20 ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد مﻮﻠﻋ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﻠﺠﻣ
/ هرود ﻢﺘﺸﻫ / هرﺎﻤﺷ لوا / رﺎﻬﺑ 1390 / ﻲﭘﺎﻴﭘ 27
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ
ﺲﻳزوﺮﻠﻜﺳا ﻞﭙﻴﺘﻟﺎﻣ ﻪﺑ نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ رد ﻲﺗرﻮﺻ –
ﻲﻤﺳﻻ ﻖﺤﺳا ﺮﺘﻛد
1#
نﺎﻴﺋاﺮﺤﺻ ﻲﻠﻋ ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد يﺪﻤﺘﻌﻣﺮﺘﻧﻼﻛ ﻦﻴﺴﺣ ﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد 2
ﻲﺋﻻو ﺮﺻﺎﻧ سﺪﻨﻬﻣ3
يداﺮﻣ ﻦﻴﺷﻮﻧ ﺮﺘﻛد4
ﻲﻤﺳﻻ ﺎﺿر ﺮﺘﻛد5
6
1 - زآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﺪﺣاو ترﻮﺻ و ﻚﻓ و نﺎﻫد ﻲﺣاﺮﺟ ﺶﺨﺑ رﺎﻴﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ ﻲﻣﻼﺳا دا
2 - تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ﻖﻘﺤﻣ ناﺮﻬﺗ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺎﻨﻴﺳ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ يژﻮﻟورﻮﻧ نﺎﻤﺗرﺎﭘد و MS
3 - ـﻟا ﻪﻴﻘﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد و ناﺮﻬﺗ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﺪﺣاو ترﻮﺻ و ﻚﻓ و نﺎﻫد ﻲﺣاﺮﺟ ﺶﺨﺑ دﺎﺘﺳا ...
4 - ﻮﻀﻋ تﺎﻴﻫ ﻲﻤﻠﻋ اد ﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧ م ﺸﻬﺑ ﺪﻴﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻲﺘ
و ﺪﺣاو ناﺮﻬﺗ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد
5 - ﻚﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد
6 - ﻚﺷﺰﭘ
ﻪﺻﻼﺧ :
فﺪﻫ و ﻪﻘﺑﺎﺳ :
ﺲﻳزوﺮﻠﻜﺳا ﻞﭙﻴﺘﻟﺎﻣ يرﺎﻤﻴﺑ ﺶﻳاﺰﻓا و عﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ )
(MS
و
يور يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا لﻼﺘﺧا ﺪﻧور يﺰـﻛﺮﻣ ﻲﺒﺼﻋ ﻢﺘﺴﻴﺳ
و ﻲﻧﺎﻫد بﺎﺼﻋا ﻲﺗرﻮﺻ –
ياﺮﺑ و ﻲﻧﺎـﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﺗرﻮـﺻ –
نآ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ و
، ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا ﺮـﺑ
يور زا ﻲـﻫوﺮﮔ
ﻪﺑ نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ لﺎﺳ رد MS
1389 مﺎﺠﻧا ﺪﺷ .
ﺎﻬﺷور و داﻮﻣ :
شور ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ يورﺮﺑ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ
400 رﺎﻤﻴﺑ ﻲﻌﻄﻗ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ MS
ﻦﻤﺠﻧا ﺶﺷﻮﭘ ﺖﺤﺗ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﺎـﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ناﺮﻳا MS
ﺮﻤﺘﺴﻣ يﺮﻴﮔ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا
. ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﺗرﻮﺻ –
ﻪﺳ ﺐﺼﻋ يﮋﻟارﻮﻧ ﻮﻠﻗ
ﻲﺗرﻮﺻ ﺞﻠﻓ,
، ﻲﻫﺎـﮕﺠﻴﮔ ﻞﺼـﻔﻣ لﻼﺘﺧا ﻲـﻜﻓ –
,
ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا ،
ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺋﺎﻨﻴﺑ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺸﻧ ،ﻢﻠﻜﺗ لﻼﺘﺧا .
لﺎـﻤﺘﺣا ﺎـﺑ نآ ﻲﻌﻗاو ناﺰﻴﻣ و ﻦﻴﻴﻌﺗ قﻮﻓ ﻢﺋﻼﻋزا ﻚﻳ ﺮﻫ عﻮﻴﺷ 95
دروآﺮـﺑ ﺪـﺻرد
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ يرﺎﻣآ توﺎﻀﻗ درﻮﻣ ود يﺎﻛ نﻮﻣزآ ﻂﺳﻮﺗ ،نآ زوﺮﺑ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﻘﻧ و هﺪﺷ .
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ : رد 2 / 89 ﺪﺻرد ﻦﻳازا 400 ﻪﻧﻮﻤﻧ
، ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ –
ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻲﺗرﻮﺻ .
تاﺮﻫﺎـﻈﺗ ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎـﺷ
ﻲﺋﺎـﻨﻴﺑ يﺎـﻫ ﻪﻧﺎﺸـﻧ 5
/ 79
% ،
ﻢﻠﻜﺗ لﻼﺘﺧا 3
/ 44
% ، ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا 21
% ﻲﺗرﻮﺻ ﺞﻠﻓو 3
/ 15 % ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ ﻞﺼﻔﻣ لﻼﺘﺧاو –
ﻲـﻜﻓ 3 / 14
% ﺮﻫﺎـﻈﺗ عﻮـﻧ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ و يﮋﻟارﻮـﻧ
ﻮﻠﻗ ﻪﺳ ﺐﺼﻋ 3
/ 13
%
ﺪﺷ دروآﺮﺑ .
يدﺮﻓ ﻖﺑاﻮﺳ ياﺮﺑ
ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ و رد
ﻲﺸﻘﻧ تاﺮﻫﺎﻈﺗ زوﺮﺑ ﺪﺸﻧاﺪﻴﭘ
ﻲﻧﺎـﻫد تاﺮﻫﺎـﻈﺗ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻬﻧآ ﺎـﻣا ، –
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ار تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﺗرﻮﺻ 3
رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ضﺮﻌﻣ
زا ﺶﻴﺑ يﻼﺘﺑا 7
لﺎﺳ يرﺎﻤﻴﺑ ﺪﻧدﻮﺑ MS
.
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ :
عﻮﻴﺷ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ
ﻲﺗرﻮﺻ –
ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا رد
دراد ﻲﻧاﺮﮕﻧ يﺎﺟ و هدﻮﺑ ﻻ .
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
دﻮﺸﻴﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ نا ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ مزﻻ تﺎﻣاﺪﻗا تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳا هﺪﺷ .
