ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
نﺎﻧز ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﺶﻳاﺰﻓا رد سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ﻲﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﺮﻬﺸﻣﻼﺳا
ﻲﻧاﺮﻬﻃ مﺮﻛا*
هروﺎﺸﻣ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ هﺎﮕﺸﻧاد ،
دازآ
ﻦﻴﻤﺧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو ،ﻲﻣﻼﺳا
يرﺪﻴﺣ ﻦﺴﺣ رﺎﻳدﺎﺘﺳا هوﺮﮔ هروﺎﺸﻣ
، هﺎﮕﺸﻧاد دازآ
ﻦﻴﻤﺧ ﺪﺣاو ،ﻲﻣﻼﺳا
* لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ :
هوﺮﮔ هروﺎﺸﻣ
، هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ ي
هﺎﮕﺸﻧاد دازآ ﻲﻣﻼﺳا
، و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو
ﻦﻴﻤﺧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ،
،ﻦﻴﻤﺧ ناﺮﻳا
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ : 26 / 1 / 93
ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺦﻳرﺎﺗ : 28 / 8 / 93
ﻪﺻﻼﺧ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﻣادا و دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﻦﺘﺷاد: ي
ﺎـﺑ تﻼﻣﺎـﻌﺗ رد ﻪـﭼ يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور
ﺖﺳا مزﻻ ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻂﺑاور رد ﻪﭼ و ناﺮﮕﻳد .
ترﺎﻬﻣ ﻦﺘﺷاد رد مزﻻ يﺎﻫ
ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ زا ﻲﻫﺎﮔآ و تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻣ دﻮﺧ ﺖﺧﺎﻨﺷ و ﺎﻫ
بﻮﻠﻄﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ يزﺎـﺳ
تﺎـﻧﺎﺠﻴﻫ
هراﻮﺣﺮﻃ و ﺪﻨﻛ ﻚﻤﻛ داﺮﻓا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ
. ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﺮﺿﺎﺣ ﺎﺑ فﺪﻫ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا
مﺎﺠﻧا نﺎﻧز ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ رد سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ﻲﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ ﺪﺷ
.
شور رﺎﻛ ﻪﻌﻣﺎﺟ : ي يرﺎﻣآ مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﻦﻳا ﻪﻌﺟاﺮﻣ نﺎﻧز
ﻪـﺑ هﺪـﻨﻨﻛ
رد قﺮﺷ بﺎﺘﻓآ يرﺎﻛدﺪﻣ ﻚﻴﻨﻴﻠﻛ لﺎﺳ
1392 رد ﻣﻼﺳا ﺮﻬﺸ دﻮﺑ . شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ سﺮﺘﺳد رد يﺮﻴﮔ 24
نز ﻪﻛ نﺎﻧآ ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ ﺢﻄﺳ ﺶـﺳﺮﭘ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ
ﻪـﻣﺎﻧ ﻲﻧﺎﻣدﺎـﺷ ي
درﻮﻔﺴﻛآ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ دﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ
،ﻪـﻧﻮﻤﻧ بﺎـﺨﺘﻧا
ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ و رد
ود هوﺮـﮔ
ﻣزآ نﻮ و ﺪﻫﺎﺷ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
رد سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪـﻨﭼ دﺮـﻜﻳور ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ تﻼﺧاﺪﻣ
10 ﻪﺴﻠﺟ ي ﻚﻳ ﻣزآ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﻪﺘﻋﺎﺳ نﻮ
هداد شزﻮـﻣآ ﻲـﻫوﺮﮔ ترﻮـﺻ ﻪﺑ ادﺪـﺠﻣ و
ﺶﺳﺮﭘ ﺪﺷ اﺮﺟا داﺮﻓا مﺎﻤﺗ يور ﻪﻣﺎﻧ .
هداد ﺎﺑ ﺎﻫ مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﻓا
ﻪﺨﺴﻧSPSS ي 19
و يرﺎﻣآ شور ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﺪﻧﺪﺷ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ : ﺶﻴﭘ ي
و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ نﻮﻣزآ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﻫﺎﺷ دراﺪﻧ يراد
) 05 /
>0 (P ﻲﻨﻌﻣ ،ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺎﻣا راد
ﺖﺳا ) 001 /
=0 .(P
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ: ﻲﻬﺟوﺪـﻨﭼ دﺮـﻜﻳور ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ﻲﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ
شور سورازﻻ ﻲﺒــﺳﺎﻨﻣ
ﺶﻳاﺰــﻓا رﻮــﻈﻨﻣ ﻪــﺑ اﺬــﻟ ﺖــﺳا نﺎــﻧز ﻲﻧﺎﻣدﺎــﺷ دﻮــﺒﻬﺑ ياﺮــﺑ
ﻪﻨﻴﻣز ﻪﻛ ﺖﺳا مزﻻ نﺎﻧز ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ نﺎـﻧآ يرﺎـﺘﻓر و ﻲﻔﻃﺎـﻋ ،ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ دﺎﻌﺑا ﺖﻳﻮﻘﺗ ي
دﻮﺷ ﻢﻫاﺮﻓ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ نﺎﻧز ،ﻲﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ:
، ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ
ﻲﭘ ﺖﺷﻮﻧ : نﺎﻳﺎﭘ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻧ
ﺖﺳا هﺪﻴﺳر ﺪﻴﻳﺎﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﻤﺧ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺸﻫوﮋﭘ يارﻮﺷ ﻂﺳﻮﺗ و هدﻮﺑ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ي .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ دﺎـﻬﻧ ﭻﻴﻫ زا
ﻧ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﻟﺎﻣ ﻚﻤﻛ ﻲﺻﺎﺧ ﺪﺸ
ه و نآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ .
ﺖﻛﺮﺷ زا ﺪﻨﻨﻛ نﺎﮔ ﺶﻫوﮋﭘ رد
، ﻲﻧادرﺪﻗ ﻲﻣ ددﺮﮔ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ
يدﺎﺷ
، ﻲﺳﺎﺳا ءﺰﺟ ﻪﺳ ياراد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﺘﻟﺎﺣ
،ﺖﺒﺜﻣ نﺎﺠﻴﻫ
ﺖﻳﺎﺿر زا ﻲﮔﺪﻧز و دﻮﺒﻧ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ناور نﺎﺳﺎﻨﺷ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻪﻛ
ﻂﺑاور ﺖﺒﺜﻣ و هﺪﻧزﺎﺳ ﺎﺑ
،ناﺮﮕﻳد ﺪﻨﻤﻓﺪﻫ ندﻮﺑ
ﺪﺷر ،ﻲﮔﺪﻧز
،ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ
ﻦﺘﺷاد ﺖﺳود ناﺮﮕﻳد
و ﻲﮔﺪﻧز زا ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ يﺎﻫ و
طﺎﺸﻧ ﻨﺘﺴﻫ ﺪ ) 1 .(
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ يﺎﻫ و رﺎﻜﻓا ياراد ،مﺎﻛدﺎﺷ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ﻚﻤﻛ و ﻪﻧارﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫرﺎﺘﻓر رﻮﻣا ﻪﺑ ﻦﺷور ﻲﻫﺎﮔﺪﻳد ﺎﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ هﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﻲﻣ شﻼﺗ ﻞﻳﺎﺴﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺪﻧﺮﮕﻧ ﻪﺑ و ﺪﻨﻨﻛ
ﻊﻗﻮﻣ زا
ناﺮﮕﻳد ﻚﻤﻛ ﻲﻣ ﺪﻨﺒﻠﻃ و زا فﺮﻃ ﺮﮕﻳد داﺮﻓا ﺮﻴﻏ ﻞﻤﻋ ﻪﻧﺎﻨﻴﺑﺪﺑ مﺎﻛدﺎﺷ
ﻲﻣ ﻲﻣ بﺎﻨﺘﺟا تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ياﺮﺑ ندﺮﻛرﺎﻛ زا و ﺪﻨﻨﻛ ﺪﻧزرو
. ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻠﻛ
ناﺪﻨﻤﺸﻧاد هار نﺪﻴﺳر ﻪﺑ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ و ناور ﻲﺘﺨﺒﺷﻮﺧ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ار رد ﻮﺗﺮﭘ ﻪﺟﻮﺗ
ﻪﺑ شزرا ﺎﻫ و فﺪﻫ يﺎﻫ
،يﻮﻨﻌﻣ ﻲﻨﻌﻣ ،يدﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫزﺎﻴﻧ يﺪﻨﻤﻓﺪﻫ و ندﻮﺑ راد
ﻲﻣ ﻖﺸﻋ و ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻨﻧاد
) 2 .(
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺰﺑﺎﻫ يﺎﻫ
،1
يد
2ﺪﺳ مﺎﻬﺘﻨﺑ ، ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﻲﮔﺪﻧز زا فﺪﻫ3
و تﺬﻟ ي
ﻲﻣ نآ نﺪﻧﺎﺳر ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺪﻨﻧاد
.
،تﺎﻈﺤﻟ ﻞﻛ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ،نﺎﻧآ ﺮﻈﻧ زا -تﺬﻟ
ﺶﺨﺑ ﻲﮔﺪﻧز داﺮﻓا ﺖﺳا . ﺰﺑﺎﻫ ﺪﻘﺘﻌﻣ دﻮﺑ ﻪﻛ لﺎﺒﻧد ،ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ندﺮﻛ
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ -
ﺰﻴﻣآ لﺎﻴﻣا ﻲﺗاذ نﺎﺴﻧا ﺖﺳا . يد ﺪﺳ ﺮﺑ ﻦﻳا روﺎﺑ دﻮﺑ ﻪﻛ لﺎﺒﻧد ندﺮﻛ سﺎﺴﺣا
،تﺬﻟ فﺪﻫ ﻲﻳﺎﻬﻧ نﺎﺴﻧا ﺖﺳا ) ﻪﺑ ﻞﻘﻧ زا 1 .(
دراد ءﺰﺟ ﻪﺳ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ :
شﻮﺧ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ شزادﺮﭘ و ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻨﻌﻳ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻣ دﺮﻓ ﻲﻨﻴﺑ
ءﺰﺟ ،دﻮﺷ
ﺖﺒﺜﻣ ﻖﻠﺧ نﺎﻤﻫ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ و ﻲﻔﻃﺎﻋ و
دﺎﺷ ﺖﺳا و ءﺰﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻛ
ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ شﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور ﺶﻳاﺰﻓا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ دﺮﻓ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻲﻣ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﺪﺷﺎﺑ
) 3 .(
و ﻞﻴﺟرآ ﻮﻟ و ﻦﻴﺗرﺎﻣ
ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻢﻫ4
ياراد ﻲﻔﻃﺎﻋ ءﺰﺟ ود
و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺮﺑ ﺐﺴﺣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد داﺮﻓا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﺎﻳ ءﺰﺟ ﻚﻳ
ﺪﻧراد ﺶﻘﻧ ،ود .
ﺖﺴﻳز يﺎﻫرﺎﻛ و زﺎﺳ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻞﺣاﺮﻣ -
هدوﺪﺤﻣ رد ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲﻣ ﻞﻤﻋ يا
ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻚﻴﺘﻧژ ﺮﻴﺛﺎﺗ )
4 .(
زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫرﺎﻛ و زﺎﺳ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ برﺎﺠﺗ رد ﺰﻐﻣ ﭗﭼ لﺎﺘﻧوﺮﻓ بﻮﻟ و هدﻮﺑ ﺰﻐﻣ رد تﺬﻟ ﺰﻛﺮﻣ ﻢﻫ ،ﺖﺳا ﺮﻴﮔرد ﺖﺒﺜﻣ ﻦﻴﻓروﺪﻧا ﻦﻴﻨﭼ
نﻮﻴﻓا ﺮﮕﻳد و ﺎﻫ رد ﻢﻫ ﻲﻌﻴﺒﻃ يﺎﻫ
اد ﺶﻘﻧ نآ ﺪﻧر
) 5 .(
يدرﻮﺧﺮﺑ و
نارﺎﻜﻤﻫ رد ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺪﻧﺪﻴﺳر
ﻪﻛ ترﺎﻬﻣ شزﻮﻣآ ﺶﻳاﺰﻓا ار داﺮﻓا ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ يدﺎﻳز ﺪﺣ ﺎﺗ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻫد ) 6 .(
ناﻮﻴﻟﺎﺳ ﺖﻓﺎﻳرد5
ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ داﺮﻓا ياراد هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ي
هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ياراد داﺮﻓا زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻻﺎﺑ ﺖﺳا ﻦﻴﻳﺎﭘ ي
. نآ ﺮﮕﻳد ﻲﻧﺎﻴﺑ ﻪﺑ داﺮﻓا
ﻊﻗاو ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺎﺑ ﻪﻧﺎﻨﻴﺑ
تارﺎﻈﺘﻧا و ﺮﺗ ﻢﻫ
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و تﺎﻧﺎﻜﻣا ﺎﺑ ﺢﻄﺳ يﺎﻫ
،دﻮﺧ
ﻲﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ سﺎﺴﺣا
ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ داﺮﻓا ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﻨﻨﻛ
1Hobbes
2Desade
3Bentham
4Argyle, Martin and Lu
5Sullivan
شﻮﺧ ﻲﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ يﺮﺘﻤﻛ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑﺪﺑ ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ ﺎﻳ و ﻦﻴﺑ ﺪﻨﻨﻛ
) 7 .(
ا زا ﺮﺛﺎﺘﻣ داﺮﻓا ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﻛ يرﻮﻃ نﺎﻤﻫ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ دﺎﻌﺑ
ﻲﻣ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲﮔﺪﻧز ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد نﺎﻧآ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ
ﺪﻨﻨﻛ .
ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ هوﻼﻋ ﺮﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ رد ﻲﮔﺪﻧز و دﺮﻛرﺎﻛ ﺶﻘﻧ داﺮﻓا ﻲﺳﺎﺳا
،دراد ﻲﻜﻳ
ﻪﻔﻟﻮﻣ زا ﻲﻠﺻا يﺎﻫ رد
و دﺎﺠﻳا شﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . نﺎﺠﻴﻫ ﺎﻫ
طﺎﺒﺗرا ﻪﺑ ﻦﻴﺑ يدﺮﻓ ﺎﻨﻏ هﺪﻴﺸﺨﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ كرد و ار
نﺎﺳآ ﺮﺗ ﻲﻣ ﺪﻧزﺎﺳ ) 8 .(
رد ﻪﺘﺷر ،داﺮﻓا ﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻴﻏ ﺎﻳ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا مﺎﮕﻨﻫ يا
زا نﺎﺠﻴﻫ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻲﻣ رﻮﻬﻇ مواﺪﻣ رﻮﻃ ﺪﻨﺑﺎﻳ
.
دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﻲﻛﺮﺤﻣ ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳا
ﻲﻣ ﻞﺑﺎﻘﻣ فﺮﻃ ﺶﻨﻛاو و ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا نﺎﺠﻴﻫ ﻲﺧﺮﺑ ﺎﻣا ﺪﺷﺎﺑ
ﻞﺜﻣ ﺎﻫ
ﺖﻟﺎﺠﺧ ﺎﻳ هوﺪﻧا ،ﺖﻴﻧﺎﺒﺼﻋ ،باﺮﻄﺿا ،سﺮﺗ و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻪﻛ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد
نآ ﺎﺑ ﻲﺘﺳرد ﻪﺑ ﺮﮔا ،ﺪﻨﺘﺴﻫ يروﺮﺿ
،دﻮﺸﻧ درﻮﺧﺮﺑ ﺎﻫ ﻦﻜﻤﻣ
ﺖﺳا ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ
ﻞﻜﺷ يﺮﻴﮔ ﻲﻳﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺪﻧﻮﺷ
ﻪﻛ هﺪﻴﭽﻴﭘ و دﺪﻌﺘﻣ تﻼﻜﺸﻣ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ يﺮﺗ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد )
9 .(
ﻦﻳا ﻪﺑ ،ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يور ﺮﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﻲﻗﺎﺟوا
نﺎﺠﻴﻫ ياراد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺘﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ناﺰﻴﻣ زا ،توﺎﻔ
ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ )
10 .(
ﻲﮔدرزآ ﻞﺜﻣ يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ تﻼﻜﺸﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ يﺮﻴﮔرد ،ﻲﻧاﺮﮕﻧ ،
ﻲﺘﺣ و
ﺎﺠﻴﻫ لﺮﺘﻨﻛ مﺪﻋ ﻲﭘ رد ﻲﺸﻛدﻮﺧ ن
ﻲﻣ خر ﻲﻔﻨﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﻫد
. ﻲﻳﺎﺟ نآ زا
نﺎﺠﻴﻫ ﻪﻛ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار لﺎﻤﻋا يﺎﻨﺑﺮﻳز ﺎﻫ ﺪﻧراد زﺎﻴﻧ ﻲﺗرﺎﻬﻣ ﻪﺑ داﺮﻓا ،ﺪﻨﻫد
ﻴﻫ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺎﺠ
ن شﻮﺧﺎﻧ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ار دﻮﺧ ﻲﻔﻨﻣ و ﺪﻨﻳآ
) 11 .(
نﺎﺴﻧا ياﺮﺑ نﺎﺠﻴﻫ ﺖﺳا مزﻻ ﺎﻫ
و نآ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﺎﺑ ﻲﮔﺪﻧز لﻮﻃ رد ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﻴﮔرد ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺪﻧﻮﺷ
.
،ﻖﺸﻋ و يدﺎﺷ ﻞﺜﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻦﻳا زا ﻲﻀﻌﺑ
شﻮﺧ ﻲﻣ يژﺮﻧا نﺎﺴﻧا ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻳآ ﺪﻨﻫد
.
،سﺮﺗ ﻞﺜﻣ ،ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ
شﻮﺧﺎﻧ ﻢﻏ و ﻢﺸﺧ ﺪﻧﺪﻨﻳآ
نﺎﺴﻧا و نآ زا ﻻﻮﻤﻌﻣ ﺎﻫ ﻲﻣ ﺎﻫ
ﺪﻧﺰﻳﺮﮔ . ﻦﺘﺷاد
ﻲﻣ تﺪﻣزارد رد تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻦﻳا ﺖﺳا ﻢﻠﺴﻣ ﻪﭼ نآ ﻲﻟو ﺪﺷﺎﺑ بﺮﺨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
شﻮﺧ تﺎﺳﺎﺴﺣا ياراد داﺮﻓا مﺎﻤﺗ شﻮﺧﺎﻧ و ﺪﻨﻳآ
ﺮﻫ دﻮﺟو و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻳآ
ﺖﺳا يروﺮﺿ و مزﻻ ،سﺎﺴﺣا عﻮﻧ ود )
12 .(
شﻮﺧ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﻦﺘﺷاد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ مواﺪﺗ و دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﺪﻨﻳآ
يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور
ﺖﺳا مزﻻ ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻂﺑاور رد و ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ رد .
ﻂﺑاور ﻦﻴﻨﭼ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﻟﺎﺳ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ يدﺎﺷ و ﺖﻳﺎﺿر يﺪﻨﻣ رد داﺮﻓا ﻲﻣ ددﺮﮔ .
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ار جاودزا ،ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻪﻛ نآ ﺎﺑ ﻲﻣ ياﺮﺑ ار ﺪﻋﺎﺴﻣﺎﻧ ﻲﻄﻳاﺮﺷ ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﻲﮔﺪﻧز ﻪﭼ نﺎﻨﭼ ،ﺪﻨﻧاد يﺎﺿرا
هﺎﮔ و ﻲﻔﻨﻣ ﺮﺛا ،ﺪﻨﻛ دﺎﺠﻳا ناﺮﺴﻤﻫ ﻲﻧاور يﺎﻫزﺎﻴﻧ ناﺮﺒﺟ
ﺮﺑ يﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
ﺖﺷاﺬﮔ ﺪﻫاﻮﺧ ﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ .
جاودزا ﻲﺘﻗو ﻪﺑ ﻦﻴﺟوز زا يرﺎﻴﺴﺑ
ﻦﺑ ﺖﺴﺑ ﻲﻣ
،ﺪﺳر نآ ﺎﻫ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ و ﺖﻣﻼﺳ دﻮﺧ ار زا ﺖﺳد
،هداد سﺎﺴﺣا
ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻣا ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﺎﺑ تاﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
جاودزا
ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ دﺪﺠﻣ ﺪﺑﺎﻳ
.
