ﻫﺎي ﺗﻘﻨﻴﻨﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ رﻓﺘﺎر ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻣﻴﺎن ﻣﻼك - مطالعات حقوق خصوصی

(1)

ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ هرود ، 47 ةرﺎﻤﺷ ، 3

، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1396 تﺎﺤﻔﺻ ، 489 - 471

كﻼﻣ نﺎﻴﻣ ﺶﻨﻳﺰﮔ رﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻲﻨﻴﻨﻘﺗ يﺎﻫ

ﺪﻴﺳ ﺪﻤﺤﻣ ﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻳ ﻲ

داﮋﻧ

قﻮﻘﺣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻲﺻﻮﺼﺧ

ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ ةﺪﻜﺸﻧاد

) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

6 / 10 / 1393 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :

3 / 8 / 1395 (

هﺪﻴﻜﭼ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ تارﻮﺘﺳد ﺐﻟﺎﻗ رد

هﺪﻋﺎﻗ ﺎﻳ ﻪﺘﺳد دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻣ يﺪﻨﺑ

ﺪﻧﻮﺷ . رﺮﻘﻣ هﺪﻋﺎﻗ ة ﻲﻘﻴﻗد و ﻲﻨﻴﺸﻴﭘ

ﻪﺑ ار يرﺎﺘﻓر ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻞﻜﺷ

ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﻠﻣﺎﻛ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﻣ

ﺪﻨﻛ . ﻞﺑﺎﻘﻣ يﻮﺳ رد

رﺮﻘﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ة

و زﺎﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار يرﺎﺘﻓر ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻔﻄﻌﻨﻣ و ﻲﻨﻴﺴﭘ

هدﺮﺘﺴﮔ يا ﻴﻌﺗ ﻲﻣ ﻦﻴ ﺪﻨﻛ . ماﺪﻛ ﺐﻟﺎﻗ رد نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺎﻬﻨﺗ دﺮﻴﮕﺑ ﻞﻜﺷ ود ﻦﻳا زا ﻚﻳ

يا

ﺖﺴﻴﻧ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﺐﻟﺎﻗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ و ﻲﻠﻜﺷ

، دﺮﻛرﺎﻛ ﻪﺑ ﻊﺟار يﻮﻫﺎﻣ تﺎﻌﺒﺗ ﻪﻜﻠﺑ ﻣ

ﺆ ﺮﺛ ﺐﻟﺎﻗ

ﺪﻧراد ﺶﻘﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ ﻲﻗﻮﻘﺣ .

ﺮﮕﻳد نﺎﻴﺑ ﻪﺑ

، دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﻳ هﺪﻋﺎﻗ لﺎﻤﻋا ﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑرد

ة

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﻨﻳﺰﻫ زا يا ﺮﻳﺎﻐﺗ رد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ

ﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑرد و ﺪﻧ ة

ﻦﻳا نﺎﻴﻣ ﻲﺸﻨﻳﺰﮔ

ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻢﻴﻫد راﺮﻗ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺐﻟﺎﻗ زا ﻞﻜﺷ ماﺪﻛ رد ار ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺎﻫ

. ﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻣ

ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺐﻟﺎﻗ ود ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ

ار ﻢﻴﻈﻨﺗ مﺎﻈﻧ ﻲﻟﺎﻋ فاﺪﻫا بﻮﭼرﺎﭼ رد رﺎﺘﻓر

ﻲﺑﺎﻳزرا

ﻲﻣ ﻢﻴﻨﻛ . ﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻲﺑﺎﻳزرا ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﻪ

ﻲﻣ ﺖﺳد ﻲﻤﻧ ﻪﻛ ﺪﻳآ ﭻﻴﻫ ناﻮﺗ

ﻚﻳ ﻦﻳا زا

ﺮﺑ و درﻮﻣ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﺖﺳا مزﻻ ﻪﻜﻠﺑ ،داد ﺢﻴﺟﺮﺗ يﺮﮕﻳد ﺮﺑ ﻲﻠﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﺐﻟﺎﻗ ود سﺎﺳا

ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ هرﺎﺷا ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ ار نﻮﻧﺎﻗ صﺎﺧ ﻲﻌﺿﻮﻣ رد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﻲﺑﻮﭼرﺎﭼ رد

ﺖﺳا ﺮﺗ

حﺮﻃ يﺰﻳر ﻢﻴﻨﻛ .

يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو

ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ،هﺪﻋﺎﻗ ،رﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ ،دراﺪﻧﺎﺘﺳا .

ﺲﻛﺎﻓ  : 66409595 [email protected]

Email:

(2)

472

ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ

، هرود 47 ، ﺷ ةرﺎﻤ 3

، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1396

1 . ﻣ ﻪﻣﺪﻘ ﺖﺳا هدﺎﺳ ضﺮﻓ ﻚﻳ نﻮﻧﺎﻗ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ .

نﻮﻧﺎﻗ يﻮﺳ زا ﻲﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﻊﺟﺮﻣ

دﻮﺷ

؛ ﻦﻳا

ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ نﻮﻧﺎﻗ يﻮﺳ زا

ﺎﺨﺷا ﺎﻳ ﺺﺨﺷ و دﻮﺷ اﺮﺟا ﻲﺻ

ماﺪﻗا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻳﺎﻀﻗ ﻊﺟﺮﻣ

ﻦﻴﻴﻌﺗ ار ﻛ ﺪﻨ و نآ توﺎﻀﻗ ﻪﺑ ار دراﺬﮔ

. نﺎﺴﻧا رﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻠﺻا فﺪﻫ دﺎﺠﻳا فﺪﻫ ﺎﺑ ﺎﻫ

ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد لدﺎﻌﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نآ رد صﺎﺨﺷا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ

ﺪﻧا . دﺎﺠﻳا ار ﻲﻔﻴﻠﻜﺗ ﺎﻳ ﻖﺣ نﻮﻧﺎﻗ و

تﺎﺒﻴﺗﺮﺗ نآ طﺎﻘﺳا و لﺎﻘﺘﻧا ﻦﻴﻴﻌﺗ ار ﺎﻫ

ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻴﻣ ﺎﻨﺑ ار ﻮﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ، دراﺬﮕ

ار ﻲﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ نﺎﻴﻨﺑ ،

ﻲﻣ دزﺎﺳ ﻲﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ار ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﺎﻳ ﺪﻫد

. رد ﻪﻛ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ تارﻮﺘﺳد نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد ﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑ

ة

ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ دﺎﺠﻳا

1ﺪﻧا ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫا زا .

ﻇﺎﻧ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻦﻳا و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫﺪﻳﺎﺒﻧ و ﺎﻫﺪﻳﺎﺑ ﺮﺑ ﺮ

ﻲﻠﻛ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ

» رﻮﺘﺳد

« ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﺪﻧﻮﺷ . صﺎﺨﺷا ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻧا

ﺮﺑ ﻲﺧﺮﺑ ؛ سﺎﺳا

ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﻦﺘﺷاد و ﻲﻠﻛ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻀﻌﺑ و

ﺑ ﻪ ﻄﺳاو ﺔ رد ﻪﻛ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ ﺎﻳ ﻞﻐﺷ ،ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ

ﺪﻧراد عﺎﻤﺘﺟا ﻳا عﻮﺿﻮﻣ

ﻲﻣ راﺮﻗ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻦ

ﺪﻧﺮﻴﮔ . ﻲﻳاﺰﺟ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ

ﻲﻣ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ ،ﺪﻧراد ﻦﻴﻤﻀﺗ ﻲﻣﺎﻈﺘﻧا تﺎﻌﺒﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻫوﺮﮔ ياﺮﺟا و ﺪﻧﻮﺷ

ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻦﻳا ﺎﺑ لﺎﺣ فﺮﺻ ﺐﺟﻮﻣ تارﻮﺘﺳد ﻦﻳا ﺾﻘﻧ ﻪﻜﻨﻳا زا ﺮﻈﻧ ماﺪﻛ

عﻮﻧ ﻪﺳ زا ﻚﻳ

ﻲﻣ قﻮﻓ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﻮﺷ

د ﻪﺟرد دﻮﺧ ﺎﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﻣاوا ﻦﻳا ، ار ﺖﻴﻌﻄﻗ و نﺎﻨﻴﻤﻃا زا يا

هاﺮﻤﻫ

ﺪﻧراد . يﺎﻫزﺮﻣ ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ ﺮﻫ ﻪﺑ

» ﺮﻣا

« ﻖﻴﻗد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺮﺗ

ﻨ يﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا صﺎﺨﺷا ﺪ

زا

» زا ﺖﻴﻌﺒﺗ

« ﺎﻳ

» ﺾﻘﻧ

« يﺮﺘﺸﻴﺑ فﺎﻄﻌﻧا ﺎﺑ ﻦﺘﻣ ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ ﺮﻫ ﻪﺑ و ﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ رﻮﺘﺳد

هاﺮﻤﻫ و ﺪﺻﺎﻘﻣ مﺎﺠﻧا رد صﺎﺨﺷا ،ﺪﺷﺎﺑ ﺑ

ﻪ ﻞﻤﻋ يﺮﺗزﺎﺑ ﺖﺳد ﺎﺑ دﻮﺧ ﺖﻴﻗﻼﺧ ﻦﺘﺧاﺪﻧارﺎﻛ

دﺮﻛ ﺪﻨﻫاﻮﺧ .

نﺎﻨﻴﻤﻃا زا ﺢﻄﺳ ﻦﻳا نﺎﻴﻣ ضرﺎﻌﺗ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻦﻳﺮﺘﻛد رد رﺎﻜﺘﺑا و 2

رد ﺖﻴﻗﻼﺧ ﺎﻳ 3

هﺪﻋﺎﻗ ﻞﺑﺎﻘﺗ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻟدﺎﺠﻣ ﻚﻳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و 4

هﻮﻠﺟ 5

ﻲﻣ ﺮﮔ دﻮﺷ

) Duffy,

2009:611

.( 13

ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ 6

ﻲﻣ ﺐﻳﻮﺼﺗ هﺪﻋﺎﻗ ﺐﻟﺎﻗ رد ار ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﻣا ﻦﻨﻘﻣ ﻪﻛ ﻪﻳﺎﭘ ﺎﺑ يو ،ﺪﻨﻛ

1 . ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻲﻌﺿو ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﻔﻴﻠﻜﺗ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻲﺘﻨﺳ تﺎﻴﺑدا ﻚﻳ رد

، ﺎﻣا رد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻂﺑاور و رﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ فﺪﻫ ،ود ﺮﻫ رد

ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮔﺪﻧز ﻚﻳ .

