هدکشناد یسدنهم و ینف
یشزومآ هورگ یرامعم
نایاپ یسانشراک هجرد تفایرد یارب همان دشرا
یرامعم شیارگ یرامعم یسدنهم هتشر رد
زاسهب ی
حارط و هلحم ی
ور اب هلحم زکرم درکی
پ اقترا هدای
رادم ی رد
تشر رهش هدنب هخرس هلحم
:رگشهوژپ
نیجشه یرافغ میعن
:امنهار داتسا
رتکد فسوی ج ناه نیمز
:رواشم داتسا
یهاقناخ یمتاح دیحوت رتکد
رویرهش 1398
ناونع و :روآدیدپ مان زاسهب
ی حارط و هلحم ی
ور اب هلحم زکرم درکی
پ اقترا هدای رادم ی تشر رهش هدنب هخرس هلحم رد /
نیجشه یرافغ میعن
داتسا :رواشم یهاقناخ یمتاح دیحوت رتکد
خیرات :عافد 25
/ 06 / 1398
دادعت حفص :تا 121
.ص
نایاپ هرامش :همان
/یرامعم یسدنهم هورگ
:هدیکچ :فده هلحم اه ی دق یمی هب مهم تمسق ناونع ی
وه زا تی رهش اپ رب هی پ و طابترا یدنوی قطنم ی قلخ م ی دندش رباع روضح و نی
پ هدای
، روحم
لصا ی حارط ی ا نی هنوگ م رامش هب اهاضف ی
دنتفر
؛ تعنص بلاقنا زا سپ اما
،ی ز شخب یدای حم زا طی هلحم هراوس تکرح هب اه صاصتخا
هتفای
ا و نی شهاک ثعاب عوضوم روضح
پ رباع هدای رد نآ اه .تسا هدش نیازا
ور شان تلاکشم ی
اسو طلست زا لی
لقن هی روتوم ی هلحم رد :دننام اه
وپ روضح مدع یای
نکاس نی رد حم طی ب ،هلحم ی کرحت ی نکاس
،نی نما شهاک تی پ رباع ددرت
،هدای ازفا شی گدولآ ی حم طی ز تسی لئاسم و ی
نیازا تسد اقترا هلوقم هب هجوت ، ء
لباق تی پ ی هدا رادم ی هلحم رد اه ی رهش ی همانرب و ر یزی ارب ی ا نی م ترورض ار عوضوم ی
دشخب . نیازا ور فده
ا ماجنا زا نی اسانش ،شهوژپ یی
بت و ی ی ن لماوع رثؤم اقترا رب ء لباق تی پ هدای یرادم هلحم رد اه ی رهش ی نچمه و
،نی حارط ی و هلحم زکرم
هلحم اتن هب هجوت اب جی
ا تهج رد شهوژپ زا لصاح اجی
هلحم د ا ی تیلباقاب پ هدای یرادم وگخساپ و یی ن هب یاهزای نکاس
،نی م ی دشاب .
شور :شهوژپ یسانش هام
تی ا نی دربراک فده ظاحلزا شهوژپ ی
و ظاحلزا صوت شور یفی - لحت یلی تسا
؛ نچمه نی
، ا نی شهوژپ رظنزا
نامز
،ی شهوژپ ی عطقم ی م رامش هب ی دیآ هزادنا رازبا . ا رد یریگ
نی شسرپ شهوژپ همان
یم هتخاس ققحم لماش تسخن شخب هک دشاب
تلااؤس
و هب طوبرم یگژی
یاه درف ی ندومزآ ی اه لماش مود شخب و 40
پ هب طوبرم صخاش هدای
یرادم هلحم رد اه یم دشاب رد هک 6 نما هورگ تی و
ا
،ینمی ک تیفی حم
،یطی دم تیری رهش
،ی عونت یربراک اه سرتسد ، ی عامتجا عونت ،ذوفن و ی
هتسد دنب ی هدش ندومزآ هاگدید شجنس یارب و ی
اه
ترکیل فیط زا جنپ
تمسق ی هدافتسا دج ساسا رب هنومن مجح .تسا هدش لو
ناگروم 384 عت هنومن نیی دیدرگ هک هب روظنم تقد ندرب لااب
شهوژپ 400 هنومن شور هب همانشسرپ گ
یری م ،سرتسد رد نای
نکاس نی هخرس هلحم مکت هدنب
لی سررب زا سپ و دش ی
لوا هی 387 همانشسرپ
ارب ی لحت لی هداد اه ی هدافتسادروم .تفرگ رارق
یافلآ دمآ تسد هب خابنورک هب
روظنم مطا نانی م زا نازی اپ ییای لک ی همانشسرپ ارب
ی 40
صخاش سرربدروم ی
، رادقم 955 / 0 م ی دشاب هزادنا رازبا تلااؤس بولطم ییایاپ زا یکاح هک یم یریگ
هداد همادا رد .دشاب اه
ی زا لصاح
همانشسرپ مرن زا هدافتسا اب اه رازفا
IBM SPSS Statistic 24 شور اب و
اه ی یجنس شرگن لحت شور وISDM
ی فاشتکا لماع ل ی
( Exploratory factor analysis زرا دروم )
یبای .دنتفرگ رارق
هتفای اه : هب هجوت اب هتفای
دودح شهوژپ اه 46
ندومزآ زا دصرد ی
اقترا هب تبسن اه ء
پ هدای رادم ی شرگن هلحم ی
تبثم و اهنت 17 زا دصرد
نآ اه نآ هب تبسن یفنم یشرگن .دنتشاد
نچمه نی
، صخاش نما تی ا و ینمی
، م اب نیگنای 624 / 2 عم فارحنا و رای
780 / 0 ولوا رد تی و لوا
صخاش عامتجا عونت ی
، م اب نیگنای 336 / 3 عم فارحنا و رای
590 / 0 ولوا رد تی رخآ رظنزا نکاس نی هب ناونع و یگژی یاه هلحم ا ی تیلباقاب
پ هدای رادم ی م ی ددع رادقم .دشاب ی
هب تسد هدمآ آ ومز KMO ن ارب ی لحت ماجنا لی لماع ی فاشتکا ی رادقم 887 / 0 م ی دشاب کاح هک ی زا
صخاش ندوب بسانم اه
ی باختنا ی ارب ار ی نکت زا هدافتسا کی
لحت لی لماع ی م ی دشاب
؛ نچمه نی لحت شور زا هدافتسا اب لی
ع یلما
، 7 لماع
ارب کی زا رتلااب هژیو رادقم یاراد ی
وگ هی اه ی قحت قی دش جارختسا هک
لماع ریسفت رد لیهست یارب س ندرک هداس و اه
راتخا نآ اه شخرچ زا
هدافتسا سکامیراو عون زا یلماع تسا هدش
هک لباق اقترا هب طوبرم یاهریغتم ،سکامیراو شور هب یلماع شخرچ زا سپ تی
پ هدای یرادم رد
7 لماع هقبط دندش یدنب .
