ﻪﻠﺠﻣ ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي
لﺎﺳ 16 ) 2 ( ، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1393 ﻪﺤﻔﺻ ، -9 120
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
رﺎﺒﺘﻋا و ﺖﺧﺎﺳ ﺎﻳ
ﻘﻣ ﻲﺑ ﺎﻴ ﻲﻣﻼﺳا يراﺰﮔﺮﻜﺷ س -
ا ﺮﻳ ﻲﻧا ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد رد
يزردﻮﮔ ﻲﻠﻋﺪﻤﺤﻣ
دﺎﺘﺳا هوﺮﮔ ناور ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ
، هﺎﮕﺸﻧاد
زاﺮﻴﺷ
ﺖﻤﺣر ا ...
ﻲﻗوزﺮﻣ
رﺎﻴﺸﻧاد هوﺮﮔ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
، هﺎﮕﺸﻧاد
زاﺮﻴﺷ
يرﻮﻧ مﺮﻛا ناور ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ
زاﺮﻴﺷ
لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ*
:
،ناﺮﻳا زاﺮﻴﺷ
، هﺎﮕﺸﻧاد زاﺮﻴﺷ
، هﺪﻜﺸﻧاد ي
مﻮﻠﻋ ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ ناور و
،ﻲﺳﺎﻨﺷ ناور هوﺮﮔ -
ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ
لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ :
11 / 2 / 92
ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺦﻳرﺎﺗ 18 :
/ 6 / 92
ﻪﺻﻼﺧ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا فﺪﻫ:
، ﻲﻣﻼﺳا يراﺰﮔﺮﻜﺷ سﺎﻴﻘﻣ ﻲﺑﺎﻳرﺎﺒﺘﻋا و ﺖﺧﺎﺳ -
ﺎﺑ ﻲﻧاﺮﻳا
ﭼ ﺮﺑ ﻪﻴﻜﺗ ﻬ دﻮﺑ ﻲﻧاﺮﻳا ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﻲﻣﻼﺳا بﻮﭼرﺎ .
سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ
يا ﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ
صﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ
، ار يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﺮﺑ
ﺎﻨﺒﻣ ي ﺖﻨﺳ و نآﺮﻗ
، هزاﺪﻧا ﺪﻨﻛ يﺮﻴﮔ .
شور رﺎﻛ داﺪﻌﺗ : 280 ﺸﻧاد يﻮﺠﺸﻧاد ﺮﻴﺗ رد زاﺮﻴﺷ هﺎﮕ
ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ لﺎﺳ هﺎﻣ
1391 - 1390 ياﺮﺑ هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮕﺑاﻮﺧ رﺎﻬﭼ زا رد ﺖﻛﺮﺷ
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا سﺎﻴﻘﻣ ﻲﺑﺎﻳرﺎﺒﺘﻋا .
ﻞﻴﻠﺤﺗ شور زا سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻞﻴﻠﺤﺗ نآ زا ﺲﭘ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻣﺎﻋ
ﺎﻫ ي ﺪﺷ هداد ﺶﺧﺮﭼ ﻲﻠﺻا ه
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد:
، عﻮﻤﺠﻣ زا 50
،ﻪﻳﻮﮔ 24
و فﺬﺣ ﻪﻳﻮﮔ
26 ﻲﻗﺎﺑ ﻪﻳﻮﮔ
و ﺪﻧﺎﻣ رد ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ
، ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ )
هدﺮﺧ ﻘﻣ ﻴ سﺎ ﺎﻫ ي ﻲﻟﺎﻌﻓا و ﻲﻧورد ،ﻲﻗﻼﺧا .(
ﻲﻳاور و اﺮﮔاو سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ياﺮﮕﻤﻫ ﺶﺳﺮﭘ ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﻪﻣﺎﻧ ﻲﮔدﺮﺴﻓا يﺎﻫ ﻚﺑ
و
شﺮﮕﻧ ،نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ ﺖﻳﺎﺿر
ﺶﺨﺑ دﻮﺑ رﺎﻈﺘﻧا درﻮﻣ ﺖﻬﺟ رد و )
001 / P<0 ،
67 / 0 - r=
، 001 / P<0
، 59 / 0 r= .(
يراﺰﮔﺮﻜﺷ سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻣﻼﺳا
- ﻲﻧاﺮﻳا و
هدﺮﺧ سﺎﻴﻘﻣ نآ يﺎﻫ ﻲﻧورد ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ زا دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ
) ياﺮﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ
26 ﻪﻳﻮﮔ 78 / 0 دﻮﺑ .(
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ﻲﻣﻼﺳا يراﺰﮔﺮﻜﺷ سﺎﻴﻘﻣ: -
و ﺎﻳﺎﭘ ،ﺮﺒﺘﻌﻣ ،هﺎﺗﻮﻛ سﺎﻴﻘﻣ ﻚﻳ ﻲﻧاﺮﻳا
ﻲﻣﻼﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ رد دﺮﺑرﺎﻛ ﻞﺑﺎﻗ -
ﻲﻧاﺮﻳا ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ .
ژاو ه ﻫ يﺪﻴﻠﻛ يﺎ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ:
، ،ﻲﻳاور ،ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ سﺎﻴﻘﻣ ،يراﺰﮔﺮﻜﺷ
ﻲﭘ ﺖﺷﻮﻧ :
ﻦﻳا زا ﺲﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻴﻳﺎﺗ
ﻪﺘﻴﻤﻛ ي ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ و زاﺮﻴﺷ هﺎﮕﺸﻧاد
مﺎﺠﻧا هﺪﺷ و ﺎﺑ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻲﺼﺨﺷ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا
ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺖﺳا
Original Article
Development and validation of the Islamic-Iranian gratitude questionnaire (IIGQ) in Iranian undergraduate students
Abstract
Introduction: The objective was to develop and validate an Islamic-Iranian Gratitude Scale (IIGS) on the basis of an Islamic framework in Iranian culture. We designed this scale specifically to reflect the nature of gratitude according to Quran and Sonat.
Materials and Methods: Two hundred and eighty university students were selected from four dormitory buildings via simple random sampling on June 2011-2012 academic year in order to be participated in the validation phase. In order to determine the structure validity of the scale, explanatory factor analysis was used. Thereafter the analysis of rotated main components was used.
Results: In consequence of factor analysis, from a total of 50 items, 24 items were omitted and 26 items remained in the scale. Finally, three factors were extracted (moral, internal, operational subscales). Divergent and Convergent validity with Beck Depression and Islamic attitude questionnaires were also shown to be satisfactory (r=0.67, P<0.001, r=0.57, P<0.001 respectively). The IIGI and its subscales had good internal consistency (Cronbach's alpha coefficient for all 26 items=0.87).
Conclusion: The IIGI is a brief, valid, reliable and feasible measure of gratitude for use in the Iranian Islamic culture.
Keywords: Gratitude, Factor analysis, Reliability, Scale, Validity
Mohammad Ali Goodarzi Professor of clinical psychology, Shiraz University
Rahmatollah Marzooghi
Associate professor of educational management, Shiraz University Akram Noori
M.َ.A. in clinical psychology, Shiraz University
*Corresponding Author:
Department of clinical psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran
[email protected] Received: May. 01, 2013 Accepted: Dec. 09, 2013
Acknowledgement:
This study was approved and financially supported by the research committee of Shiraz University. The authors had no conflict of interest with the results.
Vancouver referencing:
Goodarzi MA, Marzooghi R, Noori A. Development and validation of the Islamic-Iranian gratitude questionnaire (IIGQ) in Iranian undergraduate students.Journal of Fundamentals of Mental Health 2014; 16(2): 120-9.
