Woman in Development and Plitics

(1)

ISSN: 2538-3124 Home Page: Jwdp.ut.ac.ir

University of Tehran Press

Woman in Development and Plitics

Employed Mothers' Interpretation of Different Dimensions of Maternity Leave

Hajiieh Bibi Razeghi Nasrabad¹^ | Susan Bastani²

1. Corresponding author, Department of Demography, National Institute for Population Researcht, Tehran, Iran. E-mail:

[email protected]

2. Department of Social Sciences, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University Tehran, Iran. E-mail:

[email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type:

Research Article

Article history:

Received: 30 May 2022 Received in revised form: 30 July 2022

Accepted: 20 Sep 2022 Published online: 21 March 2023

Keywords:

Maternity Leave, Child Care Policies, Population Policies, Working Mothers, Low Fertility.

In recent years, following the decrease in the fertility level and the change in the pattern of childbearing in Iran and the resulting demographic, economic, and social consequences of these phenomena, efforts have been made in the policy system to support families and working women. Increasing the length of maternity leave from six months to nine months has been one such effort to support working women and increase the fertility rate in the country. This study focuses on the interpretation and representation of the different dimensions of maternity leave among employed mothers. More specifically, this work attempts to understand the effects of the aforementioned policy in areas such as the continuation of women's participation in the labor market, improvement of the health of family members, development of the financial well-being of the family, maintenance of the job values of mothers, the working mothers' satisfaction, and the reduction of work-family conflict from the perspective of working mothers who are the target group of the policy.The approach of this research is qualitative. The sample includes 25 employed women with maternity leave experience living in Tehran, who were determined through purposive sampling with maximum diversity based on the level of theoretical saturation. The data collection method consists of in-depth interviews conducted in the fall and winter of 2022.

This study was carried out during the COVID-19 pandemic, which affected both information collection and the duration of the research. Therefore, some interviews were conducted in person and some by phone. The method of analysis was thematic analysis, which was extracted in three methods of open, axial, and selective coding. From the data analysis process, the core category of "paradoxical expression of maternity leave experience" was obtained, which arises from the two themes of "women's dual experience of maternity leave"

and "contradictions in policies and executive plans". The category " women's dual experience of maternity leave" is the result of three sub-themes of "strengthening the family institution", "doubt in decision-making", and “job insecurity”, which demonstrate the dual experience. According to the findings, "body management skills", "promoting the biological health of the child", "quality motherhood", and "helping the work-family balance" portray women's perception of maternity leave as an opportunity to strengthen the institution of the family, but the indecisiveness in making decisions, rooted in "fear of separation from the child" and "hesitation to return to work", as well as "insecurity and job degradation" is also an important part of mothers' experiences. Furthermore, the program’s contradictory nature also becomes evident in the understanding of employed mothers about how to implement it, which is included in three sub-themes: "lack of legislation", "closure of the private sector", and "openness of the public sector". Based on the lived experience of the mothers in this study, on the one hand, the maternity leave policy has helped the well-being of women and families and has provided mothers with a peace of mind in regards to the health and well- being of both the mother and the child. On the other hand, this program has been the source of some worries, fears, and uncertainties, and it has many weaknesses due to the contradictions in the policies and executive programs in securing the working mothers’ well- being and peace of mind. Nevertheless, various conditions such as economics, family, work environment, physical conditions of mother and child, and the level of knowledge and ability

(2)

Employed Mothers' Interpretation of…/Razeghi Nasrabad, H. B., & Bastani, S. 2

Wom Dev Pol, 2023; 21(1): 1

of mothers in understanding and facing issues related to the conflict of work and family roles have created a diverse experience of maternity leave for women. In this regard, the review of policies related to the protection of working women shows that there are good protective laws in Iran. Existing laws supporting breastfeeding hours, part-time working hours, child care services, reduced working hours of women with special conditions, along with maternity leave can have a great impact on preventing personal and family issues. However, in addition to the ambiguity in the laws, the enforcement of these policies and laws has not been specified. In some cases, the implementation of laws has been left to the authority of the company. Therefore, it has caused the non-fulfillment of various support policies for working mothers. Hence, the review, monitoring, and redesigning of policies governing maternity leaves becomes important and must be approached according to the needs and conditions of mothers, children, and employers.

Cite this article: Razeghi Nasrabad, H. B., & Bastani, S. (2023). Employed Mothers' Interpretation of Different Dimensions of

Maternity Leave. Women in Development and Politics, 21(1), 1-34. DOI:

https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.343853.1008216

. DOI: https://doi.org/10.22059/jwdp.2022.343853.1008216

(3)

یکینورتکلا اپاش: 2538-3124 هیرشن هناماس : Jwdp.ut.ac.ir

نارهت هاگشناد تاراشتنا

تسایس و هعسوت رد نز

سفت ی ر امنزاب و یی

صخرم فلتخم داعبا ی

از ی نام ب رد ی ن لغاش ناردام

جح ی ه ب ی ب ی قزار ی دابآرصن

1

ناتساب نسوس|

2ی

1 . ون ی دنس ۀ ،لوئسم هورگ عمج ی ت سانش ی

، سسؤم ۀ قحت ی تاق عمج ی ت ا ،نارهت ،روشک ی

نار ار . ی همانا : [email protected]

2 . عامتجا مولع هورگ ی

، دکشناد ۀ عامتجا مولع ی نارهت ،ارهزلا هاگشناد ،داصتقا و ا ،

ی نار ار . ی همانا : [email protected]

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون ۀلاقم

یشهوژپ

رات ی خ رد ی تفا 09: / 03 / 1401

رات ی خ یرگنزاب 08 : / 05 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر 29 : / 06 / 1401

