دﻳﺎﺳﺘﻮﻟﻴﻚ، ﺑﻄﻦ ﭼﭗ و آﺋﻮرت در ﺑﻴﻤﺎران ﺗﺤﺖ آﻧﮋﻳﻮﮔﺮاﻓﻲ ﻋﺮوق ﻛﺮوﻧﺮ

(1)

شور ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ مارآ يﺎﻫ

ﺶﻴﭘ و نﻮﺴﻨﺑ يزﺎﺳ ،ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﺮﺑ وراد

ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺖﺤﺗ نارﺎﻤﻴﺑ رد ترﻮﺋآ و ﭗﭼ ﻦﻄﺑ ،ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد

ﻲﻔﻴﻨﺣ ﻦﻳﺮﺴﻧ *

I

ﻞﻀﻓ ﺮﺘﻛد

… ا يﺪﻤﺣا

II

نﺎﻳرﺎﻤﻌﻣ ﻪﺑﺎﺑر

III

ﻲﻧﺎﺧ ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد

IV

ﻪﻣﺪﻘﻣ

يرﺎـﻤﻴﺑ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﺮـﻴﻣ و گﺮﻣ

ﺎـﺷ قوﺮـﻋ و ﺐـﻠﻗ يﺎـﻫ ﻞﻣ

يرﺎﻤﻴﺑ ـﻴﺧا ،ﺐـﻠﻗ يﺮﻧوﺮﻛ يﺎﻫ ﻪﺑ ﺖـﺒﺴﻧ اﺮ

40 ﻪـﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ

ﺖـــﺳا ﻪــﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ .

ﺮـﻴﻣ و گﺮـﻣ ناﺰـﻴﻣ هﺪـﻨﻫﺎﻛ ﻞـــﻣاﻮﻋ

شور و يژﻮــﻟﻮﻨﻜﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻞﻣﺎﺷ و ﻲﻧﺎﻣرد يﺎـﻫ

هﺪﻴﻜﭼ

مارآ شور يﺮﻴﮔرﺎـﻛ ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ

ﺶﻴـﭘ و يزﺎـﺳ

يﺎﻫرﺎﺸـﻓ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ يور ﺮـﺑ وراد

ﺶﺨﺑ رد هﺪﺷ يﺮﺘﺴﺑ ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺖﺤﺗ نارﺎﻤﻴﺑ رد ترﻮﺋآ و ﭗﭼ ﻦﻄﺑ ،ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد ،ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ يﺎـﻫ

لﺎﺳ رد نﺎﺠﻧز ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ زا ﺪﻌﺑ و ﺐﻠﻗ 1382

ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .

ﺶﻫوﮋﭘ ﻚﻳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا

نآ رد ﻪﻛ ،ﺖﺳا ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻪﻤﻴﻧ 40

ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور و ﻂﻳاﺮـﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺖﺤﺗ رﺎﻤﻴﺑ

رد يﺮـﻴﮔ

رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﺺﻴﺼﺨﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ و سﺮﺘﺳد 2

مارآ هوﺮﮔ

ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ وراد .

راﺰـﺑا

ﻊﻤﺟ

ﻪﮔﺮﺑ ،ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا ﻪﮔﺮﺑ ﻞﻣﺎﺷ تﺎﻋﻼﻃا يروآ

رد نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﺖﺒﺛ يﺎﻫ 12

- 8 و 5 / 0 ،ﻞـﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ ﻦﻴـﺣ

دﻮﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ زا ﺲﭘ و .

مارآ هوﺮـﮔ رد

ﺶﻫوﮋـﭘ ،يزﺎـﺳ

شور يدﺮـﻓ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ زا ﻞـﺒﻗ زور ﺮـﮔ

مارآ ﻦﻳﺪـﻨﭼ زور نﺎـﻤﻫ رد ،ﻮﺟدﺪـﻣ ﻂـﺳﻮﺗ شور مﺎﺠﻧا و كرد زا نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺖﻬﺟ و هداد شزﻮﻣآ ار نﻮﺴﻨﺑ يزﺎﺳ

ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﻦﻳﺮﻤﺗ و راﺮﻜﺗ رﺎﺑ

ﻲﻣ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻮﺟدﺪﻣ زا و ﺪﺷ

ﻪﻛ ﺪﺷ 2 ﺎﺗ 3 ﻗ رﺎﺑ

مارآ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر زا ﻞﺒ

يزﺎـﺳ

ﺪﻫد مﺎﺠﻧا ار .

ﺶﻴـﭘ هوﺮﮔ رد

،ﻦﻴﻣاﺮـﻴﻨﻓﺮﻠﻛ ،مﺎـﭘزﺎﻳد ﻞﻣﺎـﺷ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ زا ﻞـﺒﻗ لﻮـﻤﻌﻣ يﺎـﻫوراد نارﺎـﻤﻴﺑ ،وراد

ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ار نوﺰﻴﺗرﻮﻛورﺪﻴﻫ و ﺪﻴﻣاﺮﭘﻮﻠﮔﻮﺘﻣ

ﺪﻧدﺮﻛ . ﺮﻫ رد 2 نﻮﺧ رﺎﺸﻓ هوﺮﮔ 12

و 8 و 5 / 0 و ﻦﻴﺣ ،ﻞﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ

زاﺪﻧا ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ زا ﺲﭘ ه

ﺪﺷ يﺮﻴﮔ .

مﺮﻧ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ

يرﺎﻣآ راﺰﻓا SPSS)

(

هداد زوﺪﻨﻳو ﺖﺤﺗ

ﻪـﻳﺰﺠﺗ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ

ﺪﺷ يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و .

،ﻚﻴﻟﻮﺘـﺳﺎﻳد و ﻚﻳﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ صﻮﺼﺧ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ـﺋآ ﻚﻴﻟﻮﺘـﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ رﺎﺸﻓ ،ﭗﭼ ﻦﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد يﺎﻬﺘﻧا رﺎﺸﻓ ،ﭗﭼ ﻦﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻪـﺑ ،ترﻮ

ﺎﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺗ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ ﻪﻠﻴﺳو 05

/ π>0 نﺎﻴﺑ

ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا مﺪﻋ ﺮﮔ

مارآ هوﺮـﮔ ود ﻦﻴـﺑ رد يرﺎﻣآ راد

و يزﺎـﺳ

دﻮﺑ وراد ﺶﻴﭘ .

مارآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺎﺟ نآ زا

ﺶﻴـﭘ و نﻮﺴﻨﺑ يزﺎﺳ

رد نﻮـﺧ رﺎﺸـﻓ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺮـﺑ ﺎـﻫوراد

ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دﻮﺑ نﺎﺴﻜﻳ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺖﺤﺗ نارﺎﻤﻴﺑ

ﻲـﻣ دﺎﻬﻨﺸـﻴﭘ نآ ﺖﺣار دﺮﺑرﺎﻛ و شور ﻲﻨﻤﻳا

ﻪـﻛ ددﺮـﮔ

مارآ شور ﻦﻳا ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ يﺎﻫﺮﺠﻴﺳوﺮﭘ زا ﻞﺒﻗ ﺶﻴﭘ يﺎﺟ ﻪﺑ يزﺎﺳ

ددﺮﮔ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ وراد .

هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ

: –1 مارآ نﻮﺴﻨﺑ يزﺎﺳ

–2 ﺶﻴﭘ وراد –3

نﻮﺧرﺎﺸﻓ

–4

ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ

(I يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ

*).

لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ (

(II هﺎﮕﺸﻧاد ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ رﺎﻳدﺎﺘﺳا سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ

.

(III سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺑﺮﻣ ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ .

(IV يرﺎﻤﻴﺑ رﺎﻴﺸﻧاد نﺎﺠﻧز ﻲﻧﺎﻣرد ـ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ هﺪﻜﺸﻧاد ،قوﺮﻋ و ﺐﻠﻗ يﺎﻫ

.

ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

14 / 6 / 83 ، شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :

13 / 11 / 83

(2)

يرﺎﻤﻴﺑ ياواﺪﻣ رد ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ

ﺮﻋ و ﺐﻠﻗ يﺎﻫ ﺖﺳا ﻲﻗو

).

1

ﻲـﻜﻳ (

شور ﻦﻳا زا

ﻲﻣ نﻮﻴﺳاﺰﻳﺮﺘﺗﺎﻛ ﺎﻫ

ﺪﺷﺎﺑ

).

