( ﻓﺮاﻧﺴﻪ روم و ) و ﻏﺮب اﻳﺮان ﺣﻘﻮق ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺗﻌﻬﺪ در ﺔ

ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ رد ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ قﻮﻘﺣ

ناﺮﻳا بﺮﻏ و )

و مور ﻪﺴﻧاﺮﻓ (

ﻲﻤﻇﺎﻛ دﻮﻤﺤﻣ 

رﺎﻴﺸﻧاد ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ هوﺮﮔ ةﺪﻜﺸﻧاد

و قﻮﻘﺣ ﻮﻠﻋ م ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ

ﻲﻋراز ﻲﻠﻋ

ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﻜﺸﻧاد

ة ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد

) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

3 / 4 / 1394 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :

3 / 10 / 1394 (

هﺪﻴﻜﭼ مور قﻮﻘﺣ دﺎﻬﻧ ﻚﻳ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ هدﻮﺑ

ﺖﺳا هدﺮﻛ خﻮﺳر ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ قﻮﻘﺣ ﻪﺑ ﻪﻛ .

رد

مور قﻮﻘﺣ

، ﻚﻳ ﺪﻬﻌﺗ نﻮﭼ ﻄﺑار

ﺔ ﺮﻫ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ،دﻮﺑ نآ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻦﻴﺑ ﻲﺼﺨﺷ نآ نﺎﻛرا زا ﻚﻳ

)

،ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﻪﻟﺪﻬﻌﺘﻣ (...

ﻲﻣ ﻂﻗﺎﺳ ﺰﻴﻧ ﺪﻬﻌﺗ ﺪﺷ

؛ ﻦﻳﺪﺑ نﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ لﺎﻘﺘﻧا نﺎﻜﻣا )

و ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا ﻦﻳد

(

ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو .

و ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺐﻠﻃ

، ﺪﺷ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ .

ﺑ دﻮﺟوﺎ لﻮﺤﺗ رد

ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ،بﺮﻏ قﻮﻘﺣ رد ﺪﻬﻌﺗ مﻮﻬﻔﻣ )

ﺒﻨﺟ ﺔ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻔﻨﻣ ( نآ ﻲﻣور مﻮﻬﻔﻣ رد ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ

ﻪﺑ ؛ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻳﺪﺒﺗ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ هوﻼﻋ

عﻮﺿﻮﻣ ﻞ

، و ﺪﻴﻔﻣ ﺖﺳا هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ

؛ ﻦﻳا زا

ﺮﻈﻧ دﺎﻬﻧ ﻦﻳا زﻮﻨﻫ مﺎﻈﻧ رد يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا ﻲﺑﺮﻏ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ

دراد و و مﺎﻜﺣا رﺎﺛآ نآ رد ﻦﻳﺮﺘﻛد

و ﺎﻀﻗ ﺔﻳور ﻳ ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻲ .

ﻪﺑ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ زا سﺎﺒﺘﻗا ﺎﺑ ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ رﺎﺼﺘﺧا

هدﺎﻣ ود رد زا

دﺎﻬﻧ ﻦﻳا هدﺮﺑ مﺎﻧ ﺖﺳا هدﺮﻛ دﺎﺠﻳا يدﺎﻳز يﺎﻫﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا نآ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﻛ .

ﻲﺧﺮﺑ

ﻲﻘﻠﺗ ﻪﻤﺟﺮﺗ رد هﺎﺒﺘﺷا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ار نآ

،هدﺮﻛ نآ ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﺋاز يدﺎﻬﻧ ار

ﺪﻧا .

ﻦﻳاﺮﺑ سﺎﺳا

، رد دﺎﻬﻧ ﻦﻳا ﻊﻣﺎﺟ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ و مور قﻮﻘﺣ

،ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ رد نآ مﺎﻜﺣا ﻦﻴﻴﺒﺗ ياﺮﺑ

اﺮﻳا ن ﺪﻴﻔﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺖﺳا .

نﺎﮔژاو يﺪﻴﻠﻛ

ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

، لاﺪﺒﺘﺳا

، ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا ،ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا

ﻪﻟﺎﻘﻣ لﻮﺌﺴﻣ

ﺲﻛﺎﻓ : 66409595

Email: makazemy@ut.ac.ir

306 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395

1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ بﺮﻏ قﻮﻘﺣ رد )

مور قﻮﻘﺣ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ (

اﺪﻬﻌﺗ ،مﻼﺳا و ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ فﻼﺧﺮﺑ ، ﻲﻠﺻا رﻮﺤﻣ ت

ﺖﺳا ﻲﻧﺪﻣ قﻮﻘﺣ ﺚﺣﺎﺒﻣ

و تاﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا رﻮﻬﺸﻣ

» تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ «

ﺖﺳا ﻲﻧﺪﻣ قﻮﻘﺣ .

زا

ﻢﻬﻣ ﺣﺎﺒﻣ ﻦﻳﺮﺗ تاﺪﻬﻌﺗ قﻮﻘﺣ ﺚ

» ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا

1«

،1

» ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا

2« و2

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

3« ﺖﺳا

؛

ﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ دﻮﺟوﺎ

نآ ندﻮﺑ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﺘﻤﻛ ،مﻼﺳا و ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ رد ﺎﻫ

زا نآ و هﺪﺷ ﺚﺤﺑ ﺎﻫ

مﺎﻜﺣا ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ نآ

ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ﺎﻫ .

رد ﻦﻳا نﺎﻴﻣ

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ «

؛دراد ناﺪﻨﭼود ﻲﺘﻴﻤﻫا

ﻪﺑ بﺮﻏ قﻮﻘﺣ رد ﻪﻛ ﻢﻴﻧاﺪﺑ ﺮﮔا هﮋﻳو رﺎﺛآ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ،

» ﺪﻬﻌﺗ لﺎﻘﺘﻧا «

ﻪﺑ مﺎﻋ رﻮﻃ

) ﺐﻠﻃ و ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا زا ﻢﻋا (

ﺖﺳا هﺪﺷ عاﺪﺑا .

مور قﻮﻘﺣ رد

،

» ﺪﻬﻌﺗ « ﻚﻳ ﺔﻄﺑار ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﺼﺨﺷ ﻲﻗﻮﻘﺣ دﻮﺑ ﻪﻟ

ه دﻮﺟو و

ﺘﺷاﺪﻧ ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺖﻴﺼﺨﺷ زا ياﺪﺟ ﻲﻠﻘﺘﺴﻣ ﺖﺳا ﻪ

ﻳا ﻪﺑ ؛

،ﻞﻴﻟد ﻦ

» ﺪﻬﻌﺗ لﺎﻘﺘﻧا

« عﻮﻧﺮﻫ و دﻮﺒﻧ زﺎﺠﻣ

ﺪﻬﻌﺗ نﺎﻛرا رد ﺮﻴﻴﻐﺗ

، زا ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻠﻤﺟ ﻪﻟ

) ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا (

ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺎﻳ ) ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا (

مﺰﻠﺘﺴﻣ ار

زا و ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﻦﺘﻓر ﻦﻴﺑ ﺪﻬﻌﺘﻣ

ﻪﻟ ) ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ (

ﻲﻣ ﺪﻨﺘﺴﻧاد

) Weill, 1971, n°6,

.p.5)

ﻳ ﺮﻴﻴﻐﺗ هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا روﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺒﻟا حﺮﻃ ﺎﺑ و ﺖﻓﺎ

» ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻨﻴﻋ

« زا ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺪﻬﻌﺗ ،

و ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻪﺑ

زا ﻲﺋﺰﺟ ناﻮﻨﻋ ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻲﻳاراد

ﻟ ﻪﺑ نﺎﻜﻣا ﻦﻳا و ﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪ ﻪﻛ ﺪﻣآ دﻮﺟو

ﻪﺑ رﻮﻃ دﻮﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ يﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺘﻣ يﻮﺳ زا ﻞﻘﺘﺴﻣ .

ﺑ دﻮﺟوﺎ

،لﻮﺤﺗ ﻦﻳا نﺎﻨﭽﻤﻫ

» ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا

«

) ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻔﻨﻣ ﺔﺒﻨﺟ (

ﺸﻧ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ، ﺪ

. ﺪﻬﻌﺗ لﺎﻘﺘﻧا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻜﻨﻳا ياﺮﺑ )

ﻦﻳد و ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا (

ﻪﺑ ﺖﺳد

آﻳ عاﺪﺑا يدﺎﻬﻧ ،ﺪ ﺷ

ﻪﻛ ﺪ

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ «

ﻦﻳﺪﺑ ؛ﺖﻓﺮﮔ مﺎﻧ زا ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ نﺎﺳ

ﻲﻣ ﻦﻴﺑ و ﺖﻓر

نﺎﻛرا زا ﻲﻜﻳ رد ﻪﻛ ﺪﻳﺪﺟ يﺪﻬﻌﺗ )

،عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻬﻌﺗ ﺐﺒﺳ و ﻪﻟﺪﻬﻌﺘﻣ ،ﺪﻬﻌﺘﻣ (

ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺑ

ﻪﺑ ،دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺎﺠﻳا نآ يﺎﺟ

ﻲﻣ د ﺷ ﺪ

) Carbonnier, 1956, n°126, p.466;

Terré ,Lequette et

Simler, 2009, n° 1321, p.1177)

ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ.

