿﺳا ﻦﯾا ﻊﺒﻨﻣ ﻦﯾﺮﺗ

ﺪﺷﺎﺑ ] 21 .[

ﺮﯾدﺎﻘﻣ

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور رد ﮏﯿﺌﻟوا و ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ﺪﯿﺳا 23

/ 16 و

46 / 19 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﺻرد .

ﮏﯿﺋوﺪﻧﻮﮔ رﻮﻀﺣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ

) ﮏﯿﺋﻮﻧزﻮﮑﯾا (

ﺎﺑ ﺪﯿﺳا 53 / 14 ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﺺﺘﺨﻣ ﺪﺻرد

ﻦﻏور ﻦﯾﺮﺘﻟواﺪﺘﻣ رد و ﺖﺳا يﺮﯿﮕﻤﺸﭼ رﻮﻀﺣ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ

دراﺪﻧ ] 22 .[

ﺮﺑاز ) 2009 ( ﻦﻏور تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺖﺸﮐ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

نارﺎﮑﻤﻫ و نﻻاﺮﮐ ،ﯽﻟﺎﻤﺷ و يﺰﮐﺮﻣ يﺎﭘورا رد هﺪﺷ )

2018 ( ﺎﺑ

و ﭻﯾوﻮﻣاﺮﺑآ و ﻪﯿﮐﺮﺗ رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﯽﺳرﺮﺑ ماﺮﺑآ

) 2005 ( ﻦﻏور ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

ﺎﻔﻟآ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ ياﻮﺘﺤﻣ ،ﯽﻧوﻮﻠﺳا رﻮﺸﮐ -

ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ

) ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 8/

40 - 8 / 36 ، 5/

34 و 2/

35 ﺪﺻرد ( ﮏﯿﺋوﺪﻧﻮﮔ و

ﺪﯿﺳا ) ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 7/

15 - 4 / 15 ، 53 / 16 و 90 / 14 ﺪﺻرد ( و

ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ زا يﺮﺘﻤﮐ ياﻮﺘﺤﻣ )

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 3/

15 - 4 / 12

،

66 / 17 و 9/

16 ﺪﺻرد ( ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺒﺴﻧ ]

7 ، 22 و

23 .[

نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﻤﻟوو تﺎﺷراﺰﮔ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﻣا )

2007 ( ، و ﯽﻨﯿﻠﺠﻧآ

نارﺎﮑﻤﻫ ) 1997 ( نارﺎﮑﻤﻫ و ﻞﯿﻣود و ، )

2015 ( ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ

دﻮﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ]

24 - 26 [ . يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ رد توﺎﻔﺗ

ﻦﻏور ﻦﯾا بﺮﭼ ﮑﻠﺑ مﺎﻗرا عﻮﻨﺗ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ار ﺎﻫ

و ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻪ

ﯽﻣ ﺪﺷر ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂﯾاﺮﺷ داد ﺖﺒﺴﻧ ناﻮﺗ

] 7 .[

ﻦﻏور داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ يوﺎﺣ ﻻﻮﻧﺎﮐ و ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

ﮏﯿﺳورا ﺪﯿﺳا يﺮﯾدﺎﻘﻣ )

22:1 (c ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 49 /3 و 41 /0 ﺪﺻرد

ﺪﻧدﻮﺑ . ﺪﺣ زا ﺮﺘﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ ﻻﻮﻧﺎﮐ ﻦﻏور ﮏﯿﺳورا ﺪﯿﺳا ياﻮﺘﺤﻣ

ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا زﺎﺠﻣ )

2 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ . اﺪﻘﻣ ﮏﯿﺳورا ﺪﯿﺳا ر

زﺎﺠﻣ هدوﺪﺤﻣ رد ﺰﯿﻧ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور )

5 ﺪﺻرد ( نﻮﯿﺴﯿﻤﮐ

ت هﺪﺷ شراﺰﮔ ﮏﯿﺳورا ﺪﯿﺳا راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ و ﺎﭘورا ﻪﯾدﺎﺤﺗا ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يراد

) 05 /0 P<

( ﮏﺗ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯿﺑ

عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ )

MUFA/PUFA (

ﻦﻏور رد

ﻻﻮﻧﺎﮐ ) 010 /0 302± /2 ( نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﺎﺑ )

001 /0 410± /0 ( و

ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ) 003 /0 628± /0 ( ﺖﺷاد دﻮﺟو )

لوﺪﺟ 1 .(

ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﯽﻣ ﻦﻏور ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور يراﺪﯾﺎﭘ ﺖﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ناﻮﺗ

ﺪﺷﺎﺑ ﻻﻮﻧﺎﮐ ﻦﻏور زا ﺮﺘﻤﮐ و نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ .

ﺖﺒﺴﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ

MUFA/PUFA ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺺﺧﺎﺷ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﺑ

يﺮﯾﺬﭘ

ﻦﻏور ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ ﺖﺷاد

. ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ

ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻻﻮﻧﺎﮐ ﻦﻏور يﺮﯾﺬﭘ

) 014 /0 330± /4 ( ﻦﻏور و داد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار يﺎﻫ

نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ )

023 /0 668± /6 ( ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ و ) 079 /0 739± /8 ( رد

ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يﺪﻌﺑ ﺐﺗاﺮﻣ .

ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻏور يﺮﯾﺬﭘ

يﺎﻫ

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺲﮐﺪﮐ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ 31

/7 و

04 /5 ﺖﺳا . ﻦﻏور ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ رد ﺖﯿﻔﯿﮐﺮﻈﻧ زا ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ

ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﯽﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ هدوﺪﺤﻣ )

لوﺪﺟ 1 .(

ﺮﺑاز ﻂﺳو )

2009 ( رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور رد

نﺎﻤﻟآ ) 3/

3 ﺪﺻرد ( ﺪﺋﻮﺳ و ) 7/

3 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ ] 22 و 27 .[

Table 1 Fatty acid composition of the unrefined oils

Treatment /

Factor Camelina oil Canola oil sunflower oil

C14:0 0.049±0.001^b 0.052±0.006^b 0.135±0.007^a C16:0 5.341±0.055^b 4.658±0.151^c 6.505±0.092^a C16:1 0.121±0.011^b 0.252±0.010^a 0.122±0.003^b C17:0 0.038±0.001^a 0.040±0.002^a 0.041±0.015^a C17:1 0.032±0.001^b 0.057±0.004^a 0.019±0.002^c C18:0 2.436±0.019^b 2.078±0.004^c 4.073±0.061^a C18:1 ω9

16.229±0.061^c 62.494±0.187^a 25.180±0.042^b C18:2 ω6 19.464±0.156^b 18.808±0.146^c 62.062±0.252^a C18:3 ω6 2.300±0.417^a 0.593±0.019^b 0.005±0.007^c C18:3 ω3 30.429±0.443^a 8.187±0.016^b 0.111±0.016^c C20:0 0.134±0.005^c 0.224±0.003^b 0.294±0.034^a C20:1 ω9 14.532±0.149^a 1.225±0.049^b 0.138±0.003^c C20:2 ω6 1.731±0.007^a 0.071±0.001^c 0.126±0.004^b C20:3 ω3 1.227±0.008^a 0.314±0.002^b 0.000±0.000^c C20:4 ω3 0.251±0.018^a 0.000±0.000^b 0.000±0.000^b C20:5 ω3 0.178±0.001^a 0.026±0.001^b 0.000±0.000^c C22:0 0.000±0.000^c 0.102±0.139^b 0.711±0.013^a C22:1 ω9

