هاگياج ليلحت تيمها و
ز ن يناريا ناملسم رد
يملاسا تيبرت و ميلعت
قح هيضار وگ
، یدابآرون زاملوس رتکد
1
1 - وجشناد ی سانشراک ي دهاش هاگشناد يسرد همانرب دشرا
2 - هاگشناد يتيبرت مولع هورگ رايداتسا دهاش
Email: [email protected] Email: [email protected]
هديکچ مهم هداوناخ هداوناخ نالا ناش ا والاس هداوناخ خ لاسا مملاسا عماوج رد نکر نیرت
حوضا هش هداوناخ ءاضعا زا کی ره شقن هک سا یا
دشاش صخ م یارش هناخ زا جراخ رد ار دوخ قا رت یش نادرم خدنک شمت یووئسم نآ ماجنا یارش ا دنادش ار دوخ یووئسم سک ره ا
خ یاضعا شاعم نیمات م فرص هداونا
هجیتن رد ا دنیامن دنتسه هناخ رد ار یرتمک نامز
خ نامز تدم ناردام ا نادنزرف لیود نیمه هش
یتن رد ا دنتسه ه اش ار یرتلا یش م هتشاذگ هداوناخ ناردام شاد رش یشرت نیگنس یووئسم راش رت یش هج
ش هچ ناردام خدوش ا لغا
هناخ هچ رش ار دنزرف یشرت ریطخ هفیظا راد ،شهاژپ نیا رد خدنراد هدهع
فیلالاصوت شار زا هدافتلالاسا اش -
لیلحت ا هاگیاج لالاسررش هش
رد ناریا ناملسم نز شقن یمها ممسا یشرت ا یلعت
سا هدش هتخادرپ خ
ا سا زکرمتم ناریا رد شزومآ ماظن عون هک یاجنآ زا
همانرش سرادم لک یارش یزیر ماجنا نالالاسای ترولالاصش
م دریگ
، زا هدافتلالاسا اش شار
ه هالالاصم
، شناد زا یدادعت رظن هراد رتخد نازومآ
اا هطلاسوتم نارهت رهش رد
هارگ ناونع هش رو ک یشرت ا یلعت ماظن فده یاه
، فرگ رارق سررش دروم شهاژپ عوضوم اش نا ترا رد خ
زا للاصاه جیاتن هتفای لیلحت
نآ زا کاه شهاژپ یاه شناد دید زا هک سا
هش شزومآ ماظن رد یشرت ا یلعت ،نازومآ هنوگ
طم یا بول
هدرک لمع لاسا
؛ هش ترا ع هدنیآ هک هعماج نیا نادنزرف دنتسه موش ا زرم نیا نازاس
، ا هعماج رد ردام ا نز شقن یمها زا شوخ هش
یارش هداوناخ یاضعا ریاس شقن ا هتفای هاگآ هداوناخ نانآ
شولطم ده رد خ سا صخ م
:یديلک تاملک نز
ناریا ناملسم ، یشرت ا یلعت ،
شزومآ ماظن شناد ،
نازومآ خ
1 همدقم .
عماوج سالاسا ا عی ط نکر ،نامز رید زا هداوناخ م رامش هش ناسنا
ناسنا عی ط ا شرس اش ه ا گدنز ترارض اش ه هک هتفر
هدوش راگزالاس اقتنا ،ناسنا هاگشرارپ ا هاگشزومآ نیتسخن هداوناخ خهدلاش هتفگ هک سش نیمه هداوناخ شزرا ا یمها رد خ لاسا
هدنهد
شزرا بسک لحم ،ندمت ا گنهرف هنیمز ، قمخا ا ناسنا لئاضف ا اه
زاس شونرس ا یزاسوگوا هاگراک ، وحت ا لماات د خ سا یزاس
ر
،دناراهش( سا هداوناخ ممس مدع ای ممس نیمات ارگ رد هعماج تااقش ا تداعس اساسا هلمج کی 1831
هک درم ا نز هداوناخ رد خ)
م شقن یافیا ردپ ا ردام شقن رد ش بسانتم ا دنشاش انشآ لماک روطش دوخ فیاظا اش دیاش ،دننک
لمع دوخ هفیظا ا ک نامز خدننک
شقن ه
ره من قاش ماهشا یاج ،دلاشاش بلاضاا ا صخلا م نانآ زا مادک هنوگ هش اهراک ا دنام
اش بسانتم صخش ره هک دلاش دهاوخ یلاسقت یا
گژیا ا یلاسنج یووئسم دوخ یاه
هدهع ار یاه م راد
م ماجنا نامم لاش نیرتهش هش اهراک هجیتن رد خدوش ریز ،دریذپ
رفا مامت ا دا
یاناوت ندوش اراد لیود هش م عس هنیمز نآ رد نا یاهدادعتلاسا ا اه
نامم هجا نیرتهش هش دننک شوخ هش ار هدش وحم فیاظا ،
ا ماجن
وئسم هدنسیون خ1
هداوناخ نیارشانش خدنهد ار یا
هش هداوناخ نینچ دوجا هک شاد یهاوخ ار دشر شیپ هعماج رد یاه
هعماج دوجا هدننک نیش قرتم یا
ا
خدوش دهاوخ تداعس هش ار هتشاذگ درم هدهع رش هناخ شاعم نیمات ،تایاار ا تایآ هش دانتلاسا اش فرط زا
هدش ای جراخ رد هک یراک ا ق رد نز ا سا
م ماجنا زنم لخاد م ،دراد یدمآرد ع نم ا دهد
سپ دوخ یارش ار دمآرد مامت دناوت عم نیمات ا ق رد تیووئسم نوچ ،دنک زادنا
شا
هدهع رش ار زنم هرادا ا یووئلالاسم اهنت نز ا درادن هداوناخ هش لالاسن ار یرتریطخ ا رتمهم فیاظا یردام شقن رد نز هجیتن رد خدراد
نادنزرف رانک رد ار یرتلا یش نامز اریز ،دراد یردپ شقن رد درم م رارقرش نا ترا نانآ اش ا لالاسا
خدنک لشاق ا هم رایلالاسش عولالاضوم نز