مور قﻮﻘﺣ

، رد داﻮﻣ 1271 ﺎﺗ

1281 ﻮﻧ و هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ار ﻲﻗﻮﻘﺣ دﺎﻬﻧ ﻦﻳا ، نﻮﻧﺎﻗ نآ زا سﺎﺒﺘﻗا ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳ

،

ار نآ عاﻮﻧا و ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ داﻮﻣ رد لﺎﻤﺟا ﻪﺑ

292 و 293 ق . م . هدﺮﻛ ﺮﻛذ ﺪﻧا . ﺮﻴﺴﻔﺗ رد ود ﻦﻳا

فﻼﺘﺧا هدﺎﻣ ﺎﻳآ ﻪﻜﻨﻳا ؛دراد دﻮﺟو ﺮﻈﻧ

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ «

و مﻼﺳا قﻮﻘﺣ رد نآ ﻲﻣور يﺎﻨﻌﻣ رد

ﻮﺟو ناﺮﻳا ﺎﻳ دراد د

ﻪﻧ

، ﺗروﺮﺿ ﺎﻳ دﻮﺟو داﻮﻣ ﻦﻳا ﻊﺿو ياﺮﺑ ﻲ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد

...

؛ ﻦﻳﺪﺑ ياﺮﺑ نﺎﺳ

دﺎﻬﻧ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ و

مﺎﻜﺣا نﺎﻴﺑ و

،نآ رﺎﺛآ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ بﺮﻏ قﻮﻘﺣ رد ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ﺪﻴﻔﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

« ﻪﺴﻧاﺮﻓ و مور قﻮﻘﺣ رد ار ﻪﺑ

و ﻲﺳرﺮﺑ نآ هﺎﮕﺘﺳﺎﺧ ناﻮﻨﻋ

ﻮﻘﺣ رد ار نآ هﺎﮕﻳﺎﺟ و ناﺮﻳا ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ق

ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲﻣﻼﺳا ﻪﻘﻓ ﻢﻴﻨﻛ

.

1. la cession de dette

ance é la cession de Cr .

2

3. Novation

2 . ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ مﻮﻬﻔﻣ و

نآ ﺶﻳاﺪﻴﭘ يﺎﻨﺒﻣ

2 . 1 . ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ مﻮﻬﻔﻣ

،ﺪﻬﻌﺗ ﻄﺑار ﺔ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺎﻴﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻔﻧ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود ن ﻲﻜﻳ نآ ﺐﺟﻮﻣ

) ﺪﻬﻌﺘﻣ ( يﺮﮕﻳد ﺮﺑاﺮﺑ رد

) ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻪﻟ ( ﺰﻠﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ بﺎﺒﺳا زا ﻲﺒﺒﺳ ﻪﺑ ﺮﺗ ،ﻞﻌﻓ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ م

ﻲﻣ ﻲﻟﺎﻣ ﻚﻴﻠﻤﺗ ﺎﻳ ،ﻞﻌﻓ ك ﻮﺷ

د

) م . 1101 ق . م . ﻪﺴﻧاﺮﻓ

1( . ﺖﺳا ﻦﻛر رﺎﻬﭼ ياراد ﺪﻬﻌﺗ ﺮﻫ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ :

ﺪﻬﻌﺘﻣ ،ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ،ﻪﻟ

نآ دﺎﺠﻳا ﺐﺒﺳ و

Weill, 1971, p.1 et s.)

.(

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

2 « ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ رد ناﺮﻳا

نﻮﻧﺎﻗ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ

ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ .

قﻮﻘﺣ ﻪﺑ ار نآ يﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﻧاد

» ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ ﻪﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻲﺿاﺮﺗ

و دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻳﺪﺟ يﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا

، دﻮﺧ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻲﻜﻳ رد ﻪﻛ )

ﺪﻬﻌﺘﻣ ،ﺐﺒﺳ ،عﻮﺿﻮﻣ ﺎﻳ

ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻪﻟ ( ﺎﺑ

ﻪﺑ ،ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻧﻮﮔ

ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا ﺐﺒﺳ ،لوا ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ ﻪﻛ يا ﺪﺷﺎﺑ مود

« ﻒﻳﺮﻌﺗ ،

هدﺮﻛ ﺪﻧا

(Carbonnier, 1956, n°135, p.506; Planiol et Riper, 1931, n°1256, p.586; Pothier,1804, n°580, p.473; Marty et Raynaud, 1962, n° 832, p.839; Mazeaud, 1956, n° 1208, p.966)

.

ﺮﻫﻮﺟ ﻪﭽﻧآ ة

ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ ،ﺪﻫد

ﺖﺳا ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا و ﻖﺑﺎﺳ

دراد دﻮﺟو ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ عاﻮﻧا رد ﻪﻛ

؛ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ نآ مور قﻮﻘﺣ رد ﻪﻛ يا ﻪﺑ ار

» ﺪﻬﻌﺗ ﻚﻳ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ

ﻪﺑ ﺮﮕﻳد ﺪﻬﻌﺗ يﺎﺟ

3« ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺪﻧدﺮﻛ

(Ghestin, 2005, n 844, p.883)

. ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ

رد ﺳ بﺎﺒﺳا ءﺰﺟ ناﺮﻳا و ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻛذ ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘ

.

2 . 2 . ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺶﻳاﺪﻴﭘ يﺎﻨﺒﻣ

2 . 2 . 1 . بﺮﻏ قﻮﻘﺣ )

ﻪﺴﻧاﺮﻓ و مور (

2 . 2 . 1 . 1 . ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ

ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ مور قﻮﻘﺣ رد ﺺﺨﺷ ﻲﻳاراد ءﺰﺟ و لﺎﻣ ناﻮﻨﻋ

) ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻪﻟ ( ﻪﺑ ﻲﻤﻧ بﺎﺴﺣ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ و ﺪﻣآ

؛دﻮﺒﻧ لﺎﻘﺘﻧا و ﻞﻘﻧ ﻞﺑﺎﻗ ﻞﻴﻟد ﺑ

ﻚﻳ ًﺎﻓﺮﺻ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻜﻠ ﺔﻄﺑار

ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ و دﻮﺑ ﻪﻟ

ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﻞﺋﺎﻗ يدﻮﺟو نآ ياﺮﺑ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا زا ياﺪﺟ .

1 . ﻈﺣﻼﻣ ياﺮﺑ ﺔ ر ،ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ .

ك .

،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1374

، ش 53

، ص 71 .

2 . Novation» « زا ةژاو ﻦﻴﺗﻻ novatio نآ ﻞﻌﻓ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻖﺘﺸﻣ novare

ﺖﺳا ندﺮﻛ ﻮﻧ و ﺪﻳﺪﺠﺗ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ .

ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ

هﺪﺷ ﻂﻗﺎﺳ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ

، ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ ) ﻮﻧ ( ﻲﻣ دﺎﺠﻳا p.347)دﻮﺷ

(Capitant, 1930,

نآ ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻪﺑ ار

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ « هدﺮﻛ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺪﻧا . رد ژاو ﻲﻣﻼﺳا ﻪﻘﻓ ة

» لاﺪﺒﺘﺳا

« و

» لاﺪﺑا « ﻪﻛ يدرﻮﻣ رد

ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ،ﺪﻨﻛ

ﻪﺑ رﺎﻛ ﻪﺘﻓر ﺖﺳا )

،ﻲﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ 1414

،ق ج 10

، ص 122 ﺪﻌﺑ ﻪﺑ و ج 11

، ص 111 و 390

؛ﺪﻌﺑ ﻪﺑ

،ﻲﻛﺮﻛ ﻖﻘﺤﻣ 1414

،ق ج 13 ص،

361

،يرﺎﺼﻧا ؛ 1415

،ق ج 6

، ص 294 ﺪﻌﺑ ﻪﺑ .(

ﺮﮔا ﻪﭼ

» لاﺪﺒﺘﺳا

« ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ

ﻳﺪﺒﺗ ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻲﻣور قﻮﻘﺣ يﺎﻨﻌﻣ رد ﺪﻬﻌﺗ ﻞ )

يدوﺮﮕﻨﻟ ، 1386 ) ﻒﻟا (

، ج 1

، ص 246 (

، ﻲﺣﻼﻄﺻا نﻮﭼ ﻲﻟو ﺖﺳا ﻲﻣﻮﺑ

ﺢﺟرا،

ﺖﺳا . قﻮﻘﺣ بﺮﻋ نﺎﻧاد آ ﻪﺑ ار ن

» ﺪﻳﺪﺠﺗ

« هدﺮﻛ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﺪﻧا )

،يرﻮﻬﻨﺴﻟا 2000 م

، ج 3

، ص 813 .(

3.la substitution d' une nouvelle dette a' l 'ancienne

308 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395

ﻦﻴﻓﺮﻃ زا ﻲﻜﻳ تﻮﻓ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ لﺎﻘﺘﻧا و ﻞﻘﻧ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ،مور قﻮﻘﺣ لﻮﺤﺗ ﺖﺴﺨﻧ ةرود رد ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺎﻳ ﺪﻬﻌﺘﻣ گﺮﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻦﻳا ﺎﺑ ؛ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺑ ثراو ﻲﻨﻴﺸﻧﺎﺟ و ﻪﻟ

ﻪ وا يﺎﺟ رد ﻊﻗاو

ﻄﺑار ﺔ ﻲﻤﻧ دﺎﺠﻳا يﺪﻳﺪﺟ ﻢﺋﺎﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،دﻮﺷ

ﻓﻮﺘﻣ ﺖﻴﺼﺨﺷ ،ﻲﻣﺎﻘﻣ ﺎ

ثراو دﻮﺟو رد

هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ راﺮﻤﺘﺳا

، ﻲﻣ ﻆﻔﺣ ﻖﺑﺎﺳ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار دﻮﺷ

(Planiol et Ripert, 1931, n° 1106, p.415)

.

ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺎﻳ ﺪﻬﻌﺘﻣ گﺮﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻬﻌﺗ يﺮﻬﻗ لﺎﻘﺘﻧا شﺮﻳﺬﭘ زا ﺲﭘ ﻪﻟ

ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد نآ ةﺪﻳﺎﻓ ﻪﺑ ،

؛ﺪﻧدﺮﺑ ﻲﭘ ﺰﻴﻧ نﺎﮔﺪﻧز ﻪﺑ

ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻪﺑ ﺮﮔا هﮋﻳو ﻲﻣ هزﺎﺟا ﻪﻟ

،ﺪﻨﻛ ﻞﻘﺘﻨﻣ يﺮﮕﻳد ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺐﻠﻃ ﺪﻧداد

دﻮﺑ رﺎﻜﺷآ نآ يﺎﻳاﺰﻣ .

زا يﻮﺳ

،ﺮﮕﻳد دﻮﺑ نآ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻦﻴﺑ ﻲﺼﺨﺷ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﺪﻬﻌﺗ نﻮﭼ

،

» ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا

« ﻪﺑ ﺮﻴﻏ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ ﻲﻣ ﻦﻜﻤﻣ

دﻮﻤﻧ . اﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻳد نآ رد هرﺎﭼ ،ﺮﻣا ﻦﻳا ﻖﻘﺤﺗ ي

و ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻴﻟوا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﺪﻬﻌﺘﻣ

ﻪﻟ زا ﻖﺑﺎﺳ و ﺪﻬﻌﺘﻣ نﺎﻤﻫ ﻦﻴﺑ يﺪﻳﺪﺟ ﺔﻄﺑار و دوﺮﺑ ﻦﻴﺑ

ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺪﻳﺪﺟ ﻪﻟ ) ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻪﻴﻟا ( ﻪﺑ ﻦﻳﺪﺑ ؛ﺪﻳآ دﻮﺟو ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ نﺎﺳ

ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻪﻟ دﺎﺠﻳا

ﺪﺷ . ﻪﻛ دﻮﺑ نآ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا

ًﻻوا

؛ﺪﻨﻫد ﺖﻳﺎﺿر نآ ﻪﺑ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻪﻜﻨﻳا ياﺮﺑ ﻲﻨﻌﻳ

ﺪﻬﻌﺘﻣ ،ﺪﻫد لﺎﻘﺘﻧا يﺮﮕﻳد ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺐﻠﻃ ﻪﻟ نوﺰﻓا

ﺮﺑ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺖﻳﺎﺿر

،ﻪﻴﻟا ياﺮﺑ مود ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا ،

ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺖﻳﺎﺿر زا ياﺮﺑ

لوا ﺪﻬﻌﺗ ندﺮﺑ ﻦﻴﺑ مزﻻ ﺰﻴﻧ

دﻮﺑ .

ًﺎﻴﻧﺎﺛ زا ﻊﺒﺗ ﻪﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﻦﺘﻓر ﻦﻴﺑ

) ﺪﻬﻌﺗ ( زا ،نآ تﺎﻋوﺮﻓ و رﺎﺛآ مﺎﻤﺗ ،ﻪﻴﻟوا و ﻖﻳﺎﺛو ﻪﻠﻤﺟ

تﺎﻨﻴﻤﻀﺗ زا ﺰﻴﻧ

ﻲﻣ ﻦﻴﺑ رد و ﺖﻓر ﻪﺠﻴﺘﻧ

،

ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻲﻤﻧ ﺪﻳﺪﺟ ﻪﻟ نآ زا ﺖﺴﻧاﻮﺗ

هﺮﻬﺑ ﺎﻫ ﺪﻨﻣ دﻮﺷ

(Mazeaud, 1998, n° 1208, p.1243)

.

،يﺪﻌﺑ لﻮﺤﺗ رد ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺘﻣ و ،ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺰﻴﻧ ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

يﺎﺟ

ﻲﻣ راﺮﻗ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺪﻬﻌﺘﻣ نﻮﭼ ﺰﻴﻧ ضﺮﻓ ﻦﻳارد ؛ﺖﻓﺮﮔ

) ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ نﺎﻛرا زا ﻲﻜﻳ (

ﺮﻴﻴﻐﺗ

ﻲﻣ ﺮﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ و فﺎﺻوا نﺎﻤﻫ ﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ يﺪﻬﻌﺗ و ﻂﻗﺎﺳ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ،دﺮﻛ دﺎﺠﻳا ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺘﻣ ةﺪﻬﻋ

ﻲﻣ ﺪﺷ . ﻦﻳﺪﺑ ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا رﺎﺛآ نﺎﺳ )

ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ نﻮﻳﺪﻣ نﺪﺷ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻖﺑﺎﺳ نﻮﻳﺪﻣ يﺎﺟ

( ﺎﺑ

ﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ﻲﻣ ﻖﻘﺤﻣ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻢ ﺪﺷ

) (Mazeaud, 1998, n° 1208, p.1243

.

قﻮﻘﺣ ،مور ﻚﻴﺳﻼﻛ قﻮﻘﺣ رد ﻦﻴﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﻣور نﺎﻧاد

ﺪﺷﺎﺑ راﺮﻗﺮﺑ يدﺎﻣ ﺪﻧﻮﻴﭘ ﺪﻬﻌﺗ ود .

رﻮﻈﻨﻣ مود ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ نآ ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ نﺎﻤﻫ ،

ﺪﺷﺎﺑ لوا . ﻦﻳازا ور

، ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎﻬﻨﺗ

دﻮﺑ ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻟ .

ﻪﺑ هوﻼﻋ رد

ﻲﻠﻔﺳ يرﻮﺗاﺮﭙﻣا ةرود نوﺰﻓا

ﺰﻴﻧ ار يﻮﻨﻌﻣ ﺪﻧﻮﻴﭘ ،ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ياﺮﺑ يﺪﻧﻮﻴﭘ ﻦﻴﻨﭼ موﺰﻟ ﺮﺑ

ﺪﻧدﺮﻤﺷ يروﺮﺿ

؛ ﺮﮕﻳد ﺪﻬﻌﺗ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ار يﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﺪﺼﻗ ﺪﻳﺎﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ

ﺪﻨﻨﻛ

، ﺑ ﻪ يرﻮﻃ ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ مود ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا ﺐﺒﺳ لوا

. يﻮﻨﻌﻣ ﺪﻧﻮﻴﭘ ﻦﻳا ﺎﻫﺪﻌﺑ ﺎﻣا

) ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ (

و ﺪﻨﺘﺴﻧاﺪﻧ مزﻻ ار يدﺎﻣ ﺪﻧﻮﻴﭘ نآ ﺮﮕﻳد و ﺪﺷ هدﺮﻤﺷ ﻲﻓﺎﻛ نآ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ

ﺰﻴﻧ ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ نﺎﻜﻣا ﻪﺑ

ﺪﻣآ دﻮﺟو

) Mazeaud, 1956, n° 1208,

p.1243

. .(

ﺑ ﻪ ا ﻦﻳ ﺐﻴﺗﺮﺗ

، ﻦﺷور ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ مور قﻮﻘﺣ رد ﻪﻛ ﺪﺷ

» ﺪﻬﻌﺗ لﺎﻘﺘﻧا

«

، دﺎﻬﻧ

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

« ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺪﻳدﺮﮔ

) (Carbonnier, 1956, n° 123 , p.457, Terré

, Lequette etSimler,

2009, n° 1320, p.1177

و (

ﺎﺑ ﺪﺗ دﺎﻬﻧ ،مور قﻮﻘﺣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳو

» ﻞﻳﺪﺒﺗ

ﺪﻬﻌﺗ

« ﺖﻓﺎﻳ هار ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ ﻪﺑ مور قﻮﻘﺣ زا

) Gide, 1879, p.12; Demolombe, 1877, n° 234,

(p.158;Ourliac, 1961, n° 161, p. 186

.

2 . 2 . 1 . 2 . ﺪﻳﺪﺟ قﻮﻘﺣ رد ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﻴﻤﻫا ﺶﻫﺎﻛ بﺮﻏ

بﺮﻏ ﺪﻳﺪﺟ قﻮﻘﺣ رد

، ﻪﺑ ًﺎﻓﺮﺻ ﻪﻧ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻄﺑار ناﻮﻨﻋ

ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﺼﺨﺷ ﻲﻗﻮﻘﺣ يا ،ﻪﻟ

ﻪﺑ ﻪﻜﻠﺑ ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻲﻳاراد زا ﻲﺸﺨﺑ ﺔﺑﺎﺜﻣ رد ؛ﺖﺳا ﻪﻟ

ﻪﺠﻴﺘﻧ

، ﺪﻬﻌﺗ لﺎﻘﺘﻧا )

ﺐﻠﻃ ( ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ .

زا ﻦﻳا ور

، ﺪﻬﻌﺗ لﺎﻘﺘﻧا ﺐﻟﺎﻗ رد

» ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا

« ﻪﺑ ، هﻮﻴﺷ ناﻮﻨﻋ رﺎﻨﻛ رد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يا

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ «

ﻪﻛ

هﻮﻴﺷ ﺮﻴﻏ يا و ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ،دﻮﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ

» ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻟ

« ﻲﻳارﺎﻛ ﺮﮕﻳد

ﺷاﺪﻧ ار ﻖﺑﺎﺳ ﺖ

) Mazeaud, 1998, n° 1209, p.1244; Planiol et Ripert, 1931, n°1256, p.587;

Terré etc., 2009, n° 1325, p.1179; Ghestin, 2005, n° 848, p.889)

؛ ﻪﺑ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻜﻨﻳا هﮋﻳو

و ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ فاﺮﻃا ﺔﻤﻫ يﺎﺿر ﻪﺑ نآ زﺎﻴﻧ ﻞﻴﻟد ،ﺪﻬﻌﺗ تﺎﻨﻴﻤﻀﺗ و ﻖﻳﺎﺛو يﺎﻐﻟا ﺰﻴﻧ و ﺪﻳﺪﺟ

ﺮﭘ يدﺎﻬﻧ ﺮﺳدرد هدﺮﻤﺷ ﻲﻣ ﺪﺷ . زا ﻦﻳا ور

، زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﺧﺮﺑ نﺎﻤﻟآ ﻪﻠﻤﺟ

، دﺎﻬﻧ

» ﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﻬﻌ « زا ار

ﺖﺳا هدﺮﻛ هرﺎﺷا نآ ﻪﺑ ًﺎﺤﻳﻮﻠﺗ ﺲﻴﺋﻮﺳ تاﺪﻬﻌﺗ نﻮﻧﺎﻗ و ﺪﻧدﺮﻛ فﺬﺣ دﻮﺧ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ )

داﻮﻣ

116 و 117 ﻗ نﻮﻧﺎ ﺲﻴﺋﻮﺳ تاﺪﻬﻌﺗ .(

نﺎﺘﺴﻬﻟ تاﺪﻬﻌﺗ نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ )

بﻮﺼﻣ 1934 م ( ﺰﻴﻧ ﺎﻬﻨﺗ

زا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ار عﻮﺿﻮﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻳﺮﻃ

؛ ﻦﻳﺪﺑ يدوﺪﺣ ﺎﺗ دﺎﻬﻧ ﻦﻳا ﺖﻴﻤﻫا زا نﺎﺳ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﻛ .

ﺑ دﻮﺟوﺎ آ ﻲﻤﻧ ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ،ن ﻲﺑ ار دﺎﻬﻧ ﻦﻳا ناﻮﺗ

رد اﺮﻳز ؛ﺖﺴﻧاد هﺪﻳﺎﻓ ﺮﺘﺸﻴﺑ

ماو ﻪﻛ ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ راد

زا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ مور قﻮﻘﺣ ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ ﻪﻠﻤﺟ

» ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا «

ﻪﺑ

هﺪﺸﻧ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ دﻮﺧ ﻲﻣور يﺎﻨﻌﻣ ﺖﺳد و

ﻢﻛ

» ﻞﻳﺪﺒﺗ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ نﻮﻳﺪﻣ

« رﺎﻴﺴﺑ ﺪﻴﻔﻣ

ﺖﺳا

(Terré etc.,2009, n° 1326, p.1180

؛ ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ هوﻼﻋ ﺐﺒﺳ ﺎﻳ

ﻪﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ نآ ﻲﻣ رﺎﻛ

ﺪﻳآ

. ( Josserand, 1940, n° 905, p.549 ; Marty, Raynaud et Jestaz, 1989, n°

410, p.423; Mazeaud, 1998, n° 1209, p.1244; Planiol et Ripert,1931, n° 1256, p.587; Riper et Boulanger, 1956, n° 1745, p.463)

.

2 . 2 . 2 . و مﻼﺳا قﻮﻘﺣ ناﺮﻳا

2 . 2 . 2 . 1 . قﻮﻘﺣ ﺔﻋﻮﺿﻮﻣ ناﺮﻳا

ﻋﻮﺿﻮﻣ قﻮﻘﺣ رد ﺔ

داﻮﻣ رد ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ ،ناﺮﻳا 292

و 293 زا سﺎﺒﺘﻗا ﻪﺑ و ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ

ﻪﺑ

،رﺎﺼﺘﺧا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ عاﻮﻧا و ﺖﻴﻫﺎﻣ نﺎﻴﺑ نوﺪﺑ ار

ﺖﺳا هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ نآ مﺎﻜﺣا .

ﺮﺑ ناﺮﺴﻔﻣ زا ﻲﺧ

ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ

، دﺎﻣ ﻢﻴﻈﻨﺗ ة

292 ﺑﺎ و ﻪﺘﺴﻧاد ﻪﻤﺟﺮﺗ رد نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ هﺎﺒﺘﺷا زا ﻲﺷﺎﻧ ار ﻊﺿو ﻦﻳا

يﺎﻫﺪﻨﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ 2

و 3 نﺎﻤﻫ ،نآ

» و ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا ﺐﻠﻃ

« رد ﻪﻛ ﺖﺳا و نﺎﻤﺿ ﺪﻘﻋ ﺐﻟﺎﻗ

ﺣ ﺖﺳا ﻖﻘﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ رد ﻪﻟاﻮ

)

،ﻲﻣﺎﻣا 1372

، ص 338

.(

ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ

، ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

310 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395

نآ ﻲﻣور قﻮﻘﺣ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ داﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﺑ

رﺎﻛ ﻪﺘﻓﺮﻧ ﻪﻜﻠﺑ ، دراد نآ زا ﻢﻋا ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ

)

،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1374

،

ش 202

، ص 303

.(

ناﻮﻨﻋ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ،ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻖﺑﺎﻄﻣ

» ﺗ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒ

« نﻮﻧﺎﻗ زا ار

نآ ،نآ ﻦﺘﺳاﺮﻴﭘ ﺎﺑ و سﺎﺒﺘﻗا ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ دﺎﻬﻧ ﺎﺑ ار

هدﺮﻛ ﻖﺒﻄﻨﻣ مﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﻲﺘﻨﺳ يﺎﻫ ؛ﺪﻧا

ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻨﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻛ يا 1

ةدﺎﻣ 292 ) ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ (

ﻲﻣور قﻮﻘﺣ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

ﺪﻨﺑ و ﺖﺳا 2

و نﺎﻤﺿ ﺪﻘﻋ ﺎﺑ و ﺖﺳا ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻪﻟاﻮﺣ

ﺪﻨﺑ 3 ﺖﺳا هدﺎﺳ ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا ﻲﻋﻮﻧ ﺰﻴﻧ

)

،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1374

، ش 202

، ص 303 و 304

.(

زا ﻲﺧﺮﺑ نادﺎﺘﺳا ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ

، ﻲﺳﺎﺒﺘﻗا ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ

ﺮﻴﻏ روﺮﺿ ي هداد مﺎﺠﻧا ﺪﻧا

)

،يدوﺮﮕﻨﻟ 1386 ، ص 17 ﺪﻌﺑ

.(

هﺪﻋ رﺎﻬﻇا نوﺪﺑ ﺰﻴﻧ يا صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ﺮﻈﻧ

،

ﻪﺑ يﻮﺴﻧاﺮﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ حﺮﺷ

ﺮﺼﺘﺨﻣ نآ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻧا

)

،يﺪﻴﻬﺷ 1388

، ش 90

، ص 146

.(

ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﻃﺎﺣا ﺎﺑ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺪﺳر ﻪﺘﺷاد مﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﻪﺑ ﻪﻛ يا

ﺪﻧا

، ﻞﻳﺪﺒﺗ دﺎﻔﻣ

ﺪﻬﻌﺗ ﻪﺘﻓﺎﻴﻧ نآ فﻼﺧ ار ﺪﻧا

و اﻮﻓ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻳ

هدﻮﺑ ﺐﺗﺮﺘﻣ دﺎﻬﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻛ يﺪ ﺖﺳا

، نآ سﺎﺒﺘﻗا ﻪﺑ

ﺖﺳد هدز ﺪﻧا . رﺎﺛآ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

ﻲﻣ ار ﺎﻳ تاﺪﻬﻌﺗ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﻲﻠﻛ لﻮﺻا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ناﻮﺗ

دﺎﻬﻧ و ﻲﺘﻨﺳ يﺎﻫ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ

ةﺪﺷ ﺑ مﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﻪ

ﻲﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻦﻳا ﺎﻣا ،دروآ ﺖﺳد نآ ﺮﻛذ ندﻮﺑ هﺪﻳﺎﻓ

ﻧ صﺎﺧ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺖﺴﻴ

. ﻨﻳا دﺎﺠﻳا ﺢﻠﺻ ﺪﻘﻋ ﺎﺑ ار ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻞﻤﻋ عﻮﻧ ﺮﻫ رﺎﺛآ ﻢﻴﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻜ ﻢﻴﻨﻛ

، ﻊﻧﺎﻣ

هدﻮﺒﻧ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻞﻤﻋ نآ ﺖﻟﺎﺻا زا

، ﻲﻤﻧ نآ دﻮﺟو ناﻮﺗ ﺖﺴﻧاد هدﻮﻬﻴﺑ ار

. ﻪﺑ هوﻼﻋ ﻦﻴﺑ

» ﻞﻳﺪﺒﺗ

ﺪﻬﻌﺗ

« رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ و ﻦﺋاد و نﻮﻳﺪﻣ

» ﺐﻠﻃو ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا «

ﻮﺟو رﺎﻜﺷآ توﺎﻔﺗ د

دراد .

