Oddif. dung, phdp ludi
86 8(317)-2018
V M G MAC TRONG THK HIEN CAC QUY D P CUA PHAP LUAT VE CO CHE TLF CHU CUA DON VI SIT NGHIEP CONG LAP
I ThS. BCII C 6 N G QUANG *
Tom tdt: Vi$c thuc hign ca chi tif chu Id gidi phdp quan trgng nhdm ndng cao higu qud hogt dgng cua dem vi su nghigp cong lap. Mgc dii cdc quy dinh phdp lugt ve tu chit dia dan vi su nghigp cong lap dd timg budc dugc hodn thign, nhung vdn con chua dong bg vd thieu thong nhdt nen qud trinh trien khai con ggp nhieu kho khdn.
Abstract: Implementing self-control mechanism is an important solution for improving operation effect of public non-productive units. Although legal provisions with respect to self-control of public non-productive units have been completed step by step, they are still not comprehenshive and consistent so that the process of implementation faces many difficulties.
1. Chu trittfng day manh tii chu trong to chifc va hoat dong cua dtfn vi sji nghiep cong lap
He thong ddn vi sii nghiSp cong Ikp gifl vai tro chu dao, vi tri then chot trong thUc hien chinh sach an sinh xa hoi, bao dam cung iing dich vu cong d hau h^t cac linh vUc nhU: Giao due, y te, van hoa, the thao, thong tin... tai cac dia ban ttf do thi den nong thon, vung sau, vung xa, bien gidi, hai dao. Doi mdi td chiic va hoat dpng cua cac ddn vi nay la van de mang tinh cot loi trong cai each dich vu sii nghiep cong.
Trong thcii gian qua, nhieu chu tntdng, chinh sach ve ddi mdi td chiic va hoat dpng cua cac ddn vi sU nghiep da diidc ban hanh, noi bat la Nghi quyet so 19-NQ/TW ngay 25/10/2017 cua Hpi nghi Trung Udng 6 kh6a XII ve tiep tuc ddi mdi he thong td chiic va quan ly, nang cao cha't Iildng va hieu qua hoat dpng cua cac ddn
vi sii nghiep cong l^p. Nghi quyet nay da dat ra 08 nh6m nhiem vu va giai phap, trong do co giai phap hoan thien phap luM ve cd che tii chu tren cd s5 miic d6 tii chu ve tai chinh, tang cildng phan clip va tang tinh chu dpng cho cac ddn vi sii nghiep cong lap.
Trong giai doan d^u, yeu to tii chu cua ddn vi sii nghiep cong \kp the hien thong qua tii chu sit dung ngudn thu nhU: Su dong gop cua ngiidi dan; quy phiic ldi cua nha may, cong trudng, nong trUcfng, lam trUdng va quy cong ich cua hdp tac xa de xay diing cd scl vat chS^t cua tnidng hpc (Quyet dinh so 248-TTg ngay 22/11/1973); s\i dung hpc phi thu dUdc de chi tang cudng cd sd vat chat, ho trd cho ddi song giao vien (Quyet dinh sd 241-TTg ngay 24/5/1993); sii dung mot phan vien phi de mua them thudc, hoa chat, trang bi vat tU, si(a chiia tu bd cd sd bu d4p cho doi tUdng mi§n giam.
" Van phong Chinh phu
Ddn chCi & Phdp lu$t I
%dj^ dunq. phdp. ludt
khen thudng cho can bp, cong nhan vien (Quyet dinh sd45-HDBT ngay 24/4/1989).
Nghi dinh sd 10/2002/ND-CP cua Chinh phu ngay 16/01/2002 ve chd do tai chinh ap dung cho ddn vi sU nghidp c6 thu da quy dinh cu the cac trUdng hdp dUdc chu dong quyet dinh ddi vdi mpt so nguon thu. Trong linh viic khoa hpc va cong nghe, cac ddn vi dUdc tii chu ca ve nhiem vu, tai chinh va tai san, td chiic va bien che theo Nghi dinh sd 115/2005/ND-CP cua Chinh phu ngay 05/9/2005. Theo Nghi dinh sd 43/2006/ND-CP ngay 25/4/2006, mi(c dp tu chu trong thiic hien nhiem vu, to chiic, bien che va tai chinh dUdc ap dung cho cac ddn vi tiiy theo miic dp tU chu ve tai chinh.