122 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 16
) 2 ( ، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1393
يزردﻮﮔ ﻲﻠﻋﺪﻤﺤﻣ رﺎﻜﻤﻫ و
نا
ﻪﻣﺪﻘﻣ
رد نﻮﺘﻣ ناور
،ﻲﺳﺎﻨﺷ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻪﺑ1
ناﻮﻨﻋ ﻲﻜﻳ زا ﻣ ﻮ ﻪﻔﻟ يﺎﻫ
ناور ﺖﺒﺜﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ رد ﺮﮕﻧ
لﺎﺳ ﺎﻫ ﻪﺑ ار نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﺮﻴﺧا ي
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ )
1 .(
هزﺎﺳ ي ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ياﺮﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ
زا ﻲﻧادرﺪﻗ ﻪﻠﻤﺟ زا ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﻛ ﻪﺑ يدﺪﻌﺘﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻧﻴ ﻜ ﻲ ﺎﻫ ﻪﺘﺷاد زا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺪﻗ ،ناﺮﮕﻳد ي زا تﺮﻴﺣ ،دﻮﺧ يﺎﻫ
ﺘﻔﮕﺷ ﻲ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻪﻈﺤﻟ ﺰﻛﺮﻤﺗ ،يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻚﺳﺎﻨﻣ مﺎﺠﻧا ،نﺎﻬﺟ ي
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﻪﻈﺤﻟ يﺮﻳﺬﭘﺎﻨﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ
ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ ي
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و نﺎﻬﺟ ي
ﺮﺗﺪﺑ تﺎﻗﺎﻔﺗا ﺎﺑ ﻊﻳﺎﻗو )
2 .(
ﻪﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ
ﺖﻠﻴﻀﻓ ﻚﻳ ،ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺖﻔﺻ ﻚﻳ ،نﺎﺠﻴﻫ ﻲﻋﻮﻧ ناﻮﻨﻋ
ﺦﺳﺎﭘ ﻚﻳ و شﺮﮕﻧ ﺎﻳ درﻮﺧزﺎﺑ ﻲﻋﻮﻧ ،تدﺎﻋ ﻚﻳ ،ﻲﻗﻼﺧا ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﻘﺒﻃ يا ﺖﺳا هﺪﺷ يﺪﻨﺑ .
ﺖﻬﺟ ﺮﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ﺎﻳ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﺖﻔﺻ يﺮﻴﮔ
رد ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻗﺎﻔﺗا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻧادرﺪﻗ و ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﻲﮔﺪﻧز قﻼﻃا ﻲﮔﺪﻧز ﻣ
ﻲ دﻮﺷ ) 2 .(
،ﻲﻗﻼﺧا ﺖﻠﻴﻀﻓ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
داﺮﻓا ﻦﻴﺑ ار ﺪﻨﻣدﻮﺳ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،يراﺰﮔﺮﻜﺷ زاﺮﺑا و ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻣ ﻲ ﺪﻫد هدﺮﺘﺴﮔ ﺢﻄﺳ رد و ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻪﻌﻣﺎﺟ هﺎﻓر ﺮﺗ
ﻣ ﻲ ﺪﻫد . ﺮﻫ
ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ برﺎﺠﺗ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﮔﺪﻧز رد ﻪﻛ ﺪﻨﭼ
ﺎﺴﺣا ﻦﻳا لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺪﻧﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ ار يراﺰﮔﺮﻜﺷ سﺎﺴﺣا س
ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﻲﺘﻗو ﻣ
ﻲ دﻮﺷ ﻲﻋﻮﻧ ﺮﮕﻳد يدﺮﻓ يﻮﺳ زا ﺺﺨﺷ ﻪﻛ
ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﺎﻣوﺰﻟ ﻪﻛ ﻦﻳا نوﺪﺑ ﺪﻨﻛ كاردا ار ﻲﻜﻴﻧ و نﺎﺴﺣا ﺪﺷﺎﺑ هدﺮﻛ ﺐﺴﻛ ار نآ ﺎﻳ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار نآ ﺖﻓﺎﻳرد .
و ﻲﻜﻴﻧ زا ﻲﻧادرﺪﻗ ياﺮﺑ دﺮﻓ ﺶﻳاﺮﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺷزرا ﺎﺑ نﺎﺴﺣا ﻣ
ﻲ دور
دﺮﻓ دﻮﺧ شﻼﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﻛ
ﻧ ﺖﺴﻴ ) 3 .(
كاردا هﺮﻬﺑ رو ﻦﻳا ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺖﻤﻌﻧ ﻚﻳ زا ي
ﺐﺒﺴﻣ يﺮﮕﻳد دﺮﻓ ﻪﻛ ﺖﺷادﺮﺑ هﺮﻬﺑ
رو ﺖﺳا ﺖﻤﻌﻧ نآ زا وا ي
دﺎﺠﻳا ار يراﺰﮔﺮﻜﺷ سﺎﺴﺣا ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻛ .
نﺎﺸﻧ ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هداد
ﺪﻧا ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ رد يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻪﻛ
ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ و ﻲﻧاور )
4
، 5 ( ﺶﻴﭘ ، ﻲﮔﺪﻧز زا ﺖﻳﺎﺿر ﻲﻨﻴﺑ )
6 ( ،
ﺪﻨﻣدﻮﺳ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
) 7 ( ﻞﻜﺷ و ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﻲﻫد
ﻣ ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ يدﺮﻓ ﻮ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺛ )
8 .(
،ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد
،يراوﺪﻴﻣا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ زا ﻲﻔﻴﻃ ﺎﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ روﺮﻏ ،ﻲﮕﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ،ﺶﻳﺎﺸﺨﺑ )
9 ( تﺪﻣ لﻮﻃ و ﻲﻨﻫذ ﺖﻴﻔﻴﻛ،
1Gratitude
ﻪﻧازور دﺮﻜﻠﻤﻋ لﻼﺘﺧا و باﻮﺧ ﻲﮕﺘﻔﻬﻧ و ﺮﺘﻬﺑ باﻮﺧ ي
ﺮﺘﻤﻛ
) 10 ( د نﺎﺸﻧ طﺎﺒﺗرا ﺖﺳا هدا
. ﻪﻄﺑار ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻦﻴﺑ ﻲﻔﻨﻣ يا
،ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺶﻨﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ يراﺰﮔﺮﻜﺷ و )
11 .(
رد
يﺮﻐﺻا ،يﺮﻴﻌﺷ ،ﻲﻨﺸﻟ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا ﺪﻧداد شراﺰﮔ يراﺰﻠﮔ و مﺪﻘﻣ
ﻪﻧاﺮﻛﺎﺷ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻪﻛ ﻣ
ﻲ ﺪﻧاﻮﺗ ار ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ و ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ
ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا رﺎﺠﻨﻬﺑ داﺮﻓا رد )
12 .(
ﻲﻨﻳد نﻮﺘﻣ رد
، ﻪﻤﻠﻛ ي
هﺪﻧرادﺮﺑرد يراﺰﮔﺮﻜﺷ ي
ﻣ ﻪﺳ ﻮ ﻪﻔﻟ ي زا ﻲﻫﺎﮔآ و ﺖﺧﺎﻨﺷ
رﺎﻜﺷآ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺖﻤﻌﻧ ﺐﺣﺎﺻ زا ﻲﻧادرﺪﻗ ،ﺖﻤﻌﻧ )
ﻲﻣﻼﻛ ( ﺎﻳ
رﺎﻜﺷآﺎﻧ ) ﻲﻨﻃﺎﺑ ( هدﺎﻔﺘﺳا و ي ﺮﻴﺴﻣ رد ﺖﻤﻌﻧ زا ﻪﻨﻴﻬﺑ و ﺖﺳرد
ﺖﻤﻌﻧ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﻤﻛ ،ﺖﺳا ﻪﺘﺳاﻮﺧ وا زا هﺪﻨﻫد
ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ ) 13 ( .