2

قوﺮـﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ (

ﻲـﺳرﺮﺑ ﺢﻴﺤـﺻ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ار ﺮـﻧوﺮﻛ قوﺮـﻋ ﻲﻣﻮﺗﺎـﻧآ ﺮﻧوﺮﻛ ﻲﻣ قوﺮـﻋ يرﺎـﻤﻴﺑ ﺎـﺑ نارﺎـﻤﻴﺑ نﺎـﻣرد و ﺺﻴﺨﺸـﺗ رد و ﺪﻨﻛ

ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا كﻮﻜﺸﻣ ﺎﻳ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ يﺮﻧوﺮﻛ دﻮﺷ

).

3

(

ـﺑ ﺎـﻜﻳﺮﻣا ﺐـﻠﻗ ﻦﻤﺠﻧا زا تﺎﻋﻼﻃا ﻦﻳﺮﺧآ ﻖﺒﻃ زا ﺶﻴ

2100

دراد دﻮﺟو هﺪﺤﺘﻣ ﺖﻟﺎﻳا رد ﻲﺒﻠﻗ نﻮﻴﺳاﺰﻳﺮﺘﺗﺎﻛ هﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ

).

4 (

هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا رد ﻪﻧﻻﺎﺳ 1

يﺎﻫﺮﺠﻴـﺳوﺮﭘ ﺖـﺤﺗ رﺎﻤﻴﺑ نﻮﻴﻠﻴﻣ

ﻲﻣ راﺮﻗ ﺐﻠﻗ ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ

ﺪﻧﺮﻴﮔ

).

5

رﺎﻣآ ﺮﺘﻓد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ (

رد ،ﺰـﻴﻧ نﺎـﺠﻧز ﻲﺘﺸـﻬﺑ ﺪﻴﻬـﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺶﺨﺑ لﺎﺳ 1380 داﺪﻌﺗ 780

آ ﺖـﺤﺗ ﺮـﻔﻧ ﺮـﻧوﺮﻛ قوﺮـﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧ

ﻪــﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ لﺎــﺳ رد و ﺪــﻧا

1381 دوﺪــﺣ 1200 ﺖــﺤﺗ ﺮــﻔﻧ

ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ

ﺪـﺷر ﻪـﺑ ور ﺪﻧور ﻪﻛ ﺪﻧا

ﻲـﻣ نﺎﺸـﻧ ار ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ شور ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا

ﺪـﻫد . ﺐـﻠﻏا رد

باﺮﻄﺿا و سﺮﺘﺳا ،ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ يﺎﻫﺮﺠﻴﺳوﺮﭘ دراﻮﻣ

دراد هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ رﺎﻤﻴﺑ ياﺮﺑ ار

).

6

ﺮﻄـﺿا (

و ﻲـﻧاور ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ،با

ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺪﺑ ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ :

هد نوﺮـﺑ و نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ،ﺐﻠﻗ نﺎﺑﺮﺿ

ﻲﻣ ﻻﺎﺑ ار ﻲﺒﻠﻗ

ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ياﺮﺑ ﻦﻳا ًﻻﺎﻤﺘﺣا و دﺮﺑ

يﺎـﻫ

سﻮﺘﻛرﺎــﻔﻧا لﺎــﺒﻧد ﻪــﺑ هدﺎــﺘﻓا هﺮﻃﺎــﺨﻣ ﻪــﺑ ﻲـــﻗوﺮﻋ و ﻲــﺒﻠﻗ

يرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻳ درﺎﻛﻮﻴﻣ

ﻲـﻣ ﺮﻀـﻣ رﺎﻴﺴـﺑ ﻲﺒﻠﻗ يﺎﻫ

ﺪـﺷﺎﺑ

).

7 (

ﻞﻴﺧد يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺐﻠﻏا

زا ترﺎـﺒﻋ نارﺎـﻤﻴﺑ سﺮﺘﺳا ﺢﻄﺳ رد :

سﺮــﺗ و ﺎﻨــﺷآ ﺎــﻧ ﻂﻴــﺤﻣ ،باﺮﻄــﺿا ،درد ،دﺮــﻓ ﻲــﻠﺒﻗ ﻪــﺑﺮﺠﺗ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ

).

8 و 9

شور (

باﺮﻄـﺿا ﺎـﺑ ﻪـﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮـﺑ ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ

ﺮﻳﺎــﺳ و ﺐــﻠﻗ ﺖــﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎــﺑ ﻲﻤﻴﻘﺘﺴــﻣ ﻪــﻄﺑار ﻪــﻛ دراد دﻮــﺟو نﺎﮔرا

ﻦﻳا زا ﻪﻛ دراد نﺪﺑ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺎﻫ يﺎﻫوراد فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ

مارآ ﻲﻤﺘﻳرآﺪﺿ و ﺶﺨﺑ دﻮـﻤﻧ هرﺎﺷا

. ﺖـﻬﺟ ﻦﻴـﺗور رﻮـﻃ ﻪـﺑ

،ﺮﺠﻴـﺳوﺮﭘ لﻮﻃ رد رﺎﻤﻴﺑ ﻲﺘﺣار زا نﺎﻨﻴﻤﻃا و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻦﻴﻜﺴﺗ

رد مﺎـﭘزﺎﻳد و ﻦﻴﻣارﺪـﻴﻫ ـ ﻦـﻔﻳد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫوراد ﺶﻴﭘ زا

ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻛاﺮﻣ ﺐﻠﻏا

و ﻲﻨﻴﻜﺴـﺗ صاﻮـﺧ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﻛ ،دﻮﺷ

ﻲﺘﻧآ نآ ﻚﻳژﺮﻟآ

ﻲﻣ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ

).

10

يرﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻖﻴﻗد تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﺘﺒﻟا (

ترﺎﻬﻣ و يرﺎﺘـﺳﺮﭘ عﻮـﻨﺘﻣ ﺮﻴﺑاﺪـﺗ يﺮﻴﮔرﺎـﻛ ﻪﺑ رد يرﺎﺘﺳﺮﭘ

ﻲﻣ ﺮﺠﻴﺳوﺮﭘ ﻦﻴﺣ رد تﺎﻗﺎﻔﺗا ﻦﻳا زا يرﺎﻴﺴﺑ زوﺮﺑ ﻊﻧﺎﻣ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻲـﻣ رﻮﻃ ﻦﻴﻤﻫ و دﻮﺷ

مﺪـﻋ و باﺮﻄـﺿا ﺶﻫﺎـﻛ ﺚـﻋﺎﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ

ﻲـــﺑ ﻲﻧﺎـــﻣرد وراد زا هدﺎﻔﺘـــﺳا ددﺮـــﮔ درﻮـــﻣ

. زا ﻲﻀـــﻌﺑ يﮋﺗاﺮﺘﺳا

يﺎﻫﺮﺠﻴـﺳوﺮﭘ زا ﻞـﺒﻗ ﻪـﻛ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﺞﻳار يﺎﻫ

ﻛ ياﺮﺑ ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ

ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ باﺮﻄﺿا ﺶﻫﺎ

ترﺎـﺒﻋ دور

زا :

ﻚـﻴﻨﻜﺗ شزﻮـﻣآ ،ﺮﺠﻴـﺳوﺮﭘ درﻮـﻣ رد تﺎﻋﻼﻃا نداد

يﺎـﻫ

مارآ

ﻚـﻴﻨﻜﺗ و باﺮﻄﺿا ﺪﺿ يﺎﻫوراد زا هدﺎﻔﺘﺳا ،يزﺎﺳ

يﺎـﻫ

نﺎﺘﺳاد ﺪﻨﻧﺎﻣ لﺎﻔﻃا ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ صﺎﺧ ﻲﻣ ﻲﻳﻮﮔ

ﺪﺷﺎﺑ

).

