10.22059/jwdp.2018.262595.1007462
گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ يﻮﮕﻟا ناﺮﻳا رد ﺮﻴﻣو
لﺎﺳ ﻲﻃ يﺎﻫ
1385 ـ
1
1394
ﻦﺷوﺪﻧ يﺮﻜﺴﻋ سﺎﺒﻋ
2
ﻲﻧﺎﺳﺎﺳ ﺪﻤﺤﻣ ،* 3رﻮﭘ
ﻲﺸﺷﻮﻛ ﺪﻴﺠﻣ ، يوﺮﺴﺧ ﺮﻴﺷدرا ،4
5
هﺪﻴﻜﭼ
ﺖﻴﻌﻤﺟ رد نز و دﺮﻣ توﺎﻔﺘﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ و ﺮﻤﻋ ﺔﺧﺮﭼ ﺗ هراﻮﻤﻫ ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ
توﺎﻔ رد ار ﻲﻤﻬﻣ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدروآ ﺪﻳﺪﭘ ﺲﻨﺟ ود گﺮﻣ .
ﺖﻠﻋ يﺎﻫﻮﮕﻟا ،ﺮﺿﺎﺣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ـ
گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ ﻦﺳ ﺪﻧور و ناﺮﻳا رد ﺮﻴﻣو
ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﻴﺧا ﺔﻫد ﻚﻳ ﻲﻃ ناﺮﻳا رد ار نآ تﻻﻮﺤﺗ ﺪﻨﻛ
. هداد ،ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ترازو ﺖـﺒﺛ ﺔﻧﺎﻣﺎﺳ زا ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
ﺎﻳزرا زا ﺲﭘ و هﺪﺷ ﺬﺧا ﻲﻜﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ﻞﻳﺪﻌﺗ شور ﻪﺑ ﺢﻴﺤﺼﺗ و ﻲﺑ
ساﺮﺑ هﺪﺷ ـ ﺖﻨﺑ شور و ﻞﺳاﺮﺗ ـ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻲﺷﻮﻳرﻮﻫ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﺪﻫد
لﺎـﺳ رد ﻲﮔﺪـﻧز ﺪـﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ 1385
دوﺪﺣ 5 3/
لﺎﺳ رد ﻪﻛ هدﻮﺑ لﺎﺳ 1390
ﻪﺑ 9 2/
لﺎﺳ رد ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻛﺪﻧا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ لﺎﺳ 1394
ﻪﺑ
3 ﺖﺳا هﺪﻴﺳر لﺎﺳ .
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ةرود لﻮﻃ هﺪﺷ
دوﺪﺣ ، 80
گﺮـﻣ ﻲـﺴﻨﺟ توﺎـﻔﺗ زا ﺪـﺻرد ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺮـﻴﻣو
توﺎﻔﺗ گﺮﻣ يﺎﻫ ﻦﻴﻨﺳ رد نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو 20
ﺎﺗ 64 ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﮕﻟﺎﺳ .
هرود ﻪﺳ ﺮﻫ رد يﺪﻤﻋﺮﻴﻏ ثداﻮﺣ
گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ رد ﻂﻠﺴﻣ ﻲﺸﻘﻧ زا و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ نﺎﻣز لﻮﻃ رد نآ ﻢﻬﺳ ﺎﻣا ،ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﻴﻣو
60 ﻪـﺑ ﺪﺻرد
دوﺪﺣ 42 لﺎﺳ ﺔﻠﺻﺎﻓ رد ﺪﺻرد يﺎﻫ
1385 ﺎﺗ 1394 ﺖﺳا هﺪﻴﺳر .
يرﺎـﻤﻴﺑ ﺶﻘﻧ ،هرود ﻦﻳا رد ،ﻞﺑﺎﻘﻣرد يﺎـﻫ
زا ،نادﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻴﻣا ﻲﻧوﺰﻓ ﻦﻴﻴﺒﺗ رد ﻲﻗوﺮﻋ ﻲﺒﻠﻗ 9
ﻪﺑ ﺪﺻرد 20 نﺎﻃﺮﺳ ﺶﻘﻧ و ﺪﺻرد زا ﺎﻫ
10 ﻪﺑ ﺪﺻرد 15 ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد .
گﺮﻣ ﻞﻠﻋ رد ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ ﺮﻴﻣو
ﺗ نﺎﺸﻧ ﻦﻤﺿ ﺪﻧاﻮ نداد
ﺖﻴﻓﺮﻇ گﺮﻣ ﺶﻫﺎﻛ يﺎﻫ گﺮﻣ ﻲﻧاﺮﺤﺑ طﺎﻘﻧ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﺑ ،نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو
ﺮﺑ نﺎﻧز ﺮﻴﻣو ﻚﻤﻛ ﺰﻴﻧ ﻦﺳ و ﺖﻠﻋ ﺐﺴﺣ
ﺪﻨﻛ . ﻲﻣ ،ﺎﻨﺒﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺎﺑ ناﻮﺗ
يﺰﻳر يرﺎـﻤﻴﺑ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫ ،ﺺﺨـﺸﻣ ﺖـﻬﺟ رد ﺎـﻫ
گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ و داد ﺶﻫﺎﻛ ار ﺮﻴﻣو
،ﻦﻤﺿرد ﮔﺪﻧز ﺪﻴﻣا ﺪﻴﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ رد ﻲ .
نﺎﮔژاوﺪﻴﻠﻛ
ﺪﻴﻣا رد ﻲﮔﺪﻧز يرﺎﻤﻴﺑ ،ﺲﻨﺟ ،ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ نﺎﻃﺮﺳ ،يﺪﻤﻋﺮﻴﻏ ثداﻮﺣ ،ﻲﻗوﺮﻋ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ
ﺎﻫ .
1 . ﻟﺎﺳر زا جﺮﺨﺘﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﺔ
ﻲﻧﺎﺳﺎﺳ ﺪﻤﺤﻣ يﺎﻗآ يﺮﺘﻛد
ـﺴﺳﺆﻣ ﺖـﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا رﻮﭘ ﺔ
ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ و تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻦﻳﺪﺑ و هﺪﻴﺳر مﺎﺠﻧا ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﺼﺼﺨﺗ و ﻊﻣﺎﺟ سﺎﭙﺳ و ﻲﻧادرﺪﻗ ﻪﻠﻴﺳو
ﻲﻣ يراﺰﮔ ﻮﺷ د .
2 . ﺖﻴﻌﻤﺟ رﺎﻴﺸﻧاد دﺰﻳ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ
) ﺴﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺌ
لﻮ [email protected] (
3 . ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد دﺰﻳ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ
4 . ﺘﺳا ﺖﻴﻌﻤﺟ رﺎﻳدﺎ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ
5 . ﻲﻜﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو رﺎﻳدﺎﺘﺳا [email protected]
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
/1
/5 1397 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ ، :
/15
/8 1397
DOI:
ﻪﻠﺌﺴﻣ نﺎﻴﺑ
ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﺎﻫ
ﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﻲﻃ ،يﺮﺸﺑ
160 وﺪـﺑ رد ﻲﮔﺪـﻧز ﺪـﻴﻣا ﻪﺘـﺷﺬﮔ لﺎـﺳ
1ﺪﻟﻮﺗ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻧﻻﺎﺳ 3
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا هﺎﻣ .
ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا لﻮﻃ
ﺲﻨـﺟ ود ﺮـﻫ ياﺮـﺑ ﺮﻤﻋ
ﺖﺳا هداد يور .
دراد دﻮـﺟو ﻲﮔﺪـﻧز ﺪـﻴﻣا رد ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ ﻚﻳ ،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ .
ﺎـﻫرﺎﻣآ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد
،ﻲﻧﺎﻬﺟ سﺎﻴﻘﻣ رد ﻪﺑ
ﻢﻏر ﻪﻜﻨﻳا
ناﺮـﺴﭘ رﺎﻤـﺷ ﺪـﻟﻮﺘﻣ
هﺪـﺷ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد
ناﺮﺘﺧد ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ،
ﻪـﺑ ،نﺎـﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نادﺮﻣ گﺮﻣ ﻲﻧوﺰﻓ ﺔﻄﺳاو ﻪﺑ ﻦﻴﻨـﺳ رد ﺞﻳرﺪـﺗ
گرﺰﺑ ﺎﺳ ﻲﻣ ﻲﺸﻴﭘ دﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نز نﺎﮔﺪﻧﺎﻣزﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﻲﻟ دﺮﻴﮔ
. ﻪﻧ ،هزوﺮﻣا ﺎﻬﻨﺗ
گﺮـﻣ ﺮـﻴﻣو
ﺮﺴﭘ نادازﻮﻧ ﺶﻴﺑ
زا گﺮﻣ نادازﻮـﻧ ﺮـﻴﻣو
ﺖـﺳا ﺮـﺘﺧد خﺮـﻧ ﺰـﻴﻧ ﺮﺗﻻﺎـﺑ ﻦﻴﻨـﺳ رد ﻪـﻜﻠﺑ ،
گﺮﻣ ﻻﺎﺑ نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو
ًﻼﺜﻣ ؛ﺖﺳا ﺮﺗ هﺪﻧز نﺎﻧز رﺎﻤﺷ ،
رد هﺪﻧﺎﻣ 25
ﻲﮕﻟﺎﺳ نﺎـﻬﺟ رد ﺑ
ﺮﺘـﺸﻴ
نادﺮﻣ زا ﺖﺳا
] 13 .[
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ توﺎﻔﺗ
يﺎﻫ ﻲﻣ ار ﻲﻤﻬﻣ ﺮﺑ نﺎﮔﺪﻧﺎﻣزﺎﺑ رﺎﻤﺷ رد ناﻮﺗ
ﺐﺴﺣ
دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ يﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻦﻴﻨﺳ رد نﺎﻧز ﻊﻔﻧ ﻪﺑ و ﺲﻨﺟ .
نادﺮـﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ يﺮﺗﻻﺎـﺑ ﻲﮔﺪـﻧز ﺪـﻴﻣا ﺎﻴﻧد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺔﻤﻫ رد ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ نﺎﻧز ،هزوﺮﻣا ﺪﻧراد . ﺮﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺎﻣزﺎﺳ شراﺰﮔ سﺎﺳا )2
2012 ( ﻲﺑﺎـﻳزرا ، 193
رد ﻪـﻛ يرﻮـﺸﻛ
هداد نآ ﺎﻫ ﺮـﻤﻋ لﻮـﻃ نادﺮـﻣ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد زﻮـﻨﻫ نﺎﻧز ﻪﭼﺮﮔا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ دﻮﺑ دﻮﺟﻮﻣ
ﺖـﺳا ﺶﻫﺎـﻛ لﺎـﺣ رد ﺲﻨـﺟ ود ﻦﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا فﺎﻜﺷ ،ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﻊـﻣاﻮﺟ رد
ﻪﺑ نﺎﻧز ،ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ ﻂﺳﻮﺘﻣ رﻮﻃ
7 ﻲﻣ ﺮﻤﻋ نادﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ لﺎﺳ ﺪﻨﻨﻛ
] 38 .[
،ﻦـﻳا دﻮـﺟو ﺎﺑ
ﻪﻫد رد ﺮﮕﻤﻫ ﺪﻧور ﺪﻫﺎﺷ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺮﻴﺧا يﺎﻫ ؛ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ ﺶﻫﺎﻛ رد ﻲﻳا
ﻲﻃ ﺎﻴﻧﺎﺘﻳﺮﺑ رد ،ًﻼﺜﻣ 30
زا نﺎـﻧز و نادﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا توﺎﻔﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ 6
ﻪـﺑ لﺎـﺳ
/1 4 ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ لﺎﺳ .
ﻪﺑ ﺪﻧور ﻦﻳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫرﺎﺘﻓر رد ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ زا ﻲﺷﺎﻧ هﺪﻤﻋ رﻮﻃ
ﻦﻴﻳﺎـﭘ ناﺰـﻴﻣ و ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ ،تﺎﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا يوﺮـﻴﻧ زا يﺮـﺗ
ﻞﻏﺎـﺷ ِرﺎـﻛ ﻞﻏﺎـﺸﻣ رد
ﺖﺳا هدﻮﺑ نادﺮﻣ ياﺮﺑ ﺮﻄﺧﺮﭘ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ]
20 .[
ﺖﻠﻋ ﺪﻧور ﻲﺳرﺮﺑ لﺎﺳ ﻲﻃ رﻮﺸﻛ رد گﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﻪـﺑ گﺮـﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد
يرﺎــﻤﻴﺑ ﻞــﻴﻟد رادﺮــﻴﮔاو يﺎــﻫ
يرﺎــﻤﻴﺑ ﻞــﻴﻟد ﻪــﺑ تﻮــﻓ ﻞــﺑﺎﻘﻣ رد و ﻲــﻟوﺰﻧ ﺮﻴــﺳ3
يﺎــﻫ
رادﺮﻴﮔاوﺮﻴﻏ ﻪﺑ 4
يرﺎﻤﻴﺑ هﮋﻳو ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ
ـ
ـﺳ و يﺪـﻤﻋﺮﻴﻏ ثداﻮـﺣ ،ﻲـﻗوﺮﻋ نﺎﻃﺮ
ﺮﻴـﺳ ﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يدﻮﻌﺻ ]
1 ؛ 6 ؛ 7 ؛ 8 .[
ناﺰـﻴﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﺎﺑ
يرﺎـﻤﻴﺑ زا ﻲـﺷﺎﻧ گﺮـﻣ يﺎـﻫ يﺎـﻫ
1.lifeexpectancyatbirth
2.WorldHealthOrganization 3.communicabledisease 4.noncommunicabledisease
گﺮﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﻧﻮﻔﻋ
گﺮـﻣ رد ﺲﻨـﺟ ود فﺎﻜـﺷ ،ناردﺎـﻣ ﺮﻴﻣو زا ﻲـﺷﺎﻧ ﺮـﻴﻣو
ﺖﺳا نﺪﺷ ﮓﻧرﺮﭘ لﺎﺣ رد و هﺪﺷ ﻢﻬﻣ يرﺎﺘﻓر ﻞﻣاﻮﻋ .
ﻲﻟﺎﺣرد ﻲﺘﻌﻨـﺻ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ رد ﻪﻛ
يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ ﻢﻬﻣ ﻲﻗوﺮﻋ ـ
ﻦﻳﺮﺗ توﺎﻔﺗ رد ﻞﻣﺎﻋ گﺮﻣ يﺎﻫ
،ﺖـﺳا نﺎـﻧز و نادﺮـﻣ ﺮﻴﻣو
ﺪﺷﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ناﺮﻳا نﻮﭽﻤﻫ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد .
ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ
ﻲﻣ ﻪﺑ ،يرﺎﺘﻓر ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ناﺮﻳا رد ﺪﺳر
ﻪـﺑ ،ثداﻮـﺣ هﮋـﻳو ﻲـﻧوﺰﻓ ﺚـﻋﺎﺑ هدﺮﺘـﺴﮔ رﻮـﻃ
گﺮﻣ ﺪﺷﺎﺑ نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو .
ﻪﻧ ،ﻲﻳﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻪﻜﻠﺑ ،ناﺮﻳا رد ﺎﻬﻨﺗ ﻦـﭘاژ ﺰـﺟ ﻪـﺑ
] 15 ؛ 33 [ ﻲﺑﻮـﻨﺟ ةﺮـﻛ و
] 39 [
، ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ رد گﺮـﻣ ﻞـﻠﻋ زا ﻚـﻳﺮﻫ صﺎـﺧ ﻢﻬﺳ و ﺶﻘﻧ ﺖﻴﻤﻫا ﺔﻨﻴﻣز رد يا
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ .
ﻲﻟﺎﺣرد ﺪـﻴﻣا ﺢﻄـﺳ ،ﺮﻴﺧا نﺮﻗ ﻢﻴﻧ ﻲﻃ ﻪﻛ
ـﻃ ار ﻲـﺸﻳاﺰﻓا ﻪـﺑ ور ﺪـﻧور ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ تازاﻮﻣ ﻪﺑ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ناﺮﻳا رد نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﻲ
گﺮﻣ فﻼﺘﺧا و ﺖﺳا هدﺮﻛ هدﻮـﺑ راﺮـﻗﺮﺑ ﺎـﺟﺮﺑﺎﭘ و ﺖـﺑﺎﺛ ًﺎﺘﺒـﺴﻧ ﻲﺗرﻮﺻ ﻪﺑ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻴﻣو
ﺖﺳا ] 6 [
، ﻲـﺴﻨﺟ فﺎﻜـﺷ يﻮـﮕﻟا ﺮـﻴﺧا ﺔـﻫد ﻚـﻳ رد ﻪـﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ دﻮﺟﻮﻣ ﺪﻫاﻮﺷ
گﺮﻣ ﺖﺳا هدﻮﺑ نﺎﺳﻮﻧ رد ﺮﻴﻣو .
ﺎﺠﻧآ زا ﻲﻨـﺳ يﻮـﮕﻟا ﻪـﺑ ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﺑ ﺪـﻴﻣا تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛ
گﺮﻣ ﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺰﻴﻧ و نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﺮﻴﻣو
هوﺮـﮔ ﻦﻴـﺑ گﺮـﻣ ﻲﻠـﺻا ﻞـﻠﻋ ﻢﻬـﺳ ﺮﻴﻴﻐ يﺎـﻫ
هوﺮـﮔ نآ رد ﻪـﻛ ﻲﻳاﻮـﺘﺤﻣ ندﺮـﻛ ﻲـﻤﻛ ،دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻲﻨﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞـﻠﻋ و ﻲﻨـﺳ يﺎـﻫ
گﺮﻣ ﻲﻣ رﻮﺸﻛ رد ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﺮﻴﻣو رد مﺎـﮔ ﻦﻴﻟوا ،ﺪﻧﻮﺷ
ﻦﻴﻴﻌﺗ كرد هﺪﻨﻨﻛ
توﺎﻔﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺮﻓ يﺎﻫ گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﺮﻴﻣو .
توﺎﻔﺗ ﺎﻳآ ﻪﻜﻨﻳا گﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻆﻔﺣ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ،دﻮﺷ
ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﻳ ﺪﺑﺎﻳ
ﻲﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻳآ رد ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﺖﻴﻌﻤﺟ رد ﻲﺴﻨﺟ ﺖﺒﺴﻧ ،ًﻼﺜﻣ ؛ﺖﺳا ﻲﻤﻬﻣ لاﺆﺳ ،ﺪﺑﺎﻳ هﺪﻤﻋرﻮﻃ
گﺮﻣ يﻮﮕﻟا تﻻﻮﺤﺗ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﺖﺳا نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو
. ﻪـﺑ ﻪـﻧﻮﮔ يا و ﺮـﻴﺧا يﺎﻫﺪـﻧور ﻪـﻛ
گﺮﻣ ﻲﻧﻮﻨﻛ رد ار نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻴﻣو
داد ﺪﻫاﻮﺧ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ هﺪﻨﻳآ .
،ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
،ﺲﻨـﺟ و ﻦـﺳ ﺐـﺴﺣﺮﺑ گﺮـﻣ ﻞـﻠﻋ ﻊـﻳزﻮﺗ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺔـﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮـﺑ ﻢﻬﻣ ﻞﻳﻻد زا ﻲﻜﻳ ﻲﻫﺎﮔآ رد نآ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ نﺪﻴﺸﺨﺑ
ﺶﻴﭘ نداد ﻲﻨﻴﺑ
گﺮﻣ يﺎﻫ ﺖﺳا ﺮﻴﻣو
. يﺎﻫﺪﻧور
ﻪـﻏﺪﻏد ﻲﮔﺪـﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ةﺪﻨﻳآ
ﺖـﺳﺎﻴﺳ و نﺎـﻘﻘﺤﻣ ياﺮـﺑ گرﺰـﺑ يا
اﺮـﻳز ،ﺖـﺳا ناراﺬـﮔ
ﻢﺘﺴﻴﺳ و هﺪﻨﻳآ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﻴﻌﺿو ياﺮﺑ يﺪﻳﺪﻬﺗ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻊﻳﺮﺳ يﺪﻨﻤﻟﺎﺳ يﺮﻤﺘـﺴﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ﻊﻣاﻮﺟ يدﺎﺼﺘﻗا يراﺪﻳﺎﭘ و ﻲﻣ رﺎﻤﺷ
دور . ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺮﻴﮕﻤـﺸﭼ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
لﺎﺳ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻢﻬﺳ ﻪﻫد رد رﻮﺸﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ زا هدرﻮﺧ
،هﺪﻨﻳآ يﺎﻫ ﻦـﻳا ﻲﻳﺎـﻨﺑﺮﻳز ﻞـﻠﻋ كرد
توﺎﻔﺗ ﺶﻴﭘ ﺎﻫ ﻃﺮﺷ ﻲ ﻃ ياﺮﺑ يروﺮﺿ حﺮ
يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺰﻳر ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
رﻮﺸﻛ رد ﺖﺳا
.
گﺮـﻣ ﻲـﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪﻫ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺎـﺑ ناﺮـﻳا رد ﺮـﻴﻣو
توﺎﻔﺗ ﻲﺘﻠﻋ و ﻲﻨﺳ يﺎﻫﻮﮕﻟا گﺮﻣ يﺎﻫ
ﺖـﺳا نﺎـﻧز و نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو .
شﻼـﺗ ،فﺪـﻫ ﻦـﻳا ﺎـﺑ
فﺎﻜﺷ ﻪﻜﻨﻳا ﻲﻜﻳ ،ﻢﻬﻣ ﺶﺳﺮﭘ ود ﻪﺑ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﺴﻨﺟ
ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ گﺮﻣ ﺮﻴﻣو رد ناﺮـﻳا
رﺪﻘﭼ ﺖﺳا ماﺪﻛ ﻪﻜﻨﻳا مود و ﻞﻠﻋ
گﺮﻣ
هوﺮـﮔ ماﺪـﻛ و ﺮـﻴﻣو
ﻲﻨـﺳ يﺎـﻫ رد
ﻦـﻳا فﺎﻜـﺷ
يﺎﻔﻳا ﻲﺴﻨﺟ ﺶﻘﻧ
ﻲﻣ دﻮﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ ،ﺪﻨﻨﻛ .
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﺑﺮﺠﺗ و يﺮﻈﻧ تﺎﻴﺑدا
ﻲﻣ ار تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ
توﺎـﻔﺗ ﻞـﻠﻋ ﻦﻴـﻴﺒﺗ و ﻒﻴـﺻﻮﺗ ﻪـﺑ ﻪـﻛ دﺮـﻛ ﺮـﻛذ ناﻮـﺗ يﺎـﻫ
گﺮﻣ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﻦﻴﺑ ﺮﻴﻣو ﺪﻧا
. ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا نورﺪـﻟاو تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺎـﻫ
) 1995 ( ،
درﺎﮕﻨﻳو ) 1984 ( يﻮـﻟ ، ) 2003 ( اﻮـﻤﻴﻫا و )1
2014 (
هﺪـﺷ روﺮـﻣ
ﺪـﻧا ] 13 ؛ 20 ؛ 35 ؛ 37 .[
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺰﻓ ﻦﻴﻴﺒﺗ ياﺮﺑ ﻪﻛ ار ﻲﻳﺎﻫ گﺮﻣ ﻲﻧو
ﺶﻫوﮋﭘ رد نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو هزﻮـﺣ ﻦـﻳا رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا دﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ناﻮﺗ
: ﻲﺘﺴﻳز ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻲﺘﺴﻳزﺮﻴﻏ ﺖﻓﺎﻴﻫر و2
.3
يرﺎﻤﻴﺑ ﺪﻌﺘﺴﻣ ﺮﺘﻤﻛ ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﻞﻳﻻد ﻪﺑ نﺎﻧز ،ﻲﺘﺴﻳز ﺖﻓﺎﻴﻫر رد ﺪـﻧا
] 19 ؛ 24 ؛ 30 .[
ﻪـﺑ نﺎـﻧز يﺎـﻘﺑ يﺮـﺗﺮﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﺪـﻘﺘﻌﻣ ﺖـﻓﺎﻴﻫر ﻦـﻳا
موزﻮـﻣوﺮﻛ ﻞـﻴﻟد ا4
ﻲﻓﺎــﺿ وX
نﻮﻣرﻮﻫ نژوﺪﻧا يﺎﻫ ﻪﻧﺎﻧز5
] 11 ؛ 18 ؛ 30 [ ﻪﺑ ار نﺎﻧز ﻪﻛ ﺖﺳا يرﺎـﻤﻴﺑ ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد صﻮﺼﺧ
ﻚﻴﻤﻜﺴﻳا ﻲﺒﻠﻗ ﻲﻣ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ
ﺪﻨﻛ . نﺎـﺴﻧا لﻮﻠـﺳ ﺮﻫ 23
ﻪـﻛ دراد موزﻮـﻣوﺮﻛ ﺖـﻔﺟ 22
ﺖـﺳا ﻲﺴﻨﺟ نآ ﺖﻔﺟ ﻚﻳ و ﺖﺳا ﻲﺴﻨﺟﺮﻴﻏ نآ ﺖﻔﺟ )
هاﻮـﺧ موزﻮـﻣوﺮﻛ ﺎـﻳX
ﻪـﻛY
ﺴﻨﺟ ﺖﻴ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ار ﺎﻣ ﺪﻨﻛ
( . ﺪﻧﺎﺘﺴﭘ رد نارا
،هدﺎﻣ ﺖﻔﺟ ﻚﻳ موزﻮـﻣوﺮﻛ
؛دراد دﻮـﺟوX
ﻲﻟﺎﺣرد ﻪﻛ ﺮﻧ ﺲﻨﺟ موزﻮـﻣوﺮﻛ ﻚـﻳ
موزﻮـﻣوﺮﻛ ﻚـﻳ وX درادY
. ﻮـﻣوﺮﻛ ز X مو يوﺎـﺣ
ا ﻲـﺧﺮﺑ ﻪـﻛ ﺖﺳا نژ ناراﺰﻫ ز
نآ ﺎـﻫ ﻂـﻘﻓ
ﺖـﺴﻴﻧ نﺎـﻧز صﻮـﺼﺨﻣ .
ﻪـﻧﻮﮔ رد ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫ
موزﻮﻣوﺮﻛ XX/XY
ﺪﻧراد ،
،ناراﺪﻧﺎﺘﺴﭘ ﺮﺜﻛا ﺪﻨﻧﺎﻣ موزﻮﻣوﺮﻛ
X
ﺖـﻇﺎﻔﺣ نادﺮـﻣ رد هﺪـﺷ
ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ و ﺮﮔا ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺮﻧ ﺲﻨﺟ ﺶﻬﺟ ﻚﻳ
رد موزﻮﻣوﺮﻛ ،ﺪـﺷﺎﺑ هدﺮـﺑ ثرا ﻪـﺑX
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ موزﻮﻣوﺮﻛ
و ﺪﻧﺎـﺷﻮﭙﺑ ار نﺎـﺼﻘﻧ ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﻲـﭙﻛ
يور نژ نﺎـﻤﻫ
موزﻮﻣوﺮﻛ دﻮﺷ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟY
] 31 .[
ﻲﻟﺎﺣرد نوﺮﺘﺳﻮﺘﺴﺗ ﻪﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ6
ي ﺮـﻤﻋ لﻮـﻃ ﺮـﺑ ﻲﻔﻨﻣ
نژوﺮﺘﺳا ،دراد نادﺮﻣ ﻪﺑ7
ﺔﻟﺰﻨﻣ ﺴﻨﺟ نﻮﻣرﻮﻫ نﺎﻧز ﻲﻠﺻا ﻲ
، ﺮﻴﺛﺄﺗ ي ﺖﺒﺜﻣ ﺮـﻤﻋ لﻮـﻃ ﺮـﺑ
1.Ehimua
2.biologicalapproach 3.non-biologicalapproach 4.chromosome
5.androgenhormone 6.testosterone 7. oestrogen
راد نﺎﻧز ﻪﻛ د ﻨﻣاد ﺔ هدﺮﺘﺴﮔ يا دراد . ﻲﻣ نژوﺮﺘﺳا يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﺮﻄﺧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻲـﺒﻠﻗ يﺎـﻫ ـ
عﻮﻧ ﺖﺑﺎﻳد و ﻲﻗوﺮﻋ 2
ﻪﺑ و ﺪﻫد ﺶﻫﺎﻛ نﺎﻧز رد ار ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﺑﻮﺧ
ي ﻋ ﻢﻴﻣﺮـﺗ ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ـﻀ
تﻼ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ]
17 .[
ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﺘﺴﻳز ﺖﻓﺎﻴﻫر نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲﻧوﺰﻓ
گﺮﻣ ﻪـﻧﻮﮔ ﺮﺜﻛا رد نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو يﺎـﻫ
دراد دﻮﺟو ﻲﻧاﻮﻴﺣ ]
30 .[
نﺎﺴﻧا توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ناﺰﻴﻣ رد ﺎﻫ
ﻦﻴـﺑ ﻲﺘﺣ نادﺮﻣ گﺮﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫ
دراد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ ﻲﻨﻴﻨﺟ ةرود و نادازﻮﻧ و نﺎﻛدﻮﻛ .
گﺮﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ ناﺰﻴﻣ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ نادﺮـﻣ ﺮـﻴﻣو
ﻲﻤﻧ ار توﺎﻔﺗ ﺎﺑ ناﻮﺗ
ﻚـﻳ ﻞﻗاﺪـﺣ دﻮـﺟو ﻲﻨﻌﻳ ؛دﺮﻛ ﻦﻴﻴﺒﺗ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻴﺑ ﺔـﻳﺎﭘ
ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧرﺎﻜﻧا نﺎﻧز يﺎﻘﺑ ﺖﻳﺰﻣ ياﺮﺑ ]
20 ؛ 21 .[
ﻲﻣ ضﺮﻓ ﻲﺘﺴﻳزﺮﻴﻏ ﺖﻓﺎﻴﻫر ناراﺪﻓﺮﻃ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا ﺮـﺑ ﮓـﻨﻫﺮﻓ و ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ نادﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ ﺎﺗ ﺪﻧراﺬﮔ
ﻪﺑ ﻪﻛ ،ار نﺎﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ هﺪﻨﻳاﺰﻓ رﻮﻃ
و ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ةﺪﻨﻨﻛ
ﻲﮔﺪﻧز ) ﺮﺑ
ﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘـﺳا ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﺐـﺴﺣ ،شزرو ،ﻲﻗﺎـﭼ ،ﻞـﻜﻟا فﺮـﺼﻣ ،تﺎـﻴ
هﺮﻴﻏ و ﻲﮔﺪﻨﻧار (
ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳاﺪﻫ ،ﺖﺳا ]
13 ؛ 17 ؛ 20 ؛ 21 .[
هﺪـﻤﻋ ًﻻﺎـﻤﺘﺣا رد ﻢﻬـﺳ ﻦﻳﺮـﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﺗﻮﻜﻴﻧ فﺮﺼﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نادﺮﻣ گﺮﻣ ﻲﻧوﺰﻓ ]
26 [
گﺮـﻣ ﺮﺗﻻﺎـﺑ ناﺰﻴﻣ رد ﻪﻛ ﺮـﻴﻣو
ﻲـﻣ نﺎـﻳﺎﻤﻧ ﻲـﺒﻠﻗ ﺔﺘﻜﺳ و ﻪﻳر نﺎﻃﺮﺳ رد نادﺮﻣ دﻮـﺷ
) نورﺪـﻟاو 1985
.(
رد ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻦـﻳا
ﺴﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﻴ ]
25 ؛ 27 [ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻴﻳﺄﺗ .
ﺶﻫﺎﻛ رد ﻢﻬﻣ ﻲﺸﻘﻧ تﺎﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا
گﺮــﻣ فﺎﻜــﺷ ﻪــﻫد ﻲــﻃ ﺲﻨــﺟ ةﮋــﻳو ﺮــﻴﻣو
ﻢﻬــﺳ اﺮــﻳز ،ﺖــﺳا هدﺮــﻛ ﺎــﻔﻳا ﺮــﻴﺧا يﺎــﻫ
فﺮﺼﻣ ﻪﻫد رد نز نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
] 26 .[
ﻫد زا ﺔ 1970 ـﻘﻘﺤﻣ ﻲﺧﺮﺑ ، ﺎ
ًﺎـﻣﻮﻤﻋ ن ـﻄﺑار رد
ﺔ
ﻣﺪـﻴﭘا لﺪـﻣ ﻪـﭽﻧآ ﺎـﺑ ﻢﻴﻘﺘـﺴﻣ ﻚﻴ
ﻲﻣ هﺪﻴﻣﺎﻧ تﺎﻴﻧﺎﺧد دﻮﺷ
، فﺮﺼﻣ تﺎﻴﻧﺎﺧد ﻪـﺑ ار
ﻢـﻬﻣ ﺔـﻟﺰﻨﻣ ﻲـﺴﻨﺟ فﺎﻜـﺷ ﺖـﻠﻋ ﻦﻳﺮـﺗ
گﺮﻣ ﺪﻧداد ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺮﻴﻣو ]
12 ؛ 27 ؛ 28 ؛ 40 .[
ﻦﻴﺘﺳﺮﮔ و ﺮﻠﻴﻣ )
1983 ( تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﻜﻳ
ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻢﻬﻣ ار
مﺎﺠﻧا هداد ﺪﻧا . نآ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﺎﻫ ﻲﮔﺪـﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ
ﻧﻮﻤﻧ ﻚﻳ رد ﺔ
اﺮﻓا زا ﻲﺻﺎﺧ دراﺪـﻧ دﻮﺟو ﻲﺗﺎﻴﻧﺎﺧدﺮﻴﻏ د
] 23 .[
ـﺑ
ﻦـﻳا دﻮـﺟو ﺎ ،
ﻞـﻳﻻد ﻪـﺑ
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ، ﻲﻳﺎﻫﺪﻳدﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﺒﺘﻋا درﻮﻣ رد
ﺖﻓﺎﻳ . ﻲﻜﻳ ﻞـﻳﻻد ﻦﻳا زا
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﺑ
توﺎﻔﺗ ﻪﻛ هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ ﻲﺑﻮﺧ گﺮﻣ رد ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ
ﺑ ﺮﻴﻣو ﻞﻴﻟد ﻪ ﺐـﻴﻛﺮﺗ ﻚﻳ
ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا هﺪﻴﭽﻴﭘ )
ﻲﻧﻮﻣرﻮﻫ و ﻲﻜﻴﺘﻧژ (
و ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻴﺑﺮﻴﻏ )
،يدﺎـﺼﺘﻗا ،يرﺎـﺘﻓر
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﻄﻴﺤﻣ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا (
ﺖﺳا . ﻮﻛﺎـﺒﻨﺗ فﺮـﺼﻣ ،ﻞﻠﻋ زا ﻪﻜﺒﺷ ﻦﻳا رد ﻂـﻘﻓ
زا ﻲـﻜﻳ
ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻏ
ﻲﺘﻠﻋ ،هوﻼﻋ ﻪﺑ ،ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑﺮﻴ حﺮﻄﻣ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻂﻘﻓ
ﻪـﺑ ﻲﻧﺎـﻴﻣ ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ﺮﺑ
ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻌﺑ دراﺬﮔ
. ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﭼﺮﮔا ـﺸﻘﻧ رﺎﮕﻴﺳ فﺮﺼﻣ ﺪﻧور ﺪﺳر
ﻲ
تاﺮـﻴﻴﻐﺗ رد ﻊﻃﺎـﻗ
هﺪﻫﺎﺸﻣ توﺎﻔﺗ رد هﺪﺷ نﺮﻗ ﻪﻧﺎﻴﻣ زا ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ
20 ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﻜﻤﻣﺮﻴﻏ ،دراد
ﻲﻣ
گﺮـﻣ ﻲـﻧوﺰﻓ ﺖﻳﺮﺜﻛا لﻮﺌﺴﻣ تﺎﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا ﻪﻛ ﺪﺳر
ـﻤﻫ رد نادﺮـﻣ ﻞـﻛ ﺮـﻴﻣو ﺔ
ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ
.
ﻲـﺑ فﺮﺼﻣ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ رد يﺪﻴﻠﻛ ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺮﮕﻳد ﻲﻜﻳ ـﻳور
ﺔ
ﺖـﺳا ﻞـﻜﻟا .
ﺪﻫاﻮـﺷ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﺖـﺳا نﺎـﻧز رد ﻞـﻜﻟا فﺮـﺼﻣ ﺢﻄـﺳ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ نادﺮﻣ رد ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ .
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ 30
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻳﺎﭘورا رﻮﺸﻛ ﺖـﻠﻋ تﺎـﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘـﺳا ﻪـﭼﺮﮔا ﻪـﻛ ﺪﻫد
دوﺪﺣ ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ ،ﺖﺳا ﺮﻤﻋ لﻮﻃ رد ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ ﻂﻠﺴﻣ 20
ﻲـﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ زا ﺪﺻرد
ﺪﻴﻣا ﻪﺑ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻨﻛ
] 22 .[
ﻠﮕﻧا رد نﺎﺘﺴ
، ﻲﻟﺎﺣرد لﺎﻤﻌﺘـﺳا زا ﻲـﺷﺎﻧ گﺮـﻣ ﺮـﺛا ﺮﺑ ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ رد ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﻪﻛ
ﺮﻳﺎﻐﻣ ﺖﻴﻌﺿو ،هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ تﺎﻴﻧﺎﺧد ي
ﻨﻴﻣز رد ﺔ گﺮﻣ
دراد دﻮـﺟو ﻞـﻜﻟا زا ﻲـﺷﺎﻧ يﺎﻫ .
لﺎﺳ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ
1981 ﺎﺗ 2010 ناﺰﻴﻣ ، دراﺪﻧﺎﺘﺳا گﺮﻣ يﺎﻫ ﺪﺷ
ة ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻞﻠﻋ ياﺮﺑ ﻲﻨﺳ
نادﺮﻣ ياﺮﺑ تﺎﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا )
63 ﺪﺻرد ( ﻊﻳﺮﺳ نﺎﻧز زا ﺮﺗ )
53 ﺪﺻرد ( ﺎـﻣا ،ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ
رود ياﺮﺑ ة
گﺮﻣ ياﺮﺑ ﻮﮕﻟا ﻦﻳا ﻪﺑﺎﺸﻣ ناﺰـﻴﻣ و دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻞﻜﻟا زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫ
گﺮـﻣ يﺎـﻫ
نﺎﻧز ياﺮﺑ 33
نادﺮﻣ ياﺮﺑ و ﺪﺻرد ﻂﻘﻓ
26 ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد .
نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا رد ،
ﻲﻟﺎﺣرد ﻪﻛ
ناﺰﻴﻣ ﺖﺒﺴﻧ گﺮﻣ يﺎﻫ
زا نﺎـﻧز ﻪﺑ نادﺮﻣ تﺎﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ ﺮﻴﻣو 1981
ﻪـﺑ رﻮـﻃ
ﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ مواﺪﻣ ﻪ
گﺮﻣ ياﺮﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺖﺒﺴﻧ ، ا ﻲﺷﺎﻧ ﺮﻴﻣو
ز ـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ ﻪ
زا و
رد تﺎﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا زا ﻲﺷﺎﻧ نﺎﻧز ﻪﺑ نادﺮﻣ گﺮﻣ ﺖﺒﺴﻧ 1984
ﺖﻓﺮﮔ ﺖﻘﺒﺳ .
لﺎـﺳ رد
2010 دوﺪﺣ نﺎﻧز ﻪﺑ نادﺮﻣ گﺮﻣ ﺖﺒﺴﻧ ، 40
گﺮﻣ ياﺮﺑ ﺪﺻرد ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻞﻜﻟا زا ﻲﺷﺎﻧ ﺮﻴﻣو
گﺮﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺮﻴﻣو دﻮﺑ تﺎﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا زا
] 17 .[
ﻫد ﺎﺗ ﺔ 1960 ﻲﻣ ضﺮﻓ ، ﻪـﻛ ﺪـﺷ
توﺎـﻔﺗ
ًﺎﺗﺪـﻤﻋ ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﺑ ﺪـﻴﻣا ﻲـﺴﻨﺟ زا ﻲـﺷﺎﻧ
توﺎﻔﺗ ﺖﺳا ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫ .
زا ﻪﺘـﺳﺎﺧﺮﺑ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا ياﺮﺑ لﻻﺪﺘﺳا ﻚﻳ ﻲﺗﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ دﻮﺑ داد
يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ ـ
ـﺑ ﻲﻗوﺮﻋ ﻞـﻴﻟد ﻪ
ﺖـﺳا ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻴﺑ ﻚـﺴﻳر .
ﺎـﻣا
ﺮﻓ هزوﺮﻣا ﻲﻣ ض
گﺮـﻣ ﻲﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻛ دﻮﺷ
يرﺎـﻤﻴﺑ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﺮـﻴﻣو
ﻲـﺒﻠﻗ يﺎـﻫ ﻲـﻗوﺮﻋ ـ
ﺖﺳا يرﺎﺘﻓر يﺎﻫﻮﮕﻟا .
ﺖﺳا ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﻣﺪﻴﭘا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺶﻨﻴﺑ ﻦﻳا .
،ﻊﻗاورد
يرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻄﺧ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ
ﻲﻗوﺮﻋ ـ
،
ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻪﻛ نﺮـﻗ رد ﻲـﺴﻨﺟ فﺎﻜـﺷ ﻲـﻳاﺮﮔاو لﻮﺌﺴﻣ
20
ﻪﺑ ،ﺖﺳا ﺘﺒﺜﻣ رﻮﻃ ﻲ
ﺳ لﺎﻤﻌﺘﺳا و ﻲﺑﺮﭼ فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ رﺎﮕﻴ
] 14 .[
مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻢﺠﺣ توﺎﻔﺗ ةزﻮﺣ رد هﺪﺷ
گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ ًﺎﺗﺪـﻤﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا دﺎﻳز ﺮﻴﻣو
ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﺘﻓﺎﻳ
. ﻲﻠـﺻا ﺖﻠﻋ ﻪﻛ هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
گﺮﻣ توﺎﻔﺗ گﺮﻣ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو
يرﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ يﺎﻫﺮﻴﻣو ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ
ﻲـﻗوﺮﻋ ـ
ﻛ ﺖﺳا ﺖﺳا ﺐﺴﺘﻨﻣ تﺎﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا رد ﺲﻨﺟ ود توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ﻪ ]
13 ؛ 26 ؛ 36 .[
نورﺪﻟاو
) 1976 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﻣ ﺮﻤﻋ ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻧز اﺮﭼ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
رد ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ؟ﺪﻨﻨﻛ
گﺮﻣ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو
60 ﺖﺳا نﺎﻧز زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺻرد .
دوﺪﺣ 40 ﻲـﻧوﺰﻓ زا ﺪﺻرد
گﺮﻣ ﺑ نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو ﻪ
يرﺎﻤﻴﺑ ﻞﻴﻟد ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ
ﻪـﺑ يدوﺪﺣﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻗوﺮﻋ ـ
ﺖﺳا نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نادﺮﻣ رد تﺎﻴﻧﺎﺧد ﺮﺘﺸﻴﺑ فﺮﺼﻣ ﻞﻴﻟد ]
34 .[
ﻞﺗرﺎﻫ )1
1988 ( توﺎﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ رد گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ
هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﻴﻣو بﺮـﻏ يﺎﻫ
گﺮﻣ ﻞﻠﻋ ﺔﻤﻫ رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻤﻟآ
گﺮـﻣ ناﺰـﻴﻣ نﺎـﻧز ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ نادﺮـﻣ ،ﺮﻴﻣو ﺮـﻴﻣو
ﻻﺎﺑ ﺪﻧراد يﺮﺗ .
يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ
هﺪـﻤﻋ ﻢﻬـﺳ تﺎﻓدﺎـﺼﺗ و ﻪـﻳر نﺎﻃﺮـﺳ ،ﻲـﻗوﺮﻋ ـ رد يا
توﺎﻔﺗ گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ ﺪﻧراد ﺮﻴﻣو
] 16 .[
ﻮﻟﻻ و ﻮﺗاوﺮﺗ )2
2001 ( ﺶﻫﺎـﻛ ﻞـﻠﻋ ﻲﺳرﺮﺑ رد
لﺎـﺳ ﻦﻴـﺑ ادﺎـﻧﺎﻛ رد ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﺑ ﺪـﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ يﺎـﻫ
1971 ـ 1991 ﻪـﻛ ﺪـﻨﺘﻓﺎﻳرد
ﻢﻬﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا توﺎﻔﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻠﻋ ﻦﻳﺮﺗ يرﺎﻤﻴﺑ نﺎﻧز و نادﺮﻣ
ﻲـﺒﻠﻗ يﺎـﻫ و ﻲـﻗوﺮﻋ ـ
گﺮﻣ ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻞﻠﻋ ﺮﻴﻣو
) ﻲﺸﻛدﻮﺧ و ﺖﻧﻮﺸﺧ ،تﺎﻓدﺎﺼﺗ (
يرﺎﻤﻴﺑ عاﻮﻧا و ﻪﻳر نﺎﻃﺮﺳ ، يﺎـﻫ
ﺖﺳا ﺮﮕﻳد ﻦﻣﺰﻣ ]
32 .[
دﺮﻔﻳﺪﻨﺳ )3
2009 ( توﺎﻔﺗ ﺪﻧور ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺪـﻟﻮﺗ وﺪﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا رد ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ
گﺮﻣ ﻞﻠﻋ ﺶﻘﻧ و ﺮﻴﺧا ﺔﻫد ود رد نﺎﻬﺟ رد ﺪﻟﻮﺗ ﻳا رد ﺮﻴﻣو
ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ توﺎﻔﺗ ﻦ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
لﺎـﺳ زا ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يو ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ 1951
ﺪـﻧور
لﺎﺳ رد و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻲﺸﻳاﺰﻓا 1976
اﺪـﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺲﭙﺳ و ﺪﻴﺳر دﻮﺧ جوا ﻪﺑ
دﺮﻛ . گﺮﻣ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ يرﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺮﻴﻣو
ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ
يرﺎـﻤﻴﺑ ،تﺎﻓدﺎـﺼﺗ ،ﻲﻗوﺮﻋ ـ يﺎـﻫ
ﺗ گﺮﻣ توﺎﻔﺗ نﺪﺷ ﻢﻛ ﺚﻋﺎﺑ نﻮﺧ شدﺮﮔ و ﻲﺴﻔﻨ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻴﻣو
] 29 .[
ﻲـﻠﮔ
ﻲﭼورﻮﻫ و )
2007 ( هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ گﺮﻣ يﺎﻫ
ﺮﻴﻣو 29 ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﻪـﺑ ﻻﺎـﺑ ﺪـﻣآرد ﺎﺑ رﻮﺸﻛ
گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا رد ﺮﻴﻣو
. ﻲـﻳاﺮﮔاو ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺑ ﻢﺘﺴﻴﺑ نﺮﻗ رد ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ رﻮﻃ
مارآ ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ هﺪﻤﻋ
گﺮـﻣ ﺮـﺗ رد نادﺮـﻣ ﺮـﻴﻣو
ﺖﺳا يرﺎﺘﻓر ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﻧز ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ]
15 .[
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ
رد ﺔﻨﻴﻣز گﺮﻣ ﺮﻴﻣو
، ﻪﺑ هﮋﻳو ﻲﻃ ﺔﻫد
،ﺮـﻴﺧا رد رﻮـﺸﻛ مﺎـﺠﻧا هﺪـﺷ
ﺖﺳا . هﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﺺﺧﺎﺷ دروآﺮﺑ ﻪﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يا
گﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ ،ﺮﻴﻣو
ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا هﮋﻳو
وﺪﺑ رد ﺮﺑ ،ﺪﻟﻮﺗ ﺪﻧﺪﺷ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ﺲﻨﺟ ﺐﺴﺣ .
رد ﻦـﻳا تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮـﺑ و
ﺺﺧﺎـﺷ سﺎـﺳا يﺎـﻫ
گﺮﻣ ﺮﻴﻣو ﻪﺑ ﻲﻧوﺰﻓ تﻮﻓ نادﺮﻣ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪـﺑ نﺎـﻧز ﺪـﻴﻛﺄﺗ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ]
2 ؛ 3 ؛ 4 ؛ 5 .[
ﻦـﻳا
ﻪﺑ و ﻊﻄﻘﻣ ﻚﻳ رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪـﺘﺧادﺮﭘ عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻲﻋﺮﻓ ﺶﺨﺑ ﻚﻳ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﺪـﻧا
.
1.Hartel
2.TravotoandLalu 3.Sandiford
ﺎﺑ ﻦﻳا نﻮﻨﻛﺎﺗ ،لﺎﺣ ﺘﺒﻣ يﺰﻛﺮﻤﺘﻣ و ﻖﻴﻗد ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ
توﺎـﻔﺗ ﺪـﻧور و ﻮـﮕﻟا ﺮﺑ ﻲﻨ ﻲـﺴﻨﺟ يﺎـﻫ
ﺺﺧﺎﺷ گﺮﻣ يﺎﻫ گﺮﻣ رد ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﻞﻠﻋ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،ﺮﻴﻣو
مﺎـﺠﻧا رﻮـﺸﻛ رد ﺮـﻴﻣو
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ .
ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا گﺮﻣ ﻞﻠﻋ يﻮﮕﻟا يﺪﻨﺑ
يﻮـﮕﻟا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺮﻴﻣو
ﻪﺑ ،گﺮﻣ ﻲﻨﺳ ﻢﻬـﺳ اﺮﻳز ،ﺖﺳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻳﺮﺜﻛا زا توﺎﻔﺘﻣ رﻮﺸﻛ رد ،ﻲﻧاﻮﺟ ﻦﻴﻨﺳ رد هﮋﻳو
ﻤﻋ هﺪ گﺮﻣ زا يا ﻪـﻜﻨﻳا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﻤﻋﺮﻴﻏ ثداﻮﺣ زا ﻲﺷﺎﻧ رﻮﺸﻛ رد ﺎﻫﺮﻴﻣو
گﺮﻣ ﻦﻳا ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار ناﻮﺟ نادﺮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫﺮﻴﻣو
ﻲـﻣ دﻮـﺧ ﺔـﺑﻮﻧ ﻪـﺑ ،ﺪﻫد ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪـﻨﻛ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺮﻳﺎـﺳ زا ﺰﻳﺎـﻤﺘﻣ ار رﻮـﺸﻛ رد تﻮﻓ ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ يﻮﮕﻟا .
ﻦـﻳا ،ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
گﺮﻣ ﻣاﻮﻋ زا ﻲﺷﺎﻧ ًﺎﻤﻴﻘﺘﺴﻣ ﺎﻫﺮﻴﻣو ﻲـﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يرﺎﺘﻓر ﻞ
ﻲـﺴﻨﺟ توﺎـﻔﺗ ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﺪـﻧاﻮﺗ
گﺮﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ زا توﺎﻔﺘﻣ ار رﻮﺸﻛ رد ﺮﻴﻣو )
ﻞﻜﻟا فﺮﺼﻣ و تﺎﻴﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا (
ﺪﻨﻛ .
هداد شور و ﺎﻫ
شزﻮـﻣآ و نﺎـﻣرد ،ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ترازو تﻮـﻓ ﺖـﺒﺛ ﺔﻧﺎﻣﺎﺳ زا تﻮﻓ تﺎﻋﻼﻃا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﺖﺳا هﺪﺷ ﺬﺧا ﻲﻜﺷﺰﭘ .
رﻮﺸﻛ ﻞﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ
گﺮـﻣ ﺔـﻤﻫ و ﺖﺳا يﺎـﻫ
ﺖﺒﺛ
لﺎـﺳ ﻦﻴـﺑ ،ﻲﻜـﺷﺰﭘ شزﻮـﻣآ و نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو يﻮﺳ زا هﺪﺷ يﺎـﻫ
1385 ﺎـﺗ
1394 ﻲـﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ،ناﺮﻬﺗ نﺎﺘﺳا ﺰﺟ ﻪﺑ ،رﻮﺸﻛ رد دﻮـﺷ
.
گﺮـﻣ تﺎـﻋﻼﻃا ﺮﻬـﺷ رد ﺮـﻴﻣو
ﻊﻤﺟ و ﺖﺒﺛ اﺮﻫز ﺖﺸﻬﺑ نﺎﺘﺳرﻮﮔ يﻮﺳ زا ناﺮﻬﺗ يروآ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻞـﻠﻋ يراﺬﮔﺪﻛ رد گﺮـﻣ
ﺎﺑ اﺮﻫز ﺖﺸﻬﺑ نﺎﺘﺳرﻮﮔ
ﻲـﻣ ﺖـﺒﺛ ﻲﻜـﺷﺰﭘ شزﻮـﻣآ و نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو ﻪﭽﻧآ ﺪـﻨﻛ
اﺮـﻫز ﺖـﺸﻬﺑ نﺎﺘـﺳرﻮﮔ تﺎـﻋﻼﻃا زا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا رد ﻞـﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ و ﺖﺴﻴﻧ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ﻲﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺷ
.