Nhin chung, viec thiic hien cd che tii chu cua cac ddn vi sii nghiep cong lap cdn nhieu han che, cac ddn vi boat dpng thidu hi§u qua, tinh tii chu chUa cao, kinh phi chu yeu do ngan sach nha nUdc cap. Khi xem xet De an doi mdi cd che hoat dpng cua cac ddn vi sU nghidp cdng lap, day manh xa hpi hoa mpt sd loai hinh dich vu sU nghiep cong, Bp Chinh tri da xac dinh nhi^m vu can hoan thien the che ve cd che tii chu trong thiic hien nhiem vu va to chiic bp may. Nhiem vu nay tiep tuc dUdc khing dinh tai cac Kdt luan sd 63-KL/TW ngay 27/5/2013 va Ket luan sd 64-KL/TW ngay 28/5/2013 cua Hpi nghi Trung Udng 7 khoa XI.
Chinh phu ban hanh nhidu van ban di the che hoa chu trUdng day manh thiic hien cd che tii chu nhU: Nghi quyet sd 77/NQ-CP ngay 24/10/2014 vd thi diem ddi mdi cd che hoat dpng ddi vdi cac cd sd giao due dai hpc cong lap giai doan 2014 - 2017; Nghi quyet sd 93/NQ-CP ngay 15/12/2014 ve mot sd cd ehe, chinh sach
phat tridn y te; Nghi dinh sd 16/2015/ND-CP ngay 14/02/2015 quy dinh cd ehe tii chu cua ddn vi sii nghidp cdng lap va eac nghi dinh quy dinh cd che tii chu trong tiing linh viic eu the.
C6 the thay rang, thd che ve tii chii trong td chiJtc va hoat dong cua cac ddn vi sU nghiep cong lap da trtng bUdc dUdc hoan thien. Nhiing do cdn thieu ddng bp, thong nha't nen da anh hudng den qua trinh thUc hien tU chu ciia ddn vi sU nghiep cong lap.
2. Tii chu ve thiic hien nhi§m vu Tu chu ve thuc hien nhiem vu la cd sd cua tu chu ve td chifc bp may, nhan sii va tai chinh.
Can eU tinh chat, khoi lUdng eong vigc, ddn vi td chUc bo may, bd tri nhan liic va cd sd vat cha't hdp ly de thiic hien eo hieu qua nhiem vu.
Theo Nghi dinh sd 16/2015/ND-CP ngay 14/02/2015 cua Chinh phu, cae ddn vi dupc tii chu theo 02 nhom nhiem vu: Xay diing ke hoach va td chiic thiic hien nhigm vu. Trong xay diing ke hoach, ddn vi khong si£ dung ngan sach nha nUde tii xay diing kd hoach thiic hien nhiem vu, ddn vi cdn lai se xay dung ke hoach bao cao cd quan quan ly ca'p tren de phe duyet.
Trong to chiic thiic hien nhigm vu, cac ddn vi quyet dinh cac bign phap thiic hien nhiem vu;
tham gia da'u thau cung iing cac dich vu sU nghiep cong; lien doanh, lien ket vdi cac to chiic, ca nhan.
Thiic hign cd che tii chu, cac ddn vi da chu dpng hdn trong can ddi cac ngudn liie de thiic hien nhiem vu dUdc giao, ddng thdi cung clip cac dich vu cdng nham tang thgm nguon thu de dau tU cd sd vat cha't, bo sung thu nhap cho ngudi lao dpng nhU: Kham chfla benh theo yeu cau, ky ket cac hdp ddng chuyen giao eong
%dif dting. phdp. ludt
86 8 (317)-2018
nghe, dao tao cha't lUdng cao theo ygu eau...Ngoai ra, cac ddn vi cdn lien doanh, lien kdt md rpng boat dpng.