رد لمأت زین ا ،یدیهوتریغ ا یدیهوت نایدا رد نز خدنتسه هعماج نآ نانز ندمت ره یعمج زا مین اریز ، لاسا یرلا ش عماوج همه
ترولاص هش ،ندمتمریغ ا ندمتم للم رد هدش یراذگشزرا فلتخم یاه
نانز ممساروهظ زا ل ق ات هت وا خ سا شولطم یعضا زا عماوج
هاتف( دندو ن رادروخرش
،هداز 1838 دناادخ خ) نز
ار رهظم یقمخ ا امج ا یا یز رارق هداد لالاسا ا اش روهظ
،مملالاسا هچیرد یاه
یانلالاشار هش
یولالاس نز هدولالا گ دلالاش خ مملالاسا هاگدید رد
هطشار اش هاگدید ،نز قرتم
ا داعتم لالاسا خ مملالاسا نیش نز ا درم تاافت
من دنیش ا نز ار نوچمه درم م دناد هک زا هس گژیا
،رایتخا یووئسم
،یریذپ ا ناوت ءاقترا ا امک
؛ هرهش دنم ا دننامه درم زا نااما تا
دشر ا شایماک رادروخرش سا ( فجن ،یدزی 1814 رد خ( ممسا نانز نوچمه نادرم رد لئاسم
، عامتجا هاگیاپ
ا هاگیاج بسانم دنراد
ا زا کره یاه عامتجا ا یواعف یاه هارگ عونمم هدیدرگن خدنا
هامع نیا رش زا رظنم مملالاسا فیاظا نانز رد هعماج زا یمها یرتلالا یش زین
، لالاسارادروخرش اریز
ناوناش شرم ا شرارپ هدنهد
دارفا هعماج نالالاسنا دنتلالاسه خ زا یاجنآ هک هفیظا ریطخ یلعت ا یشرت هدهع رش هلالاسردم ا هداوناخ م دلالاشاش
، رد هجیتن دیاش لالاسن هش
یاوتحم باتک یاه لاسرد ا عون لماعت نیدواا اش نادنزرف هجوت دوش خ رد نیا نایم هراد هطسوتم اا هک لماش هیاپ یاه
، تفه ت ه ا
هن م
؛دشاش هراد یا ساسه یارش شناد نازومآ خ سا اریز ناناوجون رد نیا هراد هش ا ند بسک مقتسا ا یوه دنتسه
ا رد نیا راد ه
دیاش شیش زا شیش هش نانآ هجوت دولالاش ( ، هانپ 1831 ناریا خ( هش ناونع کی رولالا ک اه رد هعلالاسوت ترولالاصش زکرمتم رش یشرت یاهارین
نالاسنا دوخ تراظن ا دراد زا یاجنآ هک مین زا یعمج رولا ک ار نانز لیالا ت م
،دنهد هش نیا لاسانعم هک مین زا یارین ناسنا
رولا ک زین ناوناش دنتلاسه خ رد هجیتن یارش هدافتلاسا زا همه لیسناتپ ا یلشاق یاه نز
،ناملسم رد نیع ظفه مارک ا تزع ا قتسا
، م
دیاش همانرش یزیر لاشاد ا یارش همانرش یزیر جایتها هش یوگوا لاسا ات هش کمک نآ ناوتش هامع رش یاسانش عقاا عضا زارما ن س هش
صخالاش نییعت هش ،هدنیآ هانیا هش هجوت اش فرط زا خ خادرپ نیعم یاه
هلاسردم
، سا نادنزرف یشرت رما رد راذگریثات داهن نیماد
؛ رد
رداک ،ناملعم دروخرش عون هجیتن باتک یاوتحم ا ، شزومآ
اه
، م افیا نادنزرف یشرت رد یراذگریثات ا هم رایسش شقن خدنک
شقن رد هعماج رد ا یردام ا یرلاسمه شقن رد هداوناخ رد ناوناش هک یاجنآ زا یلاس ا عامتجا یاه
ا سا یواعف گنهرف
م ش شقن ا دننک م افیا هعماج ا هداوناخ رد یازلاس
دننک همه ات سا مزلا ، یمها اش نانز دوخ ا نادنزرف ا نادرم زا عا هعماج دارفا
دنلاشاش انلاشآ هعماج رد دوخ یراذگریثات ا شقن خ
هش هجوت اش هک دوش هتخادرپ هتان نیا سررش هش ات لاسا نآ رش علاس شهاژپ نیا رد
شقن ا نز اش هطشار رد هک واطم رد هعماج ا هداوناخ رد نانز یاه
نید ا مملاسا یواعت سا هدلاش هئارا
؛ رد نازیم هچ ات نانز شقن
ف ایآ ترا ع هش لالاسا رثرم هداوناخ ا هعماج دارفا یشرت ا دلالاشر عامتجا ا هداوناخ رد نانز یازلالاسش شقن ا یمها اش هعماج نیا نادنزر
رد شقن نیا ایآ ا دنراد یانشآ رو ک یشرت ا یلعت ماظن یاوتحم
سا هدیدرگ نیی ت تسرد هش
2 . قيقحت شور
یقحت عولالاضوم یهام ،شهاژپ نیا رد تاعواطم عشانم هش هجوت اش زا رلالاضاه
عون تاقیقحت فیک هدوش ا لالا هاژپ فیلالاصوت
- حت لیل
م شار هعومجم ، فیصوت شهاژپ خدلاشاش م لماش ار یاه
هدیدپ ای طیارش ندرک فیصوت ،اهنآ فده هک دوش خ سا سررش دروم یاه
« م عوضوم ای یعقوم کی تایصوصخ ظنم ا عقاا ، نیع فیصوت ا ند هش رگ هاژپ فیصوت شار رد دشاش
( » فیس ا یردان ، قارن
1831 خ) م فیلاصوت شهاژپ یارجا یمصت دنیارف هش نداد یرای ای دوجوم طیارش رت یش خانش یارش اهنت دناوت
( دشاش یریگ س
ا دمر
،ناراامه 1831 زا خ) ولاس
، ی لحت شهاژپ فده لی
هافم هعومجم دو هش ا هف زا لاسا ترا ع ی
