ﯽﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
،
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ ،ﻢﺘﺸﻫ لﺎﺳ 1385
،
ﻢﻬﻧ و ﺖﺴﯿﺑ هرﺎﻤﺷ و
ﻪﺤﻔﺻ ،ما ﯽﺳ 23
- 35 The Quarterly Journal of
Fundamentals of Mental Health Vol. 8, Spring & Summer- 2006 No. 29 & 30, P. 23-35
نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ رد هﺪﺷ شﺮﯾﺬﭘ ﻖﻓﻮﻣ یزﻮﺳدﻮﺧ دراﻮﻣ یژﻮﻟﻮﯿﻣﺪﯿﭘا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ یﺎﻫ
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد )
لﺎﺳ 1383 (
ﺮﺘﮐد*
ﺪﻤﺣا ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ
1ی یزﺎﺒﻧﺎﺟ رﺎﯾﺮﻬﺷ ، ﯽﯾﺎﻘﻟ اﺮﻫز ،2
یﺪﻤﺣا سﺎﺒﻋ ﺮﺘﮐد ،3
،4
یرواد ناﺮﻤﻋ ﺮﺘﮐد داﮋﻧ
،5
یرﺪﯿﺣ ﺮﻗﺎﺑ ﺪﻤﺤﻣ
6
ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﯽﺷزﻮﻣآ ﺖﻧوﺎﻌﻣ1
- وﮋﭘ رﻮﻣا ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺶﻫ
2، ﺖﺳاﺮﺣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
3 ، ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻧوﺎﻌﻣ -
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،
،ﯽﮑﺷﺰﭘ یﻮﺠﺸﻧاد4
ناﺮﯾا هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﮑﺷﺰﭘ ناور رﺎﯿﺘﺳد5 6 ،
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺣاﺮﺟ ﺖﻧﺪﯾزر
ﻪﺻﻼﺧ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺖﺳا ردﺎﻧ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﺑﺮﻏ یﺎﻫرﻮﺸﮐ رد ﺶﺗآ ﺎﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ: )
06 / 0 ﺎﺗ 1 % ﺎﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ مﺎﻤﺗ (
، ﺎﻣا ﻮﺸﮐ رد ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد یﺎﻫر ًﺎﺘﺒﺴﻧ
ﺖﺳا ﻊﯾﺎﺷ )
ﺪﺣ ﺎﺗ 3 / 40 % ﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ مﺎﻤﺗ ﺎ
( . دوﺪﺣ ناﺮﯾا ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ رد 39
/ 1 ﺎﺗ 5 / 9 % زا دراﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﻪﮐ ی )
ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ ( ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ
و 25 ﺎﺗ 3 / 40 % دراﻮﻣ ﻖﻓﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﮐ ی ﯽﻣ
ﺪﻨﻨﮐ ﺑ ، ﻪ ﺖﺳا هدﻮﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻠﻋ .
لﺎﺳ رد ﯽﻤﺳر رﺎﻣآ 1380
ﯾا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا عﻮﺿﻮﻣ ﻦ
ﻪﮐ 4 / 36 % ﺎﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻞﮐ ی
ﺑ ناﺮﯾا رد ﻖﻓﻮﻣ ﻪ
ﺖﺳا هدﻮﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻠﻋ .
زا یزﻮﺳدﻮﺧ 37
/ 0 % ﺎﺗ 40 % ﺶﺨﺑ رد هﺪﺷ یﺮﺘﺴﺑ نارﺎﻤﯿﺑ زا
ناﺮﯾا رد و ،ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ رد ار ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ 1
/ 4 % ﺎﺗ 6 / 36 % ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ یﺎﻫ ﺶﺨﺑ رد هﺪﺷ یﺮﺘﺴﺑ نارﺎﻤﯿﺑ زا
ا ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ ﺑ ،ناﺮﯾ
ﻪ ﺖﺳا هدﻮﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻠﻋ .
ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا 80
% ﺑ هﺪﺷ یﺮﺘﺴﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ نارﺎﻤﯿﺑ زا ﻪ
ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ یﻻﺎﺑ تﺪﺷ ﺖﻠﻋ
ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﻣ . دﻮﺧ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﻣﺪﯿﭘا هﺮﻬﭼ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا زا فﺪﻫ ﻖﻓﻮﻣ یزﻮﺳ
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ نﺎﺘﺳا رد ﺖﺳا
. ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺑ
ﻪ ناﻮﻨﻋ
ﺧاﺪﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻬﺟ یا ﻪﯾﺎﭘ یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ یا ﻪﻠ
هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻧﺎﺴﻧا بﺮﺨﻣ دﻮﺧ ماﺪﻗا ﻦﯾا زا ﺑ
ﻪ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﮐ .
رﺎﮐ شور لﺎﺳ لﻮﻃ رد :
1383 مﺎﻤﺗ دراﻮﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ رد هﺪﺷ شﺮﯾﺬﭘ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد یﺎﻫ
.
ﺶﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻌﻄﻘﻣ ﺮﮕﻧ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ عﻮﻧ ﺳﺮﭘ و ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﻣﺎﻧ
ﺶ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﻣﺎﻧ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻣز لﺎﺴﮑﯾ تﺪﻣ رد : 1820
ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا درﻮﻣ )
ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ ( و 90 ﺪﻧﺪﺷ شﺮﯾﺬﭘ ﻖﻓﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ درﻮﻣ .
41 ) % 37 درﻮﻣ (
ﺑ ﻖﻓﻮﻣ یﺎﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ زا ﻪ
ﺖﺳا هدﻮﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻠﻋ .
81 % ﺚﻧﻮﻣ یزﻮﺳ دﻮﺧ نارﺎﻤﯿﺑ زا )
0005 / p<0 ( ﺮﺑاﺮﺑ دﺮﻣ ﻪﺑ نز ﺖﺒﺴﻧ و ، 3
/ 4 دﻮﺑ .
86 % ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ رد 11
ﺎﺗ 30 ﺪﻧدﻮﺑ لﺎﺳ .
ﯽﻨﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 9
/ 24 دﻮﺑ لﺎﺳ ) ﻪﻨﻣاد 14 ﺎﺗ 50 لﺎﺳ .(
49 % ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﺠﻣ .
84 % ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار ﻊﻄﻘﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ داﻮﺳ
ﺪﻨﺘﺷاد . 5 / 78 % و راد ﻪﻧﺎﺧ 14
% ﺪﻧدﻮﺑ رﺎﮑﯿﺑ .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 53 % ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز ﺎﺘﺳور رد ،ﺪﻧدﺮﮐ
97 %
،ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺪﻗﺎﻓ 5
/ 67 % رد
ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﻤﯿﺸﭘ دﻮﺧ رﺎﮐ زا نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ دورو ﻊﻗﻮﻣ .
ﺖﻬﺟ ﺐﻟﺎﻏ نﺎﻣز مﺎﺠﻧا
رد یزﻮﺳ دﻮﺧ لﻮﻃ
زور ) 8 / 64 (%
ﻊﯾﺎﺷ و ﺖﻬﺟ کﺮﺤﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺗ
دﻮﺑ ﺮﻫﻮﺷ و نز ﻦﯿﺑﺎﻣ یاﻮﻋد ،یزﻮﺳ دﻮﺧ )
5 / 32 .(%
یﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد :
عﻮﻤﺠﻣ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﺑ ﺪﯾﺎﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻪ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺎﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﯽﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻢﻬﻣ
دﺮﯿﮔ راﺮﻗ نﻻﻮﺌﺴﻣ .
ﺪﻧﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﺖﯾﻮﻟوا رد ﺪﯾﺎﺑ یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ یﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺎﻫ یﮋﺗاﺮﺘﺳا .
ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺘﺴﺑ ﮏﯾ ﯽﻧﺎﻣرد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا ﻢﺘﺴﯿﺳ
ﯽﻣ یزﻮﺳدﻮﺧ زا یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﯽﻠﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ یاﺮﺟا ﺖﻬﺟ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻧآ ﺖﺷﺬﮔﺮﺳ و یزﻮﺳدﻮﺧ نﺎﯿﻧﺎﺑﺮﻗ رﺎﻣآ زا ﯽﻫﺎﮔآ شﻼﺗ ﺖﻬﺟ ار ﯽﻓﺎﮐ هﺰﯿﮕﻧا ﺎﻬ
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ،ﺖﺴﻫ ﺰﯿﻧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﯾﺪﺷ ضراﻮﻋ یاراد ﻪﮐ بﺮﺨﻣ دﻮﺧ یﻼﺑ ﻦﯾا زا یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ یاﺮﺑ .
