CHiNHTRI-ANNINH
QUAN HE HAN QUOC - VIET NAM
TRONG BOI CANH CHINH SACH HU^^G NAM MOTl CUA HAN QUOC
HUVNH TAM SANG'
Tom tat: Bdi viet khdi qudt nhiing chieu kich chien luac thuc day sit hinh thdnh Chinh sdch huang Nam m&i (New Southern Policy) cua Hdn Qudc, tap trung vdo nhdn td dia chinh tri v&i nhiing tuang tdc giiia Hdn Qudc vd cdc cu&ng quoc trong khu vuc. V&i nin ngogi giao ndng ddng vd vai trd dang gia tdng, Viet Nam ddn giu dia vi trong yiu trong trong chinh sdch m&i cua Hdn Qudc, Neu Uch sic vd vdn hda ttio nen tdng cho quan he thl kinh ti thite day vd quy dinh nhiing chieu hu&ng m&i cho quan he, Mac du quan he song phuang cd nhieu thdnh tint vd trien vong nhung Hdn Quoc vd Viet Nam cdn nd life han niia di Idng cuang tinh ben vimg cua quan he.
Tir khoa: Han Quoc, Viet Nam, Chinh sach huang Nam moi 1. Bong lire cho "Chinh sach hirdng
Nam mffi" ciia Han Quae
Lua chgn ehinh sach cua mgt quoc gia khong thg tach rai vi tri dja chinh tri cua quoc gia do. Han Quoc ciing kliong ngoai le.
Moi truang chign luge cila Han Quoc ehiu su quy djnh til su van dpng da chieu cua dia chinh tri Ban dao Trigu Tign. Voi vai tro la m6t cila ngo vao luc dia Chau A va mot dau cju dgn Thai Binh Duong, Ban dao Trigu Tien duge dae trung boi nhung va cham lgi ich, v6n t6n tai cung voi qua trinh canh tranh quygn lire giira cac euong quoc, ca trgn bg va trgn biin. Noi each khac, bat on chinh tri dai ding o khu vuc Dong Bae A co quan he
mat thiet vdi su can du cua cac euong qufic . Nhung cang thing trgn Ban dao Trieu Tign cung true tigp tac dpng dgn hoa binh va 6n djnh cua Han Quoc. Quan he gifta Han Quoe
\di cac cudng quoc khu vuc luon tiem an nhieu bign s6, vdi nhigu thach thilc cho hgp tac thuc tam va ben vung.
Cu thg, quan he giua Han Qu6e vdi Nhat Ban va Trung Quoe van chat chiia nhieu moi hoai nghi, trong khi quan he giua Han Quoc va My mang tinh phu thugc nhigu han la
' TS., TruOng Dai hoc Khoa hpc Xa hOi v4 Nhan van, Dai hoc QuOc gia TP. H6 Chi Minh
' Takuya Matsuda - Jaehan Park, "Geopolitics Redux:
Explaining the Japan-Korea Dispute and Its Implications for Great Power Competition". War on the Rocks, 7/11/2019. tai dia chi: https://warontherocks.com/20I9/
11/geopolitics-redux-explaining-the-japan-korea-dispute- and-its-implications-for-great-power-competition/.truy cap ngay 3/12/2019.
NGHIEN Cdu Odna B^C A, S<i 2(228) 2-2020
Nghien cihi khoa hgc
binh dang . Quan he giua Han Quoc va Nga van thieu vang chat keo gan Icet, phan nhieu la vi nhung han che- trong cac lien ket van hoa va mot phan quan trpng la hai nuac van chua hpi tu du cac dieu kien can thiet de thuc day quan he. Tir goe nhin chien luac, khi Tong thong Han Quoc Moon Jae-in keu gpi mpt nen ngoai giao "dpc lap" va "can bang"
cho Han Quoc thi khau hieu nay dong thai la mpt su thua nhan rang Han Quoc da bi tac dong manh me boi cac cucmg quoc trong qua trinh theo duoi lpi ich chien luac cua chinh hp tren Ban dao Trieu Tien . De lam giam ap luc tir cac cuang quoc (cung nhu canh tranh chien luac giiJa cac cuang quoc) va thuc day mpt nen ngoai giao nang dpng han, Han Quoc rat can mpt chinh sach thiet thuc de ma rpng khong gian sinh ton, ciing nhu phat trien cac moi lien ket lien khu vuc d6 thuc day iai ich quoc gia.
Vai "Chinh sach huong Nam mai" (New Southern Policy), duac cong bo vao nam 2017 duai thoi Tong thong Moon Jae-in, Han Quoc dat muc tieu chti dpng da dang hoa cac quan he doi ngoai vai cac quoc gia thupc khu vuc Dong Nam A va An Dp de ma rpng khong gian hpi nhap va tang cuang vi the chinh tri cho quoc gia Dong Bac A nay. Trpng tam ciia chinh sach phat trien ve phuang Nam la thiic d4y cac lien ket con nguai, hpp tac kinh te va hoa binh khu vuc
^ Duong Minh Tuin (chii bien) (2014), Quan diim va doi sach Ciia cac quoc gia va vung lanh iho Dong Bac A ve triin vong hinh thanh mo hmh Cong dong Dong A, Nxb Khoa hoc x^ hoi, Ha Npi, tr. 148-149.
