Vol. 15, No. 2, Autumn & Winter 2023, pp. 363-387
A Contemplation on the Policy of New-Ottomanism and Its Difficulties for Iran
Ahmad Naghib Zadeh
Professor of Political Science, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran
Nozar Khalil Tahmasebi 1
Ph.D. in Political Science, Faculty of Law & Political Science, University of Tehran
(Date received: 26 June 2022 - Date approved: 25 Jauuary 2023)
Abstract
Introduction: This study aims to examine the issue of new Ottomanism, which has become a prominent discourse in the foreign policy of the Turkish government, by considering historical issues and paying attention to the evolution of the Turkish government's policy. By reviving the geography of the empire, new-Ottomanism has attracted the minds and attention of many scholars and commentators. The claim of new-Ottomanism is controversial and that is why there are many opinions and interpretations about it.
Crossing national borders and what Sykes-Picot called the nation-state is not without controversy. Hence, in many studies, considering the geography and territory of the land that is thought of neo-Ottoman politics; such an approach has been interpreted in line with the Turkish government's determination to expand regional and even territorial authority. Concerns are being raised about the geopolitics of some countries, and Iran is no exception to this rule. Therefore, numerous interpretations of the policy of new- Ottomanism and the threat of this policy were written for some countries in the Middle East, the Caucasus, and the Balkans. It is important to examine such a policy, given its prominence over the last two decades and the targeting of various governments, especially Iran.
Research Question: Why are the Turkish political elites inclined to Ottomanism and how can the impact of this policy on Iran be analyzed?
1. E-mail: [email protected] (Corresponding Author)
Research Hypothesis: Such a policy is a response to Turkey's internal crises and a ploy to find a solution to Turkey's internal identity crisis and a sign of the failure of ethnic nationalism (Turkism) rather than a threat to Iran's territorial integrity and identity.
Methodology (and theoretical framework if there are): The present study by qualitative method examines the discussion of new-Ottomanism in the foreign policy of the Turkish government. In this regard, an attempt is made to offer a different reading of neo-Ottoman politics by considering the two categories of politics and geography. Also, considering that new- Ottomanism is a return to the past, historical issues are not neglected in the present study. The importance of the three components of politics, geography, and history in the interpretation of new-Ottomanism shows that research is of a fundamental type and can be proposed in the humanities framework. The Content was collected and arranged in a library method. To explain the idea of research, an attempt is made to reflect such a discourse in Turkish foreign policy, and especially towards Iran, by analyzing the discourse and re-reading the ideas of the founders of neo-Ottoman policy.
Studying the policies of the political elites of the Turkish government along with paying attention to the internal conditions and events of this government in the last few decades, provides the possibility of why neo- Ottomanism is valid in foreign policy. In this research, the foundations of Constructivism theory are also used to provide a comprehensive understanding of new-Ottomanism policy.
Results and Discussion: New-Ottomanism has become an important discourse in Turkish politics since the AKP came to power. Several interpretations have been made as to the historical background and purpose of such a return. Unlike the Young Turks and the Republic of Turkey, new- Ottomanism insists on geography that is more close to the imperial system, a system in which a wide range of nationalities, religions, and groups were ruled by one. Many scholars and commentators have analyzed such a return in the meaning of the Turkish government's expansion of authority and geographical influence. So, there is a concern about Iran's geopolitics that new-Ottomanism policy may affect Iran's geopolitics and some of Iran's identity geography. In the present study, with the historical reading of new- Ottomanism, it was argued that new-Ottomanism policy could be considered more a tactic or solution to resolve Turkey's internal identity crises than a threat to the territorial integrity and identity of Iran.
Conclusion: Geopolitical idealism under the name of new-Ottomanism became more important and heated when dissatisfaction with politics and governance arose in Turkey. The incompatibility of the Turkish Kurds, the
failure to join the European Union, the coup, the change of political system from a parliamentary to a presidential one, the Gulen movement, the tendency towards authoritarianism in domestic politics, and the rise of the Syrian Kurds, especially in the Syrian crisis and Kurd' resistance against Daesh (ISIS) which improve the position of the Kurds in northern Syria are concerns and crises that the Turkish government is aware of.
Therefore, the policy of new-Ottomanism, which comes at the same time as such crises, seeks to use the capacity of geography and history to deviate minds from deep internal crises. New-Ottomanism also suggests that the insistence on Turkish nationalism and ethnocentrism failed to solve the problem of Turkish identity and that the Turkish Kurds remain a serious issue for the government. As a result, returning to Ottomanism means defining everything under geography, including Turks and Kurds. Although such a policy may face Iran with problems, it cannot create an inherent and complete threat to Iran's territorial integrity.
Keywords: Iran, Middle East, Constructivism, Nationalis, New- Ottomanism.
ینامثعون تسايس رد یلمأت يراوشد و هيكرت يرگ
ناریا يارب نآ ياه
بيقن دمحا هداز
اد ،یسایس مولع داتسا نارهت هاگشناد ،یسایس مولع و قوقح ۀدکشن
ليلخ رذون یبسامهط
1
شناد ۀتخومآ نارهت هاگشناد ،یسایس مولع و قوقح ۀدکشناد ،یسایس مولع یرتکد
:تفایرد خیرات(
05 / 04 / 1401 رات ی خ شریذپ 05 / 11 / 1401 )
هديکچ یم راتشون نیا رد نووگرگد ریس هب هجوت و یخیرات لئاسم نتفرگرظنرد اب میهاوخ
روب مکاوح توسایس ی
ینامثعون ثحب ،هیکرت تلود هدوش لیدبت تلود نیا یجراخ تسایس رد هتسجرب ینامتفگ هب هک ار یرگ
ینامثعون .مینک یواکاو تسا ا یرایوسب مولر و نوه ،یرووتاروما یوروملر ۀر اوخ ندرکوون اوب یرگ
هب ار نارسفم و ناروشناد ینامثعون یاعدا .تسا هدرک بلج دوخ
هلداجم یرگ ب
هوب .توسا ویگنار نیومه
سکیاس هچنآ و یلم یاه رم ا راذگ .دراد دوجو نآ دروم رد یددعتم یاهریسفت و ارآ ین لیلد -
وکیپ
هب ؛داهن راگدای هب تلم و تلود مان هب نیدب .تسین هلداجم ا رود
شهوژپ ا یرایسب رد ،ناس هوجوت اب اه
ینامثعون تسایس ا هک ینیم رس یورملر هب ووصت یرگ
یوم ر اوب رااونت رد ار یدروکیور ناونن ؛دووش
هقطنم رادترا شرتسگ یارب هیکرت تلود تساوخ هدروک ریسفت ینیم رس یتح و یا
راتوشون نویا رد .دونا
ینامثعون تسایس ا توافتم یشناوخ میراد یرگ
یوسایس ناوگبخن شیاروگ یویارن شوسرپ ربارب رد و
ینامثعون هب هیکرت ا یارب تسایس نیا یراوشد و یرگ
یوم روطم هیوهرف نویا ،ناروی هوک دووش
« نیونن
نارحب هب یخساپ ،یتسایس یاروب یدیدهت هکنآ ا شیب و تسا هیکرت ینورد یاه
وروملر و ینیم روس ی
هران ای ریبدت ؛دشاب ناریا یتیوه نارحب عفر یارب یشیدنا
هناشن و هیکرت ینورد یتیوه یاه یماوکان ا یا
یلم روت( یموور ییارگ توسا )یویارگ
.»
