ﻪﻠﺠﻣ مﻮﻠﻋ يزار ﻲﻜﺷﺰﭘ هرود
20
، هرﺎﻤﺷ 112 ﺮﻬﻣ ،
http://rjms.tums.ac.ir 1392
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺮﺒﻴﻟ ﺖﺳا كﺎﻧدرد
. ﺑ ﻪ ﻲﻤﻛ ةﺪﻋ ﺰﺟ
ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ار درد نﺎﻧز ﻪﻴﻘﺑ نﺎﻧز زا ﺪﻨﻨﻛ
) 1 (.
ﺖـﻠﻋ
نﻮﻴـﺳﺎﺗﻼﻳد مﺎﮕﻨﻫ ﺲﻜﻳوﺮﺳ ﻲﮔﺪﻴﺸﻛ ﺮﺒﻴﻟ يﺎﻫدرد ﺪــﻴﻟﻮﺗ مﺎــﮕﻨﻫ ﻢــﺣر يراﺪــﺟ تﻼــﻀﻋ ﻲﻤﻜــﺴﻳا و ) تﺎﺘﻛﻻ ( ﺖﺳا ) 1 (.
ﺖـﺳا ﻲﻳﺎـﺳﺮﻓ ﺖﻗﺎﻃ يﺎﻫدرد ﻪﻠﻤﺟ زا نﺎﻤﻳاز درد
ﻲـﻣ ﻪـﺑﺮﺠﺗ دﻮـﺧ ﺮـﻤﻋ لﻮـﻃ رد نﺎﻧز ﻪﻛ ﺪـﻨﻨﻛ
) 1 (.
و ﻮــﻀﻋ ﻊــﻄﻗ زا ﻲــﺷﺎﻧ درد ﻂــﻘﻓ دﺪــﻌﺘﻣ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪﺘـﺴﻧاد ﺮـﺑاﺮﺑ نآ ﺎﺑ ار درﺎﻛﻮﻴﻣ ﻲﻤﻜﺴﻳا ﺪـﻧا
) 2 .(
،درد
ﺪﻨﻳﺎــﺷﻮﺧﺎﻧ سﺎــﺴﺣا ﻚــﻳ ﻢــﻠﻋ ﺶــﺷﻮﻛ ﻪــﻛ ﺖــﺳا
رد هراﻮﻤﻫ ﻲﻜﺷﺰﭘ ،نآ ﺶﻫﺎـﻛ ﺎﻳ و ندﺮﺑ ﻦﻴﺑ زا دﺪﺻ
ﺖﺳا هدﻮﺑ )
3 (.
رد درد ﻞـﻤﺤﺗ ناﺰـﻴﻣ و تﺪـﺷ ﻦﻜﻴﻟ
ﻲﻣ توﺎﻔﺘﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺤﺗ و داﺮﻓا ﺪﺷﺎﺑ
) 6 - 4 .(
ًﺎــﺻﻮﺼﺧ درد ﻦــﻳا
و ﺮﺗﺪﻳﺪــﺷ نﺎــﻳاز ﺖــﺴﺨﻧ رد
ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺖﺳا ﺮﺗ )
7 .(
هﺪـﻣآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
77 % ﻞـﺑﺎﻗﺮﻴﻏ و ﺪﻳﺪـﺷ ار نﺎـﻤﻳاز درد ،نﺎﻳاز ﺖﺴﺨﻧ
هدﺮﻛ ﻒﻴﺻﻮﺗ ،ﻞﻤﺤﺗ ﺪﻧا
) 8 .(
ﻲﻣ ،نﺎﻤﻳاز درد ﺮـﺑ يدﺪﻌﺘﻣ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ضراﻮﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
دراﺬـﮕﺑ يﺎـﺟ ﺮـﺑ ﻦﻴﻨﺟ و ردﺎﻣ ﺖﻴﻌﺿو ،نﺎﻤﻳاز ﺪﻧور ) 9 .(
و درد زا ﻲــﺷﺎﻧ ﻲﻜﻳژﻮــﻟﻮﻳﺰﻴﻓ هﻮﻘﻟﺎــﺑ تاﺮﻴﺛﺄــﺗ ﺦﺳﺎﭘ ترﺎﺒﻋ نآ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ ﻲﺸﻨﻛاو يﺎﻫ زا ﺪـﻧا
: ﺶﻳاﺰـﻓا
ﺶﻳاﺰـﻓا ،نﮋﻴـﺴﻛا ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ و ﻪـﻳﺎﭘ ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ناﺰﻴﻣ ﺖﻋﺮـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا ،ﻲﺴﻔﻨﺗ زﻮﻟﺎﻜﻟآ و يﻮﻳر ﻪﻳﻮﻬﺗ ناﺰﻴﻣ ﻚﻴﻟﻮﺘﺴﻴﺳ رﺎﺸﻓ و ردﺎﻣ ﺐﻠﻗ نﺎﺑﺮﺿ )
10 ( ﺶﻳاﺰـﻓا و
ﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ نﻮﺧﺪﻨﻗ ﺢﻄﺳ ﻪﺗﺎﻛ ﺢﺷ
ﻦﻴﻣﻻﻮﻛ ﺎﻫ
ﻪﺘﻳﺪﻴـﺳا ﺶﻳاﺰـﻓا و نآ لﺎـﺒﻧد ﻪﺑ ﻦﻳﺮﺘﺳﺎﮔ ﺶﻳاﺰﻓا و نﻮﻣرﻮﻫ ﺢﺷﺮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ،هﺪﻌﻣ يﺎـﻫ
،ADH و ACTH
لوﺰﻴﺗرﻮــﻛ
، ﺖــﻣوﺎﻘﻣ ﺶﻳاﺰــﻓا و ﻚــﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ زوﺪﻴــﺳا
نﻮﺧ نﺎﻳﺮﺟ ﻲﺤﻄﺳ )
11 .(
ﻦﻜﻤﻣ ،نﺎﻤﻳاز ﺪﻳﺪﺷ درد
لدﺎﻌﺗ مﺪﻋ ﺖﺳا دﺎـﺠﻳا تﺪـﻣ ﻲﻧﻻﻮـﻃ ﻲﻧﺎـﺠﻴﻫ يﺎﻫ
ندز ﻢﻫﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ و دﻮـﺷ ردﺎﻣ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ
ﻪـﻛ ﻲﮔﺪـﻧز لوا يﺎـﻫزور رد ،دازﻮـﻧ و ردﺎـﻣ ﻂﺑاور ﺮﺑ ﺖﺳا ﻲﺗﺎﻴﺣ و ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ
، دراﺬﮔ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﺛا )
12 .(
،ﻦﻴـﻨﺟ رد نﺎـﻤﻳاز درد زا ﻲـﺷﺎﻧ ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻞﻣﺎـﺷ : ﺐــﻗﺎﻌﺘﻣ ﻦﻴـﻨﺟ ﺐــﻠﻗ نﺎﺑﺮـﺿ سرﺮــﻳد ﺖـﻓا
ﻲﺷاﺮﭘ ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ﺮﺘﻛد :
رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﺺﺼﺨﺘﻣ و يدﺎﺑآﺮﺒﻛا ﺪﻴﻬﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و نﺎﻧز
، ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻳا
* نﺎﻴﻧﺎﺷﺎﻛ ﻢﻳﺮﻣ ﺮﺘﻛد :
ﺺﺼﺨﺘﻣ و دﺎﺘﺳا
،ﻲﻳﺎﻣﺎﻣ و نﺎﻧز يدﺎﺑآﺮﺒﻛا ﺪﻴﻬﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
، ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻳا
*) لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ .(
ﺮﺘﻛد ﻲﻧﺎﺑر ﻲﻠﻴﻟ ما ﺖﻧﺪﻳزر:
نﺎﻤﻳاز و نﺎﻧز
، يدﺎﺑآﺮﺒﻛا ﺪﻴﻬﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
، ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻳا
.
رد نﮋﻴﺴﻛا ﺎﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﺮﺛا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و درد ﺶﻫﺎﻛ
نﺎﻤﻳاز ﺮﻴﺳ
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻨﻴﻣز و فﺪﻫ : نﺎﻤﻳاز ﺮﻴﺳ ﺖﺳا كﺎﻧدرد ﻲﻌﻴﺒﻃ كﺎﻧدرد زا ﻲﻜﻳ نآ درد و
ﻦﻳﺮﺗ ﺖﺳا نﺎﺴﻧا رد ﺎﻫ ﻪﺑﺮﺠﺗ .
ﺮﺑ ﻲﻔﻨﻣ تاﺮﻴﺛﺎﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ درد ﻦﻳا ﻦﻴﻜﺴﺗ
ﺎﺑ نز يور ر ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ هراﻮﻤﻫ ﺮﺒﻴﻟ ﺮﻴﺳ يور ﺮﺑ ﺰﻴﻧ و راد .
