ﯽﺑﺮﭼ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ ﻪﻟﺎﻔﺗ ﺮﺒﯿﻓ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﺑ
ﻤﯿﺷ يﺎﻫ ﯿ
و ﯽﯾﺎ ﺘﻓﺎﺑ ﯽ ﮏﯿﮐ
مﺪﻗ ﺖﺑﺎﺛ ﻢﯾﺮﻣ ﻞﺻا يﺪﯿﻌﺳ ﺎﺿر ﺪﻤﺤﻣ ،
1ﯽﻔﯾﺮﺷ مﺮﮐا ،
1 2ﺎﯿﻧ مارﺪﭘ ﺪﻤﺣا ،
*ﻦﯿﻣرآ ﺪﻤﺤﻣ ،
1 1
1 - ناﺮﯾا ،راوﺰﺒﺳ ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،راوﺰﺒﺳ ﺪﺣاو ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ
2 - دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻦﯾوﺰﻗ ﺪﺣاو ،ﮏﯿﻧﺎﮑﻣ و ﻊﯾﺎﻨﺻ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ ناﺮﯾا ،ﻦﯾوﺰﻗ ،ﯽﻣﻼﺳا
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻟﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﺦﯾرﺎﺗ :
ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ :
23 / 06 / 1398
شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ :
01 / 06 / 1400
ﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ يﺪﯿ
:
،ﯽﺠﻨﺳ ﺖﻓﺎﺑ
ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ
،ﯽﺑﺮﭼ
،ﮏﯿﮐ ﺐﯿﺳ ﻪﻟﺎﻔﺗ ﺮﺒﯿﻓ .
DOI: 10.52547/fsct.18.119.259
ﻣ لﻮﺌﺴﻣ
تﺎﺒﺗﺎ :
ir . ac . qiau
@ asharifi
ﺶﻫﺎﮐ ﯽﺑﺮﭼ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﮏﯿﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا فﺪﻫ
ﻪـﺑ ﺐﯿـﺳ ﻪﻟﺎﻔﺗ ﺮﺒﯿﻓ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ ناﻮـﻨﻋ
دﻮﺑ ﯽﺑﺮﭼ . ا ﺮﺒﯿﻓ ﻪﯿﻬﺗ زا ﺲﭘ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﺧﺮﺑ اﺪﺘﺑا ،ﯽﺑآ جاﺮﺨﺘﺳا شور ﻪﺑ ﺐﯿﺳ ﻪﻟﺎﻔﺗ ز
ﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺮﺒﯿﻓ ﻦﯾا يﺎﻫ .
جاﺮﺨﺘﺳا ﺐﯿﺳ ﺮﺒﯿﻓ ،مﺎﺧ ﺮﺒﯿﻓ راﺪﻘﻣ و ﻦﯿﯾﺎﭘ يژﺮﻧا و ﯽﺑﺮﭼ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮـﺑ ﯽﺑﺮﭼ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ هﺪﺷ
هدروآﺮﻓ ياﺮﺑ تارﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ﻪﯾﺎﭘ ﺖﺷاد ار يدرآ يﺎﻫ
. ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾآﺮﻓ يزﺎﺳ ﻪﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﮏﯿﮐ
ﺖﺒﺴﻧ ﺎﺑ ﺐﯿﺳ ﺮﺒﯿﻓ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ رﻮﺘﮐﺎﻓ )
0
،5
، 10 ﺪـﺻرد ( ﻦـﻏور و ) 38 / 16 ، 47 / 15 ، 57 / 14 ﺪـﺻرد ( نﺎـﻣز رد
يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ 0
، 15 و 30 ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور ﻂﺳﻮﺗ زور .
ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﺮﺒﯿﻓ
ﮏﯿﮐ ﺖﯾﺮﻨﻓ ،ﯽﮔﺪﻨﺒﺴﭼ و ﯽﺘﻔﺳ ،ﯽﺑﺮﭼ ،ﺖﺑﻮﻃر ﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻢﺠﺣ و ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﻫ
ﺖﻓﺎ . ،يرﺎﮔﺪـﻧﺎﻣ نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
،ﯽﺑﺮﭼ ،ﺖﺑﻮﻃر ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﮏﯿﮐ ﺖﯾﺮﻨﻓ ،ﯽﮔﺪﻨﺒﺴﭼ ،ﯽﺘﻔﺳ و ﺶﯾاﺰﻓا aw
. ﯽﮐﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ
يوﺎﺣ ﮏﯿﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا 163
/5 و ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد 9
/ 14 زور رد ،ﻦﻏور ﺪﺻرد 8
دﻮـﺑ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾﺮـﺘﻬﺑ .
ﯽـﺳرﺮﺑ
اﺰﯿﻣ ﮏﯿﮐ رد ﺐﯿﺳ ﻪﻟﺎﻔﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ار ﯽﺑﺮﭼ ن
3 /9 % هداد ﺶﻫﺎـﮐ ﺪﻫﺎـﺷ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺖﺳا . ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ ﻪـﻨﯿﻬﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ 847
/ 22 ﯽـﺑآ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ،ﺪـﺻرد 850
/0 ﯽـﺑﺮﭼ ،
018 / 15 صﻮﺼﺨﻣ نزو ،ﺪﺻرد )
cm3/g ( 737 / 82 ﯽﺘﺨﺳ ، ) (N 809 /1 ﺖـﯾﺮﻨﻓ ناﺰﯿﻣ ، )
(cm 747 /0 ناﺰـﯿﻣ و
ﯽﮔﺪﻨﺒﺴﭼ 392
/0 ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ .
ﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ
ﯾ اﺬﻏ ﻊ ﯽﯾ ا ﯾ ناﺮ
ﺎﺳ ﯾ ﻪﻠﺠﻣ ﺖ :
ir . ac . modares .
fsct . www
ﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽ
ﺸﻫوﮋﭘ
_ﯽ
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺎﺑ و رﻮﺸـﮐ رد ﺐﯿـﺳ ﺪـﯿﻟﻮﺗ تﺎﻌﯾﺎﺿ ناﺰﯿﻣ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
هزﺎﺗ فﺮﺼﻣ دازﺎﻣ ﻪﺑ ،ىرﻮﺧ
ﻦـﯾا تﺎﻌﯾﺎـﺿ ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ رﻮﻈﻨﻣ
ﺪـﯾﺪﺟ تﻻﻮﺼـﺤﻣ ﺪـﯿﻟﻮﺗ و يرواﺮﻓ ﻪﺑ يدﺎﯾز ﻪﺟﻮﺗ ،لﻮﺼﺤﻣ ﺖــﺳا هﺪــﺷ ]
1 [.
زا هدﺎﻔﺘــﺳا و ﺪــﯾﺮﺧ ياﺮــﺑ ﺎــﺿﺎﻘﺗ ﺶﯾاﺰــﻓا
ﺚـﻋﺎﺑ ﺶﺨﺑ ﻰﺘﻣﻼﺳ صاﻮﺧ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻻﺎﺑ ﺖﯿﻔﯿﮐﺎﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ شﻼﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻬﺟ رد ﻪﮐ هﺪﺷ يﺎـﻫ
يدﺎﯾز دﺮﯿﮔ ترﻮﺻ ]
2 .[
هزوﺮﻣا ﺖﻓﺎﯾرد ﺮﯾدﺎﻘﻣ دﺎﯾز ﯽﺑﺮﭼ و
فﺮﺼﻣ ﻢﮐ ﺮﺒﯿﻓ ﯽﮑﯾ زا تﻼﮑﺸﻣ ﯽﻠﺻا ﻪﯾﺬﻐﺗ نﺎﺴﻧا ﺖﺳا ﻪﮐ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ رﺎﻣآ
زوﺮﺑ يرﺎـﻤﯿﺑ يﺎـﻫ ،ﯽﻗﺎـﭼ يرﺎـﻤﯿﺑ يﺎـﻫ ﯽـﺒﻠﻗ
،ﯽﻗوﺮﻋ نﻮﺧرﺎﺸﻓ
،ﻻﺎﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ
،ﻦﯿﻟﻮﺴﻧا ﻪﺴﯿﮐ يرﺎﻤﯿﺑ اﺮﻔﺻ
و
ﯽﺧﺮﺑ عاﻮﻧا نﺎﻃﺮﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻃﺮﺳ
،نﺎﺘﺴﭘ نﻮـﻟﻮﮐ و وﺮﭘ تﺎﺘـﺳ
ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺖﺳا و ﺐﺒﺳ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﯽﯾﻻﺎـﺑ يﺎـﻫ ﺖـﻬﺟ
ﺖـﺒﻗاﺮﻣ يﺎـﻫ
ﯽﮑﺷﺰﭘ هﺪﺷ ﺖﺳا ] 3 .[
ﻢﻏﺮﯿﻠﻋ تﻼﮑﺸﻣ ﯽﺷﺎﻧ
زا فﺮﺼﻣ دﺎﯾز
،ﯽﺑﺮﭼ ﯽﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﻧاﻮﺗ ﺶـﻘﻧ يﺪـﯿﻔﻣ رد زا يرﺎﯿﺴـﺑ ﯽـﮔﮋﯾو
ﺎـﻫ
ﻪﯾﺬﻐﺗ
،يا يدﺮﮑﻠﻤﻋ و
ﯽﮑﯿﺘﭙﻟﻮﻧﺎﮔرا هدروآﺮﻓ
يﺎﻫ ﯽﯾاﺬﻏ ﻪﺘـﺷاد
ﺪﺷﺎﺑ . ﯽﺑﺮﭼ ﻪﺑ ناﻮـﻨﻋ ﻞـﻣﺎﺣ ﻢـﻌﻃ هﺪـﻨﻫددﻮﺒﻬﺑ و ـﻣ
هﺰ ﻞـﻤﻋ
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ . ﯽﺑﺮﭼ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ رد بﺬﺟ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو يﺎﻫ لﻮﻠﺤﻣ رد ﯽﺑﺮﭼ
ﺶﻘﻧ دراد ] 4 .[
ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ
،ﯽﺑﺮﭼ ﯽﺋﺰﺟ ﺖﺳا ﻪﮐ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻦﻤﺿ
ﺪﯿﻟﻮﺗ يژﺮﻧا ﺮﺘﻤﮐ ﯽﺧﺮﺑ ﺎﯾ ﮥﻤﻫ يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ ﯽـﺑﺮﭼ
ﻢﻫاﺮـﻓ ار
دزﺎﺳ . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ يﺎﻫ ﯽﺑﺮﭼ ﺪﯾﺎﺑ
ًﺎﻘﯿﻗد ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﯽﺧﺮﺑ
ﺎـﯾ
مﺎﻤﺗ صاﻮﺧ يدﺮﺑرﺎﮐ ) يدﺮـﮑﻠﻤﻋ (
ﺮﭼ ﯽـﺑ رد ار ﯽﯾاﺬـﻏ ﻪـﮐ
ﯽﺑﺮﭼ نآ ﺶﻫﺎﮐ دﺎﺠﯾا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺪﻨﻨﮐ
] 5 .[
ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﯽﺑﺮﭼ
ﺮﺑ ﻪﯾﺎﭘ
هﻮـﯿﻣ ) ﺮـﺒﯿﻓ ( ﯽـﮑﯾ زا عاﻮـﻧا ﻦﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ يﺎـﻫ
ﯽـﺑﺮﭼ ﺮـﺑ ﻪـﯾﺎﭘ
تارﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ﯽﻣ
ﺪﺷﺎﺑ و ردﻮـﭘ هﻮـﯿﻣ ﯽـﮑﯾ زا عاﻮـﻧا ﻦـﯾا عﻮـﻧ
ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﯽﺑﺮﭼ
ﺖﺳا ﻪﮐ ﻞـﺑﺎﻗ هدﺎﻔﺘـﺳا ياﺮـﺑ هدروآﺮـﻓ يﺎـﻫ
،ﯽﯾاﻮﻧﺎﻧ ﯽﻨﯾﺮﯿﺷ و ﺎﻫ هدروآﺮﻓ ﻫ يﺎ ﯽﻨﺒﻟ ﺖـﺳا . ﻦﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ يﺎـﻫ
ﯽﺑﺮﭼ ﺮﺑ ﻪﯾﺎﭘ
،هﻮﯿﻣ ياراد ﯽﮔﮋﯾو ﺖﺑﻮﻃر ﯽﮔﺪﻨﻫد و ﻢﻫاﺮﻓ هﺪﻨﻨﮐ
سﺎﺴﺣا ﯽﻧﺎﻫد ﺪﻨﺘﺴﻫ ] 2 .[
ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺶﻘﻧ ﯽﮐارﻮـﺧ يﺎﻫﺮﺒﯿﻓ هﺪﻨﻨﮐ
ﻪـﺑ ،نﺎﺴﻧا ﯽﺘﻣﻼﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و دﻮﺒﻬﺑ رد و يﺪـﻌﻣ ﻢﺘﺴـﯿﺳ هﮋـﯾو
هدور ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ،نﺎﺴﻧا يا ﺖﺳا هﺪﺷ
. لﺎﻌﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ رﻮﻀﺣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
ﻪﺑ ﯽﺘﺴﯾز ﯽﺘﻧآ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ هﮋﯾو
دراد يدﺎﯾز ﺪﯾاﻮﻓ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا .
ﺐﯿـﺳ
قﻮﻓ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯾا زا ﯽﮑﯾ هدﺎﻌﻟا
تﺎـﺒﯿﮐﺮﺗ ياﺮـﺑ يا
دراد ﯽﮐارﻮــﺧ ﯽﯾاﺬــﻏ ]
6 .[
ىاراد ﮏﺸــﺧ ﺐﯿــﺳ 80
ﺪــﺻرد
،ﺖــﺑﻮﻃر 50 /0 ،ﺮﺘﺴــﮐﺎﺧ ﺪــﺻرد 70
/2 ،ﻰــﺑﺮﭼ ﺪــﺻرد 06
/2
و ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ﺪﺻرد 10
/ 51 ﺖﺴـﻫ ﻞـﮐ ﺮـﺒﯿﻓ ﺪـﺻرد ]
7 [ ﺶـﺨﺑ ﯾز هدﻮﺗ ﯽﻠﺻا
هﺪﺷﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﺘﺴ )
دوﺪﺣ 95 (%
ﻪﻟﺎﻔﺗ ﺖﻓﺎﺑ /
ﺖـﺳﻮﭘ
ﯽﻠﭘ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﻮﻠﺳ هراﻮﯾد يﺎﻫﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ
) ،ﺰﻟﻮﻠﺳ ،ﻦﯿﺘﮑﭘ ﻞﺜﻣ
ﻎﻤﺻ و ﻦﯿﻨﮕﯿﻟ ،ﺰﻟﻮﻠﺳ ﯽﻤﻫ (
يد ﻞﺜﻣ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و
نﻮﮑﻟﺎﭼورﺪﯿﻫ لﻮﻧوﻼﻓ ،ﺎﻫ
ﻞﯿﮑﺸـﺗ ﯽﻟﻮـﻨﻓ يﺎﻫﺪﯿـﺳا و ﺎﻫ هﺪـﺷ
ﺖﺳا . لﻮﻨﻓ رﻮﻀﺣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺐﯿﺳ ﺖﺷﻮﮔ ﻦﯿﺸﺗﺎﮑﯿﭘا ﻞﺜﻣ ﯽﯾﺎﻫ
،1
ﻦﯿﺘﺳرﻮﮐ يﺎﻫﺪﯾزﻮﮑﯿﻠﮔ ﮏﯿﻧژوﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ،2
ﻦﯾزﺪـﯾرﻮﻠﻓ ،3
و 4
3 -
ﻦﯾزﺪﯾرﻮﻠﻓ ﯽﺴﮐورﺪﯿﻫ ﯽﺘﻧآ صاﻮﺧ 5
دراد ﯽﯾﻻﺎﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ]
8 .[
داز هداز نارﺎﮑﻤﻫ و6
) 2016 ( ﻪـﻧاد ﻞﻣﺎﮐ درآ زا دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
هﺰﺑﺮﺧ ) ﻪﺘﺳﻮﭘ و ﺰﻐﻣ (
ﻪﺑ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد ﯽﺑﺮﭼ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ناﻮﻨﻋ
ﺪـﻧدﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘـﺳا ﯽـﻨﻏور ﮏﯿﮐ .
ﻦـﯾا ﺪﻨﺘـﺷاد نﺎـﻋذا ﻦﯿـﻘﻘﺤﻣ
يﺮﺒﯿﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ )
هﺰـﺑﺮﺧ ﻪﻧاد ﻪﺘﺳﻮﭘ ﺮﯿﻈﻧ (
ﺮـﺛا ﻻﺎـﺑ حﻮﻄـﺳ رد
ﺶﯾاﺰـﻓا ﻖـﯾﺮﻃ زا ار ﯽﻫداﻮﻫ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺖﺒﺜﻣ ﺶﯿـﺑ
هزاﺪـﻧازا ماﻮـﻗ
ﯽﻣ ﻞﺘﺨﻣ ﮏﯿﮐ ﻞﺨﻠﺨﺗ ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ و ﺪﻨﮐ ﻢﮐ
و يﺪﯿﻟﻮﺗ بﺮﭼ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ نآ ﻢﺠﺣ ]
9 .[
ﯽﺷرﻮﮐ نارﺎـﮑﻤﻫ و 7
) 2017 ( ﺰـﯿﻧ
وﺪﯿﺒﻟآ ﻪﯾﻻ ﭗﯾﺮﮔ
توﺮﻓ ار ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ نﻮﯿـﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ يﺮﺒﯿﻓ ﻊﺒﻨﻣ
ار يﺪــﯿﻟﻮﺗ ﯽــﮑﯿﮐ و هدوﺰــﻓا ﺮــﻈﻧزا
ﺪــﻧدﺮﮐ ﯽﺑﺎــﯾزرا ﯽﺴــﺣ .
يوﺎﺣ ﮏﯿﮐ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد رﻮﮐﺬﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ 6/
5 ﻪﯾﻻ ﺮﺒﯿﻓ مﺮﮔ
ار ﯽﺑﺎﯾزرا تازﺎﯿﺘﻣا ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ وﺪﯿﺒﻟآ ﺮﻈﻧزا
سﺎﺴـﺣا ،ﻢـﻌﻃ ،ﮓﻧر
ﺖﺷاد ﯽﻠﮐ شﺮﯾﺬﭘ و ﯽﻧﺎﻫد ]
10 .[
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻂـﺳﻮﺗ ﺮـﮕﯾد يا
8وﺪﺟ و نارﺎﮑﻤﻫ ) 2017 ( ﮏﯿﮐ ﯽﺴﺣ صاﻮﺧ و ﺖﻓﺎﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﺎﻫ
ﺐﯿﺳ ﺖﺳﻮﭘ ردﻮﭘ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ار ﺮﺒﯿﻓ يﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ياراد ﻪﮐ ﯽﻨﯿﻣز
ﺖﺳا ﯽﯾاﺬﻏ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ و ﯽﺳرﺮﺑدرﻮﻣ
ﺪﻧدادراﺮﻗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ؛ نآ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ
ﮏﯿﮐ ﻪﮐ داد ﯽﻨﻏ
هﺪﺷ ﻂـﺳﻮﺗ مﺪﻨﮔ درآ ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎﺟ ﺎﺑ 5
ردﻮـﭘ ٪
ﺐﯿﺳ ﺖﺳﻮﭘ ﯽﻣ ﯽﻨﯿﻣز
ﻟﻮﺗ بﻮﺧ ﯽﺴﺣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ دﻮـﺷ ﺪﯿ
] 11 [ . ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ تروﺮﺿ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﺑﺮﭼ رد ﮏﯿﮐ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﮏﯾ
نﺎﯿﻣ هﺪﻋو بﻮﺒﺤﻣ
،ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮـﺛا ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ ﯽﺸـﺨﺑ
زا
ﮓﻨﯿﻨﺗرﻮﺷ ﺎﺑ
ﻪﻟﺎﻔﺗ ﺐﯿﺳ ﺮﺑ ﯽﮔﮋﯾو ﺎﻫ ﮏﯿﮐ ﯽـﻨﻏور ﻪـﺑ ﻞـﯿﻟد
رﻮﻀﺣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ زا ﺮﺒﯿﻓ ) ﻪﻠﻤﺟزا ﻦﯿﺘﮑﭘ و ﺰﻟﻮﻠﺳ (،
ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ
و يﺎﻫﺪﻨﻗ هﺪﻨﻨﮐﺎﯿﺣا ﻞﻣﺎﺷ ﺰﮐﻮﻠﮔ و ﮐوﺮﻓ زﻮﺘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ رد ﻦـﯾا
ردﻮﭘ ﻪﮐ عﻮﻤﺠﻣرد ﺐﺒﺳ
ﺶﯾاﺰﻓا ،ﻢـﺠﺣ ﯽـﻣﺮﻧ و دﺎـﺠﯾا هﺰـﻣ
ﺐﺳﺎﻨﻣ رد ﮏﯿﮐ ﯽﻣ
،دﻮﺷ يﺮﻣا يروﺮﺿ ﯽﻘﻠﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ .
1. Epicatin
2. Quercetin Glycosides 3. Chlorogenic Acid 4. Fluoridine
5. 3hydroxyfluoridosine 6. Zavehzad
7. Qureshi 8. Jeddou
2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
2 - 1 - ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﯿﻬﺗ
ﻪﻟﺎﻔﺗ ﺮﻓ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺐﯿﺳ ي آ
زا هﻮـﯿﻣ ﺲﭙـﯿﭼ ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾ
ﻪﯿﻬﺗ راوﺰﺒﺳ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد ﻊﻗاو ﻪﯾﻮﺳﺎﺳ ﯽﺘﻣﻼﺳ نﺎﻐﻣرا ﻪﻧﺎﺧرﺎﮐ ﮔ ﺪﯾدﺮ . رد ﺶﯾﺎـﻣزآ عوﺮﺷ نﺎﻣز ﺎﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ندﺮﮐ نژﻮﻤﻫ زا ﺲﭘ
ﯽﻠﭘ ﻪﺘﺴﺑ يﺎـﻣد رد رﺰـﯾﺮﻓ رد ﯽـﻨﻠﯿﺗا 18
- ﯽﺘﻧﺎـﺳ ﻪـﺟرد داﺮـﮔ
يراﺪﻬﮕﻧ ﺪﺷ .
2 - 2 - بآ ﺎﺑ ﺮﺒﯿﻓ جاﺮﺨﺘﺳا
ﺰﻧﺎﺳ شور زا ﺮﺒﯿﻓ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ نارﺎﮑﻤﻫ و1
) 2008 ( هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﯾدﺮﮔ ] 2 [ . ﺪـﺷ ﻪﯿﻬﺗ بﺎﯿﺳآ ﻂﺳﻮﺗ ﺐﯿﺳ ﻪﻟﺎﻔﺗ اﺪﺘﺑا .
زا ﺲﭙـﺳ
ﯿﺧ شور ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺑآ نﺪﻧﺎﺴ .
ﺖﺒﺴـﻧ ﻪﺑ ﺐﯿﺳ ﻪﻟﺎﻔﺗ 1:5
ﺎـﺑ
ﺪﯾدﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺮﻄﻘﻣ بآ .
يﺎـﻣد رد جاﺮﺨﺘـﺳا ﻞـﻤﻋ ﺲﭙﺳ 25
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ 90
ﻂـﺳﻮﺗ مواﺪـﻣ ندز ﻢـﻫ و ﻪﻘﯿﻗد
ﺖـﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﻫﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ نﺰﻤﻫ هﺎﮕﺘﺳد .
زا ﺲـﭘ تﺪـﻣ نﺎـﻣز
هﺪﺷﺮﮐذ يﺎـﻣد ﺖـﺤﺗ غاد ياﻮـﻫ نوآ رد يﺮـﺒﯿﻓ هﺪﻧﺎﻤﯿﻗﺎﺑ ، 62
ﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽﺘﻧ تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ 70
ﺪﯾدﺮﮔ ﮏﺸﺧ ﻪﻘﯿﻗد .
ﺮـﺒﯿﻓ ﺲﭙﺳ
ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ ﮏﻟا زا و ردﻮﭘ بﺎﯿﺳآ ﺎﺑ ﺎﺑ
ﺶﻣ 4 /0 ﯽﻠﯿﻣ رﻮﺒﻋ ﺮﺘﻣ
لﻮﻃ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫﺮﺒﯿﻓ و ﺪﺷ هداد 4/
0 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﻤﮐ و ﺮﺘﻣ هدﺎﻔﺘـﺳادرﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
2 - 3 - ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯿﯿﻌﺗ يﺎﻫ
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ ﺮـﺒﯿﻓ
ﺐﯿﺳ جاﺮﺨﺘﺳا هﺪﺷ
2 - 3 - 1 - ياﻮﺘﺤﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ مﺎﺧ ﺮﺒﯿﻓ
ناﺰﯿﻣ شور ﻪﺑ ﺐﯿﺳ ﻪﻟﺎﻔﺗ مﺎﺧ ﺮﺒﯿﻓ هﺪﺷﺮﮐذ
رد ﯽـﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ناﺮﯾا 3105
ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ .
2 - 3 - 2 - ﺖﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ
بﻮﺼـﻣ شور ﻖــﺒﻃ ﺖــﺑﻮﻃر ياﻮـﺘﺤﻣ AOAC
هرﺎﻤــﺷ ﻪــﺑ
40 / 925 هزاﺪﻧا ﺪﯾدﺮﮔ يﺮﯿﮔ ]
12 .[
2 - 3 - 3 - تارﺪﯿﻫﻮﺑﺮﮐ ياﻮﺘﺤﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ
ﻪــﺑ رﻮــﻈﻨﻣ ــﻤﺠﻣ ،تارﺪــﯿﻫﻮﺑﺮﮐ راﺪــﻘﻣ ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ ﺮﯾدﺎــﻘﻣ عﻮ
هزاﺪﻧا ﺮـﺒﯿﻓ ،مﺎﺧ ﯽﺑﺮﭼ ،مﺎﺧ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ،ﺖﺑﻮﻃر ياﺮﺑ هﺪﺷ يﺮﯿﮔ
زا ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ و مﺎﺧ 100
ﺪﺷ ﻢﮐ ] 3 [.
1. Sanz
2 - 3 - 4 - هزاﺪﻧا ﺐﯿﺳﺮﺒﯿﻓ مﺎﺧ ﯽﺑﺮﭼ يﺮﯿﮔ
بﻮﺼﻣ شور ﻖﺒﻃ مﺎﺧ ﯽﺑﺮﭼ AOAC
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ 39 / 920 ﻪـﺑ
لﻼﺣ ﺎﺑ و ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ شور -n
ناﺰﮕﻫ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ ] 13 .[
2 - 4 - ﮏﯿﮐ و ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻤﺧ ﻪﯿﻬﺗ شور
ﻮﺗﺮﺑ ﺲﯿﻠﻓ شور ﻪﺑ ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻤﺧ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ نارﺎﮑﻤﻫ و2
) 2015 (
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ ]
14 [ . ﻞﻣﺎﺷ ﮏﯿﮐ ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ اﺪﺘﺑا ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﻢﺨﺗ ،ﺮﮑﺷ ،درآ ﮓﻨﯿﮑﯿﺑ و غﺮﻣ
ﺪﻧﺪـﺷ ﻦﯾزﻮـﺗ و ﻪـﯿﻬﺗ ردﻮـﭘ .
رد
ﻪﻣادا ﻦﻏور و ﺮﮑﺷ تﺪﻣ ﻪﺑ ندﺮﮐ طﻮﻠﺨﻣ ﺎﺑ ،ﮏﯿﮐ لژ
10 ﻪﻘﯿﻗد
ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﻦﮐ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﺲﭙﺳ ا و ﺰﮐﻮﻠﮔ ترﻮﻨﯾ طﻮـﻠﺨﻣ ﻪﺑ
و ﻪﻓﺎﺿا تﺪﻣ ﻪﺑ ﮏﯾ ﻪﻘﯿﻗد هدز ﻢﻫ ﺪﻧﺪﺷ نآزاﺪﻌﺑ ﻢﺨﺗ و غﺮـﻣ
و ﻪﻓﺎﺿا ﻞﯿﻧاو تﺪﻣ ﻪﺑ
ﺎﺑ ﻪﻘﯿﻗد ﺞﻨﭘ ﺖﻋﺮﺳ
ﻻﺎﺑ ﺪـﺷ طﻮﻠﺨﻣ ﺪﻧ
.
ﮓﻨﯿﮑﯿﺑ ،درآ
ﺎـﺑ ﺐﯿـﺳ ﺮـﺒﯿﻓ و ﮏﻤﻧ ،ﮏﯾﺮﺘﯿﺳﺪﯿﺳا ،نﺎﺘﻧاز ،ردﻮﭘ
ﺪﯾدﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ .
ﺖﯾﺎﻬﻧرد هدوﺰـﻓا بآ لﻮﻣﺮﻓ ﻊﯾﺎﻣ داﻮﻣ
دﺮﮐ طﻮﻠﺨﻣ ﻞﻤﻋ و ﺪﯾدﺮﮔ دﻮـﺷ هدﺎـﻣآ ﺮـﯿﻤﺧ ﺎﺗ ﺖﻓﺎﯾ ﻪﻣادا ن
.
رد ﻞﺒﻗ زا ﺮﻓ يﺎﻣد ،ﮏﯿﮐ ﺖﺨﭘ ﺖﻬﺟ 180°C
ﺮـﯿﻤﺧ و ﻢﯿﻈﻨﺗ
راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﮏﯿﮐ 120
ﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر ﺐﻟﺎﻗ رد مﺮﮔ .
ﮏﯿﮐ ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ
يﺎـﻣد ﺎـﺗ نﺪـﺷ دﺮـﺳ و ﺐﻟﺎﻗ زا نآ ندﺮﮐ جرﺎﺧ و 25°C
رد ،
ﻪﺴﯿﮐ ﻪﯾﻻﺪﻨﭼ ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ يﺎﻫ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ نﺎﻣز رد 0
،
15 و 30 زور ﻣزآ نﻮ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺮﯾز ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ .
2 - 5 - نﻮﻣزآ ﮏﯿﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎﻫ
2 - 5 - 1 - هزاﺪﻧا نﻮﻣزآ ﮏﯿﮐ ﺖﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ يﺮﯿﮔ
بﻮﺼـﻣ شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ هرﺎﻤـﺷ ﻪـﺑ AACC
44-15A ،
هزاﺪﻧا ﮏﯿﮐ ﺖﺑﻮﻃر ياﻮﺘﺤﻣ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
] 15 .[
2 - 5 - 2 - ﮏﯿﮐ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
AW SPRINT –
TH 500 )
،ﺲﯿﺋﻮـﺳ (Mode_Novasina 0
، 15 و 30 زور
هزاﺪﻧا ﺖﺨﭘ زا ﺲﭘ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
] 6 .[
2 - 5 - 3 - هزاﺪﻧا ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ يﺮﯿﮔ
ﻦﯿﯿﻌﺗ بﻮﺼـﻣ شور ﻖـﺒﻃ مﺎـﺧ ﯽـﺑﺮﭼ AOAC
هرﺎﻤـﺷ ﻪـﺑ
39 / 920 لﻼﺣ ﺎﺑ و ﻪﻠﺴﮐﻮﺳ شور ﻪﺑ -n
ناﺰﮕﻫ ﺖـﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
] 13 .[
2 - 5 - 4 - ﻢﺠﺣ ﯽﺑﺎﯾزرا
2. Felisberto
بﻮﺼﻣ شور زا ﮏﯿﮐ ﻢﺠﺣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ AACC
ﻪـﺑ هرﺎﻤـﺷ
10 - 72 هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﯾدﺮﮔ ] 16 [ . ﻪﻌﻄﻗ رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾا ياﺮﺑ ﮏـﯿﮐ زا يا
دﺎﻌﺑا ﻪﺑ 2
× 2 ﯽﺘﻧﺎﺳ و ﺪـﺷ هداد شﺮﺑ ﮏﯿﮐ ﯽﺳﺪﻨﻫ ﺰﮐﺮﻣ زا ﺮﺘﻣ
هزاﺪﻧا نآ ﻢﺠﺣ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
.