رات ی خ راشتنا 01 : / 01 / 1401

دیلک هژاو :اه

وراب ر ی اپ یی

،ن س ی تسا اه ی

عمج ی

،ت س ی تسا اه ی زا تبقارم

صخرم ،لغاش ناردام ،کدوک ی

از ی نام . ،هعلاطم نیا زا فده

لغاش ناردام نیب رد نامیاز یصخرم فلتخم داعبا ییامنزاب و ریسفت ا

ور .تس درکی وژپ شه یفیک

.تسا لماش هنومن 25

برجت اب لغاش نز ۀ

ا هک تسا نارهت رهش نکاس نامیاز یصخرم من قیرط ز

هنو و دنمفده یریگ ب

ا

ویش .دندش نییعت یرظن عابشا حطس ساسارب عونت رثکادح ۀ

هداد یروآدرگ بحاصم اه

ۀ هب قیمع یدارفنا تروص و

هتفای لیلحت شور و ینفلت و یروضح ویش هس هب هک تسا نوارب شور هب نومضم لیلحت ،اه

ۀ یراذگدک حم ،زاب و یرو

یارف زا .دندش جارختسا یباختنا هداد لیلحت دن

لوقم اه ۀ تسه ۀ

« برجت رد یگناگود ۀ

امیاز یصخرم ن

» ش لصاح هک د

نومضم ود زا هتساخرب

« برجت ۀ نامیاز یصخرم تصرف زا نانز یهجوود »

و

« تسایس رد تاضقانت مانرب و

ه یاه

ییارجا » هتفای ساسارب .تسا اه

« تراهم ندب تیریدم یاه

» ،

« اقترا ی کدوک یتسیز تملاس

»

،

« اب یافیا یک شقن تیف

یردام » و

« راک لداعت هب کمک -

خ هداونا » هب نامیاز یصخرم زا نانز کرد یایوگ باثم

ۀ ب یتصرف اهن تیوقت یار د

،تسا هداوناخ اما

میمصت رد دیدرت زا یشان هک یریگ

« دنزرف زا ییادج زا سرت »

و

« اب رد دیدرت راک هب تشگز

» و تسا

رجت زا یمهم شخب زین یلغش تیعقوم لزنت و ینماان ب

ۀ ناردام هب یم رامش دور ناردام کرد . ش

وحن زا لغا ۀ

ا یارج

ضقانتم رگنایب زین همانرب نومضمریز هس زا هک تسا نآ ندوب

« نوناق یگدنسبان یراذگ

» ،

« نت یصوصخ شخب ندادن »

و

« یتلود شخب یگدوشگ »

.تسا هدش اصحا هکنیا هجیتن

هزاین هب هجوت اب نامیاز یصخرم تسایس یارش و ا

ناردام ط ،

.تسا یحارطزاب و تراظن ،یسررب دنمزاین نایامرفراک و ناکدوک

دانتسا : قزار ی دابآرصن

، جح ی ه ب ی ب ی و ناتساب ی ، نسوس ( 1402 .) ام نیب رد نامیاز یصخرم فلتخم داعبا ییامنزاب و ریسفت لغاش نارد

ایس و هعسوت رد نز . تس

21 ، ( 1 ،) 1 -

34 .

2022.343853.1008216

jwdp.

/ 10.22059 https://doi.org/

: DOI

:رشان نارهت هاگشناد تاراشتنا .

(4)

1 . همدقم عومجم اهروشک زا یرایسب ۀ

تامادقا زا یعیسو

، زم نیددلاو زا ردتهب تدیامح فدده اب ار تامدخ و ایا

هداد هئارا یروراب شیازفا نینچمه و لغاش هئارا تامدخ و ایازم نیا .دنا

هدش

، هب یلام تیامح زا تروص

هداوناخ یاردب یتادیلام تیفاعم و دقن لوپ دلاق رد لغادش نیددلاو زا تدیامح ادت ددنزرف یاراد یاده

تسایس هدمانرب و یصخرم فلتخم یاه ه

تیامح و نادکدوک زا تدبقارم یا دنیمز رد ییاده

ۀ ،شزودمآ

حرط ،لغاش نانز زا تیامح یارب تامادقا نیا نایم زا .تسا ریغتم نکسم و یتملاس یدصخرم یاده

کدوکدهم و ینیدلاو یصخرم ،)هناردام( نامیاز دنتسه سأر رد هناردپ یصخرم و

.

زا تدبقارم و نردم یاهداصتقا رد لغاشم رتشیب نیب ضراعت هتخانش شلامادک کدودک

.تدسا هددش

هتفه ،اهزور نیلوا رد یراگزاسان نیرتشیب هام و اه

نیمدضت ادب ددناوتب ردادم رگا .تسا دنزرف دلوت یاه

یم شهاک یراگزاسان نیا یدودح ات ،ددرگرب راک نامه هب یصخرم نایاپ رد هکنیا ودقح ردگا .ددبای

یم شهاک رتشیب یراگزاسان ،دوش تخادرپ یصخرم نارود دبای

(

Rindfuss & Choe, 2016

).

فلتخم یاهروشک رد

، ادب اادبترا رد هدک ینیددلاو و یردپ ،یردام یصخرم لماش یصخرم عاونا

یم هدافتسا ،تسا یروآدنزرف رود هب هراشا ،نامیاز یصخرم حلاطصا .دوش

ۀ هدک دراد دلوت زا دعب و لبق

رود لغا ۀ ،سکعرب .تسا ردام یارب و )هام دنچ( تسا یهاتوک یصخرم و ینیدلاو یصخرم حلاطصا

دنزرف زا تبقارم

، یدصخرم هب هراشا تددمدنلب یاه

ندیا ،رودشک نیددنچ رد هدک دراد )لادس ددنچ( رت

یم میسقت ردام و ردپ نیب ،یصخرم یاردب هدناردپ یدصخرم حلاطدصا ،تیاهنرد .)یئزج ای یلک( دوش

رود ۀ وت اب شلاومعم و تسا ناردپ هب رصحنم هک تسا یهاتوک رایسب دل

دازون یم عورش ( دوش

.)Ibid

ا لغ تسایس یراذگ ردام تملاس دوبهب ،نانز لاغتشا شیازفا اب نادنزرف زا تبقارم اب طبترم یاه