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
: ﺲﻳزوﺮﻠﻜﺳا ﻞﭙﻴﺘﻟﺎﻣ
،
ﻮﻠﻗ ﻪﺳ ﺐﺼﻋ يﮋﻟارﻮﻧ
، ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ ﻞﺼﻔﻣ لﻼﺘﺧا -
،ﻲـﻜﻓ لﻼﺘـﺧا
،ﻊـﻠﺑ ﺞـﻠﻓ ،ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ يﺎـﻫ ﻪﻧﺎﺸـﻧ
ﻲﺗرﻮﺻ
، ﻢﻠﻜﺗ لﻼﺘﺧا
ﻪﻟﺎﻘﻣ لﻮﺻو : 28 / 1 / 90 ﻲﻳﺎﻬﻧ حﻼﺻا : 17 / 3 / 90 ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﻳﺬﭘ :
22 / 3 / 90
ﻪﻣﺪﻘﻣ :
هﺮـﻜﻤﻴﻧ رد يزوﺮـﻣا ﻊﻣاﻮﺟ يﺎﻫ ﻲﻧاﺮﮕﻧ زا ﻲﻜﻳ
عﻮﻴـﺷ ،ﻲﻟﺎﻤـﺷ
يرﺎﻤﻴﺑ يﻻﺎﺑ ﺲﻳزوﺮﻠﻜﺳا ﻞﭙﻴﺘﻟﺎﻣ
(Multiple Sclerosis =
MS)
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
) 1
هﺪﻧوﺮﺸـﻴﭘ ﺐـﻠﻏا ،ﻦﻣﺰـﻣ ﻲﺑﺎـﻬﺘﻟا يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا(
ﺒﺼـﻋ ﻢﺘﺴـﻴﺳ ﻦﻴﻠﻴﻣ فﻼﻏ ﻲﺳﺎﺳا رﻮﻃ ﻪﺑ و ﺖﺳا ار يﺰـﻛﺮﻣ ﻲ
نﻮﭼ،ﺪﻫد ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﻠﻤﺣ درﻮﻣ ﺮﻴﺛﺎـﺗ ﺖـﺤﺗ ار نﺪـﺑ مﺎـﻤﺗ MS
ﺮﺘﻛد ﻲﻤﺳﻻ قﺎﺤﺳا نارﺎﻜﻤﻫ و
21
ﻲﻧﺎﻫد ﻢﺋﻼﻋ دﻮﺟو ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻫد ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲـﻣ ﺰـﻴﻧ ار ﻲﺗرﻮﺻ –
ﺖﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ناﻮﺗ .
نﺎﻜـﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ياﺮـﺑ ﻢـﺋﻼﻋ ﻦـﻳا زا درﻮﻣ ﻪﺳ
زا ﺪــﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪــﻛ ﺪﻨــﺷﺎﺑ ﻲــﻣ ﻪــﺟﻮﺗ ﻞــﺑﺎﻗ :
ﻪــﺳ ﺐﺼــﻋ يﮋﻟارﻮــﻧ
ﻮﻠﻗ ) Trigeminal Neuralgia : (
،TN Trigeminal
Sensory Neuropathy TSN :
) ﻪﺳ ﺐﺼﻋ ﻲﺴﺣ ﻲﺗﺎﭘورﻮﻧ
ﻮﻠﻗ ( FP ، : Facial Palsy) (
ﻲﺗرﻮﺻ ﺞﻠﻓ
) 2 و 1
.(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ناﺮﻳا رد
ﻲﻧﺎـﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻴﻠﻛ درﻮﻣ رد ﻲﻌﻣﺎﺟ ﻲﺗرﻮـﺻ –
ﻻﺎـﺑ تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳا عﻮﻴﺷ ﺮﮔا لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻲﻟو ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ مﺎﺠﻧا ﻲﻧﺎﻫد ﻢﺋﻼﻋ دﻮﺟو ﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ لﺎـﻤﺘﺣا ناﻮﺗ ﻲﻣ ﻲﺗرﻮﺻ -
ار MS
هدﺮﻛ حﺮﻄﻣ و
دﻮﻤﻧ ﺰﻴﻫﺮﭘ يروﺮﺿ ﺮﻴﻏ و ﻂﻠﻏ يﺎﻬﻧﺎﻣرد زا
) 2
. (
ﺮـﺑ
دوﺪﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ سﺎﺳا 4-2
% زا
ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ داﺮـﻓا يرﺎــﻤﻴﺑ ياراد ﻮـﻠﻗ ﻪـﺳ ﺐﺼـﻋ يﮋﻟارﻮـﻧ
MS
ﺪﻧدﻮﺑ
) 3
.(
ﻦـﻳا زا نﺎﻜـﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ياﺮـﺑ عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا ﺮﮕﻳد ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻛ ﺖﺳا ظﺎﺤﻟ ﻢﺋﻼﻋ ﻲﺧﺮﺑ
،ترﻮﺻ يﺎﻫدرد و ﻲﺠﻠﻓ ﺪﻨﻧﺎﻣ MS
نﺎـﻣرد مﺎـﮕﻨﻫ ﻪـﺑ يرﺎـﻜﻤﻫ ياﺮـﺑ ار رﺎـﻤﻴﺑ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﻣ راﺮــﻗ ﺮﻴﺛﺎــﺗ ﺖــﺤﺗ نﺎــﻫد ﺖــﺷاﺪﻬﺑ ﻆــﻔﺣ و ﻲﻜــﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﺪﻨﻫد . ﺚـﻋﺎﺑ نارﺎـﻤﻴﺑ ﻦـﻳا ﻂـﺳﻮﺗ ﻲﻓﺮﺼـﻣ يﺎﻫوراد زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻲﻧﺎـﻫد تﻼﻜﺸـﻣ نآ لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ ﻪـﻛ دﻮـﺷ ﻲـﻣ نﺎـﻫد ﻲﻜﺸﺧ
ﺪﻧﻮـﺷ ﻲـﻣ ﺮﺗ هﺪﻴﭽﻴﭘ
) 4
.(
ﻦـﻳا رد ﻲﺸـﻫوﮋﭘ يﺎـﻬﺘﻳﻮﻟوا زا ﻲـﻜﻳ
دﻮﺑ لاﺆﺳ ﻪﺳ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺖﻤﺴﻗ :
ﻪـﺑ نﺎـﻳﻼﺘﺒﻣ رد ﺎـﻳآ ﻦـﻳا MS
نآ عﻮﻴـﺷ ناﺰـﻴﻣ دراد دﻮـﺟو ﺮـﮔا ؟ﺮﻴﺧ ﺎﻳ دراد دﻮﺟو تاﺮﻫﺎﻈﺗ و ﺪـﻧراد ار تﻼﻜﺸـﻣ ﻦـﻳا ﻪـﻛ يداﺮﻓا ﻦﻴﺑ و ؟ﺖﺳا ﺪﺻرد ﺪﻨﭼ ﻪﻨﻴﺸــﻴﭘ رد ؟دراد دﻮــﺟو ﻲﻳﺎــﻬﺗوﺎﻔﺗ ﻪــﭼ ﺪــﻧراﺪﻧ ﻪــﻛ ﻲﻳﺎــﻬﻧآ
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ،تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺪـﻧا هدﺮـﻛ شراﺰـﮔ ار ﻲﺗوﺎـﻔﺘﻣ
) ,5 6
.(
ﻦـﻳا رد
ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻴﺑ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻤﺠﻧا ﻪـﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ MS
هﺎﮕﻧﺎﻣرد و ﺎﻨﻴﺳ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،ناﺮﻳا MS 16
لﺎـﺳ رد رذآ 1389
تاﺮﻫﺎـﻈﺗ يﺎـﻫ ﺺﺧﺎـﺷ ﺖﻴﻌـﺿو و هﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ﻲﻳﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻧﺎﻫد - راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲﺗرﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ
.
