یلیمکت تلایصحت و یشزومآ تنواعم هدکشناد یعیبط عبانم و یزرواشک
یشزومآ هوگر یعیبط عبانم
نایاپ هجرد تفایرد یارب همان یسانشراک ی
دشرا
هتشر رد ی یعیبط عبانم یرادزیخبآ شیارگ
تامادقا یداصتقا و یعامتجا تارثا یسررب هزوح رد نانیشنزیخبآ رب هدش ماجنا یرادزیخبآ
لیبدرا یچزقس زیخبآ
رگشهوژپ :
یماشردنش ییایض تقادص
امنهار داتسا :
رتکد یروع یلعمسا رذابا /
سدنهم نشلگ دمحم
رواشم داتسا :
رتکد یفطصم فوئر هداز
/ رتکد وجهب ناویک داشرف
نمهب 1398
ناونع و مان روآدید لیبدرا یچزقس زیخبآ هزوح :
/ یماشردنش ییایض تقادص
داتسا نا امنهار : /یروع یلعمسا رذابا رتکد نشلگ دمحم رتکد
داتسا رواشم نا : وجهب ناویک داشرف رتکد / هداز یفطصم فوئر رتکد
رات ی خ عافد : 30 / 11 / 1398
دادعت حفص تا : 105 ص .
هورگ مان : یعیبط عبانم
هدیکچ :
فده : هزورما ، ارجا ی هژورپ یاه حطس رد یعیبط عبانم فلتخم ن ار ییاتطسور یحاون
یم اوت ادج ن ی زا
یحیحم مططسیز راثآ ،
داططصتقا و یعامتجا ی
رط نیا زا یططشان اه
مفرگ رظن رد .
فده اب شهوژپ نیا
یچزقس زیخبآ هزوح رد یلاها رب هدش ماجنا یرادزیخبآ تامادقا یداص تقا و یعامتجا تارثا ییاس انش مططسا هدططش ماجنا یلیلحت و یفیططصوت شور اب لیبدرا .
رامآ هعماج ی
ناتططسرپرططس هیلک قیقحت نیا
راوناخ یاه هرهب نارکوک لومرف زا هدافتس ا اب نانآ نایم زا هک دندوب هزوح نیا نکاس و رادرب ،
200 اب رفن
رگشسرپ دروم هداس یفداصت شور ی
دنتفرگ رارق میقتسم .
شور شهوژپ یس انش :
قیقحت نیا رد ریغتم
ییاه تادیلوت یهدزاب نازیم نوچمه زرواش ک
ی یماد و ،
زرواش ک یض ارا حس رد تارییغت نازیم ،ی
عتارم حس ،
هفحنم تاغاب حس ،
ییازلاغتش ا ،
ترجاهم ،
دنمتیاضر نازیم ی
رط زا مدرم لابقتسا و اه
مفرگ رارق یسررب دروم .
هداد یاه عمج روآ ی مرن هب هدش
رازفا SPSS دیدرگ لقتنم .
هداد هیلک اه بیرض نومزآ زا هدافتسا اب یگتسبمه
( نمریپسا ) هیزجت دروم
مفرگ رارق لیلحت و .
ینیت زا یداططصتقا ثحابم لیلحت و هیزجت رد یاه
ینونک صلاخ شزرا (
)NVP
یلخاد هدزاب خرن هبساحم و IRR (
) هدافتسا دیدرگ .
هتفای رط ریثات:اه یاه
شیازفا اب هدش ارجا ضارا حس
ی عترم ،ی شهاک و هفولع دیلوت دریلمع
تراسخ لامتحا حس رد بلایس 5
دش راد ینعم دصرد .
قیقحت جیاتن هب میانع اب ،
یگتسبمه
رط و ترجاهم نازیم نیب یراد ینعم یاه
هدططش ارجا هزوح رد
درادن دوجو .
داططصتقا جیاتن ی
رادزیخبآ تایلمع ی
ناطططشن هزوح رد صلاخ یلعف شزرا هک داد
NPV ( ) یارب رط یاه ارجا
رد هدش یاچ یچزقس هزوح 11،663،857،402
ناموت دمآ مسد هب ،
ناشن هک یداصتقا هدنهد
میلاعف ندوب اه
یم هزوح نیا رد دشاب
. ارب یلخاد هدزاب خرن نینچمه ی
زرواشک تلاوصحم ی
رد
اب ربارب هقحنم 60
دمآ مسد هب دصرد .
هجیتن یریگ لرتنک : تاراططسخ بلایططس
، و یعارز تلاوططصحم دریلمع شیازفا و دیلوت و یغاب
هفولع ، مهم زا دروآ مس د نیرت یاه
رط یاه یم یچزقس هزوح رد هدش ارجا دش اب
. رط یاه
زرواشک یضارا حس رب ییارجا ،ی
یغاب یضارا حس ،
ریثأت هقحنم یمید یضارا حس یصاخ
مسا هتشادن ،
هتبلا تادیلوت شیازفا ثعاب یهایگ
مسا هدیدرگ .
هژاو :یدیلک یاه یداصتقا و یعامتجا
، یرادزیخبآ ،
،NPV IRR
1 - فده و همدقم
1 - 1 همدقم
هلا ممعن ود نیا هب هجوت ات مس ا هدش ثعاب كاخ و بآ هب ناس نا یرورض زاین ی
شومارف ار
دنین . همین و ش خ میلقا هتخاس نوزفا ار كاخ و بآ زا هنیهب هدافتس ا موزل زین روش ک ش خ
مس ا . م رظن هب ی كاخ و بآ مولع ناس انش راک بلغا هک دس ر ،
نارحب هب دقتعم ی
و بآ عبانم ندوب
م روش ک رد كاخ ی
دنش اب . یی یرادزیخبآ تایلمع یارجا ی
شور زا یاه و هدش هتفریذپ اراک
، یارب
كاخ و بآ ظفح بایزرا
ی یم وطططش د . رایعم هب هجوت نودب یاه
عامتجا و یداطططصتقا ی
تایلمع نیا ،
بایزرا ی هرهب رد میقفوم نازیم هلا عبنم ود نیا زا یرو
ی نیممریغ یم
یامن د . میلاعف یاه هدرتسگ
ههد زا هک روططشک رد یرادزیخبآ 70
دططشر زا دعب هب یب
قباططس ه یا هدوب رادروخرب روططشک رد ططسا
م
(Garshasbi,2013) .
بآ عبانم بیرخت دنور نونکات مططسا هتططسناوتن هچرگ ی
کاخ و ی فقوتم ار
دزاس ، لی لاس زا نی 71
رد نونکات 25
ض ارا زا راتیه نویلیم ی
یارجا روش ک ی
هدش ، هب مبس ن هک
قنا یادتبا زا هدش ماجنا تایلمع عومجم لا
لاس ات ب 71
، 25 مسا هدش ربارب (
Garshasbi,2013 .)
ا قیقحت رظن هحقن ز مزلا
سررب مسا ی
رط یارجا هک دوش یاه
تارثا هچ یرادزیخبآ ی
و هتشاد
رط یارب هدطططش هتفرگ رظن رد تارابتعا یاه
تآ ی نوگ هچ هب یرادزیخبآ ه
یا دوطططش هنیزه ،
هک
هدزاب نیرتش یب ی
هزوح رد ار یاه
دش اب هتش اد هارمه هب زیخبآ .
س ررب ،ی تارثا لیلحت و مخانش
عامتجا ی - تایلمع یداطططصتقا یرادزیخبآ
، درک دهاوخ هنیهب شخب نیا رد ار درک هنیزه .
لماع
ناططسنا ی لططصا و نیرتمهم ی
رامططش هب كاخ و بآ عبانم ظفح رد مه و بیرخت رد مه لماع نیرت
م ی دیآ هک تططسیاب ی عیبط عبانم هب طوبرم تاعلاحم رد ی
رارق هجوت دروم دریگ
( saadat,1991 .)
هب
نوگ ه یا یططشنزیخبآ مکراططشم بلج مدع هک رط رد نان
یاه مططسیططش لماوع زا یرادزیخبآ ای و
بایتطططسد مدع لقادح ی
نیبطططشیپ فادها هب لماک ی
هدطططش رط رد یاه بایزرا یرادزیخبآ ی
هدطططش
( Ghoddosi,2003 )
ساسا دیلک و ی
مادقا ره رد میقفوم ی
قلت ی یم وش د ( Turner,1976 )
رگا هک
زاین و گنهرف رب قبحنم یاه
هرهب دشابن نارادرب ،
قفوم ن دادملق یم وش د ( ،1991 Satterlund .)
ناططشن تاعلاحم یم
دهد تبتم یداططصتقا شزرا یاراد یرادزیخبآ تامادقا هک ی
تابجوم و هدوب
لاطططسیطططشخ عوقو لامتحا شهاک ی
م مهارف ار بآ نایرج موادت شیازفا و ی
دنروآ ( Sadeghi و
نارای مه ، 2004 .) نآ رب نوزفا ،
می لاع ف شقن یاه
ی طططس لرتنک رد یرادزیخبآ ل
( Ghodrati و
نارایمه ، 2004 ،) شهاک بوططسر ( Shahbazikia نارایمه و
، 2005 ،) ططضارا ظفح ی
رواططشک یز ،
شیازفا هایگ ششوپ ی
هفولع دیلوت و (
teymori,2010 ،)
میلاعف شیازفا یاه
واشک و یرادماد یزر
( Bigneh نارایمه و
، 2013 ) ، و مسا هدیسر دیئات هب بآ و كاخ مظافح (
Ghafori نارایمه و
،
2012 ) . رط تارثا نازیم لیلحت و مخانش هب شهوژپ نیا رد یاه
نانکاس رب یرادزیخبآ (
نایئاتس ور )
زیخبآ هزوح نیمن یاچ یچزقطططس
هدزاب نازیم و هدطططش هتخادرپ ی
هایگ تادیلوت ی
ماد و ،ی داجیا
لاغتطططشا ،
دمآرد شیازفا ،
ترجاهم شهاک و میعمج ظفح ،
نازیم و مدرم یدنمتیاطططضر نازیم
لابقتططسا رط یارجا زا مدرم
یاه تآ ی ططسررب ی رایهار و یاه ططشخب رثا رد رثوم ی
رط مبتم یاه
مسا هدش هئارا زین یرادزیخبآ .
2 - 1 هلاسم نایب
روشک رد ییاه لقا اب ی م ن و شخ بلاغ ی
هم ا دننام شخ ی
نار ارجا ی رط یاه خبآ ی ادز ی ارب ی
لم عبانم زا مظافح ی
هب اراد كاخ و بآ صوصخ ی
مها ی م لااب یی م ی دشاب . رط ماجنا اه
تامادقا و
خبآ ی رادز ی بط عبانم ظفح عورطططش هحقن ی
ع ی دم و ی ر ی م نآ اه ارب ی هرهب رادرب ی اپ یا گولج و ی ر ی زا
ده ر بط عبانم مفر ی
ع ی م ی دش اب . س ررب ی ا ی ن تامادقا یم اوت دن د ی هاگد نش ور ی هدزاب اب هحبار رد ی
رط یاه خبآ ی رادز ی دهد هئارا (
ردنیطططسا ی
نارایمه و
، 1391 .) زه هنلااطططس ی
هن یاه یدایز رد
هزوح یاه خبآ ی ز ناریا لمع ماجنا فرطططص ی
تا خبآ ی رادز ی یم درگ د اعدا و ی ثأت ی راذگر ی مبتم ای ن
لمع ی تا د دوجو درا ، لو ی م ی ناز راذگرثا ی ا ی ن لمع ی تا وططضو هب صخططشم
ههد دنچ رد و هدططشن
خا ی ر لدم عاونا زا هدافتسا اب یاه
ه ی ژولورد ی ی ی سررب نایما ی
یاه قد ی رتق هزوح زا یاه خبآ ی ز روشک
مس ا هتش گ مهارف .
ارش رد ی ا ط ی راظتنا لآ هد یم
ور د ی س ی زرا و تراظن متس ی
با ی رط رد اه و
هژورپ یاه نارمع ی و هب ی هژ هژورپ یاه خبآ ی رادز ی هب زرا روظنم ی
با ی ارجا بترم ی
نآ ، عفانم ، زه ی هن اه
و فنم و مبتم تارثا نآ ی
اه ای ددرگ داج (
نیشیپ عبنم .)
ازفا ی ش اطضاقت ی ارب نوزفازور ی
اذغ داوم یی تن هک ی هج ازفا ی ش عمج ی م غت و یی ر وگلا ی فرطصم
مس ا هدوب روش ک رد ،
ب هجوت موزل ی
رتش زرواش ک شخب هب ی
نچمه و ی ن كاخ و بآ عبانم هب هجوت
اپ ناونع هب ار ی
ه یاه لططصا ی لوت ی د زرواططشک شخب رد ی
امن ی نا یم زاططس د . دم ماظن دوجو مدع ی
ر ی م
انم و اراک بطططس
مز رد ی هن یاه زرواطططشک شخب معا روط هب و كاخ و بآ عبانم ی
هعومجم رد
یطططشت ی تلا ی روطططشک ، ازفا بجوم ی
ش رخت دنور ی ب درگ كاخ و بآ عبانم ی
هد آ رد هک ی هدن یم اوت دن
ز تارحخ ی
دا ی ارب ار ی زرواطططشک شخب ی
اتطططسور هعومجم صاخ روط هب و یی
هتطططشاد لابند هب
دشاب ( نملپ
، 1982 .)
ا رب ی ن ساس ا یم اوت ن ب ی نا خبآ هک دومن ی
رادز ی یم اوت دن دم اب ی ر ی م حص ی بس انم و ،
ارش ی ط
حم ی ط گدنز ی ناططسنا اه ار ( خبآ هزوح ی ز ) ارب ی ح رططصانع ظفح ی
تا ی ( كاخ و بآ )
رد و دنک هدامآ
هرهب هب مبس ن نمض رادرب
ی لوص ا و بس انم ی
ا زا ی ن ازفا مهج رد عبانم ی
ش لوت ی د هب تلاوص حم
ی را ی ب ناسنا ی ای د .
ارش هب هجوت اب ی
ط عامتجا ی داص تقا و ی اتس ور عماوج رب مکاح یی
، اراک یی اپ یی ن لوت لماوع ی د
شخب رد یاه اتس ور داص تقا فلتخم ،
ناوتان ی زا مس ردان هدافتس ا و دوجوم تانایما زا هدافتس ا رد
نآ ،اه رتزراب زا ی ن غتم ی ر یاه داطططصتقا ی اراک شهاک ثعاب هک مطططسا یی
نم حطططس رد بط عبا
ی ع ی
یم درگ د ( تخب ی را ، 1376 .)
دم لامعا اب عقاو رد ی
ر ی م خبآ بس انم ی
رادز ی ، راتفر اه شرگن و یاه داص تقا رظن زا ناس نا ی
و
عامتجا ی حم هب مبس ن ی
ط بط و ی مع و مس رد یا
لاص ا یم وش د اهن رد هک ی م ا ی ن شرگن ، هعس وت
اپ ی راد مشاد دهاوخ لابند هب ار كاخ و بآ عبانم (
اماراش ، 1995 .)
ارب ی رخت دنور لرتنک ی
ب عبانم یعیبط زا روش ک رد ی
وس ا و ی داج دم ی ر ی م و بس انم اراک
رد
روطططشک فلتخم قطانم رد كاخ و بآ عبانم زا بولحم هدافتطططسا مهج (
قطانم رد صوطططصخ هب
اتطططسور یی ) دم ی ر ی م خبآ ی رادز ی نلاک حطططس رد ،
ارجا هب ی همانرب اه رایهار و یاه لمع ی ارب ی
تسد ی با ی ا هب ی ن مسا هدومن مادقا مهم .
ارجا ی هژورپ یاه خبآ فلتخم ی
رادز ی هزوح رد یاه چوک
اتس ور قطانم رتکا رد گرزب و یی
هرهب هک لص ا نارادرب ی
ا زا ی ن لاس رد دنتس ه عبانم یاه
هتش ذگ
ازفا ی ش ی هتفا د دوخ لابند هب و ی
هاگد یاه توافتم ی ب رد ار ی ن اتططسور یی نا ، دم ی نار ، و ناططسانططشراک
غ ی هر ...
ا ی داج مسا هدرک (
سودق ی ، 1371 .)
هب هجوت اب موزل
ارجا ی هژورپ یاه بط عبانم ی ع ی پ و ی دما یاه ش ان ددعتم ی
ا زا ی ن رط اه هزورما
د ی رگ ن یم اوت ن ارجا ی ا ی ن رط اه ادج فلتخم قطان م رد ار ی
پ زا ی دم ا یاه ز ی مطططس حم ی ح ی ،
عامتجا ی داططصتقا و ی
ططشان ی زا نآ اه مفرگ رظن رد .
ب ی درت ی د نچ لماک مخانططش ی
ن پ ی دما ییاه هب
لاد ی ل تدمزارد نچمه و ندوب
ی ن راوش د ی خرب صاخ ی
زا نآ اه ناس آ راک ی مس ین . هب لاح ره هب
قفوم روظنم ی
م رط هعسوت رد یاه
یعیبط عبانم دم و
ی ر ی م رتهب نآ
،اه ارجا ی تاعلاحم ی مز رد ی هن
پ و راثآ ندرک صخشم ی
دما یاه شان ی ارجا زا ی ا ی ن رط اه رما ی رض رو ی رظن هب یم دسر ( اضر یی ،
1390 .)
3 - 1 لصا تلااوس ی
قحت قی
1 . لمع ی تا خبآ ی رادز ی تططسد رد دح هچ ات هقحنم رد هدططش ارجا ی
با ی فادها و لئاططسم هب
داصتقا ی عامتجا ی هرهب رادرب ی هزوح رثوم مسا هدوب ؟
2 . لاعف ی م یاه هزوح رد هدطططش ماجنا خبآ
ی ز چزقطططس ی عامتجا تارثا هچ ی
داطططصتقا و ی
رب
خبآ ی شنز ی نان ا ی ن مسا هتشاد هزوح ؟
4 - 1 ضرف ی ه یاه شهوژپ
رد ا ی ن ضرف شهوژپ ی
ه یاه ز ی ر نومزآ یم وش دن :
1 - ب ی ن لاعف ی م یاه خبآ هزوح رد هدططش ماجنا ی
ز چزقططس ی عامتجا تارثا و ی
داططصتقا و ی
رب نآ
خبآ ی شنز ی نان نعم طابترا ی
راد ی دراد دوجو .
2 - ا ی ن م شهوژپ ی ناز اتس ور قطانم رد ترجاهم یی
هک ار یم اوت دن ش ان ی ارجا زا ی رانس ی و یاه
خبآ فلتخم ی
رادز ی صخشم ار دشاب یم
یامن د .
5 - 1 فادها قحت ی ق
میلاعف زا لص اح یداص تقا و یعامتجا تارثا مخانش قیقحت نیا فده یاه
ماجنا یرادزیخبآ
هزوح رد هدش یم لیبدرا یچزقس زیخبآ
دشاب .
هک مس ا لاوس نیا نتفای لابند هب رض اح قیقحت ات هقحنم رد هدش ارجا یرادزیخبآ تایلمع
هرهب یعامتجا یداطططصتقا فادها و لئاطططسم هب یبایتطططسد رد دح هچ هزوح یرادرب
( دیلوت شیازفا
تلاوصحم ،
لاغتشا ، ترجاهم ، هریغ و مکراشم )...
مسا هدوب قفوم ؟
رط تارثا نازیم لیلحت و ییاس انش شهوژپ نیا یلک فادها یاه
ژولویب عون زا هدش ارجا ییی
رایهار ییاسانش و یاچ یچزقس زیخبآ هزوح نینکاس یگدنز رب ییینایم و یاه
یشخب رثا رد رثوم
رط مبتم یاه
رادزیخبآ ی اتسور رد هدش ارجا یاه
مسا هدوب هعلاحم دروم زیخبآ هزوح .
6 - 1 ترورض قیقحت تیمها و
مسا یتارثا یاراد معیبط یور رب ناسنا طسوت یتیلاعف ره .
او رد تارثا نیا زا یزادنا مشچ عق
میلاعف یاه مخانش و هدوب ناسنا نآ
یم اه اوت همانرب توق و فعض طاقن دن اه
دهد ناشن ار .
رما نیا
همانرب نیا ندش رتدنمنوناق و رتدنمفده هب رجنم اه
رد یصقا طاقن یم وش د ( نایناقهد ، 1374 .)
دربهار نیودت و یعیبط عبانم زا مظافح میمها هب هجوت اب یاه
رادرب هرهب و مظافح ی
هب رادیاپ
داینب یترورططض ناونع ی
ساططسحا شیپ زا شیب یم
درگ د . ارجا رد مدرم مکراططشم ی
ژورپ ره ه یا
رادیاپ نماططض ی
رتططشیب میمها زا یعیبط عبانم زا مظافح رد هلدططسم نیا و مططسا هژورپ نآ ی
مسا رادروخرب (
Heydari & et al, 2014 .)
بحاص رتشیب یعامتجا هعسوت نارظن
-ا داصتق ی دقتعم
داص تقا لماوع مخانش هک دنتس ه ی
رادیاپ رد یعامتجا و ی
هرهب متس یس رادرب
ی یعیبط عبانم زا
مسا رثوم (
Moradi & et al, 2015 .)
یعیبط عبانم رد میریدم میوقت روظنم هب ،
مهم هیلک هک مططسا رط
یاه طططسوت هک یناگمه
رد ارجا هب ملود یم
هب نج زا دن یآ یاه
هیزجت فلتخم ددرگ لی لحت و
. نیا رط اه روط هب دیاب
هتططشر نادنمططشناد و ناططصططصختم هلیططسو هب یدروم یاه
هب طوبرم یملع فلتخم نآ
اه یططسررب
دنوش ( نایناقهد ، 1374 .)
تارثا مخانش عقاو رد ،
همانرب هنوگ نیا نایرجم و ناریدم یارب یمهم ییارجا رازبا اه
بوسحم
یم وطططش دن . هن اریز اهنت ب مفرطططشیپ همانر
اه هزادنا ار یریگ نییبت و یم نک هنوگ نیا راثآ هیلب د
مسایس اه هژورپ و اه هورگ رب ار یاه
فلتخم ، رایشآ ناییاتسور هژیو هب یم
زاس د ( گنیس ، 1995 .)
مس ایس رد یعامتجا یداص تقا تاعلاطا دربراک میمها هب نونکا زین ییاتس ور قطانم ناراذگ
مسایس لیلحت و هیزجت یاه
سوت درب یپ ییاتسور هع ه
دنا و یم دنناد تاعلاطا نیا زا هدافتسا اب هک
همانرب یاه مشاد دهاوخ یرتشیب تارثا نانآ (
یحلاص ، 1381 .) ققحت نازیم زا نانیمطا لوصح اذل
شیپ فادها رط بلاق رد هدش ینیب
یاه ییارجا ، و بآ عوض وم هب یمتس یس ریفت دوجو و كاخ
گن تاگ نت هح بار دح نییعت نآ
اه می لاع ف اب یاه
هرهب یعام تجا و یداطططصتقا هل مج زا نارادرب
یرورض یم باسح هب تامادقا نیرت دیآ
.
یچزقس زیخبآ هزوح رد یداص تقا و یعامتجا تارثا مخانش ساس ا نیا رب (
ی ناونع هب هک
رارق یطططسررب دروم لیبدرا ناتطططسا رد هنومن یم
ریگ د ) یم دوجو هب ار نایما نیا ن هب هک دروآ
و دق
میلاعف عون نیا ریثات و یرادزیخبآ تایلمع یعامتجا و یداططصتقا تارثا یططسررب اه
دیلوت عبانم رد ،
لاغتشا داجیا ،
هنیزه هب هدیاف مبسن ندومن صخشم ،
هریغ و تلاوصحم دیلوت شیازفا ...
دزادرپب .
7 - 1 هنیشیپ قیقحت
1 - 6 - 1 هنیشیپ یلخاد
تاعلاحم رد ی
زرا صوص خ رد هک ی
با ی داص تقا ی - عامتجا ی هژورپ یاه بط عبانم ی ع ی (ب ی ژولو ی ی ی -
نایم ی ی ی ) ا رد ی نار هتفرگ تروص یم
اوت ن ز دراوم هب ی
ر درک هراشا :
رایتخب ( 1376
،) ناونع محت ار دوخ رط ،
بلایطططس شخپ رط یعامتجا یداطططصتقا یبایزرا
هدومن هئارا اسف ناگیابرگ دنا
. هنیزه و هدش یداصتقا لیلحت و هیزجت هنیزه زا هدافتسا اب رط نیا
یاه هیامرس ریغتم یراذگ ،
ینمض و هتس باو لماش رط یارجا زا لص اح عفانم اب هارمه رط
م عفانم میقتس ، مس ا هدش نییعت رط ینمض و میقتس م ریغ و .
هدش ماجنا تابس احم ،
مبس ن
هنیزه هدیاف یلااب 20
= مسا هداد ناشن ارB/C .
یططسودق ( 1382 ،) زرا رد ی اج یبا ی ناوخبآ هاگ دم رد یراد
ی ر ی هزوح م یاه خبآ ی ز ، اب یططسررب اتن ی ج
قحت رط هطططس ی
یتاق ا زر ی لمع یبا ی خبآ تا ی هدطططش ارجا یرادز ،
دعب زا یعامتجا ، دامتعا بلج مدع
خبآ ی شنز ی یارجا رد مکراشم هب نان رط
یاه خبآ ی هب ار یرادز ناونع
ی مسیش هدمع لماوع زا یی
و ی لقادح ا ، تطططسد مدع ی
پ فادها هب لماک یبا ی
ش بی رط رد هدطططش ین یاه
خبآ ی یرادز یم .دناد
نینچمه نکاس نداد مکراشم
ی ن نیا لک رد هزوح ی
لحارم ه یرورض ار هعلاحم
یم .دناد
روپ یدهم نارایمه و
( 1386 ،) ناونع اب یطططشهوژپ و یییژولویب تایلمع یطططشخب رثا یبایزرا
نامرک ناتطططسا رد راز هللا یکاخ دنب رد ییینایم دنداد ماجنا
،
،داد ناطططشن قیقحت جیاتن و تافلت
ارجا زا اپ هقحنم كاخ شیاططسرف ی
رط اه نازیم هب 18 / 92 زا یططشان تاراططسخ و راتیه رد نت
و دودح رد لیس عوق 27
/ 89 مس ا هتفای شهاک دص رد .
ارجا ی رط نیا اه لاغتش ا مس ا هتس ناوت
دودح رد ار یلحم دارفا 38
/ 2 دهد شیازفا دصرد .
روططصنم ی نا نارایمه و (
1386
،) ططشهوژپ رد ی
زرا صوططصخ رد ی
با ی داططصتقا تارثا ی
عامتجا ی
رط یاه بی ژولو ی ی ی نایم و ی ی ی وطططس زا ی بط عبانم نامزاطططس ی
ع ی هزوح رد خبآ ی ز ناطططسارخ هماک
وض ر ی ا هب ی ن تن ی هج س ر ی دند رط هک یاه داص تقا دعب رد هعلاحم دروم هقحنم رد هدش ارجا ی
رد
گولج ی ر ی م زا ی ناز م ترجاه اتسور یی نا ازفا و ی ش ثات لاغتشا ی
ر ی مسا هتشادن .
ای ن لاح رد ی مسا
اب هک هجوت هب هدطططش بطططسک تاعلاطا ،
رتمهم ی ن ثات ی ر ارجا ی عوقو دادعت شهاک هقحنم رد رط
س ی ل پ و ی دما یاه فنم ی شان ی زا نآ مسا هدوب .
گنرلگ یدمحم و یروطططصنم (
1386 ،) ناونع اب یقیقحت داطططصتقا تارثا یبایزرا
ی - یعامتجا
رط یاه وضر ناسارخ هماک زیخبآ ةزوح ییینایم و یییژولویب ی
دنداد ماجنا .
رط یاه هدش ارجا
رد هعلاحم دروم هقحنم رد داططصتقا دعب
ی ریگولج رد ی
لاغتططشا شیازفا و ناییاتططسور ترجاهم زا
ریثأت ی مططسا هتططشادن .
ارجا ریثأت نیرتمهم هک یلاح رد ی
و لیططس دادعت شهاک هقحنم رد رط
دمایپ یاه مسا هدوب نآ زا یشان یفنم .
حر ی م ی نارایمه و (
1389
،) پ ناونع اب دوخ هعلاحم رد ی
دما یاه رط یاه بی ژولو ی ی ی نایم و ی ی ی
هزوح رد خبآ ی ز شهاک سراف ناتس ا درک زد هجوت لباق
آ ناور یاهب ححس ی گولج و لرتنک و ی
ر ی
اسرف زا ی ش رتمهم زا ار كاخ ی
ن درواتسد یاه ارجا ی نیا رط اه دندرمشرب .
نارای مه و یمیحر (
1389 ،) رگید ۀع لاح م رد ی
دم ای پ ناونع اب یاه
رط یاه و یییژولویب
درکژد زیخبآ هزوح رد ییینایم سراف ناتس ا
، آ ناور هجوت نایاش شهاک یاهب
و لرتنک و یححس
ریگولج ی كاخ شیاسرف زا ار
دمایپ نیرتمهم یاه
ارجا ی رط اه دندرمشرب .
نارایمه و یحور (
1389 ،) یط ور یقیقحت ی
رط یاه رادعترم ی رهش مئاق ناتس رهش عتارم
رط زا یهاگآ شیازفا اب هک دططش هتفرگ هجیتن یاه
یعیبط عبانم ،
هرهب مکراططشم لامتحا نارادرب
مسا هتفای شیازفا .
نارایمه و یربجنر (
1393 ،) یقیقحت رد هک دنتشاد ناعذا
رط میریدم یاه زیخبآ
لباق تارثا
رب یهجوت ،میعضو
یعامتجا ، ، یداصتقا دراد یگدنز میفیک و یدبلاک .
نارایمه و یدارم (
1394 ،) رط میقفوم مدع و میقفوم لیلاد یطططسررب رد یاه
رادعترم ی رد
ناتططسلگ ناتططسا دندیططسر هجیتن نیا هب
: نارادعترم ندومن همیب ،
هب بططسانم تراظن قح مخادرپ
نیرظان ، دج دروخرب ی
فلختم نارادماد اب ،
راذگاو ی اب رط هیهت و هبرجت اب ناططسانططشراک هب رط
هرهب تروشم رط میقفوم لیلاد نیرتمهم زا نارادرب
یاه مسا هدوب هدش ارجا .
یس دقم نارایمه و (
1394 ،) رط یفیک یبایزرا یاه
ناتس وب دس زیخبآ هزوح رد یرادزیخبآ ار
میلاعف یارجا یعامتجا تارثا یطططسررب و یبایزرا فدهاب یاه
یرادزیخبآ .دنتخادرپ
جیاتن قیقحت
هب مبس ن ناییاتس ور یهاگآ هک داد ناش ن رط رد نانآ مکراش م و یرادزیخبآ رط
اه مک یلیخ
مس ا ، هاگدید زا هرهب
هژورپ یارجا یلحم نارادرب اه
دح ات دو لح ار لیس لض عم مس ا هتس ناوت ی
رط و دیامن یاه
ناییاتس ور نییاپ دمآرد حس و لاغتش ا دوبمک هنیمز رد هدش ارجا یرادزیخبآ
ترجاهم هب رجنم هک نآ
اه مسا هدش ،
مسا هتشادن ریثأت .
نارایمه و یططسدقم (
1394 ،) ژپ رد ططشهو ی جا یعامتجا تارثا میلاعف یار
یاه ریظن یرادزیخبآ
مدرم شرگن و میاطططضر ،
یمدرم مکراطططشم ،
هژورپ یمدرم شریذپ نازیم اه
رارق یطططسررب دروم ار
داد ه .دنا میولوا زا هدمآ مطططسدب جیات ن قبط رط یارجا تارثا یدن ب
اه هرهب هاگدید زا نارادرب
،
رط یارجا رثا نیرتشیب ،
ینایم میعقوم نیا بسانم
رط اه ریثات و مسا هدوب لیس لضعم لح و
یسوسحم مسا هتشادن یراییب شهاک و مدرم یداصتقا میعضو دوبهب رب
.
نارایمه و راوزبطططس یطططسردا (
1395 ،) یداطططصتقا تارثا یلماع لیلحت -
میلاعف یعامتجا یاه
زا یرادزیخبآ ییینایمویب نانیشنزیخبآ دید
رد ار دهشم ناتسرهش شوگ زیخبآ هزوح یسررب دروم
رق دنداد را . اب قیقحت نیا یطططسررب فده
، یعامتجا تارثا لیلحت و مخانطططش -
تایلمع یداطططصتقا
هدش ارجا یرادزیخبآ ،
دش ماجنا نایئاتسور دید زا .
تن داد ناشن یلماع لیلحت و هیزجت زا لصاح جیا
ریغتم هک یاه یعامتجا و یداص تقا راذگریثات ،
لماش یلص ا لماع راهچ رد :
یض ارا حس شیازفا
یغاب یزرواطشک و ،
تاونق یهدبآ شیازفا ،
تاراطسخ و لیطس زا یریگولج و یعترم یطضارا شیازفا
یض ارا هب نآ زا یش ان ،
دومن زورب . عومجم رد لماع راهچ نیا ،
زا شیب 60 لک زا دص رد ار انایراو
.دندومن نییبت ،دنراد ناعذا ناشیا
هیذغت و لیس لرتنک اب مسا هتسناوت یرادزیخبآ تایلمع یارجا
ربآ مف ، دهد شیازفا ار یغاب و یزرواش ک یض ارا حس و دوبهب ار تاونق یهدبآ .
نینچمه ، یارجا
عتارم رد یتظافح تایلمع ،
هدش عتارم حس شیازفا و یهایگ شش وپ مکارت ندش رتهب بجوم
مسا . یبیحخ نارایمه و (
1395 ،) میعضو رب یلاسیشخ تاریثات و یرادزیخبآ تامادقا یفیک یبایزرا
نانیطططشناتطططسور رد
دیوهم زیخبآ هزوح دنداد رارق شهوژپ دروم ار
. یبایزرا هب شهوژپ نیا رد
هب دیوهم زیخبآ هزوح رد هدشارجا یرادزیخبآ تامادقا یعامتجا یفیک تروص
( یدربراک یفیصوت_
)
نانیش نزیخبآ مش یعم رب یلاس یش خ تاریثات یس ررب و ،
مس ا هدش هتخادرپ .
ناش ن جیاتن یم
دهد
رد یرادزیخبآ تامادقا شهاک رب ار ریثات نیرتططشیب و مططسا هدرک لمع هزوح طیارططش دوبهب مهج
آ یگدولآ لگ نازیم و لیطططس دادعت اهب
مطططسا هدرک لامعا ،
ثعاب یلاطططسیطططشخ عوقو هییلاحرد
هزوح رد هدشارجا یرادزیخبآ تامادقا و مسا هدیدرگ هزوح رد دیدش تراسخ و یفنم یراذگریثات سا هداد رارق دوخ ریثات محت ار دیوهم م
.
نارایمه و یططسایلا (
1396 ،) رد یططشهوژپ رد مکراططشم هب نانیططشنزیخبآ لیامت رب رثؤم لماوع
رط یاه یناخرازه هزوح رد یرادزیخبآ یسررب دروم ار
دنداد رارق .
جیاتن مکراشم نازیم داد ناشن
ریغتم اب نانیشنزیخبآ یاه
تلایصحت حس ،
ینعم و مبتم طباور نیمز محاسم و ماد دادعت و راد
ینعم و یفنم هحبار نس نازیم اب دراد دوجو راد
. هک داد ناش ن ریس م لیلحت شور زا لص اح جیاتن
نیمز محاسم ،
تلایصحت ،
نس و نیرتشیب بیترت هب ماد دادعت و یداصتقا لماوع ،
یعامتجا لماوع
انم و یطابترا لماوع و مکراش م هب نانیش نزیخبآ لیامت رب ار ریثأت نیرتمک بیترت هب یتاعلاطا عب
دنتشاد ، هیوگ و لماوع نیا اه
6 / 68 دندرک نییبت ار مکراشم نازیم زا دصرد .
ییلم و ینس ح (
1397
،) لحت ی ل عامتجا ی ارجا ی لمع ی تا خبآ ی رادز ی عم رب ی مش خبآ ی ش نز ی نان
رد ار خبآ هزوح ی ز لادبا نس ح -
ناجنز دنداد رارق یس ررب دروم .
مهم زا نیرت رط تارثا یم
اوت هب ن
ترجاهم هب لیامت شهاک ،
لیس لرتنک ،
ینیمزریز بآ مجح شیازفا ،
رازمید لیدبت یاه
هدزاب مک ،
یغاب و یعارز تلاوططصحم شیازفا ،
هنیزه شهاک یاه
دومن هراططشا نآ .
رط یارجا یاه
یرادزیخبآ
هقحنم نیا رد رططس هب مططسا هتططسناوت
هیام یاه مکراططشم شیازفا زا معا اتططسور یعامتجا ،
دامتعا ،
تراهم و یهاگآ حس شیازفا یاه
مدرم ، دمآرد شیازفا ،
یلغش مص رف شیازفا ،
شش وپ شیازفا
دشاب رثوم یهایگ .
ییلم و یددم (
1397 ) زرا یقیقحت رد ی
با ی عامتجا تارثا ی
- داططصتقا ی هژورپ یاه بط عبانم ی ع ی
د زا هدططش ارجا ی
ذ د ی ناعفن خبآ هزوح رد ار ی
بدنا ز ی ل - جیاتن هک دنداد ماجنا لاخلخ ناتططسرهططش ا
ی ن
قیقحت داد ناططشن ،
ططس لرتنک ی
بلا ، ازفا ی آ مجح ش یاهب
ز ی مزر ی ن ی مهم زا ترجاهم شهاک و نیرت
دروآ مس د یاه
ای رط ن اه مس ا . رط نیا نینچ مه اه
ض ارا حس رب ی
زرواش ک ،ی ضارا حس ی
غاب ،ی ض ارا حس ی
مش ک د ی شش وپ و م گ
ی ها ی ثأت هقحنم ی
تبتم ر ی ازفا ثعاب و مس ا هتش اد ی
ش
لوت ی ماد تاد ی درگ ی مسا هد .
نارایمه و ییاض ر (
1397 ،) پ ش هوژ ی شخپ رط یداص تقا و یعامتجا تارثا یبایزرا فده اب
ماجنا نآ هیشاح رد نکاس ناییاتسور دیدزا نارلهد ناوخبآ رب بلایس داد
ه .دنا اب ناییاتسور تارظن
هورگ یاه یلغش دراد یراد ینعم توافت رگیدمه اب یرامآ رظن زا فلتخم یضارا مییلام وحس و .
نینچمه یگژیو اب رط زا ناییاتططسور یبایزرا نیب یگتططسبمه یططسررب
یاه یحیحم ، و یتیعمج
ناش ن هاگتس یا یداص تقا یم
دهد زا ناییاتس ور یبایزرا اب راوناخ ره ماد دادعت و راوناخ دعب نیب هک
تم هحبار رط دراد دوجو یراد ینعم و مب
. اتطططسور میعمج نیب نینچمه ،
و یبآ یطططضارا نازیم
دراد دوجو یراد ینعم ریغ و مبتم هحبار رط زا ناییاتسور یبایزرا اب راوناخ ره لک دمآرد .
هنیشیپ یجراخ
اناس راد ( 2002 ،) رد ی هعلاحم تارثا یحیحمتس یز و
یعامتجا - داص تقا ی هژورپ یاه میریدم
هزوح زیخبآ ریناپموزایس ت ی
ار دروم یس ررب رارق مس ا هداد .
قبط جیاتن ، هژورپ یاه ماجنا هدش رد
هس هنیمز زرواش ک ،ی مس یز یحیحم ، یعامتجا و
داص تقا ی قفوم یبایزرا هدش و نیرتمهم لیلاد
میقفوم نآ مکراططشم یمومع
، زاجم ندططش ناییاتططسور هب
رایلاهن ی رد یططضارا یتلود و داجیا
نانیمطا نایم نلاؤسم هژورپ و مدرم یلحم دیق هدش مسا .
یوادرس و نارایمه ( 2006 ،) دمایپ یسررب هب یاه
رط هعسوت یاه
دنه تارجوگ رد یرادزیخبآ
دنتخادرپ . دمایپ یاه یارجا نیا رط اه نیرتمهم زا هک مس ا هدش یبایزرا مبتم نآ
یم اه اوت هب ن
بآ عبانم میفیک دوبهب ،
كاخ شیاططسرف شهاک ،
وططصحم عونت و دریلمع شیازفا لا
یزرواططشک ت ،
دارفا دمآرد حس دوبهب ،
میلاعف رد مدرم مکراشم شیازفا و یلحم مدرم یگدنز میفیک شیازفا اه
هراشا درک . نارایمه و منرآ (
2010 ،) شقن روتکاف یاه یعامتجا راش م هعس وت رد ار
رارق یس ررب دروم مک
ناعذا و دنداد دنتشاد
نازرواشک یموب شناد ،
هقلاع ، مکراشم رب رثؤم یعامتجا لماوع زا مباقر و
رد نازرواشک قیقحت
یاه رادزیخبآ ی یعیبط عبانم میریدم مسا
.
منهوب نارایمه و (
2011 ) نارایمه و زکراپ و (
2010 روتکاف یططشهوژپ رد ،) یاه
همانرب رب رثؤم
یاه ار یرادزیخبآ داطططصتقا هاگدید زا
،ی یعامتجا دروآ مطططسد قبط .دندرک یطططسررب
یا یاه ن
شهوژپ
،اه روتکاف یاه یعامتجا دننام
یهاگآ ، و هقلاع روتکاف یاه داططصتقا ی دننام زا یلام میامح
رط اه ار ور رب راذگریثأت لماوع زا ی
رد مکراشم نیا
رط اه دنتسناد .
نلا و وی ( 2015 ،) همانرب ریثأت یاه
عونت رب ار رادبیش یضارا مظافح راوناخ رب مشیعم یزاس
یاه
نیچ ییاتسور دنداد هیارا
. داد ناشن جیاتن همانرب نیا یارجا
اه تارثا یفلتخم رب میعضو شیعم م
هورگ نیب رد یاه
فلتخم یدمآرد دراد
هورگ و یاه یدمآرد رارق ریثأت محت رتطططشیب ار رتنییاپ
یم دهد . نارایمه و گربلراک (
2015 ،) یقیقحت رد همانرب ریثأت
یاه یرادزیخبآ ،
شور یاه نیون و یرایبآ
نازرواططشک دمآرد و دریلمع شیازفا رب ار یزاططسدططس رد ار
دنه دندرک یططسررب .
جیاتن قبط رییغت
مشک یوگلا دیلوت میفرظ دوبهب
تا نازرواشک دمآرد مسا هداد اقترا ار
.
اتاد ( 2015 ،) ریثات رط یاه هرهب رب یرادزیخبآ یزرواططشک یرو
، قحنم رد مططشیعم و دمآرد ه
یا
ار یبرغ لاگنب زا دنداد رارق یطططسررب دروم
درک نایب و دن
توافت هک یاه
یعیبط بهاوم رد هیلوا ،
یمس ر تارابتعا هب یس رتس د ،
هورگ رد میوض ع و شزومآ حس یاه
یلحم یم اوت دمایپ رب دن یاه
عسوت ه یا هژورپ اه دشاب راذگریثأت .
وتولب و گاپ (ی
2015 ،) یفاک تاعلاطا دوبن دروم رد
رط اه ار ارب ی نازرواطططشک زا
مهم نیرت
مکراشم عناوم نانآ
همانرب رد یاه مظافح زا یعیبط عبانم دندرک ملاعا
.
انگنت و تلاکشم یاه
قیقحت
یسرتسد مدع محار
ن دروم تاعلاطا هب عقوم هب و ی
زا ، ماجنا مهج شهوژپ
؛
دوبمک هداد یاه یرامآ رد دلیف یاه عوضوم هب طوبرم فلتخم ؛
نامز مک هجدوب و مک راک مجح هب هجوت اب قیقحت فلتخم لحارم ماجنا مهج
هشقن دوبن یاه
یاه زورب هدش هعلاحم دروم هزوح رد
نامزاس یرایمه مدع یاه
هطوبرم تاعلاطا هئارا رد ؛
یلاها یرایمه مدع هقحنم
همان شسرپ لیمیت رد اه
عبانم رورم یدنب عمج
یم دش ماجنا نیشیپ تاقیقحت رد هک یسررب هب میانع اب یاهحرط هک مفرگ هجیتن نینچ ناوت
مس یز ،یزرواش ک هنیمز هس رد هدش ماجنا و هدش یبایزرا قفوم یداص تقا و یعامتجا ،یحیحم
رط نیا میقفوم لیلاد نیرتمهم نلاؤسم نایم نانیمطا داجیا و ،یمومع مکراشم ناوت یم ار اه
رم و هژورپ .مططسناد یلحم مد
شیازفا اب یرادزیخبآ یاهحرط یارجا اهحرط نیا رتکا رد نینچمه
.مسا هدوب هارمه راوناخ ره لک دمآرد و یبآ یضارا نازیم
2 - یرظن ینابم
1 - 2 همدقم
لاس رد دحتم للم نامزاس 1991
هعسوت رادیاپ ی مسا هدرک فیرعت نینچ ار1
: هعسوت رادیاپ ی
هجیتن رد هک مسا یتسایس نآ لامعا ی
، یارب دناوتب یعیبط عبانم فرصم زا لصاح مبتم عفانم
نامز یاه شیپ لباق ینیب
دش اب هتش اد ماود و همادا هدنیآ رد (
یورس خ ، 1391 .) هعس وت هزورما ی
وگلا ناونع هب رادیاپ هژاو
رد یدیدج ی ایند
مطططسا هدطططش رحم .
هطططشیر یاه هعطططسوت هب رادیاپ ی
یداص تقا دش ر و هعس وت جیاتن زا یتیاض ران -
موب رظن زا ییاتس ور و یرهش عماوج رد یعامتجا
یسانش ( یژولوکا ) رب یم درگ د . وگلا اب مسا ددصرد وگلا نیا یاه
دیلوت ، اب راگزاسان فرصم و عیزوت
و دنک یریگولج مطططسیز طیحم بیرخت و عبانم مامتا زا و دزادرپب هلباقم هب معیبط اهنت
دنیارف
عطططسوت ه یا دییأت ار یم نک یگدنز میفیک دوبهب هب هک د رطططشب
ماظن شریذپ میفرظ دح رد یاه
دوش رجنم تایح نابیتشپ (
خباون شوپ هایس دنمجرا و ش ،
1388 .)
2 - 2
یرظن ینابم
ک میفی گدنز ی هب ناونع یرایعم ارب ی م شجنطططس نازی
ن ندطططش هدروآرب زای
یاه حور ی - ناور ی و
دام ی رعت هعماج فی
هدش ا رد و نی مز هنی ک زا یفی گدنز م ی اتسور یی ن زی گنوگچ موهفم هب ی
ارش طی
عض و و می گدنز ی هداوناخ یاه اتس ور یی دای مس ا هدش (
و لاپ راموک ، 2005 .) اغ فده ًلااوص ا یی
ک هعلاحم میفی گدنز ی نآ بقاعتم دربراک و ،
دب نی روظنم مسا رهب ناوت مدرم هک ه
یدنم گدنز زا ی
ک اب میفی دنطططشاب هتطططشاد بولحم ،
روط هب ی ا هک نی گدنز ی دنمفده رب هولاع ی
مه شخبتذل
دشاب ( نارایمه و نلآ ،
2002 .)
ییی نب تاص خش م زا نیدای
ک میفی گدنز ی ، دعبدنچ ی مس ا نآ ندوب (
هنگنز درک ،
1385 ) قبط
كولاطططش رظن ،
ک داعبا میفی گدنز ی عومجم هب ه
یا زهب ساطططسحا هک دراد عاجرا لماوع زا یتطططسی
1- Development Integrate
صخش ی م دوجو هب ار دنروآی
( كلااش ، 2004 .)
2 - 3 میهافم و فیراعت
زیخبآ هضوح
قحنم زیخبآ هض وح ه
یا یناتس هوک ًارتکا مس ا ،
نیمز لیش و بیش هب هتس ب هک ،
بآ زا هلص اح
شزیر یاه مس د لااب زا ار یوج اه
نییاپ یوس هب نیرت
میاده و هناور هنهپ نآ هحقن یم
نک د . هب
نخططس رگید ،
یتططسپ یوررب ناراب هک هاگنآ اه
یدنلب و یاه دزیر ورف هقحنم ،
مهج رد بآ مرجلا
هدرک مکرح نیمز بیش ،
نایرج نتس ویپ اب یاه
هض وح ریز زا ی ره یححس اه
ی تروص هب
ایرد ممطططس هب هناخدور ،
یریگبآ عونره و هچایرد (
دطططس نزخم لتم ،
دور نییاپ ،
بلاات ، و هاگ رد
و ش خ یتش د هنهپ یب
هدافتس ا نودب ریوک لتم قمر )
ناور یم وش د . قحنم فیرعت نیا اب ه
یا هک
مکرح صخشم ریسم ی رد یححس باناور ،
حقن رد و ه یا زکرمتم رگید یم
وش زیخبآ هضوح د
قلاطا یم درگ د ( هداز جارس ،
1397 .)
خبآ یرادزی ار یم اوت دم و هعلاحم ملع ناونع هب ن میری
هضوح یاه خبآ زی نعم ی درک . ملع ی ارب هک ی
ارجا و ماجنا ی
ن هلاحملا نآ لماک دنمزای
طططسب ی طططسررب ی اه و هب فلتخم تاعلاحم ماجنا و هژی
رد
مز هنی یاه طبترم ، دپ هنوگره اب هدی
بط یعی مطططسا . ا زا ات نی رط قی و مظافح هب مبطططسن ناوت هب
ب هره رادرب ی حطططص ی اپ و رادی عبانم زا بط یعی و هب هجوت اب یگژی
یاه ره ی دوجوم عبانم زا (
و بآ
كاخ ) رظن دروم هقحنم رد ای
سو حس رد رتعی
مسج دوس مسا روشک هدودحم انامه هک .
دم میری
خبآ زی نف ی دب مطططسا عی
، روهظون و ، اراد ی هبنج یاه ملع ی مطططسرد مظافح و هرادا مهج رد هک
بط معی دنز ه ، ططسدنهم ی بط عبانم یعی ، حم و عترم لگنج مططسیزحی
دراد دربراک .
ا رد نی ارب هراب ی
تاعلاحم رظن دروم هقحنم مخانش ققحت ی
گ همه ری ارجا مهج ی
ن تای صا لا ح ی گدنزاس و ی اه مزلا
ن دروم و زای مسا ، ب هک رتشی ارجا رد ی لمع تای سدنهم ی زاس و ه یا رارق هدافتسا دروم یم
ریگ دن . رد
ا نی هراب دراوم دب ًامسا هراشا دروم نی
هصلاخ ناس یم
وش د : دراوم ی سررب رب لمتشم ی
و یگژی یاه
اوه و بآ یی ، ف یفارگویزی ،
عامتجا ی داططصتقا ی ، ططسانططشکاخ ی
، مز نی یططسانططش ،
ه یژولوردی ،
هعلاحم
هد بوس ر مجح ی
هعلاحم دروم هض وح ،
س درد هعماج هب طوبرم روما و س ررب م
ی غ و هری ...
ملع ی
دافتطططسا اب وطططسمه ه
شور زا یاه دربراک ی ارجا مهج ی
همانرب و رط یاه
پ شی زوت فده اب ور عی
اپ رادی هط وبرم هق حنم رد دوجوم عبان م .
ارجا ی نچ نی م ان رب ه یب یا ه عنام و عدار هاگ چی
تاب جوم
رخت بی حم طی ای پ رد فرطططصت و لخد زورب هریی
حم طی بط یعی بجوم ار یمن
وطططش د . مادقا هیلب ی
اپ نمض تم مس ا یرادی
رص انع هلیش تم خبآ هض وح زی
مض ت و نی درکراک یاه حم هوقلاب و لعفلاب طی
بط یعی ، نچمه نی ثأت یری وررب ازس هب ی
گ عماوج یهای روناج و ی ناس نا و ی هتش اد ، رارمتس ا لاور
بط معی ظنت ار می ، معرططس نادب و یم
دططشخب . خبآ عقاو رد یرادزی
ملع ، رنه ای نف ی هزجعم مططسا رگ
د هک یهاگری مس ا ( لاس زا یاه ههد 40 نونک ات ) ارب ی دم میری هض وح یاه خبآ زی زا معا روش ک
هصرع یاه بط یعی ، ضارا ی زرواشک ی ، داصتقا ی ای ناسنا ی صصختم و ناسانشراک هجوت دروم نی
رما
مس ا هتفرگ رارق .
ثات هینآ نودب یری
فنم ی ارش رد طی اپ رادی وح كاخ و بآ عبانم خبآ هض
زی دپ دی
دروآ . س و ممص م روط هب هیلب هلی
پ یگتس وی ح موادت و
تای مض ت ار رط هقظنم نی
تابجوم هدومن
افویش یی گدنز رس و هافر و داصتقا رما ی
هطوبرم هعماج یم
وش د ( هداز جارس ،
1397 .)
رد ا نی هژاو ناتس گنهرف هراب اه
دب ار قوف بلحم نی
ناونع محت رش
"
ور دریی خبآ رادمزی
"
نچ نی
رعت فی یم نک د : ور دریی خبآ رادمزی ، ططسدنهم ی بط عبانم یعی - حم طی ز مططسی لگنج و ، و ریفت زرط
دریلمع ی مامت نآ رد هک ی
خبآ هططضوح رب تامادقا و هجوت زی
رج و نای آ یاهب ححططس ی ز و ینیمزری
زکرمتم یم درگ د ( هژاو عجرم یاه
ناتسگنهرف بّوصم
"
ور ناونع محت دریی
خبآ رادمزی
"
.)
تایلمع هضوح رد جیار یسدنهم یاه
زیخبآ
هضوح ناریدم و نیلودسم هک ار هچنآ هصلاخ روحب یاه
نآ ماجنآ ددص رد زیخبآ یم
دنشاب ، روط هب
زا مططسترابع هططصلاخ :
بآ نیمات ،
میفیک نیرتلااب اب (
للاز و ملاططس بآ زا یرادروخرب ،
لگ نودب
یگدولآ ،) هنیهب یزاططس اناور یاهب یححططس ( اخدور نایرج میظنت هن
اه بآ مفررده زا یریگولج و .)
لایس راهم و یعارز بآ قوقح تاعارم ،اهب
كاخ شیاسرف لرتنک ،
سلاک لییشت یاه
یارب یشزومآ
هطططضوح رد میقم ناراد هلگ و ناییاتطططسور یاه
دراوم مها زا زیخبآ ،
مطططسا رظن دروم .
و تامادقا
میلاعف ییاه و ناططسانططشراک هک همانرب
زیر ا هب فظوم هطوبرم نا نآ یارج
یم دنططشاب . نیا رب هولاع
هتش ک راک ناص ص ختم زا لماک یبیکرت دنمراین دوخ زیخبآ هض وح ی رد یرادزیخبآ رط یارجا هتشر رد یاه ای ییارجا ناسانشراک زا معا یملع فلتخم همانرب
زیر نا . هیلک هب هاگآ و فرشم یناسک
هزاس یس دنهم هژیوب یس دنهم روما ،
دس مخاس رب فرش م یاه
عافترا هب رتکادح یکاخ 10
رتم ،
دططس یاه یگنططس ، ینوتب و . شططشوپ عاونا مخانططش هب طلططسم نینچمه یاه
یهایگ ( هایگ سانططش و
یرادعترم صص ختم ،)
عماج یس انش هعماج هژیوب یس انش
ییاتس ور ، نیمز ،سانش مس یز طیحم ،
یرادرب هش قن ،
یلوردیه یس دنهم ،
هناخدور یس دنهم ،
هتش ر ریاس و یژولوردیه اه
ی یس انش راک
زاین اب طبترم یاه
زاین زا یشخب زیخبآ هضوح میریدم مهج مزلا یاه
مسا ینف هتشر نیا (
جارس
هداز ، 1397 .)
راکهار یاه هضوح رد موب تسیز بیرخت اب هزرابم یاه
زیخبآ
هض وح بیرخت ترابع ای هژاو یاه
متس یب نرق طس اوا زا ًادودح هک روهظون مس ا یعوض وم زیخبآ
یدلایم روش ک یخرب رد اپس و اییرمآ روش ک رد مس خن یاه
و مفرگ رارق هجوت دروم هتفرش یپ
دططش هتخادرپ نادب .
تططساوخ نینچ هب ندروآ یور ببططس هچنآ عقاو رد ه
یا متططسیب نرق هعماج رد
دیدرگ ( هض وح بیرخت زا یریگولج یاه
زیخبآ ) دوب ینردم لیاس و و رازبا شیادیپ لیلد هب مس خن
هک یم اوت رد مسن هاتوک نیرت راک نامز یاه دهد ناماس ار یگرزب اب .
روتکارت لتم یلیاسو و رازبا ،
لیب یاه ییینایم ، هفاططضا و هدرب نایاپ هب ار رگراک هد یزور هنابططش راک دوب رداق هک هریغ و رزودلوب
دناسرب ماجنا هب ار نآرب .
ترورض هلاسم هتبلا یاه
لاس یتح و مایا نآ زور یاه
زین نآ زا اپ نیمه
اضتقا یم درک مسیز و مسیز طیحم بیرخت زا یریگولج هب فظوم ار دوخ متسیب نرق ناسنا هک
دومن موب . مخاس راتفرگ یرش ب هعماج و دش یدعب تلایش م همه ثعاب هک ار هچنآ یلو ،
هدافتس ا
دمایپ زا همهاو نودب مهنآ لیاسو و رازبا نآ زا هک دوب یدرادناتسا ریغ و لوقعم ریغ یاه
وران نآ یا
دیناططسر ماجنا هب .
هداج ثادحا مهج هک یتایلمع یاه
مخ و چیپ رپ ،
لنوت رفح یاه
لیوط و ضیرع
وک لد رد اه
نیمزرططس ندرک وروریز و یاه
هنططشاپ نامهرب رد مه زونه هک هدروخن مططسد و ریب
یم لمع هویطططش نامه هب دخرچ یم
وطططش د . یاذغ یارب زاین و میعمج شیازفا اب هارمه لماع نیا
ب رتش ی ، ناس نا موجه نازیم رب زورره افنا و قافآ رد رفس و ریس و تراجت رما هعس وت اب وس مه
مهنآ هدنز معیبط هرییپ زا یرادرب هرهب مهج یب
دوزفا زمرت و هدند ،
هتفر هتفر ات مفرگ تدطططش و
همحل هدنزرس و ایوپ موب مسیز و یعیبط طیحم اه
درک رییغت زیچ همه ناهگان و دید .
تایلمع مها هضوح رد لوادتم ییارجا
یاه زیخبآ
دنب سارت و میناب مخاس ی
گ مشاک ناهای یشخ هب مواقم ی
هرانک رد مخرد سرغ و یاه
و میناب ای نورد رد نآ اه
مدیچ ثادحا (
باگ اب نوی ای س و گنس نامی
) ا نی بق لی هزاس اه دنیبآ لرتنک مهج ًاتدمع
رارق هدافتسا دروم یم
ریگ دن . ا زا هدافتسا نی
خبآ هضوح معسو هب هتسب شور زی
، عضو می
گ ششوپ یهای ، ارش طی اوه و بآ یی
مز و نی یسانش ناونع هب ییی
رترثوم زا نی رازبا
اسرف تردق ندرک دودحم مهج ی
گدن ی لامعا كاخ یم
درگ د .
چرپ ثادحا نی
( ور ناتخرد مشاک ی
هتشپ یاه کاخ ی ،) راک هتشپ و ی
وررب ی طوحخ
زارت ، هتشپ یاه چ گنس نی وررب ی زارت طوحخ :
زاس ه یا ارب ًلاوصا هک مسا ی
زا مظافح
لگنج یاه ش مک قطانم رد هک نت بی
رارق هدافتسا دروم دنرقتسم یم
ریگ د .
د ثادحا هراوی اح لی ( یت هی هاگ ی گولج مهج مسا یری
ر زا شزی د هراوی یاه کاخ ی
شاح هی غ و هناخدور هری
)
اسرف اب هزرابم شی
س زورب رحخ و بلای
رط زا قی شور ماجنا یاه
ب یژولوی
هب ن هب رظن لاحره زای
ا هعماج رفاو یناری
بآ هب ، ب رضاح لاح رد هچنآ رتشی
دنسپ دروم
مسد انامه مسا روشک مساوخ و ندیزای
دس مخاس هب یاه
عونره زا هاتوک (
کاخ ی ای
نتب ی یم ) دشاب .
Title and Author: Socio-Economic Impacts of Watershed Management Measures
