The Structural Model of Professional Relations and Leadership Effect on Knowledge Sharing

(1)

The Structural Model of Professional Relations and Leadership Effect on Knowledge Sharing

Ali Shabani¹ | Fatemeh Bagheri²^ | Husein Taqavi³ | Ali Khaleghkhah⁴

1. Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran. E-mail: [email protected]

2.Corresponding Author, Ph.D. Candidate, Department of Education, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran. E-mail: [email protected]

3. Associate Professor, Department of Education, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran. E-mail: [email protected]

4. Associate Professor, Department of Education, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran. E-mail:[email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type:

Research Article

Article history:

Received 14 June 2022 Received in revised form 21

June 2022

Accepted 06 September 2022 Published online 08 October

2022

Keywords:

Knowledge sharing, Professional relationships, Toxic leadership,

Knowledge management

Objective: Knowledge sharing is one of the main processes of knowledge, which is affected by various human, technical and contextual factors. This research aims to identify the effect of professional relationships and toxic leadership on knowledge sharing.

Method: In terms of the purpose, it is considered an applied research, and in terms of the data collection method, it is considered descriptive-correlation. The data of the study was collected from a sample of 313 employees of educational institutions who were selected according to the Krejcie-Morgan table and by the accessible method; In addition, the relative contribution of the class of the place of service has been considered in the selection of the sample. In order to collect data with Dixon's standard knowledge sharing questionnaire, Noe's professional relationships scale and Schmidt and Hanges toxic leadership subscale of the Rustayi toxic climate questionnaire were used. After removing outlier data using conventional methods, the number of samples reached 248 people. 235 of these employees were educational and cultural, and the data related to them were analyzed using Pearson's correlation test in SPSS 26 software and structural equation modeling in LISREL 8.8 software.

Results: The results show the good fit of the conceptual model and the confirmation of all hypotheses, including the direct and positive effect of professional relationships on knowledge sharing, as well as the confirmation of its indirect effect through the mediation of Toxic leadership on knowledge sharing at a confidence level of 95%. The negative and significant effect of professional relationship on toxic leadership and the negative and significant effect of toxic leadership on knowledge sharing were also confirmed.

Conclusions: To prevent the diminishing effect of toxic leadership on knowledge sharing and also to prevent its diminishing effect on the effect of professional relationships on knowledge sharing, the educational-cultural staff of these institutions should not refrain from presenting views and refuse to give their opinion; Because their very action can provide the ground for the isolation of toxic leaders.

Cite this article: Shabani, A., Bagheri, F., Taqavi, H., & Khaleghkhah, A. (2022). The structural model of professional relations and leadership effect on knowledge sharing. Academic Librarianship and Information Research, 56 (3), 29-44.

https://doi.org/10.22059/jlib.2022.351179.1656

DOI: http//doi.org/10.22059/jlib.2022.351179.1656

(2)

یوگلا یراتخاس ثأت

ی ر طباور هفرح ا ی و یربهر رب

کارتشا شناد

ینابعش یلع

|1

یرقاب همطاف

2

یوقت نیسح|

3 قلاخ یلع|

4هاوخ

1 . داتسا ی ،را شناد و تاعلاطا ملع هورگ سانش

ی ، دم هدکشناد ی ر ی ،ت ت ،نارهت هاگشناد ناره

:همانایار . [email protected]

2 ،لوئسم هدنسیون . وجشناد

ی رتکد ی ، یتیبرت مولع هورگ ،

برت مولع هدکشناد یت

ی سانشناور و ی ، بدرا ققحم هاگشناد ی ل

ی ، بدرا ی ل :همانایار . [email protected]

3 . شناد ی را ، برت مولع هورگ یت

ی ، برت مولع هدکشناد یت

ی سانشناور و ی ، بدرا ققحم هاگشناد یل

ی

، بدرا ی ل ، :همانایار . [email protected]

4 . رایشناد ، هورگ مولع ،یتیبرت هدکشناد مولع یتیبرت و ،یسانشناور هاگشناد ققحم

،یلیبدرا لیبدرا . همانایار : [email protected]

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ هلاقم

رات ی خ رد ی تفا : 24 / 03 / 1401

رات ی خ یرگنزاب : 30 / 05 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر : 15 / 06 / 1401

رات ی خ راشتنا : 16 / 07 / 1401

دیلک هژاو :اه

هست ی م

،شناد هفرح طباور ا ی

،

ربهر ی گآرهز ی ن

،

شناد تیریدم :فده

کارتشا شناد ی ک ی ارف زا ی اهدن ی لصا ی دم ی ر ی ت نامزاس رد شناد اه

و هدوب تم أ ناسنا فلتخم رصانع زا رث ی

، نف ی مز و ی هن ا ی

تسا شهوژپ . ناسنا رصانع رب زکرمت اب رضاح ی

- بی ن یدرف ، اسانش ددصرد یی

ثأت ی ر هفرح طباور ا ی ربهر و ی گآرهز ی ن رب کارتشا شناد

.تسا ر زا :شو ،فده رظن ی ک قحت ی ق دربراک ی روآدرگ شور رظنم زا و ی

هداد صوت اه یف ی - گتسبمه ی قلت ی م ی وش د هداد . اه ی زا هعلاطم

هنومن ا ی دادعت هب 313 شزومآ تاسسؤم نانکراک زا رفن ی

ودج هجوت اب هک ل

سجرک ی - باختنا سرتسد شور هب و ناگروم ،دندوب هدش

عمج روآ ی درگ ی د

. ا رب هولاع ی ن ، بسن مهس ی قبط تا باختنا رد تفرگ رظن رد هنومن هدش ه

روآدرگ تهج .تسا ی

هداد زا اه مانشسرپ

ۀ

درادناتسا هست ی م د شناد ی

، نوسک قم ی سا یبرم ( یرگ روتنم ی گن ) قم و هئون ی سا ربهر ی گآرهز ی ن زنگنه و تیمشا زا دعب .دش هدافتسا

