ﻪﻠﺠﻣ مﻮﻠﻋ يزار ﻲﻜﺷﺰﭘ هرود
20
، هرﺎﻤﺷ 112 ﺮﻬﻣ ،
http://rjms.tums.ac.ir 1392
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
درد نﺎﻤﻳاز زا ﻪﻠﻤﺟ يﺎﻫدرد ﺖﻗﺎﻃ
ﺖـﺳا ﻲﻳﺎـﺳﺮﻓ
ﻪﻛ نﺎﻧز رد لﻮﻃ ﺮﻤﻋ دﻮﺧ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲﻣ
؛ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑ يرﻮﻃ
ﻪﻛ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دﺪﻌﺘﻣ
نآ ار رد ﻒﻳدر ﻦﻳﺮﺗﺪﻳﺪﺷ ﺎﻫدرد
زا ﻪﻠﻤﺟ ﻊﻄﻗ درد ﻮﻀﻋ
ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﻧا ) 1 و 2 .(
درد نﺎﻤﻳاز
هراﻮﻤﻫ ﻲﻧاﺮﮕﻧ نز رادرﺎﺑ ﻢﻫاﺮﻓ ار دزﺎـﺳ ﻲﻣ
و ﻲﻫﺎـﮔ
ﻦﻳﺮﺗ ﻢﻬﻣ هﺪﻨﻨﻛ ناﺮﮕﻧ عﻮﺿﻮﻣ
ياﺮﺑ نز و هداﻮﻧﺎﺧ وا
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ .
سﺮـﺗ زا
ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷﺎﻧ يﺎـﻫ هﺪـﻳﺪﭘ زا
ﻪـﻠﻤﺟ
نﺎﻤﻳاز ﺐﺟﻮﻣ تﻼـﻀﻋ ضﺎﺒﻘﻧا و
رد ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﺶﻳاﺰـﻓا
تﺪﺷ درد ددﺮﮔ ﻲﻣ نﺎﻤﻳاز )
3 .(
زا ﻲﺷﺎﻧ سﺮﺘﺳا ﺖﺤﺗ و دراد درد ردﺎﻣ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻚﻴﺗﺎﭙﻤـﺳ ﻲﺒﺼﻋ ﻢﺘﺴﻴﺳ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻣرد تﺎﻣاﺪﻗا
دراد راﺮــﻗ مواﺪــﻣ ﻲــﻜﻳﺮﺤﺗ ﺖﻴﻌــﺿو رد .
ﻦــﻳا ﻪــﻣادا ﻪـﺑ ار ﻲـﻜﻳﺮﺤﺗ ﺖﻴﻌـﺿو ﺮـﺗ ﻲﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ﻪﺑ ﻂﻳاﺮﺷ
ﻪـﺑ ار ﻲﻘﺑﺎـﻄﺗ يﺎـﻫ ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ﻪﻛ ﺪﻧﺎﺳر ﻲﻣ يا ﻪﻄﻘﻧ ﻲـﻣ ﺮﺛﺄـﺘﻣ تﺪﺷ دزﺎـﺳ
. زا ﻲـﺷﺎﻧ باﺮﻄـﺿا و ﺶﻨـﺗ
و نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ردﺎـﻣ نﺪﺷ يﺮﺘﺴﺑ ﺎﺑ نﺎﻤﻳاز ناﺮﺤﺑ ياز ﺶﻨـﺗ ﻞـﻣاﻮﻋ را يرﺎﻴـﺴﺑ ﺎـﺑ هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا ﻲﻫاﺮﻤﻫ ﻲﻳﺎـﻬﻨﺗ سﺎـﺴﺣا ،ﻪـﺒﻳﺮﻏ داﺮـﻓا ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ﺮﻴﻈﻧ ﺮﮕﻳد ،عﻮﺒﻄﻣﺎـﻧ يﺎـﻫﻮﺑ ،هﺪـﻴﭽﻴﭘ يﺎﻫ هﺎﮕﺘﺳد دﻮﺟو ،ردﺎﻣ ﻞـﺜﻣ لﻮـﻤﻌﻣ تﺎﻣاﺪـﻗا ﻲـﺧﺮﺑ و ﻂﻴﺤﻣ ياﺪﺻ و ﺮﺳ تﺎﻔﻳرﺰﺗ ،تﺎـﻌﻳﺎﻣ و اﺬﻏ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ،ﺎﻤﻧا ،ﻮﻴﺷ ،يﺪﻳرو
دﻮﺷ ﻲﻣ ﺪﻳﺪﺸﺗ هﺮﻴﻏ و ﻲﻠﺒﻬﻣ تﺎﻨﻳﺎﻌﻣ )
4 .(
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ نﺎﻤﻳاز ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﻴﺣ ردﺎﻣ ﺪﻳﺪﺷ باﺮﻄﺿا ،لارﻮـﻣﻮﻫ و رﺎـﺘﺨﻣدﻮﺧ بﺎـﺼﻋا ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﻚـﻳﺮﺤﺗ ﺎﺑ
ﻦﻴﻣﻻﻮﻜﺗﺎﻛ ﺢﺷﺮﺗ ﻦﻴﻟﺎـﻧردآرﻮﻧ و ﻦﻴﻟﺎﻧردآ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫ
* يﺪﻧﻮﻜﻣ ﻪﻴﻤﺳ :
يرورﺎﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ،
ﻲﺑﺮﻣ ، زاﻮﻫا ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد اﻮﻫا ،
ز ناﺮﻳا ،
*) هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ [email protected] .(
يﺮﺘﺷﻮﺷ ﺮﮔرز ﻦﻳﺮﻴﺷ :
،ﻲﺑﺮﻣ ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮﻳا ،زاﻮﻫا ،زاﻮﻫا رﻮﭘﺎﺷ يﺪﻨﺟ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
يﺮﻈﺘﻨﻣ ﻦﻴﻤﻴﺳ :
يرورﺎﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد
، ﻲﺑﺮﻣ ، زاﻮﻫا رﻮﭘﺎﺷ يﺪﻨﺟ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
، ناﺮﻳا ،زاﻮﻫا . [email protected]
ﺮﺘﻛد رﻮﭘ ﺮﮕﻨﻫآ مﺮﻛا رﺎﻳدﺎﺘﺳا:
،يژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﺺﺼﺨﺘﻣ و يژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ هوﺮﮔ
،ﻲﻜﺷﺰﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ، مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
زاﻮﻫا رﻮﭘﺎﺷ يﺪﻨﺟ ﻲﻜﺷﺰﭘ
، ناﺮﻳا ،زاﻮﻫا .
