ﻪﻠﺠﻣ ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي
لﺎﺳ 11 ) 4 ( نﺎﺘﺴﻣز ، 1388 ﻪﺤﻔﺻ ، -21 312
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ي ناور ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺖﻬﺟ هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ هداﻮﻧﺎﺧ رد نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻚﺗ و يدﺎﻋ يﺎﻫ يﺪﻟاو
نﺎﻳﺮﻛﺎﺷ ﺎﻄﻋ
*سﺎﻨﺷرﺎﻛ هروﺎﺸﻣ ﺪﺷرا -
ﺖﺌﻴﻫ ﻮﻀﻋ
،جﺪﻨﻨﺳ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ناﺮﻳا
لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ*
ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،جﺪﻨﻨﺳ ، ناﺮﻳا جﺪﻨﻨﺳ ﺪﺣاو ر هوﺮﮔ،
ناو ﺎﻨﺷ ﻲﺳ - نﺎﺑﺎﻴﺧ
ﻲﺘﺴﭘ قوﺪﻨﺻ ـ ناراﺪﺳﺎﭘ 618
ﻦﻔﻠﺗ : 3289413 - 0871
[email protected] لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ :
20 / 3 / 1388
ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺦﻳرﺎﺗ : 20 / 8 / 1388
ﻪﺻﻼﺧ ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺖﻬﺟ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
: ردهداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ي
نﺎﻛدﻮﻛ
5 ﺎﺗ 10ﻪﻟﺎﺳ
ردهداﻮﻧﺎﺧ ﻚﺗ يﺎﻫ ﺣاﺮﻃ يدﺎﻋ و يﺪﻟاو
ﻲﺪﺷ
.شور رﺎﻛ رﺎﻬﺑ رد ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا : 1387
مﺎﺠﻧا جﺪﻨﻨﺳ رد ﺖﻓﺮﮔ
. ﺪﺻ
ﺖﺼﺷ و
كدﻮﻛ 5 ﺎﺗ 10 ﻞﻣﺎﺷ ،ﻪﻟﺎﺳ 60ﺶﻴﭘ كدﻮﻛ
و ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد100 كدﻮﻛ
راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ
.
هداﻮﻧﺎﺧ زا كدﻮﻛ دﺎﺘﺸﻫ ﻚﺗ يﺎﻫ
،يﺪﻟاو
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﻪﺷﻮﺧ ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ يﺮﻴﮔ
و يا
80هداﻮﻧﺎﺧ زا كدﻮﻛ ﻫ
يﺎ
بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺼﺑ ﻲﺟﺪﻨﻨﺳ يدﺎﻋ ﺪﻧﺪﺷ
.
ﻲﻧدﻮﻣزآ
نﻮﻣزآﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ ي
راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ﻦﻣﺮﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ
.
نآ
ﻲﺷﺎﻘﻧﻢﻴﺳﺮﺗ رد ﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ دازآ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﻗﺎﺑ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ تﺎﻋﻼﻃا
.ﺺﺧﺎﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﻧﺎﻣ
يﺎﻫنﻮﻣزآ و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
،ﻲﺧ روﺬﺠﻣيﺎﻫ
ﻲﺗ ﺮﮔﻮﻤﻟﻮﻛ و ﻪﺘﺴﺑاو و
فﻮﻧﺮﻴﻤﺳا ف
راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ درﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ
:ﻚﺗ يﺎﻫ
يﺪﻟاو هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ
يﺎﻫﻢﻴﺳﺮﺗ رد يدﺎﻋ ﺶﻨﻛاو دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻪﻠﻤﺟ
زا هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ
نﺪﺑ يﺎﻀﻋا و دﻮﺧ فﺬﺣ )
001 / 0 P= ( ﻦﻳﺪﻟاو زا ﻲﻜﻳ فﺬﺣ ، )
001 / 0 P= ( ،
ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻢﻴﺳﺮﺗ )
017 / 0 P= ( ﺮﺘﻤﻛ ﮓﻧر عﻮﻨﺗ و )
001 / 0 P = (
زوﺮﺑ ار
ﻲﻣ ﺪﻨﻫد
.ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ
:ﻚﺗ يﺎﻫ
يﺪﻟاو
دﻮﺧهداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ رد
ﺶﻨﻛاو توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ
ﺎﺑنﺎﻛدﻮﻛ
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﺸﻧ يدﺎﻋ يﺎﻫ ﻲﻣ
ﺪﻨﻫد
.
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : ﻢﻴﺳﺮﺗ هداﻮﻧﺎﺧ ،هداﻮﻧﺎﺧ ،
ﻚﺗ
يﺪﻟاو
،نﺎﻛدﻮﻛ ، ﻲﺷﺎﻘﻧ
ﭘ ﻲ ﺖﺷﻮﻧ :
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﺘﻴﻤﻛ ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺎﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
جﺪﻨﻨﺳ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ و
ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ و ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ مﺎﺠﻧا ﻲﺻﺎﺧ دﺎﻬﻧ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ نوﺪﺑ ﺖﺳا
.
ﻲﺑ يرﺎﻜﻤﻫ زا ﻢﻧﺎﺧ ﻎﻳرد
كﺎﭘ و ﺎﺒﻴﻜﺷ ﺎﻫ ﺎﻤﻠﻌﻣ و نﺎﻛدﻮﻛ مﺎﻤﺗ و دﺎﻬﻧ
ﺶﻴﭘ ﺰﻛاﺮﻣ ن ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد و ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد
ﻲﻣ يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ جﺪﻨﻨﺳ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ و ﻮﺷ
د .
Journal of Fundamentals of Mental Health Winter 2010, Vol. 11, No. 4(44), P. 312-21
Original Article
Family drawings for psychological analysis of children living in normal and single-parent families
Abstract
Introduction: This study was planned to compare family drawings created by children aged 5 to 10 years living in single parent and normal families.
Materials and Methods: This descriptive study was conducted in spring 2009 in Sanandaj city, western part of Iran. The study was performed on 160 children (60 preschool and 100 elementary school children) aged 5 to 10 years. Eighty single parent children were selected based on systematic cluster sampling. Also 80 Normal children were randomly selected among normal families in Sanandaj.
Subjects were assessed by Corman family drawing test. The children were free in their family drawings. The information remained confidential and they were analyzed using the descriptive indices plus chisquare, t-dependent and Kolmogorov-Smirnov tests.
Results: Children who are grown in single-parent families, comparing to children of normal families, had more tendency to exhibit emotional reactions in their drawings, for instance eliminate themselves or some parts of their body (P=0.001), eliminate one of the parents (P=0.001), draw their parents separately (P=0.017) and use less variety of coloration (P=0.001).
Conclusion: Single parent children show some emotional reactions in their family drawings, different from drawings created by children with normal family.
Keywords: Drawing, Family, Single parent family
*Ata Shakerian
MS.c. in consultant, Instructor of Islamic Azad University, Sanandaj, Iran
*Corresponding Author:
Department of psychology, Azad University, Branch of Sanandaj, Pasdaran Ave, Sanandaj, Iran
[email protected] Tel: +988713289413 Received: Jun. 10, 2009 Accepted: Nov. 11, 2009
Aknowledgement:
This study was reviewed and approved by the research committee of Azad University, Branch of Sanandaj. The study has been supported by no grant and the authors have acquired no benefit from the results.
Vancouver referencing:
Shakerian A. Family drawings for psychological analysis of children living in normal and single-parent families.
Journal of Fundamentals of Mental Health 2010; 11(4): 312-21.