هداد فذح اه ی شور زا هدافتسا اب ترپ اه

ی ،فراعتم هنومن دادعت هب 248 .دیسر رفن 235 یشزومآ ،نانکراک نیا زا رفن -

دندوب یگنهرف

و لحت ی ل اه هداد اه هب طوبرم ی اهنآ

، هرهب اب گ ی ر ی گتسبمه نومزآ زا ی

پ ی نوسر مرن رد رازفا SPSS 26 لدم و زاس ی راتخاس تلاداعم ی

مرن رد رازفا LISREL 8.8 .تفرگ ماجنا

ی هتفا اه : اتن ی ج وگ یا ی موهفم لدم بولطم شزارب ی

أت و یی د مامت ی ضرف ی ه اه زا ثأت هلمج ی ر قتسم ی م هفرح طباور تبثم و ا

ی هست رب ی م

نچمه و شناد ی

ن أت یی د رثا غ ی قتسمر ی م م اب نآ ی جنا ی رگ ی ربهر ی گآرهز ی ن هست رب ی م مطا حطس رد شناد ی

نان ۹5 رثا .تسا دصرد

فنم ی هفرح طباور رادانعم و ا

ی ربهر رب ی گآرهز ی ن ن و ی ز فنم رثا ی ربهر رادانعم و ی

گآرهز ی ن هست رب ی م ن شناد ی ز أت دروم یی د رارق

.تفرگ تن ی هج گ ی ر :ی ارب ی گولج ی ر ی شهاک رثا زا ی ربهر ی گآرهز ی ن رب کارتشا نچمه و شناد ی

ن شهاک رثا زا تعنامم ی

نآ راذگرثا رد ی

هفرح طباور ا ی ،شناد کارتشا رب

یشزومآ نانکراک -

نیا یگنهرف تاسسؤم

ابن ی د لد هب ی ل ب ی م دم و ناربهر هب نداد ناوات زا ی

،نار زا

د هئارا ی هاگد اه ارچ ؛دنزرو عانتما دوخ تارظن هطقن و

مه هک ی ن مادقا اهنآ م ی دناوت مز ی هن ارب ار ی ی هک زات ی گآرهز ناربهر ی

ن مهارف

دزاس .

دانتسا :

؛یلع ،ینابعش

نیسح ،یوقت ؛همطاف ،یرقاب

قلاخ و یلع ،هاوخ ( 1401 .) وگلا ی راتخاس ی ثأت ی ر هفرح طباور ا ی ربهر و ی شناد کارتشا رب و یرادباتک تاقیقحت .

علاطا یهاگشناد یناسر ،

56 ( 3 ،) 2۹ - 44 . https://doi.org/10.22059/jlib.2022.351179.1656

ان هاگشناد :رش نارهت

.

.ناگدنسیون©

(3)

همدقم یناهج ندش وپ و یا یی حم ی ط ی شان ی ،نآ زا مه ۀ نامزاس اه ، نم هلمج تاسسؤم شزومآ ی گرد ار ی ر ارب .تسا هتخاس ی

راگزاس ی اب

نچ ی ن ارش ی ط ی تسد و ی با ی ،فادها هب ماظن

یاه شزومآ ی لک رد ی ت فلتخم عاونا هب ،دوخ ی

زا هداد اه شناد و تاعلاطا ، زاین

دنراد ،بلاج(

نوزوا و را نوتوب ،1

2021 درف ظاحل هب .) ی

ن ی ز گرد نلاماع ی

ر ن شزومآ رد ی

ز اب ی د دجاو هشیدنا یا ناهج ی ب هدو پ و ی هتسو ددصرد اقترا ی

وخ شناد و تاعلاطا حطس ی

ش ن مدقم ،درونارحص( دنشاب یا

وسوم و ی ، 13۹4 ) . اربانب ی ن ، نی زا س هب ی متس ی یهجودنچ

ارب ی رفآ ی شن و

خذ و تبث ،باستکا ی

،هر هست و لاقتنا هتبلا و دربراک ی

م نچ ی ن مرس هیا ییاه بدا رد هک دراد دوجو ی

تا نامزاس ی دم« ناونع تحت ی

ر ی ت

درگ حرطم »شناد ی

هد تسا /کارتشا . هست

ی م شناد ی ک ی ارف زا ی اهدن ی لصا ی دم ی ر ی ت تسا شناد

ر(

ی سو - ناراکمه و وراوان ،2

2021 )

و ارف هب ی دن ماظن م رد شناد و براجت لدابت و راشتنا دنم ی

نا ن ی ور ی ناسنا ی

، تی م اه ی ا نامزاس کرتشم فادها هک اه ی

ن ار ی ز لابند

م ی

،دننک م قلاطا ی دوش ا رد . ی ن دنیارف ارب بسانم دربهار ذاختا تهج نامزاس رد دوجوم شناد ی

لح لئاسم رتهب هچ ره لصفو

اسانش یی

، م هتسب راک هب و رشن ی

دوش .