ﺎﻬﺷور و داﻮﻣ :
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚـﻳ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ ﻦﻳا ﻪـﺑ ﻼﺘﺒﻣ رﺎﻤﻴﺑ هدﺰﻧﺎﭘ يور ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ﻪـﻛ MS
6 ﺮـﻔﻧ ) 40 (%
زا
ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﺎﻬﻧآ ﻦـﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺗرﻮﺻ –
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺢﻄﺳ ﺎﺑ و عﻮﻴﺷ 90
% يﺎﻄﺧ و 10 % داﺪـﻌﺗ 400 رﺎـﻤﻴﺑ
ﻦﻤﺠﻧا ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ هﺎـﮕﻧﺎﻣرد و ﺎﻨﻴﺳ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ و ناﺮﻳا MS
16 لﺎﺳ رد رذآ 1389
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻦﻤﺠﻧا ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ و ﺮﻤﺘﺴﻣ ﻪـﺑ ﺎـﺗ ﺖﻓﺎﻳ ﻪﻣادا رﺪﻘﻧآ MS
ﺪﻴﺳر رﺮﻘﻣ داﺪﻌﺗ .
ﻦﻤﺠﻧا رد نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﻲﻣﺎﻤﺗ ياراد ناﺮـﻳا MS
ﻴﺑ ﻦﻳا ﺺﻴﺨﺸﺗ ،دراﻮﻣ ﻪﻴﻠﻛ رد و ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻧوﺮﭘ ﺮﻈﻧ ﺮﺑ لﺪﺘﺴﻣ يرﺎﻤ
ﻪﻴﻬﺗ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ و يژﻮﻟورﻮﻧ ﻚﺷﺰﭘ دﻮﺑ MRI
. رد نارﺎـﻤﻴﺑ ﺖﻴﻌـﺿو
،ﺲﻨﺟ،ﻦﺳ يﺎﻫﺮﻴﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار ،ﻲﮔﺪـﻧز ﻞـﺤﻣ ،تﻼﻴﺼـﺤﺗ ناﺰﻴﻣ
يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا تﺪﻣ
،MS يرﺎـﻤﻴﺑ ﺖـﻣﻼﻋ ﻦﻴـﻟوا
،MS ﻪﻘﺑﺎـﺳ
ﻪــﺑ ﻼﺘــﺑا زا ﻞــﺒﻗ وراد فﺮﺼــﻣ
،MS يرﺎــﻤﻴﺑ ﻪــﺑ ﻼﺘــﺑا ﻪﻘﺑﺎــﺳ
ﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﻚﻴﻤﺘﺴﻴﺳ ﻪﻘﺑﺎـﺳ ،ﻲـﺣاﺮﺟ ﻪﻘﺑﺎﺳ ،بﺎﺼﻋا يرﺎﻤﻴ
ﻪﺑ يﻼﺘﺑا و ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ MS
هداﻮﻧﺎـﺧ يﺎﻀﻋا رد راﺮـﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ
ﺖﻓﺮﮔ . ﻲﻧﺎﻫد لﻼﺘﺧا ﺶﺷ ﻂـﺳﻮﺗ نارﺎـﻤﻴﺑ ﻦـﻳا رد ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ –
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺖﺴﻳژﻮﻟورﻮﻧ روﺎﺸﻣ ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
يﮋﻟارﻮﻧ زا
ﻮﻠﻗ ﻪﺳ ﺐﺼﻋ ،
ﻲﺗرﻮﺻ ﺞﻠﻓ ،
ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ ﻞﺼﻔﻣ لﻼﺘﺧا –
ﻜﻓ ﻲ ، ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا ،
ﻢﻠﻜﺗ رد لﻼﺘﺧا
،
ﻲﺋﺎﻨﻴﺑ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺸﻧ .
ﺺﻴﺨﺸـﺗ FP
تﻼﻀــﻋ دﺮــﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴــﻴﻌﺗ ﻪﻠﻴــﺳﻮﺑ دراﺪﻧﺎﺘــﺳا ﻲــﻜﻳﺰﻴﻓ ﻪــﻨﻳﺎﻌﻣ ﺎــﺑ Expression ترﻮــﺻ
و ﻧ ،ترﻮــﺻ ﻒــﻠﺘﺨﻣ يﺎــﻫ ﻞﻜــﺷ ﺶﻳﺎــﻤ
ﺎـﺳ ،ﺶـﺳﺮﭘ ﺎﺑ و هﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎﻬﻤﺸﭼ ﻞﻣﺎﻛ ﻦﺘﺴﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ رﻮﻄﻨﻴﻤﻫ
ﺪﻳدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﺗرﻮﺻ ﺞﻠﻓ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﻪﻘﺑ .
ﻴﮔرد ﻪﺟرد FPيﺮ
سﺎـﺳاﺮﺑ
يﺪﻨﺑ ﻪﺟرد 4
- 0 ﺪـﻗﺎﻓ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺮﻔﺻ ﻪﻛ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪـﺑ رﺎـﻬﭼ و FP
ﻲﻨﻌﻣ ﻞﻣﺎﻛ FP
)دﻮﺑ
7
.(
ﺶﺠﻨﺳ ﻢﺘﺴﻴﺳ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا ﻲﺑﺎﻳزرا
(EDSS) Expanded Disability Status Scale) مﺎـﺠﻧا
ﺪــﻳدﺮﮔ
) 6
.(
) :TMD
Temporo Mandibular Disorder (
ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ لﻼﺘﺧا -
ﻠﺑﺎﻗ راﺪﻘﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﺎﺑ ﻲﻜﻓ ﻞﺒﻳﺪﻨﻣ ﻲﻳﺎﺠﺑﺎﺟ ﺖﻴ
دﺮﻜﻠﻤﻋ و ) :TMJ
Temporo Mandibular Joint (
ﻞﺼـﻔﻣ
ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ -
درﻮـﻣ هﺪـﻧﻮﺟ تﻼﻀﻋ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻦﻴﺣ رد درد عﻮﻗو ﻲﻜﻓ
ﺖــــﻓﺮﮔ راﺮــــﻗ ﻲﺑﺎــــﻳزرا .
سﺎــــﺳا ﺮــــﺑ تﺎــــﻨﻳﺎﻌﻣ ﻲﻣﺎــــﻤﺗ
RDC/TMD Research Diagnostic Criteria for )
Temporomandibular Joint Disorder (
ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ رﺎﻴﻌﻣ
ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ياﺮﺑ
ﺪﻧدﻮﺑ TMD
) 6 و 5
. (
مﺪـﻋ ﺎـﻳ دﻮـﺟو ياﺮﺑ TMJ
اﺪــﺻ ،درد دﻮــﺟو clicking)
crepitus، (
، زﺎــﺑ رد ﺖﻳدوﺪــﺤﻣ
نﺎـﻫد ندﺮـﻛ ﻪﺘﺴـﺑ و زﺎـﺑ ﻊﻗﻮﻣ ﻞﺒﻳﺪﻨﻣ فاﺮﺤﻧا و نﺎﻫد ندﺮﻛ
22 ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻲﺳرﺮﺑ
نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ رد ﻲﺗرﻮﺻ – ﺲﻳزوﺮﻠﻜﺳا ﻞﭙﻴﺘﻟﺎﻣ ﻪﺑ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻨﻳﺎﻌﻣ درﻮﻣ .