3.494±0.001^a 0.414±0.000^b 0.000±0.000^c

C22:6 ω3 0.168±0.001^a 0.029±0.020^b 0.000±0.000^c C24:0 0.403±0.003^a 0.000±0.000^c 0.250±0.028^b C24:1 ω9 0.582±0.003^a 0.145±0.001^b 0.000±0.000^c

other

0.465±0.658^a 0.385±0.017^b 0.220±0.084^c PUFA 55.747±0.110^b 28.027±0.129^c 62.128±0.000^a MUFA 34.989±0.095^b 64.513±0.023^a 25.459±0.045^c SFA 8.399±0.076^b 7.153±0.026^c 12.008±0.223^a MUFA/PUFA 0.628±0.003^b 2.302±0.010^a 0.410±0.001^c

COX Value

8.739±0.079^a 4.330±0.014^c 6.668±0.023^b Different letters in each row indicate a significant difference between the data (P<0.05).

3 - 2 - ﺺﺧﺎﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺎﻫ

يا

راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر رد ﯽﺑﺮﭼ ﺖﯿﻔﯿﮐ ،PUFA

،MUFA ﺎﮕﻣا بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺖﺒﺴﻧ هﮋﯾو ﻪﺑ و SFA

- 6 ﻪﺑ

ﺎﮕﻣا - 3 دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ ]

6 .[

ﺎﻔﻟآ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏوررد -

ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ

) ﺎﮕﻣا - 3 ( راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ) 443 /0 429± / 30 ( دﻮﺑ ﺐﻟﺎﻏ . ﺪﯿﺳا ﻦﯾا

ﺖﺳا يروﺮﺿ نﺪﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺮﺑ بﺮﭼ نآ زا و

ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﺎﺟ

ﯽﻤﻧ ﺰﺘﻨﺳ نﺎﺴﻧا نﺪﺑ دﻮﺷ بﺬﺟ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﻖﯾﺮﻃ زا ﺪﯾﺎﺑ دﻮﺷ

] 4 .[

ﻦﻏور ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﮐارﻮﺧ يﺎﻫ

نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآو ﻻﻮﻧﺎﮐ ﺮﯿﻈﻧ لواﺪﺘﻣ )

ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ

ﺎﻔﻟآ - ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ 016

/0 187± /8 و 016 /0 111± /0 ( زا

هﮋﯾو ﺖﯿﻤﻫا ا

ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ي .

ﺎﮕﻣا بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺖﺒﺴﻧ -

6

ﺎﮕﻣا ﻪﺑ - 3 ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺮﻈﻧزا هداﻮﻧﺎﺧ ود ﺮﻫ اﺮﯾز ،ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ يا

ﺎﮕﻣا يروﺮﺿ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا -

3 ﺎﮕﻣا و - 6 يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ ﯽﻃ

ﯽﻣ ﺖﺑﺎﻗر ﻢﯾﺰﻧآ عﻮﻧ ﮏﯾ ياﺮﺑ ،نﺎﺴﻧا نﺪﺑ رد ﮏﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺪﻨﻨﮐ

. رد ﺎﮕﻣا بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺖﺒﺴﻧ ،ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور

- 6 ﺑ ﻪ

ﺎﮕﻣا - 3 ، 028 /0 729± /0 ﻦﻏور يﻻﺎﺑ ﯽﯾاﺬﻏ شزرا ﻪﮐ دﻮﺑ

ﻦﻏور ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ار ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻻﻮﻧﺎﮐ يﺎﻫ

) 015 /0 276± /2 ( و

نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ )

702 / 81 018± / 566 ( ﯽﻣ تﺎﺒﺛا ﺪﻨﮐ ) لوﺪﺟ 2 .(

زا

ﺺﺧﺎﺷ ﺮﮕﯾد ﺺﺧﺎﺷ ،ﯽﯾاﺬﻏ شزرا ﯽﺑﺎﯾزرا يﺎﻫ

ﺰﻧژوﺮﺗآ يﺎﻫ

) (AI ﺰﻧژﻮﺒﻣوﺮﺗو )

(TI ﻪﺑ ﯽﻤﻟوﺮﺘﺴﻠﮐﻮﭙﯿﻫ ﺖﺒﺴﻧ و

ﯽﻤﻟﺮﺘﺴﻠﮐﺮﭙﯿﻫ (HH)

نآ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻣ ﺎﻫ

ناﻮﺗ

ﯽﺒﻠﻗ ﺖﯿﻌﺿو -

دﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ار نﺎﺴﻧا ﯽﻗوﺮﻋ .

ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ) (AI

و ) (TI و ) (HH ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺐﯿﮐﺮﺗ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺎﻫ

لوﺪﺟ رد ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ 2

ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ .

ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﻏور AI

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

001 /0 061± /0 ، 002 /0 053± /0 و ، 002 /0 080± /0 زا ﻪﮐ دﻮﺑ

ﻪﺑ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ

ﺪﻧدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ يراد .

سﻮﺗار نارﺎﮑﻤﻫ و

) 2018 ( راﺪﻘﻣ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور رد AI )

07 /0 - 05 /0 ( و ﺖﺨﯾﺮﺒﻟوا

و ﺖﯿﮕﺗﻮﺳ ) 1991 ( ﻦﻏور رد ﻞﯿﮔرﺎﻧ يﺎﻫ )

63 / 13 ( ﻢﻟﺎﭘ ،

) 88 /0 ( نﻮﺘﯾز و ) 14 /0 ( ﻪﺑ ار ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ و ﺪﻧدروآ ﺖﺳد

ا ﺎﮕﻣا بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾ -

3 ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺑﺎﯾ

] 6 و 28 .[

ﻦﻏور ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺎﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ TI

001 /0 061± /0 ، 002 /0 100± /0 ،

004 /0 243± /0 ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ﺪﻨﺘﺷاد يراد

. راﺪﻘﻣ

ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺎﺘﺒﺴﻧ TI سﻮﺗار

نارﺎﮑﻤﻫ و )

2018 ( ر رد ﻦﻏو

ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ) 1/

0 ( ، ﮓﻨﯿﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و )

2018 ( ﻦﻏور رد ﻪﺘﺴﻫ يﺎﻫ

ﻮﻟآدرز ) 11 /0 ( ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ و )

23 /0 ( ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ]

6 و 29 .[

ﺖﺨﯾﺮﺒﻟوا و ﺖﯿﮕﺗﻮﺳ ) 1991 ( زا يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﻏور رد TI

ﻞﯿﮔرﺎﻧ ) 81 /6 ( ﻢﻟﺎﭘ و ) 07 /2 ( ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ار ]

28 .[

ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻏور HH

،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ ﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ

زا نادﺮﮕﺑ

170 /0 314± / 12 ﺎﺗ 698 /0 013± / 19 ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ و ﺮﯿﻐﺘﻣ

سﻮﺗار نارﺎﮑﻤﻫ و )

2018 ( ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ياﺮﺑ )

7/

14 - 7 / 11 (

و ﮓﻨﯿﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و )

2018 ( ﻪﻧاﺪﻫﺎﺷ ﻦﻏور ياﺮﺑ )

88 / 14 ( و

هﺎﯿﺳ رﻮﮕﻧا ﻪﺘﺴﻫ )

82 / 13 ( دﻮﺑ ] 6 و 29 .[

ﯽﻨﻏ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ يزﺎﺳ

ﻪﮐ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﺎﺑ ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر و AI

ﺖﺒﺴﻧ و ﻢﮐ TI HH

ﻻﺎﺑ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ دراد ﯽﯾ ﯽﻣ ، ﺺﺧﺎﺷ ﺪﻧاﻮﺗ ﺰﻧژﻮﺒﻣوﺮﺗ و ﺰﻧژوﺮﺗآ يﺎﻫ