تدسا طبترم ناکدوک یارب ایازم و (

Adema, Clarke, & Frey, 2015

م .) ادب یقاقحتدسا یدصخر

ییاناوت و دنزرف دلوت ودب رد لغاش نانز دمآرد ظفح ناکما ، وقح تیلوئدسم اب راک یکرت

دیلوا یاه ۀ

یم مهارف ار کدوک زا تبقارم رما نیا .دنک

، تیدودحم باختنا اب طبترم یاه

شهادک ار یرورادب یاه

یم نیاربانب و دهد شیپ

ینیب یم ش .دهد شیازفا ار یروراب رظن دروم حوطس دو

یم راک یرادراب نارود رد هک ینانز زا یدایز دادعت هکنیا هب هجوت اب نک

رادک هدب نادمیاز زا سپ ،دن

یمزاب همانرب زا تیامح یارب ناردام یصخرم عوضوم کرد ،دندرگ لغاش ناردام درکلمع و هنیهب یزیر

نامزاس و رادراب نآ هک ییاه

هب ار اه یم راک تشگزاب و ردام یصخرم دنیارف نیا .تسا مهم رایسب دنریگ

برجت لماش راک هب ۀ

ندشدلاو ماگنه نانکراک یلاقتنا نآ

یم اه رگید یوس زا .دوش

، یگددنز نیب عطاقت

هفاضا اب تسا نکمم نانکراک یراکریغ و یراک هدب ددیدج ددنزرف ندش

ددنک ردییغت یریگمدشچ زرط ؛

نیاربانب هداوناخ مه ات تسا یتصرف هک تسا مهم تهج نیا زا نامیاز یصخرم نارود و ناردادم و اه

(5)

سفت ی ر امنزاب و یی صخرم فلتخم داعبا ی

از ی نام رد ...

/ قزار ی دابآرصن نارگید و

5

نامزاس هب عجار راک طیحم مه تیلاعف یهد

م یاه هدمانرب و لغادش ناردادم هدب اودبر زا هدنیهب یزیر

نآ درکلمع میمصت اه

دننک یریگ (

Fisher et al., 2016

.)

شلاچ نانز زا یرایسب یارب نامیاز یصخرم زا سپ راک هب تشگزاب یرایسب .تسا زیگنارب

ا نادنز ز

لغاش

، تیامح هب فاطعنا راک عورش نامز و یراک تاعاس دننام ییاه

دنراد زاین ریذپ هدب نیا رب هولاع .

تیامح عاونا هداوناخ یاضعا و نادنزرف ای دوخ تیعضو اب هطبار رد یعامتجا و یفطاع یاه

ن زای ددندنم

(

Coulson, Skouteris, & Dissanayake, 2012

.) دنیزه ۀ تدسدزا و رهادم ددنمراک کدی نداد

و تسا دایز هشیمه هتسیاش هرود

یرادراب تسا یتصرف دنز تدسا ندکمم هک

نا هدنیزگ ار دودخ یاه

رابرد ۀ نک یبایزرا راک و یروآدنزرف ن

د . یم ناشن نیشیپ تاقیقحت یدلع ددهد

یناودق تدیوقت مغر رد و ن

ا سپ رفن کی فلتخم لیلاد هب ،نز هس ره زا ،ینامزاس یایازم شیازفا دراوم یخرب یصخرم ز

ز نامیا

یم راوشد رایسب ای راوشد ار راک هب تشگزاب دناد

(

Morris, 2008

.) د نیا لدیلا ع تراب یدنارگن :زا ددنا

لصاف ،کدوک زا تبقارم درومرد ۀ

لام لئاسم ،نیدلاو و دنزرف نیب یناور و یکیزیف ،ی

ان اوت لدادعت رد ین

هب تشگزاب ماگنه رد نادنمراک ریاس و تسرپرس یفنم شرگن و هداوناخ و راک طباور بدسن رادک

هدب ت

زا یکی ،ینامزاس هاگدید درومرد .راک نامدنار و تیفیک یسآ

هدننز هشیلک نیرت هدک تسا داقتعا نیا اه

یلیامت نامیاز زا سپ تسا نکمم و تسین دنبیاپ دوخ لغش هب رگید رادراب دنمراک ب

تشگرب ه ب

رادک ه

ددشاب هتدشادن (

Halpert & Burg, 1997

) تدشگرب ترودص رد ادی

، تیلوئدسم ار دودخ یلغدش یاه

هب .دهدن ماجنا تیاضر ساسحا اب ای یتسرد

ین ناریا ز هلمج زا ییاهروشک تسا

هک لاقتنا یروراب ار یط تدم یهادتوک دک هدبرجت تدسا هدر

.

تروص یاهدروآرب تلاوحت دنور زا هتفرگ

ب ناریا رد یرورا یم ناشن

دهد دک یروراب نازیم دوددح زا ل

7 / 7 لاس رد دنزرف 1345

دودح هب ، 7

دنزرف لاس رد 1359 هدب سپس و ، 9

/ 1 رد ددلوت دس لا 1385 و

8 / 1 رد دلوت لاس 1390 جیاتن ساسارب .تفای شهاک لاس یرامشرس

1395

، رورادب نازیم هدب لدک ی

دودح 1 / 2 شیازفا دنزرف درک ادیپ

نیااب . لاس زا لاح 1396

و تفای همادا یشهاک دنور شاددجم لادس رد

1399 حطس هب یروراب 7

/ 1 .دیسر

رضاح لاح رد یروراب

ریز حطس ینیشناج زین ام روشک رد دننام

ا یرایسب یروراب هک ییاهروشک ز

یم هبرجت ار ینیشناج حطس ریز

1دننک ، عوضوم ی مهم نامتفگ ،یمودمع یاده هزدیگنا

یا ردییغت یاردب

تسایس همانرب ماظن یساسا یاهروحم زا یکی و یتیعمج یاه تسایس و یزیر

لادبا .تسا هدش یراذگ

___________________________________________________________

. 1

یط ،للم نامزاس شرازگ قباطم لاس

اه ی 2015 - 2019 زا 197 ،ناهج روشک 55

،یشیازفا تسایس روشک 69

یشهاک روشک و

19 لابند ار ینونک تیعضو ظفح روشک م

ی دننک و 54 روشک ه ی چ هنوگ ( دنرادن یمسر تسایس ای هلخادم United Nations

2021: 7 .)