5

(

ﺰـﻴﻧ تﻻﺎـﻘﻣ زا يرﺎﻴﺴـﺑ رد ﻪﻛ يرﺎﺘﺳﺮﭘ تﻼﺧاﺪﻣ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ

ﻲﻣ و ﺖﺳا هﺪﺷ

ﻲﻫﺎـﮔ و ﻞـﻤﻜﻣ نﺎـﻣرد ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ناﻮﺗ

مارآ ،دﺮــﻛ ﺮــﻛذ ﻲﻧﺎــﻣرد وراد ﻦﻳﺰﮕﻳﺎــﺟ ﺖــﺳا يزﺎــﺳ

. رد

مارآ ،يرﺎﺘــﺳﺮﭘ تﻻﺎــﻘﻣ و يرﺎﺘــﺳﺮﭘ ﻚــﻳ ناﻮــﻨﻋ ﻪــﺑ يزﺎــﺳ

ﻲﺘﻠﻜــﺳا ﻲﻧﻼﻀــﻋ رﺎﺸــﻓ و باﺮﻄــﺿا ﺮــﻫ زا دازآ ﺖﻴﻌــﺿو ﻲﻣ ﻒﻴﺻﻮﺗ

ﻦﻴﻤﻫ و دﻮﺷ

و مارآ ﻲـﻨﻫذ ﺖﻴﻌـﺿو دﺎـﺠﻳا رﻮـﻃ

ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﻒــﻳﺮﻌﺗ لدﺎــﻌﺘﻣ

).

11

ﻒﻟﺎــﺨﻣ سﺮﺘــﺳا ﺦــﺳﺎﭘ (

مارآ

ﺖـﺳا يزﺎﺳ .

مارآ ﻚـﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲـﻨﻴﻋ تاﺮﻫﺎـﻈﺗ

،يزﺎـﺳ

ﻲـﻣ ﺾﺒـﻧ داﺪـﻌﺗ ﺶﻫﺎـﻛ و نﻮـﺧ رﺎﺸـﻓ ﺶﻫﺎـﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﺪـﺷﺎﺑ

.

مارآ ﺮﻴﺛﺎﺗ ،ﻚﻴﺗﺎﭙﻤﺳارﺎﭘ ﻢﺘﺴﻴﺳ نﺪﺷ لﺎﻌﻓ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و يزﺎﺳ

ﻲﺘﻧآ و ﻲﺘﻇﺎﻔﺣ دراد ﺐﻠﻗ يور يرﻮﺗﻼﻳﺮﺒﻴﻓ

).

11

(

ﻲـﻣ قﻮـﻓ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﮔ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ناﻮـﺗ ﺶـﻘﻧ ﻪـﻛ ﺖـﻓﺮ

شور مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ رﺎﺘﺳﺮﭘ لﺎـﻤﻋا زا ﻞـﺒﻗ ﻲﺘﺣ و ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ يﺎﻫ

ﺖﺳا ﻲﺗﺎﻴﺣ و ﮓﻧرﺮﭘ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﺣاﺮﺟ .

ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺶﻘﻧ ﻢﻏﺮﻴﻠﻋ

يﺎــﻳاﺰﻣ و هﺪﻧزﺎــﺳ و ﺪــﻴﻔﻣ ﻲﻃﺎــﺒﺗرا يراﺮــﻗﺮﺑ رد يرﺎﺘــﺳﺮﭘ مارآ شور

ﺖـﺒﺜﻣ شﺮـﮕﻧ مﺪـﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ،يزﺎﺳ

آ ﺖــﺒﺜﻣ تاﺮﻴﺛﺎــﺗ زا ﻲﻫﺎــﮔآ مﺪــﻋ و شور ﻦــﻳا ﻪــﺑ رد ﻼــﻤﻋ ن

ﺶﺨﺑ ﺶﻴﺑ ﺎﻫ

ﻲﻣ ﺎﻔﺘﻛا ﺎﻫوراد فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﺮﺗ

ﻪـﺒﻨﺟ ﻪـﺑ و دﻮـﺷ

رﺎﻴﺴـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ،ﻲـﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد هزوﺮﻣا ﻪﻛ ﻮﺟدﺪﻣ ﻲﻧاور

ﻲﻣ لوﺬﺒﻣ نآ ﻪﺑ يدﺎﻳز

ﻲﻤﻧ ﺎﻨﺘﻋا ،دﻮﺷ

ددﺮﮔ . ﺶﻫوﮋﭘ اﺬﻟ

ناﺮﮔ

شور ﻚــﻳ و ﻲــﻳورادﺮﻴﻏ شور ﻚــﻳ ﺮﻴﺛﺎــﺗ ﺮــﺿﺎﺣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺗ نارﺎـــﻤﻴﺑ ﻚـــﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ ﻢـــﺋﻼﻋ يور ﺮـــﺑ ار ﻲـــﻳوراد ﺖـــﺤ

ﺖـﻓﺎﻳرد ترﻮـﺻ رد ﺎـﺗ ،ﺪﻧﺪﻴﺠﻨـﺳ ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ و ﻲﻧﺎــﻣرد وراد تاﺮﻴﺛﺎــﺗ ندﻮــﺑ نﺎﺴــﻜﻳ و بﻮــﻠﻄﻣ ﺞﻳﺎــﺘﻧ مارآ زا ﻲـﺷﺎﻧ ضراﻮـﻋ زا و ﺪـﻨﻨﻛ ﻪﻴـﺻﻮﺗ ار ﺪﺘﻣ ﻦﻳا ،يزﺎﺳ

نآ ﻪـﻨﻳﺰﻫ فﺮﺻ ﺰﻴﻧ و ﺎﻫوراد فﺮﺼﻣ

ﺪـﻨﻳﺎﻤﻧ يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ ﺎـﻫ .

ﻢــﻫ مارآ زا ﺖــﺒﺜﻣ ﺞﻳﺎــﺘﻧ ﺖــﻓﺎﻳرد ترﻮــﺻ رد ﻦﻴــﻨﭼ ،يزﺎــﺳ

ارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﻣ ن نوﺮـﻘﻣ شور ﻚـﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار شور ﻦﻳا ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ دﻮـﺧ نﺎﻳﻮﺟدﺪـﻣ ﻪـﺑ ﻪﺿرﺎﻋ نوﺪﺑ و ﻪﻓﺮﺻ ﻪﺑ

(3)

ﺪـﻨﻫد شزﻮـﻣآ ﻲﻧﺎـﺳآ ﻪـﺑ صﺎـﺧ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ .

ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦـﻳا ﻪـﺑ

ﻪﺴــﻳﺎﻘﻣ ﻲــﺳرﺮﺑ ناﻮــﻨﻋ ﺖــﺤﺗ ،ﺮــﺿﺎﺣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ يا

2 شور

مارآ ﻢـﺋﻼﻋ يور ﺮـﺑ وراد ﺶﻴـﭘ زا هدﺎﻔﺘـﺳا و نﻮﺴـﻨﺑ يزﺎﺳ

ارﺎﻤﻴﺑ رد ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ مﺎﺠﻧا ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺖﺤﺗ ن

ﺪﺷ .

ﻲﺳرﺮﺑ شور

ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا

ﻲﻳﺎـﻣزآرﺎﻛ عﻮـﻧ زا ﻲـﺑﺮﺠﺗ ﻪﻤﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻚﻳ ،

يور ﺮـﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ 2

هوﺮـﮔ )

مارآ هوﺮـﮔ

هوﺮـﮔ و يزﺎـﺳ

ﺶﻴﭘ وراد ( شور ندﺮـﺑ رﺎـﻛ ﻪﺑ نآ ﻪﻠﺧاﺪﻣ و ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا

مارآ

ﺶﻴـﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا و نﻮﺴﻨﺑ يزﺎﺳ دﻮـﺑ وراد

. ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺎـﻫ رد

تﺎﺼـﺨﺸﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗﺮﻴﻏ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ .

لﺎــﺳ رد ﻪــﻛ ﻲﻧارﺎــﻤﻴﺑ ﺶﻫوﮋــﭘ ﻦــﻳا رد 1382

ﺖـــﻬﺟ

نﺎﺠﻧز ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻲﻣ يﺮﺘﺴﺑ

ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺶﻫوﮋـﭘ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺪﻧﺪﺷ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻛ ،ﺪﻧﺪﺷ

نآ نﺎـﻴﻣ زا ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ ﻧا ﺎـﻫ

ﺪﻧﺪـﺷ بﺎـﺨﺘ .

زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ تﺎﺼﺨﺸﻣ :

1 - رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ

ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺖﺤﺗ

ﺪـﻧﺮﻴﮔ . 2 - ﻪﻠـﺻﺎﻓ رد

ﻲﻨﺳ 65 - 35

ﺪﻨﺷﺎﺑ لﺎﺳ .