ﻲﻔﻃﺎﻋ و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ
ﺖﺳا جاودزا يﺎﻘﺑ و و ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﻂﺑاور ﺖﻣﻼﺳ يوﺮﮔ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ )
13 .(
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺶﻨﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﺪﻴﻛﺎﺗ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ يﺎﻫ )
و ﺞﻧر و درد فﺬﺣ
ﺖﻳﺎﺿر دﺎﺠﻳا ﻲﻧاور و ﻲﺘﺴﻳز يﺎﻫزﺎﻴﻧ زا يﺪﻨﻣ
( ﻲﻣ خر ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﺪﻫد
. ﺎﻨﺑ
ﺪﻳوﺮﻓ ﺮﻈﻧ ﺮﺑ
ﻲﻧاور ﺶﻣارآ و ﺮﺘﺸﻴﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ﻲﭘ رد ،ﺮﺘﺸﻴﺑ هﺎﻓر و تﺬﻟ1
ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﻪﻧﺎﺧ رد دﻮﺷ
) 14 .(
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻫد
ﻪﻛ يرﺎﮔزﺎﺳ ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز
ﻪﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ﻲﻠﻛ
دﺮﻓ ﻚﻤﻛ ﻲﻣ
يرﺎﮔزﺎﺳ زا ﻪﻛ ﻲﻧاﺮﺴﻤﻫ ﻲﻨﻌﻳ ﺪﻨﻛ
ﻂﺑاور رد و ﺪﻧراد ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ،ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻧﺮﺗرﺎﮔزﺎﺳ )
15 .(
ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ
، يﺎﻫرﺎﺘﻓر و تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ هﺎﮔآ ﺪﻳﺎﺑ دﺮﻓ
نﺎﻳز رﺪﻘﭼ ﻲﻔﻨﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻴﻔﻣ رﺪﻘﭼ ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و تﺎﺳﺎﺴﺣا و روآ
دﺮﻓ دﻮﺧ ياﺮﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻲﻔﻨﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧاﺪﺑ ﺪﻳﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ
ﺪﺑ و نﺎﻳز روآ
ﺎﻴﻧد و ﻪﻌﻣﺎﺟ ياﺮﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﻳز
ﺪﻧروآ . كرد ﻦﻳا اﺬﻟ
، ياﺮﺑ ار داﺮﻓا
ﻪﺑور نآ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ و ﻲﻳور دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺎﻫ
. ﻪﺒﻨﺟ
روآدﻮﺳ يﺎﻫ
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ،ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و تﺎﺳﺎﺴﺣا دراد راﺮﻗ مود ي
) 16 .(
شور زا يرﺎﻴﺴﺑ ناور يﺎﻫ
ﻪﺳ ،ﻲﻧﺎﻣرد ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻬﺟو
ﻲﻣ رﺎﺘﻓر و ﻪﻔﻃﺎﻋ ،ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺪﻧزادﺮﭘ
. شور ﻦﻳا ﺎﻫ
ياﺮﺑ ﻊﻣﺎﺟ يﻮﮕﻟا ﻚﻳ
ﺖﺧﺎﻨﺷ و تارﻮﺼﺗ ﻦﻴﺑ ﺰﻳﺎﻤﺗ و تﺎﺳﺎﺴﺣا زا ساﻮﺣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺪﻴﻛﺎﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
نورد يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺮﺑ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ﺮﺘﺴﺑ ﺮﺑ يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ و يدﺮﻓ
ﺪﻧروآ .
ﻲﻣ ﺖﺳد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ و ﻲﻔﻃﺎﻋ غﻮﻠﺑ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣز دﺮﻓ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﺪﺑﺎﻳ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار ﺰﻳﺎﻤﺗ و ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﻛ )
17 .(
ﻪﻳﺮﻈﻧ زا ﻲﻜﻳ يﺎﻫ
ناور سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ نﺎﻣرد ،ﻲﻧﺎﻣرد ﺖﺳا2
. هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا يدﺎﻴﻨﺑ ضﺮﻓ
طﺎﻘﺘﻟا ﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺻﺎﺧ ﻞﻜﺸﻣ رﺎﭼد ،نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا اﺮﮔ
ﺪﻧﻮﺷ فﺮﻃﺮﺑ ،صﺎﺧ ﻦﻓ ﻦﻳﺪﻨﭼ زا هدﺎﻔﺘﺳا .
دﺮﻜﻳور ﻚﻳ نﺎﻣرد ﻦﻳا
ﻞﻛ هرﺎﺑرد ﻊﻣﺎﺟ و ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ ﺮﮕﻧ ناور ي
هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻣرد دﺎﺠﻳا فﺪﻫ ﺎﺑ و
هﻮﻴﺷ ﻚﻳ ،راﺪﻳﺎﭘ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺪﻣآرﺎﻛ و ﻲﻧﺎﺴﻧا ي
دﻮﺷ . ﻦﻳا رد
شور زا نﺎﻣرد عﻮﻧ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ
ﺮﮕﻳد نﻮﻨﻓ زا و ﻲﺳﺎﺳا ترﻮﺻ ﻪﺑ يرﺎﺘﻓر
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺐﺳﺎﻨﺗ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ دﻮﺷ
. ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺎﺗ سورازﻻ مﺎﻏدا ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ناور ﻣ ﻪﻜﻠﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻜﺘﻣ يﺮﻈﻧ ﻖﻴﻔﻠﺗ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺒﻧ ﺎﻣوﺰﻟ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ نﺎﺼﺼﺨﺘ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﻦﻳا نوﺪﺑ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻞﻤﻋ ﻲﻃﺎﻘﺘﻟا ،نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ نﻮﻨﻓ بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻪﻳﺮﻈﻧ راﺪﻓﺮﻃ ﺎﻣوﺰﻟ شور ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ
هدروآ دﻮﺟو ﻪﺑ ار ﺎﻫ ﺪﻧا
.
ﻪﺒﻨﺟ و دراد ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ دﺎﻌﺑا سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ار دﺮﻓ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺪﻨﻛ
) 18 .(
تﻼﻣﺎﻌﺗ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ دﺎﻌﺑا رد داﺮﻓا ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﺢﻄﺳ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا نﺎﻧز ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز
سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور رد
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻧآ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ .
شور رﺎﻛ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻦﻴﻨﺳ ﻞﻫﺎﺘﻣ نﺎﻧز مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﻦﻳا يرﺎﻣآ ي 40
-
30 ﻛ دﻮﺑ لﺎﺳ هﺎﻣ رد ﻪ دادﺮﻣ و ﺮﻴﺗ يﺎﻫ 1392
بﺎﺘﻓآ يرﺎﻛدﺪﻣ ﻚﻴﻨﻴﻠﻛ ﻪﺑ
1Froid
2Lazarus Multi Model Therapy
قﺮﺷ رد مﻼﺳا و ﻢﻠﭙﻳد ﻞﻗاﺪﺣ نﺎﻧآ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ و هدﻮﻤﻧ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺮﻬﺷ
ﻞﻗاﺪﺣ 5 نآ جاودزا زا لﺎﺳ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺎﻫ
دﻮﺑ . ﺎﺑ شور ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ رد سﺮﺘﺳد
24 نز ياراد ﻦﻴﻳﺎﭘ هﺮﻤﻧ ﻦﻳﺮﺗ )
5 / 39 - 28 ( ﺶﺳﺮﭘ رد ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ي
هوﺮﮔ ود رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا درﻮﻔﺴﻛآ 12
نﻮﻣزآ يﺮﻔﻧ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻫﺎﺷ و .
