ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﯽﻣﻼﺳا هﺎﮕﺸﻧاد رد
58 / لﺎﺳ ﺠﻫ ﻢﻫﺪ
، ةرﺎﻤﺷ لوا / رﺎﻬﺑ 1393
The Knowledge Studies in TheIslamic University, 2014(Spring)58, Vol. 18, No.1
ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ،ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
ﯽﻧﺎﺤﺒﺳ يﺪﻬﻣ
1داﮋﻧ
2ﯽﻧارآ يدﺎﺑآﺪﻤﺣا ﻪﻤﺠﻧ يﺪﻤﺤﻣ دازآ
٣
ﯽﻓﺮﺷا ﻪﻤﻃﺎﻓ ٤
هﺪﯿﮑﭼ
فﺪﻫ : ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ،ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
رد ﯽﻤﻬﺳ ﺪ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ ةزﻮﺣ ﻦﯾا رد ﻦﯾدﺎﯿﻨﺑ يﺎﻬﺸﻧاد ﺶﯾاﺰﻓا شور .
: يدﺎﯿﻨﺑ عﻮﻧ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا -
و يدﺮﺑرﺎﮐ
ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﮥﻌﻟﺎﻄﻣ شور -
عﻮﻧ زا ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ )
يدﺎﻨﺳا ( ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ . ﺎﻫ : زا داﺮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﻢﻠﻋ
ﺖﯿﺑﺮﺗ
؛ﯽﻨﯾد
ﻢﻠﻋ ﯽﺑﺮﺠﺗ ﺎﯾ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺖﺳا ﻪﮐ زا ﺖﻬﺟ يﺮﯿﮔ ﯽﻬﻟا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ و رد يﺎﺘﺳار فاﺪﻫا و هﺰﯿﮕﻧا ﺎﻫ ي ﯽﻨﯾد
راﺮﻗ دﺮﯿﮔ . ﺎﺑ ﻦﯾا ﻒﯾﺮﻌﺗ زا ﺖﯿﺑﺮﺗ
،ﯽﻨﯾد مزﻻ ﺖﺳا ﻪﮐ و ﻢﯿﻠﻌﺗ مﺎﻈﻧ يور ﺶﯿﭘ ﻪﮐ ﯽﻠﺋﺎﺴﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ سأر رد
و ﺖﻓﺮﻌﻣ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺖﻣاﺮﮐ ،ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺮﺑ ﻪﯿﮐﺰﺗ مﺪﻘﺗ ،نﺎﺴﻧا تﺮﻄﻓ ﺎﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﺮﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﻠﻋ ﺪﻧﻮﯿﭘ و ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ،تﺮﯿﺼﺑ دﻮﺷ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﻞﻤﻋ
ﻪﺠﯿﺘﻧ . يﺮﯿﮔ : يﺎﻬﺘﻓﺮﺸﯿﭘ و ﻞﻘﻋ ﺮﺑ يرﺎﺼﺤﻧا ﮥﯿﮑﺗ
ﺖﺴﯿﻧ ﺎﺸﮕﻫار ،ﯽﻤﻠﻋ .
دراد ﯽﻟﺎﻌﺘﻣ فﺪﻫ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ،ﻢﻠﻋ .
سﺎﺴﺣا ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﻦﯾد رﻮﻀﺣ ،ﺖﻬﺟ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
ﯽﻣ دﻮﺷ . ،ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد ﯽﯾوا زا ﺖﯿﻫﺎﻣ تادﻮﺟﻮﻣ ياﺮﺑ ،نﺎﺴﻧا ﻪﺑ يﺪﯿﺣﻮﺗ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﮥﻄﺳاو ﻪﺑ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ
ﯽﯾوا يﻮﺳ ﻪﺑ و نﺎﺴﻧا لﺎﻤﮐ يﺎﺘﺳار رد ،وا يﺎﻫزﺎﯿﻧ زا صﺎﺧ ﻦﯿﯿﺒﺗ و نﺎﺴﻧا زا ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺳا ﻞﺋﺎﻗ
ﺖﺳا ﯽﻬﻟا بﺮﻗ و .
،ﯽﺑﺮﺠﺗ يﺎﻬﺷوﺎﮐ رﺎﻨﮐ رد ار ﻦﯾد ﯽﻠﻘﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﮔا ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ ﻢﻟﺎﻋ ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻧ ﺪﯾدﺮﺗ يﺎﺟ ﺲﭘ
ﻪﯾﺮﻈﻧ و ﯽﻤﻠﻋ ﺶﻫوﮋﭘ ﮥﯾﺎﻤﺘﺳد ﯽﻣ ﯽﺠﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ،ﺪﻫد راﺮﻗ يزادﺮﭘ
ﻟﺎﻋ دروﺎﻫر ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺳر ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﻔﺘﻠﻣ ﺮﯿﻏ ﻢ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ توﺎﻔﺘﻣ ،ﯽﻨﯾد .
يﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو :
ﺖﻓﺮﻌﻣ ،نﺎﺴﻧا ﻞﻣﺎﮑﺗ ،ﺖﯿﺑﺮﺗ ،ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ شور ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﯽﺳﺎﻨﺷ .
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
ﺖﻓﺎﯾرد ﻪﻟﺎﻘﻣ : 01 / 02 / 92 ﯽﯾﺎﻬﻧ ﺐﯾﻮﺼﺗ ؛ 28
/ 08 / 92 .
1.
ياﺮﺘﮐد ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ
؛ ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﯿﺸﻧاد .
2 . ﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد ا
ناﺮﻬﺗ ﯽﻠﯿﻤﮑﺗ تﻼﯿﺼﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻪﻔﺴﻠﻓ ي )
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ (
/ سردآ : ،ناﺮﻬﺗ
ناﺮﻬﺗ نﺎﺑﻮﺗا ياﺪﺘﺑا -
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا تﺮﻀﺣ ﺮﻬﻄﻣ مﺮﺣ يوﺮﺑور ،ﻢﻗ )
ره ( هوﺮﮔ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ، مﻮﻠﻋ
ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ / ﺮﺑﺎﻤﻧ : 03154739434 /
Email:najmeh. [email protected]
.ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻪﻔﺴﻠﻓ ياﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد .3 4 . ﺮﺗو ﻢﯿﻠﻌﺗ ﮥﻔﺴﻠﻓ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﯿﺑ
ﺪﻫﺎﺷ .
40 ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻣﻼﺳا هﺎﮕﺸﻧاد رد
58
ﻒﻟا ﻪﻣﺪﻘﻣ ( ﻢﻬﻣ ،ﺮﺸﺑ ﯽﮔﺪﻧز رد ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﯽﺳﺎﺳا و ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ؛ﺖﺳا ﯽﮔﺪﻧز ﮥﺒﻨﺟ ﻦﯾﺮﺗ ﺮﻫ ﻪﮐ يا
ا ﮥﻤﻫ رد فاﺮﺤﻧا ﺚﻋﺎﺑ ،نآ رد فاﺮﺤﻧا و جﺎﺟﻮﻋا ﻪﻧﻮﮔ ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز رﻮﻣ
دﻮﺷ . ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ رد نﺎﺴﻧا يﺎﻫ
ﯽﻣ اﺪﯿﭘ رﻮﻬﻇ و زوﺮﺑ ،ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻣ ﻖﻘﺤﺗ نﺎﺴﻧا ﺖﯿﻧﺎﺴﻧا و ﺪﻨﮐ
ﺪﺑﺎﯾ . ﻢﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ مﻼﺳا رد
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ نﺎﺴﻧا ﺪﺷر ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﺪﻋاﻮﻗ و هﺪﺷ رﺎﯿﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ .
،ﯽﻣﻼﺳا ﺖﯿﺑﺮﺗ رد ﯽﯾﺎﻏ فﺪﻫ
رد ﯽﻨﯾد ﮥﻠﮐﺎﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﻟا بّﺮﻘﻣ نﺎﺴﻧا شروﺮﭘ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و دﺮﯿﮕﺑ ﻞﮑﺷ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ وا دﻮﺟو
ﻪﺸﯾر ﯽﻨﯾد ﺪﻧﺰﺑ ﺮﺳ وا زا ﺮﺗراد
. ﯽﻣ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯿﻤﻫ رد ﺰﯿﻧ ار ﺮﺸﺑ ﺖﻘﻠﺧ ﮥﻔﺴﻠﻓ ،ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ناﻮﺗ
ﺪﺳﺮﺑ دﻮﺼﻘﻣ لﺰﻨﻣ ﺮﺳ ﻪﺑ و ﺪﺑﺎﯾ لﺎﻤﮐ ،ﺢﯿﺤﺻ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﮥﻠﯿﺳو ﻪﺑ وا ﻪﮐ ﺪﯾﺮﻓآ ﻦﯾا ياﺮﺑ ار نﺎﺴﻧا .
ﺎﺑ
ﯿﻤﻫا ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ،ﯽﯾﺎﻏ فﺪﻫ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻢﻠﻋ ﯽﻣ اﺪﯿﭘ ﯽﺻﺎﺧ هﺎﮕﯾﺎﺟ و ﺖ
ﺪﻨﮐ .
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ هراﻮﻤﻫ نﺎﻣزﺮﯾد زا ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻦﯾد طﺎﺒﺗرا ﺚﺤﺑ .
ﮥﯾواز زا ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ
نﺎﻣرآ ﯽﻋﻮﻧ ،ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ و ﻦﯾد ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﻏ ﮥﺼﺧﺎﺷ ﻪﻧﺎﮕﯾ و ﻪﺘﺷﺬﮔ نوﺮﻗ ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ ﺐﺗﺎﮑﻣ رد ﯽﻫاﻮﺧ
ﻧ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻦﯾد نﺎﯿﻣ ﻞﺑﺎﻘﺗ سﺎﺴﺣا ﺰﮔﺮﻫ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﺎﺗ ؛ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﯾدﺮﺗ ﯽﻤ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
زا ﺲﭘ ﺎﻣا
يﺪﺟ لاﺆﺳ ﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ،ﻦﯾد ﺐﻧﺎﺟ ندﺎﻬﻧاو و ﯽﺑﺮﺠﺗ ﻢﻠﻋ يﻮﺳ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا شﺰﯿﺧ زا ﻞﺻﺎﺣ روﺮﻏ ﻪﻤﯿﻧ دوﺪﺣ رد و ﺲﻧﺎﺴﻧر زا ﺲﭘ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﺎﺗ ؛ﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ و ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ ﺐﺗﺎﮑﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ ،ﺮﯿﺧا نﺮﻗ يﺎﻫ
ﺪﮑﯾ ﺎﺑ ود نآ طﺎﺒﺗرا و ﺖﯿﺑﺮﺗ رد ﻦﯾد ﺖﻟﺎﺧد زا ﺚﺤﺑ ،دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫدﺮﮑﯾور ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﺮﮕﯾ
ﻪﯿﺷﺎﺣ ﺮﻣا ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﻘﻠﺗ يا
. هزﻮﻣآ ﻪﺑ هرﺎﺑود ﯽﻫﺎﮕﻧ موﺰﻟ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ نآ دﺪﺠﻣ ﯽﻧاﻮﺧزﺎﺑ و ﯽﻨﯾد يﺎﻫ
ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫدروﺎﺘﺳد زا ﻪﺘﺴﺧ و ﺪﻨﻣدرد نﺎﺴﻧا ﺶﯾاﺮﮔ و فﺮﻃ ﮏﯾ زا زوﺮﻣا نﺎﻬﺟ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻟد و يروﺎّﻨﻓ ﻪﺑ هرﺎﺑود ﻪﺟﻮﺗ تﺎﺒﺟﻮﻣ ،ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا ﯽﻧﺎﻣرآ و ﯽﻨﯾد يﺎﻫ
ﻢﻫاﺮﻓ ار ﺚﺤﺑ ﻦﯾا
ﺖﺳا هدﺮﮐ .
