رد ﺖﺳودﺎﻣﺮﺳ يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ و ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ،مﺮﻓ ﻲﻠﻛ ﺮﻈﻧ زا ﻪﺷﻻ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻂﺧ
دﺰﻳ نﺎﺘﺳا غﺮﻣ ﻲﺘﻌﻨﺻ يﺎﻬﻫﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ ﺮﻠﻴﭼ و ﻢﻜﺷ
نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
يﺪﻴﻔﻣ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ ﺪﻨﻤﻫﻮﻜﺷ يﺪﻬﻣ1
يدﺎﺑآﺪﻴﻌﺳ قدﺎﺻ ﺪﻤﺤﻣ2
يدﺎﺒﻋ اﺮﻫز3 4
1 . لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ دﺰﻳ نﺎﺘﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ، ﻲﻣاد مﻮﻠﻋ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ:
ﻦﻔﻠﺗ : 09132735351
2 . و يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ داﮋﻧ حﻼﺻا و يروﺮﭘ ماد ﺪﺷرا سﺎﻨﺷ رﺎﻛ دﺰﻳ نﺎﺘﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ
3 . دﺰﻳ نﺎﺘﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ﻲﻜﺷﺰﭙﻣاد يا ﻪﻓﺮﺣ ياﺮﺘﻛد
4 . رﻮﺸﻛ ﻲﻣاد مﻮﻠﻋ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﻮﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
ﻪﻠﺠﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد دﺰﻳ
ﻢﻫدﺰﻴﺳ لﺎﺳ
هرﺎﻤﺷ : لوا
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮﻓ 1393
ﻞﺴﻠﺴﻣ هرﺎﻤﺷ :
43
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ :
25 / 10 / 1391
شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
8 / 11 / 1391 هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
لﺎﻤﺘﺣا ،ﻲﻳاﺬﻏ ياﺰﻳرﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ يﺮﺘﻛﺎﺑ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﺷﻻ زا ﻲﻤﻛ داﺪﻌﺗ ﻲﺘﺣ ﻲﮔدﻮﻟآ ترﻮﺻ رد:
ﻲﺑآ يﺎﻫ ﻦﻛدﺮﺳ رد ﻲﮔدﻮﻟآ ﻦﻳا ﺶﺨﭘ )
ﺎﻫﺮﻠﻴﭼ ( دﻮﺟو ﺎﻫ ﻪﺷﻻ ﺮﻳﺎﺳ ﻲﮔدﻮﻟآ ،ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و رﻮﻴﻃ هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ رد
ﺖﻴﻌﺿو ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد دراد
،مﺮﻓ ﻲﻠﻛ ﻪﻴﺣﺎﻧ ود رد ﺖﺳودﺎﻣﺮﺳ يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ و ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ غﺮﻣ ﻲﺘﻌﻨﺻ هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ زا
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ دﺰﻳ نﺎﺘﺳا رد .
ﻲﺳرﺮﺑ شور طﻮﻄﺧ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ:
) ﺮﻠﻴﭼ و رﺎﺘﺸﻛ (
زا ﺪﻌﺑ و دورو زا ﻞﺒﻗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود رد
ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ رﺎﺘﺸﻛ نﺎﻣز يﺎﻬﺘﻧا و ﻂﺳو ،اﺪﺘﺑا نﺎﻣز ﻪﺳ رد و ﻂﺧ زا جوﺮﺧ .
5
ًﻼﻣﺎﻛ ترﻮﺼﺑ غﺮﻣ ﻪﺷﻻ
يراﺬﮔ هرﺎﻤﺷ و بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ زا جوﺮﺧ زا ﺪﻌﺑ و ﻂﺧ ﻪﺑ دورو زا ﻞﺒﻗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود رد ﺎﻬﻧآ زا يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺪﺷ
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻪﻧﻮﺘﭙﭘ بآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺷﻻ ﻞﻣﺎﻛ يﻮﺸﺘﺴﺷ شور ﺎﺑ ﻂﺧ .
عﻮﻤﺠﻣ رد 120
ياﺮﺑ هﺪﺷ ﺬﺧا ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺪﺷ لﺎﺳرا هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺑ شرﺎﻤﺷ و ﺖﺸﻛ .
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ : ﻲﻠﻛ نﺎﺑﺰﻴﻣ نﺎﻴﻣ راد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا زا ﻲﻛﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ هدﻮﺑ ﺮﻠﻴﭼ و رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺧ يﺎﻬﻣﺮﻓ
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻠﻴﭼ زا يراد ﻲﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺧ رد مﺮﻓ ﻲﻠﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ ناﺰﻴﻣ )
01 / P<0 .(
صﻮﺼﺧ رد
هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ رد ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ ود ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﻬﻨﺗ ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ﻪﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﻳا ﻚﻳ
دﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ ود هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ زا يراد ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ )
5 / P<0 .(
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﺖﺳودﺎﻣﺮﺳ يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ ار يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ:
داﺪﻧ نﺎﺸﻧ . ﻳاﺰﻓا و رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺧ رد ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ ﻲﮔدﻮﻟآ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻲﻣ عﻮﻤﺠﻣ رد ﺮﻠﻴﭼ بآ يﺎﻣد ﻲﺠﻳرﺪﺗ ﺶ
يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺮﺑ يﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﺷﻻ يﺎﻣد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻣا، ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ و مﺮﻓ ﻲﻠﻛ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣرﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا رد ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ دراﺪﻧ ﺖﺳودﺎﻣﺮﺳ .
ور ﻦﻳ ا زا ﺎﺑ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ حﻼﺻا ﺎﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﺎﻬﺗوﺎﻔﺗ ﻲﻀﻌﺑ
و تاﺰﻴﻬﺠﺗ ﺐﺼﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ رﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻢﻜﺷ ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻂﺧ رد ﺐﺳﺎﻨﻣ تﺎﻧﺎﻜﻣا
دﻮﻤﻧ ماﺪﻗا ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ و مﺮﻓ ﻲﻠﻛ ﻪﺑ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻲﮔدﻮﻟآ زا .
يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو مﺮﻓ ﻲﻠﻛ:
، ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ
، ﺖﺳودﺎﻣﺮﺳ يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ
، ﻪﺷﻻ ندﺮﻛ دﺮﺳ
، غﺮﻣ ﻲﺘﻌﻨﺻ هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
رﺎﺘــﺸﻛ ﺪــﻨﻳاﺮﻓ رد يدﺪــﻌﺘﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ رﻮﻴﻃ
ﺮــﺛا ﻪــﺷﻻ ﺖــﻴﻔﻴﻛ ﺮــﺑ ،
دراﺬﮔ ﻲﻣ .
،ﺖـﺳﻮﭘ و رﺎـﻛ حﻮﻄـﺳ رد دﻮـﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻢﺴﻴﻧﺎﮔرا ﺮﻜﻴﻣ
ﻲﻣ ﻪﺷﻻ ﻲﮔدﻮﻟآ ﺐﺒﺳ ددﺮﮔ
) 1 .(
ﻲﻣ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ناﻮﺗ
،ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ﻪﺑ مﺮﻔﻴﻠﻛ
و
دﺮـﻛ هرﺎـﺷا ﺖﺳودﺎﻣﺮﺳ يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ .
ﻲـﺘﺣ رد
يﺎـﻫ يﺮﺘﻛﺎـﺑ زا ﻲـﺧﺮﺑ ﻪـﺑ ﺎـﻫ ﻪﺷﻻ زا ﻲﻤﻛ داﺪﻌﺗ ﻲﮔدﻮﻟآ ترﻮﺻ يﺎـﻫ ﻦﻛدﺮـﺳ رد ﻲﮔدﻮـﻟآ ﻦـﻳا ﺶـﺨﭘ لﺎـﻤﺘﺣا ،ﻲﻳاﺬـﻏ ياﺰﻳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺑْآ ) ﺎﻫﺮﻠﻴﭼ (
دراد دﻮـﺟو ﺎـﻫ ﻪـﺷﻻ ﺮﻳﺎـﺳ ﻲﮔدﻮﻟآ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و )
2
، 1 .(
ﺧ رد ﻲـﺑوﺮﻜﻴﻣ رﺎﺑ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا صﻮﺼﺧ رد يدﺎﻳز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ طﻮـﻄ
رﺎﺘــﺸﻛ ﻒــﻠﺘﺨﻣ
ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺮﮔ مﺎــﺠﻧا رﻮــﻴﻃ ندﺮــﻛ دﺮــﺳ و )
4
، 3 .(
تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ دﺮـﺳ يﺎـﻫ ﻪﺷﻻ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ رﺎﺑ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ
دﻮـﺟﻮﻣ بآ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑ يرو ﻪﻃﻮﻏ شور ﻪﺑ هﺪﺷ بآ يﺎـﻣد ،
يور دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺢﻄﺳ و بآ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﺷﻻ ﺖﺒﺴﻧ ،ﺮﻠﻴﭼ دراد ندﺮـﻛ دﺮـﺳ زا ﻞﺒﻗ ﻪﺷﻻ )
3،5 .(
ـﺳ زا ﻲـﻜﻳ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ زﻮﻠﻧﻮﻤﻟﺎ
نﺎﺴﻧا و تﺎﻧاﻮﻴﺣ رد ﻲﻧﻮﻔﻋ يﺎﻫ يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ
ﻪـﻛ هدﻮـﺑ هراﻮـﻤﻫ
ﺖـﺳا ﻲﺋاﺬـﻏ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ نارﺎﻛرﺪـﻧا ﺖﺳد و ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ .
رد و هﺪـﺷ دﺎـﺠﻳا ﻼﻧﻮﻤﻟﺎـﺳ ﺲﻨـﺟ يﺎـﻫ يﺮﺘﻛﺎـﺑ ﻂﺳﻮﺗ يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا دﻮﺷ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ تادﻮﺟﻮﻣ زا ﻲﻌﻴﺳو ﻒﻴﻃ .
يﺎـﻫ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ دﻮﺟو ﺎﺑ
د دﺎﻳز ﻦﻳﺮـﺘﻤﻬﻣ زا زﻮﻠﻧﻮﻤﻟﺎـﺳ زﻮـﻨﻫ يﺮﻴﮕـﺸﻴﭘ و لﺮـﺘﻨﻛ يﺎﻬﺷور ر
ﺖﺳا نﺎﻬﺟ رد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ )
6 .(
ﺤﺗ ﻖـﻴﻘ يﺮـﮕﻳد ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ
ناﺰﻴﻣ ندﺮﻛ دﺮﺳ زا ﻞﺒﻗ غﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺷﻻ ﻲﻳﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ﻲﮔدﻮﻟآ 5
/ 57 %
ﻪـﻃﻮﻏ ندﺮﻛ دﺮﺳ و ﺖﺳا ﻪـﺑ ﻲﮔدﻮـﻟآ ﻦـﻳا ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ يرو
ناﺰﻴﻣ 5 / 12 % ددﺮﮔ ﻲﻣ . ورو زا ﺲﭘ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دﺮﺳ ﻚﻧﺎﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﺷﻻ د
هﺪــﻨﻨﻛ
، بآ ﻲﮔدﻮــﻟآ ناﺰــﻴﻣ 40
% ﺶﻳاﺰــﻓا ــﻓﺎﻳ ﺖ ) 7 .( رد ﻲﮔدﻮــﻟآ و خارﻮـﺳ ﻖـﻳﺮﻃ زا و ﻢﻜـﺷ ﻪـﻴﻠﺨﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻲﻃ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ رﺎﺘﺸﻛ ﺮﻴﺴﻣ
نورد ﺎﻬﻧآ تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ جوﺮﺧ و اﺮﻔﺻ ﻪﺴﻴﻛ ﺎﻳ ﻲﺷراﻮﮔ ﻪﻟﻮﻟ نﺪﺷ هرﺎﭘ دﺮــﻴﮔ ترﻮــﺻ ﻲﻤﻜــﺷ هﺮــﻔﺣ .