نآ ﻲﻨﻳد مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا تﺎﻳآ رد ﻪﻛ دراد ﺖﻴﻤﻫا رﺪﻗ
تﺎﻳاور و
ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻓد
رد و ﻌﻗﻮﻣ ﻴ ﺖ ﺎﻫ راﺮﻗ هرﺎﺷا درﻮﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
راﺰﮔﺮﻜﺷ نﺎﮔﺪﻨﺑ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ
، ترﺎﺸﺑ ﺎﻫ زا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ي
و ﺖﺳار هار ﻪﺑ ﺖﻳاﺪﻫ ﻪﻠﻤﺟ رادرﻮﺧﺮﺑ
ي ﺖﻤﻌﻧ زا و ﺎﻫ
ﻧﻴ ﻜ ﻲ ﺎﻫ ي ﻧد ﻴﺎ ﻲﻳ ) هرﻮﺳ ي ﻞﺤﻧ
، آ ﻳ تﺎ 121 و 122 ( مواﺪﺗ ،
ﺖﻤﻌﻧ ) هرﻮﺳ ي ﻞﺤﻧ
، آ ﻳ ﻪ ي 112 آ ﺄﺒﺳ و تﺎﻳ 15 و 16 ( ،
ﺖﻤﻌﻧ ﺶﻳاﺰﻓا )
هرﻮﺳ ي ﻪﻳآ ،ﻢﻴﻫاﺮﺑا ي
7 ( ، آ كرد ﻳ تﺎ ﺪﻧواﺪﺧ
رد و ﻳ ﺖﻓﺎ ﺎﻨﺷور و رﻮﻧ ﻲﻳ
ﺪﺒﻣ زا ا نآ ) هرﻮﺳ ي ﻫاﺮﺑا ﻴ ﻢ
، آ ﻳ ﻪ ي 5
و هرﻮﺳ ي نﺎﻤﻘﻟ
، آ ﻳ ﻪ ي 31 ( ﺎﺿر ﻳ ﺖ ﺪﻧواﺪﺧ ي ) هرﻮﺳ ي ﺮﻣز
،
آ ﻳ ﻪ ي 7 (
، ﻟﻮﺒﻗ ﻲ لﺎﻤﻋا و تﺎﻋﺎﻃ )
هرﻮﺳ ي فﺎﻘﺣا
، آ تﺎﻳ 15 و
16 (
، ﺎﻫر و تﺎﺠﻧ ﻲﻳ
باﺬﻋ و ﻢﺸﺧ زا ﻬﻟا
ﻲ ) هرﻮﺳ ي ﺮﻤﻗ
، تﺎﻳآ
34 و 35 (
، راﺮﻗ ﻦﺘﻓﺮﮔ رد ﺴﻣ ﻴ ﺮ لﺎﻤﻛ ) هرﻮﺳ ي ﻞﺤﻧ
، آ ﻳ تﺎ 120 و
121 ( و ﻘﻓﻮﻣ ﻴ ﺖ رد ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺎﻫ ي ﻬﻟا ﻲ ) هرﻮﺳ ي ﻞﻤﻧ
، آ ﻳ ﻪ 40 ( ) ﻪﺑ
زا ﻞﻘﻧ 14
( ﺖﺳا هﺪﺷ هداد .
هزاﺪﻧا ياﺮﺑ مﻮﻬﻔﻣ يﺮﻴﮔ
نآ ﻲﻨﻳد و ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ
،
ﻲﺻﺎﺧ سﺎﻴﻘﻣ
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺧﺎﺳ .
،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
رﻮﻄﺳ رد ﻪﻛ ﻲﻔﻳرﺎﻌﺗ
ﻂﺳﻮﺗ قﻮﻓ ناور
نﺎﺳﺎﻨﺷ ،ﺪﻣآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ﻲﺑﺮﻏ ﻘﻣ
ﻴ سﺎ ﺎﻫ ياﺮﺑ ﻲﻳ
ﻦﻴﻣﺎﻀﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﺶﺠﻨﺳ نآ
ﺎﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﺎﻳ داﺮﻓا زا ﻲﻧادرﺪﻗ ﺎﻳ يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ رد ﺐﻟﺎﻏ دﺮﻓ ﻪﺑ ار يﺮﻴﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺻﺎﺨﺷا ﻣ
ﻲ ﺎﺳر ﺪﻨﻧ . ﻪﻠﻤﺟ زا ي ﻦﻳا
ﻘﻣ ﻴ سﺎ ﺎﻫ ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي 6 ﻪﻳﻮﮔ يراﺰﮔﺮﻜﺷ يا
2
) (GR-6 ) 15 ( سﺎﻴﻘﻣ ، 57 ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻧادرﺪﻗ يا )3
ﺎﺑ 8 هدﺮﺧ سﺎﻴﻘﻣ
2Gratitude Questionnaire
3Appreciation Scale
) 16 ( نﻮﻣزآ و 44
ﻪﻳﻮﮔ و يراﺰﮔﺮﻜﺷ ،يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ يا
ﻲﻧادرﺪﻗ )1
هدﺮﺧ ﻪﺳ ﺎﺑ سﺎﻴﻘﻣ
( ) 17 ( دﺮﻛ هرﺎﺷا .
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺮﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ي
ﺗ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺎ
و دراد ﺪﻴﻛ
ار يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
يراﺰﮔﺮﻜﺷ برﺎﺠﺗ تﺪﺷ و ﻲﻧاواﺮﻓ
ﻪﻔﻃﺎﻋ ﻪﻛ ﻲﻌﻳﺎﻗو ﻒﻴﻃ و ي
ﺮﺑ ار يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻣ
ﻲ ﮕﻧا ﻴ ﺪﻧﺰ
ﻲﺑﺎﻳزرا ﻣ ﻲ ﺪﻨﻛ . سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻧادرﺪﻗ
، ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ هدﺮﺘﺴﮔ ﺮﺗ زا يراﺰﮔﺮﻜﺷ
ار ﻣ ﻲ ﺪﺠﻨﺳ ﻞﻣﺎﺷ نآ دﺎﻌﺑا و :
1 - اد ﻪﺘﺷ ،ﺎﻫ 2 - و ماﺮﺘﺣا سﺎﺴﺣا
ﻦﻳد
، 3 -
،ﻚﺳﺎﻨﻣ 4
- ﻪﻈﺤﻟ ي
،ﻲﻧﻮﻨﻛ 5
- ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ يﺎﻫ
يدﺮﻓ /
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا 6
-
،يراﺰﮔﺮﻜﺷ 7
- ناﺪﻘﻓ / يرﺎﻴﺑﺪﺑ و 8 - ﻲﻧادرﺪﻗ
يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ تﺎﻃﺎﺒﺗرا زا ﻣ
ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ،يراﺰﮔﺮﻜﺷ نﻮﻣزآ رد
ﻲﻧادرﺪﻗ و يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ
، هدﺮﺧ ﻘﻣ ﻴ سﺎ ﺎﻫ دراد دﻮﺟو ﺮﻳز ي :
1 -
،مدﺮﻣ زا ﻲﻧادرﺪﻗ 2
- و هدﺎﺳ ﻲﻧادرﺪﻗ 3
- ﻲﺑﺎﻴﻣﺎﻛ . رد
عﻮﻤﺠﻣ ﻦﻳا ، ﻘﻣ ﻴ سﺎ ﺎﻫ مﻮﻬﻔﻣ ياﺮﺑ ار ﺪﻌﺑ هدزاود يﺮﻈﻧ ظﺎﺤﻟ زا
يراﺰﮔﺮﻜﺷ حﺮﻄﻣ
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ .
،دوو ﺖﻟﺎﻣ
،ﻲﺑ تراﻮﺘﺳا و
2فزﻮﺟ
،
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار قﻮﻓ سﺎﻴﻘﻣ هدزاود ﻲﻧورد ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺗ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ و ﺪﻧداد راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ يﺪﻴﻳ
ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر مﺎﻤﺗ
ﻘﻣ ﻴ سﺎ ﺎﻫ ار قﻮﻓ ي ﻣ
ﻲ ناﻮﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﻚﻳ ﻪﺑ ﻞﻴﻠﻘﺗ
داد و يراﺰﮔﺮﻜﺷ مﻮﻬﻔﻣ
، هزﺎﺳ ﻚﻳ ي
ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻠﻣﺎﻋﺪﻨﭼ )
18 .(
زا ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻤﻠﻋ هﺎﮔﺪﻳد ﻲﺳرﺮﺑ ﻣ
ﻲ ناﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ
نآ ﺎﻫ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺰﻴﻧ ناور نﺎﺳﺎﻨﺷ ﻣ ود ،ﻲﺑﺮﻏ ﻮ
ﻪﻔﻟ ي ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﺖﺧﺎﻨﺷ
يراﺰﮔﺮﻜﺷ مﻮﻬﻔﻣ رد ار
، ﻞﻴﺧد ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاد . ﻦﻳا رد ،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ
ﺰﻴﻧ ار ﻲﻳﺎﻫﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا ﻪﻨﻴﻣز ﻣ
ﻲ ناﻮﺗ دﺮﻛ حﺮﻄﻣ .