يرﺎﻤﯿﺑ ﺶﻫﺎﮐ رد و ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر يﺎﻫ

ﯽﺒﻠﻗ - ﺪﻨﮐ ﺎﻔﯾا ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﯽﻗوﺮﻋ ]

28 و 29 .[

Table 2 Nutritional quality indices of the unrefined oils

sunflower oil Canola oil

Camelina oil Treatment

/ Factor

0.080±0.002a c

0.053±0.002

b 0.061±0.001 Atherogenicity index (AI)

0.243±0.004a b

0.100±0.002

c 0.061±0.001

Thrombogenicity index (TI)

13.157±0.239b a

19.013±0.698

b 12.314±0.170 Hypocholesterolemic/

Hypercholesterolemic (HH)

566.018±81.702a b

2.276±0.015

b 0.729±0.028

ω6 /ω3

Different letters in each row indicate a significant difference between the data (p<0.05).

3 - 3 - ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ

ﺖﺑﺎﺛ زا ﺖﺴﮑﺷ ﺐﯾﺮﺿ ﻦﻏور ﺪﻌﺑ نوﺪﺑ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ

و ﺎﻫ

ﯽﺑﺮﭼ ناﺰﯿﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ،ﻦﻏور عﻮﻧ ﺺﯿﺨﺸﺗ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺎﻫ

ﻣ ﻦﻏور صﻮﻠﺧ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺖﯿﻋﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮ

ﯽﻣ دﺮﯿﮔ . ﻒﻋﺎﻀﻣ يﺎﻫﺪﻧﺎﺑ داﺪﻌﺗ و هﺮﯿﺠﻧز لﻮﻃ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ

بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا

، ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺴﮑﺷ ﺐﯾﺮﺿ ﺪﺑﺎﯾ

. ﺐﯾﺮﺿ

ﻦﻏور ﺖﺴﮑﺷ يﺎﻣد رد نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

25

ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ داﺮﮔ

00 /0 471± /1 ، 00 /0 465± /1 و

00 /0 461± /1 دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 3 ( ﺪﻧﺎﺘﺳا سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﮐ ﺲﮐﺪﮐ درا

) ﻻﻮﻧﺎﮐ ﻦﻏور 469

/1 - 465 /1 نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻦﻏور و

468 /1 - 461 /1 ( ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﯽﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ هدوﺪﺤﻣ رد .

و ﺎﭘﻮﭘ

نارﺎﮑﻤﻫ ) 2019 ( رﺎﻬﭼ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻦﻏور ﺖﺴﮑﺷ ﺐﯾﺮﺿ ناﺰﯿﻣ

ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻪﺘﯾراو )

47772 /1 - 4778 /1 ( ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ار

دﻮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ زا ]

10 .[

ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺘﯿﻤﮐ ،ﯽﺒﺴﻧ ﻪﺘﯿﺴﻧاد

ﻦﻏور ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﯽﺑﺮﭼ و ﺎﻫ

رﺎﮐ ﻪﺑ ﺎﻫ ﯽﻣ لﻮﻃ ﺎﺑ و دور

دراد ﯽﻤﯿﻘﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ﺖﯿﻋﺎﺒﺷا و هﺮﯿﺠﻧز ]

30 .[

ﯽﺒﺴﻧ ﻪﺘﯿﺴﻧاد

ﻦﻏور ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ ﺐﯿﺗﺮﺗ

001 /0 912± /0 ،

00 /0 92± /0 و 00 /0 918± /0 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ )

لوﺪﺟ 3 .(

ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺮﺗ

د ندﻮﺑ ﯽﻣ ار ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﯽﺒﺴﻧ ﻪﺘﯿﺴﻧا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ

ﮏﯿﺋوﺪﻧﻮﮔ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا )

20:1 (c بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﺰﯿﻧ و 18

داد ﺖﺒﺴﻧ عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏﺪﻨﭼ ﻪﻨﺑﺮﮐ ]

31 .[

3 - 4 - ﯽﮔﮋﯾو ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎﻫ

3 - 4 - 1 - يﺪﯾ دﺪﻋ

يﺪﯾ دﺪﻋ ) (IV ﻦﻏور ﺖﯿﻋﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ زا يرﺎﯿﻌﻣ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ

.