) ،دار ﯽﺨﯾﺎﺸﻣ 1378
: 78
(
،ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد يرﻮﻬﻤﺟ نﻮﭽﻤﻫ يرﻮﺸﮐ رد ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺪﻣارﺎﮐ مﺎﻈﻧ ﮏﯾ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد
،ﺖﺳا ﻢﮐﺎﺣ نآ رد ﯽﻣﻼﺳا يﺎﻬﺷزرا و ﺪﯾﺎﻘﻋ و هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻦﻬﮐ ﯽﻧﺪﻤﺗ زا ﻪﮐ ناﺮﯾا ﯽﻣﻼﺳا ا و ﺪﯾﺎﻘﻋ ﺎﺑ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾا لﻮﺻا ﺐﺳﺎﻨﺗ ﯽﺳرﺮﺑ مﺰﻠﺘﺴﻣ شﻼﺗ ،ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ﯽﻣﻼﺳا و ﯽﻠﻣ يﺎﻬﺷزر
ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯾوﺪﺗ ياﺮﺑ ﺪﻨﻤﺷور ﺖﺳا ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﮥﺻﺮﻋ رد ﺪﻣارﺎﮐ يا
. و ﻖﯿﻗد ﯽﻫﺎﮔآ ،ور ﻦﯾا زا
هﺮﻬﺑ و ﯽﻣﻼﺳا فرﺎﻌﻣ زا ﻖﯿﻤﻋ ﯽﻣﻮﺑ و يﺮﮕﻧزﺎﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ رد نآ زا يﺮﯿﮔ
ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﯽﻧﺎﺒﻣ يزﺎﺳ
هﮋﯾو هﺎﮕﯾﺎﺟ زا ،ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ ا رد ﻪﮐ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يا
،نﺎﯿﻣ ﻦﯾ مﻮﻬﻔﻣ ﺚﺤﺑ
ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يزﺎﺳ
ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻊﻣﺎﺠﻣ رد ﻢﻬﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ،ﯽﻨﯾد ﺪﯾآ
. ﺖﺧﺎﺳﺮﯾز ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ يﺎﻫ
ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ،ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
41
ﯽﻣ ار ﻪﺟﻮﺗ رﻮﺧ رد ﯽﺘﻗد ،نآ ﯽﺒﻧﺎﺟ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺚﺤﺑ هﮋﯾو ﺖﯿﻤﻫا بﺎﺑ ﻦﯾا رد ﻪﭽﻧآ و ﺪﺒﻠﻃ
،دراد يا
ﺖﺳا نآ ﺐﻧاﻮﺟ ندﺮﮐ رﺎﮑﺷآ و مﻮﻬﻔﻣ حﻮﺿو .
،نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد ﯽﻣ ﻪﭽﻧآ
هﺪﺷ دﺎﯾ ﻞﺣاﺮﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺖﻬﺟ ار ﻪﺑور نآ ﺎﺑ هﺪﻨﯾآ و ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ ﮥﻌﻣﺎﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻠﺋﺎﺴﻣ ،ﺪﻨﮐ ﯽﻫد ﻪﮐ دراد رﺎﻈﺘﻧا و ﺖﺳور
ﺪﻨﯾآﺮﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻞﺣ ةﺪﻬﻋ زا ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد شروﺮﭘ ار يداﺮﻓا ،ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ دﺎﻬﻧ .
،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ ﺚﺤﺑ
ﻪﮑﻨﯾا زا مﻮﻬﻔﻣ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ادﺮﭘ
ﯽﻠﺻا فﺪﻫ ﻪﺑ ﺎﺗ دﺮﯿﮔ ترﻮﺻ ﻪﻧﻮﮕﭼ و هﺪﺷ يز
ﺖﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﻠﺻا فاﺪﻫا ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺪﯾآ ﻞﯾﺎﻧ ﺖﺳا ﻦﻣﺆﻣ نﺎﺴﻧا ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻪﮐ دﻮﺧ .
ﺑ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﺘﺳار رد ﯽﻠﺧاد يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ ﯽﺧﺮ :
يﺮﻗﺎﺑ
) 1383
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد (
» ﻦﯾﻮﮑﺗ ياﺮﺑ ﯽﻧﺎﯿﻨﺑ ،ﯽﻣﻼﺳا ﮥﺸﯾﺪﻧا ﯽﮑﯾﺰﯿﻓﺎﺘﻣ ﯽﻧﺎﺒﻣ
ﻪﯾﺮﻈﻧ يﺎﻫ ناور ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ « ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺒﻣ ياراد ،دﻮﺧ يارو رد ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ
ﯽﮑﯾﺰﯿﻓﺎﺘﻣ ا دﻮﺸﻧ ﺎﯾ دﻮﺷ نﺎﯿﺑ ﺖﺣاﺮﺻ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا هاﻮﺧ ؛ﺪﻧ .
لﻮﺤﺗ رد ار ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﯽﻧﺎﺒﻣ ﻦﯾا
ﻪﯾﺮﻈﻧ ﯽﻣ ﺎﻔﯾا نآ ﻞﺣاﺮﻣ ﮥﻤﻫ رد ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ،ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﮐ
. ﯽﻧﺎﺒﻣ ﮥﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻬﻫﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﻮﻧ ﯽﻣ ،ﻦﯾ ﻪﯾﺮﻈﻧ ندروآ ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ دﻮﺷ ﯽﻨﯾﻮﻧ ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ
.
يرادرﻮﺧﺮﺑ و يدﺎﺠﺳ
) 1383
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد(
» ﯽﻣﻼﺳا ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻦﯿﯿﺒﺗ رﺎﺛآ و مﻮﻠﻋ يزﺎﺳ
ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺮﺑ نآ
« ﯽﻣﻼﺳا ياﺮﺑ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ يﺎﻫدﺮﮑﯾور ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد ، ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ،مﻮﻠﻋ يزﺎﺳ
زا : ﺖّﻨﺳ ،ﯽﻃﺎﺒﻨﺘﺳا ﯾاﺮﮔ
ﺶﯿﭘ ﺮﯿﯿﻐﺗ و ﻢﯾادارﺎﭘ ﺮﯿﯿﻐﺗ ،ﻪﻧﺎ ضﺮﻓ
. ﯽﯾﺎﻬﺘﻟﻻد ،ﺎﻫدﺮﮑﯾور ﻦﯾا زا ماﺪﮐ ﺮﻫ
،يدﺎﻘﺘﻧا ةزﻮﺣ ﻪﺳ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ دﻮﺧ بﻮﻠﻄﻣ ﻖﻘﺤﺗ ﺖﻬﺟ رد و دراد ﺮﺑ رد ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ياﺮﺑ ار ﺖﻓﺮﻌﻣ ﻦﯾد ،ﻪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ ﺖﺳا ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ و ﻪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ
.
ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ
) 1389
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد(
» ﯾد ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﮕﻧ نرﺪﻣ ﯽﮔﺪﻧز رد ﻦ
:
ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ﺶﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ
« ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ،نرﺪﻣ ﯽﮔﺪﻧز ناﺮﺤﺑ ﻞﺣ رد ﻪﮐ ﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ، ﺶﻘﻧ ﺪﺳر
ﻪﻔﻟﺆﻣ و ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺑ ،ﯽﻬﻟا نﺎﯾدا صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ،ﻦﯾد ﺦﺳﺎﭘ ﺖﺳا ردﺎﻗ ﻦﯾد اﺮﯾز ؛ﺖﺳا مﺪﻘﻣ ﺮﮕﯾد يﺎﻫ
ﯽﻤﻧ نرﺪﻣ ﮏﯾﺰﯿﻓﺎﺘﻣ و ﻢﻠﻋ ﻖﯾﺮﻃ زا نرﺪﻣ نﺎﺴﻧا ﻪﮐ ار ﯽﯾﺎﻬﺸﺳﺮﭘ آ ﺦﺳﺎﭘ ﺪﻧاﻮﺗ
نﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﺪﺑﺎﯿﺑ ار ﺎﻬﻧ
ﺪﻨﮐ دﺰﺷﻮﮔ .
ﯽﻧﺎﻤﯿﻠﺳ
) 1389
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد(
» ﻖﻘﺤﺗ ﺎﺗ نﺎﮑﻣا زا ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ
« ﻦﯾﻮﮑﺗ ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾرد ،
ﻪﻧاﻮﺘﺸﭘ ﻪﮐ ﺖﺳا رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻮﺤﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ﻪﺸﯾﺪﻧا زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓﺎﺘﻣ يﺎﻫ
رد ،ﯽﻨﯾد يﺎﻫ
دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﻤﻠﻋ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ .
ﻦﺨﺳ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓﺎﺘﻣ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ هﺎﮔ ﺮﻫ ؛ﺮﮕﯾد
نﻮﭼ ﯽﻠﺣاﺮﻣ رد :
ﺶﯿﭘ ،هﺪﻫﺎﺸﻣ مﺎﺠﻧا ،ﺶﻫوﮋﭘ حﺮﻃ ،ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺶﻨﯾﺰﮔ دﻮﺧ ﯽﻨﯾﺮﻓآﺮﯿﺛﺄﺗ ،ﺮﯿﺴﻔﺗ و ﯽﻨﯿﺑ
42 ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻣﻼﺳا هﺎﮕﺸﻧاد رد
58
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﯽﯾﺎﻬﺸﻧاد ،نآ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ يﺪﻨﯾاﺮﻓ ،ﺪﻨﻨﮐ رﺎﮑﺷآ ار ﯽﻨﯾد يﺎﻫ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ .
ترﻮﺻ دﺪﻌﺘﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺘﻓﺮﮔ
نﻮﻨﮐﺎﺗ ،ﻪ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ ﺖﯿﻫﺎﻣ ﮥﻨﯿﻣز رد ﯽﺸﻫوﮋﭘ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ .
ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ،ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﯽﻨﯾد ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ ةزﻮﺣ ﻦﯾا رد ﻦﯾدﺎﯿﻨﺑ يﺎﻬﺸﻧاد ﺶﯾاﺰﻓا رد ﯽﻤﻬﺳ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ
.
ب ( ﺶﻫوﮋﭘ شور
يدﺎﯿﻨﺑ عﻮﻧ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا -
ﺑرﺎﮐ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ شور و يدﺮ -
ﺖﺳا ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ .
شور رد
ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺎﻬﺑﺎﺘﮐ و كراﺪﻣ ،دﺎﻨﺳا ﯽﺳرﺮﺑ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻋﻼﻃا ،ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،ﺪﯾآ
نﺎﻣﺎﺳ يا
ﯽﻣ هداد داد ﺦﺳﺎﭘ ﯽﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻬﺸﺳﺮﭘ ﻪﺑ ناﻮﺘﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ
) ،نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪﻣﺮﺳ 1376
.(
ﻪﺑ ﯽﯾﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ياﺮﺑ
ﻠﻋ ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻨﻌﯾ ؛ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﻠﺻا لاﺆﺳ ،ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢ
هداد يﺎﻫ ﺎﺑ و يدﺎﻨﺳا شور ﻪﺑ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ
هﺮﻬﺑ لوا ﺖﺳد ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يﺮﯿﮔ )
ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ (
مود ﺖﺳد ﻊﺑﺎﻨﻣ و )
طﻮﺑﺮﻣ تﻻﺎﻘﻣ و بﻮﺘﮑﻣ رﺎﺛآ
ﻖﯿﻘﺤﺗ عﻮﺿﻮﻣ ةرﺎﺑرد (
ﻊﻤﺟ ﯽﻣ يروآ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ و دﻮﺷ
دﺮﯿﮔ .
ج ( ﻒﯾرﺎﻌﺗ
1 . ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ ﻒﯾﺮﻌﺗ
ﻪﮐ ﯽﻧاﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا نﺎﯿﻣ رد ﻨﻟﺎﻌﻓ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ةزﻮﺣ رد
،ﺪ شزﻮﻣآ ﺎﯾ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺖﯿﻤﻠﻋ رد
ﯽﮔﮋﯾو ﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا ،مﻮﻠﻋ ﺮﮕﯾد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻢﻠﻋ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،شروﺮﭘ و ﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا ،دﻮﺧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
دراد دﻮﺟو .
،ﺺﺨﺸﻣ ار دﻮﺧ وﺮﻤﻠﻗ ﺎﺗ دراد ﯽﻌﺳ ﯽﻤﻠﻋ ﺮﻫ ﺎﻬﺘﯿﻌﻗﻮﻣ
نﺎﯿﺑ ار طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻬﺘﯿﻌﻗاو و و
ر نآ ﺮﺑ ﻢﮐﺎﺣ ﻦﯿﻧاﻮﻗ ﺪﻨﮐ ﻒﺸﮐ ا
. ﻢﻫدزﻮﻧ نﺮﻗ رد
، ﻨﯿﻣز رد ﯽﯾﺎﻬﺘﯿﻟﺎﻌﻓ ﮥ
ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ندﺮﮐ ﯽﻤﻠﻋ
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
، ﻊﻧﺎﻗ ناﺪﻨﭼ ﯽﻟو دﻮﺒﻧ هﺪﻨﻨﮐ
. مﺎﻧ ﻪﺑ ﯽﺼﺨﺷ رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا ياﺮﺑ ﻢﺘﺴﯿﺑ نﺮﻗ رد هﺮﺧﻻﺎﺑ ﺎﺗ
ﻪﯾرﻮﻟ ﻞﺳ ﻦﯿﺳﻮﻟ 1
"
ﮏﯾژﻮﮔاﺪﭘ ﻢﻠﻋ ﯽﻠﮐ حﺮﻃ "2
يﺎﻨﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﺮﯾز ار
» ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻦﯿﻧاﻮﻗ و تﺎﯿﻌﻗاو «
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
1 Lucien Cellerier.
2 The general design of pedagogic science
ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ،ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
43
ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺮﮐ د . ﯽﻣ عﺎﻓد تﺪﺷ ﻪﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺖﯿﻤﻠﻋ زا رﻮﮐﺬﻣ ﻒﻟﺆﻣ دﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ و دﺮﮐ
: ﻢﯿﻠﻌﺗ فﺪﻫ
و ﺖﯿﺑﺮﺗ
، هﺪﯾﺪﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯿﻧاﻮﻗ يﻮﺠﺘﺴﺟ ﯽﻣ رﻮﻬﻇ ﻪﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾﺎﻫ
ﺳر ﻨﺪ
، ﺮﯿﺛﺄﺗ نآ ﺮﺑ
ﯽﻣ راﺬﮔ ﻧ
ﯿﻌﻣ تﺎﻣﺪﻘﻣ زا و ﺪ ﺖﺳا هﺪﺷ جﺎﺘﻨﺘﺳا ﯽﻨ
. ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ وا :
ﯽﻨﺷور و ﻢﻈﻧ ﺐﺟﻮﻣ ﻢﻠﻋ ﻦﯾا
ﺑ و هﺪﺷ ﯽﻣ هزﺎﺟا ﺎﻣ ﻪ هزاﺪﻧا ﺎﺗ ﺪﻫد
ﺶﯿﭘ يا ﺎﯾ شور نﻼﻓ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،نﺎﺴﮑﯾ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﮐ ﻢﯿﻨﮐ ﯽﻨﯿﺑ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﭼ ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ ةﻮﯿﺷ .
رد
» نﻮﺴﯾﻮﺑ ﮥﻣﺎﻨﺘﻐﻟ
« 1
ﺖﺳا هﺪﻣآ :
ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ
، ﺖﺳا ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ
؛ ﯽﻨﻫذ ،ﯽﻧﺪﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ زا ﻢﻋا
ﯽﻗﻼﺧا و .
ﻢﻠﻋ ﻦﯾا رد
، هداد زا ناور ،يژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻣﻮﻠﻋ يﺎﻫ ﻨﺷ
و ﺦﯾرﺎﺗ ،ﯽﺳﺎ ...
هدﺎﻔﺘﺳا
ﯽﻣ دﻮﺷ . ﻢﯿﮐرود ﯽﻤﻠﻋ ﮥﯾﺮﻈﻧ ﮏﯾ ار ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺰﯿﻧ2
ﯽﻣ ﺪﻧاد ﯽﯾﻮﯾد نﺎﺟ. ﻞﺜﻣ ﯽﺻﺎﺨﺷا ﺰﯿﻧ و3
ﻞﭘ
4ﯽﭘﻻ ﻢﻠﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﯾﻻد ﻪﺑ ار نآ ،ﻪﺘﺴﻧاد
ﯽﭘ ار نآ ﯽﻠﺻا طﻮﻄﺧ ﯽﻣ هﺪﺷ يﺰﯾر
ﺪﻨﻧاد ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ و :
هﻮﯿﺷ و تارﺮﻘﻣ و ﻢﻈﻧ عﻮﻤﺠﻣ زا ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ ﻌﻗاو ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻬﺘﯿﻌﻗﻮﻣ و ﺎﻬﺘﯿ
ﯽﭘ نآ ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻨﻓ ،يدﺎﺼﺘﻗا ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺖﻓﺎﺑ رد ار ﯽﻣ ﯽﯾﻮﺟ
ﺪﻨﮐ
، ﻞﯿﮑﺸﺗ
ﯽﻣ دﻮﺷ .
) ﯽﻫﻮﮑﺷ ، 1375
(
ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﭽﻧآ عﻮﻤﺠﻣ زا
، ﯽﻣ ترﻮﺻ ﺮﻫ رد ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ
، ﻢﻠﻋ ﮏﯾ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ
ﺖﺳا . و ياراد ﺮﮕﯾد مﻮﻠﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺰﯿﻧ ﻢﻠﻋ ﻦﯾا ﻪﺘﺒﻟا ﯽﮔﮋﯾ
دﻮﺧ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ يﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟ زا ؛ﺖﺳا
:
ﮏﯾ ( ،ﺖﯿﺑﺮﺗ عﻮﺿﻮﻣ نﺎﺴﻧا
ﺖﺳا هﺪﯿﭽﯿﭘ يدﻮﺟﻮﻣ نﺎﺴﻧا و ﺖﺳا .
و يدﺮﻓ ﯽﮔﺪﻧز عﻮﻧ
ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد و لﻮﺤﺗ لﺎﺣ رد ًﺎﻤﺋاد ﺰﯿﻧ وا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺑ و ﺖﺳا
رد زﻮﻨﻫ وا يدﻮﺟو دﺎﻌﺑا زا يرﺎﯿﺴ
ﻪﻟﺎﻫ يا
ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ مﺎﻬﺑا زا .
ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
، ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻢﻠﻋ ﯽﮔﺪﯿﭽﯿﭘ ياراد ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻬﺟ زا ﺰﯿﻧ
هدﺎﻌﻟا قﻮﻓ ﺖﺳا يا
.
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
1 Dictionary BUISSON.
2 Durkheim 3 John Dewey 4 Paul LAPI.
44 ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻣﻼﺳا هﺎﮕﺸﻧاد رد
58
ود ( ﻪﺘﺷر ﻦﯿﺑ مﻮﻠﻋ ﮥﻠﻤﺟ زا ،ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ ﺎﯾ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻢﻠﻋ
1يا ﺖﺳا . زا ﻢﻠﻋ ﻦﯾا
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،يژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ ،تﺎﯿﺿﺎﯾر ،رﺎﻣآ ،دﺎﺼﺘﻗا ،ﺦﯾرﺎﺗ ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺮﯿﻏ و ﯽﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ زا يا
ناور ﻪﻌﻣﺎﺟ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ نﺎﺴﻧا ،ﯽﺳﺎﻨﺷ
،ﯽﺳﺎﻨﺷ مدﺮﻣ و ﺮﻨﻫ و ﻪﻔﺴﻠﻓ ﯽﺘﺣ و ﯽﺳﺎﻨﺷ ...
ﯽﻣ هﺮﻬﺑ دﺮﺑ .
ﻪﺳ ( ﺖﺴﯿﻧ ﺾﺤﻣ يﺮﻈﻧ ﻢﻠﻋ ﮏﯾ ًﺎﻓﺮﺻ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻢﻠﻋ
، ﺖﺳا يدﺮﺑرﺎﮐ ﯽﻤﻠﻋ ﻪﮑﻠﺑ .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﺖﯿﺑﺮﺗ ياﺮﺑ ﻞﻤﻋ رد ﻢﻠﻋ ﻦﯾا يﺎﻫ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻢﻠﻋ يﺪﻨﻣدﻮﺳ ًﺎﺳﺎﺳا و دﻮﺷ
ﺖﯿﺑﺮﺗ
، ﺖﺳا نآ ندﻮﺑ يدﺮﺑرﺎﮐ ﻪﺑ .
رﺎﻬﭼ ( ﯿﻠﻌﺗ رد ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﺮﮕﯾد مﻮﻠﻋ ﯽﺧﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ،ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢ ﻪﯾﺮﻈﻧ و ﺎﻫ
ﮏﯾ ،ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ
ﯽﭘ ﺰﯿﻧ ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﺎﻈﻧ و ﻢﺘﺴﯿﺳ ﯽﻣ يﺰﯾر
دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺎﯾ نآ ﺎﺗ ﻪﯾﺮﻈﻧ و ﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ رد ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ
ﻮﺷ ﻧﺪ . ﻪﻠﺴﻠﺳ ياراد ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻦﯾا هﻮﯿﺷ ،لﻮﺻا ،ﯽﻧﺎﺒﻣ ،فاﺪﻫا زا يا
ﯽﺸﻣ ﻂﺧ ،ﺎﻫ ،ﺎﻫ
...
يﺎﻬﺷور و
هﮋﯾو ا ﺖﺳ . قدﺎﺻ ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ مﺎﻈﻧ ةرﺎﺑرد ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ،ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻢﻠﻋ ندﻮﺑ ناﻮﺟ ةرﺎﺑرد ﻪﭽﻧآ
ﻢﻟﺎﻋ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ يﺎﻬﻣﺎﻈﻧ ﺖﻔﮔ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺳا
، ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻢﻠﻋ دﻮﺧ زا ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ
ناﻮﺟ ﺮﺗ ﺪﻧ .