یﺪﯿﻠﮐ یﺎﻫ هژاو هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ،یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ،یزﻮﺳدﻮﺧ ،ﯽﺸﮐدﻮﺧ :
سردآ : هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ - هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد -
ﯽﺷزﻮﻣآ ﺖﻧوﺎﻌﻣ ا ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ–
ﺶﻫوﮋﭘ رﻮﻣ
سﺎﻤﺗ ﻦﻔﻠﺗ : 8384185 - 0831 [email protected] :
لﻮﺻو ﺦﯾرﺎﺗ :
25 / 4 / 85 ﺗ ﺦﯾرﺎﺗ ﺪﯿﯾﺎ : 25 / 6 / 85
ﭘا ﯿ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ رد یزﻮﺳ دﻮﺧ یژﻮﻟﻮﯿﻣﺪ
یﺪﻤﺣا ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ ﺮﺘﮐد نارﺎﮑﻤﻫ و
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺖﺳا گﺮﻣ یﺎﻫ هار ﻦﯾﺮﺗرﺎﺒﻤﻏ زا ﯽﮑﯾ ﯽﺸﮐدﻮﺧ .
ﯽﺑﺎﺨﺘﻧا شور
ﻧ ﺎﯾ ﻖﻓﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﺖﻬﺟ ،سﺮﺘﺳد رد ﻪﻠﯿﺳو و ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ﻖﻓﻮﻣ ﺎ
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ قﺮﻓ .
ﻋ ﻪﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ ﻞﻠ
زاﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻠﻤﺟ
،یﺪﯿﻠﻘﺗ یرﺎﻤﯿﺑ
،ﯽﻧاور دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ترﻮﺻ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ و ﯽﺳﺎﯿﺳ ضاﺮﺘﻋا )
1 .(
و ،کﺎﻧدرد ،نﺎﺳر ﺐﯿﺳآ ،رﺎﺑ گﺮﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣﮏﯾ یزﻮﺳدﻮﺧ
ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و یدﺮﻓ ﺮﻈﻧ زا ،ﺮﺑ ﻪﻨﯾﺰﻫ .
ﻪﮐ یداﺮﻓا ار دﻮﺧ
ﺪﻧﺪﻧازﻮﺳ ﯽﻣ
،
ﺨﺳ ﻪﺑ ﯽﺘ ﯽﻣ نﺎﻣرد ﯽﺣور و ﯽﻤﺴﺟ ضراﻮﻋ رﺎﭼد نآ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ و ﺪﻧﻮﺷ
ﯽﻣ ﯽﻨﯿﮕﻨﺳ ﺪﻧﻮﺷ
. یدراﻮﻣ ﺮﮕﯾد زا ﯽﺘﺳﻮﭘ تﺎﻌﯾﺎﺿ ،ﺖﮐﺮﺣ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ
ﯽﻣ ﻪﻓﺎﺿا عﺎﺿوا ﺖﻣﺎﺧو ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻨﮐ
. ءﺰﺟ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺐﯿﺳآ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ نﻮﻨﮐﺎﺗ نآ دﺎﻌﺑا زا یرﺎﯿﺴﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﻧﻮﺸﺧ دراﻮﻣ ﻦﯾﺮﺗرﺎﺒﻔﺳا ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ .
ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻟﻮﻘﻣ ود ﺮﻫ ﯽ
ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﯽﻧاور ﻞﻣاﻮﻋ و
ﯽﻣ هﺪﯾد یزﻮﺳدﻮﺧ دﻮﺷ
. ﺪﻨﭼ ﺎﺗ ﯽﺸﮐدﻮﺧ شور ﻦﯾا ی
رد ﺶﯿﭘ
دﻮﺑ ﻊﯾﺎﺷ ﺮﯿﻏ ﯽﺑﺮﻏ یﺎﻫرﻮﺸﮐ .
لﺎﺳ زا ﺎﻣا 1963
یزﻮﺳدﻮﺧ رﺎﻣآ
ﻫ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا رد ﺎ
ﺑ ﺐﻠﻏا ﻪﮐ ﺖﻓر ﻻﺎﺑ ﻪ
یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺖﻠﻋ
ﻮﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ تﺎﺿاﺮﺘﻋا ﺖﯿﻧ ﺎﺑ د
. ﯽﯾﺎﻘﯾﺮﻓآ یﺎﻫرﻮﺸﮐ رد یزﻮﺳدﻮﺧ
) ﺮﺼﻣ ﻞﻣﺎﺷ (
رود قﺮﺷ یﺎﻫرﻮﺸﮐ و )
مﺎﻨﺘﯾو ﻞﻣﺎﺷ (
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻊﯾﺎﺷ
ﺖﺳا . ﻪﻧﺎﯿﻣروﺎﺧ یﺎﻫرﻮﺸﮐ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ )
و ،ندرا ﻞﻣﺎﺷ
ﻞﯿﯾاﺮﺳا ( ﯽﻣ هﺪﯾد ﺰﯿﻧ دﻮﺷ
. نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ رد 8
/ 39 % مﺎﻤﺗ زا
ﺎﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ی
ﺑ ﻖﻓﻮﻣ ﻪ ﺖﺳا یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻠﻋ .
ﺐﻠﻏا ﻞﯿﯾاﺮﺳا رد
ﻪﮐ یداﺮﻓا ﯽﻣ یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا
ﯽﯾﺎﻘﯾﺮﻓآ ناﺮﺟﺎﻬﻣ زا ﺪﻨﻨﮐ ﺎﯾ
ﺑ و ﯽﯾﺎﯿﺳآ ﻪ ﯽﻣ بﺮﻋ صﻮﺼﺧ ﺪﻨﺷﺎﺑ
) 1 .(
ﯽﺗﺎﺳ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﻢﺳر نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ رد ) 1
زا ﺪﻌﺑ نﺎﻧز یزﻮﺳدﻮﺧ
نﺎﺸﻧاﺮﻫﻮﺷ گﺮﻣ (
و ﺎﻫﻮﺟ
2ر ) نﺎﻧز ﯽﻌﻤﺟ ﻪﺘﺳد یزﻮﺳدﻮﺧ
ﻦﻤﺷد نازﺎﺑﺮﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﻦﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻠﻤﺣ درﻮﻣ لﺎﺒﻧﺪﺑ (
یاراد
ا ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻪﻨﯾﺮﯾد ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺖﺳ
. مﻮﺳر ﻦﯾا ﻢﻫ زﻮﻨﻫ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد
ﺮﻫ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻊﯾﺎﺷ لﻮﻃ رد ﺪﻨﭼ
ﻪﺘﺳﺎﮐ ﺎﻬﻧآ تﺪﺷ زا نﺎﻣز هﺪﺷ
ﺖﺳا ) 2 ( ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐﺮﺟﺎﻬﻣ یﺪﻨﻫ داﺮﻓا ﻦﯿﺑ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و
ﻫ رﻮﺸﮐ ﺎ ﯽﻣ هﺪﯾد ﺰﯿﻧ دﻮﺷ
) 3 .(
1 - Sati
2 -Johar or Jauhar
ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ عاﻮﻧا ﺮﯾﺎﺳ ﻞﮐ رد و یزﻮﺳدﻮﺧ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﯽﺒﻫﺬﻣ و ﯽﻨﯾد ﻪﻨﯿﻣز .
ﻫﺬﻣ ﻢﺳر طﺎﺒﺗرا ﯽﺗﺎﺳ ﯽﺒ
ﻫوﺪﻨﻫ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﺪﯾﺎﻘﻋ ﺎﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺎ
دراد . ﺶﺗآ زا ادﻮﺑ ناوﺮﯿﭘ
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ضاﺮﺘﻋا ﺖﻬﺟ ﺪﻨﻨﮐ
.
و نﺎﯿﻤﯿﻠﮐ ﯽﺒﻫﺬﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﺑ ﺶﺗآ زا نﺎﯾﻮﺴﯿﻋ
ﻪ ناﻮﻨﻋ
ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﯾ هﺪﻨﻨﮐ ﺺﻟﺎﺧ و هﺪﻨﻨﮐ کﺎﭘ .