ﺖﺳا ﺮﺒﻴﻟﺮﻴﺳ و درد ﺶﻫﺎﻛرد نﮋﻴﺴﻛا ﺎﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﺮﺛا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا فﺪﻫ .
شور رﺎﻛ : ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ
يور ﺮﺑ 120 ﻢﻧﺎﺧ زا ﺮﻔﻧ لﺎﻌﻓ زﺎﻓ رد نﺎﻤﻳاز يﺎﻫدرد ﺎﺑ و يرادرﺎﺑ ﻢﺘﺧ ﺖﻬﺟ ﻪﻛ رﺎﭘ ﻲﻟﻮﻧ رادرﺎﺑ يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ يﺮﺘﺴﺑ يدﺎﺑآﺮﺒﻛا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ نﺎﻤﻳاز قﺎﺗا رد نﺎﻤﻳاز ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ
. نارﺎﻤﻴﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا هوﺮﮔ ود رد )
درﻮﻣ هوﺮﮔ ( نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ و )
ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ( ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
) هوﺮﮔ ﺮﻫ رد 60 ﺮﻔﻧ .(
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ درد ناﺰﻴﻣ ﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧاVAS
. لﺎﻌﻓ زﺎﻓ لﻮﻃ نﺎﻤﻳاز مود ﻪﻠﺣﺮﻣ و
و و درد ﺰـﻴﻧ و نﺎـﻤﻳاز ﻞـﻛ تﺪـﻣ لﻮـﻃ ﺰـﻴﻧ
ﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ هوﺮﮔ ود رد ضراﻮﻋ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : ﻦﺳ ﺮﻈﻧ زا هوﺮﮔود رد نﺎﻧز )
6 / p=0 ( ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ ﻦﺳ ، )
4 / p=0 ( BMI ، ) 9 / p=0 ( دازﻮﻧ نزو ، ) 6 / p=0 ( ﻪـﻘﻴﻗد رﺎﮕﭘآ هﺮﻤﻧ ، 1
و 5 ) 7 / p=0 ( ناﺰـﻴﻣ و ،
ﻦﻳراﺰﺳ ) 2 / p=0 ( ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا .
نﺎﻣز رد نارﺎﻤﻴﺑ درد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
) 1 و 2 و 3 ﺖﻋﺎـﺳ ( ) 05 / p<0 ( هوﺮـﮔ ﺮـﺘﻤﻛ ﺲﻜﻧﻮـﺘﻧا هوﺮـﮔ رد
نﮋﻴﺴﻛا دﻮﺑ . نﺎﻤﻳاز تﺪﻣ لﻮﻃ ﻞﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ )
003 / p=0 ( تﺪﻣ لﻮﻃ ، لﺎﻌﻓ زﺎﻓ
نﺎﻤﻳاز ) 02 / p=0 ( و ﻪﻠﺣﺮﻣ 2 نﺎﻤﻳاز ) 02 / p=0 ( ﺮـﺘﻤﻛ ﺲﻜﻧﻮـﺘﻧا هوﺮـﮔ رد زا
نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ دﻮﺑ
. ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻓﺎﻳرد هوﺮﮔ رد ضراﻮﻋ زوﺮﺑ ناﺰﻴﻣ دﻮﺑ نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ
) 001 / p=0 .(
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ : ﺪﻳﺎﺴﻛا سوﺮﺘﻴﻧ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار نﺎﻤﻳاز درد
ﺪﻫد . ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ار ﺮﺒﻴﻟ لﻮﻃ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪﻫد
ضراﻮﻋ ﻲﻟو ، دراد نﮋﻴﺴﻛا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ
.
ﻠﻛ ﻴ هژاوﺪ :ﺎﻫ
،نﮋﻴﺴﻛا ،ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا
،درد
،ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ وﺮﺒﻴﻟ درد ﺶﻫﺎﻛ ،نﺎﻤﻳاز ﺮﻴﺳ
.
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
10 / 6 / 91 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 7 / 11 / 91
ﻲﺷاﺮﭘ ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ﺮﺘﻛد
نارﺎﻜﻤﻫ و 46
نﺎـﻳﺮﺟ ﺶﻫﺎـﻛ ،ردﺎـﻣ ﻲﻧﺎﻳﺮـﺷ نﮋﻴﺴﻛا رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻤﺣر نﻮﺧ -
ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻲﺘﻔﺟ ﻪـﺑ ﻢـﺣر ﺪﻳﺪﺷ ضﺎﺒﻘﻧا
ﺖـﺳا ﻲـﻨﻴﻨﺟ زوﺪﻴـﺳا و نﺎـﻤﻳاز درد مﺎﮕﻨﻫ رد ﻪـﻛ
هرﺎﭘ ﺪﻫد ﻲﻣ خر دراﻮﻣ زا يا )
10 .(
ﻲﻳﺎـﻣﺎﻣ ﺶﻳاﺪﻴﭘ ﺎﺑ
نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ زا ﻲـﺸﺨﺑ هﺎﮕـﺸﻳاز ﻪـﻛ دﺎﻘﺘﻋا ﻦﻳا ،ﻦﻳﻮﻧ ﺖﺳا ﻲﻣاﺰﻟا و لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ نآ رد نﺪﻴﺸﻛ درد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺳا ﻪﺘﻓر ﻦﻴﺑ زا )
13 .(
ترﻮـﺻ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎـﺳا ﺮﺑ
ﺮﻣا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲـﺑ زا ﻲﻠﻜﺷ نﺎﻫاﻮﺧ ،نﺎﻧز ﺮﺘﺸﻴﺑ هزو
يدرد
ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﻤﻳاز مﺎﮕﻨﻫ ﻪﺑ )
13 .(
ضراﻮـﻋ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
ﻲﺗرﻮﺻ رد ،ﺖﺳا گرﺰﺑ ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ ﻚﻳ ﻪﻛ ﻦﻳراﺰﺳ ﻦﻴـﺑ زا ار نآ زا ﻲـﺷﺎﻧ سﺮـﺗ و نﺎﻤﻳاز درد ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﻲــﻣ ،دﺮــﺑ ﻦﻳراﺰــﺳ ناﺰــﻴﻣ زا ناﻮــﺗ
و ﻲﺑﺎــﺨﺘﻧا يﺎــﻫ
ﺖﺳﺎﻛ ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ ﻮﺤﻧ ﻪﺑ يرﻮﻓﺮﻴﻏ )
14 .(
هزوﺮﻣا هﻮﻴﺷ ﻪـﻛ دراد دﻮـﺟو يرﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫوراد و ﺎﻫ
نﺎـﻤﻳاز درد تﺪـﺷ ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﻳ نﺪـﺷ فﺮـﻃﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ ) 15 .(
شور ﻦـﻳا عﻮﻤﺠﻣ هوﺮـﮔ رﺎـﻬﭼ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
شور ناور يﺎﻫ شور ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﺪﺿ ،ﻲﻳوراد هدﺎﺳ يﺎﻫ
ﻲـﺑ و ﻲﻌﺿﻮﻣ يﺎﻫدرد ﺲـﺣ
هﺪـﻨﻨﻛ ﻲﻗﺎـﺸﻨﺘﺳا يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ دﻮﺷ
) 16 .(
شور ناور يﺎﻫ زﻮـﻨﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ
و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲـﻧاور ﺖـﻳﺎﻤﺣ رد و دراﺪﻧ ﻲﻧاﺪﻨﭼ ﻲﻳارﺎﻛ