^ Ock Hyun-ju, "New Southern Policy at heart of Moon's diplomatic ci [versification", The Korea Herald, 17/12/2018, http://www.koreaherald com/view.php?ud=
20181217000790, truy cap ngay 3/12/2019.
vai phuang cham tap trung vao "3P": People (Con nguoi). Prosperity (Thinh vupng) va Peace (Hoa binh). Thuc t l la, trong c4u true quan he quoc t l khu vuc, Han Qu6c vin chua the hien vai tro cku n6i hay lanh dao ro ret va chu yeu duac xem nhu qu6c gia "hoan thanh tot vai tro ciia minh" han la qu6c gia khai xuong va co nhiJng dong gop thiet thuc cho cac dpng lire kinh te va chinh tri trong khu vuc. Voi nhOng rao can va han chi do, Chinh sach huang Nam moi giup Han Qu6c tim kiem mot vai tro nang dpng han trong nhung tuong tac quyen luc voi cac nuoc Idfn.
Vai ASEAN, Han Quoc da bay to mong muon thuc dhy nhGng dong lire kinh te, vai ke hoach tang euong thuang mai hai chieu len 200 ty USD va nang s6 lupng khach tham quan len 15 trieu vao nam 2020. Tren thuc tl, ASEAN giiJ vai tro trpng tam trong cac tinh toan chien luac cua cac euong quoc, mpt trong so do la loi keo ASEAN vao quy dao cua cac quoc gia nay va phat trien cac ket noi vai cac thi truang giau sue bat 6 khu vyc. Trong chinh sach doi ngoai cua Han Quoc, Chinh sach hudng Nam m6i nham phuc vu cho muc tieu da dang hoa cac quan he cua Han Quoc, giiip Han Qu6c khong tut lai trong cupe dua tranh giua cac cuang quoc tai khu vuc. Voi An Dp - quoc gia co su hien dien ciia 1,3 ty nguai - dupe du doan se tra thanh euong quoc kinh te Ion thu ba the gidi vao nam 2024, H^n Quoc tim each mo rpng thuang mai song phuong vai euong quoc Chau A, voi uac tinh tri gia khoang 20 ty do la, len tai 50 ty do la vao nam 2 0 3 ^ . Khi
'^ Ock Hyun-ju, "New Southern Policy at heart of Moon's diplomatic diversification", The Korea Herald,
NGHrEN CCJrU DONC B^C B. Sd 2(228) 2-2020
Nghien cihi khoa hoc
khu vuc "An Bo Duong - Thai Binh Ducmg"
(Indo - Pacific) diin thu hut sir quan tam cila nhieu cutmg qu6c thi vice lam sau sic quan he vdi ASEAN va mo rong quan he voi An Do giiip Han Quoc Mt kip voi sir van dong moi trong mot cau trilc mo rdng, voi cac tuong tac quySn lire r5 net hon.
Trong khi duong huong cho quan he Han Quoc - An Do chua that su ro net va cin thoi gian de dua cac ITnh vuc hop tac di vao chiiu sau thi quan he Han Qu6c - ASEAN, voi nhOng lpi thi rdt tieu bilu nhu khoang each dia ly va lich sir quan he, ngay cang van dpng thep chieu huomg tich cue. Trong boi canh canh tranh chien lupc giua My va Trung Quoc cQng nhu moi quan ngai yi chit nghia bao hp gia tang, ASEAN lira chpn xay dung mpt CO che hpp tac toan dien va da phupng hon la "chpn phe"' Sir lira chpn
"trung tinh" cia ASEAN cp the dupe xem nhu nhan to kha tich cue, gop vao chiiu huong thuan lpi cho moi quan he Han Qu6c- ASEAN. That vay, hpp tac gitra Han Qupc va ASEAN tren cac tru cot chinh la chinh tri-an ninh, kinh te va giao luu nhan dan dang dupe day manh de hien thuc hoa eac cam ket. Nhieu hoat dpng dang dupe tang euong, trai dai tir cac ket noi kinh te, ung ho ve each tiep can doi vdi an ninh khu vue, cac hoat dpng hS trp ve khpa hpc - ky thuat cho den tang euong hpp tac trong ITnh vuc an
http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20 ] 812170007 90. truy cap ngay 4/8/2019.
* Yoon Jung-min. '"New Southern Policy' aims for human exchanges, economic co-prosperity, regional peace".
Arirang News, 24/11/2019, http;//www. arirang.com/
News/News_View.asp?nseq=247644, truy cap ngay 4/12/2019.
ninh phi truygn th6ng va quang ba, giao luu van hoa, ngoai giao nhan dan'.
Cung trong t t o nhin hien thuc hoa nhiJng npi dung trong Chinh sach huong Nam moi, vao thang 9/2019, T6ng th6ng Moon Jae-in da cong b6 chiin lupc ctia Han QuSc vi tang cucmg quan he d6i tac voi cac qudc gia thupc khu vue song Mekong, tap trung vao ba tru cot chinh la "con nguoi, thjnh vupng va hoa binh", dfing thoi hy vpng vi mpt "ky tich song Mekpng" nhu "ky tich song Han"
da tirng xay ra doi voi Han Qu6c trong qua khii'. Hpp tac Han Qu6c - Mekong se thtic day sir tham gia manh me hem giiia Han Quoc voi cac quoc gia Dong Nam A lue dia boi Ie khu vuc song Mekong duoc danh gia la uu tien trong chinh sach ODA cua Han Quoc, duoc dat tren co so cua "31" la:
Institution (Thi chi), Investment (Diu tu), va Infrastructure (Co so ha ting)*. Su tham gia cua Han Quoc vao quan ly nguon nuoc song Mekong la mpt tin hieu tot, dong vai tro dpng luc de thiic day nhung no luc phoi hpp chat che hon giiia Han Quoc va cac quoc gia phia Nam nham phat triin nhiing chuong trinh hpp tac moi trong tuong lai.
