ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﺪﻨﮔ درآ ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ و درآ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ م
ﯿ و ﺮﺑ ﻪ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﯾ
ﺴﺣ و ﮏ ﯽ
ﮐ ﯿ ﺠﻨﻔﺳا ﮏ ﯽ
) رﻮﺤﻣ ﺖﻣﻼﺳ (
ﺪﻬﻣ ي ﺮﮐ ﯾﻤ
1ﯽ ﺷ اﺮﻫز ،*
ﯿ ﻣﻼﺳﻻا ﺦ
1ﯽ ﺋاﺮﺤﺻ هرﺎﻬﺑ ، ﯿ
2نﺎ ﺪﻬﻣ ، ي ﻗ ﯿ دواد ﻪﻓﺎ
1ي
1 - ﺸﻧاد ﯿ ﻘﺤﺗ ﺶﺨﺑ رﺎ ﯿ
ﻨﻓ تﺎﻘ ﯽ ﺳﺪﻨﻬﻣ و ﯽ زروﺎﺸﮐ ي ﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ، ﯿ
زروﺎﺸﮐ شزﻮﻣآ و تﺎﻘ ي
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﯿﻌ
ﯽ ﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ ي
نﺎﻣزﺎﺳ ، ﻘﺤﺗ ﯿ ،تﺎﻘ
وﺮﺗ و شزﻮﻣآ ﯾ
زروﺎﺸﮐ ﺞ ي
ا ،ﺪﻬﺸﻣ ، ﯾ ناﺮ .
2 - ﺸﻫوﮋﭘ هوﺮﮔ ﯽ
ﮐ ﯿﻔ ﯿ ا و ﺖ ﯾ ﻨﻤ ﯽ اﺬﻏ داﻮﻣ ﯾ ﯽ روﺎﻨﻓ و مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ ، ي
اﺬﻏ داﻮﻣ ﯾ ﯽ ﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ ﯽ
ﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ ي
ا ،ﺪﻬﺸﻣ ، ﯾ ناﺮ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺎﻫ ﺦ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ رد ﺦ ﯾ ﺖﻓﺎ : 28 / 12 / 1400
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 25 / 02 / 1401
ﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﯿ
ﺪ ي :
ﻣﺎﺑ ﯿ ،ﻪ
ﮐﯿ ﺠﻨﻔﺳا ﮏ ﯽ
،
،ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ ،ﺖﻓﺎﺑ وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ .
DOI: 10.22034/FSCT.19.127.181 DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.127.21.4
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
اﯾ ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ ﻨﻏ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻖ ﯽ
زﺎﺳ ي ﮐ دﻮﺒﻬﺑ و ﯿﻔ
ﯿ ﺬﻐﺗ ﺖ ﯾﻪ ا ي ژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ و ﯾ
ﮐ ﮏ ﯿ ﺠﻨﻔﺳا ﮏ ﯽ مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ . ﺪﺑ ﯾ ،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ رد مﺪﻨﮔ درآ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ 15
و 30 ﻣﺎﺑ درآ ﺎﺑ ﺪﺻرد ﯿ
ﺎﺟ ﻪ ﯾ ﺰﮕ ﯾ و ﺪﺷ ﻦ
و و ﺖﻓﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻬﺟ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﺎﻬﻧ هدرواﺮﻓ ﯾ
ﯽ ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ زا ﯿ
،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ رد ﻪ 5
/ 2 و
5 ﺻرد دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪ ﯾ
ﺪ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺎﺟ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻣﺎﺑ درآ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ درآ ﯿ
اﺰﻓا و ﻪ ﯾ ﺢﻄﺳ ﺶ
اﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ نآ فﺮﺼﻣ ﯾ
ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺶ )
زا 54 / 0 ﻪﺑ 35 / 1 ﺪﺻرد ( ﺌﺗوﺮﭘ ، ﯿ ﻦ ) زا 56 / 7 ﻪﺑ 9 / 93
ﺪﺻرد ( ﻟﺎﻌﻓ و ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ) زا 79 / 5 ﻪﺑ 2 / 49 ﺪﺻرد ( ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﺪﺷ . و درآ
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﯿ ﺳ رد صﻮﺼﺨﺑ ﻪ ﺢﻄ
30 و 5 ﮐ ﺖﺑﻮﻃر ﻆﻔﺣ رد ﺪﺻرد ﯿ
ﮏ ﻃ ﺎﻫ ﯽ اﺮﻓ ﯾ و ﺖﺨﭘ ﺪﻨ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ .ا
ﯾ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ ﺮﺘﻤﮐ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯾ
وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺖﺑﻮﻃر ﺖﻓا ﻦ ي
5 ﺪﺻرد
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﯿ ﻪ ) ﻣﺎﺑ درآ ﺪﻗﺎﻓ ﯿﻪ
( ا ﺖﺑﻮﻃر و ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯾ
زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ 7
/ 21 ﻪﺑ 5 / 18 ﻃ ﺪﺻرد ﯽ
ﺳر ﻪﺘﻔﻫ ود نﺎﻣز تﺪﻣ ﯿ
ﺪ . وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي
15 ﻣﺎﺑ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و ﻪ 5 / 2 ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد ﯿ
زا ﻪ
ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﻦ )
2 / 5 ﺘﻧﺎﺳ ﯽ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ (
ﻞﺨﻠﺨﺗ ، ) 8 / 31 ( ﻣﺮﻧ و ﯽ ﻃ ﺖﻓﺎﺑ ﯽ
2 و ﺖﻋﺎﺳ ﯾ
ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ود و ﮏ )
1 / 4 ، 9 / 4 و 1 / 7 ﻧ ﯿ ﻦﺗﻮ ( دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻦ
زرا رد ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ ﺎﺸﭼ نارواد ﯾ
ﯽ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾ ﺘﻣا ﻦ ﯿ و زﺎ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﺎﻬﻧ رد و ﯾ
ﺬﭘ ﺖ ﯾ شﺮ
ﻠﮐ ﯽ وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ كﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ار ي
15 ﻣﺎﺑ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و ﻪ 5 / 2 ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد ﯿ
و ﻪ
وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي
30 ﻣﺎﺑ درآ ﺪﺻرد ﯿ
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ رﻮﻀﺣ نوﺪﺑ ﻪ ﯿ
ﺪﻧداد ﻪ .
ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ
ﯽ ا ﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir :ﻪﻠﺠﻣ ﺖﯾﺎﺳ
ﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﯾ ﺰﻫ ،ﻪ ﯾ ﻪﻨ ﺎﻫ ي ﺴﺑ ﯿ ز رﺎ ﯾ دﺎﺼﺘﻗا دﺎ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽ
ﻪﺑ ار
ﺎﻫرﻮﺸﮐ ي ﻤﺤﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد ﯿ
ﻣ ﻞ ﯽ ﮐ و ﺪﻨﮐ ﯿﻔ ﯿ ﮔﺪﻧز ﺖ ﯽ مﺎﻤﺗ
ا ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓ ﯿ
ﻣ راﺮﻗ ﺮ ﯽ ﺪﻫد . هدرواﺮﻓ يﺎﻫ اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ
هﺎﮕﯾﺎﺟ ﯽﻤﻬﻣ رد ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺪﻧراد ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا
و ﻪﻧازور ﺖﻤﺴﻗ
ﻢﻈﻋا
،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ،يژﺮﻧا حﻼﻣا
و ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ار ﺎﻫ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻦ
اﯾ هدرواﺮﻓ زا ﻪﺘﺳد ﻦ ﺎﻫ
ي اﺬﻏ ﯾ ﯽ ﻈﻧ ﯿ ﮐ عاﻮﻧا ﺮ ﯿ ﻣ ﮏ ﯽ ﻞﻣﺎﺣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻤﻬﻣ ﯽ لﺎﻘﺘﻧا ﺖﻬﺟ ﺬﻐﻣ داﻮﻣ
ي ﺘﻧ رد و ﺪﻨﺷﺎﺑ نﺎﺴﻧا نﺪﺑ ﻪﺑ ﯿ
ﺎﺑ ﻪﺠ
ﻐﺗ ﯿﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺮ ﯿ
نآ نﻮ ﻣ ﺎﻫ ﯽ هدرواﺮﻓ ناﻮﺗ ا
ي اﺮﮕﻠﻤﻋ و ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ
ﻟﻮﺗ ﯿ دﻮﻤﻧ ﺪ . ﻣﯿ ﻣﺎﺑ هﻮ ﯿ ﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ ﻪ ﯽ
Abelmoschus
esculentus ﻨﭘ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻪﮐ
ﯿ ﮐﺮ ﯿ
1نﺎ ﮔ عاﻮﻧا زا ﯿ
نﺎﻫﺎ
ﯾ ﮏ ﺖﺳا ﻪﻟﺎﺳ .ا
ﯾ ﮔ ﻦ ﯿ ﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ صﺎﺧ هﺎ ﺴﻣ
ﯿﺮ ي ﻧ و ﯿ ﻪﻤ ﺴﻣﺮﮔ ﯿﺮ ي
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ) 1 ( ﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﻪﮐ ﯽ
ﻣروﺎﺧ رد نآ ﯿ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻪﻧﺎ
2] .[ ا رد ﯾ ﻠﺻا هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ،ناﺮ ﯽ
ا ﯾ ﮔ ﻦ ﯿ نﺎﺘﺳا رد هﺎ ﺎﻫ
ي نﺎﺘﺳزﻮﺧ
ا و ﯾ ﺖﺳا مﻼ 3]
.[ ا زا ﯾ ﮔ ﻦ ﯿ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ،هﺎ
"
ﺻﺎﺧ ﺐﻤﺑ ﯿ
ﺖ
"
ﯾ ﺬﻐﻣ داﻮﻣ زا رﺎﺷﺮﺳ ﻪﮐ هﺪﺷ دﺎ ي
و ﺪﻨﻧﺎﻣ شزرا ﺎﺑ ﯾ
ﻣﺎﺘ ﯿ ﻦ ﺎﻫ ي ،A
ﮔ و C هوﺮ ﺳا ﻪﻠﻤﺟ زا B ﯿ
ﻟﻮﻓﺪ ﯿ ،ﮏ B2
، B5
، B6
ﺮﺻﺎﻨﻋ و ي زا
ﺒﻗﯿ ﺴﻠﮐ ،ﺖﻟﺎﺒﮐ ،ﺰﻨﮕﻨﻣ ﻞ ﯿ
ﺳﺎﺘﭘ ،ﺮﻔﺴﻓ ،ﻢ ﯿ
ﻓ و ﻢ ﯿ ﻨﻏ و ﺖﺳا ﺮﺒ ﯽ
زا
ﻫﻮﺑﺮﮐ ﯿ تارﺪ ﻓ ،ﺎﻫ ﯿ لوﺮﺘﺳاﻮﺘ ﻦﻧﺎﺗ ،ﺎﻫ ﺋﻮﻧوﻼﻓ و ﺎﻫ ﯿ
ﺎﻫﺪ ) ﺘﺳﺮﺋﻮﮐ ﯿ و ﻦ
ﮑﺗﺎﮐ ﯿ ﻦ ( ﻢﻫ و ﻨﭼ ﯿ ﺳا ﻦ ﯿ ﺌﻟوا ﺪ ﯿ ﺳا ،ﮏ ﯿ ﻟ ﺪ ﯿ ﺌﻟﻮﻨ ﯿ ﺳا و ﮏ ﯿ ﺘﻤﻟﺎﭘ ﺪ ﯿ ﮏ
ﺖﺳا 7] - 4 .[ ا زا ﯾ د ﻪﺑ ور ﻦ ﻟﯿ
ﺬﻐﻣ ﻞ ي ﻣ ندﻮﺑ ﯿ ﻣﺎﺑ هﻮ ﯿ نآ ردﻮﭘ ،ﻪ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯿ
هدرواﺮﻓ نﻮ ﺎﻫ
ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ ،ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺐﻟﺎﻏ تﻮﻗ ﻪﮐ
ﺻﻮﺗ ﯿ دﺮﮐ ﻪ . ﺎﺟ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺴﻧآ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﮑﻧ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ درآ
ﻣﺎﺑ درآ ﯿ هدرواﺮﻓ رد ﻪ ﺎﻫ
ي ﻌﻀﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﺖﺨﭘ ﯿ
ﻪﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﺖﻓﺎﺑ ﻒ
ﻟد ﯿ ﻣ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺢﻄﺳ ﺶﻫﺎﮐ ﻞ ﯽ
ا ناﺮﺒﺟ ﺖﻬﺟ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯾ
ﺎﺑ ﺺﻘﻧ ﻦ ﯾ
ﺪ
ﺎﺟ زا ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﻦ ﺎﻫ ي ﻈﻧ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﯿ
ﻫ عاﻮﻧا ﺮ ﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫﺪ .
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﯿ ﻪ
2) (OG فﻼﻏ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺎﻫ
ي ﻣ ﯿ ﻣﺎﺑ هﻮ ﯿ ،ﻪ ﯾ ﮑ ﯽ زا
ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺎﻫﺪ ي ﺷزرا ﺎﺑ ﯽ ﺖﺳا ) 8 .(
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﯿ ﻠﭘ ﻪ ﯿ ﺒﻃ ﺮﻤ ﯿﻌ ﯽ و
ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺪ ي ﻣﺎﺑ فﻼﻏ زا هﺪﺷ ﻖﺘﺸﻣ ﯿ
ﻪ 9] ﮐﺮﺗ ﺎﺑ [ ﯿ ﺐ
-D ،زﻮﺘﮐﻻﺎﮔ -L
و زﻮﻨﻣار -L
ﻧورﻮﺘﮐﻻﺎﮔ ﯿ ﺳا ﮏ ﯿ ﺖﺳا ﺪ 10] .[ زا
ﺷ ﺮﻈﻧ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺑ ﯽ ز ،ﺮﺛا ﯾ ﺖﺴ ﺮﺨﺗ ﯾ ﺐ ﺬﭘ ﯾ ﺤﻣ ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ و ﺮ ﯿ
ز ﻂ ﯾ ﺖﺴ
ﺖﺳا ) 8 .(
ا زا ﯾ هﺪﻨﺒﺴﭼ ﻞﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻎﻤﺻ ﻦ 11]
و 12
،[ ﻠﭘ ﯿ ﺮﻤ
1 .Malvaceae
بآ ﺖﺳود 13] ،[ ﻠﻐﺗ ﯿ ﻆ هﺪﻨﻨﮐ 14] ،[ ﻠﻌﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﯿ ﻖ هﺪﻨﻨﮐ 15] و [
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺮ 17] و 16 ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا[ ﯽ دﻮﺷ . ﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﻣﯿ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ اﺬﻏ رد ﻪ
ماﻮﻗ هﺪﻨﻫد 18] ،[ ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﻔﺳ ﻦ ﯿ ﻢﺨﺗ هﺪ ﺎﺟ و غﺮﻣ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﺑﺮﭼ ﻦ ﯽ رد
تﻼﮑﺷ ﯾ ﺎﻫﺮﺳد ﺎ ي ﻨﺒﻟ ﯽ ﺪﻤﺠﻨﻣ 19] ﺖﺳا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ [ .ا
ﯾ ﻦ
ﻟﺎﺣ رد ﯽ و رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ هدرواﺮﻓ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﻧ ﺎﻫ
ﯿ ﺰ
ﻐﺗ ﯿﯿ ﺮ ي ا ﯾ ﻤﻧ دﺎﺠ ﯽ دﻮﺷ 20] .[ ﺮﮐﺎﮐ و ﺎﺟﺎﮐوا )
2018 ( ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﯽ ﺮﺛا
ﺑ ردﻮﭘ ﻣﺎ ﯿ ﻪ ) ،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ رد 5
، 10 ، 15 ، 20 و 25 ﺪﺻرد ( ﺮﺑ
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﻓ تﺎ ﯿﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺴﺣ و ﯽ ﺑ ﯿ ﺋﻮﮑﺴ ﯿ درآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺖ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ مﺪﻨﮔ .
ﺎﺘﻧ ﯾ اﺰﻓا داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯾ
ﺎﺟ ﺶ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺎﺑ ﯿ
ﻪ
اﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﯾ ﻨﻌﻣ ﺶ ﯽ ﺌﺗوﺮﭘ ﺪﺻرد راد ﯿ
ﻓ و ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ،ﻦ ﯿ
ﺪﺷ ﺮﺒ . رد
ﻟﺎﺣ ﯽ ﺑﺮﭼ ﻪﮐ ﯽ ﻣ و ﯿ ژﺮﻧا ناﺰ ي ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﺖﻓﺎ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻫ ﺎ ي وﺎﺣ ي
ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﯿ اراد ﻪ ي ﺘﻣا ﯿ ﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ زﺎ ﯽ
ﺪﻧدﻮﺑ 21] .[ اﻮﻟ ي ﺢﺘﻓ ) 1398 (
ﺸﻫوﮋﭘ رد ﯽ ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﯽ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺮﺛا ﯿ
ﻓ صاﻮﺧ ﺮﺑ ﻪ ﯿﺰ
ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ،
ﺘﻓﺎﺑ ﯽ ﺴﺣ و ﯽ ﺖﺧادﺮﭘ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ نﺎﻧ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ
ﺎﺟ ،داد ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ درآ ﯿ
اﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﻪ ﯾ
ﻨﻌﻣ ﺶ ﯽ راد
ﺳا ،ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﯿ
ﺪﯾ ﺘ ﻓﺮﻇ ،ﻪ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﭘ ،نزو ﺖﻓا ، ﯿ
ﮕﺘﺳﻮ ﯽ و
ﺑﺮﭼ ﺶﻫﺎﮐ ﯽ
ﺌﺗوﺮﭘ ، ﯿ ﭙﻟﺎﺘﻧآ راﺪﻘﻣ و صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ،عﺎﻔﺗرا ،ﻦ ﯽ
ﻟﺎﻧآ رد ﯿ ﺗراﺮﺣ ﺰ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺷ ﺎﻫ 22] .[ ﺤﺻﺎﻧ ﯽ ﻮﺿر و ي ) 1398 (
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ زا ﯿ
و دﻮﺒﻬﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻪ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻤﮐ ﯽ ﮐ و ﯿﻔ ﯽ ﺮﺑﺮﺑ نﺎﻧ ي
ﺪﻧدﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ نﺎﺸﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ داد
ﺑﺎ اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﻣﯿ ناﺰ
ﻫﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ ﺪ ﺪﺻرد بﺬﺟ
،بآ
،يژﺮﻧا ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻐﺗ ﯿﯿ ﺮ ﻞﮑﺷ و
نﺎﻣز شﺮﺘﺴﮔ ﻤﺧ ﯿ ﺎﺑﺮ اﺰﻓا ﯾ ﺶ هاﺮﻤﻫ
،دﻮﺑ ﺎﻣا ﺎﭘﯾ يراﺪ و ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﻤﺧ ﯿﺮ ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﺖﻓﺎ . ﺎﺠﻧآ زا ﯾ ﯽ ﻪﮐ 1 ﺪﺻرد ﻎﻤﺻ ﮐﺮﺗ ﯿﺒ ﯽ
،3 ﺪﺻرد
ﺴﮐﻮﺑﺮﮐ ﻎﻤﺻ ﯽ
ﺘﻣ ﯿ و ﺰﻟﻮﻠﺳ ﻞ 3
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد ﯿﻪ
ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﻦ
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ تﺎ ژﻮﻟﻮﺋر ﯾ ﮑ ﯽ ار
،ﺪﻨﺘﺷاد ماﺪﻗا ﻪﺑ ﻬﺗ ﯿﻪ نﺎﻧ زا نآ ﺪﺷ ﺎﻫ .
ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﮐﺎﺣ ﺎﻫ ﯽ ﺎﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ نآ زا اﺰﻓا
ﯾ ﺶ ﻣﯿ ناﺰ
،ﻎﻤﺻ ﺖﺑﻮﻃر نﺎﻧ و
ﻢﺠﺣ صﻮﺼﺨﻣ اﺰﻓا
ﯾ ﺶ و ﺘﻔﺳ ﯽ
، ﻮﺟ ﯾ
،نﺪ ﺮﻄﻋ و ﻢﻌﻃ و زرا ﯾﺑﺎ ﯽ
ﻠﮐ ﯽ ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﺖﻓﺎ ) 23 .(
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﻦ ﯾ
ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ ﻖ
ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ و درآ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ درآ ﯿ
و ﺮﺑ ﻪ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي
ﮐﯿ ﮏ ﺠﻨﻔﺳا ﯽ دﻮﺑ . ﻣﺎﺑ درآ ﯿ ،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ رد ﻪ 15
و 30 و ﺪﺻرد
ﻧ نآ ﻎﻤﺻ ﯿ
،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ رد ﺰ 5/
2 و 5 ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺪﺻرد ﯿ
نﻮ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - داﻮﻣ
نﺎﮑﻤﻠﮔ درآ ﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ زا مﺪﻨﮔ درآ )
ا ،ﺪﻬﺸﻣ ﯾ ناﺮ ( ﻣﺎﺑ و ﯿ زا هزﺎﺗ ﻪ
ﻠﺤﻣ رازﺎﺑ ﯽ ﻬﺗ ﯿ ﺪﺷ ﻪ . ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﺎﺳ ﻦ ﯾ ﺷ داﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ داﻮﻣ ﺮ ﯿﻤ
ﯿﺎﯾ ﯽ زا
كﺮﻣ ﺖﮐﺮﺷ )
نﺎﻤﻟآ ( ﺗﺎﺒﻧ ﻦﻏور ،ﺮﮑﺷ ، ﯽ
ﺎﻣ ﯾ ﺑ و ﻊ ﯿ ﮑ ﯿ زا ردﻮﭘ ﮓﻨ
ﯾ ﻪﺿﺮﻋ هﺎﮕﺷوﺮﻓ ﮏ ﻟوا داﻮﻣ هﺪﻨﻨﮐ
ﯿ دﺎﻨﻗ ﻪ ي ﺮﺧ ﯾ راﺪ ي ﻢﺨﺗ و غﺮﻣ
ﻧ هزﺎﺗ ﯿ ﺰ ﯾ ﻟﻮﺗ زا ﻞﺒﻗ زور ﮏ ﯿ
ﮐ ﺪ ﯿ ﮏ ﻬﺗ ﺎﻫ ﯿ رد و ﻪ ﯾ راﺪﻬﮕﻧ لﺎﭽﺨ ي
ﺪﺷ .
2 - 2 - ﻬﺗ ﯿ ﻣﺎﺑ درآ ﻪ ﯿﻪ
ﻣﺎﺑ ﯿﻪ ﺎﻫ ي ﺎﻣد ﺎﺑ نوآ ﻞﺧاد رد ،ﻮﺸﺘﺴﺷ زا ﺪﻌﺑ هزﺎﺗ ي
50 رد ﻪﺟ
ﺘﻧﺎﺳ ﯽ تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ 48
ﺪﻧﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﺖﻋﺎﺳ .
ﺳآ ﺲﭙﺳ ﯿ و هﺪﺷ بﺎ
ﺶﻣ ﺎﺑ ﮏﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 60
فوﺮﻇ رد ﻪﻠﺻﺎﺣ ردﻮﭘ و ﺪﻧﺪﺷ ﮏﻟا
ﺷ ﯿ ﻪﺸ ا ي برد رد و راد ﯾ
ﺎﻣد ﺎﺑ لﺎﭽﺨ ي
4 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
داﺮﮔ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺪﺷ ) اﻮﻟ ي ،ﺢﺘﻓ 1398 .(
ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﯿ وﺎﺣ ﻪ ي ﺖﺑﻮﻃر 87 /9
ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ،ﺪﺻرد 6
ﺌﺗوﺮﭘ ،ﺪﺻرد ﯿ
ﻦ 5/
14 د ﺑﺮﭼ ،ﺪﺻر ﯽ
5 ،ﺪﺻرد
ﺳا ﯿ ﺪﯾ ﻪﺘ 12 /2 ﻟﺎﻌﻓ ، ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ 69 / 88 بآ بﺬﺟ ،ﺪﺻرد
36 / 75 ﻦﻏور بﺬﺟ و ﺪﺻرد 85
/3 دﻮﺑ ﺪﺻرد .
2 - 3 - ﻬﺗ ﯿ ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﻪ ﯿﻪ
ﮔﯿ ﻣﺎﺑ هﺎ ﯿ ﻬﺗ زا ﺲﭘ ﻪ ﯿ
ﺪﺷ ﻮﺸﺘﺴﺷ دﺮﺳ بآ ﺎﺑ ﻪ .
فﻼﻏ ﻪﻣادا رد
ﻣ ﮓﻧر ﺰﺒﺳ ﯿ
وﺎﺣ ﻪﮐ هﻮ ي
ﺳﻮﻣ ﯿ ﻣ زا ﺖﺳا ژﻼ ﯿ
بآ رد و ﺪﺷ اﺪﺟ هﻮ
تﺪﻣ ﻪﺑ 5 ﺎﺗ 6 ﺳ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﻋﺎ 5]
.[ فﻼﻏ ﺲﭙﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
30 ﻗد ﯿ ﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﺟ ﻪﻘ .
ﺳﻮﻣ ﺮﺘﻬﺑ ﻪﭼﺮﻫ جوﺮﺧ ﺖﻬﺟ ﺲﭙﺳ ﯿ
ژﻼ
فﻼﻏ زا شور ود ﺎﻫ )
زﺎﺳدازآ ي ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ ﺳﻮﻣ ﯿ و بآ رد ژﻼ
زﺎﺳدازآ ي ﺳﻮﻣ ﯿ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺎﺑ بآ رد ژﻼ (
ﺪﺷ نﺎﺤﺘﻣا .
رد
تﺪﻣ ﻪﺑ لوا شور ﯾ
ﺳﻮﻣ ﺎﺗ ﺪﺷ هداد هزﺎﺟا ﺖﻋﺎﺳ ﮏ ﯿ
بآ رد ژﻼ
دازآ ﻮﺷ د . ﻏ جاﻮﻣا زا مود شور رد ﯿ
ﻘﺴﻣﺮ ﯿ ﻢ ) مﺎﻤﺣ ( ﻧﻮﺳاﺮﺘﻟوا ﯿ ﮏ
ﺲﻧﺎﮐﺮﻓ ﺎﺑ 70
ﮐ ﯿ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺰﺗﺮﻫﻮﻠ ﯾ
نﺪﺷ دازآ ﺖﻬﺟ ﺖﻋﺎﺳ ﮏ
ﺳﻮﻣ ﯿ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا بآ رد ژﻼ )
24 .(
ﺳﻮﻣ ﻪﻣادا رد ﯿ
هﺪﺷ جرﺎﺧ ژﻼ
ﺨﻧ ﻪﭼرﺎﭘ رد ﯽ
ﻻ ﺪﻨﭼ ﯾ ددﺮﮔ جرﺎﺧ نآ هرﺎﺼﻋ ﺎﺗ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﻪ .
ﺳﻮﻣ ﺎﻬﺘﻧا رد ﯿ
ژﻼ ) ﭼرﺎﭘ زا هﺪﺷ جرﺎﺧ هرﺎﺼﻋ ﻪ
( رد هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا
ﺎﻣد ﺎﺑ نوآ ي 40 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
ﺎﺑ ندﺮﮐ ﮏﻟا زا ﺲﭘ و ﮏﺸﺧ داﺮﮔ
ﺶﻣ 30 د رد ﯾ ﺎﻣد ﺎﺑ رﻮﺗﺎﮑﺴ ي
30 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
ﺖﺑﻮﻃر و داﺮﮔ 45
راﺪﻬﮕﻧ ﺪﺻرد ي
ﺪﺷ 5] . [
2 - 4 - ﻬﺗ ﯿ ﻤﺧ ﻪ ﯿ ﮐ و ﺮ ﯿ ﮏ
ﻤﺧ ﯿ ﮐ ﺮ ﯿ وﺎﺣ ﮏ ي 100 - 70 ،ﺮﻔﺻ ،مﺪﻨﮔ درآ مﺮﮔ 15
و 30 مﺮﮔ
ﻣﺎﺑ درآ ﯿ ،ﺮﻔﺻ ،ﻪ 5/
2 و 5 ﻎﻤﺻ مﺮﮔ ﻣﺎﺑ
ﯿ ،ﻪ 85 ،ﺮﮑﺷ ردﻮﭘ مﺮﮔ 36
،ﻦﻏور مﺮﮔ 18
ﻢﺨﺗ مﺮﮔ ،غﺮﻣ 14 ا مﺮﮔ ﯾ ﺌﺗوﺮﭘ ﻪﻟوﺰ ﯿ
ﻨﭘ بآ ﻦ ﯿ ،ﺮ
4/
0 ﻫ مﺮﮔ ﯿ ﺴﮐورﺪ ﯽ ﭘوﺮﭘ ﯿ ﺘﻣ ﻞ ﯿ ،ﺰﻟﻮﻠﺳ ﻞ 4/
0 ﺴﻟﻮﻣا مﺮﮔ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺮ
ﺪﺳ ﯾ ﺋرﺎﺌﺘﺳا ﻢ ﯿ ﺘﮐﻻ ﻞ ﯿ ،تﻼ 12 ا ﺖﺑﺮﺷ مﺮﮔ ﯾ
،ترﻮﻨ 2 مﺮﮔ
ﺑﯿ ﮑ ﯿ ،ردﻮﭘ ﮓﻨ 2/
0 ﻧاو مﺮﮔ ﯿ دﻮﺑ مزﻻ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ بآ و ﻞ .