ﻲﮔدﻮــﻟآ ناﺰــﻴﻣ و ﻲــﻧاواﺮﻓ ﻦﻴــﻴﻌﺗ
رد ﻲﻳﺎﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﻲﺘـﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻴﻌـﺿو ﻲﺑﺎـﻳزرا ياﺮـﺑ يرﺎـﻴﻌﻣ رﻮـﻴﻃ ﻪﺷﻻ
فﺮـﺼﻣ ياﺮـﺑ غﺮـﻣ ﺖـﺷﻮﮔ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تاﺮﻃﺎﺨﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ و هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ دﻮﺷ
. ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﺎﺑ غﺮﻣ ﺖﺷﻮﮔ 21
بآ ،ﺪـﺻرد
لﺎﻌﻓ 98 ﺎﺗ 99 و ﺪﺻرد 8pH
/ 5 - 7 / 5 و ﻪﻨﻴﺳ ﺖﺷﻮﮔ رد 7
/ 6 - 4 / 6
ﻲـﻣ بوﺮﻜﻴﻣ عاﻮﻧا ﺮﻴﺜﻜﺗ و ﺪﺷر ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻂﻴﺤﻣ نار ﺖﺷﻮﮔ رد ﺪﺷﺎﺑ ) 7 .(
و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ ،ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ ،ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷﻮﻴﺑ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ رﺎﺘﺸﻛ زا ﺪﻌﺑ
ﻲﺘﻓﺎﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻤـﻀﻫ دﻮﺧ
و ﺪـﺘﻓا ﻲـﻣ قﺎـﻔﺗا ﻲﻳﺎـﻳﺮﺘﻛﺎﺑ و
ﻦــﻳا ﻊﻳﺮــﺴﺗ رد ﺮﺛﻮــﻣ و ﻢــﻬﻣ يﺎــﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ زا ﻲــﻜﻳ تراﺮــﺣ ﻪــﺟرد ﻲــﻣ تاﺮــﻴﻴﻐﺗ ﺪــﺷﺎﺑ
. ﻖــﻴﻘﺤﺗ ﻦــﻳا
ــﺑ ﻪ ﺖﻴﻌــﺿو ﻲــﺳرﺮﺑ رﻮــﻈﻨﻣ رﺎــﺑ
ﻞﻣﺎﺷ غﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺷﻻ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ ﻲﻠﻛ
،مﺮﻓ ﺎﻣﺮـﺳ يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ و ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ
ﺖﺳود ﮔرﺎﺘﺸﻛ ود رد ﺮﻠﻴﭼ و ﻢﻜﺷ ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻂﺧ رد ﺶﺷ عﻮﻤﺠﻣ زا هﺎ
دﺰﻳ نﺎﺘﺳا هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ ﺪﺷ اﺮﺟا
.
ﻲﺳرﺮﺑ شور
ﻖــﻴﻘﺤﺗ ﻦــﻳا رد ود
هﺎﮔرﺎﺘــﺸﻛ نﺎﺘــﺳﺮﻬﺷ رد ﻊــﻗاو زﺎــﻧﺮﭘ و ﺮﻳﻮــﻛ
،قوﺪﺻ عﻮﻤﺠﻣ زا ﺶﺷ
ﻛ دوﺪـﺣ ﻪـﻛ نﺎﺘﺳا رد دﻮﺟﻮﻣ هﺎﮔرﺎﺘﺸ 40
ﺪﻧداد ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ار غﺮﻣ رﺎﺘﺸﻛ ﺪﺻرد و بﺎـﺨﺘﻧا ،
راﺮـﻗ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ
ﺖﻓﺮﮔ . ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻠﻛ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود
ﻞﻣﺎـﺷ غﺮـﻣ ﻲﺘﻌﻨـﺻ رﺎﺘﺸﻛ
ﻪﻠﺣﺮﻣ رﺎﺘـﺸﻛ ﻂﺧ )
ﻢﻜـﺷ ﻪـﻴﻠﺨﺗ (
و ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﺮـﻠﻴﭼ ) ﻲـﺑآ ﻦﻛدﺮـﺳ
ﻪﺷﻻ ( ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﻳا ﻳا زا ﻚﻳﺮﻫ رد يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ـﺑ طﻮـﻄﺧ ﻦ ﻪ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا اﺰﺠﻣ ترﻮﺻ .
ﺪـﻨﭼ ﻲـﻃ رد غﺮـﻣ رﺎﺘـﺸﻛ ﻪـﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ
ﻲﻣ ترﻮﺻ ﺖﻋﺎﺳ ـﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ دﺮﻴﮔ
ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ﻲ ﺐﺒـﺳ
ﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ دﻮـﺷ رﺎﺘﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻬﻧﺎﻣز رد ﺎﻫ ﻪﺷﻻ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻬﺘﻧا و ﻂﺳو ،اﺪﺘﺑا نﺎﻣز ﻪﺳ رد ﺎﻫ ﻪﺷﻻ يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﺎﺘﺸﻛ نﺎﻣز .)
،هﺎﮔرﺎﺘـﺸﻛ ﺮﻫ رد ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺎـﺑ
نﺎـﻣز
) رﺎﺘﺸﻛ نﺎﻣز يﺎﻬﺘﻧا و ﻂﺳو ،اﺪﺘﺑا (
طﻮـﻄﺧ زا ﻚـﻳ ﺮـﻫ و )
و رﺎﺘـﺸﻛ
ﺮﻠﻴﭼ ( ، زا عﻮﻤﺠﻣ 60 دﻮـﺟﻮﻣ ﻪﻌﻄﻗ 5
غﺮـﻣ ﻪـﺷﻻ
ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ترﻮـﺼﺑ
هدﺎﺳ يﺰـﻠﻓ يﺎـﻫ هرﺎﻤـﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و بﺎﺨﺘﻧا ﻂﺧ ﻪﺑ دورو زا ﻞﺒﻗ
ﺪﻧﺪﺷ يراﺬﮔ هرﺎﻤﺷ (
.
ﺎـﻫ ﻪـﺷﻻ زا ماﺪﻛ ﺮﻫ ﺲﭙﺳ ﻪـﺴﻴﻛ ﻞـﺧاد رد
يوﺎﺣ ﻲﻧﻮﻠﻳﺎﻧ 250
ـﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻧﻮﺘﭙﭘ بآ ﻲﺳ ﻲﺳ ﻪ
ﻚـﻳ تﺪـﻣ
ﺪﺷ ﻲﻣ هداد نﺎﻜﺗ ﻪﻘﻴﻗد .
ﻪﺴﻴﻛ رد دﻮﺟﻮﻣ بآ زا ﺲﭙﺳ 25
ﻲـﺳ ﻲﺳ
ﺬﺧا ﻪﻧﻮﻤﻧ راﺮـﻗ ﺦـﻳ رﺎـﻨﻛ ردو ﻪـﻴﻠﺨﺗ ﻞﻳﺮﺘﺳا يﺎﻬﻓﺮﻇ رد ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ و
و ﺪـﺷ هﺪـﻧادﺮﮔ زﺎـﺑ ﻂﺧ ﻪﺑ ًادﺪﺠﻣ ﻪﺷﻻ ، يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻓﺮﮔ ﺣاﺮﻣ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺷﻻ يور ًادﺪﺠﻣ ﻞ
زا جوﺮﺧ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ و رﻮﻛﺬﻣ
ﺪﺷ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻂﺧ .
يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺣاﺮﻣ مﺎﻤﺗا زا ﺪﻌﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،
يﺎـﻫ يﺮﺘﻛﺎـﺑ راﺪـﻘﻣ ﻦﻴـﻴﻌﺗ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ﺪـﺷ ﻞـﻘﺘﻨﻣ هﺎﮕـﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲـــﻠﻛ مﺮـــﻓ Coliform Count) (
ﻼﻧﻮﻤﻟﺎـــﺳ ، Salmonella)
( و
ﺖﺳودﺎﻣﺮﺳ يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ )
سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ pseudomonas
( ﺑ ﻪ زا ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﺖﺸﻛ ﻂﻴﺤﻣ يﺎﻫ
ﻼﮕﻴـﺷ ﻼﻧﻮﻤﻟﺎـﺳ ،ﻲﻜﻧﺎﻛ ﻚﻣ ﺖـﻨﻳﺮﺗﻮﻧ و رﺎـﮔآ
رﺎﮔآ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺎﻫ نﻮﻣزآ يﺎﻣد رد
4 سﺎـﺳا ﺮﺑ و داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ 356 ، 430 و 1363 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﻳا ﻲﻠﻣ .
ﻲﻤﺘﻳرﺎـﮕﻟ ﻞﻳﺪـﺒﺗ ،نﺎﻣز لﻮﻃ رد بوﺮﻜﻴﻣ يﺪﻋﺎﺼﺗ ﺪﺷر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ 10 ﺎﻫ هداد ﺲﭙﺳ و ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ هداد يور
ﺎــﺑ و ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ﻞــﻣﺎﻛ كﻮـﻠﺑ حﺮــﻃ ﺎـﺑ ﻞــﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺶﻳﺎـﻣزآ ﺐـﻟﺎﻗ رد شور زا هدﺎﻔﺘﺳا يرﺎﻣآ راﺰﻓا مﺮﻧGLM
5 / SPSS11 و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ .
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻪـﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ زا ﺰﻴﻧ ﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻜﻧاد يا .
زا ﻞـﺒﻗ ﻪـﺷﻻ ﻲـﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ
دورو ﻂﺧ ﻪﺑ )
ﺮـﻠﻴﭼ و رﺎﺘـﺸﻛ (
و زا ﺪـﻌﺑ زا جوﺮـﺧ ﻂـﺧ
، نﻮـﻣزآ t
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ ﺖﻔﺟ .
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ لوﺪـﺟ رد مﺮـﻓ ﻲـﻠﻛ شرﺎﻤـﺷ ﺞﻳﺎﺘﻧ 1
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪـﺋارا .
ﻪـﭼ ﺮـﮔا
مﺮﻓ ﻲﻠﻛ شرﺎﻤﺷ هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ رد
ﻚﻳ هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ود
ﻲﻟو هدﻮﺑ
ﺖﺴﻴﻧ راد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا )
05 / P>0 .(
ﻦـﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ناﺰـﻴﻣ
ﺮـﻠﻴﭼ رد
ﺐــــﻴﺗﺮﺘﺑ نآ راﺪــــﻘﻣ و هدﻮــــﺑ ﻢﻜــــﺷ ﻪــــﻴﻠﺨﺗ ﻂــــﺧزا ﺮﺘــــﺸﻴﺑ LOG10CFU/ml /٨
5 و 4 / 5 دﻮﺑ ) 01 / P<0 .(
شرﺎﻤﺷ رد ﺎﻬﻣﺮﻓ ﻲﻠﻛ
رﺎﺘﺸﻛ ياﺪﺘﺑا نﺎﻣز
، ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ رﺎﺘﺸﻛ يﺎﻬﺘﻧا و ﻂﺳو 7
/ 5
، 5 / 5 و 6 / 5
(LOG10CFU/ml)
راد ﻲـــﻨﻌﻣ ﺎـــﻬﺗوﺎﻔﺗ ﻦـــﻳا ﺎـــﻣا دﻮـــﺑ ﺖـــﺴﻴﻧ
) 05 / P>0 (.
رﺎﺘــﺸﻛ ﻂــﺧ رد رﺎﺘــﺸﻛ ياﺪــﺘﺑا نﺎــﻣز رد راﺪــﻘﻣ ﻦــﻳا
) LOG10CFU/ml 12
/
±0 9 / 5 ( ﺮــﻠﻴﭼ رد رﺎﺘــﺸﻛ يﺎــﻬﺘﻧا نﺎــﻣز و
LOG10CFU/ml ) 11
/
±0 3 / 5 ( ﻦﻳﺮــﺘﻤﻛ و ﻦﻳﺮﺘــﺸﻴﺑ ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﻪــﺑ
داد صﺎــﺼﺘﺧا دﻮــﺧ ﻪــﺑ ار راﺪــﻘﻣ )
05 / P>0 .(
رادﻮــﻤﻧ 1 ﺖﻴﻌــﺿو
يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد مﺮﻓ ﻲﻠﻛ شرﺎﻤﺷ )
ﻪـﺑ دورو زا ﻞـﺒﻗ
ﻂﺧ زا جوﺮﺧ زا ﺪﻌﺑ و ﻂﺧ (
نﺎﺸﻧ ار ﺪﻫد ﻲﻣ . ،رادﻮـﻤﻧ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻲــﻠﻛ شرﺎﻤــﺷ راﺪــﻘﻣ رد ﻢﻜــﺷ ﻪــﻴﻠﺨﺗ ﻂــﺧ رد مﺮــﻓ
قﻮــﻓ ﻞــﺣاﺮﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ راد ﻲﻨﻌﻣ )
05 / P<0 .(
لوﺪﺟ رد ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ شرﺎﻤﺷ ﺞﻳﺎﺘﻧ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
فﻼﺘـﺧا ﺞﻳﺎﺘﻧ
هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ ﻦﻴﺑ ار يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻚﻳ
هﺎﮔرﺎﺘـﺸﻛ ﺎﺑ ود
نﺎـﺸﻧ ﻲـﻤﻧ ﺪـﻫد
) 05 / .(P>0 ﻲـﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ رد ﻼﻧﻮﻤﻟﺎـﺳ ﺖـﻴﻌﻤﺟ دﻮـﺷ
هدﻮﺑ ﻢﻜﺷ ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻂﺧ زا ﺮﺘﻤﻛﺮﻠﻴﭼ ﺎﻣا
يراد ﻲـﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ
ﺎـﻬﻧآ ﻦﻴـﺑ
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﺎﺳ شرﺎﻤﺷ
رﺎﺘـﺸﻛ ياﺪـﺘﺑا نﺎﻣز رد ﺎﻫﻼﻧﻮﻤﻟ
، و ﻂـﺳو
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ رﺎﺘﺸﻛ يﺎﻬﺘﻧا 6
/ 5
، 4 / 5 و 4 / 5
راد ﻲـﻨﻌﻣ ﺎـﻬﺗوﺎﻔﺗ ﻦـﻳا ﺎﻣا دﻮﺑ
ﺖﺴﻴﻧ ) 05 / P>0 (.
يﺮـﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ﺖﻴﻌﺿو
) ﻂﺧ زا جوﺮﺧ زا ﺪﻌﺑ و ﻂﺧ ﻪﺑ دورو زا ﻞﺒﻗ (
ود رد
، ﻞـﺤﻣ و ﺮـﻠﻴﭼ
ــﺷ ﻪــﻴﻠﺨﺗ ﻂــﺧ ﻢﻜ
رد رادﻮــﻤﻧ 2 نﺎــﺸﻧ ﺖــﺳا هﺪــﺷ هداد .
رﺎــﺑ ناﺰــﻴﻣ
ﺖـﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻢﻜـﺷ ﻪﻴﻠﺨﺗ ﻂﺧ زا جوﺮﺧ زا ﺪﻌﺑ ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺖﺴﻴﻧ راد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺎﻣا )
05 /
>0 .(P رﺎـﺑ ناﺰـﻴﻣ ﺮـﻠﻴﭼ ﻂﺧ رد ﻦﻳا ﻪﺑ دورو زا ﻞﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻂﺧ زا جوﺮﺧ زا ﺪﻌﺑ ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ
ﺶﻫﺎﻛ ﻂﺧ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ
) 05 /
>0 (.P
رد يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻚـﻳ رد ﺎـﻬﻨﺗ ﺖﺳودﺎﻣﺮﺳ يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
هﺎﮔرﺎﺘـﺸﻛ رد درﻮﻣ ﻚـﻳ
اﺪـﺟ بوﺮـﻜﻴﻣ يداﺪـﻌﺗ ﺮـﺧآ نﺎـﻣز رد و
ﺪﻳدﺮﮔ شرﺎﻤﺷ و يزﺎﺳ .
ﻦـﻳا
ﺰـﻴﻧ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺎـﺑ ار يراد ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا
داﺪﻧ نﺎﺸﻧ ﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺮﻳﺎﺳ .
لوﺪﺟ :1 ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ رﺎﺑ ﺖﻴﻌﺿو )
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ يﺎﻄﺧ± (
ﻫﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ رد رﺎﺘﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻬﻧﺎﻣز و ﻞﺣاﺮﻣ رد غﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺷﻻ يﺎﻬ
نﺎﺘﺳا
دﺰﻳ
1
-
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻲﻣ راد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ياراد توﺎﻔﺘﻣ فوﺮﺣ ياراد يﺎﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد .
،*
و**
ﻂﺳ رد راد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺐﻴﺗﺮﺘﺑn.s 5
و 1 راد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو مﺪﻋ و ﺪﺻرد .
سﺎﻧﻮﻣودﻮﺴﭘ ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ مﺮﻓﻲﻠﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
* n.s هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ
18 / 0 2± /
6 5/3±0/11 b 5/6±0/07 ﺮﻳﻮﻛ
- 5/6±0/09 a 5/5±0/07 زﺎﻧﺮﭘ
n.s ** يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﺤﻣ
18 / 0 2± /
6 5/4±0/1 5/8±0/06 a رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺧ
- 5/5±0/1 5/4±0/05 b ﺮﻠﻴﭼ ﻂﺧ
n.s n.s يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﻣز
- 5/6±0/1 5/7±0/09 رﺎﺘﺸﻛ ياﺪﺘﺑا
- 5/4±0/11 5/5±0/09 رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺳو
18 /
±0 2 /
6 5/4±0/15 5/6±0/09 رﺎﺘﺸﻛ يﺎﻬﺘﻧا
n.s n.s
- 5/4±0/16 5/9±0/12 لوا نﺎﻣز * رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺧ
- 5/2±0/22 5/5±0/15 مود نﺎﻣز * رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺧ
18 / 0 2± /
6 5/6±0/16 5/9±0/11 مﻮﺳ نﺎﻣز * رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺧ
- 5/8±0/09 5/4±0/09 لوا نﺎﻣز * ﺮﻠﻴﭼ
- 5/4±0/12 5/5±0/13 مود نﺎﻣز * ﺮﻠﻴﭼ
- 5/2±0/27 5/3±0/11 مﻮﺳ نﺎﻣز * ﺮﻠﻴﭼ
رادﻮﻤﻧ :1 ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد رﺎﺘﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﻮﻄﺧ رد مﺮﻓ ﻲﻠﻛ شرﺎﻤﺷ
يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ
رادﻮﻤﻧ :2 ﻞﺣاﺮﻣ رد رﺎﺘﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ طﻮﻄﺧ رد ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ شرﺎﻤﺷ
يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و
ﻲـﻣ ﻢﻜـﺷ ﻪـﻴﻠﺨﺗ ﻂـﺧ رد ﺎـﻫ مﺮـﻓ ﻲـﻠﻛ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﺖـﻠﻋ ﻪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻢﻜـﺷ ﻪﻴﻠﺨﺗ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ناﺮﮔرﺎـﻛ ﻂـﺳﻮﺗ ﻲﺘـﺳد ترﻮـﺻ ﻪـﺑ
ﺪﺷﺎﺑ . نﺎﻤﻫ ﺰﻴﻧ ﺮﻠﻴﭼ رد راﺪﻘﻣ ﻦﻳا ﺶﻫﺎﻛ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻪـﻛ ﻪـﻧﻮﮔ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺰﻣﺎﺟ )
2005 ( نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻦﻟآ و )
2000 ( هرﺎـﺷا نآ ﻪـﺑ
هﺪﺷ ﻣ ﻲ يور يﺎـﻫ ﻢـﺴﻴﻧﺎﮔرا وﺮـﻜﻴﻣ داﺪـﻌﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
مﺮﻓ ﻲﻠﻛ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﺷﻻ ﺢﻄﺳ ﻲـﻃ
شور ﻪـﺑ ندﺮـﻛ ﻚـﻨﺧ ﺪـﻨﻳآﺮﻓ
ﺎﺑ يرو ﻪــﻃﻮﻏ ﺪــﺷ
) 8
، 5 .(
صﻮــﺼﺧ رد راد ﻲــﻨﻌﻣ فﻼﺘــﺧا ﺎــﻬﻨﺗ
هﺎﮔرﺎﺘـﺸﻛ رد ﻪـﻛ يرﻮـﻃ ﻪـﺑ دﻮﺑ هﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ ود ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ﻚــﻳ هﺎﮔرﺎﺘــﺸﻛ زا يراد ﻲــﻨﻌﻣ رﻮــﻃ ﻪــﺑ راﺪــﻘﻣ ﻦــﻳا ود
ﺮــﺘﻤﻛ
دﻮﺑ ) 05 / P<0 .(
فﻼﺘـﺧا ﻼﻧﻮﻤﻟﺎـﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دراﻮﻣ ﺮﻳﺎﺳ رد ﺪﻨﭼﺮﻫ
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺎﻣا
ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻠﻴﭼ رد ﻼﻧﻮﻤﻟﺎﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻂﺧ ﻪﺑ
رﺎﺘﺸﻛ ﻻﺎﻤﺘﺣا و ﻲﮔدﻮﻟآ ﺶﻳاﺰﻓا زا نﺎﺸﻧ ﻪﺷﻻ ﻪﺑ يا ﻪﺷﻻ زا لﺎﻘﺘﻧا
دراد ﺮﮕﻳد .
