ﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ و نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا طﺎﺒﺗرا ي
ﻮﺠﺸﻧاد رد ﻳ
نﺎ رﺎﺘﺳﺮﭘ ي ﺮﻣ
ﻳ ﻢ ﻘﻣ ﻴ نﺎﻴﻤ نارﺎﻜﻤﻫ و
٣٧
طﺎﺒﺗرا و نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا
يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد
نﺎﻴﻤﻴﻘﻣ ﻢﻳﺮﻣ
،1
ﻲﻧﺎﻤﻠﺳ ﻪﻤﻃﺎﻓ ،2
دادﺮﻬﻣ ﻦﻳزﺮﺑرذآ
3
ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ،ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ1
ﻒﺠﻧ ﺪﺣاو .ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا ،دﺎﺑآ
ﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد2
ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ،ير
ﻒﺠﻧ ﺪﺣاو نﺎﻬﻔﺻا ،دﺎﺑآ
ناﺮﻳا ، .
ﻒﺠﻧ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ياﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد3
.ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا ،دﺎﺑآ
هﺪﻴﻜﭼ
:فﺪﻫ و ﻪﻨﻴﻣز ﻪﺟﻮﺗ
ندﺮﻛ ﻪﺑ ﻪﺒﻨﺟ يﺎﻫ ﺖﺒﺜﻣ ﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﮔﺪﻧز
،يﻮ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻬﻫار ﻲﻳ ﺖﺳا ﻪﻛ زا ﻢﻴﺧو ﺮﺗ نﺪﺷ باﺮﻄﺿا ﻪﻛ نﺎﺤﺘﻣا
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣ نﺎﺤﺘﻣا يﺎﻫ
،دﻮﺷ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﻲﻣ
ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا .ﺪﻨﻛ طﺎﺒﺗرا
و نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا
يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد
ﺮﺘﺧد .ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
:ﻲﺳرﺮﺑ شور ﻦﻳا رد
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ عﻮﻧ زا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ
ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ،
Ellison
&
Paloutzian
،نﻮﺳارﺎﺳ نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا و 110
يﻮﺠﺸﻧاد ﺮﺘﺧد
مﺮﺗ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﻢﺠﻨﭘ و مرﺎﻬﭼ
ﻒﺠﻧ ﺪﺣاو دﺎﺑآ
شور ﻪﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ .ﺪﻧﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﺳآ يﺮﻴﮔ هداد
ﺎﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ شور
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ يﺎﻫ نﻮﻣزآ و
ﻦﻣ و ﻦﻣﺮﻴﭙﺳا يﺎﻫ .ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻲﻨﺘﻳو
ﻪﺘﻓﺎﻳ ) ﺖﺷاد دﻮﺟو سﻮﻜﻌﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا و يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻦﻴﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد:ﺎﻫ 01
/ 0
= ،p
360 / 0 و يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻦﻴﺑ ﻲﻟو ،(r=-
ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺎﺑ نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ﺪﻫﺎﺸﻣ يراد
) ﺪﻳدﺮﮕﻧ ه 05
/ 0
p>
.(
ﻪﺠﻴﺘﻧ :يﺮﻴﮔ باﺮﻄﺿا ،سورد ﻢﺠﺣ ندﻮﺑ دﺎﻳز ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ار ﻪﺘﺷر ﻦﻳا تﺎﻧﺎﺤﺘﻣا يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا حﺮﻄﻣ روآ
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ و
ﻲﻣ باﺮﻄﺿا ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ا يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻮﺠﺸﻧاد يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ز
،ﺖﺳا باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ رد ﻪﺑ اﺬﻟ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ هﮋﻳو ﻪﺟﻮﺗ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻞﻴﺼﺤﺗ رد يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﺪﺳر يا
شزﻮﻣآ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد و ددﺮﮔ لوﺬﺒﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﺸﻗ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﻲﺻﺎﺧ يﺎﻫ
.دﻮﺷ يﺰﻳر
ﺪﻴﻠﻛ هژاو ﺎﻫ رﺎﻴﻌﻣ: ﺸﻧاد ؛يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ؛نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا .يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠ
سردآ :تﺎﺒﺗﺎﻜﻣ لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻒﺠﻧ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد
؛ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا ،دﺎﺑآ
:ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ سردآ [email protected]
:ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ 22
/ 10 / 89 :شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
26 / 1 / 90
ﻪﻣﺪﻘﻣ
باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
(Test Anxiety)
عﻮﻧ ﻲﻌﻳﺎﺷ زا باﺮﻄﺿا
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺳا ﻪﻛ 20 - 10
% ﺶﻧاد نازﻮﻣآ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﺑ
نآ ﺎﭼد ر
ﻲﻣ ا .ﺪﻧﻮﺷ باﺮﻄﺿ نﺎﺤﺘﻣا ﻲﺣﻼﻄﺻا ﻲﻠﻛ
ﺖﺳا و ﻪﺑ ﻲﻋﻮﻧ زا
باﺮﻄﺿا ﺎﻳ
ساﺮﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا قﻼﻃا
ﻲﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ دﺮﻓ ار هرﺎﺑرد
ﺎﻧاﻮﺗ ﻳ ﻲ ﺶﻳﺎﻫ رﺎﭼد ﺪﻳدﺮﺗ ﻲﻣ دزﺎﺳ ، و ﺪﻣﺎﻴﭘ ﺰﻴﻧ نآ ﺶﻫﺎﻛ ناﻮﺗ
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ يﺎﻫ ﺤﺘﻣا نﺎ
؛ﺖﺳا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻛ دﺮﻓ رد ار
ضﺮﻌﻣ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا راﺮﻗ هداد و مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻞﺣ تﻼﻜﺸﻣ ﺎﻳ
ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺖﺳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ.
ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻦﻴﻨﭼ نﺎﻴﺑ دﻮﻤﻧ ﻪﻛ دﺮﻓ رﺎﭼد باﺮﻄﺿا
،نﺎﺤﺘﻣا
ﺦﺳﺎﭘ تﻻاﺆﺳ ﻲﺳرد ار ﻲﻣ
،ﺪﻧاد ﺎﻣا تﺪﺷ باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
ﻊﻧﺎﻣ
زا نآ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ يو زا تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ دﻮﺧ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻛ . رد ﻪﺠﻴﺘﻧ
رﺎﻈﺘﻧا ﻲﻣ دور ﻪﻄﺑار يا سﻮﻜﻌﻣ ﻲﻨﻌﻣ راد ﻦﻴﺑ تاﺮﻤﻧ ﻲﺑاﺮﻄﺿا و
تاﺮﻤﻧ نﺎﺤﺘﻣا دﻮﺟو ﻪﺘﺷاد ﺪﺷﺎﺑ ) 1 .(
Covington
ﻦﻳا ﺮﺑ روﺎﺑ دﻮﺑ
ﻪﻛ رد ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ نﺎﺤﺘﻣا
،نداد تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺎﺑ نﻮﻣزآ و تﻻﺎﺣ
ﻲﺑاﺮﻄﺿا نﺎﻣﺰﻤﻫ دراو ناﺪﻴﻣ ﻲﻣ .ﺪﻧﻮﺷ هرﺎﭘ يا زا تﻻﺎﺣ ﻲﺑاﺮﻄﺿا
ﺎﺑ نﻮﻣزآ ﻮﻣ ر د ﺮﻈﻧ ﻂﺒﺗﺮﻣ و ﻲﺧﺮﺑ ﺮﮕﻳد ﺎﺑ نآ ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا
.
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
(Original Article)
ﻢﻗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ
هرود ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ ـ مﻮﺳ ـ ﺰﻴﻳﺎﭘ 90
ﻦﻳد و ﺐﻃ ﻪﻣﺎﻧ هﮋﻳو تﺎﺤﻔﺻ 37 ﻲﻟا 42
٣٨
ﺮﮔا باﺮﻄﺿا ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ
هﺪﺷ ﺎﺑ ياﻮﺘﺤﻣ نﻮﻣزآ ﻂﺒﺗﺮﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ ﺢﻄﺳ
يﺪﻣآرﺎﻛ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻲﻣ ﺎﻳ ﺪﺑ و تﻻﺎﺣ ﺲﻜﻋﺮﺑ ﻲﺑاﺮﻄﺿا
و ﻂﺒﺗﺮﻣﺎﻧ
ﺎﺑ ﻪﻔﻴﻇو لﻮﺤﻣ هﺪﺷ ، ﺢﻄﺳ يﺪﻣآرﺎﻛ ار
ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ ﺪﻫد ) 2 .(
ﺎﻬﻫار ﻲﻳ ﻪﻛ زا ﻢﻴﺧو ﺮﺗ نﺪﺷ باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا ﮔﻮﻠﺟ يﺮﻴ ﻲﻣ
،ﺪﻨﻛ
:ﻞﻣﺎﺷ ﺲﺒﺣ ﻛ ندﺮ
،ﺲﻔﻧ ﻞﺷ ندﺮﻛ ﻪﭽﻴﻫﺎﻣ
،ﺎﻫ تﻮﻗ ﺐﻠﻗ نداد ﻪﺑ
دﻮﺧ و ﻪﺟﻮﺗ ندﺮﻛ ﻪﺑ ﻪﺒﻨﺟ يﺎﻫ ﺖﺒﺜﻣ يدﺮﻓ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻠﻤﺟ زا
ﻲﻣ ﺖﻣﻼﺳ
) ﺪﺷﺎﺑ 3 ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﺻﺎﺧ دﺎﻌﺑا سﺎﺳاﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ .(
ﻪﻛ هﺪﺷ
ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ :زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ) يﻮﻨﻌﻣ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﻧاور ،
4 .(
ﺖﻣﻼﺳ يﻮﻨﻌﻣ ، ﻲﻜﻳ زا دﺎﻌﺑا ﻢﻬﻣ ﺖﻣﻼﺳ رد نﺎﺴﻧا بﻮﺴﺤﻣ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﺑ ﻲﻠﻛرﻮﻃ ﺖﻣﻼﺳ يﻮﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ و
ﻚﻳ ﻪﭼرﺎﭘ
ﻦﻴﺑ ار يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻲﻠﺧاد ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ و ﺎﺑ ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ تﺎﺒﺛ رد
ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻨﻧﺎﻣ
،ﺢﻠﺻ ﺗ ﺎﻨ ﺐﺳ و
،ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ سﺎﺴﺣا
طﺎﺒﺗرا ﻚﻳدﺰﻧ ﺎﺑ
،ﻦﺘﺸﻳﻮﺧ
،اﺪﺧ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻂﻴﺤﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ ﺖﻣﻼﺳ .
يﻮﻨﻌﻣ
ﻚﻳ ﻲﮕﭼرﺎﭘ و
ﺖﻴﻣﺎﻤﺗ دﺮﻓ ار ﺰﻴﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) 5 .(
ﺖﻣﻼﺳ
يﻮﻨﻌﻣ
، ﻢﺸﭼ ود رد يﻮﻨﻌﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ :ﺖﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ زاﺪﻧا
1 (
ﭼ ﻢﺸ ﻲﺘﻣﻼﺳ زا داﺮﻓا كرد ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺖﻣﻼﺳ زاﺪﻧا
يﻮﻨﻌﻣ ﻲﮔﺪﻧز رد
،دﻮﺧ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﺪﻧراد طﺎﺒﺗرا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﺗرﺪﻗ ﺎﺑ ﻪﻛ
ﺖﺳا ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ .
2 ( ﻢﺸﭼ يدﻮﺟو ﺖﻣﻼﺳ زاﺪﻧا ﻪﻛ
ا درﻮﻣ رد ﻪﻜﻨﻳ
،دﻮﺧ ﺎﺑ داﺮﻓا ﻪﻧﻮﮕﭼ رﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻴﺤﻣ ﺎﻳ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺪﻧﻮﺷ
، ﻲﻣ ﺚﺤﺑ ﺪﻨﻛ
) 6 .(
ﻲﺘﻗو ﺖﻣﻼﺳ يﻮﻨﻌﻣ ﻪﺑ رﻮﻃ يﺪﺟ ضﺮﻌﻣ رد ﺮﻄﺧ
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ
،
دﺮﻓ ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا رﺎﭼد تﻻﻼﺘﺧا ﻲﺣور
:ﺪﻨﻧﺎﻣ سﺎﺴﺣا
،ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ
ﻲﮔدﺮﺴﻓا و
زا ﺖﺳد نداد ﺎﻨﻌﻣ رد ﻲﮔﺪﻧز دﻮﺷ .
