The Moral Function of Art in the Culture Industry Fight

(1)

The Moral Function of Art in the Culture Industry Fight

Alireza Aram¹^ Bahare Geravandi²

1. PhD Graduate of Moral Philosophy, Moral Philosophy department, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran.E- mail:[email protected]

2. M.A Graduate of Moral Philosophy, Moral Philosophy department, Faculty of Theology, University of Qom, Qom, Iran.E- mail:[email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type:

Research Article (P 1-15)

Article history:

Received:

10 February 2022

Received in revised form:

21 May 2022

Accepted:

21 June 2022

Published online:

28 January 2022

Keywords:

The ideologues of the Enlightenment Dialectical, using the term Culture Industry, have presented it as a comprehensive description of mass and common deception in the capitalist system; An all-encompassing industry with an amalgam of imprisonment, incitement and deviation of public opinion in a seemingly rational and free society. The Culture Industry integrates all these intellectual and practical anxieties and disturbances in its commercial glamor, and by refining its product - which is a reflection of the directional, deceptive and antielitist propositions of the capitalism - it captures the mentality of society and popular culture. By following the path of cure through the two channels of art and ethics, a plan is inferred that can raise hopes of curbing the waves of the cultural industry, or safety against its pervasive dominance. Analyzing this path from the perspective of the founders of the Frankfurt School, the present article first describes the ideal relationship between art and ethics with the prospect of a successful exit from the fence of the cultural industry. But, and after a critical consideration of the moral- artistic consequences in question, the path drawn in Adorno's and Horkheimer's long reflections as a way out of the cultural industry seems to have failed in practice and even in an unexpected direction. It is self-defeating or contradictory, because: a) to resort to negative ethics and conceptual art will be disconnected from public culture. B) The fruit of this seclusion is limited to agora movements. C) This safe living world, as an integral part of the cultural industry, is still indebted to capitalist relations. This result, which is far from the demands of these philosophers, is the forced result of the relations governing the modern industrial society, which can bring its enemy to the inevitable trading market.

In this process, the supply of cultural products is also recognized as part of the consumable distribution network. Works whose claim is to strengthen those with negative morality and (anti) aesthetic uniqueness are also entered in this market. If the preparation of these elitist products does not require exorbitant material costs and does not fall into the box office trap and culture market with an eye on the return of investment, it is at least prone to be imitated and even promoted by the owners of capital marketing. Because the speed of reproduction is a solidifying element for the consolidation of the culture industry. In this way and as a paradoxical situation, just as the inventor or user of environmentally polluting products promotes the use of bicycles to reduce pollution, the agents of the commodification of culture also offer outstanding products of modern art as an alternative to popular art and culture; to benefit from both products.

Enlightenment dialectic, Culture industry, Public culture, Frankfurt school, Art and Ethics.

Cite this article: Aram, Alireza & Bahare Geravandi (2023), “The Moral Function of Art in the Culture Industry Fight”, FALSAFEH, Vol: 20, Issue:2, Ser. N: 39, 1-15, https://doi.org/10.22059/jop.2022.338698.1006699

DOI: https://jop.ut.ac.ir/

(2)

رازراک رد رنه یقلاخا درکراک تعنص

گنهرف

اضریلع

1مارآ

|

هراهب یدنوارگ

2

1 . شناد ۀتخومآ یرتکد فسلف ۀ

،قلاخا هورگ فسلف ۀ

،قلاخا هدکشناد

،تایهلا هاگشناد

،مق

،مق ناریا همانایار . : [email protected]

2 . شناد ۀتخومآ دشرا یسانشراک ناریا ،مق ،مق هاگشناد ،تایهلا هدکشناد ،قلاخا هفسلف هورگ ،قلاخا هفسلف

. انایار :هم [email protected]

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ

ص(

1 - 15 )

رات ی خ رد ی تفا : 21 / 11 / 1400

رات ی خ یرگنزاب : 31 / 2 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر : 31 / 3 / 1401

رات ی خ راشتنا : 8 / 11 / 1401

دیلک هژاو :اه هدیا

نازادرپ کیتکلاید یرگنشور اب عضو حلاطصا کنیا روهشم تعنص گنهرف ار نآ هب ناونع یفصو عماج زا بیرف

هدوت

،یا جیار و هتبلا موتکم رد ماظن هیامرس یراد حرطم هدرک

؛دنا یتعنص

،ریگارف اب همغلم یا زا

،سبح کیرحت و فارحنا

راکفا یمومع رد عماج ۀ هب رهاظ ینلاقع و راداوه یدازآ . اب یریگیپ هار جلاع زا ود یارجم رنه و

،قلاخا یحرط طابنتسا

یم دوش هک یم دناوت دیما هب جاوماراهم تعنص

،گنهرف ای ینمیا رد ربارب رطیس ۀ شریگارف ار دزیگنارب . لاقم ۀ رضاح نمض

لیلحت نیا ریسم بولطم و

،شخبدیما زا رظنم ناسسوم بتکم

،تروفکنارف

ائادتبا طبار ۀ ینامرآ نایم رنه و قلاخا ار اب

مشچ زادنا جورخ قفوم زا راصح تعنص گنهرف حیرشت یم دنک .

،اما و زا یپ ظحلام ۀ یداقتنا رد صوصخ یاهدمایپ

یقلاخا - یرنه دروم

،ثحب هب رظن یم دسر یریسم هک رد تلامأت ینلاوط ونرودآ و رمیاهکروه هب ناونع هار ییاهر زا

تعنص گنهرف میسرت هدش رد ماقم لمع قفومان هدنام و یتح زا یتهج هک راظتنا نآ یمن

،دور نکشدوخ ای ضقانتم تسا .

ارچ هک : فلا ) هانپ نتسج هب قلاخا یبلس و رنه یموهفم هب عطق طابترا اب گنهرف یمومع دهاوخ دیسر . ب ) هرمث نیا

هشوگ ینیشن هب شبنج یاه یلفحم دودحم یم دنام . ج ) نیا تسیز ناهج

،نمیا نوچمه یئزج لصفنم زا تعنص ،گنهرف

نانچمه نویدم تابسانم هیامرس یراد تسا .

کیتکلاید

،یرگنشور تعنص

،گنهرف گنهرف

،یمومع بتکم ،تروفکنارف رنه

و قلاخا .

دانتسا : مارآ ، اضریلع و یدنوارگ هراهب (

1401 )

« ، درکراک یقلاخا رنه رد رازراک تعنص گنهرف ،»

هفسلف ۀرود ، 20 ش ، 2 یپایپ ، 39 ، 15 - 1 .

https://doi.org/10.22059/jop.2022.338698.1006699

.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان

(3)

1 همدقم . هغدغد دنیآرب گنهرف تعنص یاه

ونرودآ و رمیاهکروه

،ناشکرتشم و روهشم رثا رد کیتکلاید

یرگنشور دنبوک و حیرص نایب رد تعنص نیا .تسا ،

ۀ یرگنشور ییاهن لوصحم ناونع هب ناگدنسیون

صرع رد ۀ یم هتخانش یمومع یب باقن نامزمه هک ،دوش

ترثک و یفرط نیا خر زا ار یگنهرف یریذپ

تهج ماظن یم هتفای

« :دیادز

یم مولعم ماجنارس ک دوش

گنهرف تعنص ه تخس نیا ،یزاس

کشخ و نیرت همه نیرت

یم شنزرس کبس نادقف رطاخ هب هراومه دوخ هک تسا مسیلاربیل تیاغ و فده ،اه کبس

»دوش ،رمیاهکروه و ونرودآ(

1399 : 188

.)

