1
) زﻮﻣاﺮﮔ گﺮﺑ ﻦﻬﭘ ﻪﻧﻮﮔ راﺮﻘﺘﺳا و ﺖﺸﮐ Helianthemum lippii
رد (
نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ نﺎﺘﺳا
رﻮﭘ ﯽﻧﺎﻄﻠﺳ ﻦﯿﻣا ﺪﻤﺤﻣ
1
، *
داﮋﻧ ﯽﺘﺨﺗ يﺮﻔﻌﺟ ﻢﯿﻫاﺮﺑا ،2
رﻮﭘﺪﺳا نﺎﻤﺣر ﯽﺳووﺎﻃ ﻪﺑادﻮﺳ و3
4
*1
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
،لﻮﺌﺴﻣ
،ﺶﻫوﮋﭘ رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﺰﮐﺮﻣ
تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و شزﻮﻣآ يزروﺎﺸﮐ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ نﺎﺘﺳا
،نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ نﺎﻣزﺎﺳ
،تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ شزﻮﻣآ و
ﺞﯾوﺮﺗ
،يزروﺎﺸﮐ
،سﺎﺒﻋرﺪﻨﺑ ناﺮﯾا
. ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ :
هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﺑﺎﯿﺑ ياﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد2
نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ ناﺮﯾا ، . ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ :
،ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ3
ﺰﮐﺮﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و شزﻮﻣآ يزروﺎﺸﮐ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ نﺎﺘﺳا ناﺮﯾا ،نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ .
ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ :
كﺎﺧ ﻪﺘﺷر ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ4
زاﺮﯿﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳﺎﻨﺷ ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ .
: tavoosi@yahoo.com
هﺪﯿﮑﭼ
) زﻮﻣاﺮﮔ ﻪﻧﻮﮔ lippii
Helianthemum ﻪﻧﻮﮔ زا ﯽﮑﯾ (
هﺮﯿﺗ زا نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ نﺎﺘﺳا ﯽﻌﺗﺮﻣ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ Cistscese
.ﺖﺳا ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﯽﺳرﺮﺑ
نﺎﺘﺳا) ﻦﯿﮕﻫد ﯽﺟوز و فﺮﻌﻣ هزﻮﺣ رد ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا ،گﺮﺑ ﻦﻬﭘ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا راﺮﻘﺘﺳا و ﺖﺸﮐ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ دوﺪﺣ رد (نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ
"
29 ' 12
° 57
و ﯽﻗﺮﺷ لﻮﻃ
"
6 '
°46 لﺎﺳ زا ﯽﻟﺎﻤﺷ ضﺮﻋ27 و ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ رد يرﺎﮐرﺬﺑ ،ورﺎﻓ رد يرﺎﮐرﺬﺑ شور ﻪﺳ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا لﺎﺳ ﻪﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ1393
ﻫ رد يرﺎﮐرﺬﺑ ﯽﻟﻼ
و ﺖﺸﮐ ﺦﯾرﺎﺗ ﯽﻠﺻا رﺎﻤﯿﺗ ﺎﺑ تﻼﭘ ﺖﯿﻠﭙﺳا يرﺎﻣآ ﻪﯾﺎﭘ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺮﯿﮕﺑآ يﺎﻫ ﻪﺳ رد ﺖﺷﺎﮐ شور ﯽﻋﺮﻓ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ3
فﻼﺘﺧا ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ زﻮﻣاﺮﮔ هﺎﯿﮔ هﺪﺷ ﺰﺒﺳ روﺬﺑ ﯽﻧﺎﻣ هﺪﻧز ناﺰﯿﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ راﺮﮑﺗ ﯽﻨﻌﻣ دﻮﺟو ﺪﺻرد ﮏﯾ ﺢﻄﺳ رد راد هﺪﻧز ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺪﻧﺪﺷ ﻊﻗاو ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ و دراد
ﺎﺑ ﺮﯿﮕﺑآ ﯽﻟﻼﻫ رﺎﻤﯿﺗ رد ﯽﻧﺎﻣ
/9 .دﻮﺑ ﯽﻧﺎﻣﺪﻧز ﺪﺻرد ﺮﻔﺻ ﺎﺑ ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﺪﺻرد22
هژاو نﺎﮔ يﺪﯿﻠﮐ راﺮﻘﺘﺳا و ﺖﺸﮐ:
، زﻮﻣاﺮﮔ ﻪﻧﻮﮔ
، يرﺎﮐرﺬﺑ
، نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ نﺎﺘﺳا .
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﺷﺎﻧ زا ﺐﯾﺮﺨﺗ ﻊﺗاﺮﻣ زا ﮏﯾ
،فﺮﻃ ﻢﻫاﺮﻓ ندﻮﺑ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﺘﺸﯿﺑ رد ﻦـﯾا ﻪـﻧﻮﮔ ﻊـﺗاﺮﻣ فﺮـﻃ زا ﺮـﮕﯾد و
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ زﺎﯿﻧ زور نوﺰﻓا رﻮﺸﮐ ﻪﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻣاد
و تروﺮﺿ يﺎﻫ ﯽﺷﺎﻧ زا ﺖﯿﻨﻣا ﯽﯾاﺬﻏ رﻮﺸﮐ تﺎﻣاﺪﻗا مﺎﺠﻧا رد
يﺎﺘﺳار ﺶﯾاﺰﻓا
ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﻊﺗاﺮﻣ ار يروﺮﺿ ﯽﻣ ﯽﮑﯾ .ﺪﯾﺎﻤﻧ زا
يﺎﻫرﺎﮑﻫار ﺮﺛﻮﻣ
ياﺮﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﺸﮐ ،ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﻧﻮﮔ
يﺎﻫ ﺪﯿﻟﻮﺗﺮﭘ ﯽﻣﻮﺑ رﻮـﺸﮐ ﯽـﻣ .ﺪـﺷﺎﺑ
ﻦﯾا ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ﺐﻠﻏا رد ﻊﺗاﺮﻣ ﺐﯾﺮﺨﺗ
،ﻪﺘﻓﺎﯾ زا ﻦﯿﺑ ﻪﺘﻓر و ﺎﯾ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﮑﻨﯾا نآ
ﺎﻫ ﻪﺑ تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾ و ﻪﻧﻮﮔ يﺎـﻫ ﯽﺑﻮﻠﻄﻣﺎـﻧ ﻪـﮐ
ﺮﺘﻤﮐ درﻮﻣ ياﺮﭼ ماد راﺮﻗ ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﮔ و ﺎﯾ ﻪﮑﻨﯾا ﯽﻤﻧ اﺮﭼ ﺪﻧﻮﺷ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ آ ن ﺎﻫ هﺪﺷ ﺪﻧا .
