ﻪﻠﺠﻣ ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي
لﺎﺳ 14 ) 4 ( ، نﺎﺘﺴﻣز 1391 ﻪﺤﻔﺻ ، -23 314
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
ناور ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺲﭘ و ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد
ﺐﺼﻋ ﺶﻨﻛ ﺮﺑ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ -
ناور ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
شﻮﻫ و
ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ناردﺎﻣ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫ
يوﺮﺳ ﻪﻴﺿﺮﻣ* هروﺎﺸﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ هﺎﮕﺸﻧاد ،هداﻮﻧﺎﺧ ي
ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ
ﻦﻤﭼ ﻲﺋﺎﻨﻏ ﻲﻠﻋ دﺎﺑآ
رﺎﻳدﺎﺘﺳا هﺪﻜﺸﻧاد ناور و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ ي -
ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻲﺋاﺪﺧﺪﺒﻋ ﺪﻴﻌﺳﺪﻤﺤﻣ
رﺎﻳدﺎﺘﺳا هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ ي ناور و
-
ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
* لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ :
،ناﺮﻳا ﺪﻬﺸﻣ
،
،ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد
هﺪﻜﺸﻧاد و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ ي ناور
ﺳﺎﻨﺷ ﻲ
[email protected] لﻮﺻو ﺦﻳرﺎﺗ : 2 / 2 / 91
ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺦﻳرﺎﺗ : 14 / 5 / 91
ﻪﺻﻼﺧ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻦﻳا: ناور ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﺶﻫوﮋﭘ ﺲﭘ و ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد
ﺪﻧارﻮﺧ
ﺐﺼﻋ ﺶﻨﻛ ﺮﺑ ﻲﺘﺴﻳز -
ناور ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ نﺎﻛدﻮﻛ ناردﺎﻣ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ هﮋﻳو يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ي .
شور رﺎﻛ ﺶﻴﭘ حﺮﻃ ﺎﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا : ﺲﭘ و نﻮﻣزآ
ﺎﺑ نﻮﻣزآ
رد ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ لﺎﺳ
1389 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻞﻛ ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ 17 ناردﺎﻣ زا ﺮﻔﻧ
ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻬﻴﻧاﻮﺗﺎﻧ
ﻲﻣ ﺪﻬﺸﻣ رد يﺮﻴﮔدﺎﻳ ود رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ
نﻮﻣزآ هوﺮﮔ )
7 ﺮﻔﻧ ( ﺪﻫﺎﺷ و ) 10 ﺮﻔﻧ ( ﺪﻧﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ .
مﺎﻤﺗ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ عوﺮﺷ زا ﻞﺒﻗ
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺶﺳﺮﭘ ﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ
ي ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و ﺖﻴﻤﺳاﺮﭘﻮﻛ
رﺎﺑ ﻲﻧ - ﻲﺑﺎﻳزرا نا
ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ . ،نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ﺖﺤﺗ
هرود ﻚﻳ ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ ي ناور
ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد )
ﻪﺴﻠﺟ ود ي
90 ﻪﻘﻴﻗد عﻮﻤﺠﻣ رد ،ﻪﺘﻔﻫ رد يا 24
ﻪﺴﻠﺟ ( شزﻮﻣآ و ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ )
ود ﺮﻫ
عﻮﻤﺠﻣ رد ،رﺎﺑ ﻚﻳ ﻪﺘﻔﻫ 6
ﻪﺴﻠﺟ ( ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
هرود مﺎﻤﺗا زا ﺲﭘ ي
مﺎﻤﺗ ،شزﻮﻣآ
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺎﻫراﺰﺑا ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ ﺪﻧﺪﺷ دﺪﺠﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ،هﺪﺷ ﺮﻛذ ي
. لﺎﻣﺮﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ندﻮﺑ فوﺮﮔﻮﻤﻟﻮﻛ نﻮﻣزآ زا ،هوﺮﮔ ود يﺎﻫ -
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا فﻮﻧﺮﻴﻤﺳا
تاﺮﻤﻧ ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻪﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ،هوﺮﮔ ود رد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و ي
نﻮﻣزآ زا تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﺗ
ﺎﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﻲ يراد 05 / 0
<
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳاP .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تاﺮﻤﻧ: ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
) 042 / 0 P= ( ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و )
011 / 0 P= ( رد
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﻮﻣزآ هوﺮﮔ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا يراد
دﻮﺑ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ ناور ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا زا ﻲﻛﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ : و ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد
ﺲﭘ ﺶﻳاﺰﻓا رد ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ناردﺎﻣ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و
ﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻳﺎ ﻲ ﺖﺳا يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ نﺪﺑ:
، ﺲﭘ ﺪﻧارﻮﺧ ﻲﺘﺴﻳز
، ناور ﻲﻧﺎﻣرد
، تﺰﻋ
،ﺲﻔﻧ ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ يﺎﻫ
يﺮﻴﮔدﺎﻳ ، ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ
ﻲﭘ ﺖﺷﻮﻧ : ﺗ زا ﺲﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺎ
ﻪﺘﻴﻤﻛ ﺪﻴﻳ ي ﻲﺸﻫوﮋﭘ هﺪﻜﺸﻧاد و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ ي ناور
ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد هرﺎﻤﺷ ﺎﺑ و
ﺖﺒﺛ IRCT2012070710200N1 رد
ﺖﻳﺎﺳ
رﺎﻛ آ ﻲﻳﺎﻣز ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ يﺎﻫ
، ﺑ نوﺪ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﺻﺎﺧ دﺎﻬﻧ
هﺪﺷ مﺎﺠﻧا و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﺑ .
مﺮﺘﺤﻣ ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ يرﺎﻜﻤﻫ زا و هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﺑﺮﺗ
ﻢﻧﺎﺧ رﺎﻛﺮﺳ
،يدﺎﺑﺎﻨﮔرﻮﭘ و رﺎﺠﺣ ﺎﻫ ﻲﻣ يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ
ددﺮﮔ .
Original Article
The interaction effectiveness of body psychotherapy and biofeedback on the neuropsychological action of self esteem and emotional intelligence in mothers of
children with special learning disabilities Abstract
Introduction: This research is designed to study the interaction effectiveness of body psychotherapy and biofeedback on the neuropsychological action of self-esteem and emotional intelligence in mothers of children with special learning disabilities.
Materials and Methods: This clinical trial with pre-post test design, was administered in 2010. All subjects (n=17) were mothers of children with learning disabilities in Mashhad, northeastern part of Iran, which randomly divided into experimental (n=7) and control (n=10) groups. Before beginning of the study, all subjects were evaluated by Self-esteem Inventory of Coopersmith and Bar-On Emotional Quotient Inventory.
Experimental group was undergone a 3 month period of body psychotherapy (2 sessions every week, Ninety minutes, total sessions=24) and biofeedback (once every two weeks, total sessions=6). At the end of the experimental period, all subjects were re-evaluated by above mentioned tests. Kolmogorov- Smirnov test was used to study the normality of findings of two groups. According to normal scores of self-esteem and emotional intelligence independent t-test with P<0.05 was used to compare the mean of scores.
Results: Self-esteem (P=0.042) and emotional intelligence (P=0.011) in the experimental group than control group were significantly increased.
Conclusion: The results indicate that body psychotherapy and biofeedback are effective methods to enhance self-esteem and emotional intelligence in mothers of children with special learning disabilities.
Keywords: Biofeedback, Body, Emotional intelligence, Learning disabilities, Psychotherapy, Self-esteem
*Marziyeh Sarvi
M.Sc. in family counseling, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad
Ali Ghanaee Chaman Abad
Assistant professor of scientific board of faculty of psychology and educational sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad Mohammad Saeed Abdkhodaee Assistant professor of scientific board of faculty of psychology and educational sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad
*Corresponding Author:
Faculty of educational sciences and psychology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
[email protected] Received: Apr. 21, 2012 Accepted: Aug. 04, 2012
Acknowledgement:
This study was approved by research committee of faculty of psychology and educational sciences of Ferdowsi University of Mashhad and registered in IRCT with IRCT2012070710200N1 code. No grant has supported this research and the authors had no conflict of interest with the results.
Vancouver referencing:
Sarvi M, Ghanaee Chaman Abad A, Abdkhodaee MS. The interaction effectiveness of body psychotherapy and biofeedback on the neuropsychological action of self esteem and emotional intelligence in mothers of children with special learning disabilities. Journal of Fundamentals of Mental Health 2013; 14(4): 314-23.
316 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 14
) 4 ( ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
يوﺮﺳ ﻪﻴﺿﺮﻣ رﺎﻜﻤﻫ و
نا
ﻪﻣﺪﻘﻣ
يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻲﻣﺎﻤﺗ ،ﺖﺳا ﻲﮔﺪﻧز ﻲﺳﺎﺳا ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻚﻳ ﺖﻛﺮﺣ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ي
هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ نﺪﺑ ﺖﻛﺮﺣ زا نﺎﺴﻧا ﺪﻧا
. ﺖﻛﺮﺣ
،
نورد ﻲﺘﻴﻤﻫا
،ﻲﻧاور نﺎﻴﻣ و ﻲﻘﺑﺎﻄﺗ دراد يدﺮﻓ
. ﺖﻛﺮﺣ
،
ﺘﺒﺴﻧ تارﺎﻬﻇا ﺎ
ﻲﻧورد حﻮﻄﺳ زا ﻪﻴﻟوا و ﻲﺴﺣ ﺮﻴﻏ ﺮﺗ
و ﻪﻠﻴﺳو يا
ﺑور ياﺮﺑ ﻪ ﺖﺳا ناﺮﮕﻳد ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ و ﻂﻴﺤﻣ ﺎﺑ نﺪﺷ ور .