ﻪﺑ اﺪﺘﺑا رد
ﻨﻣ ﻬﺗ رﻮﻈ ﯿ ﻤﺧ ﻪ ﯿ ﮐ ﺮ ﯿ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ غﺮﻣ ﻢﺨﺗ و ﺮﮑﺷ ردﻮﭘ ،ﻦﻏور ،ﮏ
ﯽﻗﺮﺑ نﺰﻤﻫ ﮏﯾ زا )
Electra EK-230M ﻦﭘاژ ،
( ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ
128 نﺎﻣز تﺪﻣ رد و ﻪﻘﯿﻗد رد رود 6
ﻗد ﯿ ﺎﺗ ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﻘ ﯾ
ﮏ
وﺎﺣ مﺮﮐ ي بﺎﺒﺣ ﺎﻫ ي ا اﻮﻫ ﯾ دﺮﮔ دﺎﺠ ﯾ ﺪ . ،ﻎﻤﺻ ،بآ ﺲﭙﺳ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺎﺟ تﺎﺒ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ا ﺖﺑﺮﺷ و غﺮﻣ ﻢﺨﺗ ﻦ ﯾ
ا ﻪﺑ ترﻮﻨ ﯾ
ﺿا مﺮﮐ ﻦ ﻪﻓﺎ
تﺪﻣ ﻪﺑ ندﺰﻤﻫ ﻞﻤﻋ و ﺪﺷ 4
ﻗد ﯿ ﻪﻣادا ﻪﻘ ﯾ ﺖﻓﺎ . ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد
ﺑﯿ ﮑ ﯿ ﻧاو و ردﻮﭘ ﮓﻨ ﯿ
ﻣﺎﺑ و مﺪﻨﮔ درآ ﻪﺑ ﻞ ﯿ
طﻮﻠﺨﻣ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا ﻪ
رﺪﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻞﺻﺎﺣ ﯾ
ﺠ ﯽ ﺪﺷ هدوﺰﻓا مﺮﮐ ﻪﺑ .
ﻤﺧ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﯿ
ﺮ
ﮐ صﻮﺼﺨﻣ ﺬﻏﺎﮐ نورد ﯿ
ﺐﻟﺎﻗ نورد ﻪﮐ ﮏ ﻪﺘﺨﯾر ،دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﺪﺷ . ﺎﻣزآ ﺮﻓ رد ﺖﺨﭘ ﻞﻤﻋ ﺲﭙﺳ ﯾ
ﻫﺎﮕﺸ ﯽ غاد ياﻮﻫ ﺎﺑ نادﺮﮔ
) ZuccihelliForni ا ،
ﯾ ﻟﺎﺘ ﯿﺎ ( ﺎﻣد رد ي 170 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
و داﺮﮔ
تﺪﻣ ﻪﺑ 20 ﻗد ﯿ دﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻪﻘ ﯾ
ﺪ . ﺮﻫ ،نﺪﺷ دﺮﺳ زا ﺲﭘ ﯾ
زا ﮏ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮐ رد ﺎﻫ ﯿ ﻪﺴ ﺎﻫ ي ﻠﭘ ﯽ ﺗاﯿ ﻨﻠ ﯽ ﻪﺑ زرا رﻮﻈﻨﻣ ﯾﺑﺎ
ﯽ ﺻﻮﺼﺧ ﯿ تﺎ
ﻤﮐ ﯽ ﮐ و ﯿﻔ ﯽ ﻪﺘﺴﺑ ، ﺪﻨﺑ ي ﺎﻣد رد و ي ﺤﻣ ﯿ ﻂ ) 25 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
داﺮﮔ (
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺪﺷ . ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﮐ نﻮ ﯿ ﻐﺗ ﺎﺑ قﻮﻓ ﮏ ﯿﯿ
ﺗاﺮ ﯽ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﺑاﺮﺗ نﻮ ﯿ ،نارﺎﮑﻤﻫ ﻮ 2008
ﻮﺷآ ، ﯾﻨ ﯽ ،نارﺎﮑﻤﻫ و 2009
و
ﻟﯿ ،نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦ 2017
ﺣاﺮﻃ ﯽ ﺪﺷ 25] - 27 . [
2 - 5 - هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ
ا مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ ﯾ
ﺎﻣزآ ﻦ ﯾ دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا ﺶ AACC2000
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ
01 - 08 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا )
28 .(
2 - 6 - هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻦ
ﺌﺗوﺮﭘ راﺪﻘﻣ ﯿ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻦ AACC2000
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ 12
- 46
) لاﺪﻠﮐ شور (
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ) 28 .(
2 - 7 - هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﻓﺮﻇ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﯿﯿ ﻣ ﻦ ﯿ ﺘﻧآ ناﺰ ﯽ ﺴﮐا ﯿ دار رﺎﻬﻣ شور زا ناﺪ ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ي دازآ
) (DPPH دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﯾ
ﺪ . ﺪﺑ ﯾ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﯾ
ردﻮﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ ﮏ
ﮐ هﺪﺷ ﯿ ﺎﺑ ﮏ 10 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ تﺪﻣ ﻪﺑ و طﻮﻠﺨﻣ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺮﺘ 24
رد ﺖﻋﺎﺳ
ﺎﻣد ي ﺎﻨﺷور زا رود ﻪﺑ و قﺎﺗا ﯾ
ﯽ راﺪﻬﮕﻧ ي ﺪﺷ . ﺎﻣ ﺲﭙﺳ ﯾ ور ﻊ ﯾ ﯽ
ﻪﺗ ﺖﻤﺴﻗ زا ﺸﻧ
ﯿ تﺪﻣ ﻪﺑ و اﺪﺟ هﺪﺷ ﻦ 10
ﻗد ﯿ ﻻﺎﺑ رود ﺎﺑ ﻪﻘ
ﺮﺘﻧﺎﺳ ﯾﻔ ﯿ دﺮﮔ ژﻮ ﯾ ﺪ . ﯾ ﻣ ﮏ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ور فﺎﻔﺷ ﺖﻤﺴﻗ زا ﺮﺘ ﯾ
ﯽ ) هرﺎﺼﻋ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ( ﺎﺑ 4 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺮﺘ 90
و ﺪﺻرد ﯾ
ﻣ ﮏ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘ
ﻟﻮﻧﺎﺘﻣ ﯽ ) DPPH 1/
0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ رﻻﻮﻣ ( ﻬﺗ هزﺎﺗ ﯿ ﻪﺑ و طﻮﻠﺨﻣ هﺪﺷ ﻪ
ﻧ تﺪﻣ ﯿ ﺎﺟ رد ﺖﻋﺎﺳ ﻢ ي
رﺎﺗ ﯾ ﺪﺷ هداد ﺖﺣاﺮﺘﺳا ﮏ .
اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ
ﻣﯿ جﻮﻣ لﻮﻃ رد ﺮﺘﻣﻮﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا اﺪﺘﺑا رد لﻮﻠﺤﻣ بﺬﺟ ناﺰ 517
ﻟﺎﮐ لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﯿ
ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺬﺟ ﺲﭙﺳ و هﺪﺷ هﺮﺒ ﺎﻫ
نﺎﻤﻫ رد
هزاﺪﻧا جﻮﻣ لﻮﻃ ﮔ
ﯿﺮ ي ﺪﺷ .
2 - 8 - هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﺖﺑﻮﻃر
ا مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ ﯾ
ﺎﻣزآ ﻦ ﯾ دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا ﺶ AACC2000
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ
16 - 44 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
اﺮﺑ ي ا ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﺎﻫ
ﯽ 2
نوآ رد ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ود و ﮏﯾ و ﺖﻋﺎﺳ )
كرﺎﻣ Jeto
لﺪﻣ ،Tech OF-O2G ﺑﻮﻨﺟ هﺮﮐ رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ ،
ﯽ ( ﺣ ﺎﺑ تراﺮ
105 - 100 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ داﺮﮔ 28]
. [
2 - 9 - هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ
اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺎﺟ شور زا صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﺎﺑ ﻢﺠﺣ
ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ اﺰﻠﮐ ﻪﻧاد دراﺪﻧﺎﺘﺳا
AACC2000 هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ
10 - 72
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
اﺮﺑ ي ا ﯾ ﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﯽ
2 زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ
ﻪﻌﻄﻗ ،ﺖﺨﭘ ا
ي ﻪﺑ دﺎﻌﺑا 2
× 2 ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﺳﺪﻨﻫ ﺰﮐﺮﻣ زا ﺮﺘﻣ ﯽ
ﻬﺗ ﮏﯿﮐ ﯿ ﻪ
ﻌﺗ نآ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ و ﺪﺷ ﯿﯿ
ﺪﺷ ﻦ 28] . [
2 - 10 - ﻞﺨﻠﺨﺗ
زرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯾﺑﺎ
ﯽ ﻣ ﯿ ﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰ ﯿﻧﺎ
ﯽ ﮐ ﯿ ﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﮏ ﯽ
2 ﻟﻮﺗ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ ﯿ
ﻨﮑﺗ زا ،ﺪ ﯿ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا شزادﺮﭘ ﮏ .
ﺪﺑ ﯾ ﻦ
ﺷﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﯽ
دﺎﻌﺑا ﻪﺑ 2 رد 2 ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﻧورد ﺖﻓﺎﺑ زا ﺮﺘﻣ ﯽ
ﻮﻤﻧ ﻪﻧ ﺎﻫ ي
ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﻬﺗ ﯿ دﺮﮔ ﻪ ﯾ ﺳو ﻪﺑ و ﺪ ﯿ
ﺮﻨﮑﺳا ﻪﻠ )
لﺪﻣ : HP Scanjet
G3010 ( حﻮﺿو ﺎﺑ 300 ﭘ ﯿ ﻮﺼﺗ نآ زا ﻞﺴﮑ ﯾ
رادﺮﺑﺮ ي ﺪﺷ . ﺮﯾﻮﺼﺗ
مﺮﻧ رﺎﯿﺘﺧا رد هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ راﺰﻓا
Image J ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
. ندﺮﮐ لﺎﻌﻓ ﺎﺑ
ﺖﻤﺴﻗ 8 ﺑ ﯿ ﺪﺷ دﺎﺠﯾا يﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺢﻄﺳ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ،ﺖ .