هداد گﺮﻣ يﺎﻫ ﻢـﻛ و ﻲﺘﺒﺛﺪﺑ ﻞﻜﺸﻣ ود ناﺮﻳا رد ﺮﻴﻣو
دراد ﻲـﺘﺒﺛ .
اﺪـﺘﺑا حﻼـﺻا ياﺮـﺑ
ﻢﻬﻣ رد گﺮﻣ ﻲﺘﺒﺛﺪﺑ ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳﺮﺗ
،رﻮﺸﻛ
يﺎﻫﺪـﻛ ﻲـﻨﻌﻳ
هدﻮـﻬﻴﺑ و چﻮـﭘ ،1
ﻲﻤﺘﻳرﻮـﮕﻟا زا
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ گﺮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا راﻮﺘﺳا ضﺮﻓ ﻦﻳا ﺮﺑ نآ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﻪﻛ ﻪـﺑ ﺐﺴﺘﻨﻣ يﺎﻫ
و ﻲـﺴﻨﺟ و ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ نﺎﻤﻫ گﺮﻣ ﻞﻠﻋ ﻊﻳزﻮﺗ زا ﻲﺴﻨﺟ و ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ﺮﻫ رد چﻮﭘ يﺎﻫﺪﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻣ يوﺮﻴﭘ دﻮﺧ يا ﺪﻨﻛ
. گﺮـﻣ ناﺰﻴﻣ ةرود ﻲـﻃ ناﺮـﻳا رد نﺎـﻛدﻮﻛ و لﺎـﻔﻃا ﺮـﻴﻣو
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺷ ﻞﺴﻧ دﺮﻜﻳور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪ ﻪﺑ يرﺎﻤﺷﺮﺳ ود ﻦﻴﺑ ﻲﺿﺮﻓ يﺎﻫ
ﺖـﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﺖﻨﺑ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ﻲﺷﻮﻳرﻮﻫ ـ
گﺮﻣ ﺖﺒﺛ ﺶﺷﻮﭘ2
گرﺰـﺑ ﺮﻴﻣو ﻲﺑﺎـﻳزرا نﻻﺎـﺳ
ﺖﺳا هﺪﺷ ]
10 .[
ﻲﺑﺎﻳزرا ﻦﻳا ﻊـﻄﻘﻣ ﻪﺳ ياﺮﺑ تﻮﻓ ﺖﺒﺛ ﺶﺷﻮﭘ دروآﺮﺑ ﺲﭙﺳ و ﺎﻫ
1385 ،
1.Il-dfindedandgarbagecode
2.BennetandHuriochi
1390 و 1394 ﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ةرود ياﺮـﺑ ﻲﮔﺪ
ﺮـﺑ هﺪـﺷ ﺐـﺴﺣ
ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﺲﻨﺟ .
ﺖﻨﺑ شور
ﻲﻠـﺻا يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻧورد ﻂﺑاور ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺷﻮﻳرﻮﻫ ـ
ﺖﻴﻌﻤﺟ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ
ﻲـﻣ ﺚـﺤﺑ ﺾـﺤﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ دﻮـﺷ
. ﻦـﻳا ﺮـﺜﻛا يﺮـﻈﻧ ﻲﻧﺎـﺒﻣ
شور ﻪﺑ و ﺖﺑﺎﺛ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺔﻳﺮﻈﻧ رد ﺰﻴﻧ ﺎﻫ ﺎﻜﺗﻮﻟ ﺔﻟدﺎﻌﻣ رد ﺺﺨﺸﻣ رﻮﻃ
ﻲﻣ ﻪﺻﻼﺧ1
دﻮﺷ .
ﺎﺤﻣ زا ﺲﭘ ﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﺔﺒﺳ
ﻪـﻳﺰﺠﺗ شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ،ﺲﻨﺟ ﺐﺴﺣ ﺎـﮔﺎﻳرآ2
3
گﺮﻣ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻢﻬﺳ توﺎﻔﺗ رد ﻲﻨﺳ هوﺮﮔ ﺮﻫ ﺮﻴﻣو
ﺲﭙـﺳ و ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﺑ ﺪـﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ
ﺮﻫ ﻢﻬﺳ گﺮﻣ ﻞﻠﻋ زا ﻚﻳ هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ فﺎﻜﺷ ﻦﻳا رد ﺮﻴﻣو
] 10 .[
زا ﻲﻨـﺳ هوﺮـﮔ ﺮـﻫ ياﺮﺑ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﮔﺎﻳرآ شور د ﺦـﺳﺎﭘ لاﺆﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﺗ دﻮﺷ
توﺎـﻔﺗ زا لﺎـﺳ ﺪـﻨﭼ ﻪـﻛ دﻮـﺷ هدا
توﺎﻔﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ ناﺰﻴﻣ رد ﻲﺴﻨﺟ يﺎﻫ
گﺮـﻣ يﺎﻫ ﺮـﻴﻣو
ﺖﺳا ﻦﺳ ةﮋﻳو .
توﺎﻔﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ گﺮﻣ يﺎﻫ
ﻦﻴﻨﺳ ﻦﻴﺑ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﺮﻴﻣو ﺎﺗx
توﺎـﻔﺗ ﺮﺑ x+n
ﺔـﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ ﺺﺨﺸﻣ لﺎﺳ ﻚﻳ رد ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ 1
ﺖـﺳد ﻪـﺑ
ﻲﻣ ﺪﻳآ :
) 1 (
،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد lx
ﺖـﺳرد ﻦـﺳ ياﺪـﺘﺑا رد ﻊـﻗاو نﺎﮔﺪﻧﺎﻣزﺎﺑ رﺎﻤﺷ ،x
nLx
ﺮـﻔﻧ رﺎﻤـﺷ
لﺎﺳ ﺮﻤﻋ يﺎﻫ ﻦﺳ ﻦﻴﺑ هﺪﺷ
ﺎﺗx وx+n Tx+n لﺎﺳ ﺮﻔﻧ ﻞﻛ رﺎﻤﺷ ﺮـﻤﻋ يﺎﻫ
زا ﺪـﻌﺑ هﺪـﺷ
x ﻦﺳ ﺖﺳا .
ﻲـﻣ ﻲﻨـﺳ هوﺮـﮔ ﺮﻫ ﻲﻠﻛ ﻢﻬﺳ ،هوﻼﻋ ﻪﺑ
ﺮـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
گﺮـﻣ ﻞـﻠﻋ ﺐـﺴﺣ ﺮـﻴﻣو
ﺶﺨﺑ دﻮﺷ يﺪﻨﺑ .
هوﺮـﮔ ﻚﻳ ياﺮﺑ ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻴﻣا ﺮﻴﻴﻐﺗ رد ﺖﻠﻋ ﺮﻫ ﻢﻬﺳ ﻪﻛ ضﺮﻓ ﻦﻳا ﺖﺤﺗ
گﺮﻣ ناﺰﻴﻣ ﻞﻛ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ رد ﺖﻠﻋ ﺮﻫ ﻢﻬﺳ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻲﻨﺳ
ﺖـﺳا ﻦـﺳ ةﮋـﻳو ﺮﻴﻣو .
ﻢﻬـﺳ
ﺖﻠﻋ گﺮﻣ توﺎﻔﺗ ﻚﻳ ﻦﺳ ـ ﺖـﻠﻋ رد نادﺮـﻣ و نﺎـﻧز ﻦﻴـﺑ ﺮﻴﻣو
ﻦﻴﻨـﺳ ردi وx
ﺎـﺑx+n
ﺔﻄﺑار زا هدﺎﻔﺘﺳا 2
ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﻮﺷ
:
) 2 (
1.Lotkaequation
2.decomposition 3.Arriaga
،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد
nPix
گﺮﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻴﻣو
ﻦﻴﻨﺳ ﻦﻴﺑ ﺮ وx
ﺖﻠﻋ ﺮﺛا ﺮﺑ x+n وi
nrx
ناﺰـﻴﻣ
گﺮﻣ ﻦﻴﻨﺳ ﻦﻴﺑ ﻞﻠﻋ ﺔﻤﻫ ﺮﻴﻣو وx
ﺖﺳاx+n ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ .
ياﺮـﺑ يرﺎـﺼﺘﺧا ﺖـﻣﻼﻋm
و نادﺮﻣ ﺖﺳا نﺎﻧز يرﺎﺼﺘﺧا ﺖﻣﻼﻋ w
. توﺎﻔﺗ ﻢﻬﺳ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ صﺎـﺧ ﺖـﻠﻋ ﻚـﻳ رد ﺎﻫ
گﺮﻣ رد ﻖﻠﻄﻣ ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ ﻢﻫ زا ﻲﻌﺑﺎﺗ گﺮﻣ ﻊـﻳزﻮﺗ رد ﻲﺴﻨﺟ توﺎﻔﺗ و ﻦﺳ هﮋﻳو ﺮﻴﻣو
آ ﺖﺳا ﺮﮕﻳد ﻞﻠﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﻠﻋ ن .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻟدﺎﻌﻣ گﺮﻣ ﻞﻠﻋ ﻪﻛ ﺪﻫد
نﺎـﻧز رد ﻪﻛ يﺮﻴﻣو
ﺪـﻟﻮﺗ وﺪـﺑ رد ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﺑ ﺪﻴﻣا رد ﻲﻠﻛ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ رد ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻢﻬﺳ دراد يﺮﺘﻤﻛ جاور ﻲﻟﺎﺣرد ؛دراد گﺮﻣ ﻞﻠﻋ ﻪﻛ
دراد ﻲﻔﻨﻣ ﻢﻬﺳ دراد يﺮﺘﺸﻴﺑ جاور نﺎﻧز رد ﻪﻛ يﺮﻴﻣو .
ﻢﻬـﺳ
گﺮﻣ ﻞﻠﻋ ﺮﻫ فﺎﻜﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ رد ﺮﻴﻣو
ﺖـﻠﻋ ﻢﻬﺳ ﺮﻫ توﺎﻔﺗ ،ﺺﺨﺸﻣ ةرود ﻚﻳ ياﺮﺑ ﻲﺴﻨﺟ
ﺖﺳا هرود نﺎﻳﺎﭘ و عوﺮﺷ رد .