ای موهفم یاهراتخاس بسه رش هک
لاسفت ار هشرجت اهنآ
،ری ش ار دلاصاقم
،نای خاس ار لئالاسم شهاژپ ا هدومن یدنش
م رد ارجا هش ار اه راآ
ی د ترا ع هش خ
،رگی شهاژپ فده
لحت
، لی خش حوضا ندی
هافم هش ی م ا سا خ
دهاو وصت یری قد ی هام زا هدنزومآ ا ی
دهد سدش موهفم (
،تروش 1833 خ) نینچمه
فیصوت شار نا م هش هجوت اش شهاژپ نیا رد -
لیلحت
، زا هدافتسا اش ه هاصم شار
یزاجم یاضف طیحم رد شناد زا یدادعت اش
نازومآ
هارگ ناونع هش نارهت رهلاش سرادم رتخد اا هراد هطلاسوتم نیا یانشآ نازیم سررش هش مادقا ،رولا ک یشرت ا یلعت ماظن فده یاه
گژیا اش نازیزع شقن بواق رد ناملسم نز کی لصا یاه
امتجا ا گداوناخ یاه ا یلعت ماظن شایماک نازیم یرط نیا زا ات دیدرگ ع
ممسا یشرت ا یلعت فادها هش ندیسر رد رو ک یشرت خدریگ رارق سررش دروم
3 . هتفاي اه
نتلالاسیز هنوگچ دارفا ار
م هداوناخ نارد رد مهم خدنزومآ
م افیا درم ا نز هداوناخ رد ار شقن نیرت یووئلالاسم نانآ اریز ،دننک
ا یلعت
هداوناخ ردام ا ردپ دوخ ،هدنیآ رد هک نادنزرف خدنراد هدهعرش ار نادنزرف یشرت م رگید یا
رش یریطخ رایسش یووئسم هجیتن رد خدنوش
صخلا م نانآ یشرت اریز ؛ لاسا ردام ا ردپ هدهع ت هدننک
خ سا هعماج یعضا ا هدنیآ لسن یشر ردام ا ردپ نامه ای درم ا نز نامز
م اوت دننادش درم ا نز نعی ،دنلالاشاش انلالاشآ دوخ فیاظا اش نالالاشدوخ اا ه ترم رد هک دنیآرش شوخ هش یشرت ریطخ یووئلالاسم زا دنن
ماجنا یارش ار دوخ ا لالاسیچ سرتلالا م گدنز رد نانآ یووئلالاسم بیحلالاص هچ ره نداد
، گنراک( دننک هدامآ فیاظا نآ رت 1818
رد خ)
هداوناخ هک عماوج الالالاش شنیش نیا اش اه
ل دنهاوخ افیا هعماج هدنیآ رد ار مهم رایلالالاسش شقن هک دنریگش هعماج امللالالاسم ،درک
هش ار یا
خ لالاشاد دنهاوخ تداعلالاس م لالالاش ار نادنزرف یشرت داهن نیرتمهم ا نیواا هداوناخ
ا رثرم شقن ماد ه ترم رد ه هلالاسردم اما ،دهد
هدلاهعرش ار یریذلاپالانرالاانا دراد
خ اد نایالاپ زا دلاعش نادلانزرف اریز شناد ناراد نیزاغآ نینلالالاس هش نداهناپ ا یووفط نار
ا فه( یریذپ
ه م یرپس هسردم رد ار دوخ نامز زا مین ،) گواس هش تاعاس نیا رد گداوناخ نوناک زا ا دننک
رد هدوقفم هقله اذو خدنتسه راد
ش هدلاش هدید سرادت لاشزومآ طیحم ا سرادم هدهع رش ناراد نیا رد نادنزرف یشرت ثحش یمکاه داهن یوس زا ناکدوک یار
م دشاش
هداوناخ لماش هک همانرش ا ناراا م ،نانااعم ، شزومآ رداک ،نایشرم ا ناملعم زا لا تم یا
م سرد بتک نازیر خدوش
یا هش هجوتاش ا نیارشانش هک هم لصا ن
« دنچ یدوجوم ناسنا درادن دعش کی اهنت ا سا یدعش
» سرشاروو(
،1
2001
؛) هچ یشرت
هسردم رد هچ ا هداوناخ رد
، هنوگ هش دیاش ه نج هک دشاش یا
هجوت یدام ه نج شرارپ ا دشر هش اهنت ا دریگشرش رد ار ناسنا نوگانوگ یاه
م هالش ،دنان یلعت رد نازیم نامه هش ه ار یونعم ه نج لالاسیاش
هنوگ هش دیاش هلالاسردم ا هداوناخ رد یشرت خدیامن لیخد یشرت ا یا
دشای مااد همه ترولاص هش سدوک هک یونعم( دشر ه ناج
ا لئاسم نیرتمهم زا یشرت ا یلعت ترا ع هش خدشای ) نامسج د هک سا
دشر ر
ریثأت ام نادنزرف یشرت ا نوگ هش دیاش ا دراد
ه کاپ ،فیفع نادنزرف ات دشاش یا مقتسا ،رویغ ،بواص ،دنمرنه ،دادعتسااش ،نماد
ط ماه ا بل
یشرت نع هش خدنک هنوگ هش دیاش نامرولا ک سرادم اثم ناو
شقن نتفرگ هدهع رش یارش ار نارسپ ا نارتخد ات دلاشاش یا د عامتجا یاه
ر
هعماج
، باتک تایوتحم خدنک ایحم ا هدامآ هنوگ هش دیاش ام یاه
رسپ زا نارسپ ا دوخ ندوش رتخد زا نارتخد هک دلاشاش یا تذو دوخ ندوش
دنر ش
، هنوگ هش هن راف رتخد هک یا خدنراد طلست اا رش نارسپ ا سا فیعض دوجوم دنک
رگید هاگن زا هعماج
ام کی هعماج مملاسا ا لاسا ممسا یواعت رد
، نیمات شاعم گدنز رش هدهع درم هداوناخ هدش هداهن
سا ا یریدم لخاد هت وا خدراد رارق نز هدهع رش اا هجرد رد زین هداوناخ ا هناخ نیا زا
سیا ن نخس نیا
هک ددرگ نا نتسا نز
اش دی