ﺢﻄﺳ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻬﺟﻮﺗ زا ﻊﺗاﺮﻣ رﻮﺸﮐ رد ﺮﺛا ﻞﻣاﻮﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ زا ﻪﻠﻤﺟ ﺮﻬﺑ ه يرادﺮﺑ يﺎﻫ ﯽﺑ
،ﻪﯾور تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﯽـﻤﯿﻠﻗا ﺮـﮕﯾد و ﻞـﻣاﻮﻋ
ﺐﯾﺮﺨﺗ ﻪﺘﻓﺎﯾ و ﺶﺨﺑ ﯽﻤﻬﻣ زا نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﻌﺗﺮﻣ رد ضﺮﻌﻣ ﺮﻄﺧ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ و ﺎﯾ ﺖﯿﻌﻤﺟ نآ ﺎﻫ تﺪﺷ ﻪﺑ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺘﻓﺎﯾ .ﺖﺳا ياﺮـﺑ
دﺎﺠﯾا يراﺪﯾﺎﭘ رد ﻦﯾا ﻪﻧﻮﮔ
،ﻊﺗاﺮﻣ حﻼﺻا و ءﺎﯿﺣا نآ ﺎﻫ زا ﻖﯾﺮﻃ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮﮔ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ و
ﻦﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾﺮـﺘﻬﺑ هﻮﯿـﺷ يﺎـﻫ ﺖـﺸﮐ و
راﺮﻘﺘﺳا زا ﺖﯾﻮﻟوا هﮋﯾو يا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺮﺑ .ﺖﺳا ﻦﯾا سﺎﺳا حﻼﺻا ﻊﺗاﺮﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺖﺸﮐ ﻪـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ ﯽـﻌﺗﺮﻣ هﮋﯾﻮـﺑ ﯽﻧﺎـﻫﺎﯿﮔ ﻪـﮐ رد
ﻪﺻﺮﻋ يﺎﻫ توﺎﻔﺘﻣ درﻮﻣ ﺖﺸﮐ و ﺶﯾﺎﻣزآ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺐﺟﻮﻣ ،ﺪﻧا ﻖﻧور
ﻦﯾا ﺶﺨﺑ زا ﻊﺗاﺮﻣ رﻮﺸﮐ هﺪﺷ ﻪﮐ ﻦﻤﺿ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﺪﻋﺎـﺴﻣ
2
نﺪﺷ ﺪﺷر ﺮﯾﺎﺳ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ﺐﺟﻮﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﻓﻮﻠﻋ
رد ﻊﺗاﺮﻣ و ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻣآرد ناراﺪﻣاد و هﺮﻬﺑ نارادﺮﺑ رد ﺮﻫ ﻪﯿﺣﺎﻧ بآ و ﯽﯾاﻮـﻫ
ﺪﻫاﻮﺧ .ﺪﺷ
) زﻮﻣاﺮﮔ ﻪﻧﻮﮔ lippii
Helianthemum ﻪﻧﻮﮔ زا ﯽﮑﯾ (
ﻢﻬﻣ يﺎﻫ هﺮﯿﺗ زا نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ نﺎﺘﺳا ﯽﻌﺗﺮﻣ Cistscese
ﯽﻫﺎـﯿﮔ .ﺖﺳا
ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺧﺎﺷ ﺎﺑ يا ﻪﺘﺸﭘ مﺮﻓ ﺎﺑ ﻪﺘﻓر ﻢﻫ رد يﺎﻫ
گﺮـﺑ ،يﺮﺘـﺴﮐﺎﺧ ﺎـﯾ ﺪﯿﻔﺳ ﯽﺘﺳﻮﭘ ﺎﺑ و يا هراﻮـﺷﻮﮔ و ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﺎـﻫ
لﺎﮑـﺷا ﻪـﺑ و راد
كﺮﮐ زا هﺪﯿﺷﻮﭘ توﺎﻔﺘﻣ ﻞـﮔ ،ناﺰﯾر ﺎﻌﯾﺮﺳ ،ﮓﻧرﺪﯿﻔﺳ يﺪﻤﻧ يﺎﻫ
ﻮـﺴﭙﮐ هﻮـﯿﻣ ﺎـﺑ ﯽﯾﺎﺗﺪـﻨﭼ ،ﯽﯾﺎـﻬﺘﻧا نزﺮـﮔ ﻦـﯾذآ كﺮـﮐ ل
،راد
ﺶﯾر ﺪﻨﻔﺳا هﺎﯿﮔ ﯽﻫﺪﻠﮔ نﺎﻣز .ﺖﺳا ﺪﻨﻠﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ -
ﺖﺸﻬﺒﯾدرا رﺬﺑ نﺪﯿﺳر نﺎﻣز و ﺖﺸﻬﺒﯾدرا ﯽﻣ دادﺮﺧ–
رد هﺎـﯿﮔ ﺶﻨﮐاﺮـﭘ ،ﺪـﺷﺎﺑ
نﺎﺘﺳا رد ناﺮﯾا رد ،ﺎﻘﯾﺮﻓا لﺎﻤﺷ و ﺎﯿﺳآ ،ﺎﭘورا رد ﺎﯿﻧد نﺎﺘـﺳا رد و نﺎﺘـﺴﭼﻮﻠﺑ و نﺎـﻣﺮﮐ ،نﺎﺘـﺳزﻮﺧ ،ﺮﻬﺷﻮﺑ ،نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ ،سرﺎﻓ يﺎﻫ
،نﺎﯿﺳرﺎﭘ رد نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ ،كرﻻ ،مﺎـﮕﻨﻫ ،ﺶﯿﮐ ،ﺰﻣﺮﻫ ،ﻢﺸﻗ ﺮﯾاﺰﺟ و دﺎﺑآ ﯽﺟﺎﺣ ،دﺮﮔﺎﺸﺑ ،ﮏﺳﺎﺟ ،ﮏﯾﺮﯿﺳ ،بﺎﻨﯿﻣ ،ﮏﺘﺴﺑ ،ﻪﮕﻨﻟرﺪﻨﺑ
هﻮﮐ و ،گرﺰﺑ ﺐﻨﺗ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ هﺎـﯿﮔ ﻦـﯾا .ﺖـﺳا نادور تﺎﻋﺎﻔﺗرا و نﺎﯿﺳرﺎﭘ ﻪﺒﻨﺷ هﺎﭼ و گﺎﻤﻫ ،ﮏﺘﺴﺑ يدﺮﭘ ،ﻮﻨﮔ ،غاز ﮓﻨﺗ يﺎﻫ
ﺑ و نﺎﺘﺳا ﯽﻧﺎﺘﺴﻫﻮﮐ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻤﻋ و ﺞﯿﻠﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ هﺪـﯾد ﻢـﮐ كﺎـﺧ ﺎـﺑ و ﺐﯿـﺷ ﺮـﭘ و ﺖـﻓﺎﺑ ﮏﺒﺳ ﻦﯿﻣز يور ﺮ
ﯽﻣ ) ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ رﺬﺑ ﻖﯾﺮﻃ زا نآ ﺮﯿﺜﮑﺗ ﻪﻘﯾﺮﻃ و دﻮﺷ Gholamian, 2011
.(
Zaman ) نارﺎﮑﻤﻫ و
يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رد (2016
ﺶﯿﭘ .ﺖـﺳا نﻮﯿﺳﺎﮑﯿﻔﯾرﺎﮑﺳا روﺬﺑ نﺪﺷ ﺰﺒﺳ ياﺮﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا روﺬﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ رد ﯽﺸﯾور Foruzeh
) نارﺎﮑﻤﻫ و هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا رد ﻦﺑﺮﮐ ﺐﯿﺳﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ (2008
Helianthemum lippii /16
رد و هدﻮـﺑ مﺮﮔ2
ماﺪﻧا ﻦﯿﺑ .ﺖﺳا گﺮﺑ رد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻪﻗﺎﺳ رد ﺐﯿﺳﺮﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ Bensaber
) نارﺎﮑﻤﻫ و ﻪـﮐ ﺪـﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ (2014
ــﺳا يرﻮﻣﻮﺗﺪــﺿ ﺖــﯿﻟﺎﻌﻓ ياراد هﺎــﯿﮔ ﯽﯾاﻮــﻫ ماﺪــﻧا .ﺖ
Alsabri ) نارﺎــﮑﻤﻫ و
ماﺪــﻧا ﺪــﻧداد نﺎــﺸﻧ (2013 ﯽﯾاﻮــﻫ يﺎــﻫ
Helianthemum lippii .ﺖـﺳا هﺪﻌﻣ ﻢﺧز ﺪﺿ و ﯽﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ ،ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣﺪﺿ ،ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﺘﻧآ صاﻮﺧ ياراد
Najafi و Fayaz
) لﺎﺳ رد ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا فﺮﺼﻣ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﮐ دﺮﮐ شراﺰﮔ (2010 هﺎﻣ و ﺎﻫ