Vol su quyet t t o ciing cac cam ket tai chinh
"ASEAN hoan nghenh chinh sach huong Nam mai cua Han Qu6c", Thigldivd VielNam, 22/06/2018. https://bao quocte.vn/asean-hoan-nghenh-chinh-sach-huong-nam- moi-cua'han-quoc-73149.html. truy cap ng^y 7/8/2019.
' Thana Boonlert. "Seoul can help to regulate tvlekong's flow", Bangkok Post, 9/10/2019. https://www.Bang kokpost.com/thailand/general/1782094/seoul-can-hetp-to- regulate-mekongs-flow. truy cap ngay 4/12/2019.
* Jakkrit Sangkhamanee. "The Roles of Korean Development in the Mekong Region". CEFIA, http://ce fia.aks.ac.kr:84/index.php?title=The_Roles_of_Korean_D evelopmentJn_the_Mekong_Region, truy cap ngay 4/12/2019.
NQHIEN Cdu DONQ BAC fl. SO 2(228) 2-2020
Nghien citu khoa hpc
cua Han Quoc, phat trien cac ket noi va giai quyet nhtmg van de lien quan den nguon nuac song Mekong giup Han Quoc can bang lai ich vai Trung Quoc va Nhat Ban, mo duong cho cac doanh nghiep vua va nho cua Han Quoc tang cuang hien dien tai khu vuc.
The manh ve cong nghe va ky thuat cua Han Quoc la nhiing nhan to tich cue, co the tao thanh cac dong gop thiet thuc cho cac hoat dong hgfp tac.
2. Chieu hiro'ng phat trien cua quan he Han Quoc - Viet Nam
Trong tong the nhiJng chieu kich va quy dao chiln luge cua Chinh sach huang Nam mdi, Viet Nam la quoc gia dugc Han Quoc danh gia cao va c6 nhieu uu tien phat triin quan he. Cac tuyen bo ciia cac lanh dao Han Quoc ciing khang dinh tam nhin nay. Nhin ehung, Han Quoc va Viet Nam co kha nhieu diem tuong dong, trong qua trinh phat tri§n quan he, da chia se nhan thtic cap tien v6 boi canh khu vuc day bien dgng. Tren co so do, hai nuoc deu no lire thuc day quan he song phuang tuang xung vai dia vi, vai tro va tiem nang cua hai quoc gia trong b6i canh khu vuc An Do Duang - Thai Binh Duong va canh tranh chiin luge My - Trung ngay cang diln bien phuc tap.
Lich sii hai nuac da phan anh rang hai qu6c gia tijng ton tai trong mgt cau tnic vai cac gia tri Trung Hoa chiim tm the. Vai mo hinh "sach phong - trieu cong"^, Han Quoc
^ Cho Byong-han - Chii tjch Hoi Su hoc Han Qu6c nhsin djnh: "Trat tu theo kiiu trigu c6ng sac phong c6 lien quan chJit che v6i su th6ng trj cua hoang dg Tmng Hoa v6i tu each ciia mot qu6c gia - de che, hay noi each khac la no CO lien quan chat che vdi tinh chinh thong ve he tu tuong, vg mat chinh trj ciia thS cha da qu6c voi cai goi la hop
va Viet Nam chia se nhi^u tuong ddng trong mgt trat tu khu vuc khong that sir thuan lgi de hai qu6c gia phat tridn. Tuy vay, hai qu6c gia vin CO nhidu n6 lire da khang dinh sue song va nang luc ung pho voi cac thach thuc ben ngoai. Khu vuc Dong A con cung cip boi canh dia chinh tri va dia nhan van cho hai qu6c gia phat triin nhiing m6i giao luu va tiep bien van hoa. Quan trgng khong kem la dae trung tinh each cila hai dan tgc cting CO nhiing net tuong ddng"*, nho do ma hai nuac CO nhieu moi giao luu, cgng huang vai truyen thong lira chgn va ung xii tir Phat giao cho den Nho giao. Tren can ban nhGng gia tri A Dong kha gan gui, hai quoc gia da n6 luc phat triin quan he. Qua nhieu the he,
nhat thien ha va chuySn cha dire tri. Tr§t tu theo hinh thiic trieu cfing sac phong nay dugc i p dung cho eic qu6c gia khac a ngoii niroc va dan toe thi6u sfi a trong nude ciia dS che Trung Hoa. Pham vi Ignh dia ciia d^ cha Trung Hoa c6 trung tam ]k nhftng viing dat von c6 ciia Trung Qufic it libit la tir thdi nha Tan, nha Hdn va sang dSn giai do?n trieu dai ciia cac toe phuang BSc thi trong mgt thai gian no da dugc khuech trucmg m a rong ra tan vung 830 A, hay sau trong ngi dia eua Chau A. Nha Thanh la trieu dai cuoi ciing ciia Trung Qufic, tuy la tge ngudi Man Chau keo vao thong tri, ban dau cung co nhftng su phan khing ve mat chinh tri, vSn hoa ciia nhimg trieu dai trudc nhung roi miic do Han hda lai trd nen rat s3u dam". Cho Byonp- han, "Co cau phong thu dudng bien vh nhihig chuyen bian trong moi quan he trieu cong gifta Viet Nam va Trung Qufie cu6i ddi Thanh", trong Hpi Khoa hoe Lich sii Vi^t Nam - Hgi Su hpe Han Quoe - Quy Nghien ciiu Lich sii Dong BSc A (2009), Quan he Viet Nam - Han Qudc irong lich sic, Nxb The gidi. Ha Ngi, tr. 175.