ﻲﻧدﻮﻣزآ مﺎﻤﺗ ياﺮﺑ اﺪﺘﺑا رد ﻲﻣﺎﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ يزﺎﻴﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ هداد ﺢﻴﺿﻮﺗ ﺎﻫ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻲﻣ يراﺪﻬﮕﻧ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ نﺎﻧآ تﺎﻋﻼﻃا و هدﻮﺒﻧ ﺎﻫ ﺪﻧﻮﺷ
. ﺢﻄﺳ
ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﻲﻧدﻮﻣزآ مﺎﻤﺗ ﺶﻴﭘ رد ﺎﻫ
ﻣزآ هزاﺪﻧا نﻮ ﺲﭙﺳ ﺪﻧﺪﺷ يﺮﻴﮔ تﻼﺧاﺪﻣ
ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور رد
10 ادوﺪﺣ ﻪﺴﻠﺟ 1
ﺎﺗ 5 / 1
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ياﺮﺑ ﻲﻫوﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﻋﺎﺳ .
ﺶﺳﺮﭘ ﺲﭙﺳ ﻪﻣﺎﻧ
هداد و ﺪﻳدﺮﮔ اﺮﺟا هوﺮﮔ ود ﺮﻫ ياﺮﺑ ادﺪﺠﻣ مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
راﺰﻓا
ﻪﺨﺴﻧSPSS ي 18 ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور و .
ﻪﺻﻼﺧ
ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ تﺎﺴﻠﺟ ﺖﺳا ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ سورازﻻ دﺮﻜﻳور
:
ﻪﺴﻠﺟ لوا ي : شﻮﺧ ﻪﭽﺨﻳرﺎﺗ ﺎﺑ و ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺎﻀﻋا ﻲﻳﺎﻨﺷآ و ﻲﻳﻮﮔﺪﻣآ -
ﻪﺴﻠﺟ ،ﻒﻴﻠﻜﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ سورازﻻ ﻲﮔﺪﻧز ي مود ي
:
يﺮﺼﺘﺨﻣ ﺢﻴﺿﻮﺗ
هرﺎﺑرد ﺖﻔﻫ دﺎﻌﺑا و سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ ﻲﻧﺎﻣرد شور ي ﻧﺎﮔ
ﻪ ﺖﻴﺼﺨﺷ ي
ﻢﻴﻧ ﻢﻴﺳﺮﺗ و ﻪﺴﻠﺟ ،روﺎﺸﻣ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ نﺎﺷدﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻌﺟاﺮﻣ دﺎﻌﺑا خر
ي
مﻮﺳ : ﺖﻔﻫ دﺎﻌﺑا زا ﻲﻜﻳ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔ
ﻲﺳﺎﺴﺣا ﻪﺟو ﻲﻨﻌﻳ ﺖﻴﺼﺨﺷ ي
ﺶﻣارآ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﺴﻠﺟ رد نآ ﻦﻳﺮﻤﺗ و ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻨﻫذ ﻢﺴﺠﺗ و ﻲﺸﺨﺑ
ي
ﻪﺴﻠﺟ ،نﺎﻣرد مرﺎﻬﭼ ي
: هرﺎﺑرد شزﻮﻣآ ﻲﻨﻌﻳ تارﻮﺼﺗ ﻪﺟو ي
زا ﺖﺒﺜﻣ يزﺎﺳﺮﻳﻮﺼﺗ ﺰﻛﺮﻤﺗ و دﻮﺧ
ﻪﺑ طﺎﻘﻧ
،ﺖﺒﺜﻣ ﻪﺴﻠﺟ ي ﻢﺠﻨﭘ : شزﻮﻣآ
ﻪﺟو
،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺴﻠﺟ ﻢﺸﺷ ي : ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺟو شزﻮﻣآ ﺎﻀﻋا ﻲﻳﺎﻨﺷآ ،يرﺎﺘﻓر
يﺎﺟ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫﺎﻄﺧ عاﻮﻧا ﺎﺑ ،ﻒﻴﻠﻜﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ رﺎﻜﻓا ﻲﻨﻳﺰﮔ
ﻪﺴﻠﺟ ﻢﺘﻔﻫ ي : ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻪﺟو شزﻮﻣآ )
ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ي ( ﻪﺴﻠﺟ ، ﻢﺘﺸﻫ ي :
ترﺎﻬﻣ شزﻮﻣآ ﺟ ،يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ
ﻪﺴﻠ ﻢﻬﻧ ي :
ﻲﺘﺴﻳز ﻪﺟو شزﻮﻣآ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و شزﻮﻣآ ﻪﻳﺬﻐﺗ و شزرو ياﺮﺑ يﺰﻳر
ﻪﺴﻠﺟ ،باﻮﺧ و ﺢﻴﺤﺻ ي ي
ﻢﻫد : ﻪﺴﻠﺟ ﻒﻴﻠﻜﺗ ﻲﺳرﺮﺑ شزرا ،درﻮﺧزﺎﺑ نداد و ﻞﺒﻗ ي
و تﺎﺴﻠﺟ ﻲﺑﺎﻳ
ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ سﺎﻴﻘﻣ ياﺮﺟا .
نﺎﻳﺎﭘ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻧ
يارﻮﺷ ﻂﺳﻮﺗ و هدﻮﺑ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ي
ﻲﺸﻫوﮋﭘ هﺎﮕﺸﻧاد دازآ ﻲﻣﻼﺳا ﺪﺣاو ﻦﻴﻤﺧ ﻪﺑ ﺪﻴﻳﺎﺗ هﺪﻴﺳر ﺖﺳا .
ﺶﻫوﮋﭘ راﺰﺑا
ﻒﻟا - ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ درﻮﻔﺴﻛآ ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ ي :
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ياراد ﻪﻣﺎﻧ
29 لاﻮﺌﺳ
ﺖﺳا
ﻪﻛ رد لﺎﺳ 1989 ﻂﺳﻮﺗ ﻞﻴﺟرآ و ﻮﻟ ﻪﻴﻬﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا ﺑ.
روﺎﺑ ﻪ نﺎﺸﻳا
ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ
،ﻪﻣﺎﻧ ﻪﻄﻘﻧ ي ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺖﺳا ﻚﺑ . ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ نآ زا
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳﺮﺗﺮﺒﺘﻌﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻚﺑ ﻲﮔدﺮﺴﻓا
ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫ
سﺎﻴﻘﻣ تﻻاﻮﺌﺳ ﺎﺗ ﺪﺷ نآﺮﺑ ﻲﻧﺰﻳار زا ﺲﭘ ﻞﻴﺟرآ ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺪﻨﻛ سﻮﻜﻌﻣ ار يو .
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ 21
ﻲﺣاﺮﻃ ،لاﻮﺌﺳ ﺪﺷ
. ﺲﭙﺳ ﻞﻴﺟرآ
11 هدﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﻴﻟوا مﺮﻓ و دوﺰﻓا نآ سﺎﻴﻘﻣ ي
32 ﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ هدﺎﻣ .
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد مﺮﻓ ،ﺪﻌﺑ ي 32
ﻲﻟاﻮﺌﺳ يور 8 ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا و اﺮﺟا ﻮﺠﺸﻧاد
ﻲﻳﺎﻬﻧ مﺮﻓ سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ و هﺪﻳدﺮﮔ لاﻮﺌﺳ ﻪﺳ فﺬﺣ ﺶﺳﺮﭘ
ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧ 29
ﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ لاﻮﺌﺳ .
