ﺝ
دﺎـﺘﺳا*
ﻲﺣاﺮﺟ هوﺮﮔ ﻪﻨﻴﺳ ﺔﺴﻔﻗ و ﻲﻣﻮﻤﻋ
هﺎﮕﺸﻧاد ، ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ ،
ﻲﺘﻌﻳﺮﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻮـﮕﺨﺳﺎﭘ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
: ﻛد ﺘ ـ ﺮ يرﻮﻔﻏ ﻲﻠﻋ
د**
رﺎﻴـﺘﺳ ﻲﺣاﺮﺟ هوﺮﮔ ﻲﻣﻮﻤﻋ
هﺎﮕﺸﻧاد ، ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ ،
ﻲﺘﻌﻳﺮﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻔﻠﺗ
: 84902450
ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﻲﺣاﺮﺟ ﺶﺨﺑ ،ﻲﺘﻌﻳﺮﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،ناﺮـﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﻲﺣاﺮﺟ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا***
E-mail: [email protected]
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ : 21 / 01 / 1388
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
15 / 12 / 1389
شور ﻪﺑ لاﺪﻴﻧﻮﻠﻳﺎﭘ سﻮﻨﻴﺳ ﻲﺣاﺮﺟ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ
» ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟوا « ﺎﺑ
» زﺎﺑ شور
«
ﺮﺘﻛد يرﻮﻔﻏ ﻲﻠﻋ ،
*ﺮﺘﻛد ﻲﺗاﺮﺑ ﻲﺟﺎﺣ ﻚﺑﺎﺑ هدازدﻮﻤﺤﻣ ﻦﻴﺴﺣ ﺮﺘﻛد ،
**ﻲﻣﺎﮔرﻮﺧ ﻚﻣاژ ﺮﺘﻛد ،
******
ﻭ ﻩﮊﺍ ﻱﺪﻴﻠﻛ ﻱﺎﻫ :
ﺽﺭﺍﻮﻋ ،ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﻝﺍﺪﻴﻧﻮﻠﻳﺎﭘ ﺱﻮﻨﻴﺳ
ﻩﺪﻴﻜﭼ :
ﺯ ﻣ ﻨﻴ ﻪ ﻑﺪﻫ ﻭ : ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳﺍ ﻡﺎﺠﻧﺍ ﺯﺍ ﻑﺪﻫ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﺎﺑ ﻝﺍﺪﻴﻧﻮﻠﻳﺎﭘ ﺱﻮﻨﻴﺳ ﻲﺣﺍﺮﺟ ﺞﻳﺎﺘﻧ
» ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟﻭﺍ « ﺎﺑ
» ﺯﺎﺑ ﺵﻭﺭ
« ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﺵﻭﺭ ﻭ ﺩﺍﻮﻣ ﺎﻫ
: ﻤﻴﺑ ﻪﻴﻠﻛ ـ ﻨﻴﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﻥﺍﺭﺎ ـ
ﻠﻳﺎﭘ ﺱﻮ ـ ﺩ ﻥﺎﺘﺳﺭﺎﻤﻴﺑ ﻲﺣﺍﺮﺟ ﻩﺎﮕﻧﺎﻣﺭﺩ ﻪﺑ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟﺍﺮﻣ ﻝﺍﺪﻴﻧﻮ ﻝﺎﺳ ﺭﺩ ﻲﺘﻌﻳﺮﺷ ﺮﺘﮐ
۱۳۸۷ - ۱۳۸۶ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ ﺭﺩ
ﻲﻓﺩﺎﺼﺗ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣﺯﺁﺭﺎﻛ ﺪﻧﺪﺷ ﺩﺭﺍﻭ
. ﺖﻓﺎﺑ ﻥﺩﺮﻛ ﺝﺭﺎﺧ ﻥﺍﺭﺎﻤﻴﺑ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺭﺩ ﻂﺳﻭ ﻂﺧ ﺭﺩ ﻦﺘﺴﺑ ﺎﺑ ﻩﺍﺮﻤﻫ ﻢﻟﺎﺳﺎﻧ ﻱﺎﻫ
) ﻦﺘﺴﺑ ،ﻪﻴﻟﻭﺍ (N=40 ﺖﻓﺎﺑ ﻦﺘﺷﺍﺩﺮﺑ ﺎﻳ ﻥﻭﺪﺑ ﺎﻫ
ﻢﻴﻣﺮﺗ ) ﺯﺎﺑ ﺵﻭﺭ N=40 ، ( ﻲﻣ ﺕﺭﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ . ﭘ ﻪﺴﺑﺁ ﺎﺑ ﻥﺍﺭﺎﻤﻴﺑ ﺎ
ﻟﺎﻄﻣ ﺯﺍ ﻝﺍﺪﻴﻧﻮﻠﻳ ﺪﻧﺪﺷ ﻲﻣ ﺝﺭﺎﺧ ﻪﻌ
. ﻣ ﻝﻮﻃ ﻞﻣﺎﺷ ﻢﻬﻣ ﻱﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ـ
ﺘﺴﺑ ﺕﺪ ـ ﻝﻮﻃ ،ﻥﺎﺘﺳﺭﺎﻤﻴﺑ ﺭﺩ ﻱﺮ
ﻴﻣ ﻭ ﻥﺍﺭﺎﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎﺿﺭ ﻥﺍﺰﻴﻣ ،ﻞﻤﻋ ﺯﺍ ﺲﭘ ﺩﺭﺩ ،ﺭﺎﮐ ﺯﺍ ﻱﺭﻭﺩ ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ ،ﻢﺧﺯ ﻞﻣﺎﮐ ﻱﺩﻮﺒﻬﺑ ﺕﺪﻣ ـ
ﻋ ﻥﺍﺰ ـ ﺪﻧﺩﻮﺑ ﺩﻮ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : ﺜﻛﺍ ـ ﻤﻴﺑ ﺮ ـ ﻛﺬﻣ ﻥﺍﺭﺎ ـ ﺪﻧﺩﻮﺑ ﺮ ) ۵۰ / ۸۷ / ۰ .(%
ﻲﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﻥﺎﺘﺳﺭﺎﻤﻴﺑ ﺭﺩ ﻱﺮﺘﺴﺑ ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ ﺖﺷﺍﺪﻧ ﻱﺭﺍﺩ
. ﺭﺩ ﺭﺎﮐ ﺯﺍ ﻱﺭﻭﺩ ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﺣﺍﺮﺟ
ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟﻭﺍ ) ۷۳ /
±۱ ۶۵ / ۸ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭﺩ ۳۳ /
±۲ ۵۳ / ۱۱
،ﺯﻭﺭ ۰۰۱ / P=۰ ( ﻞﻣﺎﮐ ﻱﺩﻮﺒﻬﺑ ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ ﻭ )
۹۲ /
±۰ ۴۳ / ۳ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭﺩ ۷۹ /
±۰ ۳ / ۵ ،ﺯﻭﺭ ۰۰۱ / P=۰ ( ﻪﺑ
ﻴﻣ ـ ﻲﻨﻌﻣ ﻥﺍﺰ ﺪﻧﺩﻮﺑ ﺮﺘﻫﺎﺗﻮﻛ ﻱﺭﺍﺩ
، ﻲﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﺎﻣﺍ ﺍﺪﻌﺗ ﻭ ﻱﺮﺘﺴﺑ ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺩ ﻱﺭﺍﺩ
ﺖﻳﺰﻳﻭ ﺩ ﺪﺸﻧ ﻩﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ .
ﺭﺩ ﻦﺘﺴﺑ ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﻲﺣﺍﺮﺟ ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻴﻟﻭﺍ
ـ ﺩﺭﺩ ﺕﺪﺷ ﻦ
ﻝﻭﺍ ﺯﻭﺭ ﺭﺩ )
۵ /
±۶ ۷۵ / ۳۷ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭﺩ ۰۶ /
±۵ ۶۳ / ۴۳ ، ۰۰۱ / P=۰ ( ﻡﻭﺩ ﺯﻭﺭ ، ) ۶۶ /
±۶ ۷۵ / ۲۶ ﺩ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭ ۴۸ /
±۵ ۶۳ / ۳۴ ، ۰۰۱ / P=۰ ( ﺳ ﺯﻭﺭ ، ـ ﻡﻮ ) ۰۵ /
±۶ ۲۵ / ۱۸ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭﺩ
۸۸ /
±۶ ۸۸ / ۲۷
، ۰۰۱ / P=۰ ( ﺘﻔﻫ ﺯﻭﺭ ﻭ ـ ﻢ ) ۸۵ /
±۳ ۴۵ / ۸ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭﺩ ۱۹ /
±۶ ۸۸ / ۱۷ ، ۰۰۱ / P=۰ ( ﻤﻋ ﺯﺍ ﺲﭘ ـ ﻲﻨﻌﻣ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻞ ﺘﻤﻛ ﻱﺭﺍﺩ
ـ ﺩﻮﺑ ﺮ . ﻭ ﻪﺿﺭﺎﻋ ﺯﻭﺮﺑ ﻲﻧﺍﻭﺍﺮﻓ
ﻜﺗ ﻪﺑ ﺯﺎﻴﻧ ـ ﺟ ﻞﻤﻋ ﺭﺍﺮ ـ ﮔ ﻭﺩ ﺭﺩ ﻲﺣﺍﺮ ـ
ﻲﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ ﻩﻭﺮ ﺪﻨﺘﺷﺍﺪﻧ ﻱﺭﺍﺩ
. ﻩﻭﺮﮔ ﺭﺩ ﻥﺍﺭﺎﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎﺿﺭ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﻲﺣﺍﺮﺟ
ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟﻭﺍ ) ۵۳ /
±۰ ۱۵ / ۴ ﺩ ﺮﺑﺍﺮﺑ ﺭ
۵ /
±۰ ۶ / ۳ ، ۰۰۱ / ۰ P= ( ﺘﺸﻴﺑ ـ ﺩﻮﺑ ﺮ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻴﮔ ـ ﻱﺮ : ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳﺍ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺱﺎﺳﺍﺮﺑ ﻭ ﻥﺩﺮﻛ ﺝﺭﺎﺧ
ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟﻭﺍ
، ﺷﻭﺭ ﻲ ﻝﺍﺪﻴﻧﻮﻠﻳﺎﭘ ﺱﻮﻨﻴﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﻥﺍﺭﺎﻤﻴﺑ ﻥﺎﻣﺭﺩ ﻱﺍﺮﺑ ﺮﺗﺮﺑ ﺖﺳﺍ
. ﻲﻳﺎﻳﺍﺰﻣ ﺎﺑ ﺵﻭﺭ ﻦﻳﺍ
ﭽﻤﻫ ـ ﻱﺩﻮﺒﻬﺑ ،ﺭﺎﮐ ﺯﺍ ﻱﺭﻭﺩ ﻥﺍﺭﻭﺩ ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ ﺮﺘﻫﺎﺗﻮﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻥﻮ ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ
ﺍﺭﺎﻤﻴﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻳﺎﺿﺭ ﻭ ﻞﻤﻋ ﺯﺍ ﺲﭘ ﺩﺭﺩ ﻥﺩﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ ،ﻢﺧﺯ ﻋ ﻭ ﺽﺭﺍﻮﻋ ﺎﺑ ﻥ
ـ ﻱﻭﺎﺴﻣ ﺩﻮ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺭﺩ ﺖﺳﺍ ﻩﺍﺮﻤﻫ ﺯﺎﺑ ﺵﻭﺭ ﺎﺑ .
ﻨﻴﻣز ﻪ فﺪﻫ و
ﭘ سﻮﻨﻴﺳ ﺎ
يرﺎﻤﻴﺑ لاﺪﻴﻧﻮﻠﻳ ﺖـﺳا
ﻪـﻛ
ﻲﻳﻮـﻣ يﺎـﻫزﺎﻴﭘ زا
لﺎــﺌﺗﻮﻠﮔ ﻪــﻴﺣﺎﻧ ود ﻦﻴــﺑ فﺎﻜــﺷ )
Natal Cleft رد(
ﻪــﻴﺣﺎﻧ
ﺲﻜﻴﺴﻛﻮﻛوﺮﻛﺎﺳ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا
دﻮﺷ و زوﺮﺑ تﺎـﺷراﺰﮔ ﻖﺒﻃ نآ
، 26
رد 100000 ﺖﺳا ﺮﻔﻧ
1. ﭘ سﻮﻨﻴﺳ ﺎ
ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ًﻻﻮﻤﻌﻣ لاﺪﻴﻧﻮﻠﻳ
ﻚﻳ ﺎﺑ ﺎﻳ ﻪﺴﺑآ ﻚﻳ سﻮﻨﻴﺳ
ﺢـﺷﺮﺗ ﻦﻣﺰـﻣ رﻮـﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ كﺎﻧدرد
دراد
، ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . فﺮﺻ ﺮﻫﺎﻇ ﻞﻜﺷ زا ﺮﻈﻧ ي
كﺎﻧدرد ﺖﻌﻴﺒﻃ ،
ﻲﻣ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺘﻳﺪﻴﺑرﻮﻣ ﺐﺒﺳ ﺖﻟﺎﺣ ﻦﻳا زا ﺎـﺑ ﺐﻠﻏا ﻪﻛ ،دﻮﺷ
ﺖـﺳا هاﺮـﻤﻫ تﺪـﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ يدﺎﻋ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ نداد ﺖﺳد .
نﺎـﻣرد
ﺪـﻫد هزﺎـﺟا نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻊﻳﺮﺳ نﺎﻣرد ﻚﻳ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻧﺎﻣرآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ناﺰـﻴﻣ ﻞﻗاﺪـﺣ ﺎﺑ و ددﺮﮔﺮﺑ دﻮﺧ يدﺎﻋ يﺎﻫ
و ﻲﺘﻳﺪﻴﺑرﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ضراﻮﻋ
.
ﭘ يرﺎـﻤﻴﺑ نﺎـﻣرد ﺎ
لاﺪـﻴﻧﻮﻠﻳ
ﺖﺳا راﻮﺷد و ﺮﻴﻐﺘﻣ ،ﺚﺤﺑ و ﺮﺟ ﺮﭘ ﻦﻣﺰﻣ .
زا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ نﺎﻣرد لﻮﺻا
ﻞﻣﺎﻛ ندﺮﺑ ﻦﻴﺑ يرﺎﺠﻣ و سﻮﻨﻴﺳ
هﺪﻨﻧﺎﺷﻮﭘ ﺖﺳﻮﭘ ﻞﻣﺎﻛ دﻮﺒﻬﺑ ،
ﺖﺳا دﻮﻋ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ و
2.
ﻲﺣاﺮﺟ ﻢﺧز )
ار ( ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
، ﻢﻴﻣﺮـﺗ ﺎـﺗ دﻮﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ زﺎﺑ
دﺮـﻴﮔ ترﻮﺻ Secondary Intention)
شور ﻦـﻳا ناراﺪـﻓﺮﻃ.(
ﻢـﺧز دﻮـﺒﻬﺑ ﻞﻴﻬـﺴﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻢﺧز ﺮﺑ رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ
ﻲـﻣ نآ دﻮـﻋ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ و ﻞﻜﺸﻣ ﭻﻴﻫ نوﺪﺑ دﻮـﺷ
3. يﻮـﺳ زا
ﻪﺘـﺴﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ نآ دﻮﺒﻬﺑ ﺎﺗ دﻮﺷ ﻪﺘﺴﺑ ﻢﺧز ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ﺮﮕﻳد دﺮﻴﮔ ترﻮﺻ ﻪﻴﻟوا نﺪﺷ Primary Intention)
.( ﻚـﻴﻨﻜﺗ ﺎـﻫ ي
ﻲﺣاﺮﺟ ﻲﻣ ار دﺮﺘﺴﮔ ترﻮﺻ ﻪﺑ ناﻮﺗ ه
شور ﻪﺑ يا رد ﻦﺘـﺴﺑ يﺎﻫ
ﻲﻧﺎﻴﻣ ﻂﺧ )
رد ﻪﻛ ﻲﻤﺧز ﺎﺑ لﺎﺌﺗﻮﻠﮔﺮﺘﻨﻳا فﺎﻜﺷ
دراد دﻮﺟو (
ﺎـﻳ
ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ )
ﻲﻧﺎـﻴﻣ ﻂﺧ زا جرﺎﺧ ﻲﻳﺎﺟ رد ﻢﺧز ﺎﻬﻧآ رد ﻪﻛ
ﻲﻣ هداد راﺮﻗ دﻮﺷ
( ﻪﻘﺒﻃ
دﺮـﻛ يﺪـﻨﺑ .
ﻪـﻴﻟوا ﻦﺘـﺴﺑ ناراﺪـﻓﺮﻃ
ﻲﻣ ترﻮﺻ ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ ﺖﻓﺎﺑ ﻢﻴﻣﺮﺗ شور ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ دﺮـﻴﮔ
2.
ﺎﺸﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻣ هﺪﻫ
ﻲﻧﺎـﻣرد شور بﺎـﺨﺘﻧا رد زﻮـﻨﻫ ﻪـﻛ دﻮﺷ
ﺮـﻈﻧ قﺎـﻔﺗا لاﺪـﻴﻧﻮﻠﻳﺎﭘ سﻮﻨﻴﺳ نﺎﻣرد درﻮﻣ رد ﻲﺣاﺮﺟ ﺢﺟرا دراﺪﻧ دﻮﺟو
4.
و
ﺖﻳﺎـﺿر ﻪـﻛ نازرا ،ﻊﻳﺮﺳ شور ﻚﻳ ﻲﺳرﺮﺑ اﺬﻟ5
دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻧﺎﻳﺎﺷ ﻚﻤﻛ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﭘ رد ﺰﻴﻧ ار رﺎﻤﻴﺑ .