ThUc tien trien khai cae quy dinh ve tU chu thuc hien nhiem vu cdn gap nhidu vUdng mac, ba^t c^p. Theo Luat To chiie Chinh phu, Bp trudng, Thu trudng cd quan ngang bp quy dinh chiic nang, nhiem vu cua ddn vi sii nghiep cong lap. Luat Khoa hpc va cdng nghg cung quy dinh ngUdi co th^m quydn thanh lap se la ngUdi quy dinh chflc nang, nhiem vu cua td chflc khoa hpc va eong nghe. NhU vay, ra't kho de ddn vi dUde tii quyet dinh nhiem vu ciia minh. Dg tu chu nhiem vu trd ngn thiie chat hdn, cd quan quan ly chi quyet dinh nhiing nhigm vu cdt ye'u la cd sd de thanh lap ddn vi, cac nhiem vu va hoat dpng dieh vu c6 lien quan nen giao ddn vi chu dpng quyet dinh.
3. Tii chu ve to chiic bo may Mflc dp tu chu ve to chflc bp may phu thudc vao mflc dp tu chu ve tai chinh. Ddn vi tU bao dam ehi thudng xuygn va chi dau tu hoac tU bao dam chi thudng xuygn dUdc quydt dinh thanh lap, giai the cac ddn vi khong thupc cd ca'u to chflc cac ddn vi ca'u thanh theo quyet dinh cua ca^p co tham quyen. Cae ddn vi tu bad dam mpt phan hoac do Nha nfldc bao dam chi thfldng xuyen xay diing phUdng an sap xdp, kien toan cd ca'u td chflc cua ddn vi trinh cd quan co tham quydn quyg't dinh.
T\iy nhign, theo Nghi dinh sd 123/2016/ND-CP cua Chinh phu ngay 01/9/2016 quy dinh chflc nang, nhiem vu, quyen ban va cd ca'u td chflc cua bp, cd quan ngang bp va Nghi dinh sd 55/2012/ND-CP ciia Chi'nh phu ngay 28/6/2012 quy dinh vd thanh lap, td chflc lai,
giai the ddn vi sii nghiep edng lap thi Bp trfldng, Thu trUdng cd quan ngang bp, Thu trudng cd quan thudc Chinh phu, Uy ban nhan dan ca'p tinh quy dinh chflc nang, nhiem vu, quyen han va cd ca'u to chflc cua ddn vi sfl nghiep triic thupc.
Do vay, mac du da cd quy dinh tfl chu ve to chflc nhflng tren thUc te quyen tii ehu nay ciia ddn vi khdng dUdc thflc hien. Mat khac, de van hanh td chflc mdi e^n dfldc bao dam bdi cdng tac can bd nhfl: Bo nhidm ngudi dflng dau, sd lUdng vien chflc._ ma va'n de nay hien nay dang thupc tham quyen cua cd quan quan ly. De thao gd dUde vUdng mac trong thUe hien tU chu ve td chflc cua cac ddn vi thi c^n cd sfl ddng thuan, tao dieu kien tfl cd quan ed tham quyen.
4. Tii chu ve quydt dinh so liidng vign chiic va ngiidi lao dong
Theo quy dinh thi ddn vi sfl nghiep cong lap tfl bao dam chi thfldng xuyen va chi dau tfl, tfl bao dam chi thudng xuyen quydt dinh sd Ifldng ngudi lam viec; ddn vi tii bao dam mot phan chi thudng xuyen hoac do ngan saeh nha nU6c bao dam chi thudng xuygn de xua't so Ifldng ngUdi lam viec cua ddn vi trinh cd quan co tham quyen quydt dinh. Cac to chflc khoa hpc va cong nghg edng lap, eae ddn vi sfl nghiep kinh td va sfl nghigp khac tfl bao dam chi thudng xuygn va chi diu tU, tU bao dam chi thudng xuyen dUdc quydt dinh vi tri viec lam, cd ca'u vien chflc theo chflc danh nghe nghiep va sd lUdng ngudi lam viec.
Ve va'n de nay, Luat Vien chflc da quy dinh ddn vi dfldc giao quyen tfl chii dfldc thfle hien cac npi dung quan ly vien chflc nhfl: Xay dflng vi tri vigc lam; ky hdp dong lam vide; bd nhiem.
Ddn chCi & Phdp lu^t I
S6 8 (317)-2018
thay doi chiic danh nghe nghiep; thay doi vi tri vi^c lam, biet phai, cha'm diit hdp d6ng lam vigc, giai quy^t che d6 th6i viec; bd nhigm, miln nhiem vien chiic quan ly; skp xep, bo tri va SLl dtmg vien chiic theo nhu cau cong viec...