ﺮـﺛا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ
لﺎـﺳ و رد هﺎـﻣ ﺢﻄـﺳ 1
هﺎﻣ رد ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ .ﺖﺳا راد ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﯽـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺮﮕﯾﺪـﮑﯾ ﺎـﺑ يراد
ﻢﮐ ﻦﻤﺿ رد .ﺪﻨﺘﺷاد ﺶﯿﺑ و ﺖﺸﻬﺒﯾدرا هﺎﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻦﯾﺮﺗ
رد ﻪـﻧﻮﮔ ﻦـﯾا ﺪـﯿﻟﻮﺗ .دﻮـﺑ ﺪﻨﻔـﺳا هﺎـﻣ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﻦﯾﺮﺗ
لﺎﺳ ﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا ﺰﯿﻧ ﯽﺳرﺮﺑ يﺎﻫ .دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ير
لﺎﺳ زا ﻊﺗاﺮﻣ يرﺎﮐرﺬﺑ ياﺮﺑ شﻼﺗ ناﺮﯾا رد ﻪﻧﻮﮔ زا رﺬﺑ يدﺎﯾز ﺮﯾدﺎﻘﻣ لﺎﺳ ﻦﯾا رد ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ1951
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﺖﻤﺴﻗ زا هﺎﮕﺘـﺴﯾا زا يدﺎـﯾز داﺪـﻌﺗ رد ﯽـﻧاﺮﯾا نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﮏﻤﮐ و نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﻠﯿﺳﻮﺑ و ﺪﺷ ناﺮﯾا دراو ﺎﮑﯾﺮﻣا ﯽﺑﺮﻏ يﺎﻫ رد و ﺎـﻫ
نﺎﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ زا يدﺎﯾز داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ دﻮﺟﻮﻣ تﺎﺷراﺰﮔ .ﺪﺷ ﺖﺸﮐ
ﯽﻣﺪـﻨﮔ ﻒـﻠﻋ عاﻮـﻧا ﻪـﻠﻤﺟ زا ﺎﻫ زا ﺎـﻫ
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﺎﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ و ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ360
) ﺪﻧﻮﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ ﯽﺑﻮﺨﺑ لﺎﺳ رد ﺮﺘﻣ Fayaz,
لﺎﺳ رد .(2013 ﻣ و يرﺎﮐرﺬﺑ لﻮﺌﺴﻣ سﺎﻨﺷرﺎﮐ ﮏﯿﻧﺮﮐ1968
ﻦﯿﺑ زا ﯽﻌﺗﺮﻣ تﺎﺗﺎﺒﻧ ﯽﻓﺮﻌ زا ﻪـﮐ ﯽـﺗادراو ﭗﯿﺗﻮﮐا و ﻪﻧﻮﮔ300
لﺎﺳ ﺎﺗ1963 دﻮﺑ هداد راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺪﻨﻤﻫ رد1967
,ساﺮﮔ ﻪﻧﻮﮔ13 و مﻮﮕﻟ ﻪﻧﻮﮔ5
ﻦﻬﭘ ﻪﻧﻮﮔ2 ﻪـﻧﻮﮔ ﮏـﯾ و ﯽـﻔﻠﻋ گﺮﺑ
ﻪﺗﻮﺑ نآ يور يﺮﺘﺸﯿﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺗ دﺮﮐ ﺖﺸﮐ و بﺎﺨﺘﻧا ار ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺘﻬﺑ ﯽﻌﺗﺮﻣ رﺎﺘﻓر ﻪﯿﻘﺑ زا ﻪﮐ ار يا ) دﺮـﯿﮔ ترﻮﺻ ﺎﻫ
Fayaz,
.(2013 Moghaddam )
ﯽﺳرﺮﺑ رد (1998 ﻪﺠﻧﻮﯾ ﻢﯾد ﺖﺸﮐ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
داد مﺎـﺠﻧا نﺎﻘﻟﺎﻃ ﺮﯿﻘﻓ ﻊﺗاﺮﻣ رد ﯽﻤﺋاد يﺎﻫ
زا ﺶﯿـﺑ ار ﻪـﻓﻮﻠﻋ ﺪـﯿﻟﻮﺗ و هدﻮـﻤﻧ ﻊﺗاﺮﻣ حﻼﺻا و ءﺎﯿﺣا ﻪﺑ يدﺎﯾز ﮏﻤﮐ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا ﺖﺸﮐ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ1000
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا رﺎﺘﮑﻫ د
.ﺪﻫ Akbarzadeh و
Salari ) ،ﻪﯿﻣورا ﻢﯾد ﻂﯾاﺮﺷ رد ار سﺮﭙﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫراﻮﯿﺘﻟﻮﮐ ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،(1991
ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﺎﺑ دﺮﮐﺮﻬﺷ سﺮﭙﺳا راﻮﯿﺘﻟﻮﮐ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦﯾا ،ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ و ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ رﺎـﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ2136
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺎﺑ راوﺰﺒﺳ راﻮﯿﺘﻟﻮﮐ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ1217
.ﺪـﻧدﺮﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ار ﮏﺸﺧ ﻪﻓﻮﻠﻋ ناﺰﯿﻣ Akbarzadeh
) ﺞﻨـﭘ (2001
ﮏﯾ ﻪﺠﻧﻮﯾ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ و هداد راﺮﻗ ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ ﯽﺑﺮﻏ نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﻮﻟرﺪﯿﺣ هﺎﮕﺘﺴﯾا رد ار ﻪﻟﺎﺳ
يﺎـﻫ M. radiata
و M. rigidula ﻪﻧﻮﮔ ﺮﮕﯾد ﻪﺑ ﻪﻓﻮﻠﻋ و رﺬﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﻈﻧ زا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ هﺰﯿﯾﺎﭘ و هرﺎﻬﺑ ﺖﺸﮐ رد
ﺎﻫ .ﺪـﻧراد يﺮﺗﺮﺑ Gasriani
) (1992
ﺮـﮕﯾد ﻪـﺑ ﻪـﻓﻮﻠﻋ ﺪـﯿﻟﻮﺗ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﺮﻈﻧ زا ﯽﻧاﺪﻤﻫ ﻪﺠﻧﻮﯾ دﻮﻤﻧ مﻼﻋا نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﻢﯾد ﻂﯾاﺮﺷ رد ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ ﻪﺠﻧﻮﯾ ﻢﻗر رﺎﻬﭼ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﺑ .دراد يﺮﺗﺮﺑ مﺎﻗرا Gasriani
و Yousefi )
ناﺰﯿﻣ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ نﺎﺘﺳدﺮﮐ ﻪﮐﺮﺧ ﻢﯾد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هﺎﮕﺘﺴﯾا رد (2006 توﺎـﻔﺘﻣ يﺎﻫ
3
د رﺬﺑ ﮏﯾ ﻪﺠﻧﻮﯾ راﺮﻘﺘﺳا ر ﻪﻟﺎﺳ
M. rigidula رﺬـﺑ ناﺰـﯿﻣ ﻦﯾﺮـﺗ ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ تﺎﻋﺎﻔﺗرا رد
رد مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ14