جیتن نانآ هاگن رد ۀ

هدنیآ یرگنشور زیمآرهق

) نونکا تقیقح رد و(

قفا رد هک تسا یهابت

نآ یور شیپ

« :تسا یرامیب أشنم دوخ هک ،ءافش هن یرگنشور

گنهرف و شزومآ ،ییاوژروب تیکلام یاپمه

نآ زا یلو ... تفای شرتسگ زین ییاهر هک اج

زین شزومآ دوخ ،دادن خر نهذ یرگنشور اب نامزمه تیرشب یعقاو یشخب

دش رامیب

»

:نامه(

2۷3

.)

کت رکفت هب درکیور نیمه اب ود نآ رد یراج یتحاس

هتخات نردم ملاع و دنا

ییاهر یدمآراک شخب

ار نآ شلاچ هب ،دنتسه نآ یعدم نردم گنهرف ناعضاو هک یوحن هب ،

هدیشک دوخ لقتسم رثا رد رمیاهکروه .دنا -

درخ فوسک -

جیاتن بسک و یقیقح تینلاقع لوصح نآ

ار یم طورشم لقتسم و یداقتنا ،دازآ رکفت یریگیپ هب دنک

( ،رمیاهکروه 1389

ا .)

هک تسا یلاح رد نی

مورحم یرکف یدازآ زا ،یرهاظ تینلاقع رد فقوت اب نردم ناهج ،رکفتم ود ره کرتشم دیکأت هب

« :هک یوحن هب .تسا

یم موکحم ار ناهج یضایر هاگتسد ای رازبا هب رکفت لیلقت شیوخ شجنس رایعم و کلام ات دنک

ره لماک تیعبت ینعی ...دشاب هچنآ

.یقطنم مسیلامرف زا تسه

»

،رمیاهکروه و ونرودآ(

1399 : 51

)

یدقن اب قباطم

یم نایب ود نیا هک هک ینایمدآ زا یعقاو رکفت ندرک ینابرق اب یرگنشور ،دننک

ار نآ یشومارف هب

هدرپس مه و هتفرگ ماقتنا دنا اب یرگنشور .تسا هدیشک تسد زین دوخ یملاعا فادها ققحت زا ،نامز

لیمحت هتخاسدوخ طابضنا رب هطلس نامرآ اب ار ناسنا ات هتخاس اهر ار رشب تایح یلصا هلأسم شا

جیتن رد و دراد هگن شوخرس ءایشا ۀ

مرگرس نیا دزاس رود یقیقح تفرعم و کرد زا ،برخم یزاس

:نامه(

۷1

لاقم رد ونرودآ .)

ۀ ناونع اب دوخ هاتوک گنهرف تعنص ینیبزاب

یم یروآدای ، نیا هک دنک

هوبنا تادیلوت اب همه زا شیب تعنص -

هدوت رنه یگژیو هک تسا رصاعم نارود یا

- یم هتخانش .دوش

گنهرف تعنص حلاطصا حیجرت و عضو تلع عقاو رد ینعی نآ یبیرقت لداعم تبسن هب ،

هدوت گنهرف ،

هدوت یاهرنه رد دیلوت ریگمشچ مجح هک هدوب نیا ا

ی ناهاگآ ییوجدوس اب هارمه ۀ

نارگدیلوت

ب ا

تللاد تغل رد هدش هتخانش یاه

تعنص

شرتسگ لاح رد هتسویپ هک یتعنص .تسا صیخشت لباق

هدیدپ و هدوب یگنهرف یاهلااک و هناسر نوچمه ییاه

- یراجت

یم رکفتم ود بایغ رد هزورما و(

تفگ ناوت

)یزاجم یاضف

تسا هداد یاج دوخ رد زین ار

( Adorno, 2001: 98 )

.

دیکأت و هتفر رتارف نانچمه ونرودآ

یم ناونع هب شتلاوصحم یفرعم اب و یزاسدرادناتسا نوچمه یمیهافم زیوجت اب تعنص نیا هک دنک

ژاو ،شیوخ مارم سیدقت اب ،هداهن یژولوئدیا یداو هب مدق ،یگنهرف صخاش ۀ

روهشم لاه ۀ یرنه رد

(4)

ثحابم نیماینب رتلاو

تسا هدناشک یهابت و فیرحت هب ار هلاه تلاوصحم نیا ییوگ .

رد رمضم یا

دید هب هک دنراوازس و دنراد شیوخ نطب ۀ

دنوش میرکت مومع

( Ibid: 102- 103

.)

مه گنهرف تعنص ۀ

شیوشت نیا یناماسبان و اه

یراجت قرب و قرز رد ار یلمع و یرکف یاه شا

دوخ یلااک سیلدت اب ،هدرک ماغدا -

هرازگ زا یساکعنا هک تهج یاه

رف ،راد هبخن و هدنبی ماظن شُک

هیامرس تسا یراد -

یم دوخ ریسا ار یمومع گنهرف و هعماج تینهذ نایب هب هک یوحن هب .دزاس

یم رس هب نیعم ماظن کی تیدوبع تحت هدوت و هبخن هزورما ،رمیاهکروه فادها تهج رد و دنرب

یم ناشن شنکاو ماظن نیا یغلابا دنهد

( Horkheimer, 2002: 278

.)

نیا یمن یتح اج تافص هب ناوت

نخس دیاش هک ،درک دامتعا یقلاخا کین ارهاظ هچین

دنشاب یتلاوعجم زین تافص نیا و دشاب قیقد

هطلس و یراجت فادها ققحت یارب نارگ

ۀ :گنهرف تعنص ژیو زایتما تردن هب تقیقح هب لسوت«

ۀ

هعماج یم بوسحم یا یم ندرک فارتعا رتهب هچ ره هب راداو روز هب ار شیاضعا هک دوش

هب ات دنک

»دزادرپب نانآ راکش

،ونرودآ(

13۷9 : 295

.)