3 - قوﺮـﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ ﺖـﺤﺗ ﻂـﻘﻓ

هاﺮــﻤﻫ ﺖــﺳار ﺐــﻠﻗ نﻮﻴــﺳاﺰﻳﺮﺘﺗﺎﻛ ﺎــﺑ و ﺪــﻧﺮﻴﮔ راﺮــﻗ ﺮــﻧوﺮﻛ ﺪـــﺷﺎﺒﻧ . 4 -

ﺎـــﺳ ﺖـــﺤﺗ ،ﻲﻓاﺮﮔﻮـــﻳﮋﻧآ مﺎـــﺠﻧا زا ﻞـــﺒﻗ ﺮﻳ

يﺮــﻣ هار زا ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳدرﺎــﻛﻮﻛا ﺪــﻨﻧﺎﻣ ﻲﻤﺟﺎــﻬﺗ يﺎﻫﺮﺠﻴــﺳوﺮﭘ

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ .

5 -

يرﺎـﻤﻴﺑ

ﻪـﭽﻳرد يﺎـﻫ

ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﺐـﻠﻗ يا

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻚﺷﺰﭘ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ .

نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد

ﻪـﻛ نﺎـﺠﻧز ﻲﻜـﺷﺰﭘ مﻮـﻠﻋ هﺎﮕﺸـﻧاد ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ

نارﺎـﻤﻴﺑ ياﺮـﺑ ﻲﻤﺟﺎـﻬﺗ تﻼﺧاﺪـﻣ ﺮﻳﺎـﺳ و ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺰﻛﺮﻣ

ﻲـﻣ نﺎﺠﻧز نﺎﺘﺳا رد ﻲﻗوﺮﻋ و ﻲﺒﻠﻗ

ﻂﻴـﺤﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ،ﺪـﺷﺎﺑ

ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺶﻫوﮋﭘ .

ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد 2

مارآ شور

ﺶﻴﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا و نﻮﺴﻨﺑ يزﺎﺳ

يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ وراد

يروآدﺮـﮔ ياﺮـﺑ و ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺖﺤﺗ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ زا تﺎﻋﻼﻃا 3

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا مﺮﻓ .

1 -

ﺶﺳﺮﭘ مﺮﻓ

ﻪـﻣﺎﻧ تﺎـﻋﻼﻃا

ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا و ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد 10

لاﻮـﺳ

دﻮﺑ . 2 - دراﻮـﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺖﺒﺛ گﺮﺑ دﻮﺑ ﺮﻳز

:

ﻚﻴﻟﻮﺘـﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ )

12 - 8 ﺖﻋﺎـﺳ

ﻲﻓاﺮﮔﻮــﻳﮋﻧآ ﻪــﺑ ﻦﺘــﻓر زا ﻞــﺒﻗ (

ﻪــﻠﺧاﺪﻣ ﭻﻴــﻫ نوﺪــﺑ ﻪــﻛ يا

هزاﺪﻧا

ﻲﻣ ﺖﺒﺛ و يﺮﻴﮔ

ﻼﺧاﺪﻣ مﺎﺠﻧا زا ﺪﻌﺑ و ﺪﺷ ت

) 5 / 0 ﺖﻋﺎﺳ

ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر زا ﻞﺒﻗ (

ﻚـﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ًادﺪـﺠﻣ

هزاﺪــﻧا ﻲــﻣ ﺖــﺒﺛ و يﺮــﻴﮔ ﺪــﺷ

. 3 - يﺎــﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺖــﺒﺛ گﺮــﺑ

ﻦــﻳا ﻞﻣﺎــﺷ ﻪــﻛ ﻲﻓاﺮﮔﻮــﻳﮋﻧآ زا ﺪــﻌﺑ و ﻦﻴــﺣ رد ﻚــﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ دﻮﺑ دراﻮﻣ :

نﻮـﺧ رﺎﺸﻓ ،ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ

ﻦـﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘـﺳﺎﻳد يﺎـﻬﺘﻧا رﺎﺸﻓ ،ﭗﭼ ﻦﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ و ﭗـﭼ

ﻚـﺷﺰﭘ ﻂـﺳﻮﺗ ﻪـﻛ ترﻮـﺋآ ﻚﻴﻟﻮﺘـﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴـﻴﺳ رﺎﺸﻓ هزاﺪﻧا ﺞﻟﺎﻌﻣ ﺶﻫوﮋﭘ رﺎﻴﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ و يﺮﻴﮔ

ﻲﻣ ﺖﺒﺛ ﺮﮔ ﺪﺷ

.

ﺎﻫراﺰﺑا رﺎﺒﺘﻋا ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ )

ﺶﺳﺮﭘ ﻚﭼ و ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺴﻴﻟ

ﺎـﻫ ( زا

ﺶـﺳﺮﭘ ﻪـﻛ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ،ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا اﻮﺘﺤﻣ رﺎﺒﺘﻋا

ﻪـﻣﺎﻧ

ﻚﭼ و ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا

ﺖﺴﻴﻟ ﻪـﺑ ﻲﺗﺎﻣﺪـﻘﻣ يﺎﻫ 16

زا ﺮـﻔﻧ

ﺐﺣﺎﺻ و ﺪﻴﺗﺎﺳا

هﺎﮕﺸﻧاد رد ناﺮﻈﻧ

ﺖـﻴﺑﺮﺗ ﻲﻜـﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ

و ﺪـﻳدﺮﮔ ﻪـﺋارا نﺎـﺠﻧز و ﻲﺘﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ،ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،سرﺪﻣ

ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار ﺎﺑ ﺲﭙﺳ

رد ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ تﺎﺣﻼـﺻا ،هﺪـﺷ ﻪﺋارا يﺎﻫ

ﻦﻴﻤﻫ ،ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺎﻬﻧآ

ﺎـﻳ ﻲـﻠﻣ دﺎـﻤﺘﻋا يراﺮـﻗﺮﺑ ﺖـﻬﺟ ،رﻮﻃ

ﻚﭼ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ

ﺖﺴﻴﻟ

ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ،ﺎﻫ ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ شور زا

بﺎﻳزرا يﻻﺎـــﺑ نآ ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮـﺿ ﻪــﻛ ،ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ 95

%

دﻮﺑ . ﻲـﻓﺮﻌﻣ و ﻲﺘﺸـﻬﺑ ﺪﻴﻬـﺷ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺲﻴـﺋر ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﺎﺑ

ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و هﻮﺤﻧ درﻮﻣ رد ﺢﻴﺿﻮﺗ و نﺎﻳﻮﺟدﺪﻣ ﻪﺑ ﺮﮔ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﻳﺎﺿر ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﻛﺮﺷ ﺖﻬﺟ نارﺎﻤﻴﺑ زا ،رﺎﻛ مﺎﺠﻧا

ﺪﺷ .

ﺶﻫوﮋﭘ ،راﺰﺑا ﻪﻴﻬﺗ زا ﺲﭘ

ﺮﮔ ﻲﻤﺳر ﻪﻣﺎﻧ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺎﺑ

زا ﺲـﭘ و ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ سرﺪﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد زا تﺪﻣ لﻮﻃ رد نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺲﻴﻳر ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﺐﺴﻛ 3

ﻪـﺑ ماﺪـﻗا هﺎﻣ

ﻪﻧﻮﻤﻧ

ﻲﻓدﺎﺼـﺗﺮﻴﻏ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ يﺮﻴﮔ )

رد ﺎـﻳ نﺎـﺳآ شور ﻪـﺑ

ﺖــﺳد سر ( دﻮــﻤﻧ . ﻲﻓدﺎﺼــﺗ رﻮــﻃ ﻪــﺑ داﺮــﻓا ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﻳا رد

ﻲﺼﻴﺼﺨﺗ Random Allocation)

( رد 3 ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هوﺮﮔ .

ﺶﻴـﭘ و هﺪـﻨﻨﻛ شوﺪـﺨﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ لﺮـــﺘﻨﻛ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪﺑ زا يﺮـﻴﮔ

ﻪﻧﻮﻤﻧ طﺎﺒﺗرا

اﺪﺘﺑا ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ نﻮﻣزآ يﺎﻫ 20

هوﺮـﮔ ياﺮـﺑ ﺮـﻔﻧ

ﺶﻴﭘ نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑو وراد 20

مارآ هوﺮﮔ ياﺮﺑ ﺮﻔﻧ

بﺎﺨﺘﻧا يزﺎﺳ

ﺪﻧﺪﺷ .

ﺖﺒﻗاﺮﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ،وراد ﺶﻴﭘ هوﺮﮔ رد

ﻪـﺑ ار لﻮـﻤﻌﻣ يﺎﻫ

ﻚـﺷﺰﭘ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫوراد هاﺮﻤﻫ

ﺶﻴـﭘ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ نﺎﺸـﺠﻟﺎﻌﻣ

وراد

(4)

ﻲﻣ ﺰﻳﻮﺠﺗ

ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ،دﺮﻛ

،مﺎـﭘزﺎﻳد ﻞﻣﺎـﺷ ﺎﻫوراد ﻦﻳا ؛ﺪﻧدﺮﻛ

دﻮﺑ نوﺰــﻴﺗرﻮﻛورﺪﻴﻫ و ﻦــﻴﻣاﺮﻴﻨﻓﺮﻠﻛ .

مارآ هوﺮـــﮔ رد ﻲـــﻤﻧ ﺖـــﻓﺎﻳرد وراد ﻪـــﻛ يزﺎـــﺳ

،ﺪـــﻧدﺮﻛ

ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ مﺎـﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ زور ﻚﻳ ﻪﻛ ار ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ ﺮﮔ

ﻲﻣ يﺮﺘﺴﺑ

ﻪـﻧﻮﻤﻧ تﺎﺼـﺨﺸﻣ ﺎـﺑ و ﺪﻧﺪـﺷ ،ﺪﻨﺘـﺷاد ﻲﮕﻨﻫﺎـﻤﻫ

ﻲﻣ بﺎﺨﺘﻧا

مارآ درﻮـﻣ رد و دﺮﻛ

يور ﺮـﺑ نآ تاﺮـﺛا و يزﺎـﺳ

رد ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ ﻢﺋﻼﻋ و باﺮﻄﺿا 1

تﺪـﻣ ﻪﺑ ﻪﺴﻠﺟ 15

ﻪـﻘﻴﻗد

ﻲــﻣ ﺢﻴــﺿﻮﺗ مﺎــﺠﻧا هﻮــﺤﻧ يداﺮــﻔﻧا ترﻮــﺻ ﻪــﺑ ﺲﭙــﺳ و داد

مارآ

نآ ﻪﺑ ار يزﺎﺳ

ﻲﻣ شزﻮﻣآ ﺎﻫ

داد . ﺶﻫوﮋﭘ ﻼﺘﺑا ،دﻮـﺧ ﺮـﮔ

مارآ ﻞﺣاﺮﻣ

ﻲـﻨﻳﺮﻤﺗ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ار يزﺎـﺳ ﻮﺟدﺪـﻣ يور ﺮـﺑ

ﻲﻣ مﺎﺠﻧا

ﻲﻣ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻮﺟدﺪﻣ زا ﺲﭙﺳ و داد

نﺎـﻤﻫ رد ﻪـﻛ ﺪﺷ

زور 2 ﻲﻟا 3

مارآ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ ﻪـﺑ ﻦﺘـﻓر زا ﻞﺒﻗ رﺎﺑ

ار يزﺎـﺳ

رﺎﺑ ﺮﻫ ﻪﻛ ،ﺪﻫد مﺎﺠﻧا 15

ﻲـﻟا 20

ﻲـﻣ لﻮـﻃ ﻪـﻘﻴﻗد

ﺪﻴﺸـﻛ . رد

ﺮـﻫ رد ﻚـﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا ،نارﺎﻤﻴﺑ شﺮﻳﺬﭘ ياﺪﺘﺑا 2

هوﺮـﮔ

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ )

مارآ

ﺶﻴﭘ و يزﺎﺳ

د ورا ( ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ . ود ﺮﻫ رد

ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ ﻢﺋﻼﻋ هوﺮﮔ 12

- 8 و ﺖﻋﺎـﺳ 5

/ 0 زا ﻞـﺒﻗ ﺖﻋﺎـﺳ

هزاﺪﻧا ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر

ﻲـﻣ يﺮـﻴﮔ

ﻞﻣﺎـﺷ ﻢـﺋﻼﻋ ﻦـﻳا ؛ﺪـﺷ

دﻮﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ .

ﻚـﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ ﻢﺋﻼﻋ

نﻮـﺧ رﺎﺸـﻓ ﻞﻣﺎـﺷ دراﻮـﻣ ﻦـﻳا ﺮـﺑ هوﻼـﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ ﻦﻴﺣ

ـﻬﺘﻧا رﺎﺸـﻓ ،ﭗـﭼ ﻦﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ ،ﭗـﭼ ﻦـﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘـﺳﺎﻳد يﺎ

ود ﺮـﻫ رد ﻪـﻛ دﻮـﺑ ترﻮـﺋآ ﻚﻴﻟﻮﺘـﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴـﻴﺳ رﺎﺸﻓ هزاﺪﻧا هوﺮﮔ ﻲﻣ يﺮﻴﮔ

ﺪﺷ .

ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ زا ﺲـﭘ ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ ﻢﺋﻼﻋ

) نﻮـﺧ رﺎﺸـﻓ ﻞﻣﺎـﺷ

ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ (

4 ﺮـﻫ ﻞﺻاﻮﻓ ﻪﺑ رﺎﺑ 15

رد ﻪـﻘﻴﻗد

هزاﺪﻧا ،هوﺮﮔ ود ﺮﻫ ﻲﻣ ﺖﺒﺛ و يﺮﻴﮔ

ﺪﺷ .

ﺞﻳﺎﺘﻧ

ﻪﻠﺧاﺪﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻤﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد

،ﺲﻨـﺟ ،ﻦـﺳ ﻞـﺜﻣ ﺮﮔ

و رﺎﮕﻴـﺳ ،ﻲﻓﺮﺼـﻣ يﺎـﻫوراد ،يرﺎﻤﻴﺑ عﻮﻧ ،ﻞﻐﺷ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ

ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هﺮﻴﻏ

زا هوﺮـﮔ ود ﺮﻫ ﻪﻛ يا

ﻪﻠﺧاﺪﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻈﻧ

نﺎﺴـﻜﻳ ﺮـﮔ

ﺪـﻧﺪﻳدﺮﮔ يزﺎـﺳ .

هداد يﺎـﻫ

مﺮــﻧ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ﺶﻫوﮋــﭘ زا ﻞــﺻﺎﺣ راﺰــﻓا

ﺖــﺤﺗ SPSS

ﻳو

دﻮـﺑ ﺮـﻳز راﺮـﻗ ﻪـﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪـﻛ ،ﺪـﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪــﻳﺰﺠﺗ زوﺪﻨ .

يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 12

- 8 ﺎﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر زا ﻞﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ

،ﻞﻘﺘﺴــﻣ ﻲـــﺗ يرﺎــﻣآ نﻮــﻣزآ )

ﺎــﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴــﻴﺳ نﻮــﺧ رﺎﺸــﻓ

66 / 0 P= ﺎﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ، 52

/ 0 p= ( ﻦﻴﺑ رد 2 هوﺮـﮔ

ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ )

مارآ ﺶﻴــﭘ و يزﺎــﺳ وراد

( يرﺎــﻣآ فﻼﺘــﺧا

ﻲــﻨﻌﻣ اد داﺪــﻧ نﺎﺸــﻧ ر )

هرﺎﻤــﺷ لوﺪــﺟ 1

.( ﻦﻴــﻤﻫ ﻪﺴــﻳﺎﻘﻣ رﻮــﻃ

ﻪــــﺑ طﻮـــﺑﺮﻣ ﻚــــﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ يﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ 5

/ 0 زا ﻞــﺒﻗ ﺖﻋﺎــﺳ

ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺗ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر )

نﻮـﺧ رﺎﺸـﻓ

ﺎﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ 76

/ 0 p= ﺎـﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد نﻮﺧ رﺎﺸﻓ و 18

/ 0 p= (

ﻲــﻨﻌﻣ فﻼﺘــﺧا يرﺎــــﻣآ ﺮــــﻈﻧ زا هوﺮــﮔ ود ﻦﻴــﺑ رد ار يراد

ﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪــﻌﻟ

) مارآ

ﺶﻴـﭘ و يزﺎـــﺳ

وراد (

داﺪـﻧ نﺎﺸـﻧ )

