ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد ﺎﺑ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ﮥﺴﯾﺎﻘﻣ
شوﺮﺳ ﻪﯿﻤﺳ داﮋﻧ
سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﺪﺷرا
ﺮﺘﮐد يﺪﻤﺤﻣ دوواد
هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز رﺎﯾدﺎﺘﺳا نﺎﻨﻤﺳ
هﺪﯿﮑﭼ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا هدروآ دﻮﺧ ﺦﯾرﺎﺗ زﺎﻏآ رد ﯽﻘﻬﯿﺑ ﻞﻀﻔﻟاﻮﺑا ﺪﯾﺎﺷ و ﻢﺴﯾﻮﻨﺑ ﺮﮕﯾد ﺦﯾراﻮﺗ ﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻢﻫاﻮﺧ
ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻫذ ﻪﮐ يا ار ﺎﻫ
ﯽﻣ فﺮﺣ نآ زا ﯽﻘﻬﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﺗوﺎﻔﺗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯾا ﺪﻨﮐ ﺮﯿﮔرد ﯽﻣ ﯽﺗوﺎﻔﺗ ﻪﭼ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ؟ﺖﺴﯿﭼ ﺪﻧز
و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﮕﯾد ﺦﯾراﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎﯾآ ﯽﻣ هﺪﯾد ﻢﻫ ﯽﺗﺎﮐاﺮﺘﺷا وا نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺦﯾراﻮﺗ و وا ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯿﺑ ﺎﯾ دراد توﺎﻔﺗ ﺮﺳاﺮﺳ ﺮﮕﯾد ﺦﯾراﻮﺗ ﺎﺑ هﻮﺟو هﺪﺷ ﯽﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا رد ؟دﻮﺷ
بﺎﺘﮐ ود زا ﯽﺨﯾرﺎﺗ ياﺮﺟﺎﻣ ود ـ ﯽﻤﻌﻠﺑ و ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ود زا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ و ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ود ﺰﯾﺎﻤﺗ و كاﺮﺘﺷا رد ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻪﮐ ﯽﺨﯾرﺎﺗ هﺪﻣآرد شرﺎﮕﻧ ﻪﺑ ﯽﮐﺪﻧا ﯽﻧﺎﻣز ﮥﻠﺻﺎﻓ
نﺎﺘﺳاد ود ﻦﯾا ﮥﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﺑ و دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ظﺎﺤﻟ زا ـ ﺪﻧا
ﺖﯿﺼﺨﺷ ةﻮﯿﺷ ،ﺪﯾد ﮥﯾواز ظﺎﺤﻟ زا و شرﺎﮕﻧ ﮏﺒﺳ و يزادﺮﭘ
. . . بﺎﺘﮐ ﺮﮕﯾد ﺎﺑ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ بﺎﺘﮐ زﺎﯿﺘﻣا ﻪﺑ ﻢﯾﺮﺒﺑ ﯽﭘ ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ
.
ﺪﯿﻠﮐ هژاو ﺎﻫ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ،ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ ،ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ ،ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ،ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ: .
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ ﯽﻣ دﻮﺧ ﯽﺨﯾرﺎﺗ بﺎﺘﮐ رد ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺪﺴﯾﻮﻧ
:
» ﯽﻣ ﻢﻫﺪﺑ ﯽﻣﺎﻤﺘﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ﻦﯾا داد ﻢﻫاﻮﺧ ...
«.
) ،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1388 ، 10 (
بﺎﺘﮐ ّﻖﺣ ﻪﮐ هدﺮﮐ هرﺎﺷا ﯽﻨﻤﺿ ترﻮﺻ ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﻦﯾا رد يو هﺪﺸﻧ ادا ﯽﻣﺎﻤﺘﺑ ،وا زا ﺶﯿﭘ ﺮﮕﯾد ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﺶﺗآ رﺎﺘﻔﮔ ﻦﯾا
د ار ﯽﺘﺒﻏر ﻪﻠﻌﺷ ﺎﻣ ر
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺧﺎﺳ رو ﺎﺘﮐ زا ﯽﯾاﺮﺟﺎﻣ ﺎﺑ وا ﯽﺨﯾرﺎﺗ بﺎﺘﮐ زا ﯽﯾاﺮﺟﺎﻣ
هﺮﻤﺛ ﻪﮐ ﻢﯾزادﺮﭙﺑ ﺮﮕﯾد ﯽﺨﯾرﺎﺗ ب نآ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
» ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﺮﯾزو
ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد ﺎﺑ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﻦﯿﺑﻮﭼ
ﯽﻤﻌﻠﺑ
« ﺖﺳا .
ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ بﺎﺘﮐ بﺎﺘﮐ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺘﺒﻟا ﺖﺳا ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ
» ﻢﻬﻣ زا ﯽﺘﻤﺴﻗ ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ نآ رد ﺎﻬﻨﺗ بﺎﺘﮐ ﻦﯾا ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺖﯿﻤﻫا -
هرود ﯽﺳﺎﯿﺳ ثداﻮﺣ ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺖﻗد و ﺐﻟﺎﻄﻣ ﺖﺤﺻ و نﺎﻘّﺗا و ﻒﻟﺆﻣ رﺎﮐ شور بﺎﺑ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﻪﺘﻓﺎﯾ شرﺎﮕﻧ نآ رد يﻮﻧﺰﻏ ي
هدﺎﻔﺘﺳا و ثداﻮﺣ ﻞﻘﻧ رد وا ي
دﻮﺑ هدﺎﻬﻧ شرﺎﯿﺘﺧا رد ار وا يرﺎﺑرد مﺎﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮐراﺪﻣ و دﺎﻨﺳا زا
«.
) ،ﺎﻔﺻ 1369 ، 891 (
ﻊﻗاو رد و رﻮﻬﺸﻣ يﺎﻫاﺮﺟﺎﻣ زا ﯽﮑﯾ
» كﺎﻨﻤﻏ زا ﯽﮑﯾ ﺖﺳا ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ﺖﻤﺴﻗ ﻦﯾﺮﺗ
«.
)
،نﺎﯿﻬﻠﻟاﺪﺒﻋ 1381
، 47 (
ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا ﯽﻣ
بﺎﺘﮐ زا ناﻮﺗ
» ﺦﯾرﺎﺗ
« يﺮﺒﻃ مرﺎﻬﭼ نﺮﻗ ﻪﻤﯿﻧ رد ﻪﮐ دﺮﺑ مﺎﻧ مﺎﻧ ﻪﺑ
ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽﺳرﺎﻓ ﻪﺑ
و ﺪﺷ زا ﯽﮑﯾ
ـ ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ ياﺮﺟﺎﻣ نآ رﻮﻬﺸﻣ ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫاﺮﺟﺎﻣ ﻪﮐ ﺰﯾوﺮﭘوﺮﺴﺧ و مرﺎﻬﭼ دﺰﻣﺮﻫ رﺎﮔزور رد ﺖﻨﻄﻠﺳ ﯽﻋﺪﻣ و ﯽﻧﺎﺳﺎﺳ رادﺮﺳ
ﺎﺗﻮﮐ ﯽﺗﺪﻣ ﯽﻫ
ﺮﺑ ﺴﺸﻧ ﯽﻫﺎﺷ ﺖﺨﺗ ﺖﺳا ـ ﺖ
ﺑ ﺦﯾرﺎﺗ رد اﺮﺟﺎﻣ ﻦﯾا زا يروﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ ﯽﻤﻌﻠ
ﻢﯾزادﺮﭘ .
ﺰﻣﺮﻫ ﯽﺘﻗو رﺪﭘ ﻦﯿﺸﻧﺎﺟ
ـ ناوﺮﺷﻮﻧا ـ ﺪﺷ ﺖﺷاد ﻮﮑﯿﻧ ﻪﺑ و نﺎﻔﯿﻌﺿ و نﺎﺸﯾورد
ﺖﺷاد راﻮﺧ نﺎﯾﻮﻗ
ﺖﺧادﺮﭘ . وا رﺎﮐ ﺐﯿﻋ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻦﯿﻤﻫ
ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻪﺑ ار ناﺮﯿﻘﺣ و نﺎﺸﯾورد و دﺮﺧ ار گرﺰﺑ نﺎﻣدﺮﻣ ﯽﻣ بﻮﺴﻨﻣ گرﺰﺑ يﺎﻫ
وا نﺎﺸﯾورد ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ دﺮﮐ وا ناﺮﺘﻬﻣ و ﺖﺳود ار
ار ﯽﻣ ﻦﻤﺷد ﺪﻨﺘﺷاد
. ﺰﻣﺮﻫ ﯽﻠﺻا نﺎﻨﻤﺷد زا ﯽﮑﯾ نﺎﺘﺴﮐﺮﺗ زا ﻪﺑﺎﺳ
دﻮﺑ . ﺑ ﺰﻣﺮﻫ ﻪ ﻦﻤﺷد ﻦﯾا ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ رﻮﺴﺟ ﯽﺼﺨﺷ لﺎﺒﻧد
ﺪﻨﮐ هزرﺎﺒﻣ ﺖﺨﺳﺮﺳ ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
ﻪﺘﺴﯾﺎﺷ ﯽﺴﮐ ﻪﭼ ﺪﯿﺳﺮﭘ ناﺮﺘﻬﻣ زا كﺮﺗ ﺎﺑ ﮓﻨﺟ ي
) ﻪﺑﺎﺷ ( ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ ﺪﻨﺘﻔﮔ ﻪﻤﻫ ﺖﺳا .
زا و
وﺮﺷ ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد ﻪﮐ ﺖﺳﺎﺠﻨﯾا ﯽﻣ ع
دﻮﺷ . ﺖﺷﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧ ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ ﻪﺑ ﺰﻣﺮﻫ ﻪﮐ
ار ﻮﺗ ﺎﻣ ﻪﺘﺴﯾﺎﺷ ﻪﺑﺎﺳ ﺎﺑ ﮓﻨﺟ ياﺮﺑ دﺮﻓ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺘﺴﻧاد ﻢﯾا . هﺪﻨﺑ ﻦﻣ ﺖﻔﮔ ماﺮﻬﺑ ﻢﯾوا رادﺮﺒﻧﺎﻣﺮﻓ و هﺎﺷدﺎﭘ ي
. نآ زا ﺪﻌﺑ و ؛ﺪﺷ ﻪﺘﺸﮐ ﻪﺑﺎﺳ و زوﺮﯿﭘ ماﺮﻬﺑ ،ﻪﺑﺎﺳ و ماﺮﻬﺑ نﺎﯿﻣ ﮓﻨﺟ رد
ﭘ ﯽﻫاﻮﺧ نﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﺑﺎﺳ ﺮﺴﭘ ﻪﻠﻤﺟ زا يﺮﮕﯾد يﺎﻫاﺮﺟﺎﻣ ﺖﻤﯿﻏ و ﺪﺷ ﺮﯿﺳا ﻪﺑﺎﺳ ﺮﺴﭘ و زوﺮﯿﭘ ﺰﯿﻧ ماﺮﻬﺑ اﺮﺟﺎﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺖﺳﺎﺧﺮﺑ رﺪ
-
دﺎﺘﺳﺮﻓ ﺰﻣﺮﻫ دﺰﻧ ﺪﻧدﻮﺑ هدروآ ﺖﺳﺪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ .
ﺖﻤﯿﻨﻏ ﯽﺘﻗو ﺰﻣﺮﻫ ﺮﯾزو ﺶﺨﺑ نادﺰﯾ ،ﺪﯾد ار ﺎﻫ
ﺖﻔﮔ :
» ﺖﺳا رﺎﯿﺴﺑ ﻦﯾا ﮏﻠﻣ يا
زا ﻪﻟاﻮﻧ ﮏﯾ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ رﻮﺳ ﺎﺗ ﺮﮕﻧ ،ماﺮﻬﺑ يﻮﺳ زا ﺖﺳا ﻪﻟاﻮﻧ ﮏﯾ ﻦﯾا ﻦﮑﯿﻟو ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﯾﺪﻨﭼ نآ
«.
)
،ﯽﻤﻌﻠﺑ 1379 ، 750 (
ﻦﯾا و ﻪﻨﯿﮐ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ و ﺖﻓﺮﮔ ﻢﺸﺧ وا ﺮﺑ و دﺎﺘﻓا ﺰﻣﺮﻫ لد رد ماﺮﻬﺑ ي
ﻪﻣﺎﻧ ﺎﺑ ﻪﺒﻨﭘ ﯽﻧاﺪﮐود هﺎﺸﻧادﺮﻣ ي ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ دﺰﻧ يا
ﻪﻣﺎﻧ رد و دﺎﺘﺳﺮﻓ دﻮﺑ ﻪﺘﺷﻮﻧ شا
» ﭙﺳﺎﻧ اﺮﻣ ﺖﻤﻌﻧ و ﺪﻣآ ﺶﯿﺑ ﻮﺗ زا ﻪﮐ يدﺎﺘﺳﺮﻓ نآ ﻦﻣ يﻮﺳ ﻪﺑ و يدﺮﮐ ﺖﻧﺎﯿﺧ و يدﺮﮐ ﯽﺳﺎ
. . .
«.
و
ندز ﻪﮑﺳ ،ماﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﮓﻨﺟ ﻪﺑ ﺰﯾوﺮﭘ نﺪﺷ هدﺎﺘﺳﺮﻓ ،ﺰﻣﺮﻫ و ماﺮﻬﺑ نﺎﯿﻣ ﯽﻨﻤﺷد زﺎﻏآ نﺎﯿﻣ ﯽﻨﻤﺷد ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫداﺪﯾور ﺎﺠﻨﯾا زا
٢
ﻪﮑﺳ نآ ندﺮﮐ هﺪﻨﮐاﺮﭘ و ﺰﯾوﺮﭘ مﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﻦﯾاﺪﻣ رد ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺮﺒﺧ ﻦﯾا نﺪﯿﺳر ،ﺰﯾوﺮﭘ و ﺰﻣﺮﻫ نﺎﯿﻣ تواﺪﻋ دﺎﺠﯾا ﻞﯿﻟﺪﺑ ماﺮﻬﺑ ي
ماﺮﻬﺑ دﺰﻧ ﺶﺨﺑ نادﺰﯾ ندﺎﺘﺳﺮﻓ ،دﻮﺑ هدﺮﮐ ماﺮﻬﺑ درﻮﻣ رد ﻪﮐ ﯽﻫﺎﺒﺘﺷا ﺮﮑﻓ ﻪﺑ ﺰﻣﺮﻫ ندﺮﺑ ﯽﭘ ،نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﻪﺑ سﺮﺗ زا ﺰﯾوﺮﭘ راﺮﻓ ،ﺰﻣﺮﻫ نادﺰﯾ نﺪﺷ ﻪﺘﺸﮐ ،ﯽﻫاﻮﺧ رﺬﻋ ياﺮﺑ نادﺰﯾ ﻢﻋ ﺮﺴﭘ ندز ندﺮﮔرﻮﺘﺳد ،دﻮﺧ ﻢﻋ ﺮﺴﭘ ﻪﻠﯿﺳﻮﺑ ﺶﺨﺑ
ﻪﻠﯿﺳﻮﺑ ﺶﺨﺑ ندروآ ﻦﯿﯾﺎﭘ ،ماﺮﻬﺑ ي
ندﺮﮐ رﻮﮐ ﺖﺨﺗ زا ﺰﻣﺮﻫ ﻦﯾاﺪﻣ ﺮﻬﺷ ناﺮﺘﻬﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺶﻧﺎﻤﺸﭼ
، ﻦﺘﺴﻧاد ﺮﺼﻘﻣ ﺮﻃﺎﺨﺑ ﺰﯾوﺮﭘ ﺎﺑ ماﺮﻬﺑ ﮓﻨﺟ ،ﺖﺨﺗ ﺮﺑ ﺰﯾوﺮﭘ نﺪﻧﺎﺸﻧ
هﺎﭙﺳ ﻪﺑ ﺶﻫﺎﭙﺳ ﻦﺘﺳﻮﯿﭘ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ماﺮﻬﺑ راﺮﻓ ،ﺰﻣﺮﻫ ﻦﺘﺸﮐ ،مور ﻪﺑ راﺮﻓ و ماﺮﻬﺑ زا ﺰﯾوﺮﭘ ﺖﺴﮑﺷ ،ﺰﻣﺮﻫ نﺪﺷ رﻮﮐو ﻊﻠﺧ رد ﺰﯾوﺮﭘ وﺮﭘ ﺖﺳاﻮﺧرد ،نﺎﺘﺴﮐﺮﺗ نﺎﻗﺎﺧ ﻪﺑ ماﺮﻬﺑ ندﺮﺑ هﺎﻨﭘ ،ﺰﯾوﺮﭘ ﻣا ،وا ﻪﺑ ماﺮﻬﺑ نداد ﻞﯾﻮﺤﺗ ياﺮﺑ نﺎﻗﺎﺧ زا ﺰﯾ
ﺎﺑ ماﺮﻬﺑ ﻦﺘﺸﮐ ،نﺎﻗﺎﺧ عﺎﻨﺘ
ﻪﻨﺷد ﺮﻫز
،نﻮﺗﺎﺧ مﻼﻏ ﻂﺳﻮﺗ دﻮﻟآ ﺑ مﻼﻏ ﻦﺘﺸﮐ
ﻪ نﺎﻗﺎﺧ رﻮﺘﺳد .
2 ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ و ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ود قاﺮﺘﻓا هﻮﺟو ـ
2 1_ عﻮﺿﻮﻣ_
دﻮﺧ نﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ بﺎﺘﮐ رد ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ نﺎﺘﺳاد عﻮﺿﻮﻣ
ﺎﻫ ار ﻪﻘﺒﻃ ﻪﺘﺳد ﺞﻨﭘ ﻪﺑ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﻣ يﺪﻨﺑ
ﻨﮐ ﺪ:
نﺎﺘﺳاد ﻪﺛدﺎﺣ يﺎﻫ -
ﻪﻧازادﺮﭘ ، نﺎﺘﺳاد ﯽﻌﻗاو يﺎﻫ ،
نﺎﺘﺳاد كﺎﻨﻤﻫو يﺎﻫ ،
نﺎﺘﺳاد لﺎﯿﺧ يﺎﻫ ﻢﻫو و
) يﺰﺘﻧﺎﻓ ( ، نﺎﺘﺳاد ﯽﯾاﺮﮔ ﻊﻗاو يﺎﻫ )
ﻢﺴﯿﻟﺎﺋر ( ﯽﯾودﺎﺟ
)
،ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ 1376
، 218 (
ﻪﺘﺳد ﻖﺒﻃ ود ﻻﺎﺑ يﺪﻨﺑ
اد وﺰﺟ ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ و ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد نﺎﺘﺳ
ﯽﻌﻗاو يﺎﻫ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ
؛ﺪﻧﻮﺷ ﯽﺨﯾرﺎﺗ نﺎﺘﺳاد ود ﺮﻫ اﺮﯾز -
ﺪﻧا نﺎﺘﺳاد و ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺮﯾز ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ نﺎﺘﺳاد زا يا
ﯽﻌﻗاو يﺎﻫ ا
ﺖﺳ
؛ ﺎﺑ ﺎﻣا دﻮﺟو ﻦﯾا توﺎﻔﺗ
نﺎﺘﺳاد ود ﻦﯾا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯿﺑ ﻢﻫ ﯽﯾﺎﻫ
) بﺎﺘﮐ رد ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ و ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ و ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ يﺎﻫ
( دراد دﻮﺟو ﻦﯾا نآ و
ﺦﯾرﺎﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﯽﻘﻬﯿﺑ ) ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ (
ﯽﺨﯾرﺎﺗ ـ و ﯽﺑدا عﻮﺿﻮﻣ ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ )
ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ (
ﺖﺳا ﯽﺨﯾرﺎﺗ .
زا ﻢﻫ ﺎﺑ نﺎﺘﺳاد ود ﺮﻫ فﺮﻃ ﮏﯾ زا ﺲﭘ
قاﺮﺘﻓا ﻢﻫ ﺎﺑ ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ندﻮﺒﻧ ﯽﺑدا و ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ندﻮﺑ ﯽﺑدا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا و ﺪﻧراد ﺖﻫﺎﺒﺷ عﻮﺿﻮﻣ ندﻮﺑ ﯽﻌﻗاو ﺖﻬﺟ و ﺪﻧراد دﻮﺷ هدﺮﻤﺷ قاﺮﺘﻓا هﻮﺟو زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﯽﻓﺮﮕﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ـ ﮏﻨﺴﺣ ـ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ﯽّﻠﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺑ ندﻮﺑ ﯽﺑدا نﻮﭼ .
2 2_ ﻪﯾواز_ ﺪﯾد
ﻪﯾواز ﺪﯾد ي ﺎﯾ ﯽﻧورد ﺖﺳا ﯽﻧوﺮﯿﺑ ﺎﯾ . ﻪﯾواز رد ﯽﻧورد ﺪﯾد ي
، هﺪﻨﯾﻮﮔ ﺖﯿﺼﺨﺷ زا ﯽﮑﯾ نﺎﺘﺳاد ي يﺎﻫ
) ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺎﯾ ﯽﻠﺻا
ﯽﻋﺮﻓ ( و ﺖﺳا نﺎﺘﺳاد ﺘﺳاد
ﺺﺨﺷ لوا ﺪﯾد ي ﻪﯾواز زا نﺎ نﺎﯿﺑ
ﯽﻣ دﻮﺷ .
)
،ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ 1376،386
)
ﻪﯾواز ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﺪﯾد ي )
ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد (
و ﺖﺳا ﯽﻧورد هﻮﯿﺷ ﻪﺑ
ﻪﯾواز ي
وا ﺪﯾد ي ﯽﻘﻬﯿﺑ دﻮﺧ و ﻪﺘﻓﺎﯾ شرﺎﮕﻧ ﺺﺨﺷ ل
ﯽﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ ار اﺮﺟﺎﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺼﺨﺷ ﻪﮑﻠﺑ ﺖﺴﯿﻧ نﺎﺘﺳاد ﯽﻠﺻا ﺖﯿﺼﺨﺷ زا نﺎﺘﺳاد و ﺪﻨﮐ
ﻦﯾا نﺎﺑز ﯽﻣ ﻮﮔزﺎﺑ ﯽﻋﺮﻓ ﺖﯿﺼﺨﺷ دﻮﺷ
.
» زا هﺪﻧز ﻦﺗ ود ﮏﯾ ﺪﻧار ﻢﻫاﻮﺧ ﻦﺨﺳ ﻦﻣ ﻪﮐ مﻮﻗ ﻦﯾا ﻪﺷﻮﮔ رد ﺪﻧا
ﺖﺳا ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا لﺎﺳ ﺪﻨﭼ ﯽﻧزوز ﻞﻬﺳﻮﺑ ﻪﺟاﻮﺧ و هدﺎﺘﻓا يا .