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﻂﻘﻓ نﺎﻤﻳاز و ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ لﻮﻃ رد ﻪﻠﻣﺎﺣ نز مارآ ﻚﻳ
ﻲـﻣ بﻮـﺴﺤﻣ ﺪﻨﻤـﺷزرا ﺶـﺨﺑ ﺪﻧﻮـﺷ
) 10 .(
شور ﻦﻜـﺴﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻳوراد هدﺎﺳ يﺎﻫ ،ﺎﻫرﺪـﺨﻣ و ﺎـﻫ
مارآ ﺶﺨﺑ
ﻲـﺷﻮﻣاﺮﻓ يﺎـﻫوراد و ﺎﻫ ﻲـﻣ از
ﺪـﺷﺎﺑ ) 17 .(
هﺪـﻳزرو نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﺎﻫوراد ﻦﻳا فﺮﺼﻣ نﻮﭼ دراد
،ﻦﻴـﻨﺟ و ردﺎـﻣ ﻲـﺴﻔﻨﺗ نﻮﻴـﺳﺮﭘد ﺮـﻴﻈﻧ ﻲﺿراﻮﻋ و لﻼﺘـﺧا و ﻲﻣﺮﺗﻮﭙﻴﻫ ،غاﺮﻔﺘﺳا و عﻮﻬﺗ ،ﻲﮔدﻮﻟآ باﻮﺧ ﻲــﻣ دﺎــﺠﻳا دازﻮــﻧ ﻪــﻳﺬﻐﺗ رد ﻲــﺑ ًﺎﻨﻤــﺿ و ﺪــﻨﻛ
يدرد
ﻲﻤﻧ دﻮﺟو ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺸﺨﺑ ﺖﻳﺎﺿر هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ ،دروآ
ﻲﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا نآ زا دﻮﺷ
) 18 .(
،ﻲﻌـﺿﻮﻣ يﺎﻫدرد ﺪﺿ
ﻲﺑ ﻞﻣﺎﺷ لاروﺪﻴﭘا ،ﻲﻋﺎﺨﻧ ﻲﺴﺣ
و يﺮﻤﻛ هﺮﻴﻏ
هوﻼﻋ
و هﮋـﻳو نﺎـﻨﻛرﺎﻛ و ﻲـﺷﻮﻬﻴﺑ نﺎـﺼﺼﺨﺘﻣ ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ ﺮﺑ
ﻲـﺑ يوراد ﻖـﻳرﺰﺗ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻤﺟﺎﻬﺗ تﺎﻣاﺪﻗا ﻪـﺑ ﻲـﺴﺣ
،ﺞﻨﺸﺗ ،نﻮﻴﺴﻧﺎﺗﻮﭙﻴﻫ نﻮﭼ ﻲﺿراﻮﻋ ياراد ،گر ﻞﺧاد زا ﺶﻴـﺑ ﻪـﺑ دازﻮـﻧ و ردﺎـﻣ نﺪـﺑ يﺎـﻣد ﻦﺘﻓر ﻻﺎﺑ 38
ﻲﺘﻧﺎـﺳ ﻪﺟرد و ردﺎـﻧ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ارود ﻲﮔرﺎـﭘ و داﺮـﮔ
و دردﺮﺳ نآ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ ﺖﺳا ﺰﻴﻧ ،نﺪﺑ شرﺎﺧ
) 19 .(
ﻲﺑ ،هوﺮﮔ ﻦﻴﻣرﺎﻬﭼ ﺲﺣ
هﺪﻨﻨﻛ
ﺖﺳا ﻲﻗﺎﺸﻨﺘﺳا يﺎﻫ
ﻲﻣ ،ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ دﺎﺠﻳا زا ﺮﺘﻤﻛ ﻲﺘﻈﻠﻏ ﺰﻳﻮﺠﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻲﺑ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺎﻳ ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﺴﺣ
ﻲﻌﺿﻮﻣ ﺎﻳ و يا هدﺎﻔﺘــﺳا نﺎــﻤﻳاز مود و لوا ﻪــﻠﺣﺮﻣ درد ﻒــﻴﻔﺨﺗ رد
دﻮﺷ ) 9 .(
ردﺎـﻣ درد ﻪـﻛ لﺎـﺣ ﻦﻴـﻋ رد شور ﻦﻳا رد
ﻔﺨﺗ ﻲﻣ هداد ﻒﻴ ﻲﻓﺎـﻛ رﺪـﻗ ﻪﺑ ،ﺖﺳا راﺪﻴﺑ ردﺎﻣ ،دﻮﺷ
ﺶﻨــﻛاو زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﻪــﺑ ردﺎــﻗ و دراد يرﺎــﻜﻤﻫ يﺎــﻫ
ﻲﻣ هﺮﺠﻨﺣ ﻲﺘﻈﻓﺎﺤﻣ ﺪﺷﺎﺑ
) 19 .(
يد وﺮــﺘﻴﻧ زﺎــﮔ زا هدﺎﻔﺘــﺳا شراﺰــﮔ ﻦﻴــﻟوا ﺪﻳﺎــﺴﻛا
N2O) ( لﺎــﺳ ﻪــﺑ نﺎــﻤﻳاز درد ﻦﻴﻜــﺴﺗ ياﺮــﺑ 1881
ﻲــﻣ ﺮــﺑ يدﻼﻴــﻣ ﺐــﻴﻛﺮﺗ زا نآ رد ﻪــﻛ ددﺮــﮔ
80 %
يدوﺮﺘﻴﻧ و ﺪﻳﺎﺴﻛا
20 % ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺺﻟﺎﺧ نﮋﻴﺴﻛا
) 10 .(
شور ﻦﻳﺮﺗﺪــﻳﺪﺟ زا ﻲــﻜﻳ ياﺮــﺑ دﻮــﺟﻮﻣ يﺎــﻫ
ترﻮﺻ ﻪﺑ نﮋﻴﺴﻛا ﺎﺑ نآ ندﺮﻛ طﻮﻠﺨﻣ زﺎﮔ ﻦﻳا ﺰﻳﻮﺠﺗ ﺲﻛﻮـﻧﻮﺘﻧا لﻮـﺴﭙﻛ ﺐـﻟﺎﻗ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻒﺼﻧ ﻪﺑ ﻒﺼﻧ Entonox) (
ﻲﻣ ﻪﻴﻬﺗ دﻮﺷ
. ﻪﺑ هدﺎﻣ ﻦﻳا ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻳا رد
ﻲـﺑ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻞـﻤﻋ ﺮﺛﺆـﻣ ﻲﻗﺎـﺸﻨﺘﺳا هﺪـﻨﻨﻛ ﺲـﺣ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) 2 .(
ﻦﻳا ،ﻚـﻴﻧﺎﮔراﺮﻴﻏ ،ﻒﻴﻌـﺿ زﺎـﮔ ﻚﻳ زﺎﮔ
ﻲــﺑ ﻲــﺑ و ﻮــﺑ راﺪــﺟ زا ﻊﻳﺮــﺳ رﺎﻴــﺴﺑ ﻪــﻛ ﺖــﺳا ﮓــﻧر
لﻮﺋﻮﻟآ ﺎﻤـﺳﻼﭘ رد لﻮـﻠﺤﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻂﻘﻓ و بﺬﺟ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ
ﻲـﻤﻧ ﻞـﺼﺘﻣ ﻦﻴﺑﻮـﻠﮔﻮﻤﻫ ﻪـﺑ ،دﻮﺷ و دﻮـﺷ
ﺎﻤﺳﻼﭘ رد نآ ﻞﺣ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ 35
ﺖﺳا تزا ﺮﺑاﺮﺑ .
ﻦـﻳا زا
ﺲﻧﻻﻮـﺒﻣآ رد زﺎﮔ ﺾﻳﻮـﻌﺗ ،رﺎـﻤﻴﺑ لﺎـﻘﺘﻧا مﺎـﮕﻨﻫ ﺎـﻫ
ﺎﻤﺴﻧﺎﭘ درد ﺶﻫﺎـﻛ ،ﺪـﻨﻣدرد نارﺎـﻤﻴﺑ ﻲﭘاﺮﺗﻮـﻳﺰﻴﻓ ،ن
قﺎـﺗا رد و ﻲـﺣاﺮﺟ لﺎﻤﻋا زا ﺪﻌﺑ ياﺮـﺑ نﺎـﻤﻳاز يﺎـﻫ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ،درد ﻞﻴﻠﻘﺗ دﻮﺷ
. يﺎﻫرﺪﻨﻠﻴـﺳ رد زﺎﮔ ﻦﻳا
يﺎﻣد رد و كﺮﺤﺘﻣ 10
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ترﻮﺻ ﻪﺑ و داﺮﮔ
ﻪﮕﻧ ﻲﻘﻓا ﻲـﻣ يراد
دﻮـﺷ ) 9،20 و 21 .(
ﺲﻛﻮـﻧﻮﺘﻧا زﺎـﮔ
لﻮﺴﭙﻛ ﻞﺧاد ﺪﻴﻔﺳ ندﺮﮔ ﺎﺑ ﮓﻧر ﻲﺑآ يﺎﻫ
ياراد ﻪﻛ
لﻮـﻃ ﺎـﺑ ﻪـﻟﻮﻟ ﻚﻳ و رﺎﺸﻓ هﺪﻨﻫد ﺶﻫﺎﻛ ﻪﭽﻳرد ﻚﻳ ﻞﺻو ﻪﻓﺮﻃ ﻚﻳ ﻲﻣدزﺎﺑ ﻪﭽﻳرد ﻚﻳ ﻪﺑ ﺖﺳا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻣ ﺖـﺳا ترﻮﺻ ﻚﺳﺎﻣ ﻚﻳ ياراد و دﻮﺷ )
10 .(
ﻦـﻳا
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار نﺎﻜﻣا ﻦﻳا ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ ﻪﭽﻳرد و ﻚﺳﺎﻣ دروآ
ﺖـﺒﻗاﺮﻣ شدﻮـﺧ ﺖـﺳد ﻪـﺑ قﺎـﺸﻨﺘﺳا ﺎـﺑ رﺎﻤﻴﺑ زا ﺎﺗ PCA=Patient Control) Analgesia
( دﻮـﺷ . ًﺎﻨﻤـﺿ
ﻦﻴـﻨﺟ و ردﺎـﻣ ﺖﻣﻼـﺳ ياﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺐﻳﺮﺿ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮﺷ
) 18 و 19 ( ﻚـﻳ زا شور ﻦﻳا رد اﺮﻳز ،
ﺢﻄــﺳ ﺮــﮕﻳد فﺮــﻃ زا و ردﺎــﻣ درد ناﺰــﻴﻣ فﺮــﻃ رد ،يدارا لﺎــﻤﻋا مﺎــﺠﻧا رد وا ﻲﻳﺎــﻧاﻮﺗ و يرﺎﻴــﺷﻮﻫ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺪﺣاو ﻲﻟدﺎﻌﺗ ﺰـﻴﻧ ﻦﻴـﻨﺟ ﺮـﺑ ﻦﻤﺿ رد و دﺮﻴﮔ
دراﺪﻧ ﻲﻳﻮﺳ ﺮﺛا )
10 .(
ﻮﺘﻧا ،بوﺎﻨﺘﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻳ ﺲﻛﻮﻧ
ضﺎـﺒﻘﻧا لﻼﺧ رد ﻂﻘﻓ ﻲﻨﻌﻳ قﺎـﺸﻨﺘﺳا ﻲـﻤﺣر يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا مواﺪﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻳ و ددﺮﮔ ﻦﻳﺪﺑ ،دﻮﺷ
درد ﺶﻫﺎﻛ رد نﮋﻴﺴﻛا ﺎﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﺮﺛا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 47 ...