لوﺪـﺟ

هرﺎﻤﺷ 2 .(

هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1

-

ﻦﻴﺑ رد ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 2

درﻮﻣ هوﺮﮔ ﺶﻫوﮋﭘ

) مارآ ﺶﻴﭘ و يزﺎﺳ وراد

( 12 - 8 ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر زا ﻞﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ

هوﺮﮔ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ

مارآ يزﺎﺳ ﺶﻴﭘ

وراد pvalue

t

نﻮﺧرﺎﺸﻓ

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

50

/ 128 25

/ 127

ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ

رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا

84 / 20 92

/ 23 668

/ 0 176

/ 0

مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ

تﻼﺧاﺪﻣ نﻮﺧرﺎﺸﻓ

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 75

/ 78 79

ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد

2 / 15 41

/ 12 524

/ 0 057

/ 0

-

ﻦﻴﺑ رد ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 2

ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ هوﺮﮔ )

مارآ ﺶﻴﭘ و يزﺎﺳ وراد

( 5 / 0 ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر زا ﻞﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ

وراد pvalue

t

ﻓ

نﻮﺧرﺎﺸ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

50

/ 132 25

/ 132

38 / 26 07

/ 27 769

/ 0 030

/ 0

ﻪﺑ ﻦﺘﻓر زا ﻞﺒﻗ

ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ نﻮﺧرﺎﺸﻓ

84

5

/ 82

91 / 13 12

/ 17 182

/ 0 304

/ 0

(5)

ﺎﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻦﻴﺣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲـﺗ يرﺎـﻣآ نﻮـﻣزآ

ﻞﻘﺘﺴــﻣ ) ﺎــﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴــﻴﺳ نﻮــﺧ رﺎﺸــﻓ 59

/ 0 P= نﻮﺧرﺎﺸــﻓ ،

ﺎﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد 207

/ 0 P= (

ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا

ار يراد

ﻦﻴﺑ رد 2

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هوﺮﮔ )

مارآ ـﺳ ﺶﻴـﭘ و يزﺎ وراد

( نﺎﺸـﻧ

داﺪﻧ ) هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 3

.(

ﻲـﺗ يرﺎـﻣآ نﻮـﻣزآ ﺎﺑ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻦﻴﺣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ ) ﺎﺑ ﭗﭼ ﻦﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ رﺎﺸﻓ 56

/ 0 P= يﺎـﻬﺘﻧا رﺎﺸـﻓ ،

ﺎﺑ ﻦــﻄﺑ ﻚــﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد 65

/ 0 P= ﺎﺑ ترﻮﺋآ ﻚــﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ رﺎﺸﻓ ،

87

/ 0 p=

ﻮـﺋآ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد رﺎﺸﻓ و ﺎـﺑ تر

43 / 0 P= ( ود ﻦﻴـﺑ رد

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ هوﺮﮔ )

مارآ

ﺶﻴـﭘ و يزﺎﺳ

وراد ( يرﺎـﻣآ فﻼﺘـﺧا

ﻲﻨﻌﻣ

داﺪﻧ نﺎﺸﻧ راد )

هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 4

.( زا ﺲـﭘ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ )

ﻲﻃ رد 4

هزاﺪﻧا رﺎﺑ

ﻞﺻاﻮﻓ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ 15

ﻪﻘﻴﻗد ( ﺎـﺑ

،ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺗ يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ )

ﺎـﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴـﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ

14 / 0 P= ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ، ﺎﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد نﻮﺧ رﺎﺸﻓ

43 / 0 P= ( ﻦﻴـﺑ رد

ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ هوﺮــﮔ ود )

مارآ ﺶﻴــﭘ و يزﺎــﺳ وراد

( فﻼﺘــﺧا

ﻲﻨﻌﻣ داﺪﻧ نﺎﺸﻧ يرﺎﻣآ راد )

هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 5

.(

- ﻦﻴﺑ رد ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 2

( ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻦﻴﺣ رد

ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ هوﺮﮔ

وراد pvalue

t

نﻮﺧرﺎﺸﻓ

75

/ 142 50

/ 152

09 / 22 94

/ 24 598

/ 0 308

/ 1

ﻦﻴﺣ رد

ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ

نﻮﺧرﺎﺸﻓ

/ 85 25

/ 96

27 / 11 85

/ 14 207

/ 0 518

/ 2

-

ﻦﻴﺑ رد ترﻮﺋآ و ﭗﭼ ﻦﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد رﺎﺸﻓ ،ترﻮﺋآ و ﭗﭼ ﻦﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ رﺎﺸﻓ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 2

( ﻦﻴﺣ رد

ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺮﻴﻐﺘﻣ

هوﺮﮔ مارآ يزﺎﺳ ﺶﻴﭘ

وراد pvalue

t

ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ رﺎﺸﻓ

144

ﭗﭼ ﻦﻄﺑ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا

18

/ 21 86

/ 22 567

/ 0 287

/ 0

ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ رﺎﺸﻓ

142

ترﻮﺋآ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا

18

/ 21 20

/ 22 873

/ 0 583

/ 0

يﺎﻬﺘﻧا رﺎﺸﻓ

/ 17 7

/ 18

ﭗﭼ ﻦﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد

04 / 8 99

/ 6 651

/ 0 524

/ 0

ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد رﺎﺸﻓ

25

/ 78

ترﻮﺋآ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا

58

/ 8 25

/ 7 439

/ 0 58

/ 0

- نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﻴﺑ رد ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ

2 ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ هوﺮﮔ )

( ﻲﻃ رد 4 هزاﺪﻧا رﺎﺑ زا ﺲﭘ يﺮﻴﮔ

وراد pvalue

t

نﻮﺧرﺎﺸﻓ

65

/ 117 35

/ 124

ﺳ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا

61 / 14 87

/ 19 145

/ 0 215

/ 1

زا ﺪﻌﺑ

نﻮﺧرﺎﺸﻓ

7

/ 80

79 / 9 67

/ 13 436

/ 0 25

/ 1

(6)

ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ

رد ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﺞﻳﺎﺘﻧ زا 12

- 8 ﺖﻋﺎـﺳ

ﻲﻣ ،ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر زا ﻞﺒﻗ

ﺗ رﺎﺸـﻓ ﻪـﻛ ﺖـﻓﺮﮔ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ناﻮ

مارآ هوﺮــﮔ ود رد ﻚﻴﻟﻮﺘــﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴــﻴﺳ نﻮــﺧ و يزﺎــﺳ

ﺶﻴﭘ

ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا وراد

ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ؛ﺖـﺳا هداﺪـﻧ نﺎﺸـﻧ ار يراد

دﻮﺑ نﺎﺴﻜﻳ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ هوﺮﮔ ود رد ﻪﻳﺎﭘ ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ .

زا

رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ 5

/ 0 رد ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ ﻪـﺑ ﻦﺘـﻓر زا ﻞﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ

مارآ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ

ﺎﺳ

ﺶﻴﭘ و يز

رﺎﺸـﻓ ﻪـﻛ ﺪـﻣآﺮﺑ ﻦﻴـﻨﭼ وراد

ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ نﻮﺧ

نﺎﺸﻧ يرﺎﻣآ راد

ﺪﻧداﺪﻧ . نﻮـﺧ رﺎﺸـﻓ ﻲﻓاﺮﮔﻮـﻳﮋﻧآ ﻦﻴـﺣ رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ

مارآ هوﺮــﮔ ود ﻦﻴــﺑ رد ،ﻚﻴﻟﻮﺘــﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴــﻴﺳ و يزﺎــﺳ

ﺶﻴﭘ

ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا وراد

هداﺪـﻧ نﺎﺸـﻧ ار يراد

ﺮـﻈﻧ زا ﺎﻣا ؛ﺖﺳا رد ﻚﻴﻟﻮﺘﺴـﻴﺳ نﻮـﺧ رﺎﺸـﻓ ناﺰـﻴﻣ ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ

مارآ هوﺮﮔ

يزﺎﺳ ) 75 / 142 (

ﺶﻴـﭘ هوﺮـﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

وراد ) 5 / 152 (

ﻦﻴﻤﻫ ،داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﻛ

هوﺮـﮔ رد ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد نﻮﺧ رﺎﺸﻓ رﻮﻃ

مارآ يزﺎﺳ ) 75 / 85 (

ﺶﻴﭘ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ

وراد ) 25 / 96 ( ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺮـﺗ

دﻮﺑ . ﻖﻴﻘﺤﺗ Wallac ﻲﻧﺎـﻣرد ﻚـﻳزﻮﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻪﻛ

ﺮﻄـﺿا يور ﺮﺑ ﻲـﺒﻠﻗ نﻮﻴـﺳاﺰﻳﺮﺘﺗﺎﻛ ﺮـﻈﺘﻨﻣ ﻪـﻛ ﻲﻧارﺎـﻤﻴﺑ با

مارآ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ،ﺪﻧدﻮﺑ

ﻚـﻳزﻮﻣ زا ﻲـﺷﺎﻧ يزﺎـﺳ

ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻄﺑ

نارﺎـﻤﻴﺑ نﻮـﺧ رﺎﺸﻓ و ﺐﻠﻗ نﺎﺑﺮﺿ يور ﺮﺑ يراد

ﺶﻫﺎـﻛ ﺪﻫﺎـﺷ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﻮﻣزآ هوﺮﮔ رد و ﻪﺘﺷاد ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﻨﻌﻣ

ﻦﻴﻤﻫ ،ﺖﺷاد يراد

ﺎـﺑ باﺮﻄﺿا ناﺰﻴﻣ رﻮﻃ 003

/ 0 P= رد

هوﺮﮔ ﻮﻣزآ

ﻲـﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ن

نﺎﺸـﻧ يراد

داد

).

12

ﻦﻴﻤﻫ (

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا رﻮﻃ

ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ رﺎﺸﻓ ﻪﻛ ﺪﻫد

رﺎﺸــﻓ ،ﭗــﭼ ﻦــﻄﺑ ﻚﻴﻟﻮﺘــﺳﺎﻳد يﺎــﻬﺘﻧا رﺎﺸــﻓ ،ﭗــﭼ ﻦــﻄﺑ

مارآ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ رد ترﻮﺋآ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ

يزﺎﺳ

ﺶﻴﭘ و

ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا وراد

ﻲﻤﻧ نﺎﺸﻧ ار يراد

ﺮـﻈﻧ زا ﺎـﻣا ؛ﺪﻫد

ﻓ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ

مارآ هوﺮـﮔ رد ترﻮـﺋآ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد رﺎﺸ

يزﺎـﺳ ) 80 ( و

ﺶﻴﭘ وراد ) 25 / 78 (

ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ )

83 ( ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ

يراد

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار

ﺪﻫد .

مارآ ﻪـﻠﺧاﺪﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

يزﺎـﺳ

ﺶﻴﭘ و ﺖﺳا هﺪﺷ ترﻮﺋآ ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ وراد .

Garcia-Vera

ﻢﻫ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻧارﺎﻛ

ﺎﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ يا ﺮﻴﺛ

مارآ ﻪﻠﺧاﺪﻣ

تاﺮـﻴﻴﻐﺗ و نﻮـﺧ رﺎﺸـﻓ ﺶﻫﺎـﻛ يور ﺮـﺑ يزﺎـﺳ

ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا نآ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻲﻧاور .

داﺪﻌﺗ 42 يرﺎﺸـﻓﺮﭘ ﺎـﺑ رﺎـﻤﻴﺑ

ﺪـﻧدﺮﻛ ﺖﻛﺮـﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ،ﻲﺳﺎﺳا نﻮﺧ .

ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا رد

و نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ،داﺮﻓا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ

ﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻲﺑﺎﻳزرا دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮ

.

ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺞﻳﺎﺘﻧ

ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ رد يراد

طﺎﺒﺗرا رد ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ يﺎﻫ

هوﺮــﮔ رد ﻚﻴﻟﻮﺘــﺳﺎﻳد و ﻚﻴﻟﻮﺘﺴــﻴﺳ نﻮــﺧ رﺎﺸــﻓ ﺶﻫﺎــﻛ ﺎــﺑ

داد نﺎﺸﻧ ار نﻮﻣزآ

).

13

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد (

Rice&Collins ﻲـﻨﺒﻣ ﻪـﻛ

مارآ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺮﺑ

رد ﻲـﺒﻠﻗ ﻲﻧاﻮـﺗﻮﻧ مود ﻪـﻠﺣﺮﻣ رد يزﺎﺳ

ﻣ دﺎﺣ سﻮﺘﻛرﺎﻔﻧا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ،ﺪـﻧداد مﺎﺠﻧا درﺎﻛﻮﻴ

ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ )

5 / 3 ﻲﻠﻴﻣ

هﻮـﻴﺟ ﺮـﺘﻣ (

رد

ﻲـﺟوز ﻲـﺗ نﻮﻣزآ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﻫﺎﻛ ،نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ﻞﺧاد

ﻲـﻨﻌﻣ ار ﺞﻳﺎـﺘﻧ هوﺮﮔ ﻞﺧاد رد

ﻲـﻣ نﺎﺸـﻧ راد

ﺪـﻫد ) 01 / P<0 .(

نﺎﻴﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ

مارآ شور ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا ﺮـﮔ

رد يزﺎـﺳ

د ﻲﻟﻮﺘﺳﺎﻳد نﻮﺧ رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﻛ هوﺮـﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ر

ﺖـــﺳا هدﻮـــﺑ ﺮﺛﻮـــﻣ ﺪﻫﺎـــﺷ

).

14

نﻮـــﺧ رﺎﺸـــﻓ ﻪﺴـــﻳﺎﻘﻣ (

ﻚﻴﻟﻮﺘﺴــــﻴﺳ )

مارآ يزﺎــــﺳ 65

/ 117 ﺶﻴــــﭘ ، وراد 35 / 124 ( و

ﻚﻴﻟﻮﺘﺳﺎﻳد )

مارآ يزﺎﺳ 76 ﺶﻴﭘ ، وراد 7 / 80 ( هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ رد ،

مارآ

ﺶﻴﭘ و يزﺎﺳ

ﻦـﻳا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ،ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ زا ﺲﭘ ،وراد

مارآ هوﺮﮔ رد ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ

ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يزﺎﺳ

ﺶﻴﭘ هوﺮﮔ

ﺮﻈﻧ زا وراد

ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﻛ يراد ﺪـﻫد

. ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ

Rice&Collins

ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ

نﺎﺑﺮـﺿ داﺪـﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻪـﻛ ﺪـﻫد

ﺐﻠﻗ ) 6 / 8

ﻪﻘﻴﻗد رد نﺎﺑﺮﺿ (

مارآ ﺖﺤﺗ هوﺮﮔ رد

ﺖﺒﺴـﻧ يزﺎـﺳ

ﻦﻴﻳﺎﭘ لﺮﺘﻨﻛ هوﺮﮔ ﻪﺑ

ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﺮﺗ )

05 / P<0 ( رد ﻦﻤـﺿ رد و

يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ ،نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ﻞﺧاد ﻪـﻛ داد نﺎﺸـﻧ ﻲـﺟوز ﻲـﺗ

ﺐﻠﻗ نﺎﺑﺮﺿ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ )

09 / 2

ﻪـﻘﻴﻗد رد نﺎﺑﺮﺿ (

ﻪﺘـﺷاد ﺶﻫﺎـﻛ

ﺖﺳا

).

14 (

ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻠﻛ رﻮﻄﺑ

4

هزاﺪـﻧا ﻪﻠﺣﺮﻣ

يﺮـﻴﮔ

،ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ )

12 - 8 و 5 / 0 ﺲﭘ و ﻦﻴﺣ ،ﻞﺒﻗ ﺖﻋﺎﺳ

ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ زا (

مارآ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ رد

رد ،وراد

دراﻮﻣ ﺐﻠﻏا ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا

؛ﺖـﺷاﺪﻧ دﻮـﺟو يراد

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ اﺬﻟ

يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻪﻛ ﺪﺳر

مارآ هوﺮــﮔ رد ﻚــﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ ﺶﻴــﭘ هوﺮــﮔ ﻪﺑﺎﺸــﻣ يزﺎــﺳ

وراد

ﻲﻣ

ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يدراﻮﻣ رد ﻲﺘﺣ و ﺪﺷﺎﺑ

ﻦﻴـﺑ رد ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ راد

بﻮﻠﻄﻣ ﺖﻴﻌﺿو هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ هوﺮﮔ ود

مارآ هوﺮﮔ رد ﺮﺗ

يزﺎﺳ

ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻪـﻛ ﻦـﻳا ﺮـﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

(7)

ﺮﻧوﺮﻛ قوﺮﻋ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺖﺤﺗ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ ﻢﺋﻼﻋ مارآ ﻪﻛ

ﻲـﻣ ﺖـﻓﺎﻳرد يزﺎﺳ

ﺶﻴـﭘ هوﺮـﮔ ﺎـﺑ ﺪـﻨﻨﻛ نﺎﺴـﻜﻳ وراد

ﻲﻣ راﺮﻗ ﺪﻴﺋﺎﺗ درﻮﻣ ،ﺖﺳا دﺮﻴﮔ

.