ﺖﻛﺮﺣ نوﺪﺑ
،
ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺟو ﻲﮔﺪﻧز
ياﺮﺑ ﻞﺻا ﻦﻳا و ﺖﺷاد
ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ يوﺎﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﻲﺘﺴﻫ ﺐﻧاﻮﺟ ﻲﻣﺎﻤﺗ دور
. ﻪﺘﺒﻟا
ﺖﺳا كرد ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻠﻴﺧ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻲﻤﺴﺟ ظﺎﺤﻟ زا
، اﺮﻳز
ﻫ ﻪﭽﻴﻫﺎﻣ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨ ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﻚﺸﺧ ﺪﻨﻨﻜﻧ ﺖﻛﺮﺣ ﺎﻫ
و
نﺪﺑ زا ﻲﺘﻤﺴﻗ
، ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ تﺎﻴﺣ داد ﺪﻫاﻮﺧ
. ظﺎﺤﻟ زا
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﺰﻴﻧ ﻲﺷﻮﻫ و ﻲﻨﻫذ
،ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ
ﻪﻛ يﺰﻐﻣ
شزﻮﻣآ
، ﺪﻛار ﺪﻨﻴﺒﻧ كﺮﺤﺗ و ﺮﻜﻔﺗ هﺪﻧﺎﻣ
زا ار ﺮﻜﻔﺗ ترﺪﻗ و
ﻲﻣ ﺖﺳد
،ﺪﻫد ﺮﻜﻔﺗ ﻲﻋﻮﻧ دﻮﺧ ﺖﺳا ﺖﻛﺮﺣ
) 1 .(
ﺖﻛﺮﺣ ﻲﻧﺎﻣرد ﺮﻴﻏ طﺎﺒﺗرا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻤﻠﻋ
ﻦﻳﺮﻤﺗ ﺎﺑ ﻖﻴﻔﻠﺗ و ﺖﻛﺮﺣ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻣﻼﻛ ناور يﺎﻫ
و ﻲﺳﺎﻨﺷ
ناور ﻲﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ ناور ﻲﻋﻮﻧ و دﻮﺷ
نﺎﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣرد
ﻲﻧاور ﺑ ار ﻲﺘﻛﺮﺣ ﻪ
دﻮﺧ ﻲﻠﺻا شور ناﻮﻨﻋ درﻮﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا راﺮﻗ
ﻲﻣ ﺪﻫد .
تﺎﻛﺮﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا دﺮﻜﻳور ﻦﻳا رد ﻲﺳﺎﺳا ضﺮﻓ
ﻲﻧﺪﺑ
، ﺖﻟﺎﺣ بﺎﺗزﺎﺑ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧورد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ يﺎﻫ
ﻲﻣ تﺎﻛﺮﺣ ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺶﻳاﺰﻓا و ناور رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
دﻮﺷ . ﻲﻣ ﻚﻤﻛ داﺮﻓا ﻪﺑ شور ﻦﻳا ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ي ﻲﮕﺘﺳﻮﻴﭘ
،نﺪﺑ يدﺎﻴﻨﺑ
فﺪﻫ ﻪﻛ ناور و ﻦﻫذ ﻲﻳﺎﻬﻧ
ﺖﻛﺮﺣ رد ﻲﻧﺎﻣرد
ﺑ ار ﺖﻴﻣﺎﻤﺗ سﺎﺴﺣا هرﺎﺑود ،ﺖﺳا ﻪ
ﺪﻧروآ ﺖﺳد )
2 .(
و ﺑ ﻪﻛ دراد ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ تاﺮﺛا ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و شزر ﻪ
هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﺑﻮﺧ ﺪﻧا
. ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ شزرو ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ
ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد ﻲﺒﺼﻋ يﺎﻫ
،هﺪﺷ ار ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ و ﺰﻐﻣ دﺮﻛرﺎﻛ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻫد
. ﻲﺒﺼﻋ دﺮﻛرﺎﻛ
ﻚﺒﺳ ﺎﺑ نﺎﺴﻧا ﺰﻐﻣ ﻲﺘﺴﻳز
ﺮﻴﻏ و لﺎﻌﻓ ﻲﮔﺪﻧز ﺖﺳا ﻂﺒﺗﺮﻣ وا لﺎﻌﻓ
. ﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ر ﺪﺳ
يرﺎﮔزﺎﺳ ياﺮﺑ ﻲﻤﻬﻣ كﺮﺤﻣ ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻛ ﺰﻐﻣ ﻲﺒﺼﻋ يﺎﻫ
رد ﻲﻣﺎﻤﺗ هوﺮﮔ يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻨﺳ . دﺮﻛرﺎﻛ ﺮﺑ شزرو ﻲﻠﺻا تاﺮﺛا
،نﻮﺧ نﺎﻳﺮﺟ ﺮﻴﻴﻐﺗ رد ﺰﻐﻣ و ﻲﺒﺼﻋ طﺎﻄﺤﻧا ﺮﻄﺧ ﺶﻫﺎﻛ
ﻢﻫ و ﻦﺳ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺺﻳﺎﻘﻧ
دﺮﻛرﺎﻛ دﻮﺒﻬﺑ ﻦﻴﻨﭼ
ﻲﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ دﻮﺷ
. تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ
، ﺷﺎﻧ ﺪﻳاﻮﻓ زا ﻲ زا شزرو
ﺶﻳاﺰﻓا و ﻦﺳ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﻲﻧورﻮﻧ ﺺﻳﺎﻘﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻠﻤﺟ
لﻮﻠﺳ دﺎﻳدزا و نورﻮﻧ و ﺎﻫ
هداد نﺎﺸﻧ ار ﻲﻳاز ﺪﻧا
) 3 .(
ﻞﭙﻳد - ﭗﻫ
مﻮﻠﺑ ﺰﻠﺳو زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ
ﺖﻛﺮﺣ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ شور ﻚﻳ ﻲﻧﺎﻣرد
ناور ﻧﺎﻣرد ﻲ ﻫ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻮ
ياﺮﺑ ﻲﻧﺪﺑ شﺮﻳﺬﭘ و نﺎﻴﺑ ،يرﺎﻴﺷ
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻲﮕﭼرﺎﭙﻜﻳ ﻞﻴﻬﺴﺗ مﺎﻴﺘﻟا رد يﻮﻨﻌﻣ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ،
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا نﺪﺑ و ﻦﻫذ تﻻﻼﺘﺧا ﺪﻨﻛ
. داﺮﻓا
، و ناﺮﮕﻳد ،دﻮﺧ
نﺪﺑ ﻖﻳﺮﻃ زا ار نﺎﻬﺟ ﻲﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ نﺎﺷ
ﺪﻨﻨﻛ . ﺎﻨﺑ ﺮﺑ مﺎﮔ ﻦﻴﻟوا ﻦﻳا
نﺪﺑ و ﻦﻫذ ﻲﮕﭼرﺎﭙﻜﻳ ﺖﻬﺟ رد وﺰﻟ،
نﺪﺑ زا داﺮﻓا ﺖﺧﺎﻨﺷ م نﺎﺷ
ﺖﺳا . ناور و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺪﻳاﻮﻓ زا ﺖﻛﺮﺣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻣرد ناﻮﺗ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
، ﺲﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻳﺎﻤﺣ
ثداﻮﺣ ﺎﺑ نﺪﻣآرﺎﻨﻛ ياﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و لﺮﺘﻨﻛ
ﺶﻨﺗ هرﺎﺷا از
دﻮﻤﻧ ) زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 2
.(
هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺢﻄﺳ ﻪﻛ ﺪﻧا
ﺮﺛا ﻲﻧﺪﺑ رﺎﻴﺴﺑ ﺬﻓﺎﻧ ﻤﻴﻘﺘﺴﻣ و ﻲ
ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﻲﻨﻫذ ﺖﻴﻌﺿو ﺮﺑ
درﻮﺧﺮﺑ داﺮﻓا ﺶﻟﺎﭼ ﺎﺑ ﺎﻫ دراد ﻲﻧاور ي .
ﻢﻫ ﻚﻳ شزرو ﻦﻴﻨﭼ
ﻞﺑﺎﻗ و ﺐﺳﺎﻨﻣ شور لﺮﺘﻨﻛ
رد ﻚﻤﻛ ﻪﺑ يداﺮﻓا ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﺑ
ﺶﻨﺗ ﺎﻫ و ﻲﻧاﺮﮕﻧ يﺎﻫ ﺪﻧراد رﺎﻛ و ﺮﺳ هﺮﻣزور ﻲﮔﺪﻧز .