ﻞﻜﺷ 1
ضﺎﺒﻘﻧا ﻦﻴﺑ ﻲﺘﺣ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ قﺎـﺸﻨﺘﺳا ﺰﻴﻧ ﻲﻤﺣر يﺎﻫ
ﻲﻤﻧ ﻊﻄﻗ و دراد ﻪﻣادا دﻮﺷ
. ﻲﻟﺎـﻤﺘﺣا ﻲﺒﻧﺎـﺟ ضراﻮﻋ
ﻲﺒـﺼﻋ ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﺮﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا قﺎﺸﻨﺘﺳا ﻣﺎــﺷ يﺰــﻛﺮﻣ ﻞ
: ،نﺎــﻫد ﻲﻜــﺸﺧ ،غاﺮﻔﺘــﺳا و عﻮــﻬﺗ
و سﻮﺑﺎـﻛ ،شﻮﮔ زوزو ،ﻲﺠﻴﮔ ،ﻲﮔدﻮﻟآ باﻮﺧ ﺶﻳاﺰﻓا
ﺖـﺳا تﺪـﻣ هﺎﺗﻮﻛ ﻪﻈﻓﺎﺣ نداد ﺖﺳد زا .
ترﻮـﺻ رد
يدوﺮﺘﻴﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ يﺎﻫزود رد ﺪﻳﺎﺴﻛا
70 %
زا و يرﺎـﺸﺘﻧا ﻲـﺴﻛﻮﭙﻴﻫ لﺎـﻤﺘﺣا ،ﺪﺘﻤﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﺲﻜﻠﻓر نداد ﺖﺳد ﻞـﻣﺎﻛ ﻲـﺷﻮﻬﻴﺑ و هﺮـﺠﻨﺣ يﺎـﻫ
راد دﻮﺟو د
) 20 و 10 .(
ترﺎـﺒﻋ ﻲﻳﺎـﻣﺎﻣ درد ﻦﻴﻜـﺴﺗ ﻢـﻬﻣ ﻞﺻا ﻪﺳ زا ﺪـﻧا
ﻲﺑ ،ﻲﮔدﺎﺳ ﻪـﻛ ﻲـﻨﻴﻨﺟ زﺎﺘﺳﻮﻤﻫ ﻆﻔﺣ و ندﻮﺑ ﺮﻄﺧ
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا دراﻮﻣ ﻪﻤﻫ رد ﺪـﻳﺎﺑ ،درد ﻦﻴﻜﺴﺗ يﺎﻫ
دﺮـﻴﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ )
21 و 22 .(
ﻪـﺳ ﻪـﺑ ﺲﻛﻮـﻧﻮﺘﻧا
فﺮﺼﻣﺮﭘ زا ﻲﻜﻳ زﻮﻨﻫ ﻞﻳذ هﺪﻤﻋ ﻞﻴﻟد شور ﻦﻳﺮﺗ
،ﺎـﻫ
ﻲــﻣ ﻲﻳﺎــﭘورا يﺎﻫرﻮــﺸﻛ رد ﺎﺑ
ﻞــﻴﻟد ﻪــﺳ ﻦــﻳا ،ﺪــﺷ
ترﺎﺒﻋ زا ﺪﻧا : ،وراد ﺮـﻤﻋ ﻪﻤﻴﻧ ندﻮﺑ هﺎﺗﻮﻛ ،ﻊﻳﺮﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ
قﺎـﺸﻨﺘﺳا ﻊـﻄﻗ زا ﺪـﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ نآ ﺮﺛا ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻣ ﻦﻴﺑ زا زﺎﮔ هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ زﺎﻴﻧ مﺪﻋ ،دور
تاﺰـﻴﻬﺠﺗ و ﺎﻫ
نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ مﺪـﻋ ﺰـﻴﻧ و ﺖﻤﻴﻗ ناﺮﮔ و هﺪﻴﭽﻴﭘ ردﺎﻣ ﺖﺣار هدﺎﻔﺘﺳا ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و ﺺﺼﺨﺘﻣ )
10 .(
ا ﻲﻜﻳ ز يداﻮﻣ
ﻲـﻣ ﺮـﺒﻴﻟ درد ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ دﻮـﺷ
طﻮﻠﺨﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻳﺎﺴﻛا سوﺮﺘﻴﻧ 50
% ﺎـﺑ هاﺮـﻤﻫ نآ
50 % ﺑ نﮋﻴﺴﻛا ﻪ
ﻲﻣ هﺪﻧاﻮﺧ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا مﺎﻧ دﻮﺷ
) 1 (.
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﻫ رد ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا طﻮﻠﺨﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺮﺒﻴﻟ زا يا
ﻲﻣ دﻮﺷ ) . 3 ( ﺮﺜﻛاﺪﺣ نآ ﺮﺛا
50 ﺲﻔﻨـﺗ زا ﺪـﻌﺑ ﻪـﻴﻧﺎﺛ
ﺖﺳا نآ .
ﻲﻣ ﺑ ناﻮﺗ ﻪ
وﺎـﻨﺘﻣ ﺎـﻳ مواﺪﻣ رﻮﻃ رد نآ زا ب
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺒﻴﻟ لﻮﻃ )
3 (.
زا ﺮـﺘﻬﺑ بوﺎﻨﺘﻣ هدﺎﻔﺘﺳا دراد يﺮﺘﻤﻛ ﻮﻴﺗاﺪﺳ تاﺮﺛا نﻮﭼ ﺖﺳا مواﺪﻣ
) 2 (.
يورﺮـﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا زا فﺪﻫ ﻲﺳرﺮﺑ ﺰﻴﻧ و نﮋﻴﺴﻛا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نﺎﻤﻳاز ﺮﻴﺳ و درد
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ وراد ﻦﻳا ضراﻮﻋ .
شور رﺎﻛ
ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﻓدﺎـﺼﺗ ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ
ﻪﻠـﺻﺎﻓ رد و ناﺮـﻬﺗ يدﺎـﺑآ ﺮـﺒﻛا ﺪﻴﻬﺷ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺪﻨﻔـﺳا ﺎـﺗ ﻦﻳدروﺮﻓ ﻲﻧﺎﻣز 1390
ﺖـﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ .
ﻢﻧﺎـﺧ ﻪـﻴﻠﻛ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ رﺎـﭘ ﻲﻟﻮـﻧ رادرﺎـﺑ يﺎـﻫ
نﺎﺘــﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻪــﺑ يرادرﺎــﺑ ﻢﺘــﺧ ﺖــﻬﺟ ﻪــﻛﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ يدﺎﺑآﺮﺒﻛا ﺪﻧا
.
رﺎﻴﻌﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو يﺎﻫ :
ﻚـﻳ يرادرﺎـﺑ
،مﺮـﺗ ﻮﻠﻗ ﻦـﮕﻟ ﺖﻴﻌـﺿو و ﻚﻴﻟﺎﻔـﺳ ﺶﻳﺎـﻤﻧ ﻮـﻀﻋ
ﺪﻧدﻮﺑ ردﺎﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ .
رﺎﻴﻌﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ زا جوﺮﺧ يﺎﻫ :
ﺮـﻫ ﺎﺑ يداﺮﻓا
ﻢـﺳآ ﻞـﺜﻣ يا ﻪـﻨﻴﻣز يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﻧﻮﮔ -
نﻮﺧرﺎـﺸﻓ -
ﺮﺟز ﺮﺑ لاد ﺖﻣﻼﻋ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ،ﻲﺘﻳرﺎﭘ ﻲﺘﻟﻮﻣ و ،ﺖﺑﺎﻳد
،ﻦﻴـﻨﺟ گﺮﻣ و ﻦﻴﻨﺟ لﺎـﻨﻳژاو يﺰﻳﺮﻧﻮـﺧ ﻪـﻧﻮﮔﺮﻫ
ﻮﺑ ﺎﻳوﺮﭘ ﺖﻔﺟ و ﻲﻧﺎﻤﻳاز ﻪﻧﺎﺸﻧ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻧد
. ﻊﻗاو رد
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراو ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻚﺴﻳر ﺎﺑ نﺎﻧز .
لوا عﻮﻧ يﺎﻄﺧ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ 5
% ناﻮـﺗ ، 80 %
ﺪــﺣ رد هﺪــﺷ دراﺪﻧﺎﺘــﺳا فﻼﺘــﺧا ﻦﺘﻓﺎــﻳ و 5
/ 0
Standard sized difference) (
زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ و
لوﺪﺟ Cohen ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ
50 رد هوﺮـﮔ ﺮﻫ رد ﺮﻔﻧ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ .
رد ﺎﺑ ﻪـﻧﻮﻤﻧ شﺰـﻳر ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ 10
ﺪﺻ رد 120 ﺪﻧﺪﺷ دراو ﻪﻌﻠﻄﻣ رد ﺮﻔﻧ .
ﻪـﺑ ﺲﭙﺳ و
هوﺮﮔ ود ﻪﺑ ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ وA
ﻢﻴﺴﻘﺗB ﺪﻧﺪﺷ .
ﻲﺷاﺮﭘ ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ﺮﺘﻛد
نارﺎﻜﻤﻫ و 48
هوﺮﮔ )A درﻮﻣ هوﺮﮔ (
مﺎـﮕﻨﻫ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧﺎﺴﻛ
هوﺮـﮔ و ﺪـﻧدﺮﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا نﺎﻤﻳاز ﻮﻴﺘﻛا زﺎﻓ )B ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ (
ﻮﻴﺘﻛا زﺎﻓ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧﺎﺴﻛ
نﺎﻤﻳاز O2
100 ) % 3 ﺎﺗ 4 ﻪـﻘﻴﻗد رد ﺮﺘﻴﻟ (
ﺖـﻓﺎﻳرد
ﺪـﻧدﺮﻛ . نﻮﻴـﺳﺎﺗﻼﻳد زا نﺎـﻤﻳاز ﻮـﻴﺘﻛا زﺎـﻓ 5
ﺎــﺗ 4
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺲﻜﻳوﺮﺳ ﺮﺘﻣ .
هوﺮﮔ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ
ﺾﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ هداد شزﻮﻣآA
ﻢـﻜﺤﻣ ار ﺲﻛﻮـﻧﻮﺘﻧا ﻚـﺳﺎﻣ ﻢﺣر تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا عوﺮﺷ ﻦـﻳا و ﺪﻨﺸﻜﺑ ﺲﻔﻧ نآ رد و ﺪﻨﻧﺎﺒﺴﭽﺑ ترﻮﺻ يور
ا نﺎـﻳﺎﭘ ﺎـﺗ ار رﺎﻛ رد و ﺪـﻫد ﻪـﻣادا ﻲـﻤﺣر ضﺎـﺒﻘﻧ
دراﺬﮕﺑ رﺎﻨﻛ ار ﻚﺳﺎﻣ ﻲﻤﺣر تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا ﻦﻴﺑ ﻞﺻاﻮﻓ .
ﻲـﺿراﻮﻋ زوﺮﺑ ترﻮﺻ رد ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﺲﻔﻨﺗ ﻦﻴﺣ رد ﺖـﻗﻮﻣ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ،ﻪـﺠﻴﮔ ﺮـﺳ ،غاﺮﻔﺘـﺳا ،عﻮﻬﺗ ﻞﺜﻣ
ﻲـﻣ ﻊـﻄﻗ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا قﺎﺸﻨﺘﺳا ددﺮـﮔ
. زا رﺎـﻛ ﻦـﻳا
نﻮﻴــﺳﺎﺗﻼﻳد 5
ﺎــﺗ 4 ﻲﺘﻧﺎــﺳ ﺎــﺗ ﺲﻜﻳوﺮــﺳ ﺮــﺘﻣ
ﭘ ﻪــﻣادا ﻞــﻣﺎﻛ نﻮﻴــﺳﺎﺗﻼﻳد ﺪــﻴ
ﺪــﻨﻛ ﻲــﻣ ا .
زﺎــﮔ
طﻮــﻠﺨﻣ ﺲﻛﻮــﻧﻮﺘﻧا 50
% نﮋﻴــﺴﻛا +
50 N2O %
ﺖﺳا . ﺾﺤﻣ ﻪﺑ ﺪﺷ هداد شزﻮﻣآ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ يور ار نﮋﻴﺴﻛا يوﺎﺣ ﻚﺳﺎﻣ ﻢﺣر تﺎﺿﺎﺒﻘﻧا عوﺮﺷ ار رﺎﻛ ﻦﻳا و ﺪﻨﺸﻜﺑ ﺲﻔﻧ نآ رد و ﺪﻨﻧﺎﺒﺴﭽﺑ ترﻮﺻ
ﺪـﻨﻫد ﻪـﻣادا ﻲـﻤﺣر ضﺎﺒﻘﻧا نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺗ .
زا رﺎـﻛ ﻦـﻳا
نﻮﻴـــﺳﺎﺗﻼﻳد 5
- 4 ﻲﺘﻧﺎـــﺳ وﺮـــﺳ ﺮـــﺘﻣ
ﺎـــﺗ ﺲﻜﻳ
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ﻪﻣادا ﻞﻣﺎﻛ نﻮﻴﺳﺎﺗﻼﻳد .
ﺪﺻرد ناﺰﻴﻣ
نﮋﻴـــﺴﻛا ،ﺪـــﺷ هداد ﻪـــﻛ ﻲﻧﮋﻴـــﺴﻛا 100
% رد
لﻮﺴﭙﻛ
ﺖـﺳا ﺺﻟﺎـﺧ نﮋﻴـﺴﻛا يوﺎﺣ يﺎﻫ .
ناﺰـﻴﻣ
ﻢﺘــﺴﻴﺳ ﻪﻠﻴــﺳو ﻪــﺑ درد Visual Analogue )
(VAS) Scale
ﺪﺷ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا )
ﻞﻜﺷ 1 (.
و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖﻳﺮﻃ زا هداد يروآدﺮﮔ شور ﺶﺳﺮﭘ رد ﺖﺒﺛ دﻮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
. ﻪـﻧﺎﻣﺮﺤﻣ رﺎـﻤﻴﺑ تﺎﻋﻼﻃا
،ﺖـﺷاد دﻮـﺟو ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ زا جوﺮﺧ نﺎﻜﻣا و هدﻮﺑ ﺎـﻣا
زا ﻞـﻳﺎﻤﺗ مﺪـﻋ ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ زا ماﺪـﻛ ﭻﻴﻫ ﺪﻧﺪﺸﻧ جرﺎﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
ﻲـﺒﺘﻛ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻴﻨﭼ ﻢﻫ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻂﻳاﺮﺷ ﺪﺟاو نارﺎﻤﻴﺑ زا .
و ﻪـﻳﺰﺠﺗ ﺖﻬﺟ
ــﺑ ار هﺪــﻣآ ﺖــﺳد ﻪــﺑ تﺎــﻋﻼﻃا ،ﺎــﻫ هداد ﻞــﻴﻠﺤﺗ ﻪ
ترﻮﺻ Cod sheet Master sheet و
راﺰﻓا مﺮﻧ دراو
يرﺎﻣآ SPSS
هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و هدﻮﻤﻧ ﻦﻴـﻤﻫ زا
ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻪـﻳﺰﺠﺗ درﻮـﻣ ،دﻮـﺟﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا راﺰﻓا مﺮﻧ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ تﺎﻋﻼﻃا ﺰﻴﻟﺎـﻧآ SPSS
ﺪﻳدﺮﮔ يرﺎﻣآ .
ناﺰـﻴﻣ ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ صﻮﺼﺧ رد
ﻲــﻧاواﺮﻓ Frequency)
( يﺎــﻫﺮﻴﻐﺘﻣ صﻮــﺼﺧ رد و
ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ رﺎـﻴﻌﻣ فاﺮـﺤﻧا و هدوﺪﺤﻣ ،ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻤﻛ ﺪﺷ . ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ا هوﺮـﮔ ود ﻦﻴﺑ ﻲﻤﻛ ي
t-test ز و
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ يﺎﻛ زا ﻲﻔﻴﻛ ي
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ود .