Fehring
،
Miller
و
Shaw
ﻲﻣ ﺪﻨﺴﻳﻮﻧ : ا ﻦﻴﺑ نﺎﻤﻳ
،ﻲﻧورد ﺖﻣﻼﺳ
،يﻮﻨﻌﻣ ﺪﻴﻣا و ﺮﻳﺎﺳ
تﻻﺎﺣ ﺖﺒﺜﻣ
،ﻲﻘﻠﺧ طﺎﺒﺗرا ﺒﺜﻣ ﺖ و ﻦﻴﺑ نﺎﻤﻳا
،ﻲﻧورد ﻲﮔدﺮﺴﻓا و
تﻻﺎﺣ ﻲﻔﻨﻣ
،ﻲﻘﻠﺧ طﺎﺒﺗرا ﻲﻔﻨﻣ دﻮﺟو دراد ) 8 ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .(
زا ﻲﻜﻳ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﻬﻫار
ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا يﻼﺘﻋا ﺖﻬﺟ ﻢﻬﻣ ي
ﻪﻛ باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ،ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ ﺰﻴﻧ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺮﺑ
ﻲﻣ ﺑ اﺬﻟ .ﺪﺷﺎ ﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﺎﺑ
ﻜ ﺘﻪ ﻪﻛ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ
رد
هﺪﻜﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ
، ﺎﻬﻟﺎﺳ ي ﻞﻴﺼﺤﺗ ار رﺎﻴﺴﺑ ﺶﻨﺗ از ﻲﻣ ﺪﻨﻧاد و
ﻢﺠﺣ دﺎﻳز سورد ار زا ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻦﻳ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻟﻮﻣ باﺮﻄﺿا ﺮﻛذ
ﻲﻣ ) ﺪﻨﻨﻛ 9 ؛(
ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﺑ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ باﺮﻄﺿا
نﺎﺤﺘﻣا
،
ﻲﻣاﺪﻗا ﺪﻴﻔﻣ رد ﺖﻬﺟ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ طﺎﺒﺗرا ﻦﻳا ﻣ
ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ترﻮﺻ رد و
ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻦﻴﻨﭼ ﺰﻴﻧ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻲﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ ياﺮﺑ يزﺎﻏآ ﻪﻄﻘﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
يﺰﻳر رد
هﺎﮕﺸﻧاد مﺎﺠﻧا ﻪﻨﻴﻣز رد ﺎﻫ هروﺎﺸﻣ
يﺎﻫ ﻲﺼﺼﺨﺗ ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار ﻪﺋارا و
رد نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا و يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﻨﻴﻣز رد مزﻻ ﻪﺑ نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻬﺟ
يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺶﻳاﺰﻓا رﻮﻈﻨﻣ
ﺸﻧاد .ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻳﻮﺠ
ﻲﺳرﺮﺑ شور
ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا عﻮﻧ زا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ترﻮﺻ
ﻲﻣﺎﻤﺗ يور ﺮﺑ ،ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺮﺘﺧد
مﺮﺗ ﻢﺠﻨﭘ و مرﺎﻬﭼ يرﺎﺘﺳﺮﭘ
لﺎﺳ مود لﺎﺴﻤﻴﻧ رد
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ 1389
- 1388 ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد
ﻒﺠﻧ ﺪﺣاو ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا رد .ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ دﺎﺑآ
110 ﻪﺑ ﻮﺠﺸﻧاد
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﺮﻴﮔ
ي ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا نﺎﺳآ .
ﻪﺑ هداد يروآدﺮﮔ رﻮﻈﻨﻣ ﺎﻫ
زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
.ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ياراد
3 ﻲﻣ ﺶﺨﺑ
ﻲﮔﮋﻳو (ﻒﻟا :ﺪﺷﺎﺑ يﺎﻫ
ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يوﺎﺣ
7 (ب لاﺆﺳ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
SWBS
)
(Spiritual Well-Being Scale
ﻪﻴﻬﺗ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ
Ellison
&
Paloutzian
اراد ﻪﻛ ، ي
20 ﻪﻳﻮﮔ ﺖﺳا ﻪﻛ 10 ﻪﻳﻮﮔ
نآ و ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 10
ﻪﻳﻮﮔ ار يدﻮﺟو ﺖﻣﻼﺳ
هزاﺪﻧا ﻲﻣ يﺮﻴﮔ .ﺪﻨﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺪﻌﺑ كرد ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ
ﻮﻨﻌﻣ ﻲﮔﺪﻧز رد ﻲﺘﻣﻼﺳ زا داﺮﻓا
،دﻮﺧ ي ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ
ﻲﺗرﺪﻗ ﺎﺑ ﻪﻛ
ﺪﻧراد طﺎﺒﺗرا ﺮﺗﻻﺎﺑ ،
و ﺪﻌﺑ يدﻮﺟو ﺖﻣﻼﺳ درﻮﻣ رد
ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﻜﻨﻳا
،دﻮﺧ ﺎﺑ داﺮﻓا ﺟ
ﻲﻣ رﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻴﺤﻣ ﺎﻳ ﻪﻌﻣﺎ
ﺪﻧﻮﺷ
، ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻨﻣاد
ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ماﺪﻛﺮﻫ يدﻮﺟو و ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺖﻣﻼﺳ هﺮﻤﻧ 60
- 10 .ﺖﺳا
هوﺮﮔﺮﻳز ياﺮﺑ ﺢﻄﺳ يدﻮﺟو و ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ
دﻮﺟو يﺪﻨﺑ
ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻣ ترﻮﺻ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ هﺮﻤﻧ سﺎﺳاﺮﺑ توﺎﻀﻗ و
.دﺮﻴﮔ
دﻮﺟو و ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﻧﺎﺸﻧ ؛ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ هﺮﻤﻧ ﻪﭼﺮﻫ ﺰﻴﻧ ي
.ﺖﺳا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هوﺮﮔﺮﻳز ود ﻦﻳا ﻊﻤﺟ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ هﺮﻤﻧ
ﻪﻨﻣاد نآ ﻦﻴﺑ 120 - 20 تﻻاﺆﺳ ﻪﻨﻣاد .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﻪﺑ ترﻮﺻ 6 ﻪﻨﻳﺰﮔ يا تﺮﻜﻴﻟ سﺎﻴﻘﻣ رد ﻞﻣﺎﺷ
ﻪﻨﻳﺰﮔ يﺎﻫ ًﻼﻣﺎﻛ
ﻢﻘﻓاﻮﻣ ،ﻢﻘﻓاﻮﻣ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ،ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ،ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ ،ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ و
ًﻼﻣﺎﻛ
ﻪﺘﺳد ﻢﻘﻓاﻮﻣ ﻲﻣ يﺪﻨﺑ
ﺷ .دﻮ ﻪﺑ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ نﺎﻳﺎﭘ رد 3