شور هروهب نموه و توسا یوفیک شهوژوپ ۀویرظن ا یرویگ
ه اس هدیا راتفگ لیلحت و یخیرات لئاسم نتفرگرظنرد ،یراگنا یناومثعون ۀشیدنا نایناب یاه
ۀیوهرف یروگ
یم یسررب ار راتشون .مینک
:یلصا ناگژاو
،ناریا
،هنایمرواخ ه اس
،یراگنا یلم ییارگ
، ینامثعون .یرگ
.1 :لوئسم ۀدنسیون [email protected]
همدقم ینامثعون یم ار یرگ ت
تردر اب هک تسناد یتسایس ناو وباور رد هعسوت و تلادع ب ح نتفرگ
ینامثعون ۀشیدنا رب رارصا .دش لیدبت تلود نآ تسایس رد بلاغ نامتفگ هب ،هیکرت یسایس یرگ
توسایس و خیراوت ،اویفارغج ۀ وح هس رد هک دراد یفلتخم لئاسم تیمها ا ناشن لوبار
موهف و
ینامثعون .دنتسه شاکنک شیب یرگ
هدرتسگ ینیم رس ورملر روآدای ین ره ا و یتیووه عونت اب
مهد وون نرور رد هک یگر ب یروتاروما .دندوب ینامثع یروتاروما رادترا ری هک تسا یبهذم ور
هب ،هیکرت یروهمج .دش یهتنم یشاپورف هب ماجنارس ،فلتخم یاهریبدت دوجو اب و تفر یدوبان
ینامثع ۀشیدنا فلاخرب رغج رب هک یرگ
هدرتسگ یایفا تیلم اب
راروصا اب ؛دوب ینتبم فلتخم یاه
یلم رب ینامثع ۀشیدنا نی گیاج ار رت یلم تلود ۀشیدنا ،یکرت ییارگ .درک یرگ
اب دوجو ا ی ن ینامثعون ناونع اب ینامثع نارود هب تشگ اب ، دراد یمهم لئاسم ا ناشن ،یرگ
هووس نتووشادرظنرد اووب تووسا م م هووک تووسایس ،اوویفارغج ۀووناگ
.دیووشیدنا نآ ۀراووبرد خیراووت و
شیپرد ینامثعون تسایس نتفرگ اوب رااونت رد ار یشیارگ نینن هک تشاد نآ رب ار یرایسب ،یرگ
ینارگن ،لیلد نیمه هب .دننک ریسفت ینامثع یروتاروما یایفارغج رد هیکرت رادترا ندنادرگ اب ییاه
یم داجیا اهروشک یخرب ینیم رس ورملر دروم رد ناریا و دوش
.توسین راوخ ،هدعار نیا ا ین
ا ا ی ن ور ینامثعون تسایس ۀرابرد یددعتم یاهریسفت ، یوخرب یارب یتسایس نانن دیدهت و یرگ
رد اهروشک ا مرواخ
ی هنا لاموش رد اوهدرُک اب هیکرت تلود ییورایور .دش هتشون ناکلاب و اقفر ،
هشقن میسرت ،وکاب یروهمج هب هیکرت شرگن ،هیروس فارغج هک ییاه
ار یناومثع یرووتاروما یاوی
یم وگ اب اوب هویکرت تولود هوک دناوسر هوجیتن نویا هوب ار نارسفم و ناروشناد ا یرایسب ؛دننک
هرهب ینامثعون ا یریگ هب یرگ
.تسا ییورملر نانن رد دوخ وفن و رادترا شرتسگ لابند
ینامثعون هب شیارگ ریس هب یخیرات هجوت نمه راتشون نیا رد تسایس نینن ،یرگ
شیب ار ی
نارحب لح یارب یریبدت ،مینادب ناریا یلم للاقتسا یارب یتا یدیدهت هکنآ ا هیکرت تلود یاه
هب یراوشد هژیو یم روشک نیا یتیوه یاه
ینامثعون ،تقیقح رد .میناد کی ا یرگ
یتوسایس ،ووس
هجوت یارب نارحب ا همه ندرک
ا .تسا رگید ییایفارغج هب هیکرت ینورد لئاسم و اه اوب ،ییوس
لوحت یخیرات ریس شناوخ یاه
یم هیکرت رد یتیوه ینامثعون ناوت
هران ار یرگ ناگبخن یشیدنا
م وین ییاوعدا نیونن ،لویلد نیمه هب .تسناد دوخ یتیوه لئاسم لح یارب هیکرت یسایس روط
رت رب رارصا هک تسا یلم یمور هجو و ییارگ
لکش هب ییارگ یراووشد یرویگ
رد یومهم یاوه
لئاسم هب هیکرت یتیوه وروملر نیارباونب .دوش روجنم هیکرت یاهدرُک یراگ اسان و یتیاهران هژیو
ۀفیاو ینامثع یروتاروما یخیرات هران
نارحب لح یارب یسایس یشیدنا روب ار هیکرت یلخاد یاه
یلم فلاخرب ات دراد هدهع رد ناوگمه نتوشاگنا اوب ،یموور یویارگ
فارغج وی ا ا ادوج ،دوحاو یی
توافت یمور یاه ار هیکرت یتیوه لئاسم ،
لح لصفو هوفیاو ،اویفارغج و خیرات ،تقیقح رد .دنک
ینامثعون تسایس هب دنراد یارب .دننک کمک هیکرت تلود ینورد تلاکشم لح یارب یرگ
بت یی ن
یم راتشون ۀدیا ینامثعون تسایس نایناب ۀشیدنا یناوخ اب و راتفگ لیلحت شور اب میهاوخ
،یروگ
سایس رد ینامتفگ نینن هب و هیکرت یجراخ ت
.مینک یسررب ار ناریا ربارب رد هژیو
شهوژپ ۀنيشيپ شیپرد ینامثعون مان اب هک یتسایس نتفرگ و ناروگلیلحت ؛توسا هدوش فورعم هیکرت تلود یرگ
هیوا ا ات تشاداو ار فلتخم ناروشناد وواوی .دون ادروب هلئوسم نیا هب هژیو یاه
(1
2020 رد )
باتک
« لد گنت روما یارب ی ینامثعون تسایس :یروتا
یرگ
» یم اعدا ، هوعماج ا یشخب نایم رد دنک
یعون ،هیکرت تلود یسایس ناگبخن و لد
گنت وا .دراد دووجو یخیرات ۀتشذگ ۀرابرد ترسح و ی
ینامثعون تسایس هک تسا رواب نیا رب اوسحا نینن دومن ین یجراخ تسایس ۀ وح رد یرگ
روتاروما ییلا ۀرود هب تبسن یترسح و یم شلات ووای .تسا ینامثع ی
ۀرود هوب ترسح دنک
حطس رد ار ینامثع توسایس دراد رواوب وا .دونک نیویبت هویکرت یعاومتجا و یسایس فلتخم یاه
ینامثعون هب ،یرگ هب .دش دهاوخ لیدبت هیکرت تسایس رد بلاغ یدرکیور هب ،جیردت ، ووای رظن
ینامثعون هب یرگ هفلؤم ناونع د هفیاو ،شخبرثا یا
تولود یاروب ار یناومثع یخیراوت هاگیاج درا
.دنادرگ اب هیکرت ( ووای 2016 ۀلاقم رد نینچمه )
« هشیر ینامثعون یرکف و یعامتجا یاه یرگ
» رب یگنرد اب ،
لوحت و خیرات یم ینامثع یروتاروما یاه
ینامثعون دیوگ یتوشگ اب هویکرت تلود رظن دروم یرگ
ریگارف تدحو ۀشیدنا ندادرارر رایعم هب یناومثعون تسایس هک تسا رواب نیا رب وا .تسا
یروگ
یم نیوشیپ ینیم روس وروملر رد ار هویکرت رادوترا و ووفن ،رویگارف ییاویفارغج میسرت اب دهاوخ
اریابلآ .دهد شیا فا )ینامثع(
(2
2016 ۀلاقم رد )
« ینامثعون هویکرت یجراخ تسایس رد یرگ