ﺞﻨﭘ ( ﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻪ
ﺘﺷر ناﻮﻨﻋ ﮥ
ﯽﻣ ﺲﯾرﺪﺗ هﺎﮕﺸﻧاد رد ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﺑﺎﺘﮐ ياراد و دﻮﺷ
،ﺎﻬ
ﻪﯾﺮﺸﻧ ﯽﺼﺼﺨﺗ يﺎﻬﻨﻤﺠﻧا و ﺎﻫ ﺖﺳا
.
) ﯽﻧاﺮﻣﺎﮐ ،داﮋﻧ 1387
(
2 . ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ﻒﯾﺮﻌﺗ
ﯽﻣ رﺎﮑﺷآ ﻢﻠﻋ ﺦﯾرﺎﺗ ﺮﺘﺴﺑ رد ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫدروﺎﺘﺳد و ﯽﺑﺮﺠﺗ يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ ﯽﺳرﺮﺑ زا ﻪﮐ دﻮﺷ
ًﺎﻓﺮﺻ ﯽﻤﻠﻋ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ
ﻪﯾﺮﻈﻧ رد ﯽﻌﯿﺒﻄﻟا ﺪﻌﺑﺎﻣ و يﺮﻈﻧ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ و ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﺖﻌﯿﺒﻃ زا ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ
ﺪﻧراد ذﻮﻔﻧ ًﻼﻣﺎﮐ .
نﺎﻬﺟ ﯽﻠﮐ شﺮﮕﻧ و ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﯽﻤﻠﻋ فاﺪﻫا ﻞﮑﺷ ةﻮﺤﻧ رد نﺎﻧآ ﯽﻨﯿﺑ
يﺮﯿﮔ
ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻢﻠﻋ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار نﺎﻧآ يﺮﻈﻧ يﺎﻬﺸﺳﺮﭘ عﻮﻧ ،ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ فاﺪﻫا اﺮﯾز ؛دراﺬﮔ
ﯽﻣ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﻫد نداد راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﺎﺑ و دﻮﺧ رﺎﮔزور رد ﺞﯾار ﯽﻨﻫذ يﺎﻀﻓ و ﯽﻨﯿﺑ
ﻢﯾادارﺎﭘ ﻪﻧﻮﮔ ،ﺎﻫ ﯽﻣ ﺚﺤﺑ و ﺺﺤﻓ ﮥﺘﺴﯾﺎﺷ ار ﺎﻬﺨﺳﺎﭘ زا ﯽﺻﺎﺧ يﺎﻫ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ يراﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦﯾا و ﺪﻨﻧاد
نﻮﻣزآ و يرواد مﺎﻘﻣ رد ﻪﮑﻠﺑ ،ﻢﻠﻋ يروآدﺮﮔ مﺎﻘﻣ رد ﯽﻣ ﺮﻫﺎﻇ ﺰﯿﻧ يﺮﯾﺬﭘ
دﻮﺷ . ﮥﻔﺴﻠﻓ رد هزوﺮﻣا
ﯽﺘﺴﯾﻮﯿﺘﯾزﻮﭘ يﺎﻋدا ﻦﯾا ﻢﻠﻋ - 2
ﻪﯾﺮﻈﻧ ﺮﺑ و ﺖﺳا ﯽﺴﺣ كاردا و هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﻢﻠﻋ زﺎﻏآ ﻪﮐ ﻪﯿﺿﺮﻓ و ﺎﻫ
ﺎﻫ
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
1. Interdisciplinary 2 positivisty
ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ،ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
45
مﺪﻘﺗ ﯽﺑ ﯽﺴﺣ تﺎﮐاردا و تاﺪﻫﺎﺸﻣ و دراد ﻪﯿﮑﺗ ،ﻪﻧﺎﻓﺮﻃ
،ﯽﺑﺮﺠﺗ ﺶﻧاد ندﺮﮐ ﺎﻨﺑ ياﺮﺑ ﻦﺌﻤﻄﻣ ﯽﻫﺎﮔ
هراﺰﮔ ﻦﺘﻓﺎﯾ هار شور ﺎﻬﻨﺗ و ﺖﺳا ﯽﻨﯿﻘﯾ و ﯽﻨﯿﻋ ﺖﯿﻨﯿﻋ و ﺖﺳا اﺮﻘﺘﺳا ،مﺎﻋ ﻦﯿﻧاﻮﻗ ﻪﺑ ﯽﺗﺪﻫﺎﺸﻣ يﺎﻫ
ﺶﯿﭘ و ﻖﯾﻼﺳ ،تﻼﯿﺨﺗ زا رود ﻪﺑ ﺖﺳﺎﻫراﺪﯾﺪﭘ ﺖﺧﺎﻨﺷ و هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺑ يرواد
ﯽﮑﯾﺰﯿﻓﺎﺘﻣ يﺎﻫ -
ﺎﮐ ًﻼﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻔﻧ .
) ،ﯽﻧﺎﻤﯿﻠﺳ 1389 : 229
(
دراد تروﺮﺿ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻬﺟ زا ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ﮥﻟﻮﻘﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ :
ﺖﻬﺟ ،ﺖﺴﺨﻧ رﻻﻮﮑﺳ ﺎﯾ ﯽﻨﯾد يﺮﯿﮔ
نﺪﻤﺗ و تﺎﯿﺣ رد مﻮﻠﻋ يﺮﺸﺑ
ﻦﯾد و ﻢﻠﻋ ﻞﺑﺎﻘﺗ و ضرﺎﻌﺗ ﻞﺣ ،مود ؛ .
ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ﮥﻠﺌﺴﻣ ؛ﻊﻗاو رد
ﺶﯿﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺎﺑ ﻪﮑﻨﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ مﻮﻠﻋ ﺮﺑ ﯽﻨﯾد يﺎﻬﺿﺮﻓ
ﯿﮔ نﺎﻣﺎﺳ ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫدروﺎﺘﺳد و ﯽﻨﯾد يﺮ
ﯽﻣ ﯽﻣ دﺪﻣ ﺰﯿﻧ ﻦﯾد و ﻢﻠﻋ نﺎﯿﻣ ﺶﻟﺎﭼ و ضرﺎﻌﺗ ﮥﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ ﻪﺑ ،ﺪﻫد ﺪﻧﺎﺳر
. مﻮﻬﻔﻣ ،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ
» ﻢﻠﻋ
ﯽﻨﯾد « هزﻮﻣآ ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾﺪﺑ ﺶﯿﭘ نﻮﭽﻤﻫ ،ﻦﯾد ﻦﯾدﺎﯿﻨﺑ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻢﻠﻋ يﺎﻬﺿﺮﻓ دﻮﺷ
.
ﺶﯿﭘ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺎﮑّﺗا ﺎﺑ ﻢﻟﺎﻋ زا ﻦﺘﻓﺮﮔ مﺎﻬﻟا ﺎﺑ و ﺎﻬﺿﺮﻓ
ﻪﯿﺿﺮﻓ ،ﺎﻬﻧآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﺮﻣا صﻮﺼﺧ رد ار ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ دروآ
. ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻦﯾا دراد ﺪﻌﺑ ود ﺎﻫ
: هزﻮﻣآ زا ﻢﻬﻠﻣ ،ﻮﺳ ﮏﯾ زا يﻮﺳ زا و ﺖﺳا ﯽﻨﯾد يﺎﻫ
ﺖﺳا نﺎﻤﻟﺎﻋ شزادﺮﭘ ﻞﺻﺎﺣ ،ﺮﮕﯾد .
ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻦﯾا هﺎﮔ ﺮﻫ ،ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ،دﺮﺑرﺎﮐ و ﻪﺑﺮﺠﺗ ﮥﺻﺮﻋ رد ﺎﻫ
ﺶﯿﭘ و ﯽﻨﯿﺑ لﺮﺘﻨﮐ ﺎﺳ رﺎﮑﺷآ دﻮﺧ زا ار ﻞﮑﺷ نﺎﯾﺮﺟ رد ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ،دز
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ يﺮﯿﮔ .
نﺎﯿﺑ ﻪﺑ
ﻖﯿﻗد ﺖﺳا ﻞﯾذ طوﺮﺷ وﺮﮔ رد ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ رﻮﻬﻇ ؛ﺮﺗ :
ﮏﯾ ( هزﻮﻣآ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺎﻨﻏ و رﻮﻓو ناﺪﻨﭼ ،ﯽﺑﺮﺠﺗ مﻮﻠﻋ زا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ وﺮﻤﻠﻗ رد ﯽﻨﯾد يﺎﻫ
ﺶﯿﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ زا ناﻮﺘﺑ دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﻢﻠﻋ نآ ضﺮﻓ
.
ود ( ﺶﯿﭘ زا ﺑ هﺪﺷ ﺎﯿﻬﻣ يﺎﻬﺿﺮﻓ ترﻮﺻ ياﺮ
ﻪﯿﺿﺮﻓ يﺪﻨﺑ ﯽﯾﺎﻫ
رد ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻢﻠﻋ وﺮﻤﻠﻗ ﺖﻬﺟ
ﻢﯿﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻪﯿﺿﺮﻓ ترﻮﺻ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ دراﻮﻣ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻬﺟ ﻦﯾا زا ﺎﻫ
ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻪﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺖﺳد ﺎﻣا ،ﺪﺑﺎﯾ هار ﺎﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ هﺪﻨﮑﻓا دراﻮﻣ ﻦﯾا ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ ﺖﺳا مزﻻ ﻢﮐ ،دﻮﺷ
ﻢﻬﻠﻣ هزﻮﻣآ زا ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻨﯾد يﺎﻫ .
ﻪﺳ ( ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻦﯾا نﻮﻣزآ مﺎﻘﻣ رد ،ﺎﻬﻨﯿﯿﺒﺗ ياﺮﺑ يﺪﻫاﻮﺷ ،ﺎﻫ
ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ ﺖﺌﺸﻧ يﺎﻬﻟﺮﺘﻨﮐو ﺎﻫ زا ﻪﺘﻓﺎﯾ
ﺪﯾآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ .
رﺎﻬﭼ ( ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا داﺪﻌﺗ يﺪﺣ رد ،ﺪﻫاﻮﺷ ﻪﺑ ﺮﻬﻈﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﯾﺮﻈﻧ ناﻮﺘﺑ ﻪﮐ رد يا
داد ﻞﮑﺷ ﻢﻠﻋ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ درﻮﻣ .
46 ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻣﻼﺳا هﺎﮕﺸﻧاد رد
58
ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻦﯿﻨﭼ ﺖﺳا ﯽﻤﻠﻋ يوﺎﺣ ،يا
ﯽﻣ ﻪﮐ ار نآ ناﻮﺗ ﻢﻠﻋ
ﺪﯿﻣﺎﻧ ﯽﻨﯾد .
رد ﻢﻠﻋ ندﻮﺑ ﯽﻨﯾد
ﻪﻐﺒﺻ ؛دراد ﯽﻨﯾد ﮥﻐﺒﺻ ،ﯽﻤﻠﻋ ﮥﯾﺮﻈﻧ ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺎﺠﻨﯾا ﺶﯿﭘ زا ﻪﮐ يا
زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ يﺎﻬﺿﺮﻓ
هزﻮﻣآ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﺌﺸﻧ ﯽﻨﯾد يﺎﻫ .