'" DSc trung tinh each ciia ngudi Han - Viet: 1. Trgng tinh (Jong); 2. Kha n3ng linh cam cao (nunch '/); 3. Trgng the dien (ch 'ae-myon); 4. Chu nghTa gia dinh va ti'nh ton ti (Vift Nam: cgng ddng ling xE, dan ehu); 5. Tinh nu6t han 'han' (Viet Nam; khoan dung); 6. Tinh nude doi, vfta am tinh, vira duong tinh (Viat Nam: nude doi: vtra cgng dfing, vira tu tri); 7. Ldi lam viec can cu, khSn trucmg (Viet Nam: chimg muc). Tran Ngge Them, "Tinh cich van hoa Korea nhin tir Viat Nam", Ky yiu Hpi thao Hin Qufic hpc khu vue Chau A - Thai Binh Duong lin thu IX: Han Qudc va Han Qudc hgc tic goe nhin chdu A, Ha Npi, ngiy 25- 26/11/2008.
NGHIEN Cdru PdNG BflC fl, sd 2(228) 2-2020
Nghien ctm khoa hoc
su hieu bidt dugc tang cucmg va su cilia se dugc lan toa.
Ve pliuong dien Icinli ti, trong so cac tlii tnrdng moi n6i o Dong Nam A, Viet Nam noi bat ve su on dinh chinh tri, so hiiu luc lugng lao dong tre va lanh nghe, cac chinh sach cai thien moi trucmg dau tu luon dugc cap nhat va hoan thien... Nhung n6 luc cai each cua Viet Nam da tao xung luc cho cac quan he doi ngoai, ket qua la, nhieu quoc gia da khang dinh quyet tam thiic iky hgp tac vcfi Viet Nam, ca ve chieu rong va chieu sau, dae biet la trong ITnh vuc thucmg mai va dau tu. Ngugc dong lich su, ke tu khi tien hanh cong cuoc "Doi mdfi" (1986), Viet Nam ciing bat dau chu y nhieu hon den kinh nghiem phat trien kinh te ciia cac nugc cong nghiep moi trong khu vue, trong do co Han Quoc.
Tai Hpi nghi Ban chap hanh Trung uong Dang C6ng san Viet Nam vao thang 4/1986, thai di6m truoe Dai hgi Dang Cpng san lan VI, Chii tich Hgi d6ng Nha nuac Truong Chinh da danh gia cao Han Quoc, khi quoc gia nay "dii khong co nhieu nguon dSu tu tir ben ngoai nhung da trg thanh mgt nuac cong nghiep phat trien""
Tren thuc ti, Viet Nam da nghien ciiu mo hinh kinh ti Han Qu6c tir kha sam. Nam 1988, Vien Nghien ciiu Quan ly Kinh ti Trung uang xuit ban tap sach "Kinh te Nam TriSu Tien" (Tai lieu tham khao, Luu hanh npi bp) nham tim ki6m mo hinh phat triSn kinh te va da som chu y den mo hinh cong
nghiep hoa va Phong trao Lang mai (Saemaul) ciia Han Qu6c'^. D6i lai, nhiing thanh tuu tir chinh sach "Ddi mai" tir nam 1986 cua Viet Nam, dae biet la tren cac phuong dien vat chat nhu thucmg mai va dau tu, da thu hilt su chu y ciia Han Quoc khi tien trinh "Doi mai" cila Viet Nam da ma duong cho cac nha diu tu Han Quoc tang cudng su Men dien tai Viet Nam. Mac dii hai qu6c gia da dat dugc nhtrng thanh tim trong hau hit cac linh vuc, kinh te la dpng luc manh me nhat trong moi quan he song phuong. Cho den nay, su coi mg ve phugng dien doi ngoai va tam nhin hpi nhap kinh ti quoc tt van la kim chi nam cho chinh sach doi ngoai ciia Viet Nam va la sgi chi do g6p phan giiip quan he Han Quoc - Viet Nam phat trien.
Chinh phu Han Quoc da xac djnh tang cudng quan he vdi Viet Nam giii vai trd trung tam trong chinh sach hudng Nam mdi.
Tdng thdng Moon Jae-in timg khing dinh:
"Quan he cua chiing tdi [Han Qudc] vdi ASEAN la khdng thd thidu ddi vdi thinh vugng va hda binh, va Viet Nam d vi tti trung tam cua mdi quan he dd"'^ Viet Nam dugc Han Qudc danh gia cao vi sd hiiu vi tri dia chinh tri trung tam trong khu vuc Ddng Nam A, vdi mdi trudng chinh trj dn dinh va nhidu tucmg ddng ve van hda vdi Han Qudc.
Hien dan sd Viet Nam la hon 96 trieu ngudi,
" Dan Isi ttr LEE Han Woo, BUI ThS Cnimg (2015). Vlel Nam - Hdn Qudc: Mot phan lu thi ky chia se ciing phdt triin Do Nggc LuySn. Nguyin Thj Hign dich, Nxb Dai hoc Qu6c gia TP H6 Chi Minh, tr. 16-17.
" LEE Han Woo, BUI Th£ Cuong (2015). Viet Nam - Hdn Qudc: Mot phdn ttr thi ky chia se ciing phdt trien, Bd Ngoc Luyin, Nguyin Thi Kiln dich. Nxb Dai hoc Qu6c giaTP H6 Chi Minh, tr. l7-»8.
" Joel Lee. "Vietnamese top parliamentarian's Korea visit heralds bright bilateral partnership". The Korea Herald, 3/12/2018, http://www.koreaherald.com/view.php?ud^
20181203000785. truy cap ngay 17/1/2019.
n<mtn CCifU OOMQ B^C (*, S6 2(22«) 2-2020
Nghien cini khoa hgc
vai tang trucmg GDP duy tri tren 6%. Ben canh do, Viet Nam la diem den ly tucmg cho cac nha dau tu Han Quoc mong muon tap trung vao thi trucmg ASEAN va hpp tac xuat khau sang thi trucmg EU va My'''-
Joo Hyung Chul, Chii tich Uy ban chinh sach huong Nam mai ciia Han Quoc dong thai la co van cho Tong thong Moon Jae-in ve cac van de kinh te, da nhan manh, "toi tin rang cac lien ket giira Han Quoc va Viet Nam dong vai tro quan trong nhat trong viec thuc day chinh sach huong Nam mai va thiic day hgp tac khu vuc Han Quoc - Mekong cung nhu quan he Han Quoc ASEAN.