ه یمه رد لخاد هناخ هدرپ یری عت هش ا دنامش هالش خددرگ نی ن
نز م دناوت اش همانرش یزیر سرد ا
،بیحص وغ م راک ا صحت لی دوش
زین اه نیع رد ا زا
فیاظا رد شیوخ یردام ا یرلاسمه زنم
لفاغ دو ن خ ا سرادم ا اا هجرد رد هداوناخ داهن ،نایم نیا رد اعطق
همانرش ا ناملعم ا نارلالاسمه للالاسن ناونع هش نارتخد هژیا هش ا نادنزرف یشرت رد یدیلک شقن ،ماد هجرد رد لیلالاصحت ا تیشرت نازیر
م یزاش هدنیآ رد ممسا یواعت اش شاطم دنم یدنا ناملسم ا بذهم ناردام ش خدنیامن
یدرت زا شیش نادنزرف یشرت ا هداوناخ ممس د
شقن هش یرلالاسمه ا یردام هاگیاج رد هک لالاسا هداوناخ نآ نز ارگ رد زیچ ره م نیرفآ
هک لالاسا رما نیمه ب لالاس هش ا دزادرپ
« ماما
ناسنا نآرق دننام ار نز )هر( نیمخ م زاس
م دیکات اا هاگیاج ا شقن رش ا سناد دندومن
» هفیحص(
،رون 1833
، 118 خ)
لمأت ا هم رایسش تاعوضوم زا نآ فیاظا ا نز هش هجوت عقاا رد عماوج صوصخ هش عماوج مامت رد زیگنارش
اریز خ سا ممسا
یدازآ رهاظ هش عماوج زا ضعش راعش نایش اش هاوخ
د ا ا یز رهاظ هش یاه عس بیرف
ار نانآ ،نز وزنم ا نأش ندرش ارس ریز اش ات دنراد
ش رهاظ رد هدافتلاسا نانآ للاصا فده اما ،دننادرگ نادرم قوقه اش یاالاسم ار نانآ قوقه ا گرز زا ل ق نایواس رد خ لاسا نانز زا یرازشا
روهظ ممسا
، قوقه زا عماوج رد نانز هدوش مارحم ناسنا
دنا
؛ روهظ اش اما هچیرد ممسا
نانز ممسا خدش هدو گ نانز یار هش نشار یاه
نادرم نوچمه ار
، م م لقتلالاسم ا دازآ تادوجو نز رش یرترش درم هک لالاسناد
گژیا مادک ره ثنرم ا رکذم سنج اد نیا ا درادن ا اه
یاناوت م هک دنراد یاه خرگیدای تداعس ا دشر یارش دنشاش یزاارپ یواس ا دنیامن لماک ار رگیدای دنناوت
نینچمه هعمالاج ره لایعمج زا مین نالانز هلاانیا هلاش هلاجوتالاش ار یا
یالالالا ت م ل ،یریهظ( دنهد 1831
،) لیود نیمه هش
من لالاسالالاسا ا هم رایلالاسش لالا قن هعماج رد نز شقن خ یریگش هدیدان هعماج رد ار نانآ هم ا ازلالاسش ریثأت یناوت رد ا لالاسا
نانآ عقاا
1. Laura Berg
یشرت م بوسحم هعماج نایشرم ا ناگدننک هنوگ هش خدنوش
هعماج رگا هک یا رس نارتخد یشرت ا دشر رد یا
هاتوک شنیمز یامن
دیاش ،د
لاسالاش ار نیمزرلاس نآ ا دناوخش ار شنیمزرلاس هحتاف یداز هش نیمزرس رگید هطلس حت ا هدروخ
نیرتمهم زا نانز نیارشانش خدنادش اه
هعماج ره ناکرا م بوسحم یا
اش لیود نیمه هش خدنوش شزرا دیاش ،دنراد هعماج رد نانآ هک یدنمشزرا شقن هش هجوت
هعماج یاه هش ه
هنوگ مزلا هتان نیا نتسناد خدوش هداد نااارف یمها نالا فیاظا ا نانز هش هک دلاشاش یا مقتسا ،ریود ،عاجش نادرم رگا هک سا
ط ،بل
گژیا زا راشرس هک قداص ا رویغ دنشاش ثم یاه
، م دیهاوخ
؛ مقتسا ،عاجش ،فیفع ،نامیااش نارتخد دیاش اا ماه ا رو ص ،بلط
یشرت م نانآ سدش نارسپ یشرت هک دنتلاسه نیمزرلاس هدنیآ ناردام ،نارتخد اریز ؛دینک خدتفا
شهاژپ هش همادا رد د هدش ماجنا یاه
ر
م هراشا هنیمز نیا خددرگ
یرهم ( داژن 1833 ناونع اش ار لا هاژپ )
« هفورم نآرق تایآ رظنم زا ناملسم نز یدالاصتقا یشرت یاه »
ماجنا هداد ا خ سا ز
یا رظن یواعف زا لالاسا ترا ع یدالالاصتقا یشرت هرهش روظنم هش لالاشزومآ یاه
ا عیزوت ،دیووت هطیه رد دوجوم عشانم زا بیحلالاص یرادرش
هوا عیرش نتفرگ رظن رد اش ،یداصتقا فرصم خ
م ر هفو یداصتقا هزوه رد تیشرت یاه رم
هفو د رتهش داصتقا یارش ناسنا هک دنتسه یاه ر
دنمزاین نید هیالاس لاسا اهنآ
خ هصرع لماک همانرش هئارا اش نآ یعماج هش هجوت اش مملاسا نید گدنز فده اش فرصم ا عیزوت ،دیووت یاه
نیمات هک عماج یداصتقا ماظن فرعم هش ه یط سا ترخآ ا ایند رد ناسنا تداعس هدننک
؛ هعسوت هعماج داجیا هنیمز هفرم ا هتفای
؛ ا رد
فرصم ا فارسا زا راد اه نیع م هارف ار یارگ
دنک خ م ر هفو زا ناملسم نز یداصتقا یشرت یاه دنترا ع دیووت هزوه رد نآرق رظنم
ا خز
راک نادلاجا ،یراالاشدلایهوت ی