ﻪﻘﺑﺎـﺳ ،ﻊـﻠﺑ تﻻﻼﺘﺧا ﻪﺑ ندﺮﺑ ﻲﭘ ياﺮﺑ
ﻊﻠﺑ مﺎﮕﻨﻫ ندﺎﺘﻓا ﻪﻓﺮﺳ ﻪﺑ و ﻦﺘﺷاد ﻞﻜﺸﻣ
، ﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﻦﺘ
ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ مﺮـﻧ يﺎﻫاﺬـﻏ ﻪﺑ ندروآ يور ﺎﻳ و اﺬﻏ زا يا هﺪﻋو ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
) 5
. (
ﺺﻴﺨﺸﺗ ياﺮﺑ TN
،ترﻮـﺻ درد ﻪﻘﺑﺎـﺳ درﻮﻣ رد
،دﻮﺷ ﻲﻣ نآ عوﺮﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻣاﻮﻋ و درد ﻒﻴﺻﻮﺗ ﻞﺤﻣ و نﺎﻣز
ﺪﺷ لاﺆﺳ رﺎﻤﻴﺑ زا درد زوﺮﺑ .
و يﺪـﻨﻠﺑ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ اﺪـﺻ ﺖـﻴﻔﻴﻛ
شزﺮـﻟ دﻮﺟو
، ﺢﻴﺤـﺻ يادا ،ﻢـﻠﻜﺗ ترﺪـﻗ و ﺖﻋﺮـﺳ و تﺎـﻤﻠﻛ
ﺢﻴﺤـﺻ يادا مﺪﻋ دﻮﺟو ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺶﺳﺮﭘ ﺎﺑ و هﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا تﻼﻤﺟ
ﺪـﻳدﺮﮔ ﺺﺨﺸـﻣ ﻪﺘـﺷﺬﮔ رد تﺎﻐﻟ .
ﺎـﺑ رﺎـﻤﻴﺑ ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ تﻻﻼﺘـﺧا
،ﻲـﻨﻴﺑ ود ،ﺪـﻳد يرﺎـﺗ ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﺗﻻاﺆﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا و هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﺳد زا ﻪﻘﺑﺎﺳ و ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻒﻌﺿ ،ﻢﺸﭼ ﻊﻳﺮﺳ و يدارا ﺮﻴﻏ تﺎﻛﺮﺣ
ﺎﻨﺷ لﺎﺣ و ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻞﻣﺎﻛ نداد ﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳ
يﺎـﻫ ﻪﻧﺎﺸـﻧ
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ Perimetry
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
) 9 و 8
. (
ﺎﻬﺘﻧا رد
ﺮـﻫ ﻲـﻧاواﺮﻓ ،هﺪـﺷ يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ و ﺖﺒﺛ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا مﺮﻓ رد ﺎﻫ هداد
ﻲﻧﺎـﻫد تاﺮﻫﺎـﻈﺗ يﺎـﻫ ﺺﺧﺎﺷ زا ﻚﻳ -
ﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ رد ﻲﺗرﻮـﺻ
ﺎﻬﻧآ ﻲﻌﻗاو ناﺰﻴﻣ و ﻦﻴﻴﻌﺗ )
Confidence Interval = C.I (
،
لﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ 95
د ﺪﺻرد ﻞـﻣاﻮﻋ ﺶـﻘﻧ و ﺪـﻳدﺮﮔ دروآﺮـﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ر
ﻲﻛ نﻮﻣزآ ﻂﺳﻮﺗ ،تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳا زوﺮﺑ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ -
توﺎﻀﻗ درﻮﻣ ود
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ يرﺎﻣآ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺎﻫ :
داﺪﻌﺗ يور ﻖﻴﻘﺤﺗ 400
ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ رﺎﻤﻴﺑ ﻪـﻛ ،ﺖـﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا MS
123 ﺮﻔﻧ ) 8 / 30 (%
ﻦﻤﺠﻧا رد ﺎﻬﻧآ زا ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ناﺮﻳا MS
و ﺪــﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ 277
ﺮــﮕﻳد ﺮــﻔﻧ )
2 / 69 (%
ﻪــﻌﺟاﺮﻣ نارﺎــﻤﻴﺑ زا ،
هﺪــﻨﻨﻛ هﺎــﮕﻧﺎﻣرد و ﺎﻨﻴــﺳ نﺎﺘــﺳرﺎﻤﻴﺑ 16
رذآ ناﺮــﻬﺗ ﺪــﻧدﻮﺑ . رد
داﺪﻌﺗ ﻦﻤﺿ 6
ﺮﻔﻧ ) 5 / 1 (%
يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻲﺼﺨﺷ ﻞﻳﻻد ﻪﺑ
ﺮﻤﺘﺴـﻣ ﻪـﻌﺟاﺮﻣ يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺸﻧ
، ﻪـﻧﻮﻤﻧ
رﺮﻘﻣ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﺗ دﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﻪﻣادا يﺮﻴﮔ )
400 ﺮﻔﻧ ( ﺪﻴﺳر . داﺪـﻌﺗ
292 ﺮﻔﻧ ) 73 ( % داﺪﻌﺗ و نز 108
ﺮـﻔﻧ ) 27 ( %
ﺪـﻧدﻮﺑ دﺮـﻣ .
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ داﺮﻓا ﻦﺳ 2
/
±10 2 / 34 ﻞﻗاﺪﺣ زا و دﻮﺑ لﺎﺳ 8
ﺎﺗ
ﺮﺜﻛاﺪﺣ 64
ﺪﻨﺘﺷاد ﻦﺳ لﺎﺳ .
ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ نارﺎـﻤﻴﺑ ﻊﻳزﻮﺗ ﺮـﺑMS
ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ عﻮﻧ ﺐﺴﺣ -
هرﺎﻤﺷ رادﻮﻤﻧ رد ﻲﺗرﻮﺻ 1
هﺪﺷ ﻪﺋارا
،تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎﺷ ﻪﻛﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ و ﺖﺳا ﻫ ﻪﻧﺎﺸﻧ
و ﻲﺋﺎﻨﻴﺑ يﺎ
عﻮﻴﺷ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻮـﻠﻗ ﻪـﺳ ﺐﺼﻋ يﮋﻟارﻮﻧ
ﻪـﺑ ﺎـﻳ ،ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻲـﻣ
ﺮﻫ زا ﺮﮕﻳد يﺮﻴﺒﻌﺗ 5
،رﺎﻤﻴﺑ 4 هﺪـﺷ ﻼﺘﺒﻣ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﻻﻼﺘﺧا ﻪﺑ ﺮﻔﻧ
ﺪﻧدﻮﺑ . ناﺰـﻴﻣ ،ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد عﻮﻴﺷ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻲﻌﻗاو ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻞﻛ رد ﻲﺗرﻮﺻ –
MS
ﻨﻴﻤﻃا ﺎﺑ نﺎ 95 ﻞﻗاﺪـﺣ زا ،ﺪـﺻرد 3
/ 86 ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ﺎـﺗ ﺪـﺻرد
3 / 92 ﺪﻳدﺮﮔ دروآﺮﺑ ﺪﺻرد )
3 / 92 ﺎﺗ 3 / 86
95= ( . C.I
رادﻮﻤﻧ 1 - ﻊﻳزﻮﺗ 400 ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ رﺎﻤﻴﺑ
ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ عﻮﻧ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ MS
ﻲﺗرﻮﺻ –
رد ﻲﺗرﻮـﺻ ﻲﻧﺎـﻫد تاﺮﻫﺎـﻈﺗ زوﺮـﺑ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﻘﻧ
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
د ﻲﻣ نﺎﺸﻧ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا
،ﺲﻨﺟ،ﻦﺳ ﻪﻛ ﺪﻫ
يرﺎـﻤﻴﺑ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺑا تﺪـﻣ ،ﻲﮔﺪﻧز ﻞﺤﻣ ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ
،MS يرﺎـﻤﻴﺑ ﺖﻣﻼﻋ ﻦﻴﻟوا
،MS ﻼﺘـﺑا زا ﻞـﺒﻗ وراد فﺮﺼـﻣ ﻪﻘﺑﺎـﺳ
ﻪﺑ
،MS
ﻚﻴﻤﺘﺴـﻴﺳ يرﺎـﻤﻴﺑ ﻪﻘﺑﺎﺳ و
ﻪﻘﺑﺎـﺳ ،بﺎﺼـﻋا يرﺎـﻤﻴﺑ
ﻲﺣاﺮﺟ و ﻪﺑ يﻼﺘﺑا و ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ MS
هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻀﻋا رد زوﺮـﺑ رد
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
ﺪﺻرد
ﺮﺘﻛد ﻲﻤﺳﻻ قﺎﺤﺳا نارﺎﻜﻤﻫ و
23
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﺸﻘﻧ تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳا .
ﻧارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻧﺎـﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻪﻛ ﻲ
ﺪﻨﺘﺷاد رد 9 / 40
% دراﻮﻣ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ لﺎـﺳ ﺖـﻔﻫ زا ﺶﻴـﺑ MS
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻬﻧآ و ﺪﻧدﻮﺑ 6
/ 14 % ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد
ﺎﺑ MS
ﺪﻨﺘـﺷاد راﺮـﻗ لﺎـﺳ ﺖـﻔﻫ زا ﺶﻴﺑ .
ياراد ﻪـﻛ ﻲﻧارﺎـﻤﻴﺑ
ﻦــﻳا ﻪــﻛ ﻲﻳﺎــﻬﻧآ ﺮــﺑاﺮﺑ ﻪــﺳ زا ﺮﺘﺸــﻴﺑ ﺪــﻧدﻮﺑ ﻲﻧﺎــﻫد تاﺮﻫﺎــﻈﺗ ﻬﺟاﻮﻣ رد ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ار تاﺮﻫﺎﻈﺗ
يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪ )
لﺎـﺳ ﺖـﻔﻫ زا ﺶﻴﺑ (
ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﺮﻈﻧ زا ﺪﻧدﻮﺑ MS
) O.R =3 .(
ﻲـﻛ يرﺎـﻣآ نﻮﻣزآ -
ود
دﻮـﺑ راد ﻲـﻨﻌﻣ يرﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا مﺎـﻗرا فﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ) 005 / 0 P <
.(
لوﺪﺟ 1 - ﻪﺑ نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ ﻊﻳزﻮﺗ ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ MS
ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﺗرﻮﺻ –
ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ
ﻲﺗرﻮﺻ –
ﻮﻋ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣا
ﻪﺘﺷاﺪﻧ N1 = 43 ﻪﺘﺷاد
N2 = 357 ﻪﺠﻴﺘﻧ
نﻮﻣزآ O.R
34 ﺮﺘﻤﻛ و لﺎﺳ
) 8 / 62 (%
27 )
53 ( %
189 ﻦﺳ
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 34 لﺎﺳ )
2 / 37 (%
16 )
47 ( % P<0/3 168
-
نز )
7 / 83 (%
36 )
7 / 71 (%
256 ﺲﻨﺟ
دﺮﻣ )
3 / 16 (%
7 )
3 / 28 ( % P<0/9 101
-
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد
) 5 / 46 (%
20 )
5 / 48 ( %
173 تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻴﻏ
) 5 / 53 (%
23 )
5 / 51 ( % P<0/8 184
-
لﺎﻤﺷ )
9 / 27 (%
12 )
2 / 13 (%
47
بﻮﻨﺟ )
14 ( % 6 )
3 / 21 (%
76
قﺮﺷ )
3 / 16 (%
7 )
6 / 12%
( 45
بﺮﻏ )
9 / 27 (%
12 )
37 (%
132
ﻲﮔﺪﻧز ﻞﺤﻣ
ﺰﻛﺮﻣ )
9 / 13 (%
6 )
9 / 15 (%
57 P<0/9
-
7 ﺮﺘﻤﻛ و لﺎﺳ
) 4 / 81 (%
35 )
1 / 59 (%
211
ﻼﺘﺑا تﺪﻣ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ
MS
زا ﺮﺘﺸﻴﺑ 7 لﺎﺳ )
6 / 18 (%
8 )
9 / 40 (%
P<0/005 146 3
ﻪﺘﺷاﺪﻧ )
7 / 83 (%
36 )
86 ( %
307 ﻪﺑ يﻼﺘﺑا زا ﻞﺒﻗ وراد فﺮﺼﻣ ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﻪﺘﺷاد MS )
3 / 16 (%
7 )
14 ( % P<0/9 50
-
ﻪﺘﺷاﺪﻧ )
86 (%
37 )
2 / 88 (%
315 ﻚﻴﻤﺘﺴﻴﺳ يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﻪﺘﺷاد )
14 (%
6 )
8 / 11 (%
P<0/7 42 -
ﻪﺘﺷاﺪﻧ )
7 / 90 (%
39 )
4 / 92 (%
330 بﺎﺼﻋا يرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﻪﺘﺷاد )
3 / 9 ( % 4 )
6 / 7 ( % P<0/8 27
-
ﻪﺘﺷاﺪﻧ )
4 / 74 (%
32 )
9 / 63 (%
228 ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ و ﻲﺣاﺮﺟ ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﻪﺘﺷاد )
6 / 25 (%
11 )
1 / 36 (%
P<0/2 129 -
ﻪﺘﺷاﺪﻧ )
86 (%
37 )
1 / 87 (%
311 هداﻮﻧﺎﺧ يﺎﻀﻋا رد MS ﻪﺑ ﻼﺘﺑا
ﻪﺘﺷاد )
14 (%
6 )
9 / 12%
( P<0/8 46
-
ﻲﻧﺎـﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ زوﺮﺑ نﺎﻣز ﻲﺳرﺮﺑ -
نﺎـﻣز ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ ﻲﺗرﻮـﺻ
يرﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ MS
90 % ،نارﺎﻤﻴﺑ زا رد ﻢﻠﻜﺗ لﻼﺘﺧا
88
% رد لﺎﻨﻴﻣژ يﺮﺗ يﮋﻟارﻮﻧ ، 70
% ، ﻲﺗرﻮـﺻ ﺞـﻠﻓ
رد 62 % رد ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﻻﻼﺘﺧا و 39
% يرﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ زا ﺪﻌﺑ ،ﺎﻬﻧآ زا
24 ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻲﺳرﺮﺑ
نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ رد ﻲﺗرﻮﺻ – ﺲﻳزوﺮﻠﻜﺳا ﻞﭙﻴﺘﻟﺎﻣ ﻪﺑ
MS
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ زوﺮﺑ .
لﺎـﻨﻴﻣژ يﺮـﺗ يﮋﻟارﻮـﻧ و ﻲﺗرﻮﺻ ﺞﻠﻓ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا
دوﺪﺣ رد يرﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ زا ﻞﺒﻗ 25
% ﺪﺷ هﺪﻳد نارﺎﻤﻴﺑ زا .
ﺚﺤﺑ : ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﻲﺗرﻮﺻ –
2 / 89 ﺪﺻرد
نارﺎﻤﻴﺑ زا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ
MS
ﺖﺷاد دﻮﺟو .
،تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳا ﻦﻳﺮﺗ ﻊﻳﺎﺷ
ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﻻﻼﺘﺧا 5
/ 79 ﺪﺻرد
، ﺎـﺑ ﻢـﻠﻜﺗ لﻼﺘﺧا 3
/ 44
ﺪﺻرد ﺎﺑ ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا ، 21
ﺞـﻠﻓ ﺎـﻬﻧآ لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ ﻪـﻛ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﺻرد
ﺎﺑ ﻲﺗرﻮﺻ 3
/ 15 ،ﺪﺻرد ﺎﺑ TMD
3 / 14 يﺮـﺗ يﮋﻟارﻮـﻧ و ﺪﺻرد
ﺎﺑ لﺎﻨﻴﻣژ 3
/ 13
راﺮﻗ ﺪﺻرد ﺪﻨﺘﺷاد
.
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﻪ
هﺪـﻳد ﺪـﺷﺎﺑ هدﺮـﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻢﻫ ﺎﺑ ار ﻢﺋﻼﻋ ﺶﺷ ﻦﻳا ﻪﻤﻫ ﻪﻛ يا
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮﻗ سﺮﺘﺳد رد ﻞﻗاﻻ ﺎﻳ و هﺪﺸﻧ .
ﺖﺳا ﻦﻳا لاﺆﺳ ﺎﻣا
ﺪـﻳﺎﺑ ﺦـﺳﺎﭘ رد ؟ﺪﻧﻮﺷ هﺪﻳد ﺎﺟ ﻚﻳ ﻢﺋﻼﻋ ﻦﻳا ﻪﻤﻫ ﺪﻳﺎﺑ اﺮﭼ ﻪﻛ اﺰـﺠﻣ رﻮـﻄﺑ ار ﺎـﻬﻧآ ﻲـﻠﺒﻗ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ﻞﻴﻟد نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﺖﻔﮔ
ﺪﻧا هدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ
) 9 و 7 - 5
،(
ﻦـﻳا زا ﻚـﻳ ﺮـﻫ ﻪـﻛ ﺪـﻫد ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ تاﺮﻫﺎﻈﺗ .
دﻮـﺧ عﻮﻧ رد ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺪﻳﺎﺷ
راﺮـﻗ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ ﺎﺟ ﻚﻳ ار تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳا ﻪﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ﺖﺳا هداد .
ﺎـﺑ ﻲﻳﺎـﻨﻴﺑ تﻻﻼﺘـﺧا ﻲـﻧاواﺮﻓ ﺪـﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ،هﺪﻫﺎﺸـﻣ و ﺶﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا 5
/ 79 دروآﺮـﺑ ﺪـﺻرد
ﺪﺷ . سﺎﺳا ﺮﺑ ناﺰﻴﻣ ،نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺮﻈﻧ 68
ﺎﺗ 100 نارﺎـﻤﻴﺑ زا ﺪﺻرد
ﻪــﺑ ﻼﺘــﺒﻣ
تﺎــﻨﻳﺎﻌﻣ رد ﺺﻴﺨﺸــﺗ ﻞــﺑﺎﻗ ﺮــﻴﻏ رﻮــﻃ ﻪــﺑ MS
ﺪﻨﺘﺴـــﻫ ﻲﻳﺎـــﻨﻴﺑ تﻻﻼﺘـــﺧا ﺮﻴﮔرد،ﻲﻨﻴﻟﺎـــﺑ
) 1 ( و ) 9
. (
Sisto و
نارﺎــﻜﻤﻫ
ورﻮــﻧ،ﻲﻜﻳژﻮﻟورﻮﻧ ﻖــﻴﻗد تﺎــﻨﻳﺎﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ -
و ﻲﻜﻳژﻮﻟﻮﻤﻟﺎــﺘﻓا Perimetry
ار ﻲﻳﺎــﻨﻴﺑ تﻻﻼﺘــﺧا عﻮﻴــﺷ 73
ﺑ ﺪﺻرد دﺮﻛ دروآﺮ
) 9
. (
Van Diemen لﺎـﺳ رد
1992 ﻲـﻧاواﺮﻓ
ناﺰـﻴﻣ ﻪـﺑ ار تﻻﻼﺘﺧا ﻦﻳا 9
/ 90
دﻮـﻤﻧ شراﺰـﮔ ﺪـﺻرد
) 10
. (
رد
يرﺎـﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸـﺗ زا ﻞﺒﻗ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ تﻻﻼﺘﺧا عﻮﻴﺷ ﺎﻬﻧآ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ MS
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻦﻳا رد ﻢﻠﻜﺗ لﻼﺘﺧا عﻮﻴﺷ زا ﻪﻛ ﻲﻤﻗر
هﺪـﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ 3
/ 44 ﺪـﺻرد رﺎـﻣآ ﻪﺑﺎﺸـﻣ ﻪـﻛ دﻮـﺑ 44
د زا يﺪﺻر 200
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ يﺪﺋﻮﺳ رﺎﻤﻴﺑ .
ﻪـﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ رد عﻮﻴﺷ ﻦﻳا
ناﺰﻴﻣ 23 ،ﻲﺑﻮـﻨﺟ يﺎﻘﻳﺮﻓآ رد و ﺪﺻرد 57
هﺪـﺷ ﺖـﺒﺛ ﺪـﺻرد
)ﺖﺳا
13 و 12 و 11
. (
رد توﺎـﻔﺗ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ مﺎﻗرا فﻼﺘﺧا ﻦﻳا
ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ تﺎﺼﺨﺸﻣ و داﺪﻌﺗ
، ندﻮـﺑ توﺎـﻔﺘﻣ ﻞـﻴﻟد ﻪﺑ رﻮﻄﻨﻴﻤﻫ ﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻨﻳﺎﻌﻣ يﺎﻫراﺰﺑا و .
رﻮﻃ ﻪﺑ يﺎـﻫ ﻪـﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ لﺎﺜﻣ
ﺎﻜﻳﺮﻣآ رد هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ 656
ﻂـﻘﻓ ﻲﺑﻮـﻨﺟ يﺎﻘﻳﺮﻓآ رد و ﺮﻔﻧ 30
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﻔﻧ .
زا ار ﻢﻠﻜﺗ لﻼﺘﺧا عﻮﻴﺷ ﻞﻛ رد 41
ﺎﺗ 51 ﺪـﺻرد
هدﺮﻛ شراﺰﮔ
)ﺪﻧا
12
رﺎـﻣآ ﺎـﺑ ﻪﻛ (
3 / 44 ﺮـﺿﺎﺣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ يﺪـﺻرد
دراد ﻲﻧاﻮﺨﻤﻫ .
ﻞـﺒﻗ نآ زوﺮـﺑ زا يرﺎﻣآ ﺰﻴﻧ ﻢﻠﻜﺗ لﻼﺘﺧا درﻮﻣ رد
رﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ زا MS ي
دﻮﺒﻧ سﺮﺘﺳد رد .
