٢٢٣
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﮐ درآ دﺮﺑرﺎﮐ ﯿ
اﻮﻨ ﺴﻟﻮﻣا و ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ و ﺮﺑ ﺪ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻓ ﯿﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﺴﺣ و ﯽ ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ نوﺪﺑ
ﻦﺗﻮﻠﮔ
ﻮﻠﻋ نﺎﮔﮋﻣ
1ي ﺶﺗآ ﮓﻨﺳ نﺎﺑﺮﻬﻣ ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ ،
2
ﺋاﺮﺤﺻ هرﺎﻬﺑ ،*
ﯿ
2نﺎ
1 - ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽ ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ﺪﺷرا ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﻪﺴﺳﺆﻣ ، ﯽ
ﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ ﯽ
ا ،ﺮﻤﺷﺎﮐ ،ﺮﻤﺷﺎﮐ ﯾ
ناﺮ .
2 - ﮐ ﻰﺸﻫوﮋﭘ هوﺮﮔ ﯿﻔ
ﯿ ا و ﺖ ﯾ ﻨﻤ ﯽ اﺬﻏ داﻮﻣ ﯾ ﯽ اﺬﻏ داﻮﻣ ىروﺎﻨﻓ و مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ ، ﯾ
ا ،ﺪﻬﺸﻣ ،ىﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ ﻰﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ ،ﻰ ﯾ
ناﺮ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺎﻫ ﺦ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ رد ﺦ ﯾ ﺖﻓﺎ : 25 / 08 / 1401
رﺎﺗ ﯾ ﺬﭘ ﺦ ﯾ شﺮ : 30 / 09 / 1401
ﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
ﮐﯿ ،اﻮﻨ
،دﻮﺨﻧ
،ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ،ﺮ
ﺑ ﺖﻓﺎ .
DOI: 10.22034/FSCT.19.132.223
DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.132.17.0
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
اﯾ ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ ﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻖ ﯽ
ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ درآ توﺎﻔﺘﻣ حﻮﻄﺳ ﭼدﻮﺨﻧ
ﯽ ) ،ﺮﻔﺻ 25 ، 50 ، 75 و 100
ﺪﺻرد ( ﮐ درآ ﺎﺑ ﯿ ﺴﻟﻮﻣا ندوﺰﻓا و اﻮﻨ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ رد ﺪ 5
/ 0 و 1 ﻪﺑ ﺪﺻرد
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﺷ نﻮ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ .
ا رد ﯾ ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ ﻣ ﻖ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ،ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ناﺰ ﯿ
،ﺖﺑﻮﻃر ،ﻦ
ﺘﻔﺳ ،صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﯽ
و و ﺖﻓﺎﺑ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ) ﻠﺑﺎﻗ ،ﺖﻓﺎﺑ ،ﺢﻄﺳ ،ﻞﮑﺷ و مﺮﻓ ﯿ
ﻮﺟ ﺖ ﯾ ،نﺪ
ﺬﭘ و هﺰﻣ و ﻮﺑ ﯾ
ﻠﮐ شﺮ ﯽ ( ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺪﻧﺪﺷ . ﺎﺘﻧ ﯾ و ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ،ﺖﺑﻮﻃر داد نﺎﺸﻧ ﺞ
ﺑﺮﭼ ﯽ ﮐ درآ ﯿ ﺑ اﻮﻨ ﯿ ﻣ و ﺮﺘﺸ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ دﻮﺑ دﻮﺨﻧ درآ زا ﺮﺘﻤﮐ نآ ﻦ .
اﺰﻓا ﺎﺑ ﯾ ﺎﺟ ﺢﻄﺳ ﺶ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ
ﭼدﻮﺨﻧ درآ ﯽ
ﮐ درآ ﺎﺑ ﯿ ﻣ ﺮﺑ اﻮﻨ ﯿ ﻣ زا و هدوﺰﻓا ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ و ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﯿ
ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﺷ ﻦ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي
ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﮐ .
اﯾ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ دﻮﺑ ي
25 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و اﻮﻨ 5 / 0 ﺪﺻرد
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺑ زا ﺪ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﻦ )
98 / 0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ مﺮﮔ ﺮﺑ ﺮﺘ ( ﺮﺘﻤﮐ و ﯾ ﺘﻔﺳ ﻦ ﯽ
ﺖﻓﺎﺑ ) 37 / 31 ﻧ ﯿ ﻦﺗﻮ ( ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﺘﻧ رد ﯿ ﮐ درآ رﻮﻀﺣ ﻪﺠ ﯿ
اﺰﻓا و اﻮﻨ ﯾ رد نآ ﺢﻄﺳ ﺶ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﻟﺆﻣ نﻮ ﮕﻧر ﻪﻔ ﯽ L* و ﺶﻫﺎﮐ a* اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ . زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺴﺣ ﯽ نﺎﺸﻧ ﺮﺗﺮﺑ هﺪﻨﻫد ي
ﻪﻧﻮﻤﻧ
وﺎﺣ ي 25 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
اﻮﻨ ) ﺴﻟﻮﻣا ﺪﻗﺎﻓ ﯿ
ﺎﻔ ﯾﺮ ( وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ي
25 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و اﻮﻨ 5 / 0
ﺴﻟﻮﻣا ﺪﺻرد ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ دﻮﺑ ﺪ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ ﺎﻫ
ي وﺎﺣ ي 50 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
رد اﻮﻨ
رﻮﻀﺣ 5 / 0 ﺴﻟﻮﻣا ﺪﺻرد ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻣ ﺮ ﻠﮔﻮﻨ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﻧ ﺪ ﯿ ﻤﮐ ﺰ ﯿ ﮐ و ﺖ ﯿﻔ ﯿ ﻻﺎﺑ ﺖ ﯾ ﯽ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ا زا ﯾ ﻦ
وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ور ي
25 ﯾ ﺎ 50 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و اﻮﻨ 5 / 0 ﺴﻟﻮﻣا ﺪﺻرد ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪ
ﺮﺗﺮﺑ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﺎﻫ ي ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ا رد ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯾ
ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ ﻓﺮﻌﻣ ﻖ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ .
ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ ﯾ
اﺬﻏ ﻊ ﯾ ﯽ ا ﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir :ﻪﻠﺠﻣ ﺖﯾﺎﺳ
ﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
٢٢٤
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﺎﻫ ي ﺷراﻮﮔ ﯽ رد ﺑﯿ ﻧﺎﺴﻧا ﻊﻣاﻮﺟ ﻦ ﯽ
رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ
ﺎﻫرﻮﺸﮐ ي ﻤﻫا زا ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد ﯿ
ﻧاواﺮﻓ ﺖ ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﺑﯿ رﺎﻤ ي ﻠﺳ ﯿ كﺎ ﯾ ا دﻮﺧ لﻼﺘﺧا ﮏ ﯾ
ﻨﻤ ﯽ ﺷراﻮﮔ ﯽ ﺖﺳا .ﺑ ﯿ نارﺎﻤ
ﻠﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﯿ ﻤﻧ كﺎ ﯽ ﻠﮔ ﺶﺨﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯿ
دﺎ ﯾ ﻣﻻوﺮﭘ و مﺪﻨﮔ ﻦ ﯿ
ﺎﻫ ﻦ ي
رادوﺎﭼ ) ﻟﺎﮑﺳ ﯿ ﻦ ( ﻮﺟ ، ) ﺋدرﻮﻫ ﯿ ﻦ ( ﺪﻨﻨﮐ ﻞﻤﺤﺗ ار ﺮﺳود ﻮﺟ و .
ﮔ فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ا رد ﻦﺗﻮﻠ
ﯾ هﺪﺷ بﺎﻬﺘﻟا رﺎﭼد ﮏﭼﻮﮐ هدور ،داﺮﻓا ﻦ
ا ﺚﻋﺎﺑ و ﯾ ﺳآ دﺎﺠ ﯿ داﻮﻣ بﺬﺟ رد لﺎﮑﺷا و هدور طﺎﺨﻣ ﻪﺑ ﺐ
ﺬﻐﻣ ي ﻣ ﯽ دﻮﺷ . زا هدﺎﻔﺘﺳا ،نآ نﺎﻣرد هار ﺎﻬﻨﺗ ﯾ
ژر ﮏ ﯾ اﺬﻏ ﻢ ﯾ ﯽ
ﺖﺳا ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ ]
1 .[
لﺎﺳ رد ﺎﻫ ي ﺧا ﯿ ز ﻪﻗﻼﻋ ،ﺮ ﯾ
دﺎ ي ﻪﺑ
هدرواﺮﻓ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﻫ
ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ ا ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ ﯾ
ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﺠ .
ز ﯾ اﺮ
هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي درآ ي ﻠﺻا ﯽ ﺮﺗ ﯾ اﺬﻏ هدﺎﻣ ﻦ ﯾ
ﯽ ﻓﺮﺼﻣ ﯽ نﺎﻬﺟ ﻞﮐ رد
ﺮﺗﻻﺎﺑ و هدﻮﺑ ﯾ
ﻣ ﻦ ﯿ ﻗ نازرا ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ار فﺮﺼﻣ ناﺰ ﯿ
،ندﻮﺑ ﺖﻤ
ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ﺳﺮﺘﺳد ﺖ ﯽ
ﻊﺒﻨﻣ ظﺎﺤﻟ زا ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ،ناواﺮﻓ
ﻫﻮﺑﺮﮐ ﯿ ﻣﺄﺗ و تارﺪ ﯿ
ژﺮﻧا ﻦ ي ﺪﻨﺘﺴﻫ اراد ]
2 .[
ﭼدﻮﺨﻧ نﺎﻧ ﯽ
ﯾ ﺷ ﺎ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﭼدﻮﺨﻧ ﯽ ﯾ ﮑ ﯽ ﺷ زا ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي ﺘﻨﺳ ﯽ
وﺰﻗ ﯾ فوﺮﻌﻣ زا و ﻦ ﺮﺗ
ﯾ ﺷ ﻦ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي ا ﯾ ﻧاﺮ ﯽ ﺖﺳا .ا ﯾ ﺷ ﻦ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ
ﺎﭘ ﺮﺑ ﯾ ﺖﺳا دﻮﺨﻧ درآ ﻪ ]
3 .[
درآ دﻮﺨﻧ درآ ي
و هدﻮﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ ﺪﻗﺎﻓ
اﯾ ﺷ ﻦ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﻟد ﻪﺑ ﯿ ﻟوا داﻮﻣ ندﻮﺑ اراد ﻞ ﯿ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﻪ
ﺑﯿ ﻠﺳ نارﺎﻤ ﯿ ﮐﺎ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .ا ﯾ ،هﺰﻣ و ﻮﺑ ،ﮓﻧر ،ﺮﻫﺎﻇ رد عﻮﻨﺗ دﺎﺠ
اﺰﻓا و رﺎﺘﺧﺎﺳ و ﺖﻓﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﯾ
ﺶ ﺬﻐﺗ شزرا ﯾﻪ ا ي ا ﯾ ﺷ ﻦ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ
ﺘﻨﺳ ﯽ ﺎﺟ ﺎﺑ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﺸﺨﺑ ﯽ ﭼدﻮﺨﻧ درآ زا ﯽ
ﺎﺳ ﺎﺑ ﯾ ﺎﻫدرآ ﺮ ي
ﻧدوﺰﻓا زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯽ
ﺎﻫ ي هدرواﺮﻓ زﺎﺠﻣ ﺎﻫ
ي
اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ ﻈﻧ ﯿ ﺴﻟﻮﻣا ﺮ ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﻣ ﺮ ﯽ ﺑاﺬﺟ ﺪﻧاﻮﺗ ﯿ ﺎﻤﻧ ﺮﺑاﺮﺑ ﺪﻨﭼ ار نآ ﺖ ﯾﺪ
.