ﺑ ﻪ رﻮﻃ
ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﻲﻠﻛ
، ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ﺶﻨﻛاو رد ار دﺮﻓ يﺎﻫ
ﺮﻴﻏ ﺎﻧاﻮﺗ ،هﺮﻈﺘﻨﻣ هدﺮﻛ
ﻲﻣ ﺚﻋﺎﺑ و ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻴﭘ زا ﺰﮔﺮﻫ ﺎ
يﺎﻫﺪﻣ
شﻮﺧﺎﻧ آ ﻳ بﺎﻨﺘﺟا ﺪﻨ ﺪﻳﺎﻤﻨﻧ
. كﻮﺑ
روﺮﻣ رد ﻦﻤﺸﻳد و ثرو
و شزرو ﻦﻴﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ تﺎﻴﺑدا تﺰﻋ
ﺲﻔﻧ اﺪﺘﺑا رد ﻪﻛ يداﺮﻓا ياﺮﺑ تاﺮﺛا ﻦﻳا ﺎﻣا دراد دﻮﺟو تﺰﻋ
ﺲﻔﻧ ﺎﭘ ﻳ ﻦﻴ يﻮﻗ ﺪﻧراد يﺮﺗ ﺖﺳا ﺮﺗ
. زا يرﺎﺘﻓر ﺮﻫ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
و ﺪﻨﻛ ﻚﻳﺮﺤﺗ ار ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﺲﺣ ﻪﻛ شزرو ﻪﻠﻤﺟ
تﺬﻟ ﻪﺼﺨﺸﻣ رد ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و دﻮﺷ كرد ﺶﺨﺑ ﻲﻧﺪﺑ يﺎﻫ
) ﻞﺜﻣ ﺶﻫﺎﻛ نزو و ترﺪﻗ ﺶﻳاﺰﻓا (
ﺗ ،ﺪﻨﻛدﺎﺠﻳا ﺎ
ﺮﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛ
ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺑ
ﻪ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻧﺪﺑ ﺪﻌﺑ رد هﮋﻳو .
نآ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﻫ
ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
هاﺮﻤﻫ بﻮﻠﻄﻣ ﻲﻧاور ﺖﻣﻼﺳ ﺎﺑ ﺖﺒﺜﻣ
ﻲﻣ
،دﻮﺷ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ يدﻮﺒﻬﺑ ﺎﺑ شزرو طﺎﺒﺗرا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ي
و ﻲﻧﺪﺑ
ﺎﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
،ﺮﺘﻬﺑ ﻪﻣادا و بﺎﺨﺘﻧا ياﺮﺑ يﺮﮕﻳد ﻞﻴﻟد ي
ﻚﺒﺳ
ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ار ﻲﻧﺪﺑ ﺮﻈﻧ زا لﺎﻌﻓ ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻨﻛ
) زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 4
.(
فﺪﻫ ﻲﻠﺻا رد ﺖﻛﺮﺣ ﻲﻧﺎﻣرد
، ﻲﮕﭼرﺎﭙﻜﻳ ﻦﻴﺑ
ﻦﻫذ و نﺪﺑ
ﺖﺳا و ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ
رد رﺎﺘﻓر ﻲﺘﻛﺮﺣ
،
بﺎﺗزﺎﺑ و ﻪﺠﻴﺘﻧ ي تاﺮﻴﻴﻐﺗ رد ناور ﺖﺳا ) 5 .(
ﺮﮔا ﻪﭼ ﺰﻛﺮﻤﺗ
ﻪﻴﻟوا ي ﺖﻛﺮﺣ ﻲﻧﺎﻣرد ﺮﺑ ﻦﻳا ﺪﻌﺑ ﺖﺳا ﺎﻣا ناﺮﮕﻧﺎﻣرد ﻲﺘﻛﺮﺣ
زا ترﻮﺻ يﺎﻫ ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ يا زا نﺎﻣرد ﺎﻫ ﺮﻴﻈﻧ مارآ يزﺎﺳ
،
ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
،ﻲﻳادز
،ﺶﻳﺎﻤﻧ تﻼﺧاﺪﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
و شور يﺎﻫ
ﻲﺘﻳاور رد يﺎﻫدﺮﻜﻳور ﺖﻛﺮﺣ
ﻲﻧﺎﻣرد ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ هدﺎﻔﺘﺳا
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ) 6 .(
تﺎﺴﻠﺟ ﺖﻛﺮﺣ ﻲﻧﺎﻣرد
، ﻲﺘﺻﺮﻓ ار ياﺮﺑ ﻦﻴﻌﺟاﺮﻣ
ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ رد ﻚﻳ ﻂﻴﺤﻣ ﻦﻣا و ﺮﻴﻏ
،ﺰﻴﻣآﺪﻳﺪﻬﺗ
ﻲﻧاﺮﮕﻧ
،ﺎﻫ باﺮﻄﺿا ﺎﻫ و ضرﺎﻌﺗ يﺎﻫ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻧورد دﻮﺧ ار
نﺎﻴﺑ ﺪﻨﻨﻛ ) 7 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﻛﺮﺣ
، ﻪﻠﻴﺳو يا ياﺮﺑ نﺎﻴﺑ
،سﺮﺗ
،ﻲﻨﻴﮕﻤﻏ
،ﻢﺸﺧ تﺬﻟ ) 2 (
، شروﺮﭘ تﻼﻣﺎﻌﺗ
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
نﺎﻴﺑ
تﺎﺳﺎﺴﺣا و
ﺑ ﻪ ﺖﺳد ندروآ ﺲﺣ ﻲﻟﺮﺘﻨﻛدﻮﺧ ﺖﺳا
) 8 .(
ﻼﻋ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻳ
ﻫ ،دﻮﺧ ﻲﻧﺪﺑ ﻢ ﻮ
زا ار ﺺﺨﺷ يرﺎﻴﺷ
دﺮﻛرﺎﻛ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ حﻮﻄﺳ حﻼﺻا ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ﻲﻧﺪﺑ دﺮﻛرﺎﻛ
رد ار
زﺎﻴﻧ ترﻮﺻ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا
ﺪﻫد ) 9 .(
فاﺪﻫا زا ﻲﻜﻳ ﺲﭘ
ﺪﻧارﻮﺧ
ﻲﺘﺴﻳز
، ناور يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ كرد ﺶﻳاﺰﻓا
ﺖﺳا نﺪﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
) 10 .(
ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ ﻚﻳ
شور ﻧﺎﻣرد
ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ
دﻮﺒﻬﺑ ﻲﺘﻣﻼﺳ داﺮﻓا ﻂﺳﻮﺗ ﻼﻋ ﻳ ﻢ ﻲﻧﺪﺑ نﺎﺷ رد لﺮﺘﻨﻛ ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا يژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ دﻮﺷ
) 9 .(
ﻪﻫد رد ي 1970 ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ داﺮﻓا ﻪﻛ
ﺪﻧردﺎﻗ دﺮﻛرﺎﻛ ﺪﻨﭼ يدارا لﺮﺘﻨﻛ رﺎﻛدﻮﺧ
ﻦﻳا نوﺪﺑ ار ﻪﺑ ﻪﻛ
ﻞﻣاﻮﻋ ﺑ ،ﺪﻧﻮﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪ
ﺖﺳد
ﺪﻧﺮﻴﮔ . ﻦﻳا زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ رﺎﻛدﻮﺧ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﻨﺗ
ﺶ ،ﻲﻧﻼﻀﻋ
،نﻮﺧ رﺎﺸﻓ
1GSR
ﺲﻔﻨﺗ و ﺐﻠﻗ ﻢﺘﻳر و نﺎﺑﺮﺿ ، .
ندﺮﻛ هﺎﮔآ ﺎﺑ
نآ ،رﺎﻛدﻮﺧ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﻦﻳا زا داﺮﻓا كرد ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺎﻫ
ﺶﻨﻛاو ﻲﻳﺎﺸﺣا يﺎﻫ نﺪﺑ
ﺪﻨﺘﺴﻫ دﻮﺧ )
10 .(
،ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ زا يا ﺶﻟﺎﭼ ﺎﺑ نﺪﻣآ رﺎﻨﻛ رد دﺮﻓ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ز ﻲﺳﺎﺳا ﺖﺳا ندﻮﺑ دﺎﺷ سﺎﺴﺣا و ﻲﮔﺪﻧ
ءﺰﺟ ود ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ : 1 - يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ :
ياﺮﺑ ﺺﺨﺷ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ رد نﺎﻨﻴﻤﻃا
ﻢﻴﻤﺼﺗ ،بﺎﺨﺘﻧا ،يﺮﻴﮔدﺎﻳ ،ﺮﻜﻔﺗ ﺮﺑ ﻂﻠﺴﺗ و ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺮﻴﮔ
ﺶﻟﺎﭼ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و ﺎﻫ .