ﺢﻄﺳ
،
ﻦﻴﺑ 40 - 20 ﻦﻴﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ، 99
- 41 ﻦﻴﺑ ﻻﺎﺑ و 120
- 100 ﻢﻴﺴﻘﺗ يﺪﻨﺑ
ﻲﻣ .دﻮﺷ ﻲﻳاور ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
رد ﻲﻧاﺮﻳا ﺶﻳاﺮﻳو ﺎﺑ
هﺪﺷ هﺪﻴﺠﻨﺳ يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا
ﺎﺑ ار نآ ناﻮﺗ ﺐﻳﺮﺿ
ﺎﻔﻟآ خﺎﺒﻧوﺮﻛ 82 / 0
، ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يﺪﻌﺑ يﺎﻫ
داد را
) 10،11 .(
نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ (ج نﻮﺳارﺎﺳTAQ
)
Sarason IG
( ﻪﻛ
يوﺎﺣ 25 ﻪﻳﻮﮔ 4 ﻪﻨﻳﺰﮔ ا ) ي ﺰﮔﺮﻫ
= 0 ، ﻪﺑ ترﺪﻧ
= 1
، ﻲﻫﺎﮔ
ﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ و نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا طﺎﺒﺗرا ي
ﻮﺠﺸﻧاد رد ﻳ
نﺎ رﺎﺘﺳﺮﭘ ي ﺮﻣ
ﻳ ﻢ ﻘﻣ ﻴ نﺎﻴﻤ نارﺎﻜﻤﻫ و
٣٩
تﺎﻗوا
= 2 و ﺐﻠﻏا تﺎﻗوا
= 3 ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﻞﻗاﺪﺣ هﺮﻤﻧ ﺮﻔﺻ و
ﺮﺜﻛاﺪﺣ نآ 75 ﺖﺳا و ﻪﭼﺮﻫ هﺮﻤﻧ دﺮﻓ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ ؛ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد
ناﺰﻴﻣ باﺮﻄﺿا ﺮﺘﺸﻴﺑ
ي ﺖﺳا ﻪﻛ ﻦﻳﺪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ تاﺮﻤﻧ ﺮﺘﻤﻛ زا 12
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ دﻮﺒﻧ
،باﺮﻄﺿا تاﺮﻤﻧ
ﻦﻴﺑ 37 - 13 باﺮﻄﺿا
،ﻢﻛ تاﺮﻤﻧ
ﻦﻴﺑ 62 - 38 باﺮﻄﺿا ﻂﺳﻮﺘﻣ
و تاﺮﻤﻧ ﺮﺗﻻﺎﺑ زا 63 ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
باﺮﻄﺿا دﺎﻳز
رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ ) 12 .(
ﻲﻳاور و ﻳﺎﻳﺎﭘ ﻦﻳا ﻲ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد
هﺪﻴﺠﻨﺳ هﺪﺷ و ﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ﺎﺑ
خﺎﺒﻧوﺮﻛ 88 / 0 ﻲﻧورد ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ و 95
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رﺎﻴﻌﻣ ﻲﻳاور و % 72
/ 0
ﻞﺑﺎﻗ عﻮﻤﺠﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻲﻣ لﻮﺒﻗ
ﻲﻣ و ،ﺪﺷﺎﺑ
ناﻮﺗ
ﺶﻫوﮋﭘ رد ار نآ ) دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ
13 .(
مﺮﺗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
؛يرﺎﺘﺳﺮﭘ سورد تﺎﻧﺎﺤﺘﻣا عوﺮﺷ زا ﻞﺒﻗ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﻢﺠﻨﭘ و مرﺎﻬﭼ ﻲﻠﺧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ و رﺎﻤﻴﺑ كدﻮﻛ -
ﺣاﺮﺟ ﻲ 4 ﺖﺷاﺪﻬﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ و
ﻪﻌﻣﺎﺟ 2 ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻪﺑ ، يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ،ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا يﺎﻫ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو رﺎﻴﻌﻣ .ﺪﻧداد ﺦﺳﺎﭘ نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا و رﻮﻀﺣ
ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ و نﺎﺤﺘﻣا ﻪﺴﻠﺟ رد ﻮﺠﺸﻧاد ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺴﻠﺟ رد نﺪﺷ ﺮﺿﺎﺣ ﺮﻳد :زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ جوﺮﺧ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ .دﻮﺑ
ﺗ مﺪﻋ ،نﺎﺤﺘﻣا رد ﺖﺒﺜﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﻦﺘﺷاد و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ود ﺮﻫ ﻞﻴﻤﻜ
ﺎﻳ ﻲﻠﺒﻗ ﻲﺑاﺮﻄﺿا يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﺘﺷاد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﻻاﺆﺳ ﭻﻴﻫ ﻪﻛ باﺮﻄﺿا ﺪﺿ يوراد فﺮﺼﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ماﺪﻛ
ﻦﻳا ﺎﺑ ﺎﻫ
.ﺪﻧﺪﻳدﺮﮕﻧ فﺬﺣ ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
راﺰﻓا ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻSPSS
ﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ و يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ و ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫﺮﻴﻐ
نﻮﻣزآ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻦﻣ و ﻦﻣﺮﻴﭙﺳا يﺎﻫ
.ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻨﺘﻳو
ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ نﻮﻣزآ ﻪﻴﻠﻛ يراد
ﺮﺑاﺮﺑ ﺎﻫ 05 / 0 .ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد 110
رد ﻞﻴﺼﺤﺗ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻔﻧ
ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد
ﻒﺠﻧ ﺪﺣاو ﺑآ
لﺎﺳ رد دﺎ
1388 ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ، شﺮﻳﺬﭘ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻞﻴﻤﻜﺗ ار ﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻤﻫ ،رﻮﻛﺬﻣ هﺪﻜﺸﻧاد رد ﻮﺠﺸﻧاد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻪﻧﻮﻤﻧ .ﺪﻧدﻮﺑ ﺚﻧﺆﻣ ﻦﻴﺑ ﺎﻫ
26 - 19 ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ .ﺪﻨﺘﺷاد ﻦﺳ لﺎﺳ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد 14
/ 1 3± / 21 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻴﺑ رد .دﻮﺑ لﺎﺳ ﺎﻫ
9 / 80
% ،دﺮﺠﻣ
3 / 77
% ﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو ﻂﺳﻮﺘﻣ يدﺎ
و 4 / 66 .ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻴﻟوا باﺮﻄﺿا %
88 .ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا بﻮﺧ ار هداﻮﻧﺎﺧ رد طﺎﺒﺗرا % 1
/ 81 لﺰﻨﻣ رد %