مﺮﮔ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو /
ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺑ ﮏﯿﮐ ﻢﺠﺣ
= صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ
2 - 5 - 5 - ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﻞﯿﻓوﺮﭘ ﺰﯿﻟﺎﻧآ
ﺖــﻓﺎﺑ ﻞــﯿﻓوﺮﭘ ﺰﯿﻟﺎــﻧآ ﮏــﯿﮐ ﺰــﻐﻣ 1
،ﺎــﻫ ﺖــﻓﺎﺑ هﺎﮕﺘــﺳد ﺎــﺑ
ﺞﻨـــﺳ Brookfield) نﺎﺘﺴـــﻠﮕﻧا ،
( بوﺮـــﭘ ﮏـــﻤﮐ ﻪـــﺑ 10
و
مﺮـﻧ راﺰـﻓا TexturePro CT V1.2 Build9 و ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا
وﺮﯿﻧ يﺎﻫرادﻮﻤﻧ -
ياﺮﺑ نﺎﻣز ﺖﻓﺎﺑ ﻞﯾﺎﻓوﺮﭘ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ لﻮﺼﺤﻣ
) ﯽﮔﮋﯾو ،ﯽﺘﻔﺳ يﺎﻫ ،عﺎـﺠﺗرا ﺖـﯿﻠﺑﺎﻗ 2
ﺖـﯾﺮﻨﻓ3
ﯽﮔﺪﻨﺒﺴـﭼ، 4 5
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ددﺮﮔ
] 17 [ .
2 - 5 - 6 - نﻮﻣزآ ﺴﺣ ﯽ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺸﺨﺑ تﺬﻟ نﻮﻣزآ زا ﯽﺴﺣ ﯽﺑﺎﯾزرا ياﺮﺑ .
ﻪﺟرد نﻮﻣزآ ﯽﻋﻮﻧ ،نﻮﻣزآ ﻦﯾا
6يﺪﻨﺑ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا
هدﺎﺳ ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺎﯾ ﯽﺸﺨﺑ تﺬﻟ ﺎﯾ ﻦﺘﺷاد ﺖﺳود ناﺰﯿﻣ ﺮﺗ
ﺖﺳود ﻦﺘﺷاﺪﻧ فﺮﺼﻣ ﺎﯾ بﺎﯾزرا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎﮐ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ دور . زا ،ﮏﯿﻧوﺪﻫ نﻮﻣزآ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ 12
بﺎﯾزرا شزﻮﻣآ هﺪﯾد
و ﻪﺑﺮﺠﺗﺎﺑ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
2 - 6 - ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﯽﺑﺎﯾ ﻪﻨﯿﻬﺑ و يرﺎﻣآ حﺮﻃ
حﺮــﻃ ﮏــﯾ ﺐــﻟﺎﻗ رد ﺦــﺳﺎﭘ ﺢﻄــﺳ شور زا ،ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦــﯾا رد ) BOX -BEBKEN (
ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ
ﻦﯾﺮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ شور
ﺘﻣ نآ رد ﻪﮐ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﮏﯿﮐ ﻦـﻏور ﺖـﺑﺎﺛ يﺎـﻫﺮﯿﻐ
) 57 / 14 -
38 / 16 ﺪﺻرد ( ﺮﺒﯿﻓ ، ) 0 - ﺪﺻرد 10 ( نﺎﻣز و ) 0 - 30 زور ( دﻮـﺑ .
لوﺪـﺟ رد ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نﻮﻣزآ ﯽﺣاﺮﻃ ﺶﯾﺎﻤﻧ و ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ حﻮﻄﺳ
-
يﺎﻫ 1 ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ
ﺮﺑاﺮﺑ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ 17
دﻮﺑ دﺪﻋ
طﺎﻘﻧ ﻦﯾا و هدﻮﺑ يﺰﮐﺮﻣ ﻪﻄﻘﻧ رد راﺮﮑﺗ نﻮﻣزآ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺶﯾﺎـﻣزآ يﺎﻄﺧ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘـﺳادرﻮﻣ
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ .
ﮏـﯿﮐ
ﻪــﺑ ﺖــﺳد هﺪــﻣآ ﺮــﻈﻧزا ﯿــﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼــﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤ
) ﺪــﺻرد
ﺎﺑ ،صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ،ﯽﺑﺮﭼ ،ﺖﺑﻮﻃر ﻓ
،ﯽﺠﻨـﺳ ﺖ
، aw ﯽﺑﺎـﯾزرا
ﯽﺴﺣ ( ﺪﺷ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ و ﯽﺳرﺮﺑ .
شور رد ﺢﻄـﺳ يﺎـﻫ
1. Texture profile analysis (TPA) 2. Hardness
3. Springiness 4. Resilience 5. Cohesiveness 6. Rating
ﯽﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﯽﻟﺪﻣ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﯽﻠﺻا رﺎﺛآ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﯽـﻣ نﺎـﯿﺑ ﺮـﯿﻐﺘﻣ ﺮﻫ يور ﺮﺑ ار ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ و ﺪـﻨﮐ
. زا ﺲـﭘ
،ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﯽﺿﺎﯾر لﺪﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﻪـﯾﺰﺠﺗ
ﻞـﯿﻠﺤﺗو هداد يرﺎـﻣآ ،ﺎـﻫ
يﺎــﻫرادﻮﻤﻧ ﻢــﺳر ياﺮــﺑ و ﯽﺸــﯾﺎﻣزآ لﺪــﻣ ﺐــﺳﺎﻨﺗ ﯽــﺳرﺮﺑ
ﻪــﻨﯿﻬﺑ زا يزﺎــﺳ مﺮــﻧ
راﺰــﻓا Design Expert ﺪــﺷ هدﺎﻔﺘــﺳا
.
ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻪـﺳ يﺎـﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر ﻪﻠﯿﺳو يﺪـﻌﺑ
) ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺤﻔﺻ (
ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ و هﺮـﯿﻐﺘﻣ ﺪـﻨﭼ تﻻدﺎـﻌﻣ زا ﻞـﺻﺎﺣ
نآ زا ﻞﺻﺎﺣ رﻮﺘﻧﺎﮐ طﻮﻄﺧ ﻧ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﻫ
مﺮ ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ راﺰﻓا .
هداد
حﺮــﻃ زا ﻞــﺻﺎﺣ يﺎــﻫ )
BOX -BEBKEN (
لﺪــﻣ ﺎــﺑ
ﻪﻠﻤﺟﺪﻨﭼ دﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺮﯾز مود ﻪﺟرد يا :
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ] 1 [
ﻪﻄﺑار ﻦﯾا رد ß0
، ßi
، ßii
و ßij
ﯽﻧﻮﯿـﺳﺮﮔر ﺐﯾاﺮـﺿ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا و ﯽﻌﺑﺮﻣ تاﺮﺛا ،ﯽﻄﺧ تاﺮﺛا ،أﺪﺒﻣ زا ضﺮﻋ ياﺮﺑ و xi
و xj
ﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞ
. يور زا لﺪـﻣ ندﻮـﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ
لﺪــﻣ شزاﺮــﺑ مﺪــﻋ يﺎــﻫ هداد )
Lack fit of (
ﺐﯾﺮــﺿ
ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر R2
و F- value ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ لوﺪﺟ زا ﻞﺻﺎﺣ
) ANOVA (
ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ .
ﯽﻨﻌﻣ رد نآ يﺎﻫﺮﯿﯿﻐﺘﻣ و لﺪﻣ يراد
ﺢﻄﺳ 05 /0 ﺪﺻرد ) P< 0/05 (
ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ .
Table 1 Coded values and levels of independent variables of the optimization
process Actual values
Top Middle Down Variables
30 15 0 Time (days) (A)
16.38
15.47 14.58 Oil(%) (B) 10
5 0 Fiber (%)(C)
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
3 - 1 - ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ ﺮﺒﯿﻓ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
لوﺪﺟ ) 2 ( ﺶﯾﺎﻣزآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ر ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ يﺎﻫ
يو
ﻪﻟﺎﻔﺗ ﺮﺒﯿﻓ ﺐﯿﺳ هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد
ﮏﯿﮐ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار
-
ﺪﻫد .
Table 2 Results of chemical experiments of apple fiber pulp used in cake production Energy(Kcal/100 g) Fiber content(%)
Humidity (%) Fat (%)
carbohydrate(%)
342.298 4.77
2.651 2.857
87.66
3 - 2 - زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ لﺪﻣ ندﻮﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور
ﺶﯾﺎﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ناﺰﯿﻣ ﻞﻣﺎﺷ ،ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ درﻮﻣ رد ﺎﻫ
،ﯽــﺑﺮﭼ ،ﺖــﺑﻮﻃر ،ﺖــﯾﺮﻨﻓ ،ﯽﺘﻔــﺳ ،صﻮﺼــﺨﻣ ﻢــﺠﺣ ،aw
نﺎﺸــﻧ ،ﯽﮔﺪﻨﺒﺴــﭼ هداد
هﺪــﺷ ﻞﻣﺎــﺷ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﺦــﺳﺎﭘ
يﺎــﻫ
هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺪﺷ ﺮﯾدﺎﻘﻣ و ﺶﯿﭘ
ﯽﻨﯿﺑ هﺪﺷ لﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺖﺳا
. ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪﺑ ﯽـﻣ ،قﻮـﻓ ﺞﯾﺎﺘﻧ زا ﻞـﺻﺎﺣ ﺮﯾدﺎـﻘﻣ ﻦﯿـﺑ ﻪـﮐ ﺖـﻓﺎﯾرد ناﻮـﺗ
ﺶﯾﺎﻣزآ ﺎﻫ ﺮﯾدﺎﻘﻣ و ﺶﯿﭘ
ﯽﻨﯿﺑ هﺪﺷ يدﺎـﯾز ﯽﮑﯾدﺰﻧ ،لﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ
دراد دﻮﺟو .
ﯽـﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ لﺪﻣ نﻮـﻣزآ ندﻮـﺑ راد
F
) 05 /0
≤ (P ﯽـﻨﻌﻣ و و نآ درﻮـﻣ رد شزاﺮـﺑ ناﺪـﻘﻓ ندﻮـﺒﻧ راد
ﺮﯾدﺎــﻘﻣ ﻦﯿــﻨﭽﻤﻫ R2
و R2 ﻞﯾﺪــﻌﺗ هﺪــﺷ تاﺮــﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮــﺿ و
ا ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧ .
ﯽـﻣ ﺲﻧﺎـﯾراو ﻪـﯾﺰﺠﺗ لواﺪـﺟ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ناﻮـﺗ
شزاﺮــﺑ لﺪــﻣ ﻪــﮐ ﺖـﻓﺎﯾرد هداد
هﺪــﺷ يﺎــﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ مﺎــﻤﺗ ياﺮــﺑ
ﯽﺳرﺮﺑدرﻮﻣ ﯽﻨﻌﻣ ًﻼﻣﺎﮐ
ﺖﺳا راد ) 01 /0
≤ .(p
ﺲـﭘ زا ﻪـﯾﺰﺠﺗ ﻞـﯿﻠﺤﺗو هداد ﺎـﻫ ﺖـﻬﺟ ﻦﯿـﯿﻌﺗ ﻦﯾﺮـﺘﻬﺑ لﺪـﻣ
يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ زا نﺎﯿﻣ لﺪﻣ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﺎﺑ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ لوﺪـﺟ ﺠﺗ ﻪـﯾﺰ
،ﺲﻧﺎﯾراو ﯽﻟﺪﻣ ﻪﮐ راﺪﻘﻣ عﻮﻤﺠﻣ تﺎـﻌﺑﺮﻣ نآ ياراد فﻼﺘـﺧا
ﯽﻨﻌﻣ راد ﺪﺷﺎﺑ و راﺪﻘﻣ مﺪﻋ شزاﺮﺑ نآ ﯽﻨﻌﻣ راد
،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ
ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ لﺪﻣ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﺷ . اﺬﻟ ﺲﭘ زا ﯽﺳرﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ
و ﻦﮑﻨـﺑ ﺲﮐﺎـﺑ ﯽـﺣاﺮﻃ شور زا ،بﻮﻠﻄﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ بﺎﺨﺘﻧا
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻣ شور ﺆ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ ﺮﺛ ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﮏﯿﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ يزﺎﺳ
ﮏـﯿﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺳرﺮﺑ و ﺐﯿﺳ تﺎﻌﯾﺎﺿ زا ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ،هﺪﺷﺪﯿﻟﻮﺗ .
نﺎﻣز و ﺮﺒﯿﻓ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺳ ﺮﺛا شور ﻦﯾا رد
ﯽــﮔﮋﯾو ﺮــﺑ ﻦــﻏور و ﮏــﯿﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿــﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎــﻫ
هﺪــﺷﺪﯿﻟﻮﺗ
ﯽﺳرﺮﺑدرﻮﻣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
. نﺎﺸﻧ ﯽﺑﺮﺠﺗ لﺪﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻣ ﯽـﻨﻌﻣ لﺪﻣ ﻪﮐ ﺪﻫد
راد و ﯽـﻄﺧ شزاﺮـﺑ تﺎـﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ
) Lack of fit (
ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻣ و ﺖﺴﯿﻧ راد ﻪـﮐ ﺖـﻓﺮﮔ ﻪـﺠﯿﺘﻧ ناﻮـﺗ
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ لﺪﻣ ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .
Table 3 Analysis of variance and coefficient estimate for BOX-BENKEN model Values denoted by * are significant (p ≤ 0.05).
Humidity (%) aw Fat (%) firmness spring texture Cohesiveness General acceptance
Mean
Square Coefficients Mean
Square Coefficients Mean
Square Coefficients Mean
Square Coefficients Mean
Square Coefficients Mean
Square Coefficients Mean
Square Coefficients
Model 2.82 23.44 0.0003 +0.0024 0.7127 15.45 15.94 +2.34 0.0056 +0.719 0.0099 +0.372 0.8212 +7.39
A 0.2628 - 1812 0.0010 + 0.0007 0.0612 -0.0875 6.54 +1.13 0.0025 +0.137 0.0139 +0.0105 1.12 1/12
B 0.0036 0.0213 0.0001 + 0.0005 6.30 +0.8875 0.1921 + 0.1297 0.0005 +0.0057 0.0029 +0.0013 0.1250 +0.125
C 21.19 1.63 0.0003 + 0.0001 0.0050 + 0.025 30.19 + 1.47 0.0290 - 0.0505 0.0590 -0.0597 0.5000 + 0.5
AB 0.0012 - .0888 0.0000 0.0000 0.0025 - 0.025 0.4510 - 0.1441 0.0001 - 0.0018 0.0037 + 0.001 0.2500 + 0.25
AC 0.2116 0.031 0.0007 + 0.0006 0.0000 +0/000 1.60 -0.3992 0.0012 - 0.0051 0.0030 + 0.0012 8.882E-16 +0/000
BC 0.0016 0.9288 0.0003 + 0.0004 0.0000 +0/000 0.1076 + 0.3949 0.0019 + 0.0218 0.0022 + 0.0075 8.882E-16 +0/000
A² 0.0332 0.0175 0.0001 0.0000 0.0337 - 0.0895 103.44 +5.29 0.0144 + 0.061 0.0016 + 0.0402 1.16 + 1/16
B² 0.0041 0.23 0.0000 0.0000 0.0066 - 0.0395 0.1392 +0.128 0.0015 - 0.009 0.0005 -0.0082 1.16 + 1.16
C² 3.63 -0.02 0.0001 +0.0001 0.0009 - 0.014 0.8261 -0.3665 2.988E-11 -0.0036 0.0024 +0.0201 2.53 + 2.53
Lack of Fit 0.0089 0.0025 0.0180 0.0001 7.613E-06 0.2500
R2 0.9987 0.9793 0.9972 0.9994 0.9891 0.9997 0.8266
R2ADj 0.9971 0.9527 0.9937 0.9987 0.9750 0.9993 0.6038
3 - 3 - ـﺗ يور ﺮـﺑ ﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺳرﺮﺑ ﺄ
ﺮﯿﺛ ناﺰـﯿﻣ
يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﺖﺑﻮﻃر
سﺎﺳا ﺮﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪـﻣآ ﺮﯾدﺎـﻘﻣ راﺪـﻘﻣ ، P-value
ياﺮـﺑ
و نﻮﯿﺳﺮﮔر P-value
شزاﺮـﺑ مﺪﻋ ياﺮﺑ )
(LOF ﻦـﯾا ياﺮـﺑ
ﺦﺳﺎﭘ ) يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ (
زا ﺮﺘﺸـﯿﺑ و ﺮﺘﻤﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
05 /0 ﺖﺳا نﺎـﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ لﺪﻣ ندﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﮐ 95
%
ﺖــﺳا . ﻦﯿــﻨﭽﻤﻫ ﻮﺗ ﺎــﺑ
ﻪــﺟ ﻻﺎــﺑ ﯽﮕﺘﺴــﺒﻤﻫ ﻪــﺑ داﺪــﻋا نﺎــﯿﻣ
ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ لﺪـﻣ و ﯽﻌﻗاو )
9987 /0
= R2 و 9971 /0 = R2adj
( ﯽﻣ
ﯽﺸـﯾﺎﻣزآ لﺪﻣ ﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ درﻮـﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ .
لﺪﻣ يﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟﺪﻨﭼ يا ياﺮﺑ مود ﻪﺟرد ﮏﯿﮐ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ
يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﻟدﺎﻌﻣ رد )
2 ( ﻪﺋارا هﺪﺷ ﺖﺳا . تﻻدﺎﻌﻣ ﻦﯾا رد
ﺮﺿ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﺒﺜﻣ ﺐﯾا رﻮﻀﺣ رد ﮏﯿﮐ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻫد
ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا زا ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ )
هﺮﺘﺴﮔ رد ﻒﯾﺮﻌﺗ
هﺪﺷ ( ﺶﯾاﺰﻓا
ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ . ﯽﻟﺎﺣرد ﻪﮐ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﻔﻨﻣ ﺐﯾاﺮﺿ رد ﺦﺳﺎﭘ ﻪﮐ ﺪﻨﻫد
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺮﯾدﺎﻘﻣ بﻮﻠﻄﻣ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا زا يﺮﺗ
ﺖﺳا ﺮﺗ ؛ ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ
ﯽﻣ ﺰﯿﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﯾا رد ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻦﻏور و ﺮﺒﯿﻓ نا
ﻪﺑ ﻪﺘﻓررﺎﮐ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد نﺎﻣز ﺮﺘﻣارﺎﭘ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﮏﯿﮐ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا يﺮﺘﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ .
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ] 2[
Y (%) = + 23.44 – 0.1812A + 0.0213B +1.63C - 0.0175AB + 0.23AC -0.02BC - 0.0888A2 + 0.031B2 + 0.9288C2
) Y
% :(
ﺑﻮﻃر ﺖ ؛ :A نﺎﻣز ؛ :B ﻦﻏور ناﺰﯿﻣ ؛
:C ﺮﺒﯿﻓ ناﺰﯿﻣ .
ﻞﮑﺷ ) 1 ( ﺮﺛا ﻢﻫ نﺎﻣز نﺎﻣز
، ﺮﺒﯿﻓ ياﻮﺘﺤﻣ ﻦﻏور و
يور ﺮـﺑ ار
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﺪﻫد
. ﻢﯿـﺳﺮﺗ زا ﺦـﺳﺎﭘ حﻮﻄـﺳ ﻦـﯾا 3
ﻪﻟدﺎﻌﻣ يﺪﻌﺑ ﺶﯿﭘ
ﯽﻨﯿﺑ هﺪﺷ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ و ﺪﯾآ ﻢﻫ
نﺎـﻣز ود
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺦﺳﺎﭘ يور ﺮﺑ ار رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺪﻫد
. ﻞﮑﺷ يﺎﻫ ) (1-a و ) 1-
(b ﻢﻫﺮﺑ ﺶﻨﮐ يﺎﻫ ﻢﻫ نﺎﻣز ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ ار ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﺪﻫد
. ﻞﮑﺷ ) (1-a ﺮﺛا ﻢﻫ نﺎﻣز و نﺎﻣز
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ ار ﺮﺒﯿﻓ ياﻮﺘﺤﻣ ﺪﻫد
. سﺎـﺳا ﺮﺑ
رﺎﯿﺴـﺑ تاﺮـﯿﯿﻐﺗ ﺖـﺑﻮﻃر ناﺰـﯿﻣ ،نﺎـﻣز ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎﺑ ،ﻞﮑﺷ ﻦﯾا ﺘﺑا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يﺰﯿﭼﺎﻧ ﯽـﻤﮐ رﺎﯿﺴـﺑ دوﺪﺣ ﺎﺗ اﺪ
هدﻮـﺑ ﯽﺸـﻫﺎﮐ ًﺎـﺒﯾﺮﻘﺗ ﺪﻧور ﺲﭙﺳ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺪﻧور ﯽـﻣ سﻮﺴـﺤﻣﺎﻧ رﺎﯿﺴـﺑ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪـﺷﺎﺑ
. ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
ﻪـﺑ ﺖـﺑﻮﻃر ناﺰـﯿﻣ ،ﺮـﺒﯿﻓ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﻞﮑﺷ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ور يﺮﯿﮕﻤﺸﭼ ناﺰﯿﻣ .
ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻢﻫ نﺎﻣز ﻏور ناﺰﯿﻣ و نﺎﻣز رد ﮏـﯿﮐ ﺖـﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ ﻦ
ﻞﮑﺷ ) (1-b ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺖـﺑﻮﻃر ناﺰـﯿﻣ ،نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﺲﭙﺳ و ﺶﯾاﺰﻓا اﺪﺘﺑا ﮏﯿﮐ ﺶﻫﺎـﮐ
ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﺖـﺳا ﯽﺗرﻮـﺻرد
ﻪـﮐ
ﺖﺑﻮﻃر رد ﺰﯿﭼﺎﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ اﺪﺘﺑا رد ﻦﻏور ناﺰﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﮏـﯿﮐ ﺖـﺑﻮﻃر رد ار يﺰﯿﭼﺎﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺲﭙﺳ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﮏﯿﮐ ﺖــﺳا هداد نﺎﺸــﻧ )
اﺮــﯿﯿﻐﺗ ﯽــﻣ سﻮﺴــﺤﻣﺎﻧ رﺎﯿﺴــﺑ ت ﺪــﺷﺎﺑ
.(
ﻪﺑ ﯽﻠﮐرﻮﻃ ﻞﮑـﺷ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ )
1 ( ناﺰـﯿﻣ ،ﺮـﺒﯿﻓ ناﺰـﯿﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎـﺑ
ﮏﯿﮐ ﺖﺑﻮﻃر ﺶﯾاﺰﻓا
ﻪﺘﻓﺎﯾ تاﺮـﯿﯿﻐﺗ ،ﻦﻏور ناﺰﯿﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ و
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ دﺎﺠﯾا ﮏﯿﮐ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ ﯽﺻﺎﺧ .
ندوﺰـﻓا
ﮏﯿﮐ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺮﺒﯿﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺲﺑﺮـﯿﮐ ﺶﻫوﮋـﭘ رد يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
و 1
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2019 ( ﺒﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺖﺑﻮﻃر ﺶﻫﺎﮐ ﺐ يﺪـﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ . ﺖﯿﻓﺮﻇ ،ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻦﯾا يﻻﺎﺑ
يﺎـﻫﺮﺒﯿﻓ بآ يراﺪﻬﮕﻧ
ﺪﻨﺘﺴـﻧاد هﺪــﯾﺪﭘ ﻦـﯾا ﺖـﻠﻋ ار ﯽـﻤﯾژر .
ﺶﻫوﮋــﭘ رد ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ،ﺮﺒﯿﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ دﻮﺟو ،رﻮﮐﺬﻣ يراد
) 05 /0 p<
( ناﺰـﯿﻣ ﺮﺑ
ﮏﯿﮐ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ناﺰﯿﻣ و ﺖﺷاﺪﻧ ﯽﺑﺮﭼ ﺮﯾدﺎـﻘﻣ زا ﻪـﮐ ﯽﻧﺎـﻣز ﺎـﻫ
1. Kirbas
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ 10 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ،ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺮﺒﯿﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺪﺻرد
] 18 [ .
(a)
) (b
Fig 1 Interaction of time, oil and fiber variables on the moisture content of the produced cake; A) Simultaneous effect of time-fiber content; And b)
the simultaneous effect of time-oil content
- 4 - 3
ناﺰــﯿﻣ يور ﺮــﺑ ﺎــﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮــﺛا ﯽــﺳرﺮﺑ ﮏﯿﮐ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
ﮏﯿﮐ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد نﺎـﻣز ﺮـﺛا ،يراﺪـﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﻞﻣﺎﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ،يﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ يور ﺮﺑ ﺮﺒﯿﻓ و ﻦﻏور .
ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ
ﯽﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ
ﺮﯾدﺎﻘﻣ راﺪ P-value
ياﺮﺑ
و نﻮﯿﺳﺮﮔر P-value
شزاﺮـﺑ مﺪﻋ ياﺮﺑ )
(LOF ﻦـﯾا ياﺮـﺑ
ﺦﺳﺎﭘ ) يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ (
ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺮﺘﻤﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
زا 05 /0 ﯽﻣ نﺎـﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ لﺪﻣ ندﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
95 % ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺞﯾﺎﺘﻧ هوﻼﻌﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪﻣآ رد ﯽﺸـﯾﺎﻣزآ لﺪـﻣ ﺎـﺑ
ﯽــﻣ ﻖﺑﺎــﻄﺗ ﺪــﺷﺎﺑ
داﺪــﻋا نﺎــﯿﻣ ﻻﺎــﺑ ﯽﮕﺘﺴــﺒﻤﻫ زا ﯽــﺷﺎﻧ ﻪــﮐ
ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ لﺪـﻣ و ﯽﻌﻗاو )
9793 /0
= R2 و 9527 /0 = R2adj
(
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻠﻤﺟﺪﻨﭼ لﺪﻣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ ياﺮﺑ مود ﻪﺟرد يا
ﺎﺑ ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﻞﯿﻠﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 3 ( ﺪﺷ ﻒﯾﺮﻌﺗ .
ﻪﺳ ﺮﻫ ،ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رﻮﺘﮐﺎﻓ
ﻦﻏور و ﺮﺒﯿﻓ ناﺰﯿﻣ ،نﺎﻣز ﻪﺑ
ﻪﺘﻓررﺎﮐ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺑ .
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ] 3[
Y (%) = +0.0024 + 0.0007A + 0.0005B + 0.0001C + 0.0006AC + 0.0004BC +0.0001C2
:(%) Y ﯽـﺑآ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ ؛
:A ؛نﺎـﻣز :B ؛ﻦـﻏور ناﺰـﯿﻣ :C
ﺮﺒﯿﻓ ناﺰﯿﻣ .
ﺖﺳد ياﺮﺑ ﯽﺑﺎﯾ
ﺦﺳﺎﭘ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﺑ )
ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ (
حﻮﻄﺳ ،
ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﯽﻨﺤﻨﻣ يﺎﻫ ﻪﺳ يﺪﻌﺑ تاﺮﺛا ﻪﮐ ﻢﻫ
نﺎﻣز ود
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺪﺷ ﻢﺳر ،ﺪﻫد
. ﻞﮑﺷ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ،سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ
) (1-a ﺮﺛا ﻢﻫ نﺎﻣز ﺦﺳﺎﭘ يور ﺮﺑ ﻦﻏور و نﺎﻣز ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود
) ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ (
ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ .
ﻓا ﺎﺑ ،ﯽﻨﺤﻨﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺶﯾاﺰ
ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺪﻧور ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ ،نﺎﻣز ﯽﺗرﻮﺻرد ﻪﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻢﻫ
نﺎﻣز تاﺮﯿﯿﻐﺗ اﺪﺘﺑا رد ،ﻦﻏور
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ يا ﺦﺳﺎﭘ رد ) ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ (
ﯽﻟو هﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻢﻫ
نﺎﻣز رد ﯽﺸﯾاﺰﻓا تاﺮﺛا ﺰﯿﻧ ﻦﻏور ﺮﺘﻣارﺎﭘ ،نﺎﻣز
ﺦﺳﺎﭘ ) ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ (
زا داد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ .
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ) (b-2 تاﺮﺛا ﻢﻫ نﺎﻣز يور ﺮﺑ نﺎﻣز و ﺮﺒﯿﻓ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود
ﺦﺳﺎﭘ ) ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ (
ﯽﺳرﺮﺑدرﻮﻣ ﻦﯾا ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ؛ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
رادﻮﻤﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ، ﻢﻫ
نﺎﻣز ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ناﺰﯿﻣ ،نﺎﻣز و ﺮﺒﯿﻓ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺑﺎﯾ
. ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻤﺧ يﺪﯿﺋﻮﻠﮐ
بآ ﺖﺳود
هﺪﯿﭽﯿﭘ يرﺎﺘﺧﺎﺳ و هﺪﺷ ﺪﻣﺎﺟ ﺖﺨﭘ لﻮﻃ رد ﻪﮐ ﺖﺳا
ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﻦﯿﯾﻮﻣ و ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ ﺪﻫد
. ﻪﺠﯿﺘﻧ نﺪﺷ ﺪﻣﺎﺟ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻦﯾا
ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ نﺪﺷ هرﻮﺗﺎﻧد و ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ نﺪﺷ ﻪﻨﯿﺗﻻژ ﻫ
ﺎ ﺖﺳا . ﺪﻨﯾآﺮﻓ
ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﻪﺑ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ نﺪﺷ ﻪﻨﯿﺗﻻژ .
ﻦﯾاﺮﯾﺎﻨﺑ
ﯽﺠﻨﻔﺳا ﮏﯿﮐ رد يژﺮﻧا هﻮﻘﻟﺎﺑ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ
ﻪﻠﯿﺳو ﮑﺷ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻞ
ﯽﻣ قﺎﻔﺗا ﻞﺼﺘﻣ بآ ﺪﺘﻓا
. ﻪﺠﯿﺘﻧرد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نﺎﯿﻣ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﺮﻣا ﻦﯾا
دراد دﻮﺟو ﮏﯿﮐ ﺮﯿﻤﺧ ﻢﺘﺴﯿﺳ رد ﻞﺼﺘﻣ بآ ﻞﮑﺷ و ﯽﺑآ ] 19 .[
ﯽﺷوﺮﮐ نارﺎﮑﻤﻫ و 1
) 2017 ( ﻪﯾﻻ ﺮﺒﯿﻓ زا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ
1. Qureshi
وﺪﯿﺒﻟآ ﭗﯾﺮﮔ توﺮﻓ و ﺪﻧدﺮﮐ ﻪﻓﺎﺿا ﮏﯿﮐ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ ﻪﺑ ار
ﮏﯿﮐ ﯽﺑآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ار يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﯽﺳرﺮﺑدرﻮﻣ ﻗ
ﺪﻧدادراﺮ .