ز ﻪﺟﻮﺗ هزوﺮﻣا ﯾ
دﺎ ي ﮐ درآ و ﻪﻧاد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﯿ
داﻮﻣ رد اﻮﻨ
اﺬﻏ ﯾ ﯽ ﺑ ﻮﯾ هدرواﺮﻓ عاﻮﻧا هﮋ ﺎﻫ
ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ ﻣ ﯽ دﻮﺷ ﮐﯿ. مﺎﻧ ﺎﺑ اﻮﻨ
ﻤﻠﻋ ﯽ ) Chenopodium quinoa Willd (
ﮔ ﻪﺘﺳد زا ﯿ
نﺎﻫﺎ
ﻪﭙﻟود ا ي دﻮﭘﻮﻨﭼ هداﻮﻧﺎﺧ زا و ﯾ
ﮔ ،ﻪﺳﺎ ﯿ ﻫﺎ ﯽ ﯾ ﺖﺳا ﻪﻟﺎﺳ ﮏ ]
4 و
5 .[
ﺴﺑ شزرا ﯿ ﻻﺎﺑ رﺎ ي ﻪﻧاد ﯾ ﺎﻘﻣ ﺐﺟﻮﻣ نآ رﺬﺑ ﺎ ﯾ
ﺎﺑ نآ ﻪﺴ
ﺷ ﯿ ﻧﺎﻬﺟ رﺎﺑ و راﻮﺧ نﺎﻣزﺎﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﮏﺸﺧﺮ ﯽ
) (FAO هﺪﺷ
ﺖﺳا . ﮐﯿ ﻌﺒﻨﻣ اﻮﻨ ﯽ ﻨﻏ ﯽ ﺌﺗوﺮﭘ زا ﯿ ﻣآ ،ﻦ ﯿ ﺳاﻮﻨ ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻟ ﯿ ﺰﯾ ،ﻦ
ﺘﻣ ﯿ ﻧﻮ ﯿ ﺳ ،ﻦ ﯿ ﺌﺘﺴ ﯿ ﻧﻮﺋﺮﺗ ،ﻦ ﯿ ﻨﻣ و ﻦ ﯿﺰ ﯾ ﺳﺎﺘﭘ ،ﻢ ﯿ ﺖﺳا ﻦﻫآ و ﻢ .ا
ﯾ ﻦ
ﻓ و ﺮﺘﻤﮐ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻪﻠﻏ ﻪﺒﺷ ﯿ
ژر ﺮﺒ ﯾﻤ ﯽ ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ي ﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯾ
ﺮ
تﻼﻏ ) ﺞﻧﺮﺑ و ترذ ،ﻮﺟ ،مﺪﻨﮔ (
ﻨﻏ و دراد ﯽ
زا
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ناﺪ ﺖﺳﺎﻫ ] 6 .[
ﮐﯿ ﺎﻘﻣ رد اﻮﻨ ﯾ ﺧﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯽ ار تﻼﻏ زا ﯾ
ﺞ
) ﻮﺟ و مﺪﻨﮔ (
و زا رﺎﺷﺮﺳ ﯾ
ﻣﺎﺘ ﯿ ﻦ ﺎﻫ ي ﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ﻧ ﺮ ﯿ ﺳﺎ ﯿ ﺳا ،ﻦ ﯿ ﺪ
ﻟﻮﻓ ﯿ و ،ﮏ ﯾ ﻣﺎﺘ ﯿ ﻦ ﺎﻫ ي ،A B2
و ﺖﺳاE ] 5 .[
ﮐ زا ﯿ ﻟﻮﺗ ﺖﻬﺟ اﻮﻨ ﯿ
ﺪ هدرواﺮﻓ
ﺎﻫ ي ﺬﻐﺗ شزرا ﺎﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯾﻪ
ا ي ﻈﻧ ﻻﺎﺑ ﯿ ﻓﺎﻣ ﺮ ﯿ ،ﻦ
ﻪﺑﺎﺗ نﺎﻧ ،ﻪﭼﻮﻠﮐ ا
ي ﺑ ، ﯿ ﺋﻮﮑﺴ ﯿ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻧ و ﺖ
] 7 - 11 .[
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ا ﻪﮐ ﺎﻫﺮ ﺤﻄﺳ لﺎﻌﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ز ﯽ
ﺘﻗو ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽ
رد
هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧﻮﺷ ﯾ
ﺪﻨﭼ ﺎﺑ هدﺎﻣ ﮏ
ﻣ ﻞﻤﻋ ﺶﻘﻧ ﯽ
نآ ﻢﻬﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺳ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ ترﺎﺒﻋ ﺎﻫ
زا ﺪﻧا :
ﺴﻟﻮﻣا و ندﺮﮐ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ ﯿ
ﻟوا داﻮﻣ نﻮ ﯿ
ﻪﺑ ﮏﻤﮐ ،ﻪ
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ ﻨﺗرﻮﺷ تﺎ ﯿ ﮓﻨ ﻔﻣ تﻻﺎﺼﺗا و ﺎﻫ ﯿ
د ﺎﺑ درآ ﺪ ﯾ
ءاﺰﺟا ﺮﮕ
طﻮﻠﺨﻣ رد ]
12 .[
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺎﻫﺪ ﯾﮑ ﯽ ﻢﻬﻣ زا ﺮﺗ ﯾ ﻦ
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺎﻫﺮ ي ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ لواﺪﺘﻣ
ﺑ ﯽ ﺮﻄﺧ ) (GRAS هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﻧا
. اﯾ ﺴﻟﻮﻣا ﻦ ﯿ ﺎﻔ ﯾ اراد ﺮ ي
ﺻﺎﺧ ﯿ ﺑﺮﭼ ﺖ ﯽ ﺘﺳود ﯽ اراد اﺬﻟ ﺖﺳا ي
ﺎﭘ HLB ﯾﯿ ﻦ 3 ﺎﺗ 6
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 13 .[
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺴﻟﻮﻣا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫﺪ ﯿ
نﻮ و هﺪﻨﻨﮐ
ﺎﭘﯾ ﺴﺑ رد هﺪﻨﻨﮐراﺪ ﯿ
رﺎ ي اﺬﻏ داﻮﻣ زا ﯾ
ﯽ هدرواﺮﻓ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ
ي
اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ ﻦﻏور ، ﺎﻫ ي دﺎﻨﻗ ي رﺎﮔرﺎﻣ ﯾ ﻤﺧ و ﻦ ﯿ ﺎﻫﺮ ي اﺬﻏ ﯾ ﯽ ﻞﻤﻋ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ . ا ندوﺰﻓا ﯾ ﺴﻟﻮﻣا ﻦ ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﻨﺗرﻮﺷ ﻪﺑ ﺮ ﯿ
ﮓﻨ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺎﻫ
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﻨﺗرﻮﺷ نﺪﺷ نﻮ ﯿ
ﻤﺧ رد ﮓﻨ ﯿ
ﺮ ﯾ ﻤﺧ ﺎ ﯿ ﻣ ﻪﺑاﺮ ﯽ ا دﻮﺷ ﯾ ﻦ
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ هدرواﺮﻓ رد ﺎﻫﺮ ﺎﻫ
ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ ﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯿﺗﺎ
ﯽ
ﺚﻋﺎﺑ ﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﯿ ﺤﻄﺳ ﻦ ﯽ زﻮﺗ دﻮﺒﻬﺑ ،ﺎﻫزﺎﻓ ﯾ
ﻟوا داﻮﻣ ﻊ ﯿ اﺰﻓا ،ﻪ ﯾ ﺶ
ﻫداﻮﻫ ﯽ ﺎﭘ ، ﯾ راﺪ ي ﺑ ﯿ ﺮﮐ حﻼﺻا و ﻒﮐ ﺮﺘﺸ ﯾ
لﺎﺘﺴ ﺎﻫ ي ﺑﺮﭼ ﯽ
ﻣ ﯽ دﻮﺷ ] 14 .[
ﻠﮔﻮﻨﻣ لﺎﺼﺗا ﯿ
ﺴ ﯿﺮ ﯾ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺎﺑ ﺪ
ﻣآ ﯿ ﺑ ،زﻮﻠ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻤﻫا ﻦ ﯿ اﺰﻓا رد ار ﺖ ﯾ
رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﺮﻤﻋ ﺶ ي
هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ ا و ﯾ نآ رد مﺮﻧ ﺖﻓﺎﺑ دﺎﺠ دراد ﺎﻫ
. ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻦ
ﺎﻫدﺮﺑرﺎﮐ زا ي
د ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮﮕ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﻣ ﺎﻫﺪ ﯽ رد لوﺎﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ا و ﺢﻄﺳ ﯾ ﺤﻄﺳ دﺎﺠ ﯽ ﯾ ﺖﺧاﻮﻨﮑ دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا ﺮﺗ ]
13 .[
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺮ
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾ هدرواﺮﻓ رد ﺪ ﺎﻫ
ي اﻮﻧﺎﻧ دﺪﻌﺘﻣ ﯾ
ﯽ ﻈﻧ ﯿ ﮐ ﺮ ﯿ ﺠﻧﺮﺑ ﮏ ﯽ
ﮐ ،ﺰﭘرﺎﺨﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯿ
و ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ نﺎﻧ ،غﺮﻣ ﻢﺨﺗ نوﺪﺑ ﮏ
نﺎﻧ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا مﺪﻨﮔ درآ دﻮﺟﻮﻣ تﺎﺷراﺰﮔ و ﺖﺳا
ﮐﺎﺣ ﯽ و و ﺖﻓﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ زا ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي
ﺖﺳا ] 15 - 18 .[
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦ ﯿ
هدرواﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ زﺎ ﺎﻫ
ي
ﺪﺟ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯾ
ﻨﻏ و ﺪ ﯽ اﻮﻓ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد و هﺪﺷ ﯾ
ﺬﻐﺗ ﺪ ﯾﻪ ا ي
ﮐ درآ ﯿ ﺴﻟﻮﻣا ﺖﺒﺜﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ و اﻮﻨ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺮﺑ ﺪ
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﯾ ﮏ ﺮﻫﺎﻇ و ي هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ فﺪﻫ ،
ا زا ﯾ ﺎﺟ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﮐ درآ ﺎﺑ دﻮﺨﻧ درآ ﯿ
اﻮﻨ ) حﻮﻄﺳ رد
،ﺮﻔﺻ 25 ، 50 ، 75 و 100 ﺪﺻرد ( ﺷ رد ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ و ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ
و دﻮﺒﻬﺑ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻤﮐ ﯽ ﮐ و ﯿﻔ ﯽ ﻟﻮﺗ هدرواﺮﻓ ﯿ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪ
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺪ ) ،ﺮﻔﺻ 50 /0 و 1 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ .
٢٢٥
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - داﻮﻣ
ﮐ درآ ﯿ اﻮﻨ ي ﻔﺳ ﯿ ﺪ ) Titicaca ( ﻧﻮﭘﺎﺳ ﯿ ﻦ ادز ﯾ ﯽ هﺪﺷ ) ﺖﺑﻮﻃر
67 /7 ﺑﺮﭼ ،ﺪﺻرد ﯽ
7 /5 ﺌﺗوﺮﭘ ،ﺪﺻرد ﯿ
ﻦ 67 /7 و ﺪﺻرد
ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ 84 /2 ﺪﺻرد ( دﻮﺨﻧ درآ ، )
ﺖﺑﻮﻃر 23 /5 ﺑﺮﭼ ،ﺪﺻرد ﯽ
1/
4 ﺌﺗوﺮﭘ ،ﺪﺻرد ﯿ
ﻦ 23 / 24 ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ و ﺪﺻرد 63
/2 ﺪﺻرد ( ،
ﻨﺗرﻮﺷ و ﺮﮑﺷ ردﻮﭘ ﯿ
زا ﮓ ﯾ رﺎﻄﻋ ﮏ ي ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ رد ﺮﺒﺘﻌﻣ
ﺮﺧ ﺪﻬﺸﻣ ﯾ
راﺪ ي ﺪﺷ . ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺪ ) (E471 زا
دﻮﺒﻬﺑ سرﺎﭘ ﺖﮐﺮﺷ )
ﺪﻬﺸﻣ -ا ﯾ ناﺮ ( ﺷ داﻮﻣ مﺎﻤﺗ و ﯿﻤ
ﯿﺎﯾ ﯽ
ﺎﻣزآ ﯾ ﻫﺎﮕﺸ ﯽ ﺖﮐﺮﺷ زا ﺎﻫ ي ﺮﺧ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﯾ راﺪ ي ﺪﺷ .
2 - 2 - ﻬﺗ شور ﯿ
ﺷ ﻪ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ
ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺪﻫﺎﺷ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ )
ﮐ درآ ﺪﻗﺎﻓ ﯿ
ﺴﻟﻮﻣا و اﻮﻨ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺮ
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾﺪ ( وﺎﺣ ي 100 ﭼدﻮﺨﻧ درآ مﺮﮔ ﯽ
، 50 مﺮﮔ
ﻨﺗرﻮﺷ ﯿ و ﮓﻨ 50 دﻮﺑ ﺮﮑﺷ ردﻮﭘ مﺮﮔ .
ﻬﺗ ﺖﻬﺟ ﯿ ﺗ ﻪ ﯿ درآ ﺎﻫرﺎﻤ
ﭼدﻮﺨﻧ ﯽ ،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ رد 25
، 50 ، 75 و 100 درآ ﺎﺑ ﺪﺻرد
ﮐﯿ ﺎﺟ اﻮﻨ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﺪﺷ ﻦ . ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﻦ ﯿ
ﺷ نﻮ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ نوﺪﺑ
ﺎﻔﺴﻟﻮﻣا زا ﻦﺗﻮﻠﮔ ﯾ
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺪ ) (E471 ،ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ رد 5/
0
و 1 دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺻرد ﯾ
ﺪ . ﻬﺗ ﺖﻬﺟ ﯿ ﺷ ﻪ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﻦ
ﻨﺗرﻮﺷ و ﺮﮑﺷ ردﻮﭘ اﺪﺘﺑا ﯿ
ﺎﻣزآ نﺰﻤﻫ نﺰﺨﻣ رد ﮓ ﯾ
ﻫﺎﮕﺸ ﯽ ) لﺪﻣ
BJY-BM5N ﺑ ﺖﮐﺮﺷ ﺖﺧﺎﺳ
ﯿ ا ،ﺖﻌﻨﺻ ﮏ ﯾ
ناﺮ ( تﺪﻣ ﻪﺑ 5
ﻗد ﯿ ﺳر ﺎﺗ ﻪﻘ ﯿ ﻃﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ نﺪ ﯽ
و مﺮﻧ ﯾ ﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﺖﺧاﻮﻨﮑ .
رد
ﻃ درآ ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽ
و ﺮﮑﺷ ردﻮﭘ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﻨﭼ
ﻨﺗرﻮﺷ ﯿ ﺳر ﺎﺗ و ﻪﻓﺎﺿا ﮓ ﯿ
ﻤﺧ ﻪﺑ نﺪ ﯿﺮ ي ﯾ ندﺰﻤﻫ ﻞﻤﻋ ﺖﺳﺪﮑ
ﻪﻣادا ﯾ ﺖﻓﺎ . ﻤﺧ ﺲﭙﺳ ﯿ ﺷ ﺮ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ لﺎﻘﺘﻧا ﯾ ﮐ رد ﻪﺘﻓﺎ ﯿ ﻪﺴ ﺎﻫ ي
ﻠﭘ ﯽ ﺗاﯿ ﻠﯿﻨ ﯽ تﺪﻣ ﻪﺑ 24 ﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ ي
4 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
داﺮﮔ
) ﺎﻣد ي ﯾ لﺎﭽﺨ ( ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻃ زا ﺲﭘ ﯽ نﺎﻣز تﺪﻣ نﺪﺷ
ﻤﺧ ،ﺖﺣاﺮﺘﺳا ﯿ
ﺷ ﺮ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ زا ﯾ ﺳر ﺎﺗ و ﺪﺷ جرﺎﺧ لﺎﭽﺨ ﯿ
ﻪﺑ نﺪ
ﺎﻣد ي دوﺪﺣ 25 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
ﺤﻣ رد داﺮﮔ ﯿ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻂ .
رد
ﺧ ﻪﻣادا ﻤﯿ ﺷ ﺮ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺳر ﺎﺗ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯿ
ﺮﻄﻗ ﻪﺑ نﺪ 1
ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﺮﺘﻣ
ﺐﻟﺎﻗ و ﻦﻬﭘ ﻧز
ﯽ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﮏﭼﻮﮐ ﺮﭘ رﺎﻬﭼ ﺐﻟﺎﻗ ﺎﺑ .
ﺎﻬﺘﻧا رد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻬﺗ ﯿ ﺳ رد هﺪﺷ ﻪ ﯿﻨ
ﯽ ﺮﻓ رد و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ صﻮﺼﺨﻣ
ﺎﻣزآ ﯾ ﻫﺎﮕﺸ ﯽ ) لﺪﻣ XFT135 ا ﺖﺧﺎﺳ
ﯾ ﻟﺎﺘ ﯿﺎ ( ﺎﻣد ﺎﺑ ي 160
ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ 20
ﻗد ﯿ ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺨﭘ ﻪﻘ .
2 - 3 - وﺮﭘ ﺌﺗﯿ ﻦ
اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ شور زا ﻦ ) AACC
2000 ( هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ
12 - 46 ) لاﺪﻠﺠﮐ شور (
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ]
19 .[
2 - 4 - ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ
اﺮﺑ ي هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي شور زا ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ) AACC
2000 ( ﻪﺑ
هرﺎﻤﺷ 01 - 08 ) هرﻮﮐ شور راﺬﮔ
ي ( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ]
19 .[
2 - 5 - ﺖﺑﻮﻃر
هزاﺪﻧا ﮔ ﯿﺮ ي شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ AACC
) 2000 ( هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ 16 - 44 ) نوآ شور راﺬﮔ ي ( ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ] 19 .[
2 - 6 - صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ
ﺪﺑ ﯾ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ اﺪﺘﺑا رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﯾ
وزاﺮﺗ ﮏ ي د ﯾ ﺠ ﯿ ﻟﺎﺘ ﯽ ﺮﻫ نزو
ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﮏ هزاﺪﻧا ﺎﻫ
ﮔ ﯿﺮ ي ﺪﺷ . ﺎﺟ شور زا ﺲﭙﺳ ﯾ
ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ
ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣاﺰﻠﮐ ﻪﻧاد ﺎﺑ ﻢﺠﺣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا
) AACC 2000 ( هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ
10 - 72 ﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﺠﺣ ﺶ
. ﺎﻬﻧ رد ﯾ ﺴﻘﺗ زا ﺖ ﯿ ﻢ
ﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو ﺮﺑ ﻢﺠﺣ ﯿﻠ
ﯽ ﻟﯿ ﺮﺑ ﺮﺘ
دﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ مﺮﮔ ﯾﺪ
] 19 .[
2 - 7 - ﺖﻓﺎﺑ
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﺑ ﺖﻓﺎﺑ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
سﺎﺳاﺮﺑ ﺞﻨﺳ
ﺤﺻﺎﻧ شور ﯽ
نارﺎﮑﻤﻫ و )
1398 ( ﮐﺪﻧا ﺎﺑ ﯽ ﻐﺗ ﯿﯿ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا تاﺮ .
ﺪﺑ ﯾ ﺗ ﺮﻫ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﯿ
رﺎﻤ )ﯾ دﺪﻋ ﮏ ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﻞﻣﺎﮐ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ (
ﺎﺑ
ﻪﺤﻔﺼﺑوﺮﭘ ا ي ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻊﻄﻘﻣ ﺢﻄﺳ زا ﺮﺘﮔرﺰﺑ 5
ﻣﯿ ﻠ ﯽ ﻧﺎﺛ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ ﯿ ﺎﺗ ﻪ 50 ﺷ ﺖﻣﺎﺨﺿﺪﺻرد ﯿﺮ
ﯾﻨ ﯽ و ﺪﺷ هدﺮﺸﻓ
ﻧ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﯿ ﺘﻔﺳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ مزﻻ يوﺮ ﯽ
ﻧ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﯿ
ﻦﺗﻮ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد ]
20 .[
2 - 8 - ﮓﻧر
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ رﺎﺳ شور ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﮓﻧر ﯾ
و نﺎﺑﻮﮑ ﯾﯿ وزﺎﻤﻠ نارﺎﮑﻤﻫ
) 2010 ( ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﺪﺑ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ ﺲﮑﻋ ﺖﻬﺟ ﺎﻫ
رادﺮﺑ ي
ﻪﻈﻔﺤﻣ رد ا ي ﻣز ﺎﺑ ﯿ ﻪﻨ ا ي ﻔﺳ ﮓﻧر ﻪﺑ ﯿ
و ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪ
ﺲﮑﻋ رادﺮﺑ ي ﺑرود زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯿ
د ﻦ ﯾ ﺠ ﯿ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا لﺎﺘ .
ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ي ﺳ رد ﮓﻧر ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯿ
ﺐﻟﺮﺘﻧﺎﻫ ﻢﺘﺴ )
L*a*b* ( ﺎﺑ ،
وﺎﺼﺗ لﺎﻘﺘﻧا ﯾ
ار ﻪﺑ ﺮ ﯾ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻪﻧﺎ ﺮﮕﺷزادﺮﭘ راﺰﻓا مﺮﻧ
ﻮﺼﺗ ﯾ ﺪﻧﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮ .ا
ﯾ اراد لﺪﻣ ﻦ ي
رﻮﺘﮐﺎﻓ L* ) ﻃ ﻞﻣﺎﺷ ﯿ ﻒ
ﺳ ﯿ ﻔﺳ ﺎﺗ هﺎ ﯿ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ زا هدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ ﺪ 100
( ﮕﻧر رﻮﺘﮐﺎﻓ ود و ﯽ
a* ) ﻃ ﻞﻣﺎﺷ ﯿ ﮕﻧر ﻒ ﯽ هدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ ﺰﻣﺮﻗ ﺎﺗ ﺰﺒﺳ 120
+ ﺎﺗ 120 - (
و b* ) ﻃ ﻞﻣﺎﺷ ﯿ ﮕﻧر ﻒ ﯽ ﺑآ ﯽ هدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ درز ﺎﺗ 120
+ ﺎﺗ 120 - (
ﺖﺳا . ﻌﺗ زا ﺪﻌﺑ ﯿﯿ
ﺆﻣ ﻦ ﻪﻔﻟ ﺎﻫ ي ﮕﻧر ﯽ اﺮﺑ ي ﺎﻘﻣ ﯾ ﮓﻧر ﻪﺴ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ) ﺗﯿ ﺎﻫرﺎﻤ ي توﺎﻔﺘﻣ ( ﻐﺗ ﺺﺧﺎﺷ زا ﯿﯿ
ﮓﻧر ﺮ
) ( ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 1
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ]
21 .[
٢٢٦
L0
، a0
و b0
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ ي ﮕﻧر ﯽ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ .
2 - 9 - وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ
ﺪﺑ ﯾ رﻮﻈﻨﻣ ﻦ 10 روﺎﻨﻓ و مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ زا رواد ي
اﺬﻏ داﻮﻣ ﯾ ﯽ
ﻫﺎﮕﺸﻧاد دﺎﻬﺟ ﯽ
ﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ ي
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
ﺻﻮﺼﺧ ﯿ تﺎ
ﺴﺣ ﯽ ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي ﻞﮑﺷ و مﺮﻓ ﺮﻈﻧ زا ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ )
ﻞﮑﺷ
هﺮﻔﺣ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ دﻮﺟو و ،نرﺎﻘﺘﻣﺎﻧ ﯾ
ﺎﻀﻓ ﺎ ي ﻠﺧاد ﯽ ( ﺢﻄﺳ ،
) ﮕﺘﺧﻮﺳ ﯽ ﻏ ، ﯿ ﺒﻃﺮ ﯿﻌ ﯽ ﭼ ،ﮓﻧر ندﻮﺑ ﯿ
كﺮﺗ ،كوﺮﭼ و ﻦ
ﮔدرﻮﺧ ﯽ ﻏ ﺢﻄﺳ و ﯿ
دﺎﻋ ﺮ ي ( ﺘﻔﺳ ، ﯽ ﻣﺮﻧ و ﯽ ﺖﻓﺎﺑ ) ﻤﺧ ﯿﺮ ي
و ندﻮﺑ ﯾ ﻣﺮﻧ ﺎ ﯽ ﻏ ﯿ دﺎﻋ ﺮ ي دﺮﺗ ، ندﻮﺑ ﺖﻔﺳ ، ي
ﮔﺪﻨﻨﮑﺷ و ﯽ ( ،
ﻠﺑﺎﻗ ﯿ ﻮﺟ ﺖ ﯾ نﺪ ) ﻤﺧ و ﻪﻟﻮﻠﮔ ،تﺎﻧود ندﻮﺑ ﺖﻔﺳ و ﮏﺸﺧ ﯿﺮ
ي
ﺒﺴﭼ و نﺎﻫد رد ندﻮﺑ ﯿ
ناﺪﻧد ﻪﺑ نﺪ ﺎﻫ
( هﺰﻣ و ﻢﻌﻃ ،ﻮﺑ و )
ﻃ ﻢﻌ
ﻮﺑ ،هﺪﻨﻧز و ﺪﻨﺗ ي
ﻣﺎﺧ ﯽ ﯾ ﺷﺮﺗ ﺎ ﯿ ﮔﺪ ﯽ و ﯾ ﺒﻃ ﺮﻄﻋ ﺎ ﯿﻌ ﯽ ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ
ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ (
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﺪﻧﺪﺷ . ﺮﺿ ﯾ زرا ﺐ ﯾﺑﺎ ﯽ سﺎﺳاﺮﺑ تﺎﻔﺻ
ﻧوﺪﻫ ﯿ ﻪﻄﻘﻧ ﺞﻨﭘ ﮏ ا
ي ﺴﺑ زا ﯿ ﺪﺑ رﺎ ) 1 ( ﺴﺑ ﺎﺗ ﯿ بﻮﺧ رﺎ ) 5 ( و
ﺮﺿ ﯾ ﺮﻫ ﻪﺒﺗر ﺐ ﯾ
و زا ﮏ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ) ﺘﻔﺳ ،ﺢﻄﺳ ،ﻞﮑﺷ و مﺮﻓ ﯽ
و
ﻣﺮﻧ ﯽ ﻠﺑﺎﻗ ،ﺖﻓﺎﺑ ﯿ ﻮﺟ ﺖ ﯾ هﺰﻣ و ﻮﺑ و نﺪ (
ﺮﺗ ﻪﺑ ﺗﯿ ﺐ 4 ، 2 ، 2 ، 3 و
3 دﻮﺑ ] 12 و 22 .[
ا ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ ﺎﻬﺘﻧا رد ﯾ
ﺘﻣا ،تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ ﻦ ﯿ
زﺎ
ﺬﭘ ﯾ ﻠﮐ شﺮ ﯽ ) ﮐ دﺪﻋ ﯿﻔ ﯿ ﺷ ﺖ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ (
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻪﻄﺑار 2 ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻪﻄﺑار 2
2 - 10 - ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺛﺄﺗ ﯿ ﮐ درآ ﺮ ﯿ ﺴﻟﻮﻣا و اﻮﻨ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺮ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺪ ) (E471 ﺮﺑ
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﻓ ﯿﺰ ﯾﮑ ﯽ ﺷ ، ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺴﺣ و ﯽ ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ
سﺎﺳاﺮﺑ ﯾ ﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﮏ ﯽ
ﺎﭘ ﺮﺑ ﯾ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪ ﯾ ﻪﻠﻣﺎﻋ ود ﻞ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ا رد ﯾ ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ ﮐ درآ لوا ﻞﻣﺎﻋ ﻖ ﯿ
ﺢﻄﺳ ﺞﻨﭘ رد اﻮﻨ
،ﺮﻔﺻ 25 ، 50 ، 75 و 100 ﺪﺻرد ) ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﭼدﻮﺨﻧ درآ ﻦ ﯽ
( و
ﺴﻟﻮﻣا مود ﻞﻣﺎﻋ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ،ﺮﻔﺻ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ﺪ 5/
0 و 1
دﻮﺑ ﺪﺻرد . اﺮﺑ ي ﺰﺠﺗ ﯾ ﻠﺤﺗ و ﻪ ﯿ رﺎﻣآ ﻞ ي راﺰﻓا مﺮﻧ زا Mini-
Tab17 ﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و ﯾ
ﻣ ﻪﺴ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﮐﻮﺗ نﻮﻣزآ زا ﻦ ﯽ
ﺢﻄﺳ ﺎﺑ
ﻤﻃا ﯿ نﺎﻨ 95 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺻرد )
P<0.05 .(
ﻠﮐ ﯿ ﺎﻣزآ ﻪ ﯾ تﺎﺸ
و ﺰﺠﺑ ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺧ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ .
اﺮﺑ ي
وﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺴﺣ ﯽ 10 راﺮﮑﺗ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ راﺰﻓا
Excel ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺚﺤﺑ و ﺞ
3 - 1 - ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ و ﻦ
لوﺪﺟ 1 ﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﯿ
ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ و ﻦ ﯿﺮ
ﯾﻨ ﯽ
ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯿ
ﺪ ي ﺖﺳا . ﺎﺘﻧ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﯾ
نﺎﺸﻧ ﺞ
ﻣ ﯽ اﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﻫد ﯾ ﺎﺟ ﺶ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﭼدﻮﺨﻧ درآ ﯽ
ﮐ درآ ﺎﺑ ﯿ ﻣ زا اﻮﻨ ﯿ ناﺰ
ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﻣ ﺮﺑ و ﻪﺘﺳﺎﮐ ﯿ
نآ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ناﺰ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﯽ راد ي ) P<0.05 ( ﺪﺷ هدوﺰﻓا . رﻮﻃ ﻪﺑ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺎﻫ ي
وﺎﺣ ي 100 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
ﺴﻟﻮﻣا ﺢﻄﺳ ﻪﺳ ﺮﻫ رﻮﻀﺣ رد اﻮﻨ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺮ
) ،ﺮﻔﺻ 5/
0 و 1 ﺪﺻرد ( اراد ي ﺮﺘﻤﮐ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﺑ و ﻦ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻦ
ﻣﯿ ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ناﺰ .
ﻣﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﭼدﻮﺨﻧ درآ ﻦ ﯽ
دوﺪﺣ 24
ﮐ درآ و ﺪﺻرد ﯿ
دوﺪﺣ اﻮﻨ 17
ا ﻊﺒﻄﻟﺎﺑ و دﻮﺑ ﺪﺻرد ﯾ
رﺎﻈﺘﻧا ﻦ
اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺷاد دﻮﺟو ﯾ
ﮐ درآ ﺶ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد اﻮﻨ ﯿ
ﻣ نﻮ ﯿ ناﺮ
ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ ﺷ ﻦ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي ﺶﻫﺎﮐ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯾ
ﺪﺑﺎ . ﺌﺗوﺮﭘ ﯿ دﻮﺨﻧ ﻦ
ﺎﻘﻣ رد ﯾ ﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯾ ﺴﺑ تﻼﻏ و تﺎﺑﻮﺒﺣ ﺮ ﯿ
زا دﻮﺨﻧ ﺎﻣا ﺖﺳﻻﺎﺑ رﺎ
ﺳا ﺮﻈﻧ ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻣآ ﯿ ﺒﻗ زا رادرﻮﻔﻟﻮﺳ ﻪﻨ ﯿ
ﺮﺗ ﻞ ﯾ ﺳ ،نﺎﻓﻮﺘﭙ ﯿ ﺌﺘﺴ ﯿ و ﻦ
اﯾ ﺳﻮﻟوﺰ ﯿ ﺖﺳا دﻮﺒﻤﮐ رﺎﭼد ﻦ .
ﺌﺗوﺮﭘ ﺺﻘﻧ ندﺮﮐ فﺮﻃﺮﺑ ﯿ
ﻦ
ﻓﺮﻃ زا و تﻼﻏ ﻪﺒﺷ و تﻼﻏ ﯽ
ﺳا دﻮﺒﻤﮐ ناﺮﺒﺟ ﯿ
ﺎﻫﺪ ي ﻣآ ﯿ ﻪﻨ
ﺮﻃ زا تﺎﺑﻮﺒﺣ ﯾ
ﺬﭙﻧﺎﮑﻣا تﺎﺑﻮﺒﺣ و تﻼﻏ طﻼﺘﺧا ﻖ ﯾ
ﺖﺳا ﺮ
] 23 .[
نارﺎﮑﻤﻫ و اﺪﻧور )
2011 ( نارﺎﮑﻤﻫ و ترﻻﻮﮔ و
) 2012 ( ﺌﺗوﺮﭘ دﻮﺨﻧ درآ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﯿ
ﻻﺎﺒﻨ ﯾ ﯽ ا زا دراد ﯾ ور ﻦ
ﻟﻮﺗ ﺖﻬﺟ ﯿ ﺪ ﯾ ﻨﻏ ﺎ ﯽ زﺎﺳ ﯾ هدرواﺮﻔ ﺎﻫ ﯾ ﺻﻮﺘﺘﺨﭙ ﯿ ﻣ ﻪ ﯽ دﻮﺷ ] 5 و 24 .[
ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ﻦ ﯿ ﮐ ﻪﻧاد رد هﺪﺷ شراﺰﮔ ﻦ ﯿ
اﻮﻨ 23 - 12 ﺪﺻرد
ﺖﺳا .ا ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﮐ ﻦ ﯿ ا و ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻨﭼﺮﻫ اﻮﻨ ﯾ
ﻦ
دﻮﺧ ﻪﺑﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﻠﻏ ﻪﺒﺷ ﯾ
ﺌﺗوﺮﭘ ﻊﺒﻨﻣ ﮏ ﯿﻨ
ﯽ ﺴﺤﻣ ﻣ بﻮ ﯽ و دﻮﺷ
ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ ﻦ ﯿ ﻣ زا نآ ﻦ ﯿ
ﺌﺗوﺮﭘ ناﺰ ﯿ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ لواﺪﺘﻣ تﻼﻏ ﻦ
و ﻮﺟ ،ﺞﻧﺮﺑ ﯾ
ﺑ مﺪﻨﮔ ﺎ ﯿ ﻣ ﺎﻣا ﺖﺳا ﺮﺘﺸ ﯿ
ﻪﻧاد زا ﺮﺘﻤﮐ نآ ناﺰ ﺎﻫ
ي
ﺖﺳا دﻮﺨﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا تﺎﺑﻮﺒﺣ .
ا ﺎﺑ ﯾ ﻣ ﻪﺑ دﻮﺟو ﻦ ﯿ
ﻻﺎﺑ ناﺰ ي
ﺳا ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻣآ ﯿ روﺮﺿ ﻪﻨ ي ﮐ رد ﯿ ﻣ اﻮﻨ ﯽ ﻠﻤﮑﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار نآ ناﻮﺗ ﯽ
اﺮﺑ ي ﺐﻠﻏا ﻪﮐ تﺎﺑﻮﺒﺣ ﺘﻣ
ﯿ ﻧﻮ ﯿ ﺳ و ﻦ ﯿ ﺌﺘﺴ ﯿ ﻤﮐ ﻦ ﯽ ،ﺪﻧراد
ﺖﺴﻧاد ] 25 .[
ﻌﻗﺮﺑ ﯽ نارﺎﮑﻤﻫ و )
1394 ( ﺳﺎﺒﻋ و ﯽ و دﺮﻔﻨﻣ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 1398 ( ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯿ ﻣ ﺐ ﯿ ار دﻮﺨﻧ درآ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ناﺰ 2
و
68 /1 ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ار ﺪﺻرد ]
26 و 27 .[
رادﺪﻧاد و اورﺎﮑﻧﺎﺟ
) 2009 ( ﺎﻘﻣ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﯾ
ﮐﺮﺗ ﻪﺴ ﯿ ﺷ تﺎﺒ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﮐ ﯿ ﻪﻠﻏ ﺪﻨﭼ ﺎﺑ اﻮﻨ
ار ﯾ ﺘﺧادﺮﭘ ﺞ ﺪﻨ . ا تاﺪﻫﺎﺸﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﯾ
ﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ ﯿ
ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ناﺰ
ﮐ رد ﯿ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻮﺟ و ﺞﻧﺮﺑ ،ترذ ،مﺪﻨﮔ ،اﻮﻨ ﯿ
ﺐ 8/
3 ، 2/
2 ، 7/
1 ،
4/
3 و 2/
2 ا ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﺻرد ﯾ
ﻣ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ ﯿ
ناﺰ
٢٢٧
ﮐ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﯿ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﻪﺑ اﻮﻨ ا
ي ﺑ ﯿ ﺎﺳ زا ﺶ ﯾ دﻮﺑ تﻼﻏ ﺮ
] 28 .[
ﻤﻫ رد ﯿ ﺎﺘﻧ ﺎﺘﺳار ﻦ ﯾ
نارﺎﮑﻤﻫ وداوﻮﻣ ﺞ )
2018 ( ﺎﺸﻧ داد ن
ﺑ و نﺎﻧ ﯿ ﺋﻮﮑﺴ ﯿ وﺎﺣ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﺖ ي
100 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
،اﻮﻨ
وﺎﺣ ي ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾ ﺌﺗوﺮﭘ ﺪﺻرد ﻦ ﯿ
ﺎﻘﻣ رد ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ و ﻦ ﯾ
ﺎﺑ ﻪﺴ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ي دﻮﺑ ﺞﻧﺮﺑ و ترذ ]
16 .[
ﺮﺗﺎﭘ ﯾ ﺸ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ وﺎ
) 2018 ( ﮐ هﺪﺷ ﺖﻟﺎﻣ و ﻞﻣﺎﮐ درآ زا ﯿ
اﻮﻨ ) ﺎﺗ ﺮﻔﺻ 30 ﺪﺻرد ( رد
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﻓﺎﻣ نﻮ ﯿ ﺎﭘ ﺮﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﻦ ﯾ
ﺑ درآ ﻪ ﺪﻧدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺞﻧﺮ
ﺪﻧدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﺎﻫدرآ رﻮﻀﺣ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ ي
ﮐﯿ اﻮﻨ ) عﻮﻧ ود ﺮﻫ (
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯿ
ﻓﺎﻣ نﻮ ﯿ ﺎﺑ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﻦ اﺰﻓا
ﯾ ﺶ 10 ﺪﺻرد ي ﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ﯽ
اﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯾ
ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺶ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﺪﺷ ] 14 .[
ﺴﻠﮔﺎﻬﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯿ
نارﺎﮑﻤﻫ و سﺎ
) 2015 ( ﮐ درآ ﯿ ﺢﻄﺳ ود رد اﻮﻨ 25
و 50 مﺪﻨﮔ درآ ﺎﺑ ﺪﺻرد
ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾ ﺪﺷ ﻦ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﮐ درآ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯿ
اﺰﻓا ﺐﺒﺳ اﻮﻨ ﯾ
داﻮﻣ ﺶ
ﻧﺪﻌﻣ ﯽ ﺪﺷ نﺎﻧ . رﻮﻃ ﻪﺑ ي ﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ﻪﮐ ﯽ
ﺴﻠﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯿ زا ﻢ 35 /0
ﻪﺑ 28 /1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ زا ار ﻦﻫآ و مﺮﮔ ﺮﺑ مﺮﮔ 17
ﻪﺑ 34 ﻣ ﯿ ﺮﺑ مﺮﮔوﺮﮑ
اﺰﻓا مﺮﮔ ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ ] 29 .[
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﺎﺘﻧ ﻦ ﯾ ﺮﻔﺟ ﺞ ي نارﺎﮑﻤﻫ و
) 2015 ( اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶ ﯿﺰ نﺎﻧ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ نا ﺎﻫ
ي وﺎﺣ ي ﮐ درآ ﯿ ار اﻮﻨ
داد نﺎﺸﻧ ] 30 .[
Table 1The effect of quinoa and monoglyceride emulsifier on the amount of protein and ashof gluten- free cookie.
Ash(%) Protein (%)
Emulsifier (%) Quinoa Flour (%)
Treatments
1.16±0.03e 11.69±0.23a
0 0
1
1.14±0.01e 11.65±0.05a
0.5 0
2
1.15±0.01e 11.61±0.03a
1 0
3
1.32±0.02d 11.15±0.02ab
0 25
4
1.31±0.02d 11.08±0.08ab
0.5 25
5
1.33±0.03d 10.98±0.08ab
1 25
6
1.43±0.01c 10.25±0.21b
0 50
7
1.46±0.01c 10.21±0.31b
0.5 50
8
1.49±0.00c 10.14±0.27b
1 50
9
1.72±0.01b 9.04±0.03c
0 75
10
1.75±0.06ab 90.01±0.09c
0.5 75
11
1.73±0.02b 9.00±0.23c
1 75
12
1.82±0.01a 8.17±0.12d
0 100
13
1.76±0.00ab 8.07±0.13d
0.5 100
14
1.86±0.01a 8.02±0.08d
1 100
15
Different letters in each column represent significant difference from one another (p<0.05).
3 - 2 - ﺖﺑﻮﻃر
لوﺪﺟ 2 نﺎﺸﻧ ﻣ هﺪﻨﻫد ﯿ ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﯿﺮ
ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي نوﺪﺑ
ﺖﺳا ﻦﺗﻮﻠﮔ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ داد نﺎﺸﻧ ﺶﺨﺑ ﻦ ﯿﺮ
ﯾﻨ ﯽ وﺎﺣ ي
100 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و اﻮﻨ 1 ﺻرد ﺴﻟﻮﻣا ﺪ ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ زا ﺪ
ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ .
ﺮﺗﺎﭘ ﯾ ﺸ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎ
) 2018 ( ﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﯽ ﺎﺟ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﮐ درآ ﺎﺑ ﺞﻧﺮﺑ درآ ﯿ
رد اﻮﻨ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﻓﺎﻣ نﻮ ﯿ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﻦ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ
اﺰﻓا ﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﯾ
ﮐ درآ ﺶ ﯿ ﻓﺎﻣ رد اﻮﻨ ﯿ ﻣ ﻦ ﯿ اﺰﻓا ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﯾ
ﺶ
ﯾ ا ﺖﻓﺎ ﯾ ﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ ا ﺖﻠﻋ ن ﯾ ﻓ رﻮﻀﺣ ار ﺮﻣا ﻦ ﯿ
ﺑ ﺮﺒ ﯿ درآ رد ﺮﺘﺸ
ﮐﯿ ﺎﻘﻣ رد اﻮﻨ ﯾ
ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﺞﻧﺮﺑ درآ ﺎﺑ ﻪﺴ .
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ا ﻦ ﯾ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ
ﻣ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﯿ
ﻟوا ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﯿ
ﮐ درآ ﻪ ﯿ ﺑ اﻮﻨ ﯿ ﺞﻧﺮﺑ درآ زا ﺶ
ا ﻪﮐ دﻮﺑ ﯾ اﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺮﻣا ﻦ ﯾ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﺶ ﺎﻫ
ي وﺎﺣ ي ا ﯾ درآ ﻦ
ﺪﺷ ] 14 .[
ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي ا ﯾ ﺎﺘﻧ ﺎﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻦ ﯾ
ﻘﺤﺗ ﺞ ﯿ ﺎﺣ ﻖ ﺮﺿ
ﺖﺷاد ﺖﻬﺑﺎﺸﻣ .
زﯾ ﮐ درآ ﺖﺑﻮﻃر اﺮ ﯿ
ﺑ اﻮﻨ ﯿ درآ ﺖﺑﻮﻃر زا ﺶ ﭼدﻮﺨﻧ
ﯽ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا و دﻮﺑ ﯿ
ﺷ نﻮ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ
ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ا رد ﯾ اﺮﺑﺎﻨﺑ دﻮﺑ بآ ﺪﻗﺎﻓ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯾ
ﻣ ﻦ ﯿ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺎﻫ ﯿ
ﻣ ﺮ ﯿ ﺎﻫدرآ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ )
ﭼدﻮﺨﻧ ﯽ ﮐ و ﯿ اﻮﻨ ( و
ﺎﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯾ
ﮐﺮﺗ ﺮ ﯿ ﻈﻧ تﺎﺒ ﯿ ﺴﻟﻮﻣا ﺮ ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﻠﯿ ﺮﺴ ﯾ ﻆﻔﺣ رد ﺪ
ﺗاذ ﺖﺑﻮﻃر ﯽ
ﻃ درآ ﯽ اﺮﻓ ﯾ ﺖﺳا ﺖﺨﭘ ﺪﻨ .
ﺎﺘﻧ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﯾ
ﺞ
ﺴﻟﻮﻣا داد نﺎﺸﻧ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ اﺰﻓا و ﺪ ﯾ رد نآ ﺢﻄﺳ ﺶ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯿ ﺷ نﻮ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ رد درآ ﺖﺑﻮﻃر ﻆﻔﺣ ﺐﺒﺳ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ
ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﻃ ﯽ اﺮﻓ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺨﭘ ﺪﻨ ﺎﻫ
ي وﺎﺣ ي
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺎﻘﻣ رد ﺮ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ ﺎﻫ
ي زا نآ ﺪﻗﺎﻓ ﺑ ﺖﺑﻮﻃر
ﯿ ﺮﺘﺸ ي
ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﺛﺄﺗ ﯿ ﻠﮔﻮﻨﻣ ندوﺰﻓا ﺮ ﯿ
ﺮﺴ ﯾ ﺷ ﻪﺑ ﺪ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ نوﺪﺑ
هدرواﺮﻓ رد درآ ﺖﺑﻮﻃر ﻆﻔﺣ دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﺖﻬﺟ ود زا ﻦﺗﻮﻠﮔ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . زا ﯾ ﺠﻧز ﺮﺗﻻﺎﺑ ترﺪﻗ ﻮﺳ ﮏ ﯿ
ﺮﮕﺑآ هﺮ ﯾ لﻮﮑﻟﻮﻣ رد ﺰ
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺎﻤﺗ ﺎﺑ ﺪ ﯾ ﺑ ﻞ ﯿ ﮔراﺮﻗ ﻪﺑ ﺮﺘﺸ ﯿﺮ
ي ﻨﻏور زﺎﻓ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﯽ
ﺎﺑ
ﺤﻄﺳ ﺶﺸﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﯽ
ﺶﺨﭘ ، ﺬﭘ ﯾﺮ ي دﻮﺒﻬﺑ ار ﻦﻏور طﻼﺘﺧا و
ﻣ ﯽ ﺪﺸﺨﺑ . اﯾ ا ﺎﺑ ﺮﻣا ﻦ ﯾ
ﺸﺷﻮﭘ دﺎﺠ ﯽ ور ﺮﺑ ي ﺐﺟﻮﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ
٢٢٨
ﻃ نآ جوﺮﺧ زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ و ﺖﺑﻮﻃر ندﺮﮐ رﻮﺼﺤﻣ ﯽ
اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ
ﻣ ﺖﺨﭘ ﯽ دﻮﺷ . ﻮﺳ زا ي د ﯾ هوﺮﮔ ﺮﮕ ﺎﻫ ي ﺠﻧز ﺖﺳوﺪﺑآ ﯿ
هﺮ
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ا ﺎﺑ ﺮ ﯾ ﻓﺮﻇ ،دازآ بآ ﺎﺑ لﺎﺼﺗا دﺎﺠ ﯿ
راﺪﻬﮕﻧ ﺖ ي ار بآ اﺰﻓا
ﯾ ﺮﺛا دﻮﺧ ﻪﺑﻮﻧ ﻪﺑ و هداد ﺶ ﮔﺪﻧرادزﺎﺑ
ﯽ ﺖﺑﻮﻃر ﺶﻫﺎﮐ رد
ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ ﺪﻫد ] 31 .[
Table 2The effect of quinoa and monoglyceride emulsifier on moisture, specific volume and firmnesof gluten-free cookie.
Firmness (N) Specific volume
(ml/g) Moisture (%)
Emulsifier (%) Quinoa Flour (%)
Treatments
45.35±0.35cde 0.67±0.12bc
1.21±0.03de 0
0 1
41.34±1.29ef 0.88±0.16ab
1.24±0.05de 0.5
0 2
40.68±1.12ef 0.71±0.13bc
1.28±0.02bcde 1
0 3
44.42±1.08cde 0.87±0.00ab
1.15±0.01e 0
25 4
31.37±1.02g 0.98±0.16a
1.26±0.05cde 0.5
25 5
41.64±0.44ef 0.81±0.08b
1.38±0.01abcde 1
25 6
44.15±0.42cde 0.73±0.12bc
1.22±0.02cde 0
50 7
36.66±0.54fg 0.75±0.11bc
1.41±0.04abcde 0.5
50 8
40.90±2.63ef 0.67±0.04bc
1.47±0.01abc 1
50 9
55.72±2.19b 0.57±0.04c
1.24±0.03cde 0
75 10
48.94±2.03bcd 0.74±0.30bc
1.44±0.1abcd 0.5
75 11
48.73±2.06bcd 0.66±0.08bc
1.53±0.04ab 1
75 12
71.35±1.61a 0.44±0.04d
1.29±0.01bcde 0
100 13
68.44±3.50a 0.57±0.16c
1.47±0.05abc 0.5
100 14
51.08±1.86bc 0.45±0.02d
1.59±0.01a 1
100 15
Different lettersin each column represent significant difference from one another (p<0.05).
3 - 3 - صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ
لوﺪﺟ 2 نﺎﺸﻧ ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ هﺪﻨﻫد ﯿﺮ
ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي نوﺪﺑ
ﺖﺳا ﻦﺗﻮﻠﮔ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ داد نﺎﺸﻧ ﺶﺨﺑ ﻦ ي
25 ﺪﺻرد
ﮐ درآ ﯿ و اﻮﻨ 5/
0 ﻮﻣا ﺪﺻرد ﺴﻟ
ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺑ زا ﺪ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ و ﻦ
وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي 100 ﮐ درآ ﯿ اﻮﻨ ) ﺴﻟﻮﻣا ﺪﻗﺎﻓ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾﺪ ( و
وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي
100 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
و اﻮﻨ 1 ﺴﻟﻮﻣا ﺪﺻرد ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺮ
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺮﺘﻤﮐ زا ﺪ ﯾ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﻦ .
ﺘﮕﻟا ﯽ
نارﺎﮑﻤﻫ و )
2014 ( ﻤﻫ رد ﯿ ﺮﺗﺎﭘ ﺎﺘﺳار ﻦ ﯾ
ﺸ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎ
) 2018 ( ﻠﺴﻧ و ﯿ ﺎﻬ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2018 ( ﮐ درآ رﻮﻀﺣ ﯿ
ﻪﺑ اﻮﻨ
ﺗﺮﺗ ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺐ ﯿ
ﻓﺎﻣ نﻮ ﯿ ﮐ و ﻦ ﯿ ﻠﻣﺎﻋ ار ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﮏ ﯽ
ﺮﺑ
اﺰﻓا ﯾ ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﻢﺠﺣ ﺶ ]
14 و 32 .[
اﯾ ﻟﺎﺣ رد ﻦ ﯽ ﻪﮐ ﺖﺳا
نارﺎﮑﻤﻫ ﻮﺗﺎﮐرﻮﺗ )
2016 ( ﺎﻬﻨﺗ رﻮﻀﺣ 25
ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
رد اﻮﻨ
ﻠﻣﺎﻋ ار ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ نﺎﻧ لﻮﻣﺮﻓ ﯽ
اﺰﻓا ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﯾ
ﻢﺠﺣ ﺶ
ﺰﻓا و ﺪﻨﺘﺴﻧاد ا زا ﺮﺗﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ ندو
ﯾ ﻫ درآ ﻦ ﯿ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﺛا ﻪﻧﻮﮕﭽ
ﻪﻈﺣﻼﻣ ا ي ا نﺎﻧ ﻢﺠﺣ ﺮﺑ ﯾ
دﻮﻤﻨﻧ دﺎﺠ .
ا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ﯾ
ﻦ
ﮐ درآ فﺮﺼﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﯿ
هدرواﺮﻓ رد اﻮﻨ ﺎﻫ
ي اﻮﻧﺎﻧ ﯾ ﯽ
ﺘﺳرد ﻪﺑ ﯽ و ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ،دﻮﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺘﻓﺎﺑ ﯽ ﻢﺠﺣ و
ﻟﻮﺗ هدرواﺮﻓ ﯿ
ﺪ ي ﻤﻧ لﺰﻨﺗ ﯽ ﯾ ﻟد ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺪﺑﺎ ﯿ
اﺰﻓا ﻞ ﯾ ﻣ ﺶ ﯿ ناﺰ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﻠﮔ ﺎﻔﻟآ ﺖ ﯿ
زﻮﮑ ﯾ ﺘﻧ رد زاﺪ ﯿ
ﮐ درآ ندوﺰﻓا ﻪﺠ ﯿ
ﻪﺑ اﻮﻨ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ
ﯿ ﻟوا نﻮ ﯿ ﺎﻬﻧ هدرواﺮﻓ ﻢﺠﺣ ،ﻪ ﯾ
ﯽ اﺰﻓا ﯾ ﻣ ﺶ ﯽ ﯾ ﺖﻓﺎﺑ و ﺪﺑﺎ
مﺮﻧ نآ و ﺮﺗ ﯾ ﺖﺧاﻮﻨﮑ ﻣ ﺮﺗ ﯽ دﻮﺷ ] 33 .[
ﻐﺗ ﯿﯿ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻢﺠﺣ ﻪﺼﺧﺎﺷ رد تاﺮ ﯾ
ﮑ ﯽ ﺪﻨﭼ زا ﯾ ﺎﺑ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦ
ﻤﻫا ﯿ هدرواﺮﻓ رد ﻻﺎﺑ ﺖ ﺎﻫ
ي ﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽ دﻮﺷ . ﻤﻫا ﯿ ا ﺖ ﯾ رﺎﭘ ﻦ ﺮﺘﻣا
ﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯿ
ﺮﻫﺎﻇ تﺎ ي ﻤﻫا ، ﯿ ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖ ﯽ
و ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺑ
ﺎﻬﻧ هدرواﺮﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯾ
ﯽ دراد . ﮐﺮﺗ ﯿ ﻈﻧ ﺢﻄﺳ رد لﺎﻌﻓ تﺎﺒ ﯿ
ﺮ
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﻟد ﻪﺑ ﺎﻫﺮ ﯿ اﺰﻓا ﺮﺛا ﻞ ﯾ ﺸ ﯽ ﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ ﺖ ي ﺖﺑﻮﻃر
ﺗاذ ﯽ ﺳ رد ﯿ ﻢﺘﺴ ) درآ ﺖﺑﻮﻃر (
ﯾ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ بآ ﺎ ﯿ
مﺪﻋ و نﻮ
ﮔدﺮﺸﻓ ﯽ اﺮﻓا ﺮﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﯾ
ﺪﻧراد ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻢﺠﺣ ﺶ ]
34 [ ﻪﮐ
ﺴﻟﻮﻣا ﺖﺒﺜﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺢﻄﺳ رد ﺪ 5/
0 ﺮﺑ ﺪﺻرد
اﺰﻓا ﯾ ﺷ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﺶ ﯿﺮ
ﯾﻨ ﯽ ﻫاﻮﮔ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯽ
ا ﺮﺑ ﯾ ﻦ
ﺖﺳا ﺮﻣا . ﻮﺳ زا ي د ﯾ ﺎﺘﻧ ﺮﮕ ﯾ ﻢﺠﺣ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞ
ﺷ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي وﺎﺣ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ي
حﻮﻄﺳ 1 ﺴﻟﻮﻣا ﺪﺻرد ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺮ
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺪ ) ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾ فﺮﺼﻣ ﺢﻄﺳ ﻦ (
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ
ي
وﺎﺣ ي ﻣ ﺢﻄﺳ ﯿﻧﺎ ﯽ ) ﺢﻄﺳ 5/
0 ﺪﺻرد ( هﺪﺷ ﻢﺠﺣ ﺶﻫﺎﮐ رﺎﭼد
ﺖﺳا . رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻌﺑ زا ي
ﺤﻄﺳ لﺎﻌﻓ داﻮﻣ ﯽ
ﮐﺮﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯿ
تﺎﺒ
ﻔﻣآ ﯽ ﻓﯿ هوﺮﮔ زا ﻞ ﺎﻫ ي ﻫ ﯿ ﺑﻮﻓورﺪ ﯿ هوﺮﮔ و ﻪﻟﺎﺒﻧد ﺶﻘﻧ ﻪﮐ ﮏ ﺎﻫ
ي
ﻫﯿ ﻓورﺪ ﯿﻠﯿ ﺠﻧز رد ار ﺮﺳ ﺶﻘﻧ ﻪﮐ ﮏ ﯿ
ﻫ هﺮ ﯿ ﻨﺑﺮﮐورﺪ ﯽ ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺮ
اﯾ ﻣ ﺎﻔ ﯽ ﮑﺸﺗ ،ﺪﻨﮐ ﯿ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞ ا دﻮﺟو .
ﯾ ﺒﻃ ﻦ ﯿﻌ رد ﻪﻧﺎﮔود ﺖ
ﺠﻧز رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯿ
هﺮ ا ي ا ﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ ﺻﻮﺼﺧ تﺎﺒ ﯿ
دﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ تﺎ ي
ﻪﺑ
٢٢٩
ﻣ نآ ﯽ ﺪﻫد . ﺠﻧز ﻪﭼ ﺮﻫ ﯿ
ﻫ هﺮ ﯿ ﻨﺑﺮﮐورﺪ ﯽ ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﺪﻨﻠﺑ ﺮ
ﺎﻤﺗ ﯾ ﺑ كﺮﺘﺸﻣ ﺢﻄﺳ رد بﺬﺟ ﻪﺑ ﻞ ﯿ
ﻣ ﺮﺘﺸ ﯽ ا ﻪﮐ دﻮﺷ ﯾ رد ﺮﻣا ﻦ
ﺤﻄﺳ ﺶﺸﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﯽ
ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ ]
35 .[
ﺴﻟﻮﻣا ندوﺰﻓا ﯿ
ﺎﻔ ﯾﺮ رد ﺎﻫ
هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي ﺎﭘ ﺮﺑ ﺖﺨﭘ ﯾ
رﻮﺷ ﻪ ﻨﺗﯿ ﮓﻨ ﺎﻫ ) ﻈﻧ ﯿ ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي
ﻟﻮﺗ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﯿ
ﺪ ي ا رد ﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ (
ﺛﺄﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﯿ راﺬﮔﺮ ي ﺮﺑ
وﯾ زﻮﮑﺴ ﯾ ﻤﺧ ﻪﺘ ﯿ ﻣ ﺮ ﯽ دﻮﺷ . اﯾ ﺛﺄﺗ ﻦ ﯿ راﺬﮔﺮ ي ﺘﻧ رد ﯿ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺠ
ﺤﻄﺳ ﺶﺸﮐ ﯽ
ﻨﺗرﻮﺷ ﯿ رد هﺪﻨﻫدرﺎﺘﺧﺎﺳ ءﺰﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﮓﻨ
ﺳ ﯿ ﺖﺳﺎﻣ ﻢﺘﺴ .
ا زا ﯾ اﺰﻓا ور ﻦ ﯾ ﺴﻟﻮﻣا ﺢﻄﺳ ﺶ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺳ رد ﺮ ﯿ ﺎﺑ ﻢﺘﺴ
ﺤﻄﺳ ﺶﺸﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﯽ
ﺑ ﻪﺑ ﯿ دﺎﻘﻣ زا ﺶ ﯾ
ﻬﺑ ﺮ ﯿ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻨ
ﻤﺧ ماﻮﻗ ﯿ ﻌﻀﺗ نآ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ و ﺮ ﯿ
ﻢﺠﺣ رد ﺶﻫﺎﮐ و رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻒ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻣ ﺖﺨﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﻫ ﯽ
ﺎﺘﻧ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯾ
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞ
ﻫاﻮﮔ ﯽ ا ﺮﺑ ﯾ ﺖﺳا ﺮﻣا ﻦ .
نارﺎﮑﻤﻫ ﻮﻠﻣرآ )
2022 ( زا
ﺑﯿ ﺴﻟﻮﻣاﻮ ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺑ و ﺮ ﯿ ﻟﻮﺗ ﺖﻧﺎﺘﮐﺎﻓرﻮﺳﻮ ﯿ
ﺷ زا هﺪﺷ ﺪ ﯿ
ﻤﺨﺗ ﺮ ﯿ هﺪﺷ ﺮ
ﻣﻮﺑ ﯽ ) ﺪﻨﭘ ﯾ ماﺪ ( ﻤﺧ لﻮﻣﺮﻓ رد ﯿ
ﺷ نﺎﻧ ﺮ ﯿ ﺪﻧدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا لﺎﻣﺮ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ و داد نﺎﺸﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ ﯾ
زﻮﮑﺴ ﯾ ﻤﺧ ﻪﺘ ﯿ ﺘﺨﺳ و ﺮ ﯽ هدرواﺮﻓ
ﺎﻬﻧ ﯾ ﯽ ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽ
ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ا ﻪﮐ ﺖﻓﺎ ﯾ ا رد ﺮﻣا ﻦ ﯾ
دﺎﺠ
ﭘ ﺖﻓﺎﺑ ﯿ ﻪﺘﺳﻮ اﺰﻓا و نﺎﻧ ﺮﺗ ﯾ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺶ ﺎﻫ
ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي رد
ﺎﻘﻣ ﯾ دﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴ ]
36 .[
ﯾ نارﺎﮑﻤﻫ و نﺎﻧﺎ )
2020 (
ﻟﻮﻣا زا ﺴ ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺎﻫﺮ ي ﺴﻟ ﯿﺘﯿ ﻮﺳ ﻦ ﯾ ﺪﺳ ،ﺎ ﯾ ﺋورﺎﺌﺘﺳا ﻢ ﯿ ﻞ 2 - ﺘﮐﻻ ﯿ ،تﻼ
ﺎﻫﺮﺘﺳا ي د ي ﺘﺳا ﯿ ﻞ رﺎﺗرﺎﺗ ﯾ ﻠﮔﻮﻧﻮﻣ و ﮏ ﯿ
ﺮﺴ ﯾ ﻨﻏ ﺰﭘرﺎﺨﺑ نﺎﻧ رد ﺪ ﯽ
ﺳ زا هﺪﺷ ﯿ
ﺐ ﻣز ﯿﻨ ﯽ ﺪﻧدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺎﺘﻧ ﯾ ندوﺰﻓا داد نﺎﺸﻧ ﺞ
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﻤﺧ مﺎﮑﺤﺘﺳا نﺎﻧ لﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ ﺮ ﯿ
ﺻﺎﺧ و ﺮ ﯿ
ﺖ
وﯾ ﺘﺳﻻاﻮﮑﺴ ﯿ اﺰﻓا ار نآ ﮏ ﯾ
ﺶ ﯾ ا ﻪﮐ ﺖﻓﺎ ﯾ ﺰﻓا ﺎﺑ ﺮﻣا ﻦ اﯾ
ﺶ
ﻓﺮﻇ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ ﺖ ي
ﻃ زﺎﮔ ﯽ اﺮﻓ ﯾ ﻤﺨﺗ ﺪﻨ ﯿ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﺨﭘ و ﺮ
اﺰﻓا ﯾ ﺪﺷ نﺎﻧ ﻢﺠﺣ ﺶ ]
37 .[
3 - 4 - ﺖﻓﺎﺑ
لوﺪﺟ 2 نﺎﺸﻧ ﺘﻔﺳ هﺪﻨﻫد ﯽ
ﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﺑ ﯿﺮ
ﯾﻨ ﯽ ﺎﻫ ي نوﺪﺑ
ﺖﺳا ﻦﺗﻮﻠﮔ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ داد نﺎﺸﻧ ﺶﺨﺑ ﻦ ي
25 ﺪﺻرد
ﮐ درآ ﯿ و اﻮﻨ 5/
0 ﺴﻟﻮﻣا ﺪﺻرد ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺮﺘﻤﮐ زا ﺪ ﯾ و ﻦ
وﺎﺣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ي
100 ﮐ درآ ﺪﺻرد ﯿ
اﻮﻨ ) ﺴﻟﻮﻣا ﺪﻗﺎﻓ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺮ
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾﺪ ( ﺑ زا ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﺘﻔﺳ ﻦ ﯽ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﻓﺎﺑ .
و نﺎﺟ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2018 ( ﮐ درآ زا ﯿ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد اﻮﻨ ﯿ
نوﺪﺑ ﻪﭼﻮﻠﮐ نﻮ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﺗﻮﻠﮔ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ درآ دﺮﺑرﺎﮐ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ
ﮐﯿ زا ﺮﺘﻤﮐ حﻮﻄﺳ رد اﻮﻨ 50
ﺖﻓﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﺻرد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻟﻮﺗ ﯿ ﺪ ي ﺪﺷ .ا ﯾ رﻮﻀﺣ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻦ
ﮐ درآ ﯿ ﺶﺨﭘ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ ﻪﭼﻮﻠﮐ لﻮﻣﺮﻓ رد اﻮﻨ ﺬﭘ
ﯾﺮ ي و ﺮﮑﺷ
ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﻦﻏور ﯿ
اﺰﻓا ار نﻮ ﯾ ﺘﻔﺳ نآ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ و داد ﺶ ﯽ
ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﯾ
ﺖﻓﺎ ] 38 .[
ﻣﯿ ﺋﻮﻧاوﻮﻠ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ ﻮﮑ )
2014 (
ﺘﻧ رد ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﯿ
ﺎﺟ ﻪﺠ ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ ﮐ ﺎﺑ مﺪﻨﮔ درآ ﯿ
ﻣ اﻮﻨ ﯿ ناﺰ
ﺗوﺮﭘ ﺌﯿ ﻓ ،ﻦ ﯿ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻏور راﺪﻘﻣ و مﺎﺧ ﺮﺒ )
ﺎﺑ نﺎﻧ
100 مﺪﻨﮔ درآ ﺪﺻرد (
اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ . اﯾ رد ﺪﺷ ﺐﺒﺳ ﺮﻣا ﻦ
ﺑ حﻮﻄﺳ ﯿ زا ﺶ 50 ﺎﺟ ﺪﺻرد ﯾ ﺰﮕ ﯾﻨ ﯽ اﺰﻓا ﯾ ﻄﺧ ﺶ ﯽ ﺘﺨﺳ ﯽ ﺰﻐﻣ
دﻮﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ نآ مﺎﮑﺤﺘﺳا و نﺎﻧ ]
39 .[
ﻮﺳ زا ي د ﯾ ﺎﺘﻧ ﺮﮕ ﯾ ﺞ
ﺴﻟﻮﻣا ﺖﺒﺜﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺒﻬﺑ ﺮﺑ ﺪ دﻮ
داد نﺎﺸﻧ ار ﺖﻓﺎﺑ .
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻈﻧ ﺢﻄﺳ رد لﺎﻌﻓ تﺎﺒ ﯿ
ﺴﻟﻮﻣا ﺮ ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﺎﻫﺮ
ﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﯿ
ﮔراﺮﻗ رد ﺖ ﯿﺮ
ي كﺮﺘﺸﻣ ﻞﺼﻓ رد 2
ﻏ زﺎﻓ ﯿ ﻞﺑﺎﻗﺮ
ﺻﻮﺼﺧ دﻮﺒﻬﺑ و جاﺰﺘﻧا ﯿ
رﺎﺘﺧﺎﺳ تﺎ ي
ا ﺎﺑ ﯾ ﻢﻫﺮﺑ دﺎﺠ ﺎﺑ ﺶﻨﮐ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺮﺗﺎﻣ رد ﺮﺿﺎﺣ تﺎﺒ ﯾ
اﺬﻏ ﺲﮑ ﯾ ﯽ ا ﺐﺟﻮﻣ ﯾ ﺻﻮﺼﺧ دﺎﺠ ﯿ
تﺎ
اﺮﮕﻠﻤﻋ ﯾ ﯽ ﻣ ﯽ ددﺮﮔ . ﺘﻔﺳ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽ ا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻠﺻ ﯽ ﺮﺗ ﯾ ﺺﺧﺎﺷ ﻦ
ﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﯿ
رﺎ ي ﺮﺗﺎﻣ زا ﯾ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺲﮑ ي
ﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽ دﻮﺷ .
ﺶﺨﺑ رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﺎﻫ
ي ﭘ ﯿ ﺸ ﯿ ﺴﻟﻮﻣا رﻮﻀﺣ ،ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻦ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺮ
ﻠﮔﻮﻨﻣ ﯿ ﺮﺴ ﯾ ﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﺪ ﯿ
ﺷ نﻮ ﯿﺮ ﯾﻨ ﯽ ﻆﻔﺣ ﺐﺟﻮﻣ ﻦﺗﻮﻠﮔ نوﺪﺑ
آﺮﻓ زا ﺲﭘ هدرواﺮﻓ ﺖﺑﻮﻃر ﯾ
ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﺨﭘ ﺪﻨ
) ﺴﻟﻮﻣا ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﻠﮔﻮﻨﻣ ﺮ ﯿ ﺮﺴ ﯾﺪ ( ﺪﺷ . رد ﺖﺑﻮﻃر ﻆﻔﺣ
ﮔدﺮﺸﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯽ
ﻣ ﯿ ﺻﻮﺼﺧ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ تارذ نﺎ ﯿ
تﺎ
ﺘﻓﺎﺑ ﯽ ﺘﻔﺳ ﺶﻫﺎﮐ و ﯽ
ﻣ هدرواﺮﻓ ﯽ دﻮﺷ . ﻮﺳ زا ي د ﯾ ﻢﻫﺮﺑ ﺮﮕ ﺶﻨﮐ
ﻣﯿ ﺴﻟﻮﻣا و ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ نﺎ ﯿ
ﺎﻔ ﯾ ﺻﻮﺼﺧ دﻮﺒﻬﺑ رد ﺮ ﯿ
ﺘﻓﺎﺑ تﺎ ﯽ
هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻘﻧ ﺖﺨﭘ ﯽ
دراد ] 40 .[
لﻮﻧاﺮﮔ ﺎﻫ ي
ﻣآ ءﺰﺟ زا ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﯿ
ﺘﮑﭘ ﻮﻠ ﯿ و ﻦ ﻣآ ﯿ رﺎﺘﺧﺎﺳرد زﻮﻠ ي
ﺮﮐ ﯾ ﻟﺎﺘﺴ ﯽ رد
مﺮﻓ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ β .
ﺼﺨﺸﻣ تراﺮﺣ لﺎﻤﻋا ترﻮﺻ رد ﯽ
ﭘ نﺪﺷ ﻪﺘﺴﮑﺷ ﺎﺑ،ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ رﺎﺘﺧﺎﺳﺮﺑ ﯿ
ﺪﻧﻮ ﺎﻫ ي ﻫ ﯿ ﻧژورﺪ ﯽ نورد
ﻟﻮﻧاﺮﮔ ﯽ ﺮﮑﻣﺮﻓ ﻪﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ ، ﯾ
ﻟﺎﺘﺴ ﯽ ﻐﺗﺎﻔﻟآ ﯿﯿ ﻣ ﺮ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﻫﺎﻣ ﯿ ﺖ
ﺮﮐ ﯾ ﻟﺎﺘﺴ ﯽ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﯾﮑ ﯽ ﻌﺗ زا ﯿﯿ ﻦ هﺪﻨﻨﮐ ﺮﺗ ﯾ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦ ي
ﺘﻓﺎﺑ ﯽ رد
هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي ﺖﺳا ﺖﺨﭘ .
رﺪﺗ نﺪﺷ ﺖﻔﺳ ﯾ
ﺠ ﯽ ﺳ ﯿ ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ي
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ا ي ﻧآ ترﻮﺻ ﻪﺑ نﺪﺷ دﺮﺳ ﺮﺛا رد ﯽ
آﺮﻓ زا ﺲﭘ و ﯾ
ﺪﻨ
ﺗراﺮﺣ ﯽ ﻣ ترﻮﺻ ﯽ ﺬﭘ ﯾ دﺮ .ا ﯾ ﻐﺗ ﻦ ﯿﯿ ﻫﺎﻣ ﺮ ﯿ ءﺰﺟ ﻪﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﺖ
ﻣآ ﯿ زﻮﻠ ي ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ .
ﻣآ رﺎﺘﺧﺎﺳ تراﺮﺣ ﺮﺛا رد ﯿ
ﻪﺑ زﻮﻠ
ﭘرﺎﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯿ
ﭽ ﯽ ) ﻠﻫ ﯿ ﺲﮑ ( ﻐﺗ ﯿﯿ ﻣ ﺮ ﯽ ﺪﻨﮐ . رﻮﻀﺣ رد
ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ د ﺎﻫﺮ ﺳ ر ﯿ وﺎﺣ ﻢﺘﺴ ي ﮐﺮﺗ ﯿ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ تﺎﺒ ا
ي ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ،
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ - ﺴﻟﻮﻣا ﯿ ﺎﻔ ﯾ ﮔراﺮﻗ ﺎﺑ ﺮ ﯿﺮ ي ﺠﻧز ﯿ ﻫ هﺮ ﯿ ﻨﺑﺮﮐورﺪ ﯽ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد
ﭘرﺎﻣ ﯿ ﻣآ ﭻ ﯿ ﮑﺸﺗ زﻮﻠ ﯿ ﻣ ﻞ ﯽ دﻮﺷ . ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ ﺎﻫ ي ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ
اﯾ ﺎﻀﻓ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ دﺎﺠ ﯾ
ﯽ ﻞﮑﺷ مﺪﻋ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﮔ
ﯿﺮ ي ﻣ تﻻﺎﺼﺗا ﯿ
نﺎ
رﺎﺘﺧﺎﺳ ي ﺘﻧ رد و ﯿ ﺘﻔﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺠ ﯽ
ﻣ ﺖﺨﭘ هدرواﺮﻓ رد ﯽ
ددﺮﮔ
] 41 .[