) ،يﺮﻗﺎﺑ 1380
(
د ( ﻪﻔﻟﺆﻣ ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
1 . ﺖﻓﺮﻌﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ
1ﺮﻠﻫ و ﻢﻠﻋ تﺎﯿﻬﻟا طﺎﺒﺗرا ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ نآ ﺮﺑ ،ﻢﻠﻋ ﮥﻔﺴﻠﻓ
ﺖﺳا يﺎﻫزﺮﻣ ﻪﺑ ﻢﻠﻋ تﺎﯿﻬﻟا نﻮﭼ ﻪﮐ
ﯽﻣ ،ﺖﺳا ﺪﻧواﺪﺧ ةﺪﯾﺮﻓآ نﺎﻬﺟ ﻪﮑﻨﯾا زا ﯽﻫﺎﮔآ ﺎﺑ و دراد ﯽﺳﺮﺘﺳد ﯽﻌﯿﺒﻃ قﻮﻓ ﻪﺒﻨﺟ ﺪﻧاﻮﺗ
و ﺎﻫ
دراﺪﻧ نﺎﮑﻣا يﺰﯿﭼ ﻦﯿﻨﭼ ،ﻢﻠﻋ ﯽﺑﺮﺠﺗ يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﻪﮐ دزﺎﺳ رﺎﮑﺷآ ار نﺎﻬﺟ زا يدﺎﻌﺑا
) ،ﺮﻠﻫ 1996
.(
ا ﻢﻋا ،ﯽﺘﺴﻫ ﻢﻟاﻮﻋ مﺎﻤﺗ ،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﻣ راﺮﻗ ﻦﯾد وﺮﻤﻠﻗ و هزﻮﺣ رد ،يدﺎﻣ و دﺮﺠﻣ ز
،ﻦﯾد اﺮﯾز ؛ﺪﻧﺮﯿﮔ
ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،ﯽﻬﻟا ﻦﯾد هﮋﯾو ﻪﺑ شﺮﺘﺴﮔ
دراد ار ﯽﻬﻟا و يدﺎﻣ ةزﻮﺣ ود ﺮﻫ ﻪﺑ دﻮﺧ ذﻮﻔﻧ .
ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻪﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺎﺑ ،وﺮﻤﻠﻗ ود ﻦﯾا رد ار ﻦﯾد تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ يﺮﻔﻌﺟ ﻪﻣﻼﻋ )
ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﮐ
زا : طﺎﺒﺗرا ،ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا طﺎﺒﺗرا ﺎﺑ نﺎﺴﻧا طﺎﺒﺗرا ،ﯽﺘﺴﻫ نﺎﻬﺟ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا طﺎﺒﺗرا ،اﺪﺧ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا
ﺮﮕﯾد يﺎﻬﻧﺎﺴﻧا (
ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﻦﯿﻨﭼ ، ﺪﻨﮐ
: ،ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ تﺎﻃﺎﺒﺗرا رد ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ عﻮﻧ ﺮﻫ زا ،ﻦﯾد وﺮﻤﻠﻗ رد ًﺎﺳﺎﺳا
ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﯽﯾﺎﻨﺑﺮﯾز تﻻاﺆﺳ يﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو يدﻮﻬﺷ يﺎﻬﺘﻓﺎﯾرد و ﯽﻠﮐ فرﺎﻌﻣ .
نﺎﺸﯾا
رﻮﮐﺬﻣ ﮥﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ و ﯽﺳرﺮﺑ ،ﯽﻨﯾد ﺶﻧاد ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﻪﻘﻓ وﺮﻤﻠﻗ رد ار
ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﻦﯾا ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ فاﺪﻫا يﻮﺳ ﻪﺑ ﺖﮐﺮﺣ ﮥﻣﺎﻧﺮﺑ و تادﺎﻘﺘﻋا ﯽﺳﺎﺳا ﻦﮐر ود زا ﻦﯾد نﻮﭼ ﯽﻣ مﺎﮑﺣا و تﺎﯿﻗﻼﺧا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ هدروآ ﯽﻣﻼﺳا تادﺎﻘﺘﻋا و ﻪﻘﻓ رد ﺎﻬﻧآ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ دﺎﻌﺑا ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
) ،يﺮﻔﻌﺟ 1386 : 126
(
و ﺎﻫروﺎﺑ ﯽﻨﻌﯾ ؛ﻦﯾد ﻢﻬﻣ ﻦﮐر ﻪﺳ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﺎﺑ ،ﯽﻣﻼﺳا ناﺮﮑﻔﺘﻣ يﺎﻬﻫﺎﮔﺪﯾد ﺮﺜﮐا و هﺎﮕﻧ ﻦﯾا رد ﯽﻣ رﻮﮐﺬﻣ ﻦﮐر ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﺰﯿﻧ ار مﻼﺳا ﻦﯾد وﺮﻤﻠﻗ ،مﺎﮑﺣا و تﺎﯿﻗﻼﺧا ،تادﺎﻘﺘﻋا ﺪﯿﮐﺄﺗ و ﺪﻨﻧاد
اﺮﯾز ؛ﺖﺳا نآ وﺮﻤﻠﻗ رد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ةزﻮﺣ ﻢﻫ و يدﺮﻓ ةزﻮﺣ ﻢﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﯾد ،مﻼﺳا ﻪﮐ ﺪﻧراد ياﺮﺑ
و يدﺮﻓ ةزﻮﺣ ود ﺮﻫ رد ﺖﻟﺎﺧد ،وا ﯽﻘﯿﻘﺣ تدﺎﻌﺳ ﻦﯿﻣﺄﺗ و نﺎﺴﻧا ﯽﺳﺎﺳا يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻪﺑ ﯽﯾﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
1. Heller
ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ،ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
47
دراد ﯽﺳﺎﺳا تروﺮﺿ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا .
وا زﺎﯿﻧ ،نﺎﺴﻧا ﻞﻘﻋ ﯽﺨﯾرﺎﺗ غﻮﻠﺑ و ﻞﻣﺎﮑﺗ دﻮﺟو ﺎﺑ ،ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا
هزﻮﻣآ ﻪﺑ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﺳﺎﺳا هراﻮﻤﻫ شدﻮﺧ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯾاﺪﻫ ياﺮﺑ ﯽﻨﯾد يﺎﻫ .
اﻮﺗ هﺎﮕﭽﯿﻫ ﻞﻘﻋ ﺎﻣا ن
ﯽﺑ نآ زا ار نﺎﺴﻧا و ﺪﻨﯿﺸﻨﺑ ﯽﻬﻟا ﯽﺣو و ﻦﯾد يﺎﺟ ﺎﺗ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ار نآ يﺎﻬﺘﯾدوﺪﺤﻣ ﻞﻘﻋ اﺮﯾز ؛ﺪﻨﮐ زﺎﯿﻧ
ﯽﻣ ﻦﯾد يرﺎﯿﺘﺳد ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ دراد ﯽﻧاواﺮﻓ ﺪﻤﻬﻔﺑ ار ﯽﻨﯾد يﺎﻬﺘﯿﻌﻗاو ﻪﻨﮐ ﺪﻧاﻮﺗ
.
ﺖﯾآ ﺖﻓﺮﻌﻣ ﺪﻌﺑ رد ﯽﻠﻣآ يداﻮﺟ ﷲا ﻒﺷﺎﮐ و ﻦﯾد غاﺮﭼ ار نﺎﺴﻧا ﻞﻘﻋ ،ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ
ا ياﻮﺘﺤﻣ ﯽﻣ ﯽﻬﻘﻓ ﻦﯿﻧاﻮﻗ و ﯽﻗﻼﺧا ،يدﺎﻘﺘﻋ و ﺖﺳا ﺖﻌﯾﺮﺷ حﺎﺒﺼﻣ ،ﻞﻘﻋ ﻪﮐ دراد ﺪﯿﮐﺄﺗ و ﺪﻧاد
ﯽﻣ ﺖﻌﯾﺮﺷ و ﻦﯾد ناﺰﯿﻣ ار نآ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ ﻦﯾد وﺮﻤﻠﻗ رد ﻞﻘﻋ نﺄﺷ ﻪﺑ ﯽﻃاﺮﻓا ﯽﻫﺎﮕﻧ ،ﺪﻧراﺪﻨﭘ
ﺪﻧراد
) ،ﯽﻠﻣآ يداﻮﺟ 1386
.(
هدﺮﮐ شﻮﺨﻟد ﯽﺑﺮﺠﺗ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﯽﺑﺮﺠﺗ ﻢﻠﻋ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﺳا . ﯽﻣ ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ﺎﻣا ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا و ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫراﺪﯾﺪﭘ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻦﯿﯿﺒﺗ زا ناﻮﺗﺎﻧ اﺬﻟ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦﯿﯿﺒﺗ ﻪﺑ ﯽﻧﻼﻘﻋ و ﯽﻧﺎﯿﺣو شور طﺎﻘﺘﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻠﻋ طﺎﺒﺗرا ﺎﻬﻧآ ﻦﯿﺑ ﯽﺘﺣو هدز ﺖﺳد ﯽﻔﺴﻠﻓ يﺎﻫ
دزﺎﺳ راﺮﻗﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻔﺴﻠﻓ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا ار مزﻻ .
2 . نﺎﺴﻧا ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﺖﯿﻫﺎﻣ ،ﯽﻨﯾد تﺎﯾﺮﻈﻧ رد ﯽﻣ هﺪﯿﻣﺎﻧ تﺮﻄﻓ ﻪﮐ ﺖﺳوا ﯽﻨﻃﺎﺑ ﮥﺘﺴﻫ نﺎﻤﻫ نﺎﺴﻧا
ﺶﻘﻧ و دﻮﺷ
ار يرﻮﺤﻣ و ﯽﻠﺻا رد
زا داﺪﻤﺘﺳا و ﯽﺑﺮﺠﺗ و ﯽﻧﻼﻘﻋ ياﻮﻗ يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ و ﯽﻧﺎﺴﻧا تﺎﯿﺣ ﻢﯿﻈﻨﺗ
ﯽﻣ ﺎﻔﯾا ﯽﻧﺎﯿﺣو مﻼﮐ ﺪﻨﮐ
. ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ﯽﻧﺎﺴﻧا يﺎﻬﺷزرا لﻮﺻا ،نﺎﺴﻧا ةﺮﻫﻮﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تﺮﻄﻓ
ﺎﻬﻧﺎﻣز لﻮﻃ رد راﺪﯾﺎﭘ و ﺖﺑﺎﺛ ترﻮﺻ ﯽﻣ ﻆﻔﺣ
ﻪﻤﻫ ﺖﻌﺳو ﺎﺑ و ﺪﻨﮐ ﻪﺒﻧﺎﺟ
ةﺮﻃﺎﺨﻣ و ﻪﻏﺪﻏد ،شا
ار ﺶﺗﺎﯿﺣ دوﺪﺤﻣﺎﻧ و دوﺪﺤﻣ ،يوﺮﺧا و يﻮﯿﻧد ،ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ و هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺐﻧاﻮﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﺴﻧا ﯽﻣ ﻪﮕﻧ هﺪﻧز هراﻮﻤﻫ دراد
. تﺮﻄﻓ ياراد يدﻮﺟﻮﻣ ،بﻮﻠﻄﻣ نﺎﺴﻧا ،ﯽﻣﻼﺳا ﮥﺸﯾﺪﻧا رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻞﯿﺻا ﯽﺸﯾاﺮﮔ و ﺖﻓﺮﻌﻣ و ﺖﺳا ﯽﻬﻟا ﯽﻬﻟا تﺮﻄﻓ ﺮﯿﺴﻣ رد ﺖﮐﺮﺣ ﺎﺑ ﻪﮐ دراد ﺪﻧواﺪﺧ
ﯽﻣ ،ﺶﯾﻮﺧ و ﻻاو يﺎﻬﻧﺎﻣرآ ﻪﺑ ،هداد ﯽﻬﻟا ﯽﺘﻬﺟ دﻮﺧ لﺎﻤﻋا و ﺎﻬﺸﯾاﺮﮔ ،ﺎﻬﺘﺧﺎﻨﺷ ﮥﻤﻫ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﺑﺎﯾ ﺖﺳد ﺶﯾﻮﺧ ﯽﻟﺎﻌﺘﻣ فاﺪﻫا .