2 - دﻮﺧ ﻪﺑ ماﺮﺘﺣا :
ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
و ﻖﺸﻋ ،ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ ماﺮﺘﺣا ،ﻲﺘﺳود ،ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ،ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ا ﺧ نداد صﺎﺼﺘ دﻮﺧ ياﺮﺑ ﻲﺘﺻﺮﻓ
) 11 .(
هﺪﻋ
زا يا
ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ؛ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺗ ﻚﻳ ار
ﺎ ﻊﻗاو ﺪﻴﻳ ﻲﻧورد و ﻪﻧﺎﻨﻴﺑ
ﻲﻣ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ و ﺪﻨﻧاد ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
،ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ بﺎﺗزﺎﺑ
ﻮﺧ زا دﺮﻓ شزرا و شﺮﮕﻧ ﺖﺳا ﺶﻳ
يدﺎﻴﻨﺑ حﻮﻄﺳ ﺮﺜﻛا رد ﻪﻛ
1Galvanic Skin Response
ناور ﻲﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﻨﻛ
) 12 .(
هﺪﻨﻳاﺰﻓ زﺎﻴﻧ دﺮﻓ ﺮﻫ ﻪﺑ يا
ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺮﻳز دراد
ا
،ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﻪﺘﺴﻫ
ي ﻪﺒﻨﺟ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻫ
ناور ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ باﺮﻄﺿا زا ار وا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣدآ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻲﻣ ﺐﻴﺳآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ و ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺮﻳﺬﭘﺎﻨﻓ و يﺮﻳﺬﭘ
ي ﻲﻣ هﺎﮔآ ،ﺪﻧادﺮﮔ
ﻧﻘ يرﻮﺤﻣ ﺶ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻮﺧ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ رد ﺶﻳ
رد باﺮﻄﺿا زا
ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ ي ﻪﺸﻳر ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎﺳ و ﻦﻳﺪﻟاو ﺎﺑ دﺮﻓ
دراد ) 13 .(
ﺎﺑ ﺗ درﻮﻣ رد هﺪﺷ نﺎﻴﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎ
شزرو و ﺖﻛﺮﺣ ﺮﻴﺛ
ﻢﻫ و
ﻲﺘﻣﻼﺳ ﺮﺑ نﺪﺑ رﺎﻛدﻮﺧ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ زا نﺪﺷ هﺎﮔآ ﻦﻴﻨﭼ
،نﺎﺴﻧا ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد ﻦﻳا ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺎﻳآ
ناور ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد و
ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ رد
ﺶﻳاﺰﻓا شﻮﻫ
ﻴﻫ ﺠ ﻲﻧﺎ و ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ناردﺎﻣ
ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ يﺎﻬﻴﻧاﻮﺗﺎﻧ
يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻣ ﻮ ﺮﺛ
؟ﺖﺳا
شور رﺎﻛ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ
، يدﺮﺑرﺎﻛ و زا عﻮﻧ ﻪﺒﺷ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﺖﺳا رد ﻪﻛ
لﺎﺳ 1389 ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ مﺎﺠﻧا ﺪﻬﺸﻣ رد .
نآ زا ﺎﺟ ﻳ ﻲ ﻪﻛ رد ﻦﻳا
ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﻜﻣا بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻲﻧدﻮﻣزآ ﺎﻫ دﻮﺟو ﺖﺷاﺪﻧ
، ﺎﻬﻨﺗ
شور زا شرﺎﻤﮔ ﻲﻓدﺎﺼﺗ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا هﺪﺷ . زا ﺲﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا
ﺗﺎ ﻪﺘﻴﻤﻛ ﺪﻴﻳ ي هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي
ناور و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد .
ﺖﻛﺮﺷ ﺖﻬﺟ اﺪﺘﺑا رد
ﺶﻫوﮋﭘ رد
، 30 ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ناردﺎﻣ زا ﺮﻔﻧ يﺎﻬﻴﻧاﻮﺗﺎﻧ
ﻲﻃ رد و ﺪﻧﺪﺷ تﻮﻋد ﻲﻨﻔﻠﺗ سﺎﻤﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا يﺮﻴﮔدﺎﻳ
ﻪﺴﻠﺟ يا
، ﻲﻧدﻮﻣزآ ياﺮﺑ حﺮﻃ تﺎﻴﺋﺰﺟ و تﺎﻴﻠﻛ هداد ﺢﻴﺿﻮﺗ ﺎﻫ
نآ ﻪﺑ و تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ ﺪﺷ هداد نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺎﻫ
ﻼﻣﺎﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ نﺎﺷ
ﺳ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻆﻔﺣ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ ﺌ
ﻲﻧدﻮﻣزآ تﻻاﻮ ﺎﻫ
ﺪﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ .
ﻪﺴﻠﺟ نﺎﻳﺎﭘ رد
، ﺑ داﺮﻓا ﻪ ياﺮﺑ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد رﻮﻃ
نﺎﻳﺎﭘ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ و ﺪﻧدﺮﻛ مﺎﻧ ﺖﺒﺛ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻧدﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣرد تﺎﺴﻠﺟ ﺪﺷ هداد ﺢﻴﺿﻮﺗ ﺎﻫ
. حﺮﻃ ﻦﻳا
ﺶﻫوﮋﭘ زا عﻮﻧ ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ و ﺲﭘ نﻮﻣزآ ﺎﺑ هوﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻞﺒﻗ زا ارا ﻳ ﻪ ي ﺮﻴﻐﺘﻣ
،ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺮﻫ ود هوﺮﮔ ﻣزآ نﻮ و ﺪﻫﺎﺷ
درﻮﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
،
ﺖﻛﺮﺣ و ﻲﻧﺎﻣرد ﺲﭘ
ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ ﺪﻨﺘﺴﻫ
. ﻪﻌﻣﺎﺟ ي يرﺎﻣآ
ﻞﻣﺎﺷ مﺎﻤﺗ ناردﺎﻣ ﺶﻧاد نازﻮﻣآ ﻪﻨﻣاد ﺎﺑ ي ﻲﻨﺳ 18 - 6 لﺎﺳ ﺮﻬﺷ
318 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 14
) 4 ( ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
يوﺮﺳ ﻪﻴﺿﺮﻣ رﺎﻜﻤﻫ و
نا
ﺪﻬﺸﻣ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻛ ﻪﺑ ﺖﻠﻋ يﺎﻬﻴﻧاﻮﺗﺎﻧ هﮋﻳو ي يﺮﻴﮔدﺎﻳ )1
( SLD ﻪﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ شزﻮﻣآ و شروﺮﭘ نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا عﺎﺟرا هﺪﺷ و
ﻂﺳﻮﺗ ﻦﻴﺼﺼﺨﺘﻣ نﺎﻣزﺎﺳ
رﻮﻛﺬﻣ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا راﺰﺑا ﺮﺒﺘﻌﻣ درﻮﻣ
ﻲﺑﺎﻳزرا ﻖﻴﻗد راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ و رد ﺖﻳﺎﻬﻧ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ نﺎﻛدﻮﻛ ﻼﺘﺒﻣ ﻪﺑ
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷSLD هﺪﺷ ﺪﻧا . يﺎﻬﻴﻧاﻮﺗﺎﻧ يﺮﻴﮔدﺎﻳ
رد ﻦﻳا نﺎﻛدﻮﻛ
ﺪﻳﺎﺒﻧ ﺖﺤﺗ ﺗﺎ ﺮﻴﺛ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﺮﻴﻈﻧ ﺐﻘﻋ ﻲﮔﺪﻧﺎﻣ
،ﻲﻨﻫذ ﺺﻘﻧ
،يراﺪﻳد ﺺﻘﻧ
،يراﺪﻴﻨﺷ ﺖﻴﻟﻮﻠﻌﻣ ﻲﺘﻛﺮﺣ و ...
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻧﻮﻤﻧ ﻪ ي درﻮﻣ ﺮﻈﻧ ﻞﻣﺎﺷ 17 ﺮﻔﻧ زا ناردﺎﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ﻼﺘﺒﻣ ﻪﺑ
دﻮﺑSLD ﺪﻧ ﻪﻛ رد ﻪﺳ هوﺮﮔ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ يﺎﺟ :
10 ﺮﻔﻧ ﺑ ﻪ ناﻮﻨﻋ
هوﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ
، 7 ﺮﻔﻧ ﺖﺤﺗ ناور ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد )
ﻪﺑ تﺪﻣ 3 هﺎﻣ ، 24
ﻪﺴﻠﺟ ( هاﺮﻤﻫ ﺎﺑ ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ )
ﺮﻫ 2 ﻪﺘﻔﻫ ﻚﻳ رﺎﺑ
، رد
عﻮﻤﺠﻣ 6 ﻪﺴﻠﺟ ( ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ رد
سﺮﺘﺳد بﺎﺨﺘﻧا ﺪﺷ .
رد ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ ﻪﺑ مزﻻ
ﺪﻛ ﺎﺑ ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﺖﻳﺎﺳ IRCT2012070710200N1
ﺖﺳا هﺪﻴﺳر ﺖﺒﺛ ﻪﺑ .