» ،
هشیر هب هراشا اب هوشیدنا نینن ییادیپ یاه
،یا یناومثعون ناومتفگ لوست ا توسایس رد یروگ
یم نخس هیکرت یجراخ هظحلام یخرب نتشادرظنرد اب وا .دیوگ
یم ،یخیرات یاه فدوه دوسیون
یناوومثعون تووسایس لیدووبت ،یرووگ
هووقطنم ر ووب تردوور هووب هوویکرت توولود ندووش وا .تووسا یا
ینامثعون تیعورشم یارب یرا با ار یرگ هقطنم وفن و رادترا شرتسگ هب نداد
هویکرت تولود یا
یم هاج ا و دناد ینیم روس وروملر و کویتیلپوئو هوب یوشرگن اب هیکرت یجراخ تسایس رد یبل
یم نخس ینامثع .دیوگ
ناک
3نلن ( 2017 باتک رد )
« ینامثع ملاسا ربارب رد یرگ رت و ییارگ
یویارگ
» تویاور هوس ،
ینامثع ینعی یتیوه ملاسا ،یرگ
یلم و ییارگ ی اب ار یکرت ییارگ
یم هسیاقم رگیدک رواوب هوب .دنک
یم ببس یتیوه لئاسم ۀغدغد نانچمه وا تیاور لادج دوش
ار دوخ تیمها ،تیوه دروم رد اه
1. Hakan Yavuz 2. Didem Albayrak 3. Mehmet Kaan Çalen
.دونک ظفح ارووچکآ
(1
2018 باوتک رد )
« یناومثع :توسایس کبوس هوس ملاوسا ،یروگ
و یویارگ
رت ییارگ
» جیار ا ، ینامثع یساسا تفایهر هس ندش ملاسا ،یرگ
و ییارگ یلم ویارگ ی رد یوکرت
یم نخس ینونک ۀیکرت ی وروما ۀویکرت رد اوهدرکیور نویا ۀلداجم هک تسا رواب نیا رب و دیوگ
یلاویک .دراد تویمها یناوم ره ا شیب (2
2003 باوتک رد )
« باروعا و ناووج ناوکرت
» نیونن ،
هرجاشم هب ار یا یولم اوب هسیاقم و ناوج ناکرت یخیرات ۀرود رد هژیو هونیم یوبرع یویارگ
یباوی
یووم ه وووک .دوونک ناووبماب
(3
2012 باووتک رد )
« یوولم ،ملاووسا :هوویکرت یجراووخ تووسایس و یوویارگ
یناهج ندش
» تیاور لادج ، ،ملاوسا هاگدوید هوس ا هویکرت یجراوخ توسایس رد ار یتیوه یاه
یلم یناهج و ییارگ یم یواکاو ندش
.دنک
فوتسیره (4
2019 ۀلاقم رد )
« ینامثعون سایس لوصا و یوولوئدیا ،ییادیپ :یرگ ی
» هویکت اب ،
ینامثع ییادیپ یگنوگن ،یگنهرف و یتیوه ینابم رب یوسررب هیکرت یجراخ تسایس رد ار یرگ
یم لامک یوولوئدیا رد یسیدرگد ار یتسایس نینن وا .دنک ییارگ
یلم و یوم یکرت ییارگ و دوناد
شیپرد ،هیکرت یجراخ تسایس رد یشیدنارگد یساسا فده ،دراد رواب شرتوسگ تسایس نداهن
را ینامثعون وا .تسا ناکلاب و هنایمرواخ رد تلود نیا رادت هشیر اب یوولوئدیا کی ار یرگ
یاوه
یم یخیرات دناد
یم هک یویوسکلا .دونادرگ اب دیدج نارود رد ار نیشیپ ینیم رس رادترا دشوک
5
( 2018 ۀلاقم رد )
« ینامثعون نیون ۀیکرت یلصا نییآ دننام یرگ
» ینامثعون ، یوساسا نوکر ار یرگ
د یوم هونایمرواخ و اقفر ،ناکلاب ۀ وح رد تلود نیا یجراخ تسایس و هیکرت تلود ر وا .دوناد
ینامثع ۀرود یخیرات یایفارغج ا هیکرت ناگبخن یسایس رد ا یمهم شخب ار یتسایس نینن یم دروارب ، اقفر هب تلود نیا شرگن و هیکرت یجراخ تسایس رد هک تسا رواب نیا رب و دنک
خ و ناکلاب ینامثعون تسایس مهف و شناوخ م لتسم هنایمروا
.تسا یرگ
( تایب 1387 باتک رد )
« ناپ رت ییارگ ناریا و
» لکوش یگنووگن هوب هراوشا اب ، ۀدویا یرویگ
ناپ رت ییارگ هدیدپ هب یبدا شبنج کی ا نآ ینوگرگد و ناپ ندمآرب ،یسایس یا
رت یویارگ ار
یرات رد اهدادخر یخرب هب شنکاو رد و رخأتم یم رصاعم یسایس خ
ۀدیدپ نینن ربارب رد وا .دناد
( ودونم .توسا نوهک و اوپرید یوناریا تویوه هوک تسا رواب نیا رب ،یرخأتم 2018
باوتک رد )
« ناپ یکرت ییارگ یراحلا راظتنا رد نرر کی : یرگ
» ناپ ۀدیدپ دورفو ارف هب هراشا اب ، روت
یویارگ ،
یلم ا یلکش ار نآ یم یمور ییارگ
سپ هک دناد یتیووه تویاور کوی دننام ینامثع یشاپورف ا
شیاروگ یوتح یدراووم رد متوسیب نرر رد و تفای تردر یوم دووخ هوب یو ارفا یاوه
.توفرگ
ناپ رت ییارگ اب راانت رد خیرات یناوخ اب اب ای
وولوئد شرتسگ یشنیب ،یمور ی ،کویتنامر ،هنابل
1. Yusuf Akçura 2. Hasan Kayalı 3. Hasan Kosebalaban 4. Ivaylo Hristov 5. Avatkov Alekseevich
قاحلا و یلیخت یم و دراد هنایارگ
رت ناب هب هجوت اب دهاوخ یولم اوی تویمور رصنع و یک
یویارگ
( یماظن و ییموک .د اس هتسجرب ار دوخ ،یمور 1398
ۀلاقم رد ،)
« ناپ تویوه نتخاسرب :مسیکرت
لکش و ناجیابر آ یروهمج یریگ
» لکوش ثوحب هب ، ا سوپ ناوجیابر آ یوسایس دوحاو یرویگ
هتخادرپ یسایس یدنیارف رد تیوه نتخاسرب اب ینامثع و هیسور یشاپورف .دنا
تفص یقت ینیسح و لگ ( دابآ
1399 ۀلاقم رد ،)
« ؛ وباور یوگریت اوت فلاتوئا یاروب شلات ا
مهدفه ۀدس رد هیسور و ناریا باور لوحت
» ا هویکرت و نارویا وباور روب ،یخیراوت یهاگن اب ،
لکش ییارن هاگدید مهدوفه ۀدوس و مهد ناوش ۀدوس روخاوا رد فر ود باور رد شنت یریگ
و یدیما .دندرک کرمت ( ییاهر
1390 ۀلاقم رد )
« ینامثع :هویکرت یجراوخ توسایس رد یویارگ
صخاش هنایمرواخ رد نآ یاهدمایپ و اه
» ۀرود رد هویکرت یجراخ تسایس رد یساسا یرییغت ا ،
یم نخس هعسوت و تلادع ب ح ندمآرب یناومثعون تسایس ؛دنیوگ
اوت توسا نآ روب هوک یروگ
هوقطنم تردور و تویعروم ا ار هویکرت یناووهج و یا
نآ .دوهد شیا وف تووفایهر توسبراک اوب اووه
ه اس هیوا ،یراگنا تلود نتفرگرظنرد اب ار یتسایس نینن ا فلتخم یاه
هوقطنم فولتخم یاوه
هدرک یسررب شناد .دنا
( یمشاه و این 1392
ۀلاقم رد ین )