نب نیا زا جورخ یارب یهار ایآ و هدوب تبثم خساپ رگا ؟دراد دوجو یطیحم ناقفخ و یرکف تسب

نزور رنه و قلاخا کرتشم مهس ،تسا یقاب دیماۀ ،ناهج و ناسنا نایم هرابود تبسن یرارقرب رد

رگید ترابع هب ؟تسیچ ،دوقفم لاعف و ینامرآ تینلاقع اب وسمه یتهج رد رابنیا ،

شسرپ

نیا لاقم ؟دنراد نیتسآ رد گنهرف تعنص راصح زا ییاهر یارب یدیهمت هچ رنه و قلاخا هک تساج ۀ

زا لصاح یلمع ریثأت ،هغدغد نیا هب هجوت نمض رضاح رظنم زا ار رنه و قلاخا نایم بولطم دنویپ

شیدنا ۀ یم رورم رمیاهکروه و ونرودآ یداقتنا زا رضاح بوتکم زیامت هجو هک تسا رکذ هب مزلا .دنک

و تروفکنارف بتکم لیلحت رد نونک ات هک یراثآ ۀیرظن

:تسا رارق نیدب ،هدش هتشاگن گنهرف تعنص

نم رب صاخ تروص هب راتشون نیا رد )فلا تهج رد »رنه یقلاخا درکراک« هب ای ،قلاخا و رنه تابسا

یم هجوت گنهرف تعنص راصح زا ییاهر ای راهم دوش

؛ هب عاجرا اب ،یداقتنا یواکاو ماقم رد )ب

زوح رد یرنه راثآ زا یقیداصم ۀ

رودآ لوبقم هک شیامن و یقیسوم ن

او و عق هدش نیا یبایماک نازیم ،دنا

ص جاوما اب لباقت رد هشیدنا گنهرف تعن

دش دهاوخ هدیجنس یزاس

؛ جیتن رد )ج ۀ

رطخ ،شیپ لمأت ود

هیامرس تابسانم و گنهرف رد ماغدا طقن هک ،یراد

شیدنا زمرق طوطخ زا و رادشهۀ ۀ

،تسا هدوب ونرودآ

یم یسررب .ددرگ

2 . گنهرف تعنص اب لباقت رد یبلس قلاخا یزاس

قلاخا یرورض همدقم« :ونرودآ نایب هب

»تسا هدش هرادا ناهج دقن انامه

،ونرودآ(

139۶ : 283

. )

نیمه نییبت رد ونرودآ هک ،تسا هتفرگ هلصاف ضحم یزرورظن زا ،قلاخا ریسفت نیا هک تسادیپ یم کیسلاک یفسلف برشم هب هنعط اب و هلصاف :دسیون

شیب لابق یقلاخا نیمارف«

رد هفسلف رد رت

یم شوخ اج فافش ینلاقع بولسا یمسق یم تبث و درک

»درادن قادصم رگید نیا هزورما یلو دش

:نامه(

2۷2

. )

مزلا ب رظان یزرورظن نیاۀ رود ،لمع ه

هفازگ ،ماخ یرظن تلاایخ زا ندنام یب و وگ

رمث

(5)

وق هب تبسن تناک ینیبشوخ ونرودآ .تسا هنومن ار ناسنا یلمع لقعۀ

یقلاخا مسیلائر نیمه زا یا

ماخ یلایخ و :تسا دقتعم ،هدرمش یم تناک یتقو«

دیوگ ات مشاب دازآ دیاب نم هکنآ

قلاخا نوناق

دریذپ ققحت دناوتب

...

، شوخ مک ینیب هداس شیبو هناشیدنا

شوخ نامه عقاو هب هک دراد ار یا ینیب

»تسا هیلوا یزاوژروب

:نامه(

122

. )

هچنآ یاطخ رب یخیرات نومزآ کی تماق رد و یبرجت وحن هب

یم یهاوگ تناک ،دهد

فیعضت ۀدارا ناسنا ینلاقع و راصح رد اه

تحت دبعش .تسا گنهرف تعنصۀ

عقاو رد هچنآ شوخ ریسا تناک یقلاخا لقع هک دراد نیا زا ناشن هداد یور نونکا هدش دوخ ماخ ینیب

تیعقاو کرد زا و شیپ

دنور ۀ و خیرات هچنآ ،دمآ دهاوخ دازآ احلاطصا قلاخا رس رب هطلس رثا رب

.تسا هتشاد هلصاف تشون هب ۀ زا یلقتسم لصف هک ،ونرودآ یرگنشور کیتکلاید

د صاصتخا ثحب نیا هب ار ،تسا هدا

گنهرف تعنص یم تیارس تلاجم و ویدار ،ملیف زا زیچ همه هب ار یناسکی یزاس

هولج یتح .دهد یاه

ییابیز حانج یتخانش اب نینهآ ماظن نیا گنهابرض زا تعاطا قوش و روش رد فلاخم یسایس یاه

نامتخاس .دنرادن یقرف مه قیقد ارگرادتقا یاهوشک رد یتعنص و یرادا ینییزت یاه

و لکش نامه هب ا

یلیامش رگید یاج ره رد هک دنا

1399 : 1۷3

. )

طلس رد هشیر یتخاونکی نیا ۀ

گنهرف

بلاق :هک یوحن هب ،دراد یناسنا تابسانم رب بلاغ و هدز تینلاقع نامه یکینکت تینلاقع ،هزورما«

هعماج یربج تشرس نامه نیا .تسا هطلس »تسا هدش هناگیب دوخ زا هک تسا یا

:نامه(

1۷5

.)

رد

ا نامه تمدخ رد کیژولونکت تفرشیپ ،راهق گنهرف نیا فاده

هطلس ات ،تسا ریسفت لباق هنایوج

لاثم هک ییاج همه« ویدار

گدنونش هب ناسکی هب ار سک یم لدب نا

هویش هب ات دنک رد ار نانآ ارگرادتقا یا

همانرب ضرعم ناسکی اقیقد یگمه هک دهد رارق ییاه

هاگتسیا زا یلو ،دنا شخپ فلتخم یاه

یم

»دنوش

)نامه(

. هبعج رد گنهرف مان هب ییلااک ،دنیآرف نیا رد

یم هضرع گنراگنر یاه هب ات ،دوش

دزاس دونشخ ار هقیلس عاونا همه وحن ره

و هچنآ دیاب هک ار گنهرف مان تحت

دصقم هب ،دوش لیمحت

دناسر دوخ :

یم هضرع یزیچ سک ره یارب«

چیه ات دوش »دشابن زیرگ هب رداق سک

:نامه(

1۷۷

.)

هچنآ

اقلاخا و هدیهوکن لامع

سویأم تلاوصحم نیا شریذپ هب تبسن یمومع قایتشا و روش ،تسا هدننک

نآ ات ،تسا هدنبیرف هک اج

ماوع موش قشع« : یم اور ناشیا رب هک یمتس هب یداع سانلا

زا یتح دوش

یم رتارف زین تردق عجارم و تاماقم یکریز و رکم

»دور

:نامه(

191

.)

جیتن رد

ۀ هنوراو تابسانم نیمه

هک تسا هدننکاوغا و گنهرف تعنص

یم یزاس زوح هب رنه لاقتنا هک دوش رورغم دوخ هب دناوت

ۀ فرصم

ا اب ار یب اب ار شیابقر ،دش رتریگارف تعنص نیا هچره .تسا هدناسر ماجنا هب رایسب یژرن شیب یمحر

رت

هتفر ات ،داد قوس ماغدا ای یگتسکشرو هب نابلقتم تفارظ زا ی ّدح نانچ هب هتفر

ۀ تفای تسد یگنهرف

درک هضرع ونیزاک و نووهتب زا یبیکرت هک

:نامه(

193

نآ تلاوصحم و گنهرف تعنص رد .)