هجیتن یریگ اتن: جی ا نی ناشن شهوژپ یم
دهد صخاش هک اه
ی نما تی ا و ینمی
، مهم نیرت ولوا تی نکاس نی ارب ی اقترا ء لباق تی و هدوب هلحم
صخاش اه ی ک تیفی حم
،یطی دم تیری رهش
،ی عونت یربراک اه سرتسد ، ی عامتجا عونت ،ذوفن و ی
ترت هب بی ولوا رد تی یاه دعب ی م رارق ی دنریگ .
نچمه
،نی لماع اه ی هب تسد هدمآ لحت شور زا لی
لماع ی وگ هب هجوت اب هی
یاه کشت لی ترت هب نآ هدنهد
،بی بلاک لماع د ی و ز یتخاسری
، لماع
اناوخ
،یی داصتقا لماع
،ی لماع ،هرگ و ثکم لماع ا
عامتج
،ی روضح لماع ،تراظن لماع یریذپ
مان راذگ ی دندش
؛ نیاربانب رد دراد ترورض
همانرب ر یزی حارط و ی ارب ی زاسهب ی هلحم هجوتدروم و
هژی رارق گ دنری اتن هب هجوت اب اهتنا رد . جی
پ شهوژپ زا لصاح داهنشی
ییاه هب روظنم
اقترا ء لباق تی پ هدای یرادم هلحم رد هدنب هخرس .دش هئارا تشر رهش
هژاو :یدیلک یاه زکرم
پ ،هلحم هدای رادم
،ی پ هدای
،هار زاسهب ی
1 فده و همدقم -
1-1 - همدقم
دهاش هزورما اراک شهاک
یی لحم قابطنا و ه
یاه رهش ی ن اب یاهزای نکاس زور نی
نآ اه تسه می ا و نی هدش ثعاب عوضوم
ات هب روظنم هب ا ندرک زور نی
لحم ه اه ن اب یاهزای نکاس نی ماجنا دهاش لمع
تای رس عی رخت و بی رد نآ اه شاب می تامادقا . ی هک
هب زاسون روظنم ی
زاسهب و ی هلحم اه ی رهش ی جنا ما م ی دنریگ و افرص دبلاک هبنج ی
ف و یکیزی .دنراد هجیتنرد ن زای ناسنا اه
نکاس هک نی لصا ی هلحم اه ی رهش ی من هداد خساپ دنتسه ی
دوش وه نتفر تسد زا ثعاب و تی
هلحم اه هب ناونع ناکم ی ارب ی
م ناسنا تنوکس ی
دنوش . هجیتنرد حم زا هلحم
یطی ارب ی حم هب دارفا روضح و تکرح یطی
ست رد طل اسو لی لقن هی دبت لی هدش
وپ ثعاب هک هلحم رد دارفا روضح و ییای
م هلحم رد طاشن و ی
دوش تحت ار ریثأت .تسا هداد رارق دوخ ازا
نی ور ا ، نی شهوژپ
اسانش ددصرد یی
سررب و ی راکهار اه یی هب روظنم لباق اقترا تی پ هدای یرادم اسو طلست شهاک و لی
لقن هی روتوم ی حم رب طی
هلحم اه ی رهش ی تسا .
رد ا نی بت هب ادتبا شهوژپ زا لصف ی
ی ن ب نای م شهوژپ هلئسم ی
،میزادرپ ترت هب همادا رد
بی لاؤس اه ی ،شهوژپ
ضرف هی یاه مها و ترورض ،شهوژپ فادها ،شهوژپ تی
پ و شهوژپ هنیشی
ب ،شهوژپ نای
م ی دوش .
1-2 - هلئسم نایب
لاس رد اه ی خا ری رس شرتسگ عی
هنهپ نوزفازور و اه
ی رهش ی هموح و نآ اه صخش وردوخ زا هدافتسا و ی
هب ناونع
سو هلی ،بلاق اصوصخم غ رد
بای اس ری اسو لی لقن هی مومع ی گدنز رب ی شنرهش ینی اس هی اهاضف و هتخادنا یی
رهش ی ار
تسد غت شوخ تاریی هب ،تسا هدرک روط
ی هک ا تکرح ناکما
،نمی تحار و ناسآ ار رباع زا نی پ هدای هب و و ناکدوک صوصخ
روحم و هتشاد یرهش یاهاضف رد گنررپ یروضح هدایپ رباع ،یتعنص بلاقنا عوقو زا شیپ ات .تسا هدومن بلس نادنملاس م رامش هب اهاضف نیا یحارط ی
هتفر تسا ؛ سپ اما ضف یهدناماس و ظفح زا تلفغ ،نآزا یاها
،نردم یاهرهش رد هدایپ
یرهش یاضف رد یگدنز تیفیک لوفا وترپ( تسا هتشاد هارمه هب ار هدایپ نارباع روضح شهاک و
یی کیجات و
، 1392 .)
هیرظن نازادرپ رهش روما ی
رکف فلتخم بتاکم ساسا رب ی
اهاضف زا هدافتسا هوحن رب ی
رهش ی هب خ صوصخ نابای
قافتا اراد و هتشادن رظن ی
د هاگدی یاه ا فطع هطقن و هدوب توافتم نی
ب هطلس عوضوم ی
نوچ یارچو وتا بم لی ط ی ن می نرق
م اهرهش رد هتشذگ ی
دشاب هدمع تلاکشم و لئاسم هک ا
ی ظن ری مجح ز دای فارت کی ای
« خ مشخ نابای
» ای
« فارت نونج کی
»
دوجو هب ار گدولآ ثعاب و هدروآ
ی نماان و ی و هدش اهرهش رد گدنز
ی شنرهش ینی ار مجاهتدروم دب .تسا هداد رارق
نی تهج
ناسنا عوضوم ی
رت رط زا اهرهش ندرک قی
ازفا شی لباق تی پ هدای رادم ی اجباج مهس هب هرابود هجوت و یی
پ رباع هدای رد ماظن
لمح همانرب راک روتسد رد لقنو ر
نازی رهش ناحارط و ی
عم( تسا هتفرگرارق
،ینی 1385 ).
تلفغ هدناماس زا ی
همانرب و ر یزی ارب ی پ تکرح هدای یکی اقن زا صی زاسرهش ی جوم هک تسا رصاعم نداد تسد زا ب
ک تیفی اهاضف ی رهش ی اهاضف .تسا هدش زورما ی
پ هدای
،رادم کرت یبی مرف زا اهدرکلمع و اهاضف ،اه ی
فلتخم ی هک دنتسه
گنتاگنت طابترا ی
مهاب هب روظنم نیمأت شخب لباق هجوت ی زا ن یاهزای هلحم رد ،ناسنا اه
ی نآ هب و هدمآ دوجو هب اهرهش
وه تی شخب هدی نچمه .تسا
،نی یکی هار زا اه ی دجت دی ح تای ندم ی رهش زکارم
،ی اهروحم ی پ هدای رثؤم شقن هک دنتسه ی
حم كاردا و فشک رد طی
دبلاک ی عامتجا و ی وه ،ندمت رهظم و دنراد رهش تی
ندم و تی هللادسا( دنتسه رهش
،ی 1383 .)