« یناومثعون ،یخیراوت تویوه و یویارگ
هیکرت یجراخ تسایس
» سفت ،یخیرات و یتیوه لئاسم هب اکتا اب ، هویکرت یجراخ تسایس ا یری
نورد اب ینامثعون ۀیام یم هئارا ییارگ
ینامثعون تسایس ا نانآ تشادرب .دنهد نویا هویکرت یروگ
یم هعسوت و تلادع ب ح هک تسا تویعروم ،هونایمرواخ یاهرووشک اب باور ۀعسوت اب دهاوخ
.دهد اقترا ار دوخ ینامثعون تسایس دروم رد یهوژپ راثآ هب هک نانچمه گ
ا بولاغ توشادرب ؛میدرک هراشا یر
یخیراوت یاویفارغج رد دووخ رادترا شرتسگ راتساوخ هیکرت تلود هک تسا نیا یتسایس نینن هوک توسا نویا راتوشون نیا توافت .دوب ینامثع یروتاروما ۀدارا و رایتخا رد یراگ ور هک تسا لیلحت ا یرایسب فلاخرب ینامثعون هب هیکرت تلود هجوت ،اه
هن ار یرگ یاروب شلاوت هاگدید ا
شوپرس ای لح یارب یریبدت هاگدید ا هکلب ییایفارغج و ینیم رس رادترا شرتسگ نتوشاذگ
روب
نارحب یم یلخاد یاه ینامثعون ،راتشون نیا هک انعم نیا هب .درگن
هون و یعفادوت یتسایس ار یرگ
یم یمجاهت ینامثعون .درادنپ
یم یرگ دهاوخ نارحب ا ییاهر یارب ووه یاوه
شلاون و یتی یاوه
شرتوسگ یوخرب هوچنآ و هویکرت ا راوخ هوب ار ناوگمه هاوگن ،هیکرت ینورد ینیم روس یوبل
یم ینامثعون تسایس .دنک هجوتم ؛دنناوخ ،دوشاب نارویا یارب یتیهام یدیدهت هکنآ ا شیب یرگ
شوپرس یارب یهار نتشاذگ
یلم شلان رب روت( یموور ییارگ
.توسا هویکرت نورد رد )یویارگ
تسایس هن هک ی هب هکلب ،درکن لح ار هیکرت یلم تیوه ثحب اهنت رد هومه فویرعت رب رارصا تلع
یلم ینامثعون .تسا هدو فا یتیوه نارحب یافرو و هرتسگ رب یکرت یمور ییارگ یم یرگ
دوهاوخ
هوب یرووتاروما یاوعدا و خیراوت هب کسمت اب ار یداصترا و یسایس لئاسم رگید و یماکان نینن .دنار هیشاح ا
ا ی ن نویا ؛دوشاب هتوشاد تیعووهوم یروتاروما یایفارغج یاعدا هکنآ ا شیب ،ور
تاجن و یعفادت ۀبنج رب راتشون هویکرت یولخاد و یتیووه لئاوسم ۀدنیآ یارب تسایس نیا شخب
.دراد کرمت
يرظن ینابم یوم ،یولیلحت و یتاوعلاطم ۀ ووح هب طورشم ،یملع یاهریبعت و میهافم و نارگوشهوژپ دونناوت
رسفم هوعماج ،توسایس .دوننک یراوی لئاسم فرو رد رد ار نا و خیراوت ،کویتیلپوئو ،یوسانش
هتشر نیا یتاعلاطم یاه هنیم ا یرایسب رد ،ینینن
هویرظن هوب اه یروظن و یوتفرعم یناوبم و اوه
هوبنج یرایسب ا نینچمه .دنراد ایتحا رگیدکی هدرتوسگ یاهدونویپ ،اوه
هوصرع ناویم یا یاوه
هعماج خیرات ،یسانش لئاوسم یوخرب رد یارب ،لاح نیا اب .تسا رارررب کیتیلپوئو و تسایس ،
یم مهم هیرظن ا ناوت کومک عوهوم مجسنم ریسفت و نییبت هب هک تفرگ هرهب ییاهدرکیور و اه
یم لوحت و یجراخ تسایس ۀنیم رد .دننک نیب یاه
ه اوس ،للملا هویرظن ا یراوگنا
رخأوتم یاوه
ی یهجوت نایاش تیمها هک تسا هیرظن .تسا هتفا
تویعراو هوب فروص هوجوت دقن اب هک یا یاوه
یم ین یتیوه لئاسم ریذپانراکنا ریثأت و هاگیاج ا ،ینیع .دیوگ
ه اس و تویوه تیمها رب یراگنا
یم رارصا ییانعم یاهراتخاس نک
د و هژویو شوقن تویوه هوک توسا نآ رب لکوش رد یا
هوب نداد
تسایس دراد عفانم و اه
(Moshirzadeh, 2004: 13-18)
.
ه اس بتکم رد هدویا هاوگیاج و شوقن هب یراگنا
شروگن و اوه تویعراو ووقحت رد اوه
و اوه
تینیع یم هجوت یعامتجا یاه تیعراو و دوش
هب یعامتجا یاه هدویدپ سنوج ا هکنآ یاج
یاوه
هتخاوسرب یناوعم و هدویا سنوج ا ؛دنووش هتخانوش یدام یوم هتوشادنپ هدوش
.دنووش ا ا وی ن ،ور
ه اس یراگنا یوم هوک توسا اونعم تلاصا بتکم یعون هداوم ندود اوب دوشوک
ا ،وولطم یویارگ
شیپرد اب و دیوج هرهب یعامتجا تاعلاطم لوک یوشرگن نتفرگ
ماوظن و هونایارگ یوسررب رد دونم
هدیدپ هدیدپ تخاس رد ار هشیدنا و هدیا تلاصا ،یسایس و یعامتجا یاه رارور انبم فلتخم یاه
ه اس .دهد ور نینن اب یراگنا
یم صخشم ،یش هدیدپ تیهام دنک
و رهاوا ،ایشا اب یعامتجا یاه
دنتسه توافتم یدام تادوجوم (
Salimi, 2010: 210
.) ه اس ،تقیقح رد یوکرد یعدوم یراگنا
هدیدپ تیهام و تسا ناسنا و یعامتجا ویاقح ا توافتم عوهوم و اه
اه ار هب هونوگ ا تواوفتم ی
یم یسررب ویمع یکرد نتفرگرظنرد اب و تنو ردناسکلا .دنک
تسا دقتعم1
« یداینب تیعراو نیرت
تسا یعامتجا یهاگآ راتخاس تیهام ،هعماج دروم رد »
(
Went, 2010: 37
.) و تونو ۀشیدنا رد
ه اس هژیو هاگیاج تیوه ،ناراگنا ،تیوه ا تنو رظن .دراد یا
« یونه یوگژیو کی »
هوک توسا
ۀدننکوگ اب
« رگشنک مهف »
تسا اهدادیور ا (
Went, 2010: 325-329
.)
ه اس شنیب اسارب فدوه درووم رد ار نارگی اوب ،یروکف لوماوع و اهراجنه ،یراگنا
و اوه
تسایس یم تیاده دوخ یاه نآ هکنیا ؛دننک
فده هن اه هتوشاد دویاب یوشقن هون و دونراد ییاه
1. Alexander Wendt
ه اس ،تقیقح رد .دنشاب شکاوشک رد هوک شرگن نیا اب اما ،دراد رظنرد ار عفانم ین یراگنا
اوه و
یسیدرگد نیب یاه
هوفلؤم ا توسا هتسیاش ،یدام لماوع ا ادج ،للملا و یوگنهرف ،یونه یاوه
یمن ،یشرگن نینن ربانب .دشن لفاغ ین یتیوه ،دروک هدنوسب یداوم و یبرجت لماوع هب اهنت ناوت
هراگنا هب دراد تروره هکلب هویور و اهراجنه ،یناعم ،اه
شوقن هوب تبوسن و توشاد هوجوت اوه
ع ینیوکت یدام ربارب رد یرکف لماو
دووب رایوشوه وحم ییارگ (
Moshirzadeh, 2004: 117
.)