فﺪﻫ
ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ﺰـﻴﻧ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا مﺎﺠﻧا زا
سﻮﻨﻴـﺳ ﻲـﺣاﺮﺟ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻠﻳﺎﭘ ﺑ لاﺪﻴﻧﻮ ﻪ شور
» ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟوا « ﺎﺑ
» زﺎﺑ شور « ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻣ ـ شور و داﻮ ﺎﻫ
قﻼـﺧا ﻪـﺘﻴﻤﻛ و ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺖﻧوﺎﻌﻣ ﻂﺳﻮﺗ حﺮﻃ ﺪﻴﺋﺎﺗ زا ﺲﭘ ﭘ ﺰ ،ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷ 80
ﻎﻟﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ )
يﻻﺎـﺑ 18
لﺎﺳ ( ﻪﻛ
ـﻠﻳﺎﭘ سﻮﻨﻴـﺳ ﻪـﺑ ﻼﺘﺒﻣ ـ
ﻪـﺑ هﺪـﻨﻨﻛ ﻪـﻌﺟاﺮﻣ لاﺪﻴﻧﻮ
ﻲﺘﻌﻳﺮـﺷ ﺮﺘﻛد نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺣاﺮﺟ هﺎﮕﻧﺎﻣرد لﺎـﺳ رد
7 - 1386 ،
ﻴﺿﻮﺗ زا ﺲﭘ ـ
ﻣ رد ﻞﻣﺎﻛ ﺢ ـ
ﺟا هﻮﺤﻧ درﻮ ـ
،ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮ ﻪـﺑ
ﻚـﻳ ﻄﻣ
ـ ﺪﻧﺪﺷ دراو ،هﺪﺷ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﻪﻌﻟﺎ .
ﺎـﺑ نارﺎﻤﻴﺑ
ﭘ ﻪﺴﺑآ ﺎ ﻠﻳ ـ لاﺪﻴﻧﻮ و ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ ﺲﻧاژروا و دﺎﺣ دراﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا
ﺪﻧﺪﺷ جرﺎﺧ .
هوﺮـﮔ ود ﻪﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﺲﭙﺳ ﻪـﺑ ﻲـﺣاﺮﺟ
ﻦﺘﺴﺑ شور وا
ﻪﻴﻟ ) (n=40 و ﻪﺑ ﻲﺣاﺮﺟ شور
زﺎﺑ ) (n=40 ﻢﻴـﺴﻘﺗ
ﺪﻧﺪﺷ . هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ ﺖﺳﺮﻬﻓ ﻚﻳ سﺎﺳا ﺮﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻢﻴﺴﻘﺗ
ﻪﻧﺎﻳار راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪـﺑ دورو ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يا
راﺮــﻗ ﻪــﻃﻮﺑﺮﻣ هوﺮــﮔ رد رﻮﻛﺬــﻣ ﺖــﺳﺮﻬﻓ سﺎــﺳا ﺮــﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . هوﺮﮔ رد ﻦﺘﺴﺑ ،ﻪـﻴﻟوا سﻮﻨﻴـﺳ
ﺖـﻛاﺮﺗ و ﺎـﻫ و ﺎـﻫ
ﺖﺴﻴﻛ ﻦﻠﻴﺘﻣودﻮـﻠﺑ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ زا ﺲﭘ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
، سﺎـﺳا ﺮـﺑ
زا ﺮﺘﻤﻴﺘﻧﺎـﺳ ﻪﺳ ﺎﺗ ود دوﺪﺣ ﻢﻟﺎﺳ ﺖﻓﺎﺑ ﻪﻴﺷﺎﺣ ﺎﺑ حاﺮﺟ توﺎﻀﻗ فﺮﻃ ﺮﻫ )
لﺎـﺘﻛرﻮﻧآ ﻪـﻴﺣﺎﻧ ﻪﺑ ﺐﻴﺳآ مﺪﻋ ﺖﻳﺎﻋر ﺎﺑ (
ﻪﺘـﺷادﺮﺑ
ﻲﻣ نﻮﻠﻳﺎﻧ ﺦﻧ ﺎﺑ پﻼﻓ نوﺪﺑ ﻪﻴﻟوا ﻞﻜﺷ ﻪﺑ هﺪﺷ دﺎﺠﻳا ﺺﻘﻧ و ﺪﺷ
ﻲﻣ ﻢﻴﻣﺮﺗ ﻂﺳو ﻂﺧ رد ﺪﺷ
. يﺎـﻀﻓ رد ﺎﻨﻤﺿ نرد ﻚـﻳ رﻮﻛﺬـﻣ
ﻮﻤﻫ كاو ﻲﻣ ﻪﻴﺒﻌﺗ ﻲﻃ ﻪﻛ ﺪﺷ 24
ﺎﺗ 48 ﻲﻣ جرﺎﺧ ﺖﻋﺎﺳ ﺪﻳدﺮﮔ
.
ﮔ رد ـ هوﺮ زﺎﺑ شور ﻪﺑ ﻲﺣاﺮﺟ n=40)
(
ﺖـﻓﺎﺑ ﻦﺘـﺷادﺮﺑ ﺎـﻫ
ﻴﻣﺮﺗ نوﺪﺑ ـ
ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻢ ﮔ
ـ ﺖﻓﺮ و ـﺠﻳا ﺺﻘﻧ ـ
زﺎـﮔ ﺎـﺑ هﺪـﺷ دﺎ
ﺘﺑ ﻪﺑ ﻪﺘﺸﻏآ ـ
دﺎﻤﭘ و ﻦﻳدﺎ آ
ﻲﺘﻧ ﻴﺗﻮﻴﺑ ـ يﺎـﻫزور رد و هﺪـﺷ ﺮﭘ ﻚ
ﺸﺘﺴﺷ ﺖﺤﺗ ﻲﺗآ ـ
ﻗ رﺮﻜﻣ يﻮ ـ
ﻲﻣ راﺮ ﺖـﻓﺮﮔ . هوﺮـﮔ ود ﺮـﻫ رد
ﺟ زا ﺪﻌﺑ زور رد رﺎﻤﻴﺑ ـ
صﺎﺧ ﻞﻜﺸﻣ دﻮﺟو مﺪﻋ ترﻮﺻ رد ﻲﺣاﺮ
ﻲﻣ ﺺﺧﺮﻣ ﺪﺷ
.
،نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ رد يﺮﺘـﺴﺑ تﺪـﻣ لﻮﻃ ﻞﻣﺎﺷ ﻢﻬﻣ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ،رﺎـﻛ زا يرود تﺪﻣ لﻮﻃ ،ﻢﺧز ﻞﻣﺎﻛ يدﻮﺒﻬﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ داﺪـﻌﺗ
،ﺖﻳﺰﻳو ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد ﻚﻳ يﺎﻫزور رد
)
يرﻮـﻀﺣ ترﻮـﺻ ﻪﺑ (
،
ود
، ﺖﻔﻫ و ﻪﺳ )
ـﻨﻔﻠﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲ
( و نارﺎـﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎـﺿر ناﺰـﻴﻣ ،
ناﺰﻴﻣ
ﻲـﺣاﺮﺟ ﻞـﻤﻋ راﺮـﻜﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و ﻪﺿرﺎﻋ ﺪـﻧدﻮﺑ
. ﺖﻳﺎـﺿر
ترﻮﺻ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ زا سﺎﻴﻘﻣ ﻚﻳ
5 ) ﻲﺿار رﺎﻴﺴﺑ (
ﺎـﺗ 1 ) رﺎﻴـﺴﺑ
ﻲﺿارﺎﻧ ( ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﺮـﻈﻧ درﻮﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا
دﻮـﺒﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻞﻣﺎﻛ ندﺮﻛ رﻮﻛ نﺎﻜﻣا ،دﻮﺑ ﻲﺣاﺮﺟ ﻢﺧز رد
، ﻲـﻟو
رﺎﻤﻴﺑ يﺮﻴﮕﻴﭘ ﻢـﺧز ﻪـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﺮـﻴﻏ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ صﻮﺼﺧ رد نا
) نارﺎﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﺣاﺮﺟ زا ﺪﻌﺑ درد ،رﺎﻛ زا يرود ﺪﻨﻧﺎﻣ (
ﻂﺳﻮﺗ
ﺮﻴﻏ ﺮﮕﺸﺳﺮﭘ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ زا ﻊﻠﻄﻣ
ﺪﺷ .
ﻈﻨﻣ ﻪﺑ ـ ﻘﻣ رﻮ ـ ﺴﻳﺎ ـ ﻴﻣ ﻪ ـ ﻴﮕﻧﺎ ـ ﻦ ﻫ ـ ﻣزآ زا ﺎ ـ ﻲـﺗ يرﺎﻣآ نﻮ
ﺑ ـ ﻤﻧ ياﺮ ـ ﻪﻧﻮ يﺎﻫ ﻘﺘﺴﻣ ـ ﻞ ﺑ و ـ ﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮ ـ
هداد ﻪ ﻫ ـ ﻔﻴﻛ يﺎ ـ ﻲ
ﻣزآ زا ـ نﻮ ﺠﻣ ـ ﻣزآ ﺎﻳ يﺎﻛ روﺬ ـ
رد ﺐـﺳﺎﻨﺗ ﻪـﺑ ﺮﺸﻴﻓ ﻖﻴﻗد نﻮ
راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﻴﺤﻣ SPSS (SPSS Inc., Chicago, IL)
ـﻳو ـ ﺶﻳاﺮ
17 ﻔﺘﺳا ـ ﺷ هدﺎ ـ ﺪ . ﻘﻣ ـ دﺪﻋ راﺪ ـﺘﻤﻛP
ـ زا ﺮ 05 / 0 ﻲـﻨﻌﻣ رد راد
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
ﭻﻴﻫ زا ﻚﻳ رﺎﻤﻴﺑ نا
ﺪـﺸﻧ جرﺎـﺧ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺪﻧ
تﺎـﻋﻼﻃا و
زا ﻞﺻﺎﺣ 80
و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ رﺎﻤﻴﺑ
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ يرﺎـﻣآ ﻞـﻴﻠﺤﺗ .
ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 93
/ 7 47± / 25 و دﻮـﺑ لﺎـﺳ
5 / 87
% ﺪــﻧدﻮﺑ ﺮﻛﺬــﻣ نارﺎــﻤﻴﺑ .
يﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ ﻪــﺴﻳﺎﻘﻣ
ﻤﻋ زا ﺶﻴﭘ نﺎﻣز رد ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ و ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد ـ
ﻞـﻤﻋ نارﺎـﻤﻴﺑ رد ﻞ
شور ود ﻪﺑ هﺪﺷ ﻦﺘﺴﺑ
و ﻪﻴﻟوا زﺎﺑ شور ﺟ رد ـ لوﺪ 1 هﺪﺷ هدروآ
ﺖﺳا . ﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ـ
ﺪﺑ ﺞﻳﺎ ﻴﻫ ﻦﻴﺑ ،هﺪﻣآ ﺖﺳ ـ
ﭻ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ زا ﻚﻳ
ﻣد ـ ﻦـﺳ زا ﺮﻴﻏ ﻪﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ و ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮ
، فﻼﺘـﺧا هوﺮـﮔ ود ﻦﻴـﺑ
ﻨﻌﻣ ـ ﻲ ﻫﺎﺸﻣ يراد ـ
ـﺸﻧ هﺪ ـ ـﮔ ود و ﺪ ـ
وﺮ ﻞـﺑﺎﻗ ﺮـﻈﻧ ﻦـﻳا زا ه
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .
ﻝﻭﺪﺟ ۱ ـ ﺭﺩ ﻞﻤﻋ ﺯﺍ ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻭ ﻚﻴﻓﺍﺮﮔﻮﻣﺩ ﻱﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﻪﺑ ﻩﺪﺷ ﻞﻤﻋ ﻥﺍﺭﺎﻤﻴﺑ ﻦﺘﺴﺑ
ﻪﻴﻟﻭﺍ ﺭ ﻭ ﺵﻭ ﺯﺎﺑ . ﺕﺭﻮـﺻ ﻪـﺑ ﺮﻳﺩﺎـﻘﻣ
ﺭﺎﻴﻌﻣ ﻑﺍﺮﺤﻧﺍ
± ﺎﻳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) ﺪﺻﺭﺩ ( ﻩﺪﺷ ﻥﺎﻴﺑ ﺩﺍﺪﻌﺗ ﺪﻧﺍ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺵﻭﺭ
ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟﻭﺍ ) n=۴۰ ( ﺵﻭﺭ ﺯﺎﺑ
) n=۴۰ ( ﻝﺎﻤﺘﺣﺍ ﺭﺍﺪﻘﻣ P )
value (
*ﻦﺳ ۵۷
/
±۴ ۴۵ / ۲۳ ۹۱ /
±۹ ۵ / ۲۷ ۰۲۱
/ ۰
ﺲﻨﺟ ) ﻥﺯ ( )
۵ / ۱۲ (%
۵ ) ۵ / ۱۲ (%
۵ ۰۰۰
/ ۱
ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ۸۳
/
±۰ ۶۱ / ۱ ۷۳ /
±۰ ۸۱ / ۱ ۲۵۶
/ ۰
ﺖﻧﻮﻔﻋ ﻲﻠﻌﻓ )
۵۶ / ۲ (%
۱ )
۵ (%
۲ ۰۰۰
/ ۱
ﺖﻧﻮﻔﻋ ﺩﺍﺪﻌﺗ ﻱﺎﻫ
ﻲﻠﺒﻗ ۸۵
/
±۰ ۷۴ / ۱ ۹۱ /
±۰ ۸ / ۱ ۷۷۷
/ ۰
ﻪﺴﺑﺁ )
۵ (%
۲ )
۵۶ / ۲ (%
۱ ۵۵۶
/ ۰
ﻲﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ* ﻱﺭﺎﻣﺁ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﺭﺍﺩ
Independent Samples t-test
ﺟ رد ـ لوﺪ 2 ﻘﻣ ، ـ ﺴﻳﺎ ـ ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪ ـ ﻴﻐﺘﻣ ﻦ ـ ،ﻞﻤﻋ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺎﻫﺮ
ﻓ ـ ﺑ ﻲﻧاواﺮ ـ ﻋ زوﺮ ـ ـﻴﻧ ﺎﻳ و ضراﻮ ـ
ﻞـﻤﻋ ﻪـﺑ زﺎ ناﺰـﻴﻣ و دﺪـﺠﻣ
ﺿر ـ ﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎ ـ ـﮔ ود رد نارﺎ ـ
ـﻤﻋ هوﺮ ـ ﺷ ﻞ ـــ شور ود ﻪـﺑ هﺪ
ﺘﺴﺑ ـ ﻦ ﻴﻟوا ـ و ﻪ زﺎـﺑ شور ـﺷ هدروآ
ـ ﺖـﺳا هﺪ .
ﻪـﻛ رﻮﻄﻧﺎـﻤﻫ ﻲﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ
ﺷ ـ دﻮ . شور رد ﺘﺴﺑ ـ ﻦ ﻴﻟوا ـ زا يرود تﺪـﻣ لﻮـﻃ ﻪ
رﺎﻛ ) 73 /
±1 65 / 8 ـﺑ رد ـ ﺮﺑاﺮ 33 / 2 53± / 11 ر
،زو 001 / 0 P= ( و
ﺒﻬﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ ـ
ﻣﺎﻛ يدﻮ ـ ﻞ ) 92 / 0 43± / 3 د ﺮـﺑاﺮﺑ ر 79 / 0 3± / 5
،زور 001 / 0 P= ( ـﻴﻣ ﻪﺑ ـ ـﻨﻌﻣ ناﺰ ـ ﻲ
ﺪـﻧدﻮﺑ ﺮﺘﻫﺎـﺗﻮﻛ يراد
، ﺎـﻣا
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
ﺖـﻳﺰﻳو داﺪـﻌﺗ و يﺮﺘـﺴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ رد يراد ﺎـﻫ
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﮔ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ـ
هوﺮ ﻲﺣاﺮﺟ شور ﻪﺑ ﻦﺘﺴﺑ ﻴﻟوا ـ ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﻪ ـ ﻦ
لوا يﺎــــﻫزور رد درد تﺪــــﺷ )
5 / 6 75± / 37 ﺮــــﺑاﺮﺑ رد
06 / 5 63± / 43
، 001 / 0 P= ( ود ، م ) 66 / 6 75± / 26 د ﺮـــــــﺑاﺮﺑ ر
48 / 5 63± / 34
، 001 / 0 P= (
، مﻮــــﺳ )
05 / 6 25± / 18 ﺮــــﺑاﺮﺑ رد
88 / 6 88± / 27 ، 001 / 0 P= ( ﻢﺘـــﻔﻫ و )
85 / 3 45± / 8 ﺮـــﺑاﺮﺑ رد
88 / 1 6± / 19
، 001 / 0 P= ( ﻤﻋ زا ﺲﭘ ـ
ـﻨﻌﻣ ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ﻞ ـ
ﻲ يراد
دﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ .
ﻓ ـ ﻴﻧ و ﻪﺿرﺎﻋ زوﺮﺑ ﻲﻧاواﺮ ـ
ﻜﺗ ﻪﺑ زﺎ ـ
ـﺟ ﻞـﻤﻋ راﺮ ـ
رد ﻲﺣاﺮ
ﮔ ود ـ ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا هوﺮ ـ
ﻲ اد ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ير .
ﺿر ـ ـﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎ ـ
رد نارﺎ
هوﺮﮔ ﻦﺘﺴﺑ ﻪـﻴﻟوا ) 53 / 0 15± / 4 د ﺮـﺑاﺮﺑ ر 5 / 0 6± / 3
، 001 / 0 P= (
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ )
لوﺪﺟ 2 ( .
ﺚﺤﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ و يﺮـﻴﮔ
ﺘﻧ ـ ﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎ ـ
ـﻌﻟﺎﻄﻣ زا هﺪـﻣآ ﺖ ـ
ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﺮـﺿﺎﺣ ﻪ
ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ـ ﻤﻴﺑ ﻦﺳ ﻦ ـ
ﻣ نارﺎ ـ ﺳرﺮﺑ درﻮ ـ ﻲ 93 /
±7 47 / 25 دﻮﺑ لﺎﺳ
ﺜﻛا و ـ ﻓا ار نﺎﻧآ ﺮ ـ
ﻛﺬﻣ داﺮ ـ ﺮ ) 50 / 87 (%
ﻴﻜﺸﺗ ـ ﻲﻣ ﻞ ﺪـﻧداد . رد
ﻌﻟﺎﻄﻣ ـ ﻴﻧ ﻲﻠﺒﻗ تﺎ ـ
ﻓا ﻪﻛ هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺰ ـ
ﺮـﺑاﺮﺑ ود ﺮﻛﺬـﻣ داﺮ
ﺘﻌﻳﺎﺷ ـ ﻣ داﺮﻓا زا ﺮ ـ
ﺚﻧﺆ ﻲﻣ ﺮﻴﮔرد
6ﺪﻧﻮﺷ ـﺘﺸﻴﺑ و ـ ﻦﻴﻐﻟﺎـﺑ رد ﺮ
ﺟ ـ ﺪﻨﺘـﺴﻫ رﺎﻛ ﻦﺳ رد ﻪﻛ ناﻮ
،
ﻲـﻣ هﺪـﻳد دﻮـﺷ
2. رد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ
Ommer ﻤﻫ و
ـ ﺶﻧارﺎﻜ ـﻴﮕﻧﺎﻴﻣ7
ـ ـﻨﺳ ﻦ ـ ـﻤﻴﺑ ﻲ ـ نارﺎ 13 32±
ــﺜﻛا و لﺎــﺳ ـ
ــﻤﻴﺑ ﺖﻳﺮ ـ
ــﻣ نارﺎ ـ ــﺑ ﺮﻛﺬ ـ ﺪﻧدﻮ . McCallum و
ﻤﻫ ـ ﺶﻧارﺎﻜ ﻴﺑ ﺰﻴﻧ5
ـ هدﺮﻛ نﺎ
ﻧﺎـﻴﻣ ﻪـﻛ ﺪﻧا ﻦﻴﮕ
ـﻤﻴﺑ ﻦـﺳ ـ
نارﺎ
ﺘﺒﻣ ـ ﻨﻴﺳ ﻪﺑ ﻼ ـ نﺎﻳﺎﻗآ رد لاﺪﻴﻧﻮﻠﻴﭘ سﻮ 21
ﻧﺎﺧ رد و لﺎﺳ ـ
ﻢ ﺎـﻫ
19 ﻲﻣ لﺎﺳ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻝﻭﺪﺟ ۲ ـ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻭ ﺩﺪﺠﻣ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ﺯﺎﻴﻧ ﺎﻳ ﻭ ﺽﺭﺍﻮﻋ ﺯﻭﺮﺑ ﻲﻧﺍﻭﺍﺮﻓ ،ﻞﻤﻋ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻱﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﻪـﺑ ﻩﺪـﺷ ﻞـﻤﻋ ﻩﻭﺮﮔ ﻭﺩ ﺭﺩ ﻥﺍﺭﺎﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎﺿﺭ
ﻦﺘﺴﺑ ﻭ ﻪﻴﻟﻭﺍ ﺯﺎﺑ ﺵﻭﺭ
، ﺭﺎﻴﻌﻣ ﻑﺍﺮﺤﻧﺍ ﺕﺭﻮﺻ ﻪﺑ ﺮﻳﺩﺎﻘﻣ
± ﺎﻳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) ﺪﺻﺭﺩ ( ﻩﺪﺷ ﻥﺎﻴﺑ ﺩﺍﺪﻌﺗ ﺪﻧﺍ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺵﻭﺭ
ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟﻭﺍ ) n=۴۰ ( ﺵﻭﺭ
ﺯﺎﺑ ) n=۴۰ ( ﻝﺎﻤﺘﺣﺍ ﺭﺍﺪﻘﻣ
P-value ) (
ﻱﺮﺘﺴﺑ ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ ۳۳
/ ۰ ۱۳± / ۱ ۴۲
/ ۰ ۲۳± / ۱ ۲۴۵
/ ۰
ﺍ ﻱﺭﻭﺩ ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ ﺭﺎﮐ ﺯ
۷۳ *
/ ۱ ۶۵± / ۸ ۳۳
/ ۲ ۵۳± / ۱۱ ۰۰۱
/ ۰
ﺖﻳﺰﻳﻭ ﺩﺍﺪﻌﺗ ۵۳
/ ۰ ۶۸± / ۲ ۵۲
/ ۰ ۸۷± / ۲ ۱۲۴
/ ۰
ﻢﺧﺯ ﻞﻣﺎﮐ ﻱﺩﻮﺒﻬﺑ ﺕﺪﻣ ﻝﻮﻃ *
۹۲ / ۰ ۴۳± / ۳ ۷۹
/ ۰ ۳± / ۵ ۰۰۱
/ ۰
ﻪﺿﺭﺎﻋ )
۱۰ (%
۲ )
۵ (%
۲ ۰۰۰
/ ۱
ﻲﺣﺍﺮﺟ ﻪﺑ ﺯﺎﻴﻧ ﻪﺿﺭﺎﻋ ﻊﻓﺭ ﯼﺍﺮﺑ
) ۵ / ۲ (%
۱ )
۵۶ / ۲ (%
۱ ۰۰۰
/ ۱
ﻥﺍﺭﺎﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎﺿﺭ ﻥﺍﺰﻴﻣ ۵۳ *
/ ۰ ۱۵± / ۴ ۵
/ ۰ ۶± / ۳ ۰۰۱
/ ۰
ﻲﻨﻌﻣ ﻑﻼﺘﺧﺍ*
ﻱﺭﺎﻣﺁ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺱﺎﺳﺍ ﺮﺑ ﺭﺍﺩ Independent Samples t-test
ﻪــﺘﻓﺎﻳ سﺎــﺳا ﺮــﺑ يﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴــﺑ ﺮــﺿﺎﺣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎــﻫ
دﻮـﺟو ،يرﺎﻤﻴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد
ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا ،ﻪﺴﺑآ دﻮﺟو و ﻲﻠﻌﻓ ﺖﻧﻮﻔﻋ
ﺪـﺸﻧ هﺪـﻳد يراد .
هﺪـﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ فﻼﺘـﺧا ﺮـﺿﺎﺣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ زا
ﻲﻨﻌﻣ ﺖـﻳﺰﻳو داﺪﻌﺗ و يﺮﺘﺴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ رد يراد هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﺎـﻫ
ﺪﺸﻧ . ﻪﻛ هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺜﻛا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا
ﺘﺴﺑ هوﺮﮔ رد يﺮﺘﺴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ ﻪﻴﻟوا ﻦ
ﺖﺳا ﺮﺘﻫﺎﺗﻮﻛ .
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
لﺎﺜﻣ Al-Salamah ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و
رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚـﻳ رد8
شور ود ﻲﺳرﺮﺑ ﺘﺴﺑ
ﻟوا ﻦ ﻪﻴ و زﺎﺑ شور لﻮـﻃ ﻪـﻛ ﺪـﻧداد نﺎﺸﻧ
هوﺮـﮔ رد نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﺖﻣﺎﻗا تﺪﻣ ﻦﺘـﺴﺑ
ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ﻪـﻴﻟوا
ﻲــﻨﻌﻣ ﺖــﺳا ﺮﺘــﺸﻴﺑ يراد )
4 / 1 6± / 3 ﺮــﺑاﺮﺑ رد زور 1
/ 1 4± زور .(
Ertan ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺳد ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ4
. ﻪـﭼﺮﮔا
ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺟو
ﺪﻧراد ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﻻﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ فﻼﺧ ﺮﺑ ﻪﻛ ﺪـﻨﻫد
تﺪﻣ لﻮﻃ هوﺮﮔ رد يﺮﺘﺴﺑ
ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟوا ﻲﻧﻻﻮـﻃ
ﺖـﺳا ﺮـﺗ .
ﻪـﺑ
لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ Fuzun
ﻧارﺎﻜﻤﻫ و
9ﺶ ﺎـﺑ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ
ﻦﺘﺴﺑ ﻪـﻴﻟوا ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ رد يﺮﺘـﺴﺑ تﺪـﻣ لﻮـﻃ
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا ﺮﺗﻻﺎﺑ يراد
، ﻪﺘﺸﮔﺮﺑ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ ﻲﻟو ﺪـﻧا
. ناﺰـﻴﻣ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﻴﻧ هوﺮﮔ ود رد دﻮﻋ و ﺖﻧﻮﻔﻋ ﺖﺷاﺪﻧ يراد
. ﺪﻳﺎـﺷ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺰﻛاﺮﻣ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻠﻋ ﻦﻳا نآ ﻞﻳﻻد زا ﻲﻜﻳ يﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا نارﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺧﺮﺗ ياﺮﺑ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ دﻮﺷ
. ﻞـﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
هﺪﺷ شراﺰﮔ توﺎﻔﺘﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ ﺖﺳا . ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ دﻮﺟو ﻦﻳا ﺎﺑ ﺎﻣا رد يﺮﺘـﺴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ ﻪﻛ ﺪﺳر
شور ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ زﺎﺑ شور ﻦﺘﺴﺑ
ﻪﻴﻟوا ﻛ ﺖﺳا ﺮﺘﻫﺎﺗﻮ
، ﻦـﻳا ﻪـﭼﺮﮔا
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ راد
3.
و 9 -
ﺮﮔا ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد12
ﻪـﭼ هوﺮﮔ رد يﺮﺘﺴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ
ﻦﺘﺴﺑ دﻮﺑ ﺮﺘﻫﺎﺗﻮﻛ ﻪﻴﻟوا
، فﻼﺘﺧا ﺎﻣا
ﻲﻨﻌﻣ هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ دﻮﺒﻧ راد
. تﺎﻌﺟاﺮﻣ تﺎﻌﻓد درﻮﻣ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻲﻜﺷﺰﭘ Perruchoud ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و
هوﺮـﮔ رد ﻪـﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ13
ﻪﻴﻟوا ﻦﺘﺴﺑ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻚﺷﺰﭘ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺮﺘﻤﻛ تﺎﻌﻓد
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا ﺮﺘﻤﻛ يراد )
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 6 رﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رد 40 رﺎﺑ ( .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ ـ
ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ داد نﺎ ـ
تﺪﻣ لﻮﻃ ﻦ
ناﺰــﻴﻣ ﻪـﺑ ﻢـﺧز ﻞـﻣﺎﻛ يدﻮـﺒﻬﺑ تﺪـﻣ لﻮـﻃ و رﺎـﻛ زا يرود ﻲﻨﻌﻣ ﮔ رد يراد ـ
ﺷ ﻞﻤﻋ هوﺮ ـ
شور ﻪﺑ هﺪ ﻦﺘﺴﺑ
ـﮔ زا ﻪﻴﻟوا ـ
هوﺮ
ﻞﻤﻋ شور ﻪﺑ هﺪﺷ زﺎﺑ
ﺘﻫﺎﺗﻮﻛ ـ ﺖﺳا ﺮ . ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ـ
ـﮕﻳد تﺎ ـ ﺮ
ﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ـ
ﺖﺳا ﻚﻳدﺰﻧ ﺞﻳﺎ .