نﺎﻣرد تﺎﺴﻠﺟ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﺻﻼﺧ :
اﺮﺟا ي ﺖﻛﺮﺣ تﺎﺴﻠﺟ ﻲﻧﺎﻣرد
زا تﺎﻛﺮﺣ ﻲﺸﺸﻛ ﺎﺘﺴﻳا ﻪﺑ
ﺖﻤﺳ تﺎﻛﺮﺣ ﻲﺸﺸﻛ
،ﺎﻳﻮﭘ ﺮﺑ سﺎﺳا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يا ﻢﻈﻨﻣ و زا ﺶﻴﭘ
ﻦﻴﻴﻌﺗ هﺪﺷ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﻪﻛ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﻲﮕﺘﺨﻴﮕﻧادﻮﺧ ﺖﻛﺮﺣ
ﻂﺳﻮﺗ
ﺮﻫ دﺮﻓ ﺦﺳﺎﭘ هداد دﻮﺷ ) ﻲﻨﻌﻳ ﻦﻤﺿ ﻦﻳا ﻪﻛ دﺮﻓ ﻦﻴﻣاﺮﻓ ﻲﺘﻛﺮﺣ
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و
ﻊﻤﺟ ار اﺮﺟا ﻲﻣ
،ﺪﻨﻛ رد نآ ﺪﺣ دازآ ي دراد ﺎﺗ نآ
نﺎﻨﭼ ﻪﻛ ﻲﻣ ﺪﻫاﻮﺧ اﺮﺟا ﺪﻨﻛ و ﻂﻘﻓ يزﺎﺳﻮﮕﻟا هﺪﺷ
و ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ
داﺮﻳا ﻲﻫﺎﻔﺷ ﺎﻳ ﻊﻓر ﺺﻘﻧ ﻲﻫﺎﻔﺷ حﺮﻄﻣ ﺪﺷ (
، ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻪﺴﻠﺟ ﺮﻫ رد ي
ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ درﻮﻣ رد ،
ﻢﺠﺣ
،ﺲﻔﻨﺗ
،نﺪﺑ يﺎﻣد ﻨﺗ
ﺶ ﻲﻧﻼﻀﻋ و نﺎﺑﺮﺿ ﺐﻠﻗ ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻪﺑ درﻮﺧزﺎﺑ ﺎﻫ
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻞﺒﻗ تﺎﺴﻠﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﺷ دﺎﺠﻳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ و هداد .
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫراﺰﺑا :
ﻒﻟا - نﻮﻣزآ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺮﭘﻮﻛ
ﻤﺳا ﻴ
2ﺖ
SEI ) (:
ﺮﭘﻮﻛ ﻤﺳا ﻴ ﺖ
ﻦﻳا ﻘﻣ ﻴ سﺎ ار ﺮﺑ سﺎﺳا ﺪﺠﺗ ﻳ ﺪ ﺮﻈﻧ ﺮﺑ ور ي ﻘﻣ ﻴ سﺎ ﺮﺟار و
د ﻳ ﺪﻧﻮﻤ ﻬﺗ ﻴ ﻪ و وﺪﺗ ﻳ ﻦ دﺮﻛ . نﻮﻣزآ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺮﭘﻮﻛ
ﻤﺳا ﻴ ﺖ
اراد ي 58 هدﺎﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ 8 هدﺎﻣ ي نآ ﻨﻌﻳ ﻲ هرﺎﻤﺷ ﺎﻫ ي 6
،
13
، 20
، 27
، 34
، 41
، 48
، 55 غورد ﺞﻨﺳ ﺪﻨﺘﺴﻫ . رد عﻮﻤﺠﻣ 50
1Special Learning disabilities
2Coopersmith Self Esteem Inventory
هدﺎﻣ ي نآ ﻪﺑ 4 هدﺮﺧ ﻘﻣ ﻴ سﺎ ) ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﻠﻛ
ﻲ
، ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
، ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﮔداﻮﻧﺎﺧ
ﻲ و ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺼﺤﺗ
ﻴﻠ ﻲ ( ﺴﻘﺗ ﻴ ﻢ
هﺪﺷ ﺖﺳا .
ﻧﻴ ﺴ ﻲ اﻳ ﻦ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ار ﺖﺴﺨﻧ ﻪﻤﺟﺮﺗ و ﻣﻴ ناﺰ اور ﻲﻳ نﻮﻣزآ
ار زا ﺮﻃ ﻳ ﻖ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﻣﻴ نﺎ هﺮﻤﻧ ا ي اﻳ ﻦ نﻮﻣزآ ﺎﺑ لﺪﻌﻣ لﺎﺳ ﺮﺧآ
ﺶﻧاد نازﻮﻣآ ﺑ ﻪ ﺖﺳد دروآ ﻪﻛ اﺮﺑ ي ناﺮﺴﭘ 96 / 0 و اﺮﺑ ي ناﺮﺘﺧد
71 / 0 دﻮﺑ . ﻣﻴ ناﺰ ﺎﭘ ﻳﺎ ﻲﻳ ﻧﻴ ﺰ ﺎﺑ شور نﻮﻣزآ - نﻮﻣزآزﺎﺑ اﺮﺑ ي ناﺮﺴﭘ
90 / 0 و اﺮﺑ ي ناﺮﺘﺧد 92 / 0 ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﻳدﺮﮔ ) زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 14 .(
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي ﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ رﺎ
- ا
3ن EQ-I ) :(
ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ ي
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓاﺮﻓ ﺮﺒﺘﻌﻣ
لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺳا 1997
رﺎﺑ ﻂﺳﻮﺗ -
ا ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ ن .
ﻦﻳا
ﺶﺳﺮﭘ داﺪﻌﺗ زا ﻪﻣﺎﻧ 133
ﺳ ﻮﺌ شور ﺎﺑ ﻪﻛ هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ هﺎﺗﻮﻛ لا
ﻪﺟرد ﺞﻨﭘ تﺮﻜﻴﻟ ﻲﻣ بﺎﺨﺘﻧا يا
ياراد و ﺪﻧﻮﺷ
5 و سﺎﻴﻘﻣ 15
هدﺮﺧ راﺮﻗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا سﺎﻴﻘﻣ ﺮﻳز
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ :
نورد سﺎﻴﻘﻣ يدﺮﻓ
:
،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ
ماﺮﺘﺣا ،دﻮﺟو زاﺮﺑا
لﻼﻘﺘﺳا و ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷدﻮﺧ ،دﻮﺧ ﻪﺑ .
يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ سﺎﻴﻘﻣ :
،ﻲﻟﺪﻤﻫ
ﺴﻣ و يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﺌ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮ .
شزﺎﺳ سﺎﻴﻘﻣ يﺮﻳﺬﭘ
:
ﺴﻣ ﻞﺣ ﺌ فﺎﻄﻌﻧا و ﺖﻴﻌﻗاو نﻮﻣزآ ،ﻪﻠ يﺮﻳﺬﭘ
.
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ سﺎﻴﻘﻣ
ﺶﻨﺗ : ﻪﻧﺎﻜﺗ لﺮﺘﻨﻛ و ﻲﻧاور رﺎﺸﻓ ﻞﻤﺤﺗ .
ﻖﻠﺧ سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ
:
شﻮﺧ و ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ ﻲﻨﻴﺑ
. ﺒﻳﺮﻘﺗ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺎﻳ ﻻﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ تاﺮﻤﻧ ﺎ
ردﺎﻧ
ﺘﺴﻫ داﺮﻓا ﺐﻠﻏا و ﺪﻨ
، هﺮﻤﻧ ي ﻚﻳدﺰﻧ 100 ﺑ ﻪ ﻲﻣ ﺖﺳد ﺪﻧروآ .
هﺮﻤﻧ ﺐﺴﻛ ي
يﻻﺎﺑ 100
، ﻪﻧﺎﺸﻧ ي و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﺮﻈﻧ زا شﻮﻫﺎﺑ داﺮﻓا
ﻦﻴﻳﺎﭘ تاﺮﻤﻧ ﺐﺴﻛ ﺮﺗ
، نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ي ترﺎﻬﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ يﺎﻫ
هزﻮﺣ رد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﺧا يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻲﺻﺎﺼﺘ .
رﺎﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد -
ا ن
،
هﺎﻣ ﻚﻳ زا ﺪﻌﺑ ﻲﻳﺎﻣزآزﺎﺑ ﺐﻳاﺮﺿ 85
/ 0 هﺎﻣ رﺎﻬﭼ زا ﺪﻌﺑ و 75
/ 0
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
ﻢﻫ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻧورد ﻲﻧﺎﺴﻤﻫ ﻦﻴﻨﭼ
ﻌﻤﺟ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﻔﻫ رد خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﻴ
ﺖ
ياﺮﺑ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
هدﺮﺧ سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻴﺑ ﺎﻫ 69 / 0 ) ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ (
ﺎﺗ 86 / 0 ) ماﺮﺘﺣا
ﻮﺧ ﻪﺑ د ( ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ 76 / 0 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ )
15 .(
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يور ﺮﺑ ناﺮﻳا ﻲﺑﺎﻳرﺎﺠﻨﻫ
داﺪﻌﺗ و هﺪﺷ
ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ نآ يﺎﻫ 90
يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ترﺎﺒﻋ
ﺮﺴﭘ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ياﺮﺑ نآ خﺎﺒﻧوﺮﻛ 74
/ 0 نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ياﺮﺑ و
ﺮﺘﺧد 68 / 0 داﺮﻓا ﻞﻛ ياﺮﺑ و 93
/ 0 ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
3Bar-on Emotional Quotient Inventory
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﻳاور رد ﻲﻓﺎﺸﺘﻛا ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻪﻣﺎﻧ
ﺸﻫوﮋﭘ ﻲ ﻦﻴﺑ زا ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ 13
ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﻞﻣﺎﻋ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ي ﻲﻧدﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﺖﺸﻫ ،ﻲﻟﺎﻤﺷ يﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫ
ﺖﺷاد ﻲﻳاور ﻲﻧاﺮﻳا .