هﺮﻤﻧ ﺶﺳﺮﭘ يراﺬﮔ يا ﻪﻨﻳﺰﮔ رﺎﻬﭼ ﻒﻴﻃ ﻚﻳ رد ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﺳ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ زا دﺮﻴﮔ
. هﺮﻤﻧ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻦﻴﺑ ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺮﻫ ي
87
ﺖﺳا . ا هﺪﺷ ﻦﺷور هزﺎﺳ ﻲﻳاور ﺮﻈﻧ زا ءﺰﺟ ﻪﺳ ﺺﻴﺨﺸﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ ﻲﺿﺮﻓ ﻪﻣﺎﻧ
سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ درﻮﻔﺴﻛآ ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ ي
ﻪﻔﻃﺎﻋ نرﻮﺑداﺮﺑ ي 32
/ 0
ﻞﻴﺟرآ ﻲﮔﺪﻧز زا ﺖﻳﺎﺿر سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،
57 / 0 ﻚﺑ ﻲﮔدﺮﺴﻓا سﺎﻴﻘﻣ ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫو 052
/ – 0 ﺖﺳا هدﻮﺑ . ياﺮﺑ
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ،نﻮﻣزآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ 97
/ 0 ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﻫ ﻢ نﺎﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻚﻳ رد ﻦﻴﻨﭼ
،ﺎﻜﻳﺮﻣآ ،ﺲﻴﻠﮕﻧا يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ
يﺎﻔﻟآ ﺐﻳاﺮﺿ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ادﺎﻧﺎﻛ و ﺎﻴﻟاﺮﺘﺳا 89
/ 0
، 90 / 0
، 89 / 0 و 89 / 0
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
ﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺎﺑ 83
/ 0
ﻪﺳ زا ﺲﭘ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ زا نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﺘﻔﻫ ﻪﻣﺎﻧ
ﺖﻣﻼﺳ ي
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴﻧ ﻚﺑ ﻲﮔدﺮﺴﻓا سﺎﻴﻘﻣ و ﻲﻣﻮﻤﻋ )
زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 19 .(
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﻳاور و ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﻠﻋ ،ناﺮﻳا رد ﻪﻣﺎﻧ
ﻻﺎﺑرﻮﻧ و رﻮﭘ 101
هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد ار ﺪﻫﺎﺷ و ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ يﺎﻫ
) 62 و نز
39 دﺮﻣ ( ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ 5
/ 22 لﺎﺳ ) ﻪﻨﻣاد ﺎﺑ ي 39 - 19 لﺎﺳ ( ﻲﺳرﺮﺑ
ﺪﻧدﻮﻤﻧ . خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ 93
/ 0 ﻪﻤﻴﻧود ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و نﻮﻣزآ يزﺎﺳ
92 / 0 شراﺰﮔ
ﺪﻳدﺮﮔ . ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺲﭘ زا ﻪﺳ ﻪﺘﻔﻫ 79 / 0 دﻮﺑ ) 19 .(
ب - ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻴﻌﻤﺟ ي ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
: ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﺢﻄﺳ ،ﻦﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻣﺎﻧ
تﻼﻴﺼﺤﺗ و
ﻪﻘﺒﻃ ي يدﺎﺼﺘﻗا - ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﺎﻧز ﺖﻛﺮﺷ هﺪﻨﻨﻛ دﻮﺑ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ لوﺪﺟ رد نﻮﻣزآ درﻮﻣ ﻞﻫﺎﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
1 ﻪﻳارا
ﺖﺳا هﺪﺷ .
لوﺪﺟ 1 ﻲﮔﮋﻳو- ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ نﺎﻧز ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
هوﺮﮔ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻲﻨﺳ ) لﺎﺳ ( تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺢﻄﺳ
يدﺎﺼﺘﻗا تﺎﻘﺒﻃ -
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻢﻠﭙﻳد ﺮﻳز ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﻦﻴﻳﺎﭘ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻻﺎﺑ
نﻮﻣزآ 6 / 37 2 9 1
3 7 2
ﺪﻫﺎﺷ 3 / 37 1 10 1
2 9 1
لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 1
ﻲﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﺮﻈﻧ زا هوﺮﮔ ود يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ دراﺪﻧ دﻮﺟو يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ توﺎﻔﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
.
هداد ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ و رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ
شور لوﺪﺟ رد و ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ يرﺎﻣآ يﺎﻫ 2
هﺪﺷ ﻪﻳارا ﺪﻧا .
لوﺪﺟ -2 ﻞﻫﺎﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ تاﺮﻤﻧ
ﺮﻴﻐﺘﻣ هوﺮﮔ ﺶﻴﭘ
نﻮﻣزآ ﺲﭘ
نﻮﻣزآ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ نﻮﻣزآ
16 /
35 96 / 5 5 / 43 83 / 5
ﺪﻫﺎﺷ 66 /
33 06 / 7 75 / 35 30 / 7
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺶﻴﭘ ي
و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ﻦﻴﺑ نﻮﻣزآ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﻫﺎﺷ دراﺪﻧ يراد
) 05 /
>0 (P ،ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺎﻣا
ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا راد ) 001 /
=0 .(P
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺻﻼﺧ ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ رد ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ تاﺮﻤﻧ ي
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺲﭘ ي هوﺮﮔ ياﺮﺑ نﻮﻣزآ لوﺪﺟ رد ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ يﺎﻫ
3 شراﺰﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ تﺎﺟرﺪﻨﻣ لوﺪﺟ
3
، ﻦﻴﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ رد هوﺮﮔ يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ دراد دﻮﺟو يراد
F(1,21)=70/42 .
ﻲﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﺑ ﻲﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ تﻼﺧاﺪﻣ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ
ﻲﻣ سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور ﺶﻳاﺰﻓا نﺎﻧز رد ار ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﺢﻄﺳ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻫد . ﻢﻫ
،ﺎﺗا ﺐﻳﺮﺿ ﻦﻴﻨﭼ 77
/ 0 نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻣ
ﻲ ﺪﻫد ﻪﻄﺑار ﻦﻴﺑ ي
وﺮﮔ شزﻮﻣآ رد ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ و سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ﻲﻫ
ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز يرﺎﮔزﺎﺳ 77
/ 0 ﻣ ﻲ ﺷﺎﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪ ﺪﻫد
77 تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﺪﺻرد
ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ﻲﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻧز ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﺢﻄﺳ
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ سورازﻻ دﻮﺷ
.
ﺚﺤﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ ﻲﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ ،ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
رد سورازﻻ دﺎﺷ
ﻲﻣﺎﻛ دراد ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ نﺎﻧز .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻠﻴﻘﻋ )
20 ( ، كاﺮﺘﻧﺎﺳ )1
21 ( ﻦﻤﮕﻴﻠﺳ ،نﻮﺳﺮﺘﭘ ، )2
22 ( ﺮﺘﻧﺎﻫ ،
ﻲﻟﺎﻬﻴﻤﺘﻧﺰﺴﻜﻴﺳﺎﻛ و )3
23 ( ﻦﻣﺮﺗاو و نارﺎﻜﻤﻫ و 4
) 24 ( ﻪﻛ دﻮﺑ ﻮﺴﻤﻫ
ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻦﻴﺑ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻄﺑار ،نﺎﻧز يﺎﻫرﺎﺘﻓر و تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ،ﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ ي يراد
دراد دﻮﺟو .