ﻪﺸﻳر ،ﻲﻣﻼﺳا هﺎﮔﺪﻳد رد ي
ﻪﻄﺑار ﻪﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ مﻮﻬﻔﻣ ي
ﻲﻣﺮﺑ اﺪﺧ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا ﺖﻤﻌﻧ ﻪﻛ ددﺮﮔ
هﺪﻨﻫد ي ﺸﻨﻣﺮﺳ و ﻲﻠﺻا ﺎ
مﺎﻤﺗ
ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ ا ﺖﺳ . ﻣ نﺎﺴﻧا ﻪﻛ ﻲﺘﻗو ﺎﻬﻨﺗ ﻮ
ﺖﺳد مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻦﻣ
دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ اﺪﻴﭘ ﺎﻨﻌﻣ ﺰﻴﻧ دراﻮﻣ ﺮﻳﺎﺳ رد وا يراﺰﮔﺮﻜﺷ ،ﺖﻓﺎﻳ .
رﺪﻗ ،هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا زا ﻪﻛ ﺪﻧواﺪﺧ نﺎﮔﺪﻨﺑ زا يراﺰﮔﺮﻜﺷ و ﻲﻧاد
ﻪﻄﺳاو ي نﺪﻧﺎﺳر ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ نﺎﺴﻧا ﻪﺑ يﺪﻧواﺪﺧ ي هدﻮﺑ
ﺪﻧا و مزﻻ
ﺖﺳا يروﺮﺿ .
ﻪﻛ ﺚﻴﺣ ﻦﻳا زا نآ
ﺎﻫ زا دﻮﺧ ﺰﻴﻧ ﺖﻤﻌﻧ
ﺎﻫ ي
زا يراﺰﮔﺮﻜﺷ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻧواﺪﺧ نآ
ﺎﻫ زا يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ
ﺖﺳا ﺪﻧواﺪﺧ .
ﻲﻨﻳد نﻮﺘﻣ رد ،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ نﺎﺴﻧا
ﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ زا
ﻌﺗ ﺪﻧواﺪﺧ ﻢﻌﻨﻣ نﺎﮔﺪﻨﺑ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺶﻧﺮﻛ و ﻲﮔﺪﻨﺑ و ﺪﺒ
، ﻲﻬﻧ
1Gratitude Resentment and Appreciation Test
2Wood, Maltby, Stewart and Joseph
هﺪﺷ ﺪﻧا ﻲﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺶﻧﺮﻛ و ﻲﮔﺪﻨﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﺎﺘﻤﻫ
، هدﻮﺘﺳ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻪﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻲﻣﻼﺳا هﺎﮔﺪﻳد رد ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﻲﺘﻗو ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ داﺪﻤﻠﻗ نﺎﺴﻧا رد يﺮﻄﻓ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻲﻋﻮﻧ ناﻮﻨﻋ نﺎﺴﻧا ﺎﻫ ﺖﻓﺎﻳرد ار ﻲﺘﻤﻌﻧ ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻨﻛ ﻓ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻧراد ﺶﻳاﺮﮔ يﺮﻄ
رد ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﺖﻤﻌﻧ ﺖﻓﺎﻳرد ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ناور ﻲﻘﻴﻗد رﻮﻃ ﻪﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ مﻮﻬﻔﻣ زﻮﻨﻫ ﻲﺑﺮﻏ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻪﻘﺒﻃ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﺷ ﺮﻛذ ﻼﺒﻗ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ نﺎﻤﻫ و ﺖﺳا هﺪﺸﻧ يﺪﻨﺑ
درﻮﺧزﺎﺑ و شﺮﮕﻧ ،ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ ﺖﻔﺻ ،نﺎﺠﻴﻫ ﻚﻳ
، نآ ﻪﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ .
ﺮﺑ هوﻼﻋ هﺎﮔﺪﻳد رد ﻦﻳا
ﻲﻣﻼﺳا
، يراﺰﮔﺮﻜﺷ
، ﻪﻣزﻻ ي
ﺖﺳا يﺪﺷر تروﺮﺿ ﻚﻳ و يرﺎﮕﺘﺳر و تدﺎﻌﺳ .
ﻣ نﺎﺴﻧا ﻮ ﻦﻣ
ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺴﻛ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻴﺳر ﻲﻟﺎﻌﺗ زا يا
ﺖﻤﻌﻧ ﺪﺧ راﺰﮔﺮﻜﺷ ﺎﺟ ﻪﻤﻫ و ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻲﻬﻟا يﺎﻫ وا
ﻲﺑ ﺪﻧ ﺎﺘﻤﻫ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻳآ رد ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ي
45 هرﻮﺳ ي هﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا لﺎﻔﻧا
ﺳا ﺖ : ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ يا هدروآ نﺎﻤﻳا
درﻮﺧﺮﺑ ﻲﻫوﺮﮔ ﺎﺑ نﻮﭼ ،ﺪﻳا
ﻲﻣ رﺎﮕﺘﺳر ﻪﻛ ﺪﻴﻨﻛ دﺎﻳ رﺎﻴﺴﺑ ار اﺪﺧ و ﺪﻳزرو يراﺪﻳﺎﭘ ،ﺪﻴﻨﻛ
ﺪﻳﻮﺷ ) 19 .(
نآ ﻲﻣﻼﺳا مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ
،
ناور نﻮﺘﻣ رد يراﺰﮔﺮﻜﺷ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ﻲﺗﺎﻛاﺮﺘﺷا زا ،دراد ﻲﺳﺎﻨﺷ
ظﺎﺤﻟ ﺚﺤﺑ ﺎﻫ يﺮﻈﻧ ي ﻤﻧ
ﻲ ناﻮﺗ نﺎﺴﻜﻳ ار مﻮﻬﻔﻣ ود ﻦﻳا
ﺖﺴﻧاد . يﺮﻈﻧ هﺎﮔﺪﻳد ﺰﻴﻧ ﻲﻨﻳد نﻮﺘﻣ رد ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ حﺮﻄﻣ يراﺰﮔﺮﻜﺷ مﻮﻬﻔﻣ زا يا .
ﻲﻣﻼﺳا ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ ياﺮﺑ
، ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺮﻈﺘﻨﻣ ﻪﻛ دراﺪﻧ ﻲﺗروﺮﺿ
ﻢﻴﺷﺎﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ مﻮﻬﻔﻣ درﻮﻣ رد ﻢﺠﺴﻨﻣ يﺮﻈﻧ هﺎﮔﺪﻳد ﻚﻳ و
ﻲﻣ ﻦﻳوﺪﺗ ﻪﺑ تﺎﻳاور و تﺎﻳآ تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ناﻮﺗ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
نآ و ﺖﺧادﺮﭘ ياﺮﺑ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻦﻳا ﻲﺑﺮﺠﺗ و يﺮﻈﻧ ﻂﺴﺑ ﺎﺑ هﺎﮔ
ﻲﻣﻼﺳا ﻢﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ
، دﺮﻛ شﻼﺗ .
ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ،ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ شﻼﺗ ﺖﻟﻻد
ﺎﻫ تﺎﻳاور و تﺎﻳآ ي
،ﺖﺳا هﺪﻴﺳر ﺎﻣ ﻪﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ درﻮﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ هﺎﮔﺪﻳد زا يراﺰﮔﺮﻜﺷ يﺮﻈﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ يا
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و دﻮﺷ ﻪﻴﻬﺗ ﻲﻣﻼﺳا شور
ﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
نﻮﻣزآ يزﺎﺳ
، ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور ،ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ .
124 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 16
) 2 ( ، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1393
يزردﻮﮔ ﻲﻠﻋﺪﻤﺤﻣ رﺎﻜﻤﻫ و
نا
شور رﺎﻛ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﻞﻣﺎﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا يرﺎﻣآ مﺎﻤﺗ
رد ﻦﻛﺎﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
هﺎﮕﺑاﻮﺧ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻧاﺮﺘﺧد و ﻪﻧاﺮﺴﭘ يﺎﻫ لﺎﺳ هﺎﻣ ﺮﻴﺗ رد زاﺮﻴﺷ
1391 داﺪﻌﺗ ﻪﺑ 3300 و ﺮﺴﭘ 3060 دﻮﺑ ﺮﺘﺧد .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ي 300
ﺮﻔﻧ يﻮﺠﺸﻧاد ﻞﻏﺎﺷ
ﻪﺑ ﻞﻴﺼﺤﺗ رد
ﻊﻃﺎﻘﻣ زا ﻪﻛ دﻮﺑ اﺮﺘﻛد و ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ،ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
قﺎﻃا ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﺎﺑ هﺎﮕﺑاﻮﺧ ي بﺎﺨﺘﻧا هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ يﺮﻴﮔ
ﺪﻧﺪﺷ . ﻪﻳﻮﮔ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ
درﻮﻣ دﻮﺑ راﺮﻗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﻧﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ )
50 ﻪﻳﻮﮔ ( ﻪﻳﻮﮔ ﺮﻫ ياﺮﺑ و 6
ﺮﻔﻧ
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا .
ﻪﻴﻬﺗ ياﺮﺑ ﺶﺳﺮﭘ ي ﻪﻣﺎﻧ
و تﺎﻳآ ﻪﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ي
نآ ياﻮﺘﺤﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ و ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ تﺎﻳاور
،ﻖﻘﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ
ﻪﻳﻮﮔ ﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﻳﺎﻫ .
ﻪﻳﻮﮔ زا ﻲﺧﺮﺑ طﺎﺒﻨﺘﺳا سﺎﺳا ﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
ﻃ ﻲﻧﻮﺘﻣ زا ﻖﻘﺤﻣ هزﻮﺣ يﻼﻀﻓ و ءﺎﻤﻠﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻲﺣاﺮ
ﻪﻨﻴﻣز رد ي دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ يراﺰﮔﺮﻜﺷ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻳﻮﮔ ﻦﻳا زا يا ﺎﻫ
نآ جاﺮﺨﺘﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ و رد ﺎﻫ
لوﺪﺟ 1 ﺖﺳا هﺪﺷ جرد .
لوﺪﺟ 1 ﻪﻧﻮﻤﻧ - ﻪﻳﻮﮔ زا يا ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧ ي هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا تﺎﻳآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﺪﻧا
ﻮﺘﺤﻣ ا ﺚﻳﺪﺣ ﺎﻳ ﻪﻳآ ي
ﻊﺒﻨﻣ ﻪﻳﻮﮔ
ﺮﻜﺷ دوواد لآ يا )
ار ﺖﻤﻌﻧ ﻪﻤﻫ ﻦﻳا (
زا ﻲﻤﻛ رﺎﻤﺷ ﻪﻛ ﺪﻨﭼﺮﻫ ،ﺪﻳروآ ﺎﺟ ﻪﺑ
ﺪﻧراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻦﻣ نﺎﮔﺪﻨﺑ
! هرﻮﺳ
ي
،ﺎﺒﺳ ﻪﻳآ ي 13 2 - ﻲﮔﺪﻧز رد ﻢﺘﺴﻫ موﺮﺤﻣ ﺎﻫﺰﻴﭼ ﻲﻠﻴﺧ زا ما ) .
سﻮﻜﻌﻣ
(
8 - ﻲﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺘﻤﻌﻧ زا ﻲﺘﻗو ﻲﻣ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ،مﻮﺷ
ﻢﻨﻛ
.
ﺮﻬﺷ اﺪﺧ ي دﻮﺑ نﺎﻣا و ﻦﻣا ﻪﻛ ﺖﺳا هدز ﻞﺜﻣ ار ]
و [ زور ﺶﻳ ناواﺮﻓ ﻮﺳ ﺮﻫ زا
ﻣ ﻲ ﺪﻴﺳر ﺲﭘ ] ﺶﻧﺎﻨﻛﺎﺳ [ ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ ي ﺳﺎﭙﺳﺎﻧ ار اﺪﺧ ﻲ
نآ ىاﺰﺳ ﻪﺑ ﻢﻫ اﺪﺧ و ﺪﻧدﺮﻛ
ﻰﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﭼ ﻪﺑ ار ساﺮﻫ و ﻰﮕﻨﺳﺮﮔ ﻢﻌﻃ ﺪﻧداد ]
مدﺮﻣ [ ﺪﻴﻧﺎﺸﭼ نآ . هرﻮﺳ
ي
،ﻞﺤﻧ ﻪﻳآ ي
112 1 - ﻢﺘﺴﻫ نآ راﺰﮔﺮﻜﺷ ،مراد ﺶﻣارآ ﻲﮔﺪﻧز رد ﻲﺘﻗو
.
48 - ﺶﻣارآ و ﺢﻠﺻ رد ندﺮﻛ ﻲﮔﺪﻧز مﺪﻘﺘﻌﻣ
، ﺖﺳا ﻲﮔرﺰﺑ ﺖﻤﻌﻧ .
هﻮﻛ ﻰﺟﻮﻣ نﻮﭼ دﺎﻘﺘﻋا و ﺪﻨﻧاﻮﺨﺑ ار اﺪﺧ دﺮﻴﮔ اﺮﻓ ار نﺎﻧآ ﺎﺳآ
] دﻮﺧ [ ىاﺮﺑ ار وا
و ﺪﻨﻧادﺮﮔ ﺺﻟﺎﺧ ]
ﻰﻟ [ ﻪﻧﺎﻴﻣ نﺎﻧآ زا ﻰﺧﺮﺑ ﺪﻧﺎﺳر ﻰﻜﺸﺧ ﻪﺑ و داد نﺎﺸﺗﺎﺠﻧ نﻮﭼ ور
ﻪﻧﺎﺸﻧ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺳﺎﭙﺳﺎﻧ ﻦﺋﺎﺧ ﺮﻫ ﺰﺟ ار ﺎﻣ ىﺎﻫ
ﻲ ﻰﻤﻧ رﺎﻜﻧا ﺪﻨﻛ
. هرﻮﺳ
ي
،نﺎﻤﻘﻟ ﻪﻳآ ي
32 4 - ﻲﻣ ﺶﻴﭘ ﻢﻳاﺮﺑ ﻲﻠﻜﺸﻣ ﻲﺘﻗو ﻲﻤﻧ ،ﺪﻳآ
ﻪﻣادا ار يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻢﻧاﻮﺗ
ﻢﻫد
. 7 - ﻲﻣ درﻮﺧﺮﺑ ﻲﻠﻜﺸﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﻗو ﻴﺧ ،ﻢﻨﻛ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺨﺳ ﻢﻳاﺮﺑ ﻲﻠ
ﺖﻤﻌﻧ دﺎﻳ ﻢﺘﻔﻴﺑ مراد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
.
10 - ﻲﺘﺨﺳ مﺎﮕﻨﻫ رد نآ شزرا و رﺪﻗ ،ﺎﻳﻼﺑ و ﺎﻫ
ﻪﺘﺷاد ﻪﻛ ار ﻪﭼ ما
ﻲﻣ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ مﻮﺷ
.
14 - ﻲﻣ ﻢﻫ ﻪﺑ ﻢﺸﻣارآ ﻲﺘﻗو ﺖﺨﺳ ﻢﻳاﺮﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ،درﻮﺧ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﺖﻤﻌﻧ ﻪﻛ ﻲﺴﻛ ﺪﻧواﺪﺧ راﺰﮔﺮﻜﺷ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ راﺰﮔﺮﻜﺷ ار تﺎﻗﻮﻠﺨﻣ زا هﺪﻨﻫد
ﺰﻴﻧ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ
. )
19 ( 9 - و نﻮﻳﺪﻣ ار مدﻮﺧ ،ﺪﻨﻛ نﺎﺴﺣا و ﻲﻜﻴﻧ ﻦﻣ ﻖﺣ رد ﻲﺴﻛ ﺮﮔا
ﻲﻣ وا راﺰﮔﺮﻜﺷ ﻢﻧاد
.
ﻪﻤﻫ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ تردﺎﻣ و رﺪﭘ و ﻦﻣ راﺰﮔﺮﻜﺷ ﻪﻛ ﻢﻳدﺮﻛ شرﺎﻔﺳ وا ﻪﺑ يرآ ﺖﺳا ﻦﻣ يﻮﺳ ﻪﺑ
. هرﻮﺳ
ي نﺎﻤﻘﻟ
، ﻪﻳآ ي 14 12 - ردﺎﻣ و رﺪﭘ ﻦﺘﺷاد ﺖﻤﻌﻧ ﻪﻛ مراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ گرﺰﺑ ﺪﻧواﺪﺧ زا ار
دﺮﻛ ﺎﻄﻋ ﻦﻣ ﻪﺑ
.
ﺖﻤﻌﻧ ،ﻞﻴﺋاﺮﺳا ناﺪﻧزﺮﻓ يا ﺪﻳرآ دﺎﻳ ﻪﺑ ﻢﺘﺷاد ﻲﻧازرا ﺎﻤﺷ ﺮﺑ ﻪﻛ ار ﻢﻳﺎﻫ
. هرﻮﺳ
ي هﺮﻘﺑ
، ﻪﻳآ ي
40 40 - ﺖﻤﻌﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﻲﻣ ﺮﻜﻓ دﻮﺧ يﺎﻫ ﻪﺘﺷاد و ﺎﻫ
سﺎﺴﺣا ﻢﻨﻛ
ﻲﻣ يدﻮﻨﺸﺧ و ﺖﻳﺎﺿر ﻢﻨﻛ
.