نﺪﻳﻮﺟ ﺮﻴﺛﺎﺗ نﺎﻧز رد ﻲﻧﺎﻤﻳاز لﺎﻌﻓ زﺎﻓ باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﻗ نوﺪﺑ ﺲﻣادآ
ﺖﺴﺨﻧ از
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻨﻴﻣز و فﺪﻫ : نﺎﻧز از ﺖﺴﺨﻧ
ًﺎﺒﻟﺎﻏ رد مﺎﮕﻨﻫ نﺎﻤﻳاز ﻪﺑ ﻞﻴﻟد سﺮﺗ زا درد نﺎﻤﻳاز رﺎﭼد باﺮﻄﺿا ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ يﺪﻳﺪﺷ و
ﻦﻴﻤﻫ
،باﺮﻄﺿا ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﺲﻧﺎﺷ
نﺎﻤﻳاز ﻲﻌﻴﺒﻃ رد نﺎﻧآ دﻮﺷ ﻲﻣ . فﺪﻫ زا ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳرﺮﺑ دﻮﺑ از ﺖﺴﺨﻧ نﺎﻧز رد نﺎﻤﻳاز باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﻗ نوﺪﺑ ﺲﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ ﺮﻴﺛﺄﺗ .
شور رﺎﻛ : ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ يور 66 ﺮﻔﻧ زا نﺎﻧز رادرﺎﺑ از ﺖﺴﺨﻧ يﺎﻫدرد ﺎﺑ ﺑدﻮﺧ ﻪ
نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ رد نﺎـﻤﻳاز يدﻮـﺧ يزار
زاﻮﻫا لﺎﺳ رد 1390 مﺎﺠﻧا ﺪﻳدﺮﮔ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﺮﺑ سﺎﺳا يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ بﺎﺨﺘﻧا و فﺬﺣ ﻪﺑ ترﻮﺻ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ود هوﺮﮔ درﻮﻣ ) 34 ﺮﻔﻧ ( و ﺪﻫﺎﺷ ) 32 ﺮﻔﻧ ( ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ . رد
باﺮﻄﺿا سﺎﻴﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناردﺎﻣ باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ اﺪﺘﺑا ﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا ﺮﮔﺮﺒﻠﻴﭙﺷا
. ﺪـﺷ هداد ﺖﻴﺑرا ﺪﻨﻗ نوﺪﺑ ﺲﻣادآ دﺪﻋ ﻚﻳ درﻮﻣ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ .
ياﺮـﺑ
ﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا يا ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ .
زا ﺲﭘ 30 ﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا داﺮﻓا ﻪﻴﻠﻛ رد باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ ًادﺪﺠﻣ ﺲﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ ﻪﻘﻴﻗد .
عﻮـﻧ ،ﻲﻧﺎﻤﻳاز ﻞﺣاﺮﻣ لﻮﻃ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
رد ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺳﻮﺗ ﻲﺴﻛا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و ﺪﻟﻮﺗ ﺪﺷ ﺖﺒﺛ هوﺮﮔ ود
. راﺰﻓا مﺮﻧ رد ود يﺎﻛ و ﻲﺗ يﺎﻫ ﺖﺴﺗ ،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ هداد ﻪﺨﺴﻧSPSS
15 ﺪﻧﺪـﺷ ﺰﻴﻟﺎﻧآ .
p-value زا ﺮﺘﻤﻛ 05 / 0 ﺪﺷ ﻲﻘﻠﺗ راد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : ﺲﭘ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ زا
30 و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﺲﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ ﻪﻘﻴﻗد درﻮـﻣ هوﺮـﮔ نﺎـﻧز رد لﺎﻌﻓ زﺎﻓ باﺮﻄﺿا رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
) 46 /
±5 85 / 42 ( ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ زا ﺮﺘﻤﻛ يراد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﺑ )
68 /
±7 82 / 49 ( دﻮﺑ . رد لﻮﻃ درﻮﻣ هوﺮﮔ
دﻮـﺑ ﺪﻫﺎـﺷ هوﺮـﮔ زا ﺮﺘﻤﻛ يراد ﻲﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ لﺎﻌﻓ زﺎﻓ
) 03 /
±89 177 ﺮﺑاﺮﺑ رد درﻮﻣ هوﺮﮔ رد ﻪﻘﻴﻗد 68
/
±59 03 / 229 ؛ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ رد ﻪﻘﻴﻗد 001
/ 0 p= .(
درﻮﻣ هوﺮﮔ رد ﺰﻴﻧ نﺎﻤﻳاز مود ﻪﻠﺣﺮﻣ لﻮﻃ )
96 /
±10 91 / 43 ( ﺎﺑ
021 / 0 p= دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ زا ﺮﺘﻤﻛ )
27 /
±18 65 / 52 .(
عﻮﻧ ﻦﻴﺳﻮﺗ ﻲﺴﻛا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ناﺰﻴﻣ و ﺪﻟﻮﺗ ﺖﺷاﺪﻧ يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ
.
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ : ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﻞﺻﺎﺣ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺪﺳر ﺪﻧاﻮﺘﺑ نﺪﻳﻮﺟ ﻪﻛ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ و ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ ﺮﻴﻏ ﻲﺷور ﺮﺛﺆﻣ
نﺎـﻤﻳاز باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻬﺟ
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ .
ﻠﻛ ﻴ هژاوﺪ ﺎﻫ : نﺎﻤﻳاز لﺎﻌﻓ زﺎﻓ ،نﺎﻤﻳاز باﺮﻄﺿا ،باﺮﻄﺿا ،ﺲﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ .
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
16 / 07 / 91 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 17 / 10 / 91
يﺪﻧﻮﻜﻣ ﻪﻴﻤﺳ
نارﺎﻜﻤﻫ و 10
و ﺾﺒــﻧ داﺪــﻌﺗ ﺶﻳاﺰــﻓا ﺚــﻋﺎﺑ و هداد ﺶﻳاﺰــﻓا ار ﺎﺸﻓ دﻮﺷ ﻲﻣ لﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧر Serdner .