ﻪﻠﺠﻣ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 11
) 4 ( ﺘﺴﻣز ، نﺎ 1388
نﺎﻳﺮﻛﺎﺷ ﺎﻄﻋ
314
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ زا يدﻮﻤﻧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ ي
ﺖﺳا نﺎﻧآ ﻲﻌﻗاو ﻲﮔﺪﻧز
) 1 ( و ﺖﺳاﻮﺧ نآ ﻖﻳﺮﻃ زا تﻼﻜﺸﻣ و ﺎﻫ
ﻪﺑ نﺎﻧآ و قﻼﺧ ﻞﻜﺷ
ﺲﻜﻌﻨﻣ بﻮﻠﻄﻣ هﺪﺷ
ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و نآ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ
ﺪﺣ رد ﺎﻫ
ﺗ يدﺎﻳز ﺎ ﻲﻣ ﻦﻴﻣ دﻮﺷ . ﻲﮔﺪﻧز ﻂﻴﺤﻣ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ
ﻲﺗﺎﻴﺑﺮﺠﺗ و ﺖﺳا
ﻲﻣ ﺐﺴﻛ ﻪﺳرﺪﻣ ﻂﻴﺤﻣ رد ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
) 2 ( ﻪﺑ و
نآ ﺎﻫ ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻪﺑ نداد نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺎﻫ
ﻨﻌﻣ و ﻲ ﻪﺑ نﺪﻴﺸﺨﺑ
برﺎﺠﺗ ﻲﻣ ﻚﻤﻛ نﺎﺷ ﺪﻨﻛ
) 3 .(
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻨﺳ ﺮﻫ رد نﺎﻛدﻮﻛ
ﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ زا ﻪ
ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا و دﻮﺟو زاﺮﺑا ياﺮﺑ ﻲﻫار ناﻮﻨﻋ
نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻨﻛ
. نآ زا كدﻮﻛ ﻪﻛ يﺮﻳوﺎﺼﺗ و ﻲﺷﺎﻘﻧ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺿرﺎﻌﺗ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺪﻨﻛ
ﻒﻃاﻮﻋ و ﻲﻧورد ت يو
ﺖﺳا
) 4 ( و كدﻮﻛ ﻲﻣ ردﺎﻗ ار
،دﻮﺧ برﺎﺠﺗ نﺎﻴﺑ ﻦﻤﺿ ﺎﺗ دزﺎﺳ
سﺮﺗ ،تاﺮﻜﻔﺗ
،ﺎﻫ ر و هﺪﻳا و ﺎﻫﺎﻳ هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ار ﺶﻳﺎﻫ
يا ﻞﻣﺎﻛ ،ﻦﻣا
و ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻫد زوﺮﺑ ﻲﻌﻗاو ي
ترﺎﻬﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺟو زاﺮﺑا و ﻲﻃﺎﺒﺗرا دﻮﺷ
) 5 .(
نﺎﺑز عاﻮﻧا زا ﻲﻜﻳ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻛ ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻫ
نآ ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﻛدﻮﻛ ﻪ
ﻲﻣ ﻮﺧ يﺎﻴﻧد درﻮﻣ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺶﻳ
فﺮﺣ ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ و دﻮﺧ ﺎﺑ
ﻧﺰﺑ ﻨ ﺪ . ﻦﻳا زا ﻲﻤﻴﺳﺮﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ور
، لﺎﻴﺧ ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻚﻳ ﻪﻴﺒﺷ ﻪﻧازادﺮﭘ
ﺖﺳا ) 6 ( و ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﻛدﻮﻛ
،تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻲﻤﻴﺳﺮﺗ يﺎﻫ
هﺪﻳا ،ﻒﻃاﻮﻋ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ار دﻮﺧ برﺎﺠﺗ و ﺎﻫ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ) 7 .(
ﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪ
زا ﻲﻠﻜﺷ ناﻮﻨﻋ نﺎﺘﺳاد
ردﺎﻗ ار نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻳاﺮﺳ
ﻲﻣ دزﺎﺳ نﺎﺘﺳاد ار دﻮﺧ يﺎﻫ ﻖﻳﺮﻃ زا
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻞﻜﺷ ﻚﻳ ﻪﺘﻓﺎﻳ
تﺎﻃﺎﺒﺗرا زا ﻲﺷﺎﻘﻧ درﻮﻣ رد ندﺮﻛ ﺖﺒﺤﺻ ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺎﺑ
يﺎﻫ
دﻮﺧ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ نﺎﻴﺑ )
7 .(
زا ﺮﺗاﺮﻓ ﺐﻠﻏا نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ
ي
ﻲﻣ ﺶﻴﭘ ﻲﻣﻼﻛ ﻪﺑ و دور
ﻲﻌﻗاو نآ رﻮﻬﻇ و ﻖﻴﻤﻋ يزﺎﺳ
دﻮﻛ ياﺮﺑ ك
ﻢﻫ و ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﺑﺎﻳ
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﺪﻨﻛ ) 5 .(
ﺑ ﻪ ﻣ ﺮﻈﻧ ﻲ ﺒﺣﺎﺼﻣ ﺪﺳر ﻪ
ي و ﺢﺿاو ﻮﺤﻧ ﻪﺑ كدﻮﻛ ﺎﺑ هدﺎﺳ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار وا ﻲﻌﻗاو تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻦﺷور
نﺎﻳﺎﻤﻧ شا
ﻲﻤﻧ اﺮﻳز دزﺎﺳ كدﻮﻛ
ﺪﺻﺎﻘﻣ زا ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ ي
نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ
ﺑ ﻪ ﺖﺳا هﺎﮔآ ﻲﺑﻮﺧ .
هداﻮﻧﺎﺧ داﺮﻓا وا ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﺲﻜﻋﺮﺑ شا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ار لﺮﺘﻨﻛ ﺮﺘﻤﻛ ار دﻮﺧ ﺪﻫد
هدﻮﻤﻧ ﺎﺑ و
سﺮﺗ مﺎﻤﺗ يدازآ
،تﺎﺳﺎﺴﺣا ،تﻼﻳﺎﻤﺗ ،ﺎﻫ ﻪﺑذﺎﺟ
و ﺎﻫ
ﺪﻳدﺮﺗ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ار ﺶﻳﺎﻫ ﺪﻨﻛ
) 8 .(
ﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪ
ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﻄﻘﻧ يﺮﻨﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ي ﺎﺗ ﺖﺳا نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ ياﺮﺑ ﻲﻋوﺮﺷ ﺪﻫﺎﺷ
ﻞﻣﺎﻜﺗ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻛدﻮﻛ يﺎﻫ نﺎ
ﺪﻨﻨﻴﺒﺑ و ﺪﻨﺷﺎﺑ آ ﻪﻛ
زا ﻪﻧﻮﮕﭼ نﺎﻧ
ﮓﻧر ﻞﻜﺷ و ﺎﻫ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺧ تﺎﺳﺎﺴﺣا لﺎﻘﺘﻧا ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ .
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ كدﻮﻛ ﻪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳا رد دﻮﺧ هداﻮﻧﺎﺧ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻢﻴﺳﺮﺗ ار )
4 ( ﻲﺷﺎﻘﻧ زا نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ يﺎﻫ
دﻮﺧ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺪﻧراد نآ كرد ﻪﺑ ردﺎﻗ نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يا
دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺨﻧ )
9 .(
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ﻫد
ﻨ ياﺮﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪﻛ ﺪ
ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ شور ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ تﻼﻜﺸﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ و هدﻮﺑ
هداﻮﻧﺎﺧ
ﻣ ﻮ
ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺗﺮﺛ
ﺖﺳا ار كدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪﻛ ﺖﺤﺗ
ﺗﺎ ﺮﻴﺛ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺪﻫد ) 10 .(
ﻢﻴﺳﺮﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
نﺎﻛدﻮﻛ هوﺮﮔ ود يﺎﻫ
داﻮﻧﺎﺧ ﻚﺗ يﺎﻫ يﺪﻟاو
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يدﺎﻋ و ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد
يﺎﻫ
نﺎﻛدﻮﻛ ﺑ ﻪ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫ
نﺎﻧآ
ﻢﻫ دراد ﻲﻧاﻮﺧ )
11 ( .
ياﺮﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﻦﺘﻓﺮﮔ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ي
كدﻮﻛ زا ﺮﺘﻬﺑ
ﺘﺳاﻮﺧ ﻲﻣ ﻪ دﻮﺷ هداﻮﻧﺎﺧ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﻛ يا
ﻪﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﺰﺟ ي
ار دﻮﺧ
ﺪﻨﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ .
ﺑ ا ﻪ هداﻮﻧﺎﺧ زا كدﻮﻛ ﻪﺟﻮﺗ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳ
رود شا
ﺪﺷ ه رد تﺎﺸﻳاﺮﮔ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺶﻣارآ ﺎﺑ و
ﻲﺷﺎﻘﻧ ار دﻮﺧ ﻲﻧو
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻲﻣ وا ﻪﻛ يﺮﻳﻮﺼﺗ لﺎﺣ ﺮﻫ رد ﻲﻟو ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﺸﻛ
هداﻮﻧﺎﺧ ﺑ اﺮﻳز دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ شا ﻪ
هداﻮﻧﺎﺧ وا ﺮﻈﻧ
ﺎﻬﻨﺗ شا
هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يا دﺮﻛ ﻲﮔﺪﻧز نآ رد و ﺪﺳﺎﻨﺷ
ﺖﺳا ه
) 12 .(
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ا
ﻮﺘﻴﻟﻮﭙﻳ ﺮﺑ1
ﺎﻛدﻮﻛ هوﺮﮔ ود يور
ﻚﺗ ن
يﺪﻟاو ﺑ ﻲﻳﺎﻴﻟﺎﺘﻳا يدﺎﻋ و هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎ
يﺎﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻦﻣوﺮﻛ
ﺮﺘﺸﻴﺑ يدﺎﻋ يﺎﻫ
ﮓﻧر زا هﺪﻧزرا ،دﺎﺷ يﺎﻫ
2يزﺎﺳ
، رﻮﻀﺣ و ﻢﻫ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻢﻴﺳﺮﺗ
ﻢﻴﺳﺮﺗ رد ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﻧدﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺷﺎﻘﻧ رد دﻮﺧ يﺎﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻚﺗ يﺎﻫ
يﺪﻟاو
،
،ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺢﻄﺳ
ﺳا ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘ
فﺬﺣ ،ﮓﻧر نوﺪﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻞﻳﻮﺤﺗ ﺎﻳ دﺮﺳ يﺎﻫ
ﻦﻳﺪﻟاو زا ﻲﻜﻳ فﺬﺣ و نﺪﺑ يﺎﻀﻋا ﺺﺨﺸﻣ ،
دﻮﺑ . ﺮﮕﻳد ﺞﻳﺎﺘﻧ
داد نﺎﺸﻧ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻛ
ﻲﻤﻴﺳﺮﺗ يﺎﻫ نﺎﻛدﻮﻛ
هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻫ
ﻚﺗ يﺪﻟاو نآ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻦﺳ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﺎﻫ
) 11 .(
1Ippolito
2Valuation
ناور ﻞﻴﻠﺤﺗ هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ي
ﻚﺗ و يدﺎﻋ يﺎﻫ يﺪﻟاو
Fundamentals of Mental Health, 11(4), Winter 2010
315
ﺮﺑ ﻲﺳر
ﺮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
يور 41 هداﻮﻧﺎﺧ كدﻮﻛ ﺎﻫ
ﻃ ي قﻼ
ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ هداﻮﻧﺎﺧ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ
يﺎﻫ
راﺪﻣردﺎﻣ هدﻮﺑ1
ﺪﻧا
، ﻲﺷﺎﻘﻧ زا ار رﺪﭘ يﺎﻫ
فﺬﺣ دﻮﺧ دﻮﻤﻧ
ه ﺪﻧا ) 13 (.
ﻢﻴﺳﺮﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻔﻃﺎﻋ تﻼﻜﺸﻣ نﺎﮕﻧﺎﺸﻧ ﻮﺘﻴﻟﻮﭙﻳا ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﻪﻧﺎﻤﺼﺧ
2ي ،تﺎﻧاﻮﻴﺣ ﻢﺳر و ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ لﺎﻜﺷا ،ﺮﻳوﺎﺼﺗ
ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻀﺣ مﺪﻋ ﺎﻳ هﺮﻴﺗ يﺎﻫ
ﻞﻜﺷ ،ﮓﻧر رﻮ ﻖﻠﻌﻣ يﺎﻫ
،ﺬﻏﺎﻛ رد ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻢﻴﺳﺮﺗ ي
ﺑ و داﺮﻓا ﻪ و تﺎﺒﺛ مﺪﻋ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
ﻚﺗ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﺖﻴﻨﻣا
ﻲﻣ هﺪﻳد يﺪﻟاو دﻮﺷ
) 11 .(
ﻢﻴﺳﺮﺗ رد هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻫ
ﺎﻧ ياراد يﺎﻫ
و يرﺪﭘ
ﺎﻧ
،يردﺎﻣ ﺎﻀﻋا ي ﻪﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺗرﻮﺻ
ﻲﺷﺎﻘﻧ ﺐﻳﺮﻏ و ﺐﻴﺠﻋ
ﻲﻣ نآ ﻢﻴﺳﺮﺗ رد و ﺪﻧﻮﺷ ﻧﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻪ رد طﺎﺒﺗرا و ﺖﻴﻤﻴﻤﺻ زا يا
ﻲﻤﻧ هﺪﻳد هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻀﻋا ﻦﻴﺑ دﻮﺷ
) 14 (.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻢﺳﺎﻗ يﺎﻫ هداز
نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ي زوﺮﺑ
ﻲﻔﻨﻣ شﺮﮕﻧ
ﻦﻳا نﺎﻛدﻮﻛ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﻲﺷﺎﻘﻧ رد يﺎﻫ نآ ﺎﻫ ﺖﺳا ) 15 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي
3ﻲﻧﺮﭼ ﺮﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و
ﺷﺎﻘﻧ يور ﻲ هداﻮﻧﺎﺧ ي ﻦﻴﻨﺳ نﺎﻛدﻮﻛ 5
ﺎﺗ 13 نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﻟﺎﺳ
ﻛ ﺖﺳا ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻦﻴﺑ ﻪ
، ﻦﺳ
،
ﻲﺷﺎﻘﻧ تﺎﻴﺋﺰﺟ و تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ
دراد دﻮﺟو طﺎﺒﺗرا هداﻮﻧﺎﺧ .
ﻢﻫ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭼ
و ناﺮﺘﺧد يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز رد يدﻮﻬﺸﻣ توﺎﻔﺗ ناﺮﺴﭘ ي
هﻮﺤﻧ و ﻞﻜﺷ ﺐﺳﺎﻨﺗ ي
ﻢﺳر
ﻲﻣ هﺪﻳد ﻲﺷﺎﻘﻧ رد سﺎﺒﻟ دﻮﺷ
) 16 .(
ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ يور ﺮﺑ ﺮﮕﻳد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
هزاﺪﻧا ﻪﻛ ي ﺗ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﺗ ﺖﺤ
ﺎ ﻲﻧاور و ﻲﺣور ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻴﺛ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ نﺎﻧآ .
ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ ﻲﻧاور ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ
ﻪﺘﺷاد هزاﺪﻧا رد ار ﻲﺷﺎﻘﻧ ﺪﻧا ي
نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﮔرﺰﺑ
ﻢﻴﺳﺮﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻔﻨﻣ ﻲﻧاور ﻂﻳاﺮﺷ و ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﻂﻴﺤﻣ ياراد
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ) 17 (.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ي
ﺮﮕﻳد ي ﺮﺑ يور 253 ﻛدﻮﻛ زا ﺮﻔﻧ نﺎ
ﻦﻴﻨﺳ 4 ﺎﺗ
11 ﻟﺎﺳ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﮓﻧر عﻮﻨﺗ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﻣ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ار ﺖﺒﺜﻣ و ﺪﻨﻳﺎﺷﻮﺧ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ هﺪﻳد دﻮﺷ ) 18 .(
رﺮﮕﻧﻮﻳ و كرﻼﻛ ،نﻮﺴﻳرﺎﻫ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ 4
ﺮﺑ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ يور
6 ﻦﻳا ﻪﺑ هرﺎﺷا ﻪﻟﺎﺳ ﻪﺘﻜﻧ
ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ دراد و نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻫ
1Mother Custody Families
2Hostile
3Cherney
4Harrison, Clarke, Ungerer
ﺑاور ﺖﻴﻔﻴﻛ زا ﻢﻠﻌﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺳرﺪﻣ ﺎﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ و ﻂ
، ﻪﻄﺑار ي
ﻲﻨﻌﻣ دراد دﻮﺟو يراد )
19 .(
رد ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺮﮕﻳد ﻦﻴﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ نﺎﻛدﻮﻛ ﺎﺑ ﻂﻳاﺮﺷ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ
داﻮﻧﺎﺧ ﻲﮔ هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد توﺎﻔﺗ يدﺎﻋ يﺎﻫ
ﻲﻳﺎﻫ
دراد دﻮﺟو .
توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا
،ﺎﻫ
و ﻲﺷﺎﻘﻧ ﮓﻧر نوﺪﺑ ﻞﻳﻮﺤﺗ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻔﻨﻣ تﻼﻳﺎﻤﺗ زوﺮﺑ
،هداﻮﻧﺎﺧ ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا و دﺮﺳ يﺎﻫ
ياﺰﺟا و نﺪﺑ يﺎﻀﻋا فﺬﺣ ﺖﺳا هدﻮﺑ ترﻮﺻ
) 20 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻢﻴﺘﻳ رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ
ﻪﻧﺎﺧ ﻲﮔﺪﻧز ﺎﻫ
ﻲﻣ ار ﻪﻧﺎﺧ ﻞﻜﺷ ﺪﻨﻨﻛ ﻧ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﺮﮕﻳد نﺎﻛدﻮﻛ ﺪﻨﻧﺎﻣ
و هدﻮﻤﻨ
هﺪﻨﻨﻴﺑ ﻪﺑ ار جﺮﻣ و جﺮﻫ ﺖﻟﺎﺣ ﻚﻳ نﺎﻧآ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﻪﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ
ﻲﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺪﻨﻛ ) 21 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا فﺪﻫ ي
ﺶﻨﻛاو ـﻛدﻮﻛ ﻲﻔﻃﺎﻋ يﺎﻫ نﺎ
ﺖﺧﺎﻨﺷ و ﻢﻬﻓ ﻲﺳرﺮﺑ و نآ يﺎﻀﻋا و هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧآ
زا
ﺖﺳا هداﻮﻧﺎﺧ دﻮﺟﻮﻣ ﻊﺿو
ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ود ﻦﻴـﺑ يا
ﻊــﻄﻘﻣ ود رد يﺪــﻟاو ﻚــﺗ و يدﺎــﻋ نﺎــﻛدﻮﻛ هوﺮــﮔ ﻲﻨــﺳ
ﺶﻴﭘ ﻧﺎﺘـﺴﺑد ﻲ
ـﻛ نﻮـﻣزآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ نﺎﺘـﺴﺑد و ﻮ
ر
5ﻦﻣ ﺎـﺠﻧا م
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻲﻣ دﻮـﻤﻧ ﺎﻋدا ناﻮﺗ لﺎـﺳ رد
ﺎـﻫ ي ﺮـﻴﺧا دﻮـﺟﻮﻣ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ رد
ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ ﻲﻠﺧاد ﺮﺑ رﺎﺑ
عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا يور
، ترﻮـﺻ ﻲـﺸﻫوﮋﭘ
ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺮﮔ ﻪــﻛ
ﻪــﺑ ﻚــﻳدﺰﻧ ﻲﺟرﺎــﺧ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ رد عﻮــﺿﻮﻣ
ا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻳ ﻮﺘﻴﻟﻮﭙ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪـﻛ نآ رد
هرود ﻲﻨـﺳ ﻊـﻄﻘﻣ ﻂـﻘﻓ ي
نﺎﺘﺴﺑد ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ .
وﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻲﺳﺎﺳا ضﺮﻓ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺶﻫ
يﺎﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ هداﻮﻧﺎﺧ ﺎﺑ يدﺎﻋ يﺎﻫ
توﺎﻔﺗ يﺪﻟاو ﻚﺗ يﺎﻫ
ﭼ ﺖﻤﺴﻗ ود رد توﺎﻔﺗ ﻦﻳا و دراد ﻬ
ﻲﺷﺎﻘﻧ ياﻮﺘﺤﻣ و بﻮﭼرﺎ
ﺖﺳا . ا ﺖﻤﺴﻗ و ﻲﺷﺎﻘﻧ مﺎﻤﺗ رد ﻪﻛ ﮓﻧر و ﺎﻀﻓ ،طﻮﻄﺧ ﻲﻨﻌﻳ ل ﺎﻫ
كدﻮﻛ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ و دراد دﻮﺟو
ﻮﺘﺤﻣ مود ﺖﻤﺴﻗ و ﺖﺳا ا
ﺳا ﻲﺷﺎﻘﻧ ي
ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﻪﻛ ﺖ
ﻲﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ندﺮﻛ شزرا )
ﻪﻠﺻﺎﻓ ،هداﻮﻧﺎﺧ داﺮﻓا فﺬﺣ ي
ﻦﻴﺑ
مﺎﻧ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ رد ،ﻲﺷﺎﻘﻧ رد صﺎﺨﺷا يدﺮﻓ
ندروﺎﻴﻧ نﺎﺑز ﻪﺑ ار (
و
هﺪﻧزرا يزﺎﺳ ) صﺎﺨﺷا ندﻮﻤﻧ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ (
،
فﺬﺣ ،دﻮﺧ فﺬﺣ
نﺪﺑ يﺎﻀﻋا و
ﺖﻴﺼﺨﺷ ندﻮﻤﻧ ﻪﻓﺎﺿا ﻲﻣ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ .
5Corman
ﻪﻠﺠﻣ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 11
) 4 ( ﺘﺴﻣز ، نﺎ 1388
نﺎﻳﺮﻛﺎﺷ ﺎﻄﻋ
316
شور رﺎﻛ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻲﺳرﺮﺑ شور
، ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ و
ﺲﭘ عﻮﻧ زا
ﺖﺳا يداﺪﻳور .
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي نﺎﻛدﻮﻛ ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﻣآ 5
ﺎﺗ 10 ﻪﻟﺎﺳ
) ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد (
جﺪﻨﻨﺳ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺖﺳا
لﺎﺳ رﺎﻬﺑ رد ﻪﻛ 1387
هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻧا
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻢﺠﺣ دروآﺮﺑ لﻮﻣﺮﻓ زا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ي ناﺮﻛﻮﻛ
، ﻪﺼﻴﺼﺧ ﺖﺒﺴﻧ هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ يﺎﻫ
ي
دروآﺮﺑ يﺎﻄﺧ و نﺎﻛدﻮﻛ 08
/ 0 d= ﺮﺑاﺮﺑ 160
دروآﺮﺑ ﺮﻔﻧ
ﻲﻣ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻦﻳا ﻲﻨﻌﻳ دﻮﺷ 95
ﺪﺻرد و يﺎﻄﺧ
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺮﺘﻤﻛ يﺮﻴﮔ 08
/ 0 دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد 60
هرود زا ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد ﺮﻔﻧ ي
ﺶﻴﭘ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد و
زا ﻲﮔدﺎﻣآ 6
ﺶﻴﭘ و كدﻮﻛﺪﻬﻣ ﺰﻛﺮﻣ هوﺮﮔ ود رد ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد
30
هداﻮﻧﺎﺧ زا يﺮﻔﻧ ﻚﺗ و يدﺎﻋ يﺎﻫ
يﺪﻟاو بﺎﺨﺘﻧا هﺪﺷ ﺪﻧا . داﺪﻌﺗ
100 ﺰﻴﻧ ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد كدﻮﻛ رد
هرود ي زا ﻲﻳاﺪﺘﺑا 9
نﺎﺘﺴﺑد
) هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻲﻤﻴﻧ هداﻮﻧﺎﺧ زا ﺮﮕﻳد ﻲﻤﻴﻧ و يدﺎﻋ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻚﺗ يﺪﻟاو ( ﻪﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ
يا
ود ﻪﻠﺣﺮﻣ يا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻪﻛ ي
مود
، ﻪﻧﻮﻤﻧ شور يﺮﻴﮔ
ﻪﺷﻮﺧ ﻞﺧاد ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
ﺖﺳا
، بﺎﺨﺘﻧا
ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ .
رد هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ هﻮﻴﺷ ،ﺎﻫ
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ لواﺪﺟ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻲﻧاواﺮﻓ و
ﺺﺧﺎﺷ ﺖﻓر رﺎﻛ ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻴﻈﻧ يرﺎﻣآ يﺎﻫ .
ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ياﺮﺑ
ﻪﻴﺿﺮﻓ شور زا ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا رﺎﻣآ يﺎﻫ
و ود
نﻮﻣزآ ﻲﺗ نﻮﻣزآ و ﻪﺘﺴﺑاو K-S
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا1
.
هﺪﻤﻋ راﺰﺑا ي
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زآ ،
ﻛ هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ نﻮﻣ
،ﻦﻣوﺮ
و هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﺳا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
. ﻲﺷﺎﻘﻧ
ﻂﺳﻮﺗ ﻞﺻا رد هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻫ
ﻒﻟوو و ﻞﭘا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺎﻫﺪﻌﺑ ﺎﻣا ﺪﺷ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ2
ﻞﻣﺎﻛ يا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺮﺗ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ نﻮﻣزآ )
(DAF3
لﺎﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻳوﺪﺗ 4
.
لﺎﺳ رد ﻲﻧﺎﻣرد هداﻮﻧﺎﺧ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ شور ﻦﻳا ﻪﻫد يﺎﻫ
ي
1970 و 1960 ﻢﺸﭼ تﺮﻬﺷ دﺮﻛ اﺪﻴﭘ يﺮﻴﮔ
.
ﻢﻴﺳﺮﺗ نﻮﻣزآ
ﻮﻟ ار هداﻮﻧﺎﺧ ﻳ
ﻲ ﻛ ﻮ ر ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﻪﻴﻬﺗ ﻦﻣ .
رد ﻲﺘﻨﺳ ﻞﻜﺷ ﻦﻳا
ﻲﻣ ﻪﺘﺳاﻮﺧ كدﻮﻛ زا نﻮﻣزآ ﻪﻛ دﻮﺷ
» هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ ار تا
ﻦﻛ
«.
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﻦﻳا
ﻣ ﻮ ﻧﺎﻔﻟ ﻲ ﻢﻫ نﻮﭼ
،ﺎﻜﺳﻮﻜﻨﻴﻣ
1Kolmogrov- Smirnov Test
2Appel and Wolf
3Draw Family Test
4Hall
ﻦﻳﺎﻛ و نﺎﻛ ،ورﻮﭘ و
ﻼﻴﻣﻮﮔ ﻪﺴﻧاﺮﻓ رد 5
،
6ﻞﭘَا رد آ ،ﺎﻜﻳﺮﻣ
ﺳرﺎﺑ
7سﻮﻠﻴ اوﺎﻛﻮﻓ و ﻞﻳزﺮﺑ رد ﺑ ﻦﭘاژ رد8
ﻪ ﻪﺘﺴﺑ رﺎﻛ ﺪﻧا . رد
ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ كدﻮﻛ ﻪﺑ ﻦﻣوﺮﻛ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﻪﻛ دﻮﺷ
"
ار هداﻮﻧﺎﺧ ﻚﻳ تدﻮﺧ ﺮﻜﻓ ﻪﺑ
ﻦﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ
"
) 12 .(
ﻦﻳا
يدازآ ﻞﻤﻌﻟاﻮﺘﺳد ﻞﻣﺎﻛ
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ يﺮﺗ ،هار ﻦﻳا زا و دزﺎﺳ
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻟﻮﻬﺳ ﺎﺑ رﺎﻴﺸﻫﺎﻧ تﻼﻳﺎﻤﺗ نﺎﻤﻫ و دﻮﺷ
ﻮﻃ ﻪﻛ ر
ﺑ ﺪﻳد ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﻪ
ا زا ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺪﻫاﻮﺧ كدﻮﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳ
ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺖﻴﻌﻗاو ي
ﺮﮔ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺘﻓ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻼﺜﻣ و ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ ار يا
ﺎﺟ نآ رد دﻮﺧ ﻳ
صﺎﺨﺷا رد ار دﻮﺧ ،ﺮﮕﻳد يدراﻮﻣ رد ﺎﻳ دراﺪﻧ ﻲ
ﺪﻨﻛ ﻲﻨﻜﻓاﺮﻓ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ .
ﻪﻛ ﺖﺳا نآ مﺰﻠﺘﺴﻣ نﻮﻣزآ ياﺮﺟا
ﻚﻳ و داﺪﻣ ﻚﻳ ،ﺬﻏﺎﻛ ﻪﺤﻔﺻ ﻚﻳ كﺎﭘ داﺪﻣ
ﻛ ﻪﺑ ﻦ كدﻮﻛ هداد
ﻪﺘﻔﮔ يو ﻪﺑ و
" دﻮﺷ هداﻮﻧﺎﺧ زا ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻚﻳ ﺶﻜﺑ تا
"
ياﺮﺟا رد.
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا نﻮﻣزآ
، نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ
، ﻪﻄﺑار ي ﺎﺑ ﻲﻔﻃﺎﻋ
نز نﺎﻴﺑﺮﻣ ﺮﻔﻧ ود زا ﻪﻛ ناﺮﮕﻧﻮﻣزآ ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻛدﻮﻛ ﻞﻴﺼﺤﺗ هدﺮﻛ ي ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺪﺷ راﺮﻗﺮﺑ
نوﺪﺑ و
رﺎﺸﻓ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ لﺎﻤﻋا
ﻞﺤﻣ رد نﺎﻛدﻮﻛ ﺖﻳﺎﺿر سﺎﺳاﺮﺑ
ﺎﻳ كدﻮﻛﺪﻬﻣ نﺎﺘﺴﺑد
ﺶﻴﭘ ﻞﺒﻗ زا ﻪﻛ مﺎﺠﻧا نﻮﻣزآ دﻮﺑ هﺪﺷ ﻲﻨﻴﺑ
ﺖﻓﺮﮔ . هﺮﻤﻧ رد ﺮﺑ نﻮﻣزآ يراﺬﮔ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا
ﺪﻴﻛﺎﺗ ﺪﻳدﺮﮔ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﻛ
ﻲﺷﺎﻘﻧ يرﺎﺘﺳﻮﻴﭘ يور ﻦﻜﻓاﺮﻓ يﺎﻫ ﻲﻣ مﺎﺠﻧا
ﻪﻛ دﺮﻛ ﻪﻨﻣاد ي ﺮﻴﻴﻐﺗ
هﺮﻤﻧ زا نآ ﺖﺳا ﻲﺘﺷادﺮﺑ و يدﻮﻬﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﺗ ﻲﻨﻴﻋ يراﺬﮔ )
20 .(
هﺮﻤﻧ شور ﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻠﺣﺮﻣ رﺎﻬﭼ رد ﺮﻳز يراﺬﮔ
ﻪ رﺎﻛ
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ ﺖﻓر :
1 - ﻲﻠﻛ ﺖﺷادﺮﺑ 2
-
صﺎﺧ تﺎﻴﺋﺰﺟ ﻲﺳرﺮﺑ
3 - هﺮﻤﻧ ﻲﻨﻴﻋ يراﺬﮔ 4
- ندﺮﻛ ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ .
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ي ﺖﺷادﺮﺑ
ﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻠﻛ ﻪ
،ﻲﻧاور ﺖﻟﺎﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻠﻛ ترﻮﺻ
ﻲﻠﻛ مﺎﻴﭘ و ﺳﺎﺴﺣا ﻲ ﻨﻨﻴﺑ ﻪﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪﻛ ﻲﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺪ
ﺪﻫد
، ﻪﺘﺧادﺮﭘ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ياﺰﺟا ،صﺎﺧ تﺎﻴﺋﺰﺟ ﻲﺳرﺮﺑ رد
ﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻘﻄﻨﻣ شور .
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻳا رد يﺎﻫ
هزاﺪﻧا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺷﺎﻘﻧ لﻮﻤﻌﻣﺮﻴﻏ ي
ﻲﺷﺎﻘﻧ و ﻪﺑ ﺖﺧادﺮﭘ ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺪﻨﻧﺎﻣ تﺎﻴﺋﺰﺟ هﺪﻧزرا
ﻪﺟﻮﺗ يزﺎﺳ ﺮﮔ
د ﺪﻳ . هﺮﻤﻧ رد
ﻲﻨﻴﻋ يراﺬﮔ
ﻪﺼﻴﺼﺧ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻪﺑ ﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد قﺎﻔﺗا درﻮﻣ يﺎ ي
دﻮﺧ فﺬﺣ ﻪﻠﻤﺟ زا نﻮﻣزآ درﻮﻣ نﺎﻛدﻮﻛ و
،نﺪﺑ يﺎﻀﻋا
5Minkoska, Porot, Cain and Gomila
6Apel
7Barcellos
8Fukaba
ناور ﻞﻴﻠﺤﺗ هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ي
ﻚﺗ و يدﺎﻋ يﺎﻫ يﺪﻟاو
Fundamentals of Mental Health, 11(4), Winter 2010
317
ﻦﻳﺪﻟاو فﺬﺣ و
ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﺳ يﺎﻫ
ﺪﺷ دﺎﻨﺘﺳا ﺑ ﻪﻛ
ﻪ رﻮﻃ
ﺐﺣﺎﺻ ﺎﺑ ترﻮﺸﻣ و ﻖﻴﻗد صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ناﺮﻈﻧ
، نآ ﻲﻧاواﺮﻓ ﺎﻫ
ﺪﺷ ﺖﺷادﺎﻳ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ هوﺮﮔ ود رد .
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ي
ندﺮﻛ ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ ﺮﺧآ
ا ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ مﺎﺠﻧ .
رد تﺎﻋﻼﻃا
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ي
و كدﻮﻛ دﻮﺧ و نﺎﻴﺑﺮﻣ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻠﺒﻗ
هﺪﻧوﺮﭘ رد نﺎﻛدﻮﻛ ﻖﺑاﻮﺳ ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺎﺗ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﻫ
ددﺮﮔ ﻞﺻﺎﺣ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻬﺟ ي
ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ
،1
زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻴﺒﺷ يداﺮﻓا ﺎﻫ
ﻪﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد
ﺰﺟ و دﻮﺒﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻧ ﭘ ، ﺶﻴ دﺪﺠﻣ نﻮﻣزآ و نﻮﻣزآ ﻪﺑ2
ﻪﻠﺻﺎﻓ ي 4
ﺑ ﻪﺘﻔﻫ ﻪ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﺪﻣآ ﻞﻤﻋ 89
/ 0 ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
يﻮﺳ زا ﺮﮕﻳد
ﺳ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮﺿ ﺌ
اﻮ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد تﻻ ﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻪ ﻪﻠﻴﺳو ي
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ لﻮﻣﺮﻓ 873
/ 0 ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﻲﻳاور ﺎﺑ نﻮﻣزآ4
ﻲﻳﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ رد ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﺮﻈﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﺑﺎﻳزرا ﺪﺷ ﻲ .
ﻢﻫ ﻮﺘﻴﻟﻮﭙﻳا ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻦﻴﻨﭼ ﺮﺑ ﻦﻣوﺮﻛ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻚﺗ نﺎﻛدﻮﻛ هوﺮﮔ ود يور يﺪﻟاو
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻴﻟﺎﺘﻳا يدﺎﻋ و
نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﺮﻈﻧ زا
، ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻳاور ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ
) 11 .(
رد
ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻢﻴﺳﺮﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ و هﺪﻫﺎﺸﻣ زا ﺰﻴﻧ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
هﺪﻫﺎﺸﻣ ي كدﻮﻛ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺎﮕﻨﻫ
ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻢﺳر م
، ﺑ ﻪ صﻮﺼﺧ
هﻮﺤﻧ ي هداﻮﻧﺎﺧ داﺮﻓا ﻢﻴﺳﺮﺗ ﺐﻴﺗﺮﺗ و ﻲﺷﺎﻘﻧ نﺪﻴﺸﻛ ترﻮﺻ
ﻲﻣ دﺮﻳﺬﭘ . ﻪﺒﻨﺟ ﻞﻴﻠﻘﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
ﺮﻴﺴﻔﺗ ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻫ
ﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻢﻴﺳﺮﺗ زا ﺪﻌﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪ
ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﺳ ﻪﻛ ﺪﻳآ اﻮﺌ
نآ تﻻ
ﻦﻳا و دﻮﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ زا كدﻮﻛ ﻒﻴﺻﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ
ﻢﻴﺳﺮﺗ رد ﻪﻛ
ماﺪﻛ هداﻮﻧﺎﺧ دﺮﻓ
نﺎﺑﺮﻬﻣ ماﺪﻛ ،ﺮﺗ
ماﺪﻛ ،نﺎﺑﺮﻬﻣ ﺮﺘﻤﻛ
ﺖﺨﺒﺷﻮﺧ ماﺪﻛ ،ﺮﺗ ﺖﺨﺒﺷﻮﺧ ﻲﻤﻛ ﻦﻳا و ﺮﺗ
ﻪﭼ ﻪﻧﺎﺧ رد ﻪﻛ
ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﻪﻤﻫ زا ﻲﺴﻛ ﻲﻣ ،
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ي لوﺪﺟ ) 1 ( تﺎﻋﻼﻃا
ﺖﻛﺮﺷ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ رد هﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪﻫد
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺑ يﺎﻫ ﻪ لوﺪﺟ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد )
2 ( ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد
،
ﺟ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ زا نﺎﺸﻨﻳﺪﻟاو ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ هﺪﺷ اﺪ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧا
ﺎﺑ نﺎﺸﻨﻳﺪﻟاو ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻢﻫ
تﻼﻜﺸﻣ ﺪﻨﻨﻛ
يﺮﺘﺸﻴﺑ ار نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
تﻼﻜﺸﻣ ﺑ ﻪ ترﻮﺻ فﺬﺣ
1Validity
2Test Retest
3Cronbach's Alpha
4Reliability
لوﺪﺟ 1
تﺎﻋﻼﻃا-
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﺳﺎﻨﺷ هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻫ
ﻚﺗ يدﺎﻋ و يﺪﻟاو
ﻲﻨﺳ ﻊﻄﻘﻣ ﺮﺘﺧد
ﺮﺴﭘ
ﻊﻤﺟ
هداﻮﻧﺎﺧ
يدﺎﻋ هداﻮﻧﺎﺧ
ﻚﺗ يﺪﻟاو هداﻮﻧﺎﺧ
يدﺎﻋ هداﻮﻧﺎﺧ
ﻚﺗ يﺪﻟاو
ﭘ ﺶﻴ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد 15 15 15 15 60
د ﻲﻧﺎﺘﺴﺑ 25 25 25 25 100
ﻊﻤﺟ 40
40 40 40 160
ﮓﻧر عﻮﻨﺗ ،ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻢﻴﺳﺮﺗ ،نﺪﺑ يﺎﻀﻋا فﺬﺣ ،دﻮﺧ
ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺮﺘﻤﻛ رد ﻦﻳﺪﻟاو زا ﻲﻜﻳ فﺬﺣ و دﺮﺳ يﺎﻫ
ﻲﺷﺎﻘﻧ ﺖﺳا .