لوا لماوع ی ه گنهرف ی

، راتخاس ی

، ناسنا ی ناسنا عناوم و ی

، نامزاس ی نف و م هناروا ی دناوت هست ی م نامزاس رد ار شناد ثأت تحت اه

ی ر

ظو( دنهد رارق ی

هف ترصن ی ،کوهان و 13۹4

هست .) ی م ی ا م شناد راشتنا ی

دناوت تروص هب

مسر ی ی ا غ ی مسرر ی لق( دهد خر ی

و روپ

مشاه ی

، 13۹5 .) نامزاس اه یم دنناوت زا هدافتسا اب شور

یاه همانرب یزیر هدش مسر و ی و یا اب هیکت رب عامتجا طباور ی

لماوع و نانکراک

ناور ی ب و ی ن درف ی هست ار شناد کارتشا و لاقتنا ی

ل شناد( دننک رکاذ و درف

ی

، 13۹4 ا .) ی ن ود ور ی درک بدا رد ی تا دم ی ر ی ت ناد ش

ور ناونع تحت ی

درک تراظن لرتنک ی

ور و ی درک هلدابم حرطم هدش دنا ور . ی درک رظن ود لماش هلدابم ی

ه داصتقا هلدابم ی

عامتجا و ی .تسا

رظن ساسا رب ی

ه داصتقا هلدابم ی

، نلاقع عفانم ساسا رب دارفا ی

لمع دوخ یم

دننک ا رد ؛ ی ن رظن ی ه هست ی م نامز شناد ی

هک تسا ربتعم

ارب هدش هدروآرب عفانم ی

ب شناد کارتشا ی

ش زا هنیزه یاه ن مود .دشاب نآ رظ

ی ه عامتجا هلدابم ی

هست هک تسا ی

م هب ار شناد نیمأت

نی اهزا ی ناور یتخانش

، واکجنک ی شلات و اه ی رطف ی ارب ی و دشر ی گدا ی ر ی هتسباو یم دناد ؛ یلاحرد هک رظن ی ه داصتقا ی انبم ی هست ی م

ار شناد هزیگنا یاه ب ی نور ی یم دناد

، رظن ی ه عامتجا ی رب هزیگنا یاه ینورد دیکأت یم دنک ه و کوب(

ناراکم

، 3

2005 ؛) رد ره لاح ،

میهست ن شناد ی دنمزا ود طباور یا هبناجدنچ ا رد .تسا

ی ن وگن اتسار ی ن ( ناراکمه و 2021

ارف ) ی اهدن ی گنهرف ی تراهم لدابت همزلا ار

بی ن م دارفا ی دناد ا و ی ن مه مزلتسم دوخ ی

را ی

، ی گدا ی ر ی عامتجا طباور و ی

تسا . هفرح طباور یا

رد رانک رف ا ییاهدنی نوچ هدافتسا زا

هاگیاپ اه یتاعلاطا ی و

تاطابترا هکبش یا زا مزیناکم یاه رثؤم رد میهست شناد ناونع هدش ،ناراکمه و روپ یلق( تسا 13۹5

.) زکرمت

یور طباور روحم هعسوت زا

ههد داتشه و اب تیلاعف مارک یاه (4

1۹85

، 1۹83 هئون و ) (5

1۹88 ) زاغآ دش . ( مارک 1۹83 ( هئون و ) 1۹88 )

ناعذا هتشاد دنا هک رشن و میهست تراهم یاه

،یسایس ینف و نیب یدرف رد نایرج نینچ یطباور خر یم دهد .

هفرح نلاماع ا

ی رط زا ی ق ا طباور ی ن نچ ین ی صخش ،مهم تاقافتا هرابرد ی

ت اه ی ،مهم شور اه و لمعلاروتسد اه

اهزرم ، ی و هزوح

دج تلاوحت ی

د ح رد ی هط صصخت ی اهراجنه و هدرک بسک علاطا ،صاخ ی

رد ار هزوح نآ ی

تفا نورد و ی م ی دننک انبم ًلاوا هک یی

ارب ی

لکش گ ی ر ی رح راتفر و شرگن ،شناد هف

ا ی م رارق نانآ رد ی

گ ی

؛در ناث ی ًا دارفا ط رد ی تلاماعت هفرح یا دمه زا ی رگ امح ی ت م ی دننک و

عفانم زا ناور یتخانش هرهب دنم یم دنوش اهن و ی ًات امرس هعسوت رد ی

ه هفرح ا ی شور و اه ی ون ی ن اهراک ماجنا ریثأت

یم دنراذگ ( ،هئون 1۹88

و رگنو ،6

2013 .) رد ماظن یاه

،یشزومآ هفرح طباور یا

هلیسو یا یساسا یارب ققحت دصاقم فلتخم زا هلمج

،یریگدای هعسوت نلاماع

یشزومآ و تیبرت ناربهر دشرا رد نیا ماظن تسا و تسایس اه و همانرب یاه زا هعسوت نآ لباق کیکفت تسین (

،نلآ گنیس و نآور ؛ 7

،انم نسینه و نرگول

، 8

2017

؛ لوسرگنیا

و گنارتسا

، ۹

2017 ) و یاقترا هیامرس

،یرکف قباطت اب

،تیعقوم دوبهب تیفیک یاهدرکلمع

،یشزومآ لبقت فیاظو دیدج

، یبایتسد هب تیلباق یاه دیدج و ینابیتشپ رد ریسم یلغش ار یارب نلاماع یشزومآ هب ناغمرا یم دروآ

1. Calb, M. H., Butuner, R., & uzun

2. Rios-Navarro & et al

3.Bock et al.

4.Kram

5.Noe

6.Wenger

7.Allen, Sing & Rowan

8. Mena, Hennissen & Loughran

9. Ingersoll & Strong

(4)

وگلا ی راتخاس ی ثأت ی ر هفرح طباور ا

ی ربهر و ی شناد کارتشا رب

31

(

1نای

، 2021 .) طباور هعسوت روحم رط زا ی ق سپاولد هب هجوت ی

اه ی شزومآ نلاماع ی

، امح هئارا نمض ی

ت اه ی ارب مزلا ی لح لصفو

اهنآ مز ی هن ا ی ارب نما ی دنا ی هش زرو ی تلادابت و ی

گدا ی ر ی اهنآ م ی رفآ ی دن تنیوپ(

و گربندناو

، 2

2017 تاعلاطم جیاتن .) ماجنا

هدش رد

رگید هورگ اه ی هفرح ا اهاعدا نیا رابتعا رب ی م

ی ازفا ی د ( یروداچ و ناراکمه ،3

2021 و

،کیچنب زاهوی و اووحام ،4

2014 .) هب روط لک ی

عون نیا طباور

، ا رب هولاع ی

هکن ن ی اهزا ی تخانش ی

، اسحا س ی عامتجا و ی ن ی ور ی ناسنا ی هفرح رد لغاش اه

ی شزومآ ی م فرطرب ار ی

دنک

رد نیمز ۀ زرا ی با ی

، دنا ی هش زرو ی سم رد هعسوت و ی

ر لغش ی ن ی ز شزومآ نلاماع ی

م تدعاسم ار ی

امن ی د مینست(

،5

2020 .)