ﻪﻧﻮﻤﻧ لﺪﻌﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ .ﺪﻨﺘﺷاد نﺪﻧاﻮﺧ سرد ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺎﻜﻣ ﺎﻫ
لﺎﺴﻤﻴﻧ رد ﻞﻴﺼﺤﺗ ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫ
1 7± / 14 رﺎﻣآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ .دﻮﺑ
ﺸﻣ تاﺮﻤﻧ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺪﻳدﺮﮔ ﺺﺨ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ 05
/ 10 1± / 33
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ) 1
نﺎﻧآ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و (
97 / 14 5± / 91 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ) ﺪﺷ شراﺰﮔ 2
.(
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا هﺮﻤﻧ :
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ هﺮﻤﻧ : ﺪﺻرد
هﺮﻤﻧ
ﺖﻣﻼﺳ هﺮﻤﻧ هدوﺪﺤﻣ يﻮﻨﻌﻣ
يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺟرد
%
0 20-40 ﻦﻴﻳﺎﭘ
5 / 35
% 41-99 ﻂﺳﻮﺘﻣ
5 / 64
% 100-120 ﻻﺎﺑ
97 / 14 5± /
91 يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
و يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻦﻴﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﻦﻣﺮﻴﭙﺳا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﻮﻣزآ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﻪﻛ دراد دﻮﺟو سﻮﻜﻌﻣ ﻪﻄﺑار نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا راد
) دﻮﺑ 01 / 0
= ،p
360 / 0
r= -
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ .(
نﻮﻣزآ ﺎﻫ و ﻦﻣﺮﻴﭙﺳا ي
ﻦﻣ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ،ﻲﻨﺘﻳو ﻦﻴﺑ يراد
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ
) ﺪﻳدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا و يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ 05
/ 0
p>
(
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ) 3
.(
هﺮﻤﻧ ﺪﺻرد هﺮﻤﻧ هدوﺪﺤﻣ باﺮﻄﺿا
باﺮﻄﺿا ﻪﺟرد 5
/ 14
% <12 باﺮﻄﺿا مﺪﻋ
3 / 27
% 13-37 ﻢﻛ باﺮﻄﺿا
2 / 38
% 38-62 ﻂﺳﻮﺘﻣ باﺮﻄﺿا
20
% >63 دﺎﻳز باﺮﻄﺿا
05 / 10 1± /
33 نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
٤٠
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 3
يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد ﺖﻴﻌﺿو طﺎﺒﺗرا : نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا و
ﺑ ﺚﺤ
ﺘﻣا باﺮﻄﺿا طﺎﺒﺗرا ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺖﻣﻼﺳ و نﺎﺤ
ﻒﺠﻧ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﻮﻨﻌﻣ
،دﺎﺑآ
ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد ؛ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
ﻚﻳ زا اﺮﻳز ﺮﺑ ﻮﺳ
سﺎﺳا
رد ﺚﻧﺆﻣ ﺲﻨﺟ ﻂﻘﻓ هﺎﮕﺸﻧاد شﺮﻳﺬﭘ
يﻮﺳ زا و دﻮﺑ سﺮﺘﺳد
،ﺮﮕﻳد ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ناﺰﻴﻣ
عﻮﻴﺷ باﺮﻄﺿا ﻲﻣﻮﻤﻋ
ار رد
ﻧدﻮﻣزآ ﻲ يﺎﻫ نز ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا هدﺮﻛ و توﺎﻔﺗ يﺎﻫ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ رد
باﺮﻄﺿا ﻲﻣﻮﻤﻋ
ار ﺎﺑ ﺶﻘﻧ يﺮﻳﺬﭘ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻦﻴﻴﺒﺗ هداد نﺎﺸﻧ و
.ﺪﻧدﻮﺑ
نﺎﻧز ﺐﻴﻏﺮﺗ ﻪﺑ شﺮﻳﺬﭘ باﺮﻄﺿا و
لﻮﺒﻗ نآ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ
ﻲﮔﮋﻳو ﻪﻧﺎﻧز كاردا ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ و دﺎﻳ ﻲﻣ ﮔ مﺎﮕﻨﻫ ﺪﻧﺮﻴ باﺮﻄﺿا
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻪﻧﻼﻌﻔﻨﻣ ﻢﻴﻠﺴﺗ
،ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻟﺎﺣرد ﻪﻛ نادﺮﻣ ﺎﺑ شﺮﻳﺬﭘ باﺮﻄﺿا
اﺪﺗ ﻲﻌﻓ درﻮﺧﺮﺑ هدﺮﻛ و نآ ار يﺪﻳﺪﻬﺗ ياﺮﺑ سﺎﺴﺣا ﻲﮕﻧادﺮﻣ
دﻮﺧ ﻪﺑ بﺎﺴﺣ ﻲﻣ ﺪﻧروآ ) 14 ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ،(
حﻮﻄﺳ باﺮﻄﺿا
نﺎﺤﺘﻣا ﺐﻠﻏا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ
ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻢﻛ و ﻂﺳﻮﺘﻣ دﻮﺑ . رد
ﺎﻄﻣ ﻪﻌﻟ ﻬﺑﺎﺸﻣ ﺰﻴﻧ ﻲ باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
،ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻢﻛ
) ﺪﺷ شراﺰﮔ ﻂﺳﻮﺘﻣ و 15
.(
رد ﻦﻳا ﻖﻴﻘﺤﺗ
، ناﺰﻴﻣ باﺮﻄﺿا
نﺎﺤﺘﻣا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺎﺑ
لﺪﻌﻣ مﺮﺗ ﻞﺒﻗ يﺎﻫ ﺎﻬﻧآ
طﺎﺒﺗرا ﻨﻌﻣ ﻲ يراد
ﺖﺷاﺪﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد . ﻲﻤﺳﺎﻘﻟاﻮﺑا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﺰﻴﻧ ﻲﻳا
،ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ و نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ﻦﻴﺑ يراد
) ﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﻳ 16
.(
Cassady
&
Johnson
ﺰﻴﻧ ﻲﻣ ﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻪﺑ :
ﻲﻨﺷور
ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺴﻴﻧ ﻪﻛ ﺎﻳآ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻠﻋ باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
ﺖﺳا ﺎﻳ لﻮﻠﻌﻣ ) نآ 17 .(
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد
،ﺮﮕﻳد طﺎﺒﺗرا
باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺎﺑ
ﻦﺳ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﻄﺑار زا ﺮﻈﻧ
يرﺎﻣآ ﻨﻌﻣ ﻲ راد ﻧ
،دﻮﺒ و ﻦﻳا ﺮﻣا ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﻲﻜﻳدﺰﻧ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻨﺳ ﺮﺜﻛا ﺖﻛﺮﺷ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ رد
ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﺪﻜﻳ ﺮﮕﻳ
ﺷﺎﺑ .ﺪ ﺰﻴﻧ ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻟﺪﻌﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻦﻴﺑ
باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا و
ﻦﺳ ﻪﻄﺑار ﻨﻌﻣ ﻲ يراد ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ )
18
،(
ﻲﻟﺎﺣرد ﻪﻛ رد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
Watson
، داﺮﻓا ﻦﺴﻣ ﺮﺗ مﺎﮕﻨﻫ نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا يﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺪﻨﺘﺷاد ) 19 ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .(
طﺎﺒﺗرا ﻦﻴﺑ باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
ﺎﺑ
ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻫﺄﺗ داﺮﻓا
، ﻦﻳا طﺎﺒﺗرا ﺰﻴﻧ زا ﺮﻈﻧ يرﺎﻣآ ﻨﻌﻣ ﻲ راد ﻧ ﻪﻛ دﻮﺒ
ندﻮﺑ ﻢﻛ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ًﻻﺎﻤﺘﺣا داﺪﻌﺗ
داﺮﻓا ﻞﻫﺄﺘﻣ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ درﻮﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هدﻮﺑ .ﺖﺳا اﺬﻟ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻲﻣ ددﺮﮔ رد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺗآ
ﻦﻳا
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻴﺑ رد دﺮﺠﺗ و ﻞﻫﺄﺗ ﺮﻈﻧ زا نﺎﺴﻤﻫ يﺎﻫ
مﺎﺠﻧا دﺮﻴﮔ ؛
ﺎﺗ نﺎﻜﻣا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻖﻴﻗد ار يﺮﺗ ﻢﻫاﺮﻓ ﺳ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﻘﺑﺎ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺰﻴﻧ نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا و باﺮﻄﺿا ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﺎﻫ
يراد
ﺮﺑ .ﺪﻳدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ رد ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﻼﺧ
ﻲﻧﺎﻣز ﺪﻳدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻛ
ﻮﺠﺸﻧاد زا باﺮﻄﺿا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺞﻧر ﻲﻣ ،دﺮﺑ
ﺮﮔا رد ﻚﻳ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا نﻮﭼ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ نﺎﺤﺘﻣا راﺮﻗ
،دﺮﻴﮔ
ﻦﻴﻟوا ﻲﺸﻨﻛاو ﻪﻛ زا دﻮﺧ ﺸﻧ نﺎ ﻲﻣ
،ﺪﻫد باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا ﺪﻫاﻮﺧ
ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ،دﻮﺑ ﻪﺑ
ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
ﻚﻳ ﺖﻔﺻ
ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﺖﺳا
و زا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﺘﺧﺎﺳ و
ﺖﻴﺼﺨﺷ دﺮﻓ
ﺸﻧ ﺄ ت ﻣ ﻲ دﺮﻴﮔ
) 20 .(
،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺳ
ﺢﻄ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
يرﺎﺘﺳﺮﭘ
و ﺖﺷاد راﺮﻗ ﻻﺎﺑ هدوﺪﺤﻣ رد ﺖﻣﻼﺳ و نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ﻦﻴﺑ
ﻮﺠﺸﻧاد يﻮﻨﻌﻣ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳ
،ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﻪﻧﻮﻤﻧ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ،ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .ﺖﻓﺎﻳ
يدﺎﻳز يﺎﻫ
ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد .ﺖﺷاد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
زا نﺎﻴﻣ
شور يﺎﻫ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﺑ باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
ﺮﺘﺸﻴﺑ زا ﺮﻛذ اﺪﺧ و ﺎﻋد
ندﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ) 21
،(
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺎﺑ
ﺞﻳﺎﺘﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
Mosher
&
Handal
) 22 (،
Loo& Handal
ﻪﺑ ﻞﻘﻧ زا ﻲﺠﻨﮔ
) 23 .ﺖﺷاد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ (
رد ﺰﻴﻧ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﻳآ
28 هرﻮﺳ ﺪﻋر ﻲﻣ :ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ
"
نﺎﻤﻳا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ
اﺪﺧ دﺎﻳ ﺎﺑ ﺎﻧﺎﻤﻫ ،ﺖﻓﺮﮔ مارآ ﺪﻧواﺪﺧ ﺮﻛذ ﺎﺑ نﺎﺸﺒﻠﻗ ﺪﻧدروآ ﺎﻬﻟد
ﻲﻣ مارآ دﺮﻴﮔ
"
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺪﻳﺆﻣ ﺎﻬﻨﺗ
دﺎﻳ اﺪﺧ مارآ ﺶﺨﺑ
ﺖﺳﺎﻬﻟد و ﺮﻛذ اﺪﺧ ﺐﺟﻮﻣ يراوﺪﻴﻣا دﺮﻓ
ﻲﻣ دﻮﺷ و شﻮﺧ ﻲﻨﻴﺑ
داﺮﻓا ار ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ .ﺪﻫد رد يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺰﻴﻧ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا
ﻲﻣ ﺪﻴﻳﺄﺗ ار باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ .ﺪﻨﻛ
هوﻼﻋ
،ﻦﻳا ﺮﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا
نﻮﻨﻓ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ نﻮﭼ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺮﻜﻓ ﺮﻛ فﺬﺣ ،ند رﺎﻜﻓا
و يﺎﻫروﺎﺑ
نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد رﻮﺘﻛﺎﻓ (r)Pvalue (r)Pvalue
556 /
0 0/0676 ﻞﻫﺄﺗ
111 /
0 سرد ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا نﺎﻜﻣ ﻦﺘﺷاد
نﺪﻧاﻮﺧ 756
/
0 باﺮﻄﺿا ﻪﻘﺑﺎﺳ دﻮﺟو
193 / 0 ) 174 / 0 -
( يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻌﺿو
535 / 0 ) 89 / 0 -
( ( -0/021 )0/826 هداﻮﻧﺎﺧ رد طﺎﺒﺗرا ﺖﻴﻌﺿو 081