2. Certainty 3. Creativity 4Rules v. Standards.

5 . ﮔ ﻪﻨﻴﻣز ﺮﻳﺎﺳ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﻳ هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﺶﻨﻳﺰ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ تﺎﻴﺑدا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﭼﺮﮔا ،دراد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ ﺎﻫ

. ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ

هﺪﻋﺎﻗ ﺪﻳﺎﺑ ار يراﺪﺑﺎﺴﺣ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﻛ دراد دﻮﺟو يراﺪﺑﺎﺴﺣ ﻢﻠﻋ رد ﺶﻟﺎﭼ ﻦﻳا لﻮﺻا ﺎﻳ رﻮﺤﻣ

دﺮﻛ ﻒﻳﺮﻌﺗ رﻮﺤﻣ

Principles-Based versus Rules-Based Accounting Standards) .(

ر . ك :

Agoglia, Christopher P., Doupnik, Timothy S. and Tsakumis, George T., Principles-Based Versus Rules-Based Accounting Standards: The Influence of Standard Precision and Audit Committee Strength on Financial Reporting Decisions (December 6, 2010). Available at SSRN:

http://ssrn.com/abstract=1275851 .

6 . ياﺮﺑ ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ ر ﺮﺘﺸﻴﺑ . ك :

(3)

كﻼﻣ نﺎﻴﻣ ﺶﻨﻳﺰﮔ رﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻲﻨﻴﻨﻘﺗ يﺎﻫ

473

راﺮﻗ رد نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺖﻴﻤﻫا نداد

ﻪﭽﻧآ ﻖﻴﻗد ﻒﻳﺮﻌﺗ و ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻪﺑ صﺎﺨﺷا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻂﺑاور و ﺖﻴﻌﺿو

ﻳﺎﺑ ﺪ و ﻳﺎﺒﻧ ﺪ ﻲﻣ دزادﺮﭘ . عﻮﻨﻤﻣ و حﺎﺒﻣ نﺎﻴﻣ زﺮﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا رد ﻪﺑ

و ﺖﺳا ﻦﺷور ﻲﺘﺳرد

ﻲﻣ صﺎﺨﺷا آ ماﺪﻗا ﺮﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﻪﻜﻨﻳا ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻧاد

ن ﺎﻫ

ًﺎﻘﻴﻗد دﻮﺸﻧ رﺎﺑ يرﺎﻛ ﻪﭼ

ﻳﺎﺑ ﺪ مﺎﺠﻧا ﺪﻨﻫد

1. فﺪﻫ و ﺖﻤﻜﺣ ﻚﻳ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ رﻮﺘﺳد زا ﻲﻠﻛ ﻒﻴﺻﻮﺗ ﻚﻳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد

قاﺪﺼﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻛ ﻦﺘﺷاد ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺰﺟ نآ ﻲﺑﺎﻳ

ﻂﻳاﺮﺷ و ﺺﺨﺸﻣ ﻦﻜﻤﻣ ،عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻫ صﺎﺧ

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ .

نﺎﺴﻧا رﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ ود ﺮﻫ فﺪﻫ ،ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور رد ﺎﻫ

ﺎﻣا ﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺑﺎ

و ﺖﻗد زا ﻲﺻﺎﺧ ﺢﻄﺳ ﻚﻳ ﺮﻫ فﺪﻫ ﻦﻳا ﺺﺨﺸﻣ

ﺪﻧراد ار ندﻮﺑ .

،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ﺎﺑ دﻮﺧ ﻲﻗﻮﻘﺣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻴﺴﻣ رد ﻲﻘﻘﺤﻣ ﺮﻫ ﺎﻣا

ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻦﻳا رد ﺎﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ تﺎﻴﺑدا رد ﻲﻨﺷور يﺪﻨﺑ صﻮﺼﺧ

و دراﺪﻧ دﻮﺟو دﻮﺟو ﺎﺑ

ﻪﻜﻨﻳا

رد صﻮﺼﺧ ﻔﺴﻠﻓ ﺔ زا قﻮﻘﺣ ﺷ

اﺮ ﻳ ﻂ فﺎﺻوا و

» بﻮﺧ نﻮﻧﺎﻗ

« ﺎﻳ لﺎﻤﺟا ،مﺎﻬﺑا دﺎﺠﻳا ﻞﻳﻻد و

،دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻦﻳا ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ﻦﺨﺳ ﻞﻴﺼﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ نﻮﺘﻣ رد ضرﺎﻌﺗ نآ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﻲﻳاﺮﭼ ﻪﺑ

ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻣا ﻚﻳ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﻲﺘﺳرد .

سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ

ﻦﻳا ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ اﺪﺘﺑا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا لوا ﺶﺨﺑ رد و رﻮﻬﻇﻮﻧ حﻼﻄﺻا ود

ﺋارا ﺔ تﺎﻴﺑدا رد نآ ﻖﻳدﺎﺼﻣ

ﻲﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ و ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻳزادﺮﭘ

، مود ﺶﺨﺑ رد ﺲﭙﺳ ود نآ زا ﻚﻳ ﺮﻫ نﺎﺤﺟر و ﺶﻨﻳﺰﮔ ﻞﻳﻻد

ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا و ﻞﻴﻠﺤﺗ دﻮﺷ

. ﺮﺧآ رد ﺰﻴﻧ ﻳﺰﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎﺑ ﺖ

ياﺮﺑ يدﺮﻛرﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻚﻳ ،ﺐﻳﺎﻌﻣ و ﺎﻫ

ﺮﻫ ﺢﻴﺟﺮﺗ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺋارا ناﺮﻳا ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد ﻚﻳ

.

2 . و مﻮﻬﻔﻣ قاﺪﺼﻣ

ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ مﺎﻈﻧ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ ﻲﺑﺎﻳ

ًﺎﻓﺮﺻ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ ﺋارا

ﺔ ﻦﻳا دﻮﺼﻘﻣ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻗﻮﻘﺣ تﺎﻴﺑدا ﺖﻴﻌﺿو زا ﻒﻴﺻﻮﺗ ﻚﻳ

دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا ﺒﺳﺎﻨﻣ رﺎﻛوزﺎﺳ

ﻲ ﺠﻳا ﻲﻗﻮﻘﺣ تﺎﻴﺑدا ياﺮﺑ دﺎ

ﻮﺷ د . رد ﻊﻗاو

ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا فﺪﻫ ﻂﻳاﺮﺷ

ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و ،دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ ﺐﻳﺎﻌﻣ و ﺎﻳاﺰﻣ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻪﺋارا يﺮﮕﻳد ﺮﺑ ﻲﻜﻳ ﺢﻴﺟﺮﺗ ياﺮﺑ يﺪﻋاﻮﻗ ﻛ

ﻨﻴ ﻢ . ﻦﻳا ﺎﺑ لﺎﺣ

، نﺎﻴﻣ لاﺪﺟ يرﻮﻬﻇﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا لوا ﺶﺨﺑ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ هﻮﺟو و حﻼﻄﺻا ود ﻦﻳا مﻮﻬﻔﻣ

ﺰﻴﻤﻣ ة

آ ن ﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ار ﻴﻣ

ﻨﻜ ﺪ . ﺎﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد ود ﻦﻳا ﺶﻘﻧ ﻪﻣادا رد ﻳﺎﺑ

ﺪ ﻦﺷور ﻮﺷ د ور ﻦﻳا زا ، رد

ﻢﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﻦﻳﺮﺗ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻨﻌﻳ رﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ مﺎﻈﻧ يﺎﻫ

نآ ار ﺎﻫ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲﻣ ﻢﻴﻨﻛ .

Colin S. Diver, The Optimal Precision of Administrative Rules, 93 YALE L.J. 65 (1983);

Isaac Ehrlich & Richard A. Posner, An Economic Analysis of Legal Rulemaking, 3 J.

LEGAL STuD. 257 (1974) .

1 . ﻬﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮔآ و ﻢﻠﻋ ﺰﻨﻤ

ﻟ ﺔ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا تﻻﻻﺪﺘﺳا يﺎﻨﺒﻣ ضﺮﻓ

ﺪﺷ ﺖﺳا ه .

(4)

474

، هرود 47 ، ﺷ ةرﺎﻤ 3

، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1396

2 . 1 . دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ مﻮﻬﻔﻣ

ﺖﺳا مزﻻ ﺚﺤﺑ ﻦﻳا رد دورو ياﺮﺑ رد

اﺪﺘﺑا دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ حﻼﻄﺻا يدﺎﺠﻳا مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ

دﻮﺷ . ﺪﻋﺎﻗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻨﻳوﺎﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ هﺪﻋﺎﻗ ة

و ﻲﻬﻘﻓ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲﻣ

ﻟﺎﻘﻣ رد ﺎﻣا ،دﻮﺷ ﺔ

ﻔﺗ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻌﺳ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ توﺎ

دﻮﺷ يراددﻮﺧ تﺎﺣﻼﻄﺻا نآ زا .

رد ﻊﻗاو

رد هﺪﻋﺎﻗ مﻮﻬﻔﻣ ﻟﺎﻘﻣ

ﺔ ﺎﺗ ﺮﺿﺎﺣ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ يدوﺪﺣ ﺪﻋﺎﻗ

ة ﺖﺳا ﺲﻧﺎﺠﺘﻣ ﻲﻬﻘﻓ ﻲﺋﺰﺟ

، ﻧ ﺎﻣا ﻲﻤ ناﻮﺗ

ﺖﺳا نﺎﻤﻫ ﻦﻳا ﺖﻔﮔ .

رد ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا صﻮﺼﺧ

ﺰﻴﻧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا مﻮﻬﻔﻣ ﺻ

ﺎ ﺖﺳا قد . ﻔﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا مﻮﻬ

ﺖﺳا دﻮﺼﻘﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺎﺗ

مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ يدوﺪﺣ ﺪﻋﺎﻗ

ة ﺖﻬﺑﺎﺸﻣ ﻲﻠﻛ ﻲﻬﻘﻓ ﻲﻣ

،ﺪﺑﺎﻳ توﺎﻔﺗ ﺎﻣا

دﻮﺼﻘﻣ و هﺮﺘﺴﮔ ﺐﺒﺳ

ﺎﻜﺗا دﻮﺟﻮﻣ ﻲﺘﻨﺳ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺘﻧ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻨﻛ

. ور ﻦﻳا زا

،

لﻮﺻا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﺪﻋﺎﻗ و

ة د ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ر

هدﺎﻔﺘﺳا ﻧ ﺪﺸ ﺮﻫ ،ﺖﺳا ه رد ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ ﺪﻨﭼ

ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺘﻬﺑﺎﺸﻣ ﺎﺗ دﻮﺷ هدز ﻢﻠﻗ ﺮﮕﻳد يا ﺎﻬ

ﺗوﺎﻔﺗ و ﺎﻬ ﺻا ي ﻮ ل و ﺪﻋﺎﻗ ة و ﻞﺻا ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋﺎﻗ

ة ﻲﻬﻘﻓ

ﺪﻋﺎﻗ و دراﺪﻧﺎﺘﺳا و ة

دﻮﺷ ﻦﺷور ﺰﻴﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد دﻮﺼﻘﻣ .

سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻠﺧ ﻪﺑ

ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﻖ زﺎﻴﻧ

ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ زا ﻲﺘﻟﺎﺣ ﻒﺻو ود ﺮﻫ ﻪﻛ دﻮﺑ ا

ﺪﻧ .

كﺮﺘﺸﻣ ﻲﺘﻐﻟ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ حﻼﻄﺻا ﻚﻳ هﻮﻠﺟ

ﻲﻧﺎﻌﻣ و ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ياﺮﺑ يا

ﺪﺷﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ .

كﺮﺘﺸﻣ ﺖﻐﻟ ود ﺰﻴﻧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ ا

ﺪﻧ . ور ﻦﻳا زا

، دﻮﺼﻘﻣ ﺖﺳرد كرد ياﺮﺑ

درﻮﻣ يﺎﻨﻌﻣ و ﻘﻣ ﻦﻳا ﺮﻈﻧ

ﻬﺑ ﻪﻣادا رد ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ًﺎﻓﺮﺻ ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ ،ﻪﻟﺎ ﺔﻟﺰﻨﻤ

حﻼﻄﺻا ود نﺎﻤﺟﺮﺗ

ﻢﻴﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﻲﻗﻮﻘﺣ تﺎﻴﺑدا رد دﻮﺟﻮﻣ .

ﺖﺳا ﻲﻟدﺎﻌﻣ هﺪﻋﺎﻗ

هژاو ياﺮﺑ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻪﻛ هﺪﻳﺰﮔﺮﺑ 1

دراﺪﻧﺎﺘﺳا و ﻪﺑ

ﻪﻤﻠﻛ دﻮﺼﻘﻣ ﻢﻴﻬﻔﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﺑ 2

ﻪ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﻛ .

ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺖﺳا ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ تارﺎﺒﻋ نﺎﻴﻣ ﻲﻜﻴﻜﻔﺗ ،دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ .

ﻨﻣاد نﻮﻧﺎﻗ ﺔ هدﺮﺘﺴﮔ ؛دراد يا

ﻲﻣ ماﺪﻗا ﺎﻳ حﻼﻄﺻا ﻚﻳ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ هﺎﮔ ماﺰﻟا ار ﻲﻠﻤﻋ هﺎﮔ ،دزادﺮﭘ

ﻊﻨﻣ ار ﻲﻣاﺪﻗا ﺎﻳ ﻲﻣ

ﺪﻨﻛ هﺎﮔ ،

زوﺮﺑ ﻲﻌﺿو ﻢﻜﺣ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ار ﻲﻔﻴﻠﻜﺗ ﻢﻜﺣ هﺎﮔ و

ﺪﻨﻛ . رد ﻤﻫ ﺔ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ ﻦﻳا

ﻦﻨﻘﻣ هﺎﮔ عﻮﺿﻮﻣ

نﺎﻴﺑ ﻞﻴﺼﻔﺗ ﻪﺑ ار ﺺﺨﺸﻣ ار ﻒﻴﻠﻜﺗ ﺮﺼﺘﺨﻣ ﻲﺗارﺎﺒﻋ رد هﺎﮔ و

ﻲﻣ ﺪﻨﻛ و

اﺮﺟا ي ﻳور ﻪﺑ ار نآ ﺔ

ﻲﻣ ﻲﻳﺎﻀﻗ

دراﺬﮔ . سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ

، ﻲﻣ ار ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ مﺎﻤﺗ ود ﻪﺑ ناﻮﺗ

ﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ ﻲﻠﻛ هوﺮﮔ ﻢﻴﺴﻘﺗ دراﺪﻧ

دﺮﻛ . ﻪﺟرد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﻣاوا رد ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻦﻳا ﻢﺴﻘﻣ ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ زا يا

يﺎﻫزﺮﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﺖﻴﻌﻄﻗ و

» ﺖﺳاﻮﺧ

« ﺖﺳا نﻮﻧﺎﻗ

، ﻪﻴﻜﺗ نآ ﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﻪﭽﻧآ ﺎﻣا

ﻲﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮔﺪﻧز رد صﺎﺨﺷا يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻔﻴﻠﻜﺗ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ،دﻮﺷ ﺖﺳا

.

ﺣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ،ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ تارﻮﺘﺳد و ﺮﻣاوا ﺎﻣا ،ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ نﻮﺘﻣ رد ﺮﺼﺤﻨﻣ قﻮﻘ ﺔﻟﺰﻨﻣ

ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ

ﻲﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻊﺒﻨﻣ

ﻦﻳوﺪﺗ ﻞﻴﺼﻔﺗ زا ﻲﺤﻄﺳ ﻞﻗاﺪﺣ رد و ﺪﻨﺑﺎﻳ يرﺎﺘﺷﻮﻧ و ﻲﻨﺘﻣ ﻲﺒﻟﺎﻗ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ نﻮﻧﺎﻗ ﺎﺑ صﺎﺨﺷا قﺎﺒﻄﻧا و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﻣاوا ﺖﻳﺎﻋر تروﺮﺿ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺷ .

1 . Rule

2 . Standard

(5)

475

،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻲﻣ

ﺖﺒﺜﻣ و ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻪﺑ ﻢﻴﻧاﻮﺗ ﻚﻳ ﺪﻨﻧﺎﻣ1

ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد زا يﺮﺳ

هﺎﮕﻧ ﺎﻫ

ﻢﻴﻨﻛ . ﺖﺳا ﻦﺷور هﺪﻋﺎﻗ فﺪﻫ و اﻮﺘﺤﻣ

» ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ نﺎﻨﭼ ،دﻮﺷ ﻦﻴﻨﭼ ﺮﮔا

2«.

ﺮﻫ ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ

دراد ﺖﻤﺴﻗ ود ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد

؛ كﺮﺤﻣ ﺎﻳ ﻪﺷﺎﻣ لوا ﺖﻤﺴﻗ ﻪﻛ ﺖﺳا 3

هﺪﻳﺪﭘ ار ﻒﻳﺮﻌﺗ

ﺖﻤﺴﻗ و ﺲﻜﻋ مود ﻞﻤﻌﻟا

4

ﻪﻛ ﺖﺳا 7

ﻲﻧﺎﻣز ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ تﺎﻌﺒﺗ ار

ﻲﻣ ﺖﻛﺮﺣ ﻪﺑ ﻪﺷﺎﻣ ﻪﻛ ﺪﺘﻓا

ﻦﻴﻴﺒﺗ

ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﻦﻳا ﻲﻣ زوﺮﺑ ﻪﺷﺎﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﻛ ﺎﻫ

ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ﺪﻧراد يدﺪﻌﺘﻣ فاﺪﻫا ﺪﻨﻨﻛ

ﺮﻈﻧدرﻮﻣ صﺎﺧ تﺎﺒﻴﺗﺮﺗ ﺖﻳﺎﻋر ﻪﺑ صﺎﺨﺷا ﺐﻴﻏﺮﺗ و قﻮﻘﺣ ﻊﻳزﻮﺗ و ﺺﻴﺼﺨﺗ ،ﻲﮔﺪﻧرادزﺎﺑ نﻮﻧﺎﻗ راﺬﮔ . دوﺪﺤﻣ ﺎﻳ ﻲﻠﻛ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﻖﻠﻄﻣ ﺎﻳ طوﺮﺸﻣ ،

،هدﺮﺘﺴﮔ ﺎﻳ دوﺪﺤﻣ ،

دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﻳ هﺪﻋﺎﻗ ﻪﻜﻨﻳا ﺮﺧآ رد و يﻮﻗ ﺎﻳ ﻒﻴﻌﺿ ﺪﺷﺎﺑ

. سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ

، ﻲﻜﻳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﻳ هﺪﻋﺎﻗ

ﻪﻨﻣاد و دﺎﻌﺑا زا ﺖﺳا ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد يﺎﻫ

.

ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺘﻓر يرﺎﺠﻨﻫ يﺎﻫ

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﻛ ﺪﻧ نوﺪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧا

ﺴﻤﺗ ﺷور عﺎﺟرا و ﻚ ﻠﻋ و ﺖﻤﻜﺣ ﻲﻧﺎﺒﻣ و لﻮﺻا ﻪﺑ ﻦ

كرد ﻞﺑﺎﻗ هﺪﻋﺎﻗ ﺖ

ًﺎﻓﺮﺻ و ﺑ ﻪ لﺎﺒﻧد

ﻌﻓ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻟﺎ

ﻪﺑ هﺪﻴﺸﻛ ﻪﺷﺎﻣ نﺪﺷ ﺞﺘﻨﻣ

ﻲﻣ ﻮﺷ ﻧ ﺪ . تﺎﻀﻗ هﺪﻋﺎﻗ ﺮﺑ رﻮﺤﻣ ﻦﻳا

ﺪﻧراد ﻪﻴﻜﺗ رﺎﻴﺴﺑ هﺪﻋﺎﻗ ﻒﺻو

) Schauer, 1991: 23

.(

ﺎﺒﻧد ﻪﺑ يرﻮﺘﺳد ﻲﺒﻟﺎﻗ رد ﺎﻣا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ل

و ﺖﺳا ﻲﻠﻛ لﻮﺻا نﺎﻴﺑ صﺎﺧ دﺮﻜﻳور ﻚﻳ ﺖﻠﻋ و ﺖﻤﻜﺣ

نﺎﻴﺑ ار ﻴﻣ ﺪﻨﻜ رد ﺰﺟ نآ ﺖﻳﺎﻋر و

رد صﺎﺧ ﻲﻗاﺪﺼﻣ ﻂﻳاﺮﺷ

ﺖﺴﻴﻧ ﺰﻴﻤﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺺﺨﺸﻣ .

دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺮﻴﺴﻣ ﻦﻳا رد ﺎﺗ

ﺎﺑ يﺪﺣ ﺪﻋﺎﻗ ة

ﻚﻳدﺰﻧ ﻲﻬﻘﻓ ﻲﻣ

دﻮﺷ

، زا ﻦﺨﺳ ﻲﺘﻗو ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ ﺪﻋﺎﻗ

ة فﻼﺗا ﻲﻣ ﺤﺑ ،دﻮﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﺑ ﺚ ﺮﺘﺴﮔ

ة نﻮﻧﺎﻗ

ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ سﺎﺳا

ﻲﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﺔﻠﻤﺟ

» ﻦﻣﺎﺿ ﻪﻟﻮﻬﻓ ﺮﻴﻐﻟا لﺎﻣ ﻒﻠﺗا ﻦﻣ

« دﺮﻛ هرﺎﺷا .