شخبرثا ی طباور هفرح یا مه ی گش ی ن ی تس رصانع هب هتسب و رگید

نامزاس ی

، یم دناوت شخبرثا یا شخبرثاریغ

.دشاب ی ک زا ی ا ی ن

ربهر رصانع ی

نامز .تسا ی

ا هک ی ن رابجا لکش هب طباور عون ی

د رب ی نارگ محت ی ل اتن ققحت لامتحا ،دوش ی

ج شهاک روکذم یم

دبای .

ارب ی لاثم ، رد تیعقوم ییاه دم هک ی ر و یا اتساوخ ربهر ر

رط زا تعاطا ی

ق دهت ی د و یا بنت ی ه .تسا ناراکمه و ودمس (6

2022 ) قحت رد ی ق

ناشن دوخ یم

دنهد نامز هک ی ارب نانکراک هک ی

اظو ماجنا ی

ف دوخ تحت راشف رارق رابجا و یم

دنریگ

، ساسحا یب یگزیگنا و دننک

ثعاب یم دوش .دننک شنت ساسحا اب

دوجو هکنآ ربهر ی ناونع هب ارف ی دن ثأت ی راذگر ی عامتجا ی فیرعت هدش هک تسا یم دناوت کمک

امح و ی ت دی نارگ تسد رد ار ی با ی لاعف ره فادها هب ی

ت کرتشم ی وه( دنک بلج ی

م و ی

،لکس 13۹4 راظتنا و ) یم

دور ا اب ی داج گنا ی هز و

پ رب ذوفن ی ناور اهراتفر ی درکلمع ی ارف و درکلمع ی ترا ار اق لاکشا ،دهد ی

ربهر زا ی ک دراد دوجو ه

یم دناوت هافم .دشاب برخم ی

م ی

فلتخم ی ربهر دننام ی

هدافتساءوس

ربهر ،هدننک ی

ربهر و برخم ی

گآرهز ی ن و ی ا مس ی ا فرعم ی ن .تسا ناربهر زا هورگ

ودمس و

( ناراکمه 2022

شرازگ ) یم

دنهد ربهر هک ی مس ی عون ی ربهر ی هک تسا هناهاوخدب و راگزاسان هب

بجوم درف نآ هب هطساو راتفر

و برخم یگژیو

یاه ،دوخ دمآراکان بیسآ

یاه دج ی راگدنام و ی ،دارفا هب ار هورگ

اه دراو نامزاس و یم

دنک هب رجنم و یب

یگزیگنا

مومسم و دارفا رد ی

ت وج نامز لوط رد نامزاس یم

دوش .

7دمحم ( 2021 یم ناعذا ) لدابت و هئارا زا ار نانکراک یمس ناربهر هک دراد

هدیا و درخ ه

یم درسلد ناشیا دننک

رف یعامتجا و یناسنا تیهام زا شناد تیریدم شخبرثا یارجا رب یربهر رثا . ا

تئشن روکذم دنی

یم ،یرگسع و ینیسح ،یناطلس هفیلخ( دریگ 13۹0

.)

شهوژپ نیشیپ یاه

دیؤم دمایپ تبثم طباور هفرح ا یزاجم طیارش رد مه ی

و مه یروضح

؛دنتسه اما شهوژپ یاه یلبق هب

تردن مزیناکم رثا نآ ار رد میهست شناد نانکراک تاسسؤم یشزومآ رظندم رارق داد ها دن .

،نینچمه هک یتاعلاطم هتشذگرد

تروص

هب کیدزن ای هباشم ییاهریغتم اب ار یربهر عاونا طباور دنتفرگ هفلؤم

اه طباور ی هفرح

ا یدنمناوت لیبق زا ی ناور

تخانش هعسوت و ی

هفرح ا رظندم ار ی رارق

دنداد اما ؛ وحن ۀ ثأت ی ر و ثأت ر طباور هفرح ا نیگآرهز یربهر و ی هن

اهنت رد تاسسؤم ریاس رد هکلب یشزومآ

تاسسؤم زین دروم سررب رگید فرط زا .تسا هتفرگن رارق ی ،

رب .تسین صخشم زین شناد کارتشا رب نیگآرهز یربهر رثا مسیناکم

یانبم ثحابم روکذم نم ریغتم هس ره مه ،شهوژپ نیا بخت

نامز هعلاطمدروم

رارق یاج و دنتفرگن

لاؤس تسا هک ایآ رد تاسسؤم

،یشزومآ میهست شناد یم دناوت طسوت یاهریغتم طباور

هفرح ا نیگآرهز یربهر ،ی نییبت

؟دوش

پی ش ی ن ۀ شهوژپ یبرجت و یرظن

طباور هفرح ا شناد میهست و ی

مارک تاعلاطم (8

1۹83 ، 1۹85 هئون و ) (۹

1۹88 زاغآرس ) زکرمت هژیو یور طباور هفرح ا ی .دوب مارک ( 1۹85 ) رب انبم ی ۀیرظن شقن

( یبرم روتنم ) یطباور نینچ ،

درکراک ود لماش ار م

ی ریسم رد تیامح .دناد هفرح

ا ،ی تسخن درکراک نی طباور

هفرح ا

10 ی .تسا

نینچ

یطباور م ی یریگدای دناوت ش

وی ۀ .دزاس ناسآ ار یتنم هعسوت و یقرت هار یتح و روما ماجنا م

ی نیا هب ینابیتشپ تشاد ناعذا ناوت

1. Yan

2.Pointe & Vandenberghe

3.Chaudhuri, Park & Johnson

4. Bencsik, Juhász, & Machova

5.Tasnim

6.Semedo

7.Mohamed

8.Kram

9.Noe

10. Career mentoring

(5)

علاطا و یرادباتک تاقیقحت یهاگشناد یناسر

، هرود 56 هرامش ، 3 ،

1401

32

کبس م ی دنمناوت هب رجنم دناوت یزاس

بولطم یافیا رد یتنم شقن

اه هب طوبرم ی فرح

ۀ شیوخ وش ینابیتشپ .د ناور

تخانش

1 ی هب

ناونع درکراک طباور زا مود هفرح

ا هبنج و ی نایم

یدرف

،نآ یم دناوت درکراک هب رجنم ،ناراکمه و یوقت( دوش لوا

13۹۹ ینابیتشپ .)

