زﺎﺳ لﺪﻣ ي
اﺮﺷ ﯾ ﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﻂ ﯿ
ﺘﻧآ تﺎﺒ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﮔ ﯿ ﺎﭼ هﺎ ي ﻫﻮﮐ ﯽ ﻪﮑﺒﺷ ،ﺢﻄﺳ ﺦﺳﺎﭘ شور ﺎﺑ
ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻫ و ﯿ ﺮﺒ ﯾ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺪ ﯽ
- رﻮﮕﻟا ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﮏ
دﺎﻫ ﺪﻤﺤﻣ ي
داﮋﻧﺪﺣﻮﻣ
1
ﯽﯾﺎﺟر ﺪﻤﺣا ،*
ﺣر شوﺮﺳ ،2
ﯿﻤ ﯽ ﻮﺧ ﯾ ﻧﺎﮕ
3ﯽ
1 - دﺎﺘﺳا ﯾ زروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد رﺎ ي
ﺘﻌﻨﺻ هﺎﮕﺸﻧاد ، ﯽ
دوﺮﻫﺎﺷ .
2 - ﺸﻧاد ﯿ رﺎ زروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ي
ﺘﻌﻨﺻ هﺎﮕﺸﻧاد ، ﯽ
دوﺮﻫﺎﺷ .
3 - ﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد ﯽ
زروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ﺪﺷرا ي
ﺘﻌﻨﺻ هﺎﮕﺸﻧاد ، ﯽ
دوﺮﻫﺎﺷ .
تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﮑﭼ
ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺎﻫ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 26 / 08 / 1400
رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 05 / 10 / 1400
تﺎﻤﻠﮐ ﻠﮐ ﯿ ﺪ ي :
ﺎﭼ ي ﻫﻮﮐ ﯽ ،
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ
،
رﻮﮕﻟا ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ،ﮏ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺘﻧآ تﺎﺒ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
،
لﺪﻣ زﺎﺳ ي .
DOI: 10.52547/fsct.19.122.285
DOR: 20.1001.1.20088787.1401.19.122.26.9
لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ : [email protected]
ﺴﮐا ﯿ ﺳاﺪ ﯿ ﺑﺮﭼ نﻮ ﯽ ﺎﻫ ﯾ ﮑ ﯽ ﻢﻬﻣ زا ﺮﺗ ﯾ ﻻد ﻦ ﯾ ﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﻞ ﯿﻔ
ﯿ ﻦﻏور ﺖ ﺑﺮﭼ و ﺎﻫ ﯽ ﻣﺎﻫ ﯽ موﺰﻟ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﺘﻧآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ
ﺴﮐا ﯿ ناﺪ ﻪﺑ ار ﺎﻫ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﻧدوﺰﻓا ﮏ ﯽ اﺬﻏ داﻮﻣ رد ﯾ
ﯽ ﻣ حﺮﻄﻣ ﯽ ﺎﻤﻧ ﯾ ﺪ . ﮔﯿ ﺎﭼ هﺎ ي ﻫﻮﮐ ﯽ
ﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ ﯽ Stachys Lavandulifolia ﮔ
ﯿ ﻫﺎ ﯽ وراد ﯾ ﯽ ﺘﻧآ صاﻮﺧ ﺎﺑ ﯽ
ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺖﺳا . ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ا ﻪﺑ ﯾ ﺛﺄﺗ ﻪﮑﻨ ﯿ روﺎﻨﻓ ﺮ ي ﺎﻫ ي ﺪﺟ ﯾ ﺎﻘﻣ رد ﺪ ﯾ ﺎﺑ ﻪﺴ شور ﺎﻫ ي ﺘﻨﺳ ﯽ ﻪﻓﺮﺻ ﺮﻈﻧ زا ﻮﺟ
ﯾ ﯽ ژﺮﻧا ،نﺎﻣز رد ي
و
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ اﺰﻓا ﻦ ﯾ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﺶ .
ا زا فﺪﻫ ﯾ
لﺪﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ زﺎﺳ
ي جاﺮﺨﺘﺳا
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺘﻧآ تﺎﺒ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺎﭼ زا ي ﻫﻮﮐ ﯽ دﻮﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﮏﻤﮐ ﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا شور ﺎﺑ .
ﻤﻫ ﻪﺑ ﯿ ﻦ
اﺮﺑ ،رﻮﻈﻨﻣ ي
لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣﺪﻧار ﯿ
ﺘﻧآ تﺎﺒ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
ﻫ ، ﯿ ﺮﺒ ﯾ ﻪﮑﺒﺷ ﺪ
ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ - رﻮﮕﻟا ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور و ﮏ .
ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ لﺪﻣ ﻦ ﯾ
لﺪﻣ ﺞ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
ﻬﺑ شور ﺎﺑ ﯿ
ﻪﻨ زﺎﺳ ي داﺮﮔ ﯾ شزﻮﻣآ ﻊﺑﺎﺗ ﺎﺑ ،نﺎ trainbr
لﺎﻘﺘﻧا ﻊﺑﺎﺗ و tansig
داﺪﻌﺗ و
ﻻ ﯾﻪ ﺎﻫ ي ا نﺎﻬﻨﭘ ﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ نوﺮﻧ داﺪﻌﺗ ﺎﺑ ود ﺐ 8
ﻻ رد ﯾﻪ و لوا 4 ﻻ رد ﯾ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ مود ﻪ .
اﺮﺑ ي ا ﯾ ﻦ
ﻪﮑﺒﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻄﺧ
ي 0128 /0 ﺮﺿ و ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ ﯽ
30 / 97 ﺪﺻرد ﻌﺗ ﯿﯿ دﺮﮔ ﻦ ﯾ ﺪ . ﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﯾ ا ﻪﺴ ﯾ شور ﻦ
زا لﺪﻣ ﺖﻗد ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ 92
% ﻪﺑ 68 / 94 % ﭘ ﺎﻘﺗرا ﯿ دﺮﮐ اﺪ . ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﺘﻧ ﻦ ﯿ اﺮﺑ ﻪﺠ ي ﻫ لﺪﻣ ﯿ ﺮﺒ ﯾ ﺪ ي رد
رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي trainbr لﺎﻘﺘﻧا ﻊﺑﺎﺗ ﺎﺑ
tansig ﺎﺑ ﯾ ﻻ ﮏ ﯾ و نﺎﻬﻨﭘ ﻪ 18
داد خر نوﺮﻧ .
ﻣﯿ ﺎﻄﺧ ناﺰ
ﺮﺿ و ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ ﯽ
ا رد ﯾ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ شور ﻦ ﯿ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐ 0693
/0 و 27 / 83 دﺮﮔ ﺪﺻرد ﯾ
ﺪ . ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺞ ﯽ
دﺮﮔ شور ﺎﺑ ﯾ
ﻫ شور و داد باﻮﺟ ﺮﺘﻬﺑ نﺎ ﯿ
ﺮﺒ ﯾ رﻮﮕﻟا ﺪ ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ ﮏ ﯽ
ﺒﺳﺎﻨﻣ لﺪﻣ ﯽ
اﺮﺑ ي ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ دﻮﺒﻧ . ﺎﻬﻧرد ﯾ ﻣ ﺖ ﯽ ﻮﺗ ﺎﭼ ،ﻪﮐ ﺖﻔﮔ نا ي
ﻫﻮﮐ ﯽ ﻣ ﯽ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻊﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ
ﮐﺮﺗ زا هﻮﻘﻟﺎﺑ ﯿ
ﺘﻧآ تﺎﺒ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ و ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻣ ﯽ ﻪﺑﺪﻧاﻮﺗ ناﻮﻨﻋ ﯾ دﺮﺑرﺎﮐ شور ﮏ ي
اﺮﺑ ﻖﻓﻮﻣ ي ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ ﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﯿ
ﺘﻧآ تﺎﺒ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
ﻪﻠﺠﻣ
مﻮﻠﻋ و ﺎﻨﺻ ﯾ ﻊ اﺬﻏ ﯾ ﯽ اﯾ ناﺮ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻤﻠﻋ ﯽ ﺸﻫوﮋﭘ_ ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺴﮐا تﺎﺒ ﯿ دار و هﺪﻨﻨﮐﺪ ﯾ
لﺎﮑ ﺎﻫ ﺎﺳﺎﺳا
ً لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺎﻫ ي ﺶﻨﮐاو
ﺮﮔ ي ﺴﮐا زا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯿ
ﻪﺳ نﮋ ﺎﺗﯾ ﯽ لﻮﮑﻟﻮﻣ و بآ ، ﺎﻫ
ي ﺑﺮﭼ ﯽ
ﻏﯿ ﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ عﺎﺒﺷاﺮ ﯽ
آﯾ ﺪﻨ . ﻧاواﺮﻓ ﯽ ﻟﻮﺗ ﯿ دار ﺪ ﯾ لﺎﮑ ﺎﻫ ي ﺴﮐا ﯿ نﮋ
ﻪﺑ وﯾ دار هﮋ ﯾ لﺎﮑ ﺎﻫ ي ﻫ ﯿ ﺴﮐورﺪ ﯿ ﻣ ﻞ ﯽ ﺑﺮﭼ ﺮﺑ ﺮﺛا ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽ
ﺎﻫ ي
ﻟﻮﻠﺳ ءﺎﺸﻏ ﯽ
ﻟﻮﺗ ﯿ ﻫ ﺪ ﯿ ﺴﮐاﺮﭘورﺪ ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﺑﺮﭼ ﯽ ﺴﮐا عاﻮﻧا و ﯿ
نﮋ
ﺎﻤﻧ ﺮﮕﺸﻨﮐاو ﯾ
ﻋاﻮﻧا ﺐﺟﻮﻣ ﻪﮐ ﺪﻨ ﯽ
ﺑ زا ﯿ رﺎﻤ ي ﻣ ﺎﻫ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ .
ﺴﮐا ﯿ ﺳاﺪ ﯿ ﻟ نﻮ ﯿﭙﯿ ﻢﻬﻣ زا ﺎﻫﺪ ﺮﺗ
ﯾ ﻻد ﻦ ﯾ اﺬﻏ داﻮﻣ دﺎﺴﻓ ﻞ ﯾ
ﯽ
ﻪﺑ ﻣ بﺎﺴﺣ ﯽ آﯾ ور ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪ ي
شزرا و ﺖﻓﺎﺑ ،ﻢﻌﻃ ،ﮓﻧر
ﺬﻐﺗ ﯾﻪ ا ي ﺛﺄﺗ ﯿ ﻣ ﺮ ﯽ دراﺬﮔ ] 1 .[
ﮐﺮﺗ ﯿ اراد تﺎﺒ ي ﺻﺎﺧ ﯿ ﺪﺿ ﺖ
ﺴﮐا ﯿ ﺘﻧآ ،ناﺪ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻣﺎﻧ ناﺪ ﯿ ﻣ هﺪ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ ] 2 .[
ندوﺰﻓا
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ناﺪ ﺎﻫ ي ﺰﺘﻨﺳ ي ﺗﻮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯿ ﻫ ﺪﺗﻼ ﯿ ﺴﮐورﺪ ﯽ ﻧآ ﯿ
1لوﺰ ،
ﺗﻮﺑ ﯿ ﻫ تﻼ ﯿ ﺴﮐورﺪ ﯽ ﻦﺋﻮﻟﻮﺗ ﺷﺮﺗ و 2
ﯿ رﺎ ي ﺗﻮﺑ ﯿ ﻫ ﻞ ﯿ ﮐورﺪ ﯿ
3نﻮﻨ
ﻣ ﯽ ﺴﮐا ﺪﻧاﻮﺗ ﯿ ﺳاﺪ ﯿ ﻟ نﻮ ﯿﭙﯿ اﺬﻏ داﻮﻣ رد ار ﺎﻫﺪ ﯾ
ﯽ ﺪﻨﮐ لﺮﺘﻨﮐ .