ـﻨﻋ ﻪـﺑ ـ لﺎـﺜﻣ ناﻮ Ommer
و
ﻤﻫ ـ ﺶﻧارﺎﻜ ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ7
ـ ﻣ لﻮﻃ ﻦ ـ نﺎـﻣرد تﺪ
ـﮔ رد ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ نارود رد ـ
هوﺮ
ﻪـﻴﻟوا ﻦﺘـﺴﺑ 3
15± رد و زور
ﮔ ـ زﺎﺑ هوﺮ 15 66± دﻮﺑ زور . ﻴﻨﭽﻤﻫ ـ ﻬﻧآ ﻦ ـ ـﺸﻧ ﺎ ـ داد نﺎ ﻪـﻛ ﺪـﻧ
ﻣز ـ ﻴﻧ رﺎﻛ زا ندﻮﺑ رود نﺎ ـ
ﮔ رد ﺰ ـ هوﺮ ﻪـﻴﻟوا ﻦﺘﺴﺑ 10
19± و زور
زﺎـــﺑ هوﺮـــﮔرد 19
52± دﻮـــﺑ زور .
ﻦﻴـــﻨﭽﻤﻫ Al-Salamah
و
ﻤﻫ ـ ﺶﻧارﺎﻜ ﺸﻧ8
ـ ﻣ لﻮﻃ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎ ـ
ﺒﻬﺑ تﺪ ـ ﻣ و يدﻮ ـ ﻲﺼﺧﺮ
ــﻴﻧ رﺎــﻛ زا ـ
هوﺮــﮔ رد ﺰ ﻪــﻴﻟوا ﻦﺘــﺴﺑ
دﻮــﺑ ﺮﺘﻫﺎــﺗﻮﻛ .
Fuzun و
ﻤﻫ ـ نارﺎﻜ ﻤﻴﺑ رد ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ9
ـ نارﺎ ﻲﺣاﺮﺟ شور ﺎـﺑ هﺪـﺷ
ﻦﺘﺴﺑ ﻪﻴﻟوا ﺘﻌﻳﺮﺳ ـ ﺘﺸﮔﺮﺑ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺮ ـ
ﻪ ﺪﻧا . ﻌﻟﺎﻄﻣ رد ـ ـﻌﺘﻣ تﺎ ـ دﺪ
ﮕﻳد ـ ﻴﻧ يﺮ ـ هوﺮـﮔ رد رﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ نﺎﻣز ﻪﻛ هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺰ
زﺎﺑ شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﻞﻤﻋ ﻴﻣ ﻪﺑ
ـ ﻲﻨﻌﻣ ناﺰ ﻪـﻛ ﺎـﻬﻧآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يراد
شور ﺖــﺤﺗ ﻪــﻴﻟوا ﻦﺘــﺴﺑ
ــﻗ ـ ﻪــﺘﻓﺮﮔ راﺮ ﺪــﻧا
، ﻲﻧﻻﻮــﻃ ﺮــﺗ
ﺖﺳا
3.
و 9 و 10 و 12 و
ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ14
ﻌﻟﺎﻄﻣ رد ـ ـﮕﻳد تﺎ ـ هﺪـﻳد ﺰـﻴﻧ ﺮ
ﺖﺳا هﺪﺷ
4.
و
13
ﻢﺧز يدﻮﺒﻬﺑ درﻮﻣ رد ﺎﻣا ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣرد
ﺞﻳﺎﺘﻧ توﺎﻔﺘﻣ
و
دراد دﻮـﺟو ﻲـﻀﻴﻘﻧ و ﺪﺿ .
McCallum ﺶﻧارﺎـﻜﻤﻫ و
،ﺰـﻴﻧ2
نﺎـﺸﻧ ﻚﻴﺗﺎﻤﺘـﺴﻴﺳ روﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ رد يدﻮﺒﻬﺑ نﺎﻣز ﻪﻛ ﺪﻧداد شور
،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺘﻫﺎﺗﻮﻛ ﻪﻴﻟوا ﻦﺘﺴﺑ
د ﻪﻛ ﺎـﺗ ﻪﻠـﺻﺎﻓ ﻪﻛ هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﺮﮕﻳد ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ر
رد ﻞﻣﺎﻛ يدﻮﺒﻬﺑ شور
ﻲـﻨﻌﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻢﺧز ﻪﻴﻟوا ﻦﺘﺴﺑ زا يراد
زﺎﺑ شور ﺖﺳا ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ
4.
و 14 -
هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺳ رد17
هوﺮﮔ رد ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ يدﻮﺒﻬﺑ ﻪﻛ ﻪﻴﻟوا ﻦﺘﺴﺑ
ﻲﻣ هﺪﻳد دﻮﺷ
، ﺮﻈﻧ زا ﺎﻣا
يرﺎﻣآ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ
10.
و 18 و
د19
فﻼﺘـﺧا ﺰﻴﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺧﺮﺑ ر
ﻲﻨﻌﻣ و زﺎـﺑ هوﺮـﮔ ود رد ﻢﺧز دﻮﺒﻬﺑ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ رد يراد ﻦﺘـﺴﺑ
ﻪﻴﻟوا ﺖﺳا هﺪﺸﻧ شراﺰﮔ
3.
و 10 و 14 و
19
ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳا ﺮﺑ رد درد تﺪـﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
ﻚﻳ يﺎﻫزور ود ،
ﻲـﻨﻌﻣ ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ ﺖﻔﻫ و رد يراد
شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﻞﻤﻋ هوﺮﮔ ﻦﺘﺴﺑ
ﻋ هوﺮﮔ زا ﻪﻴﻟوا شور ﻪـﺑ هﺪﺷ ﻞﻤ
زﺎﺑ ﺖﺳا ﺮﺘﻤﻛ .
ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ وRao تﺪـﺷ ﻪـﻛ ﺪـﻧداد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ17
ﻲﻨﻌﻣ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ مرﺎﻬﭼ زور رد ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد زﺎـﺑ هوﺮﮔ رد يراد
هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﺘﺴﺑ
ﻪﻴﻟوا ﻦﻴﺋﺎﭘ ﺖﺳا ﺮﺗ . Ertan ﺶﻧارﺎـﻜﻤﻫ و
4
هوﺮـﮔ رد ار يﺮـﺘﻤﻛ ﻞﻤﻋ زا ﺲﭘ درد تﺪﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺰﻴﻧ ﻦﺘـﺴﺑ
ﻪﻴﻟوا ﺪـﻧداد نﺎﺸﻧ )
7 / 1 5± / 6 ﺮـﺑاﺮﺑ رد 4
/ 1 4± / 7 ( تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺮﮕﻳد
ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا هوﺮـﮔ ود ﻦﻴـﺑ درد تﺪـﺷ ﻪﺘـﺷاﺪﻧ يراد
ﺖــﺳا
3.
و
ﻂــﺳﻮﺗ يروﺮــﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚــﻳ رد14
McCallum و
ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﻴﻧ5
درد تﺪـﺷ ﻦﻴﺑ يراد رد
هوﺮـﮔ ود
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ شراﺰﮔ .
ﻴﻨﭽﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ـ
ﺸﻧ ﻦ ـ زوﺮـﺑ ﻲـﻧاواﺮﻓ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎ
ﺿرﺎﻋ ـ ﻴﻧ و ﻪ ﻜﺗ ﻪﺑ زﺎ ـ ﮔ ود رد ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ راﺮ ـ
هﺪـﺷ ﻞﻤﻋ هوﺮ
شور ود ﻪﺑ ﻦﺘﺴﺑ
ﻪﻴﻟوا و زﺎﺑ شور ﺘﺧا ـ ﻲـﻨﻌﻣ فﻼ دﻮـﺟو يراد
دراﺪﻧ . ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎﺷ دﻮﻋ
ﻲﻣ شور ود ﻦﻳا ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ،ﺪﻧزادﺮﭘ
. ﻪـﻜﻧآ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ ﺎﻣا
وﺎﻔﺘﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد نارﺎﻤﻴﺑ يﺮﻴﮕﻴﭘ نارود ﻪـﺑ ،ﺖـﺳا ت
ﻪﻘﺒﻃ لﺎﺳ ﻚﻳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺮﺘﻤﻛ ترﻮﺻ
ﻲـﻣ يﺪـﻨﺑ ﺪﻧﻮـﺷ
. دﻮـﻋ
ﻪـﺑ ﻚـﻳدﺰﻧ رد ﻪـﻛ ﺖﺳا ردﺎﻧ ﻪﺿرﺎﻋ ﻚﻳ ًﻻﻮﺻا سﻮﻨﻴﺳ 8
% زا
ﻲﻣ هﺪﻳد نارﺎﻤﻴﺑ دﻮﺷ
2. درﻮـﻣ ﻚـﻳ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد ﻲﺘﺣ
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ شراﺰﮔ ﺰﻴﻧ
2. ﺰﻴﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ ي ) ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ( ﻪـﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﻛ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
، داد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا ه
ﻲﻧارﺎـﻤﻴﺑ رد دﻮﻋ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ
ﻪﻴﻟوا ﻦﺘﺴﺑ شور ﻪﺑ ﻪﻛ ﻞﻤﻋ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮـﺷ 58 % هوﺮـﮔ نارﺎـﻤﻴﺑ زا
زﺎﺑ شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﻞﻤﻋ ﺖﺳا ﺮﺘﻤﻛ
) . ﻲﺒﺴﻧ ﺮﻄﺧ 42
/ 0 هدوﺪـﺤﻣ ﺎﺑ
زا 26 / 0 ﺎﺗ 66 / 0
2.(
ًﺎﻓﺮـﺻ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰﻴﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ رد ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪـﺑ
ﻲﺣاﺮﺟ ﻂﺳو ﻂﺧ رد ﻪﻴﻟوا ﻦﺘﺴﺑ شور ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد زﺎﺑ شور ﻪﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ
ا ﺪﻧ
، ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ زﺎﺑ شور رد دﻮﻋ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
ﻲﻨﻌﻣ ﺘﺴﺑ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يراد ﻪـﻴﻟوا ﻦ
ﺖـﺳا ﺮـﺘﻤﻛ ) .
39 / 0 ﺎـﺑ
هدوﺪﺤﻣ 23 / 0 ﺎﺗ 66 / 0
2( Ommer ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و
ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ7
هوﺮﮔ رد ﺎﻬﻨﺗ دﻮﻋ ﺘﺴﺑ
ﻪﻴﻟوا ﻦ نآ ناﺰﻴﻣ و ﺪﺷ هﺪﻳد 18
% و دﻮـﺑ
ﺪﺸﻧ هﺪﻳد زﺎﺑ هوﺮﮔ رد دﻮﻋ زا يدرﻮﻣ ﭻﻴﻫ .
ﻔﻋ ـ ﻨﻋ ﻪﺑ ،ﻞﺤﻣ ﺖﻧﻮ ـ
ﻜﻳ ناﻮ ـ ﻋ زا ﻲ ـ ،ﻞـﻤﻋ زا ﺲـﭘ ضراﻮ
ﮔ رد ـ ﻴﻣ ﻪﺑ زﺎﺑ هوﺮ ـ
ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪﺘـﺴﺑ هوﺮـﮔ زا ﻲﻛﺪـﻧا رﺎﻴـﺴﺑ ناﺰ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ
، ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﺎﻣا ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ راد
9.
و 12 و 14 و 16
Fuzun ﻤﻫ و ـ ﻧارﺎﻜ
9ﺶ ﺸﻧ ـ ـﻛ ﺪﻧداد نﺎ ـ
ـﻤﻴﺑ رد ﻪ ـ
نارﺎ ﻞـﻤﻋ
ﻪﻴﻟوا ﻦﺘﺴﺑ شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﻘﻣ رد
ـ ـﺴﻳﺎ ـ ﺎـﺑ ﻪ شور زﺎـﺑ ـﻴﻣ ـ ناﺰ
ﻔﻋ ـ ﻋ و ﺖﻧﻮ ـ ﮔ ود رد دﻮ ـ
ﻴﻧ هوﺮ ـ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰ ﺖـﺷاﺪﻧ يراد
.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد Al-Salamah
ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و ود رد ﺰﻴﻧ دﻮﻋ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ8
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا هوﺮﮔ ﺪـﺸﻧ هﺪـﻳد يراد
) 7 / 3 % ﺮـﺑاﺮﺑ رد 3
.(%
رد
ﺮﮕﻳد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ي
ﺰﻴﻧ ﻪﻛ ﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ـ
ﻋ زوﺮﺑ ناﺰ ـ
ود ﻦﻴﺑ ضراﻮ
ﮔ ـ هوﺮ هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﺟ زﺎﺑ شور ﻪﺑ
ﺘﺴﺑ و ﻪـﻴﻟوا ﻦ ـﺘﺧادﺮﭘ
ـ ﻪ ﺪـﻧا
،
ﺸﻧ ـ ﺷ هداد نﺎ ـ
ﻋ زوﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪ ـ
ﮔ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ضراﻮ ـ
ﺎـﺑ هوﺮ
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻧ يراد
ـ ﺪﻧراﺪ
3.
و 10 و 12 و 14 و 15 و
ﻴﻣ ﻦﻳا18
ـ رد ناﺰ
ﻴﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ ﻚﻳ ـ
ﺗ ﺰﻴﻧ ﺰ ﺄ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻳ
2.
ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ـ ﻴﻣ ﻦ ـ ﻴﻣ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰ ـ
ﻲﻨﻌﻣ ناﺰ رد يراد
شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﻞﻤﻋ هوﺮﮔ ﻦﺘﺴﺑ
ﮔ زا ﻪﻴﻟوا ـ شور ﻪﺑ هﺪﺷ ﻞﻤﻋ هوﺮ
زﺎﺑ ﺖـﺳا ﺮﺘـﺸﻴﺑ )
53 / 0 15± / 4 د ﺮـﺑاﺮﺑ ر 5 / 0 6± / 3
، 001 / 0 P= .(
Ertan ــﻤﻫ و ـ ﺶﻧارﺎﻜ ــﻴﻣ4
ـ ــﺘﺸﻴﺑ ﺖﻳﺎــﺿر ناﺰ ـ
ﻞﻣﺎــﺷ ار يﺮ
ﺷادﺮﺑ ـ ﻤﻋ ﺖ ـ ﻄﺳ زا ﻲﻣﻮ ـ
ﻴﻣ و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺢ ـ
ﻜﻠﻤﻋ ناﺰ ـ
دﺮ
ﻤﺘﺟا ـ ﮔ رد ﺮﺘﻤﻛ درد و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻋﺎ ـ
هوﺮ ﻦﺘﺴﺑ ـﻴﻟوا ـ ﻪ ـﮔ ـ شراﺰ
ﺪﻧدﺮﻛ . McCallum ـﻤﻫ و
ـ ﺶﻧارﺎﻜ 5
ـﻄﻣ ﻚـﻳ رد ـ
ـﻣ ﻪﻌﻟﺎ ـ روﺮ
ﻤﺘﺴﻴﺳ ـ ـﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﻚﻴﺗﺎ ـ
ـﻴﻣ ﻦﻴـﺑ ﻪـﻛ ﺪـﻧداد نﺎ ـ
ﺖﻳﺎـﺿر ناﺰ
ﻤﻴﺑ ـ ﮔ ود رد نارﺎ ـ
ﺘﺧا هوﺮ ـ ﻲﻨﻌﻣ فﻼ دراﺪﻧ دﻮﺟو يراد
.
ﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻜﻨﻳا ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ـ
يﺮﻴﮔرﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﻛ داد نﺎ
شور ﻦﺘﺴﺑ ﻴﻟوا ـ ﻪ ﻫﺎﻛ ﺎﺑ ـ ﻣ لﻮﻃ ﺶ ـ
لﻮـﻃ و رﺎـﻛ زا يرود تﺪ
ﺒﻬﺑ تﺪﻣ ـ ﺎﻛ يدﻮ ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﻢﺧز ﻞﻣ ـ
و ﻞـﻤﻋ زا ﺲﭘ درد تﺪﺷ ﻦ
ﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ـ
ـﻤﻫ نارﺎـﻤﻴﺑ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰ ـ
ﺖـﺳا هاﺮ
، ـﻴﻟﺎﺣ رد ـ ﻪﻜ
ﻓ ـ ﻋ زوﺮﺑ ﻲﻧاواﺮ ـ
ﻜﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و ﻪﺿرﺎ ـ
ﻓا ار ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ راﺮ ـ
ﺶﻳاﺰ
ﻲﻤﻧ ﻫد ـ ﻣ لﻮﻃ و ﺪ ـ
ـﺘﺴﺑ تﺪ ـ
ﻲـﻤﻧ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺰـﻴﻧ ار يﺮ ﺪـﻫد
.