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا :
يﺪﻨﺳﺮﺧدﻮﺧ
) هدﺮﺧ ﻞﻣﺎﺷ زا ﻲﺸﺨﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ دﻮﺧ ﻪﺑ ماﺮﺘﺣا سﺎﻴﻘﻣ
دﻮﺧ شﻮﺧ و ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷ ﻲﻨﻴﺑ
( ﻲﺷﻮﺧ ،ﻪﻧﺎﻜﺗ لﺮﺘﻨﻛ ، )
ﻞﻣﺎﺷ
ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷدﻮﺧو ﻲﻣﺎﻛدﺎﺷ زا ﻲﺸﺨﺑ (
ﻲﻫﺎﮔآدﻮﺧ ،ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻞﺣ ،
فﺎﻄﻌﻧا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ،يدﺮﻓ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ يﺮﻳﺬﭘ
.
ﻞﻣﺎﻋ ﺖﺸﻫ ﻦﻳا ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ 3
/ 35 ار ﻞﻛ ﺲﻧﺎﻳراو زا ﺪﺻرد
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ .
ﻲﺳرﺮﺑ نﻮﻣزآ ﻲﻳاور صﻮﺼﺧ رد ﺎﻫ
، ناﺰﻴﻣ
ﻲﻣ شراﺰﮔ ار ﻲﻳاور يﻻﺎﺑ ﺪﻨﻨﻛ
. ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي و يرﻮﺻ ﻲﻳاور
نﻮﻣزآ ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ
، ﺖﺳا نﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﻲﺑﻮﺧ ﻲﻳاور ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻳاور يﺎﻫ EQ-Iﻲﺑﺎﻳ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻫد ﻪﻣﺎﻧ
،
ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ار ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ي
هﺮﻤﻧ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ي
ﻞﻛ EQ) ( ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ
ﺸﻧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫراﺰﺑا نﺎ
هﺪﻨﻫد ي ﻦﻳا
ﻪﺒﻨﺟ ﺎﻳ هزﺎﺳ رﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ
ﻂﺒﺗﺮﻣ و رﺎﻜﺷآ نآ
،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺑﺎﻳزرا
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ) ﻪﺑ ﻞﻘﻧ زا 15 .(
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ي
ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ
زا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﺮﻴﻈﻧ ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ و يﺰﻛﺮﻣ ﺶﻳاﺮﮔ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا رﺎﻣآ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
. ﻪﺑ
هداد ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ اﺪﺘﺑا ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻛ نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻮ ﺮﮔﻮﻤﻟ ا ف -
ﻲﺳرﺮﺑ فﻮﻧﺮﻴﻤﺳا هﺪﺷ
ندﻮﺒﻧ لﺎﻣﺮﻧ ﺮﻔﺻ ضﺮﻓ در زا ﺲﭘ و
هداد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ نﻮﻣزآ زا ﺎﻫ ي
ﻞﻘﺘﺴﻣ هوﺮﮔ ود رد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ )
نﻮﻣزآ
ﻲﺗ ( ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد يور ﺮﺑ
17 ﺶﻧاد ناردﺎﻣ زا ﺮﻔﻧ ﻼﺘﺒﻣ نازﻮﻣآ
،يﺮﻴﮔدﺎﻳ لﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻦﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻣزآ هوﺮﮔ رد ﺎﻫ نﻮ
و
ﺪﻫﺎﺷ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 36 و 3 / 38 لﺎﺳ دﻮﺑ . ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ 28 / 14 زا ﺪﺻرد
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻣزآ هوﺮﮔ رد ﺎﻫ نﻮ
و 10 هوﺮﮔ رد ﺪﺻرد ﺪﻫﺎﺷ
ياراد
ﻲﻳاﺪﺘﺑا تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺪﻧدﻮﺑ
. 42 / 71 ﻣزآ هوﺮﮔ ﺪﺻرد نﻮ
و 60
هوﺮﮔ ﺪﺻرد ﺪﻫﺎﺷ
ﻢﻠﭙﻳد ﺪﻨﺘﺷاد ، 28 / 14 ﻣزآ هوﺮﮔ ﺪﺻرد نﻮ
و
10 هوﺮﮔ ﺪﺻرد ﺪﻫﺎﺷ
ﺰﻴﻧ تﻼﻴﺼﺤﺗ ياراد ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
ﺪﻧدﻮﺑ .
هداد ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ اﺪﺘﺑا رد ﺶﻴﭘ يﺎﻫ
زا ،نﻮﻣزآ
فوﺮﮔﻮﻤﻠﻛ نﻮﻣزآ -
ﺳا ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا فﻮﻧﺮﻴﻤ .
لوﺪﺟ 1 نﺎﺸﻧ هﺪﻨﻫد ي ﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ راﺪﻘﻣ ﻲ
نﻮﻣزآ تاﺮﻤﻧ عﻮﻤﺠﻣ يراد
ﺲﻔﻧ تﺰﻋ هوﺮﮔ ود رد
) ﺑ ﻪ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 936
/ 0 و 894 / 0 ( و
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ )
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ 712
/ 0 و 947 / 0 ( ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ زا و
ﺎﺟ نآ ﻪﻛ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻦﻳا زا
05 / 0 ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ هداد ﻊﻳزﻮﺗ
لﺎﻣﺮﻧ ﺎﻫ
دﻮﺑ و ه ﻲﻣ نﻮﻣزآ زا ناﻮﺗ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﻚﻳﺮﺘﻣارﺎﭘ يﺎﻫ
ﺎﻫ
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .
لوﺪﺟ 1 ﺶﻴﭘ تاﺮﻤﻧ ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ - شﻮﻫ و ﺲﻔﻧ تﺰﻋ نﻮﻣزآ
ﺶﻧاد ناردﺎﻣ رد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻬﻴﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نازﻮﻣآ
هوﺮﮔ ﺮﻴﻐﺘﻣ
داﺪﻌﺗ هرﺎﻣآ
ي
فاﺮﮔﻮﻤﻟﻮﻛ - فﻮﻧﺮﻴﻤﺳا ﺢﻄﺳ
ﻲﻨﻌﻣ يراد
ﻣزآ نﻮ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
شﻮﻫ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ 7 7 536
/ 0
700 / 0 936
/ 0
712 / 0
ﺪﻫﺎﺷ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ 10
10 576
/ 0
524 / 0 894
/ 0
947 / 0
لوﺪﺟ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ 2
ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ .
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ
ﻲﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ لوﺪﺟ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺎﺑ دﻮﺷ
ي ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺶﻴﭘ ﺲﭘ و نﻮﻣزآ ﻲﻣ هوﺮﮔ ود رد نﻮﻣزآ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻣزآ هوﺮﮔ رد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر نﻮ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﺮﻫ رد
هوﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ تاﺮﻤﻧ ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ
ﺲﭘ ﺲﭘ تاﺮﻤﻧ ﻂﺳﻮﺘﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ هوﺮﮔ ﻦﻳا رد نﻮﻣزآ رد نﻮﻣزآ
هوﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻴﺿﺮﻓ نﻮﻣزآ ياﺮﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ نﻮﻣزآ زا ﻪ
ي ود رد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻞﺿﺎﻔﺗ
ﻞﻘﺘﺴﻣ هوﺮﮔ )
نﻮﻣزآ ﻲﺗ ( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
لوﺪﺟ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 2
ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد يراد
ي ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﺑ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و ﻪ
ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ 04
/ 0 و 01 / 0 و
زا ﺮﺘﻤﻛ 05 / 0 ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ تﺰﻋ
ﺲﻔﻧ ) ﻚﻳ نﻮﻣزآ
،ﻪﻨﻣاد 15 df=
، 04 / 0 P=
، 32 / 2 t= (
شﻮﻫ و
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ )
،ﻪﻨﻣاد ﻚﻳ نﻮﻣزآ 15
df=
، 01 / 0 P=
، 94 / 2 t= (
ﺖﻛﺮﺣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﻪﻛ ﻲﻧاردﺎﻣ و ﻲﻧﺎﻣرد
ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ
هدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ هوﺮﮔ و ﺪﻧا
،ﺪﻫﺎﺷ ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲ دراد دﻮﺟو يراد .
ﺚﺤﺑ ﺗ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎ
ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺮﻴﺛ
ناور و ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد ﺲﭘ
ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ
شﻮﻫ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
و ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ يﺎﻬﻴﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ناردﺎﻣ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻪﻄﺑار يﺮﻴﮔدﺎﻳ ي
ﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ﻲ دراد دﻮﺟو يراد .
ﺑ ا ﻪ
ترﻮﺻ ﻦﻳ
320 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 14
) 4 ( ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
يوﺮﺳ ﻪﻴﺿﺮﻣ رﺎﻜﻤﻫ و
نا
ﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﻲﻧاردﺎﻣ ﻪﻛ ﺎ
ﺢﻄﺳ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻴﺛ
ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ و
.