دوﺪﺣ
95
ـﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ و ﺖـﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺪﺻرد ﻪ
ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا رادﻮﻤﻧ و لواﺪﺟ ترﻮﺻ .
ﺮﻳدﺎـﻘﻣ p
زا ﺮﺘﻤﻛ 05
/ 0 هﺪـﺷ ﻲـﻘﻠﺗ ﺖـﻴﻤﻫا ﺎﺑ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا
ﺖﺳا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد 60
و ﺲﻜﻧﻮـﺘﻧا هوﺮﮔ رد رﺎﻤﻴﺑ 60
رد رﺎﻤﻴﺑ ﺪﻧا هدﻮﺑ نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ
. ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا هوﺮﮔ رد
4 ﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻪ ﻦﻴﺳﻮﺗ ﻲﺴﻛا ﺖﻓﺎﻳرد ﻞﻴﻟد )
ﻦﺸﻛاﺪﻨﻳا (
ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺪﻧﺪﺷ فﺬﺣ 56
دﺮـﻛ اﺪـﻴﭘ ﻪﻣادا رﺎﻤﻴﺑ .
ﺰﻴﻧ نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ رد 3
ﺑ ﺮﻔﻧ ﻪ ﻲـﺴﻛا ﺖﻓﺎﻳرد ﻞﻴﻟد
ﻦﻴﺳﻮﺗ ) ﻦﺸﻛاﺪﻨﻳا (
ﺎـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺪﻧﺪـﺷ فﺬﺣ 57
دﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﻪﻣادا رﺎﻤﻴﺑ .
ا هوﺮـﮔ ود نارﺎﻤﻴﺑ ﺮـﻈﻧ ز
،ﻲﮕﻠﻣﺎـﺣ ﻦـﺳ ،ﻦـﺳ
،دازﻮﻧ نزو ،BMI ﻪـﻘﻴﻗد رﺎـﮕﭘآ و ،ﻦﻳراﺰـﺳ ناﺰـﻴﻣ
ﺪﻨﺘـﺷاﺪﻧ راد ﻲـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻢﺠﻨﭘ و لوا ) لوﺪﺟ 1 (.
هوﺮﮔ رد نارﺎﻤﻴﺑ درد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﻮـﻃ ﻪﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا
لوﺪﺟ 1 - هوﺮﮔ ود رد نارﺎﻤﻴﺑ تﺎﺼﺨﺸﻣ .
نارﺎﻤﻴﺑ تﺎﺼﺨﺸﻣ
هوﺮﮔ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا N=56 ) ( نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ N=57 )
( p value
ﻦﺳ ) لﺎﺳ m± SD) ( ( 61
/
±3 09 / 22 14
/
±3 79 / 21 6
/ 0
ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ ﻦﺳ )
ﻪﺘﻔﻫ ( m± SD) ( 24
/
±1 09 / 39 21
/
±1 81 / 38 4
/ 0
)BMI m± SD ( 63
/
±3 94 / 25 11
/
±4 18 / 27 9
/ 0
دازﻮﻧ نزو ) مﺮﮔ m± SD) ( ( 98
/
±331 09 / 3213 82
/
±375 09 / 3183 6
/ 0
ﻦﻳراﺰﺳ ) داﺪﻌﺗ (%
11
) 64 / 19 (%
7 ) 28 / 12 (%
2
/ 0
لوا ﻪﻘﻴﻗد رﺎﮕﭘآ m± SD)
( 12
/
±0 93 / 8 61
/
±0 95 / 8 9
/ 0
ﻢﺠﻨﭘ ﻪﻘﻴﻗد رﺎﮕﭘآ m± SD)
( 61
/
±0 39 / 9 51
/
±0 89 / 9 7
/ 0
درد ﺶﻫﺎﻛ رد نﮋﻴﺴﻛا ﺎﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﺮﺛا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 49 ...
لوﺪﺟ 2 - هوﺮﮔ ود رد نﺎﻤﻳاز تﺪﻣ لﻮﻃ و درد ناﺰﻴﻣ .
نارﺎﻤﻴﺑ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا هوﺮﮔ
N=56 ) ( نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ N=57 )
( pvalue
ﺖﻋﺎﺳ رد درد ناﺰﻴﻣ 1
m± SD ) ( 12
/
±1 2 / 4 57
/
±1 12 / 6 001
/ 0
ﺖﻋﺎﺳ رد درد ناﺰﻴﻣ 2
m± SD ) ( 99
/
±0 57 / 3 16
/
±1 21 / 6 001
/ 0
ناﺰﻴﻣ ﺖﻋﺎﺳ رد درد 3
m± SD ) ( 03
/
±1 33 / 3 32
/
±1 37 / 6 001
/ 0
نﺎﻤﻳاز لﺎﻌﻓ زﺎﻓ لﻮﻃ m± SD)
( 94
/
±39 44 / 101 09
/
±40 3 / 120 02
/ 0
نﺎﻤﻳاز مود ﻪﻠﺣﺮﻣ لﻮﻃ m± SD)
( 36 /
±16 22 / 17 35
/
±17 92 / 24 02
/ 0
نﺎﻤﻳاز ﻞﻛ لﻮﻃ m± SD)
( 83
/
±39 67 / 118 51
/
±43 22 / 145 003 / 0
ضراﻮﻋ ) داﺪﻌﺗ (%
47 ) 93 / 83 (%
5 ) 77 / 8 (%
001
/ 0
لوﺪﺟ 3 - هوﺮﮔ ود رد ضراﻮﻋ ناﺰﻴﻣ .
ضراﻮﻋ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا هوﺮﮔ
N=56 ) ( نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ N=57 )
( p value
ﻪﺠﻴﮔﺮﺳ ) داﺪﻌﺗ (%
21 ) 100 ( % 0
) 0 ( % 001
/ 0
عﻮﻬﺗ ) داﺪﻌﺗ (%
13 ) 86 / 92 ( % 1
) 14 / 7 ( % 001
/ 0
غاﺮﻔﺘﺳا ) داﺪﻌﺗ (%
15 ) 33 / 83 ( % 3
) 67 / 16 ( % 001
/ 0
يرﻮﻓا ) داﺪﻌﺗ (%
14 ) 33 / 93 ( % 1
) 67 / 6 ( % 001
/ 0
ﻲﻨﻌﻣ دﻮـﺑ نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ زا ﺮﺘﻤﻛ يراد )
لوﺪـﺟ 2 .(
ﺲﻛﻮـﻧﻮﺘﻧا هوﺮـﮔ رد نﺎﻤﻳاز ﻞﺣاﺮﻣ لﻮﻃ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺮﺗ هﺎﺗﻮﻛ دﻮﺑ
) لوﺪﺟ 2 .(
دﻮـﺑ ﺮﺘﻤﻛ نﮋﻴﺴﻛا هوﺮﮔ رد ضراﻮﻋ )
لوﺪـﺟ 2
.(
ﻞﻣﺎـﺷ ضراﻮﻋ ﻦﻳا 21
ﻪﺠﻴﮔﺮـﺳ درﻮـﻣ 14
درﻮـﻣ
عﻮﻬﺗ 18 و غاﺮﻔﺘﺳا درﻮﻣ 15
ﺪـﻧدﻮﺑ يرﻮـﻓوا درﻮﻣ
) لوﺪﺟ 3 .(
ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و
ﻲﺳرﺮﺑ رد ﺮﺿﺎﺣ
ﻞـﺜﻣ ﺮـﮔ ﻪـﻠﺧاﺪﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ،ﻦـﺳ
،ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ ﻦﺳ درﻮـﻣ هوﺮـﮔ ود رد دازﻮـﻧ نزو ،BMI
ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺳا هداﺪﻧ نﺎﺸﻧ ار يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا .
ﺎـﺑ
لﻮـﻃ و ﺮـﺘﻤﻛ ﺲﻛﻮـﻧﻮﺘﻧا هوﺮـﮔ رد درد لﺎـﺣ ﻦﻳا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺗ هﺎﺗﻮﻛ نﺎﻤﻳاز .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ رﺎﮕﭘآ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ
وا ﻪﻘﻴﻗد رد ل
ﻢﺠﻨﭘ ﻪﻘﻴﻗد و ﻦﻳراﺰـﺳ ناﺰـﻴﻣ ﺰﻴﻧ و
ﺪﻧ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ ود ﻪﺘﺷا
ﺖـﺳا ،
ﮔ رد ضراﻮﻋ ناﺰﻴﻣ ﻲﻟو هدﻮـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا هوﺮ
ﺖﺳا . تﺎـﺿﺎﺒﻘﻧا يور ﺮـﮔا ﺮـﺛا نوﺪـﺑ يزﺎـﮔ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا
ﻲـﻤﻧ ﻢﻴﺧﺪـﺑ ﻲﻣﺮﺗﺮﭙﻴﻫ ﺚﻋﺎﺑ و ﺖﺳا ﻲﻤﺣر دﻮـﺷ
.