ﻫﺪﻧﻮﯿﭘ داﺪﻌﺗ ،ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺪﯾ دﺪﻋ يراﺪﯾﺎﭘ و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻒﻋﺎﻀﻣ يﺎ

ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﺸﯾﺎﺴﮐا ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺮﺗ

ﺪﻫد ] 32 .[

دﺪﻋ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد

ﻦﻏور يﺪﯾ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ و نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ يﺎﻫ

435 /0 55± / 129

و 847 /0 38± / 127 ﻦﻏور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻻﻮﻧﺎﮐ

) 363 /0 97± / 107 (

ﯽﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ يﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رﻮﻀﺣ ﻪﺑ ار نآ ناﻮﺗ

) دوﺪﺣ 90

ﺪﺻرد ( ﺳا ﺎﯾ و ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ،ﮏﯿﺌﻟوا عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿ

داد ﺖﺒﺴﻧ ﮏﯿﻨﻟﻮﻨﯿﻟ )

لوﺪﺟ 3 .(

يﺪﻤﺤﻣ داﮋﻧ نارﺎﮑﻤﻫ و

) 2018 ( يﺮﺗﻻﺎﺑ يﺪﯾ دﺪﻋ )

47 / 143 ( يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ياﺮﺑ

ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ناﺮﯾا رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ ]

13 .[

ﯽﻟﺎﺣرد ﻪﮐ ﭻﯾوﻮﻣاﺮﺑآ

ماﺮﺑآ و ) 2005 ( يﺪﯾ دﺪﻋ رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور

ار ﯽﻧوﻮﻠﺳا 7/

104 ﺪﻧروآ ﺖﺳﺪﺑ ]

7 .[

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ

ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور يﺪﯾ دﺪﻋ ياﺮﺑ ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ يﺮﮕﯾد ) 26 / 162 - 18 / 143 ( ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ]

10 .[

3 - 4 - 2 - ﯽﻧﻮﺑﺎﺻ دﺪﻋ

بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ﯽﺒﺴﻧ ﯽﻟﻮﮑﻠﻣ نزو زا ﯽﺼﺧﺎﺷ ﯽﻧﻮﺑﺎﺻ دﺪﻋ ﯽﻣ ﻦﻏور هﺪﻨﻫد ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺪﺷﺎﺑ

. ﯽﻧﻮﺑﺎﺻ دﺪﻋ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ

ﻦﻏور ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺎﻫ

ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ي )

04 /0 4/± 195 ( نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و

) 11 /0 4/± 191 ( ﻻﻮﻧﺎﮐ ﻦﻏور رد نآ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و

) 07 /0 3/± 179 ( ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ )

لوﺪﺟ 3 .(

يﺪﻤﺤﻣ داﮋﻧ و

نارﺎﮑﻤﻫ ) 2018 ( ﻦﻤﻟوا و ) 1995 ( ﻦﻏور ﯽﻧﻮﺑﺎﺻ دﺪﻋ راﺪﻘﻣ

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ 8/

187 و 190 - 180 ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ

ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ زا ﺮﺘﻤﮐ ﺖﺳا

] 13 و 33 .[

ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﻦﻏور ﯽﻧﻮﺑﺎﺻ دﺪﻋ هدوﺪﺤﻣ ﺎﯾﻮﺳ ﺮﯿﻈﻧ لواﺪﺘﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ

) 200 - 188 ( نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ، )

194 - 182 ( ترذ ، ) 195 - 187 ( ﻪﺒﻨﭘ ، -

ﻪﻧاد ) 198 - 189 ( ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ،

ﻦﻏور ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﯽﻟﻮﮑﻠﻣ نزو دراد ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ

] 34 و 35 .[

3 - 4 - 3 - ﻋ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪ

ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ داﺪﻋا )

(PV ﻦﻏور و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ مﺎﺧ يﺎﻫ

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ 028

/0 8/± 0 ، 042 /0 77± /0 و

057 /0 12± /1 ﯽﻠﯿﻣ ﯽﮐا نﻻاو ﻦﻏور مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﺑ نﮋﯿﺴﮐا مﺮﮔ )

لوﺪﺟ 3 ( ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد زﺎﺠﻣ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ناﺰﯿﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ و

ﺲﮐﺪﮐ دراﺪﻧﺎﺘﺳا رد هﺪﺷ )

15 ﯽﻠﯿﻣ ﯽﮐا نﻻاو ﺮﺑ نﮋﯿﺴﮐا مﺮﮔ

ﻦﻏور مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (

ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و )

20 ﯽﻠﯿﻣ ﯽﮐا نﻻاو مﺮﮔ

ﻦﻏور مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﺑ نﮋﯿﺴﮐا (

دﻮﺑ . ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،ﻦﯿﺸﯿﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد

ياﺮﺑ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ) PV

8/

4 - 1 /1 ﯽﻠﯿﻣ ﯽﮐا نﻻاو ﺮﺑ نﮋﯿﺴﮐا مﺮﮔ

ﻦﻏور مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (

ﻦﻏور ﻪﯿﻔﺼﺗ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ هﺪﺷ شراﺰﮔ هﺪﺸﻧ

زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ر PV

ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏو ]

6 ،

7 ، 11 و 23 .[

ياﺮﺑ يﺮﺘﻤﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺎﻣا ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور PV

) 51 /0

ﯽﻠﯿﻣ ﯽﮐا نﻻاو ﻦﻏور مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﺑ نﮋﯿﺴﮐا مﺮﮔ (

ﭻﯾوﻮﻣاﺮﺑآ ﻂﺳﻮﺗ

نارﺎﮑﻤﻫ و )

2007 ( ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ]

36 .[

و سﻮﺗار

نارﺎﮑﻤﻫ ) 2018 ( ﻪﻧاد ﻦﻏور ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾﺪﺷر يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

ﻟ رد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ نﺎﺘﺴﻬ )

89 /0 ﯽﻠﯿﻣ ﯽﮐا نﻻاو مﺮﮔ

ﻦﻏور مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﺑ نﮋﯿﺴﮐا (

ﻪﺑ ار ﺪﻧدروآ ﺖﺳد .

توﺎﻔﺗ يﺎﻫ

ﺶﯾﺎﺴﮐا ﻞﺣاﺮﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ )

ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ (

ﻦﻏور ﻦﯾا ار ﺎﻫ

ﯽﻣ ﻪﻧاد يراﺪﻬﮕﻧ ﻂﯾاﺮﺷ رد عﻮﻨﺗ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ ،ﯽﻨﻏور يﺎﻫ

ﻧ و جاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻪﯿﻟوا هدﺎﻣ يراﺪﻬﮕ

ﻦﻏور ) ﺖﺑﻮﻃر و رﻮﻧ ،نﮋﯿﺴﮐا ،ﺎﻣد (

داد ﺖﺒﺴﻧ ] 6 .[

Table 3 Physicochemical characteristics of the unrefined oils

sunflower oil Canola oil

Camelina oil Treatment

/ Factor

1.461±0.00c

1.465±0.00 ^b 1.471±0.00 ^a

Refractive index (25ºC)

0.918±0.000a

0.92±0.000a

0.912±0.001 ^b Specific gravity (25ºC)

1.12±0.057a b

0.77±0.042

0.8±0.028 ^b Peroxide value (meq o2/Kg oil)

0.166±0.006b

0.32±0.028a

0.12±0.000b

Acid Value (mg KOH/g oil)

129.55±0.43a

107.97±0.36c b

127.38±0.84

Iodine value (g I2/100g oil)

191.4±0.11a

179.3±0.07b

195.4±0.04a

Saponification number (mg KOH/g oil)

0.28±0.000a

0.18±0.028b b

0.21±0.014 Anisidine value

2.52±0.11a b

1.72±0.06

b 1.81±0.07

TOTOX Value

Different letters in each row indicate a significant difference between the data (p<0.05).

