9
9
__________________________________________________________________________________
)1
ﻪﯾﺬﻐﺗ مﻮﻠﻋ ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد(
، هﺪﮑﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﺬﻐﺗ ﺻ و ﻪﯾ
،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨ ﻬﺷ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﯿ
ﺘﺸﻬﺑ
)2 ؛ﯽ
،ﻪﯾﺬﻐﺗ مﻮﻠﻋ ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد(
ﺬﻐﺗ هوﺮـﮔ دﺎﺘـﺳا ﻪـﯾ
ﻟﺎـﺑ ﯽﻨﯿ و
ژر ﻢﯾ ﻧﺎﻣرد ﯽ هﺪﮑﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻐﺗ ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و ﻪﯾﺬ ﻬﺷ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺪﯿ ﺘﺸﻬﺑ .ﯽ
،ناﺮﻬﺗ ﺪﻗ كﺮﻬﺷ س ﺬﻐﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﺑﺮﻏ ناﻮﻏرا نﺎﺑﺎﯿﺧ ،يداﺰﺣﺮﻓ ﺪﯿﻬﺷ راﻮﻠﺑ ،(بﺮﻏ) ﻪﯾ
ﺎﻨﺻ و ﻊﯾ اﺬﻏ :رﺎﮕﻧرود .ﯽﯾ 22124333
- 021 (لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ) E-mail: [email protected]
)3 ؛ ﺮﺘﮐد(
ا ،ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﯽﺼﺼﺨﺗ ي ﺸﻧاد
رﺎﯿ
ـﺳﺎﻨﺸﻧاور هوﺮـﮔ ﯽ
هﺪﮑـﺸﻧاد
ﺳﺎﻨﺸﻧاور ﯽ ﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ و
،ﯽﺘﯿ ﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﯿ ﺘﺸﻬﺑ
)4 ؛ﯽ
،ﻪﯾﺬﻐﺗ مﻮﻠﻋ ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد(
دﺎﺘﺳا هوﺮﮔرﺎﯾ ﺬﻐﺗ ﻪﯾ ﻟﺎﺑ ﯽﻨﯿ ژر و ﻢﯾ ﻧﺎﻣرد
،ﯽ هﺪﮑﺸﻧاد مﻮـﻠﻋ ﺬﻐﺗ
،ﯽﯾاﺬـﻏ ﻊﯾﺎﻨـﺻ و ﻪـﯾ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد
ﻬﺷ ﯽﮑﺷﺰﭘ ﺪﯿ ﺘﺸﻬﺑ
)5 ؛ﯽ
،باﻮﺧ تﻻﻼﺘﺧا ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد(
ﺸﻧاد رﺎﯿ
ﮑـﺷﺰﭘ هﺪﮑـﺸﻧاد
،ﯽ
ناﺮـﻬﺗ ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد
)6 ؛ هﺪﮑـﺸﻧاد ،ﻪـﯾﺬﻐﺗ رد ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ مﻮـﻠﻋ ﺪـﺷرا ﯽـﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ(
ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ
)7 ؛ ﯿﺑ ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد (
،ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﻤﯿﺷﻮ دﺎﺘﺳا
رﺎﯾ نورد دﺪﻏ هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ ،ﯽﻗﺎﭼ نﺎﻣرد و يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد ،ﻢﺴﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ و ﺰﯾر
ﯽﺘﺸﻬﺑ ﺪﯿﻬﺷ ﯽﮑﺷﺰﭘ
)8 ؛
،يژﻮﻟﻮﯿﻣﺪﯿﭘا ﯽﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﮐد (
دﺎﺘﺳا هوﺮﮔرﺎﯾ ﺬﻐﺗ ﻪﯾ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﻪﻌﻣﺎﺟ مﻮﻠﻋ
ﺬﻐﺗ
،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و ﻪﯾ
ﻬـﺷ ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﯿ
ﺘـﺸﻬﺑ
)9 ؛ﯽ ﮐ(
سﺎﻨـﺷرﺎ مﻮـﻠﻋ
ﺬﻐﺗ
،ﻪﯾ ﺘﺴﻧا ﻮﺘﯿ ﻘﺤﺗ تﺎﻘﯿ ﺬﻐﺗ ﻪﯾ ﺎﻨﺻ و ﻊﯾ اﺬﻏ ﯽﯾ ا .ناﺮﯾ
1- Foley
ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﺮﺛا
د
ﯽﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﯽﻧاور ﺖﻣﻼﺳ دﻮﺒﻬﺑ ر
:ﯽﺑاﻮﺧ
رﻮﮐ ﻮﺳود ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﯾﺎﻣزآرﺎﮐ
ﯽﺳﺎﺒﻋ دﻮﻨﻬﺑ
) 1
،(
ﺮﺘﮐد ﺮﮔﺎﯿﻤﯿﮐ دﻮﻌﺴﻣ ﺪﯿﺳ
) 2
،(
ﺮﺘﮐد يﺪﯿﻬﺷ رﺎﯾﺮﻬﺷ
) 3
،(
ﺮﺘﮐد يزاﺮﯿﺷ ﺪﻤﺤﻣ ﻮﻨﯿﻣ
) 4
،(
ﺮﺘﮐد ﺖﯿﻧ قدﺎﺻ وﺮﺴﺧ
) 5
،(
بﺎﯿﭘ دﻮﻟﻮﻣ
) 6
،(
ﺮﺘﮐد ﯽﺘﯾاﺪﻫ يﺪﻬﻣ
) 7
،(
ﺮﺘﮐد ﯽﻧﺎﺧﺪﯿﺷر ماﺮﻬﺑ
) 8
ﯽﻤﯾﺮﮐ نﺮﺘﺴﻧ ،( )
9
(
هﺪﯿﮑﭼ
فﺪﻫ : فﺪﻫ ﺮﺿﺎﺣﺶﻫوﮋﭘ ﺮﯿﺛﺄـﺗﯽـﺳرﺮﺑ
ﺖـﻓﺎﯾرد ﻞـﻤﮑﻣ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ناﺪﻨﻤﻟﺎـﺳﯽﻣﻮـﻤﻋﺖﻣﻼـﺳﺮـﺑ
ﯽـﺑﻪـﺑﻼﺘـﺒﻣ ـﺧ
.دﻮـﺑﯽﺑاﻮ شور : ﻦـﯾارد
،رﻮﮐﻮﺳودﯽﻓدﺎﺼﺗﯽﻨﯿﻟﺎﺑﯽﯾﺎﻣزآرﺎﮐ 46
ﯽﺑﻪﺑﻼﺘﺒﻣﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻪﺑﯽﺑاﻮﺧ
ﯽﻓدﺎﺼﺗترﻮﺻ (ﺎـﻤﻧوراد) ﺪﻫﺎـﺷو (ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣﻞـﻤﮑﻣ) ﻪـﻠﺧاﺪﻣهوﺮﮔودﻪﺑ
ﻪﻧازور،ﻪﺘﻔﻫﺖﺸﻫتﺪﻣﻪﺑوﺪﻧﺪﺷﻢﯿﺴﻘﺗ 500
ﯽﻠﯿﻣ ﻪﺑ،يﺮﺼﻨﻋﻢﯾﺰﯿﻨﻣمﺮﮔ يﺎـﻬﺘﻧاواﺪـﺘﺑارد .ﺪـﻧدﺮﮐﺖﻓﺎﯾردﺎﻤﻧورادﺎﯾ،ﻢﯾﺰﯿﻨﻣﺪﯿﺴﮐاترﻮﺻ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ 28 ﻮﮔ ﻪﯾ يا ﻣﻮﻤﻋﺖﻣﻼﺳ ﯽ
) GHQ-28 ( ﺺﺧﺎﺷو
ـﺑتﺪـﺷ ﯽ ﯽﺑاﻮـﺧ ) (ISI ـﯿﻤﮑﺗ ﻞ مﺮـﺳلوﺰﯿﺗرﻮـﮐوﻢﯾﺰـﯿﻨﻣﺖـﻈﻠﻏو
هزاﺪﻧا ﻦﺗﺮﮕﺷوﺪﺨﻣﻞﻣاﻮﻋ .ﺪﺷيﺮﯿﮔ ﺮﯾدﺎﻘﻣوﯽﺠﻨﺳ
ﺎﺑ،ﻦﯿﺌﻓﺎﮐوﻢﯿﺳﺎﺘﭘ،ﻢﯿﺴﻠﮐ،ﻢﯾﺰﯿﻨﻣﻪﻧازورﺖﻓﺎﯾرد ﻘﻣ
سﺎﯿ ﺪﻣآدﺎﯾ 24 كارﻮـﺧﻪﺘﻋﺎﺳ
ﺰـﯿﻧ
ﻪﺑ ﻞﯿﻠﺤﺗ .ﺪﻣآﺖﺳد مﺮﻧﺎﺑﯽﯾاﺬﻏيﺎﻫ
راﺰﻓا Nutritionist 4
.ﺪﺷمﺎﺠﻧا
ﺮـﻫﻪـﺴﯾﺎﻘﻣ
اﻪـﻠﺣﺮﻣودرد،هوﺮـﮔ نﻮـﻣزآﺎـﺑ،ﺶﻫوﮋـﭘيﺎـﻬﺘﻧاواﺪـﺘﺑ
t
نﻮﻣزآﺎﺑ،ﺪﻫﺎﺷوﻪﻠﺧاﺪﻣهوﺮﮔودنﺎﯿﻣﻪﺴﯾﺎﻘﻣوﯽﺟوز .ﺪﺷمﺎﺠﻧاﻞﻘﺘﺴﻣt
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ : ﺮﯿﻐﺘﻣ
ﻪـﻨﯿﻣزيﺎـﻫ
ﯽـﻨﻌﻣيرﺎـﻣآتوﺎـﻔﺗهوﺮـﮔوديا يراد
ﻪﻧﺎﺸﻧردهوﺮﮔودنﺎﯿﻣ،ﺶﻫوﮋﭘنﺎﯾﺎﭘرد .ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﯽﻧﺎﻤﺴﺟيﺎﻫ
) يزﺎﺳ
04 /0
= ﻪﻧﺎﺸﻧ،(p ﺘﺧاوﯽﺑاﺮﻄﺿايﺎﻫ
) باﻮﺧتﻻﻼ
02 /0
= ﻪﻧﺎـﺸﻧ،(p يﺎـﻫ
) ﯽﮔدﺮﺴﻓا 001 /0
= ﻞﮐهﺮﻤﻧ،(p GHQ-28 ) 01 /0
=
،(p )ISI 006 /0
= ) مﺮﺳلوﺰﯿﺗرﻮﮐﺢﻄﺳو (p 008
/0
= ﯽﻨﻌﻣتوﺎﻔﺗ (p .ﺖـﺷاددﻮـﺟويراد
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ : ﺺﺧﺎﺷﯽﺧﺮﺑﺮﺑﺮﯿﺛﺄﺗﺎﺑﺖﺳاﻦﮑﻤﻣﻢﯾﺰﯿﻨﻣﻞﻤﮑﻣﺖﻓﺎﯾرد ﯽـﺑوﯽﻧاورﺖﻣﻼﺳيﺎﻫ
اورﺖﻣﻼـﺳﺶﯾاﺰـﻓاﺚـﻋﺎﺑ،ﯽﺑاﻮـﺧ ﯽـﻧ
رد
ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﯽﺑﻪﺑﻼﺘﺒﻣ .دﻮﺷﯽﺑاﻮﺧ
هژاوﺪﯿﻠﮐ : ﯽﺑ ؛ﯽﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ؛ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ يﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ؛ﯽﺑاﻮﺧ
:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد] 31
/1 / 1391 :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ؛ 19
/6 / 1391 [
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﺑ ،ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور تﻻﻼﺘﺧا رد ،ﯽﮔدﺮـﺴﻓا و باﺮﻄـﺿا هﮋـﯾو
ﺖﺳا ﻊﯾﺎﺷ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ )
1 ( ﺎﺣ لﻼﺘﺧا ،باﺮﻄﺿا ،ﯽﮔدﺮﺴﻓا . ﻪـﻈﻓ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ياوﺰﻧا و ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ سﺎﺴﺣا ،(يﺰﻨﻣآ) 15
ﺎـﺗ 25 ﺪـﺻرد
ﯽﻣ ﻼﺘﺒﻣ ار ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ دزﺎـﺳ
) 2 (
ﻪـﺑ و ،باﻮـﺧ تﻻﻼﺘـﺧا . رﻮـﻃ
ﯽــﺑ ﺺﺨــﺸﻣ و ﺖــﺳا ﻊﯾﺎــﺷ ناﺪﻨﻤﻟﺎــﺳ رد ﺰــﯿﻧ ،ﯽﺑاﻮــﺧ
ﺮﺘــﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻧاﺪﻨﻤﻟﺎﺳ
ﺖﻣﻼﺳ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﺪﻧراﺪﻧ
، ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻞﯾﻻد ﻪﺑ رﺎـﭼد
لﻼﺘﺧا باﻮﺧ ﺪﻨﺘﺴﻫ ) 3 (.
عﻮﯿﺷ ﻻﻼﺘﺧا ت باﻮـﺧ ﺎـﺑ ﯾاﺰـﻓا ﺶ
ﻦﺳ ﯽﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ و دﻮﺷ 42 ﺪﺻرد ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺎـﯾ ﻦﺘﻓر باﻮﺧ ﻪﺑ رد
باﻮﺧ رد ﻞﮑـﺸﻣ نﺪﻧﺎﻣ ﺪـﻧراد
ﯽـﭘ . يﺮـﯿﮔ
ﯽﻟﻮـﻓ ﻪﻟﺎـﺳ ﻪـﺳ و1
داد نﺎﺸﻧ نارﺎﮑﻤﻫ 15
ﺪﺻرد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺪـﺘﺑا رد ﻪﮐ يداﺮﻓا زا
رﺎﭼد ﯽﺑ ﯽﺑاﻮﺧ ،ﺪﻧدﻮﺒﻧ ﯽﺑ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺑاﻮﺧ ﯽ ﺪﻧﺪﺷ ﻼﺘﺒﻣ ﺮﮕﻧﺎـﺸﻧ ﻪﮐ
Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Vol. 19, No. 1, Spring 2013, 9-19
،ناﺮﯾا ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﻪﻠﺠﻣ لﺎﺳ
ﻢﻫدزﻮﻧ هرﺎﻤﺷ ، 1 ، رﺎﻬﺑ 1392 ، 19 - 9
ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻞﯿﺻا
Original Article
Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 6:30 CEST on Saturday October 4th 2014
ﺮﺛا ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﯽﻧاور ﺖﻣﻼﺳ دﻮﺒﻬﺑ رد ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ
10
10
لﺎﺳﻢﻫدزﻮﻧرﺎﻤﺷ /ه 1 / رﺎﻬﺑ1392
Vol. 19 / No. 1 / Spring 2013
زوﺮﺑ 5 يﺪﺻرد دﻮﺑ ) 4 (.
ﮋﭘ رد يﺮﮕﯾد ﺶﻫو دروآﺮﺑ
ﻪـﮐ ﺪـﺷ
زا ﺶﯿــﺑ 40 ﺎــﺗ 50 ﺪــﺻرد ﺑ يﻻﺎــﺑ نﻻﺎــﺴﮔرﺰ 60
ﺎــﺳ رﺎــﭼد ل
ﯽﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺑاﻮﺧ )
5 (.
ﻪﺑ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ
ﯽـﺑ ﻦﯿـﺑ ﺪـﺳر ﯽـﺧﺮﺑ و ﯽﺑاﻮـﺧ
ﻪﯾﻮﺳود طﺎﺒﺗرا ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور تﻻﻼﺘﺧا ﮏﯾ ﺮﻫ و دراد دﻮﺟو يا
ﺪﻣﺎﺠﻧﺎﯿﺑ يﺮﮕﯾد زوﺮﺑ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ )
6 (.
ﯽﻣﻮـﻤﻋ ﺖﻣﻼـﺳ و ﯽﮔﺪـﻧز ﺖـﯿﻔﯿﮐ ،ﻦﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
داﺮـﻓا
ﯽﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺪﻧور ﯽﻣاﺰﻟا ءﺰﺟ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا مﺎﻤﺗ ،ﻪﺘﺒﻟا و ﺪﻨﮐ
ﻂﯾاﺮﺷ هﺎﮔ ﻪﮑﻠﺑ ؛ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﻦﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎـﺑ هاﺮﻤﻫ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﯽﺘﺴﯾز
ﯽﻣﻮــﻤﻋ ﺖﻣﻼـﺳ و ﯽﮔﺪــﻧز ﺖـﯿﻔﯿﮐ ﺶﻫﺎـﮐ ﻪــﺑ ﻦـﺳ ﺶﯾاﺰـﻓا ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﯽﮔﺪـﻧز ﺖـﯿﻔﯿﮐ رد ﺮـﯿﯿﻐﺗ .دﻮـﺷ
يرﺎﻤﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﺖﻣﻼﺳ يﺎﻫ
ﺮﻄﺧ ،ﯽﻧاور و ﯽﻤﺴﺟ
گﺮﻣ ﺮﯿﻣو ) 7 ( ﯽﻧﺎﻣرد تﺎﻣﺪﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﯾاﺰﻓا و )
8 ( ﻂﺒﺗﺮﻣ
.ﺖﺳا يرﺎـﻤﯿﺑ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ،يﺪﻨﻤﻟﺎـﺳ رد ﻊﯾﺎـﺷ يﺎـﻫ
ﯽﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ يﺮﯿﮕـﺸﯿﭘ ﺎـﻬﻧآ زا ناﻮـﺘﺑ و ﺪﻨﺷﺎﺑ بﺎﻨﺘﺟا ﻞﺑﺎﻗ ،ﯽﺑاﻮﺧ
.دﺮﮐ .ﺖﺳا ﻊﯾﺎﺷ ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ رد ﺰﯿﻧ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ دﻮﺒﻤﮐ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ
زا ﺮـﻈﻧ
،ﯽﻧاواﺮﻓ ﻣرﺎﻬﭼ ﻦﯿ نﻮﯿﺗﺎـﮐ دﻮـﺟﻮﻣ رد نﻮﯿﺗﺎـﮐ ﻦﯿـﻣود و نﺪـﺑ
ﯽﻟﻮﻠﺳ نورد ﺖﺳا
زا ﺶﯿﺑ رد و 300
نﺪـﺑ رد ﯽﺗﺎـﯿﺣ ﺶﻨـﮐاو
ﯽـﻣ ﺖﮐﺮﺷ ﺪـﻨﮐ
) 9 ( ﻨﻣ . ـــ زا يرﺎﯿـﺴﺑ ﯽـﺳﺎﺳا رﻮﺘﮐﺎـﻓﻮﮐ ﻢﯾﺰﯿ
ﺶﻨﮐاو ﯽﻤﯾﺰﻧآ يﺎﻫ ،ﺑ
ﻪ
ﺶﻨـﮐاو صﻮـﺼﺧ
رد ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽﯾﺎـﻫ
ﺖﺧﻮﺳ زﺎﺳو و يژﺮﻧا لﺎـﻘﺘﻧا ﺖﺧﺎﺳ هﺪـﻨﻫد
ﺎـﻫ
ﺪـﻧراد ﺖﮐﺮـﺷ
) 10 ( د ﻢﯾﺰــﯿﻨﻣ دﻮــﺒﻤﮐ . ﻧاﻮـــﯿﺣ و نﺎــﺴﻧا ر
تﺎ ﺖــﺳا ﻦــﮑﻤﻣ ﻪــﺑ
تﻻﻼﺘﺧا ﯽﺒﺼﻋ
ﺪـﻨﻧﺎﻣ ، ﮏـﯾﺮﺤﺗ يﺮﯾﺬـﭘ
،1
ﻪـﺧﺮﭼ تﻻﻼﺘـﺧا
،يراﺪﯿﺑ و باﻮﺧ ﺞﻨﺸـــﺗ
2
هدﺮﺘـﺴﮔ ﻒـﯿﻃ و ﻪﻧﺎـﺸﻧ زا يا
يﺎـﻫ
ﯽﻧاور
، ﯽﺑ زا ﺎﺗ ﻒﯿﻔﺧ ﯽﻟﺎﺣ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻞﻣﺎﮐ ﻞﯿﻠﺤﺗ
،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ
ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ ) 10 (.
ﻦﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
، نﺪﺑ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﮐ راﺪﻘﻣ
، ﻪﺑ هدﻮﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻠﻋ
ﯽﻧاﻮﺨﺘﺳا
ﻢـﻬﻣ ﻪـﮐ
نﺪـﺑ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ نﺰـﺨﻣ ﻦﯾﺮـﺗ
،ﺖـﺳا ﺶﻫﺎـﮐ
ﯽﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ .ﺪﺑﺎﯾ زا ﯽﺷﺎﻧ تا
ﺳ ﺶﯾاﺰـﻓا ـــ
ﻦ ﻢـﺴﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ رد ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ
ﺖــﻓﺎﯾرد ﺶﻫﺎــﮐ ﻞﻣﺎــﺷ هدور بﺬــﺟ ﺶﻫﺎــﮐ ،ﻢﯾﺰــﯿﻨﻣ
و يا
ﻊــﻓد ﺶﯾاﺰــﻓا ﺎــﺑ
عﻮﻓﺪــﻣ و راردا ﺖــﺳا
ﺮــﯿﯿﻐﺗ ﻦــﯾا مﺎــﻤﺗ . تا
نﺎﺸﻧ ﻦـﺳ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎـﺑ هاﺮﻤﻫ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ دﻮﺒﻤﮐ ﺮﻄﺧ ﺶﯾاﺰﻓا هﺪﻨﻫد
ﺖﺳا ﻪـﺑ و
ﯽـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﮐ ﺪـﺳر ،نﺎـﯿﻣ ﻦـﯾا رد
ﺖـﻓﺎﯾرد ﺶﻫﺎـﮐ
ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﮐ ﯽﺳﺎﺳا ﺖﻠﻋ ، ﻦﺳ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ دﻮﺒﻤ
ﺖﺳا ) 11 (.
ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ رد ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ دﻮﺒﻤﮐ ﺮﻄﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﯽﻟﺎـﻤﺘﺣا ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﻪـﮐ ﻦﯿـﺸﯿﭘ يﺎﻫ
ﯽﻧاور تﻻﻼﺘﺧا ﺮﺑ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ )
14 - 12 ( باﻮـﺧ تﻻﻼﺘﺧا و )
15 ( هدﺮﮐ شراﺰﮔ ار ﺮـﺑ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ﻞـﻤﮑﻣ ﺮـﺛا ﯽـﺳرﺮﺑ فﺪـﻫ ﺎـﺑ ،ﺪﻧا
ﯽﺑ رﺎﭼد ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺖﻣﻼﺳ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﺑاﻮﺧ
شور ﻦﯾا رد ﻮﺳود ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﯾﺎﻣزآرﺎﮐ
ـﮐ ﺎـﺑ ﻪـﮐ رﻮـﮐ ﺪ
IRCT201109057479N1
رد هﺎﮕﯾﺎﭘ ﺎﻣزآرﺎﮐ ﯽﯾ ﻟﺎﺑ ﯽﻨﯿ ا ناﺮـﯾ
،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺒﺛ 60
نز و دﺮﻣ ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ
) يﻻﺎﺑ 60 لﺎﺳ ( ﺒﻣ ﻪـﺑ ﻼﺘ
ﯽﺑ ﯽﺑاﻮﺧ ﯽـﺳرﺮﺑ ﯽـﻧاور تﻻﻼﺘـﺧا ﻪـﺑ ﻼﺘﺑا ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺪﻗﺎﻓ و ﻪﯿﻟوا
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺑ دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ .
زا ﺪـﻧدﻮﺑ ترﺎـﺒﻋ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪـﺑ ﻞـﯾﺎﻤﺗ
رد ﺖﮐﺮﺷ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻼﺘﺑا ، ء ﯽﺑ ﻪﺑ ﺮـﺘﻤﮐ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ،ﯽﺑاﻮﺧ
زا 75
يدﺎﻬﻨــﺸﯿﭘ ﯽــﻤﯾژر كارﻮــﺧ ﺪــﺻرد )3
(RDA
ﺢﻄــﺳ ،
زا ﺮﺘﻤﮐ مﺮﺳ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ 95
/0 ﯽﻠﯿﻣ
ﺮـﺘﯿﻟ ﺮـﺑ لﻮـﻣ )
mmol/l
(
، ﻪـﯾﺎﻤﻧ
نﺪﺑ هدﻮﺗ )4
( BMI
زا ﺮﺘﻤﮐ 35
، ءﻮﺳ فﺮـﺼﻣ ندﺮـﮑﻧ ﻞـﮑﻟا و
،داﻮـﻣ
يرﺎــﻤﯿﺑ ﻪـﺑ ءﻼﺘــﺑا ﻪﻘﺑﺎـﺳ ﻦﺘــﺷاﺪﻧ يﺎـﻫ
ﻦﺘــﺷاﺪﻧ ،ﯽــﻧاور
ﺮﻔﺳ
ﯽﯾاﻮـﻫ ﯽﻧﻻﻮـﻃ يﺎـﻫ
ﻪﺘـﺷﺬﮔ ﻪـﺘﻔﻫ ﺶـﺷ ﯽـﻃ فﺮـﺼﻣ ،
و باﻮـﺧ ﻪـﺧﺮﭼ ﺮـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ و ﮏﯿﭘوﺮﺗﻮﮑﯾﺎـﺳ يﺎﻫوراد ندﺮﮑﻧ
،يراﺪــﯿﺑ ﮏــﯿﺗرﻮﯾد پﻮــﻟ
ﻮﮕﯾد ،ﻦﯾرﻮﭙــﺳﻮﻠﮑﯿﺳ ،ﺎــﻫ ،ﻦﯿــﺴﮐ
و ﻦﯿﺴﯾﺮﺗﻮﻔﻣآ نﺎﻣرد
يﺎﻫ ،ﯽﻧﻮﻣرﻮﻫ ندﻮﺒﻧ ﻼﺘﺒﻣ
ﻪﺑ يرﺎﻤﯿﺑ يﺎﻫ
يﺎﭘ مرﺪﻨﺳ ،ﯽﺒﻠﻗ دﺎﺣ ﯽﯾﺎﺳرﺎﻧ و يﻮﯿﻠﮐ ﯽﺑ
راﺮﻗ
ﺪﯾﺪـﺷ ﻪـﻨﭘآ و
باﻮﺧ زا جوﺮﺧ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ . ﺶﻫوﮋﭘ
زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ ﺰﯿﻧ ﻼﺘـﺑا
ء
ﺪﯾﺪﺷ سﺮﺘﺳا و باﺮﻄﺿا ،ﯽﮔدﺮﺴﻓا ﻪﺑ لﺎـﺜﻣ ياﺮﺑ)
، ﺎـﯾ قﻼـﻃ
ﺨﺷ ﻞﯾﺎﻤﺗ ،(نﺎﮑﯾدﺰﻧ زا ﯽﮑﯾ گﺮﻣ زا جوﺮـﺧ ﻪﺑ ﯽﺼ
ﺶﻫوﮋـﭘ
زا ﺮﺘﻤﮐ فﺮﺼﻣ و 90
زا صﺮـﻗ 112 ﺎـﯾ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ﻞـﻤﮑﻣ صﺮـﻗ
.ﺎﻤﻧوراد 1
ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ ﺶﻫوﮋــﭘ
ﺪــﻠﻫ ) نارﺎــﮑﻤﻫ و5
15 ( و رد ﺎــﺑ
لوا عﻮﻧ يﺎﻄﺧ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ )
ﺮـﺑاﺮﺑ (α 05 /0 و
مود عﻮـﻧ يﺎـﻄﺧ
) ( β ﺮﺑاﺮﺑ 20 /0 داﺪﻌﺗ ، ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺮﻓا رد
ﺮﻫ هوﺮﮔ 21 رد ﺮـﻔﻧ ﺮـﻈﻧ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﺑ .ﺪﺷ رد ﺮﻈﻧ ﮔ ﻦﺘﻓﺮ شﺰﯾر ﻪﻧﻮﻤﻧ ) 10
،(ﺪـﺻرد ﻢـﺠﺣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ هوﺮﮔ ﺮﻫ رد 23
ﺮﻔﻧ ﯽﻧدﻮﻣزآ .ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺎـﻫ
ناﺪﻨﻤﻟﺎـﺳ زا
ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫاﺮﺳ
1 ، 10 و 14 ناﺮـﻬﺗ ﻪـﮐ
ﻪﺑ يرﺎﻬﻇادﻮﺧ ترﻮﺻ ﯽﺑ زا
ﺪﻨﺘـﺷاد ﺖﯾﺎﮑـﺷ ﯽﺑاﻮﺧ
، بﺎـﺨﺘﻧا
ﺶــﺳﺮﭘ زا باﻮــﺧ و ﺖﻣﻼــﺳ ﯽﺑﺎــﯾزرا ياﺮــﺑ .ﺪﻧﺪــﺷ ﻪــﻣﺎﻧ
28
ﻪﯾﻮﮔ ﺖﻣﻼﺳ يا ﯽﻣﻮﻤﻋ
)6 GHQ-28
( ) 16 تﺪـﺷ ﺺﺧﺎـﺷ و (
ﯽﺑ ﯽﺑاﻮﺧ )7
) (ISI
17 ﺻ رد .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ( ﺗ ترﻮ
ﺄ ﯽﺑ ﺪﯿﯾ ﯽﺑاﻮـﺧ
ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﺮﻈﻧ زا ﺪﯾﺪﺷ ﺎﯾ ﻂﺳﻮﺘﻣ اراد و ﯽﮔدﺮﺴﻓا ﻪﺑ ندﻮﺒﻧ ﻼﺘﺒﻣ و
_______________________________________
1- irritability 2- convulsion 3- Recommended Dietary Intake
4- Body Mass Index 5- Held 6- General Health Questionnaire-28 7- Insomnia Severity Index
Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 6:30 CEST on Saturday October 4th 2014
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺳﺎﺒﻋ دﻮﻨﻬﺑ
11
11
لﺎﺳﻢﻫدزﻮﻧرﺎﻤﺷ /ه 1 / رﺎﻬﺑ1392 Vol. 19 / No. 1 / Spring 2013
ﯽﻣ ﺶﻫوﮋﭘ دراو داﺮﻓا ،دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﺮﮕﯾد ندﻮﺑ ياﺮﺑ .ﺪﻧﺪﺷ
هداد يروآدﺮﮔ ﻪﺑ ﺮﯾز يﺎﻫراﺰﺑا ﺎﻫ
:ﺖﻓر رﺎﮐ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ 28 ﻪﯾﻮﮔ
ﯽﻣﻮـﻤﻋ ﺖﻣﻼـﺳ يا
)
GHQ-28
) ( 16 (
هدﺮﺧ رﺎﻬﭼ ياراد ﯽﻧﺎﻤﺴﺟ سﺎﯿﻘﻣ
1يزﺎﺳ لﻼﺘـﺧا و باﺮﻄﺿا ،
ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺮﮐرﺎـﮐ و ﯽﮔدﺮـﺴﻓا ،باﻮﺧ ﺖـﻔﻫ ﺎـﺑ ﮏـﯾ ﺮـﻫ ،2
ﺶﻫوﮋــﭘ زا ﯽﻌﯿــﺳو ﻢــﺠﺣ .ﺖــﺳا ،ﻪــﯾﻮﮔ ﺖــﯿﻔﯿﮐ هرﺎــﺑرد ﺎــﻫ
ناور ﯽﺠﻨــﺳ
GHQ-28
) دراد دﻮــﺟو ناﺮــﯾا رد 16
، 18 ﻦــﯾا و (
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾﺮﺗﺮﺒﺘﻌﻣ زا ﻪﻣﺎﻧ ناور ﯽـﺳرﺮﺑ ﻦﯿﯿﻌﺗ يﺎﻫراﺰﺑا
ﯽﺘﺧﺎﻨـﺷ
ﯽﻣﻮــﻤﻋ ﺖــﯿﻌﻤﺟ رد )
19 ( ﺖــﺳا ناﺪﻨﻤﻟﺎــﺳ رد و )
18 ( ﺖــﺳا .
هدﺮﺧ ﺮﻫ رد ﺶﺷ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ هﺮﻤﻧ زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ ﻞﮐ هﺮﻤﻧ و سﺎﯿﻘﻣ
22
.ﺖﺳا لﻼﺘﺧا ﻪﻧﺎﺸﻧ
ﯽــﺑ تﺪــﺷ ﺺﺧﺎــﺷ ﯽﺑاﻮــﺧ
)3
) (ISI
17 راﺰــﺑا ﮏــﯾ (
ﯽﺑ ياﺮﺑ يرﺎﻬﻇادﻮﺧ تﺪـﺷ :دراد ﺪـﻌﺑ ﺖـﻔﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺑاﻮﺧ
ﺷ رد ﻞﮑﺸﻣ راﺪـﯿﺑ باﻮـﺧ زا ،نﺪـﻧﺎﻣ باﻮـﺧ رد ،باﻮـﺧ عوﺮ
ﯽـﺑ ﻞﺧاﺪـﺗ ،باﻮـﺧ ﯽـﻠﻌﻓ يﻮﮕﻟا زا ﺖﯾﺎﺿر ،نﺪﺷ ﺎـﺑ ﯽﺑاﻮـﺧ
ﻞﮑﺸﻣ ﺖﯿﻤﻫا ،ﻪﻧازور دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺑ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ﺢﻄﺳ و ﯽﺑاﻮﺧ
.باﻮﺧ لﻼﺘﺧا زا ﯽﺘﯾﺎﺿرﺎﻧ ﻢﻫ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ يارادISI
نﺎـﻣز ﯽﻓﺎـﮐ4
ﺖﻋﺎﺳ ﺖﺒﺛ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ) ﺖﺳا يراﺪﯿﺑ و باﻮﺧ يﺎﻫ
65 /0
= .(r
ﮔزﺎﺳ نآ ﯽﻧورد يرﺎ 74
/0 ﻪﯾﻮﮔ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و ﻞـﮐ هﺮـﻤﻧ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
67 /0 - 36 /0 ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ ، 54
/0 ) ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ، 17
.(
سﺎـﯿﻘﻣ ﺪــﻣآدﺎﯾ 24 كارﻮــﺧ ﻪﺘﻋﺎــﺳ
ياﺮــﺑ يراﺰــﺑا5
ﺖــﺒﺛ
ﻪﺘﺷﺬﮔ
اﺬـﻏ داﻮـﻣ ﺮﮕﻧ ﯽﯾ
ﻓﺮـﺼﻣ ﯽ دﺮـﻓ ﻂـﺳﻮﺗ ﻪـﮐ ﺖـﺳا دﺮـﻓ
ﺺﺼﺨﺘﻣ ﯽﻣ ﻞﯿﻤﮑﺗ
دﻮﺷ . و ﯽﻧدرﻮـﺧ داﻮﻣ مﺎﻤﺗ شور ﻦﯾا رد
ﻪﺘﺷﺬﮔ زور ﯽﻧﺪﯿﻣﺎﺷآ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ،ﯽﻧدﻮﻣزآ
دﺎـﯾ ﻪـﺑ ﺮـﮔ
ﯽﻣ ﺖﺒﺛ و هدروآ .دﻮﺷ
ﻪﺘﻓﺎﯾ رﺎﺒﺘﻋا ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ نوﺰـﻓا ،ﻪـﻠﺧاﺪﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺑﺎﯾزرا و ﺎﻫ
) ﯽﻨﻫذ شور ﺮﺑ دﺮﻓ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ
( .ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺰﯿﻧ ﯽﻨﯿﻋ شور زا ،
ﺢـﺷﺮﺗ ﺪـﯿﺋﻮﮑﯿﺗرﻮﮐﻮﮐﻮﻠﮔ و لوﺰﯿﺗرﻮﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻪـﯿﺣﺎﻧ زا هﺪـﺷ
يﺎﺗﻻﻮﮑﯿـﺳﺎﻓ قﻮــﻓ هﺪــﻏ6
ﻪــﯿﻠﮐ - ﻪــﺑ ﻤﻫ ﺖــﻠﻋ ﺐــﺳﺎﻨﻣ ﯽﮕﺘــﺴﺒ
ﯽﻣﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ
ﯽـﻧاور تﻻﻼﺘﺧا تﺪﺷ و دﺎﺠﯾا ﺎﺑ نآ )
20
، 21 (
و ﻪﺧﺮﭼ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽﻣﺮﺳ ﺖﻈﻠﻏ يا
و باﻮﺧ ﻪﺧﺮﭼ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ نآ
يراﺪﯿﺑ ) 15 ( - ﻪﺑ هزاﺪﻧا ﯽﻨﯿﻋ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ .ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
،ﺶﻫوﮋﭘ ياﺪﺘﺑا رد ياﺮﺑ
ﯽﻧدﻮﻣزآ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ دورو يﺎـﻫرﺎﯿﻌﻣ
،ﺪﻨﺘﺷاد ار ﯽﻬﯿﺟﻮـﺗ ﻪـﺴﻠﺟ ﮏﯾ رد
ﻓ ﺪـﯾاﻮ
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﯾا مﺎـﺠﻧا ،
مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ نآ
، ﯿﺷ
تﺪـﻣ لﻮـﻃ و ﻪـﻠﺧاﺪﻣ مﺎﺠﻧا هﻮ ﺶﻫوﮋـﭘ
زا ﺲﭙﺳ .ﺪﺷ هداد حﺮﺷ ﺖﯾﺎﺿر نﺎﻧآ
ﻪﻣﺎﻧ ﯽـﺒﺘﮐ
ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﻪـﻧﺎﻫﺎﮔآ
ﺪﺷ . ﺎﻬﻧآ
ﻞـﯾﺎﻤﺗ ﻪـﮐ نﺎـﻣز ﺮﻫ ﺪﻧدﻮﺑ رﺎﺘﺨﻣ
،ﺪﻨﺘـﺷاد ﺶﻫوﮋـﭘ زا
.ﺪﻧﻮﺷ جرﺎﺧ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﯾا ﺶﻫوﮋـﭘ قﻼـﺧا ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻞﺋﺎـﺴﻣ
زا ﮑــﺷﺰﭘ قﻼــﺧا ﻪــﺘﯿﻤﮐ فﺮــﻃ ﺪﯿﻬــﺷ ﯽﮑــﺷﺰﭘ مﻮــﻠﻋ هﺎﮕــﺸﻧاد ﯽ
ﯽﺘﺸﻬﺑ
، ـﺑﺎ هرﺎﻤـﺷ 041400
، ﺗﺄ ﺪـﯿﯾ ﺪـﺷ . ﻪـﺳ ،ﺶﻫوﮋـﭘ لﻮـﻃ رد
(دﺮــﻣ ﮏــﯾ و نز ود) ﯽﻧدﻮــﻣزآ جوﺮــﺧ يﺎــﻫرﺎﯿﻌﻣ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ
ﺪﻧﺪﺷ فﺬﺣ
؛ ﮏﯾ هوﺮﮔ زا دﺮﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ
ﺖـﻓﺎﯾرد) ﻞـﻤﮑﻣ هﺪـﻨﻨﮐ
(ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ هوﺮﮔ زا نز ﮏﯾ و ﺖﻓﺎﯾرد) ﺪﻫﺎﺷ
(ﺎﻤﻧوراد هﺪﻨﻨﮐ نوﺪـﺑ
مﻼﻋا ﭻﯿﻫ ﯽﺿراﻮﻋ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻣادا زا
يرﺎﮑﻤﻫ ﺪﻧﺪﺷ فﺮﺼﻨﻣ .
ﮏﯾ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ رد نز
ﻞـﯾﺎﻤﺗ ﺖـﻠﻋ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﻦﺘـﺷاﺪﻧ
رد ﺖﮐﺮـﺷ ﻪـﺑ
نﻮﺧ مود ﻪﻠﺣﺮﻣ زا يﺮﯿﮔ
.ﺪﺷ جرﺎﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد ،ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪـﺑ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ 11
و نز 10 ﺪﻫﺎـﺷ هوﺮـﮔ رد و ،دﺮـﻣ 10
و نز 12
.ﺪﻨﺘﺷاد رﻮﻀﺣ ﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ دﺮﻣ يﺎﻬﺘﻧا و اﺪﺘﺑا رد
،ﺶﻫوﮋﭘ
GHQ-28
و ﺗISI
ﻞــﯿﻤﮑ ﯽــﻤﺗا بﺬــﺟ شور ﻪــﺑ مﺮــﺳ ﻢﯾﺰــﯿﻨﻣ ﺢﻄــﺳ و 7
و
شور ﻪﺑ مﺮﺳ لوﺰﯿﺗرﻮﮐ
ELISA
هزاﺪﻧا8
يﺮﯿﮔ ﺪﺷ و عوﺮـﺷ رد .
نﺎﯾﺎﭘ
، ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺮﮔ ﻦﺗ ﯽﺠﻨﺳ ﯽـﻤﯾژر و ﺆـﻣ
ﺮﺛ
، نزو ﻞﻣﺎـﺷ ،
ﯽــﻤﯾژر ﺖــﻓﺎﯾرد ،ﯽﺘﻓﺎــﯾرد يژﺮــﻧا ﻞــﮐ ،BMI
،تارﺪــﯿﻫﻮﺑﺮﮐ
ﻦﯿﺌﻓﺎﮐ و ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ
، .ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻢﻫ
ﻦﯿﻨﭼ
ﯽـﻤﯾژر ﺖـﻓﺎﯾرد و ﻢﯿـﺳﺎﺘﭘ
ﻢﯿﺴﻠﮐ
، ﻪﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ناﻮﻨﻋ
ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ دﺮـﮑﻠﻤﻋ و بﺬـﺟ ﺮﺑ ﺮﮔ
،
ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هﺎﮕﺘﺳد .
،ﻦﯾزﻮﺗ ياﺮﺑ هﺪﺷ
ﯽﻟﺎـﺘﯿﺠﯾد يوزاﺮﺗ
ﻪﻔﮐ يا
9ﺎﮑﺳ ﺖﻗد ﺎﺑ 1/
0 ﺞﻨﺳﺪﻗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﻗ و دﻮﺑ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
،ﺎﮑــﺳ
دراﺪﻧﺎﺘــﺳا ﻖــﺒﻃ و ﺶــﻔﮐ نوﺪــﺑ ﯽﻧﺎــﻬﺟ نﺎﻣزﺎــﺳ يﺎــﻫ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ هزاﺪﻧا10
يﺮﯿﮔ ﻖﺒﻃ ﺲﭙﺳ .ﺪﺷ ﻤﺷ
هرﺎ ﻪـﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﯽﻓدﺎﺼﺗ
،ﯽﻧدﻮﻣزآ ﯽﻃﻮﻗ
صﺮـﻗ يوﺎـﺣ يﺎﻫ ﻪـﺑ ﺎـﻤﻧوراد ﺎـﯾ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ يﺎـﻫ
ﺖﮐﺮﺷ هﺪﻨﻨﮐ .ﺪﺷ هداد ﻞﯾﻮﺤﺗ ﯽﻧدﻮﻣزآ
ﻪـﻠﺧاﺪﻣ هوﺮـﮔ يﺎـﻫ ﻪـﺑ
تﺪــﻣ
،ﺖــﺸﻫ ﻪــﻧازور ﻪــﺘﻔﻫ 500
ﯽــﻠﯿﻣ يﺮــﺼﻨﻋ ﻢﯾﺰــﯿﻨﻣ مﺮــﮔ
ﻪـــﺑ ﺪﯿـــﺴﮐا صﺮـــﻗ ود ترﻮـــﺻ ﻢﯾﺰـــﯿﻨﻣ
، دﺮﮐ ﺖـــﻓﺎﯾرد .ﺪـــﻧ
1
ﯽﻧدﻮﻣزآ يﺎﻫ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ صﺮﻗ
ﻣ يﺎـﻤﻧوراد يﺎـﻫ ﻪﺑﺎـﺸ
، يوﺎـﺣ
.ﺪــﻧدﺮﮐ ﺖــﻓﺎﯾرد ﻪﺘــﺳﺎﺸﻧ صﺮــﻗ ﺖــﺳا ﯽــﻨﺘﻔﮔ
يﺎــﻫ ﺮــﻈﻧ درﻮــﻣ
ﻪــﺑ ﻪﻠﯿــﺳو زا جرﺎــﺧ يدﺮــﻓ ﺶﻫوﮋــﭘ
هوﺮــﮔ ود رد وA
رد وB
ﯽﻃﻮﻗ يﺎﻫ ﯾﺮﺠﻣ ﺎﺗ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ نﺎﺴﮑﯾ نﺎ
ﻮـﺘﺤﻣ زا ﺶﻫوﮋـﭘ ا
ي
ﯽﻃﻮﻗ ﺎﻫ ) ود ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رﻮﮐ ﻮﺳ
ندﻮﺑ ﯽﺑ (ﺶﻫوﮋﭘ عﻼﻃا
.ﺪﺷﺎﺑ
ﻫوﮋـﭘ رد هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺪﯿﺴﮐا ﮏﻤﻧ ﺎـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ ﺶ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎﻫ
و ﯽـﺳﺮﺘﺳد ﺖﻟﻮﻬـﺳ ،ﻦﯿـﺸﯿﭘ يﺎـﻫ
ﻢﻫ ﮏﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻊﻨﻣ ﻦﯿﻨﭼ تﺎﺗرﺎﭙﺳآ يﺎﻫ
تﺎـﻣﺎﺗﻮﻠﮔ و11
،12
ﻪﺑ بﺎﺨﺘﻧا ،ﯽﺒﺼﻋ هﺎﮕﺘﺳد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ﻞﺧاﺪﺗ ﻞﯿﻟد
_______________________________________
1- somatization 2- social function 3- Insomnia Severity Index 4- contemporary reliability 5- 24-hour Recall
6- fasciculate 7- atomic absorption 8- Enzyme-linked immunosorbent assay
9- Seca
10- World Health Organization
11- aspartate 12- glutamate
Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 6:30 CEST on Saturday October 4th 2014
ﺮﺛا ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﯽﻧاور ﺖﻣﻼﺳ دﻮﺒﻬﺑ رد ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ
12
12
لﺎﺳﻢﻫدزﻮﻧرﺎﻤﺷ /ه 1 / رﺎﻬﺑ1392
Vol. 19 / No. 1 / Spring 2013
ﮏﻤﻧ ءﺰﺟ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺪﯿﺴﮐا ﮏﻤﻧ .ﺪﺷ ﻢﻫاﺮـﻓ ياراد يﺎﻫ
ﯽﺘـﺴﯾز
1
ﻪــﺑ بﺬــﺟ و ﻢــﮐ ﺖﺒــﺴﻧ 8/
22 .ﺖــﺳا ﺪــﺻرد ﯽﺒﻧﺎــﺟ ضراﻮــﻋ
.ﺖـﺳا غاﺮﻔﺘـﺳا و لﺎﻬـﺳا ﻻﺎـﺑ يﺎـﻫزود رد وراد ﻦـﯾا ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ﺪـﺷ دﺎﻬﻨـﺸﯿﭘ ،ﯽـﺷراﻮﮔ ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ ضراﻮﻋ زا يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﺖﻬﺟ صﺮﻗ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺎﻫ هﺪﻋو
يﺎﻫ ) اﺬﻏ ﯽﻠﺻا رﺎﻫﺎﻧ
فﺮـﺼﻣ (مﺎـﺷ و
رد ﯽﺒﻧﺎـــﺟ ضراﻮـــﻋ زا يدرﻮـــﻣ ،ﻪـــﻌﻟﺎﻄﻣ لﻮـــﻃ رد .دﻮـــﺷ ﺖﮐﺮــﺷ .ﺪــﺸﻧ شراﺰــﮔ هوﺮــﮔ ود نﺎﮔﺪــﻨﻨﮐ
،تﺪــﻣ مﺎــﻤﺗ رد
ﺮــﯿﯿﻐﺗ ﺎــﻬﻨﺗ و ﺪــﻧداد ﻪــﻣادا ار دﻮــﺧ يدﺎــﻋ ﯽﮔﺪــﻧز نﺎــﺒﻠﻃواد
،
ﺖﻓﺎﯾرد 500 ﯽﻠﯿﻣ .دﻮﺑ ﺎﻤﻧوراد ﺎﯾ يﺮﺼﻨﻋ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ مﺮﮔ
هداد زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﻣﺎﻧ ﺪﻣآدﺎﯾ 24 كارﻮـﺧ ﻪﺘﻋﺎﺳ
) ود و يدﺎﻋ زور ﮏﯾ
(ﻞﯿﻄﻌﺗ زور رد
ﺎـﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ زﺎﻏآ ﻪﺨـﺴﻧ
مرﺎﻬﭼ مﺮـﻧ راﺰـﻓا
2N4
ﻞـﯿﻠﺤﺗ و ﻪـﯾﺰﺠﺗ و ﺪـﺷ
ﺖـﻓﺎﯾرد ناﺰـﯿﻣ
،ﻢﯾﺰــﯿﻨﻣ ،تارﺪــﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ،يژﺮــﻧا ﻞــﮐ ﺮــﻈﻧ زا دﺮــﻓ ﺮــﻫ ﻪــﻧازور ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻦﯿﺌﻓﺎﮐ و ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ،ﻢﯿﺴﻠﮐ ﺪﺷ
ﺮﯿﻐﺘﻣ . درﻮـﻣ يﺎﻫ ﯽـﺳرﺮﺑ
زا
ﺮﻈﻧ عﻮﻧ
فﺮﮔﻮـﻤﻟﻮﮐ نﻮـﻣزآ ﺎﺑ ﻊﯾزﻮﺗ -
فﻮﻧﺮﯿﻤـﺳا ﯽـﺳرﺮﺑ3
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ .ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود رد هوﺮﮔ ﺮﻫ
ﺎـﺑ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻬﺘﻧا و اﺪﺘﺑا
نﻮﻣزآ ﯽﺟوزt
ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و4
نﺎـﯿﻣ
ﻪـﻠﺧاﺪﻣ هوﺮـﮔ ود ﺪﻫﺎـﺷ و
ﺎـﺑ
نﻮﻣزآ ﻞﻘﺘﺴﻣt
هداد ﻞـﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا5
ﺎـﻫ ﮏـﻤﮐ ﺎـﺑ
مﺮﻧ راﺰﻓا
SPSS-19
.ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ6
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ ﻊﯾزﻮﺗ ﺮﯿﻐﺘﻣ مﺎﻤﺗ يﺎﻫ
شوﺪﺨﻣ ﺮﮔ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﻊﯾزﻮﺗ زا
ﯽﻣ ﺖﯿﻌﺒﺗ ﯽﻌﯿﺒﻃ فاﺮﺤﻧا و) ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،ﺶﻫوﮋﭘ ياﺪﺘﺑا رد .دﺮﮐ
ﯽﺘﻧﺎـﺳ) ﺪـﻗ ،(مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ) نزو ،(لﺎﺳ) ﻦﺳ (رﺎﯿﻌﻣ ﺮـﺘﻣ
و (
MBI
ﻪــﺑ ،ﻪــﻠﺧاﺪﻣ هوﺮــﮔ رد (ﻊــﺑﺮﻣﺮﺘﻣ ﺮــﺑ مﺮﮔﻮــﻠﯿﮐ) ،ﺐــﯿﺗﺮﺗ
7/
64
) 7/
4
،(
71 ) 10 ،(
5/
158 ) 5/
9 و ( 23 / 28 ) 11 /3 هوﺮــــﮔ رد و (
،ﺐـﯿﺗﺮﺗ نﺎـﻤﻫ ﻪﺑ ،ﺪﻫﺎﺷ 4/
65 ) 5/
4 ،(
1/
73 ) 5/
9
،(
156 ) 4/
6 (
و 11 / 30 ) 1/
4 ﺶﻫوﮋـــﭘ عوﺮـــﺷ رد .دﻮـــﺑ ( توﺎـــﻔﺗ
يرﺎـــﻣآ
ﯽﻨﻌﻣ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا ﺮﻈﻧ زا هوﺮﮔ ود نﺎﯿﻣ يراد .ﺪﺸﻧ هﺪﯾد
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ) رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و (
ﯽﻤﯾژر ﺖﻓﺎﯾرد ،ﻢﯿﺴﻠﮐ، ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ
ﻦﯿﺌﻓﺎﮐ و ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ
ﻪـﺑ ،ﻪـﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ زا ﺶﯿﭘ ،ﺐـﯿﺗﺮﺗ
190 ) 55 ،(
829 ) 317 ،(
3006 ) 897 و ( 77 ) 43 ﯽﻠﯿﻣ ( رد مﺮـﮔ
،ﺐــﯿﺗﺮﺗ نﺎــﻤﻫ ﻪــﺑ ،ﺪﻫﺎــﺷ هوﺮــﮔ رد و زور 198
) 54
،(
795
) 365
،(
2996 ) 772 و ( 69 ) 29 ﯿﻣ ( ﯽــﻠ ﻦــﯾا .دﻮــﺑ زور رد مﺮــﮔ
ﻪـﻠﺧاﺪﻣ هوﺮـﮔ رد ﻪـﻠﺧاﺪﻣ زا ﺲﭘ ،ﺐﯿﺗﺮﺗ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ،مﺎﻗرا 196
) 62
،(
780 ) 328
،(
2823 ) 896 و ( 60 ) 32 ﯽﻠﯿﻣ ( و زور رد مﺮـﮔ
ﺪﻫﺎــــﺷ هوﺮــــﮔ رد 191
) 63
،(
838 ) 372
،(
2824 ) 896 و ( 75 )
35 ﯽﻠﯿﻣ ( ود زا ماﺪـﮐ ﭻﯿﻫ رد هوﺮﮔ ود نﺎﯿﻣ .دﻮﺑ زور رد مﺮﮔ
ﺎﻣآ توﺎﻔﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﻨﻌﻣ ير
.ﺪﺸﻧ هﺪﯾد يراد
ﻪﺘﻓﺎﯾ نﻮـﻣزآ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋـﭘ نﺎـﯾﺎﭘ رد داد نﺎـﺸﻧt
ﻪﻧﺎــﺸﻧ رد هوﺮــﮔ ود نﺎــﯿﻣ ﯽﻧﺎﻤــﺴﺟ يﺎــﻫ
) يزﺎــﺳ 04 /0
= ،(p
ﻪﻧﺎﺸﻧ لﻼﺘﺧا و ﯽﺑاﺮﻄﺿا يﺎﻫ ) باﻮﺧ يﺎﻫ
02 /0
= ﻪﻧﺎﺸﻧ ،(p
يﺎﻫ
) ﯽﮔدﺮــﺴﻓا 001
/0
= ﻞــﮐ هﺮــﻤﻧ ،(p GHQ-28
) 01 /0
= ،(p ISI
) 006 /0
= ) مﺮـــﺳ لوﺰﯿﺗرﻮـــﮐ ﺢﻄـــﺳ و (p
008 /0
= توﺎـــﻔﺗ (p
ﯽﻨﻌﻣ ) ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد
1لوﺪﺟ
.(
ﺚﺤﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ داد نﺎﺸﻧ ﻞﻤﮑﻣ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﯽﻣ ،ﯽﻧﺎﻤـﺴﺟ ﺖﯾﺎﮑﺷ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﻧﺎﺸﻧ ،ﯽﮔدﺮﺴﻓا يﺎﻫ ار باﻮﺧ تﻻﻼﺘﺧا و باﺮﻄﺿا يﺎﻫ
.ﺪﻫد ﺶﻫﺎﮐ ﻢﻫ
ﯽـﻣ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ ﻦﯿﻨﭼ ﺶﻫﺎـﮐ ﺚـﻋﺎﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
دﻮﺷ مﺮﺳ لوﺰﯿﺗرﻮﮐ ﺖﻈﻠﻏ .
دﻮﺟو ﺎﺑ ـﻈﻠﻏ رد ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺪﻧور ﺖ
مﺮﺳ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ،
ﻦـﮑﻤﻣ ﻪـﮐ دﻮـﺒﻧ راد
ﺖﺳا ﻪﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ هﺎﺗﻮﮐ نﺎﻣز ﺖﻠﻋ هوﺮـﮔ ود ﺖـﺳا ﯽﻨﺘﻔﮔ
رد ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﯾﺎﭘ و عوﺮﺷ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﻈﻧ زا
يﺎﻫ ﻦـﺗ ﻪﯾﺎﭘ ﯽﺠﻨـﺳ و
يﺬﻐﻣﺰﯾر ﺖﻓﺎﯾرد
ﯽـﻨﻌﻣ يرﺎـﻣآ توﺎـﻔﺗ ﺮﮕﯾﺪـﮑﯾ ﺎـﺑ ﺎـﻫ يراد
.ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ
1
ا ز ﺎﺠﻧآ ﻪﮐ 99 ﺪﺻرد
ﺪـﺑ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ﺖـﻓﺎﺑ و ناﻮﺨﺘـﺳا رد ن
مﺮﻧ دراد دﻮﺟو و ﺖﺳا ﻞﮑﺸﻣ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ،
ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ياﺮﺑ ﯽﺸﻟﺎﭼ ترﻮﺻ
هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ
ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ
ﻦـﯾا ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺖﺳا هﺪﻣآ رد زﻮـﻨﻫ ﻪـﮐ
نﻮـﻣزآ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا
ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ﺖﯿﻌـﺿو ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﯽﯾﻼﻃ
،دراﺪـﻧ دﻮـﺟو ﺖـﻈﻠﻏ
ﻪﺑ مﺮﺳ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ رﺮﺑ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ناﻮﻨﻋ
ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ﺖﯿﻌﺿو ﯽﺳ ﻦﯿـﯿﻌﺗ
هﺪﺷ ﺖﺳا ) 22 (.
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﮑﻨﯾا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ،
دﻮﺟو ﺎﺑ
،ﻪـﻠﺧاﺪﻣ هوﺮـﮔ رد ﺶﯾاﺰـﻓا ﻪـﺑ مﺮﺳ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﯾﺎﻤﺗ يﺎـﻬﺘﻧا رد
ﺶﻫوﮋــﭘ توﺎــﻔﺗ ﯽــﻨﻌﻣ
،ﺪــﺸﻧ هﺪــﯾد هوﺮــﮔ ود نﺎــﯿﻣ يراد ﺎــﺑ
ﻪـــﺘﻓﺎﯾ يﺎـــﻫ لﺎــــﺳ رد ،نارﺎـــﮑﻤﻫ و ﺪـــﻠﻫ 2002
) 15 و ،(
گوﺮﺑﺮﮔﻮﻫ لﺎﺳ رد ،نارﺎﮑﻤﻫ و7
1996 ) 23 رﺎﮔزﺎـﺳ ( دﻮـﺑ
.
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﯽﻟو نﺎﮔارﺎﺑ يﺎﻫ
- ﺰﺋﻮـﮕﯾردور لﺎـﺳ رد ،8
2008
) 12 لﺎﺳ رد ،نارﺎﮑﻤﻫ و داﺪﺣ و ،(
2005 ) 24 ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﺛا ﺮﺑ ،(
،ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ توﺎﻔﺘﻣ ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ
مﺮﺳ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺢﻄﺳ رد يراد
ﻣ هوﺮﮔ رد ـ
ﻠﺧاﺪ ـــ ﻪ ﺑ ﺖﺒﺴﻧ ــ ﻫﺎﺷ ﻪ ــ ﺪ شراﺰﮔ ﺷ ــ ﺖﺳا هﺪ .
_______________________________________
1- bioavailability 2- Nutritionist 4 3- Kolmogorov-Smirnov 4- paired t-test 5- independent samples t-test
6- Statistical Package for the Social Science-version 19 7- Hoogerbrugge 8- Barragan-Rodriguez
Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 6:30 CEST on Saturday October 4th 2014
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺳﺎﺒﻋ دﻮﻨﻬﺑ
13
13
لﺎﺳﻢﻫدزﻮﻧرﺎﻤﺷ /ه 1 / رﺎﻬﺑ1392 Vol. 19 / No. 1 / Spring 2013
Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 6:30 CEST on Saturday October 4th 2014
ﺮﺛا ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﯽﻧاور ﺖﻣﻼﺳ دﻮﺒﻬﺑ رد ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ
14
14
لﺎﺳﻢﻫدزﻮﻧرﺎﻤﺷ /ه 1 / رﺎﻬﺑ1392
Vol. 19 / No. 1 / Spring 2013
) يﺮﮕﯾد ﺶﻫوﮋﭘ 25
رد ( ﺮﺑ ﺮﺛا ﯽﺳر ﻞﻤﮑﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ﺮـﺑ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ
نﻮﺧ يرﺎﺸﻓﺮﭘ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ رد نﻮﺧ رﺎﺸﻓ داد نﺎـﺸﻧ ،
ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ ﺖﻓﺎﯾرد هﺎﻣ رﺎﻬﭼ ﯽﻃ ناﺰـﯿﻣ ﻪﺑ
450 ﯽـﻠﯿﻣ
،مﺮـﮔ
،ﺪﻫﺎـﺷ هوﺮﮔ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ رد مﺮﺳ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺞﯾرﺪﺗ ﻪﺑ ﺖﻓﺎﯾ
ﺪﺣ ﻪﺑ مﻮﺳ هﺎﻣ رد و ﯽﻨﻌﻣ
راد ﻪﺑ .ﺪﯿﺳر
ﺮﻈﻧ ﯽﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺪﺳر نﺎﻣز تﺪﻣ ،
ياﺮﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ
ﯽﻨﻌﻣ راد دﻮﺒﻧ ﯽﻓﺎﮐ
، رﺎﺛآ ﺎﻣا ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ نآ دﻮﻬﺸﻣ .دﻮﺑ ﻪﺑ ،هوﻼﻋ ﺎـﺑ
ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ يرﻮﺘﮐﺎـﻓﻮﮐ ﻢﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
،
ـﻨﻌﻣ ﺮـﯿﯿﻐﺗ مﺪـﻋ ﯽ
راد
ﻣ ار مﺮﺳ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺢﻄﺳ ﯽ
ناﻮﺗ
ﻢـﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ي ﮏﯿﺗﺎﺘـﺳﻮﺌﻣﻮﻫ
نﺪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻫرﻮﺘﮐﺎﻓﻮﮐ ﺢﻄﺳ ﻖﯿﻗد ﻢﯿﻈﻨﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﺎﺑ .داد ﺖﺒﺴﻧ ﺎ
ﺖﺳا هﺪﺷ تﺎﺒﺛا ،ﯽﮔﺮﻫﺎﯿﺳ ﻖﯾرﺰﺗ زا ﺲﭘ ،ﺰﻐﻣ ﻪﺑ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ دورو ) 26 ﯽﻧﻮﺧ ﺪﺳ زا ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ لﺎﻘﺘﻧا ،(
- فﺮﺻ و لﺎﻌﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﺎﺑ يﺰﻐﻣ
ﯽﻣ ترﻮﺻ يژﺮﻧا ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ يﺰـﻐﻣ ﺖـﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰـﻓا ﻪـﺑ ﻪﮐ دﺮﯿﮔ
ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ مﺮﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ) دﻮﺷ
27 ﯽﻤﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .(
ﺖـﻈﻠﻏ زا ناﻮـﺗ
ﯿﭘ ياﺮﺑ مﺮﺳ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺶ
دﺮـﮐ هدﺎﻔﺘـﺳا يﺰـﻐﻣ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ﺮـﯿﯿﻐﺗ ﯽﻨﯿﺑ
) 26 .(
زا ﺎﺠﻧآ ﻪﺑ لﺎﻌﻓ لﺎﻘﺘﻧا ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﮐ رﻮـﻀﺣ
ﻪﺘـﺴﺑاو ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ
ﺖﺳا
، ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻘﻄﻨﻣ ﯽﻣ
ﺪﺳر ﻪﮐ سﻮـﺴﺤﻣ ﺮـﯿﯿﻐﺗ مﺪـﻋ ﻢﻏﺮﯿﻠﻋ
،ﯽﻣﺮﺳ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺢﻄﺳ لﺎـﻘﺘﻧا نﺪـﺷ لﺎـﻌﻓ ﺚـﻋﺎﺑ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ﺰﯾﻮـﺠﺗ
ﯽﻧﻮﺧ ﺪﺳ زا ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ -
.دﻮﺷ يﺰﻐﻣ
ﻢــﻫ ﺮــﮕﯾد ﺶﻫوﮋــﭘ ،ﺮــﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋــﭘ ﺎــﺑ ﻮــﺳ داد نﺎــﺸﻧ ي
لوﺰﯿﺗرﻮﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ ﺖﻓﺎﯾرد باﻮﺧ لوا ﻪﻤﯿﻧ رد
ﯽﻣ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺷ ) 15 (.
) يﺮﮕﯾد ﺶﻫوﮋﭘ 28
ﺖـﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ (
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ،ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﻪﮐ 10
ﯽـﻠﯿﻣ ﺮـﻫ يازا ﻪـﺑ مﺮـﮔ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ رد ،هﺎﻣ ﮏﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ ،نﺪﺑ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﯽﻧﺪﺑ ﯽﻣ مﺮﺳ لوﺰﯿﺗرﻮﮐ ﺢﻄ
دﻮﺷ
) 28 ( ﻪﮐ ﯽﺸﻫوﮋﭘ .
ﯽﮔﺮﻫﺎﯿـﺳ ﻖـﯾرﺰﺗ ﺮـﺛا ﯽـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ تﺎﻔﻟﻮـﺳ
) ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ
MgSO4
( ﺎﻤﻧوراد ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
،ﺖﺧادﺮﭘ ﻢﻫﺎﻧ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﺎـﺑ ﻮﺳ
داد نﺎﺸﻧ ﻻﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻖـﯾرﺰﺗ زا ﺲﭘ
) ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ نﻮﯿﺗﺎـﮐ
+ Mg2
،(
ﮏــﯿﭘوﺮﺗﻮﮑﯿﺗرﻮﮐﻮﻧردآ نﻮــﻣرﻮﻫ ﺢــﺷﺮﺗ ناﺰــﯿﻣ ﺐــﺷ ﯽــﻃ )
1ACTH
( ﯽﻟو ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ رد
ﺗ
نﻮـﻣرﻮﻫ ،لوﺰﯿﺗرﻮـﮐ ﺢﺷﺮ
يﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯿﻧﻮﺗﻼﻣ و ﻦﯿﺘﮐﻻوﺮﭘ ،ﺪﺷر هﺪـﯾد
ﺪـﺸﻧ ) 29 ( زا ﯽـﮑﯾ .
ﻼﮑﺸﻣ ت ﺶﻫوﮋﭘ
،هرﺎﺷا درﻮﻣ ـﺳا
ﻪـﺑ ﺰﮐﻮـﻠﮔ لﻮـﻠﺤﻣ زا هدﺎﻔﺘ
هاﺮﻤﻫ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ نﻮﯿﺗﺎﮐ دﻮﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ رد
ﻪﮐ
ﺮـﺛا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
ﯽﻤﺴﯿﻠﮔﻮﭙﯿﻫ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑ
وACTH
هﺪـﻨﻨﮐدازآ نﻮـﻣرﻮﻫ ﺢﺷﺮﺗ
ﻦﯿﭘوﺮﺗﻮﮑﯿﺗرﻮﮐ
، ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﯽﻣ ﻞﮑﺸﻣ ار ﺎﻫ دزﺎﺳ
.
لوﺰﯿﺗرﻮـﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﯿﺟﻮﺗ رد ﻞﻤﺘﺤﻣ ﻢﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ﮏﯾ ﻪﺑ مﺮﺳ ﺮﺛا ،ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻞﻤﮑﻣ فﺮﺼﻣ لﺎﺒﻧد ﯽﺘﺴﯿﻧﻮﮔﺎﺘﻧآ
ﺮـﺑ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ
هﺪﻧﺮﯿﮔ
2NMDA
ﺮـﺛا و ﯽﺘـﺴﯿﻧﻮﮔآ
هﺪـﻧﺮﯿﮔ ﺮـﺑ نآ
3GABA
، سﻮﻣﻻﺎـﺗﻮﭙﯿﻫ رﻮﺤﻣ -
ﺰﯿﻓﻮـﭙﯿﻫ -
قﻮـﻓ هﺪـﻏ ) يﻮـﯿﻠﮐ
4HPA
و (
نورد دﺪﻏ ﺮﯿـﺴﻣ ﻦﯾا رد .ﺖﺳا ﺰﯾر
ﺶﻫﺎـﮐ ﺎـﺑ ، ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ
،HPA
ﯿﻧﺎﮑﻣ ﺴ ﯽﻤﯿﻈﻨﺗ ﻢ ﯽـﻣ لﺎﻌﻓ مﺮﺳ لوﺰﯿﺗرﻮﮐ ﺢﻄﺳ ﺶﻫﺎﮐ
.دﻮـﺷ
ﺖﺳا ﯽﻨﺘﻔﮔ ﺖﺴﯿﻧﻮﮔﺎﺘﻧآ
يﺎـﻫ
NMDA
ﯽـﻣ ﺰـﯿﻧ ﺚـﻋﺎﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﻫﺎﮐ
HPA
.ﺪﻧﻮﺷ
زا ﺶﯿﺑ لوﺰﯿﺗرﻮﮐ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ نﻮﻣرﻮﻫ ﺮﯾﺎﺳ سﺮﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻧاور ﺎﯾ ﯽﻤﺴﺟ يﺎﻫ ﺪﺑﺎﯾ
) 20 ( ﺮﺘﺳا . ﻦﯿﻣﻻﻮﮑﺗﺎﮐ يزﺎﺳدازآ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻦﻣﺰﻣ س و ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺎﻫﺪﯿﺋوﺮﺘﺳاﻮﮑﯿﺗرﻮﮐ دﻮﺷ
ار ﯽﻟﻮﻠـﺳ نورد ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﮐ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﭗـﻣﺎﮐﻮﭙﯿﻫ ﺐـﯾﺮﺨﺗ ﺎـﺑ ﺰـﯿﻧ ﻦﻣﺰـﻣ ﯽﮔدﺮﺴﻓا .ﺪﻨﻫد
ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ
ﯽـﻃ لوﺰﯿﺗرﻮﮐ ﺢﺷﺮﺗ
ﻪــﺑ ،ﺎﻫﺪﯿﺋوﺮﺘــﺳا .ﺖــﺳا هاﺮــﻤﻫ سﺮﺘــﺳا هرود و ﻢﯿﻘﺘــﺴﻣ رﻮــﻃ
ﻘﺘـــﺴﻣﺮﯿﻏ ﺶﯾاﺰـــﻓا و ﺪـــﻧراد ﯽـــﻔﻨﻣ ﺮـــﺛا ﭗـــﻣﺎﮐﻮﭙﯿﻫ ﺮـــﺑ ،ﻢﯿ
نورﻮﻧ گﺮﻣ ﺎﺑ ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﮑﯿﺗرﻮﮐﻮﮐﻮﻠﮔ ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ .ﺖـﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﮑﯿﺗرﻮﮐﻮﮐﻮﻠﮔ تاﺮـﯿﯿﻐﺗ هﺪﻨﻨﮐﺪﯾﺪـﺸﺗ ﺎﯾ ﺖﻠﻋ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻒــﯿﻃ هﺪــﻨﻨﮐدﺎﺠﯾا و ﭗــﻣﺎﮐﻮﭙﯿﻫ ﺐــﯾﺮﺨﺗ ﺎــﺑ ﻂﺒﺗﺮــﻣ ﯽﻟﻮﻠــﺳ هدﺮﺘﺴﮔ يرﺎﻤﯿﺑ زا يا ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻧاور يﺎﻫ
) 21 ( ناﻮﺘﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ .
ﻦﯾا رد ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ار لوﺰﯿﺗرﻮﮐ ﯽﺸﻫﺎﮐ ﺪﻧور
ﺖﯿﺒﺜﺗ ﺖﯿﺻﺎﺧ و ﯽﮔدﺮﺴﻓا و باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﮐ ﻖـﻠﺧ ﯽﮔﺪـﻨﻨﮐ
.دﺮﮐ ﻪﯿﺟﻮﺗ نآ يﻮﺧو 1
ﯽﻧﺎﻤﺴﺟ ،ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد رد يزﺎﺳ
ﻪـﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ ﺖﺒـﺴﻧ
ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺶﻫﺎﮐ ـﺷاد .ﺖ ﯽﻧﺎﻤـﺴﺟ رﺎﯿـﺴﺑ ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ هﺪـﯾﺪﭘ يزﺎـﺳ
ﻣﺎـﮐ ﻖـﻓاﻮﺗ نآ ﻒـﯾﺮﻌﺗ درﻮـﻣ رد ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽﻌﯾﺎﺷ دﻮـﺟو ﯽﻠ
ﯽﮑﺳوﻮﭙﯿﻟ .دراﺪﻧ ﯽﻧﺎﻤﺴﺟ5
نﺎـﯿﺑ و ﻪـﺑﺮﺠﺗ ﻪـﺑ ﻞـﯾﺎﻤﺗ ار يزﺎـﺳ
ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﯽﻤﺴﺟ ﺮﺟز و ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﺑ هﺪﺸﻧ
ﺐﯿﺳآ يﺎﻫ ،ﯽﺘﺧﺎﻨـﺷ
ﺖﺴﺟ و ﯽﻤﺴﺟ ﯽﺷﻮﺧﺎﻧ ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ بﺎﺴﺘﻧا ﯽـﺒﻃ ﮏـﻤﮐ يﻮـﺟو
ﯽــﻣ ﺎــﻬﻧآ ياﺮــﺑ ﺪــﻧاد
) 30 (
ﯽــﺳرﺮﺑ دﻮــﺒﻧ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ . يﺎــﻫ
ﻪﺑ ،ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا ﯽﯾﺎـﻣزآرﺎﮐ هﮋﯾو
ﺎـﺼﺗ ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ يﺎـﻫ ﻦـﯾا رد ،ﯽﻓد
ﻪﯿﺿﺮﻓ ،درﻮﻣ ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻦﯾا ﺶﻫﺎﮐ ﻪﯿﺟﻮﺗ ياﺮﺑ يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
رد ﺎـﻫ
ﻪﺑ ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ
ﺶﻫﺎـﮐ ﻦﯾا ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا .ﺪﺳر
ﻪﻧﺎﺸﻧ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ يرﺎﻤﯿﺑ يﺎﻫ
،ﯽﮔدﺮـﺴﻓا ﻪـﻠﻤﺟ زا ،هاﺮﻤﻫ يﺎﻫ
ﯽﺑ و باﺮﻄﺿا ﺎـﯾ ؛ﺪـﺷﺎﺑ ﻢﯾﺰـﯿﻨﻣ ﻞـﻤﮑﻣ فﺮﺼﻣ ﺮﺛا ﺮﺑ ،ﯽﺑاﻮﺧ
ﻪﺑ ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ﻓ هﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ناﻮﻨﻋ ﻢﯿـﺴﻠﮐ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿ
) 31 ( ياراد و ،
) قوﺮــﻋ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐدﺎــﺸﮔ ﺖﯿــﺻﺎﺧ 32
ﻪﻧﺎــﺸﻧ دﻮــﺒﻬﺑ رد ،(
يﺎــﻫ
ﯽﻧﻼﻀﻋ ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺶﻘﻧ
ﯽﻤﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ . ﺪـﻧاﻮﺗ
_______________________________________
1- adrenocorticotropic hormone 2- N-methyl-d-aspartic acid 3- γ-aminobutyric acid
4- hypothalamic-pituitary-adrenal axis 5- Lipowski
Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 6:30 CEST on Saturday October 4th 2014