ﺪﺒﺗ ﺖﻬﺟ ﯾ ﻞ
ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺮﯾوﺎﺼﺗ ي
وﺎﺼﺗ ﻪﺑ ﯾ ودود ﺮ ﯾ ﯽ
، مﺮﻧ ﯽﯾودود ﺖﻤﺴﻗ راﺰﻓا
دﺮﮔ لﺎﻌﻓ ﯾ ﺪ . اﯾ وﺎﺼﺗ ﻦ ﯾ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﺮ ﮏﯾرﺎﺗ و ﻦﺷور طﺎﻘﻧ زا يا
رﺎﺗ ﻪﺑ ﻦﺷور طﺎﻘﻧ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ
ﯽﺼﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﮏ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰﯿﻣ زا ﯽﻣ دروآ ﺮﺑ ﺎﻫ
دﻮﺷ . ﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ تاﺮﻔﺣ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾا رﺪﻘﭼ
ﮐ ﺖﻓﺎﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯿ
ﮏ ) ﻣﯿ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰ (
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ .
ﺎﺑ ﻞﻤﻋ رد
ﺖﻤﺴﻗ ندﺮﮐ لﺎﻌﻓ Analysis
مﺮﻧ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾا ،راﺰﻓا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺨﻠﺨﺗ هزاﺪﻧا ﺎﻫ
ﺪﺷ يﺮﯿﮔ 29]
و 30 . [
2 - 11 - ﺖﻓﺎﺑ
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﯽ
2 زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ و ﺖﻋﺎﺳ
ﺖﻓﺎﺑ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺖﺨﭘ ﺞﻨﺳ
لﺪﻣQTS CNS
Farnell, UK ﮐ ﺖﺧﺎﺳ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا رﻮﺸ .
ﺮﺜﮐاﺪﺣ
ﻧﯿ وﺮ ي ﻧ درﻮﻣ ﯿ اﺮﺑ زﺎ ي ذﻮﻔﻧ ﯾ ﺎﻬﺘﻧا ﺎﺑ بوﺮﭘ ﮏ ي
ﻪﻧاﻮﺘﺳا ا ي
) 2 ﯽﺘﻧﺎﺳ رد ﺮﻄﻗ ﺮﺘﻣ 3/
2 ﯽﺘﻧﺎﺳ عﺎﻔﺗرا ﺮﺘﻣ ( ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ 60
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﻣ
ﻪﺑ ،ﮏﯿﮐ ﺰﮐﺮﻣ زا ﻪﻘﯿﻗد رد ﺘﻔﺳ ﺺﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ
ﯽ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻪﻄﻘﻧ
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ فﺪﻫ ﻪﻄﻘﻧ و عوﺮﺷ ﯿ
ﺐ 05 /0 ﻧ ﯿ و ﻦﺗﻮ 25 ﻣ ﯿﻠ ﯽ دﻮﺑ ﺮﺘﻣ
31] . [
2 - 12 - ﺻﻮﺼﺧ ﯿ
ﺴﺣ تﺎ ﯽ
ﺪﺑ ﯾ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ 5
ﺜﻠﺜﻣ نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ رواد ﯽ
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
ﺲﭙﺳ
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﺴﺣ تﺎ ﯽ ﮐ ﯿ ﻞﮑﺷ و مﺮﻓ ﺮﻈﻧ زا ﮏ )
،نرﺎﻘﺘﻣﺎﻧ ﻞﮑﺷ
ﮔرﺎﭘ ﯽ ﯾ ﺑ زا ﺎ ﯿ ﺘﻤﺴﻗ ﻦﺘﻓر ﻦ ﯽ
ﮐ زا ﯿ هﺮﻔﺣ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ دﻮﺟو و ﮏ ﯾ
ﺎ
ﺎﻀﻓ ي ﻠﺧاد ﯽ ( ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ، )
ﮕﺘﺧﻮﺳ ﯽ ﻏ ، ﯿ ﺒﻃﺮ ﯿﻌ ﯽ
،ﮓﻧر ندﻮﺑ ﭼ
ﯿ ﻏ ﺢﻄﺳ و كوﺮﭼ و ﻦ ﯿ
دﺎﻋ ﺮ ي ( تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ،
ﯽﻨﯿﺋﺎﭘ ﺢﻄﺳ )
ﮕﺘﺧﻮﺳ ﯽ ﭼ ، ﯿ ﻏ ﺢﻄﺳ و كوﺮﭼ و ﻦ ﯿ
دﺎﻋﺮ ي ( ﮐﻮﭘ ، ﯽ
ﻞﺨﻠﺨﺗ و )
ﻏ جﺮﻓ و ﻞﻠﺧ ﯿ
دﺎﻋﺮ ي ﮔدﺮﺸﻓ و ﻢﮐاﺮﺗ ، ﯽ
ز ﯾ دﺎ ( ﺘﻔﺳ ، ﯽ
ﻣﺮﻧ و ﯽ ﺖﻓﺎﺑ ) ﻤﺧ ﯿﺮ ي و ندﻮﺑ ﯾ ﻣﺮﻧ ﺎ ﯽ ﻏ ﯿ دﺎﻋ ﺮ ي ،ندﻮﺑ ﺖﻔﺳ ،
دﺮﺗ ي ﮔﺪﻨﻨﮑﺷ و ﯽ
( ﻠﺑﺎﻗ ، ﯿ ﻮﺟ ﺖ ﯾ نﺪ ) ﻪﻟﻮﻠﮔ ،ندﻮﺑ ﺖﻔﺳ و ﮏﺸﺧ
ﻤﺧ و ﯿﺮ ي ﺒﺴﭼ و نﺎﻫد رد ندﻮﺑ ﯿ
ناﺪﻧد ﻪﺑ نﺪ ﺎﻫ
( هﺰﻣ و ﻮﺑ و )
ﻢﻌﻃ
ﻮﺑ ،هﺪﻨﻧز و ﺪﻨﺗ ي
ﻣﺎﺧ ﯽ ﯾ ﺷﺮﺗ ﺎ ﯿ ﮔﺪ ﯽ و ﯾ ﺒﻃ ﺮﻄﻋ ﺎ ﯿﻌ
ﯽ ( ﻪﮐ
ﻪﺑ ﻪﺒﺗر ﺐﯾﺮﺿ ياراد ﺐﯿﺗﺮﺗ 4
، 2 ، 1 ، 2 ، 2 ، 3 و 3 زرا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯾﺑﺎ
ﯽ
ﺪﻧﺪﺷ . ﺮﺿ ﯾ زرا ﺐ ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺑ زا تﺎﻔﺻ ﯿ
ﺪﺑ رﺎ ) 1 ( ﺴﺑ ﺎﺗ ﯿ بﻮﺧ رﺎ ) 5 (
دﻮﺑ . ا ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ ﯾ
شﺮﯾﺬﭘ ،تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ ﻦ ﯽﻠﮐ
) ﮐ دﺪﻋ ﯿﻔ ﯿ ﮐ ﺖ ﯿ ﮏ (
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ 32]
و 33 . [
2 - 13 - ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي
ﻠﺤﺗ ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي هداد ﺐﻟﺎﻗ رد ﺎﻫ ﯾ
ﻓدﺎﺼﺗ ًﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﮏ ﯽ
ﺎﭘ ﺮﺑ ﯾ ﻪ
رﻮﺘﮐﺎﻓ ﯾ ﻞ ) ﻣﺎﺑ درآ توﺎﻔﺘﻣ حﻮﻄﺳ لوا ﻞﻣﺎﻋ ﯿ
حﻮﻄﺳ مود ﻞﻣﺎﻋ و ﻪ
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ توﺎﻔﺘﻣ ﯿﻪ
( ﺎﺑ و 3 ﺪﺸﻣﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ .
ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ ﺎﺘﻧ ﻞ ﯾ ﺞ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ راﺰﻓا مﺮﻧ
MINITAB ﻪﺨﺴﻧ
17 ﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ رد ﯽ
راد ي
5 ﺖﻓﺮﮕﺗرﻮﺻ ﺪﺻرد .
ﻞﮑﺷ راﺰﻓا مﺮﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ MS-Office Excel
،
ﻪﺨﺴﻧ 2013 ﺳﺮﺗ ﯿ ﻢ ﺪﺷ .
3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ
3 - 1 - ﺌﺗوﺮﭘ و ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﯿ
ﻦ
ﺎﺘﻧ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﯾ
ﺞ ) لوﺪﺟ 1 ( ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ اﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﻫد ﯾ
ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺶ ﯿ
ﻪ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯿ
ﮐ نﻮ ﯿ ﻣ ﺮﺑ ﮏ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ و ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ناﺰ ﯿ
ﻧ ﻦ ﻪﻧﻮﻤ ﺎﻫ ي
ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﺪﺷ هدوﺰﻓا .