لوﺪﺟ 2 نﻮﻣزآ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻊﻃﺎﻘﺘﻣ لوﺪﺟ- χ2
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
توﺎﻔﺗ
ﻚﺗ نﺎﻛدﻮﻛ و يدﺎﻋ نﺎﻛدﻮﻛ رد ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻪﺼﻴﺼﺧ رد يﺪﻟاو
يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻪﺼﻴﺼﺧ نﺎﻛدﻮﻛ
يدﺎﻋ نﺎﻛدﻮﻛ
ﻚﺗ يﺪﻟاو
2
χ P
دﻮﺧ فﺬﺣ 6
25 44***
/ 14 000 / 0
55 74 دﻮﺧ فﺬﺣ مﺪﻋ
فﺬﺣ يﺎﻀﻋا نﺪﺑ 6
29 34***
/ 19 000 / 0
51 74 نﺪﺑ يﺎﻀﻋا فﺬﺣ مﺪﻋ
ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻢﻴﺳﺮﺗ
27 42 733*
/ 5 017 / 0
رد ﻦﻳﺪﻟاو ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻢﻫ رﺎﻨﻛ
53 38
ﮓﻧر عﻮﻨﺗ مﺪﻋ
9 28
***
692 / 12 000 / 0
ﮓﻧر عﻮﻨﺗ 71
52
ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﺳ يﺎﻫ
29 20
ns 668 / 0 668 / 0
مﺪﻋ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﮓﻧر دﺮﺳ 51 30
ﻦﻳﺪﻟاو فﺬﺣ
9 39
*
786**
/ 26 000 / 0
ﻦﻳﺪﻟاو فﺬﺣ مﺪﻋ
71 41
ns ﻲﻨﻌﻣ راد ﻲﻤﻧ ﺪﺷﺎﺑ ) 05 /
>0 (P
* ﺢﻄﺳ رد 05 / 0 ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا راد ) 05 /
<0 (P
**
ﺢﻄﺳ رد 01 / 0 ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا راد
***
ﺢﻄﺳ رد 001 / 0 ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا راد ) 001 /
<0 ( P
ﻪﻠﺠﻣ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 11
) 4 ( ﺘﺴﻣز ، نﺎ 1388
نﺎﻳﺮﻛﺎﺷ ﺎﻄﻋ
318
ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺑ يﺎﻫ ﻪ لوﺪﺟ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد )
3 ( ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
ناﺮﺘﺧد ﺪﻫد
ﻚﺗ يﺎﻫداﻮﻧﺎﺧ ﺪﻟاو
ي
تﻼﻜﺸﻣ هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ نﻮﻣزآ رد
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ناﺮﺴﭘ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻨﻫد
. هداد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ود يﺎﻫ
ﻪﻛ ﺮﺘﺧد و ﺮﺴﭘ هوﺮﮔ ﻲﻌﻴﺒﻃ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) ﺎﺗ ياﺮﺑ ﻳ ﺪﻴ ﻲﻌﻴﺒﻃ ندﻮﺑ
هداد نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا K-S
( و ﻲﻨﻌﻣ يراد
نﻮﻣزآ ﺮﺑاﺮﺑK-S
96 / 0 ﺎﺗ و ﻳ ﺢﻄﺳ رد ﺮﻔﺻ ضﺮﻓ ﺪﻴ 05
/ 0 ﻲﻨﺒﻣ
ﺮﺑ ﻃ ﻲﻌﻴﺒ هداد ندﻮﺑ نﻮﻣزآ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ راﺪﻘﻣ و ﺎﻫ ﻲﺗ
ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﺘﺴﺑاو 775
/ 1
داﺪﻌﺗ فﻼﺘﺧا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ،
ﻪﺼﻴﺼﺧ
ناﺮﺴﭘ و ناﺮﺘﺧد رد ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻢﻴﺳﺮﺗ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻚﺗ و يدﺎﻋ يﺎﻫ يﺪﻟاو
ﺢﻄﺳ رد 05
/ 0 ﻲﻨﻌﻣ راد
ﻲﻤﻧ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺎﻫ
ا ﺮﺘﺸﻴﺑ ناﺮﺴﭘ رد ﻲﺷﺎﻘﻧ داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳ ﺖﺳا
.
لوﺪﺟ 3 - نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﺗ
،ﻪﺘﺴﺑاو ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻢﻴﺳﺮﺗ توﺎﻔﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﻪﺼﻴﺼﺧ رد نﺎﻛدﻮﻛ و يدﺎﻋ نﺎﻛدﻮﻛ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﻚﺗ يﺪﻟاو ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺐﺴﺣﺮﺑ
ﻪﺼﻴﺼﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ يﺎﻫ ﺮﺘﺧد
ﺮﺴﭘ ﻊﻤﺟ
ﻟاو زا ﻲﻜﻳ فﺬﺣ ﺪ
ﻦﻳ 18
21 39
ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺗ مﺪﻋ ﻦﺳ
7
11 18
ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﺳ يﺎﻫ
24 26 50
ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﮓﻧر عﻮﻨﺗ مﺪﻋ
10 18 28
ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻢﻴﺳﺮﺗ
18 24 42
ﻲﺷﺎﻘﻧ رد نﺪﺑ يﺎﻀﻋا فﺬﺣ
12 17 29
ﻲﺷﺎﻘﻧ زا دﻮﺧ فﺬﺣ
11 14 25
ﻊﻤﺟ 100
131 231
ﻪﺟرد ي يدازآ 6
هرﺎﻣآ ي ﻲﺗ 775
/ 1
ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ يراد 126
/ 0
ﻪﺘﻓﺎﻳ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ لوﺪﺟ رد
) 4 ( نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻛ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ
ﺶﻴـﭘ ﺶﻨــﻛاو ﻲﻧﺎﺘــﺴﺑد نﺎــﻛدﻮﻛ زا ﺮﺘــﺸﻴﺑ ﻲﻧﺎﺘــﺴﺑد ار دﻮــﺧ يﺎــﻫ
ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﻦﻳﺪﻟاو ﻲﻳاﺪﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﺲﻜﻌﻨﻣ نﺎﺷ
،ﺪـﻨﻨﻛ ﺎـﺑ
هداد ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺮــﺘﺧد و ﺮــﺴﭘ هوﺮــﮔ ود يﺎــﻫ
، ﻲــﻣ ﻲــﻌﻴﺒﻃ ﺪــﺷﺎﺑ
)
هداد ندﻮــﺑ ﻲــﻌﻴﺒﻃ ﺪــﻴﻳﺎﺗ ياﺮــﺑ نﻮــﻣزآ زا ﺎــﻫ
هدﺎﻔﺘــﺳاK-S
ﺖﺳا هﺪﺷ (.