رد ﻲﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
نﺎﺠﻴﻫ ﺎﻫ رد ار يﺮﺛﻮﻣ ﺶﻘﻧ
ﺎﻔﻳا ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻣ
و ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﺪﺣ ﺎﺗ نﺎﺴﻧا
يدﺎﻳز
ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو وا ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ .
ﻪﻔﻟﻮﻣ ﻪﺳ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻲﺳﺎﺳا ي )
رﺎﻜﻓا ( ﻒﻃاﻮﻋ ، )
تﺎﺳﺎﺴﺣا ( رﺎﺘﻓر و
) دﺮﻜﻠﻤﻋ ( نآ ﻦﻴﺑ لدﺎﻌﺗ دﺎﺠﻳا و ﺪﻧراد ﻲﺗﺎﻴﺣ ﺶﻘﻧ داﺮﻓا ﺖﻴﺼﺨﺷ رد ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﺪﻧﺎﻤﺑ راﺮﻗﺮﺑ ناور ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻛدﻮﺷ
. ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ ترﺎﻬﻣ
، ار دﺮﻓ
ﺖﺧﺎﻨﺷ ،تﺎﻴﺣور نﺎﻳﺮﺟ رد ﻲﻣ راﺮﻗ دﻮﺧ ﻒﻌﺿ و تﻮﻗ طﺎﻘﻧ و ﺎﻫ
ﺪﻫد .
،ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ دﺮﻓ ،ﻲﻧورد ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ و ﻞﻳﺪﻌﺗ يﺮﻴﮔ
ﻪﻔﻟﻮﻣ رد ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ ﺪﻳﺎﻤﻧ ماﺪﻗا دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫ
.
ﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ نﺎﻣرد نﺎﻳﺮﺟ رد ﻦ داﺮﻓا تاﺮﻜﻔﺗ و ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻨﻛ .
ﻢﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭼ ﺮﺑ ﻲﻫوﺮﮔ شزﻮﻣآ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻛ يا
ﻞﻫﺎﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﺖﻳﺎﺿر ﺮﺑ سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور يﺎﻨﺒﻣ
1Santrock
2Peterson and Seligman
3Hunter and Csikszentmihalyi
4Waterman
نﺎﺸﻧ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﻫﺎﺷ و نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ود ﺎﺑ ﻢﻳﺮﻛ طﺎﺑر نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ داد
ﻪﻛ
ﻦﻳا هﻮﻴﺷ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ يﺮﻴﮔ زا هدﺮﺧ نﻮﻣزآ ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﺖﻳﺎﺿر ي
ﭻﻳﺮﻧا ) هدﺮﺧ نﻮﻣزآ يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور و ﻲﺴﻨﺟ ﻂﺑاور ،ضرﺎﻌﺗ ﻞﺣ يﺎﻫ (
ﻪﺑ
ﻲﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ،ضرﺎﻌﺗ ﻞﺣ و ﻞﻛ رد ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﺖﻳﺎﺿر دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ يراد
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺮﺛا يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور و ﻲﺴﻨﺟ ﻂﺑاور )
25 ( ﻪﺑ ﻢﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻪﻛ
ﻪﻧﻮﮔ ﺎﺑ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳا ﻮﺴﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ ي
.
لوﺪﺟ -3 نﺎﻧز ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ تاﺮﻤﻧ ياﺮﺑ ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻊﺑﺎﻨﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ عﻮﻤﺠﻣ
روﺬﺠﻣ ﺎﻫ تﺎﺟرد
يدازآ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
روﺬﺠﻣ ﺎﻫ F ﻲﻨﻌﻣ ﺐﻳﺮﺿ يراد
ﺎﺗا
ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ 46 / 840
1 46 / 840 42 / 70 001 / 0 874 / 0
هوﺮﮔ 03
/ 405
1 03 / 405 001 / 0 77 / 0
ﺎﻄﺧ 78
/ 120
21 75 / 5
ﻞﻛ 45
/
22
23
ﻪﻛ نآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رﺎﮕﻧا
ه ي
رد ﻲﻠﺻا
سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور ﻦﻳا
ﺖﺳا ﺎﻫداﺪﻳور زا داﺮﻓا ﺮﻴﺴﻔﺗ و رﺎﻈﺘﻧا ﻪﻛ نﺎﺠﻴﻫ دﺎﺠﻳا لﻮﺌﺴﻣ
ﻲﻔﻨﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻲﻨﻴﮕﻤﻏ ﺎﻳ و ﻢﺸﺧ ،باﺮﻄﺿا ﻞﻴﺒﻗ زا
، رد ﻦﻳا عﻮﻧ
،نﺎﻣرد داﺮﻓا ﺑ ﻪ
روﺎﺑ ﻦﻳا ﺪﻧﺪﻴﺳر ﺖﺴﻜﺷدﻮﺧ ﺮﻜﻔﺗ ﻪﻛ ﻲﮔداد
، ﻪﺸﻳر ي ار رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ رﺎﺘﻓر
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪﻫد
.
ﺖﺴﻜﺷدﻮﺧ ﺮﻜﻔﺗ دﺮﻓ ﻪﻛ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺮﻴﻏ و ﺖﺳردﺎﻧ ﻲﺗﺎﺿوﺮﻔﻣ ﺮﺑ ،ﻲﮔداد
،
هرﺎﺑرد ي ﺖﺳا راﻮﺘﺳا ،دراد ناﺮﮕﻳد ﺎﻳ دﻮﺧ .
لﺎﻐﺘﺷا ﻲﻋﻮﻧ ﺎﺑ ﺐﻠﻏا ﺮﻣا ﻦﻳا
هرﺎﺑرد ﻲﻨﻫذ ي
ﺎﻫﺪﻳﺎﺑ ﻪﻳور ﻲﮕﺸﻴﻤﻫ ﻦﺘﺷاد و داﺮﻓا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻧﺎﺘﺳود ي
ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ا ﻪﻛ دﻮﺷ
مواﺪﺗ ﻲﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ﻪﺑ و هزاﺪﻧا زا ﺶﻴﺑ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﺮﮔ
ﺎﻳ ﺑ ﺪﻴﻣﺎﺠﻧا ﺪﻨﻫاﻮﺧ دﺮﻓ ﻲﻧاور و ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺶﻳﺎﺳﺮﻓ ﻪﺑ ،ﺪ .
ود ،نﺎﺳ ﻦﻳﺪﺑ
فﺪﻫ ﺪﺷ لﺎﺒﻧد : هﺎﺒﺘﺷا ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ يﺎﻫروﺎﺑ ﻦﻳا داﺮﻓا ﺖﺴﺨﻧ درﻮﻣ ار ﺰﻴﻣآ
د راﺮﻗ ﺪﻳدﺮﺗ و هدا
هﺪﻧزﺎﺳ يﺎﻫروﺎﺑ ،مود نآ يﺎﺟ ﻪﺑ ار يﺮﺗ
ﺪﻨﻧﺎﺸﻨﺑ ﺎﻫ .