ﻞﺑﺎﻘﻣ رد

ﻲﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﻋﻮﻧ ار نآ ،ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻦﻳا لﻮﺒﻗ ﺎﺑ ﻲﺧﺮﺑ و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﺰﻴﻤﺗ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﻧاد

ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻔﻴﻃ و ﻲﺒﺴﻧ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻚﻳ ار دراﺪﻧﺎﺘﺳا ا ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ

دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﺘﻣ ﻚﻳ ز ﻦﺘﻣ ﻚﻳ ﺎﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ

ﻫﺪﻋﺎﻗ ﻲﻣ ﺶﻴﭘ ﺪﻨﻧﺎﻤ

8دور

) Ehrlich, 1974: 257

.(

رد ﻲﻤﻧ ﻊﻗاو

ﻲﺼﺨﺸﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻦﺘﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ

ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺖﺤﺗ ﺖﺳا

هﺪﻋﺎﻗ ﻒﻳﺮﻌﺗ و ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ يﺮﮕﻳد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻦﺘﻣ و

ﻲﻣ راﺮﻗ دﺮﻴﮔ . ﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻲﻨﺘﻣ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ رد و ﺮﮕﻳد ﻲﻨﺘ

صﻮﺼﺧ رد نآ لﺎﻤﻋا

1. Positive Law

2 . if this, then that.

. دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ ﺎﻳ ﻪﻧاﺮﻴﮕﺘﺨﺳ و ﻖﻴﻗد زا ﺮﻴﻏ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﻣا ندﻮﺑ

نﺎﺳآ ﺖﺳا نآ ندﻮﺑ .

ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ هﺪﻋﺎﻗ يا رﺎﻴﺴﺑ فﺎﻄﻌﻧا ﺮﻳﺬﭘ

ﻪﻧاﺮﻴﮕﺘﺨﺳ و ﻖﻴﻗد رﺎﻴﺴﺑ يدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد و ﺪﺷﺎﺑ

ﺎﺘﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺑ دراﺪﻧ ﻪ رﺎﻛ رﺎﻴﺘﺧا رد يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻦﺘﺴﺑ Adoption of )

the Best Available Technology (

ﻪﻛ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﻨﻣاد ﺔ ﻖﻴﻗد ﻲﻔﻴﻠﻜﺗ رﻮﺘﺳد عﻮﺿﻮﻣ ﺺﺨﺷ ﺮﺑ ﺖﺴﻴﻧ ﺺﺨﺸﻣ نآ

رﺎﺑ ﻪﻧاﺮﻴﮕﺘﺨﺳ و ﻲﻣ

ﺪﻨﻛ . 5

4. Trigger 5. Response

5

(6)

476

، هرود 47 ، ﺷ ةرﺎﻤ 3

، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1396

هﺪﻋﺎﻗ ﻲﺼﺨﺸﻣ قاﺪﺼﻣ

رد ﻦﺘﻣ نﺎﻤﻫ و صﻮﺼﺧ

ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ و يﺮﮕﻳد قاﺪﺼﻣ ﺪﻋﺎﻗ

ة يﺮﮕﻳد

دﻮﺷ ﻲﻘﻠﺗ دراﺪﻧﺎﺘﺳا .

رﺎﻴﻌﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺮﻣا ﻦﻳا

» ﺖﻗد

« ﺖﺳا ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻦﻳا رد .

رد ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺮﻣا ﺮﻫ ﻊﻗاو

ﺷﺎﺑ ﻦﺷور و ﻖﻴﻗد ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺪ

ﻖﻴﻗد ﺪﻧاﻮﺗ ﻦﺷور و ﺮﺗ

دﻮﺷ ﺮﺗ

، و ﻊﻳﺎﻗو اﺮﻳز

نآ ﻲﺘﺴﻫ نﺎﻬﺟ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻞﺑﺎﻗ و ﻦﺷور نﺎﻨﭼ

ﺶﻴﭘ نآ ﻖﻳدﺎﺼﻣ و ﺐﻧاﻮﺟ مﺎﻤﺗ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻲﻨﻴﺑ

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻞﺑﺎﻗ .

ﻲﻣ ﺖﺳا زﺎﺠﻣ ﻪﻛ ﻲﻣاﺪﻗا ﻲﻨﻴﺸﻴﭘ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻪﺑ ﻞﻴﺼﻔﺗ ﻪﺑ هﺪﻋﺎﻗ ﺮﮕﻳد هﺎﮕﻧ ﻚﻳ رد ﺎﻬﻨﺗ و دزادﺮﭘ

ﻣ رﻮﻣا او ﻲﺿﺎﻗ ﻪﺑ ار ﻲﻋﻮﺿﻮ ﻲﻣ

دراﺬﮔ .

،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﻲﻣ هﺪﻋﺎﻗ

زا ﺶﻴﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﻛ ﺪﻳﻮﮔ 120

دازآ رد ﺖﻋﺎﺳ ﺮﺑ ﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ هار

ﺖﺳا عﻮﻨﻤﻣ زور مﺎﮕﻨﻫ

، ود ﺮﻫ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﻣا ﻠﺌﺴﻣ

ﺔ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺮﻣا

و او ﻲﺿﺎﻗ ﻪﺑ ﻲﺤﻄﺳ ﺎﺗ ار ﻲﻤﻜﺣ ﻲﻣ

ﻴﻠﻜﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ نآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺗ دراﺬﮔ ﻒ

ﺪﻨﻛ .

،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ

ﻲﻣ رﺮﻘﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا دراد

ﺪﻨﻧار ة وردﻮﺧ ﻳﺎﺑ ﺪ ﺎﺑ

» ﻪﻨﺌﻤﻄﻣ ﺖﻋﺮﺳ

« دازآ رد ﺖﻛﺮﺣ هار ﻨﻛ

ﺪ . ﻦﻳا زا

ور

، دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻲﻣ

نﻮﻧﺎﻗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻞﺻا ﻦﻳا ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

هداد ﻲﻣ ﻴﭘ دﻮﺷ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﻨﻨﻛ ماﺪﻗا نﻮﻧﺎﻗ عﻮﺿﻮﻣ صﺎﺨﺷا ﻪﻜﻨﻳا زا ﺲﭘ ﺎﻳ ﺶ دﻮﺷ

. ﻦﻳا ﺮﺑ

سﺎﺳا

، دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ رد ﻳﺎﺒﻧ

ﺪ دﺮﻛ دﺎﻨﺘﺳا ﻦﺘﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻴﺑدا ﻪﺑ

، ﻪﻜﻠﺑ

ﻲﻣ هﺪﻴﻤﻬﻓ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻲﻠﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺮﻣا ﻦﻳﺪﺑ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ دﻮﺷ

.

ﻦﻳا ﺎﺑ لﺎﺣ ﻳﺎﺒﻧ ﺪ ﻂﻠﺧ نﻮﻧﺎﻗ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﺎﺑ ار دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ دﺮﻛ

. نﻮﻧﺎﻗ ناراﺬﮔ

ﻮﻤﻋ ﺖﻴﻨﻣا و ﻢﻈﻧ ﻦﻴﻣﺄﺗ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﻲﻣ

يدازآ و قﻮﻘﺣ ﻦﻴﻤﻀﺗ و زا و ﺪﻨﺷﺎﺑ يدﺮﻓ يﺎﻫ

ور ﻦﻳا زا ﺮﻳﺰﮔﺎﻧ ﻪﺑ

رﺎﻛ و ضرﺎﻌﺘﻣﺎﻧ و ﻊﻣﺎﺟ ،ﻦﺷور تارﺎﺒﻋ و ظﺎﻔﻟا ندﺮﺑ يرود

ﺺﻘﻧ زا ﻦﺘﺴﺟ

لﺎﻤﺟا و مﺎﻬﺑا و ﺪﻧا

. ﺎﺑ دﻮﺟو ﻦﻳا

، زﺎﺑ دﻮﺷ شﻼﺗ نﻮﻧﺎﻗ ﺖﺣاﺮﺻ و ﺖﻴﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ ﺮﻫ ﻪﺑ

ﻢﻫ نﻮﻧﺎﻗ رد ضرﺎﻌﺗ و تﻮﻜﺳ ،ﺺﻘﻧ ،لﺎﻤﺟا ،مﺎﻬﺑا دﻮﺟو بﺎﻨﺘﺟا

ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ

) نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ ، 1377 :

211

.(

ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻃﺎﺣا

ﻪ ﻦﺘﺷاﺪﻧ نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﺮﺑ راﺬﮔ ﺎﺴﻣ

ﺋ ﻞ دوﺪﺤﻣ ﻖﻓا و ﺸﻳﺪﻧا

ﺔ تﻻﻮﺤﺗ و يو

ﻪﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻊﻳﺮﺳ يدﺎﻳز دراﻮﻣ رد وا تﻮﻜﺳ ﻪﺑ

ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ

)

،ﺎﻔﺻ رﺎﺘﻔﮔﻮﻜﻴﻧ 1387

: 194

،(

ﺼﻴﺼﺧ ﺔ ﻲﻠﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ نﻮﻧﺎﻗ رد ضرﺎﻌﺗ و لﺎﻤﺟا ،مﺎﻬﺑا زوﺮﺑ ﺐﺒﺳ ﺰﻴﻧ نﻮﻧﺎﻗ ندﻮﺑ

) نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ ،

1377 : 212

. (

ﻔﻴﻇو ﺔ ﺗ ناﺮﺒﺟ ﺰﻴﻧ ﺮﻴﺴﻔ ﻲﺘﺳﺎﻛ

ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﺿاو و ﺖﺳا ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ يﺎﻫ

ًﺎﻓﺮﺻ ﻪﻴﻟوا ﺑ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ

ﻪ ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﺢﺿاو نﺎﻨﭽﻧآ نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻨﺘﻣ ترﺎﺒﻋ ﻪﻛ دﻮﺷ

ﺪﻫﺎﺸﻣ ة دﻮﺷ ﻦﺷور ﻦﻨﻘﻣ فﺪﻫ و دﻮﺼﻘﻣ يﺮﻫﺎﻇ .

ور ﻦﻳا زا

، رد ﺮﻴﺴﻔﺗ صﻮﺼﺧ

هﺪﻋﺎﻗ

ﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﺖ

، دﻮﺼﻘﻣ نﺎﻨﭽﻧآ هﺪﻋﺎﻗ اﺮﻳز نﻮﻧﺎﻗ

راﺬﮔ ﻦﺷور ار دﺮﻛ

ه ﺎﻳ ﻞﻳوﺄﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا

ﺖﺴﻴﻧ زﺎﻴﻧ نآ حﺮﺷ .

ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

، ﻲﻣ ار ﺮﻴﺴﻔﺗ ﺪﻋاﻮﻗ لﺎﻤﻋا ناﻮﺗ يدراﻮﻣ ﻪﺑ

دوﺪﺤﻣ دﺮﻛ ﻦﺘﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ

ﻢﻴﺘﺴﻫ ﻪﺟاﻮﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ

، ﺖﺴﻴﻧ ﻖﻴﻗد ناﺪﻨﭼ ﻲﻠﻛ ﻦﺨﺳ ﻦﻳا ﺎﻣا .

ا نﻮﻧﺎﻗ لﺎﻤﻋ

دﺎﻣ ﻚﻳ رد جرﺪﻨﻣ ﻦﺘﻣ نﺎﻤﻫ ًﺎﻣوﺰﻟ نﻮﻧﺎﻗ و ﺖﺳا نﻮﻧﺎﻗ كرد مﺰﻠﺘﺴﻣ ة

ﺖﺴﻴﻧ صﺎﺧ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ .

ﻲﻣ ﻦﺷور ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ نﻮﻧﺎﻗ دﻮﺼﻘﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ

نﻮﻧﺎﻗ راﺬﮔ رد صﻮﺼﺧ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد ﺺﺨﺸﻣ ﻞﻌﻓ ﻚﻳ

(7)

477

ﻋﻮﻤﺠﻣ ﻚﻳ رد نﻮﻧﺎﻗ كرد مﺰﻠﺘﺴﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا و دﻮﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲﺼﺨﺸﻣ ﺔ

ﺿرﺎﻌﺗ ﻞﺣ و ﻲﻠﻛ ،تﺎ

ﺖﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ نﻮﺘﻣ رد لﺎﻤﺟا و تﺎﻣﺎﻬﺑا .

و لﻮﻟﺪﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ زا ترﺎﺒﻋ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ حﻼﻄﺻا رد ﺮﻴﺴﻔﺗ

ﺮﻳاد ة دﻮﺼﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻞﻤﺠﻣ ﺎﻳ ﻢﻬﺒﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ داﻮﻣ لﻮﻤﺷ نﻮﻧﺎﻗ

راﺬﮔ و لﻮﺻا بﻮﭼرﺎﭼ رد و

ﺖﺳا ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ .

رد ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻢﻠﻋ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻊﻗاو ﺮﺘﺴﮔ

ة ﻧﺎﻗ ﺪﻋاﻮﻗ ﻲﻤﻜﺣ رد ﺖﺳا ﻲﻧﻮ

ﻲﻟﺎﺣ

ﺖﺳا ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﺮﺑ مﺎﻜﺣا ﻖﻴﺒﻄﺗ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ .

ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ هﺪﻋﺎﻗ

عﻮﺿﻮﻣ ﺖﺳا ﻦﺷور ﻲﺑﺎﻳ

، ﻲﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻖﻴﻗد ﻦﺘﻣ نﺎﻤﻫ ﺎﻣا رد ﺮﻴﺴﻔﺗ و ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻬﺒﻣ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻊﻗاو

ﺪﻨﻛ فﺮﻃﺮﺑ ار مﺎﻬﺑا ﻦﻳا ﺎﺗ ﺖﺳا يراﺰﺑا .

ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا

، فﺪﻫ ﻴﻟوا ﺔ ﺑا ﻊﻓر ﺮﻴﺴﻔﺗ و ﺖﺳا مﺎﻬ

ﺖﺴﻴﻧ ﻢﻬﺒﻣ ًﺎﻣوﺰﻟ دراﺪﻧﺎﺘﺳا .

ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ﻦﺘﻣ تاذ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻔﺻو مﺎﻬﺑا

، رد ﻲﻟﺎﺣ ﻪﭽﻧآ ﻪﻛ

درﻮﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا رد قاﺪﺼﻣ ﻪﺑ ماﺪﻗا ًﺎﻓﺮﺻ ﺖﺳا زﺎﻴﻧ

ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺑﺎﻳ ﻠﺣﺮﻣ

ﺔ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ رﻮﻣا

ﻪﻬﺒﺷ ﻞﺣ ﻪﻧ و ﺖﺳا ﻢﻜﺣ رد يا

. رد ﻊﻗاو ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻦﺘﺷاﺪﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﻖﻴﺒﻄﺗ ﻲﻤﻧ دﻮﺧ قاﺪﺼﻣ ﺮﺑ

ﺪﻧاﻮﺗ

ﺪﺷﺎﺑ مﺎﻬﺑا دراﻮﻣ زا .

مﺎﻬﺑا كرد ندﺮﻜﻧ ﺖﺳا هﺪﻨﻳﻮﮔ دﻮﺼﻘﻣ و ﺎﻨﻌﻣ ﺖﺳرد .

ﻦﻳا رد ﻲﻟﺎﺣ ﺖﺳا

ﻪﻛ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻦﺘﺷاﺪﻧ ﺖﺳا يﺮﮕﻳد ﺮﻣا ﺺﺨﺸﻣ قاﺪﺼﻣ ﺮﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﻖﻴﺒﻄﺗ .

ﺎﻨﻌﻣ طﺎﺒﻨﺘﺳا ،ﺮﻴﺴﻔﺗ

فﺮﺻ ،ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ زا ﻗ ﻢﻜﺣ ﺖﺳا راﺮﻗ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﻘﻣ ﺎﻳ قاﺪﺼﻣ زا ﺮﻈﻧ

دﻮﺷ لﺎﻤﻋا ﻲﻧﻮﻧﺎ .

2 . 2 . هﻮﺟو ﺰﻴﻤﻣ ة دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ

ﻲﺘﻴﻌﺿو هﺪﻋﺎﻗ ﻦﺘﻣ

رد دراد رﻮﺤﻣ ﻲﻟﺎﺣ

،ﻪﻛ ﻪﻌﻗاو ﺖﺳا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻠﺻا ﺖﻴﺻﻮﺼﺧ يرﻮﺤﻣ .

هﺪﻋﺎﻗ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻲﻣ ﻊﺿو يا

ﻲﻣ زوﺮﺑ هﺪﻋﺎﻗ نآ ﺾﻘﻧ ﺾﺤﻣ ﻪﺑ نآ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ،دﻮﺷ ﺪﻨﻛ

،

ﺎﻣا ا ﺾﻘﻧ ﻲﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻌﻗﻮﻣ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳ ﻪﻌﻗاو ﺎﻳ ﻪﺛدﺎﺣ ﻪﺑ ﺞﺘﻨﻣ نﻮﻧﺎﻗ عﻮﺿﻮﻣ ماﺪﻗا ﻪﻛ دﻮﺷ

يا

ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ .

،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ نﺎﺑﻮﺗا رد ﻲﮔﺪﻨﻧار زﺎﺠﻣ ﺖﻋﺮﺳ ﺮﮔا

120 ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﺮﺑ ﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ

زوﺎﺠﺗ ﺖﻋﺮﺳ ﻦﻳا زا وردﻮﺧ ﻪﻜﻨﻳا ﺾﺤﻣ ﺪﻨﻛ

، ﻣ ﺄ رﻮﻣ ﻲﮔﺪﻨﻧار و ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار ﻲﻣ ﻪﻤﻳﺮﺟ

ﺪﻨﻛ ﺎﻣا ،

رد صﻮﺼﺧ رد ﺐﻠﻏا ﻪﻛ ﻪﻨﺌﻤﻄﻣ ﺖﻋﺮﺳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا

صﻮﺼﺧ قاﺪﺼﻣ ﺮﻬﺷ نورد رد ﻲﮔﺪﻨﻧار

ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﺪﻫد يور ﻲﻣدﺎﺼﺗ ﻪﻛ ﻲﺘﻗو ًﺎﻓﺮﺻ ، شﺎﻜﻨﻛ

ﻲﻣ دﻮﺷ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﻳا ﺎﻳآ ﻪﻛ

ﻴﺧ ﺎﻳ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﻳﺎﻋر صﻮﺼﺧ رد ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ داﻮﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا زا ﺮﮕﻳد لﺎﺜﻣ ؟ﺮ

ﻲﺿﺮﻓ تﻮﻣ

ﺖﺳا . ﻖﺒﻃ ةدﺎﻣ 1019 ﻲﻣ ردﺎﺻ يدرﻮﻣ رد ﺐﻳﺎﻏ ﻲﺿﺮﻓ تﻮﻣ ﻢﻜﺣ ،ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ زا ﻪﻛ دﻮﺷ

ﻲﺼﺨﺷ ﻦﻴﻨﭼ ًﺎﺗدﺎﻋ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻲﺗﺪﻣ ﺖﺳا هﺪﻴﺳر وا تﺎﻴﺣ زا ﻪﻛ يﺮﺒﺧ ﻦﻳﺮﺧآ ﺦﻳرﺎﺗ ﻲﻤﻧ هﺪﻧز ﺪﻧﺎﻣ .

ًﺎﺗدﺎﻋ ترﺎﺒﻋ ﻲﺘﻗو ا

هدﺎﻔﺘﺳ ﻲﻣ ﻮﺷ نﻮﻧﺎﻗ دﻮﺼﻘﻣ د ﻦﺷور ﻲﺘﻗو راﺬﮔ

ﻲﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ

ﻲﻧﺎﻣز تﺪﻣ ﻲﺼﺨﺷ دﻮﻘﻔﻣ

ﺮﺛﻻا ﻮﺷ د . ﻲﻧﺎﻣز ﺖﻴﻌﺿو ترﻮﺻ ﻦﻳا رد

، ﻲﻧﺎﻜﻣ

، ﻦﺳ و ﺖﻴﺼﺨﺷ

ًﻼﻣﺎﻛ دﺮﻓ دﻮﺼﻘﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد

نﻮﻧﺎﻗ راﺬﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ هﺪﻨﻨﻛ .

سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ

، نﻮﻧﺎﻗ راﺬﮔ ﻚﻳ

ار ﻲﻠﻛ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻒﻳﺮﻌﺗ

و درﻮﻣ ﻪﺳ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﻳا رﺎﻨﻛ رد هﺪﻋﺎﻗ

ﻦﻴﻴﻌﺗ دﺮﻛ ه ﺖﺳا . ةدﺎﻣ

1020 ﻧ ﺺﺨﺷ ﻪﻛ ﻲﺘﻴﻌﺿو ﻪﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻤ

رﺮﻘﻣ دﻮﺷ ضﺮﻓ هﺪﻧز ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ

دراد :

(8)

478

، هرود 47 ، ﺷ ةرﺎﻤ 3

، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1396

ﻪﻛ ﻲﺘﻗو 10 ﻦﻳﺮﺧآ ﺦﻳرﺎﺗ زا مﺎﻤﺗ لﺎﺳ هﺪﻴﺳر ﺐﻳﺎﻏ تﺎﻴﺣ زا ﻪﻛ يﺮﺒﺧ

ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺖﺳا رد و

ﺎﻀﻘﻧا ي ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﺞﻨﭘ و دﺎﺘﻔﻫ زا ﺐﻳﺎﻏ ﻦﺳ رﻮﺑﺰﻣ تﺪﻣ

؛ زا ﻲﻧاﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﻔﻧ ﻚﻳ ﻪﻛ ﻲﺘﻗو

ﻦﻳوﺎﻨﻋ ﺰﺟ و دﻮﻘﻔﻣ ﮓﻨﺟ نﺎﻣز رد و هدﻮﺑ ﺢﻠﺴﻣ نﻮﺸﻗ ﺖﺳا هﺪﺷ

ﺦﻳرﺎﺗ زا مﺎﻤﺗ لﺎﺳ ﻪﺳ و

زا يﺮﺒﺧ ﻪﻜﻨﻳا نوﺪﺑ درﺬﮕﺑ ﺢﻠﺻ دﺎﻘﻌﻧا ﺮﻫ ﺪﺳﺮﺑ وا

ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺸﻧ ﺢﻠﺻ دﺎﻘﻌﻧا ﻪﺑ ﻲﻬﺘﻨﻣ ﮓﻨﺟ هﺎﮔ

رﻮﺑﺰﻣ تﺪﻣ ﻨﭘ

ﺞ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﮓﻨﺟ ﻢﺘﺧ ﺦﻳرﺎﺗ زا لﺎﺳ دﻮﺷ

؛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﺘﻗو ﺮﻔﻧ ﻚﻳ مﺎﮕﻨﻫ ﺮﻔﺳ

هدﻮﺑ ﻲﺘﺸﻛ رد يﺮﺤﺑ و

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻒﻠﺗ تﺮﻓﺎﺴﻣ نآ رد ﻲﺘﺸﻛ نآ و

ﺦﻳرﺎﺗ زا مﺎﻤﺗ لﺎﺳ ﻪﺳ

ﻒﻠﺗ ﻨﻳا نوﺪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻲﺘﺸﻛ نﺪﺷ ﺪﺳﺮﺑ يﺮﺒﺧ ﺮﻓﺎﺴﻣ نآ زا ﻪﻜ

. هدﺎﻣ ياﺪﺘﺑا رد ﻲﺘﻗو

زا ﺖﺒﺤﺻ 10

ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا نآ مﻮﻬﻔﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ لﺎﺳ و عﺎﺿوا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ

قاﺪﺼﻣ و عﻮﺿﻮﻣ لاﻮﺣا يزﺎﻴﻧ

ﺖﺴﻴﻧ .

ياﻮﺘﺤﻣ ﻲﻨﻴﺴﭘ كرد و هﺪﻋﺎﻗ ياﻮﺘﺤﻣ ﻲﻨﻴﺸﻴﭘ كرد زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺖﺳا

. فﺪﻫ ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﻮﺌﺷ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﻈﻧ و ﻢﻈﻧ ﺖﺧﺎﺳ ﻦﻨﻘﻣ ﻳﺎﭘ

ﺔ

ﺖﺳا ﻲﻠﻛ ﻲﻟﻮﺻا .

تروﺮﺿ زا ﺰﻴﻧ ﻦﻴﻧاﻮﻗ زا عﻼﻃا رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻖﺣ ﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ ﻲﻳاﺪﺘﺑا يﺎﻫ

ﺔ

نﻮﻧﺎﻗ اﺮﮔ ﺖﺳ . ﻪﻧ نﻮﻧﺎﻗ ﺮﻈﻨﻣ ﻦﻳا زا ار دﻮﺧ ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻠﻛ و ﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ

ﺪﻫد ﺶﺷﻮﭘ

، ﻳﺎﺑ ﻪﻜﻠﺑ ﺪ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﺷور و ﻲﻠﻴﺼﻔﺗ ﻦﻜﻤﻣﺪﺣ ﺎﺗ .

نﻮﻧﺎﻗ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﻨﭼ

، ﺪﻴﻘﻣ و طﻮﻨﻣ

و ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻣﺎﻤﺗ زا ﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻲﻤﻠﻋ ﻦﺘﺷاد ﻪﺑ اﺰﺟا

ي و ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﻂﻳاﺮﺷ

نآ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ

ﺎﻫ ﺖﺳ . ﺎﻣا

ﻦﺘﺴﻧاد ﻤﻫ ﺔ ﻲﮔﮋﻳو و ﺎﻫ اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻲﺑ ﻲﺸﻧاد ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻢﻛﺎﺣ ﻦﻨﻘﻣ و دراد نﺎﻳﺎﭘ

ﺎﻧاﻮﺗ ﻳ ﻲ ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ

ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ

دراﺪﻧ ار ﺎﻫ .

ﻦﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ

،

ًﺎﻤﺋاد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﺳا لﻮﺤﺗ و ﺮﻴﻴﻐﺗ لﺎﺣ رد

. ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

،

ًﻼﻣﺎﻛ ﻲﺒﻟﺎﻗ رد نﻮﻧﺎﻗ ندروآﺪﻳﺪﭘ و ﺺﺨﺸﻣ

فﺎﻄﻌﻧا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ حﻼﺻ ﻪﺑ ﻪﻧ و ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻧ .

ﻦﻳا زا

ور

، ﺎﻴﻣ و ﺪﻨﻛ ﻞﻤﻋ دﻮﺧ ﻲﺒﺴﻧ ﻢﻠﻋ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا ﺮﻳﺰﮔﺎﻧ ﻦﻨﻘﻣ

تروﺮﺿ ن

» ﻖﻠﻄﻣ نﻮﻧﺎﻗ

« و

» ﻲﺒﺴﻧ ﻢﻠﻋ

« دروآ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﻠﻤﻋ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ دﻮﺧ .

و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻦﻳا

ﻲﻠﻤﻋ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻣ

دﻮﺷ .

ﻦﻨﻘﻣ ﻲﻣ ﺪﻫاﻮﺧ ﻣﺪﻘﻣ و ﻪﻣزﻻ ﺎﻣا ،ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا ار ﺖﺳا هدﻮﺑ يو دﻮﺼﻘﻣ ﻪﭽﻧآ صﺎﺨﺷا ﺔ

ﻦﻳا

اﺮﺟا يﺰﻴﭼ نآ ﻪﺑ صﺎﺨﺷا ﻲﻫﺎﮔآ و ﻢﻠﻋ ، ﺖﺳا هدﻮﺑ نﻮﻧﺎﻗ دﻮﺼﻘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا

. مﺎﮔ ﻦﻳا رد

ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ تارﺎﺒﻋ ياﻮﺤﻓ ﺎﺗ ﺪﻧزﺎﺴﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﻦﺘﻣ زا ﻲﺼﺨﺷ يﺮﻴﺴﻔﺗ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻦﻳا ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ صﺎﺨﺷا كرد ار ﻛ ﻨ ﺪﻨ

1. ﻲﻣ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ

ﻲﻳﺎﻀﻗ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﺪﻋاﻮﻗ نﺎﻤﻫ ﺪﻧاﻮﺗ

،ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻣا ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺴﻧاد ﺪﻳﺎﺑ هﺪﻳا

ﭻﻴﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟآ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮔ

. صﺎﺨﺷا ﻳﺎﺑ ﺪ

1 . ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻦﻴﻟوا زا ﻲﻜﻳ ﻠﺌﺴﻣ

ﺔ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﺟﻮﺗ نﻮﻧﺎﻗ زا ﻲﺼﺨﺷ دﺮﻛ

ﺰﻤﻠﻫ لﺪﻧو رﻮﻴﻟوا ﻲﺿﺎﻗ رد ﻪﻛ دﻮﺑ

1897 ﻳﺮﻈﻧ ﺔ

» ﺪﺑ دﺮﻣ

« داد ﻪﺋارا ار . ﺮﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا سﺎﺳا

» ﺮﮔا ﻲﻣ هﺎﮕﻧ ﺪﺑ دﺮﻣ ﻚﻳ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﺑ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ ،ﺮﮕﻳد ﺰﻴﭼ ﻪﻧ و ﺪﻴﻧاﺪﺑ ار نﻮﻧﺎﻗ ﺪﻴﻫاﻮﺧ

ﺒﺗ ﺐﻗاﺮﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻛ ﺪﻴﻨﻛ ﺖﺳا نآ ﺪﺑ تﺎﻌ

...

ﺶﻴﭘ رد هﺎﮔداد ﻪﭽﻧآ ﻲﻳﻮﮔ داد ﺪﻫاﻮﺧ مﺎﺠﻧا ﻊﻗاو

...

نآ ﻪﺑ ﻦﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻴﭼ نآ ﻦﻳا

نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻣ ﻢﻳﻮﮔ

« Holmes, 1897: 461) . (.

(9)

479

و ﻲﮔﺪﻧز نﺎﻴﻣ رد ار نﻮﻧﺎﻗ ﺖﻳﺎﻋر دﻮﺧ تﺎﻧﻮﺌﺷ مﺎﻤﺗ

ﻛ ﻨ و ﺖﺻﺮﻓ ،ناﻮﺗ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻦﻳا رد و ﺪﻨ

ﻨﻳﺰﻫ ﺔ يﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻧراﺪﻧ ار رﺎﻛ ﻦﻳا نآ

ﺪﻨﻧز ﺖﺳد ﻪﻧﻮﮔ .

ﻲﻣ صﺎﺨﺷا

ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺪﻨﻧاﺪﺑ ار نﻮﻧﺎﻗ

ار نآ و ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا .

آ ن ﺎﻫ هﺎﮔ ﻲﻣ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ ناروﺎﺸﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ ماﺪﻗا زا نﺎﻨﻴﻤﻃا ياﺮﺑ

ﻛ ﻨ ،ﺪﻨ

ﺎﻣا رد ﺎﻬﻨﺗ ﺮﻣا ﻦﻳا قﺪﺻ صﺎﺨﺷا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﮔﺪﻧز زا ﻲﻜﭼﻮﻛ ﺶﺨﺑ صﻮﺼﺧ

ﻲﻣ ﻛ ﻨ ﺪ . ﻦﻳا رد

ﻲﻨﻴﺸﻴﭘ دﺮﻜﻳور ﺐﻠﻏا هﺪﻋﺎﻗ ﺮﻴﺴﻣ دراد 1

. رد ﻖﻳدﺎﺼﻣ و هﺪﻋﺎﻗ ياﻮﺘﺤﻣ ﻊﻗاو نآ زﺎﺠﻣ و ﻊﻨﻣ

ًﻼﻣﺎﻛ نﻮﻧﺎﻗ ﺐﻳﻮﺼﺗ مﺎﮕﻨﻫ رد ﺖﺳا ﻦﺷور

ﻲﻟﺎﺣ ﻲﻨﻴﺴﭘ يدﺮﻜﻳور دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻪﻛ و دراد 2

ﺾﻘﻧ يﻮﻋد يﺮﮕﻳد ﺺﺨﺷ و نﻮﻧﺎﻗ ﺎﺑ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ يﺎﻋدا ﻲﺼﺨﺷ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﺎﺗ نآ ياﻮﺘﺤﻣ ﻲﻤﻧ ﻦﺷور دراد ار نﻮﻧﺎﻗ

ﻮﺷ د

) Kaplow, 1993: 561

.(

رد ﻦﻳا ،نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳا يﺎﺟ ﻪﺑ ﻊﻗاو ﻳور

ﺔ

ﺎﻀﻗ ﻳ ﻲ دراﺪﻧﺎﺘﺳا نﻮﺘﻣ ﺖﻴﻌﻄﻗ ﻪﺑ مﺎﻬﺑا زا ﺖﻛﺮﺣ و ﻖﻳدﺎﺼﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﺎﺗ ﺖﺳا ﻪﺑ ار ﺪﻨﻧﺎﻣ

ﻫﺪﻋﺎﻗ ﻚﻳدﺰﻧ ﺪﻨﻧﺎﻤ ﻛ

ﻨ ﺪ

) Duxbury, 2008: 23

يﺮﻳﻮﺼﺗ ﺎﺗ ﺪﻫﺪﺑ صﺎﺨﺷا ﻪﺑ ار نﺎﻜﻣا ﻦﻳا و (

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد نﻮﻧﺎﻗ ﺖﺳاﻮﺧ و اﻮﺘﺤﻣ زا ﻖﻴﻗد .

2 . 3 . و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ مﺎﻈﻧ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا

ﻲﮔﮋﻳو زا ﻲﻜﻳ اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﻦﺘﺷاد ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ يﺎﻫ

ﺖﺳ . ﻢﻴﻈﻨﺗ و ﺖﻟاﺪﻋ يراﺮﻗﺮﺑ ياﺮﺑ

قﻮﻘﺣ زا عﺎﻓد و ﻢﻟﺎﺳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور ﻚﺗ

ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ار ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ ،ﺖﻟود ،ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﻚﺗ و

ﻧ ﻲﻌﻗو ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ ماﺰﻟا ﻪﺑ ﻪﻛ ار نﺎﻧآ و نﺎﻔﻠﺨﺘﻣ ﻲﻤ

ﺖﺷادزﺎﺑ و ﺦﻴﺑﻮﺗ ،ﻪﻤﻳﺮﺟ ﺪﻨﻬﻧ آ زا و

ن ﺎﻫ

ﻲﻣ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ ار ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ ﻪﺑ يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ

ﺪﻨﻛ . رد ﻪﻛ ﻲﻜﻴﻜﻔﺗ صﻮﺼﺧ

دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ

ﻪﺋارا ﺷ ﺪ ﺖﺳا ﻲﺑﺎﻳدر ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻛ و مﺎﻋ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻚﻳ ، .

ﻦﻳا ﺎﺑ

لﺎﺣ

، ﺎﺷ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺧ

ﻪﺘﺷاد سﺎﻤﺗ ﻲﻜﻴﻜﻔﺗ ﻦﻴﻨﭼ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ يﺎﻫ

و ﺪﻧا دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا

ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻧﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻛ

ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ تﺎﻴﺑدا رﺎﺘﺷﻮﻧ رد ﺖﻗد ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ

ﻟﺰﻨﻣ ﺔ ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ يرﺎﻴﻌﻣ

ﺖﺳا هرﺮﻘﻣ نآ

) Hepple, 2005: 57

،(

ﺮﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺖﻴﻌﻗاو ﻂﺑاور ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻪﻛ ﺎﺟ

ﺎﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ

،ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ يﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﻜﺷا ﻠﺌﺴﻣ

ﺔ ﻫا ﺰﻴﻧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ ﻤ

ﻴ ﻲﻣ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖ

ﺪﺑﺎﻳ

3. رد ﻊﻗاو

هزﻮﺣ ﻲﺧﺮﺑ رد دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ

ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ ﺑ

ﻪ ﻄﺳاو ﺔ و عﻮﺿﻮﻣ ﻂﻳاﺮﺷ

ﻲﺻﺎﺧ

ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺖﺳا ﻢﻛﺎﺣ نآ ﺮﺑ ﻪﻛ رﻮﺧرد

ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ .

هزﻮﺣ ﻦﻳا هزﻮﺣ ،ﺎﻫ ﺮﻴﺴﻣ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻳﺎﻫ

آ ﺪﻋاﻮﻗ نﺎﻴﻣ ﻲﻘﻄﻨﻣ مزﻼﺗ ﻚﻳ و ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻪﻌﺳﻮﺗ ن

ﺎﻫ دراد دﻮﺟو ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﻻﻮﺤﺗ و .

مﺎﻈﻧ

1 . Ex Ante

2 . Ex Post

3 .

،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﺖﺒﺛ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ patentability)

( هرﺎﺷا يﺮﻜﻓ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ رد دﺮﻛ

. ﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ ﺔ ر ﺮﺘﺸﻴﺑ . ك :

Willard Phillips, the Law of Patents for Invention 73 (1837) & Thomas Webster, the Law and Practice of Letters Patent for Inventions 8-9 (1841).

رد ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻴﻤﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ صﻮﺼﺧ

ر ﺖﺑﺎﻗر قﻮﻘﺣ .

ك :

Crane, Daniel A. (2007). "Rules Versus Standards in Antitrust Adjudication", 64 WASH. &

LEE L. REV. 49, 49-111.

(10)

480

، هرود 47 ، ﺷ ةرﺎﻤ 3

، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1396

ﻬﺑ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺔﻟﺰﻨﻤ

ﻢﻬﻣ و طﺎﺒﺗرا و داﺮﻓا ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻂﺑاور رد رﺎﺘﻓر ﻢﻴﻈﻨﺗ مﺎﻈﻧ ﻦﻳﺮﺗ

ﻢﻬﻣ زا دراد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﻻﻮﺤﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺨﺑ ﻦﻳﺮﺗ

ﺶ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ يﺎﻫ

ﻚﻳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﻨﻴﺸﻴﭘ

ﺔ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ًﺎﺘﺒﺴﻧ دراد

.

ﻬﺑ رﺎﺘﻓر ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ زا ﻦﺨﺳ مﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﺔﻟﺰﻨﻤ

ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﻠﺻا نﺎﻛرا زا ﻲﻜﻳ

نﺎﻳز ﻞﻤﻋ ﺐﻟﺎﻗ رد

ﻪﺑ ﺮﻴﺼﻘﺗ و ﺖﺳا رﺎﺑ ﺔﻟﺰﻨﻣ

ﻦﻛر ﻦﻳا ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ﻒﺻو هﻮﻠﺟ

ﺮﮔ ﻲﻣ دﻮﺷ .

هدﻮﺑ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ هراﻮﻤﻫ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ قﻮﻘﺣ رد يرﺎﺘﻓر يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا

و ﺪﻧا ﻪﺑ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا

ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺪﺷ ه هدﻮﺑ ﺮﻴﺼﻘﺗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ماﺪﻗا ﻪﻛ دراد ار ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻲﺿﺎﻗ ﺎﻳآ ﻪﻛ ﺖﺳا

ﺮﻴﺧ ﺎﻳ ﺖﺳا

؟ . ﺑ تﺎﻀﻗ ﻪﻛ ﺪﻧراد يرﺎﺸﻓﺎﭘ هﺪﻴﻘﻋ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻫوﺮﮔ ﻪ

ﺳاو ﻄ ﺔ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ،تﺎﻋﻼﻃا ﺢﻄﺳ

ﻬﺑ طﺎﻴﺘﺣا بﻮﻠﻄﻣ ﺢﻄﺳ ناﺰﻴﻣ ﻒﺸﻛ ﺰﻨﻤ

ﻟ ﺔ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ و ﺪﻧراﺪﻧ ار ﺮﻴﺼﻘﺗ رﺎﻴﻌﻣ

ﺐﻟﺎﻗ رد يرﺎﺘﻓر ﻂﺑاﻮﺿ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫراﺰﺑا ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ بﻮﻠﻄﻣ يﺪﻣآرﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﺪﺷ ﻞﺳﻮﺘﻣ هﺪﻋﺎﻗ .

ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد تﺎﻀﻗ ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﻫوﺮﮔ ﻳور

ﺔ و تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻳﺎﻀﻗ

ﺑﺮﺠﺗ ﺔ ﻲﻣ ﺐﺴﻛ ار ﻲﻓﺎﻛ

ﻛ ﻨ ﻲﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺪﻨ

ﺐﻟﺎﻗ رد ار ﺪﻣآرﺎﻛ و بﻮﻠﻄﻣ طﺎﻴﺘﺣا ناﺰﻴﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﺪﻨﻫد ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻲﻠﻛ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا

) Cooter, 1979: 369

.(

مﺎﻈﻧ رد ﻲﻤﻳﺪﻗ لﺎﺜﻣ ﻚﻳ رد ﺶﻟﺎﭼ ﻦﻳا

ﻀﻗ زا ﻦﺗ ود ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ زوﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺘﺴﺟﺮﺑ تﺎ

ﺔ ا لﺪﻧو رﻮﻴﻟوا ،ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣ

1ﺰﻤﻠﻫ وزودرﺎﻛ ﻦﻴﻣﺎﺠﻨﺑ و

،2

ﺤﻧﺎﺳ ﻚﻳ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ رد ﺔ

هار ﻦﻫآ ار توﺎﻔﺘﻣ ﺮﻴﺴﻣ ود

بﺎﺨﺘﻧا ﺮﻛ هد ﺪﻧا . نآ رد ﺎﻫ صﻮﺼﺧ هﺪﻨﻧار يرﺎﺘﻓر دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻒﻴﻠﻜﺗ

هار ﻊﻃﺎﻘﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ يا و ﻦﻫآ

هدﺎﺟ ﻲﻣ ر ﺪﺳ فﻼﺘﺧا ﺮﻈﻧ ﺪﻧراد )

Franklin & Rabin, 1983: 52

.(

ﺮﺑ هﺪﻋﺎﻗ ﻚﻳ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺎﺑ ﺰﻤﻠﻫ

ﻒﻗﻮﺗ ﻲﺘﺴﻳﺎﺑ هﺪﻨﻧار ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻈﻧ ﻦﻳا هﺎﮕﻧ ار ﺮﻴﺴﻣ و

ﺪﻨﻛ

) Baltimore & Ohio R.R. v.