گﺮﻣ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻲﺘﺣ نادﺮـﻣ ﻦﻴﺑ ﻢﻫ صﺎﺧ ﺖﻠﻋ ﻚﻳ ﺮﻴﻣو
ناﺰﻴﻣ ،ﺖﺳا ﺶﻫﺎﻛ لﺎﺣ رد نﺎﻧز ﻦﻴﺑ ﻢﻫ و ﺪﻴﻣا فﺎﻜﺷ ،نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﺶﻫﺎﻛ توﺎﻔﺗ يﺎﻫ
داد ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ار نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
گﺮﻣ ناﺰﻴﻣ ﺮﻴﻣو
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ةرود ﻲﻃ ناﺮﻳا رد نﺎﻛدﻮﻛ و لﺎﻔﻃا دﺮـﻜﻳور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ هﺪـﺷ
ﻞﺴﻧ ﻪﺑ يرﺎﻤﺷﺮﺳ ود ﻦﻴﺑ ﻲﺿﺮﻓ يﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد
. گﺮﻣ ناﺰﻴﻣ ﻚـﻳ ﺮـﻳز لﺎﻔﻃا ﺮﻴﻣو
لﺎﺳ ياﺮﺑ لﺎﺳ 1385
ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ رﻮـﺸﻛ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ياﺮﺑ 24
و راﺰـﻫ رد 23
راﺰـﻫ رد
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
لﺎﺳ ياﺮﺑ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا 1390
ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ 21
ياﺮﺑ راﺰﻫ رد
و نادﺮﻣ 20 ﺖﺳا هﺪﻴﺳر نﺎﻧز ياﺮﺑ راﺰﻫ رد .
ﻲﻣ ار ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﺰـﻴﻧ يﺪـﻌﺑ ةرود ياﺮﺑ ناﻮﺗ
دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
گﺮﻣ ناﺰﻴﻣ لﺎﺳ رد رﻮﺸﻛ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ياﺮﺑ لﺎﻔﻃا ﺮﻴﻣو
1394 ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
18 و ﺮﻔﻧ راﺰﻫ رد 17
ﺖﺳا ﺮﻔﻧ راﺰﻫ رد .
نﺎﻤﻫ لوﺪﺟ رد ﻪﻛ رﻮﻃ 1
ﻲـﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ رد ،دﻮـﺷ
هرود ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
ﺖـﺳا نﺎـﻧز زا ﺮﺗﻻﺎﺑ هراﻮﻤﻫ نادﺮﻣ ياﺮﺑ ﻢﻗر ﻦﻳا هﺪﺷ .
ناﺰـﻴﻣ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
نﺎﻛدﻮﻛ ﺮﻴﻣ و گﺮﻣ 1
ﺎﺗ 4 ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎـﻛ ﺮـﻴﺧا ﺔـﻫد ﻲـﻃ ﺲﻨـﺟ ود ﺮﻫ رد رﻮﺸﻛ ﺔﻟﺎﺳ
ﻪﺑ ؛ﺖﺳا يرﻮﻃ لﺎﺳ رد ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ 1385
زا ،
/2 1 ﻪـﺑ نادﺮﻣ ياﺮﺑ راﺰﻫ رد
/8 0 راﺰـﻫ رد
لﺎﺳ رد ﺮﻔﻧ 1394
ﺎﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫ .
زا نﺎﻧز ياﺮﺑ ﻢﻗر ﻦﻳا
/1 1 دوﺪـﺣ ﻪـﺑ راﺰـﻫ رد
/7 0
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ راﺰﻫ رد .
لوﺪﺟ 1 . گﺮﻣ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ رﻮﺸﻛ رد نﺎﻛدﻮﻛ و لﺎﻔﻃا ﺮﻴﻣو
لﺎﺳ ،ﺲﻨﺟ ﺐﺴﺣ يﺎﻫ
1385 ، 1390 و 1394
گﺮﻣ ناﺰﻴﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ﺮﻴﻣو
1 ﺎﺗ 4 لﺎﺳ
) ﺮﻔﻧ راﺰﻫ رد (
گﺮﻣ ناﺰﻴﻣ لﺎﻔﻃا ﺮﻴﻣو
ﻚﻳ ﺮﻳز
لﺎﺳ ) ﺰﻫ رد ﺮﻔﻧ را (
نز دﺮﻣ نز دﺮﻣ
/1
1 1/2 23/0 24/0 1385
/9
0 1/0 20/0 21/0 1390
7
0/ 0/8 18/0 18/0 1394
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ هﺪﺷ يﻮﺳ زا ﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ هداد سﺎﺳا
ﻲﻜﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺎﻳ لوﺪﺟ يﺎﻫ 2
گرﺰﺑ گﺮﻣ ﺖﺒﺛ ﺶﺷﻮﭘ ، ﻪـﺑ ار ﺪـﻟﻮﺗ وﺪـﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻴﻣا و نﻻﺎﺳ
ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ناﺮﻳا رد نﺎﻧز و نادﺮﻣ ياﺮﺑ ﺪﻫد
. گﺮﻣ ﺖﺒﺛ ﺶﺷﻮﭘ
گرﺰـﺑ ﺮـﻴﻣو نﻻﺎـﺳ
) يﻻﺎﺑ 5 لﺎﺳ ( ﺖـﻨﺑ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
لﺎـﺳ رد نادﺮـﻣ ياﺮـﺑ ﻲـﺷﻮﻳرﻮﻫ ـ يﺎـﻫ
1385 ،
1390 و 1394 ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 77
،ﺪﺻرد 84 و ﺪﺻرد 88 ﻪـﺑ ﺪﺻرد
ﺖـﺳا هﺪـﻣآ ﺖـﺳد .
ﻦـﻳا
لﺎﺳ رد نﺎﻧز ياﺮﺑ مﺎﻗرا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ
69 ،ﺪﺻرد 75 و ﺪﺻرد 81 ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﺪﺻرد
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ مﺎﻗرا ﻦﻳا گﺮـﻣ ﺖﺒﺛ ﺶﺷﻮﭘ ﻪﻛ ﺪﻫد
زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ هراﻮـﻤﻫ نادﺮـﻣ ﺮـﻴﻣو
ﺖﺳا نﺎﻧز .
ناﺰﻴﻣ ﺢﻴﺤﺼﺗ زا ﺲﭘ گﺮﻣ يﺎﻫ
رﻮـﺸﻛ نادﺮـﻣ ياﺮﺑ ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ،ﺮﻴﻣو
لﺎﺳ رد 1385 ،
/7 69 ﻪﺑ لﺎﺳ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺖﺳد .
رﻮـﺸﻛ نﺎـﻧز ياﺮـﺑ ﻢـﻗر ﻦـﻳا
/2 73 لﺎـﺳ
ﺖﺳا . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ مﺎﻗرا ﻦﻳا ﺪـﻟﻮﺗ وﺪـﺑ رد ﻲﮔﺪـﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ ﻪﻛ ﺪﻫد
/5 3 لﺎـﺳ
ﺖﺳا هدﻮﺑ .
لﺎﺳ رد رﻮﺸﻛ رد ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا 1390
ﻪـﺑ نﺎـﻧز و نادﺮـﻣ ياﺮـﺑ
ﺐﻴﺗﺮﺗ
/3 72 و لﺎﺳ
/2 75 ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ لﺎﺳ ﻲﻃ ﺪﻫد
5 ﻪـﺑ ﺪـﻴﻣا لﺎـﺳ
رﻮﺸﻛ نادﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز
/6 2 لﺎﺳ دوﺪﺣ نﺎﻧز ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا و 2
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا لﺎﺳ .
لﺎﺳ رد ﻲﻧاﺮﻳا نادﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا 1394
،
/6 73 لﺎـﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ لﺎﺳ
1385 دوﺪﺣ 4 لﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد و لﺎﺳ 1390
/3 1 ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا لﺎﺳ .
راﺪـﻘﻣ ﻦﻳا
نﺎﻧز ياﺮﺑ
/6 76 نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا لﺎﺳ دوﺪﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ةﺪﻨﻫد
/5 3 ةرود ﻲـﻃ لﺎـﺳ 10
ﻪﻟﺎـﺳ
ﺖﺳا هدﻮﺑ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ةرود يﺎﻬﺘﻧا رد ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ هﺪﺷ
3 ﺖﺳا هدﻮﺑ لﺎﺳ .
لوﺪﺟ 2 . گﺮﻣ ﺖﺒﺛ ﺶﺷﻮﭘ ﺮﻴﻣو
گرﺰﺑ ﻻﺎﺳ و ن ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا رد
ﺮﺑ ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ رﻮﺸﻛ رد ﺲﻨﺟ ﺐﺴﺣ
لﺎﺳ يﺎﻫ 1385 ، 1390 و 1394 ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ ﺪﻴﻣا
ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ رد تﻮﻓ ﺖﺒﺛ ﺶﺷﻮﭘ
گرﺰﺑ نﻻﺎﺳ ) ﺪﺻرد ( ﺲﻨﺟ ود توﺎﻔﺗ
نز دﺮﻣ نز دﺮﻣ
5
3/ 73/2 69/7 69 77 1385
/9
2 75/2 72/3 75 84 1390
1
3/ 76/7 73/6 81 88 1394
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يﻮﺳ زا هﺪﺷ ﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
هداد سﺎﺳا ﻲﻜﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو يﺎﻫ
لوﺪﺟ رد 3
، ﻊﻳزﻮﺗ يﺪﺻرد گﺮﻣ
ﺮﺑ ﺮﻴﻣو ﻲﻠﺻا ﻞﻠﻋ ﺐﺴﺣ تﻮـﻓ
ﻪـﺑ ﺲﻨـﺟ ﻚـﻴﻜﻔﺗ
ياﺮﺑ لﺎﺳ يﺎﻫ 1385 ، 1390 و 1394 هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا
. ﺑ يرﺎﻤﻴ يﺎـﻫ ﻲـﻗوﺮﻋ ﻲـﺒﻠﻗ
ﺮﻫ رد ﻪﺳ ﻢﻬﻣ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ و ﻊﻄﻘﻣ ﺮﺗ
ﻦﻳ گﺮﻣ ﺖﻠﻋ
ﺖـﺳا رﻮـﺸﻛ رد ﺮﻴﻣو .
نادﺮـﻣ ياﺮـﺑ
ﻫد ﻲﻃ ﺔ ﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ گﺮﻣ ﺪﺻرد ﺮﻴﺧا يرﺎﻤﻴ
يﺎﻫ دوﺪـﺣ ﻲـﻗوﺮﻋ ﻲﺒﻠﻗ 41
و هدﻮـﺑ ﺪـﺻرد
ﺮﻘﺗ
ًﺎﺒﻳ
ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاﺪﻧ يﺮﻴﻴﻐﺗ .