.ﺖﺳا رﺎﺘﮑﻫ Peymanifar
و Malekpour )
ﻪـﺠﻧﻮﯾ ﻒـﻠﺘﺨﻣ مﺎﻗرا ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﺑ دﺮﺴﺑآ ﺪﻨﻤﻫ ﻊﺗاﺮﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هﺎﮕﺘﺴﯾا رد (1994
ﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﻟﺎﺳ ﺪﻨﭼ .دراد يﺮـﺗﺮﺑ مﺎـﻗرا ﺮـﮕﯾد ﻪـﺑ بﺎـﻨﺑ ﻢـﻗر ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺪﯿﻟﻮ
Mirhaji نارﺎـﮑﻤﻫ و
) ساﺮـﮔ ﻪـﻧﻮﮔ ﻪـﺳ ﺖـﺷﺎﮐ شور ﻦﯾﺮـﺗ ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﻦﯿـﯿﻌﺗ ياﺮـﺑ (2001 Ag. elongatum, Ag.desertorum
و Bromus
tometellus ﯽﺤﻄﺳ شور ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ يرﺎﮐ ﯽﺤﻄﺳ و ﯽﺷﺎﭘ رﺬﺑ ،يرﺎﮐ ﻖﯿﻤﻋ شور ﻪﺳ ﺎﺑ
.ﺖـﺳا ﺮﺘﺒـﺳﺎﻨﻣ يرﺎﮐ
Plumer ) نارﺎﮑﻤﻫ و
ﯽـﺿارا رد ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ،ﯽﺑﺮﻏ ﮓﻨﯿﻣﻮﯾاو و ﯽﺑﻮﻨﺟ يﻮﻫاﺪﯾا ،اداﻮﻧ و ﺎﺗﻮﯾ رد ﻊﺗاﺮﻣ يرﺎﮐرﺬﺑ زا (1995
.ﺖـﺳا هداد بﻮـﻠﻄﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﺰﯿﺋﺎﭘ رد ﮏﺸﺧ ﯽﺿارا رد و رﺎﻬﺑ ﻞﯾاوا رد ﺖﺸﮐ بﻮﻃﺮﻣ Anderson
) نارﺎـﮑﻤﻫ و تروﺮـﺿ (1949
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا د راﺮﻗ ﺪﯿﮐﺄﺗ درﻮﻣ ار ﯽﯾﺎﻫ
ﯽـﻣ ءﺎـﯿﺣا رﺬـﺑ ﺎـﺑ ﻪﮐ ار ﯽﻌﺗاﺮﻣ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ بآ ﻪﮐ ﺪﻧدا .ﺪـﻨﮐ ﻦﯿﻣﺄـﺗ ﺪﻧﻮـﺷ
Beadle
) ) ﺎﻫرﺎﯿﺷ ﻪﮐ ﺖﺷاد رﺎﻬﻇا (1948 Forrows
كﺎـﺧ ﺎـﺑ رﺬـﺑ ﺮﺘـﺸﯿﺑ سﺎـﻤﺗ ﺐـﺟﻮﻣ و هداد ﺶﯾاﺰـﻓا ار كﺎﺧ ﻞﺧاد ﻪﺑ بآ ذﻮﻔﻧ (
ﯽﻣ لﺮﺘﻨﮐ ار بآ نﺎﯾﺮﺟ هﺮﺧﻻﺎﺑ و هداد ﺶﻫﺎﮐ ار دﺎﺑ ﺖﻋﺮﺳ ،هﺪﯾدﺮﮔ .ﺪﻨﮐ
Sanadgol )
شور (1991 يرﺎﮔزﺎـﺳ و راﺮﻘﺘـﺳا يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ زا يدﺎﯾز داﺪﻌﺗ قآ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﺰﯿﻧ و ﺪﺒﻨﮔ ﻪﻤﯾﻮﻗ ﺮﭙﭼ و ﻪﭙﺗ هواﺮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ار ﯽﻌﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ﻦـﯾا .ﺪـﻧداد راﺮـﻗ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ﻼـﻗ
ﻪﺻﺮﻋ رد ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ لﺎﻬﻧﻮﻧ و رﺬﺑ راﺮﻘﺘﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ شور يرﻮﺷ ﺪﻗﺎﻓ يﺎﻫ
ﻒـﻠﻋ زا يرﺎـﻋ ﺮﺘﺴﺑ ﻪﯿﻬﺗ شور ،ﺎﻫ ـﻫ
يﺎ
ﯽﻣ رﺎﮐرﺬﺑ ﻦﯿﺷﺎﻣ ﺎﺑ ﯽﻄﺧ ﺖﺸﮐ و زﺮﻫ ﻪﺘﺸﭘ يور ﺮﺑ ﺖﺸﮐ شور ،دﺎﯾز يرﻮﺷ ﺎﺑ ﻼﻗ قآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد .ﺪﺷﺎﺑ
عﺎـﻔﺗرا ﻪﺑ يﺎﻫ ﺎـﺗ5
10
ﯽﺘﻧﺎﺳ .ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ زا ﺮﺘﻣ Sanadgol
) لﺎـﻘﺘﻧا ﻦـﺳ ،ﺖﺸﮐ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﺘﺴﺑ ﻪﯿﻬﺗ و رﺬﺑ نﺪﻧﺎﯾور هﻮﺤﻧ (2004
ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺗﻮﺑ لﺎﻘﺘﻧا شور ،ﺎﻫ ﮐ ﻞﺼﻓ و ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ ﺖﺷﺎ يﺎـﻫ
A. canescens ،
A. lentiformis ،
A. halimus ،
A. numularia و
A. simibacata لﺎﺳ رد نﺎﮔﺮﮔ يﻼﻗ قآ رﻮﺷ ﯽﺿارا رد ار
يﺎﻫ ﺎﺗ1985 ﻪـﮐ ﺖـﻓﺮﮔ ﻪـﺠﯿﺘﻧ و داد راﺮـﻗ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ1989
ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻠﺻا ﻊﻧﺎﻣ لﺎﺑ رد ﻢﯾﺪﺳ ﺪﯾاﺮﻠﮐ دﻮﺟو رﺬﺑ ندز
ﯽﻣ رﺬﺑ يﺎﻫ ﻣ بآ رد هدﺎﻣ ﻦﯾا .ﺪﺷﺎﺑ
رﺎـﻤﯿﺗ ﺖـﻬﺟ ﻦﯿـﻤﻫ ﻪـﺑ و هدﻮـﺑ لﻮـﻠﺤ
تﺪﻤﺑ بآ رد روﺬﺑ نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺖﻋﺎﺳ6
ﯽﻣ ﺖﺳﺪﺑ ار ندز ﻪﺘـﺸﭘ ﺖﺷﺎﮐ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ ﺎﺑ ،ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ ﺖﺷﺎﮐ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ .ﺪﻫد
زا ﺪﻌﺑ ﯽﻟو ﻪﺘﺷاد لﺎﻬﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ نﺎﻣز ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﯽﻠﺻا ﻦﯿﻣز ﻪﺑ ﻪﻧاﺰﺧ زا لﺎﻬﻧ لﺎﻘﺘﻧا ﻦﺳ .ﺖﺷاﺪﻧ راد ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎـﺗ60
90
زور لﺎﻬﻧ لﺎﻬﻧ لﺎﻘﺘﻧا .ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ لﺎﻘﺘﻧا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ عﺎﻔﺗرا زا ﺎﻫ ناﺪﻠﮔ كﺎﺧ ﺎﺑ ﺎﻫ
نآ زا ﮏﯿﺘﺳﻼﭘ فﺬﺣ و ﺎﻫ ﯽﻠـﺻا ﻦﯿـﻣز ﻪـﺑ ﺎﻫ
لﺎﻬﻧ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ نآ لﺎﻘﺘﻧا و رﻮﯾﺮﻬﺷ رد لﺎﻬﻧ ﺪﯿﻟﻮﺗ .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد (كﺎﺧ نوﺪﺑ) ﺖﺨﻟ ﻪﺸﯾر يﺎﻫ
نﺎـﺑآ رد ﯽﻠﺻا ﻦﯿﻣز ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يدﺎﯾز ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ زا ﯽﻠﻋ .ﺖﺳا هد
زا ﺶﯿﺑ) ﯽﻓﺎﮐ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻢﻏر دﺎـﯾز يرﻮـﺷ ﺖـﻠﻌﺑ ،ﯽـﺳرﺮﺑ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد (ﺮـﺘﻤﯿﻠﯿﻣ450
ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ) ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺑ سﻮﻣ ﯽﻠﯿﻣ70