ﻪﺒﻨﺟ رد ﻳﺎﻫ ﻪﺒﻨﺟ رد و يرﺎﺘﻓر ﺎﺗﺪﻤﻋ ﺪﻴﻛﺎﺗ ،نﺎﻣرد زا ﻲ
ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ .
ﻲﻧﻮﻣزآ ﻪﺑ ﺪﺷ ﻚﻤﻛ ﺎﻫ دﻮﺧ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ تﺎﻴﺿﺮﻓ ﻲﺘﺳردﺎﻧ
ار
ﺪﻨﻨﻛ كرد ﺪﻳﺪﺟ نﻮﻨﻓ و
ﺑ نآ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﺑ ندﺮﻛ اراﺪﻣ ياﺮ ﺪﻧﺮﻴﮕﺑ دﺎﻳ
.
يور ﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﺳ ﻞﻫﺎﺘﻣ نﺎﻧز
40 - 30 لﺎﺳ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻚﻴﻨﻴﻠﻛ
ﻪﻨﻴﻣز زا ﻪﻛ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ،ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻢﻴﻤﻌﺗ رد ﻲﻳﺎﻫ
،ﺎﻫ
ﺖﻠﻋ يﺎﻫدﺎﻨﺳا و ﺎﻫﺮﻴﺴﻔﺗ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ
اﺬﻟ ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺶﻫوﮋﭘ دﻮﺷ
ﻦﮕﻤﻫ يرﺎﻣآ ﻊﻣاﻮﺟ يور ﺮﺑ يﺪﻌﺑ يﺎﻫ زا ﺮﺗ
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ظﺎﺤﻟ ﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﻲﻋﺎ - دﻮﺷ مﺎﺠﻧا ،ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ .
ﻢﻫ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ
ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ دﻮﺷ
،نﺎﻧز ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ ﺢﻄﺳ ﺖﻳﻮﻘﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
سﻼﻛ هﺎﮔرﺎﻛ و ﺎﻫ سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﻳﺎﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ ياﺮﺑ دﻮﺷ راﺰﮔﺮﺑ نﺎﻧز و ﺎﻫ
.
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
شزﻮﻣآ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ار يﺪﻫاﻮﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻫوﺮﮔ
شور سورازﻻ ﻲﻬﺟوﺪﻨﭼ دﺮﻜﻳور ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ
نﺎﻧز ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ
ﻪﻨﻴﻣز ﻪﻛ ﺖﺳا مزﻻ نﺎﻧز ﻲﻧﺎﻣدﺎﺷ ﺶﻳاﺰﻓا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ اﺬﻟ ﺖﺳا
ﺖﻳﻮﻘﺗ ي
دﻮﺷ ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﻧآ يرﺎﺘﻓر و ﻲﻔﻃﺎﻋ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ دﺎﻌﺑا .
References
1. Panahi A. [Factors in joy and happiness wives]. Marefat journal 2009; 18: 147-58. (Persian)
2. Yazdani F. [The relationship between religious attitudes, coping styles, and happiness of the high school boys and girls]. Ph.D. Dissertation. Tehran: Allameh Tabatabaei University, 2003. (Persian)
3. Kar A. [Positive psychology]. Pasha Sharifi H, Najafi Zand J. (translators). 2nd ed. Tehran: Sokhan; 2006. (Persian)
4. Argyle M, Martin M, Lu L. Testing for stress and happiness: The role of social and cognitive factors. In: Spilbergers CD, Sarason IG. (editors). Stress and emotion. Washington, D. C.: Taylor and Francis; 1995: 173-87.
5. Rio MC. [Motivation and emotion]. Sayyed Mohammadi Y. (translator). Tehran: Virayesh; 2006. (Persian)
6. Barkhordi H, Refahi J, Farahbakhsh K. [The impact of life skills training on improving couples ' happiness]. New approach in educational administration 2008; 5: 78-90. (Persian)
7. Sullivan S. The relation between emotional stability. Self esteem and Sense of coherence. J Psychol Behav Sci 2002;
17: 89-105.
8. Hilles P, Argyle M. (2001). Emotional stability as a major dimensionof happiness.PersIndividDiff2001;31:1357-64.
9. Mousavi SA. [The impact of emotional intelligence training on controlling anger and happiness among middle school students in Tehran District 2]. MS. Dissertation. Tehran: Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran, 2009. (Persian)
10. Ojaghi N. [Comparing the effectiveness of intervention strategies based on the value of psychodrama and strategies based on the amount of good feeling happiness school district 1 girls 15 year old first base]. MS. Dissertation. Tehran:
Allameh Tabatabaei University, 2005. (Persian)
11. Jazayeri A, Rahimi A. [Set of life skills]. Tehran: Danjeh; 2008. (Persian)
12. Lucas RE. Reexamining a adaptation an disappoint model of happiness. Reaction to change in marital status. J Pers Soc Psychol 2003; 16: 27-42.
13. David WC, Jack CW. The impact of divorce on the family. J Child Psychiatr Hum 2007; 2: 78-83
14. Diener E. Subjective well-being: The science of happiness and a proposal for a national index. Am Psychologist 2000; 55: 34-43.
15. Mollahzadeh J. [The relationship between personality factors and coping styles in children's adjustment controls].
Ph.D. Dissertation. Tehran: Tarbiat Modarres University, 2002. (Persian)
16. Lama D, Cutler H. [Art of living happy]. Anoshirvani Sh. (translator). Tehran: Institute of Rasa; 2003 . (Persian)
17. Rahmani M. [Effectiveness of group counseling Lazarus multifaceted approach to relations with mothers of adolescent girls]. MS. Dissertation. Tehran: University Research, 2010. (Persian)
18. Lazarus AA. Multi model therapy. In: Corisini RJ, Wedding D. (editors). Current psychotherapies. 7th ed. Belmont, CA: Brooks/Cole; 2005.
19. Alipour A, Noorbala AA. [A preliminary study of reliability and validity of the Oxford happiness inventory among students in Tehran University]. Journal of behavior science 2008; 23: 101-12. (Persian)
20. Aghili M, Mohammadi N, Ghorbani L. [Evaluating the Relationship between happiness and mental health in Iranian athletes]. Journal of basic and applied scientific research 2012; 2 (3): 2494-7. (Persian)
21. Santrock JW. Eeducational psychology. USA: McGraw-Hill, 2008.
22. Peterson C, Seligman M. Characters and virtues. New York: Oxford University; 2004.
23. Hunter J, Csikszentmihalyi M. Happiness in everyday life: the uses of experience sampling. J Happiness Stud 2009;
28: 182-99.
24. Waterman AS, Schwartz ST, Conti R. The implications of two conceptions of happiness (hedonic enjoyment and eudemonia). J Happiness Stud 2008; 9: 41-79.
Soltani H. [The effectiveness of group training of Lazarus multi model approach on women’s marital satisfaction].
Dissertation. Tehran: Allameh Tabatabaei University, 2011: 814. (Persian)