شزرا یاحت ،راک هش لالالاشزرا ا نید هاگن ،لکوت ،یدا ع هفیظا ماجنا ، زا یامه ، قمخا ا یونعم یاه
نز ناگدننکدیووت ا ،
اوقت ؛ دنترا ع عیزوت هزوه رد قمخا خزا
،یرادم زر هش نامیا ا
وادع ،ادخ ندوش ق ا سمخ هلیسا هش یادزرقف ،یروحم
زاین ،تاکز عیزوت لیهست هار خانش ،عیزوت رما رد جنس
؛ م فرصم هزوه رد ا ر
هفو تیشرت ا قمخا یاه خ
،فافک یاعر ،داصتقا یاعر
معن ،یرازگراش هیهار ، عقاا یاهزاین خانش م داوم هش یرگن
یدنمدرخ ، فرص ا
م ادتعا خدشاش
مظان هداز ( 1833 ) لا هاژپ اش
ناونع
« سررش شقن نانز رد عافد سدقم رش ساسا هرطاخ اد شون هناخ ما نیمه ساج ا
رادید خز اه
» ماجنا هداد لالاسا خ فده زا نیا شهاژپ نداد نالالا ن شقن
ا یمها رولالاضه نانز رد عافد
،سدقم رش سالالاسا نیا اد
هرطاخ لاشون سا خ رد نیا یقحت ادتشا هش سررش شقن یاه فلتخم نانز هنیمز رد نا یت پ ا تاکرادت ا یراتسرپ ا یرایهش پ هتخادر
هدلاش سا خ اش سررش نیا هرطاخ اد شون هش یوه لصا نز ناملسم ناریا پ هدرش م دوش هک اش لکوت هش دناادخ ا اش وگوا گ نتفر زا
نانز ردلاص ممسا همه تخس اه ا جنر یاه گنج دننام خ گرااآ ا تداهش رسمه ا دنزرف ار لمحت دندرک ا اش نیا راک شقن هدنزرا یا رد
شونرس گنج خدنتشاد
یرپهش ( روپ 1831 ناونع اش هاژپ )
« ممسا یوگوا رد ناریا نز شقن یامیس -
فر یپ ناریا »
ماجنا ار هداد نانز خ سا
دننالامه نیمز هرک یار رد شقن یاراد نادرم
هدوش دوخ دوجا اش بلالالاسانتم یاه شقن نیا نایم رد هک دنا
شقن هش هجوت نیرتلالالا یش اه
لالاسینمف نایم رد اتدمع هجوت نیا ا هدوش درم لشاقم رد نز عامتجا هدلالاش هدید اه
؛ هش کی ره زین هقف ا نوناق ،فرع ،هعماج ،نید اما
شقن م نانز هک یاه تخادرپ دنلالاشاش هتلالاشاد دنناوت
ه دنا
، ره هدوش نآ رد هک تمواه اش بلالاسانتم اهنیا زا کی ره دنچ دنا
، نز هاگیاج هش
هدلالاش لئاق شزرا م یاعر نآ رد عامتجا هقف هک نید مواه رد خدنا
دولالاش
، شقن هش ، لالاسایلالاس کرالالا م ،لیلالاصحت نوچ نانز یاه
ریلاش ،دنزرف یشرت ،یراآدنزرف ،یرادرلاسمه هناخ ،دنزرف هش نداد
تدا ع ،یراد
، ا اغتلاشا ش هجوت نید مواه رد خ سا هدش یازلاس
دروم م )هر( نیمخ ماما رظن م یرع دوخ رلالالاسمه هش ماما ینیش
همه باوث لالالاشاد نااما رگا هک دننک تدا ع
باوث اش ار دوخ یاه
م ماجنا شرلاسمه هک یاهراک دنهد
، نا ن نیا خدننک یوع رد خ سا نید مواه رد نز یلااا هاگیاج هدنهد
مواه زا یرایسش اه
ناها دهالاش یتلاسه نانآ شقن ا نانز هش یاه
دننام آ مواه ناتسشرع رد هفیلخ
خ هعسوت یاهرو ک رد زا ای ار نانز اغتشا ،هتفای
هعلاسوت یاهرایعم م گتفای
درادن اغتشا هش یزاین ته هک نز ا دنناد
، م عس دوش راک رازاش دراا دنک ؛
ممسا مواه رد اما یارش
فرعم نا م ا ند دیا ن ، فرلا یپ هش ندیلاسر هزومآ هیالاس رد فرلا یپ هالش ، فر برغ لاسانلاش
م داجیا ممسا یاه ش ا دوش
یار
هتشاد موش ا لخاد یان م دیاش ممسا فرلا یپ نیا هش ندیلاسر ناریا یوه رش نت م هک یشاش
- یپ نعی خدشاش ممسا فر
یاه
ندیسر یارش یایند خدشاش یارخا ا یویند تداعس هش
کلم ( ناخ 1831 ناونع اش هاژپ )
« گنهرف رما هشاثم هش نانز اغتشا یوگوا فیرعت ماما ه یدنا رد یریس اش
ر( نیمخ ،)ه
دیهلاش یآ ا ،)هر( یرهطم للها
هنماخ یا » هداد ماجنا هش ا
ا ند لاساپ هش نیا شلاسرپ سالاسا دوش هک اغتشا یوگوا نانز
هش هشاثم ا رم
گنهرف لاسیچ ا هچ تاافت اش یوگوا اغتلاشا نانز هش هشاثم رما یدالاصتقا یارش دراد
ندیسر هش نیا وگوا ادتشا نانخس هس نا دنم ید
نامللاسم رد دروم روضه عامتجا ناوناش
،هعواطم عیمجت ا ی طت دش خ سپس سایس سررش یاه
دوجوم رد اغتشا ناوناش ا نینچمه
یالاضف گنهرف رولا ک ا شواچ اه ا لاصرف یاه نآ رد هزوه ناوناش رد روتلاسد راک رارق فرگ خ رد نیا ریلاسم اصخلا م ت سایس یاه
اغتلاشا نانز رد واد هدزای ا یواعف یاه گنهرف ناوناش رد هس هاگنا ن هاپس
،نارادساپ هیملع هزوه
،ناوناش رتفد تاغیل ت ا ممس ا