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﯿ ﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﻪ ﯽ راد ي ) ﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد ﯿ
نﺎﻨ
95 ﺪﺻرد ( ﻣ ﺮﺑ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ و ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ناﺰ ﯿ
ﺖﺷاﺪﻧ ﻦ . اﺰﻓا ﯾ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺶ
ﺌﺗوﺮﭘ و ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﯿ ﺎﻘﻣ رد ﻪ ﯾ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ )
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ و ردﻮﭘ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯿﻪ
( ﻣ ار ﯽ دﺎﻘﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯾ
ﺑ ﺮ ﯿ ﺮﺘﺸ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺪﻌﻣ تﺎﺒ ﻧ ﯽ ﺒﻗ زا ﯿ ﺴﻠﮐ ﻞ ﯿ ﻨﻣ ،ﻢ ﯿﺰ ﯾ ﺪﺳ ،ﺮﻔﺴﻓ ،ﻢ ﯾ
ﺳﺎﺘﭘ و ﻢ ﯿ و ﻢ
ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ رد ﻦ ﯿ
ﺎﻘﻣ رد ﻪ ﯾ داد ﺖﺒﺴﻧ مﺪﻨﮔ درآ ﺎﺑ ﻪﺴ )
22 .(
اﻮﻟ ي ﺢﺘﻓ ) 1398 ( ﻣﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﻦ ﯿ
دوﺪﺣ ار ﻪ 15
ﺪﺻرد
دﺮﮐ شراﺰﮔ )
22 .(
ﺮﮐﺎﮐ و ﺎﺟﺎﮐوا )
2018 ( ﻣز رد ﯿ ﺳرﺮﺑ ﻪﻨ ﯽ ﺮﺛا
ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ درآ ﯿ
ﻓ رد ﻪ ﺳﻻﻮﻣﺮ ﯿ ﺑ نﻮ ﯿ ﺋﻮﮑﺴ ﯿ ﺖ
ﻣ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﯿ
ﺌﺗوﺮﭘ و ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ناﺰ ﯿ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي ردﻮﭘ
ﻣﺎﺑ ﯿ ﻟد ﻪﺑ ﻪ ﯿ اﺰﻓا ﻞ ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ ﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ناﺰ ﯽ
ﺌﺗوﺮﭘ و ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﻦ ﯿ
نﻮ
ﺎﻘﻣ رد ﯾ اﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯾ
ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ ) 21 .(
Table 1 The effect of okra flour and gum on ash, protein and antioxidant activity of sponge cake
Treatments Ash (%) Protein (%) Antioxidant activity (%) Okra gum
Okra Flour
5.78±1.65c 7.8±0.4c
0.52±0.04c 0
0
5.91±1.94c 7.4±0.6c
0.57±0.09c 2.5
0
5.69±1.63c 7.5±0.2c
0.54±0.07c 5
0
37.62±4.05b 8.8±0.1b
0.97±0.03b 0
15
35.70±1.77b 8.5±0.7b
0.99±0.06b 2.5
15
37.46±2.59b 8.4±0.9b
1.04±0.09b 5
15
49.21±2.78a 9.7±0.2a
1.35±0.04a 0
30
49.80±2.29a 9.9±0.6a
1.32±0.02a 2.5
30
48.60±3.31a 10.2±0.5a
1.40±0.02a 5
30
Different letters in each column represent significant difference from one another (p< 0.05).
3 - 2 - ﻓﺮﻇ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
ﺎﺘﻧ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﯾ
ﺞ ) لوﺪﺟ 1 ( ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ اﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﻫد ﯾ
ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺶ ﯿ
ﻪ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯿ
ﮐ نﻮ ﯿ ﻓﺮﻇ ﺮﺑ ﮏ ﯿ
ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي
ﻓا ﺪﺷ هدوﺰ . اﯾ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ
اﺰﻓا ﻪﮐ دﻮﺑ ﯾ
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺶ ﯿ
رد ﻪ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﮐ نﻮ ﯿ ﺪﻧور ﮏ ي اﺰﻓا ﯾ ﺸ ﯽ ﻓﺮﻇ ﺮﺑ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ا ﺎﻣا ﺖﺷاد ﯾ
اﺰﻓا ﺪﻧور ﻦ ﯾ
ﺸ ﯽ ﻨﻌﻣ ﯽ دﻮﺒﻧ راد
) P<0.05 .(
ﻣﺎﺑ ﯿ ﻌﺒﻨﻣ ﻪ ﯽ ﻨﻏ ﯽ ﮐﺮﺗ زا ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯿ ﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﮐ هدﻮﺑ ﮏ
ﮑﺸﺗ لﻮﻧووﻼﻓ تﺎﻘﺘﺸﻣ زا ﯿ
ﻓﺮﻇ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞ ﯿ
ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
دراد 1] .[ اﻮﻟ ي ﺢﺘﻓ ) 1398 ( ﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﯽ حﻮﻄﺳ 10 و 21 ﺪﺻرد
ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﯿ ﻓﺮﻇ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ نﺎﻧ رد ﻪ ﯿ
ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي
ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار ﯿ دوﺪﺣ ﺐ 94
و 92 دﺮﮐ شراﺰﮔ ﺪﺻرد .
اﯾ ﻦ
ﺑ ﻖﻘﺤﻣ ﯿ ﻓﺮﻇ دﺮﮐ نﺎ ﯿ
ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا رد ﯿ
ﺎﺑ ﻢ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺑ و ﺖﺳا اﺰﻓا ﺎ ﯾ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺢﻄﺳ ﺶ ﯿ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﻪ ﯿ
نﻮ ﻟد ﻪﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ نﺎﻧ
ﯿ اﺰﻓا ﻞ ﯾ ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﺶ ﯿ
ﮐﺮﺗوﺎﻫﺪ ﯿ ﻠﻨﻔﺗﺎﺒ ﯽ ﻟﺎﻌﻓ ، ﯿ ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ اﺰﻓا نﺎﻧ ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ 22] . [
3 - 3 - ﻣﯿ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ
لوﺪﺟ 2 نﺎﺸﻧ ﻣ هﺪﻨﻫد ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﺎﻫ
ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﻃ ﯽ هزﺎﺑ ﻪﺳ
ﻧﺎﻣز ﯽ ) 2 و ﺖﻋﺎﺳ ﯾ
ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ود و ﮏ (
ﺖﺳا . رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﯾ ﻣ نﺎﺸﻧ ﺞ ﯽ
اﺰﻓا ﺪﻫد ﯾ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺢﻄﺳ ﺶ ﯿ
رد نآ ﻎﻤﺻ و ﻪ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﮐ نﻮ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﻆﻔﺣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﮏ ﺎﻫ
ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي رد
ﺎﻘﻣ ﯾ ﻃ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯽ
اﺮﻓ ﯾ ﺪﺷ نآ زا ﺲﭘ و ﺖﺨﭘ ﺪﻨ .
سﺎﺳاﺮﺑ
ﺎﺘﻧ ﯾ وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺞ ي
30 ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺪﺻرد ﯿ
و ﻪ 5 ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﯿ اراد ﻪ ي
ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﺳ ﺮﻫ رد ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﻧﺎﻣز هزﺎﺑ ﻪ
ﯽ دﻮﺑ . ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ
ﻣ ﺖﺳا ﯿ ﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﯿ
ﺎﻫ ﮏ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﻃ ﯽ ﻪﺘﻔﻫ ود
راﺪﻬﮕﻧ ي ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﺖﻓﺎ .ا ﯾ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ ﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﺖﺑﻮﻃر ﺖﻓا ﻦ
ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد )
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ و ردﻮﭘ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯿﻪ
( ﺮﺘﻤﮐ و ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ناﺰ
ﮐ رد نآ ﯿ وﺎﺣ ﮏ ي ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﺎﺟ ﺢﻄﺳ ﻦ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﻣﺎﺑ درآ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ درآ ﯿ
ﻪ
) 30 ﺪﺻرد ( ﺑ و ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ناﺰ ﯿ
ﻪ ) 5 ﺪﺻرد ( ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ي
وﺎﺣ ي ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﯿ ﻣ زا ﻪ ﯿ ناﺰ
ﺑ ﺖﺑﻮﻃر ﯿ ﺮﺘﺸ ي ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ )
و ردﻮﭘ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﯿﻪ ( ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .ﯾ
ﮑ ﯽ ﻻد زا ﯾ اﺰﻓا ﻞ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﺶ
ﺎﻫ ي ﻟد ﻪﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳاﺮﻓ ﯿ
ﺑ ﻞ ﯿ ﺑ ﺮﺘﺸ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر ندﻮ ﯿ
ﺎﻘﻣ رد ﻪ ﯾ ﻪﺴ
ﺖﺳا مﺪﻨﮔ درآ ﺖﺑﻮﻃر ﺎﺑ .
ﻣﯿ ﻻﺎﺑ ناﺰ ي ﻓ ﯿ ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﺒ ﯿ
ﻪ
ﻠﻣﺎﻋ دﻮﺧ ﯽ اﻮﺘﺤﻣ ﺮﺑ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﺑﻮﻃر ﺎﻫ
ي ﮐﺮﺗ ﯿﺒ ﯽ ) درآ
مﺪﻨﮔ - ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﯿﻪ ( ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺖﺳا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ 22]
.[ ﺤﺻﺎﻧ ﯽ ﻮﺿر و
ي ) 1398 ( ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ﯿ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ ﻪ ﯿ
نﺎﻧ نﻮ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﺎﻫ
ي وﺎﺣ ي ا ﯾ ﺎﻘﻣ رد ﻎﻤﺻ ﻦ ﯾ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ
ﻣ زا ﺪﻫﺎﺷ ﯿ
ﺑ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﯿ
ﺮﺘﺸ ي اﺰﻓا و دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯾ
ﻣ ﺶ ﯿ ناﺰ
اﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻎﻤﺻ ﯾ
ﺪﺷ ﺖﺑﻮﻃر ﺶ .
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ا ﻦ ﯾ ﻟد نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ ﯿ
ا ﻞ ﯾ ﻦ
اﺰﻓا ار ﺮﻣا ﯾ هوﺮﮔ داﺪﻌﺗ ﺶ ﺎﻫ
ي ﻫ ﯿ ﺴﮐورﺪ ﯿﻠ ﯽ ﻞﮑﺷ و ﮔ ﯿﺮ ي ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ
ﭘﯿ ﺎﻫﺪﻧﻮ ي ﻫ ﯿ ﻧژورﺪ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻧاد 23]
.[ ﻋ نارﺎﮑﻤﻫ و ﻢﺳﺎﻗوﺪﺒ
) 2017 ( ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ردﻮﭘ ندوﺰﻓا ﺮﺛا ﺮﺑ ﯿ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ ﻪ ﯿ
ﻟوا نﻮ ﯿ ﮐ ﻪ ﯿ ﮏ
ﺠﻨﻔﺳا ﯽ ﺘﻧ ﯿ ﻬﺑﺎﺸﻣ ﻪﺠ ﯽ ﻨﺒﻣ ﯽ اﺰﻓا ﺮﺑ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﺶ ﺎﻫ
ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي
ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ 34]
. [
Table 2 The effect of okra flour and gum on moisture of sponge cake during 2 weeks.