3 - 4 - 4 - يﺪﯿﺳا دﺪﻋ

يﺪﯿﺳا دﺪﻋ )

(Av ﻦﻏور ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

ﺐﯿﺗﺮﺗ 000 /0 12± /0 ، 028 /0 32± /0 و 006 /0 166± /0

ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻦﻏور مﺮﮔ رد KOH

) لوﺪﺟ 3 ( ﻪﮐ

ﺲﮐﺪﮐ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ زﺎﺠﻣ ﺪﺣ زا ﺮﺘﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ ) زا ﺮﺘﻤﮐ 4 ﻣ ﯽﻠﯿ مﺮﮔ ﻦﻏور مﺮﮔ رد KOH

( دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺰﯿﻧ و

ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ )

ﻪﻨﯿﺸﯿﺑ 5/

3 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﻦﻏور ياﺮﺑ مﺮﮔ رد KOH

مﺎﺧ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ (

زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ﻪﯿﻟوا ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و هدﻮﺑ

ﺪﻨﺘﺷاد ار . ﺮﺑاز ) 2009 ( ﻦﻏور ﺶﯾﺎﻣزآ ﺎﺑ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ يﺎﻫ

ا راﺪﻘﻣ يﺰﮐﺮﻣ و ﯽﻟﺎﻤﺷ يﺎﭘورا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﺧﺮﺑ رد سﺮﭘﺪﻠﮐ ﺪﯿﺳ

نآ دازآ بﺮﭼ ار ﺎﻫ

34 /0 - 16 /0 ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﻪﮐ دﺮﮐ شراﺰﮔ ﺖﺳا ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ﻪﺠﯿﺘﻧ

] 22 .[

ﺮﯾدﺎﻘﻣ ،ﺎﻣا Av

رد ،نﺎﻘﻘﺤﻣ زا ﯽﻫوﺮﮔ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ ﻦﻏور ياﺮﺑ هﺪﺷ شراﺰﮔ زا ﯽﻌﯿﺳو ﻒﯿﻃ 51

/0 ﺎﺗ 61 /4 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ،ﻦﻏور مﺮﮔ رد KOH

ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ راﺪﻘﻣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ دﻮﺑ

] 6 ، 7 و 11 .[

3 - 4 - 5 - ﺲﮐﻮﺗﻮﺗ و ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ دﺪﻋ ﻦﯿﯿﻌﺗ

دﺪﻋ ﻂﺳﻮﺗ ،ﻞﯿﻧﻮﺑﺮﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺶﯾﺎﺴﮐا ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾﺪﯾﺰﯿﻧآ ) (AnV ﻦﻏور رد ﻪﮐ ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ،ﺎﻨﯿﻠﻣﺎﮐ هزﺎﺗ يﺎﻫ

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ و ﻻﻮﻧﺎﮐ 014

/0 21± /0 ، 028 /0 18± /0 و

000 /0 28± /0 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ )

لوﺪﺟ 3 .(

ﻣ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻢﮐ ﺮﯾدﺎﻘ

ﻦﻏور ياﺮﺑ AnV ﯽﯾﻻﺎﺑ يﺎﻣد اﺮﯾز ،ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ سﺮﭘﺪﻠﮐ يﺎﻫ

ﯽﻤﻧ لﺎﻤﻋا جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯿﺣ رد دﻮﺷ

. نارﺎﮑﻤﻫ و سﻮﺗار