ﻟو ﯿ ا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﮑ ﯾ
ﺘﻧآ ﻦ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ناﺪ ﺎﻫ ي ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻟد ﻪﺑ ﯿ ﻞ
ﺗاﺮﻄﺧ ﯽ ﺘﻣﻼﺳ رد ﻪﮐ ﯽ
ﻟد ﻪﺑ و ﺪﻧراد ﯿ
ﻤﺳ ﻞ ﯿ نآ ﺖ دوﺪﺤﻣ ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ] 3 .[
ﻤﺳ تاﺮﺛا ﯽ نﺎﻃﺮﺳ و از ﯾ ﯽ ا ﯾ ﺘﻧآ ﻦ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ناﺪ ﺎﻫ ي
ﺰﺘﻨﺳ ي ور ﺮﺑ ي ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ نﺎﺴﻧا .
ﻤﻫ ﻪﺑ ﯿ ﻟد ﻦ ﯿ هزوﺮﻣا ﻞ
ﺎﻤﺗ ﯾ ﺘﻧآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﻞ ﯽ
ﮐا ﺴ ﯿ ناﺪ ﺎﻫ ي ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ اﺰﻓا ﯾ ﭘ ﺶ ﯿ هدﺮﮐ اﺪ
ﺖﺳا ] 4 .[
ﻪﺑ هزوﺮﻣا ﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﯿ
ز تﺎﺒ ﯾ شور زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴ ﺎﻫ
ﯾ ﯽ
ﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ ﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار هدزﺎﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯿ
ﻦ
ﺪﻨﻧﺎﺳﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ار لﻼﺣ فﺮﺼﻣ و جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣز .
زا
شور ﺎﻫ ي ﺪﺟ ﯾ ﻣ ﺪ ﯽ ،تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﻂﺳﻮﺘﺟاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ ناﻮﺗ
ووﺮﮐﺎﻣ جاﻮﻣا ﯾ
ﺳ ،ﻮ ﯿ ﻧاﺮﺤﺑ قﻮﻓ لﺎ ﯽ
دﺮﮐ هرﺎﺷا ]
5 .[
ﺑ رد ﯿ ﻦ
روﺎّﻨﻓ ي ا ي ﺪﺟ ﯾ ﻟد ﻪﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﺪ ﯿ
نﺎﻣﺪﻧار ﻞ
رﺎﮔزﺎﺳ ،ﻻﺎﺑ ي
ﺤﻣ ﺎﺑ ﯿ ﻂ زﯾ ﻢﮐ ،ﺖﺴ و نﺎﻣز رد ﺶﻫﺎﮐ ،ندﻮﺑ ﺮﻄﺧ
ﺰﻫ ﯾ ﻪﻨ ﻞﺑﺎﻗ و ﺎﻫ اﺮﺑ ندﻮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ي
اﺬﻏ داﻮﻣ ﯾ ﯽ جاور ،ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ي ﭘ ﯿ ﺖﺳا هدﺮﮐ اﺪ ]
6 .[
اﺰﻓا ﻞﻠﻋ ﯾ جاﺮﺨﺘﺳا نﺎﻣﺪﻧار ﺶ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯿ ترﺎﺒﻋ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺎﺑ ﮏ زا ﺪﻧا
: اﯾ دﺎﺠ
بﺎﺒﺣ ﺎﻫ ي وﺎﮐ ﯾ ﺳﺎﺘ ﯿ ﻧﻮ ﯽ ﺎﻫرﺎﺸﻓ ، ي ﻧﺎﮑﻣ ﯿ ﮑ ﯽ هزاﺪﻧا ﺶﻫﺎﮐ و ي
تارذ . ﻘﺤﺗ ﯿ ز تﺎﻘ ﯾ دﺎ ي ﻣزرد ﯿ ﻪﻨ ﯾ ﻪﺒ ﮔرﺎﮐ ﯿﺮ ي تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا
ﻪﺑ ﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﯿ
ز تﺎﺒ ﯾ ﮔ زا لﺎﻌﻓ ﺖﺴ ﯿ
نﺎﻫﺎ مﺎﺠﻧا ﻪﮐ هﺪﺷ
ﻣ ﯽ ا جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯾ
ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ ﮔ زا تﺎﺒ ﯿ ﺘﻨﺴﻓا هﺎ ﯿ و شﻮﺠﻧزﺮﻣ ،ﻦ
گﺮﺑ دﺮﮐ هرﺎﺷا ﻮﺑ .
ﮐﺮﺗ رد عﻮﻨﺗ ﯿ
ﺘﻧآ تﺎﺒ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ
1. BHA 2. BHT 3. TBHQ
ﻘﻘﺤﻣ ﺎﺗ ﺖﺳا ﯿ
ﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ،ﻦ ﯿ
ﺘﻧآ تﺎﺒ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ار
ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺪﻨﻨﮐ ] 7 .[
ﺴﺑ ﯿ رﺎ ي و نﺎﻣز ،ﺎﻣد ﻞﺜﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا
لﻼﺣ ﺖﺒﺴﻧ ﻣ ار ﺎﻫ
ﯽ اﺮﺑ ناﻮﺗ ي لﺪﻣ زﺎﺳ ي هدﺎﻔﺘﺳا جاﺮﺨﺘﺳا
دﺮﮐ ] 8 .[
ﯾ ﮑ ﯽ شور زا ﺎﻫ ﯾ لﺪﻤ زﺎﺳ ي ﺢﻄﺳ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﺖﺳا ﺦﺳﺎﭘ .
اﯾ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ شور ﻦ ا
ي ﻨﮑﺗ زا ﯿ ﮏ ﺎﻫ ي رﺎﻣآ ي و
رﯾ ﺿﺎ ﯽ آﺮﻓ درﻮﻣ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯾ
ﺎﻫﺪﻨ ﯾ ﯽ ﺪﻨﭼ ﻪﮐ دراد دﺮﺑرﺎﮐ
ﻐﺘﻣ ﯿﺮ ي ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯾ ﻧﺎﮑﻣ ﺎ ﯿ ﻢﺴ ﺎﻫ ي نآ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺑﻮﺧ ﯽ ﺺﺨﺸﻣ
ﺳ درﻮﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا و ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﯿ
ﺴﺑ ﻢﺘﺴ ﯿ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻢﮐ رﺎ
ﯾ ﻣ ﺎ ﯿ ﻐﺘﻣ نﺎ ﯿ ﻢﻫﺮﺑ ﺎﻫﺮ ﻏ ﺦﺳﺎﭘ و ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺶﻨﮐ ﯿ
ﻄﺧﺮ ﯽ ﺖﺳا .
د شور ﯾ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺮﮕ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ) (ANN زا ﻪﮐ ﺖﺳا 4
شزادﺮﭘ تﺎﻋﻼﻃا ﺳ ﯿ ﻢﺘﺴ ﺒﺼﻋ ﯽ ز ﯾ ﺘﺴ ﯽ مﺎﻬﻟا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا .ا ﯾ ﻦ
شور ﯾ ﺳ ﮏ ﯿ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻢﺘﺴ اﺮﺑ ﺮﮔ
ي لﺪﻣ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﯿ ﺎﻫﺮ ي ز ﯾ دﺎ
ﻏ و ﯿ ﻄﺧﺮ ﯽ ﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽ
ﺪﻧاﻮﺗ ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫ ي ﺎﺑ لﺪﻣ رد ار ﺮﻈﻧدرﻮﻣ
هداد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﻫ
ﯾ ﯽ اﺮﺑ ًﻼﺒﻗ ﻪﮐ ي
هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نآ شزﻮﻣآ
ﺪﻨﮐ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
ﺎﺑ اﺰﻣ دﻮﺟو ﯾﺎ ي ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ،
ﯾ ﺮﺳ ﮏ ي دوﺪﺤﻣ ﯾ ﺖ ﺎﻫ ﯾ ﯽ لﺪﻣ رد زﺎﺳ ي ا ، ﯾ ﺳ ﻦ ﯿ دﻮﺟو ﻢﺘﺴ
ﻣ ﻪﮐ دراد ﯽ
ﺷور ناﺪﻘﻓ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﯽ
ﻗد ﯿ اﺮﺑ ﻖ ي بﺎﺨﺘﻧا
ﻞﻤﺘﺤﻣ ﺮﺗ ﯾ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ و ﻪﮑﺒﺷ ﻦ ي
رﻮﮕﻟا شزﻮﻣآ ﯾ
دﺮﮐ هرﺎﺷا ﻢﺘ .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻤﺨﺗ ﻦ ﯿ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦ ﯽ
نورﻮﻧ داﺪﻌﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ
ي
ﻻ ﯾ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ و نﺎﻬﻨﭘ ﻪ ي
ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي نﻮﻣزآ شور ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻄﺧو
ﻣ مﺎﺠﻧا ﯽ ﺷور ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽ
نﺎﻣز ﻢﮐ و ﺮﺑ ﺖﺳا ﺖﻗد .
زا هدﺎﻔﺘﺳا
ژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ ي ﺎﻫ ي ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي رﻮﮕﻟا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯾ
ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﻔﻣ شور ،ﮏ ﯿ
ﺪ ي
اﺮﺑ ي ﺘﺳﺎﮐ ﺮﺑ نﺪﻣآ ﻖﺋﺎﻓ ﯽ
ﺎﻫ ي ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
ﺖﺳا . رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ
ﺘﻧژ ﯿ ﮏ ﯾ ﻠﻣﺎﮑﺗ ﺪﻧور رﺎﮐوزﺎﺳ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮔﻮﺠﺘﺴﺟ شور ﮏ ﯽ
ﻠﻘﺗ هﺪﻧز تادﻮﺟﻮﻣ ﯿ
ﻣ ﺪ ﯽ ﺪﻨﮐ . اﯾ فﻼﺧﺮﺑ شور ﻦ
شور ﺎﻫ ﯾ ﻬﺒ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي د ﯾ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﮕ رﯾ
ﺰ ي ﻄﺧ ﯽ ﻧ ﯿ ﺶﻧاد ﻪﺑ زﺎ
ﻤﮐ ﯽ دراد دﻮﺧ ﺪﻧور زا ]
10 و 9 .[
ﺎﭼ ي ﻫﻮﮐ ﯽ ﯾ ز ﻪﻠﺒﻨﺳ ﺎ ﯾ
ﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ ﺎﺒ ﯽ
VahlStachys
Lavandulifolia ﮔﯿ
ﻫﺎ ﯽ ﺎﭘ ﺖﺳا ﯾ ﺎﺑ ،راد كﺮﮐ ،هﺎﺗﻮﮐ ،ﺎ
ﻪﻗﺎﺳ ﺎﻫ ي ﺎﻣ ﺰﺒﺳ ﮓﻧر ﺎﺑ و دﺪﻌﺘﻣ ﯾ
ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﻪﺑ ﻞ ي
ﻪﮐ
گرﺰﺑ ﺮﺗ ﯾ ﻪﻠﺒﻨﺳ ﺲﻨﺟ زا ﻪﻧﻮﮔ ﻦ )
Stachys.L (
و ﺖﺳا
ﻪﺑ ا رد وردﻮﺧ ترﻮﺻ ﯾ
ﻣ ناﺮ ﯽ ور ﯾ ﺪ ) نﺎﻣﺮﻬﻗ ﺪﻤﺣا .(
اﯾ ﮔ ﻦ ﯿ هﺎ
اراد ي وراد صاﻮﺧ ﯾ
ﯽ ز ﯾ دﺎ ي ﺖﺳا . 34 ا زا ﻪﻧﻮﮔ ﯾ رد ﺲﻨﺟ ﻦ
اﯾ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ناﺮ 13
ﻪﻧﻮﮔ ي ﻣﻮﺑ نآ ﯽ ا ﯾ ﺪﻨﺘﺴﻫ ناﺮ .