جرخم کی

تایوتحم و تادیلوت نتخاس لوقم دصق هب رارکت رصنع رب هیکت نامه هک دراد دوجو بذاک کرتشم تسا هدنبیرف

:نامه(

194

؛ )

یم رادشه ونرودآ ،هجیتن رد هک دهد

یمیمص هزورما شنکاو نیرت

یاه

یش همامت هب زین نایمدآ هدش هراو

زین تیصخش ؛دنا لامع

ادند نتشاد زج تسین یزیچ ن

و دیفس یاه

(6)

جیتن نیا .تسد نیا زا یفاصوا ۀ

گنهرف تعنص بوچراچ رد تاغیلبت دیلقت ینعی .تسا یزاس

لااک ندوب یلعج و تاغیلبت بذک هب ملع اب ،یگنهرف یاهلااک زا هدننک فرصم یرابجا

:نامه(

23۶

.)

عماج نیا هسیاقم ماقم رد ۀ

یقلاخا تشرس رد تناک هک یتابولطم اب هدروخ بیرف -

رشب ینلاقع

یم بلط یب طلست یاعدا اب یتناک قلاخا هک تفگ دیاب ،دنک نوچ

،تعیبط رب ارچ و لامع

و عبات

یم تعیبط داقنم دنام

( Adorno, 2004: 212

عماج هک هتشادن هجوت تناک ییوگ .)

ۀ رد هک یدازآ ارهاظ

یم یگدنز نآ ب ،مینک

هک میبایرد دیاب ببس نیمه هب .یعیبط خیرات همادا رد تسا یتیعضو عقاو ه

هدروخ هرگ یتاقلعت نامه هب نانچمه یم ناشتبسن یناویح تعیبط هب هک میا

ناوتشپ هب و میهد ۀ

تینلاقع

نآ رب طلست یادوس یقلاخا میراد ار اه

،ونرودآ(

139۶ : 214 - 215

ریگرد نانچمه ونرودآ ،همه نیا اب . )

پ ناهج حلاصا و رییغت هب فوطعم یقلاخا ماظن کی تهج رد نآ حیقنت رد یعس و تسا تناک هژور

یواکاو زا رتارف و عقاو یب یفسلف یاه

تسب و لصاح صیخشت رد تناک ،وا رواب هب .دراد ار نیشن

نآ یقلاخا رما ینلاقع تیهام شزرا هک ارچ ،تسین یدج مه اهردق

نرادن یتاذ تهادب یقلاخا یاه د

تیعضو هب دیاب ضوع رد .دنتسه تناک یاعدا دروم تیمومع دقاف و یب یاه

هک تشاد هجوت یرامش

نآ رد نوناق هب هنانیبشوخ دوخ قلطم رما رد تناک رگا .درک دیاب هچ هک تسین نشور هجو چیه هب اه

تیعضو اما ،دشیدنیب یناهج ناسنا ناونع هب ام هک دنراد دوجو مه ییاه

افرص اتفر دیاب زا لوقعم یر

میهد ناشن دوخ

:نامه(

184 - 185

.)

هک ارچ .تخود دیما مشچ نآ یلماکت تکرح و خیرات هب دیابن یقلاخا فادها نیا ققحت یارب یمن هئارا قلاخا تیاعر زا یشوخ یاهربخ خیرات دارفا زا تیامح هدیا هک ،یحیسم ندمت :دهد

راک هب یوق ناگدنب رامثتسا هیجوت یارب ار فیعض یم

.دنک ریخست ار نایحیسم بولق تسناوتن ،درب

متس دییأت اب ار یونعم یدازآ مه یرتول نییآ درک ماغدا یریذپ

1399 : 1۶0

نیا .)

یم مه لگه دقن رد ونرودآ هک تسا یدح هب لکشم هیامرس هعماج رد اهورین دازآ یزاب :دیوگ

،یراد

لگه هک یوحن هب ۀیرظن

آ داصتقا رقف هک درادن لضعم نیا یارب یجلاع هار ،تسا هتفریذپ ار داز

هدیدپ مه هک تسا یا یم شیازفا یعامتجا تورث دشر اب نامز

دبای

،ونرودآ(

139۷ : 4۶

رد همه نیا .)

ّدر و میرگنب خیرات تکرح هب رگا هک تسا یلاح ادشه نیا اب ،مییوجب قلاخا زا ی

ر هارمه رمیاهکروه

یم :میوش

ویپ خیرات یم هتس یم ،سکعرب ،قلاخا اما ،»یراگزور و دوب یزور« :دزومآ ای »دیابن امش« :دزومآ

دیکچ هب خیرات بیترت نیدب .»تسیابن امش«

ۀ قلاخا یم لیدبت یقیقح یزیتس روط هب خیرات ...دوش

یعقاو نایمدآ اهنت ..درادن لقع »دوخ رد«

یم ...هک دنا هک دنهاکب ار یناگمه ای یدرف ی ّرش دنناوت

دیرفآ ۀ نامرف دوخ .تسا تعیبط یاهورین ای نانآ دوخ همه نتخاس

یتسه کی رد خیرات ییادخ

تدحو یرهوگ وج

ب یلامتحا هنعط[

مزج کیزیفاتم ،]ازونیپسا ه هدولآ

( تسین شیب یا 1398

:

10۷ .)

(7)

تسا هتسب دیما تاجن ریسم رد ناسنا تکرح هب رمیاهکروه لاح نیع رد هزاجا رونه نوچ« :

»میهدب ماجنا یراک میتسه فلکم ،میراد تایح

139۶ : ۷8

. )

دیاب هتبلا هک یتاجن

راب هب ناسنا تمهرپ تسد هب

دنیشن نامه رد طقف رگم درادن دوجو یلقع و دصقم ،ناهج رد« :

نآ نایمدآ هک یسایقم

»دنشخب ققحت ناهج رد ار اه

،رمیاهکروه(

1398 : 128

. )

هک تسا رظنم نیمه زا

رد دوجوم یلمع تیفرظ هب تبسن ،تسا نآ لابند هب هک یحرط ققحت رد ،رمیاهکروه یاپمه ،ونرودآ فسلف یم دیما مشچ لگهۀ یب ار وا هک لگه زا یشناوخ دقن رد وا .دزود

یدرف و رشب جنر هب انتعا

رواب هب .تسا هداد ناشن شنکاو دنک یفرعم اوژروب یرکفتم یو هک سب نیمه لگه شیاتس رد« :وا

یک اب هک ییانعم رد ،تسیلاسناتسیزگا ،تسا هدرک طوقس هناربکتم یجا ّرو هب نونکا و دش زاغآ روگکری

»دوبن

،ونرودآ(

139۷ : ۶9

. )

رد رمیاهکروه و ونرودآ ،بولطم قلاخا ققحت تهج رد ون تسفینام

اب ،

هرازگ تیفرظ زا ،یلدج لاامتحا یدرکیور هرازگ میکحت رد مه ینید یاه

یم هرهب دوخ یاه دنریگ

:

« هچنآ یم زورما برغ ناهج رد رگا .تسا رمضم ،تیحیسم ای قلاخا رد هک تسا یزیچ ،مییوگ

نآ ردق نآ هب دیاب ،تسه یناوارف چیه هک میهدب ییاه

»دنرادن زیچ

139۶ : ۷۷

. )

،دشاب هدنام یقاب تسا نکمم هک یتیصخش و تیدرف اهنت ،بویعم یعامتجا طابضنا اب لباقت رد نیزگ ۀ تراقح ماظن نیا زا جورخ هیصوت رثکادح هک یماظن .تسا یقلاخا زیمآ

کی هک تسا نیا شا

دیشاب نامرف هب شوگ دوجوم

( Adorno, 2004: 299

دوخ نخس اتیاهن ونرودآ هک تسا رظنم نیمه زا .)