Goodman, 275 U.S. at 70

.(

ﻦﻳا رد ﻲﻟﺎﺣ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻒﻴﻠﻜﺗ ﻦﻳا در ﺎﺑ وزودرﺎﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا روﺎﺑ

هﺪﻨﻧار ﻪﻛ ﻳﺎﺑ ﺪ فرﺎﻌﺘﻣ طﺎﻴﺘﺣا ﺎﺑ رﺎﺘﻓر 3

ﺪﻨﻛ

) Pokora v. Wabash Ry., 292 U.S. at 103-06

.(

ﺰﻤﻠﻫ

وﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ فرﺎﻌﺘﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺑ ماﺰﻟا ﻪﻛ ﺖﺳا ر

ﻊﻃﺎﻘﺗ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر مﺎﮕﻨﻫ 4

هار ﻚﻳ هدﺎﺟ و ﻦﻫآ

ﺖﺳا ﻦﺷور و ﺢﺿاو ﻒﻴﻠﻜﺗ

، ﺪﻬﻌﺗ ﻦﻳا ﺎﺗ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻢﻬﻣ ﺎﻣا ﻚﻳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻲﻠﻛ

ﺪﻋﺎﻗ ة ﺢﻳﺮﺻ

رﻮﻠﺒﺘﻣ دﻮﺷ . و ﻒﻗﻮﺗ ﻒﻴﻠﻜﺗ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ وزودرﺎﻛ ﺎﻣا هﺎﮕﻧ

فاﺮﻃا ﻪﺑ ندﺮﻛ

دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻲﺘﺳرد ﻒﻴﻠﻜﺗ

ﺪﺷﺎﺒﻧ . ﻲﻤﻧ يو نﺎﻤﮔ ﻪﺑ

ناﻮﺗ هﺪﻋﺎﻗ طﺎﻴﺘﺣا ﻞﺻا ياﺮﺑ ﻲﻠﻛ يا

ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻌﻗﻮﻣ رد ار رﺎﺘﻓر و ﺘﻴ

ﺎﻬ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي هﺪﻋﺎﻗ

ﺪﻨﻣ دﺮﻛ ﻪﻜﻠﺑ ، ﻳﺎﺑ ﺪ ﺎﺗ داد ﻲﺿﺎﻗ ﻪﺑ ار نﺎﻜﻣا ﻦﻳا

طﺎﻴﺘﺣا ﻲﻠﻛ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺮﺑ ﺎﻨﺑ صﺎﺧ يﻮﻋد ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﺮﺻﺎﻨﻋ

ﺪﻨﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ار نآ رد ﻪﻜﻨﻳا و

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻲﺗﺎﺋﺎﻀﺘﻗا ﻪﭼ فرﺎﻌﺘﻣ طﺎﻴﺘﺣا ﻞﺻا لﺎﻤﻋا صﺎﺧ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ .

،ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳا ﻞﺣ ياﺮﺑ

1 . Oliver Wendell Holmes.

2 . Benjamin Cardozo.

3 . Reasonable Caution.

4 . Due Care

(11)

481

ﻠﺌﺴﻣ ﺔ ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ قﻮﻘﺣ رد ﺪﻨﻣرﺎﺘﺧﺎﺳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻚﻳ دﺎﺠﻳا موﺰﻟ ﺑ

ﻪ ﻠﻴﺳو ﺔ

1تُا و

2ﺮﻓﺎﺷ رد 1997 حﺮﻄﻣ ﺷ هﺪ ﺖﺳا . نآ رد ﺎﻫ ﻟﺎﻘﻣ ﺔ ﻪﺘﺧادﺮﭘ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ دﻮﺧ

ﻪﻛ ﺪﻧا

هﺎﮔداد ﻪﻧﻮﮕﭼ

ﻲﻣ ﺎﻫ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﻃ ﻣز ﺛﺆﻣ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا دﻮﺒﻬﺑ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ نﺎ ﻞﻣﺎﻛ طﺎﻴﺘﺣا ﺮ

رد 3

آ ﻪﻛ يدراﻮﻣ ن

ﺎﻫ ماﺪﻗا ﺪﻧراد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ يرﺎﺘﻓر ﺢﻄﺳ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ زا ﻲﻛﺪﻧا عﻼﻃا ﻛ

ﻨ ﺪﻨ .

ﺠﻴﺘﻧ ﺔ نآ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻤﻧ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا ﺎﻫ

ﻲﻟﻮﺻا ﺐﻟﺎﻗ رد ار رﺎﺘﻓر ناﻮﺗ زا

ﺶﻴﭘ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻂﺒﻀﻨﻣ هﺪﺷ ﺮﻛ

د

ﻪﻨﻳﺰﮔ و

ًﺎﻓﺮﺻ ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا ﺰﺟ ﺖﺴﻴﻧ يا ﻲﻃ

ﺪﻨﺑﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ نﺎﻣز

) Ott & Schafer, 1997:

17

.(

3 . هﺪﻋﺎﻗ ﺮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺢﻴﺟﺮﺗ ﺎﻳ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺮﺑ هﺪﻋﺎﻗ ﺢﻴﺟﺮﺗ

3 . 1 . ﺮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و هﺪﻋﺎﻗ نﺎﻴﻣ ﺶﻨﻳﺰﮔ تروﺮﺿ و فاﺪﻫا سﺎﺳا

ﺎﻫ

3 . 1 . 1 . ﻲﮔﺪﻧرادزﺎﺑ

ﺴﺑ ﺶﺨﺑ زا يرﺎﻴ

ﺖﻧﺎﻤﺿ جرد ﺎﺑ ﻲﻣﺎﻈﺘﻧا مﺎﻈﻧ و يﺮﻔﻴﻛ قﻮﻘﺣ ،ﻲﻧﺪﻣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ يﺎﻫ

ﺮﺟا ا ي ﻲﮔﺪﻧرادزﺎﺑ فﺪﻫ ،ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ كﺮﺤﻣ ﻲﻣ لﺎﺒﻧد ار 4

ﺪﻨﻨﻛ . ﻪﭽﻧآ نﺎﻴﻣ ﻖﻴﻗد زﺮﻣ ﻚﻳ هﺪﻋﺎﻗ

زﺎﺠﻣ و ﻲﻣ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﺖﺳا عﻮﻨﻤﻣ

ﻨﻛ ﺪ

) Posner, 1998: 1262

ﻛ ﻲﺻﺎﺨﺷا ﻪﺑ و (

هﺪﻋﺎﻗ نآ ضﺮﻌﻣ رد ﻪ

ﻲﻣ ار نﺎﻜﻣا ﻦﻳا ﺪﻧراد راﺮﻗ

آ ماﺪﻗا ﺎﻳآ ﻪﻛ ﺪﻧزادﺮﭙﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا ﺶﺠﻨﺳ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﻫد ن

ﺎﻫ ﻦﻳا رد

ﻮﺳ نآ رد ﺎﻳ دراد راﺮﻗ ﻲﻤﻴﺳﺮﺗ ﻂﺧ ﺖﻤﺳ

؟ . سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ

، رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻪﻋﻮﻨﻤﻣ لﺎﻤﻋا

آ و ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﻲﻓﺎﻛ رﺎﻄﺧا صﺎﺨﺷا ن

ﺎﻫ ﻲﻣ ا ﺪﻨﻧاﻮﺗ ار مزﻻ تﺎﻣاﺪﻗ ﻪﺑ

نآ زا بﺎﻨﺘﺟا رﻮﻈﻨﻣ

ﺖﻧﺎﻤﺿ زا ﺰﻳﺮﮔ و ماﺪﻗا

اﺮﺟا ي ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺐﺟﻮﺘﺴﻣ ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا

. ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻤﻴﺳﺮﺗ ﻖﻴﻗد ﻂﺧ ﻦﻳا

ﻲﻣ دﻮﺷ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ صﺎﺨﺷا زﺎﺠﻣ تﺎﻣاﺪﻗا

ﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﺎﻳ ﻪ

ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻚﺴﻳر ﻞﻴﻟد ار

مﺎﺠﻧا

ﺪﻨﻫد لﺎﻤﻋا زا ﻲﺳﺮﺗ و ﺖﻧﺎﻤﺿ

اﺮﺟا ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ .

رد دوﺪﺤﻣ ة ماﺪﻗا ﻚﻳ ﺰﻴﻧ ﻪﻋﻮﻨﻤﻣ لﺎﻤﻋا

ﺺﺨﺸﻣ

،

ﻲﺼﺨﺸﻣ تازﺎﺠﻣ ﺎﻳ ﻪﻨﻳﺰﻫ

زا ﻪﻛ ﻲﺘﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ناﺰﻴﻣ كرد ﺎﺑ صﺎﺨﺷا و ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ

ماﺪﻗا نآ مﺎﺠﻧا و

ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻨﻳﺰﻫ ﺔ مﺎﺠﻧا زا يﺮﻳﻮﺼﺗ ﺖﻌﻔﻨﻣ نداد

ﺎﻳ نداﺪﻧ اﻮﺧ ﺖﺷاد ﺪﻨﻫ

ﻢﻴﻤﺼﺗ دﺮﻛ ﺪﻨﻫاﻮﺧ يﺮﻴﮔ

، ﺎﻣا ﻲﺘﺳﺎﻛ ﻲﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ و ﺎﻫ

دراد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ ﻲﻳﺎﻫ .

ﺐﺟﻮﻣ ﻖﻴﻗد ﻂﺧ ﻦﻳا

ﻲﻣ ﺎﺗ صﺎﺨﺷا ﺎﺗ دﻮﺷ ﺒﻟ

ﺔ ﻞﻤﻋ زﺎﺠﻣ ماﺪﻗا زﺮﻣ ﻛ

ﻨ ﺪﻨ فﺮﺻ نآ تاﺮﻀﻣ ﺎﻳ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻪﻜﻨﻳا زا ﺮﻈﻧ

رد ماﺪﻗا صﻮﺼﺧ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺺﺨﺸﻣ دراﻮﻣ

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ .

ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻳﻮﺠﺗ ﺎﻨﺒﻣ نﻮﻧﺎﻗ

راﺬﮔ ﻪﺘﺷاﺬﮔ

ﻲﺗاذ ترﻮﺻ ﻪﺑ ماﺪﻗا يﺪﻨﺴﭘﺎﻧ ﺎﻳ ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻪﻧ و ﺖﺳا .

ﺰﻴﻧ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ماﺪﻗا فﺮﺻ

ﻪﭼ ﻪﻜﻨﻳا زا ﺮﻈﻧ

و ﺖﺳا عﻮﻨﻤﻣ ﺖﺳا ﻚﻳدﺰﻧ نآ ﻪﺑ ﺎﻳ رود ﻪﺒﻟ ﻦﻳا زا ناﺰﻴﻣ ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ نآ ﻲﺘﺷز ﻪﻛ ﻲﻣاﺪﻗا نﺎﻴﻣ

1 . Ott

2. Schäfer 3 . Due Care 4 . Deterrence