(6)

رود ،تسایس و هعسوت رد نز ۀ

تسیب کیو رامش ، ۀ 1 ،

1402 6

تسایس تشهبیدرا رد یربهر مظعم ماقم طسوت تیعمج یلک یاه 1393

یوصت و زا تدیامح نوناق

نابآ رد تیعمج یناوج و هداوناخ 1400

و نآ زا لدصاح یادهزاین نیممدت و طیارش نیمه هب خساپ رد

.تسا هتفرگ تروص ینیشناج حطس یلااب هب یروراب شیازفا اتسار نیمه رد

، همانرب زا یکی اه

حرط و هب هک ییاه یروراب شیازفا و لغاش نانز زا تیامح روظنم

ارجا روشک رد دش

ه یصخرم لوط شیازفا ، تسا

وحن صوصخ رد نینچمه . ۀ

حطدس و وقح تخادرپ

قدبط .تسا هتفرگ تروص یتارییغت زین یصخرم نارود رد اهدزمتسد میدظنت نیناودق حلادصا نونادق

هداوناخ بوصم 16 / 4 / 1392 زا ،نامیاز یصخرم شش

هب هام هن هب اوبرم یایازم و وقح ۀیلک اب هام

لغش - ف هس دیق فذح اب دنزر

- زا تدیامح نونادق یودصت زا سدپ .تدفای شیازفا ولقود و کی یارب

دام فلا دنب رد تیعمج یناوج و هداوناخ ۀ

17

، یاراد ناردادم نادمیاز یدصخرم تددم شیازدفا نوناق

شخب رد لغاش ولقود دنزرف زا یتلودریغ و یتلود یاه

هن هب هام هدزاود .تسا هدش دیق هام نیااب1

لادح

هعلاطم رجت هک یا ب

ۀ وحن ،اوتحم زا لغاش نانز ۀ

شلاچ و یصخرم تسایس یارجا طبترم یلامتحا یاه

یسررب ار تسایس نیا اب رک

کدی مادجنا قدیرط زا هدعلاطم نیا رد .تسا هدشن ماجنا دشاب هد یدسررب

یفیک

، برجت ۀ نآ یبایزرا و نامیاز یصخرم زا نانز وحن زا اه

ۀ ییاسانش نآ یارجا یم

هدتفای .دوش یاه

لاطم نیا هع

، هداوناخ لئاسم و هغدغد ییاسانش یارب ار مزلا رتسب رد یدصخرم زا هدافتسا رد نانز و اه

یم مهارف راک طیحم و هداوناخ اب اابترا ظاحل نیا زا .دنک

، یدضاقتم دودخ هک یدارفا هاگدید زا علاطا

هدوب یصخرم هبرجت ار نآ و دنا

رک هد یم ،دنا حرط نیا صوصخ رد یدیفم تاعلاطا دناوت .دنک مهارف

2 . ۀنیشیپ شهوژپ

تایرظن زا یکی ی

دافتسا دروم نامیاز یصخرم دنور کرد یارب هک ۀ

،تدسا هتفرگ رارق فلتخم ناققحم

یرظن ۀ ماظن تسیز یاه یکیژولوکا

ماظن .تسا2

تسیز یاه متسیس یکیژولوکا

یاه ی یحطدسدنچ و ادیوپ

نآ رد هک دنتسه یژولوکا ،یعامتجا ،یسایس ،یگنهرف رصانع اه

یک و لدماعت رگیددکی ادب یکیژولونکت

وحن هیرظن نیا .دنراد ۀ

دب( دودخ یگددنز بوچرادچ رد ار دارفا درکلمع یار

هداونادخ ،لادثم و

رد )رادک

هنیمز هدرتسگ یاه یم رظنرد یعامتجا رت

دریگ (

Bronfenbrenner, 1977; 2005

.) م ط ا ،لدم نیا قب

نیارف قیرط زا ،نامز لوط رد لغاش ردام ای رادراب نز د

ی تدسا هدردک ددشر ایوپ هدک

،نآ رد لدماوع

هنیمز لماوع و وا یدرف یم ریثمت رگیدکی رب فارطا یا

یم لغاش ردام ،رگید نایب هب .دنراذگ ردب ددناوت

___________________________________________________________

.1 رتشیب ۀعلاطم یارب درومرد

یصخرم نیب نیزاوم و اهروشک یلخاد نیناوق رد نامیاز یللملا

( ناشنرز و یناوضر هب ،ناریا و 1395

)

یقزار و ( دابآرصن 1401 .دینک عوجر ) 2. bioecological systems theory

(7)

از ی نام رد ...

7

ددنور و رادک نیدح رد ندوبرادرادب ددننام یطیاردش .دراذگب ریثمت وا رب زین راک طیحم و دوخ راک لحم اک هب ردام تشگزاب سپس و نامیاز یصخرم ر،

هن یدایز تارییغت و ادمرفراک یارب هکلب ،ردام یارب اهنت

یم جوم ینامزاس درکلمع و راتخاس تدحت تدسا ندکمم ینیدلاو هب راذگ و یروراب تامیمصت .دوش

هیلا ریثمت میمصت فلتخم یاه یدگنهرف رتدسب هدب هجوت اب ،ارجا ات تسایس حطس زا یریگ

- و یدسایس

یگژیو ینامزاس راتخاس و یلغش یاه

یدصخرم دنور رب هک دشاب یصخش لماوع و یگداوناخ ،ینامزاس

دبرجت و نادمیاز ۀ

نارود ندیا زا ردادم ا

یم ردث دراذدگ (

Fisher et al., 2016; Spitzmueller &

Matthews, 2016

.)