لوﺪﺟ 2 ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ- ﺲﭘ ي
شﻮﻫ و ﺲﻔﻧ تﺰﻋ نﻮﻣزآ رد نﻮﻣزآ
رد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﺶﻧاد ناردﺎﻣ
يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫ ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نازﻮﻣآ
هوﺮﮔ ﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻲﺗ
df P
ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻣزآ
نﻮ ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ
ﺲﭘ نﻮﻣزآ
ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ
ﺲﭘ نﻮﻣزآ 86 / 333
43 / 354
91 / 322
18 / 319 35 / 41 02 / 25 29 / 35 16 / 38 94 / 2 15 01 / 0
ﺪﻫﺎﺷ
ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﻣزآ
نﻮ ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ
ﺲﭘ نﻮﻣزآ
ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ
ﺲﭘ نﻮﻣزآ 57 / 30
40 64 / 29
82 / 32 22 / 10 36 / 3
52 / 9
65 / 10 23 / 2 15 02 / 0
ﺪﻫﺎﺷ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ ي
ﻲﺸﻫوﮋﭘ
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا
و ﻲﻧﺪﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ هداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار
ﺪﻧا . ﺒﻳﺮﻘﺗ ﺎ 60
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺪﺻرد
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻦﻴﺑ ار ﻲﺘﺒﺜﻣ طﺎﺒﺗرا
يﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ و ﻲﻧﺪﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
هدﺮﻛ شراﺰﮔ ﺪﻧا
) 16 .(
ﻪﺑ ﻦﻳا
هدﺮﺘﺴﮔ شﺮﻳﺬﭘ ي
ﺶﻳاﺰﻓا ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺑ
ﻪ
ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ زا رﺎﻛدﻮﺧ )
17 .(
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺲﻨﭙﺳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، نارﺎﻜﻤﻫ و ﺰﻟﺎﻤﭽﺳا
، و رﺪﻠﻴﻜﺳا
نارﺎﻜﻤﻫ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺑ ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ
ﻪ رﻮﻃ
ﻲﻠﻛ ناﺰﻴﻣ ﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺎﻣا ﺖﺒﺜﻣ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
هزاﺪﻧا نﺎﻤﻫ ﻪﺑ و
ﻪﺒﻨﺟ هﮋﻳو يﺎﻫ ي ﺪﻨﭼ تﺎﺟرد هراﺪﻨﭘدﻮﺧ يﺪﻌﺑ
ي ﻪﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲﻧﺪﺑ
ﺖﺳا . ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
، رد ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺪﻫاﻮﺷ
ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ شزرو و ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺎ
ﺮﻴﺛ
ﻪﻄﺳاو هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﺶﻳاﺰﻓا يا ي
ﺖﺳا رﺎﮔزﺎﺳ ،ﻲﻧﺪﺑ
) زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ
18 .(
ناووﺪﻴﻫ فرودﺰﮕﻧﻻ
داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد
ﺖﻛﺮﺣ نوزﻮﻣ ﻲﻧﺎﻣرد ) 1
(DMT
دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ رد
يرﺎﻤﻴﺑ و ﻲﻧﺪﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ دﻮﺒﻬﺑ ﺎﺑ ﻪﻨﻴﺳ نﺎﻃﺮﺳ ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﻳﺎﻫ تﺰﻋ
ﺲﻔﻧ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻖﻓﻮﻣ )
زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 19
.(
لﺪﻣ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ و
2شزرو
) EXSEM (
ﻪﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﻢﻳوﺮﺘﺴﻧﺎﺳ دﺎﺠﻳا نﺎﮔرﻮﻣ و3
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺰﻴﻧ ﺪﺷ ي
ﺗ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺎ
ﻲﻣ ﺪﻴﻳ
لﺪﻣ ﻚﻳ ﻦﻳا ،ﺪﻨﻛ
ﻲﻧﺪﺑ ﻲﮔﺪﻧزاﺮﺑ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ نآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻴﺣﻼﺻ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ
1Dance/Movement Therapy
2Exercise and Self-Esteem Model
3Sonstroem
دﻮﺧ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ يﺪﻣآرﺎﻛ
هﺪﺷ
ﻲﻧﺪﺑ ﺖﻴﺣﻼﺻ ﺲﭙﺳ
كاردا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ نآ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻲﻠﻛ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ
) زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 20
.(
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ رد ار هراﺪﻨﭘدﻮﺧ زا ﺪﻌﺑ ﻦﻳﺪﻨﭼ
ﺮﻴﻏ هوﺮﮔ ﻚﻳ و زﺎﺘﻤﻣ نارﺎﻜﺷزرو رﺎﻜﺷزرو
، و ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
ﺑ نز و دﺮﻣ نارﺎﻜﺷزرو ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﻪ
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﺢﻄﺳ يراد
زا يﺮﺗﻻﺎﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
رﺎﻜﺷزرو ﺮﻴﻏ نﺎﻧز و نادﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار
ﻢﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧراد دراد ﻲﻧاﻮﺧ
) 21 .(
يدوﺮﺗ
ﻲﻠﺻا نﺎﻣﺎﮕﺸﻴﭘ زا ،پﻮﻜﺳا دﻮﺒﻬﺑ رد ﺖﻛﺮﺣ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﺑDMT
ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺗﺎ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺪﻴﻛ .
ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ وا ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻲﻣ دﺮﻓ ﻣ دﺮﻛرﺎﻛ ﺶﻳاﺰﻓا ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻧاﻮﺗ ﻮ
ﺪﺑﺎﻳ دﻮﺒﻬﺑ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺮﺛ
) زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ 19 .(
ﺲﭘ ﺮﻴﺛﺎﺗ رد ﺪﻧارﻮﺧ
ﻲﺘﺴﻳز ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﻲﻣ
ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﻳﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ
4ﺲ
ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا ﻪﻛ دﺮﻛ هرﺎﺷا نارﺎﻜﻤﻫ و -ﺲﭘ
ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ ﺮﺑ ار
ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﻪﻧﺎﺜﻣ يدﺮﻛرﺎﻛﺪﺑ ﺎﺑ نﺎﻛدﻮﻛ
ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ و ﺪﻧدﺮﻛ اﺮﺟا ﺲﭘ
ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ
ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﻲﻣ
دﻮﺷ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﺑ ﻪﻛ يﺎﻫ
ﻢﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻲﻧاﻮﺧ
دراد . ﻢﻫ لآ ﻦﻴﻨﭼ ﺎﻋ ﺻ ﺗ ﻲﻤ ﺎ هروﺎﺸﻣ ﻲﻠﻣﺎﻌﺗ ﺮﻴﺛ ي
و يزﺮﺟار
ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ هراﺪﻨﭘدﻮﺧ ﺮﺑ ار
، داد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ وا يﺎﻫ ﻲ
هراﺪﻨﭘدﻮﺧ رد يراد ي
ﻣزآ هوﺮﮔ نﻮ و
ﺪﻫﺎﺷ داد نﺎﺸﻧ ) 22
، 23 .(
ﻪﻨﻴﻣز رد ي ﺗﺎ ناور ﺮﻴﺛ ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺮﺑ ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد
ﻢﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻮﺳ
ﺪﺷﺎﺑ . زا
ﻪﻠﻤﺟ ي وﮋﭘ ﻦﻳا ﺶﻫ ﺎﻫ ﻲﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﺶﺑﺎﺗ
صﻮﺼﺧ رد
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ي ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ رﺎﻜﺷزرو نﺎﻧز ﻦﻴﺑ رد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ زﺎﺑ يﺎﻫ
ﻦﻴﺑ رد رﺎﻜﺷزرو ﺮﻴﻏ و ﻪﺘﺴﺑ و 80
هﺎﮕﺷﺎﺑ رﺎﻜﺷزرو ﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ
و نﺎﻬﻔﺻا ﺮﻬﺷ 80
دﺮﻓ
رﺎﻜﺷزرو ﺮﻴﻏ
دﻮﻤﻧ هرﺎﺷا .
ﻦﻳا رد يو
و نارﺎﻜﺷزرو ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻏ ﺮﻴ نارﺎﻜﺷزرو
، ﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲ دراد دﻮﺟو يراد )
24 .(
ﻲﺧﺮﺑ رد
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺎﻋدا
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺑ ﻦﻴﻌﻣ ﻲﻧﺪﺑ تﺎﻛﺮﺣ ﻪﻛ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﺑ نﺪﻣآ رﺎﻨﻛ رد ﺺﺨﺷ ي
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ نﺎﺠﻴﻫ ﻚﻳ ﺪﻨﻛ
) 25 .(
ﻮﻧﻼﺘﺳﺎﻛ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و5
تﺎﻛﺮﺣ ﻲﻧﺪﺑ و ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ يﺎﻫ ﻲﺘﻛﺮﺣ ﺎﺑ نﺎﺠﻴﻫ ﺎﻫ ار نﺎﺸﻧ ﺪﻧداد ) 26 .(
4Bryce
5Castellano
ﺰﺘﻟﻮﺘﺳا ﺲﭘ1
ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ ﻲﺠﻳرﺪﺗ ﻲﮔﺪﻴﻣرآ ﺐﻴﻛﺮﺗ رد ار
ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺲﭙﺳ و داد مﺎﺠﻧا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺮﺑ
ﻪﻛ ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
،ﻲﮔﺪﻴﻣرآ ﺗﺎ
ﺮﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛ
دراد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻳا ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ .
اﻮﻜﻴﻧﺮﭼ نارﺎﻜﻤﻫ و2
،
ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ ﻤﻴﺑ رد ار
نارﺎ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﻲﺴﻛﺎﺗآ و نﻮﺴﻨﻴﻛرﺎﭘ
ﻪﭽﺨﻣ داد مﺎﺠﻧا يا ﺪﻧ
نآ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ زا ﻲﻜﻳ و ﺗ ،ﺎﻫ
ﺎ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛ
ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ دﻮﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ تﻻﺎﺣ ﺮﺑ
. ﻪﺘﻓﺎﻳ ي
ﺗ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺎ
ﺮﻴﺛ ﺲﭘ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ شﻮﻫ ﺮﺑ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻢﻫ ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺖﺳا ﻮﺳ
) 27،28 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﻳﺎﻫ
دﻮﺑ . ﻦﻳا لوا ﻪﻛ
ﺖﻛﺮﺷ ناردﺎﻣ هﺪﻨﻨﻛ
زا ﻢﻛ ﻲﻫﺎﮔآ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
ﺎﺴﻣ ﻳ ناور ﻞ
ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ رد فﺮﺻ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و دﻮﺧ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
كدﻮﻛ ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ و ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ نﺎﻣرد ياﺮﺑ ﻲﻧاﺪﻨﭼ ﺖﺒﻏر ،نﺎﺷ
ﺪﻧزﺮﻓ يﺮﻴﮔدﺎﻳ لﻼﺘﺧا نﺎﻣرد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ دﻮﺧ
ﺪﻧدﻮﺑ . رد ،مود
ﻪﻄﻴﺣ ي ﺖﻛﺮﺣ ﻲﻧﺎﻣرد و ﺲﭘ ﺪﻧارﻮﺧ ﻲﺘﺴﻳز رد نﺎﻣرد
1Stoltz
2Chernikova
ناور تﻼﻜﺸﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
، ناﺮﻳا رد ﻲﻛﺪﻧا ﻲﺸﻫوﮋﭘ و يﺮﻈﻧ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺖﺳا دﻮﺟﻮﻣ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ار ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ يﻮﮕﻟا ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻲﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ ﻦﻳا ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺐﺼﻋ ﻞﻳﺎﺴﻣ نﺎﻣرد ياﺮﺑ -
ناور ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ )
شﻮﻫ و ﺲﻔﻧ تﺰﻋ
ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﻛدﻮﻛ ناردﺎﻣ ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻧاﻮﺗﺎﻧ
يﺎﻫ ﻪﻳارا يﺮﻴﮔدﺎﻳ
ﺪﻫد . ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺎﺴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻳ ناور ﻞ -
ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ي
ﺑ ﻲﺒﺼﻋ ﻢﺘﺴﻴﺳ يدﺮﻛرﺎﻛﺪﺑ ﻪ
دﻮﺟو
ﻲﻣ ﺪﻨﻳآ . ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ
شور زا ﺮﮔا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞ يﺎﻫ
ﻪﻠﺧاﺪﻣ اور ﺪﻨﻧﺎﻣ يا ن
ﺲﭘ و ﻲﻧﺪﺑ ﻲﻧﺎﻣرد
ياﺮﺑ ﻲﺘﺴﻳز ﺪﻧارﻮﺧ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺒﺼﻋ ﻢﺘﺴﻴﺳ رد ﻲﺗاﺮﻴﻴﻐﺗ دﺎﺠﻳا دﻮﺷ
ﻲﻣ ، ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ناﻮﺗ
بﻮﻠﻄﻣ ﺐﺼﻋ تﻼﻜﺸﻣ ﻦﻳا يﺮﺗ -
ناور
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ار ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
دﻮﻤﻧ . هرود مﺎﻤﺗا زا ﺲﭘ اﺬﻟ ﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣرد يﺎﻫ
ﻞﺻﺎﺣ تاﺮﻤﻧ سﺎﺳا
هﺪﺷ
، يدﻮﺒﻬﺑ ﺎﺴﻣ رد ﻲﻳﺎﻫ ﻳ
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻞ ﻪﻛ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ
ﻫاﻮﮔ ﻲ ﺮﺑ ﻲﻣ ﻲﺒﺼﻋ ﻢﺘﺴﻴﺳ رد بﻮﻠﻄﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﺷﺎﺑ
.
References
1.Ghanaei Chaman Abad A. [The effect of sport rhythmic exercise on the function of neuropsychological function of memory in students with special learning disabilities]. Ph.D.
Dissertation. Tabriz University, College of educational sciences and psychology, 2007: 5-6. (Persian) 2. Wessels-Bloom SL. Dancing for life: An exploration of the effectiveness of dance-movement therapy as an intervention for HIV. MA. Dissertation. Rand Afrikaans University, College of Arts, 2004: 74-84.
3. Helmich I, Latini A, Sigwalt A, Carta MG, Machado S, Velasques B, et al. Neurobiological alterations induced by exercise and their impact on depressive disorders. Clin Pract Epidemiol Ment Health 2010; 6: 115-25.
4. Antshel KM, Joseph GR. Maternal stress in nonverbal learning disorder: A comparison with reading disorder. J Learn Disabil 2006; 39(3): 194.
5. Cleary S. Dance movement therapy and sensory integration: An integrated approach to working with children. MA. Dissertation. Naropa University, Department of somatic psychology, 2002: 38.
6. Leslie Flint A. Dance/movement therapy: A unique career opportunity. MA.Document resume.
Dissertation. U.S. University of North Carolina Greensboro, Department of educational sciences, 1998:
1-11.
322 ﻣ ﻪﻠﺠ لﺎﺳ ،ﻲﻧاور ﺖﺷاﺪﻬﺑ لﻮﺻا ي 14
) 4 ( ، نﺎﺘﺴﻣز 1391
يوﺮﺳ ﻪﻴﺿﺮﻣ رﺎﻜﻤﻫ و
نا
7. Bannon V. Dance/movement therapy with emotionally disturbed adolescents. Couns Psychol 1994;
15 (1): 7-14.
8. Redman D. The Effectiveness of dance/movement therapy as a treatment for students in a public alternative school diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder: A pilot study]. MA.
Dissertation. Drexel University, College of nursing and health professions, 2007: 23.
9. Melczer AR. Treating adolescent depression: The application of beauty experiences and biofeedback to the traditional therapeutic process. Chicago: Loyola University, School of social work, 2008: 4.
10. Holten V. Bio-and neuro-feedback applications in stress regulation. M.Sc. Dissertation. Central Militair Hospital, Neuroscience and cognition, track behavioral neuroscience, 2009: 16-7.
11. Michael BS. Differences in self-esteem between genders: A look at middle school. MA.
Dissertation. Marshall University, 2005: 2-3.
12. Paxton HL. The effects of childhood obesity on self-esteem. MA. Dissertation. Marshall University, 2005: 2-3.
13. Ghanaei Chaman Abad A. [Study of the correlation of Karate and self-respect in deaf students].
MA. Dissertation. Tehran Univesity, College of educational sciences and psychology, 1995: 1-20.
(Persian)
14. Mojiry Nezhad M. [The efficacy of group therapy the approach of interpersonal (attachment) on improving of consistency in gender role, decreasing of anxiety and depression and promoting self- esteem on men suffering from gender identity disorder]. Ferdowsi University of Mashhad, College of educational sciences and psychology, 2010: 90-1. (Persian)
15. Zarrati I. [The relationship between emotional intelligence and attachment styles]. J of educational sciences and psychology, 2004: 31-37.(Persian)
16. McAuley E, Mihalko SL, Bane SM. Exercise and self-esteem in middle-aged adults:
Multidimensional relationships and physical fitness and self-efficacy influences. J Behav Med 1997;
20: 67-70.
17. McAuley E, Blissmer B, Katula J, Duncan TE, Mihalko SL. Physical activity, self-esteem, and self-efficacy relationships in older adults: A randomized controlled trial. Ann Behav Med 2000; 22(2):
131-9.
18. Bobbio A. Relation of physical activity and self-esteem. Percept Mot Skills 2009; 108: 549-57.
19. Levy FJ. Dance/movement therapy: A healing art. American Alliance for Health, Physical Education, Recreation and Dance, Reston, VA. National Dance Association, 1988: 17-100.
20. Spence J, McGannon KR, Poon P. The effect of exercise on global self-esteem: A quantitative review. J Sport Exerc Psychol 2005; 27: 311-34.
21. Griffin M, Kirby S. The effect of gender in improving body image and self esteem. Athletic insight: The online journal of sport psychology 2007; 9(3): 83-92.
22. Bryce W, Salle P, Luiz J, Angela B, Sharon G, Bruno L, et al. Outcome of a prospective randomized trial investigating effect of biofeedback on self esteem in pediatric patients with dysfunctional voiding. Canadia Urological Association Journal. 2011; 5(3 Suppl 1): S3-S114.
23. Al Asemi R. Effectiveness of the counseling program based on client centered counseling and biofeedback on reducing the degree of stress, trait anxiety and improve the self-concept among a sample of teachers. Damascus University journal 2011; 27: 19.
24. Tabesh S. [Comparison of emotional intelligence between athletes female (with skills of open and closed) and non athletes]. Journal of movement 2004; 14: 33-42. (Persian)
25. Shaarani AS, Romano DM. Basic emotions from body movements. United Kingdom: Sheffield, Regent Court, Department of computer science, 2003: 1-2.
26. Castellano G, Villalba SD, Camurri A. Recognizing human emotions from body movement and gesture dynamics. ACII, 2nd International Conference on Affective Computing and Intelligent Interaction. Volume 4738; 2007: 71-82.
27. Stoltz S. The effects of biofeedback plus progressive relaxation on the emotional well-being of college students. M.S. Dissertation. University of Wisconsin-Stout, 2000: 6-17.
28. Chernikova L, Ustinova K, Loffe M. Effects of postural sway biofeedback on the stability of the upright posture in patients with post stroke hemiparesis, parkinson’s disease an cerebellar ataxia. Appl Psychophysiol Biofeedback 2005; 30(4): 402-3.