و ﻲﻛﺮﻬـﺷ يزﺎﻴﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا نارﺎـﻜﻤﻫ
) 1385 ( دﺮﻓ يﺮﻬﻄﻣ و )
1380 ( هﺪـﻣآ ﺖـﺳﺪﺑ نﺎﺘـﺳا ﻦﻴـﻤﻫ رد ﻪـﻛ
ﺖﺳا دراد ﺖﻬﺑﺎﺸﻣ )
7
، 6 .(
ﺖـﺷﺬﮔ ﺎـﺑ ﺖـﻔﮔ ناﻮـﺗ ﻲﻣ عﻮﻤﺠﻣ رد
ﻏ ﺪﻨﭼﺮﻫ ﻲﺸﻳاﺰﻓا نﺎﻣز رد ،راد ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴ
ﺖـﻴﻌﻤﺟ رد بوﺮـﻜﻴﻣ ﻦـﻳا
ﺪـﺘﻓا ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﺮﻠﻴﭼ .
ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا ﻪـﻧﻮﮕﭽﻴﻫ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺖـﺳودﺎﻣﺮﺳ يﺎـﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻦﻴﺑ ار يراد داﺪﻧ نﺎﺸﻧ . و ﻢﻜـﺷ ﻪـﻴﻠﺨﺗ ﻂـﺧ رد ﻪﺷﻻ يﺎﻣد ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻳا ،ﺮﻴﺜﻜﺗ ﺖﻬﺟ ﺮﻠﻴﭼ رد ﺎﻬﺑوﺮﻜﻴﻣ ﻦﻳا ﻲﻓﺎﻛﺎﻧ ﺖﺻﺮﻓ ﻞـﺑﺎﻗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻦ
ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﺪﺷﺎﺑ
. ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻟآ
) 2000 (
ﻪــﻜﻨﻳا درﻮــﻣ رد ﺮﻴﺛﺎــﺗ
ﺎــﻫﺮﻠﻴﭼ لﺮــﺘﻨﻛ رد
ﻦﺘــﻓر ﻦﻴــﺑ زا ﺎــﻳ ﺶﻫﺎــﻛ
سﺎﻧﻮﻣودﻮـﺳ ﻪﻠﻤﺟ زا دﺎﺴﻓ ﻞﻣﺎﻋ يﺎﻬﻳﺮﺘﻛﺎﺑ ﺎـﻫ
ﺎﻄﻣ دراد ﺖـﻘﺑ )
8 .(
5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8 5.9 6
ﻂﺧ ﻪﺑ دورو زا ﻞﺒﻗ ﻂﺧ زا جوﺮﺧ زا ﺪﻌﺑ
ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣرﺎﺑ )log cfu/ml)
يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ
رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺧ ﺮﻠﻴﭼ ﻂﺧ
5.3 5.35 5.4 5.45 5.5 5.55 5.6
ﻂﺧ ﻪﺑ دورو زا ﻞﺒﻗ ﻂﺧ زا جوﺮﺧ زا ﺪﻌﺑ
ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣرﺎﺑ )log cfu/ml)
يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ
رﺎﺘﺸﻛ ﻂﺧ ﺮﻠﻴﭼ ﻂﺧ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺰﻣﺎﺟ ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ )
2005 ( ﻪـﺷﻻ ندﺮـﻛ ﻚﻨﺧ ﻪﻴﻟوا فﺪﻫ
ندﺮﻛ دوﺪﺤﻣ ،ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﺎﻫ ﻢﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ ﺪﺷر
. ﻲـﻠﻛ رﻮـﻃ ﻪـﺑ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺪﻨﻳاﺮﻓ لﻮﻃ رد غﺮﻣ ﻪﺷﻻ ﺢﻄﺳ يور يﺎﻫ ﻢﺴﻴﻧﺎﮔراوﺮﻜﻴﻣ
ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺷﻻ ندﺮﻛ ﻚﻨﺧ .
ﻪـﺷﻻ ندﺮـﻛ ﻚﻨﺧ ﺖﻋﺮﺳ ﺮـﺑ
،ﻢﻌﻃ
دراﺬـﮔ ﻲـﻣ ﺮﻴﺛﺎـﺗ غﺮﻣ ﺖﺷﻮﮔ ﺮﻫﺎﻇ و ﺖﻓﺎﺑ .