مارآ هوﺮـﮔ رد ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﻫاﻮﺧﺮﻈﻧ ﻲﻃ

راﺮـﻗ يزﺎـﺳ

ــﻛ ﺪــﺷ هداد نﺎﺸــﻧ ،ﺪﻨﺘــﺷاد ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺖﻛﺮــﺷ زا نارﺎــﻤﻴﺑ ﻪ

مارآ

ﻲــﻣ ﺖﻳﺎــﺿر سﺎﺴــﺣا يزﺎــﺳ رﻮﻀــﺣ زا و ﺪــﻧدﻮﻤﻧ

ﺶﻫوﮋﭘ ،ﻲـﻧاور ﺖﻳﺎﻤﺣ سﺎﺴﺣا و ﺮﺠﻴﺳوﺮﭘ لﻮﻃ مﺎﻤﺗ رد ﺮﮔ

ﻲﻣ يﺪﻨﺳﺮﺧ زاﺮﺑا

يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺰـﺟ ﻪـﺑ ﺮـﮔا ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ؛ﺪـﻧدﻮﻤﻧ

سﺎﻴﻘﻣ ،ﻚﻴﻣﺎﻨﻳدﻮﻤﻫ

و باﺮﻄـﺿا ناﺰـﻴﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺰﻴﻧ يﺮﮕﻳد يﺎﻫ

ﻲـﻣ ﻲﺳرﺮﺑ نارﺎﻤﻴﺑ سﺮﺗ

آ ﺪﻳﺎـﺷ ،ﺪـﺷ مار

ﺮـﺑ هوﻼـﻋ يزﺎـﺳ

بﻮﻠﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ قﻮﻓ ﺞﻳﺎﺘﻧ

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ يﺮﺗ

داد . ﺖـﺳد ﻪـﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ

نﺎﻴﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا هﺪﻣآ

تﻼﺧاﺪـﻣ رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا ﺮﮔ

مارآ شور ،ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ

ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﻮﺴﻨﺑ يزﺎﺳ

،نارﺎـﻤﻴﺑ ياﺮـﺑ راﻮﮔﺎـﻧ ضراﻮـﻋ نوﺪﺑ و ﻲﺘﺒﻗاﺮﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻚﻳ ﻲﻣ ﺶﻴﭘ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺪﻧاﻮﺗ ددﺮﮔ وراد

.

ﻊﺑﺎﻨﻣ 1- Lucman S. Medical surgical nursing; 4th ed.

Philadelphia: W.B.Saunders company; 2000. P. 412.

2 - ثرادﻮﺳ ـ ﺮﻧوﺮﺑ .

يرﺎـﻤﻴﺑ يرﺎﺘـﺳﺮﭘ

ﻪـﻤﺟﺮﺗ ؛قوﺮـﻋ و ﺐـﻠﻗ يﺎـﻫ :

ﻪﺸﻴﭘ ،ﻲﻀﺗﺮﻣ ـ نﺎﺧروﻻد

ﻪـﻧاوﺮﭘ ـ نار .

ناﺮـﻬﺗ ،ﻢﺸـﺷ پﺎـﭼ :

تارﺎﺸـﺘﻧا

،يﺮﺸﺑ 1380 : 41 .

3- Bexendale.lynn M. Pathophysiology of Coronary artery disease NCNA, 2000; 20(20): 143-52.

4- Braunwald E. Text book of heart disease. 6th ed.

Philadelphia: W.B. Saunders company; 2001. P. 387.

5- Smith C, Dove T, Kern J, Jacobs K, Kuntz E, Ward Kenedy J, et al. Acc/AHA percutaneous coronary Intervention guidelines, JACC. 2001(Jun 5); 37(8): 2215-38.

6- Evelyn K, editor. Cardiac invasive procedures: pre-and postprocedure care [monograph on the internet]. Chichao:

The University of Chichao Hospitals, 2003 Nursinspectrum Inc, Available from http://nsweb. nursingspectrum. com/ce/

ce178. Htm. Accessed Jan 6, 2005.

7- Smith AF, Pittaway AJ,[monograph on the internet].

The Cochrane Library, Issue 4, 2004. Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd; Premedication for Anexiety in Adult Day Surgery; 2003, available From http://www.update- software. com/Abstracts/.Accessed Dec 31, 2004.

8- Heikkil AJ. Nurses ability to patients’ fears related coronary arteriography; A.N.J, 1998; 28(2): 32-9.

9- Bally K, Campbell D, Chesnick K, Joan E. Tranmer.

Effects of patient-controlled music therapy during coronary angiography on procedural pain and anexiety disstres syndrom CCN, 2003; 23(2): 51.

10- Turton M, Deegan T, Coulshed N. Plasma catecholamine levels and cardiac catheterization B.HJ 1998;

12(2): 1308.

11- Carolyn M. Relaxation: A concept analysis.

GNJ[serial on the Internnet]. Cited 1999:[about 12 p]

available from: http://www.graduateresearch.com/reilly.

htm.Accessed Dec 12, 2004.

12- Wallac J, Wallace. The effect of music intervention on anxiety in the patient waiting for cardiac catheterization ICCN 2001; 17(1): 280.

13- Garcia-Vera M, Sanz J, Labrador F. Psychological Changes Accompanying and meditality stress-management training for essential hypertension AP&B, 1998; 23(3): 159- 78.

14- Collins J, Rice VH. Effects of relaxation intervention in phase II cardiac rehabilitation: replication and extension.

H&L, 1997; 26(1): 31-44.

(8)

The Effect of Benson Relaxation Technique and Premedication on Systolic, Diastolic, LV & Aorta Pressure in Patients under Coronary

Artery Angiography

I II III IV

*N. Hanifi, MSc F. Ahmadi, Ph.D. R. Memarian, MSc M. Khani, MD

Abstract

The purpose of the present study was to determine the effect of Benson relaxation and premedication on systolic, diastolic, LV & aorta pressure in patients under coronary angiography hospitalized in heart and post angio unit of Shahid Beheshti Center of heart in Zanjan during 2003.

In this quasi-experimental study, 40 patients under coronary angiography were selected with random allocation technique(relaxation and premedication group). Data collection tools included two forms which were applied to record blood pressure 8-12 hour and 0.5 hour after, during and before angiography and a questionnaire to record demographic data. Benson relaxation was practiced in relaxation group one day before angiography, then patients were requested to carry it out 2-3 times before coronary angiography. In premedication group, patients took drugs including diazepam, chlorpheniramine, metochloropramid and hydrocortisone. Patients in the control group only took routine nursing care. In two groups hemodynamic parameters were measured 8-12 hour and 0.5 hour after, during and before angiography. Results obtained via independent t-test indicated that there was not a significant difference between relaxation and premedication in parameter hemodynamic variables(systolic and diastolic blood pressure, LV pressure, end diastolic pressure, systolic and diastolic aorta pressure) (P>0.05). This study indicated that both relaxation and premedication methods changed the pressure equally. However, Benson relaxation method is preferred to premedication before massive procedure due to its safety and easy application.

Key Words: 1) Benson Relaxation 2) Premedication 3) Blood Pressure 4) Coronary Angiography

I) MSc in Educational Nursing. Zanjan University of Medical Sciences and Health Services, Zanjan, Iran.(*Corresponding Author)

II) Assistant Professor of Educational Nursing. Tarbiat Modaress University.

III) MSc in Educational Nursing. Instructor. Tarbiat Modaress University.

IV) Associate Professor of Cardiovascular Diseases. School of Medicine. Zanjan University of Medical Sciences and Health Services, Zanjan, Iran.