زا
وراد صاﻮﺧ ﯾ
ﯽ ﺎﭼ ي ﻫﻮﮐ ﯽ ﻣ ﯽ لﺎﻬﺳا نﺎﻣرد ﻪﺑ ناﻮﺗ
،5
صاﻮﺧ
4. Artificial Neural Network 5. Anti-diarrhoeal
ﺑﺎﻬﺘﻟاﺪﺿ
6ﯽ ﻢﺧز نﺎﻣرد و
7ﺎﻫ دﺮﮐ هرﺎﺷا .
ز ﻪﻠﺒﻨﺳ ﯾ ﻨﭽﻤﻫ ﺎﺒ ﯿ ﻦ
اراد ي ﻣ ﺪﺿ صاﻮﺧ ﯿ
ﺑوﺮﮑ
8ﯽ ﺘﻧآ و ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ
9ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ
ﻘﻘﺤﻣ ﯿ ﺘﻧآ صاﻮﺧ ،ﻦ ﯽ
ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ا ﯾ ﮔ ﻦ ﯿ ﮐﺮﺗ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ار هﺎ ﯿ
تﺎﺒ
ﻟﻮﻨﻓ ﯿ ﻣ نآ ﮏ ﯽ ﺪﻨﻧاد ] 11 .[
ﻘﺤﺗ رد ﯿﻘ ﯽ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ ﯽ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ اﺮﺑ ناﺪ ي
ﻦﻏور ﺎﻫ ي روﺮﺿ ي لﺪﻣ زﺎﺳ ي دﺮﮔ ﯾﺪ . ا رد ﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ 30
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻪﺑ ﺐ دورو ناﻮﻨﻋ ي
ﻻ ﻪﺳ زا و ﯾ
نوﺮﻧ داﺪﻌﺗ ﺎﺑ نﺎﻬﻨﭘ ﻪ 20
،
15 ، 7 دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﯾﺪ
. ﺟوﺮﺧ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽ
ﻧ ﯿ ﻣ ﺰ ﯿ ﻟﺎﻌﻓ ناﺰ ﯿ ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ دﻮﺑ ناﺪ . ﺖﻗد ﺎﺑ لﺪﻣ 16
/3 و 46 /1 شور ود ﺎﺑ ﺪﺻرد
ﺳا و DPPH ﯿ ﻟ ﺪ ﯿ ﺌﻟﻮﻨ ﯿ ﮏ ) ﺷ شور ود ﯿﻤ
ﯿﺎ ﯾ ﯽ اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ناﺪ ( ﭘﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ دﺮﮐ ] 12 .[
رد ﯾ د ﺶﻫوﮋﭘ ﮏ ﯾ
ﺮﮕ
ﻣﯿ ﻟﺎﻌﻓ ناﺰ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﮐﺮﺗ و ناﺪ ﯿ
ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯿ اﺮﺷ رد ﮏ ﯾ
ﻂ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ نﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ
ﭘ و لﺪﻣ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ دﺮﮔ ﯾﺪ .
ﻣﯿ ﺮﺿ ناﺰ ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ ﯽ
اﺮﺑ ي ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ناﺪ
98 /0 و 97 /0 اﺮﺑ ي ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي ﻪﺑ نﻮﻣزآ و ﺪﻣآ ﺖﺳد
] 13 .[
رد
ﻘﺤﺗ ﯿ د ﻖ ﯾ ﺮﮕ ي ور ي ﻣ ﯿ ﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ناﺰ ﯿ
ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯿ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﮏ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ اﺮﺑ ناﺪ ي ﻣ ﯿ تﻮﺗ هﻮ ﮕﻧﺮﻓ ﯽ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﺲﭙﺳ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ ﯽ
دﺮﮔ لﺪﻣ ﯾﺪ
. ﺎﺘﻧ ﯾ ﺮﺘﻬﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯾ
ﻦ
ژﻮﻟﻮﭘﻮﺗ ي ﺎﻫ ي اﺮﺑ ي ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ ﮐﺮﺗ ﯿ ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﻌﻓ و ﻞﮐ ﻟﺎﯿ
ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯿ اراﺪ ي رﺎﺘﺧﺎﺳ 3 - 9 - 1،
رﻮﮕﻟا ﺎﺑ ﯾ ﻢﺘ ﺎﻫ ي ﺷزﻮﻣآ ﯽ
trainlm ﮐﺮﺗ ﺎﺑ
ﯿ ﻄﺧ لﺎﻘﺘﻧا ﻊﺑﺎﺗ ﺐ ﯽ
و tansig ﺮﺿﺎﺑ ﯾ ﺐ
ﺒﺒﺗ ﯿ ﻦ 98 /0 و ﻣ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﺎﻄﺧ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦ 0047
/0 دﺮﮔ ﯾﺪ ] 14 .[
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ د ﻖﻘﺤﻣ ﻦ ﯾ
ﺮﮕ ي اﺮﺑ ي ﺎﭼ عﻮﻧ ﻪﺳ ي
ﻣ ، ﯿ ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ناﺰ
ﻟﺎﻌﻓ هاﺮﻤﻫ ﯿ
ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﺳرﺮﺑ ار ناﺪ ﯽ
ﺎﭘ شور ﺎﺑ و ﺢﻄﺳ ﺦﺳ
دﺮﮐ لﺪﻣ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﻣ ﻪﮐداد نﺎﺸﻧ ﺞ ﯿ
ﺮﺿ ناﺰ ﯾ ﻌﺗ ﺐ ﯿﯿ ﺮﺘﻬﺑ رد ﻦ ﯾ
ﻦ
ﻪﺑ ﺖﻟﺎﺣ 80 /0 ﺳر ﯿ ﺪ ] 15 .[
ﺸﻫوﮋﭘ رد ﯽ ﻧ ﯿ ﮐﺮﺗ ﺰ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯿ و ﮏ
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﺮﺑﻮﻠﺑ ناﺪ ي ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ ﯽ
دﺮﮔ لﺪﻣ ﯾﺪ
. ﺮﺑ
ﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﯾ ﺮﺿ ﺞ ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ ﯽ
اﺮﺑ ي ﮐﺮﺗ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﻪﺑ 5/
97
ﺳر ﺪﺻرد ﯿ
ﻣ و ﺪ ﯿ ﻣ ﺎﻄﺧ ناﺰ ﯿ
ﮕﻧﺎ ﯿ ﻧ ﻦ ﯿ وﺪﺣ ﺰ د 018 /0
دﺮﮔ ﯾﺪ ] 16 .[
ا زا فﺪﻫ هﺪﺷ ﺮﮐذ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ لﺪﻣ ﻖ زﺎﺳ ي
اﺮﺷ ﯾ ﮐﺮﺗ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﮏﻤﮐ ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﻂ ﯿ
تﺎﺒ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﮔ ﯿ ﺎﭼ هﺎ ي ﻫﻮﮐ ﯽ ﻪﮑﺒﺷ ،ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور ﻪﺳ ﻪﺑ
ﺒﺼﻋ ﯽ ﻫ و ﯿ ﺮﺒ ﯾ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺪ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ - رﻮﮕﻟا ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ و ﮏ
ﺎﻘﻣ ﯾ ارﺎﮐ ﻪﺴ ﯾ ﯽ ا ﯾ ﺎﺑ شور ﻪﺳ ﻦ ﯾ
ﺪﮑ ﯾ دﻮﺑ ﺮﮕ .
6. Anti-inflammatory 7. Wound-healing 8. Antimicrobial activity 9. Antioxidant activity
2 - داﻮﻣ و شور ﺎﻫ
2 - 1 - هدﺎﻣآ زﺎﺳ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺎﭼ ي ﻫﻮﮐ ﯽ زا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻓ ﯾ نﺪ رد 120 ﮐ ﯿ ﺮﺘﻣﻮﻠ ي بﺮﻏ نﺎﺘﺳا
نﺎﻬﻔﺻا ﻊﻤﺟ روآ ي ﺪﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ رد ﺎﺳ ﯾﻪ و رد ﺎﻣد ي قﺎﺗا
ﮏﺸﺧ دﺮﮔ ﯾﺪ و ﺲﭙﺳ ﺳآ ﯿ بﺎ ) moulinex رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ
ﭼ ﯿ ﻦ ( ﺪﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﺳآ ﯿ بﺎ هﺪﺷ رد فوﺮﻇ ﺘﺳﻼﭘ ﯿ ﮑ ﯽ نوﺪﺑ
ﺬﻔﻨﻣ رد ﺎﻣد ي 18 - ﻪﺟرد ﺘﻧﺎﺳ ﯽ داﺮﮔ ﺎﺗ نﺎﻣز ﺎﻣزآ ﯾ ﺶ ﻪﮕﻧ راد ي
ﺪﺷ .
2 - 2 - جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ
ﮏﻤﮐ جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ
ﺼﺨﺸﻣ راﺪﻘﻣ ﯽ
ﺼﺨﺸﻣ ﻢﺠﺣ ﺎﺑ ار ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﯽ
لﻼﺣ زا )
ﺎﺑ
اﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﯾ
ﺎﻣزآ ﺮﻫ ﻂ ﯾ
ﺶ ( ز رد ﺲﭙﺳ و هدﺮﮐ طﻮﻠﺨﻣ ﯾ
ﺮ
تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺪﻟﻮﻣ بوﺮﭘ )
Topsonic ﺎﺳ
ا ﺖﺧ ﯾ ناﺮ ( ﻪﺑ
ﻪﻧﻮﮔ اﯾ ﯽ ﻖﻤﻋ ﺎﺗ بوﺮﭘ ﻪﮐ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ 2
ﺘﻧﺎﺳ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺮﺘﻣ
ﮕﺑ راﺮﻗ ﯿ ﺎﻣزآ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﻣز تﺪﻣ و تﺪﺷ ﺲﭙﺳ و دﺮ ﯾ
ﺶ
ﻈﻨﺗ ﯿ ﺪﺷ ﻢ . ﺎﭘ رد ﯾ ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ،جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﻫ زا ﺲﭘ ،نﺎ
ﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﮐ ﯽ دﺮﮔ فﺎﺻ ﯾ
ﻦﮑﻟﺎﻓ رد و ﺪ ﺎﻫ
ي 50 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ ﺮﺘ ي رد
ﺮﻓ ﯾ ﺎﻣد رد رﺰ ي 18 - ﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽ
ﻪﮕﻧداﺮﮔ راد ي ﺪﺷ .