Trong boi canh toan cau vai nhieu thay doi nhu chien tranh My - Trung dang dien ra, Nhat Ban that chat cac quy dinh ve xuat khau sang Han Quoc, Viet Nam la doi tac kinh te hang dau ciia chiing toi. Co the noi, Viet Nam va Han Qu6c la nhu'ng doi tac khong the tach roi'^ Theo bao cao ciia Cue Dau tu nuoc ngoai (Bo Ke hoach va Dau tu), trong so 125 quoc gia va vung lanh tho co dau tu nuac ngoai (FDI) tai Viet Nam, Han Quoc dang dan dau'^ Ve hap tac kinh te, hai nuac dat muc tieu dat dugc su dong thuan mai, vai hy vong rang den nam 2020, kim
'•• Choe Nam-suk, "South Korea-Vielnam relations, a link to promote relations between S.Korea and ASEAN and the Mekong subregions", Korea IT Times, 23/12/2019, http://www.koreaittimes.com/news/articleView.hliTil7Idx no-94238, truy cap ngay 17/1/2019.
'^ Choe Nam-suk, "Korean circles highlight Vietnam's roie in RoK New Southern Policy", Korea IT Times, 19/1 1/2019, hrtp://www koreaitlimes.com/news/articleVi ew.html?idxno-94154, truy cap ngay 4/12/2019.
"' Ha Linh, "Nam 2019, von FDI vao Viet Nam dat 38 ty USD, Han Qu6c dau tu nhi6u nhat", Nhip can Ddu lie, 26/12/2019, https://nhipcaudautu.vn/thuong-truong/nam- 20l9-von-fdi-vao-viet-nam-dat-38-ty-usd-han-quoc-dau- tu-nhieu-nhat-3332130/, truy cap ngay 17/1/2019.
ngach thuang mai song phucmg co thl dat cot moc 100 ty U S D ' ^ . v a phuang dien cung cap h6 trg phat tridn chinh thiic (ODA), Han Quoc la doi tac cung c4p ODA lan thii hai cho Viet Nam (sau Nhat Ban) va Viet Nam la nuac nhan vien trg ODA lan nhat ciia Han Quoc. Cac du an ODA ciia Han Quoc trong giai doan 2016-2020 tap trung vao ba ITnh vuc: tang truang xanh, xay dung ha tang va phat trien nguon nhan luc - von la nhirng ITnh vuc dugc phia Viet Nam uu tien'^.
Quan he thuang mai phat trien giira Han Quoc vai Viet Nam gop phan thiic day viec viec chuyen tru so Dong Nam A va Chau Dai Duong ciia Van phong Xiic tiin Thuang mai va Dau tu Han Quoc (KOTRA) tir Singapore sang Viet Nam. Lee Jong-gun, Chanh van phong ciia KOTRA, nhan manh rang vai tro ciia Viet Nam tai Han Quoc dang gia tang, ben canh do, "cac doanh nghiep Han Quoc deu ky vong se xuat hien a cac quoc gia Dong Nam A thong qua Viet Nam. Ngoai ra, con mgt ly do nua lien quan den ngi luc ciia Viet Nam, khi rat nhieu doanh nghiep Viet Nam thanh cong nhung khong phai do ho trg cua chinh phii ma do tiem lire cua chinh minh, ket hgp vai nguai dan Viet Nam thong minh, kheo leo, day la nhiing the manh rat lan cho dau tu"'^. Trong
" Kim Hyun-jae, "Milestone for South Korea-Vietnam relations", The Korean Times, http://www. koreatimes.
co.kr/www/opinion/2018/09/197_2560]7.html, truy cap ngay 4/8/2019.
'^ Thanh Tu, "Quan he Doi tac hop tac chiSn luoc Viet Nam - Han Qu6c - 25 nam phat triSn", Tgp chi Cong sdn, 2/12/2018, http://www.tapchicongsan.org.vn/Home/Prin tStory.aspx?distribution=53343&print=true, truy cap ngay 7/8/2019
"Vj the moi cua Viet Nam trong m6i quan he song phucmg Viet - Han", EPRO, http://www.e-pro.vn/thong-
NGHIEN CCirU OONG BRC R s 6 2(228) 2-2020
Nghien ctm khoa hoc
mot so linh vuc nhu bat dpng san, co so ha tang va ban le, cac nha iku tu Han Qudc thucmg hap tac vol cac cong ty dia phuong.
Xu huong la cac cong ty Han Qu6c dang su- dung nhieu chuyen gia dia phucmg trong quan ly, thay vi su dung cac chuyen gia tai Han Qu6c nhu truoe day^°. Thuc ti nay cung gop vao su phat triin quan he kinh ti hai nuoc.
Mo hinh phat tridn chaebol voi trong tam thuc day chien luge cong nghiep hoa theo huong xudt khSu, dua xuM kh4u tro thanh khiu hieu quoc gia, theo tinh thSn ctia T6ng th6ng Park Chung-hee^' da thiic ddy su phat trign manh me cua Han Quoc^^ Trong su phat trien cila chien luge nay, cac doanh nghiep Han Quoc ngay cang hien dien tich circ hon tai thi trucmg Bong Nam A, trong do CO Viet Nam. Samsung, LG va Hyundai - ba chaebol Ion nhat tai Han Quoc - nhiing doanh nghiep uu tien cho xuat khau - dong
tin-bao-chi/vi-the-moi-cua-viet-nam-trong-moi-quan-he- song-phuong-viet-iidash-han-nd290.html, truy cap ngay 4/8/2019.