یصخرم دنور کرد یارب هک یرگید درکیور دافتسا نامیاز

ه هدش

، اضاقت لدم -

یلغدش عبادنم .تدسا1

ا ضرف نیا رب لدم نیا یگژیو و لغش عاونا هک تس

هقبط هوردگ ود رد یلغش یناور یاه یم یددنب

:دودش

هبنج هب یلغش عبانم .یلغش تابلاطم و یلغش عبانم هرادشا رادک ینامزادس و یناور ،یعامتجا ،یکیزیف یاه

دراد . هب یلغش عبانم تصرف شرورپ لیلد

و یریگدای ،دشر یاه تفرشیپ

نانکراک

، یزاب ار یشزیگنا شقن

یم ک هب و دنن زدین ار ینوریب شزیگنا شقن ،یراک فادها هب یبایتسد رد یرازبا شقن لیلد ددنراد هددهعرب

(

Bakker & Demerouti, 2007

.) رد تدسا ندکمم یصخش لماوع و راک لحم ،لدم نیا هب هجوت اب

.دننک مهارف ار یعبانم ای حرطم ار ییاهاضاقت یصخرم دنیارف لوط یم اهادضاقت

هدبنج لمادش ددناوت یاه

ناور ،یکیزیف شلات هب زاین هک دشاب لغش کی ینامزاس ای یعامتجا ،یتخانش

یمدسج ادی یتخاندش یاده

هب هک دراد یموادم بون

ۀ هدنیزه دوخ ناور یاه

تدسا ندکمم و دراد زدین یدفلتخم یدکیزیف ادی یتخاندش

یاهدمایپ ی یفنم بر ا یرادک مجح هب یلغش یاهاضاقت .دشاب هتشاد دارفا هافر و یتملاس ی ددیاب دردف هدک

دراد هراشا راک ینامز تیدودحم و دناسرب ماجنا .

هب عبانم هبنج ناونع کدی یعامتجا ای یمسج ،یناور یاه

یم فیرعت لغش هدب هک دنوش

یم لدمع یهادفر یدفنم تاردثا و یلغدش یاهادضاقت شهادک روظنم .ددنک

نامه مک تروص رد نارگراک هک روط پ ،دایز یلغش عبانم ای یلغش یاضاقت ندوب

ار یرتمک یفنم یاهدمای

یم هبرجت دننک

، مک تروص رد هتساوخ ندوب

ناردادم دراد لادمتحا ،دایز عبانم و یگداوناخ /یراکریغ یاه

هتساوخ اب هلباقم یارب یدایز عبانم و دننک هبرجت ار یرتمک ءوس راثآ تسا دوجوم یفنم یاه

یارب ؛ لادثم

رک یوصت نوناق ار تخادرپ طیارش و یصخرم تدم رگا ناوتدشپ زا ناردام و دشاب هد

ۀ رادرودخرب ینونادق

یم زاجم یصخرم ،دنشاب دشاب هداوناخ یاضعا و ردام رتهب هافر یارب یعبنم دناوت

. رد رادراب ردام رگا یتح

هتساوخ و اضاقت اب راک لحم رادرودخرب دودخ تدسرپرس یعادمتجا تیامح زا اما ،دشاب هجاوم یدایز یاه

فطعنم یراک تاعاس ای دشاب تحار تسا نکمم ،دشاب هتشاد

هتساوخ دناوتب رت عفترم ار یلغش یاه

نک و د

___________________________________________________________

1. job demands-resources model

(8)

تسیب کیو رامش ، ۀ 1 ،

1402 8

دزادس قدقحم زدین ار یروآددنزرف یتح و یگداوناخ تامیمصت (

Coulson, 2012; Spitzmueller &

Matthews, 2016

.)

هتشردنچ یدرکیور زا هدافتسا اب شناراکمه و رشیف نامیاز یصخرم دنیارف دنداد ناشن یا

زا لدماوع

وپ راک ،یراک ،یعامتجا لماوع دننام ای -

یدردف لدماوع و هداوناخ یم یتاریثمدت هدچ ،

دریذدپ نآ . لددم اده ی

هلحرمراهچ نیا ساسارب .دندرک یحارط ار راک دنور هب تشگزاب و یصخرم زا نانز کرد فیصوت یارب یا

لحرم راهچ یط رادراب لغاش نانز ،لدم ۀ

یم هبرجت ار یصخرم یلاوتم اب راک هب و دننک

یمز زا لدبق :دندرگ

رادک لدحم رد هرابود لماک ماغدا و راک هب تشگزاب ،نامیاز یصخرم ،یصخرم (

Fisher et al., 2016:

نیا .)130

.تسا سانم راک هب تشگزاب و یصخرم ،یروآدنزرف ریظن یمهم تامیمصت یارب لدم لحرم( یصخرم زا لبق ۀ

یم هجوتم دنمراک هک تسا ینامز )لوا ا رادرادب هدک دودش

هدب عوردش و تدس

شیپ برجت و یرادراب نارود رد راک ینیب ۀ

یم دوخ یصخرم ( نارادکمه و ردشیف ردظن زا .دنک

2016 ندیا )

هن ندشردام هب راذگ زا هلحرم یم ریثمت ردام یگدنز رب اهنت

یم هکلب ،دراذگ ریاس و کدوک یتملاس رب دناوت

یذ سدریز ای ناتسرپرس ،ناراکمه هلمج زا ،راک لحم رد ناعفن رد هددنیآ ردادم تدین .دراذگب ریثمت نز نات

هلحرم نیا

، دلحرم رد رادرادب لغادش نز کرد .تدسا راک هب تشگزاب لحارم هیقب ساسا و هیاپ ۀ

زا لدبق

یم دنزرف زا تبقارم و هداوناخ و راک تیریدم یگنوگچ درومرد یصخرم ار وا یدصخرم نامز و هوحن دناوت

شیپ وحن و دنک ینیب ۀ

راک لحم هب تشگزاب رود عوردش زا لدبق .ددهد حیدضوت ار

ۀ عودن هدس ،یدصخرم

همانرب تدسا زاین دروم ردام یارب یزیر :

هدمانرب )فدلا ادمرفراک ادب یزیر

؛ هدمانرب )ب ردسمه ادب یزیر

؛ )ج

هدمانرب نادکدوک زا تدبقارم یاردب یزیر (

.) هدچره

همانرب رفراک ای رسمه اب یرتشیب یزیر دبرجت ،دوش ماجنا هلحرم نیا رد کدوک زا تبقارم و ام

ۀ یدصخرم

قفوم یم رتدشیب راک هب یصخرم زا دعب ردام تشگزاب لامتحا و رت ،عبادنم ادضاقت لددم ادب قبادطم .دودش