ﻦﯾد ﯽﺑ داﺮﻓا
) ﮏﯿﺋﻻ ( ﺑ ار ﺶﺗآ ﻪ ﺖﯿﻣﻮﮑﺤﻣ ناﻮﻨﻋ ﯽﻣ
نﺎﯾز ار نآ و ﺪﻨﺳﺎﻨﺷ
روآ ﻣ ﯽ ﺪﻨﻧاد ) 4 .(
و ﯽﻣﻼﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣرد ﻦﯾا
ﺑ ﺶﺗآ زا ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ ﻪ
هﺪﺷ دﺎﯾ تازﺎﺠﻣ عﻮﻧ ﻦﯾﺮﺗﺪﯾﺪﺷ ناﻮﻨﻋ
ﺖﺳا . ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد یﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺐﻠﻏا و ناﺮﯾا رد ﺪﻨﭼﺮﻫ ﻪﻄﺑار رد ﯽﻤﮐ تﺎﻋﻼﻃا ﺎﻣا ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺢﯿﺿﻮﺗ یزﻮﺳدﻮﺧ
دراد دﻮﺟو یداﺮﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ
ﺑ ﻪ ﯽﻣ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻠﻋ ﯽﻟو ﺪﻧﺮﯿﻣ
او ﺪﻧراﺪﻧ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﺪﺼﻗ ًﺎﻌﻗ )
5 .(
ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا زا فﺪﻫ
دﻮﺧ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﻣﺪﯿﭘا هﺮﻬﭼ یزﻮﺳ
یﺎﻫ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ نﺎﺘﺳا رد ﻖﻓﻮﻣ
ﺖﺳا . ﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا یﺎﻫدروﺎﺘﺳد ﻪ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻬﺟ یا ﻪﯾﺎﭘ ناﻮﻨﻋ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺪﻫاﻮﺧ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺶﻫﺎﮐ فﺪﻫ ﺎﺑ یا
ﺖﻓﺮﮔ .
رﺎﮐ شور
رد هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ نﺎﺘﺳا ﺮﻏ
ب ﯾا یاراد و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ناﺮ 12
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﺑاﺮﺑ نﺎﺘﺳا ﺖﯿﻌﻤﺟ 596
/ 787 / 1 ﺮﻔﻧ ) 7 / 2 % ،ناﺮﯾا ﺖﯿﻌﻤﺟ
73 رد ﺮﻔﻧ ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ (
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 6 .(
ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
یاراد هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ 20
ﯽﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﺪﺷﺎﺑ
. ﺐﯾﺮﻗ ﺐﻠﻏا ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ
دراﻮﻣ قﺎﻔﺗا ﻪﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ
ﺲﻧاژروا ﻪﺑ لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ
ن ﺎﻫ
ﯽﻣ هداد عﺎﺟرا اﺬﻟ ،ﺪﻧﻮﺷ
ﺑ ﻪ ﺮﻈﻧ ﯽﻣ ﻦﯾا ﺪﺳر ﺮﻣ
ا ﺰﮐ زا ﯽﮑﯾ
نﺎﮑﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ یﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ
ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﯽﺳﺎﻨﺷ یﺮﯿﮔ ﻪﻤﻫ یﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .
رد ﺶﺳﺮﭘ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ یﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ
ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ
شزﻮﻣآ داﺮﻓا ﻂﺳﻮﺗ
هﺪﯾد ) ارﺎﮐ دﺪﻣ ن ﺎﯾ نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﺶﺨﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘﺮﺳ
ﺮﻫ رد ﺲﻧاژروا
ﺖﻔﯿﺷ ( شﺮﯾﺬﭘ ﻦﯿﺣ رد ﻪﺑ رﺎﻤﯿﺑ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﻞﯿﻤﮑﺗ
ﺪﻧا هﺪﺷ . ﯽﺳرﺮﺑ
ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﻮﺑ یداﺮﻓا ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻬﻨﺗ ندﻮﻤﻧ
ﺎﻬﻧآ ) سﺎﺳا ﺮﺑ
لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﻫاﻮﺷ ﺎﯾ دﺮﻓ دﻮﺧ راﺮﻗا (
ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ زﺮﺤﻣ .
ﯽﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
رﺎﻬﺑ و
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 85
، هرﺎﻤﺷ 29
، 30
هدﻮﺑ ﺪﯾدﺮﺗ درﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﮐ یدراﻮﻣ ﺖﺳا
) ﺖﯿﻧ رﺎﮑﻧا
هﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﯾﺎﺗ ﺪﻫاﻮﺷ دﻮﺒﻧ ﺎﯾ ﯽﺸﮐدﻮﺧ (
ﺪﻧا هﺪﯾدﺮﮔ فﺬﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا و نارﺎﻤﯿﺑ هﺪﻧوﺮﭘ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺎﺑ
،ﻪﻣﺎﻧ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ ماﺪﻗا داﺮﻓا ﻪﯿﻠﮐ اﺪﺘﺑا )
ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ ( مﺎﻤﺗ و
نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ﺲﻧاژروا ﻪﺑ هﺪﺷ هداد عﺎﺟرا ﻖﻓﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ دراﻮﻣ یﺎﻫ
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
ﮔ ﺘﻓﺮ ﺪﻨ رد و
،ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﻫ یزﻮﺳدﻮﺧ
ی ﻖﻓﻮﻣ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ و ﮏﯿﮑﻔﺗ
ﺪﯾدﺮﮔ جاﺮﺨﺘﺳا .
یزﻮﺳدﻮﺧ رد هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ یﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻖﻓﻮﻣ یﺎﻫ
:
ﻪﺑ ماﺪﻗا ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﯽﮔﺪﻧز ﻞﺤﻣ ،داﻮﺳ ،ﻞﻐﺷ ،جاودزا ،ﺲﻨﺟ ،ﻦﺳ ﺎﻤﯿﺸﭘ زاﺮﺑا ،ﯽﺸﮐدﻮﺧ یزﻮﺳدﻮﺧ نﺎﻣز ،یزﻮﺳدﻮﺧ زا ﺪﻌﺑ ﯽﻧ
یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻬﺟ کﺮﺤﻣ ﯽﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ و .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺖﻬﺟ
نﻮﻣزآ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ x2
ﺎﻔﻟآ ﺢﻄﺳ و ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا 1
یاﺮﺑ 05 / p<0 ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد راد ﺎﻨﻌﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ
.
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾدروﺮﻓ لوا زا 1383
ًﺎﻌﻤﺟ ،لﺎﺳ نﺎﻤﻫ ﺪﻨﻔﺳا نﺎﯾﺎﭘ ﺎﺗ 1820
ماﺪﻗا درﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﺑ )
ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ ) ( 102 رد 000 / 100 لﺎﺳ رد ﺮﻔﻧ (
و
90 نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ رد ﻖﻓﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ درﻮﻣ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد یﺎﻫ
ﺪﻧا هﺪﺷ هداد شﺮﯾﺬﭘ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ .
ﺮﻔﻧ ﺖﻔﻫ و ﯽﺳ )
41 (%
ﯽﺸﮐدﻮﺧ زا
ﺑ ﻖﻓﻮﻣ یﺎﻫ ﻪ
دﻮﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻠﻋ .
،ﻖﻓﻮﻣ یﺎﻫ یزﻮﺳدﻮﺧ رد
ﺮﻔﻧ ﯽﺳ )
81 (%
ﺚﻧﻮﻣ ) 0005 / p< 0 , 081 / 13 X2(1)= ( و
7 ﺮﻔﻧ ) 19 (%
ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﮐﺬﻣ ﻪﺑ ﺚﻨﻣ ﺖﺒﺴﻧ و ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﮐﺬﻣ 3
/ 4 دﻮﺑ .
86,5 % ﺎﻬﻧآ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﻤﻋ لﺎﺳ ﯽﺳ زا ﺮﺘﻤﮐ نارﺎﻤﯿﺑ
) 4 / 51 ( % ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ رد 21
ﺎﺗ 30 دﻮﺑ لﺎﺳ . زا ﯽﻨﺳ ﻪﻨﻣاد 14
ﺎﺗ لﺎﺳ
50 لﺎﺳ و ﯽﻨﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 9
/ 24 لﺎﺳ دﻮﺑ ) ,mode=25
57 / SD=8 ( . دﺎﺘﺸﻫ ﻊﻄﻘﻣ داﻮﺳ یاراد نارﺎﻤﯿﺑ زا ﺪﺻرد ﮏﯾ و
ﺪﻧدﻮﺑ راد ﻪﻧﺎﺧ نارﺎﻤﯿﺑ ﺐﻠﻏا و ﺮﺘﻤﮐ ﺎﯾ ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار .
تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
لوﺪﺟ رد ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ )
هرﺎﻤﺷ 1 ( ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز تﺎﻓﻼﺘﺧا یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻬﺟ کﺮﺤﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺘﻌﯾﺎﺷ دﻮﺑ . راﺮﻗ مود مﺎﻘﻣ رد ﯽﻠﯿﻣﺎﻓ تﺎﻓﻼﺘﺧا زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ
:
1- Pearson's chi square
فﻼﺘﺧا ﻦﯿﺑ ﺎﻣ ﻦﯾﺪﻟاو ) 5 / 13 (%
ﻪﮐ 50 % ﺎﻣ دﺮﺠﻣ داﺮﻓا زا ﻦﯿﺑ
ﻦﯿﻨﺳ 21 - 30 هداﻮﻧﺎﺧ داﺮﻓا ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ فﻼﺘﺧا ،دﻮﺷ ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار لﺎﺳ
هﺮﯿﻏ و ﯽﯾاد ،ﻮﻤﻋ ﻞﻣﺎﺷ )
8 (%
فﻼﺘﺧا و ، ﻦﯾﺪﻟاو
ﺎﺑ نﺎﺷ ناﺪﻧزﺮﻓ
) 5 / 5 (%
. ﺖﺴﯿﺑ درﻮﻣ ) 53 ( % رد و ﺎﺘﺳور 15 ﻪﯿﻘﺑ و ﺮﻬﺷ رد درﻮﻣ )
3 (%
ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز یﺮﯾﺎﺸﻋ ترﻮﺻ ﻪﺑ .
لوﺪﺟ 1 کﺮﺤﻣ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ- و ﯽﻠﺻا یﺎﻫ
رد ﯽﻧﺎﻤﯿﺸﭘ ﯽﻧاواﺮﻓ 37
ﻖﻓﻮﻣ یزﻮﺳدﻮﺧ نارﺎﻤﯿﺑ زا ﺮﻔﻧ
ﺖﯿﻌﺿو جاودزا داﺪﻌﺗ
ﺪﺻرد
دﺮﺠﻣ 18
49
ﻞﻫﺎﺘﻣ 17
46
قﻼﻃ 2
5
تﻼﯿﺼﺤﺗ ﯽﺑ داﻮﺳ 11
30
ﺑا ﯽﯾاﺪﺘ 14
38
ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار 6
16
نﺎﺘﺳﺮﯿﺑد 1
5 / 2
ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺶﯿﭘ 4
11
هﺎﮕﺸﻧاد 0
0
مﻮﻠﻌﻣﺎﻧ 1
5 / 2
ﻞﻐﺷ راد ﻪﻧﺎﺧ 29
5 / 78
رﺎﮑﯿﺑ 5
14
ﻞﻏﺎﺷ 2
5
زﻮﻣآ ﺶﻧاد 1
5 / 2
کﺮﺤﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﯽﯾﻮﺷﺎﻧز یاﻮﻋد 12
5 / 32
ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ یاﻮﻋد 27
10
یرﺎﻤﯿﺑ و ﯽﻨﯿﮕﻤﻏ 19
7
یدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻘﻓ 8
3
ﮑﺷ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﺖﺴ 25
1
مﻮﻠﻌﻣﺎﻧ 11
4
ﯽﻧﺎﻤﯿﺸﭘ
ﺖﺒﺜﻣ 67
25
ﯽﻔﻨﻣ 14
5
مﻮﻠﻌﻣﺎﻧ 19
7
ﭘا ﯿ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ رد یزﻮﺳ دﻮﺧ یژﻮﻟﻮﯿﻣﺪ
یﺪﻤﺣا ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ ﺮﺘﮐد نارﺎﮑﻤﻫ و
نارﺎﻤﯿﺑ زا یدﺎﯾز داﺪﻌﺗ )
8 / 64 (%
یزﻮﺳدﻮﺧ زور لﻮﻃ رد
نآ نﺎﻣز ﻦﯾﺮﺘﻌﯾﺎﺷ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ 1
ﻬﻇ زا ﺪﻌﺑ ﺮ
ﺎﺗ 6 زا ﺪﻌﺑ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻬﻇ )
8 / 37 .(%
ﺮﻔﻧ ﺶﺷ و ﯽﺳ )
97 (%
ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﺪﻗﺎﻓ
اﺪﻗا ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﺑ م
. 5 / 67 % دﻮﺧ رﺎﮐ زا ﺎﻬﻧآ زا
ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﻤﯿﺸﭘ .
ﺚﺤﺑ ﺖﺳا نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد گﺮﻣ ﻢﻬﻣ ﻞﻠﻋ زا ﯽﮑﯾ ﯽﺸﮐدﻮﺧ .
رد
ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ 15
ﺎﺗ 44 ﺖﻠﻋ ﻦﯿﻤﺸﺷ و گﺮﻣ ﺖﻠﻋ ﻦﯿﻣرﺎﻬﭼ لﺎﺳ
ﺑ نﺎﻬﺟ رد ار ﯽﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻪ
ﯽﻣ صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﺪﻫد
) 7 .(
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
دﻮﺧ زا یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﺖﻬﺟ رد یﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﯿﻤﻫا نﺎﻣزﺎﺳ ،ﯽﺸﮐ
ﻢﻫد ﯽﺸﮐدﻮﺧ زا یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﻦﻤﺠﻧا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ ار ﺑﻪ زور ناﻮﻨﻋ ﯽﻧﺎﻬﺟ
زا یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﯽﺸﮐدﻮﺧ
مﻼﻋا
ﺪﻧدﺮﮐ ) 8 .(
ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺖﻌﺳو :
ًادوﺪﺣ ﻪﻧازور 1000
ﺑ ﺎﯿﻧد رد ﺮﻔﻧ ﻪ
ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﺖﻠﻋ
ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﻣ . ﺮﺘﻤﮐ زا ﯽﺸﮐدﻮﺧ ناﺰﯿﻣ 10
ﺮﻫ رد 100000 رد ﺮﻔﻧ لﺎﺳ
) ﺮﺼﻣ و ﺪﻨﻟﺮﯾا (
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﺗ 35
ﺮﻫ رد 100000 لﺎﺳ رد ﺮﻔﻧ
) ﮏﯿﺘﻟﺎﺑ ﻪﺿﻮﺣ (
دراد شﺮﺘﺴﮔ )
9
، 10 .(
ﺑ ار ﻢﻫد مﺎﻘﻣ ،گﺮﻣ ﻞﻠﻋ یﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ رد ﯽﺸﮐدﻮﺧ ناﺮﯾا رد ﻪ
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻪﻧازور و ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ 11
ﺮﺘﺸﯿﺑ لﺎﺳ رد و ﺮﻔﻧ
زا 4000 ﺑ ﺮﻔﻧ ﻪ ﯽﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﺖﻠﻋ ﺪﻧﺮﯿﻣ
. ﺒﻃ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ناﺰﯿﻣ ﻖ
ًادوﺪﺣ ﯽﻤﺳر رﺎﻣآ 6
ﺮﻫ رد 100000 ﺮﻔﻧ لﺎﺳ رد ﺖﺳا ) 11 .(
ﺮﯿﻏ ﺎﯾ ﯽﻌﻗاو رﺎﻣآ ﯽﻌﻗاو
: ﻖﻓﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ناﺰﯿﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد
5 لﺎﺳ رد ﺮﻔﻧ راﺰﻫ ﺪﺻ رد ﺮﻔﻧ ناﺰﯿﻣ و
یزﻮﺳدﻮﺧ ﻖﻓﻮﻣ
1 / 2
ﯽﻣ لﺎﺳ رد ﺮﻔﻧ راﺰﻫ ﺪﺻ رد ﺪﺷﺎﺑ
. ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ لاد ﺪﻫاﻮﺷ
او رﺎﻣآ زا یﺮﺴﮐ ﺎﻬﻨﺗ رﺎﻣآ ﻦﯾا ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽﻌﻗ
ﺪﻫد . تﺎﻋﻼﻃا
،ﺖﺷاﺪﻬﺑ یﺎﻫ ﻪﻧﺎﺧ ،ﯽﻧﺎﻣرد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﮐاﺮﻣ زا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ یرادﺮﻬﺷ ﺎﻫ
) نﺎﺘﺳﺮﺒﻗ ﺖﺒﺛ ﺮﺘﻓد ﺎﻫ
( تارادا و ﯽﻧﻮﻧﺎﻗ ﯽﮑﺷﺰﭘ ،
ﺖﺳا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ نﺎﻣز ﻦﯿﻤﻫ رد ،لاﻮﺣا و ﺖﺒﺛ دوﺪﺣ ﻖﻓﻮﻣ یﺎﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ 290
ﺮﻔﻧ ) 3 / 16
رد ﺮﻔﻧ راﺰﻫ ﺪﺻ رد لﺎﺳ
( ﯽﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ 3
/ 29
% ﺎﻬﻧآ ) 85 ﺮﻔﻧ (
ﺖﺳا هدﻮﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ
) 8 / 4 لﺎﺳ رد ﺮﻔﻧ راﺰﻫ ﺪﺻ رد .(
8 / 78 %
) 67 ﺮﻔﻧ ( ﺪﻧا هدﻮﺑ ﺚﻧﻮﻣ ﺎﻬﻧآ زا .
یﺎﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﻧراد ﺮﻈﻧ قﺎﻔﺗا ﻦﯾا رد نﺎﮕﻤﻫ ﺑ ﯽﻤﺳر یﺎﻫرﺎﻣآ رد ﻖﻓﻮﻣ ﻪ
ﺪﻨﺳر ﯽﻤﻧ ﺖﺒﺛ ﻪﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ناﻮﻨﻋ
) 12 .(
ﺐﻠﻏا و ناﺮﯾا رد
عﻮﻧ ﮏﯾ ﯽﺸﮐدﻮﺧ نﺎﻬﺟ یﺎﻫرﻮﺸﮐ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺎﯾ ﯽﻨﯾد ﻞﯾﻻد ﻪﺑ و ﺪﯾآ ﯽﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﯽﯾاﻮﺳر و ﮓﻨﻧ ﯽﻣ مﻮﮑﺤﻣ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻫ رﻮﺸﮐ زا ﯽﻀﻌﺑ رد ﺎ
عﻮﻧ ﮏﯾ ﯽﺸﮐدﻮﺧ
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ مﺮﺟ ﺮﯿﮕﯿﭘ ﻞﺑﺎﻗ و ددﺮﮔ
ی ﺖﺳا نﻮﻧﺎﻗ ﻂﺳﻮﺗ )
7 .(
ﻫ رﻮﺸﮐ زا ﺮﮕﯾد ﯽﻀﻌﺑ رد ﺎ
ﺸﮐدﻮﺧ داﺮﻓا ﻪﻤﯿﺑ یﺎﻫ ﺖﮐﺮﺷ ﯽ
راﺮﻗ ﺶﺷﻮﭘ ﺖﺤﺗ ار هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻤﻧ
ﺪﻨﻫد . ﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ اﺬﻟ ﻪ
ناﻮﻨﻋ
ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد یﺮﺳ ماﺪﻗا ﮏﯾ عﻮﻧ ﮏﯾ ﺎﺑ ﺐﻠﻏا و دﻮﺷ
ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ یﺪﻤﻋ یرﺎﮐ نﺎﻬﻨﭘ .
ﺮﺑ هوﻼﻋ گﺮﻣ عﻮﻧ ﻦﯾا ﻦﯾا ﻪﻘﺒﻃ رد ًﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺎﻫ
ﺪﻧﻮﺷ هداد یﺎﺟ ﻪﺛدﺎﺣ ﺎﯾ ﻞﺘﻗ یﺪﻨﺑ .
ﻦﯾا رد ﯿﻨﭼ ﻦ دﻮﺒﻧ یدراﻮﻣ
اﻮﻨﻋ ﺎﺑ گﺮﻣ یﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ هزﺎﺟا ﯽﻓﺎﮐ ﺪﻫاﻮﺷ
" ن ﯽﺸﮐدﻮﺧ
"
ار
ﯽﻤﻧ ﺪﻫد . زا عﺎﻓد ﺖﻬﺟ رد ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ دراﻮﻣ ﺮﯾﺎﺳ
ﺑ عﺎﻤﺘﺟا ﺎﯾ هداﻮﻧﺎﺧ ﺖﻣﺮﺣ ﻪ
ناﻮﻨﻋ
"
ﻪﺛدﺎﺣ
"
" ﺎﯾ ﻦﯿﻌﻣﺎﻧ
"
ﻪﻘﺒﻃ
یﺪﻨﺑ ددﺮﮔ ) 12 .(
یﺎﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا زا ﯽﮐﺎﺣ ناواﺮﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مﻼﻋا ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﻌﻗاو ﯽﻣ
دﻮﺷ ) 13 - 17 .(
نآ زا
ﺎﺟ ﺑ ﺐﯿﺳآ عﻮﻧ ﻦﯾا ﯽﮔرﺰﺑ ﻪﮐ ﯽﯾ ﻪ
ﯽﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺘﺳرد ﺪﺷﺎﺑ
رﺎﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ یرﺎﻤﯿﺑ
1ﺎﻫ ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺐﯿﺳآ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﻪﺒﺗر زا دﻮﺧ ﻪﺑ ﻞﻠﻋ ﻢﻫدزاود
رد گﺮﻣ ﺮﺳاﺮﺳ
نﺎﻬﺟ رد لﺎﺳ
1990 ﻪﺒﺗر ﻪﺑ لﺎﺳ رد گﺮﻣ ﻞﻠﻋ ﻢﻫد 2020
ﺪﯿﺳر ﺪﻫاﻮﺧ .
نﺎﻬﺟ رد یزﻮﺳدﻮﺧ :
بﺮﻏ نﺎﻬﺟ رد ﺶﺗآ ﺎﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ رﺎﯿﺴﺑ
زا ﺮﺘﻤﮐ و ﺖﺳا ردﺎﻧ 2
% دﻮﺷ ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻞﻠﻋ زا
) 19 - 21 .(
نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﮕﻧ )
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ
2 و 3 ( رد ﻖﻓﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻢﻏر ﯽﻠﻋ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا ﻊﯾﺎﺷ ﺪﻨﻤﺗوﺮﺛ یﺎﻫرﻮﺸﮐ )
9 ( رد ﻖﻓﻮﻣ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺎﻣا ،
ﺮﯿﻘﻓ یﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ
. و رد ﻦﯿﺑ اﯾ ﻦ ،ﺮﯿﻘﻓ یﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺧ
یزﻮﺳدﻮ
عﻮﯿﺷ زا ،ﺎﯿﺳآ و ﺎﻘﯾﺮﻓآ رد ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ یﺮﺗﻻﺎﺑ
) 14 .(
1 - The Global Burden of Disease Studies (GBDS)
ﯽﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
رﺎﻬﺑ و
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 85
، هرﺎﻤﺷ 29
، 30
لوﺪﺟ 2 هﺪﻨﻨﮐ ﯽﺸﮐدﻮﺧ داﺮﻓا ﻦﯿﺑ رد یزﻮﺳدﻮﺧ ﯽﻧاواﺮﻓ -
) ﻖﻓﻮﻣ (
، نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ زا دﻮﺟﻮﻣ تﻻﺎﻘﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا ﻞﺤﻣ )
ﻊﺒﻨﻣ ( ﺪﺻرد
ناﺪﻤﻫ ،ناﺮﯾا )
27 ( 39
/ 1
لﻮﺌﺳ ،ﯽﺑﻮﻨﺟ هﺮﮐ )
67 ( 8
/ 1
ﯿﯾاﺮﺳا نﺎﯾدﻮﻬﯾ ﺖﯿﻌﻤﺟ ،ﻞ )
23 ( 5
/ 8
بﺮﻏ دﺎﺑآ مﻼﺳا ،ناﺮﯾا )
26 ( 5
/ 9
لوﺪﺟ 3 ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ ماﺪﻗا داﺮﻓا ﻦﯿﺑ رد یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﯽﻧاواﺮﻓ -
ﯽﺸﮐدﻮﺧ ) ﻖﻓﻮﻣ ﺎﻧ (
، نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ زا دﻮﺟﻮﻣ تﻻﺎﻘﻣ
هوﻼﻋ ﺮﺑ ﻦﯾا رد یزﻮﺳدﻮﺧ زا ﻪﮐ ﯽﻨﯾﺮﺟﺎﻬﻣ ﻦﯿﺑ
ﻦﯾا ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﮐ
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﻧ ﺪﻧا ﻪﺘﻓر نﺎﻬﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﯾﺎﺳ
) 19 ، 22 ، 23 .(
دﻮﺧ ﻦﯾا ﻪﮐ
ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ یﺎﻫ ﻪﺸﯾر زا ﺖﯾﺎﮑﺣ -
دراد یزﻮﺳدﻮﺧ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا )
1 .(
رﺮﺑ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﯽﺳ ﯽﮑﯾ یاراد نﺎﺘﺳوﺪﻨﻫ رﺎﻨﮐ رد ناﺮﯾا ﻪﮐ ﺪﻫد
ﺖﺳا نﺎﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد یزﻮﺳدﻮﺧ یﺎﻫ خﺮﻧ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ زا .