^^ "South Korea's supportive M&A plans". Vietnam Investment Review (VIR), 14/06/2019. https://www.vir.
com.vn/so uth-koreas-supportive-nia-plans-68500.html, ttuy cap ngay 10/8/2019.
^' Khong lau sau khi tigp quan chinh phO tir cuoc dao chinh quan su nam 1963. T6ng thdng Park Chung-hee da phat dgng mot n6 lire hien dai hoa theo con duong ciia chir nghTa tu ban. trong do cac cong ty do chinh phii lira chpn thirc hien cac du an ion thuang duoc tai trg boi cac khoan vay dugc chinh phu hau thuiin. Hien nay. c6 45 tap doan phii hgp vdi djnh nghTa truySri thSng cira mpt chaebol vi, 10 chaebol hang dSu Han Quoc so hiru hon 2 7 % tong t^i san kinh doanh tai Han Qu6c. Peter Pae. "South Korea's Chaebol". Bloomberg, 5/10/2018. https://www.bloombe rg.com/quicktake/republic-samsung, truy cap ngay 12/8/
2019.
^' Hoang Minh Lgi (chu bien) (2013), Doi sdch ciia cdc qudc gia vd viing lanh thd 6 Song Bdc A ve sir gia tdng quyen luc mim, Nxb Khoa hoc xa hoi. Ha Ngi, tr. 109.
vai tro trung tam, thiic day qua trinh hoi nhap ciia Han Quoc, dang hien dien va giu vai tro quan trgng tai Viet Nam duoi nhiSu hinh thuc khac nhau, nhu cac khach san hay cac cila hang miin thug. Mac du mo hinh cong nghiep hoa chaebol co tinh dgc dao va hap din nhung vin con t5n tai nhiJng han che va cac mat trai^^; theo thdi gian, Han Quoc da khac phuc nhieu han chi dl thuc day su phat triin kinh tl qudc gia. Tren chang dudng hgc hoi md hinh va kinh nghiem ctia phia Han Qudc, Viet Nam da dugc hudng lgi rat nhieu, dae biet la mdi quan he chat che giiia doanh nghiep vdi chinh phti de gianh dugc tru the ve hd trg ctia chinh phu^"
Quan he Han Qudc - Viet Nam diln tiin sdi dgng vdi su tham gia ciia nhieu chii the phi nha nude, ngudi dan Han Qudc tham gia tich cue vao mdi trudng kinh te va giao due tai Viet Nam. Thdng qua cdng viec va hoat dgng hgc tap tai Viet Nam, ngudi dan Han Qudc chia se nhieu khia canh ve phuong dien nhan thiic va tinh cam vdi ngudi dan Viet Nam, qua do, gdp phan vao su phat triin trong quan he hai nude. Hien cd khoang 150.000 ngudi Han Qudc sinh sdng
^' Mat trdi cua chaebol th6 hien qua cac dae digm eg ban la; khSng chg lam mat can bang n6n kinh ti. muu ciu loi ich kinh tg bat chSp trach nhiem xa h6i. bat tay vdi cac quan chiirc nhim thau tom quygn luc. Hoa Hiru Lan (2002). Hdn Quoc. Cdu chuyen kinh le ve mgt con rong, Nxb Chinh tri Qu6c gia. Ha Ngi, tr. 240-244; Ha Bui.
"Gan 50% ngn kinh tg Han Qu6c nim h-ong tay cac chaebol". Zing News, 30/06/2019. https://news.zing.
vn/gan-50-nen-kinh-te-han-quoc-nam-trong-tay-cac- chaebol-post961792.html, truy cap ngay 12/8/2019.
^^ Eleanor Albert. "South Korea's Chaebol Challenge".
Council on Foreign Relations, 4/5/2018, https://www.cfr.
org^ackgrou^der/south-koreas-chaebol-challenge. truy cap ngay 4/8/2019.
NCHI^X <<''' <'^'*° ^"^ "- ^° ^(^^^) ^'^'"''
Nghien cihi khoa hgc
va lam viec tai Viet Nam trong khi so nguai Viet Nam tai Han Qu6c la khoang 200.000, trong do ban 60.000 nguoi la co dau Viet Nam ket hon voi nguai Han Quoc. Cac gia dinh da van hoa Han - Viet dong vai tro "su gia ngoai giao cong ehung" (public diplomatic messengers), giup thuc day quan he nhu mot dang thiic "lien minh" (alliance) giua hai nuac. Ngoai ra, hgp tac trong ITnh vuc giao due va dao tao ciing dang tren da phat trien. Nhung nam gan day, so lugng sinh vien Viet Nam hoc tieng Han tu b$c dai hgc tra len gia tang nhanh chong, vai hon 20.000 sinh vien Viet Nam dang hgc tap tai Han Qu6c^^
Bien dgng cua khu vuc cung lgi ich ehung ngay cang hgi tu gop phan thiic day quan he Han - Viet. Hien cang thang thuang mai My- Trung da diy nhanh su da dang hoa cac hoat dgng diu tu tir Trung Qu6c sang Viet Nam^^
Ben canh do, di tao dieu kien thuan lgi cho viec di chuyin cua cong dan Viet Nam den Han Qu6c, Han Quoc da diiu chinh chinh sach thi thuc mdfi theo huang co lgi cho cong dan Viet Nam. Cac ngi dung tang cuang hgp tac ve phiic lgi xa hgi va y te
cong cgng cung dugc chia se, dae biet la Viet Nam rit quan tam din he thdng bao hiim y te cOng nhu cac tiin bg trong hoat dgng kiem soat va phong ngua djch benh cua Han Quoc^^ Nhiing hoat dgng phoi hgp ngay cang sat hgfp vai nhiing doi hoi ciia thuc tiSn va cung nham "mem hoa" cac ngi dung hgp tac, tao xung luc cho quan he.