..
«.
)
،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1378 ، 226 (
ﺎﻣا ﻪﯾواز ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ رد ﺪﯾد ي )
رﻮﮔ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد (
ﯽﮔﮋﯾو و لﺎﻤﻋا و رﺎﮑﻓا ﯽﻨﻌﯾ ﺖﺳا ﯽﻧوﺮﯿﺑ ﺖﯿﺼﺨﺷ يﺎﻫ
نﺎﺘﺳاد نوﺮﯿﺑ زا ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺢﯾﺮﺸﺗ دﻮﺷ
؛ ﭻﯿﻫ نﺎﺘﺳاد رد ﻪﮐ يدﺮﻓ ﯽﻨﻌﯾ دراﺪﻧ ﯽﺸﻘﻧ ﻪﻧﻮﮔ
. هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻊﻗاو رد ،
ﻪﯾواز زا نﺎﺘﺳاد و ﺖﺳا نﺎﺘﺳاد يوار مﻮﺳ ﺪﯾد ي
ﯽﻣ ﻞﻘﻧ ﺺﺨﺷ دﻮﺷ
.
» ﺴﭘ ﻦﯾا و ﺖﺷاد هﺎﮕﻧ ار ﺎﻣ ﻖﺣ دﻮﺑ هﺪﻧز نﺎﻗﺎﺧ ﺎﺗ ﺖﻔﮔ ﺪﻧاﻮﺨﺑ ار ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ و دﺮﮐ ﻪﻣﺎﻧ ﺰﻣﺮﻫ ﺲﭘ ﻖﺣ ﻦﮑﻟو ﺖﺴﻨﻣ لﺎﺧ شﺮ
ﯽﻤﻫ ﺎﻣ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ و دروآ هﺎﭙﺳ و ﺪﺳﺎﻨﺸﻧ ﺶﯾﻮﺧ دﺮﯿﮔ
«.
)
،ﯽﻤﻌﻠﺑ 1379
، 748 (
2 3_ هﻮﯿﺷ_ ﺖﯿﺼﺨﺷ ي زادﺮﭘ
ي
ﯽﻣ نﺎﺘﺳاد ﺮﺻﺎﻨﻋ بﺎﺘﮐ رد ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ ﺪﯾﻮﮔ
: هﻮﯿﺷ ﻪﺳ زا نﺎﺘﺳاد رد ﺖﯿﺼﺨﺷ ياﺮﺑ
يزادﺮﭘ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺷ
.
1 - نداد نﺎﺸﻧ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺢﯾﺮﺻ
ﺎﺑ ﺎﻫ ﺖﻧﻮﻌﻣ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺢﯿﺿﻮﺗ و حﺮﺷ زا
2 - نداد نﺎﺸﻧ ﺖﯿﺼﺨﺷ
ﯽﻤﮐ ﺎﺑ نﺎﻧآ ﻞﻤﻋ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﻫ ﺢﯿﺿﻮﺗ
نآ نوﺪﺑ ﺎﯾ ﺮﯿﺴﻔﺗ و .
3 - نداد نﺎﺸﻧ ﺑ ﺖﯿﺼﺨﺷ نورد
ﭻﯿﻫ نوﺪ ﻪﻧﻮﮔ
ﺮﯿﺴﻔﺗ و ﺮﯿﺒﻌﺗ ي
.)
،ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ 1376
، 87 92_ (
رد نﺎﺘﺳاد مﺎﻣا يدﺮﻣ ار ﻞﻬﺳﻮﺑ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺢﯿﺿﻮﺗ و ﺖﺣاﺮﺻ ﺎﺑ ﮏﻨﺴﺣ ﺐﯾدا و ﻞﺿﺎﻓ و هداز
ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ روﺮﺷ ﺎﻣا ﺪﻨﮐ
.
٣
مﺎﻣا يدﺮﻣ ﻞﻬﺳﻮﺑ ﻦﯾا»
ّﮐﺆﻣ يو ﻊﺒﻃ رد ﯽﺗرﺎﻋز و تراﺮﺷ ﺎﻣا دﻮﺑ ﺐﯾدا و ﻞﺿﺎﻓ و ﻢﺸﺘﺤﻣ و هداز هﺪﺷ ﺪ
ـ ﷲا ﻖﻠﺨﻟ ﻞﯾﺪﺒﺗﻻ و ـ
ﺎﺑ و
ﺒﺟ و گرﺰﺑ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺎﺗ يدﻮﺑ هدﺎﻬﻧ ﻢﺸﭼ ﻪﺸﯿﻤﻫ و ﺖﺷاﺪﻧ يزﻮﺴﻟد تراﺮﺷ نآ يدز ﺖﻟ ار ﺮﮐﺎﭼ نآ و ﯽﺘﻓﺮﮔ ﻢﺸﺧ يﺮﮐﺎﭼ ﺮﺑ رﺎ
. .
.«
.)
،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1378
، 226 (
ﺖﯿﺼﺨﺷ زا ﯽﺤﯾﺮﺻ ﺢﯿﺿﻮﺗ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد رد ﺎﻣا ﺖﯿﺼﺨﺷ نداد حﺮﺷ ﺎﺑ و ﺖﺳا هدﻮﺑ اﺮﺟﺎﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ شﺪﺼﻗ ﯽﻤﻌﻠﺑ اﺮﯾز ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺎﻫ
-
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭙﻧ زا وا ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ ﺪﯾﺎﺷ ؛ﺖﺷاﺪﻧ يرﺎﮐ ﺎﻫ ﻪﻤﺟﺮﺗ وا بﺎﺘﮐ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯾا ﺎﻫ
يﺮﺒﻃ ﺦﯾرﺎﺗ مﺎﻧ ﻪﺑ يﺮﮕﯾد بﺎﺘﮐ ي
و ﺖﺳا ﺖﯿﺼﺨﺷ ﻪﺑ يﺮﺒﻃ نﻮﭼ ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺢﯾﺮﺻ نﺎﯿﺑ زا وا زا ﺖﯿﻌﺒﺗ ﻪﺑ ﻢﻫ ﯽﻤﻌﻠﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭙﻧ ﺎﻫ
ﺦﯾرﺎﺗ نﻮﭼ ﺎﯾ ،ﺖﺳا هدﺮﮐ ضاﺮﻋا ﺎﻫ
هرود ﯽﻤﻌﻠﺑ ﯽﻤﻧ ﺮﺑ ار تﺎﯿﺋﺰﺟ ﻪﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ ،ﺖﺷادﺮﺑ رد ار يدﺎﯾز ﯽﺨﯾرﺎﺗ ي
ﺖﻓﺎﺗ .
2 4_ هﻮﯿﺷ ﺎﯾ ﮏﺒﺳ_ شرﺎﮕﻧ
و ﯽﺳرﺎﻓ ﻞﺳﺮﺗ شور زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ،ﯽﻘﻬﯿﺑ شرﺎﮕﻧ ﮏﺒﺳ رﺎﮑﺑ و دﺎﻬﺸﺘﺳا و بﺎﻨﻃا و ﺖﺳا يﺮﺠﻫ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ يرﺎﺑرد نﺎﯿﺸﻨﻣ رﺎﺛآ
ﺑ نآ رد هدﻮﺑ لﻮﻤﻌﻣ ﻢﺠﻨﭘ نﺮﻗ رد ﻪﭽﻧآ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻋ تﺎﻐﻟ ندﺮﺑ ﻪ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﮐ .)
،ﺎﻔﺻ 1369 ، 891 892_ (
ﯽﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ مﺎﻧ زا ار شرﺎﻬﺘﺷا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮑﺒﺳ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﮏﺒﺳ هﺮﯿﭼ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ دﺮﯿﮔ
ﺎﻨﭼ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺖﺳد دﻮﺧ ﮏﺒﺳ تﺎﺼﺨﺸﻣ ن
هﻮﯿﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار دﻮﺧ ناﺮﺻﺎﻌﻣ و ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻟﺎﻌﺘﻣ ار دﻮﺟو ﻪﺑ دﻮﺧ مﺎﻧ ﻪﺑ ﯽﺑﻮﻠﺳا ﻪﮐ ﺪﻨﻫﺪﺑ راﺮﻗ دﻮﺧ شرﺎﮕﻧ
اﺪﯿﭘ ﯽﻧاوﺮﯿﭘ و ﺪﻧروآ
ﯽﻣ ﺪﯿﻠﻘﺗ ﺮﮕﯾﺪﻤﻫ زا ﻪﮐ ﯽﻧاوﺮﯿﭘ ﺪﻨﻨﮐ ﺪﻨﻨﮐ
ﻪﻧﻮﻤﻧ و نآ ﮏﺒﺳ ] ﯽﻘﻬﯿﺑ [ ﺖﺳا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ يرﺎﯿﺴﺑ ناوﺮﯿﭘ و هدروآ دﻮﺟو ﻪﺑ ﯽﺑﻮﻠﺳا ﻪﮐ
د ﯽﻧﺎﺴﮐ ﺮﺻﺎﻌﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻦﯿﺑ ر ﺪﻨﺘﺴﻫ
هﻮﯿﺷ زا ﻪﮐ ﯽﻣ يوﺮﯿﭘ وا شرﺎﮕﻧ
،ﺪﻨﻨﮐ يدﺎﺑآ ﺖﻟود دﻮﻤﺤﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﻪﮐ
زا يﺮﯿﮔ
هﻮﯿﺷ ﺖﺳا هدروآ دﻮﺟو ﻪﺑ دﻮﺧ صﺎﺧ ﯽﮑﺒﺳ نﺎﺳاﺮﺧ مدﺮﻣ نﺎﮔژاو و ﯽﻘﻬﯿﺑ شرﺎﮕﻧ .)
،ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ 1376
، 511 (
رد ﺎﻣا ﺎﻓرژ زا ﻪﮐ نآ ﺎﺑ ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ي
ﯾ ﮏ ﺑﺮ ﻪﻫ ﺖﺳا هﺪﯿﺳر ﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﺳ راﺰﻫ ﺮﺜﻧ ،
ي هدﺎﺳ ، دراد اﻮﯿﺷ و ناور .
لﻮﻗ ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ﯽﻘﺗﺪﻤﺤﻣ ﻪﺑ
هزاﺪﻧا يا ﺮﯿﭘ ﻪﮐ هدﻮﺑ هدﺎﺳ ﻧاﺮﯾا نﺎﻧز
ﯽ هدﻮﺑ نآ ﺖﺋاﺮﻗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ردﺎﻗ ﻢﻫ ﺪﻧا
.
2 5_ بﺎﻨﻃا_ و ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد هدﺮﺸﻓ
ﯽﺴﯾﻮﻧ ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد
ﺜﻧ ﺮ ﻘﻬﯿﺑ ﻞﻀﻔﻟاﻮﺑا ﯽ
اراد ي ﻪﻠﻤﺟ ﺎﻫ ي ﻧﻻﻮﻃ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻈﻔﻟ تﺎﻓداﺮﺘﻣ ﯽ
بﺎﯿﻤﮐرﺎﯿﺴﺑ ا
ﺖﺳ
؛ اﺮﺑ ﺎﻣا ي ﺐﻠﻄﻣ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻦﺷور يﺎﺟ رد
ﻒﺻو ﻪﺑ ﺖﺳد ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد يﺎﺟ ﯽﻧاواﺮﻓ يﺎﻫ
شور زا ﯽﮑﯾ ﺖﺳا هدز رد بﺎﻨﻃا يﺎﻫ
» ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ
«.
ﺖﺳا ﻒﺻو .