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد يا
ﻞﻣﺎﻋ ار سﺮﺘﺳا ﺮـﻄﻗ ﺶﻫﺎـﻛ و ﺐـﻠﻗ نﺎﺑﺮﺿ ﺶﻳاﺰﻓا
ﺪـﺣ رد ﻲﻧﺎﻳﺮـﺷ نﻮـﺧ رﺎﺸﻓ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻪﺘﺴﻧاد قوﺮﻋ 40 - 30 %
ﻲـﻣ شراﺰـﮔ از سﺮﺘـﺳا ﻂﻳاﺮﺷ رد ار ﺪـﻨﻛ
) 5 .(
زا ضراﻮﻋ ﺮﮕﻳد ﻢﻬﻣ باﺮﻄﺿا
ﻪﻛ ﺐﺒﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا
گﺮﻣ و ﺮﻴﻣ ﺪـﻟﻮﺗ ﻲﻟاﻮﺣ ﻲـﻣ
،ددﺮـﮔ ﻲﻧﻻﻮـﻃ نﺪـﺷ
ﺣاﺮﻣ ﻞ نﺎﻤﻳاز رد ﺮﺛا ضﺎﺒﻘﻧا ﺶﻫﺎﻛ يﺎﻫ
ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻤﺣر
ﺖـﺳا . ﻪـﺑ يرﻮـﻃ ﻪـﻛ باﺮﻄـﺿا ﺎـﺑ
ﺢﻄـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا
لوﺰﻴﺗرﻮﻛ يﺎﻤﺳﻼﭘ
ناردﺎﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﻪﺑ نﺎـﻳﺮﺟ
نﻮﺧ ﻲﻤﺣر و ﻲﺧﺮﺑ زا نﻮﻣرﻮﻫ يﺎﻫ
ﺮﺛﺆﻣ ضﺎﺒﻘﻧا رد
يﺎﻫ ﻲﻤﺣر ﻪﺘﺸﮔ و رد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺐﺒﺳ ﻲﻧﻮﺗﻮﭙﻴﻫ و
ﺮﻴﺛﺎﺗ
ﺮﺘﻤﻛ ضﺎﺒﻘﻧا يﺎﻫ ﻲﻤﺣر ﻲﻣ دﻮﺷ ) 6 .(
باﺮﻄﺿا
،نﺎﻤﻳاز ﻲﺑاﺮﻄﺿا ﺖـﺳا
ﻪـﻛ نآ ﺮـﺛا ﺎـﻬﻨﺗ
ﺮﺼﺤﻨﻣ ﻪﺑ ردﺎﻣ
،ﺖﺴﻴﻧ ﻪﻜﻠﺑ ﻦﻴﻨﺟ ار يو ﺰـﻴﻧ ﺖـﺤﺗ
ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺮﻗ ﺪﻫد ﻲﻣ .
ﻦﻳا ﻪﻌﻗاو يور ﺖﻣﻼﺳ كدﻮـﻛ و
يﺎﻫداﺪﻳور نﺎﻤﻳاز
ﻲـﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ دراﺬـﮔ
و ﺎـﺑ تﻼﻜـﺸﻣ
ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻟﺎﺴﮔرﺰﺑ ناور هاﺮﻤﻫ
ﺖﺳا . باﺮﻄﺿا يرادرﺎﺑ
نﺎﻤﻳاز و ﺮﺑ
يﻼﺘﺑا كدﻮـﻛ ﻪـﺑ
ﻲﻧﺮﻓوﺰﻴﻜـﺳا و
ﺮﻳﺎـﺳ
تﻻﻼﺘﺧا رد
هﺪﻨﻳآ ﺰﻴﻧ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﺳا ) 7 (
؛ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ نﺎﻣرد
نﺎﻤﻳاز درد زا ﻲﺷﺎﻧ باﺮﻄﺿا ﺎﺑ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ تاﺮﻴﺛﺎﺗ ءﻮﺳ
نآ ﺮﺑ نارود يرادرﺎﺑ و ﻲـﻜﻳ ،نﺎﻤﻳاز زا
ﻞﺋﺎـﺴﻣ ﻢـﻬﻣ
ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻲﻣ و ﺪـﻳآ
نﺎـﻜﻣﻻا ﻲـﺘﺣ
ﻦـﻳا ﺪـﻳﺎﺑ
نﺎﻣرد زا ﻖﻳﺮﻃ شور يﺎﻫ ﺮﻴﻏ ﻲﻳوراد ترﻮﺻ
،دﺮﻳﺬﭘ
رد اﺮـﻳز ﻲﺋﺎـﻣﺎﻣ
دﺮﺑرﺎـﻛ شور
ﺰﻳﻮـﺠﺗ ﺮـﻴﻈﻧ ﻲـﻳوراد
،ﺎﻫوراد ﻚﻴﻤﺘﺴﻴﺳ ﻲﺑ
ﻲﺷﻮﻫ
،ﻲﻗﺎﺸﻨﺘﺳا ﻲﺑ
ﻲـﺷﻮﻫ
و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺑ
ﻲﺴﺣ ﻪﻘﻄﻨﻣ هﺮﻴﻏ و يا ﻪﺑ
ﻞﻴﻟد لﺎﻤﺘﺣا
دﺎﺠﻳا ﻲﺒﻧﺎﺟ ضراﻮﻋ كﺎـﻧﺮﻄﺧ
ياﺮـﺑ ردﺎـﻣ و ﻦﻴـﻨﺟ
ﻲﻳﺎﺟ دراﺪﻧ .
شور ﻲﻳورادﺮﻴﻏ يﺎﻫ ﺮﺑ
فﻼﺧ شور يﺎﻫ ﻲـﻳوراد
تاﺮﻀﻣ تاﺮﺛا و ﻲﺒﻧﺎﺟ يﺮﺘﻤﻛ ﺮﺑ
ردﺎﻣ و ﻦﻴﻨﺟ ﺪﻧراد
ﺖﻋﺮﺳ و نﺎﻤﻳاز
ار ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻤﻧ .ﺪﻨﻫد شور ﻦﻳا زا ﺎـﻫ
ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣ
،مﺰﻴﺗﻮﻨﭙﻴﻫ
،ژﺎﺳﺎﻣ
،ﻲﻧزﻮـﺳ ﺐـﻃ ﻪـﺤﻳار
ﻲﻧﺎﻣرد يژﻮﻟﻮﺴﻜﻠﻓر و ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻪﻛ دﺮﻛ هرﺎﺷا
ﺎـﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ )
8 و 9 .(
سﺎـﺳا ﺮﺑ
شور زا ﻲﻜﻳ هﺪﻣآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ ﺮـﻴﻏ يﺎﻫ
ﻳﻮﺟ باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻳوراد
ﺖـﺳا ﺲـﻣادآ نﺪ )
12 -
10 .(
ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻋﻮﻨـﺼﻣ ﻲﻧﺪﻳﻮﺟ ﻲﻋﻮﻧ ﺲﻣادآ ندﺮﻛ هزﺎﺗ رﻮﻈﻨﻣ نﺎﻫد
رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﻣﺮﮔﺮﺳ ﺎﻳ و يﺮﺑﻮﺑ ﺎﻳ
ﻲﻣ دور Smith . ) 2009 ( ﺲﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ هدﺎﺳ هار ﻚﻳ
يﺎﻫﺪـﻣﺎﻴﭘ و سﺮﺘﺳا
ﺖﺳا نآ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﺘﺷاﺪﻬﻳ )
13 .(
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻚـﻳ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺶﻫﺎـﻛ ﺮـﺑ ﺲـﻣادآ نﺪـﻳﻮﺟ ﺮﻴﺛﺄﺗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺮﮕﻳد و ﻲﻫﺎــﮔآ ﺶﻳاﺰــﻓا و قاﺰــﺑ لوﺰﻴﺗرﻮــﻛ ،باﺮﻄــﺿا ترﺎﻬﻣ دﻮﺑ داﺮﻓا ﻲﻠﻛ يﺎﻫ )
11 .(
ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ
ﺶﻫﺎـﻛ سﺮﺘـﺳا
و باﺮﻄـﺿا رد
ﺖﺴﺨﻧ نﺎﻧز از
ﻪﺑ ﻞﻴﻟد مﺪﻋ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲـﻠﺒﻗ درد نﺎـﻤﻳاز
وﺰﺟ ﺖﺒﻗاﺮﻣ يﺎﻫ ﻦﻳﻮﻧ ﻲﻳﺎـﻣﺎﻣ ﺖـﺳا
) 9 ( نآ زا و ﺎـﺟ
ﺲﻣادآ ﻪﻛ نوﺪﺑ
ﺪﻨﻗ ﺖﻴﺑروا درﻮﻣ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻦﻤﺠﻧا يﺎـﻫ
ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﺮﺒﺘﻌﻣ
ﺎﻴﻧد ﻲﻣ ﺪـﺷﺎﺑ ) 14 ( ناﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ ،
ﻲﻧﺎـﻤﻳاز باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ار نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺗ ﺪﻧﺪﺷ نآ ﺮﺑ ﺪﻨﻫد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ از ﺖﺴﺨﻧ نﺎﻧز رد .