دنچ هسلاسرم مدرم داهن تروصش نادیم دروم هعواطم رارق فرگ خ رد یاهن هداد اه هش شار ناماس ،نومضم لیلحت هد
هدش ا اش لیلحت
دروم ،نامتفگ لیلحت
رارق دنتفرگ ط. جیاتن هللاصاه نامتفگ واد رد هنیمز اغتلاشا ناوناش ها لاش یدایز هش نامتفگ شرغ شاد خ
اد یروحم اغتلالاشا رد نامتفگ هعلالاسوت ،دوجوم یدالالاصتقا
لالاسا ا ریالالاس اد اه خ یرشارش
، تیلالاسنج دنمناوت
یزالالاس
،نانز مدع کیافت
، تیلاسنج شاطت
هداوناخ اش اغتلاشا
،نز ، تیسنج فاالاش فقس
ه یش
،یا اد ؛ ثم ضیع ت یروحم
نامتفگ
،بولطم دشر ف گنهر
لاسا ا ریالالاس اد اه خ شقن یاه
،لمام یافوالاش یاهدادعتلالاسا
نالاسنا
،نز یاقترا
،هداوناخ شلاشوپ یاهزاین عامتجا
،ناوناش کیافت
، تیلاسنج یاقترا
گنهرف ،یدالاصتقا تالاسلاسرم
ا زکارم
،هنانز تریصش
، یازفا فاطعنا هش عفن
،هداوناخ ندوش ار یپ رد خنز
هجیتن یارش
ندیسر هش یوگوا دیدج دیاش رد فده یراذگ اغتشا
،نانز طیحم
، اغتشا نس دارا هش راک ا جارخ زا
،نآ فاطعنا یریذپ هتسش ،راک ه یا
، تیامه سنج ا راک نامز ا دم ؛ اغتلاشا تارییغت سالاسا داجیا خددرگ روطش لک بولطم سا ناوناش اهنت رد هک لغا م یارش
ر عف
زاین عامتجا رد هلاسیاقم اش نایاقآ رد یوواا ،دنتلاسه وغلا م رااش هدش ا رد ریغ نآ هش مس یواعف یاه ا گنهرف ، ملع ، عامتجا
لاسایلاس یاده دندرگ خ نیارشانش هامع رش خانش ا له شواچ یاه نیا
،هصرع زاین هش یوگوا دنمشوه رد هزوه یواعف ناوناش یاه د
ر
هعماج ساسها م دوش خ
( رشژه 1831 ناونع اش هاژپ )
« زنم روما ریشدت رد ناملسم نز نید هاگآ ا لع ریثات ، ممسا ناریا یاهوگوا »
ماجنا ا
فایرد خ سا هتسشاا عامتجا هصرع رد روضه رذگهر زا یراذگریثات نااما هلمج زا نوگانوگ لماوع هش ناسنا یوه ا یصخش رول ت
ناریا یاهوگوا هنارگایها کره رد ،ارنیا زا -
هژیا هجوت ممسا خدیدرگ اذ م عوضوم نیا هش یا
شهاژپ نیا رد ا لع ریثات یاهرااهار
نامللالاسم نز نید هاگآ روما ریشدت رد
خدلالاش هئارا زین زنم روظنم نیدش
دروم یرظن بواق رد نآ ریشدت عون ا زنم تلالاسیچ ادتشا رد
فرگ رارق ثحش هک
م زنم رد ریشدت عون ت
رش فنم ا ثم تاریثات دناو لماوع ا خدشاش هتلاشاد هداوناخ دنار
مآراک هژیا هش نارد ید
رد تاریثات عون هدننک نییعت ،هداوناخ م هعماج
رد نامللالاسم نز نید هاگآ ا لع ریثات هک لالاسا دقتعم هدنلالاسیون اه نیا اش خدلالاشاش
م زنم روما ریشدت هنلاداع تروص دناوت
،دریگش رت ش هرهش هنیمز هک یروط بسانم یریگ
رت هداوناخ یآ هارف ممسا ناریا یاهوگوا اش اه خد
نیارشانش هنلاداع ا هداوناخ یدمآراک ندش رت
هدیدپ نیا
، هنلاداع ا هداوناخ یدمآراک تا جوم لع ریثات هعسوت تا جوم هدیدپ نیا ندش رت
م هارف ار زنم روما ریشدت رد ناملسم نز نید هاگآ ا خدراآ
شزرا ندرک هنیداهن رد یروحم شقن هداوناخ اریز ناریا یاهوگوا ا اه
ش هناخ نارد تیشرت ا تیریدم درالمع خدراد مملاسا م هداد باتزاش هعماج ه
هویش ا گدنز ک س زا لا خش رگید نایش هش خدولاش یاه
شرگن ته ا حص هوحن ،درم ا نز نیش طشاار ،فرلاصم یوگوا دننام دارفا یدرالمع یاهوگوا ا هداوناخ زا رثاتم نید ا یمقع یاه
ناریا - شار یاسانش ،نیارشانش خ لاسا مملاسا نارافتم نیداینش تفرعم یاه
ناریا یاهوگوا اش زنم ریشدت هزوه رد ناملسم -
ممسا
هیرظن دیووت یارش مملالاسا گدنز ک لالاس اش بلالاسانتم یاه
- لالاسایلالاس ا نلاوئلالاسم هغدغد هک ناریا لالاسا گنهرف ناراذگ
، اد نادنچ
م دنایامن . شوخ راتفگ ( 1833 ) لالا هاژپ اش ناونع
« نز نامللالاسم ا دالالاصتقا هداوناخ » ار اش فده لالاسررش یراذگریثات نز
نامللالاسم رد
دالاصتقا هداوناخ ماجنا هداد سا خ رد نیا شهاژپ هش یریدم نز رد حمصا یوگوا راتفر فرصم ا یاناوت نز رد نیمات شاعم هداوناخ ش ا
هجوت هش نآرق یرک ا تایآ ا ممک نیموصعم هجوت
هدش خ سا جیاتن لصاه زا تاعواطم نا ن م دهد هک طیارش هدیا آ یارش نز ریا نا
هج اغتشا هارف ندراآ طیارش بسک ا راک گناخ م .دشاش
( ناراامه ا یرالاسهوک 1833