ناور تخانش لماش ی

،شریذپ زاسوگلا ی

،شقن هرواشم و یتسود نارواشم .تسا

یم دنناوت تیامح ینامزاس هئارا دنهد و نیا تیلاعف

فدهاب شهاک کرت راک یاضعا نامزاس تروص م ی گ ی در جورخ زا عنام ناوتب نآ قیرط زا ات هتسناد

اه براجت و اهنآ دش نامزاس زا

2 یل(

، 2004 )؛

کمک یتنم هب نیا رب هولاع م

ی درف نآ لابند هب .دیامن تیوه ساسحا ات دنک تحت

امحلا هی حلاص تی ار شیوخ یاه

،تارظن هئارا هب و هدرک رواب د

هاگدی

،مارک( دش دهاوخ بیغرت شیوخ براجت و اه 1۹83

.)

لادرا هک یشهوژپ (3

2012 رد ) ب ناتسرامی یاهدرکراک هک هداد ناشن ،داد ماجنا هیکرت فلتخم یاه ناور

تخانش ی م ی درکلمع دناوت

ار ناراتسرپ تروص هب

رادانعم رثأتم .دزاس شرازگ اه ی یهباشم رد دروم هورگ اه ی هفرح ا ی رگید ئارا هدش ه تسا . کیچنب و ناراکمه

( 2014 ) رد هعلاطم دوخ ناشن یم دنهد هک تلاماعت هفرح ا ی ساسا میهست شناد تسا . تراوتسا و ناعذا ناراکمه هتشاد

دنا رد هک

ینونک رصع وراب

ندمآراک ی

یاهاضف طباور یاپ یزاجم هفرح

ا تسا هدش هدیشک زین ییاضف نینچ هب ی ،نیاربانب .

رگید تفاسم

من ی نینچ یرارقرب عنام دناوت

یطباور دوش وکونیت(

- ودلارج و ناراکمه

، 4

2020 .) انبم رب ،روکذم ثحابم ی ثأت

طباور یراذگری هفرح

ا ی

رب رد شناد کارتشا تاسسؤم

.تسا لمتحم یشزومآ

طباور هفرح ا نیگآرهز یربهر و ی

طباور هفرح ا ی م ی دناوت یخرب دنمناوت ی اه هک دهد هعسوت نانکراک رد ار صاخ ی زا

لمج اهنآ ۀ عسوت ۀ .تسا یربهر

،وسلاگرواب هب

داتسگوس ،نسیتام ،نسرنیا (5

2010 ) یربهر رد طیحم رد نانکراک یاهراتفر و لماوع نیرتراذگریثأت زا یکی هرمز بوسحم راک یاه

یم ،ناپاقزیق ییایرآ( دنوش 1400

طباور .) هفرح ا یارب یدرکیور ی برم

ی رگ

6 ی .تسا ناربهر نآ

هکنانچ پ ی ش رت ،یرگیبرم دش رکذ

طباور زا یدرکراک هفرح

ا و تسا ی

م ی دناوت ریسم رد یتنم یاقترا ببس هفرح

ا طباور .دوش ی هفرح

ا و هنارگداشرا ای ی برم

ی رگ ی

یهورگ زا هلمج همانرب اه یارب مزلا ی عسوت

ۀ دنتسه ناربهر .

هکنیا یارب روظنم نیدب تاطابترا

ت ک هب ت ک رثؤم تسا مزلا ،دوش عقاو

نایبرم تیصخش عون اب بسانتم

و کبس تنم راک ی اه دنیامن لمع .

جیاتن هب هجوت اب زین میلعت تحت دارفا هچنانچ اتسار نیا رد

لیافورپ و یبایزرادوخ

طباور دراو شیوخ یتیصخش رح

هف ا

،دنوش ی یراگزاس و یگنهامه

دش دهاوخ لیهست هطبار رد ریگرد نیفرط .

رد تلاح هدیا رد لآ ناتسآ ۀ لکش گ ی ر طباور ی هفرح ا ی هب هرهچ لماعت یارب یتصرف دیاب رهچ

ۀ ندش راکشآ تهج نیفرط تاراظتنا

و

دصاقم اهنآ تیاده یارب مزلا نامز ای ورین هسسوم رد هچنانچ .ددرگ مهارف هبدرف

درف ،دشابن برم ی رگ زین یهورگ ی م

ی دناوت نامه هب

؛دوش عقاو دیفم هزادنا ارچ

هک م ی دنناوت ب ی شن اه یارب ار یدنمشزرا ی شقن

اه .دروآ ناغمرا هب هدنیآ یربهر ی

تربملا ،هلنه ،یفود ،رپت (7

2006 نتشاد ناعذا ) یم ناشن یشهوژپ دهاوش د

نامزاس رد ناتسرپرس و ناریدم هک دنهد یم اه

دنناوت

هب روط هژیو ،ناپاقزیق ییایرآ( دنشاب نیگآرهز و برخم یعامتجا و یناور فلتخم داعبا رد دوخ ناتسدریز و نانکراک یارب یا 1400

.)