شور رﺎﻛ
ﻚﻳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺖـﺳا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ
نداد و ﺮـﻣا ﻦﻴﻟﻮﺌـﺴﻣ زا هزﺎـﺟا ﺐـﺴﻛ زا ﺲـﭘ ﻪﻛ ﺖﻳﺎﺿر ﺬﺧا و ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫﺪﺣاو ﻪﺑ مزﻻ تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻧآ زا ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﻪﻣﺎﻧ .
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا حﺮـﻃ
يﺪـﻨﺟ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد قﻼﺧا ﻪﺘﻴﻤﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﺖﺒﺛ ﺰﻛﺮﻣ رد و ﺪﻴﻳﺎﺗ زاﻮﻫا رﻮﭘﺎﺷ ناﺮـــــــﻳا http://irct.ir)
( هرﺎﻤـــــــﺷ ﻪـــــــﺑ
IRCT201109232204N2 ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺒﺛ
.
از ﺖـﺴﺨﻧ نﺎـﻧز ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ يرادرﺎﺑ ﻦﺳ ﺎﺑ 42
- 37 سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻪـﺘﻔﻫ ﺎـﻳLMP
ﺮﻳز ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﺳ 26
ﻚﺗ ﻦﻴﻨﺟ ،هﺪﻧز ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ ،ﻪﺘﻔﻫ
ﻞﻗاﺪــﺣ نﻮﻴــﺳﺎﺗﻼﻳد و ﺮــﺳ ﻪــﻠﻗ ﺶﻳﺎــﻤﻧ ،ﻮــﻠﻗ 3
و
ﺮﺜﻛاﺪﺣ 5
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻧدﻮﺑ ﻢﺣر ﻪﻧﺎﻫد ﺮﺘﻣ ﺪ
. يﺎـﻫرﺎﻴﻌﻣ
ﺮـﻴﻏ نﺎﺑﺮـﺿ ،لﺎـﻨﻳژاو يﺰﻳﺮﻧﻮﺧ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ فﺬﺣ ﺰﻳﻮــﺠﺗ ،ﻲـﻨﻴﻨﺟ يرﺎـﺠﻨﻫﺎﻧ ،ﻦﻴــﻨﺟ ﺐـﻠﻗ ﻲـﻌﻴﺒﻃ ﺮﻳﺎــﺳ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﻳ ﻦﻜــﺴﻣ و رﺪــﺨﻣ يﺎــﻫوراد شور ﻲﺑ يﺎﻫ سﻼﻛ رد ﺖﻛﺮﺷ ،نﺎﻤﻳاز يدرد
يﺎﻫ
گﺮـﻣ ،ﻲـﻧاور يرﺎـﻤﻴﺑ ﻪﻘﺑﺎﺳ ،نﺎﻤﻳاز ياﺮﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ ﺪﻧدﻮﺑ هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻀﻋا زا ﻲﻜﻳ ﺮﻴﺧا .
ﺨﺗ ﺖﻬﺟ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻦﻴﻤ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ لﻮﻣﺮﻓ زا ﻦﻴﺸﻴﭘ ﺮـﺑاﺮﺑ يا ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ود 30
ﺪﺷ دروآﺮﺑ هوﺮﮔ ﺮﻫ رد ﺮﻔﻧ )
60 ﻞﻛ رد ﺮﻔﻧ (
ﺎـﺑ ﻪـﻛ
ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ شﺰﻳر بﺎﺴﺘﺣا 66
سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﺮﻔﻧ
ـﺑ و هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا جوﺮﺧ و دورو يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻪ
ترﻮـﺻ
ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺪﻫﺎـﺷ و درﻮـﻣ هوﺮـﮔ ود رد نﺎـﻴﻣ رد ﻚﻳ
باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﻗ نوﺪﺑ ﺲﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ ﺮﻴﺛﺎﺗ 11 ...
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
رد اﺪـﺘﺑا رد درﻮـﻣ
و ﺶﻫوﮋـﭘ فاﺪـﻫا
هﻮﺤﻧ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻪﺑ ﻚﺗ ﻚﺗ داﺮﻓا هوﺮـﮔ ود تﺎﺤﻴـﺿﻮﺗ
نﺎـﺴﻜﻳ هداد
و زا ﻲـﺒﺘﻛ و ﻲﻫﺎﻔـﺷ ﻪـﻣﺎﻧ ﺖﻳﺎـﺿر
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﻫ .
ﻪـﺑ دورو نﺎﻣز رد ﻪﻛ دﻮﺑ ترﻮﺻ ﻦﻳا ﻪﺑ رﺎﻛ شور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻴﻠﻛ ياﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶـﺳﺮﭘ ﺎﻫ
ﻧ باﺮﻄـﺿا ﻪـﻣﺎ
ﺪـﺷ ﻞﻴﻤﻜﺗ ﻲﻤﺣر تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا ﻞﺻاﻮﻓ رد ﺮﮔﺮﺒﻠﻴﭙﺷا .