زا ﻒﯿﺻﻮﺗ
ﻪﺼﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺳﺎﻨﺷﺎﺒﯾز ﻢﻬﻣ و
ﯽﺋﺰﺟ ﺖﯾاور راﺰﺑا ﻦﯾﺮﺗ ﺮﮕﻧ
ﺖﺳا ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ .
هدوﺪﺤﻣ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ هدﺮﮐ ﻦﺷور ار نﺎﻣز زا صﺎﺧ يا
،
دراد ﺪﺼﻗ و ﯽﻤﺴﺠﺗ و هﺪﻧز ترﻮﺻ ﻪﺑ ار هدوﺪﺤﻣ نآ
ﺪﺸﮑﺑ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﺑ )
،نﺎﻤﻫ 23 ( ﺮﺑ ﻪﻌﻗاو ًﻼﺜﻣ ﻨﺴﺣ ندﺮﮐ راد
ﮏ ﻣ ﯽ ﯾ رد ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﮏ
ﻘﻬﯿﺑ ﺎﻣا دﻮﺷ مﺎﻤﺗ ﻪﺤﻔﺻ ﯽ
ﺖﺳا هدﺮﮐ نﺎﯿﺑ ﻪﺤﻔﺻ ﺪﻨﭼ رد ار نآ ﻪﮑﯿﻟﺎﺣ رد ؛
ماﺪﻗا ﺮﯿﮔاﺮﻓ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺺﯿﺨﻠﺗ ﻪﺑ
هدﺮﮐ ﺐﻟﺎﻄﻣ
ﺖﺳا و ﺮﺻﺎﻨﻋ فﺬﺣ ﻪﺑ ي
وا هﺎﮕﻧ زا ﻪﮐ ﺮﯿﻏ
روﺮﺿ
،هدﻮﺑ ي ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺎﻬﻨﺗ و ي
روﺮﺿ ﻪﮐ ار ي
ﻣ ﯽ ﻣ ظﻮﻔﺤﻣ ﺪﻧاد ﯽ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﻪﻤﺟﺮﺗ رد ﯽﻤﻌﻠﺑ مﺎﻧ و تﺎﯾاور دﺎﻨﺳا ًﺎﺒﻟﺎﻏ ،
ﺎﻫ ي شراﺰﮔ هدﻮﻤﻧ فﺬﺣ ار نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ و
شراﺰﮔ ﻞﺻا ﺮﮐذ ﻪﺑ ﺖﺳا هدﺮﮐ هﺪﻨﺴﺑ ﺎﻫ
. ﯽﻟو
ﯽﻣ مﺎﻧ يوار زا دﺮﺒﺑ ﯽﭘ ﻪﯿﻀﻗ ﺖﺤﺻ ﻪﺑ هﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﮑﻨﯾا ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﯽﻘﻬﯿﺑ دﺮﺑ
.
نﺎﮔﺪﻨﻧاﻮﺧ ياﺮﺑ ار وا يﺮﻫﺎﻇ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و هدﻮﻤﻧ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﯽﻧوﺮﯿﺑ و يﺮﻫﺎﻇ هﺎﮔﺪﯾد زا ار ﯽﺼﺨﺷ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﯽﻫﺎﮔ و ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ
ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺮﮕﯾد ﯽﻫﺎﮔ ﻞﯾﺎﻀﻓ و ﺎﻫرادﺮﮐ هﺎﮔﺪﯾد زا ار ﺎﻫ
ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﺷ ﻒﺻو ﻦﯾا ﻪﺘﺒﻟا
شراﺰﮔ و هﺎﺗﻮﮐ ﯽﻫﺎﮔ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ -
زﺎﺠﯾا ﺖﯾﺎﻋر ﺎﺑ دﺮﮐ شﻼﺗ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮔ ،
ﺖﯿﺼﺨﺷ نآ ار ﺎﻫ ﻒﺻو ﯽﻫﺎﮔ و ﺪﻧﺎﺳﺎﻨﺸﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ هﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺴﻫ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ
ﺮﻫ و ﺪﻨﻠﺑ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﯽﻫﺎﮔ ﺪﻨﭼ زا
ﯽﻣ ﻪﻧﻮﮔ دﻮﺷ .) ﯽﻠﻋ
،رﻮﭘ 1376 ، 6 7_ (
نﺎﺴﻧا رد ﺮﮕﯾد ﺐﻠﻄﻣ ﺮﻫ زا ﺶﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻋﻮﺿﻮﻣ ﯽﻣ ﺖﻘﻔﺷ و يدرﺪﻤﻫ دﺎﺠﯾا
ﺪﻨﮐ
، ﺖﺳا ﮏﻨﺴﺣ ماﺪﻋا ،
هﻮﯿﺷ ﺎﺑ ار ﻪﻌﻗاو نآ ﯽﻘﻬﯿﺑ ي
هدﺮﮐ ﻒﯿﺻﻮﺗ دﻮﺧ ﯽﮕﺸﯿﻤﻫ
، هﺪﺷ ﮏﺸﺧ يﺎﻫﺎﭘ ﻦﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا و ﮏﻨﺴﺣ نﺪﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﮏﻨﺴﺣ سﺎﺒﻟ ﮓﻧر ﯽﻣ ﻒﺻو ار شا
ﺪﻨﮐ
،
ﯽﻣ ﺖﯿﻌﻤﺟ نﺎﯿﻣ رد ﮏﻨﺴﺣ ناراداﻮﻫ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻒﺻو ﻪﺑ ﯽﺘﺣ ﺴﮕﻨﺳ رﻮﺘﺳد ياﺮﺟا مﺪﻋ ﺰﯿﻧ و دزادﺮﭘ
و ناﺮﺿﺎﺣ يﻮﺳ زا ﮏﻨﺴﺣ رﺎ
ﻦﯾا ار ﺶﺨﺑ ﻦﯾا ﯽﻣ مﺎﻤﺗا ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ
ﻪﮐ ﺪﻧﺎﺳر
» نآ ﺪﻧدﺮﮐ گﺮﻣ ﻪﺑ ﺪﯾﺪﻬﺗ ار مدﺮﻣ دﻮﻌﺴﻣ ناﺮﺴﻓا ﯽﻤﻧ مﺎﯿﻗ ﺎﻫ
ﺪﻨﻨﮐ
«.
) ،ﻦﻣﺪﻟاو 1375 ،
183 ( ﻪﻌﻗاو و ﮏﻨﺴﺣ هدﺮﮐ شﻼﺗ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺮﺑ
ﻪﻨﺤﺻ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ار وا ندﺮﮐ راد ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﮏﯾژاﺮﺗ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﮏﯾ يﺎﻫ
.
ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد رد مﺎﻣا ﯽﺼﺨﺷ ار وا ﻪﮐ ﯽﻧزوز ﻞﻬﺳﻮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ هﺪﺷ ﻒﺻو ﻢﻫ ﺮﮕﯾد داﺮﻓا ﻪﮑﻠﺑ هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﮏﻨﺴﺣ ﻒﺻو ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ
هداز
ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻢﺸﺘﺤﻣ و دﻮﺷ ﻪﮐﺮﻌﻣ رﺎﯿﺑ ﺶﺗآ وا و دﺮﯿﮔ ﻢﺸﺧ ﯽﺘﺳدﺮﯾز ﺮﺑ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺎﺗ دﻮﺑ ﺮﻈﺘﻨﻣ ﻪﺸﯿﻤﻫ وا ﻪﮑﻨﯾا و و دﺮﮐ
.
۴
» مﺎﻣا يدﺮﻣ ﻞﻬﺳﻮﺑ ﻦﯾا ﺑ ﺐﯾدا و ﻞﺿﺎﻓ و ﻢﺸﺘﺤﻣ و هداز
ّﮐﺆﻣ يو ﻊﺒﻃ رد ﯽﺗرﺎﻋز و تراﺮﺷ ﺎﻣا دﻮ هﺪﺷ ﺪ
ـ ﷲا ﻖﻠﺨﻟ ﻞﯾﺪﺒﺗﻻ و ـ
ﺎﺑ و
و يدز ﺖﻟ ار ﺮﮐﺎﭼ نآ و ﯽﺘﻓﺮﮔ ﻢﺸﺧ يﺮﮐﺎﭼ ﺮﺑ رﺎﺒﺟ و گرﺰﺑ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺎﺗ يدﻮﺑ هدﺎﻬﻧ ﻢﺸﭼ ﻪﺸﯿﻤﻫ و ﺖﺷاﺪﻧ يزﻮﺴﻟد تراﺮﺷ نآ ﯽﺘﻓﺮﮔ وﺮﻓ ،
ﻦﯾﺪﺑ گرﺰﺑ ﯽﻤﻟا و يدﺮﮐ ﺐﯾﺮﻀﺗ و ﯽﺘﺴﺟ ﺖﺻﺮﻓ و ﯽﺘﺴﺠﺑ ﻪﻧاﺮﮐ زا دﺮﻣ ﻦﯾا نﻼﻓ ﻪﮐ يدز فﻻ هﺎﮕﻧاو يﺪﯿﻧﺎﺳر ﺮﮐﺎﭼ
ﻢﺘﻓﺮﮔ وﺮﻓ ﻦﻣ ار
«.
)
،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1378 ، 226 227_ (
ﯽﯾﺎﺠﻧآ ﻪﮐ ﯽﻣ ماﺪﻋا ياﺮﺑ ار ﮏﻨﺴﺣ سﺎﺒﻟ ﻒﺻو ﻪﺑ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺪﻧدروآ
ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ وا يﺎﻫﻮﻣ و ﺎﻫ .
» ﺪﻨﺑ ﯽﺑ ﺪﻣآ اﺪﯿﭘ ﮏﻨﺴﺣ
، ﻪﺒﺟ دﺰﯿﻣ هﺎﯿﺳ ﺎﺑ ﮓﻧر يﺮﺒﺣ ﺖﺷاد يا
، ﻖﻠﺧ ﻪﻧﻮﮔ
،
رد و هﺰﯿﮐﺎﭘ ﺖﺨﺳ ﯽﯾادر و ﻪﻋا يرﻮﺑﺎﺸﻧ يرﺎﺘﺳد
هزﻮﻣ و هﺪﯿﻟﺎﻣ ﯽﻣ اﺪﯿﭘ ﻪﯾﺎﻣ كﺪﻧا هدﺮﮐ هﺪﯿﺷﻮﭘ رﺎﺘﺳد ﺮﯾز هﺪﯿﻟﺎﻣ ﺮﺳ يﻮﻣ و يﺎﭘ رد ﻮﻧ ﯽﻠﯿﯾﺎﮑﯿﻣ ي
ﯽﻠﻋ و يو ﺎﺑ سﺮﺣ ﯽﻟاو و دﻮﺑ
ﯽﺘﺳد ﺮﻫ زا هدﺎﯿﭘ رﺎﯿﺴﺑ و ﺾﯾار
«.