2 . 2 . 2 . 2 . ﻲﻣﻼﺳا ﻪﻘﻓ )

مﻼﺳا قﻮﻘﺣ (

ﻪﺑ ور قﻮﻘﺣ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ﻊﻄﻗ رﻮﻃ ﻊﻳﺮﺸﺗ ياﺮﺑ م

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

« ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺖﺳا

، قﻮﻘﺣ رد

دراﺪﻧ دﻮﺟو مﻼﺳا .

اﺪﺘﺑا زا مﻼﺳا قﻮﻘﺣ رد

» ﻦﻳد « ﻪﺑ ﺪﺘﺳوداد ﻞﺑﺎﻗ و هﺪﺷ ﻲﻘﻠﺗ لﺎﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ

ﺖﺳا هدﻮﺑ و نﻮﻳﺪﻣ ﻪﺑ ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا و

ﺮﻴﻏ ﺮﺒﺘﻌﻣ نﻮﻳﺪﻣ

، و ﺐﻟﺎﻗ رد

» ﻦﻳد ﻊﻴﺑ

«

،

» ﻪﺿوﺎﻌﻣ

«

،

» لاﺪﺒﺘﺳا « و

» ﻪﻟاﻮﺣ

« ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ

)

،ﻲﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ 1414

،ق ج 10

، ص 125

. (

ﺐﺒﺳ ﻪﻛ ﻲﺿﺮﻓ رد ﺎﻬﻨﺗ

ﻦﻳد دﺎﺠﻳا

، ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﻊﻧﺎﻣ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻊﻴﺑ

» ﺾﻘﺒﻳ ﻢﻟﺎﻣ ﻊﻴﺑ

« هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ﺖﺳا

و دﺎﻨﺘﺳا ﻪﺑ ﻲﺧﺮﺑ

نآ صﺎﺧ ﺖﻳاور اﺪﻧ ﺰﻳﺎﺟ ار

ﻧ

،ﻪﺘﺴ نآ ﺎﻣا ار ﻊﻴﺑ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ هدﺮﻤﺷ

و ﺮﮕﻳد بﺎﺒﺳا ﺎﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﻞﻣﺎﺷ

اﺪﻧ ﻧ ﻪﺘﺴ ﺪﻧا

)

،ﺪﻫﺎﺠﻣ

،ﺎﺗ ﻲﺑ ص 157 يرﺎﺼﻧا ﺦﻴﺷ ؛ ،

1415

،ق ج 6

، ص 295 و 296

. (

عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ﻦﻳد عﻮﺿﻮﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ

ﺐﻟﺎﻗ رد ﺰﻴﻧ ﺮﮕﻳد

» لاﺪﺒﺘﺳا « ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ

)

،ﻲﻠﺣ ﻪﻣﻼﻋ 1414

،ق ج 10

، ص 122 ﺪﻌﺑ ﻪﺑ

نﺎﻤﻫ ﻪﻛ (

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ

« ﺖﺳا

) يدوﺮﮕﻨﻟ ، 1382

، ص 127

،(

ﻲﻣ ﺎﻣا ﻪﻛ ﻢﻴﻧاد

» ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﻬﻌﺗ «

ﺎﺑ

» ﺐﻠﻃ لﺎﻘﺘﻧا «

دراد توﺎﻔﺗ .

ﺲﭘ

، نآ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻧا

)

،يدوﺮﮕﻨﻟ 1382

، ص 130

،(

ﻲﻤﻧ ﺪﻨﺑ ناﻮﺗ 3

ةدﺎﻣ 292 ﻲﺑ ار ﺖﺴﻧاد هﺪﻳﺎﻓ

) ياﺮﺑ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺪﻳدﺮﺗ ﻦﻳا نآ ﺦﺳﺎﭘ

رد ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ

، ر . ك (Ghestin, 2005, .

n°848, p.889

. صﻮﺼﺧ رد ﺪﻨﺑ

2 دﺎﻣ ﻦﻳا

،ه ﻲﺧﺮﺑ نادﺎﺘﺳا نآ ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ ار

» نﺎﻤﺿ ﺪﻘﻋ «

رد

و مﻼﺳا قﻮﻘﺣ ﻪﺘﺴﻧاد ناﺮﻳا

، نآ ﺮﻛذ ار ﻲﻣ هدﻮﻬﻴﺑ ﺪﻨﻧاد

) يدوﺮﮕﻨﻟ

، 1382

، ص 128 نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ ؛

، 1374

،

ص 304

.(

رد نآ ار نﺎﻤﺿ ﺪﻘﻋ ﺮﺛا ﺮﮔا ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ هرﺎﺑ ﻦﻳا دراد تﺮﻬﺷ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ

،

،ﻢﻴﻧاﺪﺑ ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا

ﺪﻳﺎﻓ ة ﻣ ﺪﻨﺑ ﻦﻳا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻢﻠﺴ

، و ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا ﻦﻴﺑ اﺮﻳز رﺎﻜﺷآ توﺎﻔﺗ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

دﻮﺟو دراد .

،ﺖﺳا ﻦﻴﻨﭼ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻢﻴﻧاﺪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻋﻮﻧ ار نﺎﻤﺿ ﺪﻘﻋ ﺮﺛا ﺮﮔا ﺎﻣا

» ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا

« رد

مﻼﺳا قﻮﻘﺣ دراﺪﻧ دﻮﺟو مور قﻮﻘﺣ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ

؛1

ترﻮﺻ ﻦﻳا رد

، ﺪﻨﺑ 3 ﻲﺑ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ هﺪﻳﺎﻓ .

توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رﺎﻜﺷآ

نﺎﻴﻣ

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ «

و

» ﺐﻠﻃو ﻦﻳد لﺎﻘﺘﻧا «

زا ﻚﻳ و ،ﻮﺳ نﺎﻴﺑ مﺪﻋ

و مﺎﻜﺣا ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ رﺎﺛآ و رﺎﻜﺷآ رﻮﻃ

مﻼﺳا قﻮﻘﺣ رد ﻢﺠﺴﻨﻣ نﺎﻴﺑ ،

و مﺎﻜﺣا ﺖﺳا رﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫا ياراد ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ رد ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ رﺎﺛآ .

ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺎﻣا

ود ﺎﻬﻨﺗ صﺎﺼﺘﺧا ﺎﺑ نآ ،دﺎﻬﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ هدﺎﻣ

لﺎﻤﺟا ﻪﺑ ار هدﺮﻛ نﺎﻴﺑ

ﺪﻧا . سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ

، ﻲﺳرﺮﺑ

مﺎﻜﺣا و ﻂﻳاﺮﺷ و لﺎﻤﺟا رﺎﺒﻏ ﻊﻓر رد نآ ﻲﻠﺻا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نآ

رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ زا مﺎﻬﺑا

و هدﻮﺑ ﺪﻴﻔﻣ زا

ﺖﺳا يدﺎﻳز ﺖﻴﻤﻫا ياراد ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ قﻮﻘﺣ هﺎﮔﺪﻳد .

3 . ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻂﻳاﺮﺷ

ﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻂﻳاﺮﺷ ،ﺪ

ﺮﻳز ﺖﺳا مزﻻ :

3 . 1 . ﺎﻫدادراﺮﻗ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻂﻳاﺮﺷ

ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ رد ﻂﻗﺎﺳ لوا ﺪﻬﻌﺗ ،

،هﺪﺷ ﻲﻣ نآ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺪﻳﺪﺟ يﺪﻬﻌﺗ ﻮﺷ

د . دﺎﺠﻳا و طﺎﻘﺳا ﻦﻳا

،

نﻼﻋا ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ةدارا

؛ﺖﺳا ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ

، ﻲﻋﻮﻧ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺿاﺮﺗ

نﺎﻴﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ

ﻲﻣ ﻊﻗاو دﻮﺷ . فﺮﺻ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﻫﺎﻣ زا ﺮﻈﻧ

، نآ ﻖﻘﺤﺗ ياﺮﺑ ﻲﺳﺎﺳا ﻂﻳاﺮﺷ ﺪﻳﺎﺑ

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺎﻫدادراﺮﻗ ﺖﺤﺻ .

دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﺼﻧ صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ناﺮﻳا ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ رد

،

ﺎﻣا ﻢﻜﺣ ﻦﻳا ﻲﻗﻮﻘﺣ لﻮﺻا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ

ﺖﺳا ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ .

ﺎﻣا ﻣ ةدﺎ 1272 رﺮﻘﻣ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ

ﺮﻛ ﺖﺳا هد

، ﻪﺘﺷاد ار ضﻮﻌﻣ يﺎﻫدادراﺮﻗ دﺎﻘﻌﻧا ﺖﻴﻠﻫا ﺪﻳﺎﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ،ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﺤﺻ ياﺮﺑ

ﺪﻨﺷﺎﺑ

Mazeaud, 1998, n° 1211, p.1244)

.(

3 . 2 . ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا ﻂﻳاﺮﺷ

رد ﻪﻛ ﺖﺳا مزﻻ ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا ﻂﻳاﺮﺷ ،ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ رﺎﺒﺘﻋا و ﺖﺤﺻ ياﺮﺑ ﻪﻣادا

ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ دﻮﺷ

:

3 . 2 . 1 . دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻬﻌﺗ )

ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ دﻮﺟﻮﻣ

(

نﺎﻨﭼ ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ

، ﺮﻫﻮﺟ ،ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ ة

و ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛ﺖﺳا ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا ﺐﺒﺳ

،

و ﺢﻴﺤﺻ ﺪﻬﻌﺗ دﻮﺟو نآ طﻮﻘﺳ

، ﺖﺳا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﺤﺻ طﺮﺷ

( Terré etc.,2009, n° 1330,

1 . ر . ك .