3. Thay Iffi kit
6 khu virc Dong Nam A luc dja, Vi$t Nam ducmg nhu nhan dugc tat ca su chii y ciia Han Quoc, co hgc gia xem "chinh sach huang Nam moi" nhu la "chinh sach Viet Nam mai" (New Vietnam Policy) ^^ Tuy nhien, xet ve thuc te thi sir hien dien cua Han Qu6c van chua tuong xiing vai vi thi cua quoc gia nay. Mac du GDP cua Han Quoc cao han mgt so cuang quoc trong khu vuc nhu Nga, Australia, Indonesia...
nhung sir nang dgng ciia nen kinh te Han Quoc tai thi truang Viet Nam vSn chua that su manh me. Nhu vay, tang cuang cac kit noi va sir hien dien kinh te ciia cac doanh nghiep Han Quoc tai Viet Nam cin dugc day manh hon di lam tuang xiing vi the kinh t i ciia Han Qu6c tai thi trucmg ciia quoc gia
^' Kim Hyun-jae, "Milestone for South Korea-Vietnam relations", The Korean Times, http ://www.koreatimes.
co.kr/www/opinion/2018/09/197_256017.html, truy c^p ngay 4/8/2019.
^^ Co m6t xu hurong thu vi khac cung cin duac chii </. Gkn day Chinh phii Han Quec da dira ra quy dinh han chS \h t6ng thai gian lam viec o qu6c gia nay, va miic lirong toi thieu da tang dang kS. NhiJng quy t k lao dpng nay khien cac doanh nghiSp vira va nho 6 Han Qu6c kho khan trong viec thue lao dong a Han Qu6c, diau nay thuc ddy cdc doanh nghiep nay chuyin cac nha may sang cac quoc gia khac nhir Viet Nam. "South Korea's supportive M&A plMs", Vietnam Investment Review (VIR), 14/06/2019, https://www.vir.com.vn/south-koreas-supportive-ma- plans-68500.html, truy cap ngay 10/8/2019.
Kwak Sung-sun, "Korea seeks healthcare ties with Vietnam under New Southern Policy", Korea Biomedical Review, 28/8/2019, http://www.koreabiomed. com/news/
articieView.html?idxno=6355, truy cSp ngdy 4/12/2019.
^^ Chiew-Ping Hoo, "A View from Southeast Asia on South Korea", The Asan Forum, 30/4/2019, tai dia chi:
http://www.theasanforum.org/a-view-from-southeast-asia- on-south-korea/, fruy c$p ngay 4/12/2019.
^^ Tham khao them so lieu nSm 2018, "List of Countries by GDP (Nominal)", Statistics Times, 13/3/2019, http://sta tisticstimes.com/economy/countries-by-gdp. php, truy c3.p ngay 5/8/2019.
10
NGHIEN C(jru DONG BflC fl, SO 2(228) 2-2020r^ghien citu khoa hoc
xep thu 14 trong bang xep hang dan so cac nuoc va vung lanh thd trSn the gioi'"
Mac du da co nhieu cai thien nhung moi trudng kinh doanh tai Viet Nam vin con nhieu thach thirc, tao ra khong It nhirng kho khan, tro ngai cho cac doanh nghiep Han Quoc Idii tham gia vao thi trucrng Viet Nam . Do do, viec giilp doanh nghiep Han Quoc hieu biet t6t hon vi luat phap va nim bat nhanh chong, he thong cac ho so thii tuc tai Viet Nam la rdt cSn thidt di thuc diy quan he kinh te hai nuac. Mpt moi quan he doi tac vung chac can dugc bat dau tir nhiJng van de cu thl, khong qua nhay cam, tir do hai nuac co the de dang trao doi cac quan diem, kinh nghiem nham tang cucmg su hieu biet lan nhau.
Them nira, yeu to lich sii, huu nghi truyen thong trong quan he can dugc neu cao. Viet Nam cdn tranh tu tuong qua thuc dung trong quan he vai Han Quoc hoac tuyet d6i hoa nhiing van de qua khir nhu viec Han Quoc dua quan tham chien trong chien tranh Viet Nam, "tranh de cac mac cam ve qua khii gay toi ac cua quan dgi Han Quoc gay tra ngai cho quan he hgp tac nhieu mat giOa hai nudc"'^. Trong khi do, Han Quoc co the phat triin cac kit nii voi nguai dan Viet Nam tten tinh thdn dong gop vao cac vdn di an
'"•'Dan s6 Viet Nam" (cSp nhat ngiy 17/1/2020). tai dja chi: https://danso.org/viet-nam/, truy c4p ngay 5/8/2019.
^' Le Ha. ""Chinh sach hiiong Nam mai" cua Hin Quoc s§
d6ng hanh tai Viet Nam ra sao?". Dien ddn doanh nghiep, 17/01/2019. https://entemews.vn/chinh-sach-huong-nam- moi-cua-han-quoc-se-dong-hanh-tai-viet-nam-ra-sao-1437 97.html. truy cap ngay 10/8/2019.