(a)
) (b
Fig 2 Interaction of time, oil and fiber variables on the amount of water activity of the produced cake;
A) Simultaneous effect of time-oil content; And b) the simultaneous effect of time-fiber content.
3 - 5 - ﯽﺳرﺮﺑ يورﺮـﺑ ﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺛا
ياﻮـﺘﺤﻣ
يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ
ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ يور ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد نﺎﻣز ﺮﺛا ،يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﻞﻣﺎﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ،يﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ يور ﺮﺑ ﺮﺒﯿﻓ و ﻦﻏور .
ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ
ﯽﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﺮﯾدﺎﻘﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ
P-value ياﺮﺑ
و نﻮﯿﺳﺮﮔر P-value
شزاﺮﺑ مﺪﻋ ياﺮﺑ )
(LOF ﻦﯾا ياﺮﺑ
ﺦﺳﺎﭘ ) يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ (
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺮﺘﻤﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
05 /0 ﯽﻣ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ لﺪﻣ ندﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
95 % ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺞﯾﺎﺘﻧ هوﻼﻌﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪﻣآ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ لﺪﻣ ﺎﺑ
ﯽﻣ ﻖﺑﺎﻄﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺳد ﻪﺑ داﺪﻋا نﺎﯿﻣ ﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﮐ
آ لﺪﻣ و ﯽﻌﻗاو هﺪﻣ )
9972 /0
= R2 و 9937 /0 = R2adj
( ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
هداد و ﯽﺣاﺮﻃ ﻦﯾا ﮏﻤﮐ ﺎﺑ لﺪﻣ ،ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻪﻠﻤﺟﺪﻨﭼ يا يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ ياﺮﺑ مود ﻪﺟرد
ﻪﺑ ترﻮﺻ يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ لﺪﻣ )
4 ( ﺪﺷ ﻪﺋارا . ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻦﻏور ياﻮﺘﺤﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ )
(B ﺮﺒﯿﻓ و ) (C ﻪﺑ ﺘﻓررﺎﮐ ﻪ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد
نﺎﻣز ﺮﺘﻣارﺎﭘ و ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا يﺮﺗﻻﺎﺑ )
(A يﺮﺘﻤﮐ رﺎﯿﺴﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا .
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ] 4[
Y (%) = +15.45-0.0875A +0.8875B + 0.025C - 0.025AB - 0.0895A2- 0.0395B2 - 0.0145C2
:(%) Y ؛ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ :A
؛نﺎﻣز :B ؛ﻦـﻏور ناﺰﯿﻣ :C
ناﺰـﯿﻣ
ﺮﺒﯿﻓ .
رد ﯽﯾﺎﻬﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﺖﺳد زا ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯾ
ﺦﺳﺎﭘ حﻮﻄﺳ ،ﺦﺳﺎﭘ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺖﻬﺟ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺑ
ترﻮﺻ
لﺎﮑﺷا ﻪﺳ يﺪﻌﺑ ﺪﺷ ﻢﺳر . ﻞﮑﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ )
3 ( تاﺮﺛا ،
نﺎﻣز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ )
(A ﻦﻏور ناﺰﯿﻣ ، )
(B ﺮﺒﯿﻓ و ) (C ﺮﺑ
ﺦﺳﺎﭘ يور )
يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ (
ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ .
ﻖﺑﺎﻄﻣ
ﻞﮑﺷ ) (3-a ﺮﺛا ﻢﻫ نﺎﻣز و ﻦﻏور ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود نﺎﻣز
ﺮﺑ يور
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ نﺎﺸﻧ
هﺪﻨﻫد
ﻦﻏور ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ناﺰﯿﻣ ﯽﺸﯾاﺰﻓا ﺮﺛا ﺖﺳا . ﻞﮑﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ )
(3-b تاﺮﺛا ، ﻢﻫ نﺎﻣز ود
ﺦﺳﺎﭘ يور ﺮﺑ ﺮﺒﯿﻓ و نﺎﻣز ﺮﺘﻣارﺎﭘ )
ﭼ ياﻮﺘﺤﻣ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮ
يﺪﯿﻟﻮﺗ ( ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ .
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﻞﮑﺷ ﻦﯾا ﻖﺒﻃ ﺮﺑ
ﺎﺗ 15 ﺶﻫﺎﮐ ﺲﭙﺳ و ﺶﯾاﺰﻓا ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ناﺰﯿﻣ ﺪﺻرد ﺮﺒﯿﻓ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻓﺮﻃ زا و داد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا يﺮﯿﮕﻤﺸﭼ
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻢﻫ نﺎﻣز ﺖﺳا هﺪﺸﻧ هﺪﯾد ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ناﺰﯿﻣ رد يﺮﯿﯿﻐﺗ .
ﯽﻣ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ناﻮﺗ
ﺮﺛا ﻢﻫ نﺎﻣز ناﺰﯿﻣ
هدﻮﺑ ﺰﯿﭼﺎﻧ رﺎﯿﺴﺑ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ يور ﺮﺑ ﺮﺒﯿﻓ ﺖﺳا . ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ ﯽﻣ ﺮﺛا ﺮﺒﯿﻓ ناﺰﯿﻣ ،ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ
ﻪﻈﺣﻼﻣ يا
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ يور ﺮﺑ .
ﺎﻫﺮﺒﯿﻓ
ﯽﻣ ﯽﺑﺮﭼ ﺪﻗﺎﻓ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺎﺑ ﻦﻏور ﺖﺑﺎﺛ راﺪﻘﻣ رد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻣ ﺮﺒﯿﻓ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﯿﯿﻐﺗ نﻮﯿﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد دﻮﺟﻮ
ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻬﺟﻮﺗ رد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺑﺮﭼ ناﺰﯿﻣ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻞﺻﺎﺣ ﮏﯿﮐ يﺎﻫ
. Fig 3 Interaction of time, oil and fiber variables on
the fat content of the cake produced; A) Simultaneous effect of time-oil content; And b) the
simultaneous effect of time-fiber content .
3 - 6 - ﻢﺠﺣ ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ
صﻮﺼﺨﻣ
صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ناﺰﯿﻣ يور ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد ﺮﺛا ،يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﻞﻣﺎﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ،يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯿﮐ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ يور ﺮﺑ ﺮﺒﯿﻓ و ﻦﻏور نﺎﻣز .
ﯽﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ
ﺮﯾدﺎﻘﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ
P-value و نﻮﯿﺳﺮﮔر ياﺮﺑ
P-value شزاﺮﺑ مﺪﻋ ياﺮﺑ
) (LOF ﺦﺳﺎﭘ ﻦﯾا ياﺮﺑ )
يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ناﺰﯿﻣ (
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺮﺘﻤﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 05
/0 ﯽﻣ ندﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ لﺪﻣ 95
% ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺞﯾﺎﺘﻧ هوﻼﻌﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪﻣآ ﺎﺑ
ﯽﻣ ﻖﺑﺎﻄﺗ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ لﺪﻣ ﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
داﺪﻋا نﺎﯿﻣ ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪﻣآ لﺪﻣ و ﯽﻌﻗاو )
984 /0
= R2 و 9651 /0 =
R2adj
( ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . هداد و ﯽﺣاﺮﻃ ﻦﯾا ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﺰﯿﻟﺎﻧآ يﺎﻫ
لﺪﻣ ،ﺲﻧﺎﯾراو يﺎﻫ
ﻪﻠﻤﺟﺪﻨﭼ يا ﻢﺠﺣ ناﺰﯿﻣ ياﺮﺑ مود ﻪﺟرد
يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ صﻮﺼﺨﻣ ﻪﺑ
ترﻮﺻ يدﺎﻬﻨﺸﯿﭘ لﺪﻣ )
5 ( ﻪﺋارا
ﺪﺷ . نﺎﻣز رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺳ ﺮﻫ ،ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ )
(A ياﻮﺘﺤﻣ ،
ﻦﻏور ) (B ﺮﺒﯿﻓ و ) (C ﻪﺑ ﻪﺘﻓررﺎﮐ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺑ .
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ] 5[
Y = +3.43+0.0666A +0.02B + 2.5C + 0.0702AC + 0.01BC + 0.084A2 + 0.0003B2 +0.06445C2
) Y cm3/gr :(
ﺣ ناﺰﯿﻣ ؛صﻮﺼـﺨﻣ ﻢـﺠ :A
؛نﺎـﻣز :B ناﺰـﯿﻣ
؛ﻦﻏور :C ﺮﺒﯿﻓ ناﺰﯿﻣ .
ﺮﺛا ﻢﻫ نﺎﻣز ﺮـﺒﯿﻓ و ﻦـﻏور ناﺰـﯿﻣ ،يراﺪـﻬﮕﻧ نﺎﻣز يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ
ﮏــﯿﮐ صﻮﺼــﺨﻣ ﻢــﺠﺣ ناﺰــﯿﻣ ﺮــﺑ نﻮﯿــﺳﻻﻮﻣﺮﻓ رد دﻮــﺟﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑدرﻮﻣ رد ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
ﻞﮑﺷ
) 4 ( ﻪﺋارا ﺪﺷ .
(a)
(b)
Fig 4 Interaction of time, oil and fiber variables on the specific volume of the cake produced; A) Simultaneous effect of time-oil content; And b) the
simultaneous effect of time-fiber content. ﻞﮑﺷ ﻖﺒﻃ
) (4-a نﺎـﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ، ًﺎـﺒﯾﺮﻘﺗ ﺎـﺗ
15 ) Cm3/gr (
ﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﺲﭙﺳ و ﺶﯾاﺰﻓا ﮏﯿﮐ ﻢﺠﺣ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و ﺖ
ﯿﯿﻐﺗ ﻦﻏور ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ نآ ﺖـﺳا هﺪﺸﻧ دﺎﺠﯾا ﮏﯿﮐ ﻢﺠﺣ رد يﺮ
.
ﻤﻫ ﻦﯿﻨﭽ ﻞﮑﺷ ﻖﺒﻃ )
(4-b ﯽﺳرﺮﺑ رد ، ﺮﺛا
ﻢﻫ نﺎﻣز ﺮﺘﻣارﺎـﭘ ود
داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﮏﯿﮐ ﻢﺠﺣ يور ﺮﺑ ﺮﺒﯿﻓ و نﺎﻣز ﮏﯿﮐ ﻢﺠﺣ ،ﺮﺒﯿﻓ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﻪﺑ
رﻮﻃ ﻞـﺑﺎﻗ ﻪـﻈﺣﻼﻣ يا ﺶﻫﺎـﮐ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ﯽﻤﯾژر ﺮﺒﯿﻓ هدﺎﻔﺘﺳا
هﺪﺷ ﯽﻣ راﺪـﻘﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ار ﻪﺘﺳﺎﺸـﻧ نﺪـﺷ ﻪﻨﯿﺗﻻژ يﺎﻣد ،ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ نﺪﺷ ﻪﻨﯿﺗﻻژ ياﺮﺑ بآ ﺪﻫد ﺶﯾاﺰﻓا .