،ﻲﻤﻇﺎﻛ 1393

، ص 871 .

312 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395

(p.1186 ;Mazeaud, 1998, n° 1215, p.1246)

. ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻞﻃﺎﺑ ﻪﻴﻟوا ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ دﻮﺷ ﻒﺸﻛ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ

،

ﻲﻤﻧ ﻊﻗاو ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ دﻮﺷ

(Mazeaud, 1998, n° 1215, p.1246)

. ﻲﺒﺴﻧ ﻞﻃﺎﺑ ﻪﻴﻟوا ﺪﻬﻌﺗﺮﮔا ﺎﻣا

ﺪﺷﺎﺑ و ﺮﺗ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا و نآ طﻮﻘﺳ ﺮﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻲﻣ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻲﺿا

ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ار نآ ناﻮﺗ

؛ﺖﺴﻧاد ﺎﺑ اﺮﻳز رد ﻖﺣ ﻪﻛ ﻲﻓﺮﻃ ،لوا ﺪﻬﻌﺗ طﺎﻘﺳا و ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﺪﺼﻗ لﺎﻄﺑا ﺖﺳاﻮﺧ

ار نآ

،ﻪﺘﺷاد ﺑ ﻪ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ نآ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ار يﺮﮕﻳد ﺪﻬﻌﺗ و هدﺮﻛ ﺪﻴﻳﺄﺗ ار نآ ﻲﻨﻤﺿ رﻮﻃ

(Carbonnier, 1956, n°135, p.509; Mazeaud, 1956, n°1215, p.1246 )

. رد ار ﻢﻜﺣ ﻦﻴﻤﻫ

صﻮﺼﺧ ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ رد ﺬﻓﺎﻧﺮﻴﻏ ﺪﻬﻌﺗ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ناﻮﺗ

.

لوا ﺪﻬﻌﺗ ﺮﮔا ﺪﺷﺎﺑ طوﺮﺸﻣ ﺎﻳ ﻞﺟﺆﻣ

، ﺪﻳدﺮﺗ ﺪﻳﺎﺒﻧ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ عﻮﻗو نﺎﻜﻣا رد دﺮﻛ

، اﺮﻳز

» طوﺮﺸﻣ و ﻞﺟﺆﻣ ﺪﻬﻌﺗ

« ﺪﻬﻌﺗ ، ي ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ .

ﺪﻬﻌﺗ ﺮﮔا ﺎﻣا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ،ﺪﺷﺎﺑ ﻖﻠﻌﻣ

، ﻞﻳﺪﺒﺗ عﻮﻗو

ﻬﻌﺗ ﺖﺳا طﺮﺷ ﻖﻘﺤﺗ ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ﺪ

(Aubry et Rau, 1839, P.389; Marty et Raynaud, 1962, n° 834,

p.840)

. ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ و ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ دﻮﺧ يﺎﻀﺘﻘﻣ ﺪﺣ رد ﺰﻴﻧ ﻖﻠﻌﻣ ﺪﻬﻌﺗ ﺪﺳر عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ

دﻮﺷ ﻊﻗاو ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ .

ﺚﺤﺑ ﺎﻬﻨﺗ

، ﺰﻴﻧ مود ﺪﻬﻌﺗ ترﻮﺻ ﻦﻳا رد ﺎﻳآ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ترﻮﺻ ﻪﺑ

ﻠﻌﻣ ﻪﺑ ﻖ ﻲﻣ دﻮﺟو ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺎﺑ ﻪﻜﻧآ ﺎﻳ ﺪﻳآ

، زا ﻖﻴﻠﻌﺗ طﺮﺷ ﻲﻣ ﻦﻴﺑ

دور . ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ زا ﺪﺳر ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ

،ﺖﺳا لوا ﺪﻬﻌﺗ ﻊﺑﺎﺗ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ دﻮﺟو ﻪﻴﻟوا ﺪﻬﻌﺗ طﺮﺷ نﺎﻤﻫ ﺮﺑ ﻖﻠﻌﻣ ﺰﻴﻧ مود ﺪﻬﻌﺗ

ﺖﺳا

؛

ﺪﻨﺷﺎﺑ هدﺮﻛ ﻖﻓاﻮﺗ ار نآ فﻼﺧ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻪﻜﻧآ ﺮﮕﻣ .

زا ﻲﻀﻌﺑ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ يﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ،

ﺗ ﺪﻬﻌ

نآ رد ﻪﻛ ﻲﻌﻴﺒﻃ

ًﺎﻧﻮﻧﺎﻗ ﺪﻬﻌﺘﻣ ياﺮﺑ ﻪﻟ

ﻲﻣ ،دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ ﻖﺣ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ

دﻮﺷ ﻊﻗاو

(Aubry et Rau, 1839, p.390;Planiol et Ripert, 1931, n° 1258, p.588)

رد ؛ ﻞﺑﺎﻘﻣ

، ﻪﺘﻔﮔ

هﺪﺷ ﺖﺳا ﻦﻳا رد صﻮﺼﺧ

ًﻼﺻا ﻮﺷ ﻂﻗﺎﺳ ﺎﺗ دراﺪﻧ دﻮﺟو يﺪﻬﻌﺗ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ ماﺰﻟا ﻪﻜﻠﺑ ،د

ﺖﺳا ﻦﻴﺸﻴﭘ ﺪﻬﻌﺗ نﺎﻤﻫ يﺎﻴﺣا

؛ ﺮﺑ سﺎﺳا ﻦﻳا

، ﻖﻠﻌﺘﻣ

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

« ﺪﻬﻌﺗ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ

.

هﺎﮔداد ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ ﻪﺴﻧاﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﻨﻴﻣز

ا ﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧ

،ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻜﻨﻳا ﺎﺗ ناﻮﻳد ﻲﻟﺎﻋ رد ﻪﺴﻧاﺮﻓ رﻮﺸﻛ

ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻠﻤﻋ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﻛ دﺮﻛ مﻼﻋا ﻲﻳأر دﺮﻤﺷ

ه ﻲﻤﻧ دﻮﺷ ) يأر 10 ﺮﺒﺘﻛا 1995 (

Terré , etc.,

2009, n°1330 , p.1186)

.(

3 . 2 . 2 . ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا

لوا ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺑ دﻮﺧ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻲﻜﻳ رد ﻪﻛ ﺪﻳﺪﺟ يﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﮕﻳد طﺮﺷ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ

، ﻪﺑ رﻮﻃ ﺢﻴﺤﺻ ﻪﺑ ﺪﻳآ دﻮﺟو

p.1246) . .(Mazeaud, 1998, n°1216,

طﻮﻘﺳ ﻦﻴﺑ ﺪﻳﺎﺑ

ﻪﻄﺑار ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا و ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ

؛ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻤﻧ دﺎﺠﻳا ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﮔا ﻪﻛ يا ﺪﺷ

، ﺪﻬﻌﺗ

ﻲﻤﻧ ﻂﻗﺎﺳ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻳدﺮﮔ

) ,etc., 2009, n°1323, p.1178&1179

Terré

.(

3 . 2 . 2 . 1 . ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ دﻮﺟو

ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻘﺤﺗ طﺮﺷ

، ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ يﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا ﺖﺳا ﻲﻠﺒﻗ ﺪﻬﻌﺗ يﺎﺟ

. ﻦﻳا ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ رد

ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳا حﺮﻄﻣ ﺚﺤﺑ ﻲﻣ ﻊﻗاو ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺎﻳآ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺒﺴﻧ ﻞﻃﺎﺑ

زا ﻲﺧﺮﺑ ؟دﻮﺷ

ﻳﻮﻧ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻪﻛ ﻲﺿﺮﻓ ﻦﻴﺑ نﺎﮔﺪﻨﺴ مﺎﮕﻨﻫ

ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﺒﺴﻧ نﻼﻄﺑ ﻪﺑ

،ﺪﻧراد ﻲﻫﺎﮔآ

ﻲﺑ نآ ﻲﺒﺴﻧ نﻼﻄﺑ زا ﻪﻛ ﻲﺿﺮﻓ ﺎﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ عﻼﻃا

هﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ توﺎﻔﺗ ،

، ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ لوا ضﺮﻓ رد

ﻲﻣ ﻊﻗاو ﻖﻠﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ دﻮﺷ

(Mazeaud, 1998, n° 1216, p.1246)

رد.

ﻊﻗاو رد ﻦﻳا

ﻲﻣ ﻊﻗاو ﻲﺒﺴﻧ ﻞﻃﺎﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ دراﻮﻣ

،ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ لﺎﻄﺑا مﺪﻋ ترﻮﺻ رد ؛دﻮﺷ

و ﺢﻴﺤﺻ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ و ﺖﺳا ﺬﻓﺎﻧ

زا ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ ،نآ لﺎﻄﺑا ترﻮﺻ رد ﻪﺘﻓر ﻦﻴﺑ

، ﺪﻬﻌﺗ ﻪﺑ ﻖﺑﺎﺳ

زﺎﺑ دﻮﺧ يﺎﺟ ﻲﻣ

ددﺮﮔ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻢﻛﺎﺣ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد و .