ناونع اش لا هاژپ )
« ناریا گدنز ک س جیارت رد ناردام شقن -
ممسا » هداد ماجنا نیا خدنا
ناریا گدنز ک لاس جیارت رد ناردام شقن هواقم -
م مملاسا داقتعا هواقم نیا رد خدشاش
جیارت رد مهم شقن ناردام هک سا نیا رش
ناریا گدنز ک لاس -
رش مملاسا فیلاصوت شار اش شهاژپ نیا خدنراد هدهع
- م نا ن فلتخم عشانم زا هدافتسا اش لیلحت ا دهد
رد رگ
هعماج ییامن جیارت ار لاصاخ گدنز ک لاس یهاوخش یا
، هداوناخ یار دیاش ادتشا رد ینک زکرمت اه
خ رلالاضاه رلاصع رد هک لاسا لالاسرد
هنالالالاسر ا لالالاشزومآ طیحم قوف ریثات گدنز ک لالالاس رش زین اه
هداعوا دراد یا
، مرد ینک قد بوخ رگا اما طیحم یراذگریثات هک یشای
هناسر ا شزومآ هداوناخ ساوخ زا یده ات زین نانآ ریثات نآ رش هامع ا دنتسین هداوناخ تردق هش اه
م تا ن اه رفا خدریگ
نیرتمهم دا ا
لاسالاسا م ناردام رانک رد ار دوخ گدنز یاهواس نیرت دننارذگ
؛ م صخ م هدنیآ رد ار درف گدنز ک س عون هک دنناردام اذو نیامن
خد
م ترولالاص نالالاسنا گدنز رد هک شاختنا ره رافت زا هتفرگرش ،دریگ
م گدنز ک لالاس خ لالاسا یا گدنز ک لالاس ا هلالا یدنا مز دناوت
هنی
ندمت ا یزاس گنهرف خ سا هم رایسش هعماج رد بواغ گدنز ک س عون اذو خدشاش هعماج کی یزاس
4 . هجيتن یريگ
ه هاصم ا شهاژپ نیا فده هعماج یار رش هدش ماجنا تاعواطم هش هجوت اش شناد اش هتفرگ تروص یاه
حرط ساسا رش هک بختنم نازومآ
لالالاس ر گژیا یان م رش تلاا نیا هش نتخادرپ رد رولالالا ک یشرت ا یلعت ماظن یقفوم نازیم ا نامللالالاسم نز کی عامتجا ا یدرف یاه
،دوش هتفرگ لالاش مملاسا یراف نا م زا ملاسق رو ک یشرت ا یلعت ماظن هک دیدرگ صخ م
خلماش همانرش سرد بتک نازیر رداک ،
ناریشد ا شزومآ مرتحم
ت هنیمز رد ، شقن نیی
هدومن لمع ریز تروص هش عامتجا ا هداوناخ رد ناوناش یاه خدنا
- شقن نیی ت هنیمز رد ناوناش گداوناخ یاه
راوم لمالالاش هک مملالاسا هعماج کی رد زین ا رهولالاش اش هارمه ا یرلالاسمه نوچمه ید
م دنزرف یشرت ا یردام ه هاصم دنیآرش ،دشاش
ماظن هک سا نآ زا کاه هدش ماجنا یاه لشاق ه تر یاراد هنیمز نیا رد یشرت ا یلعت
بوخ ات و ق شناد یدایز داده ات هتسناوت ا سا هدوش
ا سا گداوناخ طیحم رد ناوج یوناش کی ناش رد هک یاهراتفر اش ار نازومآ
م کمک نآ خشامرگ هش دزاس انشآ ،دیامن
خ
- شقن هنیمز رد یدالاصتقا ا لاسایلاس ، گنهرف ، عامتجا یاه
نوچمه تاعوضوم لمالاش هک هعماج رد ناوناش ظفه ا باجه ا فافع
،درم ا نز طشاار رد یره لغالا م عون باختنا ،تمیلاصحت بطلاس
دراد ناوخمه ناوناش تایهار اش هک
؛ رد نانز کرا م نازیم ا عون
یواعف هلاصرع بطس رد اا دروم هس اش هطشار رد ،نانمشد گنهرف جاهت اش هشاقم ا مرن گنج هه ج رد اهنآ شقن زین ا سایلاس یاه
خدش شرازگ لااش هش ار طسوتم ده رد مرن گنج ا سایس کرالا م دروم رد ا و ق لشاق نارتخد هک سا نعم نیدش نیا
شناد مآ و ز
ش اش ط ترم لئالاسم اش شولطم ات لاسن بطلاس رد شیوخ لیلاصحت ناراد وط رد ئ
تاطا ترا ا هعماج رد وناش کی زاین دروم ممسا تانو
هصرع هش دارا زا شیپ شیوخ یداصتقا ا عامتجا ، سایس فیاظا هش سن لاسن یانلاشآ ا هدلاش انلاشآ عامتجا رد ار شیپ یاه
م سد هش ممسا هعماج خدنراآ
عجارم 1 خ لع ، هانپ ( دمها
1831 ممسا درایار اش هداوناخ رد درم ا نز شقن خ) هاگ ناد ا هزوه هاگ هاژپ خ ق خ
خ
2 خ حاردیس ، نیمخ للها
( 1833 رون هفیحصخ) م خنارهت خ
ر )هر( نیمخ ماما راثآ ر ن ا ر ن هسس خ
8 خ شوخ ( بنیز ،راتفگ 1833
داصتقا ا ناملسم نز خ) هداوناخ
نایاپ خ سانشراک همان ق هاگ ناد خدشرا
خ
4 خ ( ههوا ،یزاجه ؛سا ع ،ناگرزاش ؛هرهز ،دمرس 1833
شار خ) یراتفر مولع رد یقحت یاه خ
هاگآ تارا تنا خنارهت خ
1 خ س دنومدا ،تروش خ
( 1833 شارخ) سانش سرد همانرش تاعواطم خ
همجرت دومحم دمحمرهم ی ناراامه ا خ
نارهت خ خ مس
3 خ یرپهلاش ثیده ،روپ (
1831 نز شقن یامیسخ) ممسا یوگوا رد ناریا
- فر یپ ناریا خ
ممسا یوگوا سنارفنک نیمتفه