نﻮﻣزآ ﺶﺠﻨـﺳ ياﺮـﺑ ﺎـﻳﺎﭘ و اور يراﺰـﺑا ﺮﮔﺮﺒﻠﻴﭙﺷا
ﺖـﺳا باﺮﻄـﺿا )
17 - 15 .(
نﻮـﻣزآ ﻦـﻳا ﻞﻣﺎـﺷ
ود
ﺶﺨﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣ
ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ و ﺖﺳا
و رد ﻦﻳا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣ ﺶﺨﺑ نآ
ﻪﻛ ﻞﻣﺎـﺷ 20 لاﺆـﺳ
طﻮﺑﺮﻣ سﺎﺴﺣا ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ
رﺬﮔدوز ﻲﻠﻋﺎﻓ
ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ
ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﺻﺎﺼﺘﺧا و
رﺬﮔدوز
،ﺖﺳا ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
رد
ﻦﻳا نﻮﻣزآ هﺮﻤﻧ باﺮﻄﺿا ﻞﺑﺎﻗ
ﻦﻴﺑ ﺐﺴﻛ 20
ﺎﺗ 80
ﺖﺳا . ﻪﻨﻳﺰﮔ يﺎﻫ ﻦﻳا ياراد ،نﻮﻣزآ سﺎـﻴﻘﻣ
يﺎـﻫ
ﻲﻠﻴﺧ
،ﻢﻛ
،ﻢﻛ دﺎﻳز و دﺎﻳز ﻲﻠﻴﺧ ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﻪﺑ نآ ﺎﻫ هﺮﻤﻧ 1 ، 2 ، 3 و 4 هداد دﻮﺷ ﻲﻣ .
ﻪﺑ ﺲﭙﺳ
ﺖـﻴﺑرا ﺪـﻨﻗ نوﺪـﺑ ﺲـﻣادآ دﺪـﻋ ﻚـﻳ درﻮـﻣ هوﺮﮔ ﻪــﻧﺎﺧرﺎﻛ ﺖﺧﺎــﺳ Wrigley
ﺪــﺷ هداد .
هوﺮــﮔ ياﺮــﺑ
ﺪﺸﻧ مﺎﺠﻧا يا ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺪﻫﺎﺷ .
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻖﺒﻃ )
18 ( ،
زا ﺪﻌﺑ 30 ،درﻮـﻣ هوﺮـﮔ رد ﺲـﻣادآ نﺪـﻳﻮﺟ ﻪﻘﻴﻗد
ﺶـﺳﺮﭘ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻴﻠﻛ ياﺮﺑ ًادﺪﺠﻣ باﺮﻄـﺿا ﻪـﻣﺎﻧ
ﺗ ﻲﻤﺣر تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا ﻞﺻاﻮﻓ رد ﺮﮔﺮﺒﻠﻴﭙﺷا ﺪﺷ ﻞﻴﻤﻜ
.
ﻞـﺣاﺮﻣ لﻮﻃ ﻲﺒﻧﺎﺟ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 1 و 2 ﻲـﺴﻛا ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ ناﺰﻴﻣ و نﺎﻤﻳاز عﻮﻧ ،نﺎﻤﻳاز
ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺒﺛ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﺳﻮﺗ .
دراو يراﺬـﮔ ﺪـﻛ زا ﺪـﻌﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا راﺰــﻓا مﺮــﻧ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ و هﺪــﺷ ﺮﺗﻮﻴﭙﻣﺎــﻛ SPSS
ﻪﺨﺴﻧ 17
ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻪـﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ .
زا
رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ دروآﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ راد ﻲـﻨﻌﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ و ﺎـﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ و ﻲـﺗ ،ﻞﻘﺘـﺴﻣ ﻲـﺗ يﺎـﻫ ﺖـﺴﺗ زا ﺎـﻫ توﺎﻔﺗ ندﻮﺑ ﻲﺟوز ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ود يﺎﻛ و .
يرﺎـﻣآ رادﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ
5 % ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ رد ﻪـﻛ ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎﻫﺪـﺣاو ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
راد ﻲـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻴﺑ
داﺪــﻧ نﺎــﺸﻧ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ هوﺮــﮔ ود ﻦﻴــﺑ يرﺎــﻣآ .
باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ و ﻪﻴﻟوا باﺮﻄﺿا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 30
ﻪﻘﻴﻗد هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ ﺐـﻟﺎﻗ رد ﺲـﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ زا ﺪﻌﺑ
2
هﺮـﻤﻧ ﺎـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هوﺮﮔ ود ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ اﺮﻄﺿا ﺪﻧﺪـﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراو نﺎﺴﻜﻳ ب )
41 / 0 p= .(
ﺮـﺑ
عوﺮﺷ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﻢﻴﻧ رد ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺗ ﺖﺴﺗ سﺎﺳا توﺎـﻔﺗ ﺎـﺑ درﻮـﻣ هوﺮـﮔ رد باﺮﻄـﺿا هﺮـﻤﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮـﺑ ﺪﻫﺎـﺷ هوﺮـﮔ زا ﺮـﺘﻤﻛ يرادﺎﻨﻌﻣ )
001 / 0 p= .(
هﺮـﻤﻧ رد ار يرادﺎـﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﺰﻴﻧ ﻲﺟوز ﻲﺗ ﺖﺴﺗ داد نﺎـﺸﻧ درﻮـﻣ هوﺮﮔ رد باﺮﻄﺿا )
00001 / 0 p= ( ،
ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﻪـﻠﺧاﺪﻣ مﺪـﻋ هوﺮـﮔ رد
) ﺪﻫﺎـﺷ ( ﻦـﻳا
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺶﻫﺎﻛ .
و لوا ﻪـﻠﺣﺮﻣ لﻮـﻃ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
هوﺮـﮔ رد يرﺎﻣآ راد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ نﺎﻤﻳاز مود دﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ درﻮﻣ )
لوﺪـﺟ 3 .(
درﻮـﻣ هوﺮـﮔ رد 1
ﺮـﻔﻧ
) 9 / 2 (%
ﺪﻫﺎــﺷ هوﺮــﮔ رد و 2
ﺮــﻔﻧ ) 2 / 6 (%
ﻦﻳراﺰــﺳ
ﺪﻧﺪــﺷ ) 23 / 0 p= .(
نﺎــﻤﻳاز لوا ﻪــﻠﺣﺮﻣ رد 11
ﺮــﻔﻧ
رﻮﻣ هوﺮﮔرد د
) 3 / 32 (%
و 16 ﺪﻫﺎـﺷ هوﺮـﮔ رد ﺮـﻔﻧ
) 50 (%
ﻦﻴـﺳﻮﺗ ﻲﺴﻛا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ نﺎﻤﻳاز لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﻦـﻳا ﺮـﻈﻧ زا هوﺮـﮔ و ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ اﺪﻴﭘ
داﺪـﻧ نﺎـﺸﻧ يرﺎﻣآ راد ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ )
11 / 0 p= .(
رد
درﻮﻣ هوﺮﮔ رد ﺰﻴﻧ نﺎﻤﻳاز مود ﻪﻠﺣﺮﻣ 1
ﺮﻔﻧ ) 9 / 2 (%
ﺪﻫﺎــﺷ هوﺮــﮔ رد و 2
ﺮــﻔﻧ ) 2 / 6 (%
ﻲــﺴﻛا ﻪــﺑ زﺎــﻴﻧ
ﺗ ﺪﻧدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﻦﻴﺳﻮ )
37 / 0 p= ( ﺰـﻴﻧ توﺎـﻔﺗ ﻦـﻳا ﻪﻛ
دﻮﺒﻧ راد ﻲﻨﻌﻣ .
ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و
رادرﺎﺑ دﺮﻓ ياﺮﺑ از سﺮﺘﺳا ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا نﺎﻤﻳاز ﺖﺳا . ناردﺎـﻣ رادرﺎـﺑ
ًﺎـﺒﻟﺎﻏ رد باﺮﻄـﺿا و
ﻲـﻧاﺮﮕﻧ
ﺎﻴﻧد ﻪﺑ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ نادازﻮﻧ نﺪﻣآ
ﺶﻳﻮﺧ ﺪﻨﺘﺴﻫ و ﻦﻳا
سﺮﺘﺳا ﻪﭼﺮﮔ
ﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﺮﺛا ﻲﺼﺨﺷ تارﻮﺼﺗ
،ﺖﺳا
ﺎﻣا ﺶﻨﺗ و ﻲﻧاﺮﮕﻧ نآ ﺮﻴﻏ ﻞﺑﺎﻗ ضﺎﻤﻏا هدﻮﺑ و هاﻮـﺧ
و هاﻮﺧﺎﻧ ردﺎﻣ رادرﺎﺑ ار رﺎﭼد ﻲﻣارآﺎﻧ ﺪـﻨﻛ ﻲﻣ )
19 .(
ﺮـﺑ ار ﺲـﻣادآ نﺪـﻳﻮﺟ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﺪﻨﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻧﺎﻤﻳاز باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ
، هﺪـﺸﻧ ﺮـﺸﺘﻨﻣ
ﺖﺳا Hollingworth . ﻲـﻜﻴﻨﻜﺗ ار ﺲـﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ
مارآ ياﺮــﺑ
ﺪــﻧاد ﻲــﻣ يزﺎــﺳ )
20 Scholey .(
و
ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻃ نارﺎﻜﻤﻫ 20
ﻪﻘﻴﻗد
و سﺮﺘــﺳا ناﺰــﻴﻣ ﺶﻫﺎــﻛ ﺚــﻋﺎﺑ ﺲــﻣادآ نﺪــﻳﻮﺟ زﺎـﺳ ﻪﻴﺒـﺷ مﺮـﻓ ﺖـﻠﭘ ﻞـﻴﻤﻜﺗ نﺎـﻣز رد باﺮﻄﺿا ددﺮﮔ ﻲﻣ ﻦﻴﻌﻣ تﺪﺷ ﺎﺑ سﺮﺘﺳا )
11 .(
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻦـﻳا
ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻮﺴﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ .
ًاﺮـﻴﺧا
هﺎـﺗﻮﻛ هرود ﻚـﻳ ﻲـﺘﺣ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
يﺪﻧﻮﻜﻣ ﻪﻴﻤﺳ
نارﺎﻜﻤﻫ و 12
لوﺪﺟ 1 - ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﺼﺨﺸﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ ﺪﻫﺎﺷ و درﻮﻣ هوﺮﮔ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ
.
هوﺮﮔ
ﺮﻴﻐﺘﻣ درﻮﻣ
p-value ﺪﻫﺎﺷ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻦﺳ ) لﺎﺳ ( 03
/ 22 89
/ 3 0 / 22 27
/ 4 97
/ 0
يرادرﺎﺑ ﻦﺳ )
زور ( 91
/ 274 93
/ 10 65 / 274 28
/ 8 91
/ 0
ﻪﻴﻟوا نﻮﻴﺳﺎﺗﻼﺑد )
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ( 68
/ 3 67
/ 0 89 / 3 80 / 0 43
/ 0
داﺪﻌﺗ رد ﻲﻤﺣر تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا 10
ﻪﻘﻴﻗد 33
/ 3 79
/ 0 50 / 3 76 / 0 46
/ 0
ﻲﻤﺣر تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا لﻮﻃ )
ﻪﻴﻧﺎﺛ ( 34
/ 43 75
/ 10 39 / 40 08 / 11 62 / 0
لوﺪﺟ 2 - ﺪﻫﺎﺷ و درﻮﻣ هوﺮﮔ ود رد نآ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﻢﻴﻧ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زﺎﻏآ رد باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .
هوﺮﮔ
نﺎﻣز درﻮﻣ
p-value ﺪﻫﺎﺷ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زﺎﻏآ 42
/ 47 99
/ 5 77 / 48 54 / 6 41
/ 0
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زﺎﻏآ زا ﺪﻌﺑ ﺖﻋﺎﺳ ﻢﻴﻧ 85
/ 42 46
/ 5 82 / 49 68 / 7 *
001 / 0
p-Value
* 0001 / 0 22
/ 0
* ﺖﺳا راد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ .
لوﺪﺟ 3 - ﺪﻫﺎﺷ و درﻮﻣ هوﺮﮔ ود رد نﺎﻤﻳاز مود ﻪﻠﺣﺮﻣ و لﺎﻌﻓ زﺎﻓ لﻮﻃ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .
هوﺮﮔ
نﺎﻣز درﻮﻣ
p-value ﺪﻫﺎﺷ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
لﺎﻌﻓ زﺎﻓ لﻮﻃ )
ﻪﻘﻴﻗد ( 177
03 / 89 03 / 229 68
/ 59
* 001 / 0
نﺎﻤﻳاز مود ﻪﻠﺣﺮﻣ لﻮﻃ )
ﻪﻘﻴﻗد ( 91 / 43 96 / 10 65 / 52 27 / 18
* 021 / 0
* ﺖﺳا راد ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ توﺎﻔﺗ .
ﺘﺳا تﺪﻣ سﺮ
) 5 ﻪﻘﻴﻗد ( ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ 30
ﻪـﻘﻴﻗد
ددﺮـﮔ يﺰﻐﻣ نﻮﻴﺳﺎﺗﻼﻳدوزاو رد لﻼﺘﺧا .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﺎـﺑ هاﺮـﻤﻫ نﺪـﻳﻮﺟ ﻞﻤﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻣ يﺰﻐﻣ نﻮﺧ نﺎﻳﺮﺟ دﻮﺒﻬﺑ و ﺐﻠﻗ نﺎﺑﺮﺿ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺷﺎﺑ . دﺎـﺣ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻦـﻳا يدﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﭼﺮﮔا ﻲـﺘﻧآ و سﺮﺘـﺳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يﺰﻐﻣ ﻲﺘﻳﻮﻴﺘﻛاوزاو رد
ﻣﺎﻛ سﺮﺘﺳا لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺎﻣا ؛ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ًﻼ
ﺮﻓ ﻦﻳا ندﺮﻛ سﻮﻜﻌﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ آ
ﻪـﺑ ﺪـﻨﻳ
ﻚـﻤﻛ باﺮﻄـﺿا ﺶﻫﺎـﻛ ﻪـﺑ نﺪـﻳﻮﺟ ﻞﻤﻋ ﻪﻠﻴﺳو ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) 21 .(
لﻮـﻃ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد مود ﻪـﻠﺣﺮﻣ و لﺎـﻌﻓ زﺎـﻓ
ﺮـﺘﻤﻛ ﻪﻠﺧاﺪﻣ هوﺮﮔ رد يرادﺎﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﺑ نﺎﻤﻳاز دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ زا .