يﻻﺎـﺑ ﺖﻋﺮـﺳ
ﻪﺘـﺴﻫآ ﻲـﻠﻴﺧ ندﺮـﻛ ﻚﻨﺧ و ﺖﺷﻮﮔ ﻲﺘﻔﺳ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ندﺮﻛ ﻚﻨﺧ ﺑ ﺮﺠﻨﻣ
دﻮـﺷ ﻲـﻣ هﺪـﻳﺮﭘ ﮓﻧر ﺖﺷﻮﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪ .
يﺎـﻫ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻂـﺳﻮﺗ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ نارﺎـﻜﻤﻫ و تﺎـﻛ سرﻮـﻧ
) 2006 و 2008 (
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻪـﺑ ﻪـﺷﻻ ندﺮﻛ دﺮﺳ مﺎﮕﻨﻫ رد ﻲﻓﺎﺿا بآ زا
،يرو ﻪﻃﻮﻏ شور
يﺮﺘﻛﺎﺑ يﺎﻫ يﺮﺘﺸﻴﺑ ار زا حﻮﻄـﺳ ﻪـﺷﻻ فﺬـﺣ
هدﻮﻤﻧ
، ﺎﻣا داﺪﻌﺗ يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺎﻫ رد ﺮﻫ ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ بآ رد ﺮﻠﻴﭼ ﺖﺑﺎﺛ ﻲـﻣ
ﺪﻧﺎﻣ . ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﻛ ﺶﻳﺎﻣزآ نﺎـﺸﻧ داد ﺎـﺑ 8 ﺮـﺑاﺮﺑ نﺪـﺷ ﻢـﺠﺣ بآ
ﺮﻠﻴﭼ ) 2 / 1 رد ﻞﺑﺎﻘﻣ 8 / 16 ﺮـﺘﻴﻟ ﺮـﺑ مﺮﮔﻮـﻠﻴﻛ (
، رﺎـﺑ ﻲـﺑوﺮﻜﻴﻣ ﻪـﺷﻻ
رﻮﻄﺑ ﻲﻨﻌﻣ يراد ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . داﺪﻌﺗ يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺎﻫ رد ﺮﻫ ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ
بآ ﺮﻠﻴﭼ ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا ﺎﺑ ناﺰﻴﻣ ﺎﻬﻧآ رد ﺢﻄﺳ ﻪﺷﻻ ﻪﺑ لدﺎﻌﺗ ﺪﺳﺮﺑ و
لدﺎﻌﺗ زا ﺲﭘ يﺮﺘﻛﺎﺑ
ﺎﻫ يور ﻪﺷﻻ ﻲﻗﺎﺑ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻧﺎﻣ . زا ﺮـﮕﻳد ﻲـﻜﻳ
دﺮـﺳ ياﻮـﻫ نﺎـﻳﺮﺟ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻫ ﻪـﺷﻻ ندﺮـﻛ ﻚﻨﺧ يﺎﻫ شور
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ .
ﺮﺴﻧﺎﺗ نارﺎﻜﻤﻫ و )
2008 ( ﺎـﻫ ﻪﺷﻻ يزﺎﺳ ﻚﻨﺧ ﺮﻴﺛﺎﺗ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ار ﻲﺘـﺷﻮﮔ يﺎـﻫ ﻪﺟﻮﺟ ﻪﺷﻻ ﻲﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺪﺷر يور دﺮﺳ بآو اﻮﻫ ﺎﺑ ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
، ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ندﺮـﻛ ﻚﻨﺧ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﻣ ﺮـﻈﻧ زا دﺮـﺳ ياﻮﻫ نﺎﻳﺮﺟ ﺎﺑ ﻪﺷﻻ ﻴ
ﺑوﺮﻜ ﻴ ژﻮـﻟﻮ ﻳ ﻜ ﻲ زا ﺮـﺗ ﻦﺌـﻤﻄﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ دﺮﺳ بآ ﺎﺑ ﻪﺷﻻ ندﺮﻛ ﻚﻨﺧ .
نارﺎـﻜﻤﻫ و تﺎـﻛ سرﻮـﻧ
) 2008 ( دﺮﺳ ياﺮﺑ ار يرو ﻪﻃﻮﻏ ﺮﻠﻴﭼ بآ ناﻮﺗ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ درﻮـﻣ ًادﺪـﺠﻣ هزﺎـﺗ بآ ﺎـﺑ ندﺮـﻛ طﻮـﻠﺨﻣ زا ﺪـﻌﺑ ﺎـﻫ ﻪﺷﻻ ندﺮﻛ
ﺪـﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺷﻻ يﺎﻫ يﺮﺘﻛﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﻜﻨﻳا نوﺪﺑ داد راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا .
رﺎﺘــﺸﻛ ﺪــﻨﻳاﺮﻓ ﻒــﻠﺘﺨﻣ ﻞــﺣاﺮﻣ رد
،هﺪــﻧﺮﭘ ﻦﺘــﺸﻛ ﻪــﻠﻤﺟ زا غﺮــﻣ
ﺗ ،ﻲـﻨﻛﺮﭘ ﻲﻬﺟﻮــﺗ ﻞـﺑﺎﻗ رﻮــﻃ ﻪـﺑ ﻪــﺷﻻ ندﺮـﻛ دﺮــﺳ و ﻢﻜـﺷ ﻪــﻴﻠﺨ
يﺮﺘﻛﺎﺑ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺎﻫ
) ﻪـﻃﻮﻏ ﺎـﺑ ﻪـﺷﻻ ندﺮﻛ دﺮﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﺻﻮﺼﺧ
بآ رد يرو (
ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا .
زا ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻞﻳﻻد ﻪﺑ ناﺮﻳا يﺎﻬﻫﺎﮔرﺎﺘﺸﻛ ﺮﺜﻛارد ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ يراﺬـﮔ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ناﺪﻘﻓ ،هﺪﻧﺮﭘ نﺪﺑ هزاﺪﻧا رد توﺎﻔﺗ ﻪﻠﻤﺟ ﻔﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎـﺳ و رﺎﺘـﺸﻛ ﻂﺧ رد هﺰﻴﻧﺎﻜﻣ تاﺰﻴﻬﺠﺗ زا هدﺎ
ﻲـﻣ مﺎﺠﻧا ﺖﺳد ﻂﺳﻮﺗ ﻢﻜﺷ ﻪﻴﻠﺨﺗ ،ﻲﻨﻓ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺞﻳﺎـﺘﻧ و دﺮـﻴﮔ
ﺎﻳ ﺮﮔرﺎﻛ ﺖﺳد زا ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻲﮔدﻮﻟآ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺎﺗ ﺰﻴﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا
،ﺪـﻨﻛ ﻲـﻣ ﺪﻴﺋﺎﺗ ار لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻬﺑﻼﻗ
رد ﺐـﺳﺎﻨﻣ يﺎـﻫ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮـﺟا
ﺘﺧاﻮــﻨﻜﻳ ياراد يﺎــﻫ ﻪــﻠﮔ شروﺮــﭘ ﻪــﻨﻴﻣز ﻪــﺑ نزو رد بﻮــﻠﻄﻣ ﻲ
ﺶﻫﺎــﻛ و ﻢﻜــﺷ ﻪــﻴﻠﺨﺗ هﺰﻴﻧﺎــﻜﻣ يﺎــﻫ ﻢﺘــﺴﻴﺳ زا هدﺎﻔﺘــﺳارﻮﻈﻨﻣ ، ناﺮﮔرﺎﻛ ﺖﺳد زا ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻲﮔدﻮﻟآ
ﻲﺘﻓﺎـﻳزﺎﺑ بآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ،
ﺮﺘﻫﺎﺗﻮﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﺎﻫﺮﻠﻴﭼ بآ ﺾﻳﻮﻌﺗ ﺎﻳ و
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻢـﺠﺣ
ﻲـــﻣ ،ﺮـــﻠﻴﭼ رد بآ ﺮﺘـــﺸﻴﺑ ﻲـــﻠﻛ شرﺎﻤـــﺷ ﺶﻫﺎـــﻛ رد ﺪـــﻧاﻮﺗ
ﺎﺳ و ﺎﻬﻣﺮﻓ ﻲﻠﻛ،ﺎﻬﺑوﺮﻜﻴﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﺎﻫﻼﻧﻮﻤﻟ
) 5 .(
References
1-Akhoondzadeh A, Misaghi A, Bokaee S, Zahraie-salehi T. Eshpari H.Effect of water chiller on bacterial quality of poultry carcass in industrial slaughterhouse of Tehran and Gilan provinces. J. FAC. Vet. Med University of Tehran 2004; 59(3): 241-44. [Persian]
2-Akhoondzadeh A, Misaghi A. Effects of water chiller on Listeria monocytogenes contamination of poultry carcasses in industrial slaughterhouses of Western Azerbaijan Province. IJFST. Fall 2007; 4 (3): 69-74. [Persian]
3-Northcutt JK, Cason JA, Smith DP, Buhr RJ, Fletchert DL. Broiler carcass bacterial counts after immersion chilling using either a low or high volume of water. Poultry Science 2006; 85: 1802-6.
4-Barnes EM. Microbiological considerations in the chilling of poultry meat. 4th European Poultry. Conf. 1973;
339-345; London.
5-Jams C, Vincent C, AndradeLima T, etal.The primary chilling of poultry carcasses-a review. International Journal of Refrigeration 2005; 29: 847-62.
6-Niazishahraki S, Rokni N, Razavilar V, Bahonar A, Akhoondzadeh A, Qualitative and quantitative assessment of poultry carcasses contaminated with salmonella in Tehran industrial slaughterhouses. J. FAC.
Vet. Medicine University of Tehran 2008; 62(6): 385-89. [Persian]
7-Motaharifard SA. A survey on rate of salmonella contamination of chicken carcass in slaughterhouse of Yazd Province. [Vet thesis]. Veterinary School of Shahrekord Azad University 2002; 81-99. [Persian]
8-Allen VM, Corry J, EBurton CH.Whyte RT , Mead GC. Hygiene aspects of modern poultry chilling.
International Journal of Food Microbiology 2000; 58: 39-48.
9-Northcutt JK, Cason JA, Ingram KD, Smith DP, Buhr RJ, Fletcher DL. Recovery of bacteria from broiler carcasses after immersion chilling in different volumes of water, part 2. Poultry Science 2008; 87: 573–76.
10-Northcut Jk, Smith D, Huezo RI. Microbiology of broiler carcass and chemistry of chiller water as affected by water reuse. Poulty Science 2008; 87:1458-63.
11-Tuncer B , sireli UT. Microbial growth on broiler carcasses stored at different Temperature after air-or water –chilling, Poultry Science 2008; 87: 793-94.
Evaluation of Carcass Quality for Coliforms, Salmonella and Psychrophiles on Evisceration and Chiller lines in Yazd Province Industrial Poultry Slaughterhouses
Mofidi M (M.Sc)1,Shokoohmand M(M.Sc)2,Saeedabadi MS(DVM)3,Ebadi Z(M.Sc)4 1.Corresponding Author: MS.c in Animal science, Agriculture and Natural Resource Research Center of yazd Province,Yazd Iran
2.MS.c, Agriculture and Natural Resource Research Center of yazd Province,Yazd, Iran 3.DVM, Agriculture and Natural Resource Research Center of yazd Province,Yazd ,Iran 4.MS.c,Animal Science Research Institute of Iran,Yazd , Iran
Abstract
Introduction: Even if a small number of poultry carcasses contaminate with pathogenic food bacteria, the chance of spreading the infection in the chillers of poultry slaughterhouse, resulting in contamination of other carcasses also have been observed.
In this study, Coliform bacteria, Salmonella and the Psychrophiles in the two different poultry slaughterhouse of Yazd province have been investigated.
Methods: Sampling from each line (slaughter and chiller) in two stages (before and after removal from the line) three times (the beginning, middle and the end of the slaughtering) was carried out.
Five Chicken carcasses were randomly selected, numbered and sampled both before entering the line and after exiting the line while rinsed using peptone Water.
A total of 120 samples were sent to the laboratory for culturing and microbial counting.
Results: Significant differences were detected between chiller and slaughter line. The population of coliforms in the slaughter line was significantly more than the chillers (p<0.01). In the case of salmonella the only difference was in the amount of bacteria between two slaughterhouse being significantly lower in slaughter house two (P <0.05).
Conclusion: The results showed no significant differences among different treatments in respect to psychrophile bacteria.
In general, it can be said that secondary contamination in the slaughter line along with gradual increase in temperature of the chiller can increase bacterial load of both coliforms and salmonella but it will not affect the amount of psychrophile bacteria.
Due to some differences between the studied slaughterhouses, microbial load of coliform and salmonella can be acheived by improving the management and installation of appropriate aquipments in the evisceration line.
Keywords: Coliform, Salmonella, Psychophile,Carcass Cooling, Poultry Slaughterhouse