) ،نﺎﻤﻫ 231 (
ﯽﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻪﮐ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺮﺘﺴﺑ ﺮﮔا ﯽﺧﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﺪﯾﺎﺑ خرﻮﻣ ﺖﻗو نآ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻊﯿﺳو رﺎﯿﺴﺑ ،دﻮﺷ
ﯽﮕﺘﺴﺟﺮﺑ زا ﺎﻫ
و ﺪﻨﮐ ﺺﺨﺸﻣ ار ﻖﯿﻤﻋ ي
هﺮﻬﭼ ﺎﺗ دﻮﺷ ﯽﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﯿﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ رﻮﺒﻋ ﻊﯾﺎﻗو رﺎﻨﮐ زا ارﺬﮔ و ﻊﯾﺮﺳ ﯽﻠﯿﺧ ﺪﺷﺎﺒﻧ رﻮﺼﺘﻣ و ﺺﺨﺸﻣ ًﻼﻣﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﯽﻌﻗاو ي
. ﯽﺘﻗو
ﯽﺑ ،دﺮﯿﮔ ﺮﺑ رد ار لﻮﻐﻣ ﺎﺗ دﻮﺷ زﺎﻏآ مدآ تﺮﻀﺣ زا ﺦﯾرﺎﺗ هرود زا ﻪﮐ يﺮﯾﻮﺼﺗ نﺎﻤﮔ
ﯽﻣ هداد نﺎﺸﻧ ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ ﻮﺷ
و ﮓﻧر ﻢﮐ رﺎﯿﺴﺑ ،د
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﮓﻨﮔ .)
،هﺪﯾﺪﻧﺎﻬﺟ 1379
، 21 22_ (
ﺖﺳا ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻦﯾا زا ﻢﻫ ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ ﻒﺻو
نآ رد و ﺖﺴﯿﻧ ﺎﯾ ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ترﺪﻨﺑ ﺖﺳا
ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ ﻪﺑ زا ﻦﺨﺳ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ رد ﯽﺘﺣ
ﯽﻣ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺰﯾوﺮﭘ نﺪﯿﺳر ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮑﻨﯾا ﺎﺑ ﺪﯾآ
قﺎﻔﺗا ﻦﯾﺮﺗ ﺎﻣا ﺖﺳا ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد يﺎﻫ
ﻊﯾﺮﺳ ﯽﻠﯿﺧ ﯽﻣ نآ زا
ﻦﯾا و درﺬﮔ
ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد ﺮﺳاﺮﺳ رد هﻮﯿﺷ ﺖﺳا يرﺎﺟ و يرﺎﺳ
.
» دﺎﻬﻧ ﺮﺳ ﺮﺑ جﺎﺗ و ﺖﺴﺸﻨﺑ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ ﻪﺑ ﺰﯾوﺮﭘ نﻮﭼ ،
داد رﺎﺑ ار ﻖﻠﺧ ،
مدﺮﻣ نﻮﭼ داد ﺪﯿﻣا لﺪﻋ و داد ﻪﺑ ار نﺎﺸﯾا و ﺪﻧدﺮﮐ ﺎﻨﺛ يو ﺮﺑ
ﺪﺷ ﺰﻣﺮﻫ يﻮﺳ ﺰﯾوﺮﭘ ﺪﻧﺪﻨﮔاﺮﭙﺑ و
. . .
«.
)
،ﯽﻤﻌﻠﺑ 1379 ، 752 (
3 ـ ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ و ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ود كاﺮﺘﺷا هﻮﺟو
3 ـ 1 نداد نﺎﺸﻧ ـ ﺖﯿﺼﺨﺷ
نآ نوﺪﺑ ﺎﯾ ﺮﯿﺴﻔﺗ و حﺮﺷ ﯽﻤﮐ ﺎﺑ نﺎﻧآ ﻞﻤﻋ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﻫ
ﯽﻣ رﺎﻨﮐ ار ﺢﯾﺮﺻ نﺎﯿﺑ دﻮﺧ ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﺖﯿﺼﺨﺷ نداد نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻊﻗاﻮﻣ ﯽﻫﺎﮔ ﯽﻣ ﯽﻌﺳ و دراﺬﮔ
نآ لﺎﻌﻓا و ﻞﻤﻋ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺪﻨﮐ
دﺮﺒﺑ ﺶﺘﯿﺼﺨﺷ ﻪﺑ ﯽﭘ دﺮﻓ .
د ار ﻞﻬﺳﻮﺑ ﺖﺛﺎﺒﺧ ﮏﻨﺴﺣ نﺪﻧﺎﺳر ﺐﯿﺳآ ﺖﻬﺟ ﻞﻬﺳﻮﺑ ﻞﻤﻋ ﻖﯾﺮﻃ زا ﯽﻘﻬﯿﺑ ،ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ر نﺎﺸﻧ
ﯽﻣ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻧواﺪﺧ لﻮﻗ ﺎﺑ وا ﻞﻤﻋ ﻪﮐ ﺪﻫد ﺪﯾﺎﻣﺮﻓ
:
ّﻨﻟا ﻦﻋ ﻦﯿﻓﺎﻌﻟا و ﻆﯿﻐﻟا ﻦﯿﻤﻇﺎﮑﻟا
ﺐﺤﯾ ﷲاو سﺎ ﻦﯿﻨﺴﺤﻤﻟا
) ﻪﯾآ زا ﯽﺋﺰﺟ هرﻮﺳ ي
ي
ناﺮﻤﻋ لآ (
دراد تﺎﻓﺎﻨﻣ .
» تاﺮﻫ ﻪﺑ ﺖﺴﺑ زا ار ﮏﻨﺴﺣ نﻮﭼ فﺎﻔﺨﺘﺳا عاﻮﻧا زا وﺪﺑ ﺪﯿﺳر رد و دﺮﭙﺳ ﺶﯾﻮﺧ ﺮﮐﺎﭼ ﺾﯾار ﯽﻠﻋ ﻪﺑ ار وا ﯽﻧزوز ﻞﻬﺳﻮﺑ ﺪﻧدروآ
مﺎﻘﺘﻧا ار وا لﺎﺣ و رﺎﮐ دﻮﺒﻧ ﯽﺘﺴﺟزﺎﺑ نﻮﭼ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر ﻪﭽﻧآ ﯽﻔﺸﺗ و ﺪﯿﺸﮐ ﺎﻫ
ﺮﺑ نﺎﺑز نﺎﻣدﺮﻣ ﺐﺒﺳ ناﺪﺑ و ﺖﻓر ﺎﻫ ﺪﻧدﺮﮐ زارد ﻞﻬﺳﻮﺑ
ﺪﻧا ﻪﺘﻔﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا دﺮﻣ نآ دﺮﻣ دز ناﻮﺗ ار هدﺎﺘﻓا و هدز ﻪﮐ :
رﺪﻘﻟا ﺪﻨﻋ ﻮﻔﻌﻟا ت
«.
)
،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1378 ، 227 (
هﺮﻬﭼ ﺮﯾﻮﺼﺗ ﺾﯾار ﯽﻠﻋ ﺖﻘﻔﺷ ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا و ﻞﻬﺳﻮﺑ ﺖﺷز و ﻦﺸﺧ ي
هﺪﻣآ ﻦﯿﻨﭼ ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد رد :
» ﻞﻬﺳﻮﺑ ﺮﮐﺎﭼ ﺾﯾار ﯽﻠﻋ
ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﻪﺑ زور ﮏﯾ :»
ﯽﺘﻓر ﺎﺑ ﯽﻣ رﺎﯿﺴﺑ و يﺪﻣآ هدﺮﮐ ﯽﮑﯾ هد زا دﺮﻣ ﻦﯾا بﺎﺑ رد ﺖﺷز رادﺮﮐ زا داد لﺎﺜﻣ ﻞﻬﺳﻮﺑ ﻪﭼﺮﻫ
«.
و ﻪﺑ
ﯽﻣ ﺮﯿﻣا رد ﺦﻠﺑ دﺮﮐ ﺪﯾﺎﺑ راد ﺮﺑ ار ﮏﻨﺴﺣ رﺎﭼﺎﻧ ﻪﮐ ﺪﯿﻣد
«.
)
،نﺎﻤﻫ 228 (
ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد رد ماﺮﻬﺑ ﻞﻤﻋ زا
اﺮﯾز ،دﺮﺑ ﯽﭘ وا يدﺮﻤﻧاﻮﺟ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽﻣ هزﺎﺟا ﺰﯾوﺮﭘ ﻪﺑ
داد وا ﺎﺑ ﺪﻌﺑ و ﺪﻨﮐ ﺖﺣاﺮﺘﺳا زور ﮏﯾ
ﮐ هزرﺎﺒﻣ ﻨ ﺪ هﺪﻣآ ﻦﯿﻨﭼ،
:
» ﻬﺑ يوﺪﻨﺑ ﺮ ﺖﻔﮔ و ﺪﻧاﻮﺧ زاﺮﻓ ار ما
» ﺰﯾوﺮﭘ ﯽﻤﻫ ﻦﻣ ﺎﺗ ﯽﻫد نﺎﻣز اﺮﻣ زوﺮﻣا ﮏﯾ ﯽﻨﯿﺑ ﺖﺤﻠﺼﻣ ﺮﮔا ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ
ﻢﯾآ دوﺮﻓ ادﺮﻓ ﺲﭘ ﻢﯾﺎﺳﺎﯿﺑ
«.
ﺖﺳاور ﺖﻔﮔ ماﺮﻬﺑ
«.
)
،ﯽﻤﻌﻠﺑ 1379
، 753 (
ﯽﻣ وا ندﻮﺑ ﺪﻨﻣدﺮﺧ و ﺪﻧر ﻪﺑ نﺎﻗﺎﺧ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد رد ﻪﻠﯿﺣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ،دﺮﺑ ﯽﭘ ناﻮﺗ
يﺮﺛا نﺎﻗﺎﺧ رد ﺰﯾوﺮﭘ ي
ﯽﻤﻧ ﺪﻨﮐ .
» ﻪﺑ ﺰﯾوﺮﭘ ﺖﻓﺮﮔ ﻢﺸﺧ نﺎﻗﺎﺧ ﺖﻔﮕﺑ و ﺪﺸﺑ لﻮﺳر ﺪﺷ ﯽﺻﺎﻋ ﻢﺠﻋ ﮏﻠﻣ رﺪﻧا و ﺖﺳﺎﻓﻮﯿﺑ يدﺮﻣ ماﺮﻬﺑ ﻪﮐ يﻮﮕﺑ ار نﺎﻗﺎﺧ ﺖﻔﮔ لﻮﺳر
ﺪﺷ ﯽﺻﺎﻋ ﻪﮐ دﻮﺑ ار ﺎﻤﺷ هﺎﻨﮔ و اﺮﺗ ﻪﻧ و ﺖﺳاﺮﻣ ﻪﻧ دﺮﻣ ماﺮﻬﺑ ﺖﻔﮔ و
«.
) ،نﺎﻤﻫ 756 (
3 ـ 2 ـ مﺎﻨﺷد
۵
ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد رد يﺪﻨﻤﯿﻣ ﻦﺴﺣ ﻪﺟاﻮﺧ ﺪﻧدﺮﺑ ﻪﻤﮐﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ار ﮏﻨﺴﺣ ﯽﺘﻗو
و ﺪﻧﺎﺸﻧ ﺖﺳار ﺖﺳد ﺮﺑ و دﺮﮐ ﻢﯾﺮﮑﺗ رﺎﯿﺴﺑ ار وا
ﻦﯿﻨﭼ ﻪﮐ شﺎﺒﻧ ناﺮﮕﻧ ﺖﻔﮔ ﮏﻨﺴﺣ ﻪﺑ ﻞﻬﺳﻮﺑ ﯽﺘﻗو و ﺪﺷ كﺎﻨﻤﺸﺧ ﺖﺨﺳ اﺮﺟﺎﻣ ﻦﯾا زا ﻞﻬﺳﻮﺑ و ﺖﺴﺸﻧ وا ﭗﭼ ﺖﺳد ﺮﺑ ﻞﻬﺳﻮﺑ لﺎﺣ ﯽﻣ ﺶﯿﭘ نادﺮﻣ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﺖﺳا جﺮﻓ راﺰﻫﺪﺻ ﺪﯿﻣا ﺖﺳا ﻦﺗ رد نﺎﺟ ﺎﺗ دﺮﮐ ﺪﯾﺎﺑ يرادﺮﺒﻧﺎﻣﺮﻓ ﺪﯾﺎﻣﺮﻓ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﭼﺮﻫ ﻪﺑ ﺪﯾآ
ﻞﻬﺳﻮﺑ و
ﺪﻧاﻮﺧ ﮓﺳ ار ﮏﻨﺴﺣ و ﺪﺷ ﯽﻧﺎﺒﺼﻋ .