،ﻞﻣﺎﻋ ﮥﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ةراﻮﺣﺮﻃ ،ﯽﻣﻼﺳا تﺎﯾﺮﻈﻧ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻠﻣﺎﻋ نﺎﺴﻧا ،ﯽﻣﻼﺳا ﮥﺸﯾﺪﻧا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽ
يﺎﻬﻠﻤﻋ ناﻮﺗ
ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺶﻠﻤﻋ ﺄﺸﻨﻣ ار وا و ﺖﺧﺎﺳ ﺐﺴﺘﻨﻣ وا دﻮﺧ ﻪﺑ ار يو زا هﺪﺷ ردﺎﺻ .
،ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ
ﯽﻣ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ نآ لﺎﺒﻗ رد يو ،ﺪﻧز ﺮﺳ دﺮﻓ زا ﯽﻧﺎﺒﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻞﻤﻋ ﯽﺘﻗو دﺮﮐ نﺎﻋذا ناﻮﺗ
ﯽﻣ و ﺬﺧاﺆﻣ و لاﺆﺳ درﻮﻣ ،نآ صﻮﺼﺧ رد ار وا ناﻮﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا زا ﻪﮐ ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ و داد راﺮﻗ ه
ﯽﻣ ﻦﺨﺳ ﻞﻣﺎﻋ ﯽﻣ راﺮﻗ وا ﯽﺘﺴﯿﮐ و ﺖﯾﻮﻫ نﻮﻧﺎﮐ رد ار وا ندﻮﺑ ﻞﻣﺎﻋ و ﻢﯿﯾﻮﮔ
ﯽﻣ رﺎﻈﺘﻧا ،ﻢﯿﻫد دور
48 ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻣﻼﺳا هﺎﮕﺸﻧاد رد
58
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد وا ﺖﯾدﻮﺟﻮﻣ رد هدﺮﺘﺴﮔ ﯽﻫﺎﮕﯾﺎﺟ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻞﻤﻋ ﻪﮐ .
نﺎﺴﻧا رد ،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﺳﺎﻨﺷ
،ﯽﻣﻼﺳا ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﮥﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﻣدآ ﮔ
لﺎﻤﻋا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﯿﻟﻮﺌﺴﻣ ﺪﺼﻗ و ﯽﻫﺎﮔآو دﺮﯿ
ﺖﺴﯿﻧ فﺬﺣ ﻞﺑﺎﻗ نآ زا ،دﻮﺧ .
) ،يﺮﻗﺎﺑ 1388
(
ـﻫ ( شور ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﯽﺑﺮﺠﺗ شور ﺎﻬﻨﺗ ،ﻢﻠﻋ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ ناﺮﮑﻔﺘﻣ هﺎﮔﺪﯾد ًﻻﻮﻤﻌﻣ )
لﻻﺪﺘﺳا و هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻨﻌﯾ
ﯽﯾاﺮﻘﺘﺳا ( ﯽﮔﮋﯾو زا ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ؛ﺖﺳا رﺎﺒﺘﻋا ياراد
،ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ﻢﻬﻣ رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ يﺎﻬﺷور زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﺖﺳا ﯽﺑﺮﺠﺗ شور ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﯽﻧﻼﻘﻋ ﺰﯿﻧ و ﯽﻧﺎﯿﺣو .
ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻦﻤﺿ ،ﯽﻨﯾد ﻢﻠﻋ ؛ﺮﮕﯾد نﺎﯿﺑ ﻪﺑ
و ﯽﻧﺎﯿﺣو يﺎﻬﺷور ﺐﻫاﻮﻣ زا ار دﻮﺧ ،ﯽﻌﯿﺒﻃ مﻮﻠﻋ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ،ﻢﻠﻋ رد ﯽﺑﺮﺠﺗ شور يرﻮﺤﻣ ﯽﻤﻧ موﺮﺤﻣ ﯽﻧﻼﻘﻋ ﯽﻣ ﻪﮐ هﮋﯾو ﻪﺑ ؛ﺪﻨﮐ
ا مﻮﻠﻋ رد ﺎﻬﺷور ﻦﯾا ﮥﺘﺴﺟﺮﺑ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻪﺟﻮﺗ ﯽﻧﺎﺴﻧ
هداد ياراد ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﯽﻨﯾد نﻮﺘﻣ اﺮﯾز ؛ﺖﺷاد يدﺎﯾز يﺎﻫ
ﺪﻧا . ،ﺎﺠﻨﯾا رد شور عﻮﻨﺗ ﺖﯿﻤﻫا
ﻞﯿﻠﻘﺗ ماد رد نﺪﺷ رﺎﺘﻓﺮﮔ زا بﺎﻨﺘﺟا ﻞﯾﻮﺤﺗ و ﯽﯾاﺮﮔ
ﺎﻬﻧآ اﺮﯾز ؛ﺖﺳا بﺮﻏ نﺎﻬﺟ رد ﯽﻤﻠﻋ ﯽﯾاﺮﮔ
ﺠﺗ شور ﻪﺑ ار ﺎﻫراﺪﯾﺪﭘ ﮥﻤﻫ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺷاد شﻼﺗ ﯽﺑﺮﺠﺗ شور ﺖﯿﺠﺣ ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﮥﻄﺳاو ﻪﺑ ﻢﻬﻓ درﻮﻣ ﯽﺑﺮ
هﺎﮕﻧ ﻖﻓا ةﺮﺘﺴﮔ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ؛ﺪﻨﻫد راﺮﻗ ﻦﯿﯿﺒﺗ و ﻢﻠﻋ
زا نآ ةدﺎﻔﺘﺳا ﺚﻋﺎﺑ ،ﯽﺘﺴﻫ نﺎﻬﺟ ﻪﺑ ﯽﻨﯾد
ﻦﯿﯿﺒﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﮑﻣا نﺪﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ،ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻬﺷور ﺖﺳا دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
.
) ،ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ 1389
(
و ( ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ ﺖﯿﻫﺎﻣ
ﻌﻣﺎﺟ يدﺎﻘﺘﻋا يﺎﻨﺑﺮﯾز ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﯾد ﻆﻔﺣ ًﺎﺳﺎﺳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺰﻠﺘﺴﻣ ،ﯽﻨﯾد ﮓﻨﻫﺮﻓ مواﺪﺗ و ﻪ
ﻪﻤﻫ و ﯽﻌﻗاو ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻪﮐ اﺮﭼ ؛ﺖﺳا ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯽﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﯽﺘﻗو نﺎﺴﻧا ﮥﺒﻧﺎﺟ
ﯽﻣدآ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺪﻨﮐ رﺎﺘﻓر ﯽﮔﺪﻧز رد ﯽﻨﯾد يﺎﻫرﻮﺘﺳد ﻖﺑﺎﻄﻣ
) ،زروﺎﺸﮐ 1387 : 96
.(
ﻢﻠﻋ ،هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ
،راﺪﻓﺪﻫ و يﺪﻤﻋ لﺎﻤﻋا ﮥﻋﻮﻤﺠﻣ هراﺰﮔ شزﻮﻣآ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﻦﯾد ﮏﯾ ﺮﺒﺘﻌﻣ يﺎﻫ
هزﻮﻣآ نآ ﻪﺑ ،ﺮﻈﻧ و ﻞﻤﻋ رد داﺮﻓا نآ ﻪﮐ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ؛ﺖﺳا ﺮﮕﯾد داﺮﻓا ﺪﻧﻮﺷ ﺪﻨﺒﯾﺎﭘ و ﺪﻬﻌﺘﻣ ﺎﻫ
) ،يدواد
1387
.(
يﺎﺘﺳار رد و ﺪﺷﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻬﻟا يﺮﯿﮔ ﺖﻬﺟ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺎﯾ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﯽﻤﻠﻋ ،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ هﺰﯿﮕﻧا و فاﺪﻫا دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﯽﻨﯾد يﺎﻫ
. ﯽﻣ ﺖﻌﯿﺒﻃ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ نآﺮﻗ رد ﺎﻣ ﻪﭽﻧآ ،ﻢﯿﻨﯿﺑ
هراﺰﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﯾا ﻦﯿﺒﻣ ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ
- ﮏﯾ ﺎﻬﻧآ ﻦﺘﻣ رد و ﺪﻧراد يﺪﯿﺣﻮﺗ ﯽﺘﻬﺟ ﯽﻨﯾد ﯽﺒﻄﻗ
ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ،ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
49
ﺖﯿﻫﺎﻣ و نﺎﻬﺟ ندﻮﺑ
» ﯽﯾوا زا « و
» ﯽﯾوا يﻮﺳ ﻪﺑ «
ﯽﻣ ًﻼﻣﺎﮐ ار دﺮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ ناﻮﺗ
. نﺎﯾﺮﺟ ﻪﮑﻧآ ياﺮﺑ
ﮔ ترﻮﺻ بﻮﻠﻄﻣ ﺖﻬﺟ رد يﺮﮕﺘﯾاﺪﻫ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا فﺎﻔﺷ و ﻖﯿﻗد يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ،دﺮﯿ
هزﻮﻣآ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ ﯽﻨﯾد يﺎﻫ دﻮﺷ
.