هﺪـﻣآ ﻞـﻤﻋ ﻪـﺑ يﺎﻫ ﻲﺳرﺮﺑ رد
ﺮﺑ ﺲﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ ﺮﻴﺛﺎﺗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻤﻳاز ﻞﺣاﺮﻣ لﻮﻃ
، ﺪﺸﻧ ﺖﻓﺎﻳ .
ـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﻲ
نﺎـﻤﻳاز ﻞـﺣاﺮﻣ لﻮـﻃ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﺳر ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﻄﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ؛ﺪﺷﺎﺑ باﺮﻄﺿا ﺢ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﻳوﺎﻛ )
2012 ( يا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲـﻃ ﺰـﻴﻧ
ﻪـﺑ نﺎـﻧز باﺮﻄـﺿا ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻧدﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻄﻘﻧ رد ﺦﻳ ژﺎﺳﺎﻣ ﻪﻠﻴﺳو
لﻮـﻃ ،يرﺎﺸﻓ ﺐﻃLI-4
ﻪﻠﺣﺮﻣ ي هوﺮـﮔ ﺎـﺑ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ رد نﺎـﻤﻳاز مود و لوا
ﺪـﺑﺎﻳ ﻲـﻣ ﺶﻫﺎﻛ يراد ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ لﺮﺘﻨﻛ )
22 .(
Lederman رد ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و
ﻦـﻳا ﻪﺑ دﻮﺧ ﻲﺳرﺮﺑ
لﻮـﻃ رد باﺮﻄـﺿا ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻲـﻣ ﻲﻧﺎـﻤﻳاز ﻞـﺣاﺮﻣ لﻮـﻃ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺚﻋﺎﺑ نﺎﻤﻳاز ﺪﻧدﺮﮔ ) 23 .(
زا سﺮـﺗ نآ لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ و نﺎـﻤﻳاز درد
ﺢـﺷﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ و رﺎﻤﻴﺑ باﺮﻄﺿا ﺐﺒﺳ نﺎﻤﻳاز و نﻮﺧرﺎـﺸﻓ ﻦﺘـﻓر ﻻﺎﺑ ،ﻦﻳﺮﻔﻧ ﻲﭘارﻮﻧ و ﻦﻳﺮﻔﻧ ﻲﭘا ﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ،ردﺎﻣ ﺾﺒﻧ داﺪﻌﺗ ﻂـﺳﻮﺗ نﮋﻴـﺴﻛا فﺮـﺼ
ضﺎـﺒﻘﻧا و ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﺎﻫ ﻦﻴﻓروﺪﻧآﺎﺘﺑ ﺶﻳاﺰﻓا و ردﺎﻣ نﺎﻳﺮﺟ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻨﻴﻣز ﺎﻫ ﻦﻴﻣﻻﻮﻜﺗﺎﻛ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻗوﺮﻋ ﺶﻫﺎــﻛ ﺎــﺑ و دزﺎــﺳ ﻲــﻣ ﻢﻫاﺮــﻓ ار ﻲــﻤﺣر نﻮــﺧ نﺎﻤﻳاز ﻞﺣاﺮﻣ نﺪﺷ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺐﺟﻮﻣ ﻢﺣر تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا ددﺮﮔ ﻲﻣ )
24 و 25 .(
مﺎـﺠﻧا ﻦﻴـﺸﻴﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ا درﻮﻣ رد هﺪﺷ زا ﻲـﺒﻴﻛﺮﺗ ﻞﻣﺎـﺷ ﻲﻧﺎـﻤﻳاز باﺮﻄﺿ
ــﺴﻣ ﻦــﻳا ﻪــﻛ هدﻮــﺑ ازﺪــﻨﭼ و از ﺖــﺴﺨﻧ نﺎــﻧز ﻪﻠﺌ
ﻲﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ شرﻮـﺗ دﺎﺠﻳا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺪﻧاﻮﺗ )
26 و 27 .(
رد
باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﻗ نوﺪﺑ ﺲﻣادآ نﺪﻳﻮﺟ ﺮﻴﺛﺎﺗ 13 ...
ﺖـﺴﺨﻧ ﺮـﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ تﻮﻗ طﺎﻘﻧ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ دﻮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ داﺮﻓا مﺎﻤﺗ ندﻮﺑ از .
ﻪـﺑ ناﻮـﺗ ﻲـﻣ ﺮـﺿﺎﺣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻪﻨﻴﻣز داﺮـﻓا ﻲـﻧاور و ﻲـﺘﻴﺑﺮﺗ ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
نﺎـﻧآ باﺮﻄـﺿا ﻞـﻤﺤﺗ و نﺎـﻴﺑ يور ﻪﻛ دﺮﻛ هرﺎﺷا ﻦﻜﻴﻟو ؛ﺖﺳا جرﺎﺧ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ لﺮﺘﻨﻛ زا و دراد ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦـﻳا ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻌﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺺﻴﺼﺨﺗ ﺎﺑ ﺪﺳﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻋ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺪـﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ
رد ﺮﺛﻮــﻣ و ﺮــﻄﺧ ﻲــﺑ شور ﻚــﻳ ﺲــﻣادآ نﺪــﻳﻮﺟ ﻪـﭼﺮﮔا ؛ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻤﻳاز لﺎﻌﻓ زﺎﻓ باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳا ﺖﻴﺒﺜﺗ ياﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ مﺎﺠﻧا ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ يروﺮﺿ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ 1. Leifer G, Burroughs A. Maternity nursing: an introductory text. Philadelphia:
W.B. Saunders Co; 2005.
2. Lowe NK. The nature of labor pain.
Am J Obstet Gynecol. 2002 May; 186(5 Suppl Natures): S16-24.
3. Bennett VR, Brown LK, Myles MF, et al. Myles textbook for midwives.
Philadelphia: W. B. Saunders Co; 1999. p.
437.
4. Bahri Binabaj N, Latif Nejad R, Esmaili H. Study of the effect of continuous maternal support on behavioral and physiologic responses to labor pain. Asrar, J Sabzevar Univ Med. 2005;1(11): 24-33.
[Persian].
5. Hildrum B, Mykletun A, Holmen J, Dahl AA. Effect of anxiety and depression on blood pressure: 11-year longitudinal population study. Br J Psychiatry. 2008 Aug;193(2):108-13.