21 ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ زا ﺪﺻرد ﻢـﺋﻼﻋ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد MS
رﺎﻣآ زا ﺮﺘﻤﻛ يراﺪﻘﻣ ﻪﻛ،ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ار ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا 29
يﺪﺻرد
kovac نارﺎﻜﻤﻫ و ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
. يور ﺮـﺑ ار ﻊـﻠﺑ لﻼﺘﺧا يو 308
،ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ و ﻚـﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد ترﻮـﺻ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا يروآ ﻊﻤﺟ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ يﻼﺘﺑا زا ﻞﺒﻗ و MS
راﺮـﻗ ﻲﺑﺎـﻳزرا درﻮﻣ نآ زا ﺪﻌﺑ رﻮﻄﻨﻴﻤﻫ
داد
) 4
.(
عﻮﻴـﺷ ،ﻦﻴﺸـﻴﭘ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ زا هﺪـﺷ ﺖـﺒﺛ يﺎـﻫرﺎﻣآ ﻖﺒﻃ ﻪــﺑ ﻼﺘــﺒﻣ نارﺎــﻤﻴﺑ ﻦﻴــﺑ رد ار ﻊــﻠﺑ لﻼﺘــﺧا زا MS
33 ﺎــﺗ 43
هدﺮــﻛ شراﺰــﮔ ﺪـــﺻرد ا
ﻖــﻴﻘﺤﺗ ﻦــﻳا رﺎــﻣآ زا ﺮﺘﺸــﻴﺑ ﻪــﻛ ﺪــﻧ
ﻲﻣ
)ﺪﺷﺎﺑ
4 و 2 و 1
. (
و داﻮـﺟرﻮﭘ ﻪﻴـﺿﺮﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ رد
رد نارﺎﻜﻤﻫ لﺎﺳ
1388 ﻲـﻧاواﺮﻓ ﺖـﺳا هﺪـﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻬﻔﺻا رد
نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا دوﺪﺣ رد ار MS
7 / 31 ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﺻرد
ا هدروآ
)ﺪﻧ
14
. (
توﺎﻔﺘﻣ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ تاﺮﻳﺎﻐﻣ ﻦﻳا لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ
ﺪـﺷﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ بﺎﺨﺘﻧا يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ و ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا ﻒﻳرﺎﻌﺗ ندﻮﺑ .
ﺎـﻣا و
رد ﻲﺗرﻮﺻ ﺞﻠﻓ ﻲﻧاواﺮﻓ 3
/ 15
نارﺎﻤﻴﺑ زا ﺪﺻرد ﺪـﺷ هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﺎﻣ
ﺖﺳا ﺮﻳﺎﻐﻣ ﻦﻴﺸﻴﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ Fukazawa .
ار عﻮﻴـﺷ ﻦـﻳا
لﺎﺳ رد 1997 يور ﺮﺑ 107 ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ ﻲﻨﭘاژ رﺎﻤﻴﺑ
،MS 3 / 24
دﺮﻛ دروآﺮﺑ ﺪﺻرد .
ﻖـﻴﻗد تﺎـﻨﻳﺎﻌﻣ ﺖـﺤﺗ نارﺎـﻤﻴﺑ ﻦـﺑا ﻲﻣﺎـﻤﺗ
ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ
، ار ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺖﻗد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺰﻐﻣ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻣﻮﺗ و MRI
ﺪﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ .
ﺤﺗ رد دﻮﺟو ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪﺑ ﻲﺗرﻮﺻ ﺞﻠﻓ عﻮﻴﺷ يو ﻖﻴﻘ
يرﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ زا ﻞﺒﻗ ﻲﺘﻣﻼﻋ ناﻮﻨﻋ راﺮـﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ MS
رد ﻲﻟو ،ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ 8
/ 4 ﻦﻴـﻟوا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يو نارﺎﻤﻴﺑ زا ﺪﺻرد
ﺖﻣﻼﻋ
MS
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ
) 8
. (
ﻲﺗرﻮـﺻ ﺞـﻠﻓ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ﺎﻣا
يرﺎـﻤﻴﺑ ﺖﻣﻼﻋ ﻦﻴﻟوا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ رد MS
13 نارﺎـﻤﻴﺑ زا ﺪـﺻرد
ﺪﺷ هﺪﻳد . ﻮﻧ ﻲﻧاواﺮﻓ زا ﻞﺒﻗ نآ زوﺮﺑ بﺎﺴﺘﺣا ﺎﺑ لﺎﻨﻴﻣژ يﺮﺗ يﮋﻟار
يرﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ MS
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد 3
/ 13 هﺪـﺷ دروآﺮﺑ ﺪﺻرد
ﺖﺳا . ار نآ زوﺮـﺑ ناﺰـﻴﻣ يدﺎﻋ داﺮﻓا رد ﻪﺘﺒﻟا 8
ﺎـﺑ راﺰـﻫ ﺪـﺻ رد
ﺖﺒﺴﻧ /6 1 ﻪـﺑ 1 هﺪـﺷ شراﺰـﮔ نادﺮـﻣ و نﺎـﻧز رد ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ
ﺮﺘﻛد ﻲﻤﺳﻻ قﺎﺤﺳا نارﺎﻜﻤﻫ و
25
)ﺖﺳا
12
.(
رد هﺪـﺷ شراﺰـﮔ مﺎـﻗرا ،لﻼﺘـﺧا ﻦﻳا ﻲﻧاواﺮﻓ درﻮﻣ رد ﻣ ﻞﺜﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ تﺎﻌﻟﺎﻄ Osterberg
لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و 2005
ار لﺎــﻨﻴﻣﮋﻳﺮﺗ يﮋﻟارﻮــﻧ ﻲــﻧاواﺮﻓ ﺪﺋﻮــﺳ رد 9
/ 4 شراﺰــﮔ ﺪــﺻرد
ﺪﻧدﺮﻛ
) 15
.(
زا ﻞـﺒﻗ ،لﺎـﻨﻴﻣژ يﺮـﺗ يﮋﻟارﻮـﻧ زوﺮـﺑ زا يا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ
يرﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺑ نآ زوﺮﺑ لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ،دﻮﺒﻧ سﺮﺘﺳد رد MS
ﺖﻣﻼﻋ ﻦﻴﻟوا ناﻮﻨﻋ
،MS 3 / 0
هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺪﺻرد
) 1
ﺮـﺘﻤﻛ ﻪﻛ(
رﺎﻣآ زا 7 / 5
ﺖـﺳا ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﺖﻣﻼﻋ ﻦﻴﻟوا ﺪﺻرد .
درﻮـﻣ رد
هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ عﻮﻴﺷTMD 3
/ 14 زا ﺮـﺘﻤﻛ ﻲﻠﻴﺧ ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﺻرد
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ
).
4 و 2
ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ يﺪﻨﺑ ﻊﻤﺟ ﻚﻳ رد(
ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻪﻛ ﺪﺳر ﻲﻣ هدﻮﺑ ﻻﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا رد ﻲﺗرﻮﺻ –
دراد ﻲﻧاﺮﮕﻧ يﺎﺟ و .
ﻴـﺷ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يرﺎـﻤﻴﺑ يﻻﺎـﺑ عﻮ
رد MS
ﻪـﻴﻠﻛ ﺎـﺑ ﻲﻓﺎـﻛ ﻲﻳﺎﻨـﺷآ ﺪـﻳﺎﺑ ﻚـﺷﺰﭙﻧاﺪﻧد ﻚـﻳ ،ﻲﻧاﺮﻳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻧﺎﻫد يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ
يرﺎﻤﻴﺑ ﻲﺗرﻮﺻ –
زا ﺎـﺗ ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد MS
ﺪـﻨﻛ بﺎﻨﺘﺟا هﺎﺒﺘﺷا و يروﺮﺿ ﺮﻴﻏ يﺎﻬﻧﺎﻣرد .