فر یپ خ
1 خ کلم ،همطاف ( ناخ
1831 )خ یآ ا یرهطم دیهلالالاش ، نیمخ ماما هلالالا یدنا رد گنهرف رما هشاثم هش نز اغتلالالاشا یوگو ا للها
هنماخ یا نایاپ خ مولعوارقاش هاگ ناد خدشرا سانشراک همان خ
3 خ ( لید ، گنراک 1832
گدنز نیئآ خ) خ
نامجرتم نایری م نیمیس ا مخفا ریگناهج خ ناغمرا خنارهت خ
خ
3 خ یرالالاسهوک
، نلالاسحم
؛ نیما
، ارالالاس
؛ نیما
، هنیالالاس
؛ نارالالاس
، دیمه ( 1833 ) ناریا گدنز ک لالاس بیارت رد ناردام شقن خ -
خ ممسا خردام هاگیاج ا شقن لم شیامه نیماد
10 خ سرش ،اروو ( 1838 ) ماد دلج دشر سان ناار باتک خ خ
جرتم یدمحمدیس یحی خ نارا سرا تارا تنا خنارهت خ
خ
11 خ یرهم هیقر ،داژن ( 1833 م خ) ر هفو نآرق تایآ رظنم زا ناملسم نز یدالاصتقا یشرت یاه خ
شیامه ییآ رد ناریا ناملسم نز هن
واس هاجنپ فر یپ یوگوا خه
12 خ تزع ،یردان للها
؛ یرم ، قارن فیس (
1831 هارف لمع یامنهارخ) یقحت یزاس
خ نارهت خ خناار
18 خ مظان ( بنیز ،هداز 1833
رش سدقم عافد رد نانز شقن لالاسررش خ) هرطاخ اد سالالاسا
هناخ لالاشون رادید ا لالاساج نیمه ما
خز اه نایاپ خ سانشراک همان هاگ ناد خدشرا
ناتسرو خ
14 خ فجن ( دمحم ،یدزی 1831
هداوناخ رد قمخا ای درم ا نز طشاار خ) مایپ ر ن خ ق خ
ممسا خ
11 خ رشژه
، همطاف ( 1831 ) ناریا یاهوگوا خ -
زنم روما ریشدت رد ناملسم نز نید هاگآ ا لع ریثات مملاسا شیامه نیمراهچ خ
نیش سنارفنک نمناوت للموا
ناسنا مولع هزوه رد هعماج یزاسد خ گنهرف تاعواطم ا
Analysis of Position Importance of Iranian Muslim Women in Islamic Education
Razieh Haghgoo, Dr. Soolmaz Nourabadi1
1- M.A. Student in Curriculum, Department of Educational Sciences, Shahed University 2- Assistant Professor in Curriculum, Department of Educational Sciences, Shahed University
Email: [email protected] Email: [email protected]
Abstract
The family is the most important element in Islamic societies. A healthy and happy family is one in which the role of each member of the family is clearly defined and everyone knows their responsibility and strives to fulfill that responsibility. Men spend more time outside the home to support their families, so they spend less time at home. For this reason, children and mothers spend more time together, and as a result, the heavy responsibility of upbringing is placed on the mothers of the family. Mothers, whether employed or housewives, have a serious responsibility to raise their children. In this research with using descriptive-analytical method has been investigated the position and importance of the role of Iranian Muslim women in Islamic education. Since the type of educational system in Iran is centralized and planning is done for all schools in the same way; with using the interview method, the opinion of a number of female secondary school students in Tehran as target groups of the country's education system was examined in relation to subject of the research.
The results of the analysis of the research findings indicate that from the students' point of view, education in educational system has acted in a desirable manner; In other words, the children of this society, who are the future makers of this border and environment, are well aware of the importance of the role of women and mothers in society and the family, and is clear to them the role of other family members.
Keywords: Iranian Muslim Woman, Education, Educational System, Students.
1. Corresponding Author