نیلایسرام طسوت راب نیلوا یارب نیگآرهز یربهر حلاطصا (8

1۹50 رد هک دوب یربهر عاونا زا یکی نیگآرهز یربهر .دش حرطم )

هقبط دنب ی هس هناگ یربهر زا یو ئارا

هدش ه و بسانم عون هس لماش ار یربهر ایسرام .دوب لباق

دامتعا نیا نیبام و یمس ، ود

هتسد دنب ی

م ی رکیو( دنک ،۹

1۹۹6 .) هب نوسلیو رواب -

سکراتسا (10

2003 یعون نیگآرهز یربهر )

نداد هولج یمس اب هک تسا یربهر کبس زا

یم ،دایز لرتنک لامعا و شیوخ م و اضعا هب و هداد شهاک ار نانکراک و قایتشا ،للاقتسا ،تیقلاخ حطس دناوت

ؤ دنزب همطل هسس

،یرقاب(

1401 شنک زا بلغا راگدنام یمس تارثا .) ناربهر نیا دمآراکان یدرف صیاصخ و رگناریو یاه

تئشن م ی د .دریگ یخرب ر

1. Psychosocial mentoring

2. Lee

3. Erdal

4. Tinoco-Giraldo, & et al.

5. Glaso, Einarsen, Matthiesen, & Skogstad

6. Coaching

7.Tepper, Duffy, Henle, & Lambert

8. Marcheline

9.Whicker

10.Wilson-Starks

(6)

33

دراوم

، نامزاس هب یناربهر نینچ لیمحت هب رجنم یسایس و یداصتقا طیارش م

ی رد ات ددرگ تدمدنلب

دناوتب رومأم ققحم ار نامزاس تی

و ار نآ یتناوت( دناسرب ترهش هب ،1

2011 نیگآرهز یربهر .) روط هب

و نامزاس یاضعا میقتسم هب

روط ار نامزاس میقتسمریغ

رگ نابی گ درک دهاوخ ری ناراکمه و چیوسولیم(

،2

2020 .)

و ینامز ( یرلا 1385 ) رد علاطم ۀ یفیک( هتخیمآ -

)یمک زاف راهچ یارب شرورپ ناربهر هدرک ییاسانش ار نآ روحم هک دنا

طباور

هفرح ا ی تسا . شهوژپ لگ رورپ و عیفر هداز ( 1388 ) ناشن داد هک نیب تیامح یربهر و دشر هفرح ا ی نانکراک کی هناخراک یتعنص

طابترا تبثم و رادانعم دوجو دراد . ی هتفا اه ی علاطم ۀ دمحا

،یفسوی یرهطم داژن و یرذآ ( 13۹5 ) رگنایب طابترا تبثم و رادانعم یربهر

یلوحت اب یریگدای هفرح ا ی ناملعم و غ رثا ی قتسمر ی م یربهر یلوحت رب یریگدای هفرح ا ی ناملعم عطاقم ییادتبا دوب . اتن ی ج علاطم ۀ

یبجر داجرف ( 13۹7 ) ناشن زا رثا تبثم و رادانعم یربهر لوحت رفآ ی ن رب یدنمناوت ناور تخانش ی نایوجشناد

هاگشناد مولع یماظتنا

تشاد . ی هتفا اه ی علاطم ۀ یریصن و یرلااس ( 13۹۹ ) یکاح زا مدع یرادانعم طابترا عسوت ۀ هفرح ا ی نانکراک هاگشناد مولع یکشزپ

نارهت اب یربهر شناد دوب . جیاتن علاطم ۀ

،یرظن فشاک و مانهب ( 13۹۹ ) ناشن زا رثا میقتسم کبس یربهر ریگارف و نتورف

رب

یزاسدنمناوت

ناور تخانش ی نانکراک ترازو شزرو و ناناوج تشاد . علاطم ۀ یفیک

،شسرپ یمساق داژن و خیاشم ( 1400 ) اب یسررب

دانسا یپاچ رد هنیمز دشر هفرح ا ی ناملعم و ناریدم و نینچمه تاعلاطا لاس اه ی 2000 - 201۹ اپ ی هاگ اه ی

،یملع رجنم هب

ییاسانش هفلؤم اه ی یربهر و هورگ

،ناربهر ناونع هب ود دروم زا نیماضم ریگارف دشر هفرح ا ی .دش انبم رب لامتحا ،روکذم ثحابم ی