ﻪﻧﻮﮔ مﺎﻤﺗ ،(ﺮﺘﻣ لﻼـﺧ رد و هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺪﻨﮐ ﺖﻋﺮﺳ زا ﺎﻫ
عﺎـﻔﺗرا ﯽـﺳرﺮﺑ لﺎـﺳ5
نآ زا ﺎﻫ ﺎﺗ60 ﯽﺘﻧﺎﺳ80 مود لﺎﺳ زا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ودﺮﮑﻧ زوﺎﺠﺗ ﺮﺘﻣ ﯽﻨﻌﻣ لوا لﺎﺳ ﺎﺑ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ
ﻪﻧﻮﮔ مﺎﻤﺗ دﻮﺟو ﻦﯾا ﺎﺑ .دﻮﺒﻧ راد يﺎﻫ
.ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻧز ﯽﺳرﺮﺑ هرود نﺎﯾﺎﭘ رد ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
Habibzadeh و
) نارﺎﮑﻤﻫ نﺎﺸﻧ (2007
داد ﻪﮐ رد ﻦﯿﻣز يﺎﻫ ﺎﺑ ﺖـﻓﺎﺑ ﻦﯿﮕﻨـﺳ و ،ﯽﻧرﺎـﻣ ﯽـﻣ ناﻮـﺗ ﺎـﺑ ورﺎـﻓ ثاﺪـﺣا و
،ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ ﻦﻤﺿ هﺮﯿﺧذ تﻻوﺰﻧ ﯽﻧﺎﻤﺳآ و ﺖﻇﺎﻔﺣ
،كﺎﺧ ﺶﺷﻮﭘ ﯽﻫﺎـﯿﮔ ﯽﺒـﺳﺎﻨﻣ دﺎـﺠﯾا ﯽـﺳرﺮﺑ .دﺮـﮐ Bayat Movahed
) رد (2005 هﺎﮕﺘﺴﯾا ﻦﯾﺮﻬﺳ نﺎﺠﻧز نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ﺶﺨﭘ ﺚﻋﺎﺑ بﻼﯿﺳ ﺶﯾاﺰﻓا
ﺶﺷﻮﭘ ﯽﻫﺎﯿﮔ و ﺪـﯿﻟﻮﺗ و ﺶﻫﺎـﮐ ﺢﻄـﺳ كﺎـﺧ
ﺖﺨﻟ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻫﺎﺷ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .ﺪﺷ Jafari
) نارﺎﮑﻤﻫ و رد (2009
ﻊﺗاﺮﻣ نﺎﺟﺮﯿﺳ نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ تﺎﯿﻠﻤﻋ حﻼـﺻا ﻊـﺗﺮﻣ
ﻞﻣﺎﺷ
،قﺮﻗ ثاﺪﺣا
،بارﻮﮔ ﻪﺠﻧﻮﯾ و يرﺎﮐ ﺖﺸﮐ ﻒﻠﻋ ﯽﻣﺪﻨﮔ ﺮﺛا ﺖﺒﺜﻣ يورﺮﺑ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ كﺎـﺧ
و ﺶـﺷﻮﭘ ﯽﻫﺎـﯿﮔ ﺪﻨﺘـﺷاد و
ﺐﺟﻮﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد
،ﺶﺷﻮﭘ جﺎﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ
و ﻢﮐاﺮﺗ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ .ﺪﻧﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ Khodagholi و
) نارﺎﮑﻤﻫ رد (2011
هﺎﮕﺘﺴﯾا
يرادﺰﯿﺨﺑآ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺪﺳ
هﺪﻨﯾاز دور نﺎﮔدﺎﭼ و رد ﻂﯾاﺮﺷ ﻢﯾد نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ﺖﺷﺎﮐ رﺬﺑ ﻪﺑ
،ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ شور ﻦﯾﺮـﺘﻬﺑ
شور ﺖـﺷﺎﮐ
ﻪﻧﻮﮔ Acacia caragana ﯽﻣ
ﯽﺳرﺮﺑ .ﺪﺷﺎﺑ Yari
و ) نارﺎـﮑﻤﻫ ﻊـﺗاﺮﻣ رد (2012
هﺎﭼﺮـﺳ يرﺎـﻤﻋ ﺪـﻨﺟﺮﯿﺑ نﺎـﺸﻧ داد ﻪـﮐ
تﺎﯿﻠﻤﻋ ﯽﺣﻼﺻا قﺮﻗ و ثاﺪﺣا ﯽﻟﻼﻫ ﺮﯿﮕﺑآ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﯽﮔﮋﯾو يدﺮﮑﻠﻤﻋ يﺎﻫ ﻊﺗﺮﻣ
ﯽﻣ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ .دﻮﺷ Branson
و نارﺎـﮑﻤﻫ
) نﺎﺸﻧ (1956 داد ﻪﮐ يرﺎﯿﺑآ ﯽﺑﻼﯿﺳ هوﻼﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ
و ﻪﺒﻠﻏ ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ بﻮﻏﺮﻣ ﺮﺑ ،بﻮﻏﺮﻣﺎـﻧ ﺎـﺑ
ﺶـﺨﭘ بﻼﯿـﺳ ﺮـﺑ يور
راﺰﻔﻠﻋ ناﺰﯿﻣ
،ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺮﻔﺴﻓ ﻢﯿﺴﻠﮐ و ار ﻮﺤﻨﺑ ﯽﻨﻌﻣ يراد ﺶﯾاﺰﻓا هداد تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ .ﺖـﺳا Rich
) نﺎـﺸﻧ (2005 داد ﻪـﮐ رﺎـﻤﯿﺗ
4
ورﺎﻓ رﻮﺘﻨﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺚﻋﺎﺑ
ﯽﻨﻌﻣ يراد رد ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ كﺎﺧ و ﺶﯾاﺰﻓا ﺶﺷﻮﭘ ﻪﻧﻮﮔ Agropyron spp.
رد رﻮﺘﻨﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ورﺎﻓ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻫﺎﺷ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .ﺪﺷ Khodagholi
و Chavoushi )
(2002 نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ورﺎﻓ
ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ و رد
ﻪﻘﻄﻨﻣ مﺮﯿﻤﺳ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻨﻌﻣ يراد ﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﺖﺸﮐ هﺪﺷ ﻪﺘﺷاد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ .ﺪﻧا Rasouli
و ) نارﺎﮑﻤﻫ نﺎﺠﻧز رد (2008
نﺎﺸﻧ داد
ﻪﮐ رد كﺎﺧ ﻪﮐ ماﻮﺗ ﺎﺑ ﮓﻨﯿﺋورﺎﻓ Atriplex canescens ﺮﯾز
ﻪﺗﻮﺑ يﺎﻫ هﺪﺷ ﺖﺸﮐ ﺪﻧدﻮﺑ
ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻫﺎﺷ زا ﺮﻈﻧ عﻮﻧ و ﺖﺒـﺴﻧ
ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﻫﺎﯿﮔ ياراد فﻼﺘﺧا هدﻮﺑ .ﺖﺳا Khadem ) نارﺎﮑﻤﻫ و
ياﺮﺑ (2015 ءﺎﯿﺣا ﮏـﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ ﯽـﺿارا
فاﺮـﻃا قد دﺎﺑآﺪـﻤﺤﻣ
،ناﺮﯿﻣﻮﮐ ﻪﯿﺻﻮﺗ ﯽﻣ ﺪﻨﻨﮐ ﻪﮐ ياﺮﺑ ﺖﺷﺎﮐ هﺎﯿﮔ ﻪﻟﺎﭼ غﺎﺗ يﺎﻫ ﮏﭼﻮﮐ و ياﺮﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﺲﮑﻠﭙﯾﺮﺗآ ﻪﻟﺎﭼ
يﺎﻫ ثاﺪﺣا گرﺰﺑ ﺮﺘﻬﺑ .دﻮﺷ
ﺖﺳا رﺬﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ﺶﺨﺑ نﺎﯿﻣ ﯽﻟﻼﻫ ﺖﺸﮐ ثاﺪﺣا .ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻟﺎﭼ
يﺎﻫ ﯽﻟﻼﻫ رد ﻪﻫاﺮﺑآ ﻞﺧاد ﺎﻫ
ﺚﻋﺎﺑ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺖـﯿﻘﻓﻮﻣ هژوﺮـﭘ
ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ .
داﻮﻣ و شور ﺎﻫ
ﻣ ﻖﻃﺎﻨ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﻪﺿﻮﺣﺮﯾز زا ﯽﮑﯾ ﻦﯿﮕﻫد ﯽﺟوز و فﺮﻌﻣ يرادﺰﯿﺨﺑآ ﻪﺿﻮﺣ ﺮﺑ ﻎﻟﺎﺑ ﯽﺘﺣﺎﺴﻣ ياراد ﻪﮐ ﺖﺳا بﺎﻨﯿﻣ لﻼﻘﺘﺳا ﺪﺳ ﻪﺿﻮﺣ ،يﺎﻫ
/2 دوﺪﺣ ﻪﺿﻮﺣ ﻦﯾا .ﺖﺳا ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ4 /04
ﯽﻣ ﺮﺑ رد ار لﻼﻘﺘﺳا ﺪﺳ هزﻮﺣ ﺖﺣﺎﺴﻣ زا ﺪﺻرد0 ﯽﯾﺎـﯿﻓاﺮﻐﺟ دوﺪـﺣ رد و دﺮـﯿﮔ
"
29 '
°12 ﺎﺗ57
"
25 '
°11 و ﯽﻗﺮﺷ لﻮﻃ57
"
6 '
°46 ﺎﺗ27
"
21 '
°44 زا رﻮﮐﺬـﻣ ﻪـﺿﻮﺣ .ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻊـﻗاو ﯽﻟﺎﻤـﺷ ضﺮﻋ27
بآ ﻪﺑ بﻮﻨﺟ زا و هزﺮﺳ ﻪﻧﺎﺧدور و ژد ﻪﻌﻠﻗ يﺎﺘﺳور ﻪﺑ لﺎﻤﺷ ﻪـﯿﺋزور ﻪـﻧﺎﺧدور ﻪـﺑ بﺮـﻏ زا و ژد ﻪـﻧﺎﺧدور ﻪـﺑ قﺮـﺷ زا و نﺎﮑﯾرﺎﺗ
ﯽﻣ فﺮﺸﻣ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ شرﺎﺑ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ .دﻮﺷ
/6 ﯽﻠﯿﻣ154 ﯽﻣ ﺮﺘﻣ طﻮـﺑﺮﻣ شرﺎـﺑ ناﺰـﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ لﺎـﺳ ﻪـﺑ
ﻪـﺑ2013
ناﺰﯿﻣ ﯽﻠﯿﻣ269
لﺎﺳ رد هﺪﺷ ﺖﺒﺛ شرﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﺮﺘﻣ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ يدﻼﯿﻣ2008
/2 ﯽﻠﯿﻣ50 ﯽﻣﺮﺘﻣ ﻦﯿﺑ دﺎﯾز فﻼﺘﺧا .ﺪﺷﺎﺑ
لﺎﺳ ﯽﻃ ﻪﻧﻻﺎﺳ شرﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﻞﻗاﺪﺣ و ﺮﺜﮐاﺪﺣ .ﺖـﺳا شرﺎـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﯽﻧﺎـﻣز ﺶﻨﮐاﺮـﭘ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
اﻮﻫ يﺎﻣد ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻦﯿﮕﻫد
/5 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد26 ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﺮﯿﺨﺒﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،داﺮﮔ
/9 ﯽـﻠﯿﻣ3271 ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ و ﺮـﺘﻣ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﻧﻻﺎﺳ /1
ﯽﻣ ﺪﺻرد45 .ﺪﺷﺎﺑ
شور ﻖﯿﻘﺤﺗ
يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد فﺪﻫ ﺎﺑ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﻬﭘ ﻪﻧﻮﮔ ﺖﺸﮐ صﻮﺼﺧ رد لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﺎﺑ شور ﻦﯾﺮﺗ
رد ﯽﻤﺋاد ﯽﻔﻠﻋ گﺮﺑ
ﻦﯾﺪﺑ .ﺪﯾدﺮﮔ اﺮﺟا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺗاﺮﻣ ﻪﺻﺮﻋ و ناراﺪﻌﺗﺮﻣ ﯽﯾﺎﻨﺷآ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺗاﺮﻣ زا ﺖﺸﮐ ﻪﺻﺮﻋ ﻪﮐ ترﻮﺻ
هﺮﻬﺑ نآ ﺞﯾﺎﺘﻧ زا ﺪﯾﺎﺑ هﺪﻨﯾآ رد ﻪﮐ يا هژوﺮﭘ ﺎﺑ نﺎﻧآ كرﺎﺸﻣ ﺐﻠﺟ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ رد ﻊﺗﺮﻣ هرادا ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﺎﺑ ﻞﺤﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻧﻮﺷ ﺪﻨﻣ
.ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا نﺎﺘﺳا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﮐ هرادا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﯾز حﺮﺷ ﻪﺑ هﺎﮕﺸﯾور ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﺸﮐ شور
دوﺪﺣ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ رد ﯽﻠﻣ حﺮﻃ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد ﺎﺗ50
ﯽﻠﯿﻣ200 ،ورﺎﻓ رد يرﺎﮐرﺬﺑ شور ﻪﺳ ،ﺖﺳا لﺎﺳ رد ﺮﺘﻣ
ﯽﻟﻼﻫ رد يرﺎﮐرﺬﺑ و ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ رد يرﺎﮐرﺬﺑ ﻖﻤﻋ ﺎﺑ ﺮﯿﮕﺑآ يﺎﻫ
ﯽﺘﻧﺎﺳ 20 سﻮﻗ ﻪﻧﺎﻫد و ﺮﺘﻣ ﻪﯾﺎﭘ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد رد ﺮﺘﻣ ﮏﯾ
كﻮﻠﺑ نﺎﺑآ رد روﺬﺑ ﺖﺷﺎﮐ نﺎﻣز .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ يﺎﻫ هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ .دﻮﺑ هﺎﻣ
ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﺎﻫ
لﺎﻬﻧ ﺪﺻرد رد ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺟا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد تﺎﯿﺣ ﺪﯾﺪﺠﺗ نﺎﮑﻣا ﻪﮐ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﯿﻣﺎﻧ هﻮﻗ ﺎﺑ رﺬﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ياراد و هﺪﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ
.ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ددﺮﮔ ﻢﻫاﺮﻓ نآ
ﺞﯾﺎﺘﻧ
لوﺪﺟ هﺪﻧز ناﺰﯿﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ1 بآ ﯽﻟﻼﻫ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺳ رد ار زﻮﻣاﺮﮔ هﺎﯿﮔ هﺪﺷ ﺰﺒﺳ روﺬﺑ ﯽﻧﺎﻣ
ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ ،ﺮﯿﮔ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ورﺎﻓ رﻮﺘﻨﮐ و ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻫ ﺎﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺪﻫد
رد ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ .ﺪﻧراد ﺪﺻرد ﮏﯾ ﺢﻄﺳ رد يراد هوﺮﮔ ﻪﺳ
5
هﺪﻧز ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ .ﺪﻧﺪﺷ ﻊﻗاو ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ بآ ﯽﻟﻼﻫ رﺎﻤﯿﺗ رد ﯽﻧﺎﻣ
ﺎﺑ ﺮﯿﮔ /9 ﺮﻔﺻ ﺎﺑ ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﺪﺻرد22
ﺪﺻرد هﺪﻧز ﯽﻧﺎﻣ لوﺪﺟ) دﻮﺑ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد ار هﺎﯿﮔ هﺪﺷ ﺰﺒﺳ روﺬﺑ .(2
.ﺪﻫد
لوﺪﺟ - 1 هﺪﻧز ناﺰﯿﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺰﺒﺳ روﺬﺑ ﯽﻧﺎﻣ
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺳ رد ار زﻮﻣاﺮﮔ هﺎﯿﮔ هﺪﺷ
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
يدازآ ﻪﺟرد
تﺎﻌﺑﺮﻣ عﻮﻤﺠﻣ
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
رﺎﻤﯿﺗ
كﻮﻠﺑ
ﺎﻄﺧ 2
2 4 /292
807 /125 87
/083 52
**
/646 403
/063 39
/02 13
ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا رد راد ﯽﻨﻌﻣ **
لوﺪﺟ
- 2 هﺪﻧز ناﺰﯿﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ار زﻮﻣاﺮﮔ هﺎﯿﮔ هﺪﺷ ﺰﺒﺳ روﺬﺑ ﯽﻧﺎﻣ
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺳ رد
رﺎﻤﯿﺗ هﺪﻧز ﺪﺻرد
ﯽﻧﺎﻣ
بآ ﯽﻟﻼﻫ ﺮﯿﮔ
ورﺎﻓرﻮﺘﻨﮐ
ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ a
/9 22
b /3 8
c 0
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺢﻄﺳ رد ،ﺪﻨﺘﺴﻫ كﺮﺘﺸﻣ فﺮﺣ ﮏﯾ ياراد ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﮐ ﻒﯾدر ﺮﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ نﻮﻣزآ ﺎﻄﺧ لﺎﻤﺘﺣا %1
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧاLSD .ﺪﻧراﺪﻧ ﻢﻫ ﺎﺑ يراد
ﺚﺤﺑ ﯽﻟﺎﺴﮑﺸﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻦﯿﻣز ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧ و ﮏﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ ءﺰﺟ ناﺮﯾا رﻮﺸﮐ ﻪﮑﻨﯾا و رﺮﮑﻣ يﺎﻫ
ﺚﺤﺒﻣ دﻮﺷ
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ رد نارﺎﺑ بآ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هژوﺮﭘ ياﺮﺟا و ﻪﺘﻓﺎﯾ يدﺎﯾز ﺖﯿﻤﻫا نارﺎﺑ ﺮﯿﮕﺑآ حﻮﻄﺳ يﺎﻫ
رﺎﯿﺴﺑ ﻢﻬﻣ ﻦﯾا ﻖﻘﺤﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺪﻨﻤﺷزرا هژوﺮﭘ ياﺮﺟا .ﺪﺷﺎﺑ
ﻤﺳآ تﻻوﺰﻧ هﺮﯿﺧذ يﺎﻫ ،بآ ﺶﺨﭘ ،(ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ) ﻪﻟﻮﭼ ﻪﻟﺎﭼ دﺎﺠﯾا ،ورﺎﻓ رﻮﺘﻨﮐ دﺎﺠﯾا ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﻧﺎ
ساﺮﺗ ،ﺖﮑﻧﺎﺑ دﺎﺠﯾا و ندز ﺮﭙﯾر ،يﺪﻨﺑ
...