1 . تﺮﻄﻓ ﺎﺑ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ
نوﺮﯿﺑ ،ﻦﺘﻓﺎﮑﺷ ،ندﺮﮐ هرﺎﭘ و ﻖﺷ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ و هﺪﺷ ﻖﺘﺸﻣ ﺮﻄﻓ ةدﺎﻣ زا ،ﻪﻠﻌﻓ نزو ﺮﺑ تﺮﻄﻓ ﺖﺳا نﺪﺷ اﺪﺟ و نﺪﻣآ
) ،ﯽﮑﻠﻣ و يدورد 1392
.(
ﻪﻣﺎﻨﺘﻐﻟ رد تﺮﻄﻓ ةژاو ﻣ ﻪﺑ ﯽﺳرﺎﻓ يﺎﻫ
،ﺶﻨﯾﺮﻓآ يﺎﻨﻌ
ﺖﺳا هﺪﻣآ ،ﺖﺳاراد ﺶﺘﻘﻠﺧ زﺎﻏآ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﻫ ﻪﮐ ﯽﺘﻔﺻ و ﺮﯿﻤﺿ
) ،اﺪﺨﻫد 1337 ج ، 11 : 17179
.(
ﺮﺑﺎﻨﺑ
ﯽﮔﮋﯾو لﺎﻌﺘﻣ ﺪﻧواﺪﺧ يﻮﺳ زا ،نﺎﺴﻧا دﻮﺟو رد ،ﻦﯾا ﺮﯾﺎﺳ زا ار وا ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ تادﻮﺟﻮﻣ ﺖﻘﯿﻘﺣ ،يزرودﺮﺧ ؛ﺪﻨﮐ
ﺖﻟاﺪﻋ ،ﯽﯾاﺮﮔﺎﺒﯾز ،ﯽﯾﻮﺟ ﺪﺧ ،ﯽﺒﻠﻃ
ﺮﯾﺎﺳ و ﯽﯾاﺮﮔا
ﯽﮔﮋﯾو يﺮﻄﻓ يﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا ﻦﯾا ﮥﻠﻤﺟ زا ،ﯽﺗاذ يﺎﻫ ﺪﻧا
. ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻣدآ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻌﺿو ﮥﻋﻮﻤﺠﻣ
ﻪﻧﻮﮔ ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺑﺎﯾ نﺎﻣﺎﺳ يا ﯽﯾﺎﻫرﺬﺑ ﮥﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ،ﺎﻫ
دﻮﺟو نﺎﺴﻧا ﺖﻘﻠﺧ ﻦﯿﻣز رد ﻪﮐ ﺪﻧا
ﺪﻨﻨﮐ ﺪﺷر ،ﺪﻧراد .
ﯽﻣ ﻞﮑﺷ ار ﯽﻣدآ ﯽﮔﺪﻧز ﻪﮐ يرﻮﻣا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﯿﺑ رد ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﻢﻬﻣ ،ﺪﻫد
و ﻦﯾﺮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ تﺮﻄﻓ ﯽﻟﺎﻋ يﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﯾﺎﺑ و ﺖﺳا ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺗراﺬﮔﺮﺛا .
ﻪﺑ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﻦﯾا موﺰﻟ
ﺖﺳا ﻞﻘﻋ ﺪﯿﯾﺄﺗ درﻮﻣ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ .
،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻮﺴﻤﻫ تﺮﻄﻓ ﺎﺑ تﺮﻄﻓ ﺮﺑ ﻢﮐﺎﺣ ﻊﺿو ﺮﮔا ﯽﻠﻘﻋ ﺮﻈﻧ زا
ﯽﻤﻧ ﺪﺷر ﯽﻣدآ ﯽﻟﺎﻋ يﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا ﺪﻨﻨﮐ
. ﯽﻤﻧ ﯽﻧﻼﻘﻋ ﺮﯿﻏ ﻂﯿﺤﻣ ﺪﺷر ار ﻞﻘﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺮﯿﻏ ﻂﯿﺤﻣ و ﺪﻫد
ﯽﻤﻧ يﻮﻨﻌﻣ ﺪﻫد شروﺮﭘ نﺎﺴﻧا رد ار ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
. ،ﺪﺷﺎﺑ تﺎﯾﺮﻄﻓ ﻪﻠﺴﻠﺳ ﮏﯾ ياراد نﺎﺴﻧا ﺮﮔا
شروﺮﭘ و ﺪﺷر ﯽﻨﻌﯾ ﺖﯿﺑﺮﺗ نﻮﭼ ؛دﺮﯿﮔ ترﻮﺻ تﺎﯾﺮﻄﻓ نﺎﻤﻫ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺖﯿﺑﺮﺗ ًﺎﻌﻄﻗ يزوﺮﻣا ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ و ﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا ﻪﻠﺴﻠﺳ ﮏﯾ ندﺮﮐ لﻮﺒﻗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﯾا و نداد ﻠﺳ ﮏﯾ ﺎﻫ
ﯽﮔﮋﯾو ﻪﻠﺴ يﺎﻫ
ﺖﺳا نﺎﺴﻧا .
) ،ﯽﮑﻠﻣ 1383 : 106
(
ار وا ،دراد نﺎﺴﻧا صﻮﺼﺧ ﻪﺑ و تادﻮﺟﻮﻣ ﮥﻤﻫ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﮐ يﺪﯾد ﺖﯿﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ مﻼﺳا ﯽﻣ يﺮﻄﻓ رﻮﻣا و تﺮﻄﻓ ﺪﺟاو ﻪﮐ ﺪﻧاد
ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا نورد ار نآ ،لﺎﻤﮐ ﺮﯿﺴﻣ رد ﺖﮐﺮﺣ ياﺮﺑ
اﻮﯿﺣ ،ﺪﻟﻮﺗ مﺎﮕﻨﻫ رد نﺎﺴﻧا ﻪﮐ اﺮﭼ ؛ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﻪﻌﯾدو زا ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ و ﺖﺳا هﻮﻘﻟﺎﺑ نﺎﺴﻧا و ﻞﻌﻔﻟﺎﺑ ن
ﯽﻣ ﺖﯿﻠﻌﻓ ﻪﺑ ،هﺪﺷ ﺎﻓﻮﮑﺷ ﺶﺗﺮﻄﻓ ،ﺪﻨﮐ ﺖﯿﻌﺒﺗ عﺮﺷ و ﻞﻘﻋ ﺪﺳر
. ،تﺮﻄﻓ زا ﺢﯿﺤﺻ كرد ﺎﺑ
ﯽﻣ ﺖﺧادﺮﭘ نﺎﺴﻧا شروﺮﭘ ﻪﺑ ناﻮﺗ .
ﺖﯿﺑﺮﺗ عﻮﻧ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ بﺎﻨﺘﺟا ﯽﺗروﺮﺿ ،تﺮﻄﻓ ﺖﺧﺎﻨﺷ
50 ﯽﺘﻓﺮﻌﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻣﻼﺳا هﺎﮕﺸﻧاد رد
58
ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺶﻘﻧ نآ ةﻮﯿﺷ و هﺪﻨﻨﮐ
يﺮﻄﻓ يﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا ﺮﮔا و دراد يا يﺎﻨﻌﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ ،دﻮﺸﻧ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺎﯾ ﺪﺷﺎﺒﻧ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻬﯿﺟﻮﺗ و ﺮﯿﺴﻔﺗ عﻮﻧ ﺮﻫ ﻞﺑﺎﻗ و ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﯽﺼﺨﺸﻣ .
) ،نﺎﯿﻤﯿﺣر و ﺮﺒﻫر 1378
(
2 . ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺮﺑ ﻪﯿﮐﺰﺗ مﺪﻘﺗ
ةدﺎﻣ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ يﺪﯿﻠﮐ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﯿﮐﺰﺗ
» ﺎﮐز - ﻮﮐﺰﯾ « ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ
ﻣ ﻪﺑ ،حﻼﻄﺻا رد و ﺖﺳا نﺪﺷ كﺎﭘ و ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺐﯾﺬﻬﺗ يﺎﻨﻌ
دور . ؛ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
ﯽﮔدﻮﻟآ زا ﺲﻔﻧ ﻦﺘﺳاﺮﯿﭘ ﯽﻣ نﺎﺴﻧا ﯽﻟﺎﻌﺗ و ﺪﺷر ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺧ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻫ
دﻮﺷ . ﻪﺑ ﻪﯿﮐﺰﺗ ةژاو
ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ رد رﺎﺑ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ،ﯽﻣﻼﺳا ﺖﯿﺑﺮﺗ ياﺰﺟا و ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ .
ﻦﯾا
ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ زا ﻪﯾآ ود رد هژاو
) ناﺮﻤﻋ لآ : 164 ﻤﺟ و ﻪﻌ :
ﻢﻬﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﻢﯿﻠﻌﺗ ﺮﺑ مﺪﻘﻣ 2(
ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﻣﻼﺳا ﺖﯿﺑﺮﺗ .
) ،يدواد 1387
(
ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا )
هر ( ﯽﻣ ﯽﺒﺗر مﺪﻘﺗ ار شزﻮﻣآ ﺮﺑ شروﺮﭘ مﺪﻘﺗ ،دﻮﺧ تﺎﻧﺎﯿﺑ رد ﯽﻣ و ﺪﻨﻧاد
ﺪﻨﯾﺎﻣﺮﻓ :
زا ﻞﺒﻗ شروﺮﭘ شزﻮﻣآ
ﺖﺳا . ا مﺪﻘﻣ نآ ﮥﺒﺗر و ﺪﺷﺎﺑ ﺪﯾﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻢﻫ ﻞﺒﻗ ﺮﮔا ﺖﺳ
. سﻮﻔﻧ ﺮﮔا
ﯽﻣ ﺎﻬﻧآ رد ءﻮﺳ ﺮﺛا ﻢﻠﻋ ،ﺪﻧوﺮﻧ نوﺮﯿﺑ ﺪﺳﺎﻓ فﺎﺻوا نآ زا ،ﺪﻧﻮﺸﻧ ﺮﯿﻬﻄﺗ ،ﺪﻧﻮﺸﻧ ﻪﯿﮐﺰﺗ ﺪﻨﮐ
) مﺎﻣا
،ﯽﻨﯿﻤﺧ 1378
.(
مﺎﻣا تﺮﻀﺣ )
هر ( ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ : يﺎﻬﻣﺎﻈﻧ ﮥﻤﻫ زا ار ﯽﻣﻼﺳا شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ ﻪﭽﻧآ
ﯽﻣ ﺮﺗﺮﺑ ﺮﮕﯾد ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ
؛ﺖﺳا ﻪﯿﮐﺰﺗ ،ﯽﻣﻼﺳا ﺖﯿﺑﺮﺗ رد ﯽﺳﺎﺳا و ﻢﻬﻣ ﻞﺻا ،دزﺎﺳ ﯽﻤﻬﻣ ﻞﺻا نﺎﻤﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺖﻠﻔﻏ درﻮﻣ ﯽﻨﯾد ﺮﯿﻏ يﺎﻬﻣﺎﻈﻧ رد ﻪﮐ .
شروﺮﭘ ،ﯽﻨﯾد ﺮﯿﻏ ﯽﺘﯿﺑﺮﺗ ﺐﺗﺎﮑﻣ فﺪﻫ
يزوﺮﻣا نﺪﻤﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻠﻔﻏ ﻦﯿﻤﻫ زا و ﺖﺳا ﺺﺼﺨﺗ و ﻢﻠﻋ ﺮﺑ فﺮﺻ ﮥﯿﮑﺗ و نﺎﺴﻧا يدﺎﻣ ﺪﻌﺑ ﺖﺳا هﺪﻧﺎﺸﮐ طﻮﻘﺳ هﺎﮕﺗﺮﭘ ﻪﺑ ار ﺮﺸﺑ .