مود ﺪﻬﻌﺗﺮﮔا ﻖﻠﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ

،دﻮﺷ ﻊﻗاو ترﻮﺻ ﻦﻳا رد

،

؛ﺖﺳا ﺪﻳدﺮﺗ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ عﻮﻗو رد هﺪﺸﻧ دﺎﺠﻳا ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ اﺮﻳز

ﺖﺳا دﻮﺷ ﻂﻗﺎﺳ ﻲﻠﺒﻗ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺗ

) Aubry et Rau, T.4, 1839; p.214,Demolombe,1877,n° 259-261,

p.180-181

.(

ﺖﺳا عﺎﻓد ﻞﺑﺎﻗ ﺰﻴﻧ ﻒﻟﺎﺨﻣ ﺮﻈﻧ .

3 . 2 . 2 . 2 . توﺎﻔﺗ ﻌﺗ ﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬ ﻖﺑ

،دﻮﺷ ﻖﻘﺤﻣ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻜﻨﻳا ياﺮﺑ و توﺎﻔﺘﻣ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺑ نﺎﻛرا زا ﻲﻜﻳ رد ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ ﺪﻳﺎﺑ

ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ حﻼﻄﺻا ﺪﺷﺎﺑ

.

،ﺪﻬﻌﺗ ﻦﻴﻓﺮﻃ زا ﻲﻜﻳ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ زا توﺎﻔﺘﻣ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ

دﻮﺑ . ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ نآ ﺐﺒﺳ ﺎﻳ

ار ﺪﻬﻌﺗ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺪﻳﺪﺟ .

ﻪﺑ ﺮﻫ لﺎﺣ

، ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺰﺟ ﺋ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻴﻟوا ﺪﻬﻌﺗ ﻲ ﻴﻴﻐﺗ

رد ﺮ أ راﺪﻘﻣ ﺎﻳ ﻞﺟ عﻮﺿﻮﻣ

ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ،ﺪﻬﻌﺗ

ﻲﻤﻧ بﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ

(Terré etc, 2009, n° 1324, p.1179&1188)

.

3 . 2 . 3 . ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ ؛

ﺎﻴﻣ ﻪﻄﺑار دﻮﺟو ن

ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا و ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ

ﺪﻧﻮﻴﭘ دﺎﺠﻳا ﻪﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﺪﺼﻗ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ و لوا ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ ﻦﻴﺑ

ﺖﺳا مود ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا

) يﻮﻨﻌﻣ ﺪﻧﻮﻴﭘ (.

ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﻳد ، ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ عﻮﻗو ياﺮﺑ لوا ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ ﺪﻳﺎﺑ

ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا ﺐﺒﺳ

ﺑ ؛ﺪﺷﺎﺑ مود ﻪ

يرﻮﻃ ﻲﻤﻧ ﻂﻗﺎﺳ لوا ﺪﻬﻌﺗ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺪﺷ

، ﺪﻬﻌﺗ ﻪﺑ ﻢﻫ مود ﻲﻤﻧ دﻮﺟو

و ﺪﻣآ

ﺮﺑ ﺲﻜﻋ )

Mazeaud, 1998, n°11, p.1244;

Terré etc, 2009, n°1331, p.1187)

.(

ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻛ نﺎﻨﭽﻧآ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ )

ﻣ ةدﺎ 1273 ( ﻪﺘﺷاد نﺎﻴﺑ ﺖﺳا

، زاﺮﺣا ﺪﻳﺎﺑ

دﻮﺷ ) هاﻮﺧ ﻲﻨﻤﺿ ﺎﻳ ﺢﻳﺮﺻ (

ﻲﻤﻧ و ﺖﺷﺎﮕﻧا ضوﺮﻔﻣ اﺮﻧآ ناﻮﺗ

) Planiol et Ripert, 1931, n°

1265, p.593)

. نآ ﻖﻳﺎﺛو و ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ مﺪﻋ ﻞﺻا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻢﻜﺣ ﻦﻳا ا

ﺖﺳ

) Terré etc , 2009,

(n°1332, p.1188

ﺮﺑ ﻞﺻا.

مﺪﻋ

» ﺗ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒ

« و ﺖﺳا تﺎﺒﺛا رﺎﺑ

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

« نآ ﻲﻋﺪﻣ شود ﺮﺑ

ﺖﺳا . ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ رد ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﺑ ﺢﻳﺮﺼﺗ زا زاﺮﺘﺣا ياﺮﺑ

زا ،ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ رﺎﺛآ ﻪﻠﻤﺟ

يﺎﻐﻟا

314 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ

، رود ة 46 ، ةرﺎﻤﺷ 2

، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1395

لوا ﺪﻬﻌﺗ تﺎﻋوﺮﻓ و ﻖﻳﺎﺛو

، ﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺖﺳا ﻲﻫاو ي

) i Julliot de la Morand Capitant et

, Colin . ère ,

1966, n° 814, p.375)

زا ﺮﮔا رﺎﺘﻔﮔ

،دﺮﻛ زاﺮﺣا ار يﺪﺼﻗ ﻦﻴﻨﭼ ناﻮﺘﻧ ﻦﻴﻓﺮﻃ لﺎﻌﻓا و ﺮﮔا ﻲﺘﺣ

و ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ ﺮﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ

،ﺪﻨﺷﺎﺑ هدﺮﻛ ﻖﻓاﻮﺗ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ دﺎﺠﻳا ﻲﻤﻧ ﻊﻗاو ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

دﻮﺷ .

و هﺪﺷ ﻂﻗﺎﺳ يﺪﻬﻌﺗ درﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﺑ ﺪﻳﺪﺟ يﺪﻬﻌﺗ

ﺖﺳا هﺪﻣآ دﻮﺟو

؛ ود نآ ﻦﻴﺑ ﻪﻜﻧآ نوﺪﺑ

ﻪﻄﺑار ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو يا و

رﺎﺛآ ﻲﻤﻧ رﺎﺑ نآ ﺮﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ دﻮﺷ

.

;Carbonnier,1956, n°135,p

509) Mazeaud, 1998, n°1213, p.1245

(

،ﺪﺷﺎﺑ ﺢﻳﺮﺻ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ ﺖﺴﻴﻧ مزﻻ ﺎﻣا زا ﻪﻜﻠﺑ

و لﺎﻤﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﻓﺮﻃ رﺎﺘﻔﮔ ﺖﺳا طﺎﺒﻨﺘﺳا

Terré etc, 2009, n°1333,p.1189)

ﺑ.

ﻪ ﺮﻫ ﺮﮔا لﺎﺣ

دﻮﺸﻧ زاﺮﺣا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ دﺎﺠﻳا و طﻮﻘﺳ ،

ﺪﻬﻌﺗ ﺑ ﻪ ﺖﺳا هداد خر ﻲﻟاﻮﺘﻣ رﻮﻃ

؛ ﻪﻜﻧآ نوﺪﺑ

نآ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﺎﻫ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو يا .ﺪﺷﺎﺑ

رد قﻮﻘﺣ توﺎﻔﺗ ﺰﻴﻧ مﻼﺳا نﺎﻴﻣ

» ﻦﻳد ﻊﻴﺑ « ﺎﻳ

» ﺔﺿوﺎﻌﻣ ﺐﻠﻃ

« ﺎﺑ

» لاﺪﺒﺘﺳا « ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻴﻤﻫ رد

ﺖﺳا . ﻲﻤﻧ ﺮﻫ ناﻮﺗ عﻮﻧ ﺔﺿوﺎﻌﻣ ﺖﺴﻧاد لاﺪﺒﺘﺳا ار ﺐﻠﻃ

)

،يدوﺮﮕﻨﻟ 1382

، ص 130

.(

4 . ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ عاﻮﻧا

نﺎﻛرا زا ﻲﻜﻳ رد ﻪﻛ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ و ﻂﻗﺎﺳ ﻪﻴﻟوا ﺪﻬﻌﺗ ،ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ رد )

ﺪﻬﻌﺘﻣ

، ﺪﻬﻌﺘﻣ

،ﻪﻟ عﻮﺿﻮﻣ

ﺪﻬﻌﺗ ﺐﺒﺳو (

ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ،ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻪﻴﻟوا ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺑ دﻮﺷ

. ﻪﺑ ﻦﻳا ﺐﻴﺗﺮﺗ

، ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻢﺴﻗ رﺎﻬﭼ

رد ﻪﻛ ﺖﺳا رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻣادا

ﺮﺑ ر ﻲﻣ ﻲﺳ دﻮﺷ :

4 . 1 . عﻮﺿﻮﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ 1

زا ﻲﻜﻳ شور يﺎﻫ

،ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﻴﻴﻐﺗ

عﻮﺿﻮﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻌﺗ

ﺪﻬ ا ﺖﺳ

) Mazeaud, 1998,

n°1213, p. 1245 .

؛(

ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻲﺿاﺮﺗ ﻪﺑ ﺞﻧﺮﺑ ﻦﺗ هﺎﺠﻨﭘ ﻞﻳﻮﺤﺗ ﻪﺑ ﻊﻳﺎﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﺪﻨﻧﺎﻣ

ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺮﻴﻴﻐﺗ مﺪﻨﮔ ﻦﺗ ﺪﺻ ﻢﻴﻠﺴﺗ .

ﺪﻨﺑ 1 دﺎﻣ ة 1271 ق . م . ﻪﺘﺷاد رﺮﻘﻣ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﺖﺳا

:

» ﻪﻛ ﻲﺘﻗو

ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻪﻛ يﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﺑ ﻲﻠﺻا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﺑ ﻪﻟ

ﻢﺋﺎﻗ ﻲﻣ نآ مﺎﻘﻣ زا ﻲﺒﺒﺳ ﻪﺑ دﻮﺷ

ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻲﺿاﺮﺗ بﺎﺒﺳا .