یگتسباو طباور هفرح ا ی و رد نیگآرهز یربهر تاسسؤم

یشزومآ شیپ زین رضاح هعلاطم رد یم ینیب

.دوش

شناد میهست و نیگآرهز یربهر

نامزاس رد ینورد لماوع زا یخرب بق زا

تیریدم و یربهر لی م

ی دنناوت مشچرس ۀ نامزاس رد تیمس

یور و موئابلپا( دنشاب -

،درارگ

2007 نایرج نییاپ حوطس هب نامزاس یلااب حوطس زا بلغا تیمس .) م

ی نایب هب ؛دبای حضاو

رت ره هچ در ۀ هک یدرف ینامزاس خلت

ماک ی

لیمحت نانکراک هب رازآ و م

ی دشاب رتلااب ،دنک

، تیمس کاردا هدش لپه( دوب دهاوخ رتلااب نانکراک طسوت ،3

2011 .) ومه هرا تیولوا

یناربهر نینچ ؛ینامزاس عفانم ات تسا یدرف عفانم

،نیاربانب یلایتسا ینامزاس ار طقف رادم نیا تمس هب

م ی نار ن د . نینچ یلجت هجیتن

طباور هک تسا نیا نامزاس رد یناربهر

یراک دوجوم رد

،نامزاس هدوبن ملاس

و هبزور زور تمس هب ییاراک مدع

ای شهاک ارگدرکراک یی

شخبرثا درک دهاوخ تکرح

یوداه(

،ناراکمه و داژن

138۹ کی .) ربهر نیگآرهز م

ی دناوت مه روط هب هب مه و میقتسم ش

ی و ۀ

یاضعا ،میقتسمریغ

نامزاس ار رثأتم نمپیل( دزاس

و نمولب

، 4

2006 .) دمحم (5

2021 نیگآرهز ناربهر هک هتشاد نایب ) م

ی اب دنناوت

،نانکراک ندناسرت

اهنآ و تارظن ،درخ نتشاذگ کارتشا هب زا ار ناشبراجت

ماان نیا و دراد یعامتجا و یناسنا یتیهام یربهر .دنیامن دی

دوخ م ی رف نیا هک رظنم نیا زا ار شناد تیریدم یارجا دناوت ا

تحت ،دهد خر شخبرثا هزادنا هچ ات دنی ثأت

هفیلخ( دهد رارق ری ،یناطلس

،یرگسع و ینیسح 13۹0

فیلخ شهوژپ .) ه

( ناراکمه و یناطلس 13۹0

رف رادانعم و یفنم یریذپرثا رگنایب ) ا

زا شناد تیریدم یاهدنی

.تسارگراتخاس یربهر علاطم

ۀ دنولک (6

1۹85 ناربهر هک هداد ناشن زین ) م

ی دنناوت لک ی ۀ لاعف تی ار ینامزاس یاه تروص هب

میقتسم

تحت ثأت .دهد رارق ری دهاوش

یهباشم رد تاعلاطم ب نی یللملا دوجو دراد . ناخ و قحلاراونا (7

2022 ) ثأت ری قتسم می یربهر نیگآرهز رب

راتفر ناهنپ یزاس شناد ار أت دیی هدرک دنا و ناشن م ی دنهد هک یربهر م ی دناوت زا قیرط لیهست ای تعنامم زا وه تی نینچمه و یبای

هب طساو ۀ تزع سفن راتفر ناهنپ زاس ار ی رثأتم .دزاس

لدم شهوژپ یموهفم

بیترت نیدب انبم رب

عویضوم ییشهوژپ و یرظن هنییشیپ ی

،شهوژپ نیا رب نیگآرهز یربهر یراذگرثا

کارتیشا رد شناد تایسیسؤم

1. Tavanti

2. Milosevic & et al.

3. Heppell

4. Lipman-Bluman

5. Mohamed

6. Cleveland

7. Khan & Haq

(7)

علاطا و یرادباتک تاقیقحت یهاگشناد یناسر

، هرود 56 هرامش ، 3 ،

1401

34

لئاق اب نینچمه .تیسا لمتحم باریس ناتیسرهیش ییشزومآ

مدقت ندیش

طباور ریغتم هفرح

ا یراذگرثا رد نیگآرهز یربهر هب تبیسن ی

ومآ تاسسؤم رد شناد کارتشا رب لدم ،یشز

یموهفم لکش( ریز 1

هئارا ) یم :ددرگ

- طباور هفرح ا رب ی میهست شناد رد تاسسؤم یشزومآ

میقتسم ریثأت دراد

.

- طباور هفرح ا رب ی یربهر رد نیگآرهز تاسسؤم

یشزومآ ریثأت میقتسم دراد .

- یربهر رب نیگآرهز میهست

شناد رد تاسسؤم یشزومآ

میقتسم ریثأت دراد

.

- طباور هفرح ا زا ی قیرط یربهر رب نیگآرهز میهست

شناد رد تاسسؤم یشزومآ

میقتسمریغ ریثأت دراد

.

لکش 1 هتخاس ققحم( شهوژپ یموهفم لدم . )

لودج 1 یگژیو . یتخانش تیعمج یاه

م ریغت بسچرب

دصرد ریغتم

بسچرب دصرد

تیسنج نز

2 / 56

تمدخ هقباس 5

و لاس رتمک 20

درم 8

/ 43 نیب

6 ات 10 7

/ 14

هسسوم عون یتلود

5 / 88 نیب

11 ات 20 5

/ 35

)یتلود( یرادا رداک 5

/ ۹ زا رتشیب

20 8

/ 2۹

خساپ نودب 4

/ 0

یصوصخ 2

نس زا رتمک

25 لاس 5

/ 6

تلایصحت رتمک و ملپید

8 / 0 26

ات 30 لاس 3

/ 11

قوف دی ملپ ۹

/ 6 31

ات 3۹ لاس 3

/ 28

یسانشراک 7

/ 65 40

ات 4۹ لاس 7

/ 44

دشرا یسانشراک 7

/ 50 23

رتشیب و لاس 2

/ ۹

یرتکد ۹

/ 2

گنیروتنم ناور یتخانش

گنیروتنم هفرح یا

یتسرپرس نیهوت زیمآ

یربهر هماکدوخ

یگتفیشدوخ هاج یبلط

لباقریغ شیپ ینیب ب ندو هفرح طباور

یا

نیگآرهز یربهر میهست

شناد یبیترت شناد میهست

راکشآ شناد میهست

ناهنپ شناد میهست

شناد میهست کیژتارتسا

یسانشراک شناد میهست

(8)

35

شور سانش ی شهوژپ

علاطم ۀ زا رضاح

،فده رظن دربراک

و ی حرط هدافتسادروم یفیصوت زین

- یگتسبمه هعلاطم نیا یرامآ هعماج .دوب

لکشتم زا نانکراک

یلیصحت لاس رد هک دوب بارس ناتسرهش یشزومآ تاسسؤم 1401

- 1400 ، 1648 لماش ار رفن م

ی دش . یسجرک لودج قباطم -

م هنومن ناگرو دادعت هب هیلوا یا

313 شور هب رفن سرتسد رد

.دش باختنا تاقبط نتفرگ رظن رد نمض و هداد

اه ی ترپ و هداد اه ی

لصاح زا هنومن هک ییاه دقاف رابتعا مزلا یارب لیلحت دوب دن

، شور زا هدافتسا اب اه

ی فراعتم دندش فذح ، .