) ،ﯽﯾاﺪﻧ 1382
(
3 . ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺖﻣاﺮﮐ
د ﻪﭽﻧآ ﮥﻤﻫ ﺪﻧواﺪﺧ ؛ﺖﺳا هدﻮﺘﺳ ﺖﻣاﺮﮐ ﺖﻔﺻ ﻪﺑ ،دراد ﺶﻘﻧ نﺎﺴﻧا ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ رﻮﺤﻣ ر
ﯽﻣ ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ رد ﺪﯾﺎﻣﺮﻓ
: ﺖﺳا مﺮﮐا ياﺪﺧ ،ﺎﻤﺷ ﻢﻠﻌﻣ
) ﻖﻠﻋ :
ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ زا و 3(
) ص ( ،ﺖﺳﺎﻬﻧﺎﺴﻧا ﻢﻠﻌﻣ ﻪﮐ
ﺖﺳا هدﺮﮐ دﺎﯾ ﻢﯾﺮﮐ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
) ﺮﯾﻮﮑﺗ : 19
.(
صﺎﺼﺘﺧا ﻪﮐ ﯽﻣدآ ﯽﺗاذ ﺖﻣاﺮﮐ رﺎﯿﻌﻣ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﺎﺑ ،ﻦﯾا ﺮﺑﺎﻨﺑ
اد ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﺮﻣا رد ﺪﯾﺎﺑ ،در
. ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺖﻣاﺮﮐ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﺖﺴﺨﻧ مﺎﮔ رد ؛ﻊﻗاو رد
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ توﺎﻔﺘﻣ نﺎﯿﺑﺮﺘﻣ ﺎﺑ ﺎﻣ رﺎﺘﻓر عﻮﻧ ًﺎﻌﻄﻗ ،ﯽﻣدآ زا ﯽﻘﻠﺗ عﻮﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﺎﺑ و ﺖﺷاد ﻪﺟﻮﺗ .
رد
ﯽﻣ دﺮﻓ رد ﺖﯿﻨﻣا دﺎﺠﯾا ﺐﺟﻮﻣ ،ﺖﻟﺰﻨﻣ ﻢﯾﺮﮑﺗ ؛ﻊﻗاو ﻘﺘﻣ دﺎﻤﺘﻋا ﮥﯿﺣور ،ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻂﺑاور رد و دﻮﺷ
ﻞﺑﺎ
ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ﯽﻣ ﺎﯿﻬﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﺮﻣا ﻪﺑ ماﺪﻗا نﺎﮑﻣا و ﺪﻨﮐ دﻮﺷ
. ﺮﺑاﺮﺑ رد دﺮﻓ ﺖﯿﻧﻮﺼﻣ ﺐﺟﻮﻣ ،ﺖﻟﺰﻨﻣ ﻢﯾﺮﮑﺗ
ﯽﻣ ﯽﻗﻼﺧا يﺎﻬﺷﺰﻐﻟ دﻮﺷ
.
) ،زروﺎﺸﮐ 1387
(
ﻪﻔﻟﺆﻣ و دﺎﻌﺑا ،ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻦﯿﯿﺒﺗ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻠﻋ يﺎﻫ
51
4 . ﺖﯿﻌﻣﺎﺟ يﺮﮕﻧ
ﻪﻤﻫ ،ﺖﯿﻌﻣﺎﺟ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺒﻧﺎﺟ
ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ و ﻢﯿﻠﻌﺗ يﺮﮕﻧ .
زا ﮏﯾ ﭻﯿﻫ
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﻈﻧ زا نﺎﺴﻧا ﺖﯿﺼﺨﺷ يﺎﻫ ﯽﻤﻧ رود مﻼﺳا
ﺪﺳﺮﺑ دﻮﺧ رﺮﻘﻣ ﺪﺷر ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ماﺪﮐ ﺮﻫ و ﺪﻧﺎﻣ .
ﻪﮑﻨﯾا
ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﺪﯿﺷر نﺎﺴﻧا ،نآﺮﻗ رد ﺖﺳا نﺎﺴﻧا ﻦﯿﻤﻫ داﺮﻣ ،دﻮﺷ
. ﯽﻨﻌﯾ ﺪﯿﺷر ﯽﺴﮐ
دﺎﻌﺑا ﮥﻤﻫ ﻪﮐ
ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺪﺷر وا يدﻮﺟو .
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﯾﺎﺳ و ﺪﻨﮐ ﺪﺷر ﻪﺒﻨﺟ ﮏﯾ ﺮﮔا رد ﻪﮑﻨﯾا ﺎﯾ ﺪﻧﺎﻤﺑ ﻞﻄﻌﻣ و ﺪﮐار ﺎﻫ
ﺎﯾ ﺪﺷر دﻮﺧ ﯽﻟﻮﺻا ﺮﯿﻏ ﺖﻬﺟ ﺖﺳﻮﯿﭘ ﺪﻫاﻮﺨﻧ عﻮﻗو ﻪﺑ ﻞﯿﺻا و ﯽﻌﻗاو شروﺮﭘ ،ﺪﺑ
. ﻪﮐ يﺮﻄﺧ
ﮏﯾ نﺎﺴﻧا دراﺪﻧ هﺪﺷ ﺖﯿﺑﺮﺗ نﺎﺴﻧا ،دراد يﺪﻌﺑ
. و ﺪﻨﮐ ﺪﺷر وا يدﻮﺟو ﺪﻌﺑ ﮏﯾ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻪﯿﻘﺑ
ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ زا يﺰﯾﺮﻏ و يدﺎﻣ فاﺪﻫا ﯽﺧﺮﺑ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾﺪﺷر ﺪﻌﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺪﻨﮑﻧ ﺪﺷر يﺎﻫ
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﺑا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ دﻮﺧ ﯽ
ﺪﻨﮐ . ﮏﯾدﺰﻧ رﺎﯿﺴﺑ ﮥﻄﺑار ،ﺖﯿﺑﺮﺗ رد لاﺪﺘﻋا ﺎﺑ نآﺮﻗ رد ﺖﯿﻌﻣﺎﺟ
دراد . ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻊﻣﺎﺟ ﺖﯿﺑﺮﺗ ﺎﺑ دروآ دﻮﺟو ﻪﺑ لﺪﺘﻌﻣ نﺎﺴﻧا ناﻮﺗ
. نﺎﺴﻧا ﻢﻫ ،ترﻮﺻ ﻦﯾا ﺮﯿﻏ رد
ﯽﻣ ﻪﻤﻄﻟ وا ﺖﯿﺑﺮﺗ ﻢﻫ و ﺪﻨﯿﺑ .
ﮏﯾ ار دﻮﺧ نﺪﺷ خﻮﺴﻨﻣ ﻞﯿﻟد ،ﺐﺘﮑﻣ ﮏﯾ ﺎﯾ نﻮﻧﺎﻗ ﮏﯾ ندﻮﺑ ﻪﺒﻧﺎﺟ
دراد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ .
ﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻢﺸﭼ ،ﺖﺳا ناواﺮﻓ ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا ﯽﮔﺪﻧز رد ﻪﮐ ﻢﮐﺎﺣ و ﺮ
زا ﮏﯾ ﺮﻫ زا ﯽﺷﻮﭘ
ﯽﻣ دﺎﺠﯾا لدﺎﻌﺗ مﺪﻋ دﻮﺧ ﻪﺑ دﻮﺧ ﺎﻬﻧآ ﺪﻨﮐ
. ﻢﻬﻣ ﺐﻧاﻮﺟ ﮥﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،نﺪﻧﺎﻣ ﺪﯾوﺎﺟ ﻦﮐر ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺮﻓ و ﯽﺣور و يدﺎﻣ .
ﻪﻤﻫ و ﺖﯿﻌﻣﺎﺟ لﻮﺒﻗ درﻮﻣ ،ﯽﻣﻼﺳا تﺎﻤﯿﻠﻌﺗ ندﻮﺑ ﻪﺒﻧﺎﺟ
مﻼﺳا ﺖﺳا نﺎﺳﺎﻨﺷ .
) ،يﺮﻬﻄﻣ 1380 : 59
(
5 . تﺮﯿﺼﺑ و ﺖﻓﺮﻌﻣ
ﺖﺳا تﺮﯿﺼﺑ و ﺖﻓﺮﻌﻣ ،ﯽﻨﯾد ﺖﯿﺑﺮﺗ ﯽﺳﺎﺳا دﺎﻌﺑا زا ﯽﮑﯾ .
ﯽﻋﻮﻧ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾا
ﺖﺳا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺖﯿﻌﻗاو و نﺎﺴﻧا نﺎﯿﻣ ﺪﻧﻮﯿﭘ ،نآ ﮥﺠﯿﺘﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﺮﺘﺴﮔ و ﻖﯿﻤﻋ ﯽﻫﺎﮔآ .
نآﺮﻗ رد
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺢﯾﺮﺼﺗ درﻮﻣ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻦﯾا ﺰﯿﻧ ﻢﯾﺮﮐ :
» ﻤﻓ ﻢﮑﺑر ﻦﻣ ﺮﺋﺎﺼﺑ ﻢﮑﺋﺎﺟ ﺪﻗ ﻪﺴﻔﻨﻠﻓ ﺮﺼﺑا ﻦ
ﯽﻤﻋ ﻦﻣو ﺎﻬﯿﻠﻌﻓ
«
) مﺎﻌﻧا : 104
رد ﺲﮐ ﺮﻫ ﺲﭘ ؛ﺖﺳا هﺪﻣآ نﺎﺘﯾاﺮﺑ ﺎﻤﺷ بر دﺰﻧ زا ﯽﯾﺎﻬﺸﻨﯿﺑ ﯽﺘﺳار ﻪﺑ ؛(
هدﺮﮐ ﻞﻤﻋ دﻮﺧ نﺎﯾز ﻪﺑ ،دزرو يرﻮﮐ ﺲﮐ ﺮﻫ و ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻦﯿﻨﭼ دﻮﺧ دﻮﺳ ﻪﺑ ،دﻮﺷ ﺎﻨﯿﺑ نآ ﻮﺗﺮﭘ ﺖﺳا . ﻋ ﯽﻣدآ ﺮﮔا ﻪﮐ ﺲﺑ ﻦﯿﻤﻫ ،نﺎﺴﻧا ﺪﺷر ياﺮﺑ ﺖﻓﺮﻌﻣ ﺐﺴﮐ موﺰﻟ و ﺖﯿﻤﻫا رد ﯽﻫﺎﮔآ و ﻢﻠ
ﯽﻤﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺪﻫد رد ﻦﺗ ﺎﻬﻧآ زا ﺖﻋﺎﻃا ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﺳﺎﻨﺸﺑ ار ﯽﻬﻟا ﻒﯿﻟﺎﮑﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
. ﺶﻧاد زا ﻪﮐ ﯽﺴﮐ
ﯽﻣ ﻪﻧﻮﮕﭼ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻬﺗ درادﺮﺑ مﺎﮔ ﺮﯿﺴﻣ نآ رد ﺎﺗ ﺪﺑﺎﯾ ﺖﺳد ﺶﯾﻮﺧ تﺎﯿﺣ فﺪﻫ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
. ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ
مﺮﮐا ) ص ( ﯽﻣ صﻮﺼﺧ ﻦﯾا رد ﺪﻨﯾﺎﻣﺮﻓ
:
» ﻣ ﯽﻤﻋﻻا ﺎﻤﻧا هﺮﺼﺑ ﯽﻤﻌﯾ ﻦﻣ ﯽﻤﻋﻻا ﺲﯿﻟ ﯽﻤﻌﺗ ﻦ