Tuy nhien, Nghi dinh so 41/2012/ND-CP cua Chi'nh phu ngay 08/5/2012 ve vi tri viec lam trong ddn vi sii nghiep cong l^p lai quy dinh tham quyen ciia cac cd quan quan ly trong viec quyg't dinh vi tri viec lam, cd c&'u vien chtEc theo chiic danh nghe nghiep va s^ lUdng ngifdi lam viec. Cu the: Cac bo, cd quan quan ly vi tri viec lam ciia ddn vi trilc thu6c, quyg't dinh phan bd sd luong ngucli lam viec doi vdi tiing ddn vi chiia dUdc giao quyen tii chu hoan toan. liy ban nhan dan c4'p tinh trinh H6i ddng nhan dan cing cKp phe duygt tdng sd luong ngudi lam viec trong cac ddn vi sii nghigp cong lip sau khi CO y kien th^m dinh ciia Bo N6i vu. Bo N6i vu quyg't dinh vi tri viec lam, so liidng ngudi lam vigc, cd ciiu vign chflc theo chiic danh nghd nghigp trong ddn vi chua dUdc giao quyin tu chii hoan toan; quyg't dinh vi tri vigc lam, cd ca'u vien chiic theo chiic danh nghg" nghigp trong ddn vi duoc giao quyen tu chil hoto toan;
quyg't dinh vi tri vigc lam, cd cSiu vien chiic theo chiic danh nghe nghigp trong cac ddn vi thuoc Uy ban nhan dan cSp tinh.
Su khac nhau trong cac quy dinh vg' tbam quyen quyg't dinh so lUdng vien chflc la rao can qua trinh thflc hign tfl chu. De khic phuc tinh trang nay, ngay 10/10/2016, Chinh phu da ban hanh Nghi quyg't sd 89/NQ-CP, trong d6 xac dinh cac ddn vi tU bao dam ve chi thudng xuygn va chi dau tU, tfl bao dam ve chi thudng
xuyen dfldc quyet dinh ve vi tri vigc lam, cd c4'u vign chflc theo chflc danh nghd nghigp vii sd lUdng ngfldi lam vigc. Nhflng di triln khai thdng nhli't vkn c^n sfla ddi cac quy dinh tai Nghi dinh sd 41/2012/ND-CP ngay 08/5/2012 cua Chinh phu.
5. Vl bo nhiem ngifdi dilfng dSu ddn vj Tinh cha't sU nghiep ludn gan vdi bin vdi boat dpng chuygn mdn, nghigp vu doi hoi ngudi dflng dfa ddn vi khdng chi c6 kha nang quan ly ma trfldc hg't phai 1^ ngfldi co uy tin nghi nghigp de quy tu dUdc nhflng can bo c6 trinh d6 cdng hig'n vi tap thi. Vi v£ly, viec dUdc tfl lfla chon, quylt dinh ngfldi dflng dau la vSn de thu hut sfl quan tdm dac bigt cua ddn vi sii nghigp.
Phap luEit hien hanh dang quy dinh cd che quan ly c6ng chflc ddi vdi ngfldi dflng d^u cac ddn vi sU nghigp cong l&p. Theo Lu&t Td chflc Chinh phii (Dilu 34), B6 trudng bd nhiem ngudi diing d^u ddn vi thugc bo. Theo Lugt T8' chflc chinh quyin dia phUdng (Dieu 22), Chu tich Uy ban nhan dSn cg'p tinh bd nhigm cong chflc, vign chflc theo th^m quyen.
Mot sd van ban phap luM chuygn nganh c6 quy dinh cu the tham quyin ciia cd quan quan ly trong viec bd nhiem ngudi dflng dau ddn vi sU nghigp cong lip nhu: Theo Luat Giao due nghe nghiep (cac Dilu 11,13 va 14), Giam ddc Trung tam Giao due nghi nghiep do ngfldi co th^m quyin thanh Igp Trung tgm bd nhiem;
Higu trudng trudng trung cg'p, cao ding do Bo trudng, Chu tich ty ban nhgn dan cap tinh bd nhigm. Lugt Giao due dai hoc (Dilu 20) quy dinh Hieu trfldng trUdng cao dang, trudng dai
%dif diing. phdp ludt
86 8(317)-2018
hpe, Giam ddc hgc vien, dai hpc do cd quan nha nfldc cd tham quydn bd nhiem hoac edng nhan.
