1
پیت وکا درکلمع یازجا و درکلمع رب یکشخ شنت یبایزرا هناد هایس هایگ یاه
یرادرس نسح ،1
ایرکز یرغصا لوسر ،2
عراز رصان و2
یزامن هدازرافغ لایل
3
1 - یلیبدرا ققحم هاگشناد .تاتابن حلاصا دشرا یسانشراک یوجشناد
2 - رایشناد تعارز و حلاصا یلیبدرا ققحم هاگشناد .تاتابن
3 - رایداتسا ارز تع و حلاصا تاتابن . هاگشناد ققحم یلیبدرا
E-mail: [email protected]
هصلاخ دوبمک تبوطر كاخ زا نیرتمهم لماوع
هدنرادزاب دشر
و ومن هایگ رثا یسررب روظنم هب .تسا رب یکشخ شنت
پیتوکا درکلمع یازجا و درکلمع هناد هایس هایگ یاه
شیامزآ ی هعرزم یا ادیلوت زکرم رد لیبدرا یرادرهش هایگ و لگ ت
ترک تروصب كولب هیاپ حرط بلاق رد هدش درخ یاه
دش ارجا رارکت هس اب یفداصت لماک یاه .
وتکاف ر یلصا شیامزآ لماش
لگ هلحرم رد یرایبآ عطق و لماک یرایبآ( یرایبآ حطس ود ار یعرف لماع و )یهد
11 ینیمخ( هناد هایس فلتخم پیتوکا
دهشم ،مریمس ،رهش 1
، دهشم و اضرهش ،رتسبش ،زیربت ،ناتسدرا ،ناهفصا ،نیمظاک 2
دندوب ) . حوطس هک داد ناشن جیاتن
ینعم رثا یرایبآ شهاک ثعاب و تشاد هدش یریگ هزادنا تافص یمامت رب یراد
هتوب رد هناد دادعت و یعرف هخاش دادعت .دش
رت هب هناد درکلمع و هتوب عافترا رب یشیامزآ یاهروتکاف لباقتم رثا لامتحا حطس رد بیت
1 و 5 .دیدرگ راد ینعم دصرد
رادقم نیرتشیب ( هتوب رد هناد درکلمع
11 / 4 نینچمه .دمآ تسدب لماک یرایبآ رد و ناتسدرا پیتوکا رد )هتوب رد مرگ
( هناد درکمع نازیم نیرتمک 4
/ 1 لصاح )یهدلگ نامز رد یرایبآ عطق( صقان یرایبآ رد و دهشم پیتوکا رد )هتوب رد مرگ
( هتوب عافترا نیرتشیب .دش 11
.دش لصاح لماک یرایبآ رد و مریمس پیتوکا رد زین )رتمیتناس
:یدیلک تاملک ،یکشخ شنت
هناد درکلمع و
هناد هایس
1 . همدقم یم رامش هب ناهج قطانم زا یرایسب رد ناهایگ درکلمع و دشر ةدنهاک لماع کی ناونع هب یکشخ شنت هک دیآ
یعارز تلاوصحم دیلوت یدج ار تیعضو نیا ،ناهج لک رد یمیلقا تارییغت عوقو و هدرک دودحم یدج روط هب ار
هتخاس رت
( تسا .)3 ( هنادهایس Nigella sativa L.
هنوگ زا یکی ) هداوناخ مهم یاه
Ranunclaceae ،هپل ود یهایگ هنادهایس .تسا
لگ ،هلاس کی ،یفلع یدح ات و تسا ایسآ برغ بونج هقطنم یموب و راد
یم مواقم یکشخ شنت هب زین هناد زا .دشاب
نآ یاه
یم هدافتسا هیودا ناونع هب .دوش
هناد هایس هدام نتشاد لیلد هب
یجنشت دض تارثا یاراد هایگ نیا ،نونیکومیت هب موسوم یا
هناد رد نینچمه .تسا نادهایس هایگ سناسا زا .تسا هدش هدهاشم زین ییایرتکاب دض و یروموت دض رثا نآ یاه
هدام ه هب یا
یم جارختسا نولژین مان یم هک دوش
هدعاق رثا دناوت ( دشاب هتشاد ریش تاحشرت هدننک دایز و لهسم ،شک مرک ،روآ
.)8
2
هایس هایگ رد لوسپک دادعت شهاک ثعاب یکشخ شنت هک تسا هدش شرازگ یم هناد
درکلمع شهاک اهنآ نینچمه و ددرک
سپ هلحرم رد یرایبآ مک زا یشان ار هناد تسناد هچنغ روهظ زا
( دنا .)4
یرایبآ یاهرامیت لامعا اب یرگید قیقحت رد 25
، 51 ، 55 و 111 هزرفسا ناهایگ یور یعارز تیفرظ دصرد
( Plantago ovate L.
( نارداموب ،) Achillea millefolium L.
میرم ،) ( یلگ Salvia officinalis L.
راهب هشیمه ،)
( Calendola officinalis L.
هنوباب ) ( L.
Matricaria chamomilla مادنا نزو ،یکشخ شنت دیدشت اب هک دش صخشم )
( درک ادیپ شهاک هعلاطم دروم ناهایگ مامت رد هتوب عافترا و ییاوه .)7
نیاربانب هایگ تیمها هب هجوت اب هناد هایس
مک یبآ زاین و ،هویم لیکشت و یهد لگ هلحرم رد نآ
اب رضاح شهوژپ
رثا نییعت فده شخ شنت
یک یکیژولوفروم تافص زا یخرب یور پیتوکا
یاه هایگ هایس هناد رد لیبدرا هقطنم ماجنا
.تفریذپ
2 . شور و داوم اه
لاس رد حرط نیا 1315
ترک تروصب لیبدرا یرادرهش هایگ و لگ تادیلوت زکرم رد حرط بلاق رد هدش درخ یاه
كولب هیاپ صا وتکاف .دش ارجا رارکت هس اب یفداصت لماک یاه
یرایبآ( دهاش لماش لیکشت یرایبآ فلتخم حوطس ار یل
لگ هلحرم رد یرایبآ عطق ،)لماک ار یعرف لماع و یهد
11 دهشم ،مریمس ،رهش ینیمخ( هناد هایس فلتخم پیتوکا 1
،
دهشم و اضرهش ،رتسبش ،زیربت ،ناتسدرا ،ناهفصا ،نیمظاک 2
داد لیکشت ) تروصب تشادرب و تشاد ،تشاک تایلمع دن
جنا یتسد .دش ما
ندش درز( ییاهن یگدیسر زا سپ و هرود نایاپ رد 01
لوکیلوف دصرد فذح زا دعب هناد درکلمع نییعت تهج ،)اه
هتوب ،هیشاح هناد درکلمع یازجا یریگ هزادنا تهج نینچمه .دش دهاوخ تشادرب ترک ره طسو عبرم رتم کی رد عقاو یاه
ناد دادعت ، هتوب رد یبناج یاه هخاش دادعت :لماش هزادنا نیا و باختنا یعرف ترک ره زا هتوب جنپ هتوب رد ه
یریگ نآ یور اه -
.تفرگ تروص اه رازفا مرن زا هدافتسا اب یرامآ تابساحم
SAS
هخسن 1 / 1 نیگنایم و تفرگ ماجنا هنماد دنچ نومزآ شور هب اه
یا
لامتحا حطس رد نکناد 5
.دندش هسیاقم دصرد
3 . ثحب و جیاتن هیزجت جیاتن هداد سنایراو
داد ناشن اه دص رد کی لامتحا حطس رد هتوب عافترا رب شیامزآ یاهروتکاف لباقتم رثا هک
لودج( دیدرگ راد ینعم 1
.) ( هتوب عافترا نیرتشیب 11
رادقم نیرتمک و لماک یرایبآ رد و مریمس پیتوکا رد زین )رتمیتناس
( هتوب عافترا 33
/ 44 آ رد و دهشم پیتوکا رد )رتمیتناس لکش( دش لصاح صقان یرایب
1 .) تافص رب یکشخ شنت هداس رثا
3
لامتحا حطس رد بیترت هب هتوب رد هناد دادعت و یعرف هخاش دادعت یمک 1
و 5 دیدرگ راد ینعم دصرد لودج(
1 ).
نیرتشیب
یعرف هخاش دادعت (
0 / 55 لودج( دمآ تسدب لماک یرایبآ رامیت رد ) 2
.) وب رد هناد درکلمع رادقم نیرتشیب ( هت
11 / 4 رد مرگ
( هناد درکمع نازیم نیرتمک نینچمه .دمآ تسدب لماک یرایبآ رد و ناتسدرا پیتوکا رد )هتوب 4
/ 1 پیتوکا رد )هتوب رد مرگ
.دش لصاح )یهدلگ نامز رد یرایبآ عطق( صقان یرایبآ رد و دهشم یکشخ شنت طیارش رد دشر نازیم شهاک
، کی تلاح هدننکراگزاس یارب
هدنز دنام ن هایگ رد طیارش شنت
،تسا
هب نیا لیلد هک
،هایگ داوم ییاذغ و یژرنا ار هب یاج هدافتسا یارب دشر
،هراسخاش هب
تمس لوکلوم یاه یرادهگن هدننک رد
ربارب شنت تیاده یم دنک ( یم هایگ گرب بآ یاوتحم شهاک ثعاب یکشخ شنت .)6
و هدروخ كورچ اهلولس هجیتن رد ،دوش
دیاپ یلولس هراوید یم تسد زا ار دوخ یرا
یم شهاک بآ دوبمک رثا رد زین هایگ یشیور دشر تیاهن رد و دهد دبای
. ( ییاباب 2 )
یم هناد هایس هک دومن شرازگ یرایبآ هلصاف دناوت
21 ینلاوط هرود یلو دنک لمحت ار زور دادعت شهاک ثعاب نآ زا رت
یم هناد ییاهن درکلمع و لوکیلوف رد هناد دادعت ،هایگ رد لوکیلوف هناد تلاوصحم تاعلاطم .دوش
هک تسا هداد ناشن یا
هلحرم یشیاز هب یشیور هرود رییغت هلحرم ( تسا بآ دوبمک هب ساسح یا
.)5
لودج 1 - سنایراو هیزجت درکلمع یازجا
پیتوکا رد یس هایگ یاه
هناد ها زا رثاتم یکشخ شنت
تاعبرم نیگنایم
هناد درکلمع هتوب رد هناد دادعت یعرف هخاش دادعت هتوب عافترا یدازآ هجرد تارییغت عبانم 121
/
1 5247 45/17 1/17 2 رارکت
17 /
1 ** 31111* 27411/** 514/7** 1 یکشخ شنت
4 1 /
1 5540 /4 11/07 1/0 2 یلصا یاطخ
0/30** 1101330** 1213/7** 1554/** 1 پیتوکا
5 1 /
1 * 2753/5ns 315/1ns 31/41** 1 *یکشخ شنت
پیتوکا 3
1 /
1 7514 /1 150/7 3/51 37 یعرف یاطخ
57 /
5 5/04 24/7 2/71 - تارییغت بیرض
و ** و * لامتحا حوطس رد راد ینعم بیترت هبns
5 ، دصرد 1 یم راد ینعم فلاتخا نودب و دصرد دشاب
.
لودج 2 - هناد هایس یمک تافص یور یکشخ شنت رثا نیگنایم هسیاقم
هتوب رد هناد دادعت یعرف هخاش دادعت یکشخ شنت
0 /
1422 55/0 لماک یرایبآ
2 /
1355 44/53 یرایبآ عطق
- ینعم توافت مدع هناشن نوتس ره رد ناسکی فورح لامتحا حطس رد راد
5 نومزآ ساسا رب دصرد
یم نکناد دشاب .
4
لکش 1 - رثا نیگنایم هسیاقم لباقتم
یکشخ شنت پیتوکا و
یور هایگ هتوب عافترا هناد هایس
ab ab
ef ed
c
a
d de
c
g
b b
f ef
c c
def def c
g
0 1 2 3 4 5 6
هتوب رد هناد درکلمع رگ
پیتوکا
لکش 2 - هناد هایس هایگ هتوب رد هناد درکلمع یور پیتوکا و یکشخ شنت لباقتم رثا نیگنایم هسیاقم
4 . هجیتن یریگ
جیاتن رگا هک داد ناشن شنت هچ
یکشخ یگژیو رب یمک یاه هایس ییوراد هایگ
هناد نآ ریثات نازیم یلو ،دراد ریثات
یگژیو زا کی ره رد .تسا توافتم اه
هتوب رد هناد دادعت و هتوب عافترا دننام یتافص رب رثا اب بآ یمهارف شهاک عومجم رد
هناد هایس هایگ هناد درکلمع شهاک تیاهن رد و هتوب رد هناد درکلمع شهاک بجوم .تسا هدش
5 . عبانم
1 .
،ییاباب ا . 1354 . هعلاطم رثا شنت یکشخ رب لحارم یژولونف و تیمک و تیفیک سناسا و نغور هناد هایگ
¬هایس هناد ( Nigella sativa L .).
نایاپ
همان یسانشراک دشرا مولع
،یهایگ هدکشناد
،مولع هاگشناد دازآ یملاسا دحاو نارهت .
5
2 . نونجم و .س ،یماما هدزاود .ن ،ینیسح
1305 هیودا و ییوراد ناهایگ یخرب دیلوت و تعارز . ،نارهت هاگشناد تاراشتنا .یا
311 .هحفص
3. Anjum, S., Xie, X.Y., Wang, L.C., Saleem, M. F., Man, C. and Wang, L. 2011. Morphological, physiological and biochemical responses of plants to drought stress. Africa Agriculture Journal. 6(9): 2026-2032.
4. Bannayan, M., Najafi.F, Azizi.M, Tabrizi.L, and Rastgoo.M. 2008. Yield and seed quality of Plantago ovata and Nigella sativa under different irrigation treatments. Industrial crop production. 27: 11-16.
5. Cakir, R. 2004. Effect of water stress at different development stages on vegetative and reproductive growth of corn.
Field Crop Research. 89: 1–16.
6. Khalid, K. A. 2006. Influence of water stress on growth, essential oil and chemical composition of herbs (Ocimum sp.). Inter. Agrophy. 20: 289- 296.
7. Lebaschi, M. H. and Sharifi Ashoor Abadi, A. 2004. Growth indexes of some medicinal plants under different drought stress conditions. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 20(3): 241- 269. [In Persian with English Summary]
8. Salem, M.L. 2005. Immunomodulatory and therapeutic properties of the Nigella sativa L. seeds. International Immunopharmacology, 5(13-14): 1749-1770.
6
Evaluation of drought stress on yield and yield components of nigella Sativa L.
Hassan sardari1, Rasoul asghari zakaria2, Nasser zare2 and Leila gafarzadeh nammazi3
1- Master of Sscience student of plant breeding, University of mohaghegh ardabili
2- Associate professor of agronomy and plant breeding, University of Mohaghegh Ardabili 3- Assistant professor of agronomy and plant breeding, University of Mohaghegh Ardabili [email protected]
Abstract
Lack of soil moisture is one of the main inhibitors of plant growth. In order to investigate the effect of drought stress on yield and yield components of black currant ecotypes, a field experiment was conducted in Ardebil Municipality Flower Center and Ardabil Municipality in a split plot design based on a randomized complete block design with three replications. The main factor of the experiment consisted of two levels of irrigation (total irrigation and irrigation in the flowering stage) and a sub-cultivar in 10 different black currant ecotypes (Khomeini Shahr, Semirom, Mashhad 1, Kazemin, Isfahan, Ardestan, Tabriz, Shabestar, Shahreza and Mashhad) were. The results showed that irrigation levels had a significant effect on all measured traits and reduced number of branches and number of seeds per plant. The interactions of experimental factors with plant height and grain yield were significant at 1% and 5% probability levels respectively. The highest grain yield per plant (4.91 g / plant) was obtained in Ardestan ecotype and in full irrigation.
Also, the minimum grain yield (1.4 g / plant) was obtained in Mashhad ecotype and in incomplete irrigation (discontinuation of irrigation at flowering time). The highest plant height (91 cm) was obtained in Semirom ecotype and in full irrigation.
Keywords: Drought stress, Grain yield and nigella Sativa L.