یم صخشم یصخرم زا لبق و یرادراب نارود لوط رد شلاومعم یگداوناخ و یلغش یاهاضاقت یخرب .دنوش

ادقم لماش یلغش یاهاضاقت هک تسا یراک ر

شیپ ینیب یم ش زاب رد درف دو ۀ

صخشم ینامز ی

ددهد مادجنا

هک ییاهراک عون ای شلاامتحا

شقن یاضاقت .دهد ماجنا نآ زا دعب ای یصخرم لوط رد ددیاب هک یگناخ یاه

یم ماجنا ردام هک یراکریغ تیلاعف هنوگره ،دوش ماجنا ادی یعادمتجا یاهداددیور رد رودضح ددننام ،دهد

م و یبهذم .هتدسباو رسمه ای دنملاس نیدلاو هلمج زا هداوناخ یاضعا ریاس زا تبقار

دلحرم رد نیدنچمه ۀ

یم میمصت هدنیآ ردام ،یصخرم زا لبق یم ایآ هک دریگ

ندکمم و ،هدن ادی ددهدب ریش دوخ دنزرف هب دهاوخ

هچ میمصت نیا هک دشیدنیب تسا یریثمت

شقن رب وا یراکریغ و یراک یاه یم

ذغت فاددها .دراذدگ ادب هدی

هب دازون دلوت زا لبق ردام ریش شیپ ار یهدریدش لدک تددم یلکروط

یم یدنیب ددنک (

Spitzmueller &

Matthews, 2016

.) ردام نامیاز یصخرم تدم رب تسا نکمم ردام ریش اب هیذغت هب اوبرم تامیمصت

(9)

از ی نام رد ...

9

هداد ناشن تاقیقحت .دراذگب ریثمت تسا

ا رد نز کی تیقفوم رب ینامزاس طیارش و لماوع مه یادفی

نادمز

یهدریش موادت و راک و یهدریش ا

یم رث دراذگ (

Bruk-Lee, Albert, & Stone, 2016

.)

لحرم ۀ یصخرم مود

، رود رادک زا و تدسا نادمیاز یدصخرم رد لغاش ردام هک تسا ینامز هب اوبرم

لحرم ینعی( تسا ۀ

هب .)یصخرم قیقد روط

لحرم ،رت ۀ هب یصخرم رد راک زا ندشرود لماش یصخرم نم

روظ

ریثمدت تحت هلحرم نیا .تسا دنزرف و ردام دنویپ و یهدریش عورش ،نامیاز زا سپ یحور و یمسج دوبهب تسایس تسا یمسر یصخرم یاه (

McGovern et al., 2000

.) تسا نکمم لغاش ناردام زا یرایسب

دنشابن هتشادن یسرتسد نامیاز یصخرم هب .

هاگنب رد هک یدارفا هلمج زا یم رادک کدچوک یاه

ادی ددننک

رد هک یناسک 12

هدرک راک هب عورش هتشذگ هام ددننک هدافتسا نامیاز یصخرم زا دنناوتن تسا نکمم ،دنا

تیدودحم اب و تسا نکمم یصخرم زا هدافتسا .دنشاب هجاوم ییاه

عبت تا یدایز داونادخ و ناردادم یارب ۀ

نآ گرزب طیحم و تاطابترا ،راک لحم ،اه طیحم رد هک دشاب هتشاد رت

اه فدلتخم یدگنهرف و یعامتجا ی

نادشن ادت تسا یقیمع تاقیقحت هب زاین ،ردام یصخرم دنور رتهب کرد یارب .دشابن ناسکی تسا نکمم تسایس نیا دهد نآ نادقف ای اه

یطابترا هچ همانرب اب

،یدصخرم یادضاقت ،یروآددنزرف یاردب ردام یزیر

تیاهنرد و راک طیحم و هداوناخ یاضعا اب تلاماعت و یهدریش رادک هدب تدشگزاب

( دراد

Fisher et al.,

.)2016

لحرم ۀ لحرم ،نامیاز یصخرم موس ۀ

،هدلحرم ندیا رد یددیلک لدماوع زا یکی .تسا راک هب تشگزاب

ینلاوط یصخرم هکنیا .تسا راک زا یرود تدم جوم

ناسآ تشگزاب لغدش کردت ادی رادک هدب ردادم رت

یم نیااب .دراد شهوژپ و هعلاطم هب زاین ،دوش م لاح

مه نیا ندنام درومرد ردام باختنا و میمصت هک تسا

اقترا رد راک لحم هب تشگزاب ای هناخ رد ی

دراد یدادیز شقن وا یناور تملاس (

Galtry & Callister,

.)2016

اضاقت لدم اب قباطم -

یلغش عبانم (

Bakker & Demerouti, 2007

،) لدحم رتشیب یاهاضاقت

( راک یارب اقت ای )رتشیب تاعاس ،لاثم لحرم اب هداوناخ رتشیب یاهاض

ۀ هادفر و یتیادضران اب راک هب تشگزاب

تسا هارمه رتمک

؛ یلاحرد هب( عبانم هک ناونع

هدنومن یعادمتجا تدیامح ، و

نادکدوک زا تدبقارم تامددخ

نورقم هب قفوم لاقتنا اب )هفرص .تسا هارمه یرت

لحرم ۀ مراهچ

، یم افتا ینامز و تسا دیدج یداع طیارش ام هک دتفا

هب رد هتدشگرب راک هب لماک روط

یم لیدعت نیا .تسا هتفرگ رارق یداع لاور کی رد و ب( یکیتسجل دناوت

یار جم تشگزاب ،لاثم راک هب دد

مامت هب تشگزاب زا سپ تقو همین تروص

هب( یناور ای )ادتبا رد تقو ناونع

هنومن دع لاور هدب تشگزاب ، یدا

دشاب )یگدنز (

Fisher et al., 2016

.) ا یکی هدلحرم ندیا رد مدهم تادکن ز

، ردب نآ ریثمدت دش

و یهدری

.تسا یروراب تامیمصت

(10)