یم یهار ار نارگی اب ،یرایسب دراوم رد ییانعم ماظن و یتیوه لئاسم دوخ یدام یحم هک دننک
یمن تیوه .دننک ریسفت اب ای ریسفت ار ۀدوننکوگ اب و دووش نیویبت رتوسب و هونام ا ادوج دناوت
گی اب یاهراظتنا لوحت ا نار
اه ه اوس .تسا یوم یراوگنا
توفایهر ناویم دوهاوخ فولتخم یاوه
لئاسم و تیوه شقن مه و تشاد رظن ینیع تیعراو هب مه ،نآ رانک ا هک دنک رارررب یگنهامه نیا ا .درک هتسجرب ار ینه تیعراو ،ور
اه یمن لکش لأخ رد و یرکف لماوع ۀدییا هکلب ،دنریگ
درب عون و نارگی اب ینه نآ تخانش و تشا
ه اس هنوگن هکنیا .تسا فلتخم لئاسم ا اه یاوه
هفلؤم ،نارگی اب تشادرب و روصت ،اهرواب ،یندمت تلود عفانم هب یتیوه و یگنهرف یاه
تهج اه
یم ه اس یارب ؛دنشخب دراد ینایاش تیمها ناراگنا
(
Hopf, 1998: 175
.)
هب رظن ه اس ناراگنا و نیع و عفانم و تیوه نایم ، یم نه
ناوت مهرد نت ی گد و دروک راروررب ی
ه اس راگنا یم یراشفاپ لماوع نیا ۀمه تیمها رب ی یم تنو ،لیلد نیمه هب .دنک
توشرس دویوگ
یم ماظن ه اس و تنو نینچمه .دشاب یتناک و یکم ،ی باه گنهرف هس ا یدومن دناوت هب ناراگنا
هب یارب هتشذگ رد یتیوه لئاسم یشیدنا اب و خیرات شقن هر
؛دونراد هوجوت وین هدونیآ رد ییوج
توسایس .دووش فیرعت اوب ای فیرعت خیرات و هتشذگ هب عوجر اب تلود کی تیوه دیاش هکنیا تلود هک تسا ی ین یجراخ فلتخم یاه
« یوم هعماج رب مکاح گنهرف ا رثأتم ار نآ ،دن اوس
هدایپ و ریسفت یم ی اس
دوننک »
(Karimifard, 2012: 245)
نیدوب . د ،بویترت یوسررب و لویلحت ر
ینامثعون تسایس ه اوس ۀویرظن ا ،یروگ
هوب ،یراوگنا توسایس هوب هویکرت هوجوت یویارن هژویو
ینامثع یم هرهب یرکف و یخیرات ،یتیوه لئاسم هاگدید ا یرگ .میریگ
ینامثعون يروتارپما ورملق هب تشگزاب و يرگ
نرر هب و مهد ناش و مهد ناپ یاه مه یناهاشداپ یخیرات ۀرود هژیو
دوی یاب ،حتاوف دومحم نووچ
یم ار ینونار نامیلس و لوا میلس ،مود یرووتاروما .توسناد ینامثع یروتاروما ییلا ۀرود ناوت
دودح اب ینامثع شش
دص بروع ناوهج ا یهجوت روخرد ییایفارغج ۀرتسگ رب ،ینارمکح لاس
هدرتوسگ یورملر نانن .تشاد لست اقیرفآ لامش و ناکلاب ات وروگ ۀدونرادربرد یا
ه ،ماوورا ،اوه
تیلم و بهاذم یم هرادا یروتاروما یسایس ماظن کی رد هک دوب ینوگمهان و فلتخم یاه
.دندش
ناروحب اب یروتاروما نآ ،مهد ون نرر یادتبا و مهدجه نرر رخاوا ا ماویر و اوه
یددوعتم یاوه
هبور یمارآان ا یرایسب ۀشیر هک دش ور توافت نامه ،اه
و یبهذم یاه نوگمهان
تلم ی .دووب اوه
ا ا ی ن ور شروش ، یاه ب ی رامش یناومثع هوب یتیووه و یوگنهرف ولعت هک دش داجیا اعدا نیا اب ی
یراوشد نآ .دنرادن ناروحب و اه
ماوب ا تاحلاوصا نووچمه ییاهریبدوت دووجو اوب فرو یاوه
میظنت ،)دومحم ناطلس و موس میلس ناطلس تاحلاصا(
یاه رد .دونتفاین نایاپ ه ورشم و یتلود
س ۀرود لامج دیس و وا ،دیمحلادبع ناطل یم یدابآدسا نیدلا
داوحتا ۀوشیدنا رو اوب دندیشوک
.دوننک یریگوولج یملاسا یروتاروما یدوبان ا ،ملاسا دیوس
لاومج هوکم رد
، هوب یونمجنا ماون
« ما یرقلا » و داد لیکشت یم
تساوخ
« هدنیامن نیوم یور ناملسم یاه »
دروگ نومجنا نویا رد ار
اناملسم یارب و دروآ ناطلس کی ن
نیویعت هوک دووش
« وسا رد ات هوفوک رد اوی لوبم نکاوس
دووش »
(Kermani, 1978: 83)
.
یم هدعو ینامثع دیمحلادبع ناطلس هب یتح لامج دیس داد
« ۀمه هعیوش ناریا یتح نیملسم
ار ری دروآرد وا رما
»
(Sasani, 1975: 203)
ا یرایسب . یناریا ناگبخن
داوحتا توسایس فلاخم
ناطلس رظن دروم ؛دندوب لامج دیس و دیمحلادبع
هوک یتسایس یوم
توساوخ
« لوست و قووقح
هب و دنه ات رصم ا ار تفلاخ دنسم
هژیو یایوسآ و نارویا رد ی وکرم
دوننک یراوج
» (
Safaei,
1970: 119
.) و دووش یناومثع یجاون تسناوتن ین لامج دیس و دیمحلادبع یملاسا داحتا ریبدت
ه ورشم هب شیارگ ،ماجنارس
،یهاوخ ،هویکرت نیوون یرووهمج ندومآرب و یرووتاروما یشاپورف
بیشنو ارف رب ینایاپ یور اوب هویکرت یرووهمج .دووب یناومثع یخیراوت یاه
ۀوشیدنا ا یونادرگ
ینامثع یوم دیکأت رت یلم تلود رب ین ره ا شیب ،یرگ نوناور نیودوت اوب هوک یوتلود .دروک
یوم ، روت مور اسارب تیلم فیرعت و یساسا توساوخ
لاخروب یگتفوشآ و یدوباون نارود ف
.دشاب هیکرت یارب ییارگون و تابث نماه ،ینامثع رب نیون یروشک و تلود داجیا ،هیکرت یروهمج رارقتسا ،نآ ا سپ و ناوج ناکرت ۀرود ا
هبارخ هرود رد یتح و دوب رت یسایس ناگبخن هجوت دروم ینامثع یاه و ناووج ناوکرت ،ییاوه
یدنا ،یررت و داحتا تیعمج ینامثع ۀش
یم دقن ار یرگ ۀهد ا اما ،دندرک
1950 هب و ۀرود رد هژیو
تسخن ردنم ناندع یری و (1
1960 - 1950 هب ،) ینامثع ا ،یلک و رصتخم تروص توما ،یرگ
یم تبحص ینامثع ییلا نارود و یملاسا لاطوصا .دوش
« یناومثعون یروگ
2» راوب نیتوسخن ار
همان ور هب یراگن رادناک یگنس مان طم3
ر هب هک درک ر روب ینتبم لاعف یجراخ تسایس ی یر
یم هراشا ینامثع ثاریم ینامثعون .درک
هتشاد ا دیابن هک تشاد رارصا یرگ شیوخ یگنهرف یاه
مهم و دش لفاغ اوب یناومثع یرووتاروما تومظع نارود ین هیکرت یسایس و یخیرات ثاریم نیرت
، ردنم ا سپ .تسا هجوت نایاش ینیم رس ورملر مک
بو ی ش هتشذگ ا ، هوب توشگ اب و یویارگ
ینامثع یم ثحب یرگ ۀرود رد اوما ،دوش
توسخن و وی ر ( ی 1983 - 1987 یرووهمج توسایر و )
1. Adnan Menderes 2. Neo-Ottomanism 3. Cengiz Candar
( 1989 - 1993
،لا وا توگروت ) ینامثع1
ناهاوشداپ ۀرود رد یخیراوت ۀتوشذگ نیوسحت و یروگ
هچنآ ای ینامثع رادمان
« ینامثع ثاریم »
یم دوش هتوسجرب رایوسب ؛دندناوخ (
Davutoglu, 2001:
85-80 and Tokdoğan, 2018
.) اب دوجو ا ی ن ینامثع ، یناومثع ثارویم دروم رد ترسح ای یرگ
یمن نادنن لا وا توگروت ۀرود رد تولم و تولود روصع فلاوخ و دویدج یریوسفت تساوخ
نموه یتیووه و یوگنهرف ثارویم ظفح ،یگدشون و تنس نایم دنویپ مو ل رب هکلب ،دنک رطم باور رد یرگی اب .تشاد دیکأت هتشذگ هب هجوت و یناهج
تردر اب لاوس ا هیکرت تسایس رد هعسوت و تلادع ب ح نتفرگ 2002
رد هژویو یونارود ،
نآ شرگن و هیکرت یجراخ تسایس دومآ دیدپ هنایمرواخ هب اه
(
Nas, 2008:110-111
.) ناروبهر
،نام نیا ا هیکرت یسایس بی
ش پ ا ی ش نانن اب و دنتشاد رظن خیرات هب هویش
نیوون یوشور ا ،یا
یم نخس یجراخ تسایس رد لاس رد هک دنتفگ
هب ریخا یاه ینامثع مان
یناومثعون اوی یرگ یروگ
مهم ا ولغوا دواد .تسا هتفای ترهش ینامثع تسایس یرکف نایناب نیرت
یریوسفت اوب و دوب یرگ
یم هیکرت هک دوب نآ رب ،برغ و قرش یگناگود ا یوخرب هوب تشگ اب اب دناوت
،هتوشذگ ثارویم
رب ار اقفر و هنایمرواخ رد یراذگرثا و ملاسا ناهج یربهر درویگ هدوهع
(
, 2005 Davutoglu
.)