/ 0 ) 398 / 0
( لﺪﻌﻣ
155 / 0 ) 136 / 0
( ﻦﺳ
ﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ و نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا طﺎﺒﺗرا ي
ﻮﺠﺸﻧاد رد ﻳ
نﺎ رﺎﺘﺳﺮﭘ ي ﺮﻣ
ﻳ ﻢ ﻘﻣ ﻴ نﺎﻴﻤ نارﺎﻜﻤﻫ و
٤١
ﻲﻔﻨﻣ رد هرﺎﺑ نﺎﺤﺘﻣا و زا ﻲﻳﻮﮔدﻮﺧ ﺖﺒﺜﻣ
ﺰﻴﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻬﺟ
ﺶﻳﻮﺧ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻲﻣ ﻛ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻨ
ﻂﺳﻮﺗ
University of Illinois
) 24 ( ،
Spielberger
) 25 (،
Vogg
) 26 ( ،
Kannedy, Doepke
) 27 ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻴﻟﺎﺳ ﻲﻃ رد (
.ﺖﺳا هﺪﺷ
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻣ قﻮﻓ يﺎﻫ
ناﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ باﺮﻄﺿا
نﺎﺤﺘﻣا ، ﻪﻟﻮﻘﻣ يﺪﻳﺪﺟ ﺖﺴﻴﻧ و هراﻮﻤﻫ ﻲﻜﻳ زا تﻼﻜﺸﻣ مﺎﻈﻧ
ﻲﺷزﻮﻣآ هدﻮﺑ ﺖﺳا رد ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳا . دﺮﻜﻠﻤﻋ
داﺮﻓا ياﺮﺑ نﺪﻴﺳر ﻪﺑ
فاﺪﻫا ﻲﺷزﻮﻣآ درﻮﻣ
ﺮﻈﻧ ﺰﻛاﺮﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ ﻞﺧاﺪﺗ
هدﻮﻤﻧ و
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﺖﻓا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ و رد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻮﻃ ﻲﻧﻻ نﺪﺷ
تﺪﻣ ﻞﻴﺼﺤﺗ ناﺮﻴﮔاﺮﻓ دﻮﺷ ﻪﻛ دﻮﺧ تﻼﻜﺸﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ
ﻞﺜﻣ ﺎﺑ ﻻ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻦﺘﻓر ﻞﻴﺼﺤﺗ يﺎﻫ
ار رد درادﺮﺑ . ﻪﺑ هوﻼﻋ ، باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻠﻣﺎﻋ ياﺮﺑ زوﺮﺑ ﺮﻳﺎﺳ تﻻﻼﺘﺧا ﻲﻧاور
رد داﺮﻓا ﺪﺷﺎﺑ
، ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
موﺰﻟ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر ياﺮﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا هﺪﻳﺪﭘ رد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و
ﻪﺑ صﻮﺼﺧ ﻧاد
ﻲﻧﺎﻳﻮﺠﺸ ﻪﻛ
داﺪﻌﺘﺳا يﺮﺘﺸﻴﺑ ياﺮﺑ ﻦﻳا هﺪﻳﺪﭘ ﺪﻧراد
) ﻞﺜﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد دورﻮﻟاﺪﻳﺪﺟ
و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺘﺧد
زا ،(ﺮ ﺖﻴﻤﻫا
هﮋﻳو يا رادرﻮﺧﺮﺑ
؛ﺖﺳا اﺮﻳز ﻪﺑ هﺪﻴﻘﻋ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ،
ﻪﻠﺧاﺪﻣ رد
باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ زﺎﺳرﺎﻛ ﺪﺷﺎﺑ و ﻧﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ ﻲ زا
شور ﺎﻫ ي شروﺮﭘ ﻪﻴﺣور ﺪﻴﻣا رد
،دﻮﺧ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻦﻴﻘﻠﺗ ، ﺶﻣارآ
و ﺮﻜﻓ ندﺮﻛ ﻪﺑ تاﺮﻃﺎﺧ بﻮﺧ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺶﻳﺎﻴﻧ و ﺎﻋد ، ياﺮﺑ
ﺶﻫﺎﻛ
باﺮﻄﺿا نﺎﺤﺘﻣا
دﻮﺳ ﻲﻣ ﺪﻨﻳﻮﺟ ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا ﺮﺑ ﻲﺗرﺎﺒﻋ ﻪﺑ و
دﻮﺧ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻣ
ﻲ ﺪﻨﺷﻮﻛ ﻲﻣ ﺐﺴﻛ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ، .ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ
ﻲﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ ﺎﺑ ددﺮﮔ
رﺎﻛ شور يﺮﻴﮔ هروﺎﺸﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و يﺰﻳر ﻴﺤﺻ يﺎﻫ باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ رد رﺎﻜﻫار ﻦﻳا زا ﺢ
ﻪﺑ ،ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻪﺿرﺎﻋ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد نﺎﺤﺘﻣا رﻮﻃ
ددﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ .
References:
١ ﻲﻳاﺰﻠﮔﺮﺳ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ .
، ﻲﻠﻋ يﺮﻤﺛ ﺮﺒﻛا
، ﻲﻠﻋ ﻲﻛ ﺮﻐﺻا ﻲﻧﺎﺧ . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و يرﺎﺘﻓر ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ دﺮﻜﻳور ﺘﻨﻛ رد ﻲﻣﻼﻛ ﻲﺒﺼﻋ يﺰﻳر
باﺮﻄﺿا لﺮ
نﺎﺤﺘﻣا ﻪﻠﺠﻣ . ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا 1382
؛) 17
، 18 (.
ص . 704 .
2. Covington MV. Test Anxiety: Causes and Effects over Time. In: Vander Ploeg HM, Schwarzer R, Spielberger CD, Editors. Advances in Test Anxiety Research; Lisse. the Netherlands: Swets &Zeitlinger; 1985. p. 55-68.(Vol 4).
3. Oregon Stay University: Distance and Continuing Education.Tackling Test Anxiety 2000. Available From:
http://Success.Oregan State.edu/test-Preparation-and Anxiety Jul; 25:2011.
4. John-Paul Vader. Spiritual Health: The Next Frontier. The European Journal of Public Health 2006;16:457.
5. Craven RF, Hirnle CJ. Fundamental of Nursing: Human Health and Function. 4th ed. Philadelphia: Lippincott &
Williams & Wilkins;2003.
6. Colleen McClain-Jacobson, Barry Rosenfeld. Belief in an After Life, Spiritual Well-Being and End-of-Life Despair in Patients with Advanced Cancer. Journal of Elsevier 2004;26(6):484-486.
7. O'Brien ME. Spirituality in Nursing: Standing on Holy Ground, Massachusetts Jones and Bartlett Publishing; 1998.
8. Fehring RJ, Miller JF, Shaw C. Spiritual Wellbeing, Religiosity, Hope, Depression, and Other Mood States in Elderly People Coping with Cancer. Journal of Oncology Nursing Forum 1997;24:663-671.
9 . ﺪﻴﺠﻣ يﻮﻤﻳﺮﻛ يوﺮﻫ ،
ﺪﻳﺪﺟ ﻢﻳﺮﻣ ﻲﻧﻼﻴﻣ ،
ﺪﻴﻫﺎﻧ هژر ، ﺮﺻﺎﻧ ﻲﻳﻻو .
ﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺄ ﻦﺗ تﺎﻨﻳﺮﻤﺗ شزﻮﻣآ ﺮﻴﺛ نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﻲﻣارآ
نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد .
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ 1383
؛ 14 ) 43 :(
86 - 92 .
10. Sarason IG. Test Anxiety, Worry and Cognitive Interference. In: Schwarzer R, Editor, Self-Related Cognitions in Anxiety and Motivation. Hillsdale N J: Erlbaum;1986. p. 19-34.
٤٢
11 . ﻪﺑﻮﺒﺤﻣ ﻲﻳﺎﺿر ،
ﺪﻴﺳ ﻲﻤﻃﺎﻓ ﻪﻤﻴﻌﻧ ، ﻢﻈﻋا يرﻮﻴﮔ ،
ﻪﻤﻃﺎﻓ ﻲﻨﻴﺴﺣ .
ﺖﺤﺗ نﺎﻃﺮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ و ندﺮﻛ ﺎﻋد بوﺎﻨﺗ طﺎﺒﺗرا
ﻤﻴﺷ ﻲ ﻲﻧﺎﻣرد . ﺠﻣ ﻪﻠ ناﺮﻳا يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﺘﺴﻣز
1386
؛ 20 ) 52 :(
51 - 61
.
12 . ﻪﺑﻮﺒﺤﻣ ﻲﻳﺎﺿر ،
ﺪﻴﺳ ﻲﻤﻃﺎﻓ ﻪﻤﻴﻌﻧ ، ﻪﻤﻃﺎﻓ ﻲﻨﻴﺴﺣ .
ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﻤﻴﺷ ﺖﺤﺗ نﺎﻃﺮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد يﻮﻨﻌﻣ ﺖﻣﻼﺳ .
تﺎﻴﺣ نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ
1387
؛ 14 ) 3 - 4 :(
39 - 33
.
13 . ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا دﺮﮕﻧﺎﺑﺎﻴﺑ .
نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا .
ناﺮﻬﺗ : ﻲﻣﻼﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﺸﻧ ﺮﺘﻓد
؛ 1378 .ص . 183
.
14 . ﻲﻣاﺮﻬﺑ
،ﻪﻤﻃﺎﻓ ﻲﺳرﺮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﺆﻣ ﺮﺑ باﺮﻄﺿا ﺶﻧاد
ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ نازﻮﻣآ ﺮﺘﺧد
و ﺮﺴﭘ نﺎﻬﻔﺻا . نﺎﻬﻔﺻا : يارﻮﺷ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ شزﻮﻣآ
و
شروﺮﭘ
؛ 1376 .
15 . ﻦﻤﻬﺑ نﺎﻴﻏاﺮﭼ ،
مﺪﻘﻣ ﻲﻧوﺪﻳﺮﻓ ﻚﻟﺎﻣ
، ماﺮﻬﺷ ﻲﻧﺎﺠﻧدﺮﭘزاﺮﺑ ،
ﻪﺴﻴﻔﻧ دﺎﺻروﺎﺑ .
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ نآ طﺎﺒﺗرا و نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ﻲﺳرﺮﺑ رد
يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد .
ﻲﺘﺳرﺪﻨﺗ و ﺶﻧاد ﻪﻠﺠﻣ نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ
1387
؛ 3 ) 4 - 3 :(
29 - 25 .
16 - ﻲﻤﺳﺎﻘﻟاﻮﺑا سﺎﺒﻋ
، ﻦﻤﻬﺑ نﺎﻳرﺎﺠﻧ .
ﺶﺠﻨﺳ ،ﻞﻠﻋ :نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا نﺎﻣرد و
ﻪﻠﺠﻣ . ﺶﻫوﮋﭘ ناور يﺎﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
1378،5 ) 4 - 3 .ص :(
97 - .82
17. Cassady JC, Johnson RE. Cognitive Test Anxiety and Academic Performance. Contemporary Educational Psychology 2002;27(2):270-295.
18 . اﺮﻫز ﻲﻟﺪﻌﻣ ،
يدﺎﺑآ مﺎﺴﺣ يﺮﻔﻨﻀﻏ خﺮﻬﻣ
. ﻤﻃﺎﻓ تﺮﻀﺣ ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻜﺸﻧاد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ) ﻪ
س (
ﺎﻬﺑ ر 1383 . مﺎﮔ ﻲﻜﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ رد ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ
1383
؛ 1 ) 2 ص:(
. 72 - 65 .
19. Watson JM. Achievement Anxiety Test Dimensionality and Utility. J Education Psychology 1988;80(4):585-591.
20 . سﺎﺒﻋ ﻲﻤﺳﺎﻘﻟاﻮﺑا ،
نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ﺺﻴﺨﺸﺗ،
ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ نﺎﻣرد و ﻞﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ .
ﻚﻴﻧ زﻮﻣآ 1382 ص؛رﺎﻬﺑ . 42 - 38 .
21 . ﺛ ﺖﺳود مﻼﺳا ،ﺪﻤﺤﻣ ﻲﻧﺎﻤﻳﺮﻧ هار و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد نﺎﺤﺘﻣا باﺮﻄﺿا ﻞﻠﻋ ،ﺮﻔﻈﻣ يرﺎﻔﻏ ،ﺎﻳﺮ
نآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ يﺰﻳر
ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ رد 1385
؛ 12 ) 1 :(
.ص 41 - 23 .
22. Mosher IP, Handal PJ .The Relationship between Religion and Psychological Stress in Adolescents. Journal of Psychology and Technology 1997;25(4):449-457.
23. Ganje M, Soran R, Ghafari M. Comparison of Mental Health and Smoking Behavior of Students with Religious and Nonreligious Behavior Researcher University of Ardebil, Journal of Mental Scanning 2001; in Press.
24. University of Illinois at Urbana-Champaign Counseling Center (2000); Test Anxiety. Available From:
http://www.Counselingcenter.Illinois.edu/?page_id=114 . jun;10 2007.
25. Spielberger CD. Test Anxiety Inventory. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press;1980.
26. Vogg PR. In Spielberger CD, Vag PR, editors. Test Anxiety Theory, Assessment, and Treatment. Washington DC:
Taylor and Francis; 1995. p. 183-194. (Vol 9)
27. Kannedy D, Doepke KJ. Stress Inoculation Bibliotheraoy in the Treatment of Test Anxiety. Education and Treatment of Children 1999;22(2):203-217.