:تسا هدناسر نایاپ هب قلاخا تیهام هب تبسن یبلس یدرکیور اب اب

یتح ای ،تسیچ ناسنا هک مینادن یتح دیاش ،تسیچ قلطم راجنه ای قلطم ریخ مینادن دیاش ام تسانعم هچ هب تیرشب ای ندوب یرشب -

یم ینشور هب اهنت ام ای یرشبریغ یزیچ هچ هک میناد

شیب ار قلاخا هفسلف یزورما هاگیاج ،نم معز هب .تسا یناسناریغ ندرک موکحم رد دیاب رت

یمامضنا چنآ ه ششوک رد ات تسج تسا یناسناریغ تیعقوم نییعت یارب یعازتنا و مهبم یاه

ناسنا یدوجو ،ونرودآ(

139۶ : 282 - 283 ) .

یرگاوغا زا یکی هک تسا یدوعوم و یونعم یدازآ اب لباقت رد یبلس قلاخا نیا عقاو رد یاه

یم رامش هب یناسنا درخ یارب یرگنشور و یرکف یدازآ مهوت .دور

ۀدارا یلمع ندنام هریخ هک ،ریگارف

هیامرس قطنم زا تیعبت و تعنص تابسانم رد تراسا ،تعیبط رد نیا ءاکتا هب و تسا هتفریذپ ار یراد

یمرگرس یم یقلت هتفای لامک ار دوخ یناسنا ماقم ،اه ونرودآ ،موهوم و یونعم یدازآ نیا ربارب رد .دنک

یامنور دوخ صاخ یضارتعا قطنم زا رمیاهکروه رانک رد یم ی

مگ نآ رد هک یریسم .دنک هدش

هب یا

یم نایم هب »ناسنا« مان ،تعیبط و تعانص لباقتم طباور زا تینوصم طرش اب ،یگدنز زا وا مهس و دیآ

یم هبلاطم نیا شسرپ نونکا .ددرگ

فیظو و مهس هک تساج ۀ

یقلاخا شنک نیا شرتسگ تهج رد رنه

؟تسیچ

(8)

3 . ییابیز درفت ءیش اب لباقت رد یتخانش

هدوت یگراو یا

اوخ رد ونرودآ ن

یم یرگنشور زا رثأتم یگراوءیش هب اکفاک زا دوخ ش دراد هراشا یناسنا هب وا .دزادرپ

یم هدنار سپ هک تبسن نامه هب هک یم روصحم دوخ میرح رد و دوش

زا هک یئایشا ناهج هب ،ددرگ

هیبش هدرک رود دوخ یم رت

هک تسا ضحم تینهذ نامه نیا .دوش لیدبت و هناگیب زین دوخ اب اترورض

یتسه هک یوحن هب .تسا هدش ءیش هب ءیش یتسه هب شا

یحرش یعضو نینچ رد و هتشگ لدبم هدش

یم نایب ار دوخ یگناگیب زا ناهج و ناسنا یتسه نایم زرم دوخ راثآ رد اکفاک ،ونرودآ ریسفت رد .دنک

یم وحم ار ءایشا نآ ،دنک

نچ هکنآ ش اب مه نردم ناهج هداهن ماگ ریسم نیمه رد ناسنا زا یزاسءی

تسا

،ونرودآ(

1399 : ۶5

هجیتن ناونع هب ،ناسنا یگتشگءیش موهفم .)

،گنهرف تعنص تادیلوت زا یا

ملع هاگن هب فطع یکت و هدز

ۀ یوس کی ۀ هک هراگنا نیا .تسا قیدصت لباق یرازبا تینلاقعرب هتینردم

رب وا یکینکت قوفت اب لداعم رشب تفرشیپ .تسا ونرودآ راکنا دروم ساسا زا ،دشاب هعماج و تعیبط

ادیب و یعامتجا تلاسر هک یوحن هب ر

طقن زا زین رنه رگ ۀ

کینکت نیمه اب لباقت یم شهج یگدز

و دبای

راوءیش درخ هب یم شابدازآ بیهن نردم ۀ

.دنز

یلصا زا یکی ،هاگن نیا رد رود ره رد ناسنا تیعضو ساکعنا رنه فیاظو نیرت

ۀ رات .تسا یخی

طبار نیا ۀ نیا و تسا هدوب رارقرب رنه خیرات لوط رد شبطاخم و دنمرنه نایم لباقتم هک تسین هنوگ

هدوت یاهرنه اب لباقت رد هناسر ربارب رد و یا

و درک دانتسا یتنس یاهرنه هب ناوتب نویزیولت نوچمه یا

دناوخ بطاخم دنسپ یاوغا زا رود هب و صلاخ یاهرنه ار اه نآ

( Adorno, 1954: 214

ریسفت هب .)

هتشون رد هنومن ناونع هب ،یخیرات و یعامتجا درکیور نیا ،ونرودآ رثأتم اما .تسا ریگمشچ اکفاک یاه

یم نایامن یرنه راثآ رد هک ینومضم زا زا دیاب عامتجا و هدوت ،دوش

هچنآ هتفایرد دنا و دنریگ هرهب رد

من تکرح نردم ناهج ناماسبان عضو حلاصا ریسم هک تسا رظنم نیمه زا .دنیا

ون تسفینام

هب

یم رمیاهکروه و تسا هتسب دیما رییغت و یزاسزاب :دیوگ

یم مکح ام یتنعل هفیظو کیتارپ اب ار رکفت هک دنک

میزیمآ رد تسرد ،رمیاهکروه و ونرودآ(

139۶ : 59

.)

هخسن ،دوجوم تیعضو اب لباقت رد زا یریسم نآ ای ،یثنخ یزرورنه زا ییاه

لمع هک رنه ریسفت

ناداقن رظنم زا ،دننکن یط ار تسرد کیتارپ ای ۀ

کی ونرودآ یب هرس

یقلت نیا هک تسادیپ .دنتسه ههار

،رنه زا دودرم

یم ذخا شنابحاص یفسلف ماظن زا ار دوخ یرظن یانبم رد ونرودآ ببس نیمه هب .دنک

تسا هتشون رگدیاه یفسلف برشم هب هنعط :

ندرک عورش ون زا بیرف«

رد هک تسا یزیچ نامه اقیقد

یم رارق داقتنا دروم همه زا شیپ رگدیاه هفسلف دریگ

»

،ونرودآ(

1395 : 40

صاخ ار هاگن عون نیا ونرودآ .)