لغوا و یم یراشفاپ رواب نیا رب دودحم برغ هب یرایسب دودح ات هیکرت یجراخ تسایس هک درک
یم نشور ناگمه یارب هتشذگ و خیرات هب هجوت اما ،تسا هدش یوم هیکرت تلود هک د اس
ت دوناو
تیقفوم اقیرفآ لامش و اقفر ،هنایمرواخ رد هب یرتشیب یاه
هوک دووب رواوب نیا رب وا .دروآ تسد
مهم شقن دیاب هیکرت تلود لوحت رد یرت
اه ی رد هوک یوشقن .دوشاب هتوشاد اوقفر و هنایمرواخ
هدهع ین هتشذگ هرانک ضرف و دوب راد
یوشاح هوب دیاب مهم یایفارغج نیا ا هیکرت تلود ییوج ه
دوش هدنار (
Perthes, 2010: 2
.)
،خیراوت روب یگنرد هک دوب نآ رب ،اپورا ۀیداحتا هب نتسویپ یارب رارصا ا داقتنا اب ولغوا دواد یم راکشآ ام یارب هوجوت ین یگنهرف و یمور ،یتیوه لئاسم هب دیاب یجراخ تسایس رد هک دنک
ذگ خیراوت دراد اوین هیکرت تلود نیا ربانب .میشاب هتشاد نویا ا و دونک ریوسفت اب ار دووخ ۀتوش
هب ،یجراخ تسایس ۀ وح رد نیون ینامتفگ ،رذگهر لاموش و هنایمرواخ ، اقفر اب هطبار رد هژیو
ر اقیرفآ شباتک رد ار لئاسم نیا ا یرایسب ولغوا .دنک ی یر
« یدربهار ومع »
یم رطم دونک
یم و وخ یجراوخ تسایس ا نیون یشناوخ ،خیرات کمک اب دهاوخ نویا رد وا .دونک روطم دو
مشن ا ار هنایمرواخ و اقفر یایفارغج ،باتک ینامثع ادنا
یم ریسفت اب یرگ دنک
(
Davutoglu,
.)2001
تیلم ،ینامثع ۀرود دننامه ،یجراخ تسایس و خیرات ا یشناوخ نانن رد و ماوورا ،اوه
هورگ ری ،توافتم یناب و یمور ۀشیر و گنهرف دوجو اب یعامتجا یاه یسایس ینارمکح ۀدارا
یم رارر دحاو و فلاتوخا نودوب ،نییآوون ناومتفگ رباونب ین هیکرت یاهدرُک ،هنومن یارب .دنتفرگ
یم هتخانش یخیرات روانهپ ورملر ا یشخب ،ینمشد هب خیرات ات دنوش
سکیاس یاه رم یاج وکیپ
1. Halil Turgut Özal
فلاتخا ،تلم و تلود شناوخ و یاه
هب ار اهدرُک اب هیکرت ناسرب هنیمک
د (
Kaliber and Tocci,
2010: 191-210
.) تلود ،یکیتیلپوئو و یخیرات تیوه نتفرگرظنرد نودب هک تشاد رواب ولغوا
یمن هیکرت ا نیاربانب .دبای تسد یجراخ تسایس رد هتسیاش یهاگیاج هب دناوت
اوقفر و نارویا
هژیو هاگیاج همه ،برع ناهج ات ینامثعون شناوخ رد یا
راوخ توسایس ا یروگ و دنتوشاد یج
.دش لیدبت هیکرت یجراخ تسایس رد دمآرس یراتفگ هب ینامثعون ثحب نامرآ هراچ تمدخ رد يروتارپما ییارگ یسايس یشیدنا
یتساک ا هیکرت مدرم هک ینارود رد یوخرب و دوندوب یوهاران یداوصترا یاروش نووچمه ییاه
هب( یسایس با حا رکومد و یسایس عهو دقتنم )یدرُک با حا هژیو
ب وح ؛دندوب هیکرت رد یسا
ینامثعون ا هعسوت و تلادع یوم نخس نهک راگ ور هب تشگ اب و یرگ
مو ول روب ناونآ .توفگ
دوننک ظفح نانمشد ربارب رد ار دوخ نیم رس ات دنتشاد دیکأت هیکرت ندنادرگ اب (
Baran, 2010:
.)46
هیکرت تسایس رد هعسوت و تلادع ب ح ندمآرب یادتبا نامه ا ،عراو رد یتیاهران ،
یاوه
یتساک و یداصترا هدون و خیرات هب یتشگ اب اب ار یسایس یاه
.دونداد خوساپ یرووتاروما ندروک
لاس و تفای همادا یشور نینن ثحب رانک رد ،دعب اه
یجراوخ توسایس ۀونیم رد ،یولخاد یاه
هب فلاتخا و هیروس نارحب اب هطبار رد هژیو یاه
وح وین ناتوسنمرا و ناوجیابر آ یرووهمج ب
ینامثع نوچمه یلئاسم هب هعسوت و تلادع یب اب ییایفارغج یاه رم میسرت و یرگ
هوب یدامتعا
شیوپرد اوب هعوسوت و تلادوع ب ح .تشاد هجوت هنایمرواخ ینونک کیتیلپوئو توسایس نداوهن
هتشذگ ،ییارگ بی ش پ ا ی ش تسایس هک یلاح رد ،درک ادیپ هجوت هنایمرواخ و اقفر یاهدادیور هب
کرت یجراخ .دوب برغ هجوتم رتشیب ،نآ ا شیپ هی
نامه ینامثع ،میتفگ هک هنوگ هژویو هوجوت ،هعوسوت و تلادوع ب وح روظن دروم یرگ
هوب یا
توسیب و متسیب نرر و هیکرت هب دودحم ییایفارغج نینن .دراد ینیم رس یورملر ،توسین موکیو
سیاس ۀدودحم ا رتارف ییایفارغج نینن ۀرتسگ هکلب یناومثع .تسا وکیپ
ییاویفارغج هوب ،یروگ
هتشذگ رد هک دراد هجوت نیدب .دوب ینامثع تموکح و تسایس وریپ ،رود یاه
توسایس ،بویترت
هتشذگ یناومثعون و یویارگ یوم و دراد کویتیلپوئو ا یناومرآ و هژویو یریوسفت یویارگ
دوهاوخ
دوشاب هتوشاد اویفارغج اوب توسایس ای تردر ۀطبار ا یتوافتم یناوخ اب
(Akçura, 2018: 19)
.