2 - 3 - ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
ﻌﺗ ﯿﯿ ﻟﺎﻌﻓ ﻦ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯿ ﻪﺒ ﺳو ﯿ فﺮﻌﻣ ﻪﻠ 2
و 2 - د ي ﻨﻓ ﯿ ﻞ 1 -
ﭘﯿ ﺮﮑ ﯾ ﻫ ﻞ ﯿ زارﺪ ﯾ ﻦ ) (DPPH ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
اﺮﺷ ﯾ ا ﻪﺑ رﺎﮐ ﻂ ﯾ
ﻦ
ﻪﮐ دﻮﺑ ترﻮﺻ 40
ﻣ ﯿ ﻟوﺮﮑ ﯿ ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ زا ﺮﺘ 5/
1 ﻣ ﯿﻠ ﯽ ﻟﯿ لﻮﻠﺤﻣ ﺮﺘ
ﻟﻮﻧﺎﺘﻣ ﯽ 1 /0 ﻣ ﯿﻠ ﯽ دار رﻻﻮﻣ ﯾ
دازآ لﺎﮑ 2
و 2 - د ي ﻨﻓ ﯿ ﻞ 1 -
ﭘﯿ ﺮﮑ ﯾ ﻫ ﻞ ﯿ زارﺪ ﯾ
،ﻞ تﺪﻣ ﻪﺑ و هﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ 30
ﻗد ﯿ رﺎﺗ رد ﻪﻘ ﯾ ﮑ ﯽ
ﺎﻣد رد و ي ﺤﻣ ﯿ راﺪﻬﮕﻧ ﻂ ي رد نآ بﺬﺟ ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ 515
ﺮﺘﻣﻮﺗﻮﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ )
لﺪﻣ Unico UV 2100
ﺮﻣآ رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ ﯾ
ﺎﮑ ( ﺪﺷ هﺪﻧاﻮﺧ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻤﻫ رد ﺎﻫ
3 راﺮﮑﺗ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻟﺎﻌﻓ ﺪﺻرد ﯿ
ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار زا هدﺎﻔ ي
) 1 ( ﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﯽ دﻮﺷ ] 17 .[
) 1 (
100
× ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺬﺟ ﺪﻫﺎﺷ بﺬﺟ –
= ﻟﺎﻌﻓ ﺪﺻرد ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
ﺪﻫﺎﺷ بﺬﺟ
2 - 4 - لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
شور ﺢﻄﺳ
ﺦﺳﺎﭘ
شور ﺢﻄﺳ ﺦﺳﺎﭘ ﯾ ﮏ شور لﺪﻣ زﺎﺳ ي رﺎﻣآ ي ﺑﺮﺠﺗ ﯽ ﺖﺳا ﻪﮐ
ﻪﺑ ﺎﻣ هزﺎﺟا ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ ﮐﺮﺗ ﯿ ﺐ ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ي دورو ي ار ﻣ ﯽ ﺪﻫد . رد اﯾ ﻦ
ﻘﺤﺗ ﯿ ﻖ حﺮﻃ ﺐﮐﺮﻣ ﺰﮐﺮﻣ ي ﺎﺑ رﺎﻬﭼ رﻮﺘﮐﺎﻓ ) ترﺪﻗ جاﻮﻣا
تﻮﺻاﺮﻓ )
(،X1 ﺖﺒﺴﻧ لﻼﺣ ﻪﺑ داﻮﻣ ﺪﻣﺎﺟ ) (،X2 نﺎﻣز
) (X3 و ﺪﺻرد ﮐﺮﺗ ﯿ ﺐ لﻼﺣ ) ( (X4 ردو 5 ﺢﻄﺳ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ .
ًﻻﻮﻤﻌﻣ لﺪﻣ ﺎﻫ ي ﺳﺮﮔر ﯿ نﻮ ﻪﻠﻤﺟﺪﻨﭼ ا ي رد ﻪﺟ مود
) ﻪﻟدﺎﻌﻣ 2 ( اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ ﻪﻄﻘﻧ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ هدﺎﻔﺘﺳا ﻣ ﯽ دﻮﺷ .
) 2 (
ﻪﮐ ﺦﺳﺎﭘ Y ) ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ( و b0bii
، bi
و bij
ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﯿ ﺐ
اﺮﺿ ﯾ ﺐ ﺳﺮﮔر ﯿ ﻧﻮ ﯽ اﺮﺑ ي ضﺮﻋ زا مود ﻪﺟرد ،لوا ﻪﺟرد ،أﺪﺒﻣ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺶﻨﮑﻤﻫﺮﺑ و Xi
و Xj ﻐﺘﻣ ﯿ ﺎﻫﺮ ي ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ . هداد ﺎﻫ ي
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ د راﺰﻓا
ﯾ اﺰ ﯾ تﺮﭙﺴﮐا ﻦ )
Design
Expert program 7.0.0 (
ﺰﺠﺗ ﯾﻪ و ﻠﺤﺗ ﯿ ﻞ ﺪﺷ .
2 - 5 - لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ
ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﮏ شور شزادﺮﭘ هداد
ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ اﺮﺑ ي ﭘﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ صاﻮﺧ داﻮﻣ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا .
اﺰﻣ ﯾﺎ ي ﻠﺻا ﯽ ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ترﺎﺒﻋ ﺪﻧا زا ) : 1 ( ﻪﺑ ﻫ ﯿ ﭻ
ﺶﻧاد ﺻﺎﺧ ﯽ اﺮﺑ ي عوﺮﺷ لﺪﻣ درﻮﻣ ﻧﯿ زﺎ ﻧﯿ ﺖﺴ ) 2 ( . هداد ﺎﻫ ي ﺎﺑ
ﻮﻧ ﯾﺰ ز ﯾ دﺎ ﻞﺑﺎﻗ لﻮﺒﻗ ﺖﺳا و ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻦ ) 3 ( اﺮﺑ ي ﺳ ﯿ ﻢﺘﺴ ﺎﻫ ي
ﭘﯿ ﭽ ﯿ هﺪ ﻏ ﯿ ﻄﺧﺮ ﯽ ﺴﺑ ﯿ رﺎ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﺳا . ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﻞﻣﺎﺷ
ﯾ ﮏ ﺮﺳ ي زا ﺮﺻﺎﻨﻋ شزادﺮﭘ ) نورﻮﻧ ﺎﻫ ( ﻞﻣﺎﺷ تﻻدﺎﻌﻣ
ﭘﯿ ﭽ ﯿ هﺪ ا ي اﺮﺑ ي ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺟوﺮﺧ ﯽ ﺮﺑ سﺎﺳا ﯾ ﮏ ﺮﺳ ي دﺎﻘﻣ ﯾﺮ
دورو ي ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﻫ نورﻮﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﯾ ﮏ ﻊﺑﺎﺗ
،لﺎﻘﺘﻧا ﻪﮐ ﻪﺑ مﺎﺠﻧا
تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ر ﯾ ﺿﺎ ﯽ ﻪﺘﺧادﺮﭘ و ﯾ ﮏ ﺳ ﯿ لﺎﻨﮕ ) نزو ( لﺎﻘﺘﻧا زا ﯾ ﮏ
نورﻮﻧ دورو ي ﻪﺑ نوﺮﻧ ﺟوﺮﺧ ﯽ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻻ ﯾﻪ ﺎﻫ ي نﺎﻬﻨﭘ
دورو ي ﻐﺘﻣ ﯿ ﺮ ) ﻞﻘﺘﺴﻣ ( ﻪﺑ ﺟوﺮﺧ ﯽ ) ﻪﺘﺴﺑاو ( ﻞﺼﺘﻣ ﻣ ﯽ دﻮﺷ .
نورﻮﻧ رد ﯾ ﮏ ﻻ ﯾﻪ
،ﺪﺣاو شزادﺮﭘ ار ﺎﺑ رد ﯾ ﺖﻓﺎ ﺟوﺮﺧ ﯽ ﻧزو ﯽ
زا ﻻ ﯾﻪ ﻠﺒﻗ ﯽ مﺎﺠﻧا هداد و ﺘﻧ ﯿ ﻪﺠ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ دورو ي ﻪﺑ ﻻ ﯾﻪ
ﺟوﺮﺧ ﯽ لﺎﺳرا ﻣ ﯽ دﻮﺷ . ﻠﻤﻋ ﯿ تﺎ ر ﯾ ﺿﺎ ﯽ ﯾ ﮏ نورﻮﻧ ﻣ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 3 ( ﺑﯿ نﺎ دﻮﺷ .
) 3 (
ﻪﮐ رد
،نآ وx ﺗﺮﺗ ﻪﺑ y ﯿ دورو ﺐ ي ﺟوﺮﺧو ﯽ
،نورﻮﻧ داﺪﻌﺗ n
دورو ي ﻪﺑ
،نورﻮﻧ نزوWij
طﺎﺒﺗرا ﺑﯿ ﻦ نورﻮﻧ وi نورﻮﻧ وj ﺎﺑ bj
ﯾ سﺎ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﺑ نورﻮﻧ ا j م ﺖﺳا ] 18 .[
رد اﯾ ﻦ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯾ ﮏ ﭘﯿ ﺶ رﻮﺧ ﺪﻨﭼ ﻻ ﯾ ﻪ ) نوﺮﺘﭙﺳﺮﭘ
10 ( ) ( MLP
ﻪﮑﺒــﺷ ﺒﺼــﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼــﻣ ﯽ ﺮــﺑ سﺎــﺳا رﻮــﮕﻟا ﯾ رﺎﺸــﺘﻧا ﺲــﭘ ﻢﺘ
ﭘ ـــﯿ
11رﻮﺨﺸ ) (FFBP اﺮـــﺑ ي دروآﺮـــﺑ نﺎﻣﺪـــﻧار ﮐﺮﺗ
ﯿ تﺎـــﺒ
ــﺘﻧآ ﯽ ﺴــﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﮔ ــﯿ هﺎ ﺎــﭼ ي ﻫﻮــﮐ ﯽ ﻪﻌــﺳﻮﺗ هداد ﺪــﺷ . اﺮــﺑ ي
لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﺎﻣزآ ﯾ ﺶ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ ﯽ
زا مﺮـﻧ راﺰـﻓا
MATLAB ا
هدﺎﻔﺘﺳ ﺪﺷ . هداد رد اﺪﺘﺑا رد ﺎﻫ ﯾ
ﺮﺗﺎﻣ ﮏ ﯾ دراو ﺲ
ﺪﺷ ناﻮﺧاﺮﻓ ﻪﮑﺒﺷ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و هﺪﺷ .
ﭙﺳ ﺲ هداد ﺎﻫ ﻪﺑ ود ترﻮﺻ
دورو ي و ــﺟوﺮﺧ ﯽ ﺴــﻘﺗ ﯿ ﻢ دﺮﮔ ــﯾ ﺪ.
هداد ﺎــﻫ ي ﺮــﻫ ﻪﺘــﺳد
ﻪﺑ ﻓدﺎﺼﺗرﻮﻃ ﯽ ﻪﺑ
،ﺖﻤﺴﻗود 70
% ، 30 % ﺴﻘﺗ ﯿ ﻢ دﺮﮔ ﯾﺪ . ﺖﻤﺴـﻗ
لوا اﺮﺑ ي ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي
، ﺖﻤﺴﻗ مود ﻧﯿ ﺰ اﺮـﺑ ي ﻌﺗ لﺪـﻣ نﻮـﻣزآ ـﯿ
ﯿ ﻦ
دﺮﮔ ﯾﺪ . رد ﻪﻣادا هداد ﺎﻫ اﺮﺑ ي ﻪﮑﺒﺷ لﺎﻣﺮﻧ زﺎﺳ ي ﺪﺷ ) ﻪـﻄﺑار 4 .(
تﻻدﺎﻌﻣ لﺎﻣﺮﻧ زﺎﺳ ي هداد مﺎﻤﺗ ، ﺎﻫ
ار ﺑﯿ ﻦ ﻔﻨﻣ ﯽ ﯾ ﮏ و ﯾ ﮏ راﺮﻗ
ﻣ ﯽ ﺪﻫد . تﻻدﺎﻌﻣ لﺎﻣﺮﻧ زﺎﺳ ي هداد مﺎﻤﺗ ، ﺎﻫ
ار ﺑﯿ ﻦ ﻔﻨﻣ ﯽ ـﯾ ﮏ و
ﯾ ﮏ راﺮﻗ ﻣ ﯽ ﺪﻫد ] 19 .[
) 4 (
اﺮﺑ ي شزﻮﻣآ هداد ﺎﻫ رد ﺎﻀﻓ ي مﺮﻧ راﺰﻓا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ا ي ﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ .
اﺮﺑ ي ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ﺳرﺮﺑ نﺎﻤﻟا رﺎﻬﭼ ،لﺪﻣ ﯽ
دﺮﮔ ﯾﺪ .ا ﯾ ﻦ نﺎﻤﻟا ﺎﻫ
ﻞﻣﺎﺷ رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي
، ﻊﺑﺎﺗ
،ﻪﻧﺎﺘﺳآ داﺪﻌﺗ ﻻ ﯾﻪ ﺎﻫ ي و نﺎﻬﻨﭘ
نرﻮﻧ داﺪﻌﺗ ﺎﻫ
ي ﻻ ﯾﻪ ﺎﻫ ي نﺎﻬﻨﭘ ﺪﻧدﻮﺑ . رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﺎﻫ ي ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي
رﻮﮕﻟا ود ﻞﻣﺎﺷ ﯾ
گﺮﺒﻧﻮﻟ ،ﻢﺘ -
تراﻮﮐرﺎﻣ )
(LM ﻈﻨﺗ ، ﯿ ﺑ ﻢ ﯿﺰ ﯾ ﻦ
) (،BR دﻮﺑ . ﻊﺑاﻮﺗ ﻪﻧﺎﺘﺳآ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا رد لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﻊﺑﺎﺗ ﻪﺳ
ﺎﻬﺘﻧاﮋﻧﺎﺗ ي ﻟﻮﺑﺮﭘ ﯿ ﮏ ﺳ ﯿ ﻮﻤﮕ ﯾﯿ ﺪ ) tansig ( ) ﻪﻄﺑار 5 ( ﺳ و ﯿ ﻮﻤﮕ ﯾﯿ ﺪ
رﺎﮕﻟ ﯾ ﻤﺘ ﯽ ) logsig ( ) ﻪﻄﺑار 6 ( ﻄﺧ و ﯽ ) ﻪﻄﺑار 7 ( ﺪﻧدﻮﺑ ] 19 .[
) 5 (
) 6 (
) 7 (
ﻻ ﯾﻪ ﺎﻫ ي نﺎﻬﻨﭘ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﮏﺗ ﻻ ﯾﻪ ا ي ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺪﺷ . نرﻮﻧ داﺪﻌﺗ
ﻧﯿ زا ﺰ 4 ﺎﺗ 20 ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نرﻮﻧ ﯽ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ
ﻪﺘﺷﻮﻧ رﻮﮕﻟا ،نرﻮﻧ داﺪﻌﺗ نﺎﻤﻟا ﻪﺳ هﺪﺷ ﯾ
ﻪﻧﺎﺘﺳآ ﻊﺑﺎﺗ ،شزﻮﻣآ ﻢﺘ
ﺳرﺮﺑ ﯽ هﺪﺷ اﺮﺑ و ي ﮐﺮﺗ مﺎﻤﺗ ﯿ ﺐ ﺎﻫ ي ا ﯾ رﺎﻬﭼ سﺎﺳا ﺮﺑ هﺪﺷ دﺎﺠ
ﻘﺑ و ﺎﻄﺧ ،نﺎﻤﻟا ﯿ
ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪ ي
زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﻌﺗ ﯿﯿ ﻤﻨ ﯽ ددﺮﮔ . سﺎﺳا ﺮﺑ
10. Multi Layer Perceptron 11. Feed Forward Back Propagation
ﺮﺘﻤﮐ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﺎﻄﺧ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦ )
) (MSE ﻪﻄﺑار 8 ( ﺮﺘﻬﺑ ﯾ لﺪﻣ ﻦ
اﺮﺑ ي ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﺘﺳد ﺮﻫ .
ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي زرا ﯾﺑﺎ ﯽ د ﯾ ﺮﮕ ﻞﻣﺎﺷ
رﯾ ﻣ ﻪﺸ ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻣ ﻦ ﺎﻄﺧ تﺎﻌﺑﺮ )12
ﻪﻄﺑار 9 ( ﺮﺿ ، ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ
13ﯽ ) (r
) ﻪﻄﺑار 10 (،
ﺮﺿ ﯾ ﺐ ﻌﺗ ﯿﯿ
14ﻦ ) R2 ) ( ﻪﻄﺑار 117 ( ﺎﻄﺧ ، ي ﻖﻠﻄﻣ
ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ
15ﻦ ) Ema
) ( ﻪﻄﺑار 12 ( ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 19 .[
) 8 (
) 9 (
) 10 (
) 11 (
) 12 (
ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﻦ ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ اﺮﺑ ي ﺮﻫ ﻪﺘﺳد ي ﺎﻣزآ ﯾ ﺸ ﯽ اﺮﺑ ي رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﺎﻫ ي
ﮐﺮﺗ ود رد ﻪﻧﺎﺘﺳآ ﻊﺑﺎﺗ ود و ﺐﺨﺘﻨﻣ ﯿ
ﻻ داﺪﻌﺗ ﺐ ﯾ
نرﻮﻧ داﺪﻌﺗ و ﻪ
ﻟوﺪﺟ رد ﯽ ﺪﺷ ﻪﺋارا . ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻦ هﺪﺷ
R2
هداد ﺎﻫ ي جوﺮﺧ ﯾﭙ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ هﺪﺷ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮑﺒﺷ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ هداد ﺎﻫ ي
ﺟوﺮﺧ ﯽ ﻌﻗاو ﯽ ﻧﯿ ﺖﺳد ﻪﺑﺰ ﻣ
ﯽ آﯾ ﺪ . اﯾ ﻧ تﺎﻋﻼﻃا ﻦ ﯿ
اﺮﺑ ﺰ ي
ﻬﺑ تﻻﺎﺣ ﯿ دﺮﮔ ﻪﺋارا ﻪﻨ ﯾﺪ
.
ﻻ ﯾﻪ دورو ي ﻞﻣﺎﺷ رﺎﻬﭼ ﻐﺘﻣ ﯿﺮ اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ ) ترﺪﻗ جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ
) تاو ( ﺖﺒﺴﻧ ، لﻼﺣ ﻪﺑ
،ﺪﻣﺎﺟداﻮﻣ نﺎﻣز
) ﻗد ﯿ ﻪﻘ ( و ﺪﺻرد
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺐ لﻼﺣ ) لﻮﻧﺎﺘﻣ ﺪﺻرد ((
ﻻو ﯾﻪ ﺟوﺮﺧ ﯽ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﺻرد
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ هرﺎﺼﻋ ﻪﻠﺻﺎﺣ دﻮﺑ . اﺮﺑ ي اﯾ دﺎﺠ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ ود شور شزﻮﻣآ ) trainlm و
trainbr ( ﻪﺑ
ﻄﺧ ﻊﺑﺎﺗ ﻪﺳ هاﺮﻤﻫ ﯽ
، logsig و tansig دﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﯾﺪ
.
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻦ ﻻ ﯾﻪ ﺎﻫ ي نﺎﻬﻨﭘ ﻧﯿ ﺰ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﯾ ﮏ و ﻻود ﯾﻪ ﺎﺑ
نوﺮﻧ ﺎﻫ ي 4 ﻟا ﯽ 20 دﺪﻋ ﻧﯿ ﺰ ﺳرﺮﺑ ﯽ دﺮﮔ ﯾﺪ . رد شزﻮﻣآﺮﻫ ﻪﮑﺒﺷ
نزو ﺎﻫ ار ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ نزو شور ود ﻪﺑ و ﺎﻫ
ﺎﺘﺳار رد ي ﺎﻄﺧ ﺶﻫﺎﮐ ي
داﺮﮔ شور ﻪﺒﻟﺪﻣ ﯾ
ﻬﺑ نﺎ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي دﺮﮔ ﯾﺪ . دﺮﮔ شور ﯾ
ﺎﻄﺧ نﺎ
ﭘﯿ ﺶ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ شور ضﺮﻓ ﯽ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ شزﻮﻣآ رد 1000 هرود و ﯾ ﺎ ﺎﺗ ﻧﺎﻣز ﯽ ﻪﮐ رﺎﺒﺘﻋا ﻊﻃﺎﻘﺘﻣ
ﻣﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ ﻦ ﻊﺑﺮﻣ ﺎﻄﺧ ) (MSE اﯾ دﻮﺷ دﺎﺠ )
ﻪﻟدﺎﻌﻣ 6 (،
ﯾ ﻨﻌ ﯽ اﺮﺑ ي
100 هرود دﻮﺒﻬﺑ ﻪﮐ MSE
ﻤﻧ ﯽ ﯾ ﺖﻓﺎ ) اﺮﺑ ي ﮔﻮﻠﺟ ﯿﺮ ي زا ﺑﯿ ﺶ
ﮔﺪﻧزاﺮﺑ ﯽ ﻪﮑﺒﺷ ( ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
12. Root Mean Sum Square 13. Correlation Coefficient 14. Coefficient of Determination 15. Absolute Mean Error
2 - 6 - لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﻫ لﺪﻣ زﺎﻫدﺎﻔﺘﺳاﺎﺑ ﯿ
ﺮﺒ ﯾ ﺪ ي
ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ - رﻮﮕﻟا ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﮏ
رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﺘﻧژ ﯿ ﮏ ﻪﮐ ﺮﺑ ﻞﺻا ﺎﻘﺑ ي وراد ﯾﻨ ﯽ رد ﻞﻣﺎﮑﺗ ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ
،ﺖﺳا ﯾ ﮏ ﻦﻓ روآ ي ﺪﻨﻤﺷﻮﻫ ﺒﻄﺗ ﯿﻘ ﯽ و رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﻮﺠﺘﺴﺟ ي
زاﻮﻣ ي ﺖﺳا ﻪﮐ اراد ي ﯾ ﮏ ﺎﻧاﻮﺗ ﯾ ﯽ ﻻﺎﺑ اﺮﺑ ي ﭘﯿ اﺪ ندﺮﮐ راﺪﻘﻣ
ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ ﯾ ﺎ دﺰﻧ ﯾ ﮏ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ ﯾ ﮏ ﻊﺑﺎﺗ ﭘﯿ ﭽ ﯿ
،هﺪ نوﺪﺑ ندﺎﺘﻓا ﻪﺑ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ
ﻠﺤﻣ ﯽ ﺖﺳا ] 20 .[
اﯾ ﻦ رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﺳ رﻮﺗاﺮﭘا
،بﺎﺨﺘﻧا مﺎﻏدا ﺶﻬﺟو ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ مﺎﺠﻧا ﻣ ﯽ دﻮﺷ .ا ﯾ ﻦ رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ﯾ ﯽ
ار سﺎﺳاﺮﺑ ﻊﺑاﻮﺗ رﺎﮔزﺎﺳ ي بﺎﺨﺘﻧا ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ . موزﻮﻣوﺮﮐ ﺎﺑ شزرا
ﺮﺗﻻﺎﺑ زا ﻊﺑاﻮﺗ شزاﺮﺑ ﺎﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺮﺗﻻﺎﺑ بﺎﺨﺘﻧا ﻣ ﯽ ﺪﻧﻮﺷ . رﻮﺗاﺮﭘا
ﻊﻃﺎﻘﺗ نژ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ار زا موزﻮﻣوﺮﮐ رﺪﭘ
و ردﺎﻣ بﺎﺨﺘﻧا و ناﺪﻧزﺮﻓ
ﺪﺟ ﯾﺪ اﯾ دﺎﺠ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ . ﻠﻤﻋ ﯿ تﺎ ﺶﻬﺟ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻓدﺎﺼﺗ ﯽ ناﺪﻧزﺮﻓ
ﺪﺟ ﯾﺪ اﯾ دﺎﺠ هدﺮﮐ و ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺶﻬﺟ ﻞﺴﻧ ار ﻐﺗ ﯿﯿ ﺮ
ﻣ ﯽ ﺪﻫد ﺎﺗ ﻪﺑ ﺎﻤﺷ تﺎﻋﻼﻃا ﺪﺟ ﯾﺪ رد ﻌﻤﺟ ﯿ ﺖ ﺪﺟ ﯾﺪ ﺪﻫﺪﺑ .ا ﯾ ﻦ
رﻮﺗاﺮﭘا ﺮﺛا ﺴﺑ ﯿ رﺎ ﺮﺛﺆﻣ ي ﮔﻮﻠﺟرد ﯿﺮ ي زا ندﺎﺘﻓا ﻪﺑ ﯾ ﮏ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ
ﻠﺤﻣ ﯽ دراد . ﻪﺧﺮﭼ رﻮﮐﺬﻣ ﺎﺗ ﻧﺎﻣز ﯿ ﻪﮑ اﺮﮕﻤﻫ ﯾ ﯽ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ اﺮﺑ ي
هار ﻞﺣ ﺎﻫ ي ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ ﯾ ﺎ ﻧﯿ ﻪﻤ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ ﻪﺑ ﺖﺳد آ ﯾﺪ ﻪﻣادا ﻣ ﯽ ﯾ ﺪﺑﺎ ] 21 .[
رد اﯾ ﻦ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ لﺪﻣ زﺎﺳ ي و ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ
ﺎﺑ رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﺘﻧژ ﯿ ﮏ ﻂﺳﻮﺗ مﺮﻧ راﺰﻓا Matlab مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ . رد
شزﻮﻣآﺮﻫ ﻪﮑﺒﺷ
نزو ﺎﻫ ار ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ و ﺲﭙﺳ نزو ﺎﻫ ﻂﺳﻮﺗ
رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﺘﻧژ ﯿ ﮏ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ﻣ ﯽ دﺮﮔ ﯾﺪ . رد ﺎﻬﻧ ﯾ ﺖ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ
داﺪﻌﺗ نوﺮﻧ و ﻻﯾ ﻪ
،نﺎﻬﻨﭘ شور شزﻮﻣآ و عﻮﻧ ﻊﺑﺎﺗ ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﻦ لﺪﻣ
ﻂﺳﻮﺗ رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﺘﻧژ ﯿ ﮏ ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ دﺮﮔ ﯾﺪ . ﻊﺑﺎﺗ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا رد ﻻ ﯾﻪ
ﺟوﺮﺧ ﯽ ﻧﯿ ﺰ ﻊﺑﺎﺗ ﻄﺧ ﯽ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﺷ . داﺪﻌﺗ ﻞﻣﺎﮑﺗ اﺮﺑ ي
رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﺘﻧژ ﯿ ﮏ 50 ﻞﺴﻧ رد ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ ﺪﺷ .
3 - ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ و ﺚﺤﺑ
3 - 1 - لﺪﻣ زﺎﺳ ي اﺮﺷ ﯾ ﻂ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ
ﮏﻤﮐ
جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا
شور ﺢﻄﺳ ﺦﺳﺎﭘ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ زا ﭘﯿ ﺶ
،ﺖﺴﺗ ﻪﻨﻣاد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺮﻫ
ﻐﺘﻣ ﯿﺮ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﺷ و ﺲﭙﺳ اﺮﺑ ي مﺮﻧ راﺰﻓا حﻮﻄﺳ ﺮﻫ
ﻐﺘﻣ ﯿ ﺮﻌﺗﺮ ﯾ ﻒ ﺪﺷ و رد ﻪﻣادا راﺬﮔﺪﮐ ي دﺮﮔ ﯾﺪ ﻪﮐ ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ نآ
لوﺪﺟرد ) 1 ( هدروآ هﺪﺷ ﺖﺳا .
Table 1 Levels of variables coded and encoded surface
-2 -1 0 1 Process variables 2
150 200 250 300 350 X1 (power of ultrasonic waves (W))
30 40 50 60 70 X2 (sample to solvent ratio)
2 6 10 14 18 X3 (time(min))
10 30 50 70 90 X4 (concentration of methanol v/v %)
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﻌﺗ ﯾ ﻒ حﻮﻄﺳ ﻐﺘﻣ ﯿ ﺎﻫﺮ اﺮﺑ ي مﺮﻧ راﺰﻓا ﺢﻄﺳ ﺦﺳﺎﭘ و
داﺪﻌﺗ اﯾ ﻦ ﻐﺘﻣ ﯿ
،ﺎﻫﺮ مﺮﻧ راﺰﻓا ﯾ ﮏ ﺮﺳ ي ﺎﻣزآ ﯾ ﺶ ﺎﻫ ﯾ ﯽ ار ﺣاﺮﻃ ﯽ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ﻪﮐ ﺎﻣزآ ﯾ ﺶ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﯿﺒ ﯽ ﻪﮐ مﺮﻧ راﺰﻓا ﭘﯿ دﺎﻬﻨﺸ هدﺮﮐ ﺖﺳا
مﺎﺠﻧا ﺪﺷ .
ﺖﺧﺎﺳ ﯾ ﮏ لﺪﻣ ﯾ ﮑ ﯽ زا ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﯾ ﻦ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ
جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﺳا . رد ﻊﻗاو لﺪﻣ زﺎﺳ ي ﻞﻣﺎﺷ راﺮﻗﺮﺑ ي ﻂﺑاور ﻤﮐ ﯽ
ﺑﯿ ﻦ ﻐﺘﻣ ﯿ ﺎﻫﺮ ي اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ و ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫ ي درﻮﻣ ﺮﻈﻧ سﺎـﺳاﺮﺑ هداد ﺎـﻫ ي
ﺎــﻣزآ ﯾ ﺶ ﺖــﺳا . ﺮــﺘﻬﺑ ﯾ ﻦ ﻟﺪــﻣ ﯽ ﻪــﮐ اﺮــﺑ ي ﺦــﺳﺎﭘ ﻟﺎﻌﻓ ــﯿ ﺖ
ــﺘﻧآ ﯽ ﺴــﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ مﺮــﻧ راﺰــﻓا ﭘ ــﯿ دﺎﻬﻨﺸ دﺮــﮐ لﺪــﻣ ﻪــﺟرد مود
ﻪﻠﻤﺟﺪﻨﭼ اﯾ ﯽ دﻮﺑ ﻪـﮐ رد لوﺪـﺟ ) 3 ( دراﻮـﻣ ي ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﺮـﺿ ﯾ ﺐ
ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽ و مﺪﻋ شزاﺮﺑ لﺪـﻣ ﻪـﺟرد مود هدروآ هﺪـﺷ ﺖـﺳا .
راﺪﻘﻣ دﺪﻋ ي R2 نﺎﺸـﻧ هﺪـﻨﻫد ﻣ ـﯿ ناﺰ فاﺮـﺤﻧا هداد ﺎـﻫ زا لﺪـﻣ ﺳﺮﮔر
ﯿ نﻮ ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ و ﺮﮔا دﺪﻋ نﻮﻣزآ مﺪﻋ شزاﺮـﺑ گرﺰـﺑ ﺮـﺗ زا
05 /0 ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد اﯾ ﻦ ﺖﺳا ﻪﮐ اﯾ ﻦ نﻮﻣزآ ﻨﻌﻣ ﯽ راد ﻧﯿ ﺖﺴ
و ﻟﺪﻣ ﯽ ﻪﮐ نﻮﻣزآ مﺪﻋ شزاﺮﺑ نآ ﻨﻌﻣ ﯽ راد ﺪﺷﺎﺒﻧ لﺪﻣ ﺒـﺳﺎﻨﻣ ﯽ
اﺮﺑ ي اﺮﻓ ﯾ ﺪﻨ جاﺮﺨﺘﺳا ﺖﺳا . ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﺮﮐذ هﺪﺷ و ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ
لوﺪــﺟ ) 3 ( لﺪــﻣ ﻪــﺟرد مود اﺮــﺑ ي ﺦــﺳﺎﭘ ﻣ ــﯿ ناﺰ ﻟﺎﻌﻓ ــﯿ ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﺳا . رد لﺪﻣ زﺎﺳ ي
، اﺮﺿ ﯾ ﺐ ﺳﺮﮔر ﯿ ﻧﻮ ﯽ
لﺪﻣ ﻤﺨﺗ ﯿ ﻦ هدز ﻣ ﯽ دﻮﺷ ﻪﮐ اﯾ ﻦ اﺮﺿ ﯾ ﺐ رد لوﺪﺟ ) 4 (
هدروآ هﺪــﺷ ﺖــﺳا . ﻣ ــﯿ ناﺰ ﺮــﺿ ﯾ ﺐ ﻌﺗ ــﯿ ﯿ ﻦ اﺮــﺑ ي ﻟﺎﻌﻓ ــﯿ ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ناﺪ دوﺪﺣ 92 ﺪﺻرد دﺮﮔ ﯾ
،ﺪ ﻪﮐ رد ﺎﻘﻣ ﯾ ﻪﺴ ﺎﺑ ﻘﺤﺗ ﯿﻘ ﯽ
ﻪﮐ ور ي ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ ﺘﻧآ
ﯽ ﺴﮐا ﯿ ناﺪ ﻪﺳ عﻮﻧ ﺎـﭼ ي ﺎـﺑ
ﺮﺿ ﯾ ﺐ ﻌﺗ ﯿﯿ ﻦ 80 ،ﺪـﺻرد ﺖـﻗد ﺮﺗﻻﺎـﺑ ي ﻪـﺑ ﺖـﺳد
ﺪــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــﻣآ ]
15 .[
Table 2 Results of quadratic analysis of variance Response SS
MS F
ValueP )
R2 ( Error
Antioxidant activity 4669.84
333.56 12.29
0.0001 0.92
0.38
Table 3 Correlation coefficients of the quadratic model predicted for the antioxidant activity response r
Parameters r
Parameters r
Parameters
52.91 b0
-0.24ns b11
2.06ns b13
1.69ns b1
3.84**
b22
3.01*
b14
-9.8***
b2
1.98ns b33
-0.046ns b23
4.67***
b3
-4.7***
b44
-1.39ns b24
2.52*
b4
0.0065ns b12
-1.48ns b34
* Significant difference at 5% level, ** Significant difference at 1%
level and *** Significant difference at 0.1% level
ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻪﺑ لوﺪﺟ اﺮﺿ ﯾ ﺐ ) 4 ( ﻄﺧﺮﺛا ﯽ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ لﻼﺣ و
ﺮﺛا ﻪﺟرد مود ﺖﻈﻠﻏ لﻼﺣ ورﺮﺑ ي ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺎﺑ
ﺢﻄﺳ ﻤﻃا ﯿ نﺎﻨ 9/
99 ﺪﺻرد ﻨﻌﻣ ﯽ راد و ﻔﻨﻣ ﯽ ﺖﺳا و ﻄﺧﺮﺛا ﯽ
نﺎﻣز ) ﺢﻄﺳ ﺎﺑ ﻤﻃا ﯿ نﺎﻨ 9/
99 ( و ﺖﻈﻠﻏ لﻼﺣ ) ﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﯿ نﺎﻨ
95 ﺪﺻرد ( و ﺮﺛا ﻪﺟرد مود ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ لﻼﺣ ) ﺢﻄﺳ ﺎﺑ
ﻤﻃا ﯿ نﺎﻨ 99 ﺪﺻرد ( ﻨﻌﻣ ﯽ راد و ﺖﺒﺜﻣ ﺖﺳا و ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻦ ﺮﺛا
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ترﺪﻗ جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ و ﺖﻈﻠﻏ لﻼﺣ ﻨﻌﻣ ﯽ راد و ﺖﺒﺜﻣ
ﺖﺳا . ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﺎﻬﻧ ﯾ ﯽ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 13 ( ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺑ .
) 13 (
Y=53.91+1.69X1-9.88 X2 +4.67 X1+ 2.52 X4+ 3.1 X1 X4 + 3.84 X2 2
-4.7 X4 2
3 - 2 - لﺪﻣ زﺎﺳ ي اﺮﺷ ﯾ ﻂ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ
ﮏﻤﮐ
جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ سﺎﺳا ﺮﺑ ا
ي ﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺐﻠﺘﻣ رد ﻪﮐ .
ﺖﻟﺎﺣ ﺎﻫ ي ﻔﻠﺘﺨﻣ ﯽ
ﮐﺮﺗ زا ﯿ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺐ ﯽ
ﺮﺘﻬﺑ ﯾ لﺪﻣ ﻦ ﺎﻫ ي
دﺮﮔ جاﺮﺨﺘﺳا ﯾﺪ
. لوﺪﺟ رد 4
لﺪﻣ ﺎﻫ ي ﺑ زا ﺐﺨﺘﻨﻣ ﯿ
ﺎﻫﺪﺻ ﻦ
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا لﺪﻣ .
ﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯾ
ﺮﺘﻬﺑ ﺞ ﯾ ﺎﻄﺧ ﺎﺑ لﺪﻣ ﻦ ي
0128 /0
ﺮﺿ و ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ ﯽ
30 / 97 شزﻮﻣآ ﻊﺑﺎﺗ ﺎﺑ ﺪﺻرد trainbr
و
لﺎﻘﺘﻧا ﻊﺑﺎﺗ tansig
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﻻ داﺪﻌﺗ ﯾﻪ ﺎﻫ ي ا نﺎﻬﻨﭘ ﯾ ﻦ
ﮐﺮﺗ ﯿ نوﺮﻧ داﺪﻌﺗ ﺎﺑ ود ﺐ 8
ﻻ رد ﯾ و لوا ﻪ 4 ﻻ رد ﯾ ﻪﺑ مود ﻪ
ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﻬﺑ شور ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي اﺮﺿ ﯾ ﻧ ﻪﮑﺒﺷ ﺐ ﯿ
داﺮﮔ شور ﺎﺑ ﺰ ﯾ
نﺎ
ﻌﺗ ﯿﯿ دﺮﮔ ﻦ ﯾﺪ . ﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﯾ ا ﻪﺴ ﯾ زا لﺪﻣ ﺖﻗد ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ شور ﻦ
92 % ﻪﺑ 68 / 94 % ﭘ ﺎﻘﺗرا ﯿ دﺮﮐ اﺪ . ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ﺘﻧ ﻦ ﯿ ﻪﮑﺒﺷ ﻪﺠ
ﺮﺘﻬﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ي
ﺖﺷاد . ﺎﻫرﺎﮐ رد ي ﻧ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﯿ ﺰ ﺐﺳﺎﻨﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ
ﯽ ﺄﺗ درﻮﻣ ﯾﯿ دراد راﺮﻗ ﺪ ]
16 و 14 .[
ﻨﺟ ﯿ نارﺎﮑﻤﻫ و نﻮ
ﺮﺿ ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ ﯽ
97 اﺮﺑ ار ﺪﺻرد ي
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ناﺪ
ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ا لﺪﻣ ﺖﻗد
ﯾ ﻘﺤﺗ ﻦ ﯿ ﭘ ،ﻖ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽ
ﻤﺨﺗ رد ﯿ ﻟﺎﻌﻓ ﻦ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺮﮐذ ار
دﻮﻤﻧ ] 13 .[
Table 4 Evaluation parameters for optimal models in threshold functions, training algorithm and number of hidden layers for model output
Hidden Layer Algorithm
Function L1
L2
MSE r
R2 Mae%
RMSE
logsig 12
0 0.2949 0.8295
0.6882 46.163
0.5430
logsig 16
0 0.2929 0.8231
0.6776 45.968
0.5412 'trainbr'
logsig 6
0 0.2811 0.8179
0.6690 44.827
0.5302
tansig 10
0 0.0601 0.8900
0.7921 12.234
0.2452
tansig 2
0 0.0844 0.8512
0.7247 17.465
0.2905
1_Layer 'trainlm'
tansig 6
0 0.0846 0.8196
0.6718 13.343
0.2909
logsig 4
8 0.2943 0.8164
0.6665 46.083
0.5425
logsig 4
16 0.2943 0.8016
0.6427 46.083
0.5425 'trainbr'
logsig 16
20 0.2943 0.7929
0.6288 46.083
0.5425
tansig 8
4 0.0128 0.9730
0.9468 5.396
0.1131
tansig 4
4 0.0187 0.9543
0.9107 6.955
0.1367
2_Layer 'trainlm'
tansig 8
8 0.0221 0.9538
0.9098 7.468
0.1487
ﻞﮑﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ 1
ﻣ ﯿ اﺮﺑ ﺎﻄﺧ ناﺰ ي
ﺴﺑ شزﻮﻣآ ﯿ
ﺎﭘ رﺎ ﯾﯿ و هدﻮﺑ ﻦ
ﺎﭘ راﺪﻘﻣ رد نﻮﻣزآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯾﯿ
ﻦ ﺮﺗ ي دراد راﺮﻗ . ا ﺖﻠﻋ ﯾ ﺮﻣا ﻦ
ﺑ داﺪﻌﺗ ﯿ هداد ﺮﺘﺸ اﺮﺑ ﺎﻫ ي ﻣ شزﻮﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . اﺮﺑ ي سﺎﺳا
ﺮﺿ ود ﻞﮑﺷ ﯾ
هداد شزاﺮﺑ ﻂﺧ ﺐ ﺎﻫ
ي ﺑﺮﺠﺗ ﯽ هداد ﺎﺑ ﺎﻫ ي
ﭘﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ نﻮﻣزآ و شزﻮﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻢﻫ لﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ
دﺰﻧ ﯾ ﮏ 1 ﻻﺎﺑ ﺖﻗد زا ﻪﮐ هدﻮﺑ ي
ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ ﺎﮑﺣ ﯾ دراد ﺖ .
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﺮﺿ ﻦ ﯾ ﻌﺗ ﺐ ﯿﯿ هداد شزﻮﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦ ﺎﻫ
19 / 99 ﺪﺻرد
دﺮﮔ ﯾﺪ . ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ا ﻦ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ اﺮﺑ ناﺰ ي ﻞﺑﺎﻗ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﻢﻫ نﻮﻣزآ لﻮﺒﻗ
35 / 85 ﺳر ﺪﺻرد ﯿ
ﺪ . ﻣ ﻞﮐ رد ﯿ ﺮﺿ ناﺰ ﯾ ﺐ R2 اﺮﺑ ي ا ﯾ لﺪﻣ ﻦ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 68 / 94 ﺪﺷ ﺪﺻرد .
Fig 1 Error process for training and testing based
on MSE
Fig 2 The accuracy of the training and testing process based on the coefficient of determination
3 - 3 - لﺪﻣ زﺎﺳ ي اﺮﺷ ﯾ ﻂ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﺑ
ﮏﻤﮐ
جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻫ لﺪﻣ زا
ﯿ ﺮﺒ ﯾ ﺪ ي
ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﮐﺮﺗ لﺪﻣ و ﯿ
ﺎﺑ ﺐ
رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﺘﻧژ ﯿ ﮏ
نﺎﻤﻫ ﺑ رﺎﮐ شور رد رﻮﻃ ﯿ
ﺪﺷ نﺎ . ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ ﺎﺑ 4 ﺎﺗ
20 هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ نوﺮﻧ ﯾ
ﻻ ود و ﮏ ﯾ
نﺎﻬﻨﭘ ﻪ ﺎﺑ و شور ﺎﻫ ي ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي
) trainlm, trainbr (
ﻊﺑﺎﺗو ) pureline, logsig, tansig (
ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا داﺮﮔ شور ود ﯾ
رﻮﮕﻟا و نﺎ ﯾ
ﻢﺘ ﺘﻧژ ﯿ ﮏ
اﺮﺑ ي ﭘﯿ ندﺮﮐاﺪ ﻈﻨﺗ ﯿ تﺎﻤ ﻪﮑﺒﺷ و ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ
اﺮﺑ ي دروآﺮﺑ نﺎﻣﺪﻧار جاﺮﺨﺘﺳا ﮐﺮﺗ ﯿ تﺎﺒ ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ شزﻮﻣآ هداد
ﺪﻧﺪﺷ . ا رد ﯾ رﻮﮕﻟا شور ﺶﺨﺑ ﻦ ﯾ
ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ اﺮﺑ ﮏ ي
ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي اﺮﺿ ﯾ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮑﺒﺷ ﺐ .
ا رد ﯾ ﻧ شور ﻦ ﯿ
رﺎﻬﭼ ﺰ
ﺳرﺮﺑ ﻪﮑﺒﺷ لﺪﻣ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽ
دﺮﮔ ﯾ رﻮﮕﻟا شور ﺎﺑ و ﺪ ﯾ
ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﮏ
ﺎﻄﺧ ي ﻤﮐ لﺪﻣ ﯿ دﺮﮔ ﻪﻨ ﯾﺪ ﺎﺘﻧ و ﯾ ﺞ لوﺪﺟ رد 5
دﺮﮔ ﺮﮐذ ﯾﺪ .
ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﺘﻧ ﻦ ﯿ رﻮﮕﻟا رد ﻪﺠ ﯾ
ﻢﺘ ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي trainbr لﺎﻘﺘﻧا ﻊﺑﺎﺗ ﺎﺑ
tansig ﺎﺑ ﯾ ﻻ ﮏ ﯾ و نﺎﻬﻨﭘ ﻪ 18
داد خر نوﺮﻧ .ﻣﯿ
و ﺎﻄﺧ ناﺰ
ﺮﺿ ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ ﯽ
ا رد ﯾ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ شور ﻦ ﯿ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐ 0693
/0 و
27 / 83 دﺮﮔ ﺪﺻرد ﯾﺪ
. ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
و ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور ﺞ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
دﺮﮔ شور ﺎﺑ ﯾ
ﻫ شور و داد باﻮﺟ ﺮﺘﻬﺑ نﺎ ﯿ
ﺮﺒ ﯾ ﺪ
رﻮﮕﻟا ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ ﮏ ﯽ
ﺒﺳﺎﻨﻣ لﺪﻣ ﯽ
اﺮﺑ ي ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ
دﻮﺒﻧ .