ﺮﺑ ﻲﻠﺻا ﺪﻬﻌﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻬﻌﺘﻣ ،ترﻮﺻ ﻦﻳا رد ئ

ﻲﻣ دﻮﺷ

« . ﻤﺟﺮﺗ ﺔ ﻦﻳا

رد ًﺎﻨﻴﻋ ﺪﻨﺑ ﺪﻨﺑ

1 دﺎﻣ ة 292 ق . م . ﺖﺳا هﺪﻣآ ناﺮﻳا .

ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻜﻨﻳا ياﺮﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا

دﻮﺷ ﻊﻗاو عﻮﺿﻮﻣ ،

ﺖﺳا مزﻻ ﻲﻄﻳاﺮﺷ :

- ﻪﻜﻨﻳا ﺖﺴﺨﻧ ﻐﺗ

دﻮﺷ ﻊﻗاو ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻴﻴ .

ﺮﻴﻴﻐﺗ فﺮﺻ

ﺪﺼﻗ نوﺪﺑ ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻬﻌﺗ ﻦﻴﻓﺮﻃ

و ﺖﺴﻴﻧ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ًﺎﻣوﺰﻟ دادراﺮﻗ قاﺪﺼﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ

يﺮﮕﻳد ) ﻊﻴﺑ ﺎﻳ ﻪﺿوﺎﻌﻣ (

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ ظﺎﺤﻟ زا

ﺎﺑ

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

« ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻜﻳ

،

ﻲﻟو

» ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

« صﺎﺧ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻧ

ﺖﺴﻴ .

t

obje ' l Changement de 1.

- ﻪﻜﻨﻳا مود ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻬﻌﺗ

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﺳﺎﺳا توﺎﻔﺗ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ .

ﺰﺟ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺋ

و ﻲ

ﺪﻬﻌﺗ رد هدﺎﺳ ﻲﻤﻧ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺐﺒﺳ

دﻮﺷ

(Mazeaud, 1998, n°1213, p.1245;

Terré etc

,2009,n°1327,p.1182) .

؛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

، ﺪﻬﻌﺗ زا ﻖﻳﺎﺛو و تﺎﻨﻴﻤﻀﺗ فﺬﺣ و قﺎﺤﻟا ةﻮﻴﺷ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻳ

،نآ ياﺮﺟا ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻪﺑ ﻚﭼ نداد ﺪﻨﻧﺎﻣ

ﺖﺧادﺮﭘ مﺎﻘﻣ رد ﻪﻟ )

دﺎﻣ ة 62 نﻮﻧﺎﻗ 12 توا 1926 رد

ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻪﺑ ﺖﺣاﺮﺻ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ،ﺖﺧادﺮﭘ مﺎﻘﻣ رد رﺎﻜﺒﻠﻃ ﻪﺑ ﻚﭼ نداد ﻪﻛ دراد هدﺮﻤﺷ

ﻲﻤﻧ دﻮﺷ ( و ﺎﻳ

،ﺪﻬﻌﺗ ياﺮﺟا نﺎﻣز و نﺎﻜﻣ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ

ﻲﻤﻧ بﺎﺴﺣ ﺪﻳآ

(Mazeaud,

1998, n°1223, 1224, p.1248)

. ﻲﺸﺳﺮﭘ ﻲﻣ ﻦﻫذ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺳر

، ﻦﻳا رد ﻦﻴﻓﺮﻃ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ

ﻲﺋﺰﺟ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﻴﺒﻗ ﺪﻨﺷﺎﺑ هدﺮﻛ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ

، ﻲﻣ ﺎﻳآ ﻞﻳﺪﺒﺗ ياﺮﺑ ار تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا ناﻮﺗ ﺪﻬﻌﺗ

ﻪﻜﻨﻳا ﺎﻳ ﺖﺴﻧاد ﻲﻓﺎﻛ نوﺰﻓا

ﻪﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﺪﺼﻗ ﺮﺑ دﻮﺟو

ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺳﺎﺳا ﺪﻳﺎﺑ هﺪﻣآ

ﻳور و ﻦﻳﺮﺘﻛد رد ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ؟ﺪﻨﻛ قﺪﺻ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺎﺗ ﺔ

ﺎﻀﻗ ﻳ دﻮﺟو ﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲ

دراد . ﻞﺟأ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا نﻮﭽﻤﻫ ﻲﺿوﺮﻓ رد ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻬﻌﺗ

و فﺬﺣ ﺎﻳ ، قﺎﺤﻟا

،تﺎﻨﻴﻤﻀﺗ دارا ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ

ة ﻪﺑ فﺮﻃ ود ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﺑ ﺖﺣاﺮﺻ

، ﺪﻳﺎﺑ ار هدارا ﻦﻳا

ﺖﺴﻧاد ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ار ﻲﻠﻤﻋ ﻦﻴﻨﭼ و دﺮﻤﺷ مﺮﺘﺤﻣ .

ﻖﺑﺎﻄﻣ

،ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ ،ﺮﻈﻧ ﻦﻳا طﺮﺷ

ﺖﺳا نآ عﻮﻗو ياﺮﺑ ﻲﻓﺎﻛ و مزﻻ

(Terré etc, 2009,n° 1329, p.1184 ; Savatier, 1969, n° 248,

p.328 ;Caron, 1998, p.554)

؛ رد ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﻳﺮﺜﻛا ،ﻞﺑﺎﻘﻣ نوﺰﻓا

ﺪﻬﻌﺗ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ ﺮﺑ

ﻲﻤﻧ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﺳﺎﺳا توﺎﻔﺗ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻓﺎﻛ ار ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺪﺼﻗ فﺮﺻ ناﻮﺗ

ﻧاد ﺖﺴ

.(Demolombe, 1877, n° 248, p.168 ; Pothier, 1804, n° 560, p.453)

. ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﺪﻴﻳﺄﺗ رد

ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ

، ﺪﻬﻌﺗ دﻮﺟو ﺪﻳﺪﺟ

ي ﻪﻛ نﺎﻛرا زا ﻲﻜﻳ نآ

توﺎﻔﺘﻣ ﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻖﺑﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ

، زا ﻂﻳاﺮﺷ

ﻲﺳﺎﺳا ﻲﻤﻧ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﺪﺼﻗ و ﺖﺳا ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ دﻮﺷ طﺮﺷ ﻦﻳا ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺪﻧاﻮﺗ

.

ﻪﻜﻨﻳا مﻮﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ نﺎﻜﻣا ياﺮﺑ ﺎﻳآ

ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﺖﺳا مزﻻ ،عﻮﺿﻮﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ

دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﺼﻧ صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ؟ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻠﻛ .

رﺎﻬﻇا ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد يﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺮﻈﻧ

هﺪﺸﻧ ﻞﺋﺎﻗ ﻲﻜﻴﻜﻔﺗ ﻦﻴﻨﭼ و هدﺮﻜﻧ ﺪﻧا

. ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ﻚﻴﻜﻔﺗ درﻮﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺪﺳر .

رد

يدرﻮﻣ ندﻮﺑ ﻲﺋﺰﺟ و ﻲﻠﻛ ﺚﺤﺑ ،ﺖﺳا ﻞﻌﻓ كﺮﺗ ﺎﻳ ﻞﻌﻓ ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ )

ﺖﺳد قﻮﻘﺣ رد ﻢﻛ

ﻪﺴﻧاﺮﻓ ( ﺖﺴﻴﻧ حﺮﻄﻣ

؛ ﺮﮔا ﻲﻣ ﻦﻳد عﻮﺿﻮﻣ مﻼﺳا قﻮﻘﺣ رد ﻪﭼ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻠﻛ ﻞﻤﻋ ﺪﻧاﻮﺗ

)

،ﻲﺳﻮﻃ

1387

،ق ج 2

، ص 197

؛

،ﻲﻠﺣ 1410

،ق ج 2

، ص 427

.(

ﺪﻬﻌﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ يدرﻮﻣ رد لﺎﻣ ﻚﻴﻠﻤﺗ

ﺖﺳا

،

ﻠﻤﺗ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﺐﺴﺣﺮﺑ

،ﻚﻴ ﻲﻣ قﺮﻓ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ ﺎﻳ ﻲﻠﻛ لﺎﻣ ﻦﻴﻋ ﻚﻴﻠﻤﺗ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺮﮔا ؛ﺪﻨﻛ

يﻮﺴﻧاﺮﻓ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻲﻣ ﻢﻫ اﺮﺟا ،دﺎﺠﻳا ﺲﻔﻧ ﻪﺑ ،ﻚﻴﻠﻤﺗ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﻫ

ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دﻮﺷ

، زﺎﻴﻧ

؛ﺖﺴﻴﻧ ﺮﺧﺄﺘﻣ ﻲﻳاﺮﺟا تﺎﻴﻠﻤﻋ ﻪﺑ رد

هﺪﻧﺎﻤﻧ ﻲﻗﺎﺑ يﺪﻬﻌﺗ ﻊﻗاو ﺖﺳا

دﻮﺷ اﺮﺟا ﺎﺗ .

يﺪﻌﺑ ﻢﻴﻠﺴﺗ

ﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻴﻌﻣ ﻦﻴﻋ ﺖﺳا ﻞﻌﻓ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻖﻳدﺎﺼﻣ زا ﺪﻬﻌ

(Weill, 1971, n°4 , p.3)

. رد

و ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻲﺿاﺮﺗ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ ﻚﻴﻠﻤﺗ ﺰﻴﻧ مﻼﺳا

دﻮﺷ

، ﻚﻴﻠﻤﺗ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﻧ .