رد طﻮﻠﺑ ﯽﮔﺪﯿﮑﺸﺧ ضاﺮﻣا و تﺎﻓآ ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﺖﯿﻌﺿو و ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ،ﯽﺑﺎﯾزرا نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا
ﯽﻨﯿﺴﺣ ﻪﻧﺎﺴﻓا هﺪﯿﺳ ﺾﯿﺑا ﯽﻠﻋ ،1
*
نﺎﯿﻗﻮﺛو ﻦﯿﻣا ،1
ﯽﯾﺎﻧاد ﺎﺿﺮﻟاﺪﺒﻋ ،1
،1
ﯽﺟﺎﺣ يﺪﻤﺤﻣ ﯽﻟﺎﻋ
1
- 1 ﻞﮐ هرادا ﺎﺘﺳزﻮﺧ يرادﺰﯿﺨﺑآ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ن
هﺪﯿﮑﭼ
ا يﺎﻬﻟﺎﺳ ﯽﻃ ﺶﻫوﮋﭘ و تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﯿﺧ
سﺮﮔاز هزﻮﺣ ﯽﻠﮕﻨﺟ نﺎﺘﺧرد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ضاﺮﻣا و تﺎﻓآ صﻮﺼﺧرد يدﺎﯾز يﺎﻫ
ﺮﯿﺧا يﺎﻬﻟﺎﺳ رد .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا طﻮﻠﺑ ﻪﻧﻮﮔ صﻮﺼﺨﺑ آداز مﺪﻋ
يﻮﺴﺑ ﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ﻦﯾا ﺎﺗ هﺪﯾدﺮﮔ ﺐﺟﻮﻣ نﺎﺘﺧرد يرو يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ
ﺪﻧﻮﺷ هداد قﻮﺳﺮﯿﭘ ماد ﻪﯾور ﯽﺑ ياﺮﭼ ،ﺖﺧﻮﺳ ياﺮﺑ نﺎﺘﺧرد ﻊﻄﻗ ،ﯽﻟﺎﺴﮑﺸﺧ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ﻦﯾا ﺐﯾﺮﺨﺗ ﻞﯾﻻد ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ .
سﺮﮔاز ﯽﺸﯾور ﻪﯿﺣﺎﻧ يﺎﻫ ﻞﮕﻨﺟ .ﺖﺳا هﺪﺷ ناﻮﻨﻋ رﺎﺒﻏودﺮﮔ هﺪﯾﺪﭘ و ﯽﻧاﺮﻤﻋ يﺎﻫ هژوﺮﭘ ،ﺎﻬﯾرﺎﻤﯿﺑو تﺎﻓآ ، يزﻮﺳ ﺶﺗآ ، دوﺪﺣ ﺖﺣﺎﺴﻣﺎﺑ طﻮﻠﺑ ﺐﻟﺎﻏ ﯽﻠﮕﻨﺟ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﺑ نﺎﺘﺳزﻮﺧ ضﺮﻌﻣرد رﺎﺘﮑﻫ نﻮﯿﻠﯿﻣ1
ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ .دراد راﺮﻗ يدﺪﻌﺘﻣ تاﺪﯾﺪﻬﺗ
تﺎﯿﺣ ﻢﺋﻼﻋ ﺶﻫﺎﮐو ﻒﻌﺿ رﺎﺛآو هﺪﺷﺪﻨﮐ نﺎﺘﺧردرد ﯽﻫﺎﯿﮔ هﺮﯿﺷ نﺎﯾﺮﺟ ﯽﻠﮕﻨﺟ ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐاﺮﺑ ﻢﮐﺎﺣ و هﺪﺷدﺎﺠﯾا بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ تﺎﻓآ ﻦﯾا ﻪﻠﻤﺣﺎﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ طﻮﻠﺑ ﯽﻟﺎﻏذ يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﻠﻤﺣ ﺰﯿﻧو راﻮﺨﺑﻮﭼ تﺎﻓآ ﺐﻠﺟ ﺚﻋﺎﺑ و ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻟﻮﺘﺴﻣ نﺎﺘﺧردﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﻪﺑﺮﺿ ﯽﻣ ﺖﺧرد يﺪﻧوآ ﻢﺘﺴﯿﺳو ﺖﻓﺎﺑ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﯽﺷﻼﺘﻣ ﺎﻧﺎﻤﻫ
ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﯽﮔﺪﯿﮑﺸﺧ ﺐﺟﻮﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ ردو هﺪﺷ ﻢﻫاﺮﻓ
و ﯽﺑﺎﯾزرا ،ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﺑ طﻮﻠﺑ ﯽﮔﺪﯿﮑﺸﺧ ضاﺮﻣا و تﺎﻓآ لﺮﺘﻨﮐ و هزرﺎﺒﻣ يﺎﺘﺳار رد ﺎﺗ دراد ﯽﻌﺳ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ .ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ .دزادﺮﭙﺑ نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا ﺢﻄﺳ رد تﺎﻓآ ﻦﯾا ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﺖﯿﻌﺿو
ژاو ﺎﮔ ن :يﺪﯿﻠﮐ نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا ،طﻮﻠﺑ ﯽﮔﺪﯿﮑﺸﺧ ضاﺮﻣا و تﺎﻓآ ،سﺮﮔاز يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ
- 1 ﻪﻣﺪﻘﻣ دوﺪﺣ ﺖﺣﺎﺴﻣﺎﺑ نﺎﺘﺳزﻮﺧ لﺎﻤﺷ سﺮﮔاز ﯽﺸﯾور ﻪﯿﺣﺎﻧ يﺎﻫ ﻞﮕﻨﺟ هﺬﯾا يﺎﻫ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻞﻣﺎﺷ رﺎﺘﮑﻫ نﻮﯿﻠﯿﻣ1
، ﮏﻠﻤﻏﺎﺑ
نﺎﺘﺳارد ﺐﻟﺎﻏ ﯽﻠﮕﻨﺟ ﻪﻧﻮﮔ .دراد راﺮﻗ يدﺪﻌﺘﻣ تاﺪﯾﺪﻬﺗ ضﺮﻌﻣرد نﺎﻤﯿﻠﺳﺪﺠﺴﻣ و نﺎﻬﺒﻬﺑ ، لﻮﻓزد ، ﯽﻟﻻ ، ﮏﺸﻤﯾﺪﻧا ، ﺎﮑﯾﺪﻧا ﺷﺎﺑ ﯽﻣ ...و ﯽﺸﺣو ﯽﺑﻼﮔ، ﻢﮑﯿﮐ ، ﮓﻨﺨﻠﮐ ، هژرا ، ﮏﻣادﺎﺑ ﻪﻨﺑ ﻞﻣﺎﺷ هاﺮﻤﻫ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﯾﺎﺳو هدﻮﺑ طﻮﻠﺑ ) ﺪ
نﺎﯾﺮﻔﻈﻣ ، (1378
ﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ﻦﯾا ﺖﯿﻤﻫا دوﺪﺣ ﻦﯿﻣﺎﺗ نﻮﭽﻤﻫ يدرا
ﻊﯿﺳو ،ﻦﯿﺸﻧ ﻞﮕﻨﺟ يﺎﻫراﻮﻧﺎﺧ ﺪﻣآرد ﯽﻠﺻا ﻊﺒﻨﻣ ،رﻮﺸﮐ بآ ﺪﺻرد40
دوﺪﺣ ﻒﯿﻠﻌﺗ ﻞﺤﻣ ،(رﻮﺸﮐ ﯽﺴﻔﻨﺗ ﻪﯾر) ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر دورو ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﻧﺎﻣ ﻦﯿﻟوا ،ناﺮﯾا طﻮﻠﺑ هﺎﮕﺸﯾور ﻦﯾﺮﺗ ماد ﺪﺻرد30
ﻧﺎﺧدور ﺰﯿﺨﺑآ هزﻮﺣ ،سﺮﮔاز ﻪﯿﺣﺎﻧ رد رﻮﺸﮐ ﺮﯾﺎﺸﻋ هﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﺰﮐﺮﻤﺗ ،رﻮﺸﮐ ، نورﺎﻣ ،زد ، ﻪﺧﺮﮐ ، نورﺎﮐ ،دور هﺪﻨﯾاز يﺎﻫ ﻪ
.ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﺣاﺮﺟ و هﺮﻫز هداد قﻮﺳﺮﯿﭘ يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ يﻮﺴﺑ ﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ﻦﯾا ﺎﺗ هﺪﯾدﺮﮔ ﺐﺟﻮﻣ نﺎﺘﺧرد يرو آداز مﺪﻋ ﺮﯿﺧا يﺎﻬﻟﺎﺳ رد
،ﺎﻬﺑﻼﯿﺳ عﻮﻗو ،يرﻮﻧﺎﺟو ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ عﻮﻨﺗ ﺢﻄﺳ نﺪﻣآ ﻦﯿﯾﺎﭘ ،ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ ﻢﺠﺣ ﻢﮐاﺮﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﺘﯿﻌﺿو ﻦﯿﻨﭼ رد.ﺪﻧﻮﺷ يﺎﻬﺑآ هﺮﯿﺧذ ﺖﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ يﻮﺟ تﻻوﺰﻧ هﺮﯿﺧذ ﻦﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ،رﺎﺒﻏ ودﺮﮔ و ﺎﻫدﺮﮔﺰﯾر هﺪﯾﺪﭘ عﻮﻗو ،اﻮﻫ يﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا يﺎﻫ سﺮﺘﺳاﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد ار ﺎﻬﻧآ يﺮﯾﺬﭘ ﻪﺑﺮﺿ و ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻪﺟاﻮﻣ يراﻮﺷد ﺖﯿﻌﺿوﺎﺑ ار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز ﺎﻧ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ .ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﺮﺑاﺮﺑ ﻦﯾﺪﻨﭼ ﯽﻄﯿﺤﻣ نﺎﺘﺧردرد ﯽﻫﺎﯿﮔ هﺮﯿﺷ نﺎﯾﺮﺟ ﯽﻠﮕﻨﺟ ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐاﺮﺑ ﻢﮐﺎﺣ و هﺪﺷدﺎﺠﯾا بﻮﻠﻄﻣ
يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﻠﻤﺣ ﺰﯿﻧو راﻮﺨﺑﻮﭼ تﺎﻓآ ﺐﻠﺟ ﺚﻋﺎﺑ و ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻟﻮﺘﺴﻣ نﺎﺘﺧردﺮﺑ تﺎﯿﺣ ﻢﺋﻼﻋ ﺶﻫﺎﮐو ﻒﻌﺿ رﺎﺛآو هﺪﺷﺪﻨﮐ د يﺪﻧوآ ﻢﺘﺴﯿﺳو ﺖﻓﺎﺑ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﯽﺷﻼﺘﻣ ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻬﻧ ﻪﺑﺮﺿ تﺎﻓآ ﻦﯾا ﻪﻠﻤﺣﺎﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ طﻮﻠﺑ ﯽﻟﺎﻏذ ﻢﻫاﺮﻓ ﺪﺷﺎﺒﯿﻣ ﺖﺧر
ياﺮﺑ نﺎﺘﺧرد ﻊﻄﻗ ،ﯽﻟﺎﺴﮑﺸﺧ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ﻦﯾا ﺐﯾﺮﺨﺗ ﻞﯾﻻد ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ .ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﺎﻬﻧآ ﯽﮔﺪﯿﮑﺸﺧ ﺐﺟﻮﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ ردو هﺪﺷ رﺎﺒﻏودﺮﮔ هﺪﯾﺪﭘ و ﯽﻧاﺮﻤﻋ يﺎﻫ هژوﺮﭘ ،ﺎﻬﯾرﺎﻤﯿﺑو تﺎﻓآ ، يزﻮﺳ ﺶﺗآ ، ماد ﻪﯾور ﯽﺑ ياﺮﭼ ،ﺖﺧﻮﺳ ﻂﺳوا) ﺖﺳا هﺪﺷ ناﻮﻨﻋ
، نارﺎﮑﻤﻫ و يﺮﻈﺘﻨﻣ (1391
- 2 نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا طﻮﻠﺑ يﺎﻬﯾرﺎﻤﯿﺑ و تﺎﻓآ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و ﯽﻓﺮﻌﻣ
نﺎﺘﺧرد ﯽﻣﻮﻤﻋ ﻒﻌﺿ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﯿﺧا نﺎﯿﻟﺎﺳرد ﯽﻟﺎﺴﮑﺸﺧ زوﺮﺑ ﺎﺑ نﺪﺷ نﺎﻣز ﻢﻫو ﺮﮐﺬﻟا قﻮﻓ ﺐﯾﺮﺨﺗ ﻞﻣاﻮﻋ دﻮﺟو ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ ﯿﮑﺸﺧ ﻞﻣﺎﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﮐ ﺪﻧا هﺪﺷ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻬﯾرﺎﻤﯿﺑو تﺎﻓآ ﻪﻠﻤﺣ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧرد ﻪﮐ هﺪﯾدﺮﮔ سﺮﮔاز ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﮔﺪ
هﺎﺗﻮﮐ لﺎﺑ ﺦﻠﻣ و طﻮﻠﺑ ﺪﯿﻔﺳ راﻮﺨﮔﺮﺑ ﻪﻧاوﺮﭘ ،طﻮﻠﺑ راﻮﺧ ﻪﻧاﻮﺟ ،راﻮﺨﺑﻮﭼ يﺎﻬﮑﺳﻮﺳو ﯽﻟﺎﻏذ يرﺎﻤﯿﺑ ﻞﻣﺎﻋ چرﺎﻗ زا ﯽﺷﺎﻧ طﻮﻠﺑ و رﻮﮐﺬﻣ تﺎﻓآ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ طﻮﻠﺑ ﻂﺳوا) ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و هزرﺎﺒﻣ يﺎﻫرﺎﮑﻫار
،نارﺎﮑﻤﻫ و يﺮﻈﺘﻨﻣ .(1391
-1 راﻮﺨﺑﻮﭼ ﺖﻓآ2
نﻮﻨﮐ ﺎﺗ هداﻮﻧﺎﺧ زا راﻮﺨﺑﻮﭼ ﺖﻓآ عﻮﻧ3
Buprestidae زا ﺲﭘ ناراﻮﺨﺑﻮﭼ ﻦﯾا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﯽﻠﻌﻓ ﺖﯿﻌﺿ و رد
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ درﻮﻣ ﻞﯾذ حﺮﺷ ﻪﺑ ، يروآ ﻊﻤﺟ ﺪﻧا
.
(ﻒﻟا Agriulus hastulifer Rast
ﻫ زاوﺮﭘ ﻪﺑ ردﺎﻗ و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﯿﺳآ هرﺎﻗ ﯽﻣﻮﺑ ﯽﺑﻮﭼ يﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ هﺮﺸﺣ ﻦﯾا. ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ( ﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ ﺪﻨﭼ ﺎﺗ ) ﯽﻧﻻﻮﻃ يﺎ
ﺮﻫ لﻮﻤﻌﻣرﻮﻄﺑ و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ لﺎﺳ رد ﻞﺴﻧ ﮏﯾ مﺮﮔ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺖﻓآ ﻦﯾا .دﻮﺷ ﯽﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺰﯿﻧ ﺖﺳﻮﭘ يوﺎﺣ يﺎﻫ مﺰﯿﻫ و ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻞﺴﻧ ﮏﯾ لﺎﺳود لﺎﺳ رد و ﻢﮐ يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﯿﻤﻫا ﺎﺑ طﻮﻠﺑ يور زا رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا
ﺰﮔ1388 ﺖﺳا هﺪﺷ شرا .
(ب Chrysobothris parvipuncta
ﯽﻫﻮﺒﻧا ﺎﺑ طﻮﻠﺑ يور زا رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا و هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يا هﮋﯾو ﺖﯿﻤﻫا زا ﺮﯿﺧا يﺎﻬﻟﺎﺳ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻦﯾا يﺎﻫورﻻ ﺖﺳا ﺮﮐذ نﺎﯾﺎﺷ .ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و يروآ ﻊﻤﺟ (ﺖﺷﺎﺑ) ﺪﻤﺣا ﺮﯾﻮﺑ و ﻪﯾﻮﻠﯿﮑﻬﮐ نﺎﺘﺳا زا دﺎﯾز
ا ﺖﺳﻮﭘﺮﯾز رد و ﯽﺑﻮﭼ نﺎﻫﺎﯿﮔ يور ترﻮﺼﺑ ﺎﯾ و ﯽﻔﻠﻋ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﺸﯾر و ﻪﻗﻮﻃ يور ﯽﻤﮐ داﺪﻌﺗ ﻂﻘﻓ و ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻦﯾ
ﻞﮕﻨﺟ مﺎﻤﺗ رد و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ لﻮﻃ مﺎﻤﺗ و رﺎﻬﺑ ﺮﺧاوا زا ﺎﻬﮑﺳﻮﺳ ﻦﯾا زاوﺮﭘ نﺎﻣز .ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﻬﮔﺮﺑ ﻞﺧاد رد ،مرﺪﯿﭘا ﺮﯾز ( ﻦﯿﻣ) ﯽﻣ ترﻮﺻ ﯽﺑﺎﺘﻓآ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﮋﯾﻮﺑ .دﺮﯿﮔ
(ج Chalcophorella bagdadiensist
ﻞﺧاد رد هﺮﯿﻔﺷ ﺎﯾو ورﻻ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﯽﻧارﺬﮔ نﺎﺘﺴﻣز و ﺪﻧدﺮﮔ ﯽﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ هﺮﯿﻔﺷ ﻪﺑ بﻮﭼ ﻞﺧاد رد ﻞﻣﺎﮐ ﺪﺷر زا ﺲﭘ ﺎﻫورﻻ هدﻮﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﻪﻨﺗ يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﻞﮑﺷ ﯽﻀﯿﺑ يﺎﻬﺧارﻮﺳ ﻖﯾﺮﻃ زا دادﺮﺧ و ﺖﺸﻬﺒﯾدرا يﺎﻬﻫﺎﻣ ﺮﺧاوا زا ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ.ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ بﻮﭼ
ﯽﻣ جرﺎﺧ ﺪﻧا .ﺪﻧدﺮﮔ
يﺎﻬﺷور :راﻮﺨﺑﻮﭼ تﺎﻓآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
.دﻮﺷ ﯽﻣ هرﺎﺷا ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ شور ،راﻮﺨﺑﻮﭼ تﺎﻓآ ﻦﯾا ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ لﺮﺘﻨﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻪﻠﺗ راﺮﻘﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ طﻮﻠﺑ راﻮﺨﺑﻮﭼ ﺖﻓآ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و لﺮﺘﻨﮐ يﺎﺘﺳار رد هﺪﺷ هدﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ يﺎﻬﺷور زا ﯽﮑﯾ هدﺮﭘ يﺎﻫ
يرﻮﻧ ﺎﯾ و يا ﻪﺑ
ﻊﻤﺟ و ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺐﻠﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﺎﻬﻧآ يزﺎﺳ موﺪﻌﻣ و يروآ
ﺎﺑ ﻊﻤﺟ و ﺖﺧرد ﻪﻗﻮﻃ فاﺮﻃا رد يرﻮﺗ ﻪﭼرﺎﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا و يروآ
ﻞﺼﻓ ﻞﯾاوا رد ﺎﻬﻧآ ندﻮﻤﻧ موﺪﻌﻣ ﻪﻠﺗ ﻦﯾا .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ
ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ :زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ
ﻪﻠﺗ (ﻒﻟا ﻞﻣﺎﺷ يا هدﺮﭘ يﺎﻫ
دﺎﻌﺑا ﻪﺑ ﺪﯿﻔﺳ يا ﻪﭼرﺎﭘ /5
رد ﺮﺘﻣ0 ﺖﺸﭘ رد يرﻮﻧ ﻊﺒﻨﻣ نداد راﺮﻗ ﺎﺑ و هﺪﺷ ﺐﺼﻧ ﯽﺑﻮﭼ ردﺎﮐ يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﺘﻣ (ﮏﯾ)1
(ب.ددﺮﮔ ﯽﻣ ماﺪﻗا ﺐﺳﺎﻨﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و هدﺮﭘ يور ﺮﺑ ﯽﺷﺎﭙﻟﻮﻠﺤﻣ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ يزﺎﺳ موﺪﻌﻣ و تاﺮﺸﺣ ﺐﻠﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نآ نآ ﻞﺧاد رد ﻪﮐ يرﻮﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ﻪﻠﯿﺳﻮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﮕﺘﺳد يرﻮﻧ ﻪﻠﺗ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ يﻮﺳ ﻪﺑ ار ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ، ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﯿﺒﻌﺗ
ﯽﻣ و هدﺎﺘﻓا دراد راﺮﻗ ﻪﻠﺗ ﯽﯾﺎﻬﺘﻧا ﺖﻤﺴﻗ رد ﻪﮐ رﻮﻧﺎﯿﺳ ﻪﺸﯿﺷ ﻞﺧاد ﻪﺑ و هدﻮﻤﻧ .ﺪﻧﺮﯿﻣ
زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﯽﻨﯿﻣز يﺎﻫ ﻪﻠﺗ دﺎﺠﯾا (ج
ﺗ دﺎﻌﺑا ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻫ هﺮﻔﺣ ﯽﻨﯿﻣز يﺎﻫ ﻪﻠﺗ .ﺪﻨﻠﺑ ﮏﺧﺎﺷ يﺎﻬﮑﺳﻮﺳ ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ ﺐﻠﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ يا هﻮﯿﻣ يﺎﻫ ﻪﻤﻌﻃ ﯽﺒﯾﺮﻘ
30 x
30 x 25 دوﺪﺣ ﻞﺻاﻮﻓ ﻪﺑ و ﻦﯿﻣز ﻞﺧاد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ نآ ﻞﺧاد هﻮﯿﻣ نداد راﺮﻗ ﺎﺑ و دﻮﺷ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ﻢﻫ زا ﺮﺘﻣ100
ماﺪﻗا تاﺮﺸﺣ يروآ ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻣ
.دﻮﺷ ،نارﺎﮑﻤﻫ و يﺮﻈﺘﻨﻣ ﻂﺳوا) .(1391
-2 2 ﯽﭼرﺎﻗ يرﺎﻤﯿﺑ Biscogniauxia mediterranea
ترﻮﺼﺑ يرﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾا ﺪﺷر هﻮﺤﻧ ﺖﻟﺎﺣ و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑاﺮﯿﺷ ناﺰﯿﻣ روﺮﻤﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺒﯿﻣ ﻪﻨﺗ ﻞﺧاد زا ﮓﻧر هﺎﯿﺳ يﺎﻫ ﻪﺑاﺮﯿﺷ جوﺮﺧ
ﯽﻣ ﺖﯾور ﻞﺑﺎﻗ ﺖﺳﻮﭘ ﺮﯾز رد نﺪﺷ هﺎﯿﺳ و ﻪﻨﺗ يور رد ﻞﮑﺷ ﯽﻟﺎﻏذ ﯽﻟﺎﺴﮑﺸﺧ زاﺪﻌﺑ يرﺎﻤﯿﺑ يﺎﻬﻧﺎﺸﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ نﺎﯾﺎﺷ .ﺪﺷﺎﺑ
يﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ . دﻮﺷ ﯽﻣ ﺮﻫﺎﻇ مﺮﮔ ياﻮﻫ و لﻮﻤﻌﻣ ﺮﯿﻏ ﻂﯾاﺮﺷ و ﺪﯾﺪﺷ رد يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺻﺮﻋ ﻦﯾا رد يرﺎﻤﯿﺑ ﻢﺋﻼﻋ رﺎﺛآ و ﯽﻧاﺪﯿﻣ
.ﺖﺳا هدﺎﺘﻓا ﻖﯾﻮﻌﺗ ﻪﺑ نﻮﻨﮐ ﺎﺗ ﺢﯿﺤﺻ ﺺﯿﺨﺸﺗ مﺪﻋ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻦﮑﯿﻟ و ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻞﺒﻗ يﺎﻬﻟﺎﺳ
يرﺎﻤﯿﺑ لﺮﺘﻨﮐ هﻮﺤﻧ :
ﻬﺗ درﻮﻣ ﻼﻣﺎﮐ ﯽﭼرﺎﻗ ﻞﻣﺎﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺘﺧرد ،ﺖﺷاد نﺎﻋذا ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﺿرﺎﻋ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻬﻫار صﻮﺼﺧ رد راﺮﻗ ﻢﺟﺎ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﯽﻤﻧ ﯽﻧز ﺖﺴﺟ ﻪﺑ ردﺎﻗ و ﺪﻧا ًﻼﻣﺎﮐ و جرﺎﺧ ﯽﻠﮕﻨﺟ ﻂﯿﺤﻣ زا ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ ﻪﯿﺻﻮﺗ و دراﻮﻣ ﺖﯾﺎﻋر ﺎﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا مزﻻ ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻮﺗ ﺎﺑ .ﺪﻧدﺮﮔ موﺪﻌﻣ ،هﺮﺴﮑﯾ ﻊﻄﻗ هﺮﻈﻨﻣ دﺎﺠﯾا مﺪﻋ ﻪﺑ ﻪﺟ
عوﺮﺷ زا ﻞﺒﻗ ،ﯽﭼرﺎﻗ ﺖﯾاﺮﺳ و يرﺎﻤﯿﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ
،ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز يﺎﻫ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ( ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ و ﯽﺷروﺮﭘ تﺎﯿﻠﻤﻋ ياﺮﺟا) دﻮﺷ مﺎﺠﻧا هدﻮﻟآ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻬﺷﺮﺑ
، ﻪﻨﯿﻄﻧﺮﻗ يﺎﻬﺘﺳﺎﯿﺳ
ًﻼﻣﺎﮐ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺘﺧرد ياﺮﺑ ﻊﻄﻗ يﺎﻫراﺰﺑا و دﻮﺷ يﺮﯿﮕﯿﭘ يﺪﺟ رﻮﻄﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ هدﻮﻟآ تﺎﻋﻮﻄﻘﻣ لﺎﻘﺘﻧا زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ و يا ﻞﯾﺮﺘﺳا ًﺎﻤﺘﺣ ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ هدﻮﻟآ ،ﯽﺤﺘﻔﻟاﻮﺑاﺮﯿﻣ) ﺪﻧﻮﺷ
(.1392
-3 ﯽﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ طﻮﻠﺑ راﻮﺧ ﻪﻧاﻮﺟ2
Tortrix viridana
لﺎﺳ رد ناﺮﯾا رد رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا زﺎﺑ يﺎﻬﻟﺎﺑ ﺎﺑ نا ضﺮﻋ ك ﺖﺳا يا هﺮﭘ ﺐﺷ ، ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ .ﺪﺷ شراﺰﮔ ﯽﯾﺎﺒﻋ ﺮﺘﮐد ﻂﺳﻮﺗ1362
-16
ﯽﻠﯿﻣ9 ﺖﺳا ﺮﺘﻣ . ﻪﺑ ﻞﯾﺎﻣ يا هﻮﻬﻗ ﮓﻧر ﻪﺑ هﺮﺸﺣ يﺎﻫﺎﭘو ﮏﺧﺎﺷ،ﺮﺳ . ﮓﻧر يﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﯽﺒﻘﻋ يﺎﻬﻟﺎﺑو ﻦﺷور ﺰﺒﺳ ﯽﯾﻮﻠﺟ يﺎﻬﻟﺎﺑ
ﻬﻟ ﺎﺑ ﺖﻔﺟ ﻦﯾﺮﯾز ﺢﻄﺳو ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﻪﺜﺟ ﺮﻈﻧ زا هدﺎﻣ تاﺮﺸﺣ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ درز ﺖﺳا ﺮﻧ هﺮﺸﺣ زا ﺮﺘﻨﺷور ﯽﺒﻘﻋ يﺎ
. ﻪﺟرد ﺎﺑ ﺖﻓا ﻦﯾا
ﻓا. دراد رﺎﺸﺘﻧا رﻮﺸﮐ ﯽﺑﺮﻏ بﻮﻨﺟ يﺎﻬﻧﺎﺘﺳارد يدﺎﯾز يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﺳا ﯽﻠﺴﻧ ﮏﺗ ﯽﺘ
ﻪﺧﺎﺷ يور رد نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ ، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗرد.
زا ﺲﭘ ﺎﻫورﻻ .ﺪﻧارﺬﮔ ﯽﻣ زﻮﭘﺎﯾد ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﻢﺨﺗ دﺪﻋ ﮏﯾ ترﻮﺻ ﻪﺑ تﺎﻗوا ﯽﻀﻌﺑ ردو ﯽﯾﺎﺗود يﺎﻫ ﻢﺨﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ناﻮﺟ يﺎﻫ ﺎﺗ ﺪﻨﻔﺳا ﺮﺧﺎﺋا زا ﻢﺨﺗ ﺦﯾﺮﻔﺗ نﺎﻣز تﺪﻣ .ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﺎﻬﻧآ ﻞﺧاد و هدﺮﮐ خارﻮﺳ ار طﻮﻠﺑ يﺎﻫ ناﻮﺟ ﻢﺨﺗ زا جوﺮﺧ لوا ﻪﻫد ﺮﺧاوا
.ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هﺎﻣ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا ﻂﺳاوا يورﻻ هرود ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﻤﺗﺎﺧ .ﺪﺸﮐ ﯽﻣ لﻮﻃ هﺎﻣ ﻦﯾدروﺮﻓ يﺎﻬﮔﺮﺑو ﺎﻫ ﻪﻧاﻮﺟزا ﺎﻫورﻻ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﺑ
و هﻮﯿﻣ ، ﺎﯾاز يﺎﻫ ﻪﻧاﻮﺟزا ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻦﻤﺿ ﺎﻬﮔﺮﺑ نﺪﻧﺎﺒﺴﭼو رﺎﺗ نﺪﯿﻨﺗ ﺎﺑ ﺎﻫورﻻ.ددﺮﮕﯿﻣ نﺎﺘﺧرد ﻞﻣﺎﮐ ﯽﮔﺮﺑ ﯽﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻟﺎﺳﺮﻫ طﻮﻠﺑ ﺧ زوﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ گﺮﺑ ﺗآ يﺎﻬﻟﺎﺳرد طﻮﻠﺑ نﺎﺘﺧرد يروآ داز مﺪﻋو هﻮﯿﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ مﺪﻋ ﺐﺒﺳو دﻮﺷ ﯽﻣ نﺎﺘﺧرد ﻪﺑ ﯽﻨﯿﮕﻨﺳ تارﺎﺴ
ﯽ
ﯽﻣ ،داﺪﻬﺑ) دﻮﺷ .(1375
ﻎﻟﺎﺑ ﯽﺤﻄﺳرد كرود ﻪﻘﻄﻨﻣرد لﻮﻓزد نﺎﺘﺳﺮﻬﺷرد نﺎﺘﺳا ﺢﻄﺳرد ﺮﯿﺧا يﺎﻫ ﺶﯾﺎﭘ ﯽﻃ
ﺮﺑ 15000 ﮐ دراو نﺎﺘﺧرد ﻪﺑ ﯽﻨﯿﮕﻨﺳ تارﺎﺴﺧ ﻪﮐ هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ رﻮﮐﺬﻣ ﺖﻓا ﯽﻧاﺮﺤﺑ رﺎﺘﮑﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻓآ ﺖﯿﻌﻤﺟو دﺮ
رﺎﺗزا هﺪﯿﺷﻮﭘ و گﺮﺑزا يرﺎﻋ هﺪﺷ ﺪﯾدزﺎﺑ نﺎﺘﺧرد . ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺑرد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺣﺎﺴﻣ لﺮﺘﻨﮐ مﺪﻋ ترﻮﺻرد ﯽﺗآ يﺎﻬﻟﺎﺳرد و :رﻮﮐﺬﻣ ﺖﻓا لﺮﺘﻨﮐ يﺎﻫرﺎﮑﻫار .ﺪﻧدﻮﺑ -1
ﯽﻧﻮﻣﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﻠﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻓآ ﻦﯾا لﺮﺘﻨﮐ و ﺶﯾﺎﭘ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻬﺷور زا ﯽﮑﯾ
و ﺐﻠﺟ ﺖﻬﺟ ﺖﻓا ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﻫﺎﮐ و هدﺎﻣ تاﺮﺸﺣ يﺰﯾر ﻢﺨﺗ و يﺮﯿﮔ ﺖﻔﺟ رد لﻼﺧا و رﺎﺘﺸﮐ
ﺖﺳا
،نارﺎﮑﻤﻫ و يرﺎﺒﻏ) (.1387
-2 ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ مﻮﻤﺳزا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻦﯿﻨﺳ رد ﺖﻓا ورﻻ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﺖﻬﺟB.T و3
، ناﺮﮔرز) 4 ( 1394
- 3 : ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ هزرﺎﺒﻣ
ﯽﻌﯿﺒﻃ نﺎﻨﻤﺷد زا هدﺎﻔﺘﺳا
-4 كزوﺪﺸﻔﮐ 2 Oenopia conglobata
و كزوﺪﺸﻔﮐ Exochomus quadripustulatus
و ﻦﯿﺴﺣ لآ)
،نارﺎﮑﻤﻫ .(1392
ﻦﯾا ﻒﮐ دﻮﺸﯿﻣ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻞﮑﺷ ﯽﺜﻠﺜﻣ يﺎﻫ ﻪﻠﺗ اﻮﻘﻣ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ شور ﻦﯾارد . ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻧﻮﻣﺮﻓ لﺮﺘﻨﮐ هزرﺎﺒﻣ يﺎﻬﺷور ﻦﯾﺮﺘﻬﺑزا ﯽﮑﯾ رد . دﻮﺸﯿﻣ هﺪﻧﺎﺒﺴﭼ ﺖﺳا نآ ﺰﮐﺮﻣرد نﻮﻣﺮﻓ لﻮﺴﭙﮐ دﺪﻋ ﮏﯾ يوﺎﺣو هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ صﻮﺼﺨﻣ ﺐﺴﭼ ﺎﺑ ﻪﮐ يﺮﮕﯾد اﻮﻘﻣ ﻪﻠﺗ ﻖﯾرﺰﺗ يا هدﺎﻣ لﻮﺴﭙﮐ ﻦﯾا ﻞﺧاد ﻤﻫ ﻊﻗاورد ﻪﮐ هﺪﺷ
عﻮﻧزا و ﯽﻔﯿﻗ ﺎﻫ ﻪﻠﺗ ﻦﯾا ﺮﮕﯾد عﻮﻧ .ﺖﺳا ﺖﻓآ ﻦﯾا هدﺎﻣ هﺮﺸﺣ نﻮﻣﺮﻓ نﺎ
ار ﻪﻠﺗ ﺾﯾﻮﻌﺗ و رﺎﺒﻏ و دﺮﮔ دورو ﺮﺛا رد اﻮﻘﻣ ﺐﺴﭼ ﻦﺘﻓر ﻦﯿﺑزا ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ار ﯽﯾاﻮﻘﻣ ﺎﺘﻟد يﺎﻫ ﻪﻠﺗ تﻼﮑﺸﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ ،نارﺎﮑﻤﻫ و ﻦﯿﺴﺣ لآ) ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺗﺪﻣارﺎﮐ ﺪﻧراﺪﻧ .(1392
-5 طﻮﻠﺑ هﺎﺗﻮﮐ لﺎﺑ ﺦﻠﻣ2 Esphandiaria obesa
ﻧﺎﺘﺳا رد يﺎﻬ ﻧ هﺮﺸﺣ .دراد رﺎﺸﺘﻧا نﺎﺘﺳزﻮﺧ و ﺪﻤﺣاﺮﯾﻮﺑ و ﻪﯾﻮﻠﯿﮕﻬﮐ ﺮ
نﺪﺑ لﻮﻃ .ﺖﺳا ﮓﻧر ﯽﮐﺎﺧ ًﺎﺗﺪﻤﻋ 22-26
لﻮﻃ ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ
نار -14 ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ15 لﻮﻃ لﺎﺑ ﯽﯾور -10 ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ9 ﮏﺧﺎﺷ لﻮﻃ ،ﺖﺳد ﮏﯾ ﻦﺷور ﺰﺒﺳ ﮓﻧر ﻪﺑ هدﺎﻣ هﺮﺸﺣ .ﺖﺳا ﯽﻠﺼﻔﻣ24
نﺪﺑ -40 ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ35 لﻮﻃ نار -17 ﯽﯾور لﺎﺑ لﻮﻃ و ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ18 -15
ﯽﻣ ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ14 ﺪﺷﺎﺑ
طﻮﻠﺑ نﺎﺘﺧرد راﻮﺨﮔﺮﺑ ﺖﻓآ ًﻻﻮﺻا.
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻟو يور ﺖﺧرد ﻢﮑﯿﮐ ﺰﯿﻧ ترﺎﺴﺧ ﯽﻣ ﺪﻧﺎﺳر ﻞﮕﻨﺟ ﺦﻠﻣ ﻦﯾا ﺰﯿﻧ نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا رد . يﺎﻫ
طﻮﻠﺑ ﮓﻨﺗ لﻼﺷ
نﺎﻤﯿﻠﺳﺪﺠﺴﻣ ﻞﮕﺘﺷد و
ﺎﮑﯾﺪﻧا ﯽﻣ راﺮﻗ ﻪﻠﻤﺣ درﻮﻣ ار ﺪﻫد
. ﻦﯾا ﺖﻓآ ﮏﯾ ﻞﺴﻧ رد لﺎﺳ دراد و زا هﺎﻣ نﺎﺑآ ﺖﯾﺎﻐﻟ رﻮﯾﺮﻬﺷ ﺮﺧاوا
ﯽﻣ يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻓﺎﮐ ﺖﺑﻮﻃر زا ﻪﮐ ﺖﺧرد ﻪﻨﺗ ﯽﮑﯾدﺰﻧ و ﺎﻬﮕﻨﺳ ﻪﺘﺨﺗ ﺮﯾز رد ﺪﯾﺎﻤﻧ
. تﺮﺸﺣ ﻞﻣﺎﮐ ﺲﭘ زا ﻢﺨﺗ
يﺰﯾر ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﻣ ،داﺪﻬﺑ) . .(1375
ﻢﺨﺗ زﻮﭘﺎﯾد نﺎﻣز تﺪﻣ ﺎﺗ6
هﺪﯿﺸﮐ لﻮﻃ (ﺪﻌﺑ لﺎﺳ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا ﺖﯾﺎﻐﻟ نﺎﺑآ زا) ﺖﺳا هﺎﻣ7 و
هرﻮﭘ يﺎﻫ تﺎﻧﻮﺌﻧ زا ﺖﺸﻬﺒﯾدرا هﺎﻣ
لﺎﺳ ﺪﻌﺑ زا ﻢﺨﺗ ﻒﻠﻋ زا اﺪﺘﺑا و هﺪﺷ جرﺎﺧ يﺎﻫ
ﻒﮐ ﻞﮕﻨﺟ ﻪﯾﺬﻐﺗ هدﺮﮐ و ﺲﭘ زا ﮏﺸﺧ و
ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ ﻒﻠﻋ ﻦﯾا نﺪﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ
،ﺎﻫ زا ﻪﻤﯿﻧ لوا دادﺮﺧ ﺎﺗ ﻞﯾاوا
،دادﺮﻣ ﻪﻨﺗ زا يﺎﻫ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺎﻬﮔﺮﺑ زا تﺪﺷ ﻪﺑ و ﻪﺘﻓر ﻻﺎﺑ طﻮﻠﺑ نﺎﺘﺧرد
ﯽﻣ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ . تﺪﻣ نﺎﻣز ﯽﮔرﻮﭘ دوﺪﺣ ﺖﯾﺎﻐﻟ دادﺮﻣ ﺮﺧاوا زا ﻞﻣﺎﮐ تاﺮﺸﺣ و هدﻮﺑ (دادﺮﻣ ﺮﺧاوا ﺖﯾﺎﻐﻟ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا ﻞﯾاوا زا) هﺎﻣ4
ﯽﻣ يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ ﺲﭙﺳ و يﺮﯿﮔ ﺖﻔﺟ هﺎﻣ ﺮﻬﻣ ﻞﯾاوا ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
. نﺎﺘﺧرد ﯽﻣ تﺎﯿﺣ ﺪﯾﺪﻤﺗ ًادﺪﺠﻣ هﺎﻣ رذآ و نﺎﺑآ رد طﻮﻠﺑ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
.
يﺰﯾﺮﻤﺨﺗ تﺎﻓآ
ﻪﺑ ﻪﺘﺳد ترﻮﺻ يا
ﺖﺳا . داﺪﻌﺗ ﻢﺨﺗ ﺎﻫ رد ﺮﻫ ﻪﺘﺳد ﺎﺗ39 دﺪﻋ84 ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ زرﺎﺒﻣ نﺎﻣز ه
ﺎﺑ ﺖﻓآ ﻦﯾا ﺎﺑ
هرﻮﭘ ﻪﮐ هدﻮﺑ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا مود ﻪﻤﯿﻧ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﺋﺎﻤﯿﻠﮐ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ يﺎﻫ
ﻦﯿﻨﺳ و1 رد2 لﺎﺣ ﻪﯾﺬﻐﺗ زا يﺎﻬﻔﻠﻋ
ﻒﮐ ﻪﻨﺗ زا ﻦﺘﻓر ﻻﺎﺑ و ﻞﮕﻨﺟ يﺎﻫ
ﺖﺧرد طﻮﻠﺑ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻞﮕﻨﺟ يﺎﻫ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺖﺷد و ياراد ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻢﮐ عﺎﻔﺗرا ياراد ﻪﮐ ﻪﯾﺎﭙﻫﻮﮐ
ﯽﻣ ﻊﻔﺗﺮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺑ
ﺪﻨﺷﺎ ،داﺪﻬﺑ). .(1375 ﻢﻏر ﯽﻠﻋو هدﻮﺑ طﻮﻠﺑ نﺎﺘﺧرد ﯽﺻﺎﺼﺘﺧا ﺖﻓا هﺮﺸﺣ ﻦﯾا
ﻪﯾﺬﻐﺗ زا يرﺎﺛآ لﺎﺤﺑ ﺎﺗ ﯽﻟو ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ .... و ﮓﻨﺨﻠﮐ ، ﻪﻨﺑ ،طﻮﻠﺑ نﺎﺘﺧرد زا ﺐﮐﺮﻣ نﺎﺘﺳا سﺮﮔاز يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﭗﯿﺗ ﻪﮑﻨﯾا ﻦﯾا ﻊﺗاﺮﻣ يدﻮﺑﺎﻧ ﺮﺛاﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻌﺗﺮﻣ ﺶﺷﻮﭘ زا ﺦﻠﻣ ﻪﯿﻟوا ﻪﯾﺬﻐﺗ . ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ طﻮﻠﺑ ﺰﺠﺑ رﻮﮐﺬﻣ نﺎﺘﺧرد يﺎﻬﮔﺮﺑ نﺎﻨﻤﺷد ﻂﺳﻮﺗو ﺖﺳا هدﺮﮑﯿﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ طﻮﻠﺑ گﺮﺑزا اﺪﺘﺑازا طﻮﻠﺑ هﺎﺗﻮﮐ لﺎﺑ ﺦﻠﻣ . ﺖﺳا هﺪﻣآ رد طﻮﻠﺑ نﺎﺘﺧرد ﺖﻓآ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺦﻠﻣ دﻮﺑ ﯽﻌﺗﺮﻣ ﺎﻬﻧا هﺎﮕﺘﺴﯾز ﻪﮐ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻢﺟﺎﻬﻣ ترﻮﺼﺑ ﺖﻓا ﻦﯾا ﺰﯿﻧ ﻞﺒﻗ يﺎﻬﻟﺎﺳردو .دﻮﺑ هﺪﺸﯿﻣ لﺮﺘﻨﮐ ﺪﻧا هﺪﺷ دﻮﺑﺎﻧ نﻮﻨﮐا ﻢﻫ و ه
ا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺎﮑﯾﺪﻧاو ﯽﻟﻻ يﺎﻬﻧﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد ،داﺪﻬﺑ) ﺖﺳ
.(1375 طﻮﻠﺑ هﺎﺗﻮﮐ لﺎﺑ ﺦﻠﻣ ﺎﮑﯾﺪﻧا ﻞﮕﺘﺷد ﻪﻘﻄﻨﻣرد ﺰﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣرد
ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻪﺑ نﺎﺘﺧرد ﻞﻣﺎﮐ ﯽﮔﺮﺑ ﯽﺑ ﺚﻋﺎﺑو ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ رﺎﺘﮑﻫ700
. ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ رﻮﮐﺬﻣ
: هزرﺎﺒﻣ شور
ﯽﻣ ار نﺎﺘﺧرد ﻪﻨﺗ رودﺎﺗرود ﻪﮐ ﯽﺒﺴﭼ يﺎﻫراﻮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا و نﺎﺘﺧرد يﺎﭘ مﻮﻤﺴﻣ يﺎﻫ ﻪﻤﻌﻃ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﮐﺮﺣ ﻊﻧﺎﻣو ﺪﻧﺎﺷﻮﭘ
ﺖﻬﺟ ﻦﯿﺘﺧاﺮﯾدازآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ مﻮﻤﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ددﺮﮕﯿﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ ددﺮﮕﯿﻣ ﺖﺧرد جﺎﺗ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﺦﻠﻣ يﺎﻫ هرﻮﭘ هرﻮﭘ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ چرﺎﻗ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺎﻫ
green muscle ﯽﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ ﯽﻨﻏور ﻦﯿﻠﯿﻤﯾد ﺎﺑ ﯽﺷﺎﭘ لﻮﻠﺤﻣ و ﯽﺷﺎﭘ لﻮﻠﺤﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ
،نارﺎﮑﻤﻫ و يﺮﻗﺎﺑ) ددﺮﮔ (.1386
-6 طﻮﻠﺑ ﺪﯿﻔﺳ راﻮﺨﮔﺮﺑ2
Leucoma wilthshirei
لﺎﺳ رد رﺎﺑ ﻦﯿﻟوا ﺖﻓآ ﻦﯾا لﺎﺳ رد ناﺮﯾا ردو قاﺮﻋ نﺎﺘﺳدﺮﮐرد ﺮﯾﺎﺷ ﺪﻠﯾو ﻂﺳﻮﺗ1935
ﻂﺳﻮﺗ بﺮﻏ دﺎﺑآ مﻼﺳا ﻪﯿﺣﺎﻧ زا1351
ﺮﻧ داﺮﻓا رد زﺎﺑ يﺎﻬﻟﺎﺑ ﺎﺑ نآ ضﺮﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮕﻧر ﺪﯿﻔﺳ ﻪﻧاوﺮﭘ ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ .ﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ ﯽﯾﺎﺒﻋو ﺲﻧﺎﯾازﺮﯿﻣ -30
ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ25
هدﺎﻣ داﺮﻓا ردو -38
رد ﺖﻓا ورﻻ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﯾﺬﻐﺗ دراد طﻮﻠﺑ نﺎﺘﺧرد ﺖﺳﻮﭘ ﺮﯾز ورﻻ ترﻮﺼﺑ ﯽﻧارﺬﮔ نﺎﺘﺴﻣز .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﺘﻤﯿﻠﯿﻣ30
هدﺎﻣ تاﺮﺸﺣ دﻮﺷ ﯽﻣ هﺮﯿﻔﺷ ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻪﯾﺬﻐﺗ زا ﺲﭘ و رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ ﺎﻫ ﻢﺨﺗ ﺪﻨﻨﮑﯿﻣ يﺰﯾر ﻢﺨﺗ هﺮﯿﻔﺷ زا جوﺮﺧ زا ﺲﭘ ﺖﻋﺎﺳ24
داﺪﻌﺗ ﻪﺑ -12
ﯽﻫﺎﮔو دﺪﻋ6 ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ هرود .ﺪﻧراد راﺮﻗ ناﻮﺟ يﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷ يور يداﺮﻔﻧا ترﻮﺼﺑ ﯽﻫﺎﮔو گﺮﺑ ﯽﻧﺎﺘﺤﺗ ﺢﻄﺳ رد18
ﻪﯾﺬﻐﺗو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺲﭙﺳ .ﺪﻧدﺮﮕﯿﻣ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز باﻮﺧ ﻪﻠﺣﺮﻣ دراو مرﺎﻬﭼ ﻦﺳ ﻞﯾاواو مﻮﺳو مود ﻦﺳ رد ﺎﻫورﻻ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هﺎﻣ رذآ ﺖﻓآ ﺸﯿﻣ زﺎﻏآ هﺎﻣ ﺪﻨﻔﺳا ﺮﺧاوا زا ﺎﻫ نآ ترﺎﺴﺧو ﺎﻫورﻻ دﺪﺠﻣ دﻮ
،داﺪﻬﺑ) .(1375 ﺮﺧاوا رد ﻞﻣﺎﮐ هﺮﺸﺣ رﻮﻬﻇو جوﺮﺧ ﻦﯿﻟوا
ورﻻ ترﺎﺴﺧو ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رﻮﯾﺮﻬﺷ مود ﻪﻤﯿﻧ ﺎﺗ هﺎﻣ دادﺮﺧ مود ﻪﻤﯿﻧزا .دراد ﻪﻣادا هﺎﻣدادﺮﺧ ﻂﺳاوا ﺎﺗو هﺪﺷ عوﺮﺷ هﺎﻣ ﺖﺸﻬﺒﯾدرا گﺮﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ نﺎﺘﺧرد گﺮﺑ زا ﻪﯾﺬﻐﺗ .ددﺮﮕﯿﻣ زﺎﻏآ ﻪﻘﻄﻨﻣرد ﺪﯾﺪﺷ يﺰﯾر ﻢﺨﺗ هﺎﻣﺮﻬﻣرد ادﺪﺠﻣ ددﺮﮕﯿﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ترﻮﺼﺑ
آ ﯽﻣرد يرﻮﺗ ﺪﯾ
،داﺪﻬﺑ) .(1375 تﺎﻓآ لﺮﺘﻨﮐ ﯽﻘﯿﻔﻠﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ لﻮﺻا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﯾﺎﺑ طﻮﻠﺑ ﺪﯿﻔﺳ ﻪﻧاوﺮﭘ ﺖﯿﻌﻤﺟ لﺮﺘﻨﮐ IPM
. ﺪﯾآ رد اﺮﺟا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﻞﯾذ يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ تﺎﯿﻠﻤﻋ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ياﺮﺟا ﺎﺑ
ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ لﺮﺘﻨﮐ (1 Biological control
ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ لﺮﺘﻨﮐ(2 physical control
(3 ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ لﺮﺘﻨﮐ Mechanical control
ﯽﻋارز لﺮﺘﻨﮐ (4 Cultural control
لﺮﺘﻨﮐ (5 ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ Chemical control
ﯽﮑﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ لﱰﻨﮐ رد ﻩداﻮﻧﺎﺧ زا رﻮﺒﻧز یا ﻪﻧﻮﮔ
Mymaridae یﺎﻫ یرﻮﺘﻟ ،
Chrysoperla carnea و
Mallada flavifrons
و
یﺎﻬﮑﺳﻮﺳ و ﮏﺨﻴﺷ ،یرﺎﮑﺷ ﻦﺳ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻨﭼ Carabidae
ﺖﻓآ ﻦﻳا نﺎﻨﴰد ﺰﻴﻧ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﯽﲰﺎﻗ) و ،ﯽﻨﻴﺴﺣ لآ ۱۳۸۹
( . ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ لﺮﺘﻨﮐ رد
ﻪﻧﻻ ﻞﺧاد رد و ﯽﻌﻤﺟ ﻪﺘﺳد ترﻮﺼﺑ يورﻻ ﻢﺠﻨﭘ ﻦﺳ ﺎﺗ ﺖﻓآ يﺎﻫورﻻ ﻪﮑﯿﺋﺎﺠﻧآ زا يرﻮﺗ يﺎﻫ ﻪﻧﻻ ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا و يروآ ﻊﻤﺟ رﻻ يﺎﻫ ﻪﻧﻻ ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا و يروآ ﻊﻤﺟ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يرﻮﺗ يﺎﻫ ) ار ﺖﻓآ ﻦﯾا ﺖﯿﻌﻤﺟ (لوا ﻞﺴﻧ رد ًﺎﺻﻮﺼﺨﻣ) يو
ﻞﺴﻧ رد يﺎﻫ ﻪﻧﻻ ﻪﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد نﺎﮑﻣا ﻪﮐ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻪﯿﺷﺎﺣ ﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ و ﺎﻬﻧﺎﺘﺴﺗﻮﺗ و هﻮﯿﻣ يﺎﻬﻏﺎﺑ رد شور ﻦﯾا . ﺪﻫد ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ (2
،ﺖﺴﯿﻧ ﺮﻤﺛ ﺮﻤﺜﻣ ﯽﻠﮕﻨﺟ يﺎﻫ ﻪﺻﺮﻋ رد ﺎﻣا . ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺪﯿﻔﻣ ، ﺖﺳا ﺮﺴﯿﻣ ﺖﻓآ يورﻻ ﺠﯿﺘﻧ رد ﺖﻓآ يراﺬﮕﻤﺨﺗ ﻻوا اﺮﯾز
ﻪﻧﻻ ﻪ
يﺎﻫ ﻪﻧﻻ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺖﻓآ يراﺬﮕﻤﺨﺗ ﺎﯿﻧﺎﺛ و ددﺮﮔ ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺖﺳا سﺮﺘﺳد زا رود ﻪﮐ ﺎﻫ ﻪﺧﺎﺷﺮﺳ رد ًاﺮﺜﮐا يورﻻ يﺎﻫ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و لﺮﺘﻨﮐ نﺎﻣز تﺪﻣ نﺪﯿﻣﺎﺠﻧا لﻮﻃ ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻞﻤﻋ ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻤﻧ مﺎﺠﻧا هرﺎﺒﮑﯾ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﯽﺠﯾرﺪﺗ يورﻻ وﺮﻘﻣ و ددﺮﮔ ﯽﻣ لﺮﺘﻨﮐ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ .ﺖﺴﯿﻧ ﻪﻓﺮﺻ ﻪﺑ ن
رد رد ﯽﻋارز لﺮﺘﻨﮐ زا ﺪﯾﺎﺑ هدﻮﻟآ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻞﮕﻨﺟ ءﺎﯿﺣا و يرﺎﮑﻠﮕﻨﺟ
، ﺎﮑﺳﻮﺗ ، گﺮﻟ ، ﺖﻠﭘ اﺮﻓا ، ﺖﻠﭘ ﺪﯿﻔﺳ ، هﺎﯿﺳ ياﺮﻓا ، اﺮﻓا :ﺪﻨﻧﺎﻣ دراد ﯽﻧﺎﺑﺰﯿﻣ ﺢﯿﺟﺮﺗ نآ يور ﺖﻓآ ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺖﺷﺎﮐ
، ﮏﺸﺠﻨﮔ نﺎﺑز ، زﺮﻤﻣ ، طﻮﻠﺑ ، دازآ ، ﺎﺟوا ، ﺞﻠﻣ ، نورﺎﻧ ، ﺮﺑﻮﻨﺻ .دﻮﻤﻧ بﺎﻨﺘﺟا ﺎﯿﻗﺎﻗا و نو ، راﺪﻤﻧ
رد رد ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ لﺮﺘﻨﮐ لﺎﺣ
ﻦﯿﺑ رد و هدﺮﮐ ﻞﻤﻋ نﻮﻣرﻮﻫ ﮏﯾ ترﻮﺼﺑ و هدﻮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ ﻪﺻﺮﻋ رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ هدﺎﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﺮﺿﺎﺣ ) نوروﺰﻨﺑﻮﻠﻓ يد مﺎﻧ ﻪﺑ يا هدﺎﻣ ، ﺪﻨﮐ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ﺮﯿﻣ و گﺮﻣ ﺖﻓآ يﺎﻫورﻻ Diflubenzuron)
مﺎﻧ ﺎﺑ ﻦﯿﻠﯿﻤﯾد ﯽﺗرﺎﺠﺗ
) Dimilin)
، ) ﺲﮑﻧﻮﺘﺳآ Astonex)
ﺲﮑﻨﯿﺘﯿﮐ ﺎﯾ Kitinex
. ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ(
- 3 يﺪﻨﺑ ﻊﻤﺟ و يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ و ﯽﮔدﺮﺘﺴﮔ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ ﻊﯾزﻮﺗ ﻪﺸﻘﻧ ،نﺎﺘﺳزﻮﺧ نﺎﺘﺳا رد طﻮﻠﺑ يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ضاﺮﻣا و تﺎﻓآ ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد هرﺎﻤﺷ ﻞﮑﺷ ﻖﺒﻃ تﺎﻓآ ﺶﻨﮐاﺮﭘ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ و1
.ﺪﺷ هﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺋارا نﺎﺘﺳزﻮﺧ يرادﺰﯿﺨﺑآ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﮐ هرادا ﻂﺳﻮﺗ1
ﻞﮑﺷ نﺎﺘﺳزﻮﺧ طﻮﻠﺑ يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ تﺎﻓآ ﺶﻨﮐاﺮﭘ ﻪﺸﻘﻧ1
هزرﺎﺒﻣ يﺎﻫ شور دﻮﺒﻬﺑ و طﻮﻠﺑ يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ يﺎﯿﺣا و ﻆﻔﺣ صﻮﺼﺧرد ﻞﯾذ تادﺎﻬﻨﺸﯿﭘ يﺪﻨﺑ ﻊﻤﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ضاﺮﻣا و تﺎﻓآ ﺎﺑ يا
:ددﺮﮔ ﯽﻣ ﻪﺋارا طﻮﻠﺑ ﯽﮔﺪﯿﮑﺸﺧ
- 1 سﺮﮔاز ﯽﺸﯾور ﻪﯿﺣﺎﻧ يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ يا هرود ﺶﯾﺎﭘ موﺰﻟ و ﻖﻃﺎﻨﻣ يرﻮﺒﻌﻟا ﺐﻌﺻ ،ﯽﮔدﻮﻟآ ﺢﻄﺳ ﯽﮔدﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺢﻄﺳ و تﺪﺷ ﺪﺻر رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻞﮕﻨﺟ حﻮﻄﺳ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ و يﺪﻨﺑ ﻪﻨﻬﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺘﻌﯾﺮﺳ ﻪﭼ ﺮﻫ ﺖﺴﯾروﺮﺿ
ﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻊﺟاﺮﻣ زا ﻦﺷور يﺮﯾﻮﺼﺗ ﻦﺘﺷاد ﺎﺑ .داد ءﺎﻘﺗرا ﯽﻠﻌﻓ ﺖﯿﻌﺿو زا ار ﺖﺧﺎﻨﺷ ناﺰﯿﻣ و ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﯽﯾاﺮﺟا و ﯽ
دﻮﻤﻧ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺮﺗ ﻖﯿﻗد و ﺮﺗ ﯽﻤﻠﻋ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ناﻮﺘﯿﻣ ﻞﮕﻨﺟ ﯽﺗآ و ﯽﻠﻌﻓ ﺖﯿﻌﺿو .دﻮﻤﻧ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﯽﻌﻄﻘﻣ تﺎﻤﯿﻤﺼﺗ زا و
- 2 يﺎﻬﻧﺎﮔرا و مدﺮﻣ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﺳر عﻼﻃا ﻖﯾﺮﻃ زا عﻮﺿﻮﻣ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺖﺴﯾروﺮﺿ گﺮﻣ زا ار نﺎﮕﻤﻫ و هﺪﺷ ﻦﯿﯿﺒﺗ هﺪﻧﺮﯿﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ
هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻬﯾﺮﯿﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ رﺪﺻ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ يا ﻪﻧﻮﮕﺑ دﻮﻤﻧ هﺎﮔآ سﺮﮔاز ﯽﺸﯾور ﻪﯿﺣﺎﻧ يﺎﻬﻠﮕﻨﺟ ﯽﺠﯾرﺪﺗ .دﻮﺷ - 3 رد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ و ﯽﺣﻼﺻا ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻬﺗﺎﯿﻠﻤﻋ ياﺮﺟا يﺎﺘﺳار رد شزﻮﻣآ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﻠﺤﻣ ﻊﻣاﻮﺟ زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ موﺰﻟ
از يرﺎﻤﯿﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﻫﺎﮐ يﺎﺘﺳار رد ﻞﮕﻨﺟ -4
ياﺮﺟا و ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺮﯾﺎﺳ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻖﻓﻮﻣ تﺎﻣاﺪﻗا زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ
رد ﯽﮔدﻮﻟآ لﺮﺘﻨﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻞﮕﻨﺟ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ يﺎﻬﺗﺎﯿﻠﻤﻋ تﻮﻠﯾﺎﭘ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﯽﻤﻠﻋ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ ﺪﯿﯾﺄﺗ ترﻮﺻ
- 4 ﻊﺑﺎﻨﻣ
-1 ،.ح ،ﯽﻧﺎﻗرز هﺰﻤﺣ ،.ح.س ،ﯽﺗدﺎﻌﺳ ،ا.س ،ﻦﯿﺴﺣ لآ طﻮﻠﺑ راﻮﺧ ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻧاوﺮﭘ ﺖﯿﻌﻤﺟ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ،1392
Tortrix viridana
(Lep.: Tortricidae) ) ،ﯽﮑﺷﺰﭘ هﺎﯿﮔ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ،سرﺎﻓ نﺎﺘﺳا رد نآ ﯽﻌﯿﺒﻃ نﺎﻨﻤﺷد ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و
:(5 -1 12
- 2 ﺘﻨﻣ ﻂﺳوا
،.ﯽﻠﻋ ، يﺮﻈ لﺮﺘﻨﮐ و يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ سﺮﮔاز ﯽﻠﮕﻨﺟ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐا رد ﻞﮕﻨﺟراﺪﯾﺎﭘ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد،1391
رﻮﺸﮐ ﻊﺗاﺮﻣ و ﺎﻬﻠﮕﻨﺟ نﺎﻣزﺎﺳ ،سﺮﮔاز راﺪﯾﺎﭘ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻠﻣ ﯽﺼﺼﺨﺗ هوﺮﮔرﺎﮐ ،طﻮﻠﺑ ﯽﮔﺪﯿﮑﺸﺧ
- 3 ،.ح ،يﺮﮑﺴﻋ ،.ي ،هداز ﻪﺟاﻮﺧ ،.ب ،ﺪﻧﻮﺟﺎﺗ ،.س ،يﺮﻗﺎﺑ طﻮﻠﺑ هﺎﺗﻮﮐ لﺎﺑ ﺦﻠﻣ لﺮﺘﻨﮐ نﺎﮑﻣا ﯽﺳرﺮﺑ ،1386
Esfandiaria obesa
(Orth.:Acrididae) ﺖﻇﺎﻔﺣ و ﺖﯾﺎﻤﺣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻠﺠﻣ ،ﺶﮐ هﺮﺸﺣ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﺖﺧرد ﻪﻨﺗ ندﻮﻤﻧ ﻪﺘﺸﻏآ ﻖﯾﺮﻃ زا
،ناﺮﯾا ﻊﺗاﺮﻣ و ﺎﻬﻠﮕﻨﺟ )5
:(1 -26 38 لوﺪﺟ
لوﺪﺟ1 ﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﯽ تﺎﻓآ ﮑﺸﺧ ﯿ ﮔﺪ ﯽ طﻮﻠﺑ نﺎﺘﺳزﻮﺧ
- 4 اﺮﺑا، داﺪﻬﺑ
،. ﻢﯿﻫ
، مرﺎﻬﭼ ﺪﻠﺟ ، ﯽﮑﺷﺰﭙﻫﺎﯿﮔ فرﺎﻌﻤﻟا هﺮﯾاد،1357 -1045
1044
- 5
،. ﻢﯿﻫاﺮﺑا، داﺪﻬﺑ
،مود ﺪﻠﺟ ، ﯽﮑﺷﺰﭙﻫﺎﯿﮔ فرﺎﻌﻤﻟا هﺮﯾاد،1357 -2841
2840
- 6
، ﻢﺘﺳر ﺪﯿﺳ ، ﻼﮐﺮﯿﻣ يﻮﺳﻮﻣ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ ، ناﺮﮔرز ،1394
) طﻮﻠﺑ راﻮﺧ ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﺴﯾز ﯽﺳرﺮﺑ Tortrix viridana L
و (.
نﺎﺘﺳا رد نآ ﺶﻨﮐاﺮﭘ ﯽﺑﺮﻏ نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ
، ﻪﻟﺎﻘﻣ ،3 هرود هرﺎﻤﺷ ،1 نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ،1 ﻪﺤﻔﺻ ،1394
31-42
- 7 ،ﯽﻨﯿﺴﺣ لآ ﺮﻐﺻا و ﺲﯿﮕﻧﺮﻓ ,ﯽﻤﺳﺎﻗ 1389
طﻮﻠﺑ ﺪﯿﻔﺳ راﻮﺧ گﺮﺑ ﻪﻧاوﺮﭘ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ، Leucoma wiltshirei Coll
و
،(سرﺎﻓ) نورزﺎﮐ نادﻮﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد نآ ﯽﻌﯿﺒﻃ نﺎﻨﻤﺷد ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ،ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ ،ﺖﻣﻼﺳ ﯽﻠﻣ ﺶﯾﺎﻤﻫ
،سﺎﺒﻋرﺪﻨﺑ ،
،سﺎﺒﻋرﺪﻨﺑ ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد - 8 ،ح ،يﺮﮑﺴﻋ ،ح.س ،زﺎﺴﻧاﺪﻠﮔ ،ح ،يرﺎﺒﻏ ) طﻮﻠﺑ راﻮﺧ ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻧاوﺮﭘ ﯽﻧﻮﻣﺮﻓ يﺎﻫ ﻪﻠﺗ رﺎﮑﺷ رد ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﺧﺮﺑ ،1388
Lep.:
Tortricidae (
Tortrix viridana ،ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ نﻮﻨﻓ و مﻮﻠﻋ ،نﺎﺘﺳدﺮﮐ نﺎﺘﺳا رد
،47 -255 260
- 9 نﺎﯾﺮﻔﻈﻣ ﯽﻟو ، ﷲا ، ،1378 نﺎﺘﺳزﻮﺧ رﻮﻠﻓ ،
،ﺞﯾوﺮﺗ و شزﻮﻣآ ،ﯽﮔﺪﻧزﺎﺳ دﺎﻬﺟ ترازو ماد رﻮﻣا ﺖﻧوﺎﻌﻣ
، ص670
- 10 ،.م ،ﯽﺤﺘﻔﻟاﻮﺑاﺮﯿﻣ ،ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ يرﺎﻤﯿﺑ ،زﺮﺒﻟا و سﺮﮔاز يﺎﻫ ﻞﮕﻨﺟ رد دازآ و طﻮﻠﺑ نﺎﺘﺧرد ﯽﻟﺎﻏذ يرﺎﻤﯿﺑ عﻮﯿﺷ ،1392
)49 :(2
-257 263
Evaluation, identification and dispersion of Oak pests in Khuzestan Province
Abstract
Recently more studies and essay presented about pest of Zagros forest especially Oak trees, also regeneration lack of trees lead to Zagros old forest. Main reasons of zagros forest destruction consist of Drought, tree cut for fuel, irregular Grazing cattle, firing, pests and dust. Khuzestan Zagros forest area is about 1 ha exposed to damage. Zagros ecosystem Critical conditions caused weak sap and appear weakness effects in Oak trees so pest is attracted and oak tree damage by coal disease. Current essay try to evaluation Zagros forest pests control and Dispersion in Khuzestan province.
Keywords: Zagros forests, Oak trees pests, Khuzestan province