Toccaceli ﻤﻫ و
ـ ﺶﻧارﺎﻜ زا ﺲﭘ20
20 ﺠﺗ لﺎﺳ ـ و ﻪﺑﺮ ـﺟ ـ ﻲﺣاﺮ
شور ﻪﺑ ﻦﺘﺴﺑ ﻴﻟوا ـ ﻪ هداد نﺎﺸﻧ
ـﻴﻟوا ﻦﺘـﺴﺑ ﻪﻛ ﺪﻧا ـ
ﻞـﻣﺎﻛ و ﻪ
ﭘ سﻮﻨﻴﺳ ﺎ
ﻠﻳ ـ ﺧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ لاﺪﻴﻧﻮ ـ
ـﻴﻣ ﺮـﻈﻧ زا ﻲﺑﻮ ـ
،يدﻮـﺒﻬﺑ ناﺰ
ﻣ ـ ﻴﻣ و رﺎﻛ ﻪﺑ ﻊﻳﺮﺳ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ،ﻲﺘﻳﺪﻴﺑرﻮ ـ
ـﻋ ناﺰ ـ ﺖﻳﺎـﺿر و دﻮ
ﻤﻴﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ـ
ﻤﻫ نارﺎ ـ ﻲﻣ و ﺖﺳا هاﺮ ﻨﻋ ﻪﺑ ار نآ ناﻮﺗ
ـ نﺎﻣرد ناﻮ
ﺨﺘﻧا ـ ﭘ سﻮﻨﻴﺳ ياﺮﺑ ﻲﺑﺎ ﺎ
ـﮔ ﺮﻈﻧ رد لاﺪﻴﻧﻮﻠﻳ ـ
ﺮ ﺖﻓ . زا هدﺎﻔﺘـﺳا
ﻤﻴﺑ رد شور ﻦﻳا ـ
ﺨﺘﻧا نارﺎ ـ ﻴﺻﻮﺗ هﺪﺷ بﺎ ـ
ﻲﻣ ﻪ دﻮﺷ . ﻔﺘﺳا ـ هدﺎ
ﺷادﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﻜﻴﺗرﻮﺻ رد شور ﻦﻳا زا ـ
ﻴﺳو ﺖ ـ ـﺘﻓﺎﺑ ﻊ ـ ـﻤﻫ ﻲ ـ هاﺮ
و ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺑ ﻪ نآ لﺎﺒﻧد ﺘﺴﺑ
ـ ﻪﻴﻟوا ﻦ ـﺠﻧا ـ ـﻴﮔ مﺎ ـ دﺮ
، هرود زا ﻢـﻫ
ﺖﻫﺎﻘﻧ و ﻢﻫ
ـﻓا ﻂـﺳﻮﺗ رﺎﻛ نداد ﺖﺳد زا ﺎﻫزور ناﺰﻴﻣ زا ـ
داﺮ و ﺰﻴﻧ ﺼﺘﻗا رﺎﺑ زا ـ
يدﺎ ﻦﻴﻋ رد و هﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﻛ رﺎﻛ زا ﺖﺒﻴﻏ زا ﻲﺷﺎﻧ
ﻓﺎﺿا ﻲﻟﺎﻣ رﺎﺑ لﺎﺣ ـ
ﻪ يرﺎﻤﻴﺑ دﻮﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ يا )
رد ﻪـﻜﻧآ زا ﺶﻴـﺑ
ﻫﺎﻛ ـ
ﻲـﻣ ﻲﻳﻮـﺟ ﻪﻓﺮﺻ نآ زا ﺖﻫﺎﻘﻧ هرود ﺶ دﻮـﺷ
( رﺎـﻤﻴﺑ ﺮـﺑ
ﺤﺗ ﻤ ﻲﻤﻧ ﻞﻴ دﻮﺷ .
Abstract:
The Comparison of the Results of Pilonidal Sinus Surgery with Primary Closure Versus Open Method
Ghafouri A. MD*, Haji Barati B. MD**, Mahmoodzadeh H. MD***, Khorgami Zh. MD***
(Received: 10 April 2009 Accepted: 6 March 2011)
Introduction & Objective:The aim of this study was to compare the results of pilonidal sinus surgery with primary closure versus open method.
Materials & Methods: In a randomized clinical trial, all the patients with the diagnosis of chronic natal cleft pilonidal sinus, referring to the surgical clinic of Shariati Hospital during 2007 - 2008 were included.
They underwent either excision with midline closure (primary closure, n=40), or excision without closure (open wound management, n=40). Patients who came with an acute pilonidal abscess were excluded from the study. The recorded outcomes were hospital stay, healing time, off work period, postoperative pain, patient’s satisfaction and the recurrence rate.
Results: The majority of patients were male in both groups (87.50%). There was no significant difference in the hospital stay. Off work period (8.65±1.73 vs. 11.53±2.33 days, P=0.001) and healing time (3.43±0.92 vs. 5.3±0.79 days, P=0.001) were shorter in the primary closure group; but, there were no significant differences in their hospital stay and number of visits. The intensity of postoperative pain in the 1st (37.75±6.5 vs. 43.63±5.06, P=0.001), 2nd (26.75±6.66 vs. 34.63±5.48, P=0.001), 3rd (18.25±6.05 vs. 27.88±6.88, P=0.001), and 7th (8.45±3.85 vs. 17.88±6.19, P=0.001) days were lower in the primary closure group.
Statistically there was no significant difference in the complication and recurrence rate between the two groups. Patients’ satisfaction was higher in the primary closure group (4.15±0.53 vs. 3.6±0.5, P=0.001).
Conclusions: According to the results of this study, excision and primary closure is the preferred procedure in the management of patients with pilonidal sinus. It has the advantages of shorter time off work, earlier wound healing, lesser postoperative pain, higher patients’ satisfaction, while complication and recurrence rates are comparable with open method.
Key Words: Pilonidal Sinus, Results, Complications
*Professor of General and Thoracic Surgery, Tehran University of Medical Sciences and Health Services, Shariati Hospital, Tehran, Iran
**Resident of General Surgery, Tehran University of Medical Sciences and Health Services, Shariati Hospital, Tehran, Iran
***Assistant Professor of General Surgery, Tehran University of Medical Sciences and Health Services, Shariati Hospital, Tehran, Iran
References:
1. Hall, T. and J. Wu, Pilonidal disease. Surg Clin North Am, 2002. 82(6): p. 1169-85.
2. McCallum, I.J., P.M. King, and J. Bruce, Healing by primary closure versus open healing after surgery for pilonidal sinus: systematic review and meta-analysis.
BMJ: (7649) 336, 2008, P. 868-71.
3. Testini, M., et al., Treatment of chronic pilonidal sinus with local anaesthesia: a randomized trial of closed compared with open technique. Colorectal Dis, 2001. 3(6): p. 427-30.
4. Ertan, T., et al., Does technique alter quality of life after pilonidal sinus surgery? Am J Surg, 2005.
190(3): p. 388-92.
5. McCallum, I., P.M. King, and J. Bruce, Healing by primary versus secondary intention after surgical treatment for pilonidal sinus. Cochrane Database Syst Rev, 2007(4): p. CD006213.
6. Sondenaa, K., et al., Patient characteristics and symptoms in chronic pilonidal sinus disease. Int J Colorectal Dis, 1995. 10(1): p. 39-42.
7. Ommer, A., et al., [Pilonidal Sinus - Primary Closure also in Case of Abscess?]. Zentralbl Chir: (3) 129.
2004, P, 216-9.
8. Al-Salamah, S.M., M.I. Hussain, and S.M. Mirza, Excision with or without primary closure for pilonidal sinus disease. J Pak Med Assoc, 2007. 57(8): p. 388- 91.
9. Fuzun, M., et al., Which technique for treatment of pilonidal sinus-open or closed? Dis Colon Rectum, 1994. 37(11): p. 1148-50.
10. Al-Hassan, H.K., I.M. Francis, and P. Neglen, Primary closure or secondary granulation after excision of pilonidal sinus? Acta Chir Scand, 1990.
156(10): p. 695-9.
11. Mohamed, H.A., I. Kadry, and S. Adly, Comparison between three therapeutic modalities for non-complicated pilonidal sinus disease. Surgeon, 2005. 3(2): p. 73-7.
12. Fazeli, M.S., M.G. Adel, and A.H. Lebaschi, Comparison of outcomes in Z-plasty and delayed healing by secondary intention of the wound after excision of the sacral pilonidal sinus: results of a
randomized, clinical trial. Dis Colon Rectum, 2006.
49(12): p. 1831-6.
13. Perruchoud, C., H. Vuilleumier, and J.C. Givel, Pilonidal sinus: how to choose between excision and open granulation versus excision and primary closure? Study of a series of 141 patients operated on from 1991 to 1995. Swiss Surg, 2002. 8(6): p. 255-8.
14. Sondenaa, K., E. Andersen, and J.A. Soreide, Morbidity and short term results in a randomised trial of open compared with closed treatment of chronic pilonidal sinus. Eur J Surg, 1992. 158(6-7): p. 351-5.
15. Gencosmanoglu, R. and R. Inceoglu, Modified lay- open (incision, curettage, partial lateral wall excision and marsupialization) versus total excision with primary closure in the treatment of chronic sacrococcygeal pilonidal sinus: a prospective, randomized clinical trial with a complete two-year follow-up. Int J Colorectal Dis, 2005. 20(5): p. 415- 22.
16. Hameed, K. K., Outcome of surgery for chronic natal cleft pilonidal sinus: A randomized trial of open compared with closed technique. Medical Forum Monthly 2001. 12(5): p. 20-23.
17. Rao, M., W. Zawislak, and R. Gilliland, A prospective randomised trial comparing two treatment modalities for chronic pilonidal sinus. Int J Colorectal Dis 2001. 31 (1 Suppl 1): p. Oral 102.
18. Khawaja, H.T., S. Bryan, and P.C. Weaver, Treatment of natal cleft sinus: a prospective clinical and economic evaluation. BMJ, 1992. 304(6837): p.
1282-3.
19. Kronborg, O, K. Christensen, and C. Zimmermann- Nielsen, Chronic pilonidal disease: a randomized trial with a complete 3-year follow-up. Br J Surg, 1985.
72(4): p. 303-4.
20. Toccaceli, S., et al., Treatment of pilonidal sinus with primary closure. A twenty-year experience. Chir Ital, 2008. 60(3): p. 433-8.