Luat Xua't ban (Dieu 16) quy dinh ed quan chu quan nha xua't ban bd nhiem Tdng giam doc (Giam ddc) va Td'ng bien tap sau khi cd van ban cha'p thuan cua Bp Thdng tin va Truyen thdng...
Quydt dinh nhan sU ngUdi dflng dau ddn vi sii nghiep cong lap theo each tren la mdt trong nhflng bidu hien cua cd che chu quan vdn khdng tfldng thieh vdi xu hfldng tfl chu. Do vay, cdn cd cd chd hai hda gifla quyen quyet dinh cua cd quan quan ly vdi quydn liia chpn eiia ddn vi sfl nghigp cdng lap, loai bd bdt cac rao can nhfl dp tudi nghi hUu, gidi han nhigm ky, kinh nghiem quan ly... de tao ed sd cho viec lfla ehpn ngUdi dflng dau cac ddn vi vfla c6 trinh dp, vfla cd ky nang quan ly va thu hut cac chuygn gia nfldc ngoai tham gia lanh dao ddn vi,
6. Tii chu vd lign doanh, lign kdt va vay von, huy dong von
Nghi dinh sd 115/2005/ND-CP va Nghi dinh sd 43/2006/ND-CP da quy dinh cho cac ddn vi sfl nghiep cdng lap dfldc tfl chu trong viee lien doanh, lign kdt va vay vdn, huy dpng vdn. Tuy nhign, qua gdn 10 nam trign khai, ket qua dat dfldc cdn ra't khidm tdn.
Nghi dinh sd 16/2015/ND-CP va cac nghi dinh vd cd chd tu chii trong tflng linh vUc tiep tue quy dinh vd va'n de nay. Theo do, ddn vi dUdc su( dung quy phat trien boat dpng sU nghiep gdp vdn lien doanh, lien kgt de boat dpng dich vu. Ddn vi cd boat dpng dich vu dUdc vay vd'n cua cac td chflc tin dung, huy dpng vd'n cua can bp, vien chflc trong ddn vi. Ridng cac
ddn vi tfl bad dam chi thfldng xuyen va chi dau tu dUdc vay vdn, huy dpng vdn de dau tU, xay dung ed sd vat chat. Viee vay vdn, huy ddng vdn phai CO phUdng an tai chinh kha thi, tu chiu trach nhiem tra nd vay, lai vay theo quy dinh.
Trgn thiic te viec trien khai cac quy dinh ve lien doanh, lign ket, vay vd'n, huy dpng vdn khong phai luc nao cung thuan ldi. Da't dai la mpt ngudn tai san ed gia tri Idn nhUng ddn vi khong dUde the chap hoac sil dung vao tai san gop vdn. Theo Luat Da't dai, chi nhflng ddn vi sU nghiep tfl chii tai chinh dfldc Nha nfldc cho thue da't tra tien thue dat mpt lan eho ca thdi gian thug ma tien thug da't da tra khdng cd ngudn gdc tfl ngan sach nha nfldc thi co quyen chuyen nhfldng quyen sit dung da't, cho thue, cho thug lai, tang cho, the cha'p, gdp vdn bang quydn sfl dung da't. Cac td chflc sfl dung da't tra tien thue da't hang nam dUdc thech^p, gop von bang tai san thudc sd hflu cua minh gdn lien vdi da't thug. Cac td chflc dfldc Nha nUdc giao da't khdng thu tien sif dung da't khdng cd quyen nay.
Hien nay, hau het cac ddn vi sfl nghiep cdng lap dang sfl dung da't theo hinh thflc giao da't khdng thu tien sif dung dat. Do dd, eae ddn vi nay khong dfldc thflc hien cac boat ddng the cha'p, gdp vdn.
Ben canh dd, cac ddn vi cd ngudn tai san rat Idn la nguon nhan Iflc cd trinh dp, chuygn mdn, uy tin, thfldng hieu ddn vi. Tuy nhign, viec hfldng dan each xac dinh gia tri thfldng hieu, ngudn nhan Iflc ehUa co ngn gay khd khan cho viec xac dinh gia tri vdn gdp lien doanh, lign ket •
Ddn chCi & Phdp lu^t I