هب ییاهن هنومن مجح 235

هداد ،شهوژپ تایضرف یبایزرا تهج و دیسر رفن دروم دادعت نیا هب طوبرم یاه

زجت ی ه لحتو ی ل لودج .تفرگ رارق 1

یگژیو رگنایب یاه

تیعمج یسانش هعلاطم ییاهن هنومن رضاح

.تسا ییاهرازبا هک

هداد یروآدرگ یارب دروم اه

هدافتسا ،دنتفرگ رارق دنترابع

:زا

نیگآرهز یربهر سایقم :

زنگنه و تیمشا (1

2008 رب ) هنیزگ جنپ ترکیل فیط یانبم مانشسرپ نیا یا

ۀ 28 یحارط ار یلاؤس

نیهوت یتسرپرس .دندرک یبایرابتعا و ماکدوخ ،زیمآ

هاج ،یگتفیشدوخ ،یگ لباقریغ و یبلط

شیپ فلؤم جنپ ندوب ینیب ۀ

نیا

همانشسرپ

نتسه بیترت هب هک د 7

، 6 ، 5 ، 5 و 5 هداد صاصتخا دوخ هب ار همانشسرپ نیا زا لاؤس .دنا

اهنآ تایصوصخ یسررب یارب

ناور عماج ،همانشسرپ نیا یجنس ۀ

رب .دندرک باختنا ار ینامزاس نانکراک

نیا یانبم زا همانشسرپ ،یسررب

و کلام ییاور رظن

نازیم هب همانشسرپ خابنورک یافلآ .تفرگرارق دیئات دروم هزاس ییاور 70

/ 0 ییاتسور .تشاد همانشسرپ بولطم ییایاپ زا ناشن

( 13۹4 ییارجا یاهداهن نانکراک ،همانشسرپ نیا یبایرابتعا یارب یو .تسا هدرک یبایرابتعا و همجرت ار همانشسرپ نیا )

یخرب

ناتسرهش نم سراف ناتسا یاه

ادتبا وا .دیزگرب ار رهش تداعس و ناجنسرا ،تشدورم هلمج تروص هب

هزاس ییاور یتامدقم

هفلؤم لیلحت نف زا هدافتسا اب ار همانشسرپ جارختسا سنایراو نیگنایم سپس و یسررب یلصا یاه

یربهر همانشسرپ هدش

ار نیگآرهز 7۹

/ 0 یافلآ و یبیکرت ییایاپ و ار نآ خابنورک

بیترت هب ۹7 / 0 و ۹7 / 0 دومن شرازگ .

سایقم طباور هفرح ا :ی

هئون طسوت سایقم نیا (2

1۹88 ناور تیامح .تسا هدش یبایرابتعا و یحارط ) رد تیامح و یتخانش

هفرح ریسم هفلؤم یا

هفرح طباور سایقم یاه بیترت هب هک دنتسه یا

6 و 8 یا یسررب یارب ادتبا یو .دنراد لاؤس ،سایقم ن

32 .درک یحارط لاؤس دعب

زا یبایرابتعا ییاوتحم و یلماع دادعت تلااؤس هب 21 شهاک ادیپ درک . تفای ۀ علاطم ۀ ( هئون 1۹88 )

یم روکذم لماع ود هک دوب نیا رگنایب دنناوت

82

% هفرح طباور ریغتم سنایراو زا ددجم لیلحت .دنیامن نییبت ار یا

21 لاؤس

رادقم یو بیترت نیدب ؛دوب روکذم لماوع یرادیاپ رگنایب نیا و دادن ناشن ار یتوافت جیاتن ،لماوع شخرچ و روکذم ۹2

/ 0 ار

ناور تیامح درکراک لماع ییایاپ یارب رادقم و یتخانش

۹4 / 0 تیامح درکراک یارب ار هفرح ریسم رد

.دومن شرازگ یا

جیاتن

یسررب رابتعا ییاوتحم و یلماع همانشسرپ

رد لخاد (

،یوقت 1400 ) ناشن یم دهد نیا همانشسرپ زا

رظن بسانت ،حوضو و

یلااب 80 قفاوتدروم دصرد

ناگربخ هدوب تسا . هتفای لدم شزارب زا ناشن یدییأت لیلحت ماجنا زا لصاح یاه

هئون تشاد و

ب ریداقم یوق ات طسوتم رگنایب یلماع یاهرا .دوب یلماع یاهراب حطس ندوب

بیارض یافلآ خابنورک شرازگ هدش ( نیب 87 / 0 و

77 / 0 ) زین دیؤم ییایاپ همانشسرپ هدوب

تسا .

همانشسرپ

میهست نوسکید شناد

( نوسکید طسوت همانشسرپ نیا : 2000

هنیزگ جنپ فیط ساسا رب ) یحارط ترکیل یا

و هدش

لماش 15 شآ ،کیژتارتسا ،یبیترت شناد میهست سایقم هدرخ جنپ و لاؤس چیلق .تسا ناهنپ و یسانشراک ،راک

یمیکح و یل

( ینارهت 13۹2 ( همانشسرپ خابنورک یافلآ بیرض .دندادرارق یسرربدروم ار نآ ینف تایصوصخ ) 84

/ 0 بولطم ییایاپ زا ناشن )

ن یهاگشناد ناصصختم و ناگربخ .تشاد همانشسرپ دییأت ار نآ یاوتحم ییاور زی

هدرک دنا همانشسرپ یرادروخرب . هدشدای یاه

شهوژپ رد بولطم ییایاپ و ییاور زا ندوب درادناتسا زا ناشن هتشذگ یاه

اهنآ علاطم رد .دراد ۀ

زین رضاح انبم رب

لدم ی

هزادنا هب هک یریگ

لزنم ۀ یم ،تسا یلک یدییأت یلماع لیلحت کی همانشسرپ تفگ ناوت

اه لکش( دنرادروخرب ییاور زا 2

و 3 .)

بساحم خابنورک یافلآ بیرض هدش ه

نازیم هب ۹2 / 0 ، ۹0 / 0 و ۹5 / 0 همانشسرپ تلااؤس یارب بیترت هب

طباور ،نیگآرهز یربهر

هفرح همانشسرپ یرادروخرب رگنایب ،شناد کارتشا و یا دوب بولطم ییایاپ زا اه

.

1. Schmidt & Hanges

2. Noe