ﺚﻋﺎﺑ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ نﺪﺷ ﻪﻨﯿﺗﻻژ تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﺶﯾاﺰﻓا
ﻪﺑ هﺪﺷ ﯽﻫداﻮﻫ ﻊﯾﺎﻣ نﻮﯿﺴﻟﻮﻣا زا ﺮﯿﻤﺧ ﺖﻟﺎﺣ ﺮﯿﯿﻐﺗ رد ﺮﯿﺧﺄﺗ ﯽﻣ ﺪﻣﺎﺟ و ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﮏﯾ ﯽﻣ هزﺎﺟا ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺷ
ﺪﻫد
اﻮﻫ بﺎﺒﺣ زﺎﮔ ﻂﺳﻮﺗ
يد ﻦﺑﺮﮐ ﺪﯿﺴﮐا و
بآرﺎﺨﺑ ﻪﺑ ﯽﺘﺳرد ﻞﺒﻗ
و ﺪﺑﺎﯾ شﺮﺘﺴﮔ ﮏﯿﮐ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﻪﺑ
ﻦﯾا ﺐـﯿﺗﺮﺗ ار ﮏـﯿﮐ ﻢـﺠﺣ
ياﺮﺑ تﺪـﻣ نﺎـﻣز ﯽـﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا يﺮﺘﺸـﯿﺑ ﺪـﻫد
] 20 [ . ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد
مﺎﺠﻧا هﺪﺷ ﺲﺑﺮﯿﮐ ﻂﺳﻮﺗ نارﺎﮑﻤﻫ و1
) 2019 ( ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ،
و ﻢـﺠﺣ ﺶﻫﺎـﮐ ﺚـﻋﺎﺑ ،ﺞﯾﻮـﻫ و لﺎﻘﺗﺮﭘ ،ﺐﯿﺳ ردﻮﭘ ندوﺰﻓا ﮐ صﻮﺼﺨﻣ ﻢﺠﺣ ﺪﺷ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿ
. ﻦﯾﺮﺘﺸـﯿﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﯾا رد
ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻢﺠﺣ ]
18 [ .
3 - 7 - ﯽﺑﺎﯾزرا ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ
3 - 7 - 1 - ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺘﺨﺳ ﯽﺑﺎﯾزرا
،يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺘﺨﺳ يور ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد و ﻦﻏور نﺎﻣز ﺮﺛا ،يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﻞﻣﺎﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯿﮐ ﯽﺘﺨﺳ يور ﺮﺑ ﺮﺒﯿﻓ ﺪ
. ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ
ﯽﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ P-value
ياﺮﺑ
و نﻮﯿﺳﺮﮔر P-value
شزاﺮﺑ مﺪﻋ ياﺮﺑ )
(LOF ﻦﯾا ياﺮﺑ
ﺦﺳﺎﭘ ) يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺘﺨﺳ ناﺰﯿﻣ (
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺮﺘﻤﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
05 /0 ﯽﻣ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ لﺪﻣ ندﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
95 % ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﺘﻧ هوﻼﻌﺑ ﺞﯾ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ لﺪﻣ ﺎﺑ
ﯽﻣ ﻖﺑﺎﻄﺗ داﺪﻋا نﺎﯿﻣ ﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا ﯽﺷﺎﻧ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ لﺪﻣ و ﯽﻌﻗاو )
9994 /0
= R2 و 9987 /0 = R2adj
(
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . هداد و ﯽﺣاﺮﻃ ﻦﯾا ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ،ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ يﺎﻫ
1. Kirbas
لﺪﻣ يﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟﺪﻨﭼ يا ﮏﯿﮐ ﯽﺘﺨﺳ ناﺰﯿﻣ ياﺮﺑ مود ﻪﺟرد
يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 6 ( ﺪﺷ ﻪﺋارا . ﺐﯾاﺮﺿ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﯾا رد
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رﻮﻀﺣ رد ﮏﯿﮐ ﯽﺘﺨﺳ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻫد
ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا زا ﯽﯾﻻﺎﺑ )
هﺮﺘﺴﮔ رد ﻒﯾﺮﻌﺗ
هﺪﺷ ( ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺑﺎﯾ
.
ﯽﻟﺎﺣرد ﻪﮐ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﻔﻨﻣ ﺐﯾاﺮﺿ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد ﺦﺳﺎﭘ ﻪﮐ ﺪﻨﻫد
ﻦﯿﯾﺎﭘ بﻮﻠﻄﻣ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا زا يﺮﺗ ﺖﺳا ﺮﺗ
. ﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦ
ﻦﻏور ياﻮﺘﺤﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ )
(B ﻪﺑ ﻪﺘﻓررﺎﮐ ﺮﺛا يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد
نﺎﻣز ﺮﺘﻣارﺎﭘ و ﺖﺒﺜﻣ )
(A ﺮﺒﯿﻓ و ) (C ﺮﺛا ﻦﯿﺋﺎﭘ رﺎﯿﺴﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ .
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ] 6[
Y = +2.34+1.13A + 0.1297B + 1.47C - 0.1441AB - 0.3992AC + 0.3949BC +5.29A2 +0.1281B2 - 0.3665C2
) Y :(N ؛ﯽﺘﺨﺳ ﺮﺘﻣارﺎﭘ :A
؛نﺎﻣز :B ؛ﻦـﻏور ناﺰﯿﻣ :C
ناﺰـﯿﻣ
ﺮﺒﯿﻓ . تاﺮﺛا ﻢﻫ نﺎﻣز و ﻦﻏور ﺪﺻرد ﺮﺘﻣارﺎﭘ ود نﺎﻣز
ﺮﺑ ﯽﺘﻔـﺳ ناﺰـﯿﻣ
ﻞﮑﺷ رد ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ )
(5-a نﺎﺸﻧ هداد هﺪﺷ ﺶﯾاﺰـﻓا ﻪـﮐ ؛ﺖﺳا
ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاد ﮏـﯿﮐ ﯽﺘﻔـﺳ ناﺰـﯿﻣ يور ﺮـﺑ ﯽﺸـﯾاﺰﻓا ﺮﺛا نﺎﻣز ﯽﻟﺎﺣرد ﻪﮐ ﺗ ﻦﻏور ﺪﺻرد ﺄ
ﺮﯿﺛ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﻬﺟﻮـﺗ زا ﺮﺘﻣارﺎـﭘ ﻦـﯾا ﺮـﺑ
ﺖـﺳا هداﺪـﻧ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ .
ﻞﮑـﺷ سﺎـﺳا ﺮـﺑ )
(5-b ﻢﻫﺮـﺑ ﺶﻨـﮐ
ﻢﻫ نﺎﻣز ـﺳ ناﺰـﯿﻣ ﺮـﺑ ﻦـﻏور ﺪﺻرد و ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد ﺨ
ﮏـﯿﮐ ﯽﺘ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻢـﻫ نﺎـﻣز ﺮﺘﻣارﺎـﭘ ود ﻦـﯾا
ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ
ﺐﺗاﺮﻣ ـﺳ ناﺰـﯿﻣ ﺮـﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ تاﺮﺛا ﺨ
ﯽﺘ
دراد يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﻪﺑ
يرﻮﻃ اﺰـﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺮـﺒﯿﻓ ﺪـﺻرد ناﺰـﯿﻣ ﺶﯾ
ﺳ ناﺰﯿﻣ ﺨ ﺶﻫﺎﮐ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﯽﺘ ﻞﺑﺎﻗ
ﯽﻬﺟﻮـﺗ نﺎﺸـﻧ دﻮـﺧ زا
نﺪﯿﺳر زا ﺪﻌﺑ و هداد ﻪﺑ
ناﺰـﯿﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎـﺑ دﺪـﺠﻣ ﻪـﻨﯿﻤﮐ ﺪـﺣ
ﺳ ناﺰﯿﻣ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺻرد ﺨ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ،ﮏﯿﮐ ﯽﺘ رد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا ﺪﺑﺎﯾ
ﻦﻏور ﺪﺻرد ناﺰﯿﻣ درﻮﻣ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ يور ﺮـﺑ ﺮﮕﯾد ﺮﺘﻣارﺎﭘ ناﺰـﯿﻣ
ﺳ ﺨ ﺗ ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﯽﺘ ﺄ
تاﺮﯿﺛ هداد نﺎﺸﻧ يﺮﺘﻤﮐ ﺖﺳا
. وﺪﮔوﺪﯾآ
1
نارﺎﮑﻤﻫ و )
2018 ( ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد ﯽﻫﺎـﯿﮔ ﺮـﺒﯿﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﯽﺘﻔﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،ﺮﺒﯿﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ،ﮏﯿﮐ ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﺪﯾدﺮﮔ يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
] 21 .[
1. Aydogdu
(a)
(b)
Fig 5 Interaction of time, oil and fiber variables on the firmness of the produced cake; A) simultaneous
effect of fiber-oil; And b) the simultaneous effect of time-oil content
.
3 - 7 - 2 - ﮏﯿﮐ ﺖﻓﺎﺑ ﺖﯾﺮﻨﻓ ﯽﺑﺎﯾزرا
،يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ ﺖﯾﺮﻨﻓ يور ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد و ﻦﻏور نﺎﻣز ﺮﺛا ،يراﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﻞﻣﺎﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ور ﺮﺑ ﺮﺒﯿﻓ ﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯿﮐ ﺖﯾﺮﻨﻓ ي .
ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ
ﯽﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﺗ P-value
ياﺮﺑ
و نﻮﯿﺳﺮﮔر P-value
شزاﺮﺑ مﺪﻋ ياﺮﺑ )
(LOF ﻦﯾا ياﺮﺑ
ﺦﺳﺎﭘ ) ناﺰﯿﻣ ﺖﯾﺮﻨﻓ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﮏﯿﮐ (
زا ﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺮﺘﻤﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
05 /0 ﯽﻣ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ لﺪﻣ ندﻮﺑ رادﺎﻨﻌﻣ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
95 % ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺞﯾﺎﺘﻧ هوﻼﻌﺑ ﻪﺑ
ﺖﺳد هﺪﻣآ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ لﺪﻣ ﺎﺑ
ﯽﻣ ﻖﺑﺎﻄ�
