Archive of SID
ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﺛا دﺎﻘﻣ ﻳﺮ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ ﺮﺑ تﺎﻔﺻ ﻓرﻮﻣ ژﻮﻟﻮ ﻳ ﻚ و دﺮﻜﻠﻤﻋ مﺎﻗرا
ﻪﻧﻮﺑﺎﺑ ﻲﻧﺎﻤﻟآ ) Matricaria chamomila L.
ﺖﺤﺗ( ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ دﺰﻳ
ﻢﻇﺎﻛﺪﻤﺤﻣ ﻧﺎﻄﻠﺳ
ﻲ ﺮﻣاﺮﻓدﺮﮔ ز ي
1
،*
ﺖﻤﺸﺣ ﻣا ﻴ ﺪ ي
،2
ﻦﺴﺣ ﺒﺣ ﻴﺒ ﻲ
،3
ﺪﻤﺤﻣ ﺴﺣ ﻴ ﻦ ﭽﺳﺎﺒﻟ ﻲ و4
سﺎﺒﻋ عراز هداز
5
1
*
،لﻮﺌﺴﻣهﺪﻨﺴﻳﻮﻧ-
،دﺰﻳ،دﺰﻳنﺎﺘﺳاارﺪﺻﻼﻣيزروﺎﺸﻛدﺎﻬﺟشزﻮﻣآﻊﻤﺘﺠﻣ،ﺪﺷراسﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟاﺖﺴﭘ
2 مﻮﻠﻋهﺪﻜﺸﻧاد،رﺎﻳدﺎﺘﺳا- ناﺮﻬﺗ،ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد،يزروﺎﺸﻛ
3 ناﺮﻬﺗ،ﺪﻫﺎﺷهﺎﮕﺸﻧاد،يزروﺎﺸﻛمﻮﻠﻋهﺪﻜﺸﻧاد،رﺎﻳدﺎﺘﺳا-
4 رﻮﺸﻛﻊﺗاﺮﻣوﺎﻬﻠﮕﻨﺟتﺎﻘﻴﻘﺤﺗﻪﺴﺳﻮﻣ،رﺎﻳدﺎﺘﺳا-
5 دﺰﻳنﺎﺘﺳاﻲﻌﻴﺒﻃﻊﺑﺎﻨﻣويزروﺎﺸﻛتﺎﻘﻴﻘﺤﺗﺰﻛﺮﻣ،ﻲﺸﻫوﮋﭘﻲﺑﺮﻣ-
ﺦﻳرﺎﺗ ﺖﻓﺎﻳرد دروﺮﻓ: ﻳ ﻦ ﺦﻳرﺎﺗ 1389
حﻼﺻا ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺮﻬﺷ: ﻳ رﻮ 1389 ﺦﻳرﺎﺗ
شﺮﻳﺬﭘ ﻣ: ﺮﻬ 1389
ﻜﭼ ﻴ هﺪ
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ زرا ﻳﺑﺎ ﻲ ﺮﺛا هدﺎﻣ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ ﺮﺑ مﺎﻗرا ﮔﻴ هﺎ وراد ﻲﻳ ﻪﻧﻮﺑﺎﺑ ﻧﺎﻤﻟآ ﻲ
Matricaria chamomila L.) رد(
اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺶﻨﺗ
ﻜﺸﺧ ﻲ ﺎﻣزآ ﻳ ﺸ ﻲ رد لﺎﺳ ﻋارز ﻲ 88 - ﺑﻪ1387 ترﻮﺻ حﺮﻃ ﻠﭙﺳا ﻴ ﺖ تﻼﭘ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻳ ﻞ رد ﺐﻟﺎﻗ كﻮﻠﺑ ﺎﻫ ي ﻞﻣﺎﻛ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ﺎﺑ راﺮﻜﺗ4
د ر ﻪﻋرﺰﻣ ﻊﻤﺘﺠﻣ شزﻮﻣآ دﺎﻬﺟ زروﺎﺸﻛ ي ﻳ دﺰ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ حﻮﻄﺳ. ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ ﺑﻪ ناﻮﻨﻋ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻠﺻا ﻲ ﻞﻣﺎﺷ 1 ﺶﻨﺗ- ﻢﻛ
ﺑآﻴ) رﺎ ي ﺪﻌﺑ زا ﻣﻴ60 ﻠ ﻲ ﺘﻣ ﺮ ﺨﺒﺗ ﻴﺮ زا ﺢﻄﺳ ﻚﺘﺸﺗ ( 2 ﺶﻨﺗ- ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺑآﻴ) رﺎ ي ﺪﻌﺑ زا ﻣﻴ120 ﻠ ﻲ ﺮﺘﻣ ﺨﺒﺗ ﻴﺮ زا ﺢﻄﺳ ﻚﺘﺸﺗ ( 3 ﺶﻨﺗ-
زﻳ دﺎ ﺑآﻴ) رﺎ ي ﺪﻌﺑ زا ﻣﻴ180 ﻠ ﻲ ﺮﺘﻣ ﺨﺒﺗ ﻴﺮ از ﺢﻄﺳ ﻚﺘﺸﺗ و( رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻋﺮﻓ ﻲ ﻞﻣﺎﺷ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ نوﺪﺑ) لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ
، 2
و ﻛﻴ4 مﺮﮔﻮﻠ رد رﺎﺘﻜﻫ و( مﺎﻗرا هدﻮﺗ) ﺎﻬﻔﺻا ﻧ ﻲ و حﻼﺻا هﺪﺷ رﺎﺠﻣ ي دﻮﺑ( رد. اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ
،ﺶ عﺎﻔﺗرا
،ﻪﺗﻮﺑ اﺪﻌﺗ د ﻪﺧﺎﺷ ﻞﮔ
،هﺪﻨﻫد
ﺪﻌﺗ دا ﻞﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ
، دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ ﻚﺸﺧ و ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ درﻮﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻗ ﺖﻓﺮﮔراﺮ ﺎﺘﻧ.
ﻳ ﺞ ﺎﺸﻧ ن داد ﻪﻛ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ
ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ عﺎﻔﺗرا
،ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﺧﺎﺷ ﻞﮔ
،هﺪﻨﻫد ﺗ داﺪﻌ ﻞﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ
، دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ ﻚﺸﺧ و ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ دﺮﮔ ﻳ
،ﺪ
لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻛﻴ2 ﻮﻠ مﺮﮔ رد رﺎﺘﻜﻫ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ زا ﺮﻈﻧ تﺎﻔﺻ هزاﺪﻧا ﮔﻴ ﺮ ي ﺮﺘﻬﺑ زا ﻘﺑ ﻴﻪ دﻮﺑ ﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ. ﻦ ﺑﻴ ﻦ
مﺎﻗرا فﻼﺘﺧا ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي رد تﺎﻔﺻ درﻮﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺸﻧ .
هژاو يﺎﻫ ﻠﻛ ﻴ ﺪ ي ﻪﻧﻮﺑﺎﺑ: ﻧﺎﻤﻟآ ﻲ
Matricaria chamomila L.)
،( ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ
، ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ
، هدﻮﺗ ﻧﺎﻬﻔﺻا ﻲ
، دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ
، ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻳ دﺰ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ بآ ﻲﻜﻳ زا ﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻦ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ
هﺪﻤﻋ يا ﺮﺑ
،ﺪﺷر ﻮﻤﻧ و ﭽﻤﻫ ﻦﻴﻨ داﻮﻣ ﺮﺛﺆﻣ ه نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﻲﻳوراد دراد ﻲﻜﺸﺧ . ﻲﻜﻳ زا ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﺶﻨﺗ
يﺎﻫ هﺪﻧزﺮﻴﻏ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﺮﻫ ﻪﻟﺎﺳ ترﺎﺴﺧ يﺎﻫ ﻲﺘﻔﮕﻨﻫ ﻪﺑ
تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﻋارز
و ﻲﻏﺎﺑ رد نﺎﻬﺟ و ﺑﻪ هﮋﻳو ناﺮﻳا ﻪﻛ ﺑﻪ ناﻮﻨﻋ
يرﻮﺸﻛ ﻚﺸﺧ
و ﻪﻤﻴﻧ ﻚﺸﺧ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻣ
،ددﺮﮔ دراو
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻤﻧ نﺎﻫﺎﻴﮔ . ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺎﺑ راﺮﻓ زا
،ﻲﻜﺸﺧ ﺘﺟا
بﺎﻨ زا
ﻲﮔﺪﻴﺑﺎﺴﭘ و
ﻞﻤﺤﺗ ﻲﮔﺪﻴﺑﺎﺴﭘ ﻪﺑ
ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ ﺲﻜﻋ ﻞﻤﻌﻟا
و يرﺎﮔزﺎﺳ نﺎﺸﻧ
ﺪﻨﻫد ﻓﺎﻛ) ﻲ و وﺪﻬﻣ ي ﻧﺎﻐﻣاد ﻲ
، 1381 ( .
Archive of SID
يداﺪﻌﺗ زا
ﺶﻨﺗ يﺎﻫ ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ نﻮﭽﻤﻫ
،ﻲﻜﺸﺧ يرﻮﺷ
و
يﺎﻣد ﻲﻠﻴﺧ ﻻﺎﺑ و ﺎﻳ ﻲﻠﻴﺧ ﺎﭘﻳ ﻦﻴ دا يار ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ
ﻲﻨﻌﻳ) دﻮﺒﻤﻛ بآ ﻲﻟﻮﻠﺳ و ﺎﻳ ﺶﻨﺗ يﺰﻤﺳا ﻲﻣ (
ﺪﺷﺎﺑ زا .
ﻦﻳا
،ور ﺎﭘ ﺦﺳ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺑ
دﻮﺒﻤﻛ
،بآ ﺰﺘﻨﺳ و ﻊﻤﺠﺗ
ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺎﻫ ﻲﻳ ﺎﺑ نزو ﻲﻟﻮﻜﻟﻮﻣ ﻢﻛ
ﺑﻪ مﺎﻧ ﺖﻇﺎﻔﺣ هﺪﻨﻨﻛ يﺎﻫ
يﺰﻤﺳا ﺖﺳا
ﻦﻳا . ﺖﻇﺎﻔﺣ هﺪﻨﻨﻛ يﺎﻫ
،يﺰﻤﺳا ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ
يﺰﻤﺳا نورد
لﻮﻠﺳ ﺎﻫ ار ﺶﻫﺎﻛ هداد و ﻪﺑ ﻆﻔﺣ
ﺲﻧﺎﺳژرﻮﺗ ﻲﻟﻮﻠﺳ
ﻚﻤﻛ ﻲﻣ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ لﻮﻠﺤﻣ . يﺎﻫ رﺎﮔزﺎﺳ
ﻞﻣﺎﺷ هوﺮﮔ ﻲﻋﻮﻨﺘﻣ زا
ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺎﻫ ي دﺪﻌﺘﻣ ي زا ﻞﻴﺒﻗ
نﻮﻳ يﺎﻫ
،ﻲﻟآﺮﻴﻏ نﻮﻳ
يﺎﻫ
،ﻲﻟآ ﻴﻫﻮﺑﺮﻛ تارﺪ يﺎﻫ لﻮﻠﺤﻣ
ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻠﭘ لﻮﺋ ﺎﻫ
،ﺎﻫﺪﻨﻗ) ﻞﻜﻟا ﺎﻫ
،( يﺎﻫﺪﻴﺳا ﻪﻨﻴﻣآ
ﻦﻴﻟوﺮﭘ) (
و ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺎﻫ ي مﻮﻴﻧﻮﻣآ ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ ﺮﻴﻈﻧ
ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ ار رد
ﺮﺑ ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ . ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ
نﺎﺸﻧ هداد ﺖﺳا ﻪﻛ
ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻳﺎﭘ يرا و مﺎﻜﺤﺘﺳا ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ
و
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻫ يﺎ ﻲﻤﻳﺰﻧآ و
ﺐﻴﻛﺮﺗ ﺎﻫ ي ﻲﻨﻴﺌﺗوﺮﭘ ﻲﻣ
دﻮﺷ و
يراﺪﻳﺎﭘ راﻮﻳد
ه ي ﻲﻟﻮﻠﺳ رد ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺮﺛا ﻫﺎ ي ﺐﻴﺳآ ﻲﻧﺎﺳر
ﺶﻴﺑ زا ﺪﺣ ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ
،ﻚﻤﻧ
،ﺎﻣﺮﺳ ﺎﻣﺮﮔ و ﺦﻳ ﻲﮔدز
ﻪﻠﻤﺟزا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ نآ ﺑﻪ رﺎﻤﺷ ﻲﻣ دور
Gorham et al., )
1998
.(
رد يرﺎﻴﺴﺑ زا تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﻋارز
ﻊﻤﺠﺗ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ
ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ ﻤﻛ ﺮﺘ زا ﻲﻧاﺰﻴﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺮﺛا ﺮﻀﻣ آ ب ﻲﮔﺪﻴﺸﻛ
ﺑﻪ ﻪﻠﻴﺳو ﺶﻨﺗ يﺎﻫ توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ
ار ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺷ دﺮﺑرﺎﻛ .
ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ ياﺮﺑ ﻲﻧﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﻛ
ﻣ ناﺰﻴ ﻲﻤﻛ زا ﻦﻳا هدﺎﻣ ار
ﻊﻤﺠﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد ﺎﻳ
ًﻼﺻا ﻊﻤﺠﺗ ﻲﻤﻧ ﺪﻨﻫد ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا ﺚﻋﺎﺑ
ﺶﻫﺎﻛ ا ﺮﺛ ﺮﻀﻣ ﺶﻨﺗ يﺎﻫ ﻲﻄﻴﺤﻣ ددﺮﮔ
Makela et al., )
1998
ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ .(
ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺑﻪ رﻮﻃ ﻊﻳﺮﺳ ﻞﺧاد ﺎﻬﮔﺮﺑ
هﺪﺷ و ﻪﺑ ﺮﻳﺎﺳ نﺎﮔرا يﺎﻫ هﺎﻴﮔ ﻞﻤﺣ دﻮﺷ ﻲﻳﺎﻫﺎﺟ) ﻪﻛ
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ رد دﻮﺒﻬﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﻞﻤﺤﺗ ﻪﺑ ﺶﻨﺗ ﺮﺛﺆﻣ ﻊﻗاو دﻮﺷ (
Makela et al., 1996) (
ﺷراﺰﮔ . يﺎﻬ يرﺎﻴﺴﺑ رد ﻪﻄﺑار ﺎﺑ ﺮﺛا
ﺖﺒﺜﻣ دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ ﺮﺑ ﺪﺷر نﺎﻫﺎﻴﮔ و ﺮﻜﻠﻤﻋ د
ﻲﻳﺎﻬﻧ تﻻﻮﺼﺤﻣ رد
ﻂﻳاﺮﺷ ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ دﻮﺟو
،دراد
ﺑﻪ ناﻮﻨﻋ لﺎﺜﻣ
، ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ
،ﻮﻛﺎﺒﻨﺗ
،مﺪﻨﮔ
،ﻮﺟ
،مﻮﮔرﻮﺳ ﺎﻳﻮﺳ
و ﺎﻴﺑﻮﻟ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ هرﺎﺷا
دﻮﻤﻧ ياﺮﺑ . لﺎﺜﻣ رد ﺎﻴﺑﻮﻟ
،ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ
نﺎﻫﺎﻴﮔ هﺪﺷرﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ
ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ ﺶﻫﺎﻛ يﺮﺘﻤﻛ ار رد
ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ بآ رد نﺎﻣز ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ نﺎﺸﻧ ﺪﻧداد و
ﻼﻋ ﻳ ﻢ ﻲﺷﺎﻧ زا ﻲﮔدﺮﻣﮋﭘ رد
نﺎﻫﺎﻴﮔ رﺎﻤﻴﺗ ﺸﻧ هﺪ ﻪﺑ ﺐﺗاﺮﻣ
ﺮﺘﻌﻳﺮﺳ و ﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺑ
Xing & Rajashekar, 1999) رد .(
ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ دﻳ ﺮﮕ ي ﺺﺨﺸﻣ ﺪﺷ
ﻪﻛ دﺮﺑرﺎﻛ لﻮﻠﺤﻣ ﻲﺷﺎﭘ
ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ ﺮﺛا ﻲﺸﺨﺑدﻮﺒﻬﺑ ﻲﻨﻌﻣ
يراد رد ﻞﻤﺤﺗ ﻪﺑ
يرﻮﺷ رد هﺎﻴﮔ ﺞﻧﺮﺑ دراد
Rahman et al., 2002) و (
دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ ﺑﺮ يور هﺎﻴﮔ ﻪﺟﻮﮔ ﻪﻛ رد ﺶﻨﺗ
يرﻮﺷ و يﺎﻣد ﻻﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا 40 رد % دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻪﺟﻮﮔ رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ هﺪﺸﻧرﺎﻤﻴﺗ هﺪﺷ
دﻮﺑ
Makela )
et al., 1996
رد .(
ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﺺﺨﺸﻣ
ﺪﺷ ﻪﻛ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ
ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ و ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﺶﻘﻧ ﺮﺛﺆﻣ ي رد ﻞﻤﺤﺗ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺑ ﺷ ﻂﻳاﺮ
ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ
، يرﻮﺷ و ﻪﺟرد تراﺮﺣ ﻻﺎﺑ راد د
Ashraf )
& Foolad, 2007
( رد . ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺮﮕﻳد ﺮﺛا ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ
ياﺮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻣوﺎﻘﻣ و
ﺪﻴﻟﻮﺗ يور نﺎﻫﺎﻴﮔ ترذ
، مﻮﮔرﻮﺳ
و مﺪﻨﮔ رد ﻂﻳاﺮﺷ بآ ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﺷ ﻪﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ
ﺖﺳﺪﺑ ﺪﻣآ و ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ يدﺎﻳز
ﻞﺜﻣ عﻮﻧ
،هﺎﻴﮔ
نﺎﻣز و ناﺰﻴﻣ دﺮﺑرﺎﻛ لﻮﻠﺤﻣ و ﻂﻳاﺮﺷ ﻂﻴﺤﻣ ﺘﺴﺑ ﻲﮕ دراد
Agboma et al., 1997) (
.
رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
يا ﺮﺛا ﻲﺸﺨﺑدﻮﺒﻬﺑ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ
ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ
ﺮﺑ يور يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ زا
ﺪﺷر ﻪﺸﻳر و ﺖﻤﺴﻗ يﺎﻫ ﻲﻳاﻮﻫ
ﻲﺷﺎﻧ زا ﺶﻨﺗ يرﻮﺷ و ﺗرﺎﺴﺧ يﺎﻬ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻞﺻﺎﺣ
زا
يرﻮﺷ رد ﻫﺎﻴﮔ ﻪﭽ يﺎﻫ ﺞﻧﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺷ ﺎﺘﻧ . ﻳ ﺞ نﺎﺸﻧ
،داد
ﻲﻧﺎﻣز ﻪﻛ رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ ﺮﺛا ادزﺎﺑ ﻲﮔﺪﻧر ﺶﻨﺗ ار ﺮﺑ
ﺪﺷر ﺖﻤﺴﻗ يﺎﻫ ﻲﻳاﻮﻫ ﺶﻫﺎﻛ
،داد رد نﺎﻤﻫ لﺎﺣ ﭻﻴﻫ
Archive of SID
ﺮﻴﺛﺄﺗ ي رد ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺷر ﻪﺸﻳر ﺖﺷاﺪﻧ ﻪﺘﺒﻟا .
ﺪﻳﺎﺑ ﺮﻛذ ددﺮﮔ
ﻪﻛ رد ﻂﻳاﺮﺷ يرﻮﺷ نﺎﻫﺎﻴﮔ هﺪﺷرﺎﻤﻴﺗ ﺎﺑ
ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ
ﺑﻪ رﻮﻃ ﻲﻨﻌﻣ يراد ياراد ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﺮﺘﻤﻛ ﻢﻳﺪﺳ و ﺑ ﺮﺘﺸﻴ
ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ رد ﺖﻤﺴﻗ يﺎﻫ ﻲﻳاﻮﻫ رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ رﺎﻤﻴﺗ
هﺪﺸﻧ ﺪﻧدﻮﺑ
Lutts, 2000) (
.
رد ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ رد هﺎﻴﮔ ﺞﻧﺮﺑ
ﻪﻛ رد ﻂﻳاﺮﺷ ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ ﻳور
ﻴ هﺪ دﻮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ رد
ﻊﻤﺠﺗ ﻢﻳﺪﺳ و يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﻈﻠﻏ
ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ رد ﺖﻤﺴﻗ يﺎﻫ
ﻲﻳاﻮﻫ ﺪﺷ
Lutts et al., 1999) رد.(
ترذ دﺮﺑرﺎﻛ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ
ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ
،ﺪﺷر راﺪﻘﻣ بآ
،گﺮﺑ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺺﻟﺎﺧ
و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻣﻮﺘﻧآﻮﻛ
ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ رد
نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ﺶﻨﺗ ﺷ يرﻮ
ﺪﺷ ﻲﺸﺨﺑدﻮﺒﻬﺑ . ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ
ﻪﺗﻮﺑ يﺎﻫ ترذ رد ﺶﻨﺗ يرﻮﺷ
ﺑﻪ ﻪﻠﻴﺳو ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر ﻪﻛ ﻲﺷﺎﻧ زا
ﻲﺸﺨﺑدﻮﺒﻬﺑ ﺖﻳاﺪﻫ
ﻪﻧزور يا و ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻳارﺎﻛ
ﻲﻌﻗاو
ﺘﻓ ﻢﺘﺴﻴﺳﻮ ﺪﺷﺎﺑ2
Yang & Lu, 2005) (
.
رد اﻳ ناﺮ
، ﺛا ﺮ هدﺎﻣ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ شو
و
ﺖﻴﻔﻴﻛ رﺬﺑ مﺎﻗرا ﻪﺒﻨﭘ رد ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﻜﺸﺧ رد
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
نﺎﮔﺮﮔ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ لﻮﻠﺤﻣ ﻲﺷﺎﭘ ﺎﺑ ود ﺢﻄﺳ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ
ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ ) 6 - مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 3 رد
رﺎﺘﻜﻫ ﺖﺒﺴﻧ ( ﻪﺑ ﺶﺷﺎﭘ بآ
ﺺﻟﺎﺧ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا دﺮﻜﻠﻤﻋ
،شو داﺪﻌﺗ
،هزﻮﻗ داﺪﻌﺗ
ﻪﺧﺎﺷ
،ﻲﻳاز عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ ﺶﻫﺎﻛو ﺪﺻرد
ﻳر شﺰ هزﻮﻗ و
ﺪﺻرد ﻲﺳردوز ﺪﺷ
، ﺎﻣا ﺮﺑ نزو ﺖﺴﻴﺑ هزﻮﻗ ﺮﺛا ﻲﻨﻌﻣ يراد
ﺖﺷاﺪﻧ روﺎﺳ)
ي
، 1387 ( .
ﻪﻧﻮﺑﺎﺑ ﻧﺎﻤﻟآ ﻲ
Matricaria chamomila L.) زا (
ﮔﻴ نﺎﻫﺎ
وراد ﻲﻳ ﺪﻨﻤﺷزرا هداﻮﻧﺎﺧ
ﻨﺳﺎﻛ ﻲ ﺖﺳا ﻪﻛ رد ﺎﻨﺻ ﻳ ﻊ
زﺎﺳوراد ي
، اﺬﻏ ﻲﻳ
، ارآ ﻳ ﺸ ﻲ و ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲ دﺮﺑرﺎﻛ زﻳ دﺎ ي دراد .
ﻣﻴ ناﺰ ﺲﻧﺎﺳا رد ﮔﻴ نﺎﻫﺎ وراد ﻲﻳ ﺑ ﺎ ﺗ ﺟﻮ ﻪ ﻪﺑ ﺘﻧژ ﻴ ﻚ و
اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ ژر . ﻳ ﻢ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺑآﻴ
رﺎ ي ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ
ﻪﻧﻮﺑﺎﺑ
، ﺪﺻرد ﺲﻧﺎﺳا و
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺲﻧﺎﺳا دراد
Hornok, 1992) (
.
ﺑﻪ رﻮﻃ ﻲﻠﻛ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺎﻫ ﺑﻴ ﺮﮕﻧﺎ نآ ا ﺖﺳ ﻪﻛ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ رد عﻮﻤﺠﻣ ﺮﺛا ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺮﺑ يور نﺎﻫﺎﻴﮔ رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ
ﺶﻨﺗ ﻪﺘﺷاد ﺪﺷﺎﺑ و ﺮﺑ ﻦﻴﻤﻫ سﺎﺳا ا ﺪﻫ فا ﻦﻳا ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
حﺮﺸﺑ زﻳ ﺮ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ :
1 ﻲﺳرﺮﺑ - تﺎﻔﺻ ژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﻳ
،ﻚ دﺮﻜﻠﻤﻋ و
ﻮﺘﺤﻣ ي
ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ
ﻲ ﻢﻗر حﻼﺻا هﺪﺷ رﺎﺠﻣ ي و هدﻮﺗ ﻧﺎﻬﻔﺻا ﻲ
ﻪﻧﻮﺑﺎﺑ ﻧﺎﻤﻟآ ﻲ ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ
؛
2 ﺳرﺮﺑ - ﻲ ﺮﺛا دﺎﻘﻣ ﻳﺮ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ ﺮﺑ تﺎﻔﺻ
ژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﻳ
،ﻚ دﺮﻜﻠﻤﻋ و
ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ
ﻲ ﻢﻗر
حﻼﺻا هﺪﺷ رﺎﺠﻣ ي و هدﻮﺗ ﻧﺎﻬﻔﺻا ﻲ ﻪﻧﻮﺑﺎﺑ ﻧﺎﻤﻟآ ﻲ
؛
3 ﺳرﺮﺑ- ﻲ ﻢﻫﺮﺑ ﺶﻨﻛ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ و ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ ﺮﺑ
تﺎﻔﺻ ژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﻳ
،ﻚ دﺮﻜﻠﻤﻋ و
ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ
ﻲ
ﻢﻗر حﻼﺻا هﺪﺷ رﺎﺠﻣ ي و هدﻮﺗ ﻧﺎﻬﻔﺻا ﻲ ﻪﻧﻮﺑﺎﺑ ﻧﺎﻤﻟآ ﻲ .
داﻮﻣ و ﺎﻬﺷور
اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ رد لﺎﺳ ﻋارز ﻲ 88 - رد 87 ﻣ ﻪﻋرﺰ ﻊﻤﺘﺠﻣ
ﻲﺷزﻮﻣآ دﺎﻬﺟ
يزروﺎﺸﻛ نﺎﺘﺳا
دﺰﻳ ﺎﺑ ضﺮﻋ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴﺎ ﻲﻳ
ﻪﺟرد 31 و ﻗد 53 ﻴ ﻪﻘ ﻟﺎﻤﺷ ﻲ و لﻮﻃ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴﺎ ﻲﻳ ﻪﺟرد 54
و ﻗد17 ﻴ ﻪﻘ ﻗﺮﺷ ﻲ
، عﻮﻧ ﻠﻗا ﻴ ﻢ ﻚﺸﺧاﺮﻓ مﺮﮔ
ﻊﻗاو رد ﻪﻣﻮﺣ
ﻳ دﺰ ﺑﻪ ترﻮﺻ ﺖﻴﻠﭙﺳا تﻼﭘ
ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ و
رد ﺐﻟﺎﻗ حﺮﻃ
ﻪﻳﺎﭘ كﻮﻠﺑ يﺎﻫ ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺎﺑ
راﺮﻜﺗ 4 اﺮﺟا دﺮﮔ ﻳ ﺪ .
ﻄﺳ ﻮ ح ﺶﻨﺗ ﻲﻜﺸﺧ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻲﻠﺻا و ﻞﻣﺎﺷ 1 -
ﺶﻨﺗ ﻢﻛ يرﺎﻴﺑآ) لﻮﻤﻌﻣ ﻪﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﺮﻴﺨﺒﺗ ﻲﻠﻴﻣ 60
ﺮﺘﻣ زا
ﺢﻄﺳ ﻚﺘﺸﺗ سﻼﻛ (A
2 ﺶﻨﺗ - ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺑآﻴ)
رﺎ ي ﺪﻌﺑ زا
ﻲﻠﻴﻣ 120 ﺮﺘﻣ ﺮﻴﺨﺒﺗ زا ﺢﻄﺳ ﻚﺘﺸﺗ
A
( 3 ﺶﻨﺗ- زﻳ دﺎ
ﺑآﻴ) رﺎ ي ﺪﻌﺑ زا ﻲﻠﻴﻣ 180 ﺮﺘﻣ ﺮﻴﺨﺒﺗ زا ﺢﻄﺳ ﻚﺘﺸﺗ
A
و (
رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻲﻋﺮﻓ ﻞﻣﺎﺷ ﻴﻛﺮﺗ ﺐ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ لﻮﻠﺤﻣ
ﻲﺷﺎﭘ ﺎﺑ
Archive of SID
ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ نوﺪﺑ) لﻮﻠﺤﻣ
،ﻲﺷﺎﭘ و 2
مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ 4 رد
رﺎﺘﻜﻫ و ( ﻞﻣﺎﻋ ﻢﻗر هدﻮﺗ) نﺎﻬﻔﺻا و
ﻢﻗر حﻼﺻا هﺪﺷ
رﺎﺠﻣ ي دﻮﺑ ( ﻢﺨﺷ .
، هدﺎﻣآ زﺎﺳ ي
، ﻄﺴﺗ ﻴ ﺢ و تﺮﻛ ﺪﻨﺑ ي
ﻣز ﻴ ﻦ رد) عﻮﻤﺠﻣ تﺮﻛ 72
ﻪﺑ لﻮﻃ ﺮﺘﻣ 4 و ضﺮﻋ 5 / 2
ﺮﺘﻣ رد ( ﻞﺼﻓ ﺎﭘ ﻴﻳ ﺰ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ رﺬﺑ . يﺎﻫ ﻬﺗ ﻴﻪ ﺪﺷ ه رد لوا
هﺎﻣﺪﻨﻔﺳا رد
در ﻳ ﻒ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻪﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺘﻧﺎﺳ 30
ﻲ ﺮﺘﻣ و ﻪﻠﺻﺎﻓ
ﻪﺗﻮﺑ ﺘﻧﺎﺳ 10
ﻲ ﺮﺘﻣ ور ي در ﻳ ﻒ ﻞﺧاد تﺮﻛ ﺎﻫ ﻪﺘﺷﺎﻛ ﺪﺷ .
ﺪﻌﺑ زا ﺖﺷﺎﻛ ﻠﻤﻋ ﻴ تﺎ ﺖﺷاد ﻞﻣﺎﺷ ﺑآﻴ رﺎ ي
، ﻚﻨﺗ ندﺮﻛ و
ﺟو ﻴ ﻦ ﻒﻠﻋ ﺎﻫ ي زﺮﻫ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ه و ﻞﺣاﺮﻣ ژﻮﻟﻮﻨﻓ ي ﮔﻴ هﺎ
ﺖﺒﺛ دﺮﮔ ﻳ ﺪ ﺪﻌﺑ . زا ﺳا ﺘ راﺮﻘ ﮔﻴ ﻪﭽﻫﺎ ﺎﻫ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ لﺎﻤﻋا
و لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ ﺎﺘﺑ
ﻴﻳ ﻦ ﻪﺑ ﻣﻴ ناﺰ و 5 مﺮﮔ 10 رد
ﻟﻴ ﺮﺘ مﺎﺠﻧا ﺷ ﺪ ﺖﺷادﺮﺑ . ﺎﻬﻠﮔ
ي ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ ي ﺮﻫ تﺮﻛ ﺗﻴ) رﺎﻤ (
ﻧﺎﻣز ﻲ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ﻪﻛ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﺎﻬﻠﮔ
ًﻼﻣﺎﻛ زﺎﺑ هﺪﺷ ﺪﻧدﻮﺑ ود .
در ﻳ ﻒ رﺎﻨﻛ ي و ود ﻪﺗﻮﺑ زا در ﻳ ﻒ ﺎﻫ ي ﻻﺎﺑ و ﺎﭘ ﻴﻳ ﻦ ﺮﻫ
تﺮﻛ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﺛا ﺷﺎﺣ ﻴﻪ ا ي فﺬﺣ ﺪﻧﺪﺷ
،ﺪﻌﺑ . زا ﺮﻫ تﺮﻛ
ﻪﺗﻮﺑ 10 بﺎﺨﺘﻧا هﺪﺷ
و تﺎﻔﺻ عﺎﻔﺗرا
،ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ
ﻪﺧﺎﺷ ﺎﻫ ي ﻞﮔ هﺪﻨﻫد هزاﺪﻧا ﮔﻴ ﺮ ي و داﺪﻌﺗ ﻞﮔ رد ﺮﻫ ﻪﺗﻮﺑ
شرﺎﻤﺷ دﺮﮔ
ﻳ ﺪ ﺪﻌﺑ . زا
،ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﻬﻠﮔ
ار رد ﻞﺧاد
ﺖﻛﺎﭘ ﺎﻫ ي صﻮﺼﺨﻣ ﺬﻏﺎﻛ
ي راﺮﻗ هداد و ﻪﺑ ﻋﺮﺳ ﺖ ﻪﺑ
ﺎﻣزآ ﻳ هﺎﮕﺸ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺪﺷ و ﺲﭘ زا هزاﺪﻧا ﮔﻴ ﺮ ي نزو ﺮﺗ
، ﺎﻬﻠﮔ
رد ﺎﺳ ﻳﻪ ﻪﺑ تﺪﻣ ور 3
ز ﻚﺸﺧ ﺪﻧﺪﺷ رد) اﻳ ﻦ تﺪﻣ ﺮﻫ
زور ﺎﻬﻠﮔ ور ي ﻪﻣﺎﻧزور ﺎﺠﺑﺎﺟ ﺪﻧﺪﺷ ﺎﺗ ﻮﻬﺗ ﻳﻪ ﺑﻻ ﻪ ﻻ ي ﺎﻬﻠﮔ
ﻪﺑ ﺑﻮﺧ ﻲ ترﻮﺻ ﮕﺑ
ﻴ دﺮ
،( ﺲﭙﺳ نزو ﺧ ﻚﺸ ﺎﻬﻧآ
هزاﺪﻧا ﮔﻴ ﺮ ي ﺪﺷ و ﺎﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺲﻧﺎﺳا ﮔﻴ ﺮ ي ﻞﺧاد ﺖﻛﺎﭘ ﺎﻫ ي
ﺬﻏﺎﻛ ي راﺪﻬﮕﻧ ي ﺷ ﺪﻧﺪ رد . اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ
،ﺎﻫ
داﺪﻌﺗ ﻪﺧﺎﺷ ﻞﮔ
،هﺪﻨﻫد داﺪﻌﺗ ﻞﮔ ﻪﺗﻮﺑ
، نزو ﻞﮔ ﺮﺗ و نزو
ﻞﮔ ﻚﺸﺧ ﺮﻫ ﻪﺗﻮﺑ هزاﺪﻧا ﮔﻴ ﺮ ي ﺪﻧﺪﺷ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ ﺮﺗ و
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ
ﻚﺸﺧ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﺗﻮﺑ رد رﺎﺘﻜﻫ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﺮﮔ
ﻳ ﺪ اﺮﺑ . ي ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻮﺘﺤﻣ ي بآ ﺒﺴﻧ ﻲ گﺮﺑ زا شور
Weatherley
) 1950 هدﺎﻔﺘﺳا( ﺪﺷ ﻪﺑ. اﻳ ﻦ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ ﻪﻛ
اﺪﺘﺑا نزو هزﺎﺗ گﺮﺑ ﺮﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ هزاﺪﻧا ﮔﻴ ﺮ ي
،ﺪﺷ ﺪﻌﺑ
ﻧ ﻪﻧﻮﻤ ﺎﻫ ي گﺮﺑ ﻪﺑ تﺪﻣ ﺖﻋﺎﺳ 5
ﻞﺧاد بآ ﺮﻄﻘﻣ راﺮﻗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ و ﺲﭘ زا ﺳر ﻴ نﺪ ﻪﺑ ﺖﻟﺎﺣ عﺎﺒﺷا هرﺎﺑود زﻮﺗ ﻳ ﻦ
ﺪﻧﺪﺷ ﺲﭙﺳ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﻪﺑ تﺪﻣ زور 3
رد ﺎﺳ ﻳﻪ ﻚﺸﺧ
ﺪﻧﺪﺷ و اﺮﺑ ي ﻪﺒﺗﺮﻣ مﻮﺳ نزو ﺪﻧﺪﺷ .
Dw Sw
Dw RWC Fw
−
= −
=RWC
ﻮﺘﺤﻣ ي بآ ﺒﺴﻧ ﻲ
،
=Fw
نزو هزﺎﺗ گﺮﺑ
،
Dw
نزو= ﻚﺸﺧ گﺮﺑ
،
Sw
نزو= عﺎﺒﺷا گﺮﺑ
ياﺮﺑ ﺰﺠﺗ ﻳﻪ هداد ﺎﻫ ي ﺖﺳﺪﺑ هﺪﻣآ زا مﺮﻧ راﺰﻓا رﺎﻣآ ي
و SAS
اﺮﺑ ي ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ تﺎﻔﺻ زا نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ .
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ تﺎﻔﺻ ژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﻳ
ﻚ
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ لوﺪﺟ ﺰﺠﺗ ﻳﻪ راو ﻳ ﺲﻧﺎ لوﺪﺟ) 1 نﺎﺸﻧ ( داد ﻪﻛ
ﺑﻴ ﻦ حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺶﻨﺗ ﻢﻛ
، ﺶﻨﺗ ﻣ ﻂﺳﻮﺘ و ﺶﻨﺗ زﻳ دﺎ ﺮﺑ
عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ و داﺪﻌﺗ ﻞﮔ فﻼﺘﺧا ﻨﻌﻣ
ﻲ راد رد ﺢﻄﺳ 1
%
دﻮﺟو اد ﺖﺷ ﺎﻘﻣ. ﻳ ﻪﺴ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ تﺎﻔﺻ لوﺪﺟ) 2 نﺎﺸﻧ( داد
ﻪﻛ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ ) 58 / ﺘﻧﺎﺳ 42 ﻲ ﺮﺘﻣ و ( داﺪﻌﺗ ﻞﮔ
) 78 / 129 طﻮﺑﺮﻣ ( ﻪﺑ ﺶﻨﺗ ﻢﻛ و ﺮﺘﻤﻛ ﻳ ﻦ عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ
) 55 / ﺘﻧﺎﺳ 27 ﻲ ﺮﺘﻣ
،( و داﺪﻌﺗ ﻞﮔ ) 82 / 54 طﻮﺑﺮﻣ ( ﻪﺑ ﺶﻨﺗ
زﻳ دﺎ دﻮﺑ
، ﻟو ﻲ ﺑﻴ ﻦ دﺎﻘﻣ ﻳﺮ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ و
مﺎﻗرا زا ﺮﻈﻧ تﺎﻔﺻ قﻮﻓ فﻼﺘﺧا ﻨﻌﻣ ﻲ راد دﻮﺟو ﺖﺷاﺪﻧ و
رد ﺑﻴ ﻦ ﺮﺛا يﺎﻫ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﻘﻓ ﻢﻫﺮﺑ ﺶﻨﻛ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ و
لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻞﮔ رد ﺢﻄﺳ 5 فﻼﺘﺧا % ﻨﻌﻣ
ﻲ راد
دﻮﺟو ﺖﺷاد .
Archive of SID
لوﺪﺟ 1 ﺰﺠﺗ- ﻳﻪ راو ﻳﺎ ﺲﻧ تﺎﻔﺻ عﺎﻔﺗرا
،ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ ﻞﮔ رد
،ﻪﺗﻮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ ﻚﺸﺧ و ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ
رد ﺗﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ
، لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ و مﺎﻗرا ﻪﻧﻮﺑﺎﺑ
ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ تﺎﻌﺑﺮﻣﻦ
ﻐﺗﻊﺑﺎﻨﻣ ﻴﻴ ﻪﺟرد ﺮ
دازآ عﺎﻔﺗرا ي
ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ
ﻞﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻞﮔ ﻚﺸﺧ ﻮﺘﺤﻣ
ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ
راﺮﻜﺗ
** 3 21 /
** 122 14 /
ns 2546 4 / 49799 53**
/ 268
ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ
D) (
** 2 26 /
** 1400 60 / 38442
**
8 / 3381617
**
77 / 598
ﺎﻄﺧ ي ﻠﺻا ﻲ 6
75 / 20 01
/ 1020 7
/ 43543 46
/ 13
لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ
F) (
ns 2 16 /
ns 7 20 /
ns 901 6 / 90341 61*
/ 37
ﻢﻗر
V) (
ns 1 78 /
ns 6 753 /
ns 4
ns 200 015 / 0
4 D×F
12ns
31*
/
ns 1518 4 / 94382 23**
/ 41
2 D×V ns
42 /
ns 0 42 /
ns 197 7 /
ns 158 41 / 2
2 F×V
63ns
/
ns 6 72 /
ns 436 3 / 80725 35*
/ 25
D×F×V ns 4
52 /
ns 2 53 /
ns 267 8 / 12640
ns
54 / 3
ﺎﻄﺧ 12
3 / 6 51
/ 573 3
/ 42421 88
/ 7
،ns
و*
**
ﻪﺑ: ﺗﺮﺗ ﻴ
،ﺐ مﺪﻋ دﻮﺟو فﻼﺘﺧا ﻨﻌﻣ ﻲ
،راد فﻼﺘﺧا ﻨﻌﻣ ﻲ راد رد ﺢﻄﺳ 5 و% فﻼﺘﺧا ﻨﻌﻣ رادﻲ رد ﺢﻄﺳ 1 ﺖﺳا% .
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ لوﺪﺟ) 6 ﻧ ( نﺎﺸ داد ﻪﻛ
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ ) 77 / ﺘﻧﺎﺳ 43 ﻲ ﺮﺘﻣ و ( داﺪﻌﺗ ﻞﮔ رد
ﻪﺗﻮﺑ ) 5 / 144 طﻮﺑﺮﻣ ( ﻪﺑ ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﺗ ﻢﻛ
، لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ
ﻛﻴ 2 مﺮﮔﻮﻠ رد رﺎﺘﻜﻫ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ و ﻢﻗر حﻼﺻا هﺪﺷ و ﺮﺘﻤﻛ
ﻳ ﻦ عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ ) 17 / ﺘﻧﺎﺳ26 ﻲ ﺮﺘﻣ و( داﺪﻌﺗ ﻞﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ
) 42 طﻮﺑﺮﻣ ( ﻪﺑ ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﺗ زﻳ دﺎ و ﻛﻴ 4 مﺮﮔﻮﻠ رد
رﺎﺘﻜﻫ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ و ﻢﻗر حﻼﺻا هﺪﺷ
رﺎﺠﻣ ي دﻮﺑ .
لوﺪﺟ 2 ﺎﻘﻣ- ﻳ ﻪﺴ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ ﺮﺑ عﺎﻔﺗرا ﻪﺗﻮﺑ
، داﺪﻌﺗ ﮔ ﻞ رد ﻪﺗﻮﺑ
، دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ ﻚﺸﺧ
و ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ
ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ عﺎﻔﺗرا ﻲ
ﻪﺗﻮﺑ ﺘﻧﺎﺳ) ﻲ داﺮﮔ ( داﺪﻌﺗ
ﻞﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻞﮔ ﻚﺸﺧ
ﻛﻴ) مﺮﮔﻮﻠ ( ﺤﻣ
ﻮﺘ ي
ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ
ﺶﻨﺗ ﻢﻛ 5a
/
±4 58 /
a 42 8 /
±31 78 /
a 129 6 /
±208 08 /
a 1252 6 /
±3 95 / 68
ﺶﻨﺗ ﻣ ﻂﺳﻮﺘ 5b
/
±4 46 /
a 37 8 /
±31 6 /
a 116 6 /
±208 28 /
a 1145 6 /
±3 4 / 66
ﺶﻨﺗ زﻳ دﺎ 5c
/
±4 55 /
a 27 8 /
±31 82 /
b 54 6 /
±208 14 /
b 555 6 /
±3 31 / 59
هداد ﺎﻫ ي ﺎﺑ فوﺮﺣ كﺮﺘﺸﻣ ﺪﻗﺎﻓ ا فﻼﺘﺧ ﻨﻌﻣ ﻲ راد سﺎﺳاﺮﺑ نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد رد ﺢﻄﺳ 5 ﺪﻨﺘﺴﻫ% .
Archive of SID
لوﺪﺟ 3 ﺎﻘﻣ- ﻳ ﻪﺴ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺮﻴﺛﺄﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻳﻴ ﻦ ﺮﺑ ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ
لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﻦﻴﻳﺎﺘﺑ ﻮﺘﺤﻣ
ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ
نوﺪﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ 8b
/
±2 40 / 64
ﻛﻴ2 مﺮﮔﻮﻠ رد رﺎﺘﻜﻫ 8a
/
±2 31 / 66
ﻛﻴ4 مﺮﮔﻮﻠ رد رﺎﺘﻜﻫ
b
8 /
±2 95 / 63
هداد ﺎﻫ ي ﺎﺑ فوﺮﺣ كﺮﺘﺸﻣ ﺪﻗﺎﻓ فﻼﺘﺧا ﻨﻌﻣ ﻲ راد سﺎﺳاﺮﺑ نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد رد ﺢﻄﺳ 5 ﺪﻨﺘﺴﻫ% .
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ ﻚﺸﺧ
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺰﺠﺗ ﻳﻪ راو ﻳ ﺲﻧﺎ لوﺪﺟ) 1 نﺎﺸﻧ ( داد ﻪﻛ ﻂﻘﻓ ﺮﺛا
حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ ﻚﺸﺧ رد ﺢﻄﺳ
1 ﻨﻌﻣ % ﻲ راد ﺖﺳا ﺮﺗﻻﺎﺑ . ﻳ ﻦ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ ﻚﺸﺧ ) 08 / 1252
ﻛﻴ مﺮﮔﻮﻠ رد رﺎﺘﻜﻫ طﻮﺑﺮﻣ ( ﻪﺑ ﺗﻴ ﺎﻤ ر ﺶﻨﺗ ﻢﻛ و ﺮﺘﻤﻛ ﻳ ﻦ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ ﻚﺸﺧ ) 14 / 555 طﻮﺑﺮﻣ( ﻪﺑ ﺶﻨﺗ زﻳ دﺎ دﻮﺑ .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ لوﺪﺟ) 6 نﺎﺸﻧ ( داد
ﻪﻛ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ
ﺧ ﻚﺸ ) 2 / ﻛﻴ 1414 مﺮﮔﻮﻠ (
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﺗ ﻢﻛ
، ﻛﻴ 2 مﺮﮔﻮﻠ رد رﺎﺘﻜﻫ
ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻴﻳ ﻦ و ﻢﻗر ﻼﺻا ح هﺪﺷ و ﺮﺘﻤﻛ ﻳ ﻦ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻞﮔ
ﻚﺸﺧ ) 2 / ﻛﻴ399 مﺮﮔﻮﻠ طﻮﺑﺮﻣ( ﻪﺑ ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﺗ زﻳ دﺎ و
ﻛﻴ 4 مﺮﮔﻮﻠ رد رﺎﺘﻜﻫ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻳﻴ ﻦ و ﻢﻗر
حﻼﺻا هﺪﺷ دﻮﺑ .
ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺰﺠﺗ ﻳﻪ راو ﻳ ﺲﻧﺎ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺶﻨﺗ
ﻜﺸﺧ ﻲ و ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ و لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ
ﺎﺘﺑ ﻳﻴ ﻦ ﺮﺑ ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ
ﻲ رد ﺢﻄﺳ 1 و % دﺎﻘﻣ ﻳﺮ
ﻒﻠﺘﺨﻣ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻳﻴ ﻦ و ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ
ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻳﻴ ﻦ و ﻢﻗر رد ﺢﻄﺳ 5 ﻨﻌﻣ % ﻲ راد دﻮﺑ .
لوﺪﺟ 4 ﺎﻘﻣ- ﻳ ﻪﺴ ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺮﺛا ﻫﺎ ي ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ و لﻮﻠﺤﻣ ﺷﺎﭘ ﻲ ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻳﻴ ﻦ ﺮﺑ عﺎﻔﺗرا
،ﻪﺗﻮﺑ
داﺪﻌﺗ ﻞﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ
، ﻜﻠﻤﻋ دﺮ ﻞﮔ ﻚﺸﺧ و ﻮﺘﺤﻣ ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ
ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ لﻮﻠﺤﻣ
ﺷﺎﭘ ﻲ
ﻠﮔ ﻴ ﺴ ﻴ ﻦ ﺎﺘﺑ ﻳﻴ ﻦ عﺎﻔﺗرا
ﻪﺗﻮﺑ ﺘﻧﺎﺳ) ﻲ ﺮﺘﻣ ( داﺪﻌﺗ
ﻞﮔ رد ﻪﺗﻮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻞﮔ ﻚﺸﺧ
ﻛﻴ) مﺮﮔﻮﻠ ( ﻮﺘﺤﻣ
ي ﺖﺑﻮﻃر ﺒﺴﻧ ﻲ
لﻮﻠﺤﻣنوﺪﺑ ﻲﺷﺎﭘ
a
5 /
±2 38 /
b 41 9 /
±23 4 /
b 110 9 /
±205 1 /
ab 1092 8 /
±2 3 / 68
رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ2 5a
/
±2 27 /
a 43 9 /
±23
a 141 9 /
±205 3 /
a 1323 8 /
±2 1 /
70 ﺶﻨﺗ
4 ﻢﻛ رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ
a
5 /
±2 08 /
a 43 9 /
±23
/137
a 8 9 /
±205 8 /
ab 1340 8 /
±2 3 / 68
لﻮﻠﺤﻣنوﺪﺑ ﻲﺷﺎﭘ
b
5 /
±2 37 /
ab 38 9 /
±23 6 /
ab 118 9 /
±205 7 /
bc 1126 8 /
±2 7 / 65
رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ2 5b
/
±2 35 /
ab 38 9 /
±23 8 /
ab 127 9 /
±205 2 /
bc 1264 8 /
±2 8 /
65 ﺶﻨﺗ
ﻂﺳﻮﺘﻣ رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ4
c
5 /
±2 66 /
b 35 9 /
±23 3 /
b 103 9 /
±205
ab 1045 8 /
±2 6 / 67
لﻮﻠﺤﻣنوﺪﺑ ﻲﺷﺎﭘ
5d
/
±2 25 /
c 28 9 /
±23 2 /
c 61 9 /
±205 4 /
d 600 8 /
±2 1 / 59
رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ2
d
5 /
±2 37 /
c 27 9 /
±23 6 /
c 56 9 /
±205
c 575 8 /
±2 9 /
62 دﺎﻳزﺶﻨﺗ
رﺎﺘﻜﻫردمﺮﮔﻮﻠﻴﻛ4
d
5 /
±2 05 /
c 27 9 /
±23 5 /
c 46 9 /
±205
e 490 8 /
±2 8 / 55
هداد ﺎﻫ ي ﺎﺑ فوﺮﺣ كﺮﺘﺸﻣ ﺪﻗﺎﻓ فﻼﺘﺧا ﻨﻌﻣ ﻲ راد سﺎﺳاﺮﺑ نﻮﻣزآ ﻦﻜﻧاد رد ﺢﻄﺳ 5 ﺪﻨﺘﺴﻫ% .