" Ngo Xuan Binh (chu bien) (2012). Quan he Viet^ Nam - Hdn Chide trong boi cdnh quoc ti mdi, Nxb Tir diSn Bich Khoa, Ha Npi. tr. 297.
sinh - xa hgi, giup thuc day sir phat trien cua cgng dong Viet Nam o cac khia canh an ninh phi truyen thong di xich lai gdn hon vol nhan dan Viet Nam. Ve phuang dien nay, nhirng kinh nghiem cua Nhat Ban va Australia, tap trung vao "nhimg gi Viet Nam can" de gia tang tinh thiet thuc cua cac hoat dong h5 ttg, CO thi la cac chi dan hiiu ich cho Han Quoc. Nhfrng van de nhay cam trong quan he can dugc nhin nhan tinh tao va kheo leo de qua khu ton thuang khong la luc can hay nhirng van de khlic mac trong quan he.
Trong bii canh quan he quoc ti khu vuc Dong A CO nhieu bien dpng, "Chinh sach hutjng Nam moi" cua Han Quic la buac di mang tam chien luge, giiip Han Quoc nhanh chong irng dii kip thoi tnroc thuc te canh tranh chien luge giiia cac cuang quoc. Nhan thirc chii quan vi s<xc manh quoc gia va Men thuc xung quanh doi hoi Han Quoc phai co mpt chiin luge ngoai giao phii hgp, vira tugng xitng voi nang luc quoc gia, vira co thi lam be da de chuan bi cho nhiing tinh huing kho khan trong tuong lai''. Khi Viet Nam ngay cang dugc nhieu cuang quoc danh gia cao vi nang luc kinh ti va kha nang ling xii kheo leo trong quan he voi cac nuac Ion, dae biet la ngay cang nhan dugc sir ung hp cua My''', thi viec Han Quoc phat ttiin
^^ Rhee Yeong-Seop (chu bien) (2016). Khdi ludn ve kinh ti - chinh tri Hdn Quoc, Bien dich: Khoa DSng Phirong hoc. Truang Dai hgc Khoa hoc Xa hoi & Nhari v5n Ha Noi'. Hieu dinh: Luu Tuin Anh, Nxb Dai hoc Qu6c gia Ha Noi, tr. 522.
^ Vift Nam ngay cang duac My danh gia cao. nhu mot d6i tac tiim ning va htra h?n cua MJ a khu virc An Do Duong - Thii Binh Duang. Quan hj My - Vi|t dang phat triSn. Viet Nam sa huu nhik uu the chign luoc. gop phin
NCHIEN CdrCI CONC B^C a sd Z(228) 2-2020 11
Nghien citu khoa hoc^
quan he vai Viet N a m m a n g lai nhieu c a hpi va nhin ehung la thuan chieu v a i quy dao cua quan he.
TAI LIEU THAM KHAO
1. Ducmg Minh Tuan (chu bien) (2014), Quan diem va doi sdch cua cdc quoc gia va viing Idnh tho Dong Bdc A ve trien vong hinh thdnh mo hinh Cong dong Dong A, Nxb Khoa hoc xa hpi, HaNoi.
2. Hoa Huu Lan (2002), Hdn Qudc: Cdu chuyen kinh te ve mot con rong, Nxb Chinh tri Quoc gia, HaNoi.
3. Hoang Minh Lgi (chu bien) (2013), Ddi sdch ciia cac quoc gia vd viing Idnh tho o Dong Bdc A ve su gia tdng quyen luc mem, Nxb Khoa hoc xa hoi, Ha Noi.
4. Hoi Khoa hoc Lich sii Viet Nam - Hoi Su hpc Han Qu6c - Quy Nghien cuu Lich su Dong B4C A (2009), Quan he Viet Nam - Han Qudc trong Iich su, Nxb The gioi. Ha Npi.
5. LEE Han Woo, BUI Th6 Cuang (2015), Viet Nam - Hdn Quoc: Mot phdn tu the ky chia se ciing phdt triin, D6 Ngpc Luyin, Nguyin Thi Hi8n dich, Nxb Dai hpc Qu6c gia TP Ho Chi Minh.
6. Ngo Xuan Binh (chu bien) (2012), Quan he Viet Nam - Hdn Qudc trong bdi cdnh quoc te m&i, Nxb Tir diSn Bach Khoa, Ha Npi.
7. Rhee Yeong-Seop (chu bien) (2016), Khdi ludn ve kinh ti - chinh tri Hdn Qudc, Bien dich: Khoa Dong Phuang hpc, Truang Dai hpc Khoa hpc Xa hpi & Nhan van Ha Npi, Hieu dinh: Lim Tuan Anh, Nxb Dai hpc Qu6c gia Ha Npi.
8. Tran Ngpc Them, "Tinh each van hoa Korea nhin tu Viet Nam", Ky yeu Hpi thao Han Quoc hoc khu vuc Chau A - Thai Binh Duong lan thu IX: Hdn Qudc vd Hdn Qudc hoc tic goe nhin Chdu A, Ha Npi, ngay 25-26/11/2008.
giup My ma rpng mang luai an ninh trong Icliu vyc. The Department of Defense (2019), Indo-Pacific Strategy Report: Preparedness, Partnerships, and Promoting a Networked Region, Arlington, VA: Office of the Secretary of Defense, pp. 2 1 , 36-37. Vk tSm quan trong ciia Viet Nam nhu la doi tac an ninh va kinh ta cua My, tham khao:
National Security Strategy of the United States of America (2017), National Security Strategy Archive, pp. 46-47.
NhiSu bao cao ciia My cung khuyin khich MJ phat triin quan he v6i Viet Nam, don cir: "The Trump Administration's "Free and Open Indo-Pacific": Issues for Congress" (2018), Congressional Research Service (CRS) Report, Congressional Research Service, p. 24.
