Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 11:58 CEST on Wednesday October 8th 2014

(1)

271

ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻏدا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽﺑﺎﯿﺷزرا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ رد ناﺮﯾا ﻪﯿﻟوا ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ

يﺮﻬﻟاﻮﺑ ﺮﻔﻌﺟ ﺮﺘﮐد

،1

ﺎﻬﯿﻧﺎﺧﺪﻤﺣا ﺎﺿرﺪﯿﻤﺣ ﺮﺘﮐد ﯽﺒﺟﺎﺣ ﺪﻤﺣا ﺮﺘﮐد ،2

يدﺰﯾ يﺮﻗﺎﺑ سﺎﺒﻋﺪﯿﺳ ،3

،4

⁷ﯽﺒﺳﺎﻤﻬﻃ ﮏﻣﺎﯿﺳ ،⁶ﯽﻤﺴﯿﮐ ﯽﻤﯾﺮﮐ ﯽﺴﯿﻋ ،⁵ﺖﺨﺑﺮﺻﺎﻧ ﯽﻀﺗﺮﻣ ﺮﺘﮐد

Evaluation of Mental Health Program Integration into the Primary Health Care System of Iran

Jafar Bolhari*, Hamidreza Ahmadkhaniha ^a, Ahmad Hajebi ^b, Seyed Abbas Bagheri Yazdi ^c, Morteza Naserbakht ^d, Issa Karimi-Kisomi ^e, Siamak Tahmasebi^f

هﺪﯿﮑﭼ

^:فﺪﻫ داﻪـﻣﺎﻧﺮﺑﯽﺑﺎﯿﺷزرا،ﺮﺿﺎﺣﺶﻫوﮋﭘفﺪﻫ ردناورﺖـﺷاﺪﻬﺑمﺎـﻏ

ﺖــﺒﻗاﺮﻣﻪﻧﺎﻣﺎــﺳ ) ﻪــﯿﻟواﯽﺘــﺷاﺪﻬﺑيﺎــﻫ

.دﻮــﺑ (PHC شور : ﺶﻫوﮋــﭘ

ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ - ﻣ ﯽﻌﻄﻘ .ﺪـﺷمﺎﺠﻧاﯽﻔﯿﮐوﯽﻤﮐشورودﻪﺑﺮﺿﺎﺣ 1209

ﺮـﻔﻧ 51ونادرﺎﮐ35،زرﻮﻬﺑ146،ﯽﻣﻮﻤﻋﺖﯿﻌﻤﺟزا ﺰـﮐاﺮﻣﯽﻣﻮـﻤﻋﮏﺷﺰﭘ

ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ -

ناورﺖـﺷاﺪﻬﺑﺶـﺷﻮﭘﺮـﯾزﺮﯿﻏوﺶـﺷﻮﭘﺮـﯾزﻖﻃﺎـﻨﻣﯽﻧﺎﻣرد

هﺎﮕــﺸﻧاد مﻮــﻠﻋيﺎــﻫ

ونﺎــﻣﺮﮐ،ناﺮــﯾا،ﺪﻬــﺸﻣ،ناﺮــﻬﺗ،نﻼﯿــﮔﯽﮑــﺷﺰﭘ

ﻪﺑ،هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ ﻪﻠﺣﺮﻣﺪﻨﭼترﻮﺻ

راﺮـﻗﯽـﺳرﺮﺑدرﻮﻣﯽﻓدﺎﺼﺗشورﻪﺑويا

ﺶﺳﺮﭘﺶﺷ .ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﻣﺎﻧ

ردنازرﻮﻬﺑشﺮﮕﻧوﯽﻫﺎﮔآ درﻮﻣ

يرﺎـﻤﯿﺑ يﺎـﻫ

ﯽﻧاور ﯽﭘ،ﯽﺑﺎﯾرﺎﻤﯿﺑ،شزﻮﻣآدرﻮﻣردنازرﻮﻬﺑدﺮﮑﻠﻤﻋ؛ عﺎـﺟراويﺮﯿﮔ

ﺮﺑﺮﺑﯽﻨﺘﺒﻣنارﺎﻤﯿﺑ ؛ناورﺖـﺷاﺪﻬﺑمﺎـﻏداﻪﻣﺎﻧ

وﯽﻫﺎـﮔآ ﻌﻤﺟشﺮـﮕﻧ ﺖـﯿ

ﯽﻣﻮﻤﻋ يرﺎﻤﯿﺑﻪﺑﺖﺒﺴﻧ عﺮﺻ،ﯽﻧاوريﺎﻫ

و ﻞـﻠﻋوﯽـﻨﻫذﯽﮔﺪـﻧﺎﻣﺐﻘﻋ

زوﺮﺑ ﻦﯾا يرﺎﻤﯿﺑ شوروﺎﻫ

ﺎـﻬﻧآﯽﻧﺎـﻣرديﺎﻫ

؛ ﯽﻫﺎـﮔآ نﺎﮑـﺷﺰﭘ ﯽﻣﻮـﻤﻋ

ردناورﺖـﺷاﺪﻬﺑﻪﻣﺎﻧﺮﺑمﺎﻏداوعﺎﺟرا،نﺎﻣردﻪﺑﺖﺒﺴﻧ

؛PHC دﺮـﮑﻠﻤﻋ

ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑﺰﮐاﺮﻣﯽﻣﻮﻤﻋنﺎﮑﺷﺰﭘ رد

ﯽﻧﺎﻣ ﺰﮐﺮﻤﺘﻣهوﺮﮔردﯽﻔﯿﮐﯽﺳرﺮﺑو

هداديروآدﺮﮔياﺮﺑ ﻪﺑﺎﻫ

هداد .ﺪﻨﺘﻓررﺎﮐ شورﺎﺑﺎﻫ

وﯽﻔﯿـﺻﻮﺗرﺎـﻣآيﺎﻫ

نﻮﻣزآ .ﺪﻧﺪﺷﻞﯿﻠﺤﺗﻞﻘﺘﺴﻣt ﻪﺘﻓﺎﯾ

ﺎـﻫ : نازرﻮـﻬﺑهوﺮـﮔودتوﺎـﻔﺗ ﺮـﯾز

ﺶﺷﻮﭘ و ﺶﺷﻮﭘﺮﯾزﺮﯿﻏ ) ﯽﻫﺎﮔآرد

01 /0

≤ ) شﺮﮕﻧو (p 04

/0

≤ ﺰﯿﻧ،(p

ﯽﻣﻮــﻤﻋﺖــﯿﻌﻤﺟهوﺮــﮔودتوﺎـﻔﺗ ﺶــﺷﻮﭘﺮـﯾز

و ﺶــﺷﻮﭘﺮــﯾزﺮــﯿﻏ

رد p≤ /0001) شﺮــﮕﻧو (p≤ /0001) ﯽﻫﺎــﮔآ ﯽﺑﺎــﯾرﺎﻤﯿﺑناﺰــﯿﻣورادﺎــﻨﻌﻣ (

هداﻮﻧﺎﺧردنازرﻮﻬﺑ ﺶـﺷﻮﭘﺮـﯾزيﺎـﻫ

25 /8 رد 1000 .دﻮـﺑﺖـﯿﻌﻤﺟﺮـﻔﻧ

ﯽﻟﺎﺣرد ﺶـﺷﻮﭘﺮﯾزﻖﻃﺎﻨﻣردﯽﻣﻮﻤﻋنﺎﮑﺷﺰﭘناورﺖﺷاﺪﻬﺑﯽﻫﺎﮔآﻪﮐ

ردنﺎـﻧآ،دﻮـﺑﻻﺎـﺑ 3/

34 و 6/

48

ﻪـﺑدراﻮـﻣﺪـﺻرد ﺺﯿﺨــﺸﺗردﺐـﯿﺗﺮﺗ

و :يﺮـﯿﮔﻪـﺠﯿﺘﻧ .ﺪﻨﺘـﺷادﻞﮑﺸﻣﺶﯾﺮﭘناورنارﺎﻤﯿﺑنﺎﻣرد ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑمﺎـﻏدا

ردناورﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﺑوﺮﺛﺆﻣﯽﺷور،PHC

وترﺎـﻈﻧﺎـﺑﻪـﮐ،ﺖـﺳاﻪﻓﺮـﺻ

ﯽﻣ،ﺮﻤﺘﺴﻣﯽﺑﺎﯿﺷزرا ﺪﻣﺎﺠﻨﯿﺑيﺪﻨﻤﺷزرايﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘﻪﺑﺪﻧاﻮﺗ

.

:هژاوﺪــﯿﻠﮐ

ﺖــﺒﻗاﺮﻣ ﻪﻧﺎﻣﺎــﺳ رد ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ مﺎــﻏدا ؛ﯽﺑﺎﯿــﺷزرا يﺎــﻫ

ﺮﯾا ؛ﻪﯿﻟوا ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ نا

:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد] 27

/7 / 1388 :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ؛ 20

/7 / 1389 [ Abstract

Objectives: The aim of the current study was to evaluate the integration of mental health program into primary health care system. Method: In a cross-sectional, quantitative and qualitative study, the knowledge, attitude and performance of 1209 individuals of general population, 146 behvarzes, 35 health technicians and 51 general practitioners from rural health centers of Gilan, Tehran, Meshad, Iran, Kerman and Kermanshah universities of medical sciences who were undercoverage and out of coverage of mental health program in the rural areas of selected centers, were selected by randomized cluster sampling. The data was gathered using knowledge, attitude and performance questionnaires of behvarzes, general population and general practitioners toward mental health, behvarzes’ performance on training, following up and referral of mentally patients based on primary health care (PHC) program, knowledge and attitude of general population toward mental illnesses, epilepsy, mental retardation, their causes and treatments, general physicians awareness about treatment, referral and integration of mental health program into PHC, general practitioners’s performance of health centers and a semi-structured questionnaire for focus group discussion sessions (FGD).

Thirty trained mental health experts from neighborhood of selected provinces, completed questionnaires and analyzed. Descriptive statistics and independent t-test were executed. Results: There was significant difference between behvarzes in areas under coverage and out of coverage in knowledge (p≤0.01) and attitude (p≤0.04), as well as between general population in areas under coverage and out of coverage in knowledge (p≤0.001) and attitude (p≤0.001). Although the knowledge of general practitionners in the coverage areas were high, the findings showed that 34.3% of them had difficulty in diagnosis and 48.6% had problem in treatment of psychotic patients. Conclusion:

Integration of mental health programs into PHC is an effective and affordable method which with continuous monitoring and evaluation could be lead to valuable results.

Key words: evaluation; integration of mental health; primary health care; Iran

[Received: 19 October 2009; Accepted: 12 October 2010]

_______________________________________

ﺰﭙﻧاور1

مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺘﺳا ،ﮏﺷ ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ

. ﺗ ﯽﮑـﺷﺰﭙﻧاور ﻮﺘﯿﺘـﺴﻧا ،يرﻮﺼﻨﻣ ﺪﯿﻬﺷ نﺎﺑﺎﯿﺧ ،ﺶﯾﺎﯿﻧ نﺎﺑﺎﯿﺧ ،نﺎﺧرﺎﺘﺳ نﺎﺑﺎﯿﺧ ،ناﺮﻬﺗ ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰـﮐﺮﻣ و ناﺮـﻬ

، ،ناﺮـﻬﺗ ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧادرﺎﯿـﺸﻧاد،ﮏﺷﺰﭙﻧاور² ؛E-mail: [email protected] (لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ)021-66551585 :رﺎﮕﻧرود.ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘمﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻮﺘﯿﺘـﺴﻧا

؛ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﯾدﺎﺘﺳا ،ﮏﺷﺰﭙﻧاور3

،ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭘ ؛ﯽﮑﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو ناور ﺖﻣﻼﺳ هرادا

،ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ ﯽـﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺪـﺷرا سﺎﻨـﺷرﺎﮐ 4

؛ﯽﮑﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو

،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﮑﺷﺰﭘ ﺺﺼﺨﺘﻣ5

مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﮑﺷﺰﭘ

ناﺮﻬﺗ

، ،ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﻮﺘﯿﺘﺴﻧا

6 ؛ سﺎﻨﺷرﺎﮐ

مﻮﻠﻋ ا ،ﯽﻧﺎﺴﻧا ؛ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﻮﺘﯿﺘﺴﻧ ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﻮﺘﯿﺘﺴﻧا ،ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ياﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد7

.

* Corresponding author: Psychiatrist, Professor of Tehran University of Medical Sciences, Mental Health Research Center. Tehran Psychiatric Institute, Mansoori Alley, Niayesh St., Sattarkhan St., Tehran, Iran, IR. Fax: +9821-66506853. E-mail: [email protected];

a Psychiatrist, Associate Prof. of Tehran University of Medical Sciences, Mental Health Research Center, Tehran Psychiatric Institute,

b Psychiatrist, Assistant Prof. of Tehran University of Medical Sciences, mental health office, Ministry of Health and Medical Education,

c MA. in Clinical Psychology, Ministry of Health and Medical Education, ^d Specialist in Community Medicine, Tehran University of Medical Sciences, Mental Health Research Center, Tehran Psychiatric Institute, ^e BA. in Humanistic Sciences, Tehran Psychiatric Institute,

f PhD. Student in Clinical Psychology, Tehran Psychiatric Institute.

Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Vol. 17, No. 4, Winter 2012, 271-278

هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻫﺪﻔﻫ لﺎﺳ ،ناﺮﯾا ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﻪﻠﺠﻣ 4

نﺎﺘﺴﻣز ، 1390

، 278 - 271

ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻞﯿﺻا

Original Article

Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 11:58 CEST on Wednesday October 8th 2014

(2)

ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻏدا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽﺑﺎﯿﺷزرا

272

لﺎﺳﻢﻫﺪﻔﻫ/رﺎﻤﺷه 4 /نﺎﺘﺴﻣز1390

Vol. 17 / No. 4 / Winter 2012

ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻪـﺑ ،نﺎـﻬﺟ يﺎﻫرﻮﺸﮐ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد ﻪـﺑ ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﻞـﯿﻟد

ﺖﯾﻮﻟوا ﯽﮑـﺷﺰﭘ يﺎﻫ -

يرﺎـﻤﯿﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ)ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ

ﻧﻮـﻔﻋ يﺎـﻫ و ﯽ

ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯽﻧاور ﺪﻌﺑ ،(رادﺮﯿﮔاو ،ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺮﺘﻤﮐ

ﻪـﺘﻓﺮﮔ هﺪـﯾدﺎﻧ دراﻮـﻣ ﺮﺘـﺸﯿﺑ رد ﺰﯿﻧ نآ يﻮﻨﻌﻣ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا دﺎﻌﺑا ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ) ﺖﺳا هﺪﺷ ،1

2001 (.

رﺎـﻣآ ﻪـﺑ ﯽﻫﺎﮕﻧ

يرﺎـﻤﯿﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ رﺎﺑ درﻮﻣ رد هﺪﺷﺮﺸﺘﻨﻣ تروﺮـﺿ ،ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

ﺶﯿﭘ زا ﺶﯿﺑ ار دﺎﻌﺑا ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ

ﯽﻣ نﺎﯾﺎﻤﻧ ﺎـﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ .دزﺎﺳ

) ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ دروآﺮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ،(WHO

دراورﺎﻫ و2

ﯽﻧﺎـﻬﺟ ﮏﻧﺎﺑ لﺎـﺳ رد3

2006 دوﺪـﺣ ، 13 رﺎـﺑ ﻞـﮐ زا ﺪـﺻرد

يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ لﻼﺘﺧا ﺖﻠﻋ ور يﺎﻫ

لﺎـﺳ ﺎﺗ ،هدﻮﺑ ﯽﻧا 2020

ﻪـﺑ 15

لﻼﺘﺧا ﻦﯾا زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻧاﻮﺗﺎﻧ ناﺰﯿﻣ .ﺪﯿﺳر ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺻرد ﺶﯿﺑ ،ﺎﻫ

زا 33 يارﻮﻣ) ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺪﺻرد ﺰﭘﻮـﻟ و4

،5

1996 رد .(

لﻼﺘﺧا ناﺮﯾا ،ﯽﻧاور يﺎﻫ

5/

14 يرﺎـﻤﯿﺑ رﺎﺑ ﻞﮐ زا ﺪﺻرد ار ﺎـﻫ

ﯽﻣ صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﺑ ،ثداﻮﺣ زا ﺲﭘ و ﺪﻫد

ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ

يرﺎﻤﯿﺑ ﺎﻫ ﯽﺒﻠﻗ ي هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار مود هﺎﮕﯾﺎﺟ ،ﯽﻗوﺮﻋ

ﻦﯿﻣﻮـﺳ دﺎـﯿﺘﻋا ،نادﺮـﻣ رد و ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﯽﮔدﺮﺴﻓا ،نﺎﻧز رد .ﺖﺳا رﺎﺑ ﻞﯿﻟد يرﺎﻤﯿﺑ ) ﺖـﺳا هﺪـﺷ شراﺰـﮔ ﺎﻫ

،يﻮـﻘﻧ و ،نارﺎـﮑﻤﻫ

2007 لﻼﺘﺧا عﻮﯿﺷ .(

،ناﺮـﯾا رد ﯽـﻧاور يﺎـﻫ ﺮـﺑ

ﭘﺎ ﻪـﯾ ﺶﻫوﮋـﭘ

مﺎــﺠﻧا يﻻﺎــﺑ داﺮــﻓا يور هﺪــﺷ 15

،ﺪــﻤﺤﻣ ،ﻻﺎــﺑرﻮﻧ) لﺎــﺳ

ــﺑ يﺮﻗﺎ ،ﯽﻤــﺳﺎﯾ و يدﺰــﯾ 2001

( ، رد نﺎــﻧز 9/

25 و ﺪــﺻرد رد

نادﺮﻣ 9 / 14 ﺪﺻرد

و ﺖـﺳا هﺪـﺷ شراﺰﮔ رد

ﻞـﮐ 21 ﺪـﺻرد

داﺮﻓا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻣ ﺞﻧر ﯽﻧاور لﻼﺘﺧا ﯽﻋﻮﻧ زا ﺮﺑ

.ﺪﻧ

ﻢﻫ ناﺮﯾا ﯽﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ،نﺎـﻬﺟ يﺎﻫرﻮـﺸﮐ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ مﺎﮔ

لﺎﺳ رد 1365 ﺶﯿﭘ ياﺮﺑ ، و ﯽـﻧاور ،ﯽﻤـﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ ﺢﻄﺳ دﺮﺑ

ﺑ ،داﺮﻓا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا .دﺮـﮐ ﻦﯾوﺪـﺗ ار ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ يرﻮﺸﮐ ﻪﻣﺎﻧﺮ

ﻪـﺑ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﯾا ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺖـﺒﻗاﺮﻣ ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ رد ﯽـﺸﯾﺎﻣزآ ترﻮـﺻ

ﻦﯿﺘــﺴﺨﻧ

(PHC)6

دﺮﮐﺮﻬــﺷ هﺎــﺷ)

،يﺪــﻤﺤﻣ 1990

ﺎــﺿﺮﻬﺷ ،(

ﻦﺴﺣ) ،هداز 1992 ( دﺮﮕﺘـﺸﻫ و ،ﻂﯿـﺤﻣ و يﺮﻬﻟاﻮـﺑ)

1995 ﺎـﺑ (

ﯽــﺳرﺮﺑ و ﺪــﺷ مﺎــﻏدا ﺖــﯿﻘﻓﻮﻣ ،نآ زا ﺲــﭘ يﺎــﻫ

ﯽــﺸﺨﺑﺮﺛا و

ﺖــﯿﻘﻓﻮﻣ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎــﻏدا

رد ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪــﺧ ﻪﻧﺎﻣﺎــﺳ

ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺗ ار

ﺄ ﺪـﯿﯾ هﺎــﺷ ،ﻂﯿـﺤﻣ) ﺪــﻧدﺮﮐ ،يﺮﻬﻟاﻮــﺑ و يﺪـﻤﺤﻣ

1995 ؛ ،ﺎﻨﯿﺑ يﺮﻗﺎﺑ و يﺮﻬﻟاﻮﺑ ،يدﺰﯾ

1997 ؛ ﯽـﺿﺎﻗ ،هداز 1995 ؛

،رﻮﭘ جﺮﻓ 1998

نﺎﺴﺣا ،ﺎﻨﯿﺑ ،يﺮﻬﻟاﻮﺑ ؛ ،ﯽـﻤﯾﺮﮐ و ﺶﻨﻣ

1995 ؛

،يﺮﻬﺒﻋ 1998

؛ زﺎﺳاود ،ﯽﺻﻼﺧا و ﯽﻧاﺮﯾا 2000

؛ يﺮﻗﺎﺑ يدﺰﯾ ،

ﮏﻠﻣ

،ﯽﻠﻀﻓا هﺎـﺷ

و يﻮـﻘﻧ ،يﺪـﻤﺤﻣ ﺖـﻤﮑﺣ

، 2001

،يﺮـﯿﻃ ؛

ﯽــﺿﺎﻗ و يﺮﻬﻟاﻮــﺑ ،داﮋﻧﺮﻐــﺻا ،هداز

2006 ﯽﻤــﺳﺎﯾ ،ﯽــﻗازر ؛ ،

يﺮﻗﺎﺑ ﯽﻤﯿﺣر و ﯽﺒﺟﺎﺣ ،يدﺰﯾ ﺮﻗﻮﻣ

، 2006 (.

ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ رد زرا

ـﯾ

ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ يرﻮـﺸﮐ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽﺑﺎ ﻪـﮐ ،

ﻪﺑ ﻪﻠﯿﺳو ناﺮﻬﺗ ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﻮﺘﯿﺘﺴﻧا و

ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﯽﻧﺎـﻬﺟ نﺎﻣزﺎـﺳ

،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا 266

،ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﻪـﻧﺎﺧ 91

ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺰـﮐﺮﻣ -

ﯽﻧﺎـﻣرد

ﯽﯾﺎﺘﺳور و 737 راﻮﻧﺎﺧ ﻪﺘﻓﺎﯾ .ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎـﻫ

مﺎـﻏدا داد نﺎـﺸﻧ

رد ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ

ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ ﻦﯿﺘـﺴﺨﻧ

،

ﯽﯾﺎـﺳﺎﻨﺷ ﺐﺟﻮﻣ و

ﯽـﭘ و ﺖـﺒﻗاﺮﻣ ،نﺎـﻣرد ﺖـﺤﺗ راﺮـﻗ يﺮـﯿﮔ

ﻦﺘﻓﺮﮔ زا ﺶﯿﺑ 6000 درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﯽﻧاور رﺎﻤﯿﺑ هﺪـﺷ ﯽـﺳرﺮﺑ

.ﺖﺳا رﺎﻤﯿﺑ ناﺰـﯿﻣ رد نازرﻮـﻬﺑ ﯽﺑﺎـﯾ

ﺖـﯿﻌﻤﺟ 483465 يﺮـﻔﻧ

،

59 / 12 ﺮﻔﻧ رد ﺮـﻫ

هدﻮـﺑ ﺮـﻔﻧ راﺰـﻫ ﺖـﺳا

.

ناﺰـﯿﻣ ﻦـﯾا زا 15

/1 ،

25 /2

، 6 /2 و 35 /5 ﺮﻔﻧ رد ﺮـﻫ راﺰـﻫ

ﻪـﺑ ﺮـﻔﻧ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ

يرﺎــﻤﯿﺑ

،عﺮــﺻ ،ﯽــﻧاور ﺪﯾﺪــﺷ يﺎــﻫ ﺐــﻘﻋ

ﯽــﻨﻫذ ﯽﮔﺪــﻧﺎﻣ و

يرﺎﻤﯿﺑ ﯽـﻧاور ﻒـﯿﻔﺧ يﺎـﻫ

نارﺎـﮑﻤﻫ و ﻂﯿـﺤﻣ) ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ،

1995 (.

ا ﻠﻤﻋ ﯽﺑﺎﯿﺷزر ﯽﻣﻮـﻤﻋ نﺎﮑـﺷﺰﭘ دﺮـﮑ

ﺎـﺑ داد نﺎـﺸﻧ ﺰـﯿﻧ

ﯽﯾﺎﺘﺳور ﺰﮐاﺮﻣ رد ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻏدا

، شزﻮﻣآ نﺎﮑﺷﺰﭘ هﺪﯾد

ﺰـــﮐاﺮﻣ ﻦـــﯾا ﯽﯾﺎـــﻧاﻮﺗ

ﯽـــﻧاور نارﺎـــﻤﯿﺑ نﺎـــﻣرد و ﺺﯿﺨـــﺸﺗ

ﻪﻌﺟاﺮﻣ هﺪﻨﻨﮐ ،ﻪﺘﺷاد ار ﺰﮐاﺮﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺎـﻬﻨﺗ

2/

3 ﺪـﺻرد ـﻤﯿﺑ ﺎ نار

ﻄﺳ ﻪﺑ ﻮ عﺎﺟرا ﺮﺗﻻﺎﺑ ح ﺪـﺷ

ه دﻮﺑ ﺪـﻧ ـﻨﯿﺑ) ،نارﺎـﮑﻤﻫ و ﺎ 1997

.(

ﺎـﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ

ﯽـﻧاور ﺖﻣﻼـﺳ ﺮـﺘﻓد شراﺰـﮔ دﺎـﯿﺘﻋا و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا

ود ﺎــﺑ ﻪــﮐ ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ يرﻮــﺸﮐ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ترازو لﺎﺳ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ياﺮﺟا 1367

لﺎﺳ نﺎﯾﺎﭘ رد ،ﺪﺷ زﺎﻏآ 1385

،

ﻪــﺑ 314 ﻢــﻫ .ﺖــﻓﺎﯾ شﺮﺘــﺴﮔ رﻮــﺸﮐ نﺎﺘــﺳﺮﻬﺷ رﺎﻤــﺷ ﻦﯿــﻨﭼ

ﻪﻧﺎﺧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ ﺶﺷﻮﭘ ﺮﯾز

ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺰـﮐاﺮﻣ و -

زا ﯽﻧﺎـﻣرد

لﺎﺳ 1367 ﺎﺗ 1385 ﻪﺑ زا ﺐﯿﺗﺮﺗ 31 ﻪـﺑ 15891 زا و 9 ﻪـﺑ 2531

ﯽﯾﺎﺘﺳور ﺖﯿﻌﻤﺟ .ﺪﯿﺳر دﺪﻋ ﺶﺷﻮﭘ ﺮﯾز

ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ

زا ﺰﯿﻧ 3/

0 لﺎـﺳ رد ﺪﺻرد 1367

ﻪـﺑ 89 لﺎـﺳ رد ﺪـﺻرد 1385

يﺮﻗﺎﺑ) ﺪﯿﺳر ،ﯽﺘﺷﺎﺑ و يدﺰﯾ

2007 .(

رد ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻏدا نﺎـﻬﺟ يﺎﻫرﻮـﺸﮐ ﺮﯾﺎـﺳ ردPHC

ﺎﺘﺴﮐﺎﭘ ،نادﻮﺳ ،ﻪﯾﺮﺠﯿﻧ ،ﺎﯿﺒﻤﻠﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎـﺸﻧ ﺪـﻨﻫ و شدﻼﮕﻨﺑ ،ن

نﺎــﻨﮐرﺎﮐ و نﺎﮑــﺷﺰﭘ ﮏــﻤﮐ ﺎــﺑ ﺖــﺳا هداد ﯽــﻣ ،PHC

ناﻮــﺗ

ﻪﺑ ار ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و دﻮـﻤﻧ ﻪـﯾارا ﺪﻨﻣدﻮﺳ و ﺮﺛﺆﻣ رﻮﻃ

دﺮـﮐ ﮏـﻤﮐ ﻪـﻌﻣﺎﺟ داﺮـﻓا شﺮـﮕﻧ ﺮـﯿﯿﻐﺗ و ﯽﻫﺎﮔآ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﯽﺗرﻮﻣ) ،7

1996 ﺎـﺷﺎﮐوا ؛ ،8

1999 ،ﻂﯿـﺤﻣ ؛ 2001

ﻮﻨﭼارﺎـﺳ ؛ ،9

2001 ﻦﻫﻮــــﮐ ؛ ،10

2001 ﻪــــﺟﺮﮔ ؛ ــــﺳﻻ و11

نﺎﮑﯿﺒ ،12

2006 ؛

ﻮﻨﭼارﺎﺳ ،نارﺎﮑﻤﻫ و 2007

1.(

_______________________________________

1- World Health Organization 2- University of Harvard

3- World Bank 4- Murray

5- Lopez 6- Primary Health Care

7- Murthy 8- Okasha

9- Saraceno 10- Cohen

11- Gorje 12- Lasebikan

(3)

يﺮﻬﻟاﻮﺑ ﺮﻔﻌﺟ نارﺎﮑﻤﻫ و

273

لﺎﺳﻢﻫﺪﻔﻫرﺎﻤﺷ /ه 4 /نﺎﺘﺴﻣز1390 Vol. 17 / No. 4 / Winter 2012

ﯽﻠﮐ فﺪﻫ رد ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻏدا يرﻮﺸﮐ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ

،PHC

،ﻪــﻌﻣﺎﺟ داﺮــﻓا ناور ﺖﻣﻼــﺳ ﺢﻄــﺳ ندﺮﺑﻻﺎــﺑ و ﻆــﻔﺣ ،ﻦﯿﻣﺄــﺗ

ﻪﺑ ﺎـﺑ .ﺖـﺳا هدﻮـﺑ رﻮـﺸﮐ هدﺎـﺘﻓارود و ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﮋﯾو

و ﯽﺑﺎﯿﺷزرا ﯽﻨﯿﺑزﺎﺑ

ﻦﯾا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻦﻤﺿ

ﺘﺳد ﺎﻫدروﺎ و ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد

ﺖـﯾﻮﻟوا و ﺎـﻫزﺎﯿﻧ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ يﺎـﻫ

رﻮﺸﮐ ناور

، ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﯽﻌﻣﺎﺟ ﻦﯾوﺪـﺗ و

ﻮـﻤﻧ .د ﺖـﺷﺬﮔ ﺎـﺑ

ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ 20

ﺶﯿـﭘ ﺶـﺳﺮﭘ ﻦـﯾا ،ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦـﯾا ياﺮـﺟا زا لﺎـﺳ

ﯽﻣ ،ﯽﻧﻮﻨﮐ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﯾآ ﻪﮐ ﺪﯾآ ﺦﺳﺎﭘ

يﻮﮔ زﺎﯿﻧ يﺎﻫ ﻪـﻌﻣﺎﺟ داﺮـﻓا

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ .ﺮﯿﺧ ﺎﯾ ﺖﺴﻫ يﺮﻬﺷ و ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻖﻃﺎﻨﻣ رد يا

ﻦـﯾا ﻪﺑﺎﺸﻣ

ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ نﺎﮑﻣا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺸﻧ اﺮﺟا ﺎﯿﻧد يﺎﺟ ﭻﯿﻫ رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮﺑ ﺎــﺑ ﻪــﻣﺎﻧ

؛دراﺪــﻧ دﻮــﺟو ﺎﻫرﻮــﺸﮐ ﺮــﮕﯾد يﺎــﻫ زا ﻪــﮐ يدرﻮــﻣ

ﯽﯾﺎﺳرﺎﻧ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺎﻫ

ﯽـﻣ رﺎﻤـﺷ ﻢـﻫ .دور

ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪـﭼﺮﮔا ﻦﯿـﻨﭼ

نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺶﯾﺎﭘ درﻮﻣ ،اﺮﺟا تﺪﻣ رد ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ يرﻮﺸﮐ ــﺳا ﻪﺘــﺷاد راﺮــﻗ ﯽﻧﺎﺘــﺳا و يدﺎﺘــﺳ ﻪــﯾارا نﺎــﻨﮐرﺎﮐ و ﺖ

هﺪــﻨﻫد

ﻻﺎﺳ ،تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ يزﻮﻣآزﺎﺑ و شزﻮﻣآ درﻮﻣ ،ﻪﻧ

زا ،ﺪـﻧا

نﺎﺘﺳا ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ،ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺟا زا ﺶﯿﭘ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ﯽﺑﺎـﯾزرا ﺎﻫ

يﺎـﻫ

ﻪﯾﺎﭘ فﺪـﻫ ﺎـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋـﭘ ،ﺖـﺳا هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا ﯽﻟﻮﺻا و يا

رد ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻏدا يرﻮﺸﮐ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽﺑﺎﯿﺷزرا وPHC

ارا ﯾ ﻪ

هار ﻣ يﺎــﻫرﺎﮐ ﺐــﺳﺎﻨ

فﺪــﻫ .ﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا نآ دﻮــﺒﻬﺑ ياﺮــﺑ يﺎــﻫ

:زا ﺖـــﺳا ترﺎـــﺒﻋ ﺮـــﺿﺎﺣ ﯽـــﺳرﺮﺑ ﯽـــﺻﺎﺼﺘﺧا 1

- ﻦﯿـــﯿﻌﺗ

ﺺﺧﺎــﺷ ﺎــﻫ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻞﻏﺎــﺷ ﯽﺘــﺷاﺪﻬﺑ نﺎــﻨﮐرﺎﮐ دﺮــﮑﻠﻤﻋ ي

هﺎـﻣ ود ﮏـﺷﺰﭘ و ﯽﻣﻮـﻤﻋ ﮏـﺷﺰﭘ ،ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ نادرﺎﮐ ،زرﻮﻬﺑ) هرود ﻪـﯾﺎﭘ ﺮـﺑ زﺎـﯿﻧ درﻮـﻣ ﯽـﺼﺼﺨﺗ ﺢﻄﺳ و (ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور هﺪﯾد

ﺪﻬﺑ يرﻮـﺸﮐ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد بﻮﺼﻣ ﻒﯾﺎﻇو ؛ناور ﺖـﺷا

2 - ﻦﯿـﯿﻌﺗ

دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻨﮐرﺎﮐ نادرﺎـﮐ ،زرﻮـﻬﺑ) ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻞﻏﺎـﺷ

هرود هﺎــﻣ ود ﮏــﺷﺰﭘ و ﯽﻣﻮــﻤﻋ ﮏــﺷﺰﭘ ،ﯽﺘــﺷاﺪﻬﺑ هﺪـــﯾد

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد بﻮﺼﻣ ﻒﯾﺎﻇو ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ (ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ مﺎـﻏدا

رد ناور ؛PHC

3 - ﻦﯿــﯿﻌﺗ نازرﻮــﻬﺑ شﺮــﮕﻧ و ﯽﻫﺎــﮔآ ناﺰــﯿﻣ ،

ﺑ هداﻮﻧﺎــﺧ داﺮــﻓا و ﻪــﻌﻣﺎﺟ داﺮــﻓا ،نﺎﮑــﺷﺰﭘ ﻪــﺑ ﻼﺘــﺒﻣ نارﺎــﻤﯿ

لﻼﺘﺧا ناور يﺎﻫ ﯽﺘﺧﺎﻨـﺷ

رد درﻮـﻣ ﻖﻃﺎـﻨﻣ رد ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ

ﺮــﯾز ﯽﯾﺎﺘــﺳور ﺶــﺷﻮﭘ

و 4 - شﺮﺘــﺴﮔ ﺪــﻧور ﻦﯿــﯿﻌﺗ ﺮــﯿﯿﻐﺗ و

ﺺﺧﺎـﺷ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رد ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ يﺎــﻫ ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ مﺎــﻏدا

رد . PHC

شور ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ -

ﯽﻌﻄﻘﻣ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ1

ﯽﻔﯿﮐ و ﯽﻤﮐ ترﻮﺻ

شور ﯽﻤﮐ ﺶﺨﺑ رد ؛ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺗ ﺶﻫوﮋـﭘ

ﯽﻔﯿـﺻﻮ - ،ﯽـﻌﻄﻘﻣ

درﻮﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﯽﺑﺎﯿﺷزرا -

ﺚﺤﺑ شور ﯽﻔﯿﮐ ﺶﺨﺑ رد و ﺪﻫﺎﺷ ﺰــﮐﺮﻤﺘﻣ ﯽــﻫوﺮﮔ

نﺎــﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ و نادﺎﺘــﺳا زا ﯽﺠﻨــﺳﺮﻈﻧ ﺎــﺑ)2

ﺖـﺳد داﺮـﻓا ﺮـﮕﯾد و ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رﺎﮐرﺪـﻧا

ﻪﺑ (ناور ،نازرﻮـﻬﺑ ار ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ .ﺖﻓر رﺎﮐ

ﺪﻬﺑ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ و ﯽﻣﻮﻤﻋ نﺎﮑﺷﺰﭘ ،نﺎﻧادرﺎﮐ ﻞﻏﺎـﺷ ناور ﺖﺷا

هﺎﮕﺸﻧاد ﺶﺷ رد

مﻮﻠﻋ ،نﺎـﻣﺮﮐ ،ﺪﻬـﺸﻣ ،ناﺮـﯾا ،نﻼﯿﮔ ﯽﮑﺷﺰﭘ

ﻢﻫ ،هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ و ناﺮﻬﺗ هداﻮﻧﺎﺧ ﻦﯿﻨﭼ

ﻦـﯾا ﺶـﺷﻮﭘ ﺮﯾز داﺮﻓا و ﺎﻫ

ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﮐاﺮﻣ -

ﻞﯿﮑﺸﺗ ﯽﻧﺎﻣرد ﻪﻧﻮﻤﻧ .ﺪﻧداد

ﻪﺑ يﺮﯿﮔ ترﻮـﺻ

ﻪﻠﺣﺮﻣﺪﻨﭼ ؛ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يا

اﺪﺘﺑا

هداد ﻪـﯾﺎﭘ ﺮـﺑ ﺖﻣﻼـﺳ هرادا يﺎـﻫ

،ناور هﺎﮕﺸﻧاد ز يﺎﻫ ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ مﺎـﻏدا ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺶـﺷﻮﭘ ﺮـﯾ

رد ﺮﺑPHC

ﺳ ﻪﯾﺎﭘ ﺶﺷﻮﭘ ﺢﻄ

، ﻻﺎﺑ ﺶﺷﻮﭘ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ هوﺮﮔ ﻪﺳ ﻪﺑ

) 100 - 90 (ﺪﺻرد

، ﻂﺳﻮﺘﻣ ) 90 - 70 (ﺪﺻرد و ﻦﯿﯾﺎﭘ زا ﺮـﺘﻤﮐ)

70 (ﺪــﺻرد ﻢﯿــﺴﻘﺗ .ﺪﻧﺪــﺷ ﺲﭙــﺳ هﺎﮕــﺸﻧاد ود هوﺮــﮔ ﺮــﻫ زا

ﻪﺑ ﺪﻧﺪـﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ :

ﺶـﺷﻮﭘ ﺢﻄـﺳ ﺎـﺑ ﻖﻃﺎـﻨﻣ زا

ﻪﺑ ﻻﺎﺑ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺐﯿﺗﺮﺗ

هﺎﮕﺸﻧاد يﺎـﻫ ،هﺎـﺸﻧﺎﻣﺮﮐو ﺪﻬـﺸﻣ

ﺲـﭘ .نﻼﯿــﮔ و ناﺮـﯾا و ،ناﺮــﻬﺗو نﺎـﻣﺮﮐ زا

ﺮــﯾز ﻖﻃﺎــﻨﻣ زا نآ

ﺶﺷﻮﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻫ

، و نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻪﺳ زا

ﺮﻫ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ

، ﺰـﮐﺮﻣ ود

ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ - و ﯽﯾﺎﺘﺳور ﯽﻧﺎﻣرد زا

ﺮﻫ

ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺰـﮐﺮﻣ -

ﯽﻧﺎـﻣرد

ﯽﯾﺎﺘﺳور

، بﺎﺨﺘﻧا ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻧﺎﺧ ود ﺪﺷ

ﻪـﯾﻻ ﺮﻫ رد) 24

ﻪـﻧﺎﺧ

ﺖــﺷاﺪﻬﺑ و

رد ﻞــﮐ 72 ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻪــﻧﺎﺧ (

زا ﺶﯿــﺑ ﺰــﮐاﺮﻣ ﻦــﯾا .

263058

،لﺮــﺘﻨﮐ هوﺮــﮔ ياﺮــﺑ .ﺪﻨﺘــﺷاد ﺶــﺷﻮﭘ ﺮــﯾز ار ﺮــﻔﻧ زا

ﺮﯿﻏ ﺰﮐاﺮﻣ ﺶﺷﻮﭘ ﺮﯾز

ﻪﻧﻮﻤﻧ ؛ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا يﺮﯿﮔ ﻪـﯾﻻ زا

ﺎـﺑ يﺎـﻫ

ﺶﺷﻮﭘ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻦﯿﯾﺎـﭘ

هﺎﮕـﺸﻧاد رﺎـﻬﭼ ،

ﺮـﻫ زا هﺎﮕـﺸﻧاد ﮏـﯾ

،نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ

،نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺮﻫ زا ﺷاﺪﻬﺑ ﺰﮐﺮﻣ ﻪﺳ

ﺘ ﯽ - ﯽﻧﺎﻣرد و ﺮﻫ زا

ﺰﮐﺮﻣ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ - ﯽﻧﺎﻣرد رﺎﻬﭼ ، رد) ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻧﺎﺧ ﻞﮐ

48 ﻪﻧﺎﺧ

(ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا

هداد ﻞﮐ رد . ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ

51 ﮏـﺷﺰﭘ

،ﯽﻣﻮﻤﻋ 35 ،نادرﺎﮐ 146 و زرﻮـﻬﺑ 1209 ﻪـﻌﻣﺎﺟ داﺮـﻓا زا ﺮـﻔﻧ

.ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ

1

هداد يروآدﺮﮔ ياﺮﺑ ﺶﺷ ﺎﻫ

ﺶﺳﺮﭘ ﻪـﻣﺎﻧ يرﻮـﺸﮐ ﯽﺑﺎﯿـﺷزرا

ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻦﯾوﺪــﺗ ،

ر ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﺪــﺣاو رد هﺪــﺷ ﻞــﮐ هرادا ناو

ﺶﯿﭘ يرﺎـﻤﯿﺑ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و يﺮﯿﮔ

هﺎـﺷ) ﺎـﻫ ،يدﺰـﯾ يﺮﻗﺎـﺑ و يﺪـﻤﺤﻣ

2000 ﻪﺑ ( ؛ﺖﻓر رﺎﮐ ﺶﺳﺮﭘ

ﻪـﻣﺎﻧ رد نازرﻮـﻬﺑ شﺮـﮕﻧ و ﯽﻫﺎـﮔآ

درﻮﻣ يرﺎﻤﯿﺑ ﯽﻧاور يﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ ؛

درﻮﻣ رد نازرﻮﻬﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﻣﺎﻧ

ﯽﭘ ،ﯽﺑﺎﯾرﺎﻤﯿﺑ ،شزﻮﻣآ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺮـﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ نارﺎﻤﯿﺑ عﺎﺟرا و يﺮﯿﮔ

؛ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻏدا ﺮﭘ

ﺶﺳ

و ﯽﻫﺎـﮔآ ﻪـﻣﺎﻧ ﻌﻣﺎﺟ شﺮـﮕﻧ

ﺖـﯿ

ﯽﻣﻮﻤﻋ يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

عﺮـﺻ ،ﯽـﻧاور يﺎـﻫ و

ﺐـﻘﻋ ﯽﮔﺪـﻧﺎﻣ

زوﺮﺑ ﻞﻠﻋ و ﯽﻨﻫذ ﻦـﯾا

يرﺎـﻤﯿﺑ شور و ﺎـﻫ

ﺎـﻬﻧآ ﯽﻧﺎـﻣرد يﺎـﻫ ؛

ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﻫﺎﮔآ نﺎﮑﺷﺰﭘ ﯽﻣﻮﻤﻋ و عﺎـﺟرا ،نﺎﻣرد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

_______________________________________

1- cross-sectional descriptive 2- Focused Group Discussion

(4)

ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻏدا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽﺑﺎﯿﺷزرا

274

لﺎﺳﻢﻫﺪﻔﻫ/رﺎﻤﺷه 4 /نﺎﺘﺴﻣز1390

Vol. 17 / No. 4 / Winter 2012

__________________________________________

___

1- face validity 2- content validity 3- test-retest reliability 4- pilot study

5- Statistical Package for the Social Science- version 15

رد ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎــﻏدا ؛PHC

ﺶــﺳﺮﭘ دﺮــﮑﻠﻤﻋ ﻪــﻣﺎﻧ

ﺷاﺪﻬﺑ ﺰﮐاﺮﻣ ﯽﻣﻮﻤﻋ نﺎﮑﺷﺰﭘ ﯽﺘ

- ﯽﻧﺎﻣرد ﺶﺳﺮﭘ و ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ

.ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ هوﺮﮔ رد ﯽﻔﯿﮐ ﻦﯾا

ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺎﻫ ﺮﺑ ﻣ ﻪﯾﺎﭘ ﯽـﺷزﻮﻣآ نﻮـﺘ

تﺎﻣﺪﺧ ﻪﯾارا ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ نﺎﻨﮐرﺎﮐ هﺪﺷ ﻦﯾوﺪﺗ

هﺮـﻤﻧ ﻪﻨﯿﺸﯿﺑ .ﺪﻧا

،نازرﻮــﻬﺑ شﺮــﮕﻧ و ﯽﻫﺎــﮔآ و ﻪــﻌﻣﺎﺟ داﺮــﻓا شﺮــﮕﻧ و ﯽﻫﺎــﮔآ

ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 23 ، 11 ، 87 و 17 دﻮﺑ .

يرﻮـﺻ رﺎﺒﺘﻋا ﺪﯿﯾﺄﺗ ياﺮﺑ اﺪﺘﺑا ﯽﯾاﻮـﺘﺤﻣ و1

ﺶـﺳﺮﭘ ،2

ﻪـﻣﺎﻧ ﺎـﻫ

ﻪﺑ هﺎﮕﺸﻧاد نادﺎﺘﺳا و نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﻠﯿﺳو ﯽـﺧﺮﺑ و ﺪﻧﺪـﺷ ﯽـﺳرﺮﺑ ﺎـﻫ

ﻪﯾﻮﮔ .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﯾﺪﺠﺗ درﻮﻣ ﺎﻫ ﯽﯾﺎـﯾﺎﭘ ﯽـﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﺲﭙﺳ

ﯽﯾﺎﻣزآزﺎﺑ ﺶﺳﺮﭘ3

ﻪﻣﺎﻧ ﺶﯿﭘ ،ﺎﻫ ﯽـﺸﻫوﮋﭘ ﯽﯾﺎﺘـﺳور ﻖﻃﺎـﻨﻣ رد4

ﻪـﺘﻔﻫود ﯽﯾﺎـﻣزآزﺎﺑ ﯽﯾﺎـﯾﺎﭘ ؛ﺪﺷ مﺎﺠﻧا جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ياﺮـﺑ يا

ﺶﺨﺑ يﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻪـﻣﺎﻧ

،نازرﻮـﻬﺑ ﯽﻫﺎـﮔآ ﻞﻣﺎـﺷ ،ﺎـﻫ

ﯽﻫﺎـﮔآ ،نﺎـﻧادرﺎﮐ شﺮﮕﻧ ،نﺎﻧادرﺎﮐ ﯽﻫﺎﮔآ ،نازرﻮﻬﺑ شﺮﮕﻧ نﺎﮑـﺷﺰﭘ ﯽﻫﺎـﮔآ و ﯽﻣﻮـﻤﻋ ﺖﯿﻌﻤﺟ شﺮﮕﻧ ،ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪـــــﺑ ﺐـــــﯿﺗﺮﺗ 83

/0 ، 78 /0 ، 87 /0 ، 83 /0

، 69 /0 ، 66 /0 و 94 /0

ﻪﺑ .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ نﺎﯿﻣ

هدﺮﺧ يﺎﻫ سﺎﯿﻘﻣ

مﺎﻧ يﺎﻫ ﻻﺎﺑ رد هدﺮﺑ

ود رد دﻮــﺟو ﯽﺗوﺎــﻔﺗ (نﻮﻣزآزﺎــﺑ و نﻮــﻣزآ) ﺶﺠﻨــﺳ ﻪــﺒﺗﺮﻣ

ﺶﺳﺮﭘ .ﺖﺷاﺪﻧ سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺎﯾ سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺎﻫﺮﮔ

ﯽـﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺪـﺷرا

شزﻮﻣآ ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﯽﮑـﺷﺰﭘ ﺺـﺼﺨﺘﻣ ،ﯽﻔﯿﮐ دراﻮﻣ رد و هﺪﯾد

ﺖﺳد ندﻮﺑاراد .ﺪﻧدﻮﺑ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﺎـﺑ ﯽﯾﺎﻨـﺷآ ﻪﻘﺑﺎﺳ لﺎﺳ ﺞﻨﭘ ﻢﮐ

هﺎﮕﺸﻧاد رد ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ مﺎﻏدا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ناور يﺎـﻫ

ﻢــﻫ ﯽــﮔﮋﯾو زا ﯽــﺳرﺮﺑ درﻮــﻣ ﻖﻃﺎــﻨﻣ راﻮــﺟ ناﺮﮕــﺸﻫوﮋﭘ يﺎــﻫ

.دﻮﺑ ﻢﻫ

ﺶﺳﺮﭘ ﻞﯿﻤﮑﺗ ﺎﺑ نﺎﻣز ﻪﻣﺎﻧ

،ﯽـﻤﮐ يﺎﻫ 12

ﺚـﺤﺑ ﻪـﺴﻠﺟ

ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮـﺟا ﯽﮕﻧﻮـﮕﭼ ﯽـﺳرﺮﺑ فﺪـﻫ ﺎـﺑ ،ﺰﮐﺮﻤﺘﻣ ﯽﻫوﺮﮔ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﺐﺳﺎﻨﺗ ،مﺎﻏدا ،يزﻮﻣآزﺎﺑ و شزﻮﻣآ ،دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ

هداد ﺖﺒﺛ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ شراﺰﮔ هﻮﯿﺷ و ﺎﻫ

رﻮـﻀﺣ ﺎـﺑ و ،ﺶﯾﺎـﭘ و ﯽﻫد

ﺳد ﺖ ﻢﮐ 10 هﺎﮕﺸﻧاد زا يﺪﯿﻠﮐ داﺮﻓا زا ﺮﻔﻧ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ يﺎﻫ

ﻪﺴﻠﺟ ﻦﯾا رد .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺶﺳﺮﭘ ،ﺎﻫ

،مﺎـﻏدا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ درﻮﻣ رد ﯽﯾﺎﻫ

ﺖﯾﻮﻟوا ،ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫزﺎﯿﻧ

ﺺﺧﺎـﺷ و ﺎـﻫ ﯽﺑﺎﯿـﺷزرا يﺎـﻫ

نآ نﻮﻣاﺮﯿﭘ و نﺎﯿﺑ نآ ﻒﻌﺿ و تﻮﻗ طﺎﻘﻧ و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ .ﺪﺷ ﺚﺤﺑ ﺎﻫ

هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺎﻫ

مﺮﻧ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ راﺰـﻓا

SPSS-15

ﻪـﺑ و5

نﻮـﻣزآ و ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ رﺎﻣآ شور t

هداد .ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻞﻘﺘـﺴﻣ يﺎـﻫ

.ﺪﺷ اﻮﺘﺤﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺰﯿﻧ ﯽﻔﯿﮐ

ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ

1لوﺪﺟ

هداد ﮏـﯾ رد نازرﻮـﻬﺑ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ يﺎﻫ

ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﯽﭘ مﺮﻓ داد نﺎﺸﻧ ﯽﺳرﺮﺑ .ﺪﻫد

رد يﺮﯿﮔ

ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ نارﺎﻤﯿﺑ درﻮﻣ رد ،هﺪﺷ

3/

85

ـﻧوﺮﭘ رد دراﻮـﻣ ﺪﺻرد هﺪ

رد ؛ﺖــﺷاد دﻮــﺟو راﻮﻧﺎــﺧ 8/

59 ﻪــﮔﺮﺑ ،دراﻮــﻣ ﺪــﺻرد يﺎــﻫ

رد و هﺪـﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻧﺎﺧ رد عﺎﺟرا ﺪﻧارﻮﺨﺴﭘ 3/

85

اﺰﮔ مﺮﻓ ،دراﻮﻣ ﺪﺻرد

ِشر ﺰـﮐﺮﻣ ﻪـﺑ ،هﺎـﻣ ﺮﻫ مﻮﺳ زور ،ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ

ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ هﺪﺷ لﺎﺳرا ﯽﻧﺎﻣرد دﻮـﺑ

ﻪـﺴﻠﺟ رﺎﻤـﺷ . ﯽـﺷزﻮﻣآ يﺎـﻫ

ﻪﺑ هﺪﺷراﺰﮔﺮﺑ ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻧﺎﺧ ياﺮﺑ ،نازرﻮﻬﺑ ﻪﻠﯿﺳو

راﻮ يﺎـﻫ

ﻪـﺴﻠﺟ ﻞـﮐ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﺶﺷﻮﭘ ﺮﯾز رد نازرﻮـﻬﺑ ﯽـﺷزﻮﻣآ يﺎـﻫ

،دﺮﻓ ﺮﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ هﺎﻣ ﺶﺷ تﺪﻣ 5/

37 .دﻮﺑ ﺪﺻرد

لوﺪﺟ 1 - هداد هﺎﮕﺸﻧاد ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﮏﯾ رد ،ﺶﺷﻮﭘ ﺮﯾز ﻖﻃﺎﻨﻣ رد نازرﻮﻬﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ

هﺎﮕﺸﻧاد

مﻮﻠﻋ ﯽﮑﺷﺰﭘ داﺪﻌﺗ زرﻮﻬﺑ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﺷﻮﭘ ﺮﯾز نارﺎﻤﯿﺑ

ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ هﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾرﺎﻤﯿﺑ ناﺰﯿﻣ

رد) 1000 (ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺮﻔﻧ

ياراد نارﺎﻤﯿﺑ لﺎﻌﻓ هﺪﻧوﺮﭘ لﺎﻌﻓ هﺪﻧوﺮﭘ ياراد نارﺎﻤﯿﺑ

رد) 1000 (ﺖﯿﻌﻤﺟﺮﻔﻧ

نﻼﯿﮔ 19

16032 179

2/

11 170

6/

10

ناﺮﻬﺗ 19

18440 88

8/

4 69

7/

3

ﺪﻬﺸﻣ 16

11624 132

3/

11 127

9/

10

ناﺮﯾا 17

28717 182

3/

6 205

1/

7

هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﮐ 14

14189 65

6/

4 64

5/

4

نﺎﻣﺮﮐ 17

15675 177

3/

11 165

5/

10

ﻊﻤﺟ 102

104677 823 25

/8 800

6/

7

(5)

يﺮﻬﻟاﻮﺑ ﺮﻔﻌﺟ نارﺎﮑﻤﻫ و

275

لﺎﺳﻢﻫﺪﻔﻫرﺎﻤﺷ /ه 4 /نﺎﺘﺴﻣز1390 Vol. 17 / No. 4 / Winter 2012

ﺮـﯾز نازرﻮـﻬﺑ ﯽﻫﺎـﮔآ (رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و) ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺶـﺷﻮﭘ

) 102

= ﺮﯿﻏ و (n

ﺮﯾز ﺶﺷﻮﭘ ) 44

= ﻪﺑ (n

ﺐﯿﺗﺮﺗ 70 ) 5/

13 و ( 61

) 5/

22 ﺐـﯿﺗﺮﺗ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ درﻮﻣ رد و ( 9/

15 ) 5/

1 و ( 3/

15

) 1/

2 .دﻮﺑ (

ﺮـﯾز نازرﻮـﻬﺑ هوﺮﮔ ود توﺎﻔﺗ

ﺮـﯿﻏ و ﺶـﺷﻮﭘ ﺮـﯾز

) ﯽﻫﺎـــﮔآ رد ﺶـــﺷﻮﭘ 01

/0

≤

،p

144

= ،df

7/

2

= شﺮـــﮕﻧ و (t

) 04 /0

≤

،p

144

= ،df

1/

2

= .دﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ (t

5/

21 ار ﯽــﻧاور يرﺎــﻤﯿﺑ ﻪﻘﺑﺎــﺳ ﯽﻣﻮــﻤﻋ ﺖــﯿﻌﻤﺟ ﺪــﺻرد

و شراﺰﮔ 5/

63 شزﻮﻣآ ﺪﻧدﺮﮐ نﺎﯿﺑ ﺪﺻرد درﻮﻣ رد مزﻻ يﺎﻫ

يرﺎﻤﯿﺑ ﺖﻓﺎﯾرد زرﻮﻬﺑ زا ار ﯽﻧاور يﺎﻫ هدﻮـﻤﻧ

و) ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ .ﺪـﻧا

ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻫﺎﮔآ (رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﺶـﺷﻮﭘ ﺮﯾز

) 801

= (n

و ﺶــﺷﻮﭘ ﺮــﯾز ﺮــﯿﻏ )

408

= ﻪــﺑ (n

ﺐــﯿﺗﺮﺗ 5/

20 ) 6/

2 و ( 4/

19

) 1/

3 ﺐــﯿﺗﺮﺗ نﺎــﻤﻫ ﻪــﺑ شﺮــﮕﻧ درﻮــﻣ رد و ( 6/

8 ) 6/

1 و ( 9/

7

) 8/

1 ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺖﯿﻌﻤﺟ هوﺮﮔ ود توﺎﻔﺗ .دﻮﺑ ( ﺶﺷﻮﭘ ﺮﯾز

و ﺮﯿﻏ

ﺶـــﺷﻮﭘ ﺮـــﯾز ) ﯽﻫﺎـــﮔآ رد

001 /0

≤

،p

1207

= ،df

86 /7

= و (t

) شﺮﮕﻧ 001 /0

≤

،p

1207

= ،df

60 /6

= .دﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ (t

1/

97 ، 9/

42 و 7/

25 ﻪﺑ ،ﯽﻣﻮﻤﻋ نﺎﮑﺷﺰﭘ ﺪﺻرد رد ﺐـﯿﺗﺮﺗ

شزﻮـﻣآ ؛ﯽﮑـﺷﺰﭙﻧاور ﺶـﺨﺑ يزرورﺎـﮐ ،دﻮﺧ ﻞﯿﺼﺤﺗ تﺪﻣ ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ يزﻮﻣآزﺎﺑ هرود و رﺎﮐ عوﺮﺷ رد ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﺑ .ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻧارﺬﮔ ار ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ

50

ﺎـﮐ ﻪـﺑ لﺎﻐﺘـﺷا هﺎﻣ و ر

30

ﯽﺘــﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧﺮﯾﺎــﺳ رﺎــﻨﮐ رد و ﺪﻨﺘــﺷاد ﻪــﻧازور ﺖــﯾﺰﯾو -

ﻪﺑ ار ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ،ﯽﻧﺎﻣرد 1126

ﯽﮑـﺷﺰﭙﻧاور رﺎـﻤﯿﺑ

،نﺎـﺸﯾا ﺮﻈﻧ ﻪﺑ .ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ ﻪﯾارا ﺶﺷﻮﭘ ﺮﯾز ﺖﯿﻌﻤﺟ رد 5/

26

ﯽـﻣ ﺞـﻧر ﯽـﻧاور تﻼﮑـﺸﻣ زا ،ﯽﯾﺎﭘﺮـﺳ نﺎﻌﺟاﺮﻣ ﺪﺻرد .ﺪـﻧﺮﺑ

نارﺎـﻤﯿﺑ نﺎـﻣرد ياﺮـﺑ ،نﺎﮑـﺷﺰﭘ شراﺰﮔ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ رد

1/

57

رد و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ لﺎﺣ حﺮﺷ دراﻮﻣ ﺪﺻرد 7/

65 ،دراﻮـﻣ ﺪـﺻرد

ﯽﭘ نارﺎﻤﯿﺑ ﺖﯿﻌﺿو هﺪـﺷ ترﺎـﻈﻧ نازرﻮـﻬﺑ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ و يﺮﯿﮔ

ﻢﻫ نﺎﮑﺷﺰﭘ .ﺖﺳا رد ﻦﯿﻨﭼ

60 ﯽﭘاﺮﺗﻮﻧﻮﻣ ﻞﺻا ،دراﻮﻣ ﺪﺻرد

1

ﺺﯿﺨـﺸﺗ رد ﺎـﻬﻧآ .ﺪـﻧدﻮﺑ هدﺮـﮐ ﺖـﯾﺎﻋر نارﺎﻤﯿﺑ نﺎﻣرد رد ار ناور ﯽـــﺸﯾﺮﭘ لﻼﺘـــﺧا و ﺎـــﻫ نارود يرﺎـــﺘﻓر يﺎـــﻫ

؛ﯽﮐدﻮـــﮐ

ناور يرﻮــﺠﻧر ﻢــﻫ ،عﺮــﺻ و ﺎــﻫ

ناور نﺎــﻣرد ﻦﯿــﻨﭼ ﯽــﺸﯾﺮﭘ

؛ﺎــﻫ

لﻼﺘﺧا ناور و عﺮﺻ ؛ﯽﮐدﻮﮐ نارود يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ يرﻮـﺠﻧر

ﺎـﻫ

ﻪــــﺑ رد ﺐــــﯿﺗﺮﺗ 3/

34 ، 4/

11 ، 9/

2 ، 6/

48 ، 1/

37 ، 4/

11 و 5/

7

زا ﺲـﭘ ﮏـﺷﺰﭙﻧاور ﻪـﺑ عﺎـﺟرا .ﺪﻨﺘـﺷاد ﻞﮑـﺸﻣ دراﻮـﻣ ﺪﺻرد ناور درﻮﻣ رد ﺰﯿﻧ ﺖﯾﺰﯾو ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﯽﺸﯾﺮﭘ

،عﺮﺻ ،ﺎﻫ لﻼﺘﺧا

يﺎﻫ

ناور و ﯽﮐدﻮﮐ نارود يرﺎﺘﻓر يرﻮﺠﻧر

ﻪـﺑ ﺎﻫ رد ﺐـﯿﺗﺮﺗ 7/

65 ،

4/

31 ، 7/

25 و 4/

11 .ﺪﺷ شراﺰﮔ دراﻮﻣ ﺪﺻرد

7/

56 ﯽـﺷزﻮﻣآ هرود ،ﺶـﺷﻮﭘ ﺮﯾز ﺰﮐاﺮﻣ نﺎﻧادرﺎﮐ ﺪﺻرد

و هﺪﻧارﺬﮔ رﺎﮐ عوﺮﺷ رد ار ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ 3/

73 ﺎـﻬﻧآ ﺪـﺻرد ﻪﻧﺎﺧ زا دﻮﺧ يﺎﻫﺪﯾدزﺎﺑ رد

ياﺮـﺑ ،ﺶـﺷﻮﭘ ﺮـﯾز ﺖـﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ

ﺑ ﻪﺴﻠﺟ نازرﻮﻬ

هداد .ﺪـﻧدﻮﺑ هدﺮـﮐ راﺰـﮔﺮﺑ يزﻮﻣآزﺎﺑ يﺎﻫ يﺎـﻫ

ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻧادرﺎﮐ شﺮﮕﻧ و ﯽﻫﺎﮔآ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ و ﺶـﺷﻮﭘ ﺮﯾز

ﺮـﯾز ﺮـﯿﻏ

نﺎـﺸﻧ ،ﺶـﺷﻮﭘ شﺮـﮕﻧ و ﯽﻫﺎـﮔآ ﺮـﮔ

.دﻮﺑ نﺎﻧآ ﺐﺳﺎﻨﻣ

ﻪـﮐ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد و ﯽﻔﯿﮐ ﺶﺨﺑ رد

» ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ ﺎـﯾآ

PHC

؟ﺖـﺳا ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ مﺎﻏدا ياﺮﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﺮﺘﺴﺑ

« ،

ﺖﮐﺮﺷ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪـﮐ ﺪـﻧدﻮﺑ روﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ

ﻞـﯾﻻد ﻪـﺑPHC

،ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ ندﻮـﺑﺮﺛﺆﻣ و ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﯽﯾاﺮﺟا رﺎﮐوزﺎﺳ ،نﺎﺳآ شﺮﯾﺬﭘ ﯽـﻟو ،ﺖـﺳا ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮـﺟا ياﺮـﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﺮﺘﺴﺑ ﻪﺑ ﻪﺑ يﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻦﺘﺴﺒﻧرﺎﮐ ﺖﺳد

ﯽﺑﺎﯿﺷزرا زا هﺪﻣآ ﺎﻫ

،ﻦﯿـﺸﯿﭘ ي

ﺐـﺳﺎﻨﺗ ،ﯽـﺷزﻮﻣآ و ﯽـﯾاﺮﺟا نوﺪـﻣ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﮏـﯾ دﻮﺒﻧ ﻦﺘـﺷاﺪﻧ

ﺖـﯾﺎﻤﺣ و ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﯽﻧﻮـﻨﮐ يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﺎﺑ ﯽﺷزﻮﻣآ ياﻮﺘﺤﻣ ندﺮـﮑﻧ

.دراد ﯽﺳﺎﺳا يﺮﮕﻧزﺎﺑ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ،نآ زا نﻻﻮﺌﺴﻣ

ﺶﺳﺮﭘ

» هوﺮﮔ ﻪـﭼ ﺪـﯾﺎﺑ ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ فﺪـﻫ يﺎﻫ

؟دﻮــﺷ ﻞﻣﺎــﺷ ار ﯽﻧﺎــﺴﮐ

« ﺦــﺳﺎﭘ ﻦــﯾا ، :ﺖــﺷاد ﯽــﭘ رد ار ﺎــﻫ

ﻧ ،نﺎﮐدﻮﮐ ﻪﯿـﺷﺎﺣ و ﺎﻫﺮﻬﺷ رد ﻦﮐﺎﺳ داﺮﻓا و نﺎﻧاﻮﺟ ،نﺎﻧاﻮﺟﻮ

هوﺮﮔ زا ،ﺎﻫﺮﻬﺷ ﺐﯿﺳآ يﺎﻫ

ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﯾﺬﭘ

.دﻮﺷ ﺶـﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد

» حﻮﻄـﺳ رد ناور ﺖـﺷاﺪﻬﺑ يﺎـﻫزﺎﯿﻧ

لﻼﺘــﺧا ﻪــﭼ و ﺪــﻨﻣاﺪﮐ ﻒــﻠﺘﺨﻣ راﺮــﻗ ﺖــﯾﻮﻟوا رد ﺪــﯾﺎﺑ ﯽﯾﺎــﻫ

؟ﺪﻧﺮﯿﮔ

« ﻪﯾارا يﺎﻫزﺎﯿﻧ ، ﺖﻓﺎﯾرد و نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ

ﺪـﺧ نﺎﮔﺪـﻨﻨﮐ ،تﺎﻣ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺶﯿـﭘ يﺎﻫ

مﻮـﺳ و مود ،ﻦﯿﺘـﺴﺨﻧ يﺮـﯿﮔ

لﻼﺘﺧا ،ﯽﮔدﺮﺴﻓا ،دﺎﯿﺘﻋا و ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ،نﺎـﮐدﻮﮐ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ

لﻼﺘﺧا ،باﺮﻄﺿا ناور يﺎﻫ

رﻮﺠﻧر ي ﺖـﯾﻮﻟوا رد ﯽـﺸﮐدﻮﺧ و

.ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ

ﺶﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد

» ﺺﺧﺎﺷ مﺎـﻏدا ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﯽﺑﺎﯿـﺷزرا يﺎـﻫ

رد ناور ﺖــﺷاﺪﻬﺑ

؟ﺪــﻨﻣاﺪﮐPHC

« ﺺﺧﺎــﺷ ، ،ﯽــﺸﺷﻮﭘ يﺎــﻫ

ﺖﯾﺎﺿر

شراﺰـﮔ ،شزﻮـﻣآ ،عﺎـﺟرا ،ﯽـﺳﺮﺘﺳد ،يﺪـﻨﻣ و ﯽـﻫد

.ﺪﺷ نﺎﯿﺑ ﯽﺗﺎﻣﺪﺧ

ﺶﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ

» ﻒﻌﺿ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ياﺮـﺑ ،ﺎﻫﺮﻬﺷ ردPHC

؟دﺮــﮐ ﺪــﯾﺎﺑ ﻪــﭼ ﺎﻫﺮﻬــﺷ رد ناور ﺖﻣﻼــﺳ تﺎﻣﺪــﺧ ﻪــﯾارا

« ،

ﺖﮐرﺎــﺸﻣ ﻪــﺑ ،ﯽــﺻﻮﺼﺧ ﺶــﺨﺑ نداد

و تﺎــﻧﺎﮑﻣا ﻦﺘﻓﺮﮔرﺎــﮐ

ﻪــﺴﺳﺆﻣ تﺎﻣﺪــﺧ و دﺎــﺠﯾا ،ﯽــﺘﻟودﺮﯿﻏ و ﯽــﺘﻟود يﺎــﻫ

ﺖــﯾﻮﻘﺗ

ﻪﻌﻣﺎﺟ ناور ﺖﺷاﺪﻬﺑ و هروﺎﺸﻣ ﺰﮐاﺮﻣ لﺎﻌﻓ و ﺮﮕﻧ

نﺎـﻄﺑار ندﺮﮐ

رد ار ﺐﻠﻃواد ﺦﺳﺎﭘ

.ﺖﺷاد 1

_______________________________________

1- monotherapy