ناسنا و یرادیاپ دیدج تارکفت شرتسگ اب رادم
ی لمح هزوح رد وشک زا یرایسب رد ،یرهش لقنو
هب ،ناهج یاهر صوصخ
پ نداد رارق راک روتسد رد اب ،هتفرشیپ یاهروشک هدای
یرادم هب تسا ههد هس زا شیب ،یرهش هعسوت لوصا زا یکی ناونع
هکبش داجیا اب هک اه
ی اوم فذح و هدایپ لماک عن
دودحم و تی
یاه پ هدای یور بسانم هب زاس
ی یارب مدقت قح تیاعر و
متها رهش حطس رد هدایپ نارباع زرو ما
هدی دنا (
Ewing. R. al et, 2006
زا .) مهم نیرت هت فادها هی
حرط اه ی عماج
پ هدای یرادم رهش رد م اه ی ناوت سرتسد دوبهب هب ی
اه ک ،تکرح و تیفی
گدنز
،ی ک تیفی گدنزرس ،اوه ی
قا
،یداصت واست
ی
ارب قوقح ی
هدافتسا ناسکی حم زا
،طی ربراک بسانم طابترا ی
لمح و دازآ ،لقنو ی
سم باختنا ری
تملاس ،رفس و ی
ا و
،ینمی
امرس هی یراذگ امرس تشگزاب و هی
نچمه و نی ا داجی حم یطی اپ رادی عم( دومن هراشا
،ینی 1385 ا هک ) نی رصانع ،رصانع
انشآان یی اهرهش رد ی
تنس ی وترپ( دندوبن ام یی
کیجات و
، 1392 ) هدایپ . هار اه لصا رصانع ی
حم طی یاه رهش ی بوسحم
م ی دنوش بند هب هک ن لا
زای رهش پ هب نادنو هدای
یور هدمآ دوجو هب ،دنا
نیا هنوگ حم طی
،اه حم طی اه یی ناکما هک دنتسه
پ هدای
،یور رفت
،حی رخ
،دی ب هدوارم نی ناسنا اه د ،
،رادی سرتسد
،ی لبت
،تاغی رک هاگن ،تغارف تاقوا نارذگ ،نتسشن
،ند زاب ی
ارب ار ددرت و ناکدوک ی
.دننک مهارف مدرم
یرادرهش تشر رهش
، پ هدای هار م نادی رادرهش ی لاس رد ار 1391
فارت ثداوح شهاک ،رگشدرگ بذج فدهاب
،یکی
لاآ شهاک یگدنی
اهزاگ ی هناخلگ ا
،ی ژرنا فرصم شهاک ی
ازفا ، شی تملاس و طاشن ی
مومع
،ی ورت جی پ گنهرف هدای
یور و
ازفا شی عامتجا تلاماعت ی
نکاس نی خ زاف ود رد نابای
ملعا ادهلا ی و نابایخ مخ ماما ینی م لصافدح نادی
رادرهش ی ات
خ نابای جاح ی دابآ شخب و ی خ زا نابای یاه دعس ی رش و یتعی ا .تسا هداد ماجنا نی
لع هژورپ ی مغر ا هکنی ات تسا هتسناوت
ز دح یدای هتساوخ لوا فادها و اه هی
اسو و اهوردوخ دورو ثعاب اما دزاس ققحم ار هژورپ لی
لقن هی روتوم ی لحم لخاد هب ه
یاه
هب ،تسا هدش فارطا روط
ی هک اهاضف ی ا نی لحم ه اه لاومعم س رد هرطی روضح اهوردوخ ب و هدوب
ی انتعا دازآ روضح هب دارفا
پ هدای دوخ رد رد روضح .دنتسه نیا
هنوگ حم طی اه وردوخ اب فداصت سرت اب درگبش .تسا هارمه اه
ی هسرپ و نز ی رد هنابش
هلحم نیا اه
کرت رد ، بی نارگن اب ی تبسن ا هب ینمی نما و تی م رادانعم ی
دوش نچ رد . نی ارش
،یطی زاب ناکدوک ی
وک رد ی و
اب ار نزرب زاب
ی ییاه و رفص سنج زا کی
هدرک ضوع لولعم .دنا
نی مسج ی - تکرح
،ی اهاضف ی ناگمه ی شومارف ار رهش
هدرک هشوگ رد و دنا نامتراپآ
اه ی رتم هد دنچ ی
ان ،دوخ ما یدی گدرسفا و ی
هتسشن هراظن هب ار هب( دنا
،رفداز 1388 نارتخد .)
ارب ،نانز و ی
ب هب نتفر نوری
هارمه راظتنا رد هناخ زا ی
هدنام دوخ نارسمه و ناردپ ب هب دنا
ینای د رگی اهاضف ی رهش ی زورما
لحم ه اه ا .دنتسه نابرهمان نادنورهش اب ، نی
لاح رد ی زا رتمک هک تسا کی
ب نرق
،رتشی هنوگ ناتساد ا
ی د گی ر اضف .دوب ی
م و دوب هدنز شنادنورهش اب رهش ی
دییاپ پ ،درم و نز ،گرزب و کچوک زا دارفا روضح . ری
اهاضف رد ناوج و ی
رهش ی
بنج م هارمه هب توارط و شوجو ی
دروآ هار . و ادصورس و نادنب مدودود
ب ، ی ینعم رد و ؛دوب کی
،ملاک مدرم
« و هدوسآ
ب ی هغدغد
» لحم رد ه یاه م رهش ی دنتسیز
،رفدازهب(
1388 .)
لحم ه یاه دق یمی هب ناونع تمسق مهم زا ی وه تی رهش یم دنشاب هک هتشذگرد اپ رب
هی پ و طابترا یدنوی
قطنم ی
قلخ هدش دنا . تفاب اه ی دق یمی ا رب هولاع هکنی
شزرا دجاو اه
ی ز ردان ییابی یتخانش و
عمج تارطاخ موادت ی
وه و تی شخب ی
سب رد زونه ،دنتسه ام یاهرهش یرای
زا عم و تنوکس لحم اهرهش تشی
نادنورهش زا رفن نارازه دنا
؛ ا اما نی تفاب هب اه
نارگ و دنمشزرا هک هزادنا نامه خرب لباقم رد ،دنتسه اهب
ی اپان ،لماوع رادی
سآ و بی دنریذپ نچمه . نی یشخب امرس زا هی یاه
گنهرف ی ام هتخودنا مکح و دنتسه اه
یی ار مکارتم جنگ هک دنراد
هنی ییاه عامتجا تارطاخ زا ی
ش و هوی یاه همانرب ر یزی و
گدنز ی هتفرگرب رد ار ام ناگتشذگ عامش( دنا
ی ،دمحاروپ و 1389
سم شرتسگ عوضوم .) یاهری
پ هدای هب هخرچود و و
هژی
قم رد سای هب هلحم تفاب رد صاخ روط اه
ی رات یخی مها زا تی و هژی یا وقت عقاورد .تسا رادروخرب تی
پ هدای یرادم لوصا زا
ا ساس ی ارگرهشون یی
اهرهش رد هک تسا ی
ا یناری ملاسا ی ا اب داجی سم یاهری شوپرس هدی فدهاب اسآ شی لقا یمی ارب ی رباع
پ هدای دیکأت و .دوب هدش یگژی
د رگی پ هدای رادم گرارق ،ندوب یری
ب رتشی ربراک ی اه لباق هلصاف رد ن و سرتسد
کیدز و هناخ زا
رعت اب هک تسا راک لحم فی
ناکم و لاعف هلحم زکارم یبای
ربراک بسانم ی
یاه ندروم زای م نآ رد ی ناوت ا نی هماج ار لصا
فده و همدقم
3
پ .دناشوپ لمع هدای
،یور مهم نیرت ارب ناکما ی
داجیا گدنز كرحت و روش ساسحا ،ی
ناکم هدهاشم و اه
تیلاعف اه فشک و
شزرا هبذاج و اه اه
ی ناهنپ رد هلحم یاه رهش ی تسا عوضوم نیا هک احلزا
ظ
،طیحم تیوه كاردا هب قلعت ساسحا
هلحم
رد و تفای ز ییابی .تسا تیمها زئاح رایسب
نیا لحم رد یگدنز نایرج تیمها هب ات تسا نآ رب شهوژپ ه
اه لباقاب تی هدایپ رادم ی یاهراکهار و دزادرپب یرهش
بسانم هب روظنم تیبولطم داجیا و ندیشخب قنور رد
لحم ه اه اب هب هجوت ور
درکی پ هدای رادم ی ییاهراکهار .دیامن یفرعم ار
شن یموب رنه و گنهرف زا هک ا
م ت ی دنریگ نآ یلصا یناب نادنورهش دوخ و هب
م رامش ی دنیآ .
1-3 - س ؤ لا :شهوژپ یاه
ا نی پ رد شهوژپ ی
ز تلااؤس هب نداد خساپ ری
:تسا
- هچ هفلؤم اه ی هلحم هب ،هلحم کی لیدبت ثعاب یرامعم یا
لباقاب تی هدایپ یم یرادم
؟دوش
- هار هچ راک یم یرامعم یاه هدایپ شیازفا ثعاب دناوت
هلحم رد نینکاس روضح و یرادم یم رهش یاه
؟دنوش
1-4 - ضرف ی ه اه ی :شهوژپ
- هرهب زا بسانم یریگ هفلؤم
اه ی هدایپ رد بولطم یدبلاک تارییغت داجیا و یرامعم هار
شیارگ شیازفا ثعاب ،اه
هدایپ هب مدرم و یور
هجیتنرد هدایپ تیلباق شیازفا
هلحم رد یرادم یم اه
.ددرگ
- یم یرهش نیناوق و یشزومآ ،یدبلاک :هزوح هس رد یتارییغت لامعا اب هدایپ تیلباق ناوت
هلحم یرادم اقترا ار اه
.داد
1-5 - شهوژپ فادها
لک فده ی ا رد نی حارط هژورپ ی
هلحم زکرم و هلحم ا
ی لباق اقترا نمض هک تسا تی
پ هدای رادم
،ی وگخساپ ی ن یاهزای
نکاس نی ن نآ زی .دشاب نینچمه
اراد رضاح شهوژپ ی
و فادها هژی ی ذ لی م ی دشاب :
ا o
داجی هلحم ا ی ارب بسانم ی
پ هدای یور سررب اب مدرم لماعت و ی
نابم ی رظن ی ک باب رد دوجوم تیفی
حم یطی اهاضف و ی رهش ی ک دوبهب هب رجنم هک بولطم تیفی
گدنز ی .دوش دارفا
وجتسج o
ی پ تیلباق اقترا تهج دوجوم عناوم و اهراکهار هدای
رادم ی لحم رد ه .یرهش یاه
1-6 - :شهوژپ تیمها و ترورض
ناسنا عوضوم هزورما ی
رت هدایپ تیلباق شیازفا قیرط زا اهرهش ندرک هباج مهس هب هرابود هجوت و یرادم
اج یی هدایپ رباع
لمح ماظن رد همانرب راک روتسد رد یرهش لقنو
ر نازی و ایند یاهرهش یخرب ظاحل نیدب و هتفرگرارق یرهش ناحارط هب
حرط هیهت اه
ی هدایپ رباع عماج مادقا
هدومن هک دنا زا مهم نیرت فادها نآ اه م ی ناوت سرتسد ،یگدنز تیفیک دوبهب هب ی
اه
اسکی هدافتسا یارب قوقح یواست ،یداصتقا یگدنزرس ،رفس و ریسم باختنا یدازآ ،اوه تیفیک ،تکرح و ،طیحم زا ن
لمح و یربراک بسانم طابترا امرس ،لقنو
هی یراذگ پ یطیحم داجیا و ینمیا و یتملاس ،هیامرس تشگزاب و رادیا
دومن هراشا
،ینیعم(
1385 ).
هجوت هتساوخ و اهزاین اب هراومه ،هدایپ تکرح ،عوضوم هب ناسنا یاه
مرد ی دزیمآ یم و زا دناوت
تیمهارپ یرورض و نیرت
هدافتسا یعیبط قوقح رد دراوم نیرت رباعم رد نارباع روضح .دوش یقلت رهش یاضف زا ناگدننک
رثا یسرتسد هکبش گدنز
ی شخب دراد رهش دبلاک رد
؛ یم هدید نکیل دوش
هک هک رضاح یاهرهش رد هب
مامت انعم رخسم
و هیلقن لیاسو هدش ناسنا رب نآ یگریچ
هدایپ ،دنا دروم یور
مک هجوت ی یم رارق هدایپ و دریگ بیسآ ضرعم رد هراومه اه
یم رس هب یلام و یناج هرطاخم و رتهب ترابع هب .دنرب
، ( یلصا هبنج ود زا هدایپ تکرح هب
ناونع متسیس زا ینکر لمح
لقنو
نورد رهش ی و هب ناونع )یعامتجا یور رد ور یاهدروخرب و تاطابترا یارب ییاضف هن
اهنت تلزنم ی نامز رد هکلب تسا هتفاین
لومعم هب یتح هک دراد زیچان نانچ یهاگیاج رضاح دوخ لکش نیرت
هب ناونع زا یمتسیس لمح
لقنو یمهس زین یرهش
و هدرکن ادیپ نیا
هنوگ وقح هدایپ هک تسا ق
ار دوخ اپ لامی هدش یم فر( دبای نایعی
،ناراکمه و 1390
نتفرگ لکش .)
شبنج اه ی سرهش زا ی هطلس اب ی ردت یجی اسو ددرت لی
لقن هی روتوم ی همانرب ،رباعم و اهاضف رب ر
یزی حارط و ی رهش ی
هب ردت جی ن زا یاهزای پ رباع
،هدای تنرد و هتفرگ هلصاف هجی
هبذاج شهاک ثعاب اه
ی گنهرف ی عامتجا و ی اهاضف ی رهش ی دش
روپ(
دمحا ی ناراکمه و
، 1391 زاسرهش رد .) ی
ن و قوقح ،رصاعم اهزای
بط یعی پ رباع هدای تسا هتفرگرارق هجوتدروم رتمک
سم و ری یاه پ هدای هب ناونع عبات ی سم زا یاهری اسو ددرت لی
لقن هی روتوم ی دبت لی هدش لقتسم شقن و ی
لحم رد ه یاه رهش ی
هتشادن ار .دنا
نیازا ور پ رباع ددرت هدای
هب وم یعوض جنر ور زا و رطخرپ ،روآ ی
رابجا دبت لی هدش ا ثعاب هک تسا ب ز
نی نتفر
تشا و قلعت ساسحا قای
ارب دارفا ی پ هدای یور هلحم رد اه ی رهش ی م ی دوش . ترابع هب ی زاسرهش رد ی
همانرب رصاعم ر
یزی
ارب ی اسو ددرت لی
لقن هی روتوم ی پ رباع ددرت رب هدای
مدقم تسا هدوب (
Qureshi, 2007
سم .) ی اهر ی پ هدای عامتجا ظاحلزا ی
هب رتهب ناونع نی
ح رتسب تای رهش ی تسا حرطم هک
م اب بسانتم نازی
بولطم تی پ روحم هدای ح زا ثی ا ینمی ربراک و ی
رد دوجوم نآ
اه م ی دنناوت حم یطی رد رهش هک دنشاب نآ
اه امن هب شی مرد ی دیآ سم عقاورد . یاهری
پ هدای ثعاب روضح
نلاوط ی رت حم رد مدرم طی
رهش ی یم دنوش رد . حم طی یاه لباقاب تی هدایپ یرادم و راکفا لدابت و نامتفگ ،تاقلام ناکما
رظن تای لس عاونا اب هقی
اه هب هقبط ره زا هنوگ
ا ی م مهارف نئمطم ی
دوش بح(
،یبی 1379 شزرا دعب زا .) اه
ی دبلاک ی -
ک درکرا
،ی اهروحم ی پ هدای رگشدرگ بذج مهم لماوع زا ی
لخاد ی جراخ و ی نچمه .تسا نی
ناکم ی ارب ی رولبت گنهرف
موب ی لم و ی هب هک ناسنا طابترا دوخ لابند نامزاب
رات موادت ،
،یخی وه ،تنس ،گنهرف تی
پ رد ار هرطاخ و ی
قلت ،دراد ی
م ی دندرگ وشت . قی ورت و جی پ هدای
،یور م شهاک رد مهم لماع نازی
فارت کی شان ءوس تارثا و ی
و نامز فلاتا دننام نآ زا
اهرهش رد دارفا نتشادن طابترا تسا
ا . داجی لاعف تی یاه راجت تلادابم و عونتم
،ی ا ،تکراشم سح داجی
نما تی ناکما اب
رارقرب ی دزن طابترا کی
د زا ،مهاب دارفا رگی
ازم یای پ قلخ هدای هار ز ،تسا اه اری
لاعف ماجنا و مدرم مومع روضح تی
یاه
مئاد تراظن ناکما ،فلتخم ی
گولج و دارفا یری
راجنهان زورب زا ی
یاه عامتجا ی ار پ رد ی ( تشاد دهاوخ
Aultman-Hall
al et, 2006
ز دعب زا .) تسی
یطیحم ن زی اسو زا هدافتسا شهاک لی
لقن هی صخش
،ی شهاک و تخوس فرصم شهاک هب رجنم
گدولآ ی ( دش دهاوخ اوه
Wolch al et, 2005
.)
هجوت حم تیفیک ءاقترا عوضوم هب طی
یاه رباع ددرت هب هجوت نآ لابند هب و یرهش نی
هلحم رد هدایپ اه
ی رهش ی زا
م مه نیرت کشت لماوع لی
هدنهد هلحم اه ی و رهش نتفای خساپ ی هب ن و قوقح نتخانش روظنم زای
یاه پ دارفا هدای حطس رد
هلحم تیفیک ءاقترا و رهش اه
ی ارب یرهش ی
ندرب رتلااب تیاضر
دارفا ازا نی هنوگ حم طی اه رهش ی اراد فلتخم تاهج زا ی
پ هژورپ .تسا تیمها هدای
م هار نادی رادرهش ی لع تشر مغری شخب ققحت ندی
ز شخب یدای پ نساحم زا هدای
رادم ی رهش رد
اسو و اهوردوخ دورو ثعاب اما لی
لقن هی روتوم ی هژورپ هقطنم فارطا تلاحم لخاد هب تسا هدش
هب ، روط ی هک ضف یا ا نی
لحم ه اه شام طسوت ابلاغ نی
هطاحا ناسنا دازآ روضح هب و هدش ب دوخ رد اه
ی انتعا رد روضح .دنتسه ا
نی ساره اب اهاضف
بموتا اب دروخرب لی
زاب ناکدوک .تسا هارمه ی
لحم رد ه اه عامتجا تلاماعت اقترا هب هک ار ی
تملاس و نآ
اه م کمک ی دنک ار
زاب اب ی یاه ار هنای یا هدرک ضوع دنا
لولعم . نی مسج ی - تکرح
،ی اهاضف رد ی
ناگمه ی شومارف رهش هدش
ب هب .دنا ینای د رگی
اهاضف ی رهش ی لحم زورما ه
اه ا .دنتسه نابرهمان نادنورهش اب ، نی
لاح رد ی زا رتمک هک تسا کی
ب نرق
،رتشی ناتساد
هنوگ ا ی د رگی اضف .دوب ی م و دوب هدنز شنادنورهش اب رهش ی
دییاپ ک زا دارفا روضح . کچو
،گرزب و ز
پ ،درم و ن ری
ناوج و
اهاضف رد ی رهش ی بنج م هارمه هب توارط و شوجو ی
دروآ ا اذل . نی لحم رد یگدنز نایرج تیمها دراد رظن رد شهوژپ ه
اه
لباقاب تی هدایپ رادم ی لحم تیبولطم داجیا و ندیشخب قنور تهج نکمم یاهراکهار و دزادرپب یرهش ه
اه ور اب درکی
فده و همدقم
5
پ هدای رادم ی یفرعم ار دیامن
.
1-7 - پ هنیشی ی شهوژپ :
پ هدای هار رباعم ،اه ی رتلااب اب نی عامتجا شقن دح ی
و ددرت هک دنتسه س
ا لی لقن هی روتوم ی رد نآ اه هدشدودحم .تسا
هب ترابع د
،رگی ا رد نی ددرت رباعم غ
ری روتوم ی پ رباع(
هدای ولوا )هخرچود و تی
اهوردوخ هتبلا .دراد قلطم ی
و هژی اهوردوخ(
ی
شتآ ،سناژروا ناشن
ی لپ و سی رض عقاوم رد ) یرو
سرتسد ناکما ی
وردوخ و دنراد ار نآ هب اه
ی تامدخ ی ن راب لمح و زی
رد
صاخ تاعاس ی
هب دورو هب زاجم نآ
اه دنتسه دازکاپ(
، 1390 ).
هنیشیپ لکش گ یری پ هدای لوژ نامز رد مر رهش هب هار سوی
رازس مرب ی ددرگ غولش تلع هب دش روبجم وا . ی
ب مکارت و شی دحزا
نابایخ اه اهدروخرب و ی
پ و هراوس موادم
،هدای روبع زا و هبارا رورم ه
هب زور تاعاس رد ،رهش لخاد رد ا هبارا زج
اه ی مزلا
ارب ی اهراک ی نامتخاس ی ا هورگ دنچ و ز
هکسلاک اه ی تلود
،ی روم( دروآ لمع هب تعنامم
،سی 1391 نچمه .) نی ندنل رد
1666 همت ، یتادی ظن ری ارب زوجم بسک ی
راگ رورم و روبع ی
،اه خرچ زا هدافتسا رابجا اه
ی ارب نهپ ی راگ ی اه دودحم و تی
بسا دادعت ارب ،اه
ی راگ بسانم ددرت ی
اه هبارا و ش هتفرگ رظن رد مدرم رانک رد اه د
روم(
،سی 1391 .) یکی تسخن زا نی
تامادقا هب روظنم کفت کی پ رباع تکرح ددرت هدای
دتس ملا طسوت هراوس زا
، رمآ رامعم و زاسرهش ییاکی
لاس رد 1858 و
حارط رد ی زکرم كراپ ی
ن كرویوی و ،تفرگ ماجنا
ی ارب ی رباع روبع نی
پ هدای لپ ی گنس ی ور رب ی سم ری اسو ددرت لی
لقن هی
جنر( درک انب رب
سیئر و یلیعامسا
، 1389 .)
نینچمه لاس رد
2000 ب سنارفنک نی
یللملا پ هرابرد هدای یور ناونع اب
« كاو
» بثت فدهاب تی
مها تی پ هدای یور و
س حوطس رد نآ هب هجوت موزل یسای
مصت و می زاس ی دش رازگرب .
اهروحم ی لصا ی ،رهش ربوردوخ تارثا شهاک ،سنارفنک
ازفا شی پ هدای رادم ی اپ و تلاحم یرادی
ب رتشی رهش و تلاحم هدوب
ناشاک( تسا ی
،وج 1389 نچمه )
،نی م ی ناوت هب
بحاص نارظن ی نوچ نای گ ه رک ،ل رفوتسی لپا دلناد ،ردناسکلا
،درای ج نی ج
،زبوکی سنارف سی ت زدلابی وک و نی ل چنی درک هراشا
هک اقترا هب ی ک تیفی حم طی گدنز ی هبنج هب هجوت و اه
ی درکلمع ی عامتجا و ی اهاضف ی مومع ی هجوت ی و هژی هتشاد و دنا
مهم نیرت هفلؤم رظندروم ا نی ازفا دارفا شی لباق تی پ هدای یرادم هلحم رد اه ی مها .تسا هدوب اهرهش تی
رد ناسنا روضح
اضف ی ا نی رظن رد ثحبم هی
یاه زاسرهش رخأتم ی
اپ هعسوت دننام رادی
، دنمشوه دشر و
زاسرهشون ی
ن زی لباق ساکعنا هجوت
ی
هب .تسا هتشاد ا
نی
،بیترت پ شبنج هدای رتسگ ی رد کی ند همه هب اپورا رد دودحم رهش دنچ زا راذگ هرود ای
پ راشتنا ادی
( درک نابرق
،ی رسک ماج
،ی 1389 فر ؛ نایعی و ناراکمه
، 1390 ا رد ) ناری ن
،زی
« عماج تاعلاطم هدناماس
ی پ هدای هار اه ی رهش
نارهت
» لاس رد 1373 پ تکرح ماظن دوبهب فدهاب موبداز رواشم ناسدنهم طسوت
،هدای ا هعاش پ گنهرف هدای
،یور ناسنا ی
مارآ و ندرک زاس
ی حم طی درگ ماجنا هدی
ا رب هولاع .تسا
،نی م ی ناوت قحت هب تاقی هدع ا ی بحاص زا رق هلمجزا نارظن
،بی
1376 ندم ؛ ی ،روپ 1384 ؛ عم
،ینی 1385
؛ ،دازکاپ 1390
؛ قداص ی و
،ناراکمه 1388
ناشاک ؛ ی ،وج 1389 و فر نایعی و
،ناراکمه 1390
؛ رد هک لاس یاه خا ری ک هلوقم هب تیفی
حم طی نچمه و نی پ هدای رادم ی فوطعم تسا هدوب .دومن هراشا
1-8 - شور شهوژپ :
شهوژپ رضاح دربراک فده ظاحلزا ی
و ظاحلزا صوت شور یفی
- لحت یلی تسا هک رظن شخب ود رد ی
حارط و ی ماجنا
م ی دریگ . بوچراچ رظن
ی ا نی رورم اب ادتبا شهوژپ ی
بدا رب تای ا رد عوضوم اب طبترم ناری
سررب و ناهج و ی
د هاگدی یاه
گنوگچ رب نوگانوگ ی
اهاضف زا هدافتسا ی
رهش ی صوصخ هب ی
خ نابای پ و هدای هار ارب اه ی پ رباع هدای م لکش ی دریگ ور رب و ی
هنومن اه ی م تروص هعلاطم دوجوم ی
دریگ قطنم طابترا ات ی
ب نی عم یاهرای حرطم ا هدش داجی دعب هلحرم رد ،دوش ی
هب روظنم
عم شجنـس یاهرای
جارختسا م همانشسرپ یحارط هب مادقا ،هدش
ی دوش . ،همانشسرپ لیمکت و ینادیم تاعلاطم ماجنا زا سپ
هداد یاه مرن دراو رازفا
IBM SPSS Statistic 24
ش مرن نیا کمک اب و هد هیزجت رازفا
و یم لیلحت .دنوش
اهنرد تی اـب
زجت هی لیلحتو عم تازایتما رای
اه ی هب تسد ییاهراکهار هدمآ هب
روظنم پ تیلباق اقترا هدای
رادم ی لحم رد ه اه داهنشیپ م
ی دوش .
حارط هلحرم رد ی
زین تسا اب هداف اهراکهار ی هب تسد رظن تاعلاطم زا هدمآ ی
هلحم زکرم و هلحم ا
ی ور اب درکی پ هدای رادم ی
حارط ی م ی ددرگ . رادومن رد 1
- 1 شهوژپ نیا ماجنا دنیارف ب
نای هدش .تسا
رادومن 1 - 1 - ماجنا دنیارف شهوژپ
2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
2-1 - همدقم
تفاب اه ی رهش هدوسرف
،ی تفاب اه یی سه نت آرف رد هک د دنی
نامز ی تدمدنلب ماجسنا
هتفای دنا هرصاحم رد نونکا و
ژولونکت ی دج نارود دی
هتفرگرارق دنا
. هب روط ی هک ا نی تفاب اه هتشذگرد اراد
ی قطنم و بسانم درکلمع ی
هزورما اما دندوب
راتخاس و درکلمع نآ
اه دوبمک راچد اه
یی و تسا هدش یمن
دناوت هب تروص ضتقم ی وگخساپ ی ن یاهزای نکاس نی دشاب دوخ
نیازا ور سر یگدی ا هب نی تفاب هدناماس و اه ی
رورض نآ ی قلت ی م ی ددرگ تفاب دوجو نودب اهرهش اه
ی رات یخی ب ی تیوه
،دنا
هلحم رگا سانشزاب اهرازاب ،اهرذگ ،اه
ی حا و ای گدنز و هدشن ی
رج نآ رد نای
ن دبای رات نادهاش اهنت گرم دهاش خی
ا نی روشک
هاوخ می چانح( دوب
،ی 1382 ).
هب لکروط ی ور هس درکی اب ههجاوم رد تفاب
اه ی رهش هدوسرف ی
هدازداجس( :دراد دوجو ناراکمه و
، 1395 )
زاسهب •
1ی ا هدولاش : نی
ور درکی رادافو رب ی راثآ زا تظفاحم و هتشذگ هب وه
تی شخب تفاب اه ی راوتسا هدوسرف
ا ماجنا زا فده .تسا نی
لمع
،تای وقت تی هبنج اه ی هبنج اب هلباقم و تبثم اه
ی فنم ی حم طی م ی دشاب .
زاسون •
2ی ا رد : نی ور درکی رادافو ی ور هب تبسن هتشذگ هب درکی
زاسهب ی ب فاطعنا زا یرتشی
رد و تسا رادروخرب
دراوم ی غت ات مک هلخادم زا تاریی
لک ی م لماش ار ی
دوش ا . نی لمع تای فدهاب ازفا شی هرهب رو ی ح ندنادرگزاب و تای
رهش ی
م ماجنا ی دوش . زاسزاب •
3ی ا رد : نی ور درکی ترورض ی ارب ی هب هجوت و هتشادن دوجو هتشذگ
فدهاب ا داجی ارش طی دج دی دبلاک ی و
ز یتسی م ماجنا ی دریگ .
رد ا عوضوم هب هجوت اب ،همادا نی
شهوژپ ور درکی زاسهب ی هب صفت لی رشت حی رشت زا و دش دهاوخ حی
ور یاهدرکی زاسون
ی
زاسزاب و ی فرص رظن م ی دوش . نچمه نی ا همادا رد نی
راعت ،لصف فی
پ ،هلحم زکرم ،هلحم هب طوبرم هدای
رادم ی هئارا ؛دش
شهوژپ نینچمه و نیشیپ یاه
هنومن اه ی هلحم دوجوم هدایپ تیلباق اب یاه
رادم سررب ی هدش و اهتنا رد صخاش اه ی طوبرم
هب پ هدای یرادم هلحم رد بت اه ی ی ن تسا هدش .
1Improvementچ
2Renovation
3Reconstruction
2-2 - رعت فی هافم و می زاسهب هب طوبرم ی
هب تغل رد یزاسهب ،دیمع( تسا رتهب زیچ نتخاس ینعم
1342
،یزاسرهش حلاطصا رد و ) قلاطا یلامعا هعومجم هب
یم هک دوش هب روظنم اقبا و دوبهب دبلاک و یاضف یرهش رد هاتوک تدم یم ماجنا دوش
( یبیبح و
،یدوصقم 1381
نینچمه )
یزاسهب یرهش ار یم ناوت هب ىانعم زاس رتهب ی
، رتوکین نتخاس و بوخ رت نتخادرپ هب
ىزیچ هک عوضوم راک هتفرگرارق
،تسا رد رظن تفرگ (
،یکملاف 1396
.) هب یزاسهب تایلمع رد تیوقت
هبنج یاه تبثم و شهاک هبنج یاه یفنم طیحم
یم هجوت .دوش
نیا مادقا اه اب دیکأت و اب هدافتسا زا تاناکما هوقلاب و لعفلاب دوجوم رد
،اضف هعومجم و
ای
،انب یعس رد
شهاک دودحم تی اه و تساک ی اه دراد . نیا مادقا اه م ی دنناوت لئاسم
،یعامتجا
،یداصتقا
،یلام
،ینف یرادا - ییارجا و
یدبلاک ییاضف –
ار رد دریگرب ( یبیبح و
،یدوصقم 1382
.) نینچمه
، ( یزاسرهش گنهرف باتک رد ناوک 1395
)
یم فیرعت ،انب ای لحم کی تیعضو رد تبثم رییغت کی ،ار یزاسهب ،ناوک( دنک
1395 ) یزاسهب . یرهش
هب هب یانعم
طیارش ندروآ دوجو یتخاسریز و یتسیز
یگدنز یارب بسانم طیحم رد دلوم و ملاس
یم یرهش یاه اب مهم نیا هک دشاب
یگژیو و طیارش هب هجوت یاه
هلحم و رد بلاق همانرب یزیر و تسایس ارجا یدبلاک و یعامتجا ،یداصتقا داعبا رد فلتخم اه
م ی .دوش زا هاگدید
،رگید یزاسهب هب یانعم هوحن هدافتسا زا تاناکما
،یدبلاک
،یناسنا یداصتقا و
یعیبط هب روظنم دشر و
داجیا یقرت تسا . رد نیمه اتسار یزاسهب ار یم ناوت یعون همانرب یزیر عماج زین هب باسح دروآ . یزاسهب کمک هب دوبهب
عضو اهرهش هلمجزا عضو
،یدبلاک
،یداصتقا یعامتجا
نآ اه و شیازفا هینب یداصتقا و
یعامتجا رد
تفاب میدق و دیدج
تسا (
،هعیش 1391 .) یزاسهب هلحم
یاه هدوسرف یرهش یتایلمع نامزاس
هتفای تسا هک یارب هلباقم اب لاوز یجیردت
تفاب اه
،یرهش و تظافح نمیا
یزاس نآ اه لامعا یم دوش . لاوز ت یجیرد یدنور تسا هک ره یتفاب هک تظافح و هلخادم یا
یارب دوبهب نآ تروص دریگن اب نآ هبور ور دهاوخ دش ( یعامش و
،دمحاروپ 1389
)
.
یزاسهب هب
هعومجم تیلاعف
اه و یطیارش هک
هب دوبهب طیارش یگدنز رد رهش ای اتسور یم دماجنا و تیوه و تلاصا
رهش ار ظفح یم
،دنک قلاطا یم دوش . یزاسهب
،یرهش هن اهنت یزاسهب طیحم یکیزیف یرهش
،تسا هکلب یزاسهب
،یعامتجا
یدرف و لاک یگنهرف ار زین رد یمرب دریگ . یزاسهب هب تروص یدرف و یعامتجا هب
روظنم شیازفا هافر یعامتجا زا
هار شیازفا
تیفیک یحور یناور نادنورهش طسوت
،شزومآ یکی زا مهم نیرت لئاسم هجوتدروم رد
یزاسهب یرهش تسا . نینچمه رد
یزاسهب یرهش دیاب هب تشادهب و
تملاس یحور و یمسج نادنورهش رظنزا
یتسیز هجوت دوش . همانرب یاه یزاسهب یرهش
دیاب هب طیحم تسیز ملاس یرهش هلمجزا یاهاضف
،ینوکسم
،یتامدخ
،یتشادهب یشزومآ
و
،یحیرفت بلاضاف
و هلابز یاه
،یرهش بآ یندیماشآ و
ریاس یاهزاین نادنورهش ار
هب وحن بولطم و هنیهب رد همانرب یاه دوخ رد رظن دریگ . رد نیمه
اتسار دیاب هب هژیو یاهزاین یتایح
لماش بآ
،یندیماشآ عمج
یروآ هلابز و بلاضاف و
ریاس یگدولآ یاه یشان زا یگدنز
یرهش رد ادتبا نیمأت ددرگ و سپس یزاسهب یدبلاک رهش تروص دریگ . هجوت هب لئاسم ییابیز یتخانش و
یرصب یرهش
و نیمأت یاهزاین یحور و یناور هارمه اب یزاسهب دیاب
ماجنا دریگ .