نﻮــﻣزآP K-S ﺮــﺑاﺮﺑ 94 / 0 ﺎﺗ و ﻳ رد ﺮﻔــﺻ ضﺮــﻓ ﺪــﻴ ﺢﻄــﺳ
05 / 0 ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﻲﻌﻴﺒﻃ هداد ندﻮﺑ رد هﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪـﺑ راﺪـﻘﻣ و ﺎـﻫ
نﻮﻣزآ ﻲﺗ ﺮـﺑاﺮﺑ ﻪﺘﺴﺑاو 966
/ 0 توﺎـﻔﺗ ﻪـﻛ ﺖـﺳا نآ زا ﻲﻛﺎـﺣ
ﻲﻨﻌﻣ ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ ﻦﻴﺑ رد يراد ﺶﻨـﻛاو رد ﻲﻧﺎﺘـﺴﺑد و ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد
ـﻳا و ﺖـﺳا هﺪـﺸﻧ هﺪﻳد ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﻦﻳﺪﻟاو ﻲﻳاﺪﺟ ﻪﺑ رد ضﺮـﻓ ﻦ
ﺢﻄﺳ 05 / 0 ﻲﻨﻌﻣ ﻲﻤﻧ راد ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا رد ﺎﻫ
ﻪـﺼﻴﺼﺧ داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﻨﻴﻣز ي
رد ﻲـﺷﺎﻘﻧ
ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد نﺎﻛدﻮﻛ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺑ يﺎﻫ ﻪ لوﺪﺟ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد )
5 ( ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﻪﻛ
هﺪﺷ اﺪﺟ ﻢﻫ زا نﺎﺸﻨﻳﺪﻟاو ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻛدﻮﻛ
ﻲﻔﻨﻣ شﺮﮕﻧ ﺪﻧا
ﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺪﻧراد دﻮﺧ ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﺑ ﺖ
ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
راﺪﻘﻣ 2 χ ﺮﺑاﺮﺑ 17 / 17 ﺖﺳا ، ﺎﻨﺑ ﺮﺑ ﻦﻳا ﻦﻳا
ضﺮﻓ ﺢﻄﺳ رد 001 / 0 ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺳا راد . نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ
هداﻮﻧﺎﺧ
ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻔﻨﻣ شﺮﮕﻧ يﺪﻟاو ﻚﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ زوﺮﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﺪﻨﻫد
.
لوﺪﺟ 4
ﻢﻴﺳﺮﺗ رد توﺎﻔﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﻪﺘﺴﺑاو ﻲﺗ نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ -
ﻊﻄﻘﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ يﺪﻟاو ﻚﺗ نﺎﻛدﻮﻛ و يدﺎﻋ نﺎﻛدﻮﻛ رد ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪﺼﻴﺼﺧ رد ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﻪﺼﻴﺼﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ يﺎﻫ ﺶﻴﭘ
ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد نﺎﺘﺴﺑد ﻊﻤﺟ
ﻦﻳﺬﻟاو زا ﻲﻜﻳ فﺬﺣ 20
19
39
ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺗ مﺪﻋ ﻦﺳ
4 14
18
ﮓﻧر زا هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﺳ يﺎﻫ
21 29
50
ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﮓﻧر عﻮﻨﺗ مﺪﻋ 13
15
28
ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻢﻴﺳﺮﺗ 24
18
42
ﻲﺷﺎﻘﻧ رد نﺪﺑ يﺎﻀﻋا فﺬﺣ 16
13
29
ﻲﺷﺎﻘﻧ زا دﻮﺧ فﺬﺣ 10
15
25
ﻊﻤﺟ 108
123 231
ﻪﺟرد ي يدازآ 6
هرﺎﻣآ ﻲﺗ 966
/ 0
ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ يراد 372
/ 0
ناور ﻞﻴﻠﺤﺗ هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ي
ﻚﺗ و يدﺎﻋ يﺎﻫ يﺪﻟاو
Fundamentals of Mental Health, 11(4), Winter 2010
319
لوﺪﺟ 5 نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ- ﺮﮕﻧ زوﺮﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻔﻨﻣ ش
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻢﻴﺳﺮﺗ رد ﻦﻳﺪﻟاو يﺪﻟاو ﻚﺗ و يدﺎﻋ يﺎﻫ
ﺖﻴﻌﺿو شﺮﮕﻧ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﻔﻨﻣ شﺮﮕﻧ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻳﺪﻟاو شﺮﮕﻧ مﺪﻋ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻔﻨﻣ ﻦﻳﺪﻟاو ﻊﻤﺟ
يدﺎﻋ 22
58 80
يﺪﻟاو ﻚﺗ 48
32 80
ﻊﻤﺟ 70
90 160
ﻪﺟرد ي يدازآ 1
هرﺎﻣآ 2 17 χ
/ 17
ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ يراد 000
/ 0
ﺚﺤﺑ ﺠﻴﺘﻧ و ﻪ يﺮﻴﮔ
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺎﻫ
ﻚﺗ يﺪﻟاو هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يدﺎﻋ يﺎﻫ
، ﺶﻨﻛاو يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ نآ يﺎﻀﻋا و هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار دﻮﺧ ﻲﻔﻃﺎﻋ و ﺪﻨﻫد
هداﻮﻧﺎﺧ دﻮﺟﻮﻣ ﻊﺿو زا هوﺮﮔ ود نﺎﻛدﻮﻛ ﺖﺧﺎﻨﺷ و ﻢﻬﻓ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ .
ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ﻲﻣ نﺎﻋذا ﺎﻫ
ﻛ ﻪﻛ دراد نﺎﻛدﻮ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻚﺗ يﺎﻫ هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يﺪﻟاو يﺎﻫ
،نﺪﺑ يﺎﻀﻋا فﺬﺣ ،ﻲﺷﺎﻘﻧ رد دﻮﺧ فﺬﺣ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ يدﺎﻋ
ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻢﻴﺳﺮﺗ ي
زا ﻲﻜﻳ فﺬﺣ و ﺮﺘﻤﻛ ﮓﻧر عﻮﻨﺗ ،ﻦﻳﺪﻟاو
ﻲﻣ ﻦﻳﺪﻟاو ﻲﻔﻨﻣ شﺮﮕﻧ و ﺪﻧزادﺮﭘ
نﺎﻧآ رد ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ
رﺎﻴﺴﺑ ﺎﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ زا ي
ﻢﻫ رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دراد ﻲﻧاﻮﺧ
) 11
، 13
، 15
، 18
، 20 .(
ﻪﺘﻓﺎﻳ زا ﺮﮕﻳد يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
ﺖﺳا ﻦﻳا
ﻪﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻫ ﻚﺗ يﺎﻫ
يﺪﻟاو
فﺬﺣ ،
ﻲﺷﺎﻘﻧ زا دﻮﺧ ﻲﻣ هﺪﻳد ﺮﺘﺸﻴﺑ
دﻮﺷ . ﺶﻫوﮋﭘ ﻮﺘﻴﻟﻮﭙﻳا يﺎﻫ و
ﺖﻴﻛرﻮﺑ ﻚﺗ نﺎﻛدﻮﻛ يور ﺮﺑ ﺎﺗ يﺪﻟاو
ﻳ ﻨﻨﻛ ﺪﻴ هﺪ ي ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺖﺳا ﺶﻫوﮋﭘ )
11
، 17 .(
نآ زا ﻲﻛﺎﺣ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ درﻮﻣ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ كدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد هﺪﺷ اﺪﺟ ﻢﻫ زا ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﻛ ﺖﺳا ﺰﻴﻧ
اﺪﺟ ي
ﻲﻣ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻢﻫ زا ﺪﻧﻮﺷ
. ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻀﻌﺑ رد دراد نﺎﻜﻣا كدﻮﻛ ﺎﻫ
نآ ﻪﻛ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ﻢﻫ ﺎﺑ و جوز ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
يوزرآ و ﺑ ردﺎﻣ و رﺪﭘ نﺪﻳد ياﺮﺑ وا
ﻪ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺒﻤﻫ ترﻮﺻ
) 8 (.
ﻪﺠﻴﺘﻧ ي ﻪﻴﺿﺮﻓ ﻦﻳا نﻮﻣزآ
، نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ هداﻮﻧﺎﺧ
ﻚﺗ يﺎﻫ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد يﺪﻟاو
ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺧ يﺎﻫ
دﻮﺧ ﻦﻳﺪﻟاو ترﻮﺻ ﻪﺑ
ﻲﻣ ماﺪﻗا ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ و ﻢﻫ زا اﺪﺟ ﺪﻨﻨﻛ
و
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ي
ا ﻮﺘﻴﻟﻮﭙﻳ ﻢﻫ دراد ﻲﻧاﻮﺧ )
11 .(
زا ﻦﻳﺪﻟاو فﺬﺣ صﻮﺼﺧ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ زا
هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ
، ﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪ ي ﻢﺳﺎﻗ هداز
نﺎﻛدﻮﻛ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
ﺑ ﻦﻳﺪﻟاو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار دﻮﺧ ﻲﻔﻨﻣ شﺮﮕﻧ ا ﻪ
هﻮﻠﺟ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳ ﺮﮔ
ﻲﻣ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ) 15 ( ﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ي
ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا
هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﺷﺎﻘﻧ رد ﻦﻳﺪﻟاو زا ﻲﻜﻳ فﺬﺣ ﻫ
يﺎ
ﻚﺗ ﻢﻫ يﺪﻟاو دراد ﻲﻧاﻮﺧ .
ﻲﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﮕﻳد زا ناﻮﺗ
كﻼﻣ زوﺮﺑ رد توﺎﻔﺗ مﺪﻋ ﻪﺑ يﺎﻫ
رﻮﻛﺬﻣ رد ﻲﺷﺎﻘﻧ يﺎﻫ
ﺶﻴﭘ نﺎﻛدﻮﻛ و ناﺮﺴﭘ و ناﺮﺘﺧد ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد و ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد
دﺮﻛ هرﺎﺷا
ﻲﻧﺮﭼ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻪﻛ دراد تﺮﻳﺎﻐﻣ
و ﻲﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎﺴﻣ ﻳ ﺑ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ هﺎﮕﻧ عﻮﻧ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞ ﻮﮕﻟا ﻪ
يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺴﻨﺟ .
ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ ﻲﺧﺮﺑ رد ﻌﻟﺎﻄﻣ
،تﺎ رد ناﺮﺘﺧد زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ناﺮﺴﭘ
هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪﺑ
ﺣ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ ماﺪﻗا دﻮﺧ فﺬ .
ﺑ ﻪ
ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻲﺷﺎﻘﻧ زا ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ﻲﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ﺑ ناﻮﺗ
ﻪ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ يراﺰﺑا ناﻮﻨﻋ
ﻲﮔﮋﻳو و ﻲﻔﻃﺎﻋ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ هﺰﻴﮕﻧا
ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ رﺎﻴﺸﻫﺎﻧ يﺎﻫ
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا )
4
، 11
، 22
، 23
، 24 .(
دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻛ ﺖﺴﻧاد ﺪﻳﺎﺑ
ﺖﺧﺎﻨﺷ راﺰﺑا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﺷﺎﻘﻧ
هرﺎﭘ ﺎﺑ نﺎﻛدﻮﻛ ﺺﻳﺎﺼﺧ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا يا
ﻪﻛ ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﺎﻫ
ﺗﺎ ﻲﮔﮋﻳو ﺮﺑ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛ يراﻮﺷد و نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺷﺎﻘﻧ يﺎﻫ
شور ﻦﻳوﺪﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺶﺠﻨﺳ ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫ
ي دوﺪﺤﻣ ﻦﻳا ﺖﻳ
ﺎﻫ
ﺖﺳا . ﺎﻨﺑ ﺮﺑ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻦﻳا
ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻲﻧاﺮﻳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﻴﻨﺳ نﺎﻛدﻮﻛ شور سﺎﺳا ﺮﺑ و دﻮﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﺑﺮﺠﺗ و ﻲﻤﻠﻋ
يرﺎﻣآ يﺎﻫ
ددﺮﮔ ﻲﺑﺎﻳرﺎﺠﻨﻫ .
ﻪﺘﻜﻧ ي يﺮﮕﻳد ﺗ نآ ﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺎ
دﻮﻤﻧ ﺪﻴﻛ ﻦﻳا ﻲﺷﺎﻘﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا
ﻪﻠﻴﺳو ﻚﻳ ﻂﻘﻓ نﺎﻛدﻮﻛ ي
ﭘ
ﻲﮕﺘﺨﭘ و ﺖﻴﻗﻼﺧ شروﺮ
ﻪﻠﻴﺳو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ار نآ ﻪﻜﻠﺑ ﺖﺴﻴﻧ كدﻮﻛ ي
و ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﻟدﺎﺒﻣ و
كدﻮﻛ فاﺮﻃا نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ يﺎﻴﻧد
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و ﺖﺴﻧاد ﻪﻧﺎﺸﻧ
ﺮﻈﻧ رد كدﻮﻛ ﻲﻔﻃﺎﻋ تﻻﺎﺣ زا يا
ﺖﻓﺮﮔ ﻪﻛ شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ رد نآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ .
ﻪﻠﺠﻣ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 11
) 4 ( ﺘﺴﻣز ، نﺎ 1388
نﺎﻳﺮﻛﺎﺷ ﺎﻄﻋ
320
ﻲﻧادرﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ
زا ﻢﻧﺎﺧ ﻎﻳرد ﻲﺑ يرﺎﻜﻤﻫ كﺎﭘ ﻦﻳژور و ﺎﺒﻴﻜﺷ ﻼﻴﻬﺳ ﺎﻫ
دﺎﻬﻧ
و ﺰﻴﻧ نﺎﻛدﻮﻛ مﺎﻤﺗ و ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد ﺶﻴﭘ ﺰﻛاﺮﻣ نﺎﻤﻠﻌﻣ و نﺎﻴﺑﺮﻣ و
ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و ﻲﻧﺎﺘﺴﺑد
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ شزﻮﻣآ و ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ و شروﺮﭘ
ﻲﻣ يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ﻪﻧﺎﻤﻴﻤﺻ جﺪﻨﻨﺳ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻢﻳﺎﻤﻧ
.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ ي
دﺎﻬﻧ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ نوﺪﺑ ﺮﺿﺎﺣ
ﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ و ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ مﺎﺠﻧا ﻲﺻﺎﺧ ه
ﭻﻴﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻃﺎﺒﺗرا
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ .
References
1. Ivashkerich O. Drawing in children's lives. In: Fineberg J (editor). When we were young new perspectives on the art of the child. Berkeley, CA: University of California press; 2006: 45-59.
2. Rose SE, Jolley RP, Burkitt E. A review of children's, teachers' and parent's influences on children's drawing experience. Int J Art Design Educ 2006; 25(3): 341-9.
3. Baghban M. The role of drawing in the development of writing young children. J Young Children 2007; 62(1): 20-6.
4. Fleming KK. What are they telling us? The importance of children's drawings. [cited 2008 Dec 10].
Available from: URL; http://www.eric.ed.gov
5. Bhroin MN. A slice of life: The interrelationships among art, play and the real life of the young child. J Educ Art 2007; 16(8): 24-7.
6. Coates E, Coates A. Young children talking and drawing. Int J Early Year Educ 2006; 4(3): 221-44.
7. Kathy R. Young children drawing: The Significance. Proceeding of the British Educational Research Association Annual Conference; 2001; British. College of Riponand York; 2001: 13-5.
8. Olivio Ferari A. [Drawing and its concepts]. Sarafan A. (translator). Tehran: Diba; 1988: 15-115.
(Persian)
9. Cote CA, Golbeck S. Pre-schooler's feature placement on own and other's drawings. Int J Early Years Educ 2007; 15(3): 231-43.
10. Askari Y. [Comparing the families test which child's father is schizophrenic and healthy family].
MA. Dissertation. Tehran: Allameh Tabatabaei University, College of psychology, 1995: 105-35.
(Persian)
11. Ippolito A. The effect of parent separation on children. [cited 2008 Nov 10]. Available from: URL;
http://www.forensicpsychology.it/numero%20002/ippol_ing.htm
12. Corman L. [Child drawing, application of drawing test of family in a clinic]. Dadstan P, Mansour M. (translators). 5th ed. Tehran: Roshd; 2009: 25-32. (Persian)
13. Isaacs MB, Levin IR. Who's in my family? A longitudinal study of drawing of children of divorce.
J Divorce 1984; 7(4): 1-21.
14. Marzo S. Children in Step families. [cited 2008 Dec 10]. Available from: URL;
http://www.forensicpsychology.it /numero%20002/mar_ing.htm
15. Ghasemzadeh F. [A portray a family in child drawing]. Journal of healthy society 1996; 4(17): 66- 9. (Persian)
16. Cherney ID, Seiwert CS, Dickey TM, Flichtbeil JD. Children's drawings: A mirror to their minds. J Educ Psychol 2006; 26(1): 127-42 .
17. Burkitt E, Barnett N. The effects of brief and elaborate mood induction procedures on the size of young children's drawings. J Educ Psychol 2006; 26(1): 93-108.
18. Burkitt E, Barrett MA. The effect of affective characterization on the use of size and coloring drawings produced by children in the absence of a model. J Educ Psychol 2004; 24(3): 315-43.
19. Harrison lJ, Clarke l, Ungerer JA. Childrens′ drawings provide a new perspective on teacher-child relationship quality and school adjustment. J Early Childhood Res 2007; 22(1): 55-71.
20. Gari GM. [Handbook of psychology test]. Sharifi HP. (translator). Tehran: Roshd; 1990:259-304.
(Persian)
ناور ﻞﻴﻠﺤﺗ هداﻮﻧﺎﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ هداﻮﻧﺎﺧ نﺎﻛدﻮﻛ ي
ﻚﺗ و يدﺎﻋ يﺎﻫ يﺪﻟاو
Fundamentals of Mental Health, 11(4), Winter 2010
321
21. Thomas G, Silk A. [An introduction to psychology of child drawings]. Mokhber A. (translator).
Tehran: Tarhe-No; 1990: 45-98. (Persian)
22. Edens K, Potter E. The relationship of drawing and mathematical problem solving: "Draw for math" tasks. J Issues Res Art Educ 2007; 48(3): 282-98.
23. Frisch NS. Drawing in preschools: A didactic experience. Int J Art Design Educ 2006; 25 (1): 14-85.
24. Cugmas Z. Representation of the child′s social behavior and attachment to the kindergarten teacher in their drawing. J Early Child Dev Care 2004; 174(1): 13-30.
