Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 8:42 CEST on Wednesday October 8th 2014

(1)

13

ﺐﯿﺳآ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻧاور

ﯽ رﻮﺤﻣ ﮏﯾ رد رﺎﻬﭼ ﻫﺎﻣ ﮥ لوا ﺳآ زا ﺲﭘ ﯿ

ﺐ ﺰﻐﻣ ي ﺗﺎﻣوﺮﺗ ﯿ ﮏ

ﺎﺿر دﺎﺠﺳ ﺋ

1ﯽ

،

ﺮﺘﮐد ﯽﺤﻟﺎﺻ جﺮﯾا ،2

ﺮﺘﮐد ...ا ﺖﻤﺸﺣ يﻮﺳﻮﻣ

،3

ﺮﺘﮐد هداز ﻒﺳﻮﯾ خﺮﻫﺎﺷ 4

Axis I Psychopathology during the First Four Mounts After Traumatic Brain Injury

Sajad Rezaei *, Iraj Salehi ^a, Heshmatollah Moosavi ^b, Shahrokh Yousefzaeh ^c

هﺪﯿﮑﭼ

:فﺪﻫ

ﺐﯿـﺳآدﺎـﻌﺑاﯽﺑﺎﯾزرافﺪﻫﺎﺑﺮﺿﺎﺣﺶﻫوﮋﭘ رﻮـﺤﻣﯽـﻧاورﯽـﺳﺎﻨﺷ

ﺖﺳدﻦﯿﻣرﺎﻬﭼﮏﯾ ﻪﻣﺎﻧ

ﯽـﻧاورتﻻﻼﺘـﺧايرﺎـﻣآوﯽـﺼﯿﺨﺸﺗ

(DSM-IV)

رﺎﻬﭼرد

) ﮏـﯿﺗﺎﻣوﺮﺗيﺰـﻐﻣﺐﯿـﺳآزاﺲﭘﺖﺴﺨﻧﻪﻫﺎﻣ

ﺖـﻟﺎﺣو (TBI يﺎـﻫ

ﻧاور داﺪﺧرزاﺲﭘﯽ .دﻮﺑTBI

شور : ﯽﻔﯿـﺻﻮﺗﯽﺳرﺮﺑﮏﯾبﻮﭼرﺎﭼرد -

،ﯽﻟﻮﻃ 238 رﺎﭼدرﺎﻤﯿﺑ

TBI ) 43 ونز 195 ﻪﺑ (دﺮﻣ هﻮﯿﺷ ﯽﭘﺎﯿﭘ ﻪـﻧﻮﻤﻧ يﺮـﯿﮔ

هﺎﻣرﺎﻬﭼﺖﺷﺬﮔزاﺲﭘ .ﺪﻧﺪﺷﻪﻨﯾﺎﻌﻣو

، 155 ) ﺮﻔﻧ 1/

65 ياﺮـﺑنارﺎـﻤﯿﺑزا (%

زاﯽـﺷﺎﻧﯽـﻧاورلﻼﺘﺧاﺖﯿﻫﺎﻣﻦﯿﯿﻌﺗ ﻪﺘﻓﺎﯾرﺎﺘﺧﺎـﺳﻪﺒﺣﺎـﺼﻣﮏـﻤﮐﻪـﺑTBI

ﯽـﺼﯿﺨﺸﺗيﺎـﻫرﺎﯿﻌﻣﻪﯾﺎﭘﺮﺑﯽﻨﯿﻟﺎﺑ

DSM-IV ﻪـﻌﺟاﺮﻣﮏـﺷﺰﭙﻧاورﮏـﯾﻪـﺑ،

.ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ :

ﺐﯿـﺳآزاﺲـﭘﻪـﮐﺪـﻧدادنﺎـﺸﻧﺞﯾﺎـﺘﻧ ،ﯽﮔﺪـﯾد

117 ﺮـﻔﻧ

)5 / 75

ـﺑيﻮﻧﺎـﺛﯽﻧاوريﺎﻫلﻼﺘﺧاﺺﯿﺨﺸﺗياراد (%

ﻪ

TBI .ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻦـﯾازا

،داﺮﻓا 88 ) رﺎﻤﯿﺑ 2/

75

لﻼﺘـﺧايدﻮـﺒﻤﻫ (%

ـﯾاﺎـﺑ .ﺪـﻧدادنﺎـﺸﻧﯽـﻧاوريﺎـﻫ ﻦ

،دﻮﺟو ﻊﯾﺎﺷ لﻼﺘﺧاﻦﯾﺮﺗ زاﯽﺷﺎﻧﯽﻧاوريﺎﻫ

TBI ﻪﺑ ﺖﯿـﺼﺨﺷﺮـﯿﯿﻐﺗﺐـﯿﺗﺮﺗ

)6 / 58 ) ﯽﻘﻠﺧلﻼﺘﺧا،(%

3/

32 لﻼﺘﺧا،(%

) ﯽﺑاﺮﻄﺿا 20 باﻮـﺧلﻼﺘـﺧا،(%

)3 / 19

،(%

ﯽﮔدودزدﺎﯾ ) ﻦﻣﺰﻣ

9/

12 لﻼﺘﺧاو (%

ﯽﻧﺎﻤـﺴﺟيﺎـﻫ ) هﺪـﺷ

3/

1 (%

ﻮﺑ لﻼﺘﺧا .ﺪﻧد يﺎﻫ زاﯽﺷﺎﻧﯽﺸﯾﺮﭙﻧاوروندرﻮﺧ،مﻮﯾﺮﯿﻟد

TBI ﮏـﯾﺮـﻫﺰـﯿﻧ

ناﺰــﯿﻣﻪــﺑ 64 /0 .ﺪﻧﺪــﺷهدادﺺﯿﺨــﺸﺗ % ﻪــﺠﯿﺘﻧ

يﺮــﯿﮔ : يﻻﺎــﺑﯽــﻧاواﺮﻓ

لﻼﺘﺧا

ﺲـﭘدﺎـﺣﻪـﻠﺣﺮﻣردﯽـﻧاوريﺎﻫ زا

ﻪـﺑTBI دراﻮـﻣزايرﺎﯿـﺴﺑهاﺮـﻤﻫ

ﺖﯿﺼﺨﺷﺮﯿﯿﻐﺗﺪﯾﺪﺟ و

لﻼﺘﺧا وﺖـﺳاﺮﯿﮕﻤـﺸﭼ،ﯽﺑاﺮﻄـﺿاوﯽـﻘﻠﺧيﺎـﻫ

رﺎﭼدنارﺎﻤﯿﺑ ﺖﺳدTBI

ﺐﯿـﺳآزاﺲـﭘﻪﻫﺎﻣرﺎﻬﭼﯽﻧﺎﻣزﻊﻄﻘﻣردﻢﮐ

، ﺑ ﺪـﯾﺎ

لﻼﺘـﺧازوﺮـﺑﺮﻄﺧﺎﺗﺪﻧﺮﯿﮔراﺮﻗﯽﺑﺎﯾزراوﺶﯾﺎﭘدرﻮﻣ ﺶﻫﺎـﮐﯽـﻧاوريﺎـﻫ

.ﺪﺑﺎﯾ هژاوﺪﯿﻠﮐ : ﮏﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰﻐﻣ ﺐﯿﺳآ

؛ لﻼﺘﺧا ﯽﻧاور

؛ يدﻮﺒﻤﻫ ؛ يﺎﻫﺪـﻣﺎﯿﭘ

ﯽﺒﺼﻋ - يرﺎﺘﻓر

:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد] 7/

4/

1389 :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ؛ 30

/9 / 1389 [ Abstract

Objectives: The aim of this research was to examine the dimensions of axis I disorders during the first four months after Traumatic Brain Injury (TBI) and mental states after TBI. Method: Overall, 238 patients (43 females and 195 males) with TBI, in a descriptive- longitudinal study, were selected by consecutive sampling procedure and each of them undergone medical examinations. After 4 months of follow-up, 65.1% (155 cases) of the patients referred to a psychiatrist to determine the nature of their mental disorder due to TBI, using a structured clinical interview, based on the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 4th ed.

(DSM-IV) . Results: The results showed that 75.5% (117 cases) of the patients had post-injury mental disorders secondary to TBI . Of these, 88 patients (75.2%) showed the comorbidity of mental disorders. However, the most common mental disorders due to TBI included personality change (58.6%), mood disorders (32.3%), anxiety disorders (20%), sleep disorders (19.3%), chronic amnesia (12.9%) and somatoform disorders (1.3%). Delirium, eating and psychotic disorders due to TBI, each up to 0.64%, were also diagnosed . Conclusion: The high frequency of mental disorders is evident in the acute phase after TBI, along with many novel cases of personality changes, mood and anxiety disorders. Therefore TBI patients must be monitored and evaluated at least in a 4- month period after the trauma to reduce the risk of mental disorders incident.

Key words: traumatic brain injury; mental disorder;

comorbidity; neurobehavioral sequelae

[Received: 28 June 2010; Accepted: 21 December 2010]

_______________________________________

1

ﺷر .نﻼﯿﮔ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ :رﺎـﮕﻧرود .ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻌـﺳﻮﺗ و ﺎـﻣوﺮﺗ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰـﮐﺮﻣ ،ﺎﻨﯿـﺳرﻮﭘ نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ ،ﺖ

3239842 - 0131 (لﻮﺌـﺴﻣ هﺪﻨـﺴﯾﻮﻧ)

E-mail: [email protected]

2 ؛ ؛نﻼﯿﮔ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﯾدﺎﺘﺳا ،يدﺮﺑرﺎﮐ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ياﺮﺘﮐد ؛نﻼﯿـﮔ ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕـﺸﻧاد ،ﮏﺷﺰﭙﻧاور3

ﯽـﺣاﺮﺟ ﺺـﺼﺨﺘﻣ4

د رﺎﯾدﺎﺘﺳا ،بﺎﺼﻋا .نﻼﯿﮔ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧا

* Corresponding author: MA. in Clinical Psychology, Guilan University, Guilan Trauma Research Center and Clinical Studies Development, Poursina Hospital, Rasht, Iran, IR. Fax: +98131- 3239842. E-mail: [email protected]; ^a PhD. in Applied Psychology, Assistant prof. of Guilan University, ^b Psychiatrist, Guilan University of Medical Sciences, ^c Neurosurgery Specialist, Assistant prof. of Guilan University of Medical Sciences.

Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Vol. 18, No. 1, Spring 2012, 13-28

،ناﺮﯾا ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﯽﮑﺷﺰﭙﻧاور ﻪﻠﺠﻣ هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻫﺪﺠﻫ لﺎﺳ

1 رﺎﻬﺑ ، 1391 ، 28 - 13

ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻞﯿﺻا

Original Article

Downloaded from ijpcp.iums.ac.ir at 8:42 CEST on Wednesday October 8th 2014

(2)

ﺐﯿﺳآ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻧاور ﯽ ﺳآ زا ﺲﭘ ﯿ ﺐ ﺰﻐﻣ ي ﺗﺎﻣوﺮﺗ ﯿ ﮏ

14

لﺎﺳﻫﺠﻢﻫﺪرﺎﻤﺷ /ه 1 / رﺎﻬﺑ1391

Vol. 18 / No. 1 / Spring 2012

ﻪﻣﺪﻘﻣ ﮏﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰﻐﻣ ﺐﯿﺳآ )1

ﻪﺑﺮﺠﺗ (TBI

ﻪﻌﺟﺎﻓ يا ﺖـﺳا رﺎـﺑ

ﺐﯿﺳآ زا ﺲﭘ ار داﺮﻓا ﯽﮔﺪﻧز ﻪﮐ

ﯽـﻣ نﻮـﮔﺮﮔد ﯽﮔﺪـﯾد .ﺪـﻨﮐ

ﻪﺑ ﺐﯿﺳآ ﻦﯾا و دﺎﺣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ،هﺪﯿﭽﯿﭘ ﺖﯿﻫﺎﻣ ﻞﯿﻟد

تﺪـﻣزارد ﺎﯾ

ﯽـﻣ ﻪﮐ

ﻪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ

ﻢـﺸﭼ ﻮـﺤﻧ زا ﺲـﭘ ﯽﮔﺪـﻧز ﺖـﯿﻔﯿﮐﺮﺑ يﺮـﯿﮔ

ـﺗ يﺰﻐﻣ ﺖﺣاﺮﺟ ﺄ

ﻪـﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ ،دراﺬـﮕﺑ ﺮﯿﺛ .ﺖـﺳا

ﻢﻫ ﻦﯿﻨﭼ TBI

ﻪﻟﺄـﺴﻣ ﯽﻣﻮـﻤﻋ ﺖﺷاﺪﻬﺑ رد

ﻪـﺑ ﯽﻧﺎـﻬﺟ يا رﺎﻤـﺷ

ﯽﻣ ناﻮـﻨﻋ ﺎﺑ و دور

» ﻪـﻤﻫ

نﺎـﻬﻨﭘ ﺎـﯾ شﻮﻣﺎـﺧ يﺮـﯿﮔ «2

هﺪـﻧاﻮﺧ

ﯽــﻣ ﻦﻤــﺷآ) دﻮــﺷ نودرﻮــﮔ،3

رﻮﺘﻧﺎــﮐ ،4

ﻫ و5

ــﺒﯿ رﺎ

6د ، 2006 ؛

ﻦﯾﺎﺘﺴﻨﯿﻓ ترﻮﭘﺎﭘار و7

،8

2000 .(

ﻢﮐ ﺖﺳد لﺎﺳ ﺮﻫ 4/

1 درﻮﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﯾا ردTBI

ﯽﻣ شراﺰﮔ ﻮـﺷ

ﻪـﮐ د ﻪـﺑ ﮏـﯾدﺰﻧ 50000

ﺮﻔﻧ

ﯽـﻣ ﺎـﻬﻧآ ،ﺪـﻧﺮﯿﻣ

235000 ﯽﻣ شﺮﯾﺬﭘ ﺎﻬﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ رد ﺮﻔﻧ و ﺪﻧﻮﺷ

1/

1 ﺮـﻔﻧ نﻮﯿﻠﯿﻣ

ﺶﺨﺑ زا نﺎﻣرد زا ﺲﭘ ﯽﻣ ﺺﺧﺮﻣ ﺲﻧاژروا يﺎﻫ

ﮓـﻧﻻ) ﺪﻧﻮﺷ

ﺲﯿﯾﻮﻟ ﺪﻧﻼﺗور ،9

- نواﺮﺑ و10

وا

11ﺪﻟ ، 2006 رد يﺰـﻐﻣ ﺐﯿﺳآ .(

زا ﯽـﮑﯾ و ﺖـﺳا اراد ار مود ﻪـﺒﺗر ﺮﯿﻣ و گﺮﻣ ﺮﻈﻧ زا ﺰﯿﻧ ناﺮﯾا ﻞﻠﻋ ﯽﻧاﻮﺗﺎﻧ ﺮﯾز داﺮﻓا ﯽﮔدﺎﺘﻓارﺎﮐزا و تﺪﻣ زارد يﺎﻫ 24

لﺎـﺳ

ﯽــﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨــﺷ ــﺷ

ﯽــﻤﯿﻫاﺮﺑا) دﻮ

،ﺪــﻧز و يﺮﯿــﺸﻣ ،رﺎــﺨﻓ 2006

.(

ﺶﻫوﮋﭘ هﺪﻨﮐاﺮﭘ يﺎﻫ ،هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ناﺮـﯾا رد هرﺎﺑ ﻦﯾا رد ﻪﮐ يا

فدﺎﺼﺗ و ﺢﻧاﻮﺳ ﻪﻨﯿﻣز رد ﻦﯿﺘـﺴﺨﻧ رﺎﻤـﺷ رد ار رﻮﺸﮐ ﻦﯾا ،ﺎﻫ

هداد نﺎﺸﻧ نﺎﻬﺟ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺐﯿﺳآ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺪﻧا

ﻪـﺑ هدراو يﺎـﻫ

ﺐﯿﺳآ و ندﺮﮔوﺮﺳ ) ﺖـﺳا هدﻮـﺑ يﺰـﻐﻣ يﺎـﻫ

و يﺪـﺟ زﺮـﮕﻧر

يﺪــﻧزﺮﻓ ،رﻮــﭘ 2002 ،ﯽﻗدﺎــﺻ ؛ 1998

و ﯽﻤﺗﺎــﺧ ؛ ،نارﺎــﮑﻤﻫ

2003 ، ﻒــﺳﻮﯾ ﮏــﺑﺎﭼ هداز

، ﯽﻫﺎــﭽﻓاد يﺪــﻤﺣا ،نارﺎــﮑﻤﻫ و

2007 .(

ﻒــﺳﻮﯾ هداز ﮏــﺑﺎﭼ ﯽﯾﺎﻔــﺻ ، نارﺎــﮑﻤﻫ و

) 2006 ( رد

ﻪﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑﺮﺿ ﯽﺳﺎﻨﺷﺮﯿﮔ

ﻼﯿﮔ نﺎﺘﺳا رد ﺮﺳ ﻪﺑ هدراو يﺎﻫ ،ن

زا 5256 ﺐﯿــﺳآ رﺎــﻤﯿﺑ ﻪــﻌﺟاﺮﻣ ،هﺪــﯾد

نﺎﺘــﺳرﺎﻤﯿﺑ ﻪــﺑ هﺪــﻨﻨﮐ

يﺎﻨﯿــﺳرﻮﭘ ،ﺖــﺷر

3396 ) ﺮــﻔﻧ 64 يﺰــﻐﻣ ﻪﺑﺮــﺿ رﺎــﭼد ار (%

.ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ

رﺎﭼد نارﺎﻤﯿﺑ ﺲﭘTBI

ﺶﮐوﺮﻓ زا و ﯽﻤـﺴﺟ ﻢـﺋﻼﻋ ندﺮﮐ

ﻪــﺑ هرﺎــﺑود ﺖــﺸﮔزﺎﺑ ﺎــﯾ ماﺪﺨﺘــﺳا ياﺮــﺑ ،ﯽﮑــﺷﺰﭘ

ﺰــﯿﻧ و رﺎــﮐ

ﯽﻣ وﺮﺑور ﻞﮑﺸﻣ ﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد لﺎﻌﻓ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺪﻧﻮﺷ

ﺰﺑﻮﮐﺎـﺟ) ،12

1988 لﻼﺘــﺧا زوﺮــﺑ نآﺮــﺑ نوﺰــﻓا .(

زا ﺲــﭘ ﯽــﻧاور يﺎــﻫ

TBI

ﯽــﻣ هدﺮﺘــﺴﮔ ﻪــﻨﻣاد ﺪــﻧاﻮﺗ زا يا

تﻼﮑــﺸﻣ ﯽﺘــﺴﯾز

- و ﯽــﻧاور

ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ار ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪـﺑ ﯽﮕﺘـﺴﺑاو ﺐﺒﺳ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد لﺎﺒﻧد

ﺷ ﻦﯾﺮﯾﺎﺳ و هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻀﻋا ﻮ

.د

TBI

ﯽﻣ

ﻠﻣﺎـﻋ ﺪـﻧاﻮﺗ ﯽ

ﺮـﻄﺧ از

لﻼﺘــﺧا دﺎــﺠﯾا ياﺮــﺑ .ﺪــﺷﺎﺑ ﯽــﻧاور يﺎــﻫ

ياﺮــﺑ نﺎــﻓ ﻪــﻧﻮﻤﻧ ،13

نﻮﺗﺎﮐ ﻮﺗﺎـﻣوا ،14

نﺎﻤﻠـﺳا و15

)16

1995 ( رد يﺎﻫﺪـﻣﺎﯿﭘ ﯽـﺳرﺮﺑ

رد يﺰــﻐﻣ ﺐﯿــﺳآ زا ﯽــﺷﺎﻧ ِﯽــﻧاور لﻼﺘــﺧا 50

ﯽﯾﺎﭘﺮــﺳ رﺎــﻤﯿﺑ

رﺎﭼد ﻪـﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧTBI

13 ) نارﺎـﻤﯿﺑ زا ﺮـﻔﻧ 26

نﺎـﻣز رد (%

ِمﺎﺠﻧا

ﯽـﺳﺎﺳا ﯽﮔدﺮـﺴﻓا ﻪـﺑ ﯽـﺳرﺮﺑ رﺎـﭼد17

دﻮﺑ و ﺪـﻧ 14 ﺮـﻔﻧ

) 28 (%

ﻪﻘﺑﺎﺳ ﯽﮔدﺮﺴﻓا داﺪﺧر ار ﯽﮔﺪﯾد ﺐﯿﺳآ زا ﺲﭘ ﯽﺳﺎﺳا

ﻪﮐ ﺪﻌﺑ

ًا .ﺪـﻧدﺮﮐ شراﺰـﮔ ،دﻮـﺑ ﻪـﺘﻓر نﺎـﯿﻣ زا َ 12

) رﺎـﻤﯿﺑ 24 (%

ﺮــﺸﺘﻨﻣ باﺮﻄــﺿا لﻼﺘــﺧا ) رﺎــﻤﯿﺑ رﺎــﻬﭼ و18

8 فﺮــﺼﻣءﻮﺳ (%

شراﺰـﮔ ﺮـﺿﺎﺣ لﺎـﺣ رد ار ﻞﮑﻟا/داﻮﻣ

ﯽـﺳرﺮﺑ .ﺪـﻧدﻮﻤﻧ يﺎـﻫ

) رﺎـﻤﯿﺑ ﺖـﻔﻫ ﻪـﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺮﺘﺸﯿﺑ 14

ﺎﯿﻤﯾﺎﺘـﺴﯾد ﻪـﺑ (%

ود و19

) رﺎــﻤﯿﺑ 4 تﻼــﻤﺣ ﻪــﺑ (%

نﺎــﻧآ ﯽــﺳرﺮﺑ .ﺪﻨﺘــﺴﻫ ﻼﺘــﺒﻣ ﮏــﯿﻧﺎﭘ

رﺎـﭼد ﯽﯾﺎﭘﺮﺳ نارﺎﻤﯿﺑ رد ار باﺮﻄﺿا و ﯽﮔدﺮﺴﻓا ،TBI

ﻊﯾﺎـﺷ

.داد نﺎﺸﻧ

1

درﺎﺒﯿﻫ لﺎﺴﯾوا ،20

،21 22ﺮﻠﭙﮐ

، ﯽﻧاﺪﮔﻮﺑ و23

رﻮﻠﯿﺳ )24

1998 (

يدﻮـﺒﻤﻫ و زوﺮـﺑ ناﺰـﯿﻣ ﺮـﺑ ﺰﮐﺮﻤﺗ ﺎﺑ لﻼﺘـﺧا25

و ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

ﻊﻓر يﻮﮕﻟا لﻼﺘﺧا

رد ،داﻮـﻣ فﺮـﺼﻣ و ﯽﺑاﺮﻄـﺿا ،ﯽﻘﻠﺧ يﺎﻫ

100 رﺎــﭼد لﺎــﺴﮔرﺰﺑ دﺮــﻓ )TBI

18 ﺎــﺗ 65 ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ ﺎــﺑ (لﺎــﺳ

ﺐﯿﺳآ زا ﺖﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﺖﺸﻫ ﯽﮔﺪﯾد

رد ﺎﻬﻧآ

، ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد ﻪﮐ ﺲﭘ

زا ﻊﯾﺎﺷTBI

لﻼﺘﺧا ﻦﯾﺮﺗ رﻮﺤﻣ يﺎﻫ

،ﮏـﯾ لﻼﺘـﺧا ﯽﮔدﺮـﺴﻓا

) ﯽــﺳﺎﺳا 61 لﻼﺘــﺧا ،(%

ﻪﺤﻧﺎــﺳ زا ﺲــﭘ سﺮﺘــﺳا )26

(PTSD

) 19 ـﺳاﻮﺳو لﻼﺘﺧا ،(%

ﯽ - يرﺎـﺒﺟا )27

15 ﮏـﯿﻧﺎﭘ لﻼﺘـﺧا ،(%

) 14

% ) ﺮﺸﺘﻨﻣ باﺮﻄﺿا لﻼﺘﺧا ( 9

ﯽـﺒﻄﻗود لﻼﺘﺧا و (%

)28

2 (%

ﺮﺑ نوﺰﻓا .دﻮﺑ نآ

،

لﻼﺘـﺧا يدﻮـﺒﻤﻫ دﻮـﺑ ﻻﺎـﺑ ﺰـﯿﻧ ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ 44 ار ﺺﯿﺨﺸﺗ ود زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﯾ و ود ،ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺮﻓا زا %

_______________________________________

1- traumatic brain injury 2- silent or hidden epidemic

3- Ashman 4- Gordon

5- Cantor 6- Hibbard

7- Feinstein 8- Rapoport

9- Langlois 10- Rutland-Brown

11- Wald 12- Jacobs

13- Fann 14- Katon

15- Uomoto 16- Esselman

17- major depression

18- generalized anxiety disorder

19- dysthymia 20- Hibbard

21- Uysal 22- Kepler

23- Bogdany 24- Silver

25- comorbidity

26- post traumatic stress disorder 27- obsessive-compulsive disorder 28- bipolar disorder

(3)

نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺋﺎﺿر دﺎﺠﺳ

15

لﺎﺳﻢﻫﺪﺠﻫرﺎﻤﺷ /ه 1 / رﺎﻬﺑ1391 Vol. 18 / No. 1 / Spring 2012

زا ﺲــﭘ نﺎــﺸﻧTBI

زا ﺶﯿــﭘ ﻪــﮐ ﯽﻧﺎــﺴﮐ ﺮﺘــﺸﯿﺑ .ﺪــﻧداد

TBI

زا ﺲــﭘ ،ﺪﻨﺘــﺷاﺪﻧ ﯽــﻟﻼﺘﺧا ﺺﯿﺨــﺸﺗTBI

لﻼﺘــﺧا ﻓا ﯽﮔدﺮــﺴ

لﻼﺘﺧا و ﯽﺳﺎﺳا داﻮـﻣ فﺮـﺼﻣءﻮﺳ

ﺪـﻧدﻮﻤﻧ ﺖـﻓﺎﯾرد ﯽـﺳرﺮﺑ .

،نﺎـﻧآ TBI

ﯽﻧاﻮﺗﺎـﻧ ياﺮــﺑ ازﺮـﻄﺧ ﯽﻠﻣﺎـﻋ ار ﯽﮑــﺷﺰﭙﻧاور يﺎـﻫ

ﻪــﺑ يﺪــﻌﺑ .دروآ رﺎﻤــﺷ

1بد

، ﺰﻧﻮــﯿﻟ ﺲﯿﮐوﺰﺗﻮــﮐ،2

ﯽــﻠﻋ ،3

و4

ﮏﻣ ﯽﺗرﺎﮐ )5

1999 ﺰﯿﻧ ( زا ﻪـﮐ ﺪـﻧداد نﺎـﺸﻧ 120

رﺎـﭼد رﺎـﻤﯿﺑ

7TBI

/ 21 لﻼﺘﺧا ﮏﯾ ياراد % ﯽﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻧاور

ﻦﯾا ﻪﮐ

(ﯽﻣﻮـﻤﻋ ﺖـﯿﻌﻤﺟ) هاﻮـﮔ هوﺮـﮔرد ﻢﻗر 4/

16 ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ .دﻮـﺑ %

رﺎـﭼد نارﺎﻤﯿﺑ رد ﯽﻧاور لﻼﺘﺧا ناﺰﯿﻣ ﻪـﺑTBI

ﺐـﯿﺗﺮﺗ لﻼﺘـﺧا

ﯽﮔدﺮﺴﻓا ) 9/

13 ) ﮏﯿﻧﺎﭘ لﻼﺘﺧا ،(%

9

ﻞـﮑﻟا ﻪـﺑ ﯽﮕﺘـﺴﺑاو ،(%

6

) 9/

4 ) ﺮﺸﺘﻨﻣ باﺮﻄﺿا لﻼﺘﺧا ،(%

5/

2

ـﺳاﻮﺳو لﻼﺘـﺧا و (%

ﯽ -

يرﺎﺒﺟا ) 6/

1 د ناﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد .دﻮﺑ (%

رد ﻪـﮐ ﺪـﻨﻨﺘﻓﺎﯾر

،لﺎـﺴﮔرﺰﺑ نارﺎﻤﯿﺑ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﻤﺷ ،ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﮏـﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰـﻐﻣ ﺐﯿﺳآ زا ﺲﭘ لﺎﺳ ﮏﯾ ﺎﺗ ار ﯽﻧاور لﻼﺘﺧا ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﮏﯿﻧﺎﭘ لﻼﺘﺧا و ﯽﮔدﺮﺴﻓا يﺎﻫداﺪﺧر ناﺰﯿﻣ .ﺪﻨﻫد

ﻪﺑ .دﻮﺑ ﯽﻣﻮﻤﻋ ﺖﯿﻌﻤﺟ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ رﻮﻃ

رﻮﻠﯿﺳ

،7

ﺮﻣاﺮﮐ ﻦﯾﺮﮔ،8 9ﺪﻟاو ﻦﻣﺰﯾاو و )10

2001 ( نﺎﺸﻧ

زا ﺪــﻧداد 5034

ﻣ ﺶــﺷﻮﭘ ﺮــﯾز دﺮــﻓ ﺆ

ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﯽــﻠﻣ ﻪــﺴﺳ

11ناور )

(NIMH

، 361 يﺰــﻐﻣ ﺐﯿــﺳآ ﻪﻘﺑﺎــﺳ ياراد ﺮــﻔﻧ

هدﻮﺑ ﯽﺠﯿﮔ ﺎﯾ يرﺎﯿﺸﻫ ناﺪﻘﻓ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺪﯾﺪﺷ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ .ﺪﻧا

لﻼﺘﺧا ناﺰﯿﻣ

دروآﺮـﺑ ﯽـﻧاور يﺎـﻫ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﯾا رد هﺪـﺷ

ﻪــﺑ داﻮــﻣ فﺮــﺼﻣءﻮﺳ ﺎــﯾ ﯽﮕﺘــﺴﺑاو ﻞﻣﺎــﺷ ﺐــﯿﺗﺮﺗ )

24 ،(%

لﻼﺘﺧا ـﺴﻓا ﯽﮔدﺮ ) 1 / 11 ،(%

لﻼﺘـﺧا ـﺳاﻮﺳو ﯽ - يرﺎـﺒﺟا

) 7 / 4 (%

، ) ﮏــﯾﺮﻫ ﺎﯿﻧﺮﻓوﺰﯿﮑــﺳاو ﮏــﯿﻧﺎﭘ لﻼﺘــﺧا 3

/ 3 و (%

لﻼﺘﺧا ) ﯽﺒﻄﻗود 7

/ 1 ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﺮﻄﺧ ،نآﺮﺑ نوﺰﻓا .دﻮﺑ (%

يور ﺐﯿـﺳآ زا ﻪﮐ يداﺮﻓارد ﯽﺸﮐدﻮﺧ ﻪﺑ ندروآ ﯽﮔﺪـﯾد

ﯽﻣ ﺞﻧر ﺮﺳ ﻪﺑ .دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺪﻧدﺮﺑ

ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﮐ يداﺮﻓا ﯽﻠﮐرﻮﻃ

ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ارTBI

ﻪﺑﺮﺠﺗ ار لﻼﺘﺧا ﻦﯾا ﻪﮐ يداﺮﻓا زا

هدﺮﮐ دﻮﺑ لﻼﺘﺧا ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣرد ،ﺪﻧ شﻼـﺗ و ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

ﯽﻧﻮﻣ .ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺸﮐدﻮﺧ ياﺮﺑ ﺪﯿﭙﺳا و12

)13

2001 ﺰﯿﻧ ( 76 %

زا ﺲﭘ نارﺎﻤﯿﺑ زا شراﺰـﮔ ﯽـﻧاور لﻼﺘـﺧا رﺎـﭼد ارTBI

يﺰـﻐﻣ ﺐﯿـﺳآ ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﮐ ﯽﻧارﺎـﻤﯿﺑ ﺪـﻨﺘﻓﺎﯾرد نﺎـﻧآ .ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﻣ يدﻮﺒﻬﺑ ﺮﺘﻬﺑ ،ﺪﻧراد ﺪﻨﺑﺎﯾ

، نآرد ﺎﻣا ﻪﮐ ﯽﻧارﺎﻤﯿﺑ زا ﻪﺘﺳد

يدﻮﺒﻤﻫ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ يدﻮـﺒﻬﺑ ،ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﯽﮑـﺷﺰﭙﻧاور يﺎﻫ

هﺪـﯾد ﯽﻤﻧ

ﻮﺷ ﻢﻫ .د

لﻼﺘـﺧا ﻦﯿـﻨﭼ يدﻮـﺒﻬﺑ لﻮﺌـﺴﻣ ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

لﻼﺘــﺧا ،ﯽﮔدﺮــﺴﻓا ،ﻒﯿﻌــﺿ لﻼﺘــﺧا ﺎــﯾ ،ﯽﺑاﺮﻄــﺿا يﺎــﻫ

.ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻠﯾﺪﺒﺗ 1

ﻦﻧﻮـﭘﻮﮐ ) نارﺎـﮑﻤﻫ و14

2002 ( عﻮﯿـﺷ ناﺰـﯿﻣ ﯽﺑﺎـﯾزرا رد

لﻼﺘﺧا رﻮﺤﻣ ﯽﻧاور يﺎﻫ ﮏﯾ

يور ﺮﺑ 60 ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﺎﺑ رﺎﻤﯿﺑ 30

لﺎﺳ نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﮏـﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰـﻐﻣ ﺐﯿﺳآ زا

رد نﺎـﺸﻧ ،ﺎـﻬﻧآ

ﻪﮐ ﺪﻧداد 29

) ﺮﻔﻧ 3/

48 ار ﮏـﯾ رﻮـﺤﻣ لﻼﺘـﺧا ﮏـﯾ عوﺮﺷ (%

ﺲﭘ از وTBI

37 ) ﺮﻔﻧ 7/

61 (%

ﻪﺑ ﻼﺘﺑا رﻮﺤﻣ لﻼﺘﺧا ﮏﯾ ﮏـﯾ

هدﺮﮐ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ رد ار ﺎـﺷ .ﺪﻧا

ﯾﻊ

لﻼﺘـﺧا ﻦﯾﺮـﺗ ﺎـﻫ

ﯾ ﻪـﮐ ﯽ

ﺲــﭘ زا ــﺠﯾاTBI

دﻮﺑ هﺪــﺷ دﺎ ﺪــﻧ

ﻪــﺑ ﯽــﺳﺎﺳا ﯽﮔدﺮــﺴﻓا ﺐــﯿﺗﺮﺗ

) 7/

26 ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﺎﯾ فﺮﺼﻣءﻮﺳ ،(%

) ﻞـﮑﻟا 7/

11 لﻼﺘـﺧا ،(%

) ﮏﯿﻧﺎﭘ 3/

8 ) ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا ﯽﺿﺮﻣ ساﺮﻫ ،(%

3/

8 لﻼﺘﺧا ،(%

يﺎـﻫ

) ﯽــﺸﯾﺮﭙﻧاور 7/

6

ﺖﯿــﺼﺨﺷ يﻮــﻀﻋ نﺎﮕﻧﺎــﺸﻧ و (%

)15

15

% (

ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ .ﺪﻧدﻮﺑ ﯽـﻣTBI

هد ﺪـﻧاﻮﺗ ﺎـﯾ لﺎـﺳ ﺎـﻫ

ﻪﺸﯿﻤﻫ ياﺮﺑ ﯽﺘﺣ ﺐﯿﺳآ

لﻼﺘﺧا ﺮﺑاﺮﺑ رد يﺮﯾﺬﭘ ار ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

ﻢﻫ .دﻮﺷ ﺐﺒﺳ داﺮﻓا ﯽﺧﺮﺑ رد ﻪـﺑ ﻦﯿﻨﭼ

ﯽـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﮐ ﺪـﺳر TBI

ار نارﺎﻤﯿﺑ ﺪﻌﺘﺴﻣ

ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﯽـﻣ ﯽﻧﺎﯾﺬﻫ لﻼﺘﺧا و ﯽﮔدﺮﺴﻓا .ﺪـﻨﮐ

16ﮓﻧاژ ياژ ، ﻦﭼ و17

)18

2006 ( لﻼﺘﺧا زوﺮﺑ رد ار ﯽﻧاور يﺎﻫ

5/

72 زا %

ﺐﯿـﺳآ رﺎـﭼد نارﺎﻤﯿﺑ .ﺪـﻧدﺮﮐ شراﺰـﮔ ﺮـﺳ ﯽﮔﺪـﯾد

) ﻦﻧﻮــﭘﻮﮐ 2007

( ﺖــﻟﺎﺣ ﻪــﮐ ﺖــﻓﺎﯾرد رﺎــﻤﯿﺑ يﺎــﻫ

ﮔ ﯽــﻧاور نﻮ

ﯽﻣ

ﺲـﭘ ﯽـﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ رﺎـﮐ ﺪﻨﻧاﻮﺗ زا

ار ﮏـﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰـﻐﻣ ﺐﯿـﺳآ

لﻼﺘـﺧا زوﺮﺑ ﯽﺳرﺮﺑ رد يو .ﺪﻧزﺎﺳ راﻮﺷد رد ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

38

،رﺎﻤﯿﺑ 12 زا ﺲـﭘ هﺎﻣ TBI

ﺪﯿـﺳر ﻪـﺠﯿﺘﻧ ﻦـﯾا ﻪـﺑ ﻪـﮐ

7/

44 زا %

ﯽﻃ نارﺎﻤﯿﺑ 12

ﺲﭘ هﺎﻣ زا TBI

هﺪـﺷ ﯽـﻧاور لﻼﺘـﺧا رﺎﭼد .ﺪـﻧا

19ﺎﻣرو ﺪﻧﺎﻧآ ، ) ﺎـﻣرو و20

2007 ( 25 رﺎـﭼد نارﺎـﻤﯿﺑ زا % ارTBI

ﺲﭘ هﺎﻣ ﻪﺳ ﺎﺗ ود ﺐﯿﺳآ زا

ﯽﺑ رﺎﭼد ﯽﮔﺪﯾد و ﯽﺑاﻮﺧ

50 نﺎـﻧآ %

_______________________________________

1- Deb 2- Lyons

3- Koutzoukis 4- Ali

5- McCarthy 6- alcohol dependency

7- Silver 8- Kramer

9- Greenwald 10- Weissman

11- National Institute of Mental Health

12- Mooney 13- Speed

14- Koponen

15- organic personality syndrome

16- Zhang 17- Zhai

18- Chen 19- Verma

20- Anand

(4)

16

Vol. 18 / No. 1 / Spring 2012

ﯽﺑاﻮﺧﺮﭘ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ار

رد ار باﻮﺧ لﻼﺘﺧا نﺎﻧآ .ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ1

.ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﯽﻌﯾﺎﺷ هﺪﯾﺪﭘ ﮏﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰﻐﻣ ﺐﯿﺳآ دﺎﺣ ﻪﻠﺣﺮﻣ

ﺺﯿﺨـﺸﺗ دﻮــﺒﻤﻫ ﺎــﯾ ﻪــﻧﺎﮔود يﺎــﻫ ــﺳ)2

ءﻮ و داﻮــﻣ فﺮــﺼﻣ

ﻪﮐ يداﺮﻓا رد (ﯽﻧاور ﺪﯾﺪﺷ يرﺎﻤﯿﺑ TBI

هدﺮـﮐ ﻪـﺑﺮﺠﺗ ار ،ﺪـﻧا

رﺎـﭼد ﻪـﮐ ﺖﺳا يداﺮﻓا زا ﺶﯿﺑ هﺪـﺸﻧTBI

ﺪـﻧا نﺎـﮕﯾرﻮﮐ) و3

يد ﻞﮑــﺴﺗﻮﯾ ،4

2008 .(

نآ رﺎــﭼد نارﺎــﻤﯿﺑ زا ﻪﺘــﺳد ﻪــﮐTBI

ﯽﮔﺪﯿﭽﯿﭘ هدﺮﺘﺴﮔ يﺎﻫ

لﻼﺘـﺧا ﺺﯿﺨـﺸﺗ رد يﺮـﺗ ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

نﺎــﺸﻧ ﺪــﻧداد

، ﺖــﻟﺎﺣ ﺮﺘــﺸﯿﺑ نﻮﮔرﺎــﻤﯿﺑ يﺎــﻫ و درد ﺪــﻨﻧﺎﻣ) ي

(ﻦﻣﺰﻣ ﯽﮑﺷﺰﭘ ضراﻮﻋ

ﺮـﮕﯾد ﺺﯿﺨﺸﺗ ﮏﯾ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺪﻨﺘﺷاد

لﻼﺘﺧارد رﻮﺤﻣ) ﺖﯿﺼﺨﺷ يﺎﻫ ﺑور (II

ﻪ ﯽﻣ ور .ﺪﻧﺪﺷ

نﻻو - نﻮــﺴﻨﯾدﻮﮔ درﻮــﻓﺰﻧﻮﭘ ،5

نﻮﺘــﺴﻧﺎﺟ و6

ﺖــﻧﺮﮔ و7 8

) 2009 ( لﻼﺘﺧا ﯽﻧاواﺮﻓ ﯽﺳرﺮﺑ رد رد ﯽـﻧاور يﺎﻫ

100 يرﺎـﻤﯿﺑ

ﺎﺗ هﺎﻣ ﺶﺷ زا ﻪﮐ 5/

5

ﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰـﻐﻣ ﺐﯿـﺳآ زا لﺎـﺳ ﺎـﻬﻧآ ﮏـﯿ

ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ دﻮﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ 52

زا ﺶﯿـﭘ نارﺎﻤﯿﺑ زا % ﻼﺘـﺒﻣTBI

هدﻮﺑ ﯽﻧاور لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻊﯾﺎـﺷ ﻪﮐ ﺪﻧا

فﺮـﺼﻣ لﻼﺘـﺧا ﺎـﻬﻧآ ﻦﯾﺮـﺗ

) داﻮﻣ 41 (%

، ) ﯽـﺳﺎﺳا ﯽﮔدﺮـﺴﻓا لﻼﺘﺧا 17

لﻼﺘـﺧا و (%

يﺎـﻫ

) ﯽﺑاﺮﻄﺿا 13

.دﻮﺑ (%

65 ﯽـﻧاور لﻼﺘـﺧا ﺺﯿﺨـﺸﺗ نارﺎﻤﯿﺑ زا %

ﺲﭘ زا رد ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﺖﻓﺎﯾرد ارTBI

نﺎﯿﻣ ﻦﯾا ناواﺮـﻓ ﻦﯾﺮـﺗ ﺎـﻫ

لﻼﺘﺧا ) ﯽﺳﺎﺳا ﯽﮔدﺮﺴﻓا 45

(%

، لﻼﺘﺧا ) ﯽﺑاﺮﻄـﺿا يﺎﻫ 38

(%

داﻮـﻣ فﺮﺼﻣ لﻼﺘﺧا و )

21 (%

ﻮﺑ دراﻮـﻣ مﻮـﺳود زا ﺶﯿـﺑ .ﺪـﻧد

ﺲﭘ باﺮﻄﺿا و ﯽﮔدﺮﺴﻓا ﺐﯿﺳآ زا

و ﺪـﻧدﻮﺑ ﺪﯾﺪﺟ ﯽﮔﺪﯾد ﯽـﻟ

رد داﻮـﻣ فﺮﺼﻣ لﻼﺘﺧا

، ﯽﮐﺪـﻧا دراﻮـﻣ ـﭘ

زا ﺲ

TBI

عوﺮـﺷ

هﺪﺷ ﻮﺑ اد نﺎـﺸﻧ نﺎﻧآ ﯽﺳرﺮﺑ .ﺪﻧد رﺎـﭼد داﺮـﻓا ﻪـﮐ د

TBI

ﺪـﯾﺎﺑ

لﻼﺘﺧا ياﺮﺑ ﺪﻧﻮـﺷ لﺎﺑﺮﻏ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻧﺎﻣز ﻊﻃﺎﻘﻣ رد ﯽﻧاور يﺎﻫ

.ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ار ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ

ﻐﺗ ــﯿﯿ ﺮ ــﺼﺨﺷ ﯿ

9ﺖ د ﻪــﮐ ر

DSM-III-R

يﻮــﻀﻋ مرﺪﻨــﺳ

ﺖﯿﺼﺨﺷ ﯽﻣ هﺪﻧاﻮﺧ

ﺪﺷ

، ﻪـﺑ

ﻪـﺘﻓﺎﯾ زا ﯽـﮑﯾ ناﻮـﻨﻋ نﺎﯾﺎـﺷ يﺎـﻫ

ﻪﺟﻮﺗ ﺐﯿﺳآ ﯽـﺳﺎﻨﺷ

رﻮـﺤﻣ ﯽـﻧاور ﮏـﯾ

ﻪـﺑ ﻤـﺷ ﯽـﻣ رﺎ ﻪـﮐ دور

ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ﻂﺳﻮﺗ يﺎﻀﻋا

ﻪـﺑ هداﻮﻧﺎـﺧ ناﻮـﻨﻋ

ﮏـﯾ ﭘﯿ

ﺪـﻣﺎ ﺞـﻧر

ِروآ

ﺳآ ﯿ ﺐ ﺰﻐﻣ ي شراﺰﮔ ﯽﻣ دﻮﺷ

،ﯽﺋﺎﺿر) 2010 د ﺎـﻣا .(

تﺎـﯿﺑدا ر

ﺮﯿﯿﻐﺗ ،ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﺑ يﻮﻧﺎﺛ ﺖﯿﺼﺨﺷ

ﻪ ﮥـﻘﺒﻃ هﺪـﻨﯾﺎﻤﻧ هراﻮﻤﻫTBI

هدﺮﺘﺴﮔ نﺎﮕﻧﺎﺸﻧ زا يا ﺎﻫ

، رﺎﯿﺴﺑ ﻢﺋﻼﻋ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﮔ

ﻮ نﻮﮔﺎﻧ ﺖـﺳا )

ﻢﯿــــﮐ نارﺎــــﮑﻤﻫ و10

، 2007 .(

ﺎــــﺑ ﻦــــﯾا ﻦﯾﺮــــﮕﻠﭘ ﻪــــﻤﻫ -

ــﻟاو ﺮ

11و

، ﺰﻣﻮــﮔ - زﺪــﻧﺎﻧﺮﻫ زﻮــﻧﻮﻣ ،12

- سﺪِﭙــﺴﺳ

،13

زﺪــﻧﺎﻧﺮﻓ -

ﺎﻨﯾاﻮﮔ و14

ﻮﭘاﺮﯿﺗ - زورﺎﺘﺳا )15

2001

ﯽـﺑ عﻮﯿـﺷ ( ﯽـﺳﺎﺴﺣا

ار16

ﺲﭘ زا ﺪﯾﺪﺷTBI

5/

34 % ﯽﺑ و ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺮﯿﯿﻐﺗ و ﯽﻧﺎﺠﯿﻫ ﯽﺗﺎﺒﺛ

ار 7/

32 ﺪــﻧدﻮﻤﻧ دروآﺮــﺑ % نﻮــﺳرﺪﻧا .

،17

ارﺎــﮑﺑ ﻮﯿــﺳﺎﻣاد ،18

،19

ﻞﻧاﺮﺗ ﻮﯿﺳﺎﻣاد و20

) 1999 ﻪﺑ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد ( ﺐﯿﺳآ ﺶﻘﻧ

يﺎﻫ

يﺮﺸﻗﺮﯾز دﺎﺠﯾا رد21

ﯽﺑ هرﺎـﺷا ﯽﺳﺎﺴﺣا ﺮﮐ

ﻢـﻫ .ﺪـﻧد رد ﻦﯿـﻨﭼ

ﻪﻧاﺮﮕــﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎــﺘﻓر درﻮــﻣ ﺲــﭘ22

زا

،TBI

ﻦﯾﺮــﮕﻠﭘ - و ــﻟا ﺮ و و

) نارﺎﮑﻤﻫ 2001

ﻪﺗﺎﺗ و (

23ﻮـﻧ جرﻮـﺟ ، نﻮـﺴﻨﯿﺑار و24

)25

2003 (

ﺐــﯿﺗﺮﺗ ﻪــﺑ ار ﻪــﺿرﺎﻋ ﻦــﯾا عﻮﯿــﺷ 4/

16 و % 7/

33 شراﺰــﮔ %

.ﺪـﻧدﻮﻤﻧ رد

لوﺪﺟ

،1

و ﯽـﻨﻓ تﺎـﮑﻧ ﻪـﺘﻓﺎﯾ

ﯽـﺳرﺮﺑ يﺎـﻫ يﺎـﻫ

مﺎﺠﻧا لﻼﺘﺧا نﻮﻣاﺮﯿﭘ هﺪﺷ لﺎـﺳ زا ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

1996 ﺎـﺗ 2009

رﺎﭼد نارﺎﻤﯿﺑ رد ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧTBI

.

ﻪـﻤﻫ زا ﯽﻫﺎﮔآ ﮔ

تﻻﻼﺘـﺧا نﺎﮕﻧﺎـﺸﻧ ﺖـﯿﻫﺎﻣ و ﯽـﺳﺎﻨﺷﺮﯿ

زا ﺲــﭘ ﯽــﻧاور ﯽــﻣ ﺎــﻬﻨﺗ ﻪــﻧTBI

دﻮــﺧ ﺪــﻣﺎﯿﭘ ﻢــﻬﻓ رد ﺪــﻧاﻮﺗ

لﻼﺘــﺧا ﺎــﯾ يﺰــﻐﻣ ﺐﯿــﺳآ زا ﯽــﺷﺎﻧ يﺎــﻫ رد ﻪــﮑﻠﺑ ،ﺪﻧﺎــﺳر ير

ﯽﻨﻏ ﻞﮑﺗوﺮﭘ يزﺎﺳ يﺎﻫ

ﯽﺒـﺼﻋ ﯽـﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ -

و نارﺎـﻤﯿﺑ ﯽـﻧاور

هﻮﯿﺷ حﻼﺻا ﻫ

دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻧﺎﻣرد يﺎ ﺰﯿﻧ

ﻣ ﺆ .ﺖﺳا ﺮﺛ

ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ تروﺮﺿ و ﺖﯿﻤﻫا عﻮﻤﺠﻣ رد ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ

ﺐﯿﺳآ يﻻﺎﺑ عﻮﯿﺷ ناﺰﯿﻣ

ﺮـﺳ يﺎـﻫ

ور و دﺎـﯾز رﺎﯿـﺴﺑ رﺎﻤـﺷ و

ﻪـﺑ

ﻪﺑ) نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾا ﺶﯾاﺰﻓا وردﻮﺧ ﺎﺑ فدﺎﺼﺗ ﻞﯿﻟد

ﺖﻠﮑﯿﺳرﻮﺗﻮﻣ و (

ﯽﯾﺎﺳرﺎﻧ هﺮﺘﺴﮔ و لﻼﺘـﺧا و ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ

داﺮـﻓا ﻪـﮐ ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

ﺲﭘ زا ﯽﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗTBI

ﻢﻫ و ﺪﻨﻨﮐ ﺶﻟﺎﭼ ﻦﯿﻨﭼ

ﻦـﯾا ﻪـﮐ ﯽﻟﺎﻣ يﺎﻫ

هداﻮﻧﺎـﺧ ﻪﺑ نارﺎﻤﯿﺑ ﻞـﯿﻤﺤﺗ رﻮـﺸﮐ ﺖﻣﻼـﺳ مﺎـﻈﻧ ﺰـﯿﻧ و نﺎـﺸﯾﺎﻫ

ﯽﻣ ﻢﺸﭼ ،ﺪﻨﻨﮐ رد و ﺮﯿﮔ

رﻮﺧ .ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ

1

_______________________________________

1- hypersomnia 2- comorbid

3- Corrigan 4- Deutschle

5- Whelan-Goodinson 6- Ponsford

7- Johnston 8- Grant

9- personality change 10- Kim

11- Pelegrin-Varelo 12- Gomez-Hernandez 13- Munoz-Cespedes 14- Fernández-Guinea 15- Tirapu-Ustarroz 16- apathy

17- Anderson 18- Bechara

19- Damasio 20- Tranel

21- subcortical 22- aggressive behavior

23- Tateno 24- Jorge

25- Robinson

(5)

نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺋﺎﺿر دﺎﺠﺳ

17

لﺎﺳﻢﻫﺪﺠﻫرﺎﻤﺷ /ه 1 / رﺎﻬﺑ1391 Vol. 18 / No. 1 / Spring 2012

لوﺪﺟ 1 ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﺻﻼﺧ- يﺎﻫ

ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد لﻼﺘﺧا ﻪﻨﯿﻣز ﮏﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰﻐﻣ ﺐﯿﺳآ رﺎﭼد نارﺎﻤﯿﺑ رد ﯽﻧاور يﺎﻫ

هژاوﺮﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ رد ﯽﺼﯿﺨﺸﺗ راﺰﺑا نﻮﺘﺳ

:(ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا يﺎﺒﻔﻟا فوﺮﺣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ) ﻻﺎﺑ لوﺪﺟ

BDI= Beck Depression Inventory; BSQ= Body Sensations Questionnaire; DES= Dissociative Experiences Scale; DIS= Diagnostic Interview Schedule; DSM=Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders; ESS=Epworth Sleepiness Scale; GHQ= General Health Questionnaire; HAS= Hamilton Anxiety Scale; ICD=International Classification of Diseases; ICSD-R= International Classification of Sleep Disorders, Revised (diagnostic and coding manual); PCSSC=Post-concussion Syndrome Symptom Checklist; SCAN= Schedule for Clinical Assessment in Neuropsychiatry; SCID= Structured Clinical Interview for DSM-IV

و ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ

رﺎﺸﺘﻧا لﺎﺳ داﺪﻌﺗ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻊﺒﻨﻣ

ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﯿﮔ تﺪﺷ

يﺰﻐﻣ ﺐﯿﺳآ ﯽﺼﯿﺨﺸﺗ راﺰﺑا

رﺎﯿﻌﻣ لﻼﺘﺧا ﻦﯿﯿﻌﺗ

تﻻﻼﺘﺧا عﻮﯿﺷ ﺪﺻرد

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﮐ رد

نارﺎﮑﻤﻫ و نﺎﻓ ) 1995 ( 50

و ﯽﯾﺎﭘﺮﺳ نارﺎﻤﯿﺑ

ﺰﮐﺮﻣ ﯽﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻒﯿﻔﺧ ﺪﯾﺪﺷ و

DIS

DSM-III-R

_

نارﺎﮑﻤﻫ و درﺎﺒﯿﻫ

) 1998 ( 100

ﯽﯾﺎﭘﺮﺳ نارﺎﻤﯿﺑ

ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻒﯿﻔﺧ

SCID DSM-IV

_

نارﺎﮑﻤﻫ و بد

) 1999 ( 120

يﺮﺘﺴﺑ نارﺎﻤﯿﺑ

،ﻒﯿﻔﺧ ﻂﺳﻮﺘﻣ

، ﺪﯾﺪﺷ و

ﺪﻗﺎﻓ هوﺮﮔ ﺐﯿﺳآ (لﺮﺘﻨﮐ) GHQ;

SCAN ICD-10

رﺎﭼد نارﺎﻤﯿﺑ 7/=TBI

21

%

=لﺮﺘﻨﮐ هوﺮﮔ 4/

16

%

رﺎﮑﻤﻫ و رﻮﻠﯿﺳ نا

) 2001 ( 361

ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ

DIS DSM-III

_

ﺪﯿﭙﺳاو ﯽﻧﻮﻣ

) 2001 ( 80

ﻒﯿﻔﺧ SCID; BSQ;

DES; PCSSC

DSM-IV 76

%

ﻦﯾﺮﮕﻠﭘ - وﺮﻟاو و

نارﺎﮑﻤﻫ ) 2001 ( 55 يﺮﺘﺴﺑ نارﺎﻤﯿﺑ

ﺪﯾﺪﺷ SCID

DSM-IV ﯽﺳﺎﺴﺣا ﯽﺑ

= 5/

34

%

ﯽﺑ ﯽﺗﺎﺒﺛ

= 7/

32

%

ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر

= 4/

16

%

و ﻦﻧﻮﭘﻮﮐ نارﺎﮑﻤﻫ

) 2002 ( 60

ﻪﺑ ﯽﻋﺎﺟرا نارﺎﻤﯿﺑ ﯽﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺰﮐﺮﻣ

SCAN;

ﻪﺨﺴﻧ 1 /2 DSM-III-R

رﻮﺤﻣ 1

= 3/

48

%

=ﺮﻤﻋ لﻮﻃ 7/

61

%

=ﺖﯿﺼﺨﺷ ﺮﯿﯿﻐﺗ 15

%

ﻪﺗﺎﺗ ﻮﻧ و ﻫ نارﺎﮑﻤ

) 2003 ( 89

و يﺮﺘﺴﺑ نارﺎﻤﯿﺑ

ﯽﯾﺎﭘﺮﺳ ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻒﯿﻔﺧ

SCID DSM-III-R

=ﻪﻧاﺮﮕﺷﺎﺧﺮﭘ رﺎﺘﻓر 7/

33

%

ﮓﻧاژ نارﺎﮑﻤﻫ و

) 2006 ( 255

يﺮﺘﺴﺑ نارﺎﻤﯿﺑ

SCID DSM-IV

5/

72

%

ﺎﻣرو و ﻫ ﻤ ﮑ ﺎ نار

) 2007 ( 60

BDI; HAS;

ESS ICSD-R

_

نﻻو - نﻮﺴﻨﯾدﻮﮔ و

نارﺎﮑﻤﻫ ) 2009 ( 100 ﯽﯾﺎﭘﺮﺳ نارﺎﻤﯿﺑ

SCID DSM-IV

زا ﺶﯿﭘ 52=TBI

%

زا ﺲﭘ =TBI 65

%

(6)

18

Vol. 18 / No. 1 / Spring 2012

شور ﯽﻔﯿــﺻﻮﺗ عﻮــﻧ زا ﺮــﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋــﭘ -

ﯽﻟﻮــﻃ ﺎــﺑ ﻪــﮐ ﺖــﺳا1

ﯽﻨﯿﻟﺎــﺑ تﺎــﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻌــﺳﻮﺗ و ﺎــﻣوﺮﺗ تﺎــﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰــﮐﺮﻣ يرﺎــﮑﻤﻫ

رد ﻊـﻗاو نﻼﯿـﮔ ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد

ﯽـﺷزﻮﻣآ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﯿﺑ -

ﻦﻤﻬﺑ ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ زا ﺖﺷر نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺎﻨﯿﺳرﻮﭘ ﯽﻧﺎﻣرد لﺎـﺳ هﺎﻣ

1388 .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا 238

ﻪـﮐ ﮏﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰﻐﻣ ﺐﯿﺳآ رﺎﭼد رﺎﻤﯿﺑ

ﯿﻌﻣ ﻪﺑ جوﺮﺧو دورو يﺎﻫرﺎ

ﻪﺑ ،ﺪﻨﺘﺷاد ار ﯽﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ ترﻮﺻ

ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﯽﭘﺎــﯿﭘ نارﺎــﻤﯿﺑ زا ﺖﯾﺎــﺿر ﺐــﺴﮐ ياﺮــﺑ .ﺪﻧﺪــﺷ يﺮــﯿﮔ

زا فﺪﻫ ﺖﺴﺨﻧ هداد حﺮﺷ ﺎﻬﻧآ ياﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا

ﺲﭘ و ﺪﺷ

آ ﺖﻘﻓاﻮﻣ مﻼﻋا زا ﮔ

ﯽﺑﺎـﯾزرا ،نﺎﺸﯾا ﻪﻧﺎﻫﺎ ﺎـﻫ

زﺎـﻏآ رد .ﺪـﯾدﺮﮔ

ﯽﺗرﻮﺻ رﺎﭼد رﺎﻤﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﮔدودزدﺎﯾ

ﺲﭘ زا

2ﺐﯿﺳآ ) دﻮﺑ (PTA

،

نﺎـﻫاﺮﻤﻫ ﺎـﯾ ﺖـﺳﺮﭘﺮﺳ ﺖـﻘﻓاﻮﻣ ﺎﺑ وا زا ﺖﯾﺎﺿر ﺐﺴﮐ ﯽﻠـﺻا

ﯽﻣ مﺎﺠﻧا نﺎﺘﺳرﺎﻤﯿﺑ رد رﺎﻤﯿﺑ

.ﺪﯾدﺮﮔ

ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ (ﻒﻟا :

ﻦﺘـﺷاد ﻦـﺳ 18 و لﺎـﺳ

،ﺮﺗﻻﺎﺑ (ب ﻪـﯾﺎﭘﺮﺑ) يرﺎﯿـﺷﻮﻫ ﺢﻄـﺳ هﺮﻤﻧ

3GCS

ﻦﯿﯾﺎـﭘ ( زا ﺮـﺗ

،ﺞﻨﭘ (ج ﮏـﯾ زا ﯽـﺷﺎﻧ ﻪـﮐ ﺰﻐﻣ ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺎﯾ ﯽﻌﺿﻮﻣ ﺐﯿﺳآ

ﻧﺎﮑﻣ يوﺮﯿﻧ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﯽﺟرﺎـﺧ ﯽﮑﯿ

(د زا ﺶﯿـﺑ يرﺎﯿـﺸﻫ ﻦﺘـﺷاﺪﻧ

،ﻪﻘﯿﻗد ﮏﯾ ه

لﻮﻃ ( تﺪﻣ ﯽﮔدودزدﺎﯾ ﺲﭘ

زا ﺶﯿﺑ ﺎﻣوﺮﺗ زا 20

،ﻪﻘﯿﻗد و ﻪﺘﻓﺎﯾ(

شﺮـﺑ ﺎـﯾ و ﯽﻓاﺮﮔﻮـﯾدار يﺎـﻫ

ﻪـﻧﺎﯾار يرﺎـﮕﻧ

4يا

) نﺎﺸﻧ (CT

هﺪﻨﻫد ﺪﻨﻧﺎﻣ)TBI

يﺰﯾﺮﻧﻮـﺧ ،ﻪـﻤﺠﻤﺟ ﯽﮕﺘـﺴﮑﺷ

نورد ﻪﻤﺠﻤﺟ (يﺰـﻐﻣ دﺎـﺣ يرﺎﺠﻨﻫﺎﻧ ﺎﯾ يا (ز و

ﻪـﮐ ﯽﻧارﺎـﻤﯿﺑ

ﯽﻠﻋ هﺮﻤﻧ ندﻮﺑاراد ﻢﻏر 15GCS

ﻪﺑ ،

ﯽـﭘ زور ﻪـﺳ تﺪـﻣ ﯽـﭘرد

.ﺪﻨﺷﺎﺑ عﻮﻬﺗ ﺖﻟﺎﺣ ﺎﯾ ﻪﺠﯿﮔﺮﺳ ،دردﺮﺳ رﺎﭼد جوﺮﺧ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ

ﺶﻫوﮋـــﭘ زا :

(ﻒـــﻟا ـــﺘﻓﺎﯾ ياراد نارﺎـــﻤﯿﺑ ﻪ

ﺎـــﯾ ﯽﻨﯿﻟﺎـــﺑ يﺎـــﻫ

ﯽﻋﺎــﺨﻧ بﺎــﻨﻃ ﺐﯿــﺳآ ﺮﮕﻧﺎــﯾﺎﻤﻧ ﯽﮑﯾژﻮــﻟﻮﯾدار (ب ،

دﻮــﺟو

ﺐﺼﻋ يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ زا ﺶﯿﭘ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ

يﺰـﻐﻣ ﺐﯿـﺳآ ﺎـﯾTBI

ﺮﯿﻏ ﺄﺸﻨﻣ ﺎﺑ ،يﺰـﻐﻣ ﻪﺘﮑـﺳ ،يﺰـﻐﻣ يﺎـﻫرﻮﻣﻮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ) ﮏﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ

ﯽﮔﺮﺧﺮــﺳ عﺎــﺴﺗا (5

(ج ، ﺎــﯾ و ﯽﺗﺎــﺒﻧ ﺖﯿﻌــﺿو ياراد نارﺎــﻤﯿﺑ

ﯽﯾﺎــﺳرﺎﻧ ﺦــﺳﺎﭘ ﯽﯾﺎــﻧاﻮﺗ ﻪــﮐ ﺪﯾﺪــﺷ يرﺎﯿــﺸﻫ يﺎــﻫ ﻪــﺑ ﯽﯾﻮــﮔ

ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺘﺷاﺪﻧ ار ﺮﮔ ﺷﺎﺑ ﻪ

ﻨ ﺪ ﻦﺘﺷاﺪﻧ (د و ﻪﺑ دورو ياﺮﺑ ﺖﯾﺎﺿر

.ﺶﻫوﮋﭘ هداد يروآدﺮﮔ ياﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﯾز يﺎﻫراﺰﺑا ﺎﻫ

:ﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﮐ

ﺶـﺳﺮﭘ (ﻒﻟا

ﯽـﮔﮋﯾو ﻪـﻣﺎﻧ

ﺖـﯿﻌﻤﺟ يﺎـﻫ ﯽﺘﺧﺎﻨـﺷ

ياراد :

ﺶــﺳﺮﭘ ﻞــﻫﺄﺗ ﺖﯿﻌــﺿو ،ﺖﯿــﺴﻨﺟ ،ﻦــﺳ ﻪــﻨﯿﻣز رد ﯽﯾﺎــﻫ

، ناﺰﯿﻣ

زا ﺲﭘ ﯽﺣاﺮﺟ ﮥﻘﺑﺎﺳ و عﻮﻗو ﺖﻠﻋ ،ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤﻣ ،تﻼﯿﺼﺤﺗ زا ﺶﯿــﭘ ﯽﻠﻐــﺷ ﺖــﯿﻌﻗﻮﻣ ،TBI

رد يﺮﺘــﺴﺑ تﺪــﻣ لﻮــﻃ ،TBI

ﺶــﺨﺑ زا ﯽــﺷﺎﻧ ﯽﺋﺎــﻀﻗ يﻮــﻋد و ،ﯽﻧﺎﺘــﺳرﺎﻤﯿﺑ ﻒــﻠﺘﺨﻣ يﺎــﻫ

ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ داﺪﯾور دﻮﺑTBI

.

(ب ﺶــﺳﺮﭘ ﻪــﻣﺎﻧ ﻖــﻘﺤﻣ ﻪﺘﺧﺎــﺳ ﺐــﺼﻋ ﯽﺑﺎــﯾزرا و ﯽﺘﺧﺎﻨــﺷ

ﺐﯿﺳآ :ﺰﻐﻣ يﻮﻀﻋ ﯽﺳﺎﻨﺷ

ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا رد يرﺎﯿﺸﻫ ﺢﻄﺳ ﺰﯿﻧ ﻪﻣﺎﻧ

ﺖﻋﺎـﺳ ﻪـﺳ ﺎﺗ رﺎﻤﯿﺑ ﺲـﭘ

زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﯿﺑ ﻪـﺑ دورو زا

ﻮﮑﺳﻼﮔ يﺎﻤﻏا سﺎﯿﻘﻣ )

(GCS

ﻪـﺑ رﺎـﻤﯿﺑ ﯽـﻠﮐ ﯽﻧاﻮﺗﺎـﻧ ﺢﻄﺳ ،

ﺪــﻣﺎﯿﭘ سﺎــﯿﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ نﺎﺘــﺳرﺎﻤﯿﺑ زا ﺺﯿﺧﺮــﺗ مﺎــﮕﻨﻫ ﻮﮑــﺳﻼﮔ )6

( GOS

ﺖــﻨﺟ) كﻮﻨــﺳا ،7

ﺪــﻧﺎﺑ ،8

ﺲﮐوﺮــﺑ و9

،10

1981 ( عﻮﻧ ، ﯽﻓاﺮﮔﻮﯾدار ﺮﯾوﺎﺼﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻤﺠﻤﺟ ﯽﮕﺘﺴﮑﺷ

ﺐﯿﺳآ ياﺮﺑ ﻪﻤﺠﻤﺟ هﺮﮑﻤﯿﻧ ﯽﮔﺪﯾد

و يﺰﻐﻣ ﺖﺣاﺮﺟ نﺎﮑﻣ ،ﺎﻫ

شﺮـﺑ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﺰـﻐﻣ ﺮـﺸﺘﻨﻣ ﺎـﯾ ﯽﻌـﺿﻮﻣ ﺐﯿﺳآ عﻮﻧ يرﺎـﮕﻧ

ﻪﻧﺎﯾار ) يا و (ﻦﮑﺳاCT 11MRI

هاﺮﻤﻫ ﯽﻤﺴﺟ يﺎﻣوﺮﺗ دﻮﺟو و

ﺎﺑ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣTBI

.ﺖﻓﺮﮔ

ﮏﭼ (ج ﻂﺑاﻮـﺿ ﻪـﯾﺎﭘﺮﺑ ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺖﺴﯿﻟ

ﯽﺼﯿﺨﺸﺗ DSM-IV

لﻼﺘﺧا : زا ﺲـﭘ ﮏـﯾ رﻮـﺤﻣ ﯽـﻧاور يﺎـﻫ

ﻪــﺑ ﮏــﯿﺗﺎﻣوﺮﺗ يﺰــﻐﻣ ﺐﯿــﺳآ ﮏــﭼ ﮏــﻤﮐ

ﻪﺒﺣﺎــﺼﻣ ﺖــﺴﯿﻟ

رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ )12

ﻻﺎﺑرﻮﻧ

يدﺰـﯾ يﺮﻗﺎـﺑ ،ﺪﻤﺤﻣ ، و

ﯾﺎ ﯽﻤـﺳ ،

2001 ﮏﭼ ﻦﯾا .ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ( اد ﺖﺴﯿﻟ

يار 149 هرﺎـﺑرد ﺶﺳﺮﭘ

لﻼﺘـﺧا ﻢـﺋﻼﻋ ﻞﻣﺎـﺷ ﯽـﻧاور لﻼﺘﺧا ،ﯽﺑاﺮﻄـﺿا ،ﯽـﻘﻠﺧ يﺎـﻫ

يرﺎﻤﯿﺑ ،ﯽﺸﯾﺮﭙﻧاور ناور يﺎﻫ

ﺐﻘﻋ ،عﺮﺻ ،ﯽﻨﺗ و ﯽﻨﻫذ ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ

لﻼﺘﺧا ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا . ﺖﺳا ﺰﻐﻣ يﻮﻀﻋ يﺎﻫ ﻪﺑ ﺎﻫ

و ﯽـﻠﺑ ترﻮـﺻ

ﯽﻣ هداد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﯿﺧ لﻮﻃ ،ﺶﺨﺑ ﺮﻫ ﻢﺋﻼﻋ هرﺎﺑرد ﺖﺴﺨﻧ .ﺪﻧﻮﺷ

ﺪﯿﺳﺮﭘ ﺰﯿﻧ لﻼﺘﺧا تﺪﺷ و تﺪﻣ ﯽﻣ ه

ﻪـﺟرد .ﺪـﺷ تﺪـﺷ يﺪـﻨﺑ

ﻪﺳ سﺎﯿﻘﻣ ﮏﯾ ﻪﯾﺎﭘﺮﺑ ﻢﺋﻼﻋ ﻪﺟرد

يا

» ﺪﯾﺪﺷ ،ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻒﯿﻔﺧ

«

ﺖﺳا

ﻪﺒﺣﺎـﺼﻣ ﻪـﮐ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﺮـﺑ يرﺎـﻤﯿﺑ ﻪـﮐ يﺮﯿﺛﺄـﺗ زا هﺪـﻨﻨﮐ

ﯽﻣ دﺮﻓ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ ،ﯽﻠﯿﺼﺤﺗ ،ﯽﻠﻐﺷ ،يدﺮﻓ دراﺬـﮔ

ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ار نآ و ﻢﺋﻼﻋ ﯽﺳرﺮﺑ و ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نﺎﯾﺎﭘ زا ﺲﭘ .ﺪﻨﮐ

ﻪﻧﺎﺸﻧ لﻼﺘﺧا يﺎﻫ ﺮـﻄﻣ يﺎﻫ

ﮏـﭼ رد ح ﺎـﯾ و ﺺﯿﺨـﺸﺗ ،ﺖـﺴﯿﻟ

ﺺﯿﺨﺸﺗ درﻮﻣ يﺎﻫ ﻢـﺋﻼﻋ ﯽـﻠﺒﻗ ﻪﻘﺑﺎـﺳ و تﺪﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﻈﻧ

ﯽــﻣ ﺖــﺒﺛ ،دﺮــﻓ رد يرﺎــﻤﯿﺑ ــﺷ

ﻮ ) نارﺎــﮑﻤﻫ و ﻻﺎــﺑرﻮﻧ .د 2001

(

ﻪﺑ ﺺﯿﺨﺸﺗ ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ نﺎﮑـﺷﺰﭙﻧاور ﻦﯿـﺑ ﻖـﻓاﻮﺗ و ﺎـﻫ

1رد ﮏﭼ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﯽﻨﯿﻟﺎـﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺖﺴﯿﻟ

30 نارﺎـﻤﯿﺑ زا ﺮـﻔﻧ

ﻪــﻌﺟاﺮﻣ ﻪــﺑ هﺪــﻨﻨﮐ ار ﻪــﺑزور نﺎﺘــﺳرﺎﻤﯿﺑ ﯽﮑــﺷﺰﭙﻧاور هﺎــﮕﻧﺎﻣرد

ﻪﺑ ﮏﺷﺰﭙﻧاور ود ﻂﺳﻮﺗ راﺮﻗ ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ درﻮﻣ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ

ﻖـــﻓاﻮﺗ ناﺰـــﯿﻣ ﺶﺠﻨـــﺳ ياﺮـــﺑ ناﺮﮕـــﺸﻫوﮋﭘ ﻦـــﯾا .ﺪـــﻧداد ﺺﯿﺨﺸﺗ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﭘﺎﮐ ﺐﯾﺮـﺿزا ﮏـﺷﺰﭙﻧاور ود ﻦﯿـﺑ يراﺬـﮔ

_______________________________________

1- descriptive -longitudinal 2- posttraumatic amnesia 3- Glasgow Coma Scale 4- computerized tomography 5- aneurism

6- Glasgow Outcome Scale

7- Jennett 8- Snoek

9- Bond 10- Brooks

11- magnetic resonance imaging 12- Structured Clinical Interview