تسیب کیو رامش ، ۀ 1 ،

1402 10

هبنج زا فلتخم تاقیقحت ار نامیاز یصخرم یدعتم یاه

رک هعلاطم هد

نادشن رتدسیلاک و یرتلادگ .دنا

نیب ینلاوط نامیاز یصخرم زا هک ینانز دنداد 12

ات 20 تیعدضو ،ددنرادروخرب هدتفه ج

یدناور و یمدس

اد یرتهب ر و دن یا هکن راک ینیگنس رد فیفخت ای ندرکنراک جوم

دی سردوز دلوت شهاک دک دازودن ا

م نزو

یم گرم شهاک اب نامیاز یصخرم نینچمه .دوش نادکدوک تملادس و دراد میقتسم اابترا ناکدوک ریمو

یم اقترا ار یم یرادهگن کدوکدهم رد نییاپ نس زا هک ینادازون .دهد

و یفطادع تلاکدشم رادچد ،دنودش

یتیصخش م

ی ش نو هس رد هک یناردام ،لباقم رد و د یلوا هام

ۀ دب دازودن دلوت هدیرگ ه

یم خدساپ وا یاه ددنهد

رثؤم اابترا رت

دنراد دوخ دازون اب ی (

Galtry & Callister, 2016

.)

هعلاطم رد ینلایز و وگافلوا ت ییاسانش هب یفیک یا

براج هدزون شدخب رد یندرا لغاش نز ب

تدشاده

نامیاز زا تشگزاب زا سپ هتفای .دنتخادرپ یصخرم

هعلاطم نیا یاه

، چ دنز لمادش یلصا نومضم راه یگد

دبرجت ،باودخ هدب ایتشا ،فیاظو و اهراب اب هارمه دیدج ۀ

گ سادسحا و عودنتم تادساسحا زلا ،هادن

تادما

لباق کدوکددهم ،)یددنمراک / یردادم( ردام یشقندنچ تدسیس و هدناخ رد ینابیتدشپ متدسیس ،دادمتعا

م

راک لحم رد ینابیتشپ هعلاطم نیا ساسارب .دیشک ریوصت هب ار

، رادک لحم هب تشگرب دپ

دصخرم زا س ی

تسا هداوناخ و راک نیب لداعت زا ییلااب حطس مزلتسم نامیاز (

Alfuqaha & Zeilani, 2019

.)

هعلاطم رد هکیاناسید و سیرتوکسا ،نوسلوک راک هب تشگزاب اب طبترم لماوع یا

ار زا سپ م یدصخر

نامیاز رد ب ایلارتسا قلخ داد ناشن جیاتن .دندرک یسرر همانرب ،دازون یوخو

رد رتشیب یزیر رادرادب نارود

،ی

راک لحم رد رتشیب ینابیتشپ و

رتمک یگدرسفا مئلاع

، .تدسا رثؤدم رادک هب تشگزاب رب ادک زا تیادضر

ر ،

هتفه ،نامیاز یصخرم عورش زا لبق راک تاعاس شیپ یاه

ینیب رادک تاعادس و نادمیاز یدصخرم زا هدش

یپ ش ینیب هورگ و هداوناخ تیامح راک هب تشگزاب ماگنه هتفه رد هدش یعامتجا یاه

، ؤدم لدماوع زا ردب رث

دندوب راک هب تشگزاب (

.)

هعلاطم رد یناودراک تسایس زا لغاش ناردام براجت هب یا

.تدخادرپ ناریا رد کدوک زا تبقارم یاه

یز ۀبرجت ساسارب اهج زا ناریا رد تبقارم تسایس ،لغاش ناردام زا هنومن هورگ ۀتس

یدفلتخم ت هدب ،

هژیو

نآ یارجا و نیناوق رد مزلا فاطعنا دوبن یوس نادقف و کدوک /ردام طیارش اب اابترا رد اه

ه یتیدسنج یاه

تیامح و هنیمز رد هنارگ ادضر و شدمارآ نیممدت رد مزلا تدیافک ،نادیامرفراک و نادیرجم یرکف یاه

تی

شیپ مدع .درادن ار ناردام هناردپ یصخرم ینیب

، همانرب دوبن یزیر

یاردب نوددب یدصخرم یادطعا ح

ودق

مه یارب ۀ هورگ لغاش ناردام یاه نامزاس مازلا و

نآ شریذپ هب اه

، هلمج زا م رد هددشرکذ یتیاضران دراو

تسا هعلاطم نیا (

Kardavani, 2019

.)

تسایس ریثمت زین تاعلاطم یخرب رد یراذگ

زودح رد ۀ ودشم ادی یردادم تامیمدصت ردب یدتلود یاه

( تدسا هدش یسررب یروراب

Razeghi Nasrabad & Bastani, 2021; Zare, Saffari, & Kiaee

(11)

از ی نام رد ...

11

Tabar, 2018; Farrokh-Eslamlou, 2014

نآ رکذ زا هلاقم نیا فده و عوضوم هب هجوت اب هک ) اده

سا دوهشم نوتم یسررب زا هچنآ عومجمرد .دش یراددوخ نیا ،ت

تسا هدب تشگزاب رد لغاش ناردام هک

بور یددعتم تلاکشم اب نامیاز یصخرم زا سپ دوخ راک ه

هدنیمز زا شامومع تلاکشم نیا .دنتسه ور یاه

یم یشان فلتخم هن نانز نیا .دوش

،دودخ یدحور و یمسج تملاس ،دوخ دیدج دازون یاهزاین نارگن اهنت

ئسم شیازفا و راک هب تشگزاب یارب یگدامآ تیلو

شردگن رییغت اب زین تشگزاب رد هکلب ،دنتسه یلام یاه

تکرش رد یتح .دنتسه هجاوم دوخ ناریدم و ناراکمه هددنیآ و هبرجتاب یاه

و طدلغ تاردکفت زودنه ،رگن

هشیلک یدصخرم زا سدپ راک یورین هب لغاش ناردام ددجم ماغدا و تشگزاب هک دراد دوجو یرایسب یاه

یم وربور لکشم اب ار نامیاز رادک و کدودک یور ردب ار یدصخرم تارثا شامومع یجراخ تاقیقحت رد .دنک