بآ زﺮﻫ رﺎﻬﻣ و لﺮﺘﻨﮐ ﺖﻬﺟ بﻼﯿﺳ و ﺎﻫ
فﺪﻫ ﺎﺑ ﯽﻧﺎﻤﺳآ تﻻوﺰﻧ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ
هﺮﯿﺧذ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ رد نارﺎﺑ بآ يزﺎﺳ بآ حﻮﻄﺳ يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ءﺰﺟ ﻪﮐ ﻊﺗاﺮﻣ ﻞﺜﻣ نارﺎﺑ ﺮﯿﮔ گرﺰﺑ يﺎﻫ
بآ حﻮﻄﺳ بﻮﺴﺤﻣ نارﺎﺑ ﺮﯿﮔ
ﯽﻣ ﻪﻨﯾﺰﻫ و هﺪﯿﭽﯿﭘ يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ورﺎﻓ رﻮﺘﻨﮐ هژوﺮﭘ ياﺮﺟا ﺖﻬﺟ .ﺖﺳا لﺎﺼﺤﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ دﻮﺷ ﻦﯾا ﺎﺑ و ﺖﺴﯿﻧ ﻦﯿﮕﻨﺳ يﺎﻫ
ﻦﯿﻨﭼ
ﯽﻣ ﯽﻄﯾاﺮﺷ دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ار نارﺎﺑ صﻮﺼﺨﺑ ﯽﻧﺎﻤﺳآ تﻻوﺰﻧ زا ﯽﻌﯿﺳو ﻢﺠﺣ ناﻮﺗ
.
فﺮﻌﻣ هﺎﮕﺘﺴﯾا رد ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا رد بآ ﯽﻟﻼﻫ يرﺎﮐرﺬﺑ شور ﻪﺳ نادور نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻦﯿﮕﻫد ﯽﺟوز
ورﺎﻓ رﻮﺘﻨﮐ و ﮓﻨﯿﺘﯿﭘ ،ﺮﯿﮔ
هﺪﻧز ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﺷ ﺶﯾﺎﻣزآ بآ ﯽﻟﻼﻫ رﺎﻤﯿﺗ رد ﯽﻧﺎﻣ
.دﻮﺑ ﺮﯿﮔ
عﺎﻌﺷ ﻪﺑ هﺮﯾاﺪﻤﯿﻧ ﻪﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ،ﯽﻟﻼﻫ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﻟﺎﭼ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ،ﺮﯿﮕﺑآ ﯽﻟﻼﻫ /5
ﻖﻤﻋ ،ﺮﺘﻣ 1 -40
ﺳ30 ،ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎ
ﺮﺘﻣ ﮏﯾ عﺎﻔﺗرا -50
ﻪﺘﺸﭘ ﺖﻣﺎﺨﺿ و ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ40 -50
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ40 .
ﯽﻟﻼﻫ ﺮﻫ ياﺮﺑ يﺮﯿﮕﺑآ ﻢﺠﺣ -1
/7 ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ0
ﻦﯿﺷﺎﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﯾ و يﺮﮔرﺎﮐ يوﺮﯿﻧ ﻂﺳﻮﺗ و ﺐﯿﺷ ﺖﻬﺟ ﺮﺑ دﻮﻤﻋ و زاﺮﺗ طﻮﻄﺧ داﺪﺘﻣا رد ﻪﮐ ﺖﺳا رﻮﺘﮐاﺮﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺗﻻآ
ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ثاﺪﺣا .
ﻃ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﻟﻼﻫ ثاﺪﺣا ﻞﺤﻣ ﺐﯿﺷ ،ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ تﺪﺷ ،بﺎﻧاور ﻢﺠﺣ :زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ،ﺮﯿﮕﺑآ يﺎﻫ ﯽﻟﻼﻫ ﯽﺣاﺮ
) كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ و ﺲﻨﺟ ،ﻪﺻﺮﻋ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ ،ﺮﯿﮕﺑآ Azarnivand, 2008
و Zare Chahouki تﺎﯿﻠﻤﻋ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ .(
ﻋﺎﺑ ﺰﯿﻧ و ﺪﻨﻫد ﯽﻣ ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ ﻪﯿﻟوا هدزﺎﺑ و ﯽﯾآرﺎﮐ لﺎﺳ ﺪﻨﭼ ﺖﺷﺬﮔ زا ﺲﭘ ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ ماد ياﺮﺑ ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ موﺰﻟ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻨ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﯿﻧ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ دﺎﺠﯾا و ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻫ شور زا ،ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ تﺎﯿﻠﻤﻋ ﺎﺑ مأﻮﺗ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ،ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧ و ﮏﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ لﺎﺳ رد .دﻮﺷ ﯽﻣ ﺞﯾار رﻮﺸﮐ ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧ و ﮏﺸﺧ ﻊﺗاﺮﻣ رد ﻊﺗﺮﻣ حﻼﺻا شور ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﺮﯿﮕﺑآ ﯽﻟﻼﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﯿﺧا يﺎﻫ
هﺪﺷ ) ﺖﺳا Jangju, 2008 .(
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا .ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺮﯿﮕﺑآ ﯽﻟﻼﻫ زا ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا رد Khadem
) نارﺎﮑﻤﻫ و ،(2015
Bigdeli )
،(1997 Bagherzadeh Karimi )
،(2008 Najafi ) ،(1999 ) نارﺎﮑﻤﻫ وRigi
،(2011 Mahmoudi و
6
) نارﺎﮑﻤﻫ ،(2015
) نارﺎﮑﻤﻫ وYari
،(2012 Ahmadi ) نارﺎﮑﻤﻫ و
و (2011 Delkhosh و
Bagheri )
ﻼﺒﻗ ،(2012
.دﻮﺑ هﺪﺷ شراﺰﮔ
هﺪﻧز ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،يرﺎﮐرﺬﺑ شور ﻪﺳ ﻦﯿﺑ زا ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا رد ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ بآ ﯽﻟﻼﻫ رﺎﻤﯿﺗ رد ﯽﻧﺎﻣ
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ دﻮﺑ ﺮﯿﮔ
.ددﺮﮔ ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾا ﺖﻬﺟ شور ﻦﯾا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻮﺗ ﺎﺑ لﺎﺳ رد ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ دﻮﺒﻤﮐ ﻪﺑ ﻪﺟ ﻒﯿﻌﺿ و ﺮﯿﺧا يﺎﻫ
ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ ،ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ ظﺎﺤﻟ زا روﺬﺑ ندﻮﺑ ﻪﺗﻮﺑ دﻮﺷ
ﻪﯾﺎﭘ ﻦﯾا زا و بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺻﺮﻋ رد ﻢﻟﺎﺳ رﺬﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺖﻬﺟ ﯽﯾﺎﻫ يﺮﯿﮔرﺬﺑ ﺎﻫ
لﺎﻬﻧ و دﻮﺷ .دﻮﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺑ و ﻪﯿﻬﺗ ﯽﻧاﺪﻠﮔ يﺎﻫ
ﻊﺟاﺮﻣ
[1]. Ahmadi, H., Madadizade, N., Shahrokhi, S. and Amiri, A. Surface run off management with construction of arc basin in the desert regions (Case Study: South of Kerman). Second National Conference of Desertification and Development of Desert Wetlands, Arak, Iran, 603 p. 2011.
[2]. Akbarzadeh, M. The comparison of forage production of annual Medicago in dry farm condition of Urumieh. Iranian Journal of Range and Desert Research, 8 (4): 1-23. 2001.