یﺎﻫرﻮﺸﮐ
ﺪﻨﺘﺴﻫ یزﻮﺳدﻮﺧ زا ﯽﯾﻻﺎﺑ ناﺰﯿﻣ یراد ﺰﯿﻧ ﺎﯿﺳآ قﺮﺷ و ﻪﻧﺎﯿﻣروﺎﺧ ) 13
، 23
، 24 (.
ناﺮﯾا رد 25
% ﺎﺗ 3 / 40 % ﻪﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻞﻠﻋ زا
دراد صﺎﺼﺘﺧا یزﻮﺳدﻮﺧ )
25 - 28 .(
ﻖﺒﻃ لﺎﺳ رد ﯽﻤﺳر رﺎﻣآ 1380
ﻪﻧازور 4 ﻪﻧﻻﺎﺳ ًادوﺪﺣ و ﺮﻔﻧ
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ 1400 ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺮﻔﻧ یزﻮﺳدﻮﺧ
نآ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﻧا هدﺮﻣ
2 رد ﺮﻔﻧ
ﺮﻫ 100000 ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻔﻧ .
ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮐﺎﺣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯿﻤﻫ 4
/ 36 %
ﻪﺑ ناﺮﯾا رد ﺎﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ مﺎﻤﺗ ﺖﺳا یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻠﻋ
) 11 .(
ﺶﺨﺑ رد یزﻮﺳدﻮﺧ نارﺎﻤﯿﺑ ﺪﺻرد ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ یﺎﻫ
:
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ )
4 ( ﺖﺨﺗ لﺎﻐﺷا ﺪﺻرد ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ یﺎﻫ
ﺖﺳا یزﻮﺳدﻮﺧ نارﺎﻤﯿﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ ﺶﺨﺑ .
ﻪﮐ ﺪﻨﭼﺮﻫ
ﺎﻬﻨﺗ 4 / 28 % ﺖﺨﺗ زا یﺎﻫ رد ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ ﺶﺨﺑ نﺎﺘﺳا
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ
نارﺎﻤﯿﺑ ﺮﮔا ﯽﻟو ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ لﺎﻐﺷا یزﻮﺳدﻮﺧ نارﺎﻤﯿﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﯾز 5 ثداﻮﺣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﮐ ار لﺎﺳ ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ رﺎﭼد
ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻢﯾﺮﯿﮕﻧ ﺮﻈﻧ رد ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ 2
/ 64 % یﻻﺎﺑ داﺮﻓا
5 یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺪﻧا هﺪﺷ یﺮﺘﺴﺑ ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ ﺶﺨﺑ رد ﻪﮐ لﺎﺳ
ﺖﺳا هدﻮﺑ )
29 .(
رد ﺖﺨﺗ لﺎﻐﺷا ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ زا ﯽﮑﯾ ﻦﯾا ﻪﮐ
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ یﺎﻫ ﺶﺨﺑ .
80 % یﺮﺘﺴﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ نارﺎﻤﯿﺑ زا
ﺨﺑ رد هﺪﺷ ﺪﻧﺮﯿﻣ ﯽﻣ ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ ﺶ
) 29 .(
یزﻮﺳدﻮﺧ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺮﯿﮔ ﻪﻤﻫ یﺎﻤﻧ :
ﻒﻟا ( ﻦﺳ ﺮﺗ ناﻮﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد نارﺎﻤﯿﺑ زا یدﺎﯾز ﺪﺻرد :
زا 30 ﺪﻧدﻮﺑ لﺎﺳ .
رد هﺪﻨﻨﮐ یزﻮﺳدﻮﺧ داﺮﻓا ﯽﻨﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ نﺎﻬﺟ یﺎﻫرﻮﺸﮐ .
23 ﺮﺼﻣ ،هﺮﻫﺎﻗ رد لﺎﺳ
) 13 (
، 9 / 24 ناﺮﯾا ،ﺪﻤﺣاﺮﯾﻮﺑ و ﻪﯾﻮﻠﯿﮑﻬﮐ رد لﺎﺳ )
30 ( ، 26 رد لﺎﺳ
ناﺮﯾا ،بﺮﻏ دﺎﺑآ مﻼﺳا )
26 ( ، 9 / 26 ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ رد لﺎﺳ )
14 (
،
27 ﺎﮑﻧﻼﯾﺮﺳ قﺮﺷ رد لﺎﺳ )
24 ( ، 30 ﺎﯿﻟاﺮﺘﺳا ،ﺪﻨﻟﺰﯿﺋﻮﮐ رد لﺎﺳ
) 31 ( ، 2 / 31 ﯽﺑﻮﻨﺟ یﺎﻘﯾﺮﻓآ ،نﺎﺑرود رد لﺎﺳ )
32 ( ، 31 رد لﺎﺳ
ﻪﯿﮐﺮﺗ ،ارﺎﮑﻧآ )
33 ( ، 38 ﮓﻨﮐ ﮓﻨﻫ رد لﺎﺳ )
34 ( ، 38 رد لﺎﺳ
دﺎﻧﺎﮐ ،ﻮﯾرﺎﺘﻧوا ا
) 35 ( و ، 38 ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا ،ﺎﻧورو رد لﺎﺳ )
36 .(
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
یﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﻄﺧ زا ﺎﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد نﺎﻧاﻮﺟ و نﺎﻧاﻮﺟﻮﻧ ﻪﮐ ﺪﺳر ﯽﻣﺮﻈﻧ ﻪﺑ رد ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ یﺎﻫرﻮﺸﮐرد و ،ﺪﻨﺘﺴﻫرادرﻮﺧﺮﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺖﻬﺟ دﻮﺷ ﯽﻣ هﺪﯾد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻫد ﮏﯾ .
ب ( ﺲﻨﺟ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ :
رد ﻖﻓﻮﻣ یﺎﻫ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﮐ ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا نﺎﻧز زا ﺮﺘﺸﯿﺑ نادﺮﻣ
ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺮﺘﺸﯿﺑ نﺎﻧز )
9 .(
ﺎﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻣا
نﺎﻧز رد ﻖﻓﻮﻣ یزﻮﺳدﻮﺧ دراﻮﻣ زا یدﺎﯾز ﺪﺻرد ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا هداد خر .
رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ
هﺮﻫﺎﻗ ) 11 ( ، رد ﺖﯿﻌﻤﺟ نﺎﯾدﻮﻬﯾ اﺮﺳا ﺋ ﻞﯿ ) 23 (
، و رد ﻊﻣاﻮﺟ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا ﻞﺤﻣ )
ﻊﺒﻨﻣ ( ﺪﺻرد
مر ،ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا ) 19 ( 60
/ 0
ﻦﯿﻟﺮﺑ ،نﺎﻤﻟآ )
65 ( 76
/ 0
ﯿﻣ ،ﺎﮑﯾﺮﻣآ اﺪﯾرﻮﻠﻓ ،ﯽﻣﺎ )
66 ( 96
/ 0
ﻮﯾرﺎﺘﻧوا ،ادﺎﻧﺎﮐ )
35 ( 1
ﺪﻨﻫ ) 68 ( 9
/ 7
نﺎﺑرود ،ﯽﺑﻮﻨﺟ یﺎﻘﯾﺮﻓآ )
32 ( 9
/ 9
نﺎﯾدﻮﻬﯾ ﻞﯿﯾاﺮﺳا ) 23 ( 5
/ 14
ﻞﭙﯿﻧﺎﻣ ،ﺎﮐﺎﺗارﺎﮐ ،ﺪﻨﻫ )
44 ( 21
ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا )
77 ( 25
،ناﺮﯾا فاﺮﻃا یﺎﻫﺎﺘﺳور ،ناﺮﻬﺗ )
69 ( 3
/ 35
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،ناﺮﯾا 18
نﺎﺘﺳا ) 11 ( 4
/ 36
ﯽﻠﻫد ،ﺪﻨﻫ ) 19 ( 8
/ 39
نﺎﺳاﺮﺧ ،ناﺮﯾا )
28 ( 3
/ 40
ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ رد ،زاﻮﻫا ،ناﺮﯾا 11
ﺎﺗ 20 لﺎﺳ 49
ﭘا ﯿ هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ رد یزﻮﺳ دﻮﺧ یژﻮﻟﻮﯿﻣﺪ
یﺪﻤﺣا ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ ﺮﺘﮐد نارﺎﮑﻤﻫ و
ﯽﯾﺎﯿﺳآ ) 1
، 24
، 26
، 37 ( ﺖﺳا . ﻦﯾا ﺐﻟﺎﺟ و ﯽﻨﯿﻟﺎﺘﺳﺎﮐ ﻪﮐ
نارﺎﮑﻤﻫ )
36 ( و ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا زا ﻪﯿﺳور زا نارﺎﮑﻤﻫ و فﻮﮑﻨﭽﺷﻮﻧآ
) 38 ( رد ﯽﺴﻨﺟ فﻼﺘﺧا ﭻﯿﻫ هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﻨﻨﮐ یزﻮﺳدﻮﺧ نارﺎﻤﯿﺑ
ﺪﻧدﺮﮑﻧ
. یﺎﻫرﻮﺸﮐ رد یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا
عﻮﯿﺷ زا ﺮﮐﺬﻣ داﺮﻓا رد ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ یﺮﺗﻻﺎﺑ
ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ
) 31 ، 33 ، 35 ، 39 ، 40 ، 41 ، 42 .(
لوﺪﺟ 4 نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﺎﻘﻧ زا دﻮﺟﻮﻣ تﻻﺎﻘﻣ ،یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ ماﺪﻗا نارﺎﻤﯿﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﮕﺘﺧﻮﺳ یﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﺖﺨﺗ لﺎﻐﺷا ﯽﻧاواﺮﻓ -
پ ( ﻞﻫﺄﺗ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻤﮐ فﻼﺘﺧا ﺎﺑ دﺮﺠﻣ نارﺎﻤﯿﺑ ﺎﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد:
ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﯿﻠﻫﺎﺘﻣ .
ﻦﯾا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺐﻠﻏا ﺎﻣا
ﺖﺳا ﺮﺘﻌﯾﺎﺷ ﻦﯿﻠﻫﺎﺘﻣ رد یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا )
1 ، 24 ، 25 ، 26 ،
37 ، 43 ( و ﻖﻓﻮﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ دراﻮﻣ ﯽﺴﻨﺟ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﺮﯾﺎﻐﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ
ﺖﺳا ﻞﮐ رد ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ )
9 .(
ث ( داﻮﺳ ﻪﺟﻮﺗ ﺐﻟﺎﺟ تﺎﮑﻧ زا : رد
ﻦﯾا ﺎﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﭼﺮﻫ ﻪﮐ
ﺪﺷ ﺮﺘﻤﮐ ﺎﻫ یزﻮﺳدﻮﺧ داﺪﻌﺗ ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ﺮﺗﻻﺎﺑ داﻮﺳ ﺢﻄﺳ ه
ﺖﺳا . ﯽﻠﺒﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻮﻣ
ﻒﻟ 60
% یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ماﺪﻗا
ﯽﺑ ﺪﻧدﻮﺑ داﻮﺳ )
26 .(
رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﯾﺎﺳ 94
) % 25 ( و 9 / 90 ) % 14 (
ﯽﺑ ﺎﯾ دراﻮﻣ زا دﻮﺑ داﻮﺳ
ه ﯽﻨﯿﯾﺎﭘ داﻮﺳ ﺢﻄﺳ ﺎﯾ ﺪﻧا
ﺪﻧا ﻪﺘﺷاد .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا ﻞﺤﻣ )
ﻊﺒﻨﻣ ( ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ
ﺪﺻرد
وﺎﺷ ﺮﯿﺑ ،ﻞﯿﯾاﺮﺳا )
70 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
37
/ 0
ﯾرﻮﻠﻓ ،ﺎﮑﯾﺮﻣآ ﯽﺑﻮﻨﺟ یاﺪ
) 71 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
7
/ 0
ﮓﻨﮐ ﮓﻨﻫ )
34 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
1
ﺎﻧﺎﻣﻮﯿﻫ ،ﺎﮑﯾﺮﻣآ )
31 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
5
/ 1
ارﺎﮑﻧآ ،ﻪﯿﮐﺮﺗ )
33 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
97
/ 1
ﺎﻧﻮﻠﺳرﺎﺑ ،ﺎﯿﻧﺎﭙﺳا )
31 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
2
/ 0
مﺎﻬﮕﻨﻣﺮﯿﺑ ،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا )
72 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
6
/ 2
ﯿﺋﻮﮐ ،ﺎﯿﻟاﺮﺘﺳا ﻨ
ﺪﻨﻟﺰ 1981 ) 31 ( رﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
نا 8
/ 2
هﺮﻫﺎﻗ ،ﺮﺼﻣ ) 13 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
3
ﺎﯿﻧاﻮﻠﯿﺴﻨﭘ ،ﺎﮑﯾﺮﻣآ )
73 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
9
/ 3
سرﺎﻓ ،ناﺮﯾا )
74 ( زا ﺮﺘﻤﮐ
15 لﺎﺳ 1
/ 4
ﯿﺋﻮﮐ ،ﺎﯿﻟاﺮﺘﺳا ﻨ
ﺪﻨﻟﺰ 1997 ) 31 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
1
/ 4
ﺎﻧورو ،ﺎﯿﻟﺎﺘﯾا )
36 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
4
/ 4
نﻮﺘﻠﯾو ،ﺪﻨﻟﺮﯾا )
21 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
6
/ 4
ﯽﮑﻨﯿﺴﻠﻫ ،ﺪﻧﻼﻨﻓ )
42 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
7
/ 5
ﺎﺘﯿﮐآ ،ﻦﭘاژ ) 75 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
5
/ 6
ﺮﯾﺎﺸﮐرﻮﯾ ،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا )
31 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
5
/ 8
ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا )
14 ( ﺮﺗﻻﺎﺑ نادﺮﻣ
14 لﺎﺳ 9
/ 8
نﺎﺘﺳدﺮﮐ ،ناﺮﯾا )
76 ( زا ﺮﺘﺸﯿﺑ
13 لﺎﺳ 7
/ 12
ﺎﺋﻮﻠﮑﺗﺎﺑ ،ﺎﮑﻧﻼﯾﺮﺳ )
24 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
25
ﺪﻤﺣا ﺮﯾﻮﺑ و ﻪﯾﻮﻠﯿﮑﻬﮐ ،ناﺮﯾا )
30 ( رﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
نا 6
/ 36
ﯽﺌﺒﻤﺑ ،ﺪﻨﻫ ) 68 ( نارﺎﻤﯿﺑ مﺎﻤﺗ
40
سرﺎﻓ ،ناﺮﯾا )
46 ( ﺮﺘﺸﯿﺑ
11 لﺎﺳ 41
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ،ناﺮﯾا )
29 ( زا ﺮﺘﺸﯿﺑ
5 لﺎﺳ 2
/ 64
ﯽﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
رﺎﻬﺑ و
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 85
، هرﺎﻤﺷ 29
، 30
رﺎﻣﻮﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد 75
% داﻮﺳ ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ﻪﯾﺎﭘ ﮏﯾ زا ﺮﺘﻤﮐ نﺎﻧز
ﺪﻨﺘﺷاد ) 44 ( رﺎﻫ کﺎﺳ ﻪﺑﺎﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ و )
45 ( هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﮐ دﺮﮐ
35 % ﯽﺑ ﺪﻧا هدﺮﮐ یزﻮﺳ دﻮﺧ ﻪﮐ یﺪﻨﻫ نﺎﻧز زا و هدﻮﺑ داﻮﺳ
ﺎﻬﻨﺗ 6 ﺪﻧا هدﻮﺑ ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد تﻼﯿﺼﺤﺗ یاراد ﺎﻬﻧآ زا ﺪﺻرد .
ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ و ،دﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﻫﺎﮔآدﻮﺧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ نﺎﻧز رد داﻮﺳ ،یﺮﺘﻬﺑ یﺎﻫ ﻞﺣ هار ﻪﮐ دوﺮﺑ ﻻﺎﺑ یﺪﺣ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﺶﻨﯿﺑ دﻮﺷ ﯽﻣ
ﻣ و ﻞﺋﺎﺴﻣ یاﺮﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻨﻨﮐ اﺪﯿﭘ دﻮﺧ تﻼﮑﺸ
.
ت ( ﻞﻐﺷ ﺪﻧدﻮﺑ راد ﻪﻧﺎﺧ ﺎﻣ نارﺎﻤﯿﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ : .
ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا
ﻦﯾا ﺖﺳا ﺮﺘﻌﯾﺎﺷ نﺎﻧز رد یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﮐ .
داﺮﻓا مود ﻪﺒﺗﺮﻣ رد
ﺪﻧا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﮑﯿﺑ .
ﺐﻠﻏا
و ناراد ﻪﻧﺎﺧ ﻦﯿﺑ رد یزﻮﺳ دﻮﺧ عﻮﯿﺷ ﺮﺑ ﯽﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﯿﮐﺎﺗ نارﺎﮑﯿﺑ ﻪﺘﺷاد
ﺪﻧا ) 1 ، 25 ، 26 ، 46 .(
ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻆﻓﺎﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﯽﮑﯾ رﺎﮐ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺳا . ﺪﻨﺘﺴﻫ یﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ناﺰﯿﻣ یاراد رﺎﮑﯿﺑ داﺮﻓا .
ًﻻﺎﻤﺘﺣا
ﻨﯿﻣز دﺎﺠﯾا ،سﺮﺘﺳا ﺮﭘ ﯽﮔﺪﻧز ،ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻪ
زوﺮﺑ و ﯽﻧاور یﺎﻫ یرﺎﻤﯿﺑ
یدﺎﺼﺘﻗا ﻞﺋﺎﺴﻣ -
ﺖﺳا یرﺎﮑﯿﺑ ﺪﻣﺎﯿﭘ ﻪﮐ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا .
و ﺎﻫ ناﺮﺤﺑ رد
دﻮﮐر خﺮﻧ دور ﯽﻣ ﻻﺎﺑ یرﺎﮑﯿﺑ خﺮﻧ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز رد و یدﺎﺼﺘﻗا یﺎﻫ
دور ﯽﻣ ﻻﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﺸﮐدﻮﺧ .
ﺖﺻﺮﻓ ﺶﯾاﺰﻓا نارود رد ﻞﺑﺎﻘﻣرد یﺎﻫ
نﺎﻣز رد و ﯽﻠﻐﺷ ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﺸﮐدﻮﺧ خﺮﻧ ﺎﻫ ﮓﻨﺟ
) 9 .(
ج ( ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺎﻣ نارﺎﻤﯿﺑ زا یدﺎﯾز ﺪﺻرد :
ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ماﺪﻗا ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺪﻗﺎﻓ .
ﺎﮑﻤﻫ و داﺰﮐﺎﭘ شراﺰﮔ نار
ﻪﮐ ﺪﻧداد 9
/ 72 % ﻪﺑ ماﺪﻗا رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا یاﺮﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ نارﺎﻤﯿﺑ زا
ﺪﻧا هدﺮﮐ ﯽﺸﮐدﻮﺧ )
47 .(
ﺪﻧدﺮﮐ مﻼﻋا نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻣﺎﻏﺮﺿ
زﻮﺳدﻮﺧ داﺮﻓا ﺐﻠﻏا ﻪﮐ ی
ﻪﺑ ﻢﯿﻤﺼﺗ ﯽﻧﺎﻬﮔﺎﻧ رﻮﻃ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ
یﺮﯿﮕﯿﭘ ﺎﺑ و ﺪﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ یزﻮﺳدﻮﺧ 8
ﺎﺗ 10 نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾا ﻪﻟﺎﺳ
ﻧ ﮏﯾ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﻔ
ﺮ زا ﺪﻌﺑ نﺎﻧآ زا 6
ﻪﺑ ماﺪﻗا لﺎﺳ
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ دﺪﺠﻣ ﯽﺸﮐدﻮﺧ )
48 .(
یزﻮﺳدﻮﺧ زا ﯽﻧﺎﻤﯿﺸﭘ رﺎﻬﻇا زا نارﺎﻤﯿﺑ ﺐﻠﻏا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد :
ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﻤﯿﺸﭘ دﻮﺧ ﻞﻤﻋ .
ﺐﻠﻏا ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ مﻼﻋا نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪﻨﻣﻮﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﻤﯿﺸﭘ یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا زا نﺎﺷ نارﺎﻤﯿﺑ )
49 .(
و هداز ﻦﺴﺣ
ﺪﻧداد نﺎﺷ نارﺎﮑﻤﻫ ﻪﮐ
76 % ارﺎﻤﯿﺑ زا ن زا ﺪﻌﺑ نﺎﻤﯿﺸﭘ یزﻮﺳدﻮﺧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ) 50 .(
نآ زا ﺪﻌﺑ ﯽﻧﺎﻤﯿﺸﭘ ﺎﺑ ﺎﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد یزﻮﺳدﻮﺧ ﺪﺳر ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﺠﻋ .
د ( یزﻮﺳدﻮﺧ نﺎﻣز ﺮﻬﻇ زا ﺪﻌﺑ لﻮﻃ رد ﺎﻣ نارﺎﻤﯿﺑ ﺐﻠﻏا:
ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ یزﻮﺳدﻮﺧ .
ﺰﯿﻧ ﯽﻣﺎﻏﺮﺿ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ داد شراﺰﮔ
دﺎﯾز ی ور لﻮﻃ رد ﺎﻬﻧآ نارﺎﻤﯿﺑ زا هدﺮﮐ یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا ز
ﺪﻧا ) 48 .(
نارﺎﻤﯿﺑ ﺐﻠﻏا ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﻔﮔ هداز ﻦﺴﺣ رد نﺎﺷ
ﺪﻧا هدﺮﮐ یزﻮﺳدﻮﺧ ﺮﻬﻇ زا ﺪﻌﺑ ﺎﺗ ﺢﺒﺻ ﯽﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ )
50 .(
نارﺎﮑﻤﻫ و سﺮﯾﻮﮑﺳا ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻣ )
51 ( ارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻣﺎﻏﺮﺿ و ن
) 48 ( ﮐ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﻢﯿﻘﻓاﻮﻣ ﻢ
ﺑ ﺪﯾﺎﺷ ﺐﺷ لﻮﻃ رد یزﻮﺳدﻮﺧ ﻪ
ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯾا ﺖﻠﻋ ﯽﻣ داﺮﻓا
نﺎﮔﺪﯾد ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺪﻨﻫاﻮﺧ
دﺎﯾز داﺪﻌﺗ ی
ﺪﻨﻨﮐ یزﻮﺳدﻮﺧ مدﺮﻣ زا .
ذ ( ﯽﮔﺪﻧز ﻞﺤﻣ ﯽﮔﺪﻧز ﺎﺘﺳور رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد نارﺎﻤﯿﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ :
ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﻣ .
ﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﻣﺎﻏﺮﺿ ﻪ
52 % ﺮﻬﺷ رد نﺎﺷ نارﺎﻤﯿﺑ زا
ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز )
1 .(
ماﺪﻗا ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﺪﺳر ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﺖﻬﺟ یا ﻪﻠﺧاﺪﻣ مﺎﻤﺗ هﺪﻧﺮﯿﮔﺮﺑ رد ﺪﯾﺎﺑ یزﻮﺳدﻮﺧ زا
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﯾﺎﺸﻋ و ﻦﯿﺸﻧ ﺎﺘﺳور ،ﻦﯿﺸﻧ ﺮﻬﺷ مدﺮﻣ .
؟دﺮﮐ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﭼ یزﻮﺳ دﻮﺧ زا یﺮﯿﮕﺸﯿﭘ یاﺮﺑ
یاراد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺢﻄﺳ رد ﻪﻧاﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ماﺪﻗا 5
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻪﻠﺣﺮﻣ )
12 :(
1 - ﻪﻠﺌﺴﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا و ﺖﺧﺎﻨﺷ 1
2 - هﺪﻨﻨﮐ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ
2
3 - ا دوﺪﺤﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺶﯾﺎﻣزآ و بﺎﺨﺘﻧ 3
4 - ﻊﯿﺳو ﺢﻄﺳ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ مﺎﺠﻧا 4
5 - ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺮﺛا ﯽﺑﺎﯾزرا 5
ﯽﺸﮐ دﻮﺧ ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ
ﯽﺘﺴﯾز ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﻆﻓﺎﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ -
ﯽﻧاور - ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،6
ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺎﯾ7
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﺪﻨﺷﺎﺑ8
. هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد 5
زا یﺮﺴﮑﯾ ،
ﺪﺷ ﻢﯿﺳﺮﺗ ﯽﺘﻈﻓﺎﺤﻣ و ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﺖﺳا ه
) 12 ، 52 .(
1- Define the problem: Surveillance
2 -Identify Cause: Risk and Protective Factor research 3-Develop and test intervention
4- Implement intervention
5- Evaluate Effectiveness 6 - Biopsychosocial
7- Environmental
8 - Sociocultural