» ﺖﻔﮔ ،ﺪﯿﺳﺮﺑ ﺖﻗﺎﻃ ار ﻞﻬﺳﻮﺑ :
راد ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﻄﻣﺮﻗ ﮓﺳ ﻦﯿﻨﭼ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ اﺮﮐ ار ﺪﻧواﺪﺧ ﻦﯿﻨﭼ ﻦﯿﻨﻣﻮﻤﻟاﺮﯿﻣا نﺎﻣﺮﻓ ﻪﺑ دﺮﮐ ﺪﻨﻫاﻮﺧ
ﻦﺘﻔﮔ
«.
؟)
،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1378 ، 232 (
مﺎﻨﺷد و ﺪﻧاﻮﺧ ﺮﺟاﻮﻣ ار ﮏﻨﺴﺣ ﻞﯿﯾﺎﮑﯿﻣ ماﺪﻋا ياﺮﺑ ﮏﻨﺴﺣ ندروآ ﺮﯿﺴﻣ رد ﺖﺷز يﺎﻫ
هﺪﻣآ ﻦﯿﻨﭼ ،داد :
» ﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓر ناراﻮﺳ و
؛ﺪﻧرﺎﯿﺑ ار ﮏﻨﺴﺣ ﺎﺗ نﺎﮔدﺎﯿﭘ هﺮﯾﺬﭘ ،دﻮﺑ ﻪﺘﺷاﺪﺑ ﺐﺳا ﺎﺠﻧاﺪﺑ ﻞﯿﺋﺎﮑﯿﻣ ﺪﯿﺳر نﺎﺘﺳرﺎﺷ نﺎﯿﻣ و ﺪﻧدروآ رد نﺎﻘﺷﺎﻋ رازﺎﺑ ناﺮﮐ زا نﻮﭼ
ي
،ﺪﻣآ يو مﺎﻨﺷد و ﺪﻧاﻮﺧ ﺮﺟاﺆﻣ ار يو داد ﺖﺷز يﺎﻫ
«.
) ،نﺎﻤﻫ 234 (
،ﺰﻣﺮﻫ ﯽﺘﻗو ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد رد هاﺮﻤﻫ ﻢﻫ ﺶﺨﺑ نادﺰﯾ يﻮﻤﻋ ﺮﺴﭘ دﺎﺘﺳﺮﻓ ﯽﻫاﻮﺧ ترﺬﻌﻣ ياﺮﺑ ماﺮﻬﺑ دﺰﻧ ار ﺶﺨﺑ نادﺰﯾ
نادﺰﯾ نادﺰﯾ ﺮﺳ نﺪﯾد ﺎﺑ ماﺮﻬﺑ و دﺮﺑ ماﺮﻬﺑ دﺰﻧ ار شﺮﺳ و ﺖﺸﮐ هار رد ار واو ﺖﻓر ﺶﺨﺑ درﻮﻣ ﮓﺳ ﻆﻔﻟ ﺎﺑ ار وا و ﺪﺷ ﯽﻧﺎﺒﺼﻋ ﺶﺨﺑ
هﺪﻣآ ﻦﯿﻨﭼ ،داد راﺮﻗ بﺎﻄﺧ :
» نادﺰﯾ ﻢﻋ ﺮﺴﭘ ﯽﺘﻗو ﻪﺑ ﻦﺘﻓر هار رد ﺶﺨﺑ
نادﺰﯾ ماﺮﻬﺑ يﻮﺳ دﺮﺑ ماﺮﻬﺑ ﺶﯿﭘ و ﺖﺸﮐ ار ﺶﺨﺑ
ماﺮﻬﺑ
ﺖﻔﮔ : ﯽﻤﻫ ﻦﻣ ﺮﺑ ﻪﮐ ار ﻞﺿﺎﻓ و گرﺰﺑ ﻦﯿﻨﭼ يدﺮﻣ ﯽﺘﺳرﺎﯾ ﻮﺗ ﮓﺳ يا ﯽﺘﺸﮑﺑ ار وا رﺎﻬﻧﺰﺑ ﺪﻣآ
«
؟)
،ﯽﻤﻌﻠﺑ 1379 ، 751 (
3 ـ 3 ـ هﺮﻬﭼ نز
ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد رد ﯽﻓﺮﻌﻣ روآﺮﮕﺟ ﺖﺨﺳ ار وا ﻪﮐ دﻮﺑ ﮏﻨﺴﺣ ردﺎﻣ هﺪﻣآ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﻦﺨﺳ نآ زا ﻪﮐ ﯽﻧز ﺎﻬﻨﺗ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ :
» ﮏﻨﺴﺣ ردﺎﻣ
،روآﺮﮕﺟ ﺖﺨﺳ دﻮﺑ ﯽﻧز ﭼ
دﺮﮑﻧ ﯽﻋﺰﺟ ﺪﯿﻨﺷ نﻮﭼ ،ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﻬﻧ ﺚﯾﺪﺣ ﻦﯾا وزا هﺎﻣ ﻪﺳ ود ﻪﮐ مدﻮﻨﺷ نﺎﻨ
«.
)
،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1378 ، 236 (
هﺮﻬﭼ ود ﺎﺑ نز ود زا ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد رد ا
توﺎﻔﺘﻣ ي ﯽﻣ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﻦﺨﺳ
ﺪﯾآ :
1 . سﺎﻨﺷﺎﻧ رﺪﻗ :
تﺎﺠﻧ سﺮﺧ ﮓﻨﭼ زا ماﺮﻬﺑ ار نﻮﺗﺎﺧ ﺮﺘﺧد ﻪﮐ ﻦﯾا ﺎﺑ ﯽﻣ
ﯽﻣ يرﺎﮑﻤﻫ ماﺮﻬﺑ ﻦﺘﺸﮐ رد نﻮﺗﺎﺧ ﺎﻣا ﺪﻫد ﺪﻨﮐ
.
» ﯽﻤﻫ دﻮﺑ هدﺮﺑ هﻮﮐ ﻪﺑ سﺮﺧ يﺮﺘﺧد ار نﻮﺗﺎﺧ نﻮﺗﺎﺨﺑ و ﺪﺘﺴﺑ ار ﺮﺘﺧد نآ و ﺖﺸﮑﺑ ار سﺮﺧ نآ و ﺖﻓﺮﺑ ماﺮﻬﺑ نﺪﺘﺳا زﺎﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ
و ﺪﯿﺳر ﺰﯾوﺮﭘ ﻪﺑ ﺮﺒﺧ ﺲﭘ داد زﺎﺑ .
. . ﯿﺣ ﺖﻔﮔ و داﺪﺑ رﺎﯿﺴﺑ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ار وا و ﺪﺷ نﻮﺗﺎﺧ يﻮﺳ ﺰﯾوﺮﭘ لﻮﺳر و هﺎﺒﺗ ار ماﺮﻬﺑ ﺎﺗ ﻦﮐ ﺖﻠ
وا ﺎﺑ و هاﻮﺧ رﺎﺑ و ماﺮﻬﺑ رﺪﺑ وﺮﺑ ﺖﻔﮔ و ﺮﯿﮔ ﺮﺑ هداد بآ ﺮﻫﺰﺑ ﻪﻨﺷد ﺖﻔﮔ و داﺪﺑ مرد راﺰﻫ ﺖﺴﯿﺑ ار وا و كﺮﺗ دﻮﺑ ﯽﻣﻼﻏ ار نﻮﺗﺎﺧ ﯽﻨﮐ نﺰﺑ ﻪﻨﺷد ار وا و نﻮﺗﺎﺧ نﺎﺑز زا ﻦﮐ ﺚﯾﺪﺣ
«.
)
،ﯽﻤﻌﻠﺑ 1379
، 756 (
2 . ﻪﻧادﺮﻣ : ﻧادﺮﻣ ﺺﯾﺎﺼﺧ ياراد ار ماﺮﻬﺑ ﺮﻫاﻮﺧ ﻪﯾودﺮﮐ ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪ
هﺪﻣآ ﻦﯿﻨﭼ ،ﺪﻨﮐ :
» مﺎﻧ ﻪﯾودﺮﮐ دﻮﺑ يﺮﻫاﻮﺧ ار ماﺮﻬﺑ ]
دﻮﺑ ﺶﻧز و [
ﻪﻧادﺮﻣ و يدﺮﻤﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺮﺗ
«.
) ،نﺎﻤﻫ 756 (
3 ـ 4 ـ و ﻪﻠﯿﺣ رد ندﻮﺑ ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ ﺐﯾﺮﻀﺗ
ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد رد ﺖﺳا هﺪﻣآ نﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﻦﺨﺳ ﺐﯾﺮﻀﺗو ﻪﻠﯿﺣ ندﻮﺑ ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ زا ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ و ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ود ﺮﻫ رد
ﻦﺨﺳ و ﺐﯾﺮﻀﺗ ﯽﻤﻧ ﻊﻗاو ﺮﻤﺛﺮﻤﺜﻣ نﺎﮑﺸﻣﺮﺼﻧﻮﺑ زا ﻞﻬﺳﻮﺑ ﯽﻨﯿﭼ
دﻮﺷ .
» ﺖﻟ ار ﺮﮐﺎﭼ نآ و ﯽﺘﻓﺮﮔ ﻢﺸﺧ يﺮﮐﺎﭼ ﺮﺑ رﺎﺒﺟ و گرﺰﺑ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺎﺗ يدﻮﺑ هدﺎﻬﻧ ﻢﺸﭼ ﻪﺸﯿﻤﻫ ﻞﻬﺳﻮﺑ دﺮﻣ ﻦﯾا ،ﯽﺘﻓﺮﮔ وﺮﻓ و يدز
ﻢﺘﻓﺮﮔ وﺮﻓ ﻦﻣ ار نﻼﻓ ﻪﮐ يدز فﻻ هﺎﮕﻧاو يﺪﯿﻧﺎﺳر ﺮﮐﺎﭼ ﻦﯾﺪﺑ گرﺰﺑ ﯽﻤﻟا و يدﺮﮐ ﺐﯾﺮﻀﺗ و ﯽﺘﺴﺟ ﯽﺘﺻﺮﻓ و ﯽﺘﺴﺠﺑ ﻪﻧاﺮﮐ زا ـ
ﺪﯿﺸﭼ و ﺪﯾد دﺮﮐ ﺮﮔا ﻪﮐ ـ
ﯽﻣ يﺮﺳ و ﺖﺳا نﺎﻨﭼ ﻪﻧ ﻪﮐ يﺪﻨﺘﺴﻧاد ناﺪﻨﻣدﺮﺧ و ﯽﻣ هﺪﻨﺧ هﺪﯿﺷﻮﭘ و يﺪﻧﺪﯿﻧﺎﺒﻨﺟ
يو ﻪﮐ ﯽﺴﮐ ﺪﻧدز
فاﺰﮔ ﻮﮔ ﺖﺳا ي . ﺖﺧﺎﺳ يو بﺎﺑ رد ﻪﮐ ﺖﻠﯿﺣ ﻪﻤﻫ نآ ﺎﺑ دﺮﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ وﺮﻓ ار يو ﻪﮐ مدﺎﺘﺳا ﺰﺟ
«.