47 - ﺖﻤﻌﻧ نﺎﺑز ﺮﺑ ماﺪﻣ ار هدﺮﻛ ﺎﻄﻋ ﻦﻣ ﻪﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ مروآ
.
ﺶﻫوﮋﭘ راﺰﺑا
ﻒﻟا - ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻚﺑ
: ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي
ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺷراﺰﮔدﻮﺧ 21
و ﺮﻴﺘﺳا ، ﻚﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻳﻮﮔ
ﻦﻴﺑرﺎﮔ هزاﺪﻧا ياﺮﺑ 1
ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻲﮔدﺮﺴﻓا تﺪﺷ يﺮﻴﮔ .
ﺮﻫ
ﻼﻋ زا ﻲﻜﻳ ،ﻪﻳﻮﮔ ﻳ
تﺮﻜﻴﻟ سﺎﻴﻘﻣ رد ار ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻢ 4
ﻪﻨﻳﺰﮔ يا
ﻲﻣ ﺪﺠﻨﺳ . ﻪﻨﻣاد ي ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﺑ ﻪﻣﺎﻧ
9 ﺎﺗ 63 ﺮﻴﻐﺘﻣ هدﻮﺑ
1Beck, Steer and Garbin
ﺮﺗﻻﺎﺑ تاﺮﻤﻧ و
، ﺖﺳا ﺮﺗﺪﻳﺪﺷ ﻲﮔدﺮﺴﻓا زا ﻲﻛﺎﺣ .
ﺮﺑ ﻦﻳا سﺎﺳا
تاﺮﻤﻧ 9 - 0 نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ي ،ﻲﮔدﺮﺴﻓا ناﺪﻘﻓ 18
- 10 ﻲﮔدﺮﺴﻓا
،ﻒﻴﻔﺧ 29 - 19 ﺪﺷ ﺎﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﺪﻳ
63 - 30 زا ﻲﻛﺎﺣ
ﺪﻳﺪﺷ ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻲﻣ
ﺷﺎﺑ ﻨ ﺪ . نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻲﻳاور ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا
ﻪﻣﺎﻧ 79 / 0
نآ ﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و 67
/ 0 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ )
20 .(
رد
،ناﺮﻳا يزردﻮﮔ
، ﻲﻧورد ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ 84
/ 0 ﻦﻳا ياﺮﺑ ار
ﺶﺳﺮﭘ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و هداد شراﺰﮔ ﻪﻣﺎﻧ ﺎﺑ ار ﻪﻣﺎﻧ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي 13 ﻪﻳﻮﮔ يا ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﻚﺑ ) 74 / 0 ( ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ يﺪﻫﺎﺷ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻳاور ﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ي دﺮﺴﻓا ﺖﺳا هدﺮﻛ داﺪﻤﻠﻗ ﻚﺑ ﻲﮔ )
21 .(
ب - ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ شﺮﮕﻧ ﺶﺠﻨﺳ ي :
ﻦﻳا
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺷراﺰﮔدﻮﺧ ي 26
سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻳﻮﮔ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي جاﺮﺳ ﻂﺳﻮﺗ كرﺎﺘﺳا و كﻼﮔ يﺪﻌﺑرﺎﻬﭼ هداز
) 22 ( هﺪﺷ هداد ﻖﻴﺒﻄﺗ ﻲﻧاﺮﻳا ﮓﻨﻫﺮﻓ و مﻼﺳا ﻦﻳد لﻮﺻا ﺎﺑ
ﺖﺳا . ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا سﺎﻴﻘﻣ ﻚﻳ رد ﻪﻣﺎﻧ
5 ﻪﺟرد هﺮﻤﻧ يا يراﺬﮔ
هﺪﺷ ﺮﺗﻻﺎﺑ تاﺮﻤﻧ و
، نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ي ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ شﺮﮕﻧ
ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﻨ ﺪ . ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﻳاور ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻣﺎﻧ
ي ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
ﺶﺳﺮﭘ تاﺮﻤﻧ شﺮﮕﻧ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﻞﻛ ياﺮﺑ دﺮﻓ يرﺎﻳاﺪﺧ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺞﻨﺳ
نﻮﻣزآ 45 / 0 نآ دﺎﻌﺑا ياﺮﺑ و 34
/ 0 - 29 / 0 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ
) 23 .(
جاﺮﺳ هداز
، ﺐﻳاﺮﺿ هدﺮﺧ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ سﺎﻴﻘﻣ
يﺎﻫ نآ ار
ﻦﻴﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﺴﺣﺮﺑ 87
/ 0 ﺎﺗ 92 / 0 شراﺰﮔ هدﺮﻛ ﺖﺳا
) 22 .(
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ،يدﺎﻘﺘﻋا ﺪﻌﺑ رﺎﻬﭼ ياراد يﺮﻈﻧ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻣﺎﻧ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲﻣ ﻲﻜﺳﺎﻨﻣ و يﺪﻣﺎﻴﭘ ،يا ﺪﺷﺎﺑ
. دﺎﻌﺑا خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد رﻮﻛﺬﻣ ي
ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ 89
/ 0 ، 87 / 0 ، 73 / 0 ،
83 / 0 ﺑ و هﺮﻤﻧ ياﺮ ي ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻠﻛ ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
94 / 0 دﻮﺑ . دﺎﻌﺑا ياﺮﺑ
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻧ
، دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .
اﺪﺘﺑا ﻪﺑ ﺮﻫ ماﺪﻛ زا ﻧدﻮﻣزآ ﻲ ﺎﻫ ﻲﺗﺎﺤﻴﺿﻮﺗ رد
درﻮﻣ هﻮﺤﻧ ي يرﺎﻜﻤﻫ تروﺮﺿ و ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ،ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻪﻧﺎﻗدﺎﺻ
ي
نآ ﺎﻫ ارا ﻳ ﻪ و ﻪﺑ نآ ﺎﻫ نﺎﻨﻴﻤﻃا هداد ﺪﺷ ﻪﻛ ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ ﺪﻫاﻮﺧ
ﺪﻧﺎﻣ . ندﺮﻛ ﺮﭘ ياﺮﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺶﺳﺮﭘ
ﻪﻣﺎﻧ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد
ﺪﺸﻧ . ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺎﻫ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻚﻳ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ رد رﺎﻴﺘﺧا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
،هﺎﮕﺑاﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺎﺑ ﺪﻌﺑ زور ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳ و ﺪﺷ هداد راﺮﻗ ﻊﻤﺟ ﺪﻳدﺮﮔ يروآ .
دوﺪﺣ 5 ﻊﻳزﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ﺪﺻرد
ﻧ هﺪﻧادﺮﮔزﺎﺑ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﺪﺸ
. يﺎﻫ شور زا ﺎﻫ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ و ﻲﻳاور ،ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳاﺮﺿ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ يزﺎﺳ نﻮﻣزآ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻧدﻮﺘﺳا ﻲﺗ نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ هوﺮﮔ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ و .
ﺞﻳﺎﺘﻧ عﻮﻤﺠﻣ زا 300
ﺶﺳﺮﭘ ، ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺮﻔﻧ ﻪﻣﺎﻧ
يﺎﻫ 20 ﺺﻗﺎﻧ ﺮﻔﻧ
و ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ زا داﺮﻓا ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺑ ﻞﻣﺎﻛﺎﻧ ﺎﻳ داﺪﻌﺗ
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ 280 ﺮﻔﻧ ) 240 و دﺮﺠﻣ ﺮﻔﻧ 40
ﺘﻣ ﺮﻔﻧ ﺎ ﻞﻫ ( ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ .
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻨﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 24
لﺎﺳ ﺎﺑ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
9 / 1 لﺎﺳ دﻮﺑ . 88 ،ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻊﻄﻘﻣ رد ﺮﻔﻧ 185
ﻊﻄﻘﻣ رد ﺮﻔﻧ
و ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ 7
هرود يﻮﺠﺸﻧاد ﺮﻔﻧ ي
ﺮﺘﻛد ا ﺪﻧدﻮﺑ .