هفسلف یم ییاه تقیقح فشک هب ،یخیراتارف یاعدا اب و تسا هدش هتسسگ خیرات اب ناشدنویپ هک دناد

یم یور یم لرسوه هب هنعط رد نینچمه .دنروآ ون

:دسی

لرسوه هک یزیچ ار نآ

تینهذ »نیزاغآ یانبم«

یم ییلاعتسا تسا نیزاغآ غورد یعون لاح نیع رد دمان

:نامه(

82

:یو زا یرگید دنت هلمح تسا نینچمه .)

یرگرز نابز هب یسانشرادیدپ«

( Jargon

)

یم نخس تلاصا نابز لک هلصاف نیا رد هک ینابز ،دیوگ

و درک ناریو ار یناملآ هتخیهرف

ار نآ »تخاس لدب سدقم تایدنرچ هب

:نامه(

100

. )

هنعط زا یخرب اه

(9)

ونرودآ لقتسم رثا رد هژیو هب

، یناملآ یژولوئدیا رد تلاصا نابز ،

رگدیاه هب رایع مامت شروی تهج رد

یم تدش نایم هب رگدیاه هک یماگنه ونرودآ نایب هب .دبای

یم یگیام ناگمه زا یلک یحرط ،دزادرپ

( =نارشتنم نمساد روهشم ریبعت [

Das Man رگدیاه یرکف ماظن رد]

)

یم میسرت اب هک دنک

هچنآ لدابم دنیآرف رد ۀ

تسا هتسبمه ،هتفای نایرج لااک

( ونرودآ

، :1394 359

هلمج زا ،ونرودآ تفلاخم نیا هک تسادیپ . )

ۀیرظن یم لماش مه ار رگدیاه یرنه هیرظن .دوش

و نردم یرازبا درخ اب هلباقم ثیح زا دنچره هک یا

ناسنا یگتشگءیش هب تبسن رادشه کینکت ماظن نیا رد اه

طقن هدز یتسرد هب ار دوخ تکرح نیزاغآۀ

ودآ تاعقوت فلاخ رب اما ،تسا هداد صیخشت ییابیز رد ونر

ناهج یسانش طابترا ،هدنام فقوتم اشگ

نیا تیعقوم اب نینچمه ،هدنیآ و هتشذگ یخیرات عضو اب ار دوخ ،هجیتن رد .تسا هتسسگ نونکا و اج

شیدنا ۀ فرص ،رگدیاه یرنه مرگرس زا شیب یلصاح اتیاهن ،شرابنایز تلاصا نابز زا رظن

و یزاس

درادن نابطاخم یارب یرظن یظّافل

( Adorno, 2002: 352 )

.

یب و یثنخ درکیور نیا حلاصا تهج رد یم دوخ بولطم رنه یفرعم هب ونرودآ ،رمث

یرنه .دزادرپ

یم دومن یخیرات تیعقوم کاوژپ ناونع هب ،عامتجا رتسب رد هک دیاف هب هتبلا و دبای

ۀ زوح رد یلمع ۀ

یمومع رییغت ینعی سکرام روهشم نایب هب تشگزاب رد(

)ناهج دیا فلاخ رب تسرد نیا .تسا رادافو ۀ

ار دوخ ،جراخ ناهج اب طابترا عطق و بان ییابیز هب نتسج هانپ اب هک تسا رنه یارب رنه هب موسوم یب تسا هتخاس لزان و اوتحم

( Ibid: 321

هدیا .)

ییابیز ساسحا هک یا شنکاو ناونع هب ار بان یتخانش

تیدرف زا ادج یاه تجا ماظن و مظن

یم یفرعم ساسحا نیا زایتما هجو ظفح تهج رد و یعام دنک

غبص نیا زا راذگ اب هک تسا یلاح رد نیا .)

ۀ هیامرس دیا ،رلااس ۀ

نیزگیاج

دید اب نارکفتم نیا بولطم و یم گنهرف تعنص تلاوصحم یاشامت هب زابۀ

رظنم رد و دنیشن ۀ

یقلاخا

دننکریخست تلصخ ربارب رد ندنام لعفنم و ندش ینابرق زا دوخ ۀ

هدوت گنهرف یم نوصم یا

رد .دنام

هدروآرف تیهام رد رییغت دصق هب راثآ نیا یاشامت عقاو تسا نآ یاه

( Adorno, 1954: 235

.)

یلصا نیاربانب دغد نیرت

غ ۀ رمیاهکروه نینچمه و ونرودآ

، رنه للاقتسا ظفح نمض هک تسا نیا

هب شسرپ هب ،نآ صاخ نأش تیاعر و زور

دش ۀ ناهج رییغت رد رنه شقن ؛دنک هجوت مه سکرام

هنوگ هب مه نآ ؟تسیچ داجیا یتاقبط تابسانم زا جراخ ییورین اب هن و عامتجا لد زا رییغت نیا هک یا

ینعی رنه ،هجیتن رد .دوش یتنآ یعون رنه زا عون نیا .هعماج کی یعامتجا داضت ساکعنا

هک تسا زت

هک یعوضوم و تخاس رتسب و هدنزاس زا رثأت و طبارت رد شدوخ هتبلا ار نآ

یم ییامنزاب دراد رارق دنک

( Adorno, 2002: 8 )

تسا هتسناد یعامتجا یاهدانوم ار نردم رنه لیصا راثآ ونرودآ . (

Ibid: 236

. )

هکت رد ،عیمجت تقو هب و دنتسه هدش نردم رهاظ هب عامتجا تیعضو زا یساکعنا مادک ره هک ییاه

نوزومان عضو زا یلماک و ایوگ ریوصت مه رانک

یم باتزاب ار عامتجا نامه ونرودآ هاگن رد .دنهد

یمن ار رنه ناوت افرص

زا لمتحم و هیلا دنچ ریسافت ای ،درمش رادیدپ کی ناونع هب آ

ار ن .دومن میسرت

روهظ یعامتجا داضتم یاهورین لباقت هب رظن اب و دوخ صاخ یعامتجا رتسب رد یرنه رثا ره هکلب تهج و تخانش مزلتسم مه نآ ریسفت و هتفای کیتکلاید زا رثأتم و اتیاهن .تسا یتاقبط و یتازرابم یبای

(10)

عماج رد :دیسرپ یراکنا ماهفتسا هب ای درک رارقا دیاب ،یرگنشور شدوخ صاخ ریسم درف ره هک یاه

یم بیقعت ییوجدوس فده اب ار یم یقاب دنمرنه و رنه زا یراظتنا هچ ،دنک

ساکعنا زج ؟دنام

هغدغد دوخ هک ،هدش یصخش یاه

) دض(

مدآ درفت زا تسا یتیاور !؟یهورگ راک یعدم طیحم رد اه

تیدرف هک تسا نآ ددص رد دوخ یدرس اب هک یماظن نامه حت ار اه

هطلس ت لاح ره رد و دروآرد شا

بانتجا راعش اب رب ،طیارش یریذپان

هچنآ یم یور دبای طلست دهد

( Adorno, 2005: 73

.)

آ یم هتسجرب تهج نآ زا تیاوردض و تیاور یگتخیم همانشیامن ونرودآ هاگن رد هک دوش

یاه

تکب لئوماس یم شیامن یدژارت و یدمک ماغدا اب ار نردم ملاع تیعقاو

دنهد

( Adorno, 2002: 340

. )

یب یقیسوم هب ونرودآ لابقا نینچمه نیا رب رارصا و ملاک

هیبشت و یقیسوم زا هنایامنزاب و یظفل یقلت هک

هدوت گنهرف رد جیار نابز هب نآ اوخ یقیسوم هیلاع درکراک زا بطاخم فارحنا ثعاب ،یا

دوب ده

( Adorno, 1993: 401

دراد تللاد صلاخ رنه هب وا شیارگ رب)

. ،ینکشراتخاس هب دیاب راثآ نیا دروم رد

مرف مهف و یزیرگ نآ ناسآ یریذپان

عضو ربارب رد رگرادیب یلماع ناونع هب ار یگژیو نیمه و درک هراشا اه

دننکدنسرخان ۀ

طبار عطق .تفایرد گنهرف تعنص ۀ

تونمره و رنه نایم مهف لباق رظنم نیمه زا کی

تسا

( Adorno, 2002:118

هیرظن دیاب ،ونرودآ رواب هب .)

اتقوم ار تقیقح تیهام دروم رد درادناتسا یاه

هرازگ ریغ و رگاشفا ،یکیتکلاید تلصخ اب یرنه تقیقح هک داد هزاجا و درک قیلعت .دوش هتخانش یا

هطبار لاح ره هب دنچره و رنه نایم هیوس ود یا

دننک سکعنم رنه و تسا رارقرب تقیقح ۀ

ای تقیقح

«

تیاور

تسا هنامز و هرود نیا رد ام یتسیز عضو »رگ (

Ibid: 282

تواضق .)

ییایوپ دیاب یداقتنا یاه

کرد دراد قلعت نآ هب یرنه رثا هک ار یخیرات و عامتجا تیلک ییایوپ زین و یرنه رثا ینورد و هدیچیپ وادم یفن اب یرنه رثا .دنیامن تفخ لقع هب ،دوخ م

یم بیهن گنهرف تعنص رد ریسا ناسناۀ هک دنز

هشیدنا تلصخ نیمه رذگهر زا یفسلف ینیبزاب یارب هار .دش نوریب عضو نیا زا دیاب نازادرپ

ۀ رنه

یم نایامن زا یعماج ریوصت ونرودآ هک ،دوش

ار نآ نیاربانب .تسا هتخانش تکب لئوماس راثآ رد

قلاخا تمزلام و ییوسمه

یم زاغآ هطقن نیمه زا رنه و ینعی نتسیز یقلاخا هک یوحن هب .دوش

ییابیز درفت هب ءاکتا قیقد نایب رد هک ،یتخانش

هغدغد رت ییابیزدض تسا یا .یتخانش

4 . گنهرف تعنص اب هلباقم رد لمع و هیرظن لصاوف

نچ هچنآ ییابیز تشذگ عقاو یسانش

هدیا دورو لوصحم هک ،هنایارگ ناملآ هب یتسیسکرام یاه

اصخشم(

)تروفکنارف بتکم

برجت زا یعون ،تسا ۀ

ییابیز هدرک ماغدا تیعقاو هب قیمع دهعت ینشاچ اب ار یتخانش

یم نادیم هب یضارتعا و یبلس قلاخا ،دنیآرف نیا رد .تسا تبسن ار دنمرنه تیلووسم و دیآ

نایب هب

چیرد زا ،یتسیز تیعقاو ۀ

یم غلابا ،یرنه ینکشراتخاس یم رظن هب اما .دنک

دسر هچنآ شیدنا رد ۀ

یم نایب قوف هبخن هدایز ای ینامرآ هنانیبشوخ یرظنم زا دوش

هیواز زا و ارگ یفنم یا

تیاضر هیبش هنارگن

میمض هب ،دوجوم عضو ماودت هب ۀ

هناهب .تسا یلفحم یاغوغ و یریگ

(11)

رد هک هداهن مدق یریسم هب رمیاهکروه اب شکرتشم راک لیمکت رد ونرودآ عقاو لامع

راتفرگ ار دوخ

هناگود تیعضو نیا رب هبلغ یارب ار دوخ شلات مامت یزرورظن ماقم رد دنچره ،تسا هدرک راوشد یا

ن هب رگید یوس زا و دراد هلصاف هنایماع رنه زا ییوس زا وا .دوب هتفرگ راک هب راوشد بطاخم تاج

»صاخ«

هزات لاویتسف کی ییاپرب زا هدیشوک هنادهعتم وا .تسا نیبشوخ گنهرف تعنص ناماد زا

هلباقم و بطاخم بذج یارب نیمه ببس هب اما .دنک یراددوخ گنهرف تعنص اب تسد نیا زا یا

یمن ونرودآ بولطم رنه نابطاخم هک تسا دهعت تعنص ناینابرق زا یهجوت لباق رسک دنناوت

گنهرف

هراچ یرنه رثا نابطاخم رامش هب ندوزفا هک ارچ .دنشاب هداس زج یا

میهفت تهج رد راثآ نیا یزاس

هدوت یمن یقاب مایپ یا هنایماع یاهرنه هب ،دهن مدق نآ هب ونرودآ رگا هک یریسم .دراذگ

نوچمه یا

دننک نییعت شقن و امنیس ۀ

رنه نیا ماود رد هشیگ -

.تسا هتفگ دماشوخ تعنص هب دورو هک تسادیپ

مادا یرنه بطاخمرپ و هوبنا دیلوت ۀ

شیپ گنهرف تعنص هک تسا یریسم نامه و تسا هدومیپ رت

یرظن ینابم ماکحتسا ببس هب ونرودآ هدیا هب نآ هب دورو اب زگره ،شا

هبخن یاه نایارگ

ۀ تنایخ شیوخ

نچمه .درک دهاوخن هکنآ

راگناوآ هاگتسد دروم رد

)فارگونوف ای نوفامارگ(

تلاوصحم زین ار نآ

لومش زا

تسد زا یشخب ناونع هب ،هدرمش جراخ اهرنه تسا هتسناد رنه تحاس هب یژولونکت رگناریو یزارد

( Adorno, 1990: 61 )

.