)
،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1378 ، 226 ـ 227 (
ﯽﻣ ﻊﻠﻄﻣ نﺎﻗﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ماﺮﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ زا ﺰﯾوﺮﭘ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد رد هﺎﭙﺳ ماﺮﻬﺑ ﻪﺑ نﺎﻗﺎﺧ ادﺎﺒﻣ ﻪﮐ ﻦﯾا سﺮﺗ زا دﻮﺷ
ﯽﻣ نﺎﻗﺎﺧ دﺰﻧ ماﺮﻬﺑ ﺐﯾﺮﻀﺗ ﻪﺑ عوﺮﺷ ﺪﻫد ﺪﻨﮐ
.
» ﺪﯾآ ﺰﯾوﺮﭘ بﺮﺤﺑ وا و ﺪﻫد هﺎﭙﺳ ار وا ﻪﮐ ﺪﯿﺳﺮﺗ ،دراد ﻪﻧﻮﮕﭼ ار ماﺮﻬﺑ نﺎﻗﺎﺧ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر ﺰﯾوﺮﭘ ﻪﺑ ﺮﺒﺧ .
ﺎﺑ دﺎﺘﺳﺮﻓ نﺎﻗﺎﺧ ﻪﺑ لﻮﺳر
ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻢﺠﻋ ﮏﻠﻣ رﺪﻧا و ﺖﺳﺎﻓﻮﯿﺑ يدﺮﻣ ماﺮﻬﺑ ﻪﮐ يﻮﮕﺑ ار نﺎﻗﺎﺧ ﺖﻔﮔ و ندﺮﮐ ﯽﻧاﻮﺗ هﺎﺒﺗ ار ماﺮﻬﺑ ﺮﮑﻣ ﺎﺗ ﻦﮐ ﻪﻠﯿﺣ ﺖﻔﮔ و رﺎﯿﺴﺑ
ﺪﺷ ﯽﺻﺎﻋ .
ﺑ لﻮﺳر ﺪﺷ ﯽﺻﺎﻋ ﻪﮐ دﻮﺑ ار ﺎﻤﺷ هﺎﻨﮔ و اﺮﺗ ﻪﻧ و ﺖﺳاﺮﻣ ﻪﻧ دﺮﻣ ماﺮﻬﺑ ﺖﻔﮔ و ﺖﻓﺮﮔ ﻢﺸﺧ نﺎﻗﺎﺧ ﺖﻔﮕﺑ و ﺪﺸ
«.
)
،ﯽﻤﻌﻠﺑ 1379 ، 756 (
3 ـ 5 ﻪﻠﯿﺣ و ﺮﮑﻣ ـ
۶
ﻪﻠﯿﺣ ﮏﯾ ﺎﻬﻨﺗ ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد رد ﯽﻣ هﺪﯾد
نادﺮﻣ زا ﺮﻔﻧ ود ﺪﻨﻨﮐ ماﺪﻋا ار ﮏﻨﺴﺣ ﺮﺗدوز ﻪﮑﻨﯾا ياﺮﺑ ﯽﻧزوز ﻞﻬﺳﻮﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ دﻮﺷ
ﻪﻣﺎﺟ ﻪﮐ ار دﻮﺧ ي
هدروآ يرﻮﺘﺳد ﻪﻔﯿﻠﺧ فﺮﻃ زا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻔﮔ و دﺎﺘﺳﺮﻓ دﻮﻌﺴﻣ دﺰﻧ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﯿﺷﻮﭘ ار داﺪﻐﺑ ناﺪﺻﺎﻗ ﮏﻨﺴﺣ ﻪﮐ ﺪﻧا
دﺮﮐ رﺎﺴﮕﻨﺳ و ﺖﺨﯾوآ راد ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ار ﯽﻄﻣﺮﻗ .
» ﻪﻣﺎﺟ ﺎﺑ ﺪﻧدﺮﮐ ﺖﺳار ﮏﯿﭘ دﺮﻣ ود هﺪﻣآ داﺪﻐﺑ زا ﻪﮐ نﺎﮑﯿﭘ
ﻪﻣﺎﻧ و ﺪﻧا و دﺮﮐ ﺪﯾﺎﺑ راد ﺮﺑ ار ﯽﻄﻣﺮﻗ ﮏﻨﺴﺣ ﻪﮐ هدروآ ﻪﻔﯿﻠﺧ ي ﮓﻨﺴﺑ
ﺖﺸﮐ ﺪﯾﺎﺑ
«.
)
،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1378 ، 233 (
ﻪﻠﯿﺣ ﻢﻫ ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد رد ﯽﻣ هﺪﯾد يا
ﯽﻣ ماﺮﻬﺑ ﮓﻨﺟ ﻪﺑ ار ﺰﯾوﺮﭘ شﺮﺴﭘ ﺰﻣﺮﻫ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ دﻮﺷ ﻪﮑﻨﯾا سﺮﺗ زا ماﺮﻬﺑ و ﺪﺘﺳﺮﻓ
ﻪﻠﯿﺣ دﺪﻧﻮﯿﭙﺑ ﺰﯾوﺮﭘ ﻪﺑ ﺶﻫﺎﭙﺳ ﺪﯾﺎﺷ ﯽﻣ يا
ﯽﻣ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﺪﺸﯾﺪﻧا ﻪﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ دﺮﯿﮔ
ﺑ ﻢﻫ ﻪﺑ ار ـﺰﯾوﺮﭘ و ﺰﻣﺮﻫ ـ ﺮﺴﭘ و رﺪﭘ ي مﺎﻧ ﻪﺑ ﺲﭘ ﺪﻧﺰ
ﯽﻣ ﻪﮑﺳ ﺰﯾوﺮﭘ ﻪﮑﺳ و ﺪﻧﺮﺨﺑ ﻻﺎﮐ و ﺪﻧور ﻦﯾاﺪﻣ ﻪﺑ ترﺎﺠﺗ ياﺮﺑ و ﺪﻧز
زا ﺰﻣﺮﻫ و ﺪﻧداد ﻻﺎﮐ ﺪﯾﺮﺧ ﺖﺑﺎﺑ ار ﺰﯾوﺮﭘ مﺎﻧ ﻪﺑ هﺪﺷ بﺮﺿ يﺎﻫ
ﯽﻣ عﻼﻃا اﺮﺟﺎﻣ ﻦﯾا ﯽﻣ ﻦﯿﺑﺪﺑ ﺰﯾوﺮﭘ شﺮﺴﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و ﺪﺑﺎﯾ
دﻮﺷ .
» ﯿﺑﺪﺗ ﺰﻣﺮﻫ دﻮﺑ هدﺮﮐ ﺪﻬﻋ ﯽﻟو ار وا مﺎﻧ ﺰﯾوﺮﭘ دﻮﺑ يﺮﺴﭘ ار ﺰﻣﺮﻫ هﺎﭙﺳ ﺎﺑ ﺪﺘﺳﺮﻓ ماﺮﻬﺑ بﺮﺤﺑ ار ﺰﯾوﺮﭘ ﻪﮐ دﺮﮐ نآ ﺮ
. و ﺪﺷ هﺎﮔآ ماﺮﻬﺑ
ﺎﺗ دﻮﻣﺮﻔﺑ ار هﺎﭙﺳ ﻪﻤﻫ ﺰﯾوﺮﭘ و ﺰﻣﺮﻫ نﺎﯿﻣ ﺪﻨﮑﻓا تواﺪﻋ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺎﺗ دﺮﮐ نآ ﺮﯿﺑﺪﺗ ﺪﻨﻨﮐ وا يﻮﺳ ﻞﯿﻣ هﺎﭙﺳ ﺪﻣﺎﯿﺑ ﺰﯾوﺮﭘ ﺮﮔا ﻪﮐ ﺪﯿﺳﺮﺗ مﺎﻨﺑ مرد دﺮﻣ راﺰﻫ ﺪﺻ ﺎﺗ دﻮﻣﺮﻔﺑ ماﺮﻬﺑ و ﺖﺳوا ﺎﻣ ﺪﻧواﺪﺧ ﺪﻨﺘﻔﮔ و ﺪﻧدﺮﮐ تﻮﻋد ﻦﯾاﺪﻣ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻧداد نﺎﻧﺎﮔرزﺎﺒﺑ مرد نآ و ﺪﻧدﺰﺑ ﺰﯾوﺮﭘ
ﺖﺳار رﺎﮐ نآ ﻪﮐ ﺖﺴﻧاد نﺎﻨﭼ ﺪﺷ ﺰﻣﺮﻬﺑ ﺮﺒﺧ و ﺪﻧدﺮﮐ نﺎﻨﭽﻤﻫ نﺎﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺪﺘﻓا نﺎﻣدﺮﻣ ﺖﺳﺪﺑ مرد نآ ﺎﺗ ﺪﻧﺪﯾﺮﺧ ﻻﺎﮐ ﺎﺠﻧآ و ﺪﻧدﺮﺑ ﯽﻤﻫ ﺲﮐ و يدﺮﮐ ﻊﻤﻃ ﻦﻣ ﮏﻠﻤﺑ ﻦﻣ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧﺰﺑ ﺖﻔﮔ و ﺪﻧاﻮﺨﺑ ار ﺰﯾوﺮﭘ ،ﺖﺳا د ﻮﺗ مﺎﻨﺑ ﺎﺗ ماﺮﻬﺒﺑ ﯽﺘﺳﺮﻓ
ﺪﻧز مر
«.
)
،ﯽﻤﻌﻠﺑ 1379 ،
751 ( ﻪﻠﯿﺣ ماﺮﻬﺑ نﺎﯿﻫﺎﭙﺳ ﺖﺳد زا ﺰﯾوﺮﭘ نﺪﺷ صﻼﺧ ياﺮﺑ ﺐﻫار يوﺪﻨﺑ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد ﺮﮕﯾد يﺎﺟ رد ﺎﯾ ﯽﻣ يا
ﺪﺸﯾﺪﻧا .
» يﻮﺸﻧ ﻪﺘﺸﮐ ﺮﮕﻣ ﻦﮑﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺖﻔﮔ ﺰﯾوﺮﭘ ﺖﺳا ﺮﻄﺧ رد ﻦﻣ نﺎﺟ ﻦﮑﻟو يﻮﺷ ﺎﻫر ﻮﺗ ﻪﮐ ﻢﻧاد ﯽﺘﻠﯿﺣ ﻦﻣ ﺖﻔﮔ يوﺪﻨﺑ .
ﺖﻔﮔ يوﺪﻨﺑ
مﺎﺟ ﻮﺗ هد ﻦﻤﺑ ﺶﯾﻮﺧ يﺎﻫ ﻞﻬﺑ نﺎﺸﯾﺪﺑ و راد زﺎﺑ ﺖﺳد اﺮﻣ ،ﻦﯿﺸﻧﺮﺑ هﺎﭙﺳ ﺮﺑ ﻮﺗ و
. مﺎﺟ ﺰﯾوﺮﭘ و ،ﺖﻓﺮﺑ و نارﺎﯾ ﺎﺑ ﺖﺴﺸﻧﺮﺑ و داد وﺪﺑ ﺎﻫ
ﺖﺴﺸﻨﺑ و ﺪﯿﺷﻮﭘرد يوﺪﻨﺑ يو ﻪﻣﺎﺟ .