و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ي ﻪﻣﺎﻧ
ي هدﺮﺧ و يراﺰﮔﺮﻜﺷ -
ﻘﻣ ﻴ سﺎ ﺎﻫ رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ترﻮﺻ ﻪﺑ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ياﺮﺑ نآ ي
لوﺪﺟ 2 ﺖﺳا هﺪﺷ جرد .
لوﺪﺟ 2 ﻲﮔﮋﻳو - ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ ي
سﺎﻴﻘﻣ رد نﺎﻧز و نادﺮﻣ تاﺮﻤﻧ ﻲﺒﻫﺬﻣ شﺮﮕﻧ و ﻲﮔدﺮﺴﻓا ،يراﺰﮔﺮﻜﺷ يﺎﻫ
ﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻞﻛ
دﺮﻣ ) 95 ﺮﻔﻧ ( نز
) 185 ﺮﻔﻧ ( df
t
P رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
هﺮﻤﻧ ي
ﻲﻠﻛ 83
/ 69 97
/ 12 65 1
/ 14 72
9 / 11 278
1 / 4 001 / 0
ﻲﻗﻼﺧا يراﺰﮔﺮﻜﺷ
8 / 30 87
/ 7 9 / 28 6
/ 5 7
/ 31 2
/ 4 24 / 135 3 / 4 001 / 0
ﻲﻧورد يراﺰﮔﺮﻜﺷ
2 / 23 3
/ 7 9 / 20 2
/ 8 2
/ 24 6
/ 6 92 / 142 3 / 3 001 / 0
ﻲﻟﺎﻌﻓا يراﺰﮔﺮﻜﺷ
7 / 15 4
/ 4 9 / 14 3
/ 4 1
/ 16 4
/ 4 278
1 / 2 04 / 0
ﻲﮔدﺮﺴﻓا
1 / 13 3
/ 10 8 / 11 4
/ 9 6
/ 13 6
/ 10 278
4 / 1 11 / 0
ﻲﺒﻫﺬﻣ شﺮﮕﻧ
9 / 61 16
4 / 64 13
8 / 60 2
/ 17 278
7 / 1 11 / 0
لوﺪﺟ ﺞﻳﺎﺘﻧ 2
نﺎﺸﻧ ﻣ ﻲ ﺪﻫد مﺎﻤﺗ رد نادﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز ﻪﻛ
هدﺮﺧ ﻘﻣ ﻴ سﺎ ﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ ي ﻪﻣﺎﻧ
ي يراﺰﮔﺮﻜﺷ
، يﺮﺘﺸﻴﺑ تاﺮﻤﻧ
ﺐﺴﻛ هدﺮﻛ ﺪﻧا . هدﺮﺧ رد هوﺮﮔ ود توﺎﻔﺗ راﺪﻘﻣ ،ﻪﺘﺒﻟا سﺎﻴﻘﻣ
هدﺮﺧ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻟﺎﻌﻓا يراﺰﮔﺮﻜﺷ سﺎﻴﻘﻣ
ﺖﺳا ﺮﺘﻤﻛ ﺎﻫ .
شﺮﮕﻧ و ﻲﮔدﺮﺴﻓا ناﺰﻴﻣ ظﺎﺤﻟ زا نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﻲﺒﻫﺬﻣ يﺎﻫ
،
ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ راد
نﺎﺸﻧ ي هداﺪﻧ ﺪﻧا . ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،
ﻮ يﺎﻫ ﻪﻔﻟ ﻲﻠﺻا
، ﻋ ﻮ ﻲﺳرﺮﺑ نﻮﻣزآ رد ﻞﻴﺧد ﻞﻣا ﺪﻧﺪﺷ
. ﻦﻴﻴﻌﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻞﻣﺎﻋ داﺪﻌﺗ و شزرا رادﻮﻤﻧ ،ﺎﻫ
ﻳ هﮋ مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻫ ) ﻦﻳا رد ﺎﺟ
رﻮﻈﻨﻣ 50 ﺖﺳا ﻪﻳﻮﮔ (
ﺮﻜﺳا نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ و ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻞﺘﻛ ي
) 24 ( ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺳ ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ
. ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻫ ﺲﻛﺎﻤﻳراو شور ﺎﺑ
ﺪﺷ هداد ﺶﺧﺮﭼ .
ﺐﻳﺮﺿ راﺪﻘﻣ
1KMO
، 85 / 0 نﻮﻣزآ و
ﺖﻳوﺮﻛ ﺢﻄﺳ رد ﺰﻴﻧ ﺖﻠﺗرﺎﺑ 0001
/ P<0 ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد .
1Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy
126 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 16
) 2 ( ، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1393
يزردﻮﮔ ﻲﻠﻋﺪﻤﺤﻣ رﺎﻜﻤﻫ و
نا
عﻮﻤﺠﻣ زا ،ﻲﻳﺎﻬﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد 50
ﻪﻳﻮﮔ
، 24
فﺬﺣ ﻪﻳﻮﮔ
و ﺪﻳدﺮﮔ 26 ﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﻪﻳﻮﮔ )
لوﺪﺟ ﻪﺑ 3 و 5 ﺪﻴﻨﻛ هﺎﮕﻧ .(
لوﺪﺟ 3 ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻠﻣﺎﻋ نزو زا ﺲﭘ ار ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻳ ﺮﻫ يﺎﻫ
ﺶﺧﺮﭼ
، ﻣ نﺎﺸﻧ ﻲ ﺪﻫد . هﮋﻳو شزرا ياراد لوا ﻞﻣﺎﻋ 49
/ 6
ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ و 25 ﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﺻرد ﻲ
ﺪﻨﻛ .
ﻪﻳﻮﮔ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻣ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲ ناﻮﺗ ار ﻞﻣﺎﻋ مﺎﻧ يراﺰﮔﺮﻜﺷ
ﻲﻗﻼﺧا ﺪﻴﻣﺎﻧ .
هﮋﻳو شزرا ياراد مود ﻞﻣﺎﻋ ي
56 / 2 ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ و 9 / 9 ﺪﺻرد
ﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﺲﻧﺎﻳراو ﻲ
ﺪﻨﻛ . ﻪﻳﻮﮔ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻣ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲ ناﻮﺗ
مﺎﻧ ﻞﻣﺎﻋ ار يراﺰﮔﺮﻜﺷ ﻲﻧورد
ﺪﻴﻣﺎﻧ . ياراد مﻮﺳ ﻞﻣﺎﻋ شزرا
هﮋﻳو ي 89 / 1 ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ و 24 / 7 ﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﺻرد ﻲ
ﺪﻨﻛ .
ﻪﻳﻮﮔ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻣ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲ ناﻮﺗ ار ﻞﻣﺎﻋ مﺎﻧ يراﺰﮔﺮﻜﺷ
ﻲﻟﺎﻌﻓا ﺪﻴﻣﺎﻧ . قﻮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ رد
عﻮﻤﺠﻣ 1 / 42 ار ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﺻرد
ﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲ ﺪﻨﻨﻛ .
ﺮﺿ ا ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳ ﻪﺳ
ﺎﮔ ﻪﻧ ي رد قﻮﻓ مﺎﻤﺗ دراﻮﻣ
نﺎﺸﻧ و ﺖﺒﺜﻣ هﺪﻨﻫد
ﻲﮕﺘﺴﺑاو ي ﻋ
ﻮ ﻞﻣا ﻪﺑ ﺖﺳا ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ .
لوﺪﺟ رد ﺐﻳاﺮﺿ ﻦﻳا 4
ﺖﺳا هﺪﺷ جرد .
ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ نﺎﻤﻫ
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳاﺮﺿ دﻮﺷ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴ
نآ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ هﺮﻤﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻠﻛ ي ﻦﻴﻳﺎﭘ يراد
ﺖﺳا ﺮﺗ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ زا ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺒﺴﻧ لﻼﻘﺘﺳا ﻪﻛ ﺪﻫد
.
لوﺪﺟ 3 ﻪﻳﻮﮔ - ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺳ
ﻪﻧﺎﮔ ﻲﻠﻣﺎﻋ نزو ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ نآ
ﺎﻫ ﺶﺳﺮﭘ ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
يراﺰﮔﺮﻜﺷ ي
) ﺎﻫ هرﺎﻤﺷ ﺖﺳا ﻲﻠﺻا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺐﻴﺗﺮﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ (
ﻪﻳﻮﮔ ﺎﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻫ ﻲﻠﻣﺎﻋ نزو
ﻞﻣﺎﻋ 1 : ﻲﻗﻼﺧا يراﺰﮔﺮﻜﺷ 3
( ﻢﺘﺴﻫ نآ راﺰﮔﺮﻜﺷ ،مراد ﺶﻣارآ ﻲﮔﺪﻧز رد ﻲﺘﻗو .