یم ،کیتیلپوئو ا دیدج شناوخ ،یخیراوت ثوحابم تویفرا ا ،توسایس هب هجوت نمه دهاوخ
هلئوسم نینن ،ولغوا دواد .دریگ هرهب ین هتشذگ ثاریم و یتیوه نویا ار یفدوه و
روطم هونوگ
یم هک درک
« للاقتسا کلامم مه اب رگید راب ،ینامثع یروتاروما ا هتفای
و دوش دنهاوخ دحتم رگید
یآ رد دش میهاوخ لیدبت یناهج یتلود هب ،هدن ( »
Davutoglu, 2005
.)
هوب یهوکوشاب و یویلا ۀتوشذگ ثراو ار هعوسوت و تلادع ب ح ،ولغوا یرووتاروما ماون
یم ینامثع یتیلمدنن لاس رد و تسناد
2013 اهنت هتشذگ نرر هکنیا هب هراشا اب ین
« تنارپ کی »
نارپ نینن هک تشاد دیکأت مهم نیا رب ؛دوب ی ت
« دوش هتسب دیاب .»
دوب یعدم وا
« اوی گونج نودب
ی رم یه هب واجت نودب و یسک ندناوخ نمشد »
هرابود درک میهاوخ شلات
« هوب ار وویاراوس
مینک لصتم یموتاب و مور را هب ار ی اغنب و وشمد .»
هوک توشاد رواب وا
« یولم نارود و یویارگ
یلم دودحم یاه رم »
و دیسر دهاوخ نایاپ هب
« یاب ام نورویب دنلبروس ،یندمت ینوگرگد نیا رد د
مییآ .»
سکیاس اسا رب تلود فیرعت و ریسفت عون ره ولغوا یوولوئدیا و وکیپ
یلم یاه ار ارگ
یم تسردان یم اعدا و تسناد
:درک
« سکیاس هک ار یبونران ام میهاووخ توسا هدرک داجیا وکیپ
تسکش .»
سکیاس ربارب رد ولغوا اب و دیدج یایند ا ،وکیپ
ندنادرگ
« مه یتسی اوب نیوشیپ یاه
هیکرت تلود یربهر شقن »
یم نخس ( تفگ
Davutoglu, 2013
.)
ینامثعون نایناب راکفا شناوخ یم راکشآ یرگ
ب وح و ولغوا یاعدا دروم تسایس هک د اس
دوقن اوب ناووج ناکرت .درادن ینادنن یکید ن ین ناوج ناکرت یسایس شرگن اب هعسوت و تلادع نامثع ۀشیدنا ی
رب ،یرگ
« رت و رت یویارگ
» یوم راروصا ۀعوسوت یوتح ناووج ناوکرت .دوندرک
یم دقن ار یروتاروما شرتسگ و ینیم رس طاوطحنا یلوصا لوماوع ا ار یتوسایس نانن و دندرک
یم نآ .دنتسناد هتسویپ و یروتاروما شرتسگ اه
نیم روس ی اس هابتوشا ا ار اوپورا ا ییاوه
یاوه
یم فیصوت یناهاشداپ دندرک
نیرفآدویدهت یموور و یبهذوم عوونت اب هدرتسگ یروتاروما کی هک
دوب ینامثع یدوبان نآ ماجنارس و دندوب هدرک داجیا
(Shaw, 1991: 446-448)
یناومثعون . یروگ
یم هرهب نمه دهاوخ هشیدنا و رئاعش یخرب ا یریگ
یلم یاه هوب ،ناوج ناکرت ییارگ ؤر
ی اوها ی
مثعون ،عراو رد .ددرگ اب ین ینامثع ینا
نارود هوب اویفارغج و کویتیلپوئو ۀونیم رد ،ینونک یرگ
یم اب ینامثع ییلا یلم رئاعش ۀنیم رد اما ،ددرگ
،یوکرت ناب رب رارصا و یمور ثحابم ،ییارگ
هووشیدنا و رخأووتم نارود هووب نیدووب .دراد هووجوت یووررت و داووحتا و ناوووج ناووکرت یاووه
،ناووس
ینامثعون و ییایفارغج تیبولطم ا یلکش یرگ یوم هک تسا یخیرات
و اویفارغج ناونن دوهاوخ
تسایس تمدخ رد ار یخیرات و یخیراوت شرگن اسارب کیتیلپوئو و ایفارغج .دهد رارر ی رو
یم لیلحت یسایس تحلصم تمدخ رد و دوش
ناروحب راوهم یاروب یسایس ناگبخن یشیدنا یاوه
یم رارر یلامتحا و یرووتاروما یوروملر هوب هوجوت اوب هک یناگبخن .دریگ
هوولج ر وب ،نآ نداد
یم نه دنشوک روصع رد هوک دونراد هوجوت ،توقیقح رد ،دوننک هجوتم ییایفارغج نانن هب ار اه
تلم و تلود هدروآرب ،اه
اعدا و اهو رآ ندش هوب راوشد یروتاروما یاه
یوم روظن یناوخ اوب .دویآ
ا توافتم یتیاور ،یخیرات تینه هب دانتسا اب اه رم و ینیم رس یورملر پوئو
لی ت وی ک رد ار روظن
دوب دهاوخ راوشد یتیاور نانن وقحت اما ،دراد
(Bagchi and Aslahan, 2009: 120)
.
نارحب یوهاران با وحا تیعهو ،یسایس ینارمکح ثحب اب طابترا رد مه هیکرت تلود یاه
مهم و ،اهدرُک یتیوه ییارگاو همه ا رت لمأت
ویداحتا هب نتسویپ رد یماکان مه و دنتسه یگنارب ۀ
ینامثعون( دیدج یسایس شور ،هیکرت یسایس ناگبخن نیاربانب .اپورا یجراوخ تسایس رد )یرگ
یم اپورا یخیرات ریقحت ربارب رد هجوت نایاش یخساپ ار یم ینامتفگ نینن اب و دنتسناد
دنتساوخ
هب دونراداو هویکرت تولود روبارب رد امتلا هب ار اپورا ،دوخ رظن
(Meral and Paris, 2010: 75-
نئوو رد ین ناغودرا بی بجر .80)
2011 نیونن ،هعوسوت و تلادوع ب ح ی وریپ ماگنه ،
هک درک رطم ار ییاعدا
« اوت اراکنآ ا ،توریب ات ریم ا ا ،دش وریپ ینسوب ات لوبناتسا ا ورما
مار ات رکب راید ا ،وشمد ا وروما ...دوش ورویپ ه غ و در ،یرتخاب ۀنارک ،نینج ،سلبان ،للها
تسا هدش وریپ اپورا و ناکلاب ، اقفر ،هنایمرواخ ات هیکرت »
(Taspinar, 2012: 21)
.