Table 5 Best results of neural network training from genetic algorithm optimization method (50 generations) for antioxidant compounds based on mse
Hidden Layer Algorithm
Function L1
L2 MSE r
R2 Mae%
'trainbr' tansig
18 0 0.0639 0.8327
0.6934 20.321
'trainbr' tansig
20 0 0.0713 0.8169
0.6674 20.700
'trainbr' tansig
2 0 0.0719 0.8154
0.6648 19.657
'trainlm' tansig
6 0 0.0761 0.8215
0.6749 22.032
'trainlm' tansig
10 0 0.0721 0.8157
0.6654 20.865
1_Layer
'trainlm' tansig
14 0 0.0897 0.7920
0.6273 22.140
'trainbr' tansig
20 16 0.0735 0.8258
0.6819 20.708
'trainbr' tansig
20 20 0.0746 0.8243
0.6794 20.831
'trainbr' tansig
12 8 0.0742 0.8147
0.6638 20.702
'trainlm' tansig
16 16 0.0842 0.8316
0.6916 21.364
'trainlm' tansig
12 12 0.0706 0.8281
0.6857 19.793
2_Layer
'trainlm' tansig
20 12 0.0688 0.8278
0.6852 20.335
اﺮﺑ ي ﻞﮑﺷ سﺎﺳا 3
ﺮﺿ ﯾ هداد شزاﺮﺑ ﻂﺧ ﺐ ﺎﻫ
ي ﺑﺮﺠﺗ ﯽ ﺎﺑ
هداد ﺎﻫ ﯾﭙﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ نﻮﻣزآ و شزﻮﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﻢﻫ لﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ
ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﺿ ﯾ ﻌﺗ ﺐ ﯿﯿ هداد شزﻮﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦ ﺎﻫ
36 / 65 ﺪﺻرد دﺮﮔ
ﯾﺪ . ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ا ﻦ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ اﺮﺑ ناﺰ ي ﻪﺑ ﻢﻫ نﻮﻣزآ 34
/ 62 ﺪﺻرد
ﺳر ﯿ ﺪ .ا ﯾ اﺮﺑ ﺖﻗد ﻦ ي
لﺪﻣ زﺎﺳ ي د شور ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯾ
ﺴﺑ ﺮﮕ ﯿ رﺎ
ﻣ ﺮﺘﻤﮐ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
Fig 3 Accuracy of training and testing process based on coefficient of explanation in neural network method- genetic algorithm
ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﻦ شزاﺮﺑ ) ﺮﺘﻤﮐ ﯾ ﻦ (MSE ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد لﻮﻃ ﺮﻫ ﻞﺴﻧ
زا ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زﺎﺳ ي رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ ﺘﻧژ ﯿ ﮏ رد ﻞﺴﻧ ﺪﻌﺑ ي ﺶﻫﺎﮐ ﯾ ﺖﻓﺎ ﺎﺗ
اﯾ ﻪﮑﻨ ﺲﭘ زا 11 ﻞﺴﻧ ) ﻞﮑﺷ 4 (
ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺖﺑﺎﺛ ﺪﺷ .
Fig 4 Best fit (least error) versus generation in the artificial neural network optimization process -
Genetic algorithm
اﺮﺑ ي ﻣ ﺮﺘﻬﺑ كرد ﯿ
ﺒﻄﺗ ناﺰ ﯿ هداد ﻖ ﺎﻫ ي ﺑﺮﺠﺗ ﯽ هداد ﺎﺑ ﺎﻫ ي
ﭘﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ شور ود لﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﯽ
ﻫ و ﯿ ﺮﺒ ﯾ ﺪ
ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﯽ
- رﻮﮕﻟا ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﻞﮑﺷ رد ﮏ 5
هدروآ ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﺮﺑ
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﮑﺒﺷ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﻗد قﻮﻓ ﻞﮑﺷ سﺎﺳا ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ
.
Fig 5 Fitting experimental data with predicted data by modeling method
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ ﻞﺻﺎﺣ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ﺳ ﯿ ﻢﺘﺴ لﺪﻣ زﺎﺳ ي
ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ رد ﺎﻘﻣ ﯾ ﻪﺴ ﺎﺑ شور ﺢﻄﺳ ﺦﺳﺎﭘ اراد ي
ﺮﺿ ﯾ ﺐ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽ ﺮﺗﻻﺎﺑ هدﻮﺑ و اﺮﺑ ي ﭘﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ دﺮﮑﻠﻤﻋ
جاﺮﺨﺘﺳا ﮐﺮﺗ
ﯿ تﺎﺒ ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺮﺗﺪﻣآرﺎﮐ دﻮﺑ
..
ﺎﺘﻧ ﯾ ا ﺞ ﯾ ﻦ
ﻘﺤﺗ ﯿ ﺮﺗﺮﺑ ﻖ ي ﻪﮑﺒﺷ ﺎﻫ ي نﺎﺸﻧ ار ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور ﻪﺑ ﺪﻨﻤﺷﻮﻫ
ﺎﺑ ﻪﮐ داد ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ﺎﻫ ي ﺎﻫرﺎﮐ ي ﺖﺷاد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ ]
22 .[
4 - ﺘﻧ ﯿ ﻪﺠ ﮔﯿ ﺮ ي
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
،ﺮﺿﺎﺣ دﺮﺑرﺎﮐ هﻮﻘﻟﺎﺑ ﺎﭼ ي ﻫﻮﮐ ﯽ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﮏ ﻊﺒﻨﻣ
هﻮﻘﻟﺎﺑ زا ﮐﺮﺗ ﯿ تﺎﺒ ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ و ﺮﺛا اﺮﺷ ﯾ ﻂ ﻒﻠﺘﺨﻣ جاﺮﺨﺘﺳا
ﻪﺑ ﮏﻤﮐ جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ ) ترﺪﻗ جاﻮﻣا
،تﻮﺻاﺮﻓ ﺖﺒﺴﻧ
لﻼﺣ ﻪﺑ
داﻮﻣ
،ﺪﻣﺎﺟ نﺎﻣز و ﮐﺮﺗ ﯿ ﺐ لﻼﺣ ( درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗ .
زا ﻮﺳ ي د ﯾ
،ﺮﮕ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ شور ﯽ
، ﻫ ﯿ ﺮﺒ ﯾﺪ ﻪﮑﺒﺷ ﺒﺼﻋ ﯽ
ﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽ - رﻮﮕﻟا ﯾ ﻢﺘ - ﺘﻧژ ﯿ ﮏ و شور ﺢﻄﺳ ﺦﺳﺎﭘ اﺮﺑ ي ﭘﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ
ﮐﺮﺗ ﯿ تﺎﺒ ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺎﺑ ﯾ ﺪﮑ ﯾ ﺮﮕ ﺎﻘﻣ ﯾ ﻪﺴ ﺪﺷ . ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻦ هدزﺎﺑ
جاﺮﺨﺘﺳا رد اﺮﺷ ﯾ ﻂ جاﺮﺨﺘﺳا ترﺪﻗ جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ 300
،تاو
ﺖﺒﺴﻧ لﻼﺣ ﻪﺑ داﻮﻣ ﺪﻣﺎﺟ 40
، نﺎﻣز 14 ﻗد ﯿ ﻪﻘ و ﮐﺮﺗ ﯿ ﺐ لﻼﺣ
60 ﺪﺻرد لﻮﻧﺎﺘﻣ ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻣآ . ﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﯾ
ﻪﮑﺒﺷ لﺪﻣ ﺞ
ﺒﺼﻋ ﯽ ﻬﺑ شور ﺎﺑ ﯿ
ﻪﻨ زﺎﺳ ي داﺮﮔ ﯾ ﺮﺘﻬﺑ ،نﺎ ﯾ ﺎﻄﺧ ﺎﺑ لﺪﻣ ﻦ ي
0128 /0 ﺮﺿ و ﯾ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐ ﯽ
30 / 97 شزﻮﻣآ ﻊﺑﺎﺗ ﺎﺑ ﺪﺻرد
trainbr لﺎﻘﺘﻧا ﻊﺑﺎﺗ و tansig
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﻻ داﺪﻌﺗ ﯾﻪ ﺎﻫ ي
ا نﺎﻬﻨﭘ ﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ نوﺮﻧ داﺪﻌﺗ ﺎﺑ ود ﺐ 8
ﻻ رد ﯾ و لوا ﻪ 4 ﻻ رد ﯾ ﻪ
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ مود .
ﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﯾ ا ﻪﺴ ﯾ لﺪﻣ ﺖﻗد ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ شور ﻦ
زا 92 % ﻪﺑ 68 / 94 % ﭘ ﺎﻘﺗرا ﯿ دﺮﮐ اﺪ . ﺮﺘﻬﺑ ﯾ ﺘﻧ ﻦ ﯿ اﺮﺑ ﻪﺠ ي لﺪﻣ
ﻫﯿ ﺮﺒ ﯾﺪ ي رﻮﮕﻟا رد ﯾ ﻢﺘ ﯾ ﮔدﺎ ﯿﺮ ي trainbr لﺎﻘﺘﻧا ﻊﺑﺎﺗ ﺎﺑ tansig
ﺎﺑ ﯾ ﻻ ﮏ ﯾ و نﺎﻬﻨﭘ ﻪ 18
داد خر نوﺮﻧ .
ﻣﯿ ﺮﺿ و ﺎﻄﺧ ناﺰ ﯾ
ﺐ
ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽ ا رد ﯾ ﺗﺮﺗ ﻪﺑ شور ﻦ ﯿ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐ 0693
/0 و 27 / 83
دﺮﮔ ﺪﺻرد ﯾﺪ
. ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﯾ
ﻪﮑﺒﺷ و ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور ﺞ
ﺒﺼﻋ ﯽ دﺮﮔ شور ﺎﺑ ﯾ
ﻫ شور و داد باﻮﺟ ﺮﺘﻬﺑ نﺎ ﯿ
ﺮﺒ ﯾ ﺪ
رﻮﮕﻟا ﯾ ﺘﻧژ ﻢﺘ ﯿ ﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺎﺑ ﮏ ﯽ
ﺒﺳﺎﻨﻣ لﺪﻣ ﯽ
اﺮﺑ ي ﭘ ﯿ ﺶ ﺑﯿﻨ ﯽ
دﻮﺒﻧ .
5 - ﻊﺑﺎﻨﻣ
[1] Dezashibi, Z. 2006. Evaluation of antioxidant activity of henna leaf extract.
Master Thesis, Sabzevar Branch of Azad University.
[2] Shahidi, F. 1997. Natural antioxidants chemistry, health effects, and application.
AOCS Rress, Champaign, I LLinois, pp 414.
[3] Susi, E. Asmah, Rahmat., 2002.
Anticarcinogenic properties and antioxidant activity of henna. Journal of Medical Science, 2, 194-197.
[4] Hayouni, E. A., Abedrabba, M., Bouix, M., Hamdi, M.,2007. The effects of solvents and extraction method on the phenolic "contents and biological activities in vitro of Tunisian Quercus coccifera L. and Juniperus phoenicea L. fruit extracts, Food Chemistry, 105, 1126-1134.
[5] Pan, G., Yu, G., Zhu, C., Qiao, J., 2012.
Optimization of ultrasound-assisted extraction (UAE) of flavonoids compounds )FC) from hawthorn seed (HS). Ultrasonics