8 ( رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺘﻤﻌﻧ زا ﻲﺘﻗو ﻣ
ﻲ مﻮﺷ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ، ﻣ
ﻲ ﻢﻨﻛ
.
9 ( وا راﺰﮔﺮﻜﺷ و نﻮﻳﺪﻣ ار مدﻮﺧ ،ﺪﻨﻛ نﺎﺴﺣا و ﻲﻜﻴﻧ ﻦﻣ ﻖﺣ رد ﻲﺴﻛ ﺮﮔا ﻣ
ﻲ ﻢﻧاد
.
10 ( مﺎﮕﻨﻫ رد ﺘﺨﺳ ﻲ ﺎﻫ نآ شزرا و رﺪﻗ ،ﺎﻳﻼﺑ و ﻪﻛ ار ﻪﭼ
ﻪﺘﺷاد ما
، ﻪﺟﻮﺘﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻣ ﻲ مﻮﺷ .
11 ( دﺎﻳ ﻲﺴﻛ زا ار ﻲﺒﻠﻄﻣ ﻲﺘﻗو ﻣ
ﻲ ﮔ ﻴ مﺮ وا راﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ار مدﻮﺧ ﻣ
ﻲ ﻢﻧاد .
12 ( دﺮﻛ ﺎﻄﻋ ﻦﻣ ﻪﺑ ار ردﺎﻣ و رﺪﭘ ﻦﺘﺷاد ﺖﻤﻌﻧ ﻪﻛ مراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ گرﺰﺑ ﺪﻧواﺪﺧ زا .
31 ( دﺎﻳ ار اﺪﺧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺘﺳﺪﮕﻨﺗ رد ﻣ
ﻲ ﻢﻨﻛ
.
33 ( ﻢﺘﺴﻫ گرﺰﺑ ﺪﻧواﺪﺧ راﺰﮔﺮﻜﺷ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺖﻤﻌﻧ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ .
48 ( ﺶﻣارآ و ﺢﻠﺻ رد ندﺮﻛ ﻲﮔﺪﻧز مﺪﻘﺘﻌﻣ
، ﺖﺳا ﻲﮔرﺰﺑ ﺖﻤﻌﻧ .
45 /
0 65 /
0 82 /
0 72 /
0 73 /
0 66 /
0 50 /
0 67 /
0 50 /
0
ﻞﻣﺎﻋ 2 : ﻲﻧورد يراﺰﮔﺮﻜﺷ
ﻞﻣﺎﻋ 3 : ﻲﻟﺎﻌﻓا يراﺰﮔﺮﻜﺷ
2 ( رد ﮔﺪﻧز ﻲ ما ﻢﺘﺴﻫ موﺮﺤﻣ ﺎﻫﺰﻴﭼ ﻲﻠﻴﺧ زا .
4 ( ﺶﻴﭘ ﻢﻳاﺮﺑ ﻲﻠﻜﺸﻣ ﻲﺘﻗو ﻣ
ﻲ آ ﻳ ﺪ ، ﻤﻧ ﻲ ﻢﻧاﻮﺗ ﻢﻫد ﻪﻣادا ار يراﺰﮔﺮﻜﺷ .
7 ( درﻮﺧﺮﺑ ﻲﻠﻜﺸﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﻗو ﻣ
ﻲ ﻢﻨﻛ دﺎﻳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺨﺳ ﻢﻳاﺮﺑ ﻲﻠﻴﺧ ، ﺖﻤﻌﻧ
ﺎﻫ ﻢﺘﻔﻴﺑ مراد ﻪﻛ ﻲﻳ
.
14 ( ﻲﻣ ﻢﻫ ﻪﺑ ﻢﺸﻣارآ ﻲﺘﻗو ﻲﻣ ﺖﺨﺳ ﻢﻳاﺮﺑ يراﺰﮔﺮﻜﺷ ،درﻮﺧ
دﻮﺷ .
16 ( ﺎﻔﺗا ﻢﻳاﺮﺑ ﻲﺘﻗو يﺪﺑ ق
ﻣ ﻲ ﺪﺘﻓا ﻢﻨﻫذ رد ﻲﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ ﻪﺑ نآ ﺮﺛا ، ﻣ
ﻲ ﺪﻧﺎﻣ
.
20 ( ﺮﻜﻓ ﻤﻧ ﻲ ﻢﻨﻛ ﺪﻨﻛ ﻲﻔﻄﻟ ﻲﺴﻛ ﻖﺣ رد ﻲﺘﺷاﺪﻤﺸﭼ ﻦﺘﺷاد نوﺪﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ اﺪﻴﭘ ﻲﺴﻛ ﻪﻧﺎﻣز و هرود ﻦﻳا رد .
21 ( ﻪﺘﺷاد ﻪﺑ ﺖﻗو ﭻﻴﻫ ﻊﻧﺎﻗ دﻮﺧ يﺎﻫ
هدﻮﺒﻧ ما
.
23 ( ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ يدﺎﻣ ي ) ﻧدرﻮﺧ ﻲ ﺎﻫ ، ﺷﻮﭘ ﻴ ﻧﺪ ﻲ ﺎﻫ و ...
( ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ نﺎﺷدﻮﺧ بﺬﺟ ﺮﺘﺸﻴﺑ اﺮﻣ يﻮﻨﻌﻣ ي ﻣ
ﻲ ﺪﻨﻨﻛ
.
24 ( ﻪﻨﻴﻣز رد ي زا يرادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﻤﻌﻧ
ﺎﻫ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ مدﻮﺧ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ داﺮﻓا ﺎﺑ ار مدﻮﺧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،يدﺎﻣ ي ﻣ
ﻲ ﻢﻨﻛ
.
28 ( ﺮﻜﻓ ﻣ ﻲ ﻢﻨﻛ ﻲﻌﻤﺟ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ شدﻮﺧ ﻲﺼﺨﺷ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻆﻓﺎﺣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺴﻛ ﺮﻫ
.
39 ( ﻲﻠﻜﺸﻣ رﺎﭼد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﻣ
ﻲ مﻮﺷ ﻤﻧ ﻲ ﻢﻧاﻮﺗ ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺑ ﻢﻨﻛ هﺎﮕﻧ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ .
36 ( ار ﻲﺘﺧرد ﻪﺧﺎﺷ تروﺮﺿ نوﺪﺑ ﺖﻗو ﭻﻴﻫ ﻪﺘﺴﻜﺸﻧ
ما
.
40 ( ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ ﺮﻜﻓ دﻮﺧ يﺎﻫ ﻪﺘﺷاد و ﻣ
ﻲ ﻢﻨﻛ يدﻮﻨﺸﺧ و ﺖﻳﺎﺿر سﺎﺴﺣا ﻣ
ﻲ ﻢﻨﻛ .
41 ( و ﺐﻫاﻮﻣ زا ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳرد ﺮﻴﺴﻣ رد اﺪﺧ ي ﻣ
ﻲ ﻢﻨﻛ
.
42 ( ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ي ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﻪﻧازور ما يراﺰﮔﺮﻜﺷ ياﺮﺑ ار ﻲﺻﺎﺧ نﺎﻣز هﺪﻧﺎﺠﻨﮔ
ما
.
47 ( ﺖﻤﻌﻧ ﺎﻫ نﺎﺑز ﺮﺑ ماﺪﻣ ار هدﺮﻛ ﺎﻄﻋ ﻦﻣ ﻪﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﻛ ﻲﻳ ﻣ
ﻲ مروآ
.
49 ( ﻪﻌﺟﺎﻓ ﻚﻳ رد ﻲﺘﺣ ﻢﺘﺴﻫ ردﺎﻗ
، و ﺖﺒﺜﻣ طﺎﻘﻧ ﺑﻮﺧ
ﻲ ﺎﻫ ﻢﻨﻛ ﻒﺸﻛ ار .
46 /
0 57 /
0 65 /
0 61 /
0 43 /
0 55 /
0 66 /
0 57 /
0 65 /
0 32 /
0 52 / 0
36 /
0 60 /
0 73 /
0 74 /
0 69 /
0 67 /
0