Moisture(%) Treatments
2 Weeks 1 Week
2 hours Okra gum
Okra Flour
11.2±0.4c 13.8±0.9e
16.2±0.5e 0
0
14.7±0.2b 16.1±0.7d
17.9±0.2d 2.5
0
18.5±0.2a 18.7±0.3bc
21.7±0.2b 5
0
14.2±0.2b 15.7±0.2d
17.1±0.5e 0
15
14.9±0.5b 17.9±0.7c
18.9±0.2c 2.5
15
19.1±0.7a 22.3±0.9a
22.7±0.7b 5
15
15.3±0.2b 17.1±0.2c
17.8±0.4d 0
30
18.7±0.4a 20.1±0.2b
22.4±0.2b 2.5
30
19.2±0.2a 21.9±0.2a
24.6±0.6a 5
30
Different letters in each column represent significant difference from one another (p< 0.05).
3 - 4 - ﻞﺨﻠﺨﺗ و صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ
لوﺪﺟ 3 نﺎﺸﻧ ﻣ هﺪﻨﻫد ﯿ ﺖﻓﺎﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ و صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ناﺰ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﺖﺳا . ﺎﺘﻧ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﯾ
ﻣ نﺎﺸﻧ ﺞ ﯽ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻫد
وﺎﺣ ي 15 ﺑ درآ ﺪﺻرد ﻣﺎ
ﯿ و ﻪ 5/
2 ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد ﯿ
ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻪ
وﺎﺣ ي 30 ﻣﺎﺑ درآ ﺪﺻرد ﯿ
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﻗﺎﻓ و ﻪ ﯿ
كﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪ
اراد ي ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﺑ رد صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﻦ ﯿ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﺪﻧدﻮﺑ .
اﯾ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ ﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰ ي
15
ﻣﺎﺑ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و ﻪ 5/
2 ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد ﯿ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺪﻫﺎﺷ ) ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ و ردﻮﭘ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯿﻪ
( اراد ي ﺮﺘﻤﮐ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﻢﺠﺣ ناﺰ
وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ و صﻮﺼﺨﻣ ي
30 ﻣﺎﺑ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و ﻪ 5
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد ﯿ
ﺮﺘﻤﮐ زا كﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪ ﯾ
رادرﻮﺧﺮﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ ﻦ
ﺪﻧدﻮﺑ . ﻣ ﻞﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽ
ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ رﻮﻀﺣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﯿ
نآ ﻎﻤﺻ و ﻪ
ﺘﺣ ﯽ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﯾ ﯽ ﻧ ﯿ اﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺰ ﯾ
صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﺶ ﻞﺨﻠﺨﺗ و
ﻪﻧﻮﻤﻧ ا رﻮﻀﺣ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺎﻫ ﯾ
ﮐﺮﺗ ود ﻦ ﯿ
رﺎﻨﮐ رد ﺐ ﯾ
ﺪﮑ ﯾ ﺮﮕ
) ﺢﻄﺳ صﻮﺼﺨﺑ 15
ﻣﺎﺑ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و ﻪ 5/
2 ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد ﯿﻪ
(
اﺰﻓا رد ﯾ ﻢﻫ ﺮﺛا ﻞﺨﻠﺨﺗ و صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﺶ اﺰﻓا
ﯾ ﯽ ﺖﺷاد . رد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﯾ ﯽ دﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﯾ ﻻﺎﺑ ﺮ ي ﻫ ﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ و ﺎﻫﺪ ﯾ ﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎ ﯿ ﺮﺒ ي ﻪﺑ ﻟد
ﯿ اﺰﻓا ﻞ ﯾ ﻠﺑﺎﻗ ﺶ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ ﺖ ي
ﻤﺧ رد بآ ﯿ
و دازآ بآ ﺶﻫﺎﮐ و ﺮ
ﺨﺒﺗ مﺪﻋ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺨﻠﺨﺗ و ﻢﺠﺣ ،بآ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮ ﺎﻫ
ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﺶﻫﺎﮐ
ﯾ ﺖﻓﺎ ) هﺮﻔﺣ ﺎﻫ ي ﺮﺘﻤﮐ ي ﻠﺧاد ﺖﻓﺎﺑ رد ﯽ
ﮐ ﯿ ﻣ ﻞﮑﺷ ﮏ ﯽ
ﮔﯿ و دﺮ
ا ﺶﺨﭘ ﯾ ﺎﻫ بﺎﺒﺣ ﻦ ي
ﺑﻮﺧ ﻪﺑ اﻮﻫ ﯽ
ﻤﻧ مﺎﺠﻧا ﯽ دﻮﺷ .(
ﺗﺎﺷراﺰﮔ ﯽ
ﻨﺒﻣ ﯽ ﺘﻧ رد صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﺶﻫﺎﮐ ﺮﺑ ﯿ
ردﻮﭘ و ﻎﻤﺻ ندوﺰﻓا ﻪﺠ
ﻣﺎﺑ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ ﻪ ﯿ
درواﺮﻓ نﻮ ه
ﺎﻫ ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ دراد دﻮﺟو .
اﻮﻟ ي ﺢﺘﻓ
) 1398 ( اﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﯾ
ﻂﺳﻮﺗ بآ بﺬﺟ ﺶ
ﻠﭘ ﯽ رﺎﮐﺎﺳ ﯾ ﺎﻫﺪ ي ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ﻪﮑﺒﺷ شﺮﺘﺴﮔ ﻪ ﯿﻨ
ﯽ ﻞﮑﺸﻣ ﺎﺑ
ﮑﺸﺗ ﺮﺑ ﻊﺒﻄﻟﺎﺑ و ﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ﯿ
ﻤﺧ ﻞ ﯿ ندﺮﮐ طﻮﻠﺨﻣ نﺎﻣز و نﺎﻧ ﺮ
ﻔﻨﻣ تاﺮﺛا ﯽ ﺘﻧ رد ﻪﮐ ﺖﺷاﺬﮔ ﯿ
ﻧ نآ ﻪﺠ ﯿ ﺶﻫﺎﮐ ﻢﺠﺣ ﺰ ﯾ
ﺖﻓﺎ 22] . [
ﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ ﻧورد ﺖﻓﺎﺑ ﺬﻓﺎﻨ
ﯽ هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ هرﺎﺷا
و دراد ﯾ ﮑ ﯽ ﺛﺄﺗ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﯿ
و رد راﺬﮔﺮ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ ﻧورد ﺖﻓﺎﺑ ﯽ
اﯾ هدرواﺮﻓ زا ﻪﺘﺳد ﻦ ﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺎﻫ
ﯽ دﻮﺷ . ﻓﺮﻃ زا ﯽ ﻣ ﯿ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰ
ﻧورد ﺖﻓﺎﺑ ﯽ
ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﯿ و ﺖﻓﺎﺑ ﺰﻐﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ تاﺮﻔﺣ داﺪﻌﺗ ﺮ
ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ زﻮﺗ هﻮﺤﻧ ﻦ ﯾ
ا ﺶﺨﭘ و ﻊ ﯾ
ﭼﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا تاﺮﻔﺣ ﻦ داﺪﻌﺗ ﻪ
لﻮﻠﺳ و تاﺮﻔﺣ ﺎﻫ
ي زﺎﮔ ي ﺑ ﯿ زﻮﺗ و ﺮﺘﺸ ﯾ
نآ ﺶﺨﭘ و ﻊ ﺎﻫ
ﯾ ﺖﺧاﻮﻨﮑ ﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺮﺗ ﯿ
ﺎﻬﻧ هدرواﺮﻓ ﻞﺨﻠﺨﺗ ناﺰ ﯾ
ﯽ
ﺑﯿ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺘﺸ 35]
.[ ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﺸﺨﺑ ﯽ ﺎﻫدرآ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ درآ زا ي
ﻌﺿ ﯿ ﺎﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ و ﻒ ﯾ
راﺪ ي ﻤﺧ ﯿ ﻌﻀﺗ ،ﺮ ﯿ ﻒ
و رد لﻼﺘﺧا و فﺪﻫ هدرواﺮﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﯾ ﮏ
اﻮﻧﺎﻧ هدرواﺮﻓ ﯾ
ﯽ ﻣ ﻞﺨﻠﺨﺗ و ﻢﺠﺣ ،ﺖﻓﺎﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽ
دﻮﺷ 36] . [
ﻨﺗﻮﻠﮔ ﻪﮑﺒﺷ ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﯽ
ﻤﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯿ
ﮐ ﺮ ﯿ ﮏ
وﺎﺣ ي ﻣﺎﺑ درآ ﯿ ﻪ ) ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ درآ (
ﻌﺿ ﯿ ﻒ ﻨﺗﻮﻠﮔ ﻪﮑﺒﺷ زا ﺮﺗ ﯽ
وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي 100 ﺎﺑ ﺎﻣﺎﺘﺳا مﺪﻨﮔ درآ ﺪﺻرد ﯾ
ا ﺪ ﯾ ﺮﻈﻧ رد ار ﻪﺘﮑﻧ ﻦ
ﻣﺎﺑ درآ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﯿ
صﻮﺼﺨﺑ ﻪ ﻟد ﻪﺑ ﻎﻤﺻ رﻮﻀﺣ رد
ﯿ ندﻮﺑ اراد ﻞ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻫ تﺎﺒ ﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ ﺪ ي ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ﺷﺎﻧ ﺺﻘﻧ ناﺮﺒﺟ ﺖ ﯽ
دﻮﺒﻤﮐ زا
،ددﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا ﺖﺳرد فﺮﺼﻣ حﻮﻄﺳ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ و ﺪﻧراد ار ﻦﺗﻮﻠﮔ ﻮﻘﺗ ﻪﮑﺒﺷ ﯾ ﻣ ﺖ ﯽ و نآ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ و دﻮﺷ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺘﻓﺎﺑ ﯽ دﻮﺒﻬﺑ
ﻣ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ . ﻣﺎﺑ درآ ﻢﮐ حﻮﻄﺳ ﯿ
رد ﻎﻤﺻ ناﺪﻘﻓ ترﻮﺻ رد ﻪ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ
ﯿ ﻠﺑﺎﻗ نﻮ ﯿ ﻧ ﺖ راﺪﻬﮕ ي بﺎﺒﺣ ﺎﻫ ي ﺸﺨﺑ مﺎﮑﺤﺘﺳا و اﻮﻫ ﯿ
نﺪ
د ﻪﺑ ﯾ ا هراﻮ ﯾ بﺎﺒﺣ ﻦ نآ ﻆﻔﺣ ﺖﻬﺟ ﺎﻫ ﺷﺎﻧ نﺪﺷ هرﺎﭘ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺎﻫ
ﯽ
ﺣ طﺎﺴﺒﻧا زا ﯿ
اﺮﻓ ﻦ ﯾ ﺘﻧ رد ﻪﮐدراﺪﻧ ار ﺖﺨﭘ ﺪﻨ ﯿ
ﺪﻨﭼ نآ ﻪﺠ ﯾ
ﻦ
ﻪﺑ نﺪﺷ هرﺎﭘ ﺮﺛا رد اﻮﻫ بﺎﺒﺣ ﯾ
ﺪﮑ ﯾ ﻣ ﻖﺤﻠﻣ ﺮﮕ ﯽ
ﺪﭘ و ﺪﻧﻮﺷ ﯾ
هﺪ
ﻠﻧﻮﺗ ﯿ ﻣ قﺎﻔﺗا ﮓﻨ ﯽ
ﻣ ﻞﺨﻠﺨﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺪﺘﻓا ﯽ
دﻮﺷ .ﻧ ﯿ ﺘﺳﺎ ﯽ
نارﺎﮑﻤﻫ و )
1398 ( ﻘﺤﺗ رد ﯿ ا ﻪﺑ دﻮﺧ ﻖ ﯾ
رد ﺪﻧدﻮﻤﻧ هرﺎﺷا ﻪﺘﮑﻧ ﻦ
هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻤﺧ ﯿﺮ ي وﺎﺣ ي ﻌﺿ درآ ﯿ ا ﺎﺑ ﻒ ﯾ ﮔﺪﻨﺒﺴﭼ ﺖﻟﺎﺣ دﺎﺠ ﯽ
ﺨﺿ كﺪﻧا و ﯿ
د نﺪﺷ ﻢ ﯾ لﻮﻠﺳ هراﻮ ﺎﻫ
ي زﺎﮔ ي ﻤﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯿ
ﺮ
ﻣ ﯽ ا نﺪﺷ هرﺎﭘ زا ناﻮﺗ ﯾ
رﻮﻃ ﻪﺑ تاﺮﻔﺣ ﻦ ي
ود ﻪﮐ ﯾ هﺮﻔﺣ ﺪﻨﭼ ﺎ
ﻪﺑ ﮏﭼﻮﮐ ﯾ
ﺪﺒﺗ گرﺰﺑ هﺮﻔﺣ ﮏ ﯾ
ﺷ ﻞ ﮔﻮﻠﺟ ،دﻮ ﯿﺮ ي ﻞﻤﻋ ﻪﺑ دروآ
ا زا و ﯾ ﺮﻃ ﻦ ﯾ اﺰﻓا رد ﻖ ﯾ ﻟد ﻪﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ ﺶ ﯿ
لﻮﻠﺳ داﺪﻌﺗ ﻆﻔﺣ ﻞ ﺎﻫ
ي
زﺎﮔ ي ﺘﺣ و ﯽ ﺶﺨﭘ ﯾ ﺖﺧاﻮﻨﮑ نآ ﺮﺗ دﻮﻤﻧ ﻞﻤﻋ ﻖﻓﻮﻣ ﺎﻫ 37]
. [
Table 3 The effect of okra flour and gum on specific volume and porosity of sponge cake Treatments
Porosity(%) Specific volume (cm3/g)
Okra gum Okra Flour
20.6±0.2 2.2±0.2d
0 0
24.1±0.7 3.2±0.5c
2.5 0
20.4±0.5 2.4±0.3d
5 0
23.9±1.2 3.1±0.2c
0 15
31.8±0.9 5.2±0.7a
2.5 15
27.2±0.9 4.4±0.2b
5 15
31.5±0.2 5.5±0.2a
0 30
24.2±0.7 3.2±0.2c
2.5 30
20.8±0.9 2.1±0.4d
5 30
Different letters in each column represent significant difference from one another (p< 0.05).
3 - 5 - ﺖﻓﺎﺑ
لوﺪﺟ 4 نﺎﺸﻧ ﻣ هﺪﻨﻫد ﯿ ﺘﻔﺳ ناﺰ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻫ
ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﻃ ﯽ ﻪﺳ
ﻧﺎﻣز هزﺎﺑ ﯽ ) 2 و ﺖﻋﺎﺳ ﯾ
ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ود و ﮏ (
ﺖﺳا .
ﻧﺎﻤﻫ ﺎﺘﻧ ﻪﮐ رﻮﻄ ﯾ
ﻣ نﺎﺸﻧ ﺞ ﯽ وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻫد ي
15 ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺪﺻرد ﯿ
ﻪ
و 5/
2 مﺮﻧ زا ﺪﺻرد ﺮﺗ
ﯾ ﺘﻔﺳ ﻦ ﯽ ﻃ ﺖﻓﺎﺑ ﯽ ﻧﺎﻣز هزﺎﺑ ﻪﺳ ﺮﻫ ﯽ
دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ي
30 ﻣﺎﺑ درآ ﺪﺻرد ﯿ
رد ﻪ
ﻏﯿ ﻣﺮﻧ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻎﻤﺻ بﺎ ﯽ
ﺪﻌﺑ ﻪﺟرد رد ي
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .ا
ﯾ رد ﻦ
ﻟﺎﺣ ﯽ ﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯿ
ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﺘﻔﺳ ناﺰ ﯽ ﺎﻣز هزﺎﺑ رد ﻧ
ﯽ 2 ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ
ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺨﭘ زا )
ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ و ردﻮﭘ ﺪﻗﺎﻓ ﯿﻪ
( رد و
ﻧﺎﻣز هزﺎﺑ ﯽ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد كﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﻪﺘﻔﻫ ود
وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ي
30 ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﺪﺻرد ﯿ
و ﻪ 5 ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد ﯿ
ﻪ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ رﻮﻀﺣ ﯿ
نآ ﻎﻤﺻ و ﻪ )
صﻮﺼﺨﺑ 15
ﺪﺻرد
ﻣﺎﺑ ردﻮﭘ ﯿ و ﻪ 5/
2 ﻣﺎﺑ ﻎﻤﺻ ﺪﺻرد ﯿﻪ
( ﺎﻫزور رد ي ﻟﻮﺗ لوا ﯿ ﺪ
ﺑ ﺪﻧور ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ﯿﺗﺎ
ﯽ ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺪﺷ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ .
و نﻮﺘﻧآ نارﺎﮑﻤﻫ
) 2008 ( ندوﺰﻓا ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﻫﯿ
ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ ﺎﻫﺪ ﻪﺑ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ هدرواﺮﻓ نﻮ ﺎﻫ
ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ اﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﯾ ﻤﺧ بآ بﺬﺟ ﺶ ﯿ
و ﺮ
و حﻼﺻا ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي رﺎﺘﺧﺎﺳ ي ﻣ نآ ﯽ ﺘﻧ رد ﻪﮐ دﻮﺷ ﯿ
هدرواﺮﻓ ﻪﺠ
ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي مﺮﻧ ﺮﺗ رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ و ي ﻧﻻﻮﻃ ﯽ ﺮﺗ ي ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ .
ﻊﻗاو رد
ﻃ ﺖﺑﻮﻃر ﻆﻔﺣ ﯽ
اﺮﻓ ﯾ نآ زا ﺲﭘ و ﺖﺨﭘ ﺪﻨ )
ﻟد ﻪﺑ ﯿ رﻮﻀﺣ ﻞ
ﻫﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺎﻫﺪ ﯿ
هدرواﺮﻓ نﻮ ﺎﻫ
ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ ( ﺧﺄﺗ ﺐﺒﺳ ﯿ ﺮ
ﺑ رد ﯿﺗﺎ ﯽ ) ﺳاداﺮﮔوﺮﺗر ﯿ
نﻮ ( ﻣ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﯽ ا زا دﻮﺷ ﯾ اﺰﻓا ﺪﻧور ور ﻦ ﯾ
ﺶ
ﺘﻔﺳ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻫ
ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﻃ ﯽ راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ ي
ﺶﻫﺎﮐ
ﻣ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ 38] .[ ا ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﮑﻧ ﺎﻣا ﯾ
اﺰﻓا ﻪﮐ ﺖﺳﺎﺠﻨ ﯾ
ﺑ ﺶ ﯿ زا ﺶ
ﻫ ﺪﺣ ﯿ ﺋﻮﻠﮐورﺪ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺎﻫﺪ ﯿ
ﺳﺮﺘﺳد ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ نﻮ ﯽ
لﻮﻧاﺮﮔ ﺎﻫ ي ﻣ بآ ﻪﺑ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﯽ
دﻮﺷ ) ﺷﺎﻧ ﯽ و ﻎﻤﺻ رﻮﻀﺣ زا
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺎﺑ بآ بﺬﺟ رد نآ ﺖﺑﺎﻗر .(
اﯾ ﻬﺴﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻣا ﻦ ﯿ
ﻞ
ﺳاداﺮﮔوﺮﺗر ﯿ
ﻣآ نﻮ ﯿ ﻣ زﻮﻠ ﯽ بآ دﻮﺒﻧ رد نﻮﭼ دﻮﺷ ﺖﮐﺮﺣ دازآ
لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺎﻫ ي ﻣآ ﯿ ﻣ دوﺪﺤﻣ زﻮﻠ ﯽ
ﺘﻧ رد دﻮﺷ ﯿ
ﭘ ﻪﺠ ﯿ ﺑ ﺪﻧﻮ ﯿ ﻦ