عﻮﻬﺗ ﻞﺜﻣ نآ ﻲﺒﻧﺎﺟ ضراﻮﻋ -
غاﺮﻔﺘﺳا -
ﻪﺠﻴﮔﺮﺳ
- ﺖﺳا ﻢﻛ ﺎﻳرﻮﻓﻮﻳ )
2 ( . ﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﻪ
دﻮـﺧ ﻪﻠﻴـﺳو
ﻲـﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ دﺮﻓ
يدﻮـﺒﻬﺑ ﺚـﻋﺎﺑ و دﺮـﻴﮔ ﻲﻣ ﻲﻨﻴﻨﺟ نﮋﻴﺴﻛا
ﻢـﻫ ﻲﻫﺎـﺗﻮﻛ ﺮﻤﻋ ﻪﻤﻴﻧ و دﻮﺷ
دراد ) 1 ( . ﺶﻫﺎـﻛ ﻮﺒـﺳﻼﭘ ﺎـﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﺛا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد
هداد نﺎـﺸﻧ ﺲﻛﻮـﻧﻮﺘﺛا زا هدﺎﻔﺘـﺳارد درد ﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺖﺳا هﺪﺷ )
3 (.
هار ،ﻲـﻌﻴﺒﻃ نﺎﻤﻳاز درد ﺶﻫﺎﻛ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲـﻠﺣ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻲﻧﺎـﻣرد ﺰﻛاﺮﻣ و ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻪﻗﻼﻋ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ و ﻲﻳﺎﭘورا ﻣ
ﻪﺑ ناردﺎﻣ ندﺮﻛ ﺪﻨ
رد ﻲﺑﺎـﺨﺘﻧا ﻦﻳراﺰﺳ دراﻮﻣ ﺶﻫﺎﻛ و ﻲﻌﻴﺒﻃ نﺎﻤﻳاز ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ ﺪﻧا
) 15 .(
يد وﺮـﺘﻴﻧ زﺎـﮔ زا هدﺎﻔﺘـﺳا شراﺰﮔ ﻦﻴﻟوا ﺪﻳﺎـﺴﻛا
N2O) ( لﺎـﺳ ﻪـﺑ نﺎـﻤﻳاز درد ﻦﻴﻜﺴﺗ ياﺮﺑ 1881
ﻲــﻣ ﺮـﺑ يدﻼﻴـﻣ ﺐــﻴﻛﺮﺗ زا نآ رد ﻪـﻛ ددﺮـﮔ
80 %
يدوﺮﺘﻴﻧ و ﺪﻳﺎﺴﻛا
20 % ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺺﻟﺎﺧ نﮋﻴﺴﻛا
) 10 .(
شور ﻦﻳﺮﺗﺪﻳﺪﺟ زا ﻲﻜﻳ ياﺮـﺑ دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫ
ﻪـﺑ نﮋﻴـﺴﻛا ﺎـﺑ نآ ندﺮـﻛ طﻮـﻠﺨﻣ زﺎﮔ ﻦﻳا ﺰﻳﻮﺠﺗ لﻮـﺴﭙﻛ ﺐـﻟﺎﻗ رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻒﺼﻧ ﻪﺑ ﻒﺼﻧ ترﻮﺻ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا Entonox)
( ﻲﻣ ﻪﻴﻬﺗ دﻮﺷ
. ﺖﻈﻠﻏ ﻦﻳا رد
ﻲﺑ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ هدﺎﻣ ﻦﻳا ﻲﻗﺎـﺸﻨﺘﺳا هﺪـﻨﻨﻛ ﺲﺣ
ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﺮﺛﺆﻣ ﺪﻨﻛ
) 2 .(
ترﺎـﺒﻋ ﻲﻳﺎـﻣﺎﻣ درد ﻦﻴﻜﺴﺗ ﻢﻬﻣ ﻞﺻا ﻪﺳ ا
زا ﺪـﻧ
ﻲﺑ ،ﻲﮔدﺎﺳ ﻪﻛ ﻲﻨﻴﻨﺟ زﺎﺘﺳﻮﻤﻫ ﻆﻔﺣ و ندﻮﺑ ﺮﻄﺧ
شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا دراﻮﻣ ﻪﻤﻫ رد ،درد ﻦﻴﻜـﺴﺗ يﺎـﻫ
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺪﻳﺎﺑ )
21 و 22 .(
ﻪـﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا
فﺮـﺼﻣﺮﭘ زا ﻲـﻜﻳ زﻮﻨﻫ ﻞﻳذ هﺪﻤﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺳ ﻦﻳﺮـﺗ
ﻲﺷاﺮﭘ ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ﺮﺘﻛد
نارﺎﻜﻤﻫ و 50
شور ﻲﻣ ﻲﻳﺎﭘورا يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ،ﺎﻫ ﻪـﺳ ﻦـﻳا ،ﺪـﺷﺎﺑ
ترﺎﺒﻋ ﻞﻴﻟد زا ﺪﻧا
: ﺎـﺗﻮﻛ ،ﻊﻳﺮﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪـﻤﻴﻧ ندﻮـﺑ ه
ﻊﻄﻗ زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ نآ ﺮﺛا ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،وراد ﺮﻤﻋ ﻲﻣ ﻦﻴﺑ زا زﺎﮔ قﺎﺸﻨﺘﺳا هﺎﮕﺘﺳد ﻪﺑ زﺎﻴﻧ مﺪﻋ ،دور
ﺎﻫ
زﺎـﻴﻧ مﺪـﻋ ﺰﻴﻧ و ﺖﻤﻴﻗ ناﺮﮔ و هﺪﻴﭽﻴﭘ تاﺰﻴﻬﺠﺗ و ردﺎـﻣ ﺖـﺣار هدﺎﻔﺘﺳا ًﺎﺘﻳﺎﻬﻧ و ﺺﺼﺨﺘﻣ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﺑ ) 10
، 20 و 21 .(
زا ﺶﻴـﺑ رﻮﻛﺬﻣ ﻞﻳﻻد ﻪﺑ ﺎﻨﺑ 70
%
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﻧز دوﺪـﺣ و
80 % ياﺮـﺑ يﺪـﻧﻼﻨﻓ نﺎـﻧز
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا زا نﺎﻤﻳاز درد ﻦﻴﻜﺴﺗ ﺪـﻨﻨﻛ
) 10 .(
ناﺰﻴﻣ ﻲﮕﻠﻣﺎﺣ رد CO2
ﺖـﺳا ﻦﻴﻳﺎـﭘ
؛ دﻮـﺧ ﻦـﻳا
ضﺎﺒﻘﻧا ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻣ ردﺎﻣ رد ﻲﻤﺣر كﺎﻧدرد يﺎﻫ
دﻮـﺷ
) 4 (.
زا هدﺎﻔﺘﺳا O2
ﺚـﻋﺎﺑ ﺪﻳﺎﺴﻛا سوﺮﺘﻴﻧ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
ﻲـﻣ ردﺎﻣ يﺎﻫدرد ﺶﻫﺎﻛ دﻮـﺷ
) 4 (.
ﻪـﺑ ﺲﻛﻮـﻧﻮﺘﻧا
ﻮﺟو ﺖﻠﻋ دازﻮﻧ نﺪﺷ ﻲﺴﻛﻮﭙﻴﻫ زا نآ رد نﮋﻴﺴﻛا د
ﻲﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺪـﻨﻛ
) 5 ( . ﺶﻫﺎـﻛ درد ﻪـﻛ ﻲﻣﺎـﮕﻨﻫ
ﻲﻣ ﻲﻣ ﻢﻛ ﻢﻫ درد تﺪﻣ لﻮﻃ ﺪﺑﺎﻳ دﻮﺷ
) 6 .(
ﻲﺳرﺮﺑ رد هﺪﻧزﺎﭘ ﻪﻧازﺮﻓ
نارﺎـﻜﻤﻫ و )
7 ( ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ
نژوﺮـﺘﻴﻧ ﺪﻴـﺴﻛا و نﮋﻴﺴﻛا طﻮﻠﺨﻣ قﺎﺸﻨﺘﺳا ﺮﻴﺛﺄﺗ تﺪـﺷ ﺮﺑ ﺖﺳﻮﭘ هار زا بﺎﺼﻋا ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا ﻚﻳﺮﺤﺗ ﺎﺑ ﻪـﺑ هﺪـﻨﻨﻛ ﻪـﻌﺟاﺮﻣ نﺎـﻧز رد نﺎـﻤﻳاز لﺎﻌﻓ زﺎﻓ درد ناﺮﻬﺗ ﻪﻳﺪﻬﻣ هﺎﮕﺸﻳاز 1380
ﺖـﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ
نژوﺮــﺘﻴﻧ ﺪﻴــﺴﻛا و نﮋﻴــﺴﻛا طﻮــﻠﺨﻣ قﺎــﺸﻨﺘﺳا ) ﺲﻛﻮــﻧﻮﺘﻧا (
زا بﺎــﺼﻋا ﻲــﻜﻳﺮﺘﻜﻟا ﻚــﻳﺮﺤﺗ ﺎــﺑ هار
ﺖــﺳﻮﭘ ) ﺲﻨــﺗ ( نﺎــﻤﻳاز لﺎــﻌﻓ زﺎــﻓ درد تﺪــﺷ ﺮــﺑ
ﻲﻨﻴﻌﻣ ﻞﺻاﻮﻓ رد ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ )
نﻮﻴـﺳﺎﺗﻼﻳد ،7-6
و9-8 ﺮﺘﻣ ﻲﺘﻧﺎﺳ10 (
ﺪـﻫد ﺶﻫﺎـﻛ ار درد تﺪـﺷ .