[3]. Akbarzadeh, M. and Salari, A. The investigation on forage production of different Medicago cultivars in dry farm condition of Urumieh. Research Institute of Forests and Rangelands, no. 12. 1991.
[4]. Alsabri, S., Rmeli, N., Zetrini, A., Mohamed, S., Meshri, M., Aburas, Kh., Bensaber, S., Mrema, I., Mosbah, A., Allahresh, K., Hermann, A. and Gbaj, A. Phytochemical, anti-oxidant, anti-microbial, anti-inflammatory, and anti-ulcer properties of Helianthemum lippii. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 2 (2): 86-96. 2013.
[5]. Anderson, D. and Swanson, A. Machinery for seeded preparation and seeding on south western ranges, Journal of Range Management, 2: 64–66. 1949.
[6]. Azarnivand, H. and Zare Chahuki, M. The modification of pastures. Tehran university Press.,Tehran, Iran, 354 p. 2008.
[7]. Bagherzadeh Karimi, M. The principal and description of curve pit formation. Azarbayejan sharghi agricultural and natural resources research and education center, 85 p. 2008.
[8]. Bayat Movahed, F. Water spreading impacts on vegetation cover and standing crop production in the part of Zanjan plain. Journal of Pajouhesh & Sazandegi, 67: 34-41. 2005.
[9]. Beadle, N. Natural regeneration on scalded surfaces. Journal of Soil Conservation, 4: 123–134. 1948.
[10]. Bensaber, S., Mrema, I., Jaeda, M. and Gbaj, M. Cytotoxic activity of Helianthemum lippii. Libyan Journal of Medicine Research, 8 (1): 92-94. 2014.
[11] Bigdeli, M. The determination of the most suitable method of bush plants production in arid and semi-arid regions. M.Sc of range management, Natural resources Colledge, Tehran University, Tehran, Iran, 112 p. 1997.
[12] Branson, F.A. Range forage production changes on a water spreader in southeastern Montana. Journal of Range Management, (9):187-191. 1956.
[13]. Delkhosh, M. and Bagheri, M. Effect of mechanical projects of arc basin on production, canopy cover, plant composition and soil moisture in Zahedan. First National Conference of rainwater catchment systems of Iran, Mashhad, Iran, p. 18. 2012.
[14]. Fayaz, M. 2013. Ghasriani, F. The plan of establishment of range plants in range of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands, 25 p. 1992.
[15]. Forouzeh, M.R., Heshmati, Gh.A., Ghanbarian, Gh.A. and Mesbah, S.H. The comparison of sedimentary potency of three bush species in dry range of Iran (Case study: Garibaygan Fasa rangelands). Journal of Ecology, 46 (2): 65-73. 2008.
[16]. Ghasriani, F. and Yousefi, B. The Effect of seed rates on forage production of Medicago rigidula in Kurdestan region. Iranian Journal of Range and Desert Research, 13 (4): 394-401. 2006.
[17]. Ghasriani, F. The comparison of perennial Medicago proceed in dry farm condition. Research Institute of Forests and Rangelands, no. 85. 1992.
[18]. Gholamian, F. Flore of Cistaceae. Research Institute of Forests and Rangelands, 297 p. 2011.
[19]. Jafari, M., Ebrahimi, M., Azarnivand, H. and Madahi, A. The effect of rangeland restoration treatments on some aspects of soil and vegetation parameters (Case study: Sirjan rangelands). Rangeland, 3 (3): 371-384. 2009.
[20]. Habibzadeh, A., Godarzy, M., Mehrvarz, K. and Javanshir, A. The effect of pitting, ripping and contour furrow on the moisture storage and increase in plant cover. Journal of the Iranian Natural Resources, 60 (2): 397- 410. 2007.
7
[21]. Jangju, M. Modification and development of range. Mashhad Jehad Deneshgahi press, Mashhad, Iran, 240 p. 2008.
[22]. Khadem, K., Jangju, M. and Mesdaghi, M. The investigation of the most suitable curve pits measurement and the best site of culture in them (Case study: Ghayen and Kumiran rangelands of Khorasan province). Iranian Journal of Range and Desert Research, 22 (2): 231-239. 2015.
[23]. Khodagholi, M., Esmaeili Sharif, M., Feizi, M.T., Shahmoradi, A.A. and Jaberolansar, Z. Investigation of effect of cultivation methods on germination of Astagalus caragana F.et M. (Casestudy: watershed research station of Zayandehroud basin). Journal of Pajouhesh & Sazandegi, 86: 8-14. 2011.
[24]. Khodagholi, M. and Chavoushi, S. Investigation of effect of pitting and contour furrow on establishment of many of important range species. Iranian Journal of Range and Desert Research, 6 (1): 1-12. 2002.
[25]. Mahmoudi, Gh., Saghari, M., Rostampour, M. and Chakoshi, B. The effect of construction of crescent system on rangeland and some soil properties (Case study: steppe rangelands of Sarbisheh). Rangeland, 9 (1):
66-75. 2015.
[26]. Mirhaji, S., Araghi, M.K. and Sanadgol, A.A. Study of different cultivars in establishment of rangeland species. Research Institute of Forests and Rangelands, no. 297. 2001.
[27]. Moghaddam, M. Range and range management. Tehran university press, Tehran, Iran, 1998.
[28]. Najafi, A. The development of tree and shrub coverings in sloping fields using small rainwater systems (curve pit). Azarbayejan sharghi agricultural and natural resources research and education center, 85 p. 1999.
[29]. Najafi, K. and Akbarzadeh, M. The final report of production and consumption changes of range plants in Jevengan Geno rangelands of Hormozgan Province. Hormozgan agricultural and natural resources research and education center, 85 p. 2010.
[30]. Peymanifard, B. and Malekpour, B. The introducing of important range plants and their culture guidance for different regions of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands, no. 24. 1994.
[31]. Plumer, A., Huli, A., Stewart, J. and Robertson, J. Seeding rangelands in Utah, Nevada, southern Idaho and western Wyoming. Agriculture Handbook no. 71. 32 USDA-Fsgen. Tech. Report INT-120. 1995.
[32]. Rasouli, B., Jafari, M. Amiri, B. Investigation of culture effect and contour furrow of Atriplex canescens on some of soil and vegetation characteristics. Journal of Pajouhesh and Sazandegi, 80: 1-10. 2008.
[33]. Rich, T.D. Effects of contour furrowing on soil, vegetation and grassland breeding birds in North Dakota.
USDA Forest Service, 191 p. 2005.
[34]. Rigi, M., Pakzad, A. and Fakhireh, A. Investigation of contour furrow effect on vegetation characteristics.
Sistan and Baluchestan agricultural and natural resources research and education center, 85 p. 2011.
[35]. Sanadgol, A.A. The investigation of adaptation of range species in Moravtappe, Chaparghavimeh and Aghala regions. Research Institute of Forests and Rangelands, no. 10. 1991.
[36]. Sanadgol, A.A. Reviewing on Atriplex species of Iran. Research Institute of Forests and Rangelands, no.
12. 2004.
[37]. Yari, R., Tavili, A. and Zare, S. Investigation on soil surface indicators and rangeland functional attributes by landscape function analysis (Case study: Sarchah Amari Birjand). Iranian Journal of Range and Desert Research, 18 (4): 624-636. 2012.
[38]. Zaman, S., Padmesh, S. and Tawfiq, H. Effect of pre-germination treatments on seed germination of Helianthemum lippii (L.) Dum. Cours. Desert Plants, University of Arizona, 10: 07-39. 2016.
Cultivation and establishment of Helianthemum lippii in Hormozgan province
Abstract
Helianthemum lippii is one of the most important rangeland plants of Hormozgan province, Iran. It is belong to Cistaceae family that has considerable distribution and palatability. In order to evaluate different cultivation and establishment methods of this forage species, this investigation was carried out in Dehgin station with 57 12 29 and 27 46 6 from 1393 for 3 years. Investigation method was seed sowing using Farrow, Pitting and Curve pit
8
using complete block design with three replications. The results showed that there were significant difference among of all of treatments (P<0.01). The most survival plants with average values of 22.9% were obtained in curve pit treatment.
Keywords: Helianthemum lippii, establishment, Farrow, Pitting, Curve pit, Hormozgan province.