6. Leifer G. Introduction of maternity and pediatric nursing. 3rd ed. Philadelphia: W.B Saunders Co; 1999.
7. Oates MR. Adverse effects of maternal antenatal anxiety on children: causal effect or developmental continuum? Br J Psychiatry. 2002 Jun; 180:478-9.
8. Ager C. A complementary therapy clinic--making it work. RCM Midwives J.
2002 Jun;5(6): 198-200.
9. Mirzaei f, Kaviani M, Jafari P. Effect of reflexology on anxiety level in nuliparous women. Hayat. 2010; 16(1):65-71. Persian.
10. FRC Research Corporation. Impact of chewing gum on consumers’ stress levels.
New York: 2006: FRC.
11. Scholey A, Haskell C, Robertson B, Kennedy D, Milne A, Wetherell M.
Chewing gum alleviates negative affect and reduces cortisol during acute laboratory psychological stress. Physiol Behav. 2009;
97:;304–12.
12. Wilkinson L, Scholey A, Wesnes K.
Chewing gum selectively improves aspects of memory in healthy volunteers. Appetite.
2002;38(3):235–6.
13. Smith AP. Chewing gum, stress and health. Stress Health. 2009;25: 445–51.
14. Bakhtiari S, Azimi S, Hosseini S, Esfandiari F, Alavi K. Comparison of the effect of sugar free orbit chewing gum &
natural turpentine on salivary flow rate &
pH. J Dent Sch Shahid Beheshti Univ Med Sci. 2007; 24(4):423-38. [Persian].
15. Gedney JJ, Glover TL, Fillingim RB.
Sensory and affective pain discrimination after inhalation of essential oils. Psychosom Med. 2004 Jul-Aug; 66(4):599-606.
16. Hur MH, Cheong N, Yun H, Lee M, Song Y. Effects of delivery nursing care using essential oils on delivery stress response, anxiety during labor, and postpartum status anxiety. Taehan Kanho Hakhoe Chi. 2005 Dec; 35(7):1277-84.
17. Lavigne JE, Heckler C, Mathews JL, Palesh O, Kirshner JJ, Lord R, Jacobs A, Amos E, Morrow GR, Mustian K. A randomized, controlled, double-blinded clinical trial of gabapentin 300 versus 900 mg versus placebo for anxiety symptoms in breast cancer survivors. Breast 2012 Nov;136(2):479-86
18. Philip F. Endocrinology and metabolism 4th ed. New York: McGraw Hill, 2001.
19. Bunevicius A, Cesnaite E. Antenatal maternal mental state and anthropometric
يﺪﻧﻮﻜﻣ ﻪﻴﻤﺳ
نارﺎﻜﻤﻫ و 14
characteristics of the neonates: impact of symptoms of depression and anxiety.
Biologinė Psichiatrija. 2007; 91:3-6.
Lithuanian.
20. Hollingworth HL. Chewing as a technique of relaxation. Science. 1939;
90:385–7.
21. Spieker L, Hürlimann D, Ruschitzka F, Corti R, Enseleit F, ShawS, et al. Mental stress induces prolonged endothelial dysfunction via endothelin-a receptors.
Circulation. 2002; 4.
22. Kaviani M, Ashoori M, Azima S, Rajaei-Fard AR, Hadian-Fard MJ.
Comparing the effect of two methods of acupressure and ice massage on the pain, anxiety levels and labor length in the point LI-4. J Shaheed Sadoughi Univ Med Sci.
2012; 20(2):220-9.[Persian].
23. Lederman RP, Lederman E, Work B Jr, McCann DS. Anxiety and epinephrine in multiparous women in labor: relationship to duration of labor and fetal heart rate pattern.
Am J Obstet Gynecol. 1985 Dec 15;
153(8):870-7.
24. Jahani Sohrab N, Mirzakhani K, Hassanzadeh M. Effects of Entonox on labor pain in women referred to Torbat Heidarieh maternity ward in 2004. J Sabzawar Univ Med Sci. 2004;12(1):27-31.
[Persian].
25. Cuningham FG, Gant NF, Leveno KJ.
Williams obstetrics. 21st ed. New York:
McGraw-hill. Medical Publishing Division;
2001.
26. Masoomi R, Lamiyan M, Ghaedi S.
Role of oxytocin in anxiety in the normal parturition. J Zahedan Univ Med Sci.
2008;10(1):53-58. [Persian].
27. Nasiri Amiri F, Salmalian H, Hajiahmadi M, Ahmadi AM. Association between prenatal anxiety and spontaneous preterm birth. J Babol Univ Med Sci.
2009;11(4): 42-8. [Persian].
Original Article http://rjms.tums.ac.ir
The effect of chewing sugar-free gum on the anxiety level of active phase of labor in nulliparous women
*Somaye Makvandi, MSc. PhD student of Reproductive Health, Lecturer, Islamic Azad University Ahvaz branch, Ahvaz, Iran (*Corresponding author). [email protected]
Shirin Zargar Shoshtari, MSc. Midwife. Lecturer, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran. [email protected]
Simin Montazeri, MSc. PhD student of Reproductive Health, Lecturer, Ahvaz Jundishapour University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran. [email protected]
Akram Ahangarpour, PhD. Assistant Professor of Physiology, School of Medicine, Ahvaz Jundishapour University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran. [email protected]
Abstract
Background: Nulliparous women often are extremely anxious because of fear of labor pain and this anxiety will decrease their chances of normal vaginal delivery. The aim of this study was to investigate the effects of chewing sugar-free gum on labor anxiety in nulliparous women.
Methods: This study was a randomized clinical trial and performed on 66 nulliparous pregnant women with spontaneous labor pains in Ahvaz Razi hospital in 2011. Samples were randomized to case group (n=34) and control group (n=32) based on the inclusion and exclusion criteria. Maternal anxiety was measured at baseline using Spielberger anxiety scale. Then an Orbit sugar-free chewing gum was given to case group. The women in the control group did not receive any intervention. After 30 minutes of chewing gum anxiety was measured in all subjects again. Also labor stages duration, type of birth and the need for oxytocin in both groups were recorded. Data were analyzed using descriptive statistics, t-tests and chi-square in SPSS version 15. A p-value less than 0.05 was considered statistically significant.
Results: Findings of this study showed that after 30 minutes of chewing gum, mean and standard deviation of active phase anxiety of women in case group (42.85±5.46) was significantly lower than control group (49.82±7.68). In the case group, active phase duration were significantly less than control group (177±89.03 min in case group VS. 229.03±59.68 min in control group; p=0.001).
Also second stage of labor duration in the case group (43.91±10.96) was less than control group (52.65±18.27) with p-value of 0.021. Type of delivery and the need for oxytocin were not significantly different between the two groups.
Conclusions: Based on the findings of this study it seems that chewing a gum can be used to reduce anxiety of labor as a non-invasive and effective method.
Keywords: Chewing gum, Anxiety, Labor anxiety, Active phase of labor.