یوم نخس نآ ا اسحا و روش اب ی وریپ ۀماگنه رد هک ناغودرا یایفارغج لماوش ،توفگ
نیم رس یم ییاه ا یشخب ،هتشذگ رد هک دش ورملر
رواب نیا رب ین لگ للهادبع .دندوب ینامثع ی
رصع رد هک دوب یریوسم ندوومیپ ،هتوشذگ رد ییاویفارغج و یخیراوت ۀنیوشیپ هوب هجوت ،ینونک
یم راومه ام یارب ار یناهج باور رد ناشخرد ینامثعون ،عراو رد .دنک
یم یرگ یشنیب اب دهاوخ
.دوشاب ناروحب عوفر وین یوشرگن نیونن ۀوجیتن و درگنب یسایس یایفارغج هب یتیوه و یخیرات نارحب و تلادع ب ح هک ییاه لاس ا هعسوت
2002 یم اسحا هوب و دروک
هوبنج جیردوت یاوه
توسایس دقتنم نانچمه ،اه ایتما یخرب دوجو اب یدرُک یسایس با حا و ناگبخن .تفای یفلتخم تخس درکیور هیکرت تلود و دنتسه هیکرت یم همادا ار درُک یسایس ناربهر هب هناریگ
نو فا .دهد
ُک ناگبخن و با حا رب یرایوسب یتسایر هب یناملراپ ا یسایس ماظن رییغت تاباختنا یرا گرب ،در
لسن و نارکفنشور ا اب اپورا تفلاخم .درک نارگن یسارکمد ۀدنیآ هب تبسن ار هیکرت ناوج یاه
ار هیکرت یسایس ناگبخن ین اپورا ۀیداحتا هب هیکرت نتسویپ بی
ش پ ا ی ش یتیقفووم نانن هب تبسن
درک دیماان
(Taş, 2019: 470)
ا ناوشن اوتدوک و نلووگ شبونج ،یسایس ماظن رییغت یاهدادخر .
نارحب ناوگبخن ،ییاهدویدهت نیونن ندوشراکشآ تا اووم هوب .دنراد هیکرت رد مهم و ناهن ییاه
ینامثعون رب رتشیب هیکرت یسایس یم یراشفاپ یرگ
یم هک یتسایس ؛دندرک ناوگمه نوه تساوخ
یگتفشآ نیا ا ار هب اه
سم یوس .دنک فرحنم یخیرات و هژیو لئا
ینامثعون ناریا و يرگ
ینامثعون ا هک یریسفت رد ولغوا دواد شخب ،تشاد یخیرات ۀنیشیپ و یرگ
وین ار ناریا ا ییاه
یم فیرعت دوخ ییایفارغج و یندمت ۀ وح رد درک
(Ulgen, 2010: 4)
ا یرایوسب رد نیونچمه .
هتشون ریوسفت رد ،هیکرت یرکف ناگبخن یاه یناومثعون یجراوخ توسایس
نووچمه ار نآ ،یروگ
« یناور و روانش یتشک »
یم فیصوت تهج ۀمه رد هک دننک
یوم تکرح اه و ووشمد هاووخ ؛دونک
نارهت ای دشاب دادغب
(Kadioglu and Brubaker, 2011: 47)
ینامثعون . یم یرگ
ۀومه هوب دهاوخ
تهج یاه نیدب .دشاب هتشاد رظن برغ و قرش خ هوب هاگن رد ،ناس
لوباقم ار یراووید ،هونایمروا
یمن رارر دوخ ینامثعون تسایس رد و تسین راخ هدعار نیا ا ین ناریا یایفارغج .دهد
،یرگ
یم رارر انبم ،فار ا رد یراذگرثا و رادترا شرتسگ دریگ
(Kardas, 2010: 125-133)
.
یناومثعون دروکیور ،هویکرت یروکف و یوسایس ناوگبخن شروگن اسارب نینچمه وب یروگ
ه
یم هیاسمه یاهروشک .دشاب یداصترا و یتینما ،یگنهرف ،یسایس فلتخم داعبا ۀدنرادربرد دناوت
ماجسنا شقن هچنآ ،هنیم نیا رد یناومثعون تسایس تیقفوم یارب یشخب
روب راروصا ؛دراد یروگ
ینامثعون ،عراو رد .تسا یناب و یتیوه لئاسم یم یرگ
هفلؤم کمک اب دهاوخ و نید ،ناب یاه
اوم دوهد شرتوسگ روظن درووم یخیرات یایفارغج رد ار دوخ رادترا ،عون نیا ا یدر
(Kirisci,
2009: 33-34)
رواب نیا هب ار نارگشهوژپ ا یخرب ،کیتیلپوئو و تسایس ۀرابرد یشرگن نینن .
ینامثعون هک دناسر هب یرگ
شخب و اقفر ،هیروس نوچمه یق انم ربارب رد هژیو ،نارویا ا ییاوه
ارگ ی ش اه هنایارگرادترا ی دراد یا
(Aras, 2014; Cagaptay, 2013; Onis, 2014)
،دروکیور نیا .
ینامثعون تسایس نیم رس یارب یمجاهت درکیور هاگدید ا ار یرگ
یاه اسمه ی ه نارویا هلمج ا
یم نیمه هب .درگن هتسجرب ۀرود ا ،لیلد
ینامثعون ثحب ندش رو نویا رد ناریا هاگیاج ،یرگ
دروم یسایس هب ناریا تیمها .تسا هدوب ثحب
فلاتوخا و یخیراوت ثحابم لیلد و ی روم یاوه
.تسا ینامثع یروتاروما ربارب رد هتشذگ نارود رد ییایفارغج یوم ،میدرگ اوب ینامثع ۀ ورشم نارود و هتشذگ هب رگا ناوگبخن ،یوشاپورف ا روت میونیب
هعسوت شنیب عون ره هک دناسر هجیتن نیا هب ار ینامثع نابل
تاویح ،یروتاروما ماظن شرتسگ و ه
ار ینامثع رطخ هب
یوشناوخ اوب ،یررت و داحتا تیعمج و ناوج ناکرت نیاربانب .تخادنا دهاوخ
روم یناب ار ییایفارغج یگدرتسگ و هرتسگ نانن ،ییایفارغج ۀعسوت و ییاشگروشک ا یداقتنا یوم ینامثع یلامتحا دنتوسناد
(Shaw, 1991: 446-447)
اوب اوب ناونآ . تواوفتم یوسایس یناوخ
یم هدرتسگ یورملر نانن دنتفگ تیلم و یگنهرف عونت اب یا
یوم هوظحل روه ،توافتم یاه دوناوت
تویعراو اوب یهاوگن نانن .دنک هبرجت ار یدوبان موه اوه
ناونن وین ماجناروس و توشاد یناووخ
هدنیآ نیمه هب .دش لیدبت تیعراو هب ،یراظتنا و یرگن نامثع ۀ ورشم ناسسؤم ،لیلد
اهدعب و ی
ینامثع ۀشیدنا دقن اب ،هیکرت یروهمج یم نخس رت تلم و یکرت تیوه ا یرگ
هتبلا هک دنتفگ
.دش لکشم راند هیکرت یدرُک تیعمج هب هجوت اب تیوه ا یفیرعت نینن ین تدمدنلب رد هنیوشیپ ناونن هب هجوت اب یوم ،یا
هوب هویکرت یوسایس ناوگبخن هوجوت هوک دروک اوعدا ناووت
ینامثعون هب یتیوه لئاسم ا رت اب یکید ن رد ین ره ا شیب ین یرگ یلم هژیو
یدرُک ییارگ
تیقفوم نینچمه و هیکرت هیروس یاهدرُک یاه
لحت ی ل شرتوسگ هویکرت ناوگبخن د ون .دشاب ریذپ
تلم و تلود رصع رد یروتاروما ۀشیدنا ندادرارور یواتوسد اوب هیکرت اما ،تسا راوشد یرما ،اه
یلپوئو لئاسم یم ،ایفارغج ا هناروتاروما یشناوخ و یکیت
ار نارگید و دوخ ۀعماج تینه دهاوخ
نارحب ا هشقن ندیشک .دنک هجوتم نیون یلئاسم هب هیکرت یتیوه یاه و ینارمکح ۀ وح هک ییاه
شخب و وکاب یروهمج ات ار هیکرت یسایس یایفارغج شرتوسگ ناریا یبرغ لامش و انم ا ییاه
یم ا شیب ؛دهد هویکرت تولود شلات ،دشاب ناریا نیم رس یگنراوکی یارب یتا یدیدهت هکنآ
نه فارحنا یارب نارحب ا اه
نارحب .تسا هیکرت یتا یاه تویعمج نیرتوشیب نووچمه ییاوه