،نینچمه اب
هجوت هب دشر هدنیازف تیعمج و
مکارت
دایز نآ رد شخب یزکرم اهرهش و یگدولآ تسیز یطیحم ددعتم
یشان زا فرصم هدرتسگ
،یژرنا دیاب زا نیرتدیدج و
بسانم نیرت هویش یاه شهاک یگدولآ طیحم
رد رما یزاسهب یرهش
کمک تفرگ ( ییامش و
،دمحاروپ 1384
) .
هب ترابع ی رگید یزاسهب یمادقا
یارب ندرک رتهب تیعضو
و طیارش
،یدبلاک نامزاس
،ییاضف یسرتسد هب
ز تخاسری اه
و
تامدخ و دوبهب حم طی تسیز شخب اه ی هدوسرف تساهرهش
. نیا تامادقا اب
لقادح بیرخت و هلخادم هارمه تسا .
تفاب ییاه هک تلاکشم نآ
اه اب ریمعت و یرادهگن نامتخاس
،اه قیرزت تامدخ و تازیهجت
،دیدج حلاصا و یهدناماس هکبش
یسرتسد لباق
عفر
،تسا لومشم حرط یاه یرهش رارق یم دنریگ (
،یمساق 1394 ).
هب لکروط ی رد تاعلاطم و یرهش یزاسهب اب طابترا رد هاگدید هس یزاسرهش
دوجو نآ یعامتجا و یداصتقا هعسوت
یم هاگدید هس نیا نایب هب لیذ رد هک دراد دیرف و ینیما( میزادرپ
ژن ،هدا 1390 ).
هاگدید
دقتعم لوا هب
مدقت ۀعسوت یعامتجا و
یداصتقا رب
یزاسهب دبلاک تسا رهش .
هاگدید
دقتعم مود هب
مدقت یزاسهب یدبلاک رب همانرب یاه یداصتقا ۀعسوت -
یعامتجا تسا رهش
.
موس هاگدید
دقتعم هب مه نامز ی یزاسهب رهش اب ۀعسوت یداصتقا -
نآ رد یعامتجا تسا
.
یزاسهب
،یرهش هیهت لماش و
یارجا حرط یعماج تسا هک هب تازاوم یسررب اضف رد یداصتقا و یعامتجا یاه یاه
رادیاپ هعسوت یدبلاک یگژیو یرهش ن ار
زی یم مهارف یکیزیف و یدبلاک هنیمز رد اهنت یرهش یزاسهب ،یترابع هب .دننک
یمن ماجنا اضف هجوت یزاسهب تایلمع رد و دریگ
هب مامت ی هنیمز یرورض اضف یعامتجا و یداصتقا ،یدبلاک یاه .تسا
نینچمه رد
یزاسهب یرهش تشادهب هلوقم و
تملاس ادروخرب ییلااب رایسب تیمها زا نادنورهش یحور و یمسج .تسا ر
2-2-1 - یزاسهب تامادقا
تایلمع یزاسهب یعون نداد مظن و
یهدناماس راتخاس
یدبلاک و نامزاس ییاضف رهش قبطنم اب هک تسا ندرک
طیحم
و هعومجم یرهش
اب یاهدرادناتسا لباق
لوبق تسا هارمه .
یزاسهب تایلمع ب
ه شور اه ی یم تروص یفلتخم مها هک دریگ
نیا شور اه یم نایب ریز رد دوش
( یبیبح و
،یدوصقم 1386
):
دوبهب
4یشخب : تیوقت هب یشخب دوبهب هبنج
یاه تبثم و شهاک هبنج یاه یفنم
،اضف قلاطا یم دوش هک
هب روظنم شهاک تیدودحم اه
و یتساک اه یم ماجنا طیحم .دریگ
ماکحتسا
5یشخب هب : هعومجم یتامادقا
هک ثعاب اک ماکحتسا و تینما شیازفا یم اضف دبل
یم هتفگ ،ددرگ دوش
هک فدهاب یم ماجنا یرهش طیحم نامزاس رد یگچراپکی و ماود شیازفا .دریگ
قنور
6یشخب ب قنور : خ یم قلاطا یتامادقا هعومجم هب یش دوش
هک داجیا یارب قنور
و دیدجت تایح یدبلاک
رهش یم ماجنا .دوش
قنور یشخب تیلاعف داجیا اب ثعاب اضف اب بسانتم یاه
یم نآ تایح دیدحت .ددرگ
تفایزاب
یم یتامادقا هعومجم لماش تفایزاب تایلمع :7
داجیا هب رجنم تلاخد و هنیزه نیرتمک اب هک دوش
یم یرهش یاضف رد بسانم یتسیز طیارش تفایزاب تایلمع .ددرگ
فدهاب دبلاک هب ددجم تایح ندنادرگزاب
رش زا هدافتسا اب و هاتوک ینامز هزاب رد یرهش یاضف یم ماجنا اضف دوجوم طیا
.دریگ
تبقارم
: 8
دربهار ذخا ینعم هب تبقارم تایلمع بسانم یاه
هب روظنم تسا یلامتحا تلاکشم زا یریگولج
تخانش و یعامتجا ،یداصتقا ،یدبلاک تارییغت هعلاطم و یرادهگن ،ریمعت ،مظنم یسرزاب و ینیبزاب لماش هک یم یگدوسرف زا یشان تلاکشم و تارطاخم .دوش
تیامح
بلج دننام یتامادقا هعومجم لماش تیامح تایلمع ،نینچمه :9
تیامح یاه نیناوق نیودت ،یتلود
هزوح نییعت و دیدج یم یتظافح یاه
.دوش
تظافح
یتامادقا هعومجم هب تظافح تایلمع :10
لماش ینیبزاب مظنم و عفر تلااکشا رد
درکلمع دبلاک و
یم قلاطا اضف دوش
. هب نایب رگید
، هعومجم یتامادقا
هک هب روظنم یگژیو طیحم ظفح یاضف رد یتیوه یاه
یم ماجنا یدبلاک یم هتفگ تظافح دریگ
.دوش
4 Impovement
5 Consolidation
6 Rehabiliation
7 Recupration
8 Preservation
9 Protection
10 conservation