مﺎﺟ ﺎﺑ ﺪﻧﺪﯾد ار يوﺪﻨﺑ ،ﺪﻧﺪﯿﺳر زاﺮﻓ هﺎﭙﺳ ﺎﺗ ،دﺎﺘﺴﯿﺑ و ﺪﺷ ﻪﻌﻣﻮﺻ مﺎﺑ ﺮﺑ ﺲﭘ نﺎﻫﺎﺷ يﺎﻫ
،
و ﺖﺳا ﺰﯾوﺮﭘ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻨﭘ . . .
«.
) ،نﺎﻤﻫ 752 753_ (
3 ـ 6 ﻊﯿﻤﻄﺗ ـ
ﺮﻣا ﻦﯾا زا ﻢﻫ ماﺮﻬﺑ و ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد دراد دﻮﺟو ﻞﺘﻗ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ يرﺎﮐ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ داﺮﻓا ﻊﯿﻤﻄﺗ ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫاﺮﺟﺎﻣ ﺐﻠﻏا ﺎﯾ مﺎﻤﺗ رد دﻮﺒﻧ ﯽﻨﺜﺘﺴﻣ .
ﭻﯿﻫ ﺪﻧداد ار ﮏﻨﺴﺣ ندﺮﮐ رﺎﺴﮕﻨﺳ رﻮﺘﺳد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد رد هﺪﻋ ﻪﺑ ﺲﭘ دﺮﮑﻧ ﺖﯿﻌﺒﺗ ﻦﯾﺮﺿﺎﺣ زا ﺲﮐ
-
ﻧداد لﻮﭘ ﺪﻧر يا ﺪﻨﻧﺰﺑ ﮓﻨﺳ ﺎﺑ ار ﮏﻨﺴﺣ ﺎﺗ ﺪ
.
» ﯽﻤﻧ ﮓﻨﺳ ﻪﺑ ﺖﺳد ﺲﮐ ﭻﯿﻫ ،ﺪﯿﻫد ﮓﻨﺳ ﻪﮐ ﺪﻧداد زاوآ و ﯽﻣ راز راز ﻪﻤﻫ و دﺮﮐ
ار ﺪﻧر ﯽﺘﺸﻣ ﺲﭘ ،نﺎﯾرﻮﺑﺎﺸﻧ ﻪﺻﺎﺧ ﺪﻨﺘﺴﯾﺮﮔ
ﺪﻨﻧز ﮓﻨﺳ ﻪﮐ ﺪﻧداد ﻢﯿﺳ
«.
)
،ﯽﻘﻬﯿﺑ 1378 ، 235 (
نﻮﺗﺎﺧ زا ﺖﺷاد ساﺮﻫ ماﺮﻬﺑ ﻪﺑ نﺎﻗﺎﺧ نداد هﺎﭙﺳ زا ﺰﯾوﺮﭘ ﻢﻫ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد رد دﻮﺧ مﻼﻏ ﻪﺑ ﻢﻫ نﻮﺗﺎﺧ ﺪﺸﮑﺑ ار ماﺮﻬﺑ ﺎﺗ ﺖﺳاﻮﺧ
ﺶﮑﺑ ار ماﺮﻬﺑ ﻦﯿﮔآﺮﻫز ي ﻪﻨﺷد ﻦﯾا ﺎﺑ ﺖﻔﮔ و داد مرد راﺰﻫ ﺖﺴﯿﺑ .
» وا ﺎﺑ و هاﻮﺧ رﺎﺑ و ماﺮﻬﺑ رﺪﺑ وﺮﺑ ﺖﻔﮔ و ﺮﯿﮔﺮﺑ هداد بآ ﺮﻫﺰﺑ يا ﻪﻨﺷد ﺖﻔﮔ و داﺪﺑ مرد راﺰﻫ ﺖﺴﯿﺑ ار وا و كﺮﺗ دﻮﺑ ﯽﻣﻼﻏ ار نﻮﺗﺎﺧ
وا و نﻮﺗﺎﺧ نﺎﺑز زا ﻦﮐ ﺚﯾﺪﺣ نﺰﺑ ﻪﻨﺷد ار
«.
)
،ﯽﻤﻌﻠﺑ 1379 ، 756 (
4 ﻪﺠﯿﺘﻧ ـ يﺮﯿﮔ :
نﺎﺘﺳاد ود ﺮﻫ ﻪﭼﺮﮔ ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ و ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻢﻫ ﺎﺑ ﯽﮐﺪﻧا ﯽﻧﺎﻣز ﻞﺻاﻮﻓ رد ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻟو ﺪﻧا
هﻮﯿﺷ توﺎﻔﺗ زا دراد ﺖﯾﺎﮑﺣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ود ﺮﻫ يرﻮﻨﺨﺳ ي
. هﻮﯿﺷ هدروآ ﺶﺑﺎﺘﮐ رد دﻮﺧ ﯽﻘﻬﯿﺑ ﯾد ﺎﺑ ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ يا
ﺶﯿﭘ رد نﺎﺴﯾﻮﻧ ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﮕ
ﯽﻣ ﺖﺳا ﯽﺗﺎﻬﺟ ﻪﭼ زا ﺰﯾﺎﻤﺗ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺑ هدﺮﮑﻧ نﺎﻋذا ﯽﻟو دﺮﯿﮔ .
ﺎﺗ نآ قاﺮﺘﻓا و ﺰﯾﺎﻤﺗ هﻮﺟو ندﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ و نﺎﺘﺳاد ود ﻦﯾا ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ
ﯽﻣ هدﺮﺑ ﯽﭘ ﺰﯾﺎﻤﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ يدوﺪﺣ دﻮﺷ
. ﺖﺳا جوا رد ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد رد ندﻮﺑ ﯽﺑدا يﻮﺑ و ﮓﻧر
ﺷ ﺖﻫﺎﺒ ﯽﻣ هﺪﯾد ﻊﯿﻤﻄﺗ و ﻪﻠﯿﺣ و گﺮﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا نﺎﺘﺳاد ود ﻦﯾا ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻤﻫ رد ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ دﻮﺷ
نﺎﺘﺳاد ي ﯽﻣ هﺪﯾد ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ
دﻮﺷ
توﺎﻔﺗ ﺎﻣا ﯽﻣ هﺪﯾد ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ و ﺮﯾزو ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ود ﻦﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﺮﯾز ﻒﺻو ﻪﮐ ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد رد بﺎﻨﻃا ﻪﻠﻤﺟ زا دﻮﺷ
٧
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا نآ ي ي
ﯽﻣ هﺪﯾد ﻦﯿﺑﻮﭼ ماﺮﻬﺑ نﺎﺘﺳاد رد ﻪﮐ ﯽﺼﯿﺨﻠﺗ ﺖﺳا ﮏﻨﺴﺣ نﺎﺘﺳاد ندﻮﺑ ﯽﺑدا ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺷ دﻮﺷ
ﻪﻤﺟﺮﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﯿﻟد ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺦﯾرﺎﺗ ﻊﯿﺳو ناﺪﯿﻣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻢﻫ ﺪﯾﺎﺷ و يﺮﺒﻃ ﺦﯾرﺎﺗ زا ﺖﺳا يا
.
ﻊﺑﺎﻨﻣ :
1 . ،ﯽﻠﻋﻮﺑا ،ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺦﯾرﺎﺗ
ﯽﻤﻌﻠﺑ ﺗ ﻪﺑ ،يﺮﺒﻃﺮﯾﺮﺟ ﻦﺑﺪﻤﺤﻣﺮﻔﻌﺟﻮﺑا ﻒﯿﻟﺎﺗ ﻪﻤﺟﺮﺗ و ﻪﻠﻤﮑﺗ ، ﻪﺑ ،ءاﺮﻌﺸﻟا ﮏﻠﻣ رﺎﻬﺑ ﯽﻘﺗﺪﻤﺤﻣ ﺢﯿﺤﺼ
،راوز ،ناﺮﻬﺗ ،يدﺎﺑﺎﻨﮔ ﻦﯾوﺮﭘ ﺪﻤﺤﻣ ﺶﺷﻮﮐ 1379
،
2 .
،ﻦﯿﺴﺣ ﻦﺑﺪﻤﺤﻣ ،ﯽﻘﻬﯿﺑ ﺦﯾرﺎﺗ
ﯽﻘﻬﯿﺑ ج،ﺮﺒﻫر ﺐﯿﻄﺧ ﺶﺷﻮﮐ ﻪﺑ ، 1
ناﺮﻬﺗ ، : ،بﺎﺘﻬﻣ 1378 .
3 . ،ﺎﻨﯿﺳ ،هﺪﯾﺪﻧﺎﻬﺟ هرﺎﻌﺘﺳا بﺎﯿﻏ رد ﻦﺘﻣ
ﺖﺷر ، :
،ﮏﺑﻮﭼ تارﺎﺸﺘﻧا 1379
.
4 . ﯽﻠﻌﻣﺪﻗ ،ﯽﻣاﺮﺳ زا،
ﮓﻧر ﻞﮔ ﺎﺗ ﺞﻧر ناﺮﻬﺗ ،رﺎﺧ : ،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻤﻠﻋ تارﺎﺸﺘﻧا 1368
.
5 . ،ﷲا ﺢﯿﺑذ ،ﺎﻔﺻ ﺦﯾرﺎﺗ
تﺎﯿﺑدا رد ناﺮﯾا ناﺮﻬﺗ ، : ،سودﺮﻓ تارﺎﺸﺘﻧا 1369
.
6 .
،ﺪﯿﻤﺣ ،نﺎﯿﻬﻠﻟاﺪﺒﻋ ﻪﺒﻨﺟ
يﺎﻫ ﯽﺑدا رد ﺦﯾرﺎﺗ ﯽﻘﻬﯿﺑ ، كارا : تارﺎﺸﺘﻧا كارا هﺎﮕﺸﻧاد
، 1381 .
7 . ﯽﻠﻋ
،ﺮﻬﭼﻮﻨﻣ ،رﻮﭘ ﻖﻬﯿﺑ يﺎﺳرﺎﭘ ﺮﯿﭘ
،ناﺮﻬﺗ ، ،سودﺮﻓ تارﺎﺸﺘﻧا 1376
.
8 .
،ﺪﻧﻮﻣدا ،ثرﻮﺳﺎﺑ درﻮﻔﯿﻠﮐ ﺦﯾرﺎﺗ
نﺎﯾﻮﻧﺰﻏ ناﺮﻬﺗ ،ﻪﺷﻮﻧا ﻦﺴﺣ ﻪﻤﺟﺮﺗ ، :
،ﺮﯿﺒﮐﺮﯿﻣا 1372
.
9 . ،لﺎﻤﺟ ،ﯽﻗدﺎﺻﺮﯿﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ
نﺎﺘﺳاد ناﺮﻬﺗ ، : ،ﻦﺨﺳ تارﺎﺸﺘﻧا 1376
.
10 .
،ﻦﯿﻠﯾﺮﻣ ،ﻦﻣﺪﻟاو ﻪﻧﺎﻣز
, ﯽﻘﻬﯿﺑ ﻪﻣﺎﻧرﺎﮐ و ﯽﮔﺪﻧز ﻪﯾدﺎﺤﺗا هرﻮﺼﻨﻣ ﻪﻤﺟﺮﺗ ،
) ﯽﻓﺎﻣ مﺎﻈﻧ (
ﺎﺗ ﺮﺸﻧ ، ،ناﺮﯾا ﺦﯾر 1375
.
