ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﮔﮋﯾو
ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﺎﯾﻮﺘﺳا هرﺎﺼﻋ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
و ﯽﺸﺷﺎﭘ ﻪﺑ نآ دﺮﺑرﺎﮐ
ﻪﺋﻮﻟآ ﻪﻟژ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﺮﮑﺷ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ارو
هوﺎﮐ ﺎﻤﯿﺷ ﮏﻧﻮﻫﺎﻣ ﯽﻗدﺎﺻ ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ ،
12
يﺪﻨﺑاﺮﺳ رﺎﯾﺎﺸﺧ ،
ﯽﻠﯿﺋاﺮﮔ ﺐﻨﯾز ،
3،
4داﮋﻧ ﻢﺳﺎﻗ ﻢﯿﻈﻋ
5
1 - ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ﺪﺷرا
نﺎﮔﺮﮔ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ
2 - نﺎﮔﺮﮔ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔرﺎﯿﺸﻧاد
3 - ﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،يﺮﺘﮐد ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد نﺎﮔﺮﮔ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎ
4 - ﺶﻧاد ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ نﺎﮔﺮﮔ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﺪﺷرا
5 - نﺎﮔﺮﮔ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻫﺎﯿﮔ تاﺪﯿﻟﻮﺗ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد
) رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 17 / 10 / 96 رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 31 / 02 / 97 (
هﺪﯿﮑﭼ
ﯽﮔﮋﯾو ،ﺪﻨﯾآﺮﻓ هدزﺎﺑ ﺮﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺑﺎﯾزرا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا فﺪﻫ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ
ﻪﺑ هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﺎﯾﻮﺘﺳا هرﺎﺼﻋ ردﻮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳﺰﯾر و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ -
دﻮﺑ ﯽﺸﺷﺎﭘ شور .
ردﻮﭘ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺎﯾﻮﺘﺳا يﺎﻫ
زرﺎﮐﺎﺳ ﺎﺑ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﺎﺑ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
ﺺﺧﺎﺷ و ﯽﺘﻓ ﻪﺋﻮﻟآ ﻪﻟژ ﯽﺴﺣ يﺎﻫ
ارو
ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺳرﺮﺑ .
ﮏﺸﺧ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻏ ﻪﺳ رد ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ
ﺖﻈﻠ 10 ، 20 و 30 ﯽﻧزو ﺪﺻرد -
ﯽﻤﺠﺣ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﺲﭙﺳ 25 ، 50 و 75
ﻪﺋﻮﻟآ ﻪﻟژ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد دﻮﺟﻮﻣ زرﺎﮐﺎﺳ زا ﺪﺻرد ﺎﺑ ارو
25 /0 ، 50 /0 و 75 /0 ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺎﯾﻮﺘﺳا يﺎﻫردﻮﭘ زا ﺪﺻرد ﺪﯾدﺮﮔ
. ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ هدزﺎﺑ )
73 / 47 ﺪﺻرد ( رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 10
% دﻮﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ .
ردﻮﭘ ﯽﮕﺑﻮﻃﺮﻟا بذﺎﺟ و ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ ،ﻞﻣﺎﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ .
ﯽﮔﮋﯾو ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ
،ﯽﻌﻗاو ﻪﺘﯿﺴﻧاد ،هرذ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ،هدﻮﺗ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ لﻼﺤﻧا
ﻢﻧ و يﺮﯾﺬﭘ ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ
ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﻣﺎﺣ .
ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾا ﻪﺑ ﺎﻫ هدوﺪﺤﻣ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ g/ml
46 /0 39– /0 ، 57g/ml /0 42– /0 ، 55g/ml /1 42– /1 ، 30 / 92 10– / 89
% ، 52 / 27 39– / 15
ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﯿﻧﺎﺛ .
نﺎﯾﺮﺟ رﺎﺘﻓر ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ
دﻮﺒﻬﺑ ﻞﻣﺎﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎﻫ دﺮﮐ اﺪﯿﭘ
. ،ﯽﻧوﺮﺘﮑﻟا پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
گرﺰﺑ تارذ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺰﯿﻧ ﻞﻣﺎﺣ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﯾدﺮﮔ ﻢﻈﻨﻣﺎﻧ لﺎﮑﺷا و هﺪﯿﮐوﺮﭼ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﺮﺗ
. ﻪﻟژ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﻫ
اﺰﻓا ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا و ﺲﯿﺳﺮﻨﯿﺳ ،ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ ،ﺎﯾﻮﺘﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﯽﻟﺎﺣ رد ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾ
و مﺎﮑﺤﺘﺳا ،ﺲﮑﯾﺮﺑ راﺪﻘﻣ زا ﻪﮐ ﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﮐ pH
.
رﺎﻤﯿﺗ يوﺎﺣ يﺎﻫ 25
/0 و 50 /0 ردﻮﭘ زا ﺪﺻرد 10
يوﺎﺣرﺎﻤﯿﺗ و ﺎﯾﻮﺘﺳا ﺪﺻرد 25
/0 ردﻮﭘ زا ﺪﺻرد 20
ﺎﯾﻮﺘﺳا ﺪﺻرد
، ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺴﺣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﻈﻧ زا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﻤﻧ ﺎﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ توﺎﻔﺗ و ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ شﺮﯾﺬﭘ زا ﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮ .
ﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو :
،ﯽﺸﺷﺎﭘ ﻦﮐ ﮏﺸﺧ
،ﺎﯾﻮﺘﺳا ،ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ
،ﯽﻌﯿﺒﻃ هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻪﻟژ
ﻪﺋﻮﻟآ ارو
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
:
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
هﺪﻋو نﺎﯿﻣ و ﺮﺳد عاﻮﻧا زا ﻪﻟژ ﯽﻣ ﺎﯿﻧد رد ﺞﯾار يﺎﻫ
ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ زا
ﯽﻣ نآ هﺪﻨﻫد ﻞﯿﮑﺸﺗ ﯽﻠﺻا ياﺰﺟا و ﻦﯿﺗﻻژ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﺮﮑﺷ هرﺎﺷا
دﻮﻤﻧ . ﺶﻘﻧ ﺮﮑﺷ ا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺳد ﻦﯾا رد ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻪﺒﻨﺟ ز
و
ﺖﻓﺎﺑ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﯽﻣ نآ
ﺪﺷﺎﺑ . ،ﺮﯾﺬﭙﻟد ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻢﻌﻃ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺮﮑﺷ
بﻮﻠﻄﻣ زا نآ يﻻﺎﺑ ﯽﯾاز يژﺮﻧا و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﻤﯿﻗ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻦﯾﺮﺗ
هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﻌﻨﺻ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﮐ ،ﺪﺷﺎﺑ
-
ﻋ هدروآﺮﻓ ﺖﻓﺎﺑ ﻞﯿﮑﺸﺗ رد هﺪﻨﻫد ﻢﺠﺣ ﻞﻣﺎﻋ ناﻮﻨ ﻦﯾﺮﯿﺷ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺶﻘﻧ ﺰﯿﻧ د ﯽﯾاﺰﺳ
درا . ﺎﻣا ﯽﺑ فﺮﺼﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺿراﻮﻋ نآ ﻪﯾور
ﻼﺘﺑا و نﻮﺧ ﺪﻨﻗ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا و ناﺪﻧد ﯽﮔﺪﯿﺳﻮﭘ ،نزو ﺶﯾاﺰﻓا دراد ﯽﭘ رد ار ﺖﺑﺎﯾد يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ .
ضراﻮﻋ ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
و ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻪﺑ مدﺮﻣ ﻪﺟﻮﺗ و ﯽﻫﺎﮔآ نوﺰﻓازور ﺶﯾاﺰﻓا ،بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ ياﺮﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﯽﺘﻣﻼﺳ ﺎﻋ ﯽﯾاز يﺮﻟﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ﺮﮑﺷ زا ير ﺮﺘﻤﮐ
ﻨﻣ ، ﻪﺟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠ
اﺬﻏ ﺖﻌﻨﺻ و ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ صﻮﺼﺧ رد
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻣ ﻦﯾﺮﯿﺷ تﻻﻮﺼﺤ
ﺖﺳا هﺪﺷ يﺮﻟﺎﮐ ﻢﮐ 1،2]
.[ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺰﯿﻧ
رد
هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﺎﺑ زرﺎﮐﺎﺳ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ صﻮﺼﺧ يﺮﻟﺎﮐ ﻢﮐ يﺎﻫ
ﺖﻟﺎﻣوﺰﯾا و زﻮﻟاﺮﮐﻮﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ 3]
ﻮﺘﻟﺎﻣ و زوﺮﺘﺴﮐد ﯽﻠﭘ ،[
ﺴﮐد ﺘ ﻦﯾﺮ 4] زﻮﺘﮐوﺮﻓﻮﮕﯿﻟا و لوﺮﺘﯾرا ،[ 5]
ﺎﯾﻮﺘﺳا ،[ 8] و 7 و 6 ،[
زﻮﺘﮐوﺮﻓ ،لﻮﺘﯿﻧﺎﻣ ،لﻮﺘﯿﺑرﻮﺳ 9]
،[ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
ﻦﯿﺑ رد
هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯾﺮﯿﺷ يﺮﻟﺎﮐ ﻢﮐ يﺎﻫ
،ﺮﮑﺷ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺪﻨﻗ
ﺎﯾﻮﺘﺳا ﯽﻨﯾﺮﯿﺷ ﺎﺑ 300
و ﺮﺘﻤﮐ يﺮﻟﺎﮐ ،زرﺎﮐﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﺑاﺮﺑ
،ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﻤﺴﯾﻼﮔ ﺲﯾﺪﻧا ﻌﯿﺒﻃ هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯾﺮﯿﺷ
ﯽ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ زا ﻪﮐ
گﺮﺑ هﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﺎﯾﻮﺘﺳا ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﯾآ
. ﻦﯾا ﯽﻣﻮﺑ هﺎﯿﮔ يﺎﻫرﻮﺸﮐ
ﯽﻣ ﻞﯾزﺮﺑ و ﻪﺋﻮﮔارﺎﭘ و ﺎﭘورا ، ﺎﯿﺳآ طﺎﻘﻧ ﯽﻀﻌﺑ رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻣ ﺖﺸﮐ ﺰﯿﻧ ادﺎﻧﺎﮐ ددﺮﮔ
10] .[ ﺎﯾﻮﺘﺳا ﻞﯾﻮﺘﺳا ﻦﯾﺪﻨﭼ ياراد
ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺪﯾزﻮﮑﯿﻠﮔ موﺎﻘﻣ
ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ تراﺮﺣ ﻪﺑ ﯽﻨﯾﺮﯿﺷ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﯽﻣ نآ ﺪﻧدﺮﮔ ﺎﻣا ، ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﻢﻌﻃ و ﺮﻄﻋ ﻞﯿﻓوﺮﭘ و ﯽﻨﯾﺮﯿﺷ تﺪﺷ
ﻠﻏ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻈ
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻂﯿﺤﻣ و ﺖ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ﻦﯾﺮﯿﺷ ترﺪﻗ ﻪﻧﻮﮔ
ﺎﯾﻮﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﯾﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻣا ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ S. Rebaudiana
ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻪﻤﻫ زا ﺮﺗ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺪﻨﻗ يﺎﻫ ﺎﯾﻮﺘﺳا و ﻪﺘﺷاﺪﻧ بﺬﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،فﺮﺼﻣ زا ﺲﭘ
ﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﻤﻧ نﻮﺧ ﺪﻨﻗ ﺶﯾا
نارﺎﻤﯿﺑ ياﺮﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ، ﺪﻧﻮﺷ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﺘﺑﺎﯾد رد ار ﺮﮑﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ضراﻮﻋ و ﺖﺳا
دراﺪﻧ ﯽﭘ 11،12،13] .[
ﺮﯾﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﯾﻮﺘﺳا هرﺎﺼﻋ هرﺎﺼﻋ
ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﻦﺘﺷاد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
سﺎﺴﺣ و ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
، ﻪﺑ و هدﻮﺑ راﺪﯾﺎﭘﺎﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﮔﮋﯾو
ﻪﯾﺬﻐﺗ يﺎﻫ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ و يا
ﯽﻣ ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ ﺪﻫد
،
ﻢﻫ ﻦﯿﻨﭼ ﯽﻣ ﻦﯾﺮﯿﺷ ﻪﭼﺮﮔا ﺎﯾﻮﺘﺳا هرﺎﺼﻋ و گﺮﺑ ﺲﭘ ﺎﻣا ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﺰﯿﻧ ﯽﺨﻠﺗ هﺰﻣ دراد
زا ﻊﻧﺎﻣ ﻪﮐ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ
100 نآ ﺎﺑ ﺮﮑﺷ ﺪﺻرد
و ﺎﻬﻧآ يدﺎﺼﺘﻗا شﺮﯾﺬﭘ ﯽﻣ
دﻮﺷ 14] يرﺎﮑﻫار ﻪﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .[
ﺦﻠﺗ ﻢﻌﻃ ﺶﻫﺎﮐ و يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ دراد زﺎﯿﻧ نآ
.
شور يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﮐﺮﺗ ﻆﻔﺣ و يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ
تﺎﺒﯿ
ﯾاﺬﻏ داﻮﻣ رد رد دﻮﺟﻮﻣ لﺎﻌﻓ زا ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﯽﯾوراد و ﯽ
دﺮﺑرﺎﮐﺮﭘ شور ﻦﯾا ﻦﯾﺮﺗ ﺎﻫ
ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ
، ﻪﮐ
ﻪﺑ رد ﺪﺣاو تﺎﯿﻠﻤﻋ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ
ﻆﻔﺣ ﺖﻬﺟ رد ردﻮﭘ
و لﺎﻌﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ
هﺮﯿﺧذ رد ﺖﻟﻮﻬﺳ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ و يزﺎﺳ ﯽﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ
دﻮﺷ . زا ﻪﻠﻤﺟ ﺖﯾﺰﻣ يﺎﻫ
شور ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ دﺮﺑرﺎﮐ نﺎﮑﻣا ،ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻪﻨﯾﺰﻫ ،تاﺰﯿﻬﺠﺗ ندﻮﺑ سﺮﺘﺳد
ﺣ ﻞﻣﺎ ،ﯽﯾﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ يراﺪﯾﺎﭘ ،عﻮﻨﺘﻣ يﺎﻫ ﺐﯿﺳآ مﺪﻋ
ردﻮﭘ ﺖﯿﻔﯿﮐ نﺪﻧﺎﻣ ﺖﺑﺎﺛ ،تراﺮﺣ ﻪﺑ سﺎﺴﺣ داﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﺗراﺮﺣ ﻣ ،ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ لﻮﻃ رد دﺎﯾز هدزﺎﺑ و تﺎﯿﻠﻤﻋ ندﻮﺑ مواﺪ
) ﺶﯿﺑ
زا 25 ﺖﻋﺎﺳ ﺮﻫ رد ردﻮﭘ ﻦﺗ (
دﺮﮐ هرﺎﺷا 14]
. [ ﻪﺑ ﯽﻠﮐرﻮﻃ ﻦﯾا
ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ شور ﺶﻨﮐاو ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﺶﯾاﺰﻓا ،يﺮﯾﺬﭘ
رد دﻮﺟﻮﻣ ياﺰﺟا زا ﯽﻀﻌﺑ ﺦﻠﺗ ﻢﻌﻃ ﺶﻫﺎﮐ و يراﺪﯾﺎﭘ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ
ﯽﻣ ددﺮﮔ . ﻢﻬﻣ زا ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾﺮﺗ يﺎﻫ
ﻞﻣﺎﺣ دﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺎﻫ ﺖﯿﻟﻼﺣ ،ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ رد ه
ﯽﻣ بآ رد ﺎﻬﻧآ ﺐﺳﺎﻨﻣ
؛ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻣﺎﺣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
-
ﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ ﯽﻠﭘ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﺎﻫ
) ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ ،ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ،ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ (
،
ﺪﯿﭙﯿﻟ ﺎﻫ ) يد و ﻮﻧﻮﻣ ﺪﯾﺮﺴﯿﻠﮔ
ﺎﻫ ( ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ، ﺎﻫ ) ،ﻦﯿﺋزﺎﮐ ،ﻦﯿﺗﻻژ
ﺮﯿﻨﭘ بآ هﺮﺘﻧﺎﺴﻨﮐ (
دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا
، ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ
د ﺖﯿﺻﺎﺧ ندﻮﺑ اراد و ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو و ﻻﺎﺑ ﺖﯿﻟﻼﺣ ﻞﯿﻟ
يﺮﯾﺎﻔﯿﺴﻟﻮﻣا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﯽﻣ ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻞﯿﻬﺴﺗ -
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ددﺮﮔ هدﺮﺘﺴﮔ دﺮﺑرﺎﮐ
دراد يا 15] . [ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻪﭼﺮﮔا
ﯽﻣ نآ ﺐﯾﺎﻌﻣ زا ﻦﯾﺮﺘﺴﮐد ﻮﺘﻟﺎﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﺪﺷﺎﺑ
16] .[ ﻪﺸﯿﺷ لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻣد ﺎﻣا ﺮﺗﻻﺎﺑ يا
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نآ
ﻪﯿﻔﯿﺴﻟﻮﻣا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ زا ﻢﻠﯿﻓ ﻞﯿﮑﺸﺗ و ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ
يﺎﯾاﺰﻣ ﻪﻠﻤﺟ آ
ﺖﺳا ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ تﺎﻘﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ن .
ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ
،ﺎﯾاﺰﻣ ﻦﯾا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺶﻫوﮋﭘ
هدﺎﻔﺘﺳا صﻮﺼﺧ رد ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ﮏﺸﺧ رد ﯽﺸﺷﺎﭘ ﻦﮐ ﮏﺸﺧ زا ،سﺎﺴﺣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ندﺮﮐ
هرﺎﺼﻋ هﻮﯿﻤﺑآ و ﺎﻫ ﺎﻣﺮﺧ هﺮﯿﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ
17]
،[ يﺪﻨﻫ ﺮﺒﻤﺗ 18]
،[
ﻮﻟﺎﺒﻟآ بآ 19]
يرﺎﻣزر ﻦﻏور ،[ 20]
ﯽﻫﺎﻣ ﻦﻏور ،[ 21]
،[
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا زا فﺪﻫ
، ﯽﺑﺎﯾزرا
ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ ﻞﻣﺎﺣ ناﻮﻨﻋ
يﺎﻫ
ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يدﺮﮑﻠﻤﻋ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺎﯾﻮﺘﺳا ردﻮﭘ
ﻪﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ ور
ش
ﯽﺸﺷﺎﭘ و ﺦﻠﺗ ﻢﻌﻃ ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻮﺘﺳا
ﺎﯾ دﻮﺑ . دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺲﭙﺳ
ﻪﺑ نآ ناﻮﻨﻋ ﮕﯾﺎﺟ ﮑﺷ ﻦﯾﺰ ﺮﺑ ،ﺮ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ
ﯽﺴﺣ ﻪﻟژ
ﻪﺋﻮﻟآ
،ارو درﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا .
2 - ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
2 - 1 - داﻮﻣ
ﻪﯿﻬﺗ كﺮﻣ ﺖﮐﺮﺷ زا و ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺟرد ﺎﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ داﻮﻣ ﺪﻧﺪﺷ . ﺖﮐﺮﺷ زا ﺮﮑﺷ سرﺎﭘ ﺪﻨﻗ ناروﺎﻨﻓ
مﻮﻠﺑ ﻪﺟرد ﺎﺑ ﻦﯿﺗﻻژ ،
180 زا ﺖﮐﺮﺷ كﺮﻣ ﯿﻧاو ﺲﻧﺎﺳا ، ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ ﺖﮐﺮﺷ زا ﻞ
ﺎﺑﺎﺗ ﻦﯾرز ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ .
2 - 2 - ﻪﻧﻮﻤﻧ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ
گﺮﺑ زا ﺎﯾﻮﺘﺳا يﺎﻫ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ
يزروﺎﺸﮐ و
ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ نﺎﮔﺮﮔ
. گﺮﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﻪﯾﺎﺳ رد ﺎﻫ
ﺶﻣ ﺎﺑ ﮏﻟا زا و ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺰﯾر تارذ ﻪﺑ بﺎﯿﺳآ ﺎﺑ و 40
هداد رﻮﺒﻋ
ﺪﻧﺪﺷ . ردﻮﭘ رﺎﺼﻋ نﺎﻣز ﺎﺗ ﺎﻫ ه
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ لﺎﭽﺨﯾ رد يﺮﯿﮔ .
2 - 3 - ﺎﯾﻮﺘﺳا هرﺎﺼﻋ ﻪﯿﻬﺗ
هرﺎﺼﻋ ﺖﺒﺴﻧ رد يﺮﯿﮔ 5
ﻪﺑ 100 مﺎﺠﻧا ﺮﻄﻘﻣ بآ ﻪﺑ ﺎﯾﻮﺘﺳا ردﻮﭘ
تﺪﻣ ﻪﺑ و ﺲﮑﯿﻣ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ طﻮﻠﺨﻣ ،ﺪﺷ 30
يور ﻪﻘﯿﻗد
ﺪﺷ هدﺰﻤﻫ ﯽﺴﯿﻃﺎﻨﻐﻣ نﺰﻤﻫ .
يﺎﻣد رد يﺮﯿﮔ هرﺎﺼﻋ ﺲﭙﺳ 75
ﻦﺑ ﺎﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد تﺪﻣ ﻪﺑ و يرﺎﻣ
40 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻘﯿﻗد .
2 - 4 - ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺪﻨﯾآﺮﻓ
ﮏﺸﺧ ﮏﯾ زا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد تﻮﻠﯾﺎﭘ سﺎﯿﻘﻣ رد ﯽﺸﺷﺎﭘ ﻦﮐ
) نﺰﺨﻣ رذآ ﺖﮐﺮﺷ ناﺮﯾا ،
( ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﮏﺸﺧ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﻦﮐ
ﻪﺑ ﻪﻧاﻮﺘﺳا ترﻮﺻ ﺮﻄﻗ ﺎﺑ ﻞﮑﺷ ﯽﻃوﺮﺨﻣ ﯽﻧﺎﺘﺤﺗ ﺖﻤﺴﻗ ﺎﺑ يا
ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﺖﻤﺴﻗ يا
5/
1 ﻪﻈﻔﺤﻣ ﻞﮐ عﺎﻔﺗرا و ﺮﺘﻣ 3
ﻣ دﻮﺑ ﺮﺘ . زا
يﺎﻣد ﺎﺑ يدورو ياﻮﻫ 120
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﻪﺑ داﺮﮔ
ﻢﻫ ترﻮﺻ -
كارﻮﺧ ﺎﺑ ﺖﻬﺟ )
يﺎﻣد 70 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
( ﮏﺸﺧ ياﺮﺑ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ندﺮﮐ .
ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ زا ،ﻞﻣﺎﺣ ناﻮﻨﻋ
ﺖﻈﻠﻏ رد يﺎﻫ
10 ، 20 و (w/v) 30 % هرﺎﺼﻋ ﺲﮑﯾﺮﺑ ﺎﺑ 4/
5 ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا كارﻮﺧ )
رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻮﺻ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ تر
G1
، G2
، G3
ﺪﻧﺪﺷ يراﺬﮔ مﺎﻧ (.
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﻣﺎﺣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ لﻼﺤﻧا ﺪﻨﯾآﺮﻓ
ﻪﺑ و ﯽﺴﯿﻃﺎﻨﻐﻣ نﺰﻤﻫ تﺪﻣ
3 نﺪﺷ ﻪﺗارﺪﯿﻫ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺖﻋﺎﺳ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا هرﺎﺼﻋ رد ﻞﻣﺎﺣ هدﺎﻣ ﻞﻣﺎﮐ .
كارﻮﺧ هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ يﺎﻫ ﻪﺑ
ﻢﻫ رﻮﻃ ﺪﻧﺪﺷ هﺰﯿﻤﺗا هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ يدورو ياﻮﻫ ﺎﺑ ﺖﻬﺟ .
ردﻮﭘ
ﺳر ﺎﺗ ﯽﻠﺻا ﯽﺟوﺮﺧ زا ﻞﺻﺎﺣ زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ و ﺖﺑﺎﺛ يﺎﻣد ﻪﺑ نﺪﯿ
ﻪﺸﯿﺷ رد ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ رﻮﺗﺎﮑﯿﺳد رد ﺖﺑﻮﻃر تاﺮﯿﯿﻐﺗ -
ﻪﮕﻧ تﺎﺸﯾﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا نﺎﻣز ﺎﺗ رﻮﻧ زا رود و هﺮﯿﺗ يﺎﻫ يراد
ﺪﯾدﺮﮔ . ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ تﺪﻣ
10 ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ عوﺮﺷ زا ﻞﺒﻗ ﻪﻘﯿﻗد
ﮏﺸﺧ يﺎﻣد نﺪﯿﺳر ﺎﺗ ﻪﺑ ﻦﮐ
ﻪﺑ ،ﺖﺑﺎﺛ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ كارﻮﺧ ناﻮﻨﻋ
ﺪﺷ هداد هﺎﮕﺘﺳد .
2 - 5 - نﻮﻣزآ ردﻮﭘ يﺎﻫ
2 - 5 - 1 - ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ هدزﺎﺑ
،ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ هدزﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ زا
ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺪﻨﯾآﺮﻓ رد ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﺸﺷﺎﭘ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
لﻮﻣﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ 1
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
رد
ﻪﺸﯿﺷ نﺰﺨﻣ رد هﺪﺷ يروآ ﻊﻤﺟ ردﻮﭘ راﺪﻘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يا
ﻪﺑ هﺎﮕﺘﺳد ﯽﯾﺎﻬﺘﻧا ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽﻠﺻا لﻮﺼﺤﻣ ناﻮﻨﻋ
.
100 ﮏﺸﺧ ي هدﺎﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻞﺻﺎﺣ ردﻮﭘ نزو =
ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ هدزﺎﺑ
يدورو كارﻮﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻣﺎﺟ هدﺎﻣ ﻞﮐ مﺮﺟ
( 1)
2 - 5 - 2 - ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و
دوﺪﺣ 2 ردﻮﭘ مﺮﮔ يﺮﺘﭘ ﮏﯾ رد
ﻪﺑ ﺶﯾد تﺪﻣ 3 - 2 رد ﺖﻋﺎﺳ
يﺎﻣد رد نوآ ﮏﯾ )
C 2˚ 105± ( د ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ،ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ر
ﺎﺗ نﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﺪﻨﯾاﺮﻓ ،ﺪﯾدﺮﮔ نزو ﺲﭙﺳ و ﮏﻨﺧ رﻮﺗﺎﮑﯿﺳد ﺖﻓﺎﯾ ﻪﻣادا ﺖﺑﺎﺛ نزو ﻪﺑ نﺪﯿﺳر .
ﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ ﺖ
ﻖﯾﺮﻃ زا
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ يراﺬﮔ نوآ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ نزو ي .
يﺎﻫردﻮﭘ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﯾﻮﺘﺳا
ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﺠﻨﺳ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﺰﯿﻧ
) Novasina ﯾﻮﺳ ،
ﯿ ﺲ ( ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ . زا ﻞﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ ﮏﯾ هﺎﮕﺘﺳد
ﺧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نﺪﻧاﻮ ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﺷور نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ ﺖﻬﺟ ،ﺎﻫ
.
هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻞﺤﻣ ﺎﺗ هﺎﮕﺘﺳد ﻪﻈﻔﺤﻣ ،نﻮﯿﺳاﺮﺒﯿﻟﺎﮐ زا ﺪﻌﺑ )
ود
فﺮﻇ ﻢﺠﺣ مﻮﺳ (
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺲﭙﺳ ،ﺮﭘ يﺎﻣد رد ﺎﻫ
ﻂﯿﺤﻣ 5/˚C 0 25 ± هزاﺪﻧا ﺪﺷ يﺮﯿﮔ نﻮﻣزآ ﯽﻣﺎﻤﺗ .
ﻪﺳ رد ﺎﻫ
نآ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ و راﺮﮑﺗ ﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ ﺎﻫ
.
2 - 5 - 3 - ﻧاد ،هدﻮﺗ ﻪﺘﯿﺴ ﻪﺑﺮﺿ
و ﯽﻌﻗاو
ﯽﺠﯾرﺪﺗ ندوﺰﻓا ﺎﺑ هدﻮﺗ ﻪﺘﯿﺴﻧاد 2
ردﻮﭘ مﺮﮔ ﺎﯾﻮﺘﺳا
ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﻪﺑ
جرﺪﻣ ) 10ml ( ﻪﺟرد ﺎﺑ يﺪﻨﺑ 1/ml 0 ﻪﺑ ردﻮﭘ مﺮﺟ ﺖﺒﺴﻧ زا و
،جرﺪﻣ ﻪﻧاﻮﺘﺳا رد هﺪﺷ لﺎﻐﺷا ﻢﺠﺣ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ) ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ -
ﺮﺘﯿﻟ ( ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻪﺑﺮﺿ ﺮﺘﻣﻮﺘﯿﺴﻧاد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ،يا
ﻣواﺪﻣ تﺎﺑﺮﺿ ﯽﻧﺎﻣز ﺎﺗ دراو ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﻪﺑ ﯽ
ردﻮﭘ ﻢﺠﺣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﮐ
دﻮﺷ ﻒﻗﻮﺘﻣ ﻪﻧاﻮﺘﺳا رد )
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 400 ﻪﺑﺮﺿ ( ﺖﺒﺴﻧ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ،
هدﻮﺗ ﻪﺘﯿﺴﻧاد و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﺑﺮﺿ زا ﺲﭘ ﻞﺻﺎﺣ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ردﻮﭘ مﺮﺟ ﻪﺑ ﻪﺑﺮﺿ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻣآ ﺖﺳد
22] .[ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﯽﻌﻗاو شور ﺎﺑ
ﻊﯾﺎﻣ ﯽﯾﺎﺟ ﻪﺑﺎﺟ و
ندوﺰﻓا ﺎﺑ 1
ﺘﻣﻮﻨﮑﯿﭘ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ يوﺎﺣ ﺮ
ﻦﺋﻮﻟﻮﺗ ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و 2
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ :
)
2 (
2 - 5 - 4 - نﺎﯾﺮﺟ يﺮﯾﺬﭘ ) زﻮﭙﯾر ﮏﯿﺗﺎﺘﺳا ﻪﯾواز ﺺﺧﺎﺷ ،1
ﻢﮐاﺮﺗ يﺮﯾﺬﭘ ﺮﻨﺳﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧو 2
(3
راﺪﻘﻣ 10 ردﻮﭘ مﺮﮔ ﺎﯾﻮﺘﺳا
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﺑ لﺎﺘﯿﺠﯾد يوزاﺮﺗ
ﺖﻗد 001 /0 مﺮﮔ ) لﺪﻣ ،سﻮﯾرﻮﺗﺎﺳ BM150
نﺎﻤﻟآ ، ( ﻦﯾزﻮﺗ
ﺛ عﺎﻔﺗرا رد ﻒﯿﻗ نورد زا و ﯽﺟوﺮﺧ ياﺮﺠﻣ ﺮﻄﻗ ﺎﺑ و ﺖﺑﺎ
12
ﯽﻠﯿﻣ و هﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر فﺎﺻ ﯽﻘﻓا ﺢﻄﺳ ﮏﯾ ﺮﺑ ﺎﺗ هداد رﻮﺒﻋ ﺮﺘﻣ
ﺪﻫد هدﻮﺗ ﮏﯾ ﻞﯿﮑﺸﺗ .
هدﻮﺗ ﺐﯿﺷ ﻪﯾواز ﻖﯾﺮﻃ زا زﻮﭙﯾر ﻪﯾواز
ﺼﺤﻣ ﻮ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻨﺒﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ل 23]
.[
ردﻮﭘ ﯽﮕﺘﺳﻮﯿﭘ ﻫ
ﺮﻨﺳﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﺎ (HR)
ﯽﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﺷﺎﺑ
) ﻪﻟدﺎﻌﻣ 3 ( نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧﻮﭘﺎﻨﯿﺟ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ . 23]
،[
ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﻨﺳﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ و زﻮﭙﯾر ﻪﯾواز ﻪﺑ
ﺐﯿﺗﺮﺗ هدوﺪﺤﻣ رد ي
30 -
25 و 11 /1 - 1 نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد نﺎﯾﺮﺟ ي ﺮﯾدﺎﻘﻣ و ﯽﻟﺎﻋ يﺮﯾﺬﭘ ﺶﯿﺑ
زا 66 و 6/
1 نﺎﯾﺮﺟ زا ﯽﮐﺎﺣ ﺪﺑ رﺎﯿﺴﺑ يﺮﯾﺬﭘ
) ﺪﻋ نﺎﯾﺮﺟ م
دازآ يﺮﯾﺬﭘ (
ﺖﺳا . ) 3 (
لﻮﻣﺮﻓ ﻦﯾا رد )HR
ﺮﻨﺳﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ (
، )TD زا ﻞﺻﺎﺣ هدﻮﺗ ﻪﺘﯿﺴﻧاد
4ﻪﺑﺮﺿ ( ، )BD هدﻮﺗ ﻪﺘﯿﺴﻧاد (
ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
ﻢﮐاﺮﺗ ﺺﺧﺎﺷ راﺪﻘﻣ ﯽﻣ ار يﺮﯾﺬﭘ
ﻪﻄﺑار زا ناﻮﺗ 4
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و
دﻮﻤﻧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻨﺳﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ زا 24]
.[
) 4 (
2 - 5 - 5 - هزاﺪﻧا ﺎﺷ يﺮﯿﮔ ﺺﺧ
لﻼﺤﻧا يﺎﻫ ﻢﻧ و يﺮﯾﺬﭘ
-
يﺮﯾﺬﭘ لﻼﺤﻧا ﺶﺠﻨﺳ ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ
يﺎﻫ ﺎﯾﻮﺘﺳا ﻮﻧﺎﮐ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ و 25]
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا تﺎﺣﻼﺻا ﯽﻤﮐ ﺎﺑ ،[ .
ﻦﯾﺪﺑ
،ﻪﮐ ترﻮﺻ 1
ﻪﺑ ﺖﻗد ﻪﺑ ردﻮﭘ مﺮﮔ 100ml
ﺖﺤﺗ ﺮﻄﻘﻣ بآ
رد ﯽﺴﯿﻃﺎﻨﻐﻣ نﺰﻤﻫ ﮏﯾ ﺎﺑ ندز ﻢﻫ ﻂﯾاﺮﺷ 700rpm
ﻪﺑ تﺪﻣ
4min ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﻓﺎﺿا .
لﻮﻠﺤﻣ رد ﻞﺻﺎﺣ 3000×g
ياﺮﺑ 4 min
ﺪﺷ ژﻮﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ .
ﻢﺠﺣ 25ml ﮏﯾ ﻪﺑ و اﺪﺟ ﯽﻧﺎﻗﻮﻓ لﻮﻠﺤﻣ زا
1. Repose angle 2. Compressibility 3. Hausner ratio 4. Tapped density
نوآ رد و ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺪﯾدﺮﮔ نزو ﻞﺒﻗ زا ﻪﮐ ﺶﯾد يﺮﺘﭘ 105˚C
ﻪﺑ
تﺪﻣ 5 ﮏﺸﺧ ﺖﻋﺎﺳ ﺪﯾدﺮﮔ
. هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﺪﻣﺎﺟ هدﺎﻣ نزو
راﺪﻘﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﺪﺻرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻪﯿﻟوا ردﻮﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ لﻼﺤﻧا ﻪﺑ بآ رد يﺮﯾﺬﭘ ﺖﻓر رﺎﮐ
.
ﺮﺑ ﻢﻧ ﻦﯿﯿﻌﺗ يا ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺲﭼﻮﻓ شور زا ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
26] ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا تﺎﺣﻼﺻا ﯽﻤﮐ ﺎﺑ ،[ .
2/
0 يﺎﻣد رد ردﻮﭘ مﺮﮔ
ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﻂﯿﺤﻣ 100ml
ﻢﻫ نوﺪﺑ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر ندز
.
ﻪﺑ بآ ﺢﻄﺳ زا تارذ ﺖﺴﺸﻧ ﻪﺗ ياﺮﺑ هﺪﺷ فﺮﺻ نﺎﻣز ﻪﮑﯾرﻮﻃ
هرذ ﭻﯿﻫ ﺧﺎﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻧﺎﻤﻧ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ يا ﻢﻧ ﺺ
-
ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ يﺮﯾﺬﭘ .
2 - 5 - 6 - ﺖﺑﻮﻃر بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ
ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر بﺬﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﺎﻫ
) بآ مﺮﮔ
ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ بﺬﺟ 100
ردﻮﭘ مﺮﮔ (
ﯽﻃ 7 ﻪﮕﻧ زور رد يراد
يﺎﻣد 30˚C ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر و 75
= % ﺎﺑ رﻮﺗﺎﮑﯿﺳد ﮏﯾ رد RH
ﻠﺤﻣ ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻢﯾﺪﺳ ﺪﯾﺮﻠﮐ عﺎﺒﺷا لﻮ 27]
.[
2 - 5 - 7 - ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر
ﮔﮋﯾو ﯽ ردﻮﭘ ﯽﮕﻧر يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
يﺎﻫ
،L*
و a*
ﺐﻟﺮﺘﻧﺎﻫ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،b*
) لﺪﻣ CAM-
system 500 نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا ،
( ﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا .
ﺮﯾدﺎﻘﻣ و Hue
Chroma لﻮﻣﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
يﺎﻫ 5 و 6 ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
) 6 ( Chroma = [ (a*)2 + (b*)2 ]1/2
2 - 5 - 8 - ﯽﺸﺑور ﯽﻧوﺮﺘﮑﻟا پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ
ﯽﻧوﺮﺘﮑﻟا پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ردﻮﭘ تارذ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯽﺸﺑور ) لﺪﻣ Pemteron PS-230 ﯽﺑﻮﻨﺟ هﺮﮐ،
( رﻮﻣ د
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ راﻮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ اﺰﺠﻣ رﻮﻃ
ﺐﺴﭼ ﻪﺤﻔﺻ ﺮﺑ ﻪﯾﻮﺳود يﺎﻫ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﻣﻮﯿﻨﯿﻣﻮﻟآ يﺎﻫ
.
ﺶﮐور ﻞﻤﻋ ﺲﭙﺳ ﻼﻃ زا ﯽﮐزﺎﻧ ﻪﯾﻻ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ تارذ ﯽﻫد
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻪﺑ هﺪﺷ ﯽﻫد ﺶﺷﻮﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد
ترﻮﺻ تارذ ﯽﺤﻄﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ هﺪﻫﺎﺸﻣ و ﻞﻘﺘﻨﻣ پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺖﻓﺮﮔ 27] .[
2 - 6 - ﻪﻟژ يزﺎﺳ هدﺎﻣآ
2 - 6 - 1 - جاﺮﺨﺘﺳا ژﻼﯿﺳﻮﻣ
ﻪﺋﻮﻟآ ارو
گﺮﺑ ﯽﺤﻄﺳ يﻮﺸﺘﺴﺷ زا ﺲﭘ ﺘﺳا ﺎﺑ گﺮﺑ ﯽﯾور ﺖﺳﻮﭘ ،ﺎﻫ
هدﺎﻔ
ﺪﯾدﺮﮔ جاﺮﺨﺘﺳا نآ كﺎﻨﺒﺴﭼ و ﮓﻧر ﯽﺑ لژ و اﺪﺟ ﻎﯿﺗ زا .
زا و ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺰﯾر تﺎﻌﻄﻗ ﻪﺑ ﺮﺴﮑﯿﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ لژ ﺲﭙﺳ
ﯽﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﮐ هرﺎﻤﺷ ﻦﻤﺗاو
1 ﺪﺷ فﺎﺻ ، .
رد يﺮﺑ ﻢﯾﺰﻧآ ﺲﭙﺳ
يﺎﻣد 80 تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 5
ﻪﻘﯿﻗد 28] ،[ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ژﻼﯿﺳﻮﻣ ﺲﭙﺳ يﺎﻣد رد ﻞﯾﺮﺘﺳا فوﺮﻇ رد ﺎﻫ
4 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ لﺎﭽﺨﯾ رد داﺮﮔ .
2 - 6 - 2 - ﻪﻟژ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ
ﻪﻟژ ﯽﻠﺻا نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ سﺎﺳا ﺮﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ و داﮋﻧ ﯽﻨﯿﺴﺣ شور
3] تﺎﺣﻼﺻا ﯽﻤﮐ ﺎﺑ [ ،
ترﻮﺻ ﻪﺑ 5
/0 ،ﮏﯾﺮﺘﯿﺳ ﺪﯿﺳا مﺮﮔ 2/
0
،ﮏﯿﺑرﻮﮑﺳآ ﺪﯿﺳا مﺮﮔ 2/
0 مﺮﮔ
،ﻞﯿﻧاو ﺲﻧﺎﺳا 1/
0 ﮓﻧر مﺮﮔ
،ﺰﺒﺳ 300 ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ ژﻼﯿﺳﻮﻣ
ارو ﻪﺋﻮﻟآ و
100 ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ بآ
ﺮﻫ يازا ﻪﺑ ﺮﻄﻘﻣ 100
ﺮﮑﺷ مﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ
ﺪﯾدﺮﮔ . مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ
ﺎﺑ ﻪﯿﻟوا تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ
يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﺖﺒﺴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ و ﺮﮑﺷ زا
ﺎﯾﻮﺘﺳا ،ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﺮﮑﺷ ﺶﻫﺎﮐ
25 ، 50 ، 75
ﻪﺑ ﺪﺻرد ﺮﻈﻧ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ناﻮﻨﻋ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ )
لوﺪﺟ 1 .(
ﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻟژ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺪﯿ
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﺎﯾﻮﺘﺳا ردﻮﭘ و ﺮﮑﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﺮﻫ ﯽﻨﯾﺮﯿﺷ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ 1
ﺎﯾﻮﺘﺳا مﺮﮔ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ
لدﺎﻌﻣ 100 ﯽﻣ ﺮﮑﺷ مﺮﮔ درﻮﻣ ﺮﮑﺷ ناﺰﯿﻣ سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﺖﻬﺟ زﺎﯿﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ رﺎﻤﯿﺗ ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ .
Table 1 components of Aloe Vera jelly samples.
O H G F E D C
B A control Ingredients(g)
25 50 75 25 50
75 25 50
75 100
sugar
- 0/25 0/5 0/75 - - - - - -
Stevia(10GA)
- - - 0/75 0/5 - 0/25
- - -
Stevia(20GA)
0/75 0/5
- 0/25 - - - - - -
stevia (30GA)
10 10 10 10 10 10 10 10 10 10
Gelatin
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
others
Other ingredients: acid citric, vit c, vanilla flavor, green edible color.
2 - 7 - نﻮﻣزآ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
2 - 7 - 1 - ﺖﺑﻮﻃر يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ شور زا ﺎﻫ
AOAC,2008
ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ترﻮﺻ 2
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ ﺖﯿﻠﭘ رد ﺎﻫ
-
ﻪﺸﯿﺷ يﺎﻫ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯾزﻮﺗ يا
5 ﺎﺑ نوآ رد ﺖﻋﺎﺳ
يﺎﻣد 105 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد اﺮﻗ ﺖﺑﺎﺛ نزو ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺎﺗ داﺮﮔ
هداد ر
ﺪﻧﺪﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ناﺰﯿﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يراﺬﮔ نوآ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ نزو .
2 - 7 - 2 - ﺲﯿﺳﺮﻨﯿﺳ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﯿﺳﺮﻨﯿﺳ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﺪﺷ ﻞﻤﻋ ترﻮﺻ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺎﻫ
راﺪﻘﻣ ،ﻪﮐ 2
رد ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ 4500rpm
تﺪﻣ ﻪﺑ 10 رد ﻪﻘﯿﻗد
يﺎﻣد 10 ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺪﻧﺪﺷ ژﻮﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ﯽ
. راﺪﻘﻣ ﺲﭙﺳ
ﺪﺻرد و ﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر جرﺪﻣ ﻪﻧاﻮﺘﺳا رد ﻞﺻﺎﺣ ﺖﻧﺎﺗﺎﻧﺮﭘﻮﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﯿﺳﺮﻨﯿﺳ لﻮﻣﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
7 ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ 29]
:[
) 7 ( ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو
/ ﺖﻧﺎﺗﺎﻧﺮﭘﻮﺳ ﻢﺠﺣ
= % ﺲﯿﺳﺮﻨﯿﺳ
2 - 7 - 3 - لژ ترﺪﻗ
ﺞﻨﺳ ﺖﻓﺎﺑ هﺎﮕﺘﺳد زا لژ ترﺪﻗ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﺖﻬﺟ رد (TA-
XT Plus, Stable Micro systems Ltd ,Surrey, ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳاUK) .
ﻠﺟ ياﺮﺑ ﻮ هراﻮﯾد ﺮﯿﺛﺎﺗ زا يﺮﯿﮔ فﺮﻇ يﺎﻫ
،ﻪﻟژ ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ بوﺮﭘ ﺮﻄﻗ ﻪﺑ فﺮﻇ ﺮﻄﻗ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﯾﺎﺑ
3 ﻪﺑ 1
ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﻄﻗ ﺎﺑ بوﺮﭘ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ 13
ﯽﻠﯿﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺘﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﺪﯾدﺮﮔ ﺮﻄﻗ ﺎﺑ فوﺮﻇ رد ﺎﻫ
8 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﺮﺘﻣ .
ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ بوﺮﭘ 1mm/s
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ و 20mm
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ذﻮﻔﻧ ﺎﻫ
دﺮﮐ . ﯽﻣ ذﻮﻔﻧ ياﺮﺑ مزﻻ يوﺮﯿﻧ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ لدﺎﻌﻣ لژ مﺎﮑﺤﺘﺳا -
ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﻦﺗﻮﯿﻧ ﺪﺣاو ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ 33]
.[
2 - 7 - 4 - ﺲﮑﯾﺮﺑ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
دراﺪﻧﺎﺘﺳا شور سﺎﺳا ﺮﺑ ﺲﮑﯾﺮﺑ ناﺰﯿﻣ 2682
ﻦﯿﯿﻌﺗ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ . ﻪﮐ ترﻮﺼﻨﯾا ﻪﺑ 5
ﺮﮔ و ﺪﯾدﺮﮔ نزو ﺮﺸﺑ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ زا م
نآ ﻪﺑ 20 بآ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ نﺰﻤﻫ ﺎﺑ يﻮﺘﺤﻣ و ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا مﺮﮔ
ﻪﺸﯿﺷ ﺪﺷ هدﺰﻤﻫ ﻞﻣﺎﮐ نﺪﺷ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺎﺗ يا .
دﺮﺳ زا ﺲﭘ ﺲﭙﺳ
ﺮﺘﻣﻮﺘﮐاﺮﻓر هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ لﻮﻠﺤﻣ نﺪﺷ )
لﺪﻣ ،ABBE
ﮏﯾژﺮﻠﺑ ( ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﮑﯾﺮﺑ ﺪﯾدﺮﮔ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد رد ﺎﻫ
.
2 - 7 - 5 - هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ
pH
يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ pH
ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣدرد زا
pH
ﺮﺘﻣ Knick لﺪﻣ 766 ﺖﺧﺎﺳ ،نﺎﻤﻟآ مﺎﺠﻧا ﺪﯾدﺮﮔ .
2 - 7 - 6 - ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا
دراﺪﻧﺎﺘﺳا شور سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا 2682
ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ .
ﻪﺑ ﻪﮐ ترﻮﺼﻨﯾا 2
ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ 20
ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﺮﻄﻘﻣ بآ ﻞﺻﺎﺣ لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ ﺪﯾدﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﯽﺜﻨﺧ 1
هﺮﻄﻗ
دﻮﺳ ﺎﺑ و ﺪﺷ هدوﺰﻓا ﻦﯿﺌﻟﺎﺘﻓ ﻞﻨﻓ ﺮﮔﺎﺳﺎﻨﺷ لﻮﻠﺤﻣ 1/
0 لﺎﻣﺮﻧ
ﺪﯾدﺮﮔ ﺮﺘﯿﺗ .
2 - 7 - 7 - ﯽﺴﺣ ﯽﺑﺎﯾزرا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺴﺣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ
10 ﺮﻔﻧ بﺎﯾزرا هﺪﯾد شزﻮﻣآ
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻈﻧ زا ﺎﻫ
،ﮓﻧر ،ﯽﻨﯾﺮﯿﺷ ،ﯽﺨﻠﺗ ناﺰﯿﻣ
ﯽﻠﮐ ﺖﯿﻟﻮﺒﻘﻣ و ﺖﻓﺎﺑ درﻮﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا .
ﺮﺑ ﺎﻫزﺎﯿﺘﻣا
ﮏﯿﻧوﺪﻫ ﯽﺑﺎﯾزرا سﺎﺳا 5
ﻪﻄﻘﻧ يا ) 5 و ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ياﺮﺑ 1
ﺖﻟﺎﺣ ﻦﯾﺮﺗﺪﺑ ياﺮﺑ (
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
2 - 8 - يرﺎﻣآ ﺰﯿﻟﺎﻧآ
هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
SPSS ver.16
نﺎﻣز ﮏﯾ رد رﻮﺘﮐﺎﻓ ﮏﯾ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ و ،ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
ﮏﯾ ﺮﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا نﻮﻣزآ و ﻪﯿﻬﺗ راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﺎﻫ رد ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
نآ درﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ .
رﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رد ﻦﮑﻧاد نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺢﻄﺳ ﯽﻨﻌﻣ يراد 95 ﺪﺻرد ) 05 /0
<
(P راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ . رادﻮﻤﻧ راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ Excel
و ﻢﯿﺳﺮﺗ
ﺪﻧﺪﺷ شراﺰﮔ .
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
3 - 1 - ﺪﯿﻟﻮﺗ هدزﺎﺑ ردﻮﭘ
ﻞﮑﺷ 1 ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ هدزﺎﺑ ﺮﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ،
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺪﯿﻟﻮﺗ هدزﺎﺑ ﻞﻣﺎﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶ
ﻪﺑ ردﻮﭘ ﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﺣ
ﻪﻈ يا ) 05 /0 p<
( و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ،
ﺪﯿﻟﻮﺗ نﺎﻣﺪﻧار ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ )
73 / 47 ﺪﺻرد ( رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ، 10:90
ﺎﯾﻮﺘﺳا هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﺣ دﻮﺑ
. اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ،ﻞﻣﺎﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا يدورو كارﻮﺧ تاﺮﻄﻗ نﺪﺷ هﺰﯿﻤﺗا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ﺪﺑﺎﯾ
ﺖﺷرد ﯽﻣ ﻪﻈﻔﺤﻣ ﻞﺧاد ﻪﺑ يﺮﺗ تاﺮﻄﻗ ﻦﯾا نﺪﺷ ﮏﺸﺧ ،ددﺮﮔ
هراﻮﯾد و ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ،ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧ تاﺮﻄﻗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ هدﻮﺑ ﺮﺗراﻮﺷد نﺰﺨﻣ ﯽﻣ ﻪﺘﺧﻮﺳ تارذ ﺪﯿﻟﻮﺗ و هﺪﯿﺒﺴﭼ ﻪﮐ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
و تﺎﻌﯾﺎﺿ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﮐ
ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ نﺎﻣﺪﻧار ﺶﻫ ﺪﻧدﺮﮔ
. و يرﺎﺳﺎﻬﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ 18]
سﻮﻟﻮﭘﻮﻣادآ و ﻻﻮﮔ ،[ 31]
ﻪﺑ ،[ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ
ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ هدزﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ،يدورو كارﻮﺧ يﺎﻣد و ﺖﻋﺮﺳ يﺎﻫ
ﯽﻟﺎﺣ رد ؛ﺪﻧدﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ار ﯽﮕﻧﺮﻓ ﻪﺟﻮﮔ و يﺪﻨﻫﺮﺒﻤﺗ ﻪﮐ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺲﮐادﺎﭘﺎﭘ 32]
،[ نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﻧﺎﺗ 24]
ﻪﺑ ،[ ﺎﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ
ﻓا ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ رد ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ ﺖﻈﻠﻏ و ﺎﻣد ﺶﯾاﺰ
و رﻮﮕﻧا بآ ﯽﯾﺎﮐآ ﭗﻟﺎﭘ
شراﺰﮔ ار ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ هدزﺎﺑ ﺶﻫﺎﮐ ،
ﺪﻧدﻮﻤﻧ . Fig 1 powder production yield at various Arabic
gum/ stevia extract ratios.
G1: 10 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract, G2: 20
% (w/v) Arabic gum/ stevia extract, G3: 30 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract
3 - 2 - ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ
ﺎﻌﻓ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟ
، دازآ بآ ﻪﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد ناﺰﯿﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ رد
ﯽﯾاﺬﻏ
و ﯽﻣ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﯿﺑ يﺎﻫ ﺶﻨﮐاو عﻮﻗو ﻞﻣﺎﻋ ﺪﺷﺎﺑ
ﺎﻣا ياﻮﺘﺤﻣ
ﯽﺘﺑﻮﻃر
، ﺖﺳا ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ رد دﻮﺟﻮﻣ بآ ناﺰﯿﻣ .
ناﺰﯿﻣ
ﻓ يﻻﺎﺑ ،ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌ زا ﯽﮐﺎﺣ
مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ دازآ بآ ناﺰﯿﻣ
ﺶﻨﮐاو داﻮﻣ يراﺪﻬﮕﻧ ﺮﻤﻋ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﯿﺑ يﺎﻫ
ﯽﯾاﺬﻏ دراد ﯽﭘ رد ار 2]
.[ ﻦﯾا رد ﺶﻫوﮋﭘ و ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ
ردﻮﭘ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻦﯿﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﯾﻮﺘﺳا هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ
62 /2 - 81 /3
ﺪﺻرد و 08 /0 - 19 /0 ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﺘﻧ ﻧداد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎ
،ﺪ ﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎ
ناﺰﯿﻣ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ
، ﺖﺑﻮﻃر ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ردﻮﭘ
رﻮﻃ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻞﺑﺎﻗ
ﻪﻈﺣﻼﻣ يا ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ )
05 /0
<
.(P ﻎﻤﺻ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا
ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ ناﻮﻨﻋ ﻞﻣﺎﺣ
، ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ كارﻮﺧ ي
هزاﺪﻧا رد ﯽﺗاﺮﻄﻗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺖﺷرد يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺮﺗ دﻮﺷ . ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
هدﺎﻣ اﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ كارﻮﺧ ﺪﻣﺎﺟ ي رد دازآ بآ راﺪﻘﻣ ﺶﯾ
ﯽﻣ ﺮﯿﺨﺒﺗ ياﺮﺑ سﺮﺘﺳد ﺶﻫﺎﮐ رد ﺮﺗﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾا ﻪﮐ ددﺮﮔ
ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ .
ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻪﺑ ﻎﻤﺻ هزاﺪﻧا ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻞﻣﺎﺣ ناﻮﻨﻋ ﺶﻫﺎﮐ بﻮﺟﻮﻣ تارذ ي
ﺗﻮ ﻪﺑ ﯽﺗارذ ﺪﯿﻟ هدﻮﺗ و هﺪﯿﺒﺴﭼ ﻢﻫ
ﻞﮑﺷ يا ) ﻪﺑ هﺮﻣﻮﻠﮔآ ترﻮﺻ (
ﯽﻣ ﮕﯾد ﯽﮑﯾ ﺰﯿﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ ددﺮﮔ ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺮ
ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻬﻧ لﻮﺼﺤﻣ .
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻞﮐ ﺖﺑﻮﻃر ردﻮﭘ
و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ
ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺰﯿﻧ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،دازآ بآ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ .
ﻦﯾا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ
ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ زا
ﻮﯾدﺎﺑآ نارﺎﮑﻤﻫ و 33]
،[ ﯽﮑﺳﻮﺑاﺮﮔ
نارﺎﮑﻤﻫ و 34]
،[ و يﺪﻨﺑاﺮﺳ ﮏﻧﻮﻫﺎﻣ ﯽﻗدﺎﺻ
35] ،[ ﺮﺛا ﻪﮐ
ﻈﻠﻏ ﺮﺑ ار ﻞﻣﺎﺣ ﺖ ردﻮﭘ
،سﺎﻧﺎﻧآ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ
ﯽﺸﺷﺎﭘ شور ﻪﺑ ﺎﻣﺮﺧ هﺮﯿﺷ و هﺎﯿﺳ تﻮﺗ ،ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ هرﻮﭘ
،ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ دراد ﻖﺑﺎﻄﺗ
.
3 - 3 - و ﻪﺑﺮﺿ ،هدﻮﺗ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﯽﻌﻗاو
ﻪﺘﯿﺴﻧاد ردﻮﭘ ﻤﺣ ،يﺪﻨﺑ ﻪﺘﺴﺑ رد ﯽﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ شوﺮﻓ و ﻞﻘﻧ و ﻞ
ﯽﻣ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﮐ ،ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ
،ﯽﯾﺎﯿﻤ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر و تارذ هزاﺪﻧا 36]
ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﺮﯾدﺎﻘﻣ .[
و ﻪﺑﺮﺿ ،هدﻮﺗ ﯽﻌﻗاو
ﺎﯾﻮﺘﺳا يﺎﻫردﻮﭘ ﻪﺑ
ﻦﯿﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ )
( g/ml
39 /0 - 46 /0
،) ( g/ml 42 /0 - 57 /0 و ) ( g/ml 42 /1 - 55 /1 ﺮﯿﻐﺘﻣ
دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 2 (.
ﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ردﻮﭘ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ،ﻞﻣﺎﺣ ﺖﺒﺴﻧ رﻮﻄﺑ ﺎﻫ
ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﻫﺎﮐ
ﺖﻓﺎﯾ . ر ﻦﯾا رد ﻪﻄﺑا ﺶﯾاﺰﻓا
،ﻞﻣﺎﺣ ﺖﺒﺴﻧ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻦﮐ ﮏﺸﺧ ﻪﺑ يدورو كارﻮﺧ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو
، تارذ هزاﺪﻧا ﺶﯾاﺰﻓا
هﺪﺷ ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﺶﻫﺎﮐ و دراد ﯽﭘ رد ار
و
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺎﺑ و هﺪﺷ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ تارذ نﺪﯿﺒﺴﭼ زا ﻊﻧﺎﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺘﯿﺴﻧاد تارذ ﻦﯿﺑ ﯽﻟﺎﺧ يﺎﻀﻓ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﺪﺑﺎﯾ
ﻦﯾا اد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﻦﯿﺑ ار اﻮﻫ ،ﻢﻠﯿﻓ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻦﺘﺷ
ﯽﻣ ماد ﻪﺑ دﻮﺧ تارذ ﻪﮐ دزاﺪﻧا
ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﺶﻫﺎﮐ ﺮﺑ يﺮﮕﯾد ﻞﻣﺎﻋ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ
؛ ﺎﻀﻓ ﺋ ﯽﻠ نارﺎﮑﻤﻫ و 37]
ﯽﻗدﺎﺻ و يﺪﻨﺑاﺮﺳ ،[
ﮏﻧﻮﻫﺎﻣ 35]
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻔﺳﻮﯾ ،[ 38]
ﻪﺘﯿﺴﻧاد ﺶﻫﺎﮐ ﺰﯿﻧ ،[
ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار رﺎﻧا و ﺎﻣﺮﺧ هﺮﯿﺷ ،هﺎﯿﺳ تﻮﺗ يﺎﻫردﻮﭘ و ﻞﻣﺎﺣ ﺖﻈﻠﻏ هﺪﻫﺎﺸﻣ يدورو يﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا
دﺮﮐ ﺪﻧ
. Table 2 powder physicochemical properties at various Arabic gum/ stevia extract ratios.
Hygroscopicity
True density Tapped
density Bulk density
Water activity Moisture
Treatments
6a / 1
± /66 30 009a / 0
± /55 1 003a / 0
± /57 0 003a / 0
± /46 0 002a / 0
± /19 0 0/09a
± 3/81 G1
61b / 0
± /79 26 012b / 0
± /46 1 013b / 0
± /47 0 /b
0
± /42 0 002b / 0
± /12 0 0/07b
± 3/27 G2
75b / 0
± /75 20 006c / 0
± /42 1 008c / 0
± /42 0 006c /
± /39 0 003c / 0
± /08 0 0/19c
± 2/62 G3
Different letters in the same column indicate significant difference among samples P< 0.05
G1: 10 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract, G2: 20 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract, G3: 30 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract
3 - 4 - لﻼﺤﻧا ﻢﻧ و يﺮﯾﺬﭘ يﺮﯾﺬﭘ
زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،يرﺎﻣآ ﺰﯿﻟﺎﻧآ
زا ﯽﮐﺎﺣ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
راد
) 05 /0
<
(P ﻦﯿﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺷاد ﺎﻫ . ردﻮﭘ ﺖﯿﻟﻼﺣ ﺎﻫ
ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻦﯿﺑ هراﻮﯾد توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ 10
/ 89 - 30 / 92 ﺪﺻرد ﻞﺻﺎﺣ
ﺪﺷ ردﻮﭘ ﺖﯿﻟﻼﺣ ،ﻞﻣﺎﺣ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫ
) ﻞﮑﺷ 2 .(
دﻮﭘ ﺖﯿﻟﻼﺣ ر
ﺎﻫ ي ﺮﺑ ﯽﺸﺷﺎﭘ شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ
،تارذ ﻞﮑﺷ و هزاﺪﻧا ﺐﺴﺣ ﺖﯿﻫﺎﻣ
ﻞﻣﺎﺣ ﺖﻈﻠﻏ و و
ﻂﯾاﺮﺷ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺪﻨﯾآﺮﻓ .
لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ داﻮﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻞﺑﺎﻗ
ﻪﻈﻔﺤﻣ هراﻮﯾد ﻪﺑ ردﻮﭘ نﺪﯿﺒﺴﭼ و ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﯽﻃ ﻦﮐ ﮏﺸﺧ ﯽﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ لﻼﺤﻧا ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﻫ
ﮔ ددﺮ 39] .[ ﻞﮑﺷ 1 ﯾدﺎﻘﻣ ، ﻢﻧ ﺮ ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ ﺎﯾﻮﺘﺳا يﺎﻫ
ار ﺖﺤﺗ
ﺖﻈﻠﻏ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻞﻣﺎﺣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻫد . ﻢﻧ نﺎﻣز يﺮﯾﺬﭘ
ردﻮﭘ هدوﺪﺤﻣ رد ﺎﻫ 39
/ 15 - 52 / 27 دﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﯿﻧﺎﺛ .
ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا
ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎﻫردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد ﯽﻣ ﯽﺑﺮﻋ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺑ ﻻﺎﺑ ﯽﺘﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ
،ردﻮﭘ ي
ﺠﻨﻣ ﻪﺑ ﺮ ﻢﻧ ياﺮﺑ مزﻻ نﺎﻣز ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻣ يﺮﯾﺬﭘ
ﻪﮐ اﺮﭼ ددﺮﮔ
ردﻮﭘ رد ﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﮐ نﻮﯿﺳاﺰﯾﺮﻣﻮﻠﮔآ ﻻﺎﺑ ﯽﺘﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ خر نﺎﺳآ ذﻮﻔﻧ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻫد ﻞﻠﺧ ﻪﺑ بآ ﺮﺗ
و دﻮﺟﻮﻣ جﺮﻓ
ﯽﻣ ردﻮﭘ رد ددﺮﮔ
37] .[ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 2،
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ رد ﺎﻫ
ﻢﻧ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺖﯿﻟﻼﺣ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و يﺮﯾﺬﭘ
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ
G1
دﻮﺑ . لﻼﺤﻧا ﻪﮐ اﺮﭼ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾا يﻻﺎﺑ يﺮﯾﺬﭘ
هﺪﺷ تارذ رد دﻮﺟﻮﻣ جﺮﻓ و ﻞﻠﺧ ﻪﺑ بآ ذﻮﻔﻧ ﺖﻋﺮﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑﺎﻨﺑ و ﯾا ﻢﻧ نﺎﻣز ﻦ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ يﺮﯾﺬﭘ
ﺪﺑﺎﯾ 36] .[ لﺮﺗﻮﺑ و
نارﺎﮑﻤﻫ 21]
ﻢﻧ نﺎﻣز ﺶﻫﺎﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﺑ ،[ يﺎﻫردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ
ﻞﻣﺎﺣزا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻫﺎﻣ ﻦﻏور ﺎﻣ يﺎﻫ
رد ﻦﯿﻟﻮﻨﯾا و ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟ
ﺶﯾاﺰﻓا ار ﺮﻣا ﻦﯾا ﺖﻠﻋ ،ﺮﯿﻨﭘ بآ ﯽﻨﯿﺌﺗوﺮﭘ ﻪﻟوﺰﯾا ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ هوﺮﮔ ﺪﻧدﺮﮐ نﺎﯿﺑ ،ﺖﺳوﺪﺑآ يﺎﻫ .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻤﺸﮐﻻﺎﺘﻧﺎﺳ
27] ﻪﺑ ﻮﺒﻤﺟ ﺖﺧرد هﻮﯿﻣ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺎﺑ ،[ ﯽﺸﺷﺎﭘ شور
ﻢﻧ نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ يدورو يﺎﻣد ﺶﻫﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ ﯽﻣ ﺎﻫ
ﺎﯿﺑ و ددﺮﮔ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ن
نﺎﻣز ﻢﻧ ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ ﺎﻫ
دراد ﺲﮑﻋ ﻪﻄﺑار تارذ هزاﺪﻧا ﺎﺑ .
گرﺰﺑ تارذ ﻦﯿﺑ يﺎﻀﻓ ،ﺮﺗ
ﻊﯾﺮﺳ ذﻮﻔﻧ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻟﺎﺧ ﯽﻣ بآ ﺮﺗ
-
ددﺮﮔ . ﻪﺑ ﮏﭼﻮﮐ تارذ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ يﺮﺘﻤﮐ ﻞﺨﻠﺨﺗ ياراد ﺮﺗ
ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ذﻮﻔﻧ
ﯽﻣ راﻮﺷد ار ﯽﯾاﺬﻏ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ نورد ﻪﺑ بآ -
دزﺎﺳ .
Fig 2 powder solubility and wettability at various Arabic gum/ stevia extract ratios.
G1: 10 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract, G2: 20
% (w/v) Arabic gum/ stevia extract, G3: 30 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract
3 - 5 - ﺺﺧﺎﺷ نﺎﯾﺮﺟ يﺎﻫ
يﺮﯾﺬﭘ
راﻮﯾد هدﺎﻣ ﺖﻈﻠﻏ و عﻮﻧ و ﻞﮑﺷ ،ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺎﺑ ه
ﺪﻧا نﺎﯾﺮﺟ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ تارذ هزا ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ
ﯽﻣ ﺎﻫ ددﺮﮔ .
ﺺﺧﺎﺷ ﻢﮐاﺮﺗ يﺮﯾﺬﭘ ، ﺮﻨﺳﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ و
زﻮﭙﯾر ﻪﯾواز ﺮﺘﻣارﺎﭘ
يﺎﻫ
هزاﺪﻧا رد ﻢﻬﻣ ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ نﺎﯾﺮﺟ يﺮﯿﮔ
ﯽﻣ ﺎﻫ يﻻﺎﺑ راﺪﻘﻣ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﺎﻬﻧآ ﻢﮐاﺮﺗ زا نﺎﺸﻧ ردﻮﭘ يﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺳﻮﯿﭘ و يﺮﯾﺬﭘ
ﺎﻫ ﻦﯿﯾﺎﭘ و
ندﻮﺑ نآ يﺮﯾﺬﭘ نﺎﯾﺮﺟ ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ردﻮﭘ ﻦﯿﺑ رد هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ
ﺎﯾﻮﺘﺳا ﻢﮐاﺮﺗ ﺺﺧﺎﺷ و ﺮﻨﺳﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ يﺮﯾﺬﭘ
ﻦﯿﺑ 07 /1
24– /1 و 07 /0 19– /0 دﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ . ﺎﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺶﯾاﺰﻓا
ﺖﺒﺴﻧ ،ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﯽﮔدﺮﺸﻓ ﺲﯾﺪﻧا و ﺮﻨﺳﺎﻫ
رﻮﻃ
ﯽﻨﻌﻣ ﮐاﺮﺗ زا ﯽﮐﺎﺣ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ يراد ﯽﮔﺪﻨﺒﺴﭼ و يﺮﯾﺬﭘ ﻢ
ردﻮﭘ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺎﻬﻧآ يﻻﺎﺑ يﺮﯾﺬﭘ نﺎﯾﺮﺟ و ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) ﻞﮑﺷ 3 (.
ﻊﻗاورد هزاﺪﻧا ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا
ﺘﺸﯿﺑ ﻞﺨﻠﺨﺗ و تارذ ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ نﺎﯾﺮﺟ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ هﺪﺷ ﺮ
ار ﺎﻫ
اد ﯽﭘ رد ﺖﺷ 26] .[ ﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا ﯽ
ﺖﺑﻮﻃر بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ردﻮﭘ
ﺰﯿﻧ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﻪﺘﺸﮔ ﺎﻫ
ﺎﻫردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ نﺎﯾﺮﺟ ﺶﯾاﺰﻓا دراد ﯽﭘ رد ار
40] ﻦﯾا .[
تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﻖﺑﺎﻄﺗ رد
تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ نارﺎﮑﻤﻫ و ﮓﻧﻮﭙﻧﺎﯿﺟ
]
23 ،[ خﻮﮐ نارﺎﮑﻤﻫ و 41]
،[ نارﺎﮑﻤﻫ و يﺪﻨﺑاﺮﺳ 19]
ﻪﺑ ﻪﮐ ،[ -
بآ هﺮﺘﻧﺎﺴﻨﮐ و ﺮﯿﺷ هﺮﺘﻧﺎﺴﻨﮐ ،ﺎﯾﻮﺳ ﺮﯿﺷ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﯿﺳو ﻪﺑ ار ﻮﻟﺎﺒﻟآ ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﯽﺸﺷﺎﭘ ﻪﻠ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻦﯿﺑ هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ رد زﻮﭙﯾر ﮏﯿﺗﺎﺘﺳا ﻪﯾواز ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 86 / 34 - 61 / 45
،دﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺟرد ﻪﯾواز ،ﻞﻣﺎﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ زﻮﭙﯾر ﻧﺎﺸﻧ ﻪﮐ ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ يا
ﺮﮕ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﺎﻫردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ نﺎﯾﺮﺟ
ﺪﺷﺎﺑ .
،ﻞﻣﺎﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﻓا ،تارذ هزاﺪﻧا ﺶﯾاﺰ يوﺮﯿﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺖﺑﻮﻃر ﺶﻫﺎﮐ
تارذ ﯽﮔﺪﻨﺒﺴﭼ و كﺎﮑﻄﺻا
،هﺪﺷ زﻮﭙﯾر ﻪﯾواز ﻪﺠﯿﺘﻧ رد
ﺶﻫﺎﮐ نﺎﯾﺮﺟ و ردﻮﭘ يﺮﯾﺬﭘ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﻫ
ﺪﺑﺎﯾ 42] . [ اﺮﯾﺮﻣ و
نارﺎﮑﻤﻫ 43]
يﺮﯾﺬﭘ نﺎﯾﺮﺟ ﺶﯾاﺰﻓا و زﻮﭙﯾر ﻪﯾواز ﺶﻫﺎﮐ ﺰﯿﻧ ،[
ردﻮﭘ يدورو ياﻮﻫ يﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ار ﻻوﺮﺳآ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ و
ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﻞﻣﺎﺣ .
Fig3 powder Hausner ratio, Carr index at various Arabic gum/ stevia extract ratios.
G1: 10 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract, G2: 20
% (w/v) Arabic gum/ stevia extract, G3: 30 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract
3 - 6 - ﻃﺮﻟا بذﺎﺟ ﯽﮕﺑﻮ
ﻂﯿﺤﻣ زا ﺖﺑﻮﻃر بﺬﺟ رد هدﺎﻣ ﮏﯾ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ،ﯽﮕﺑﻮﻃﺮﻟا بذﺎﺟ ﯽﻣ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ياﻮﺘﺤﻣ و ﯽﮕﺑﻮﻃﺮﻟا بذﺎﺟ ﺎﺑ يردﻮﭘ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ
بﻮﻠﻄﻣ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ﺮﻈﻧ زا ﻻﺎﺑ يﺮﯾﺬﭘ لﻼﺤﻧا و ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺖﺑﻮﻃر ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ 18] .[ راﺪﻘﻣ ردﻮﭘ ﻦﯿﺑ رد ﯽﮕﺑﻮﻃﺮﻟا بذﺎﺟ هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ
ﻦﯿﺑ ﺎﯾﻮﺘﺳا 75
/ 20 66 – / 30 ﺪﺻرد ﺳد ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖ ) لوﺪﺟ 2 (.
هداد ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﺑﺮﻋ ﻎ
ردﻮﭘ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻣ ﺖﺑﻮﻃر بﺬﺟ رد ﺎﻫ
،ددﺮﮔ ﺶﯾاﺰﻓا
بذﺎﺟ ﺎﺑ و هﺪﻨﺒﺴﭼﺮﯿﻏ ﻪﯾﻻ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ﻞﻣﺎﺣ ﺖﻈﻠﻏ ددﺮﮔ ﯽﻣ ﻢﮐ ﯽﮕﺑﻮﻃﺮﻟا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
نزو ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ
ﺟ رد ﯽﻨﯿﯾﺎﭘ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ،ﻻﺎﺑ ﯽﻟﻮﮑﻠﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ دراد ﺖﺑﻮﻃر بﺬ
ﺎﺑ
ﺶﯾاﺰﻓا ردﻮﭘ ﺖﺑﻮﻃر بﺬﺟ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ زا ،نآ ﺖﻈﻠﻏ ﯽﻣ ﻪﺘﺳﺎﮐ ﺎﻫ
-
ﻮﺷ د.
يرﺎﺳﻮﻫ نارﺎﮑﻤﻫ و 18]
، [ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ار ﻞﻣﺎﺣ عﻮﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ
ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ ردﻮﭘ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ شور ﻪﺑ يﺪﻨﻫ ﺮﺒﻤﺗ هﺪﺷ ﮏﺸﺧ
ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ،ﯽﺸﺷﺎﭘ ردﻮﭘ ﯽﮕﺑﻮﻃﺮﻟا بذﺎﺟ
ﻫ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺎ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﻣﺎﺣ ﺖﻈﻠﻏ يوﺎﺣ يﺎﻫردﻮﭘ و ﺪﺑﺎﯾ
WPC
) ﺮﯿﻨﭘ بآ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ هﺮﺘﻧﺎﺴﻨﮐ (
ياراد ﻦﯿﯾﺎﭘ ﯽﮕﺑﻮﻃﺮﻟا بذﺎﺟ يﺮﺗ
ﺪﻧدﻮﺑ . ﻦﻧﺎﺗ نارﺎﮑﻤﻫ و 24]
كﺮﮐ و يﺎﮐ ،[ 44]
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ، [ ﺎﺑ
ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﭗﻟﺎﭘ
ﮐآ ﺖﻧارﺎﻣآ و ﯽﯾﺎ ﻪﺑ
ﯽﺸﺷﺎﭘ شور ﻪﺑ ﺰﯿﻧ
ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳد ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ .
3 - 7 - ﯽﺠﻨﺳ ﮓﻧر
ﻢﻬﻣ زا ،ﮓﻧر ﻔﯿﮐ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯾﺮﺗ
ﺶﻘﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﯽ
دراد لﻮﺼﺤﻣ يﺪﻨﺴﭘ رازﺎﺑ رد ﯽﻤﻬﻣ .
لوﺪﺟ 3 ﯽﮔﮋﯾو ، يﺎﻫ
ردﻮﭘ ﯽﮕﻧر ﺖﺒﺴﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار ﺎﯾﻮﺘﺳا يﺎﻫ
ﻎﻤﺻ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﺑﺮﻋ ﺪﻫد
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ رد ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺎﻫ
ﯽﯾﺎﻨﺷور
) L* ( ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ G1
دﻮﺑ . ﺺﺧﺎﺷ a*
، ردﻮﭘ ﺎﺑ ﺎﻫ ﺶﯾاﺰﻓا
ﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ،ﻞﻣﺎﺣ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ،ﺖﻓ
و ﻪﯿﻟوا ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻞﯿﻟد
ﯽﻣ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﮓﻧر ﺪﺷﺎﺑ
45] . [ ﺶﯾاﺰﻓا a* ﺶﯾاﺰﻓا زا نﺎﺸﻧ ،
ردﻮﭘ ﺰﻣﺮﻗ ﮓﻧر ﯽﻣ ﺎﻬﻧآ رد ﺰﺒﺳ ﮓﻧر ﺶﻫﺎﮐ و ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ . رد ﯽﻟﺎﺣ
ﻞﻣﺎﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ زا
10 ﻪﺑ 30 ﺪﺻرد ﺺﺧﺎﺷ ،
b* ردﻮﭘ ، ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﻫ ردﻮﭘ ﮓﻧر ﻞﯾﺎﻤﺗ ﺶﻫﺎﮐ زا نﺎﺸﻧ ﻪﮐ
ﺎﻫ
ﮓﻧر ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﯽﻣ درز
ﺪﺷﺎﺑ . Chroma ﺖﯿﻋﺎﺒﺷا ﺎﯾ تﺪﺷ ،
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﮓﻧر ﺪﻫد
46] .[ ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ و Hue Chroma
ردﻮﭘ رد ﺰﯿﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ . نارﺎﮑﻤﻫ و يﺪﻨﺑاﺮﺳ 19]
بآ ﯽﺸﺷﺎﭘ ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ ﺎﺑ ،[
ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺎﺑ ﻮﻟﺎﺒﻟآ و ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ،ﻦﯾﺮﺘﺴﮐدﻮﺘﻟﺎﻣ زا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ WPC ناﻮﻨﻋ هدﺎﻣ ﻞﻣﺎﺣ عﻮﻧ ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ،هراﻮﯾد ي
ﺺﺧﺎﺷ و ﺖﺷاﺪﻧ ﯽﯾﺎﻨﺷور ﺺﺧﺎﺷ رد يﺮﯿﺛﺎﺗ ردﻮﭘ a*
ﺎﺑ ﺎﻫ
ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا و
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ WPC .
ﻪﺑ ،ﯽﻠﮐ رﻮﻃ
ﺖﻈﻠﻏ و عﻮﻧ ،ﻪﯿﻟوا مﺎﺧ هدﺎﻣ ﮓﻧر ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ،ردﻮﭘ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﮓﻧر ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺣ ﺪﺷﺎﺑ .
Table 3 color characterization of spray dried stevia extracts.
Chroma Hue
b* a*
L* treatment
64±0/62a /
44 29±0/52a /
89 60±0/68a /
44 68±0/033c /
0 75/50±0/57b
G1
75±0/49a /
43 17±0/41b /
88 57±0/62ab /
43 50±0/1b / 1 49±0/62a /
53 G2
28±0/54b /
42 62±0/50b /
87 60±1/10b /
42 76±0/037a /
1 45±0/49a /
53 G3
Different letters in the same column indicate significant difference among samples P< 0.05 G1: 10 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract, G2: 20 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract,
G3: 30 % (w/v) Arabic gum/ stevia extract
3 - 8 - ردﻮﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳوﺮﮑﯿﻣ ﺎﯾﻮﺘﺳا هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻣ ،ﯽﻧوﺮﺘﮑﻟا پﻮﮑﺳوﺮﮑﯿﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺮﯾوﺎﺼﺗ زا
ناﻮﺗ
ﯽﮔﮋﯾو رﻮﻃ ﻪﺑ ار هراﻮﯾد ﺐﯿﮐﺮﺗ عﻮﻧ ﺮﺛا و تارذ ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻫ
دﻮﻤﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﻘﯿﻗد .
ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﺮﯾوﺎﺼﺗ
ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺑ تارذ ،ﻞﻣﺎﺣ ناﻮﻨﻋ
ﺰ گر هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ يﺮﺗ
كارﻮﺧ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ،ﻎﻤﺻ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ اﺮﭼ ،ﺖﺳا ﻓا ﯽﻣ هﺰﯿﻤﺗا يﺮﺗ ﺖﺷرد تارذ و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ﺪﻧﻮﺷ
ﺖﺷرد تارذ ﺎﺑ ردﻮﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﯽﻣ ﺮﺗ
ددﺮﮔ . ﺮﻣا ﻦﯾا
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻢﻠﯿﻓ ﺖﻣﺎﺨﺿ و كارﻮﺧ ﻪﺘﯾزﻮﮑﺴﯾو ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ
ﯽﻣ تارذ فاﺮﻃا رد هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ ددﺮﮔ
. ﺖﻋﺮﺳ ،ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾا رد
ﯽﻧﻻﻮﻃ ﺎﺑ و ﺮﺗﺪﻨﮐ ﺖﺑﻮﻃر جوﺮﺧ ﻢﻠﯿﻓ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺖﻋﺮﺳ نﺪﺷ ﺮﺗ
،
ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ 4
ﯽﻣ هﺪﯾد ، ﯽﮔﺪﯿﮐوﺮﭼ ﺎﺑ ﯽﺗارذ ،دﻮﺷ
ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻢﻈﻨﻣﺎﻧ لﺎﮑﺷا و ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﺤﻄﺳ ﺪﻧﻮﺷ
35] .[
Fig 4 Scanning electron micrographs of spray dried stevia extract produced at various Arabic gum/stevia extracts ratios. (A: 10/90 – B: 30/70).
3 - 9 - ﯿﻣ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﻪﻟژ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺎﯾﻮﺘﺳا ﻪﻟژ ﺖﺑﻮﻃر -
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ )
05 /0 p<
.(
و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ يﺎﻫ
ﺪﻫﺎﺷ و o
دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 4 ( . ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﯿﻟد ﻦﯾا ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا
ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ و ﺎﯾﻮﺘﺳا ﺲﮑﯾﺮﺑ ،نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﮑﺷ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ يدﺎﯾز ناﺰﯿﻣ دﻮﺟﻮﻣ بآ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻎﻤﺻ ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا ؛دراد ﯽﭘ رد ار ﺎﻫ ياراد ﯽﺑﺮﻋ
بآ يزاﺪﻧا ماد ﻪﺑ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﯽﻣ دﻮﺧ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ رد
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﮕﻧ دﻮﺧ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ رد ار يﺮﺘﺸﯿﺑ بآ ،نآ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻣ اد ناﺰﯿﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و در ﺖﺑﻮﻃر
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ
، طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﻪﮐ
رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ دﻮﺑo
ردﻮﭘ ﺎﺑ ﻪﮐ ) G
ﺖﺒﺴﻧ 30:70 هرﺎﺼﻋ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﺣ (
دﻮﺑ هﺪﺷ ﺪﯿﻟﻮﺗ .
Table 4 Effect of different level of sugar replacement with stevia on the physicochemical properties of jelly
