ORIGINAL ARTICLE
Received:2015/06/28 Accepted: 2015/10/02
Investigating the Use of Unauthorized Tissues in Handmade Burgers in Tehran
Masoumeh Ghazanfari (M.Sc.)1, Bahador Hajimohammadi(Ph.D.)2, Soheyl Eskandari(Ph.D.)3, Nader Karimian Khosroshahi(M.Sc.)4
1.M.Sc student of Food Hygiene and Safety, International Campus,Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
2.Assistant Professor, Department Food Hygiene and Safety, Research Center for Food Hygiene and Safety, School of Puhealth ,Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
3. Corresponding Author: Associate Professor, Food and Nutrition Policy and Planning Research Department, National Nutrition and Food Technology Research Institute , Shahid Beheshti University of Medical Sciences and Food and Drug Laboratory Research Center (FDLRC), Food and Drug Administration,Ministry of Health and Medical Education (MoH+ME), Tehran, Iran. Email: [email protected] Tel: 021-22357486
4.M.Sc. Administration for Supervision and Evaluation of Food and Beverages, Food and Drug Administration, Ministry of Health and Medical Education (MoH+ME), Tehran, Iran.
Abstract
Introduction: Nowadays, meat products that are easily prepared and cooked are of great concern to the people. Among them, hamburgers are one of the products of meat production, which is often produced in both industrial and handmade form, and the use of unauthorized meat such as the undesirable plant adjuvants of slaughter animals (lung, breast, spleen, abdominal cavity organs, gizzard, chicken skin, etc.) in the compound formula is one of the adulterations of this product. The purpose of this study was to determine the use of unauthorized tissues in handmade burgers supplied in Tehran by histological method.
Methods: In this study, in the year 2014, 35 handmade hamburgers were examined for the presence of unauthorized tissues and non-authorized substitutes in the formulation, by histological method (staining with hematoxylin and eosin).
Results: In this study, the percentage of use of unauthorized tissues in hand-made samples was 48.57%
including chicken paste (14 cases) and skin (3 cases). Statistical analysis of the data showed that the percentage of use of chicken paste had a significant difference compared with skin use (P <0.05).
Conclusion: Due to the fact that the use of unauthorized tissues in burgers according to existing standards is a fraud and endangers the health of consumers, the necessity of strict hygienic controls and supervision is necessary for the deli.
Keywords: Undesirable Offal, Unauthorized Meat Substitutes, Histological method, Adulteration, Tehran.
Conflict of interest: The authors declared that there is no Conflict interest
This Paper Should be Cited as:
Masoumeh Ghazanfari , Bahador Hajimohammadi, Soheyl Eskandari, Nader Karimian Khosroshahi.Investigating the Use of Unauthorized Tissues in Handmade Burgers in Tehran.Tolooebehdasht Journal.2018;17(1):73- 81.[Persian]
ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
لﺎﺳ لوا هرﺎﻤﺷ،ﻢﻫﺪﻔﻫ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮﻓ،
1397
ﺖﻓﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا دراﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ
ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ رد زﺎﺳ ﺖﺳد يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ
يﺮﻔﻨﻀﻏ ﻪﻣﻮﺼﻌﻣ:نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ يﺪﻤﺤﻣ ﻲﺟﺎﺣ ردﺎﻬﺑ ،1
يرﺪﻨﻜﺳا ﻞﻴﻬﺳ ،2
ﻲﻫﺎﺷوﺮﺴﺧ نﺎﻴﻤﻳﺮﻛ ردﺎﻧ ،3 4
1 مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻞﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ ﺲﻳدﺮﭘ ،ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ هوﺮﮔ ،ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد.
.ناﺮﻳا ،دﺰﻳ ،دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ 2
،اﺬﻏ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﻣﻼﺳ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ رﺎﻳدﺎﺘﺳا . هﺪﻜﺸﻧاد
،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
.ناﺮﻳا ،دﺰﻳ ،دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ 3 :لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ . تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هوﺮﮔ رﺎﻴﺸﻧاد
ﻪﻳﺬﻐﺗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻮﺘﻴﺘﺴﻧا ،ﻪﻳﺬﻐﺗ و اﺬﻏ يﺰﻳر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و يراﺬﮕﺘﺳﺎﻴﺳ ﻲﻳاﺬﻏ ﻊﻳﺎﻨﺻ و يا
ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،رﻮﺸﻛ و
نﺎﻣزﺎﺳ ،وراد و اﺬﻏ ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ رﺎﻴﺸﻧاد
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﻜﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو ،وراد و اﺬﻏ .
:سﺎﻤﺗ ﻦﻔﻠﺗ 02122357486
[email protected] Email:
4 و اﺬﻏ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻧﺪﻴﻣﺎﺷآ ﻲﻛارﻮﺧ داﻮﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا و ترﺎﻈﻧ ﻞﻛ هرادا ،ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ.
شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو ،وراد
.ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ﻲﻜﺷﺰﭘ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ ود دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﻢﻫﺪﻔﻫ لﺎﺳ :هرﺎﻤﺷ لوا
و ﻦﻳدروﺮﻓ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا
1397
:ﻞﺴﻠﺴﻣ هرﺎﻤﺷ 67
:لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ 07
/ 04 / 1394
:شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ 10
/ 07 / 1394 هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻣﺪﻘﻣ هزوﺮﻣا : ﺮﻓ آ هدرو ﺎﻫ ي ﺘﺷﻮﮔ ﻲ هدﺎﻣآ ﺖﺨﭘ و فﺮﺼﻣ ﺴﺑ ﻴ رﺎ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻮﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ فﺮﺼﻣ هد
و
ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻳ ناﻮﻨﻌﺑ ﻚ هدرواﺮﻓ ﺎﻫ ي ﺘﺷﻮﮔ ﻲ ﺪﻤﺠﻨﻣ مﺎﺧ ﻪﻛ
ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ نآ ﺐﻠﻏا ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺘﻌﻨﺻ نآ زا ،ﺖﺳا ﻲ
ﻪﻠﻤﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻧوﺎﻌﻣ زﻮﺠﻣ ﺎﺑ ﻒﻨﺻ رد زﺎﺳ ﺖﺳد يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﺪﻴﻟﻮﺗ اﺮﻴﺧا .ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
و ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ ﺎﺟ
ﻳ ﺰﮕ ﻳ ﻦ ﺎﻫ ي ﺘﺷﻮﮔ ﻲ ﻏ ﻴ زﺎﺠﻣﺮ ﺮﻴﻈﻧ ﻻآ ﻳ ﺶ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ يرﺎﺘﺸﻛ تﺎﻧاﻮﻴﺣ
،نﺎﺘﺴﭘ ،ﻪﻳر)
ﺖﻓﺎﺑ ماﺪﻧا ،لﺎﺤﻃ يﺎﻫ تﺎﺒﻠﻘﺗ زا ،ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ لﻮﻣﺮﻓ رد (هﺮﻴﻏ و ﺖﺳﻮﭘ ،غﺮﻣ ناﺪﮕﻨﺳ ،ﻲﻤﻜﺷ هﺮﻔﺣ ﻞﺧاد يﺎﻫ
دﻮﺟﻮﻣ رد ﻲﻣ هدرواﺮﻓ ﻦﻳا ﺖﻓﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا دراﻮﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ .ﺪﺷﺎﺑ
رد زﺎﺠﻣ ﺮﻴﻏ يﺎﻫ
شور ﻪﺑ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ رد هﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ زﺎﺳ ﺖﺳد يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﺖﻓﺎﺑ
ﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ .ﺖﺳا هدﻮ
:ﻲﺳرﺮﺑ شور
رد ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎﺳ 1393 ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ زا ﺲﭘ ، ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
، ﻟﻴ ﺖﺴ ﺬﻏا ﻳ ﻪ
ﺷوﺮﻓ ﻲ ﺎﻫ رد ﻨﻣ ﺎ ﻖﻃ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻬﺗ
ﻴ ﻪ و يرﻮﻀﺣ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻦﻤﺿ ترﻮﺼﺑ
ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ
،هدﺎﺳ داﺪﻌﺗ 42
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺑ شور ﺖﺳد زﺎﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺑ لﺎﺳرا زا ﺲﭘ و ﺎﺑ
ﻆﻔﺣ
اﺮﺷ ﻳ ﻂ دﺮﺳ ، زا ﺮﻈﻧ دﻮﺟو ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ و ﺎﺟ ﻳ ﺰﮕ ﻳ ﻦ ﺎﻫ ي ﻏ ﻴ زﺎﺠﻣﺮ ﺖﺷﻮﮔ رد نﻮﻴﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ
شور
ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ ) ﮓﻧر يﺰﻴﻣآ ﺎﺑ ﻦﻴﻠﻴﺴﻛﻮﺗﺎﻤﻫ و
ﻦﻳزﻮﺋا ( درﻮﻣ نﻮﻣزآ ﻲﺳرﺮﺑ و راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ .
:ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﻓﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا دراﻮﻣ ﺪﺻرد ناﺰﻴﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ ﺖﺳد يﺎﻫ
زﺎﺳ 76 / 54 %
) غﺮﻣﺮﻴﻤﺧ ﻞﻣﺎﺷ 19
) ﺖﺳﻮﭘ و (درﻮﻣ 4
هداد يرﺎﻣآ ﺰﻴﻟﺎﻧآ .ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ (درﻮﻣ ﺮﻴﻤﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يراد ﺎﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا زﺎﺳ ﺖﺳد ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﺐﻠﻘﺗ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ غﺮﻣ دراد ﺖﺳﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
) 05 / P<0 .(
:يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺖﻓﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ
،دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا سﺎﺳاﺮﺑ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺐﻠﻘﺗ فﺮﺼﻣ ﻲﺘﻣﻼﺳ و دﻮﺷ
ﻲﻣ هﺮﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ ار نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ لﺮﺘﻨﻛ موﺰﻟ اﺬﻟ ،دزاﺪﻧا
ترﺎﻈﻧ و يﺎﻫ
ﻪﻳﺬﻏا ﺮﺑ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻖﻴﻗد ﻲﺷوﺮﻓ
روﺮﺿ ﺎﻫ .ﺖﺳا ي
ژاو يﺎﻫ ه يﺪﻴﻠﻛ هدروآﺮﻓ:
ﻲﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ،