هعلاطم و دندرک یسررب ردب ار یصخرم تاریثمت و هداد رارق یواکاو دروم ار نانز هبرجت عماج روطب هک یا

هبنج هب دیامن هعلاطم نانز یگدنز فلتخم یاه یم هدید تردن

هدک یدشهوژپ زین یلخاد تاقیقحت رد .دوش

هب روط ددشن تدفای ددشاب هدتخادرپ عودضوم نیا هب صاخ نیاربادنب ؛

دنیمز رد عودضوم تدیمها نمدض ۀ

تسایس یراذگ لأخ هب هجوت اب ،یعامتجا و یتیعمج یاه یم هعلاطم نیا ،دوجوم یتاقیقحت

یادنغ هب دناوت

.دیازفیب هزوح نیا تایبدا 3 . شور یسانش شهوژپ

رضاح قیقحت یلصا فده هکنیا هب هجوت اب

، تخانش برجت ۀ یدصخرم زا نادنز کرد ،تدسا نادمیاز یاه

هیلا تسیز براجت ییانعم قیمع یاه ۀ

رابرد دارفا ۀ ندیا درکیور نیاربانب ؛دراد تیمها هدیدپ ای موهفم کی

تسا یفیک شهوژپ .

هعلاطم فادها هب هجوت اب

، کلام ترابع نایوگخدساپ باختنا یاه ا

:زا ددن 1 . دبرجت ۀ

ر یصوصخ ای یتلود شخب رد لاغتشا هتدشاد نادمیاز زا لبق ا

دنا

؛ 2 . ددنزرف ددنراد نادمیاز یدصخرم زا و

هدرک هدافتسا

؛دنا 3 . نارهت رهش نکاس دنتسه

و 4 . یروراب نینس رد نتسه

ودف تاظحلام هب هجوت اب .د

،

هنومن دارفا 25

هنومن قیرط زا هک دنتسه لغاش ناردام زا رفن ظادحل هدب عونت رثکادح اب و دنمفده یریگ

ش شخب ،نس )یصوصخ و یتلود( یلغ

، یلغش تمس و

یرظن عابشا حطس ساسارب و باختنا دادرارق عون

برجت یاراد هنومن دارفا زا یکی .دندش نییعت ۀ

هس یروآدنزرف ادب ددنزرف یاراد ناردادم زا یدکی .تدسا ولق

تئیه وضع هنومن دارفا زا رفن هس .تسا صاخ یرامیب یدشهوژپ تاسسؤم و هاگشناد یملع

دنتدسه و ود

کدوکدهم یبرم رفن برجت نامیاز زا دعب یتدم هک

ۀ ادی یتیریدم تسپ یدایز دراوم ،دنتشاد ار لغش کرت

یلغش تیعقوم نامیاز یصخرم لابند هب هک دنتشاد یتسرپرس دودخ

و هدیزجت یاردب .ددنداد تدسد زا ار

هتفای لیلحت نومضم لیلحت زا ،اه

دب دسانم یدشور هدک ددش هدافتدسا کرلادک و نواردب شور هب1

یار

___________________________________________________________

1^. thematic analysis

(12)

تسیب کیو رامش ، ۀ 1 ،

1402 12

هداد ( تسا ینتم یاه

Braun & Clarke, 2006

زا تدسا ترادبع هدک نادنیمطا تیلباق شیازفا یارب .)

میمصت و لیلحت و هیزجت دنور تیافک حاص زا رفن کی زا ،یریگ

نیممدت .ددش هدافتدسا هزوح نیا نارظن

شهوژپ یریذپرابتعا اب

حم ینیبزادبدوخ و ادضعا لردتنک کدینکت ،یزاوم قیقد تاعلاطا سک رد قدق

رف ا عمج دنی هداد لیلحت و یروآ اه

.تفرگ تروص هولاع

رب نآ

، هب هداد رابتعا نییعت روظنم شور زا اه

یاده

تکراشم اب لماعت و یفاک تکراشم تکراشم عونت ،ناگدننک

ۀقبادس ،سندج ،ندس رظن زا قیقحت ناگدننک

عونت ،راک هدر و تمدخ لحم شخب هداد قیفلت ،یراک فلتخم یاه

روردم و اه هداد رردکم یرگنزادب و

اده

لودج .دش هدافتسا 1

یگژیو تکراشم یعامتجا و یتیعمج یاه یم ناشن ار شهوژپ ناگدننک

.دهد

لودج 1 . وی گژ ی اه ی عمج یت ی عامتجا و ی تکراشم شهوژپ رد ناگدننک

فیدر نس تدم لهأت تلایصحت دادعت

نادنزرف نیرخآ نس

)لاس( دنزرف قباس

ۀ یلغش

لاس عون

مادختسا عون

لغش

1 38 11 دشرا یسانشراک 1

3 15

یمسر یتلود

3 11

یدادرارق یصوصخ

3 34 7

دشرا یسانشراک 1

2 10

4 36 8

3 9

5 34 3

یسانشراک 1

6 هام 8

6 33 6

3 / 1 12

7 35 15 یسانشراک

2 5

/ 3 18

یمسر یتلود

8 38 8

یسانشراک 1

3 هام 14

9 37 8

4 / 3 10

یدادرارق یتلود

10 43 7

7 / 1 14

یمسر یتلود

11 36 2

2 / 1 8

یمسر یتلود

12 39 14 شرا یسانشراک

د 1 9

/ 1 16

یمسر یتلود

2 8

/ 2 18

یمسر یتلود

14 40 14 یرتکد

1 5

/ 2 17

یمسر یتلود

3 / 1 12

یمسر یتلود

2 ( هس ولق ) 15

یمسر یتلود

17 37 9

یسانشراک 2

2 / 1 12

18 33 8

سانشراک ی 1

4 9

2 15

یمسر یتلود

8 هام 17

یمسر یتلود

21 32 5

یرتکد 1

2 2

ینامیپ یتلود

22 35 8

یسانشراک 2

3 8

2 9

/ 1 17

24 35 8

یسانشراک 2

2 10