رد نﺎـﻤﻳاز لﺎـﻌﻓ زﺎـﻓ ﻞـﻛ رد درد تﺪـﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺲﻨــﺗ هوﺮــﮔ 03
/
±1 91 / 6 ﺲﻛﻮــﻧﻮﺘﻧا هوﺮــﮔ رد و
15 /
±1 18 / 5 دﻮﺑ . هوﺮـﮔ ود رد درد تﺪـﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
داد نﺎـﺸﻧ ار يراد ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا )
0001 / 0 p = .(
ﭻﻴﻫ و ردﺎـﻣ ﺮـﺑ ﻲﻳﻮـﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ شور ود ﻦﻳا زا ماﺪﻛ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻦﻴﻨﺟ .
درد ﺶﻫﺎـﻛرد ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﺮﺛا ﺪﻧور ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳا رد يﺮﻴﮕﻤـﺸﭼ زﺮـﻃ ﻪـﺑ ار ﻪـﻠﻣﺎﺣ نﺎـﻧز ردﺮﺒﻴﻟﺮﻴﺳ و
ﺖــﺳا هداد ﺶﻫﺎــﻛ .
ا ﺪــﻧور ﻲــﺳرﺮﺑ ﻦــﻳا رد ﺮــﺛ
ﻪـﻠﻣﺎﺣ نﺎـﻧز ردﺮﺒﻴﻟﺮﻴﺳ و درد ﺶﻫﺎﻛرد ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲﺒﺴﻧ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻲﻣ ﻲﺗآ دﻮﺷ مﺎﺠﻧا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
. ﻊﺑﺎﻨﻣ
1. Find ley I, Chamberlain G. Relief of pain. BMJ.1999; 318:927-930.
2. Rosen MA. Nitrous oxide for relief of labor pain. AM J Obstet Gynecol. 2002;
186: 110-26.
3. Leeman L, Fontaine P. The nature and management of labor pain. Am Fam Physician. 2003; 68(6): 1115-20.
4. Argent VP .Treatmat of severe tetany due to hyperventilation during labor with a mixture of nitrusoxide, oxygen, and carbon dioxide. British MedJ. 1982; 285(6335):
117-118.
5. Baird D, Browne M. Clinical trial of different concentration of oxygen and No for obstestric analgesia. British Med J.
1970; 1:709-13.
6. Morgan B, Bulpilt CJ, Clifton P, lewis P. Effectiveness of pain relief in labour.
British Med J. 1982; 285:689-90.
7. Pazandeh F. Comparison of inhalation of a mixture of oxygen and nitrous oxide with transcutaneous electrical nerve stimulation on the severity of pain in the active phase of labor among those referring to Tehran’s Mahdieh Maternity Hospital in 2001. Journal of Faculty of Nursing &
Midwifery of Shaheed Beheshti University of Medical Sciences and Health Services .2004; 28(4):269-73.[Persian].
8. Scott JR, Gibbs RS, Karlan BY, Haney AF. Danforth's obstetrics and gynecology.
9th edition. USA: Lippincott Williams &
Wilkins; 2003.p; 276-81.
9. Soltani HA, Aram Sh, Monajemi Z, Jaafar Zadeh L. Intravenous fentanyl infusion as an analgesic agent for labor pain. JRMS. 2001; 6(2):119-22. Persian.
10. Rosen MA. Nitrous oxide for relief of labor pain: a systematic review. Am J Obstet Gynecol. 2002; 186(5 Suppl Nature): S110-26.
11. Stephens MB, Fenton LA, Fields SA.
Obstetric analgesia. Prim Care. 2000 Mar;
27(1):203-20.
12. Wall PD, Melzack R, Bonica JJ.
Textbook of pain. New York: Churchill
درد ﺶﻫﺎﻛ رد نﮋﻴﺴﻛا ﺎﺑ ﺲﻛﻮﻧﻮﺘﻧا ﺮﺛا ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ 51 ...
Livingstone; 1990.
13. Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Hauth JC, Rouse DJ, Spong CY. 23rd edition. Williams Obstetrics, 2010.p. 352- 61.
14. Hodnett ED. Pain and women's satisfaction with the experience of childbirth: a systematic review. Am J Obstet Gynecol. 2002 May; 186 (5 Suppl Nature): S160-72.
15. Leeman L, Fontaine P, King V, Klein MC, Ratcliffe S. The nature and management of labor pain: part I.
Nonpharmacologic pain relief. Am Fam Physician. 2003 Sep 15; 68(6):1109-12.
16. Aram Sh, Attari MA. The evaluation and comparison of delivery pain with and without Entonox inhalation in Labor Department of Beheshti Hospital in Isfahan during 1997-98. JIMS .1998; 16(53):27-32.
17. Potter PA, Perry AG. Basic nursing:
essentials for practice. St. Louis: Mosby Co; 2003. p. 331.
18. Dewitt SC. Fundamental concepts and skills for nursing. Philadelphia: W. B.
Saunders Co; 2001. p. 652.
19. Leighton BL, Halpern SH. The effects of epidural analgesia on labor, maternal, and neonatal outcomes: a systematic review. Am J Obstet Gynecol. 2002 May;
186 (5 Suppl Nature):S69-77.
20. Bahri Binabaj N, Latif Nejad R, Taffazoli M. A study of the effect of continuous professional support during all stages of maternal labor on the level of satisfaction of primigravides from the experience of labor. JSSU 2003; 11(3):73- 9. [Persian].
21. Wee M. Analgesia in labour:
inhalational and parenteral. Anaesthesia Intensive Care2003; 5(7):233-4.
22. Lowdermilk DE, Perry SE, Bobak IM.
Maternity & women's health care. St.
Louis: MO: Mosby; 2000. p. 94.
Original Article http://rjms.tums.ac.ir
Comparison between entonox and oxygen on lowering labor pain and the progress of labor
Shayesteh Parashi, MD. Assistant Professor of Obstetrics & Gynecology, Department of Obstetrics &
Gynecology, Akbarabadi Teaching Hospital, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
*Maryam Kashanian, MD. Professor of Obstetrics & Gynecology, Department of Obstetrics & Gynecology, Akbarabadi Teaching Hospital, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran (*Corresponding author).
Ommelaily Rabbani, Resident of Obstetrics & Gynecology, Department of Obstetrics & Gynecology, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
Abstract
Background: Labor is a painful event and its pain is one of the most severe one. Reducing this pain, for lowering the negative effects on pregnant women and also labor progress, has always been under serious concern. The purpose of the present study was to compare the effect of entonox and oxygen for lowering labor pain and also its effect on the progress of labor.
Methods: A randomized clinical trial was performed on 120 nulliparas pregnant women who had been admitted in the labor ward of Akbarabadi Teaching Hospital for termination of pregnancy, They had labor pain and were in the active phase of labor, thus enterd the study and randomly were assigned into the two groups of entonox (case group) and oxygen group (control group) (each group with 60 women). Pain was evaluated using Visual Analogue Scale (VAS). Duratin of the active phase and second stage of labor and also the total duration of labor and pain and adverse effects were compared between the two groups.
Results: The women of the two groups did not have significant differences according to age (p= 0.6), gestational age (p= 0.4), BMI (p= 0.9), neonatal weight (p- 0.6), Apgar score of 1 and 5 minutes and cesarean deliveries (p= 0.2). Mean pain score at different times (hours 1, 2, and 3) (p< 0.05) was lower in entonox group. Mean duration of labor (p= 0.003), active phase of labor (p= 0.02), and second stage of labor (p=0.02) were lower in entonox group. Side effects were more in the entonox group (p= 0.001).
Conclusions: Entonox is effective for pain relief. It also reduces the duration of labor, however, its side effects are more than oxygen.
Keywords: Entonox, Oxygen, Pain, Labor, Pregnancy, Process of labor, Pain reduction.