ﺖﻓﺎﺑ ،زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﻲﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ ناﺮﻬﺗ ،تﺎﺒﻠﻘﺗ ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ ﺲﻳدﺮﭘ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﺘﺷر ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻳﺎﭘ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا .ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ دﺰﻳ ﻲﻗوﺪﺻ
ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ، ﻢﻫﺪﻔﻫ لوا
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮﻓ،
1397
ﻲﻣ ار ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﺞﻳار و ﻦﻳﺮﺗراﺪﻓﺮﻃﺮﭘ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻦﻳﺮﺗ
هدرواﺮﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ زﺎﺳ ﺖﺳد و ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻞﻜﺷ ود ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺘﺷﻮﮔ
ﻲﻣ ﻲﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻒﻳرﺎﻌﺗ سﺎﺳاﺮﺑ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ .دﺮﺑ مﺎﻧ ،دﻮﺷ
خﺮﭼ ﺰﻣﺮﻗ ﺖﺷﻮﮔ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ،ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ماد هدﺮﻛ
يﺎﻫ
لﻼﺣ ﻪﺑ ﺖﺷﻮﮔ ﻮﻣ ﺮﻳﺎﺳ نآ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻪﻟﺎﺳﻮﮔ و وﺎﮔ هﮋﻳو
زﺎﺠﻣ دا
ﻲﻣ ﻪﻓﺎﺿا ﺰﻴﻧ ﺮﮕﻳد ) دﻮﺷ
1 ﻦﮕﻤﻫ ﻲﻃﻮﻠﺨﻣ ،ﺮﮕﻳد ﻲﻔﻳﺮﻌﺗ رد و (
ﻲﻧدوﺰﻓا ﺮﻳﺎﺳ و يرﺎﺧﻮﺳ درآ ،زﺎﻴﭘ ،ﺖﺷﻮﮔ زا ﺖﺳا زﺎﺠﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺿﺮﻋ و ﺪﻴﻟﻮﺗ زﺎﺳ ﺖﺳد ﺎﻳ و ﻲﺘﻌﻨﺻ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ ) دﻮﺷ
2 .(
هدرواﺮﻓ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا و ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺮﻈﻧ زا زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﻲﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ
ﻮﻴﺣ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﻲﺸﻳﻻآ ﻢﺋﺎﻤﺿ ،نﺎﺘﺴﭘ ،ﻪﻳر ﺪﻨﻧﺎﻣ يرﺎﺘﺸﻛ تﺎﻧا
ﺖﻓﺎﺑ ماﺪﻧا ،لﺎﺤﻃ ،يﺎﻫ ،غﺮﻣ ناﺪﮕﻨﺳ ،ﻲﻤﻜﺷ هﺮﻔﺣ ﻞﺧاد يﺎﻫ
هدرواﺮﻓ ﻪﻴﻬﺗ رد ،ﺖﺷﻮﮔ يﺎﺟ ﻪﺑ هﺮﻴﻏ و ﺖﺳﻮﭘ
ﻲﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ
ندﻮﺑ فﺮﺼﻣ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ ﺐﺒﺳ و هﺪﺷ بﻮﺴﺤﻣ ﺐﻠﻘﺗ هﺪﻳد تراﺮﺣ ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ ) دﻮﺷ 3 .(
ًﺎﻀﻌﺑ ﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ي
ﺖﺳد زﺎﺳ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي رد ﺬﻏا ﻳ ﻪ ﺷوﺮﻓ ﻲ
،ﺎﻫ ﻠﻋ ﻲ ﻢﻏر
لﺮﺘﻨﻛ ﺎﻫ ي ﻨﻓ ﻲ - ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲ اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻓﻴ ﺰ ﻳ ﻜ ﻲ ﻞﺤﻣ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ و ترﺎﻈﻧ
ﺮﺑ داﻮﻣ ﻟوا ﻴ ﻪ ﻓﺮﺼﻣ ﻲ و هﻮﺤﻧ ﺦﺒﻃ
، زا ور ي ﻮﺟدﻮﺳ ﻲﻳ و ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا داﻮﻣ ﻓﺮﺼﻣ ﻲ ﺑ ﻲ ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ و ﻏ ﻴ زﺎﺠﻣﺮ ) ﺮﺑ فﻼﺧ ﻂﺑاﻮﺿ
و تارﺮﻘﻣ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ( ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ هﺪﺷ و ﻪﺑ ﺗرﺎﺒﻋ ﻲ ﺪﺣاو ﻔﻨﺻ ﻲ ماﺪﻗا ﻪﺑ
ﺐﻠﻘﺗ هدﻮﻤﻧ و زا ﺎﻋر ﻳ ﺖ زاﻮﻣ ﻳ ﻦ ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ عﺎﻨﺘﻣا ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ .
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ و تﺎﺷراﺰﮔ ﺧﺮﺑ
ﻲ زا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد رﻮﺸﻛ رد ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ
و ﺨﺸﺗ ﻴ ﺺ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻫ ي ﻏ ﻴ زﺎﺠﻣﺮ رد ﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﺎﺑ
ﺎﻫﺪﺻرد ي
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺖﺷﻮﮔ ﻪﺿﺮﻋ هﺪﺷ و ﻢﻫ ﻨﭼ ﻴ ﻦ هدﺎﻔﺘﺳا زا طﻮﻠﺨﻣ
ﺖﺷﻮﮔ ﻳﺎ ﻤﺧ ﻴ ﺮ غﺮﻣ و مﺪﻋ ﻖﺑﺎﻄﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي ﺎﺑ
،ﻂﺑاﻮﺿ
تارﺮﻘﻣ و ﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ي
ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ نﺎﺸﻧ ﻣ ﻲ ﺪﻫد ﻪﻛ شور ﺎﻫ ي ﺨﺸﺗ
ﻴ ﺼ ﻲ دﻮﺟﻮﻣ ) ﻈﻧ ﻴ ﺮ ﻻا ﻳ اﺰ و نﻮﻣزآ يﺎﻫ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ ( ﻦﻜﻤﻣ
ﺖﺳا ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ نوﺰﻓازور تﺎﺒﻠﻘﺗ
ﺎﺑ لﺎﻜﺷا ﺪﺟ ﻳ ﺮﺗﺪ و
ﻪﻓﺮﺣ ا ي نﺪﺷ
،نﺎﺒﻠﻘﺘﻣ ﺎﻔﻛ ﻳ ﺖ مزﻻ و ﻗد ﻴ ﻖ اﺮﺑ ي ﺨﺸﺗ ﻴ ﺺ اﻳ ﻦ
عﻮﻧ تﺎﺒﻠﻘﺗ ار رد ترﻮﺻ هدﺎﻔﺘﺳا دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ ﻢﻛ زا ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻫ ي
زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ شور اﺬﻟ .
ﻲﻣ ﺪﻣآرﺎﻛ شور ﺖﻓﺎﺑ ﻪﻧﻮﮕﻨﻳا ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﻫ
) دﻮﺷ 3
، 2 ﺖﻓﺎﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺷور ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ .(
يﺎﻫ
هﮋﻳو ﻪﺑ ﻲﻳاﺬﻏ هدﺎﻣ و ﻪﻴﻟوا هدﺎﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﺘﻓر رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﻧاﻮﻴﺣ هدروآﺮﻓ ﺑ ﻲﭘﻮﻜﺳوﺮﻜﻴﻣ حﻮﻄﺳ رد ﻲﺘﺷﻮﮔ يﺎﻫ لﺮﺘﻨﻛ رﻮﻈﻨﻣ ﻪ
ﻲﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ ) دﺮﻴﮔ
4 شور ﻦﻳا .(
لﺎﺳ زا نﻮﻣزآ 1910
رد ﻲﻔﻴﻛ لﺮﺘﻨﻛ ﺶﻳﺎﻣزآ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﻪﺑ نﻮﻨﻛﺎﺗ ناﺮﻳا رد ﺎﻣا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﻳاﺬﻏ ﻊﻳﺎﻨﺻ هدرواﺮﻓ رد تﺎﺒﻠﻘﺗ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ لﻮﻤﻌﻣ شور ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻲﺘﺷﻮﮔ ) ﺖﺳا
6
، 5 ( . شور يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ يرﻮﻄﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺻﺎﺧ ﺖﻳﺰﻣ ياراد لﻮﺼﺤﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻦﻳا ﻪﻛ
شور هدرواﺮﻓ رد ار ﺖﻓﺎﺑ ﻚﻳ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ نﺎﻜﻣا ﺎﻫ يﺎﻫ
ﺐﻠﻘﺗ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ نآ زا و ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺮﺴﻴﻣ ﻲﺘﺷﻮﮔ رد ﻲﺘﻓﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻳاﺬﻏ داﻮﻣ ) دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ناﻮﺗ
7 ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا زا فﺪﻫ .(
هدﺎﻔﺘﺳا دراﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻓﺎﺑ زا
يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ رد زﺎﺳ ﺖﺳد .دﻮﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻲﺳرﺮﺑ شور
رد ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎﺳ 1393
، ﺲﭘ زا ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ترﻮﺻ
،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﻟﻴ
ﺖﺴ ﺬﻏا ﻳ ﻪ ﺷوﺮﻓ ﻲ ﺎﻫ رد ﻖﻃﺎﻨﻣ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ ﺮﻬﺷ ناﺮﻬﺗ
ﻬﺗ ﻴ ﻪ و ﻦﻤﺿ ﻪﻌﺟاﺮﻣ رﻮﻀﺣ ي
، داﺪﻌﺗ 42 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ دﻮﺟﻮﻣ
ﺪﻴﻟﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺑ شور ﺖﺳد زﺎﺳ ترﻮﺼﺑ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ هدﺎﺳ و بﺎﺨﺘﻧا
ﺧ ﺮ ﻳ راﺪ ي و ﺲﭘ زا لﺎﺳرا ﻪﺑ ﺎﻣزآ ﻳ هﺎﮕﺸ ﺎﺑ ﻆﻔﺣ اﺮﺷ ﻳ ﻂ دﺮﺳ
، زا
ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
لﺎﺳ لوا هرﺎﻤﺷ،ﻢﻫﺪﻔﻫ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮﻓ،
1397
ﺮﻈﻧ دﻮﺟو ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ و ﺎﺟ ﻳ ﺰﮕ ﻳ ﻦ ﺎﻫ ي ﻏ ﻴ زﺎﺠﻣﺮ ﺖﺷﻮﮔ
رد نﻮﻴﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ
شور ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ و ﮓﻧر يﺰﻴﻣآ ﺎﺑ
ﻦﻴﻠﻴﺴﻛﻮﺗﺎﻤﻫ و
ﻦﻳزﻮﺋا
، درﻮﻣ نﻮﻣزآ و ﺳرﺮﺑ ﻲ راﺮﻗ ﺘﻓﺮﮔ ﺪﻨ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ رد ﺎﻫ ﺪﻨﺑﺪﻛ
ي هﺪﺷ و رد ،نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا نﺎﻣز ﺎﺗ
يﺎﻣد 18 - ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
.ﺪﻧﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ
نﻮﻣزآ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ شور رﺎﻛ جرﺪﻨﻣ رد شراﺰﮔ
ﻲﺳﺎﺒﻋ ﻲﻧارﺎﺴﻓ و نارﺎﻜﻤﻫ ) 1391 ( ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ر ﻳ ﺰ ي و مﺎﺠﻧا ﺪﺷ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﺲﭘ زا ﻳ ﺦ ادز ﻲﻳ ﺮﺑ ور ي ﻣﻴ ﺰ ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ و
زا 5 ﺖﻤﺴﻗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﻫ
،ﻪﻧﻮﻤﻧ ز ﻳ ﻪﻧﻮﻤﻧﺮ ا ي ﻪﺑ دﺎﻌﺑا 5
× 5
× 5
ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﺮﺘﻣ ﻪﻴﻬﺗ و اﺮﺑ ي ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ زا ﻢﻫزا ﮕﺘﺨﻴﺴﮔ ﻲ ﻪﻧﻮﻤﻧ
،ﺎﻫ تﺎﻌﻄﻗ
هدﺎﻣآ هﺪﺷ ﻦﻤﺿ ﺖﻳﺎﻋر راﺬﮔﺪﻛ ي ،هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ رد
ﻪﭼرﺎﭘ يﺎﻫ
ﻒﻳﺮﻇ ﻲﻧﺎﺘﻛ هﺪﻴﭽﻴﭘ و رد ﻦﻴﻟﺎﻣﺮﻓ هد ﺪﺻرد راﺮﻗ هداد ﺪﻧﺪﺷ . رد
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﻌﺑ و ﺲﭘ زا ﺒﺜﺗ ﻴ ﺖ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ رد ﻟﺎﻣﺮﻓ ﻴ ﻦ
، زا هﺎﮕﺘﺳد ژﺎﺳﺎﭘ
ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻳ نﻮﻜﻴﻨﻜﺗﻮﺗا اﺮﺑ
ي
،يﺮﻴﮕﺑآ فﺎﻔﺷ ندﺮﻛ و ذﻮﻔﻧ ﻦﻴﻓارﺎﭘ
رد ﺖﻓﺎﺑ
،ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ . ﺐﻟﺎﻗ يﺮﻴﮔ ﺎﺑ ﻓارﺎﭘ ﻴ ﻦ ﻂﺳﻮﺗ
هﺎﮕﺘﺳد ﺐﻟﺎﻗ ﺮﻴﮔ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻴﻬﺗ ﻊﻃﺎﻘﻣ ﻲﭘﻮﻜﺳوﺮﻜﻴﻣ
،
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ ﺐﻟﺎﻗ يﺮﻴﮔ هﺪﺷ ﻂﺳﻮﺗ هﺎﮕﺘﺳد مﻮﺗوﺮﻜﻴﻣ
) MRS3500Italy (
ﻪﺑ ﺖﻣﺎﺨﺿ 8
- 5 ﻣﻴ ﺮﺘﻣوﺮﻜ شﺮﺑ هداد
ﺪﻧﺪﺷ . ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻫ ور ي مﻻ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ و ﻪﺑ شور ﻦﻴﻠﻴﺴﻛﻮﺗﺎﻤﻫ و
ﻦﻳزﻮﺋا ) H & E ( ﮓﻧر يﺰﻴﻣآ هﺪﺷ و ﺎﺑ نﺪﻴﻧﺎﺒﺴﭼ ﻞﻣﻻ
ور ي نآ
ﺎﺑ ﺐﺴﭼ ماﺰﻟﺎﺑادﺎﻧﺎﻛ
، ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا پﻮﻜﺳوﺮﻜﻴﻣ يرﻮﻧ
درﻮﻣ
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ )
5 .(
ﻏ ﻴ ﺮ زا هﺎﮕﺘﺳد
،مﻮﺗوﺮﻜﻴﻣ ﺎﺳ
ﻳ ﺮ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﻫ و داﻮﻣ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ درﻮﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ شرﺎﻔﺳ ﺖﻛﺮﺷ نﺎﺳﺎﻨﺷﺎﻣزآ رآ
ﻳﺎ )
،ناﺮﻬﺗ اﻳ ناﺮ (
، زا
Labomed Histo Lineﺖﻛﺮﺷ )
اﻳ ﻟﺎﺘ ﻴﺎ ( ﻬﺗ ﻴ ﻪ ﺪﻧﺪﺷ . يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ
: ﺖﻬﺟ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ و ﻬﺤﺗ ﻴ ﻞ رﺎﻣآ ي
، هداد ﺎﻫ و
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺳرﺮﺑ
ﻲ ﻣﻴ ﭘﻮﻜﺳوﺮﻜ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲ
ﺎﻫ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا مﺮﻧ
راﺰﻓا Minitab 16
رادﻮﻤﻧ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺰﻴﻟﺎﻧآ درﻮﻣ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ
ﻲﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد ﺢﻳﺮﺸﺗ ﺖﻬﺟ راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ
Excel ﻢﺳر
.ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﻓﺎﺑ ﺪﺻرد و داﺪﻌﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ نﺎﻴﺑ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ
و يرﺎﻣآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺖﻬﺟ .ﺪﺷ ﺳرﺮﺑ
ﻲ ﮕﺘﺴﺑاو ﻲ ﻦﻴﺑ ود هوﺮﮔ دراﻮﻣ
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ هﺪﺷ ﻣزآزا يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ و هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺸﻴﻓ نﻮ
05 / P<0 .ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
ﺎﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﻪﺑ فﺮﺼﻣﺮﭘ ندﻮﺑ
ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد رﻮﺸﻛ و ناﺮﮔ ندﻮﺑ
ﺖﺷﻮﮔ يﺎﻫ ﺰﻣﺮﻗ
،ﻲﻓﺮﺼﻣ ﻦﻤﺿ زﺎﺳ ﺖﺳد لﻮﺼﺤﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺐﻠﻘﺗ
رد لﻮﻣﺮﻓ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ
، يدﺮﺑرﺎﻛ ياﺮﺑ
ﻲﻳﻮﺟدﻮﺳ رد
ﻦﻳا هدروآﺮﻓ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ فﺪﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رﺎﺟ ي رد صﻮﺼﺧ ﺳرﺮﺑ
ﻲ ﻣﻴ ناﺰ ﻧاواﺮﻓ ﻲ
تﺎﺒﻠﻘﺗ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا) ﻤﺧ
ﻴ ﺮ و ﺖﺳﻮﭘ غﺮﻣ ( رد هدروآﺮﻓ
ﺘﺷﻮﮔ ﻲ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻪﻳﺬﻏا رد زﺎﺳ ﺖﺳد ﻲﺷوﺮﻓ
ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ يﺎﻫ
،
ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي ﺎﻫ ي ﻲﻓدﺎﺼﺗ رد ﺢﻄﺳ ﻪﺿﺮﻋ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ و
ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺎﺑ
ﻚﻤﻛ شور ﺖﻓﺎﺑ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ
، نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ هﺪﺷ ﺬﺧا يﺎﻫ رد
لوﺪﺟ و رادﻮﻤﻧ 1
نﺎﺸﻧ هداد .ﺖﺳا هﺪﺷ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻏ ﻴ زﺎﺠﻣﺮ ندﻮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻤﺧ ﻴ ﺮ غﺮﻣ رد ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ
،ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﺸﺣا ﻲﻳ ناﻮﻨﻌﺑ ﻗاﺪﺼﻣ ﻲ زا ﮔرﺎﻜﺑ ﻴ ﺮ ي داﻮﻣ
ﻟوا ﻴ ﻪ ﻏ ﻴ زﺎﺠﻣﺮ (غﺮﻣﺮﻴﻤﺧ) رد
ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ لﻮﺼﺤﻣ ﺪﻣ ﺮﻈﻧ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ .
ﺖﻓﺎﺑ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﻲﻛارﻮﺧ رد
يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺳد
نﻮﻣزآ زﺎﺳ
.دﻮﺑ غﺮﻣ ﺮﻴﻤﺧ و ﺖﺳﻮﭘ ﻞﻣﺎﺷ هﺪﺷ ﻦﻴﺑ رد
42 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺬﺧا ،هﺪﺷ
ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ، ﻢﻫﺪﻔﻫ لوا
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮﻓ،
1397
23 ) درﻮﻣ 76 / 54 (ﺪﺻرد ﻔﺘﺳا ـ هدﺎ زا ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ ﺮﻴﻏ زﺎﺠﻣ
رادﻮﻤﻧ) 1 ﻞﻣﺎﺷ ( 19 ) درﻮﻣ 24 / 45 و غﺮﻣﺮﻴﻤﺧ (%
4 درﻮﻣ
) 52 / 9 لوﺪﺟ) ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ غﺮﻣ ﺖﺳﻮﭘ (%
1 ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ .(
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺻرد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ يرﺎﻣآ زا
ﺮﻴﻤﺧ غﺮﻣ فﻼﺘﺧا ) دراد غﺮﻣ ﺖﺳﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يرادﺎﻨﻌﻣ 05
/ 0 .(
رادﻮﻤﻧ رد 2
ﻪﻧﻮﻤﻧ غﺮﻣﺮﻴﻤﺧ ﺞﻳﺎﺘﻧ زا يا هﺪﻫﺎﺸﻣ غﺮﻣ ﺖﺳﻮﭘ و
هﺪﺷ ﺬﺧا زﺎﺳ ﺖﺳد يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻃ هﺪﺷ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ فﻮﻨﺻ زا .دﻮﺷ
رادﻮﻤﻧ 1 : ﻪﻧﻮﻤﻧ رد (زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺖﻓﺎﺑ) ﻲﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ دراﻮﻣ ﺪﺻرد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ شور ﺎﺑ زﺎﺳ ﺖﺳد يﺎﻫ
ﻒﻟا
ب
ج
د
رادﻮﻤﻧ 2 : ﻪﻧﻮﻤﻧ ا ي زا ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻤﺧ ﻴ غﺮﻣﺮ و ﺖﺳﻮﭘ غﺮﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﺷ ﻃ ﻲ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺖﻓﺎﺑ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ي
ﺖﺳد زﺎﺳ :ب ،ﺖﺳﻮﭘ :ﻒﻟا)
(ناﻮﺨﺘﺳا :د ،ﻪﻴﻠﻛ ﺖﻓﺎﺑ :ج ،فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ
0 20 40 60
تبثم یفنم
54.76 45.24
یناوارف دصرد
ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
لﺎﺳ لوا هرﺎﻤﺷ،ﻢﻫﺪﻔﻫ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮﻓ،
1397
لوﺪﺟ 1 : ﻪﻧﻮﻤﻧ رد زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺖﻓﺎﺑ عﻮﻧزا هدﺎﻔﺘﺳا دراﻮﻣ ﺪﺻرد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ شور ﺎﺑ زﺎﺳ ﺖﺳد يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ عﻮﻧ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ
ﺖﺒﺜﻣ دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ
ﻲﻧاواﺮﻓ ﺪﺻرد PV
ﺖﺳﻮﭘ
a 4 52 / 9 001
/
<0
001 /
<0
غﺮﻣ ﺮﻴﻤﺧ
b 19 24 / 45
b) * a و ( ﺢﻄﺳ رد يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ نﺎﺴﻜﻳ ﺮﻴﻏ فوﺮﺣ 5
ﺪﺻرد 05 P-Value < . / ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ
ﺖﻓﺎﺑ دﻮﺟو و تﺎﺒﻠﻘﺗ دراﻮﻣ ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يرﺎﺟ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﺖﺳد يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ زﺎﺳ
زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺖﻓﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳار ار ﺖﺳﻮﭘ ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد و غﺮﻣ ﺮﻴﻤﺧ دﻮﺟﻮﻣ ﺐﻠﻘﺗ عﻮﻧ ﻦﻳﺮﺗ
.ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﺷ نﻮﻣزآ دراﻮﻣ رد
لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺳﺎﺒﻋ 1391
ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ
ﺖﻓﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا يوﺎﺣ ﻲﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ رد زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ
30
،ﺖﺷﻮﮔ ﺪﺻرد 5
/ 2 يوﺎﺣ يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﺮﺑاﺮﺑ 60
ﺖﺷﻮﮔ ﺪﺻرد
ناواﺮﻓ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ار فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ و غﺮﻣ ﺖﺳﻮﭘ و هدﻮﺑ ﻦﻳﺮﺗ
ﺖﻓﺎﺑ هدرواﺮﻓ ﻦﻳا رد زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ مﻼﻋا ﻲﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫ
)ﺪﻧدﻮﻤﻧ 5 .(
نﻮﻣزآ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ
ﺖﻗد و ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ار ﻲﺳﺎﻨﺷ
نﻮﻣزآ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ لﻮﻤﻌﻣ يﺎﻫ
) ﺪﻧدﻮﻤﻧ 8
، 5 ﺖﻗد و ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻧﻮﻨﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻛ (
.ﺪﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ شور زا ﻻﺎﺑ
لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﻜﻓ 1392
ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ رد
3 / 53
زا ﺪﺻرد 30
تراﺮﺣ ﺲﻴﺳﻮﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ يوﺎﺣ هﺪﻳد
40
، 55
، 70
ﺖﻓﺎﺑ ،ﺖﺷﻮﮔ ﺪﺻرد ،ﻲﻗﺎﻔﺻ ﻲﺑﺮﭼ ،ﺖﺳﻮﭘ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ
هدﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻴﻠﻛ و فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ ﺖﻓﺎﺑ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ .ﺪﻧا
) دﻮﺑ ﺖﺳﻮﭘ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ 2
ﻪﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻪﻛ ،(
ﺮﻴﻤﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ هداد صﺎﺼﺘﺧا غﺮﻣ
.دراﺪﻧ لﺎﺳ رد ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻨﻴﺴﺣ 1386
يور ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺲﭘ ، 288
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ رد يﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﺘﻌﻨﺻ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ،ﻲﭽﻳوﺪﻧﺎﺳ اﺰﻴﻟا 8