لاثم و دنک تعانق شیوخ بولطم و یموهفم رنه کدنا بطاخم هب ونرودآ رگا ،رگید یوس زا نایم شیامن هماع یاه دنیزگرب ار یمود ،تکب لئوماس یاهارجا ای دنسپ

، نیمه زین وا تاملک رهاظ هک

یم ناشن ار دنهد

، یفیلکت ؟دش دهاوخ هچ رنه یناگمه و یعامتجا تلاسر فیلکت تروص نآ رد

و نکشراتخاس درکیور ببس هب نردم رنه و تسا هداهن رنه شود رب یضارتعا و یبلس قلاخا هک یاوردض ییابیز یاهزرم هنادماع هک یرنه .تسا هدش بلطواد نآ یارجا یارب دوخ ی دوهعم یسانش

یم ار هدرپ هدش یتعنص ناهج نیا رد یراج عیاجف قمع زا ات ،دنکش

نیا ایآ ،فصو نیا اب .درادرب

دیزگرب نابطاخم و صاخ یاهرنه ۀ

نآ نزاوم رد یرییغت دنرداق اه ۀ

دننک داجیا گنهرف تعنص و دوخ

و رطیس رب رخآ تسد ۀ

؟دنبای هبلغ نآ

بلاج هکنآ هدیدپ ناونع هب رنه زا یقلت هک تسا هداد رادشه ونرودآ ا

نورد ،نییآدوخ ی و راگدنام

هدوت گنهرف چیپرام رد یراتفرگ ،ینوریب نایز و دوس زا اّربم ود نایم کیکفت نیمه عقاو رد .تسا یا

هب دورو مکح رد ،یراجت /بان رنه عون تسا یگنهرف تراجت یزاب نیمز

. رارکت اب هژیو هب ونرودآ

یرجت ۀ نرق رد یوسنارف 19

نرق لیاوا و 20

هیوس نارگن تسا رنه زا هناصلاخ ریسافت کیتنامر یاه

( Adorno, 1954: 214 )

.

ییابیز اب دشاب هتساوخ وا دیاش هنومن هب نداد عاجرا اب و رنه زا ییادز

یا

ئت و تکب لئوماس نوچمه تخابانعم و ییاوردض یاهرتا

ۀ نیا هورگ زا توافتم یهار ،نادنمرنه زا

کیتامر ناگود ؟تسا هدوب بایماک زین دصقم هب لاصتا رد وا دصق ایآ اما .دنک میسرت ار اه ۀ

بطاخم

زابرید زا صاخ و ماع هارمه

اب زین گنهرف تعنص هتبلا و تسا هدوب رنه هچنآ

رابرد ۀ و نووهتب بیکرت

(12)

لقن ونیزاک

میدرک

،رمیاهکروه وونرودآ(

1399 : 193

هدرک افیا یشقن هناگود نیا لاذتبا و طاقتلا رد رگا ،)

زا جورخ لاباقتم ،دشاب ار نآ

.تسا هتخاس رتراوشد مه

دیا هب ونرودآ رگا ،نیاربانب ۀ

نآ رد هک تسا هدومیپ ار یریسم ،دشابن نیبشوخ هدایز دوخ نیزگیاج

تیاضر نمض

هب یلقادح هچنآ

هفیظو ،تسه لاعف هناهب دح رد یا

ءاشنا ار ینونک عضو زا موادم یریگ

یم تسیز نیا رد .دنک موهفم فوسلیف یرهق شقن ،بولطم ارهاظ ناهج

دنمرنه یربج ییاراک ای ،زاس

قلاخا یا رادم یاس رد هک تسا ن ۀ

هیامرس ماظن زا لصاح تینما و دنهد همادا دوخ تلااغتشا هب یراد

هدیا هدیا .دنیامن حرطم جلاع هار ناونع هب راتخاس نیمه لیذ ار ناشیاه ،ندوب صاخ ببس هب هک ییاه

لحرم هب تبون ات ،دنرادن مه هدرتسگ بطاخم یتح ،دنوش دراو رنه تحاس هب رگا ۀ

!دسرب لمع

گبخن هیامرس ماظن نیمه لیذ نانچمه زین یقلاخا شنک ثیح زا ،ثحب دروم نا رتسب رد و یراد

جرادنا لباق گنهرف تعنص لااب تسد ؛دنا

هکنآ ،داقتنا و ظعو یسرک زا ندماین نییاپ و هلصاف ظفح اب

یم صخشت تعنص نیا زا لصفنم یئزج نوچمه .دنبای

هانپ نردم رتائت و یقیسوم هب ونوردآ نتسج نیا رد تنوکس هب وا یلقادح تیاضر مکح رد

تسیز هلصاف نینچمه .تسا یناگبخن هتبلا و نمیا ناهج شبنج زا وا تسرد لاامتحا یریگ

روک یاه

هد ییوجشناد ۀ

19۶0 ناشن ، گنهرف حلاصا یارب یهار ادقن قلاخا و رنه فوسلیف هک تسا نآۀ

سیشرانآ خلاگنس رد ندش راتفرگ و هتشادن غارس یمومع هشیدنا تابلاطم اب زین ار م

نازرو ۀ دوخ

هدیا ،هجیتن رد .تسا هتفاین گنهامه فسلاف صاخ لفحم و هدودحم رد هک ییاه

ۀ نادنمرنه ای دقتنم

زوح هب دورو زا و دنک داجیا کرحت ضرتعم ۀ

هیصوت رانک رد ،دنز زابرس یمومع قلاخا رد یبلس یاه

هر ،جیار یقلاخا ماظن هب یهافش ضارتعا تهج و فوسلیف نمیا تایح نیمضت زا شیب یدروا

یاس رد شنوماریپ ناگبخن ۀ

دوخ صاخ یضارتعا نحل اب ونرودآ .تشاد دهاوخن گنهرف تعنص

:تشون

نآ زا یم دیدپ ار یتخبشوخ سح نیا گنهرف تعنص هک اج یمظن نامه رادم رب اقیقد ناهج هک دروآ

یم گنهرف تعنص هک دخرچ ار نآ

ناسنا هب یلداعم تذل ،تسا هتفایرد یم هضرع اه

نآ هک دنک اه

یم بیرف هدرک یحارط هنابلقتم هک یدنسرخ نامه قیرط زا ار دهد

( 2001: 106 )

.

:تسا هداد رادشه مه رمیاهکروه ناگود هب ار دوخ یاج یرنه دقن هک یتیعضو رد«

ۀ و توادع

دیدپ ،تسا هداد یرنه راثآ هب تبسن تیدوبع ۀ

وسوم یمرگرس هب م

( entertainment

)

یم ییامندوخ

»دنک

.)

نیا عقاو رد

نورب یارب ناوارف ششوک مغر هب ود تعنص راصح زا تفر

هدرک هضرع ار یحرط ،گنهرف ناشنابطاخم یارب یرکف یمرگرس ای ینطاب تیاضر زج یلصاح هک دنا

مرگرس یتیاضر .درادن تسیز زا هدننک

هبخن و توافتم کبش زا یئزج ناونع هب هتبلا ،ارگ

ۀ هک ،گنهرف

تابسانم زا یئزج دوخ و هتفای هعسوت تاماظن رد جیار حماست و نما طیحم نویدم لاح ره رد هیامرس .تسا یراد