اﺮـﺑ
رود ﻲـﻃ ﺖـﻠﻋ ﻦـﻳا زا ﻲـﺷﺎﻧ گﺮـﻣ ﺪـﺻرد نﺎـﻧز ي ة
ﻲﺳرﺮﺑ هﺪﺷ زا و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ
/3 52 لﺎﺳ رد ﺪﺻرد 1385
ﻪﺑ
/4 47 رد ﺪـﺻرد لﺎـﺳ
1394 ﺖﺳا هﺪﻴﺳر نادﺮﻣ رد يﺪﻤﻋﺮﻴﻏ ثداﻮﺣ.
لﺎﺳ رد يﺎﻫ 1385 و 1390 ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﺎﺑ
/8 19 و
/8 14 گﺮﻣ زا ﺪﺻرد ﺮﻴﻣو
گﺮـﻣ ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻣود لﺎـﺳ رد و
1394 ﻢﻬـﺳ ﺎـﺑ
/9 12
د گﺮﻣ ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻣﻮﺳ ﻪﺑ ﺪﺻر نﺎﻃﺮﺳ و هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﻴﻣو
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ار نآ يﺎـﺟ ﺎﻫ .
ﻦـﻳا
زا نﺎﻧز ياﺮﺑ ﻢﻗر
/5 8 لﺎﺳ رد ﺪﺻرد 1385
ﻪﺑ
/3 6 لﺎـﺳ رد ﺪـﺻرد 1390
و
/4 5 ﺪـﺻرد
لﺎﺳ رد 1394 ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ .
لﺎـﺳ رد نﺎﻧز ياﺮﺑ يﺪﻤﻋﺮﻴﻏ ثداﻮﺣ ،نادﺮﻣ ﺲﻜﻋﺮﺑ
1385 ﺑ ةرود ود رد ﻪﻛ هدﻮﺑ تﻮﻓ ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻣﻮﺳ هﺪـﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ گﺮﻣ ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻣرﺎﻬﭼ ﻪﺑ يﺪﻌ
ﺖﺳا . ﺮـﺑ هداد سﺎـﺳا ﺎـﻫ
ي زا ﻲـﺷﺎﻧ گﺮـﻣ ،ﻲﻜـﺷﺰﭘ شزﻮـﻣآ و نﺎـﻣرد ،ﺖـﺷاﺪﻬﺑ ترازو
نﺎﻃﺮﺳ ﻫد ﻲﻃ ﺲﻨﺟ ود ﺮﻫ رد ﺎﻫ ﺔ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﻴﺧا
؛ ﻪﺑ يرﻮﻃ ﺖـﻠﻋ ﻦﻳا ﻢﻬﺳ ﻪﻛ
زا نادﺮﻣ ياﺮﺑ گﺮﻣ
/3 12 لﺎﺳ رد 1385 ﻪﺑ
/9 13 لﺎﺳ رد 1390 و
/6 14 ﺪﺻرد لﺎـﺳ رد
1394 ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا .
ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا رد هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ
1394 نﺎﻃﺮﺳ تﻮـﻓ ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻣود ﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ نادﺮﻣ ياﺮﺑ .
نﺎﻃﺮﺳ زا راﺪـﻘﻣ ﻦـﻳا و ﺖﺳا نﺎﻧز تﻮﻓ ﺖﻠﻋ ﻦﻴﻣود هرود ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﺎﻫ
/4 11 لﺎﺳ رد ﺪﺻرد 1385
دوﺪﺣ ﻪﺑ 14
لﺎﺳ رد ﺪﺻرد 1394
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا .
لوﺪﺟ 3 . ﺮﺑ تﻮﻓ ﻲﻠﺻا ﻞﻠﻋ يﺪﺻرد ﻊﻳزﻮﺗ ﺣ
رود ﻲﻃ ﺲﻨﺟ ﺐﺴ ة
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هﺪﺷ
نادﺮﻣ نﺎﻧز
1385 1390
1394 1385 1390
1394
يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻗوﺮﻋ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ 6
41/
3 41/
8 40/
3 52/
8 49/
4 47/
نﺎﻃﺮﺳ ﺎﻫرﻮﻣﻮﺗ و ﺎﻫ 3
12/
9 13/
6 14/
4 11/
3 12/
9 13/
يﺪﻤﻋﺮﻴﻏ ثداﻮﺣ 8
19/
8 14/
9 12/
5 8/
3 6/
4 5/
يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺴﻔﻨﺗ يﺎﻫ 1
6/
3 7/
8 6/
6 6/
5 7/
8 6/
يرﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ ﺪﻟﻮﺗ ﻲﻟاﻮﺣ 2
4/
4 4/
8 4/
7 4/
8 4/
2 5/
يﺪﻤﻋ ثداﻮﺣ
/6 2
/6 2
/4 3
/3 1
/1 1
/3 1
ﺮﻳﺎﺳ
/3 13
/8 15
/8 16
/1 15
/3 18
/0 20
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يﻮﺳ زا هﺪﺷ ﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
هداد سﺎﺳا ﻲﻜﺷﺰﭘ شزﻮﻣآ و نﺎﻣرد ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ترازو يﺎﻫ
هوﺮﮔ ﻢﻬﺳ گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ رد ﻲﻨﺳ يﺎﻫ
ﻟﺎﻄﻣ ةرود رد ﺮﻴﻣو ﻪـﻌ
رادﻮـﻤﻧ رد هﺪـﺷ 1
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﻲـﻧوﺰﻓ يﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﺑ ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ زا ﺎﻣ رﻮﻈﻨﻣ
ﺖﺳا نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نادﺮﻣ گﺮﻣ .
نآ
ﻲـﻣ نﺎـﺸﻧ رادﻮـﻤﻧ ﻪـﻛ ﻪﻧﻮﮔ ةرود ﻪـﺳ ﺮـﻫ رد ،ﺪـﻫد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هوﺮﮔ ﻢﻬﺳ ،هﺪﺷ ﺎﺗ تﻮﻓ ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ رد ﻲﻨﺳ يﺎﻫ
10 زا ﺮـﺘﻤﻛ و كﺪـﻧا ﻲﮕﻟﺎﺳ
2 ﺖﺳا ﺪﺻرد .
ﺎﺑ ﺲﭙﺳ هوﺮﮔ ﻢﻬﺳ ،ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻨﺳ يﺎﻫ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻋﺮﺳ
؛ﺪـﺑﺎﻳ
ﻪﺑ يرﻮﻃ ﺎﺗ ﻪﻛ 20 هﺪﻴﺳر ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﻲﮕﻟﺎﺳ )
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ةرود ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﻦﻴﺑ هﺪﺷ
10 ﺎـﺗ
12 ﺪﺻرد ( ﻦﻴﻨﺳ ﺎﺗ ار ﻲﺸﻫﺎﻛ ﺪﻧور هرﺎﺑود و 40
ـ 35 ﻲﻣ ﻲﻃ ﻲﮕﻟﺎﺳ ﺪﻨﻛ
) ﻦﻴﺑ و 6 ﺎـﺗ
/5 8
ﻲﻣ ﻊﻗاو ﺪﺻرد دﻮﺷ
.(
ﻦﻴﻨـﺳ ﺔﻨﻣاد رد 50
ﺎـﺗ 60 ﻲـﺴﻨﺟ فﺎﻜـﺷ ﺶﻳاﺰـﻓا ًادﺪـﺠﻣ لﺎـﺳ
گﺮﻣ ار ﺮﻴﻣو ) ﻦﻴـﺑ ﻲﻤﻗر ﺎﺗ 10
ﺎـﺗ 12 ﺪـﺻرد ( ﻲـﻣ
ﺪـﻳد ناﻮـﺗ .
يﻮـﮕﻟا ،ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦـﻳا ﻪـﺑ
ﻢﻴﺳﺮﺗ رادﻮﻤﻧ يور هﺪﺷ 1
ﺲﻜﻌﻨﻣ
هوﺮـﮔ ﻢﻬـﺳ ﺮـﻈﻧ زا ﻪـﻧﺎﻫﻮﻛود يﻮﮕﻟا ﻚﻳ ةﺪﻨﻨﻛ يﺎـﻫ
گﺮﻣ ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ رد ﻲﻨﺳ ﺖﺳا ﺮﻴﻣو
. زا 60 لﺎـﺳ ﻦﻴﻨﺳ رد و ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ﻲﮕﻟﺎﺳ ،ﻲﮔدرﻮـﺧ
ﻲﺴﻨﺟ فﺎﻜﺷ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ تﻮﻓ
ﻪﺑ ؛ﺪﺑﺎﻳ يرﻮﻃ ﻲﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﻢﻬﺳ ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻳﺎﭘ ﻦﻴﻨﺳ رد ﻪﻛ دﻮﺷ
.
رادﻮﻤﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﻪﺟﻮﺗ رﻮﺧرد ﺔﺘﻜﻧ 1
ﻲﻣ
توﺎـﻔﺗ ،دﺮـﻛ طﺎﺒﻨﺘـﺳا ناﻮﺗ يﺎـﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻧﺎﻣز ةرود ﻪﺳ رد زرﺎﺑ هوﺮﮔ ﻢﻬﺳ رد هﺪﺷ
ﻲﻨﺳ يﺎﻫ ﺮـﺑ نادﺮﻣ گﺮﻣ ﻲﻧوﺰﻓ ﺮﻈﻧ زا
نﺎﻧز ) ﻪﺑ ﻲﻨـﺳ يﻮﮕﻟا ﺮﻈﻧ زا ﻲﻠﻛ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻢﻏر هﺪﻫﺎـﺸﻣ
هﺪـﺷ ( ﺖـﺳا . ﺮـﻳز ﻦﻴﻨـﺳ ﺎـﺗ 20
گﺮـﻣ ﻲـﺴﻨﺟ فﺎﻜـﺷ ﻲﻨـﺳ يﻮـﮕﻟا رد ﻲﻧﺎـﻣز ةرود ﻪـﺳ ﻦﻴﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ،ﻲﮕﻟﺎﺳ ﻲﻣ دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ناﻮﺗ .
ةرود ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺎﻣا 1385
ﺎـﺑ 1394 تاﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ار ﻲﺳﻮﺴﺤﻣ
ﻪـﺑﺎﺟ ﺮـﻈﻧ زا ناﻮﺗ ﻲـﺴﻨﺟ فﺎﻜـﺷ رد ﻲﻨـﺳ يﻮـﮕﻟا ﺮﻴﺧﺄـﺗ و ﻲﻳﺎـﺟ
گﺮﻣ ﺑ ﺮﻴﻣو ﺪﻳد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦﻴﻨﺳ ﻪ .
نآ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﻢﻴﺳﺮﺗ يﺎﻫ
رادﻮـﻤﻧ يور هﺪـﺷ 1
نﺎـﺸﻧ