/ 43 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺻرد زا هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﺟ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺖﺷﻮﮔ هدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ار غﺮﻣ ﺖﺷﻮﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،وﺎﮔ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻲﻠﻋ عﻮﺿﻮﻣ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد غﺮﻣ ﺖﺷﻮﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻜﻨﻳا ﻢﻏر
) دﻮﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ مﻼﻋا زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻖﺒﻃ 3
رد .(
زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ترﻮﺼﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻧﻮﻨﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ 76
/ 54 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺻرد ياراد ﺎﻫ
ﻲﻣ غﺮﻣ ﺖﺳﻮﭘ و غﺮﻣ ﺮﻴﻤﺧ .ﺪﻨﺷﺎﺑ
لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻨﻛر 1383
ﺖﻓﺎﺑ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺑ يور ﺮ 15 زا هﺪﺷ ﺬﺧا ﻪﻤﻘﻟ بﺎﺒﻛ و ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ
هﺎﮕﺷوﺮﻓ ﮓﻧر مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ يﺎﻫ ﻦﻴﻠﺴﻛﻮﺗﺎﻤﻫ يﺰﻴﻣآ
ﻲﭘﻮﻜﺳوﺮﻜﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻦﻳزﻮﺋا –
، 3 يوﺎﺣ ار ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻳﺎﺳ رد .ﺪﻧداد شراﺰﮔ و ﺺﻴﺨﺸﺗ نﺎﺘﺴﭘ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻫ
) دﻮﺑ هﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺖﻓﺎﺑ 9
.(
ﻣ ﺐﻳدا ﻪﻧﻮﻤﻧ يور ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﮔﺪﻧزاﺮﺑ و يداﺮ و ﺲﻴﺳﻮﺳ يﺎﻫ
سﺎﺒﻟﺎﻛ ﺖﻓﺎﺑ ،غﺮﻣ ﺮﻴﻤﺧ و غﺮﻣ زا هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ ﻲﺑﺮﭼ ،ﻪﻴﻠﻛ يﺎﻫ
لﺎﺳ رد ار فﺎﻔﺷ فوﺮﻀﻏ و ﺖﺳﻮﭘ ،ﻲﻗﺎﻔﺻ 1389
شراﺰﮔ
) ﺪﻧدﻮﻤﻧ 10 .(
ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ، ﻢﻫﺪﻔﻫ لوا
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮﻓ،
1397
ﻲﺳووﺎﻛ يور ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺲﭘ ناﺮﻬﺗ رد نارﺎﻜﻤﻫ و داﮋﻧ 60
دﺪﻋ
ﺖﻓﺎﺑ دﻮﺟو ﺮﻈﻧ زا ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻴﻏ يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ ،زﺎﺠﻣﺮ
،فوﺮﻀﻏ يﺎﻫ
ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ار فﺎﺻ تﻼﻀﻋ و ﻪﻳر ،غﺮﻣ ناﺪﮕﻨﺳ ) 11 .(
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﺰﻴﻧ دﻮﺟو ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺪﻴﻳﺎﺗ ار
.دﻮﻤﻧ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻨﻛر لﺎﺳ رد رﺎﺑ
1376 و ﻲﻗاﺰﺑ دﺪﻏ ﺖﻓﺎﺑ
سﺎﺒﻟﺎﻛ رد ار يﺮﺳ ﺲﭘ ﺖﻨﻣﺎﮕﻴﻟ و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ هﺪﻳد تراﺮﺣ يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ ﻦﻳا .ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ًﻼﻣﺎﻛ ﻚﻳژﻮﻟﻮﺘﺴﻴﻫ ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻪﻛ ﺎﻫ
نﺎﻳﺎﻤﻧ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ و ﺖﻳؤر ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻠﻛ ﺖﺷﻮﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﮔ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻲﻣ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ) ﺪﻨﺷﺎﺑ
12 .(
رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ Julini
و نارﺎﻜﻤﻫ رد
لﺎﺳ 1982 يدراﻮﻣ زا
نﺪﻴﻧﺎﺠﻨﮔ ماﺪﻧا
يﺎﻫ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ و
زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺪﻨﻧﺎﻣ
،هﺪﻌﻣ
،هدور
،ﻪﻠﻀﻋ
،ﺐﻠﻗ هﺪﻘﻋ يﺎﻫ
،يوﺎﻔﻨﻟ
،لﺎﺤﻃ هﺎﮕﺘﺳد
،يراردا دﺪﻏ
ﻦﻳﺮﻛوﺪﻧا و
ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺸﺷﻮﭘ ار ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا شور ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ )
13 (.
نﺎﻴﺋﺎﺿر و ﻲﻨﻛر رد لﺎﺳ 1381 تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺪﻴﻟﻮﺗ
ﺖﻔﻫ ﻪﻧﺎﺧرﺎﻛ هدرواﺮﻓ يﺎﻫ ﻲﺘﺷﻮﮔ تراﺮﺣ هﺪﻳد رد نﺎﺘﺳا
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻴﺘﺴﻫ شور ﻪﺑ
ﺮﺸﺘﻨﻣ ار و
ﻲﺧﺮﺑ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ
،نﺎﺘﺴﭘ دﺪﻏ
،ﻲﻗاﺰﺑ ﻪﻴﭘژد
،يوﺎﻔﻨﻟ ﺖﺳﻮﭘ و ﻪﺒﻤﻜﺷ ار ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﺖﻓﺎﺑ زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ )
14 .(
قﻮﻓ يﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ يرﺎﺟ ﻖﻴﻘﺤﺗ زا ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ زا ﺮﻛﺬﻟا
ﺖﻓﺎﺑ دﻮﺟو ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺮﻈﻧ ﻪﻛ يدراﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا و زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ لﻮﻣﺮﻓ رد ﺮﻛذ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﻳﺎﻐﻣ ،ﺮﮔﺮﺒﻤﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ
، ،ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ زا ﺎﻨﻤﺿ .دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺳد يﺎﻫ
نﻮﻣزآ درﻮﻣ زﺎﺳ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا ،
زا
زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ ﺖﻓﺎﺑ
ار غﺮﻣ ﺮﻴﻤﺧ
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻪﻴﻠﻛ رد ﺖﺳﻮﭘ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يراد ﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ فﻼﺘﺧا ﺎﺑ ﺖﺒﺜﻣ .ﺪﻫد
ﻢﻫ ﺖﻓﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻠﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ رد ار زﺎﺠﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫ
لﺮﺘﻨﻛ و هدﻮﻤﻧ ﺪﻴﻳﺎﺗ ،نﻮﻣزآ درﻮﻣ زﺎﺳ ﺖﺳد يﺪﻴﻟﻮﺗ تﻻﻮﺼﺤﻣ درﻮﻣ نﻮﻴﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﺖﻳﺎﻋر ﺮﻈﻧ زا ار ﺎﻫ هدرواﺮﻓ ﻦﻳا ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺎﻫ هدرواﺮﻓ ﻦﻳا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻛ اﺮﭼ ،دزﺎﺳ ﻲﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ رﺎﻴﺴﺑ ،ﺪﻴﻳﺄﺗ
،ندﻮﺑ زﺎﺳ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻳﺬﻏا ﻲﺧﺮﺑ ﺖﻴﻌﺒﺗ مﺪﻋ ﺐﺒﺳ
ﺖﻳﺎﻋر و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تارﺮﻘﻣ زا ﺎﻫ ﻲﭽﻳوﺪﻧﺎﺳ و ﺎﻫ ﻲﺷوﺮﻓ رد هدرواﺮﻓ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ و ددﺮﮔ ﻲﻣ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫ لﻮﻣﺮﻓ
يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻓﺮﺻ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ار ﻲﺘﺷﻮﮔﺮﻴﻏ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﺑ ندﻮﻤﻧ ﻢﻫ و ﻪﻴﻬﺗ رد نﺎﻳﻮﺟدﻮﺳ ﻻﺎﺑ ﺐﺒﺳ ﻦﻴﻨﭼ
رﺎﺑ ندﺮﺑ ﻲﮔدﻮﻟآ و
ﺶﻫﺎﻛ شزرا ﻪﻳﺬﻐﺗ يا داﻮﻣ رﻮﻛﺬﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻲﻨﻴﺌﺗوﺮﭘ
ددﺮﮔ ﻲﻣ
، مﺪﻋ ،ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻦﻳزاﻮﻣ ﻪﻜﻧآ ﻢﻏر ﻲﻠﻋ هدﺎﻔﺘﺳا
زا ﺎﻬﻧآ رد هدرواﺮﻓ يﺎﻫ ﺪﻴﻛﺄﺗ هراﻮﻤﻫ ﻲﺘﺷﻮﮔ .ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ
ﺪﻴﻟﻮﺗ يور ﺮﺑ ﺮﻤﺘﺴﻣ ترﺎﻈﻧ و لﺮﺘﻨﻛ و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ ﻲﺳرزﺎﺑ اﺬﻟ ﺖﺳد يﺎﻫﺮﮔﺮﺒﻤﻫ ﻪﻳﺬﻏا و زﺎﺳ
ﻲﺷوﺮﻓ ﺎﺒﻘﺘﺳا درﻮﻣ ﺐﻠﻏا ﻪﻛ ،ﺎﻫ ل
ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﻴﻨﺳ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ
.ددﺮﮔ ﻊﻗاو ﺮﺛﻮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا رد ﺮﻛﺬﻟا قﻮﻓ تﺎﺒﻠﻘﺗ لﺮﺘﻨﻛ
ﻊﻓﺎﻨﻣ دﺎﻀﺗ
ﻪﻧﻮﮔ ﭻﻴﻫ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﻲﻣ مﻼﻋا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻪﻠﻴﺳو ﻦﻳﺪﺑ .دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻌﻓﺎﻨﻣ دﺎﻀﺗ
ﻲﻧاد رﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ
ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﻪﻴﻠﻛ زا ﻪﻠﻴﺳﻮﻨﻳﺪﺑ ﺗ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا رد ار ﺎﻣ
ﺤ يرﺎﻳ ﻖﻴﻘ
.دﻮﺷ ﻲﻣ ﻲﻧاد رﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ ﺪﻧا هدﺮﻛ
ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
لﺎﺳ لوا هرﺎﻤﺷ،ﻢﻫﺪﻔﻫ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮﻓ،
1397
References
1-Istitute of Standards and Industrial Research ofIran. Row frozen hamburger Specifications.ISIRI no 2304. 3rd revision, Karaj: ISIRI.2007.[Persian]
2-Fekri M, Hosseini H,Eskandari S,Gahed GhR,Adib-Moradi M.Histological Study of Heated Meat Product Based on UnauthorizedTissues and Relationship with Hydroxyproline: TehranUniversity of MedicalScience. 2011.[Persian]
3-Hosseini H,Barazandegan K,Akhondzadeh A,Shemshadi B,Tavakoli HR,Khaksar R.
Determination the kind of meat content of Pattiesmarketed in Tehranin.2009;6(3):95-100. [Persian]
4-Damez JL,Clerjon S.Meat quality assessmentusing biophysical methods related to meatstructure.
Meat Science.2008;80(1):132-49.
5-AbbasyFasarani M, Hosseini H, JahedKhaniki G, Adibmoradi M, Eskandari S.Histological study of industrial hamburgers containing 30 and 60 percent meat for presence of unpermitted edible tissues and correlation of this factor to meat connective tissue chemical indices Iranian Journal of Nutrition Sciences & Food Technology.2013;5(7):235-43.[Persian]
6-Tremlova B,Starha P.Histometric evaluation of meat products: Determination of area and comparison of results obtained by histology andchemistry. Czech journal of food sciences.2003; 21 (3):101-6.
7-Sadeghi E,Khazaei M,Almasi A,Shariatifar N,Bohlouli Oskoii S,Tahvilian R.Recogn ition of llegal Tissues in the Meat Products fromKermanshah Supply Centers during the years2009-2010.
Ofogh-e-Danesh Journal.2011;17(1):55-9.[Persian]
8-Kamkar A, Bokaei S, Rokni N, BehrooziI M. Determination of Hydroxyproline as Measure of Collagen Content in Meat Product by Colorimetric Method. Journal of Veterinary Research.
2005.[Persian]
9-Rokni N,Rezaian M,Noori N, Ebrahimpoor F. Detection of unauthorized tissue in some of cured meat products of Tehran with histological method. Pajouhesh Va Sazandegi.2004(65):2-5.[Persian]
10-Dibmoradi m, Barazandegan K. HistologicalStudy of SausageBased on Unauthorized Tissues.
Magezine of Standard.2010; (215):2-4.[Persian]
11-Kavousi Nejad M, Fazlara A, Morrowati H.Detection of unauthorized tissue in hamburgerwith histological method. 15th Congress ofVeterinary of Iran;Iran 2008. [Persian]
ود ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻠﻋ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﻣ دﺰﻳ ﺖﺷاﺪﻬﺑ عﻮﻠﻃ
لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ، ﻢﻫﺪﻔﻫ لوا
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا و ﻦﻳدروﺮﻓ،
1397
sausages. Journal of Veterinary Medicine, Tehran University.1997;52(1):95-103.[Persian]
13-Julini M. Histological aspects of commercial frauds in relation to sausage products. Anhali della facolta di medicina Veterivaari.1982; 27: 485 –99.
14-Rezaeian M, Rokni N. Histological study of heat treated meat products in Mazandaran province.
Pajouhesh Va Sazandgi. 2002 (54):61-3. [Persian]