ﻦـﻜﻤﻣ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﺪـﺷﺎﺑ يرﺎـﻤﻴﺑ هﺪﻨﻫد ﺺﻴﺨﺸﺗ دﺮﻓ ﻦﻴﻟوا يو ﺖﺳا .
يرﺎـﻤﻴﺑ رد
MS
ﻼﺘﺧا ﺚﻋﺎﺑ ﻦﻴﻠﻴﻣ فﻼﻏ ﺐﻳﺮﺨﺗ جاﻮـﻣا ﻊﻳﺮـﺳ لﺎﻘﺘﻧا رد ل
ددﺮﮔ ﻲﻣ ﻲﺒﺼﻋ .
،ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺐـﻳﺮﺨﺗ ﻦﻴـﻠﻴﻣ ﻪـﻛ ﻲﻘﻃﺎـﻨﻣ رد
ﺎﺣﻼﻄﺻا ﺎﻳ و رﺎﻜﺳا
"
يﺎﻬﻛﻼﭘ ﻪﺘﺴـﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻳآ ﻲﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ MS
يرﺎـﻤﻴﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻢﺋﻼﻋ ،ﺎﻬﻛﻼﭘ ﻦﻳا ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻞﺤﻣ ﻪﺑ زوﺮـﺑ MS
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ
) 16
. (
ﻪﺧﺎﺷ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺮﻴﺴﻣ رد ﻚﻴﺗوﺮﻠﻜﺳا كﻼﭘ ﺮﮔا -
ﻪﺑ لﺎﻨﻴﻣژ يﺮﺗ ﺐﺼﻋ يﺎﻫ يﺮـﺗ يﮋﻟارﻮﻧ زوﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ،ﺪﻳﺎﻴﺑ دﻮﺟو
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ لﺎﻨﻴﻣژ
) 16 و 12
.(
رد MRI
ﻲﺗرﻮـﺻ ﺞﻠﻓ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ داﺮﻓا
،
دﻮـﺷ ﻲـﻣ هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﺎـﻬﻧآ يﺰـﻐﻣ ﻪﻗﺎـﺳ يور ﺮـﺑ ﺎـﻬﻛﻼﭘ ﻦﻳا
) 9
. (
يﺮﻴﮔرد نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻴﺑ رد ﺰﻴﻧ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﺐﺼﻋ ﺮﻴﺴﻣ ﻊﻳﺎﺷ رﺎﻴﺴﺑ MS
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻚﻴﺘﭘا ﺐﺼﻋ ﺖﻗﻮﻣ نﺪﺷ ﻪﻨﻴﻠﻴﻣد ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺐﻠﻏا و ﺖﺳا
ﻪﻛ
ددﺮﮔ ﻲﻣ ﺐﺟﻮﻣ ار ﻚﻴﺘﭘا ﺖﻳرﻮﻧ
) 16
. (
ﻞﺤﻣ ﺰﻴﻧ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ
ﻦﻴــﻴﻌﺗ ار ﻲــﻤﻠﻜﺗ تﻻﻼﺘــﺧا تﺪــﺷ ،نآ هزاﺪــﻧا و كﻼــﭘ عﻮــﻗو
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ
) 12
. (
دﻮـﺟو نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦﻴﺑ رد ﻖﻓاﻮﺗ ﻦﻳا ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا درﻮﻣ رد
ﺮـﮕﻳد ﻲـﻠﻛ يﺎـﻫ ﻲﻧاﻮـﺗ ﺎـﻧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ لﻼﺘﺧا ﻦﻳا ﻪﻛ دراد
)ﺖﺳا
6
(
ﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد لﺎﺣﺮﻫ ﻪﺑ ﺎﻣا ، ﺮﺿﺎ
3 / 8
نارﺎﻤﻴﺑ زا ﺪﺻرد
، زوﺮﺑ
ﺪﻧا هدﺮﻛ شراﺰﮔ دﻮﺧ يرﺎﻤﻴﺑ ﺺﻴﺨﺸﺗ زا ﻞﺒﻗ ار ﻊﻠﺑ لﻼﺘﺧا .
ﻂﻘﻓ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﺑ زا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ يرﺎـﻤﻴﺑ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺑا تﺪﻣ
) MS
زا ﺮﺘﺸـﻴﺑ 7
لﺎـﺳ ( زوﺮـﺑ ﺲﻧﺎـﺷ
ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ –
ﺖﺳا هداد ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻲﺗرﻮﺻ .
ﻦـﻳا لاﺆـﺳ ﺎـﻣا
ﻳاﺰﻓا اﺮﭼ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦـﻳا زوﺮـﺑ ﺲﻧﺎـﺷ ،يرﺎـﻤﻴﺑ ﻪـﺑ ﻼﺘﺑا تﺪﻣ ﺶ
يرﺎﻤﻴﺑ رد ﻢﻴﻧاد ﻲﻣ ﻪﻛ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ؟ﺪﻫد ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار تاﺮﻫﺎﻈﺗ
دﻮــﺧ ﻲﺑﺎــﻬﺘﻟا ﺪــﻨﻳآﺮﻓ ﻚــﻳ ﻲــﻃ ،ﺺﺨﺸــﻣﺎﻧ ﻲــﻠﻳﻻد ﻪــﺑ MS
،هﺪـﺷ ﺐـﻳﺮﺨﺗ يﺰـﻛﺮﻣ ﻲﺒﺼـﻋ ﻢﺘﺴﻴﺳ رد ﻦﻴﻠﻴﻣ فﻼﻏ،ﻲﻨﻤﻳا ﻊﻳﺮـﺳ لﺎـﻘﺘﻧا رد لﻼﺘـﺧا و ﻪـﻄﻘﻧ نآ رد رﺎﻜﺳا ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺐﺟﻮﻣ دﺮﮔ ﻲﻣ ﻲﺒﺼﻋ جاﻮﻣا يرﺎﻤﻴﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ تاﺮﻫﺎﻈﺗ نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻪﻛ د
MS
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ زوﺮﺑ
) 16
. (
يرﺎﻤﻴﺑ هﺪﻧوﺮﺸﻴﭘ تاذ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ MS
نﺎﻣز لﻮﻃ رد
، تاﺮﻫﺎـﻈﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا ،ﺎـﻫ ﺐـﻳﺮﺨﺗ ﻦـﻳا ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ
ﺖﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ﺪﻳﺎﺑ ﺰﻴﻧ ار يرﺎﻤﻴﺑ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ :
عﻮﻴﺷ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻲﻧﺎـﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ
– ﻲﺗرﻮـﺻ ﻦـﻳا رد
هدﻮﺑ ﻻﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ دراد ﻲﻧاﺮﮕﻧ يﺎﺟ و
. ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
دﻮﺸﻴﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ نا ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ مزﻻ تﺎﻣاﺪﻗا تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻦﻳا هﺪﺷ .
26 ﻲﻧﺎﻫد تاﺮﻫﺎﻈﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻲﺳرﺮﺑ
نﺎﻳﻼﺘﺒﻣ رد ﻲﺗرﻮﺻ – ﺲﻳزوﺮﻠﻜﺳا ﻞﭙﻴﺘﻟﺎﻣ ﻪﺑ
References:
1. Chemaly D, Lefrancois A, Pérusse R. Oral & Maxillofacial manifestations of multiple sclerosisJ can dent assoc.
2000 Dec; 66(11):600-5.
2. Tweedle JA, Morrissey JB, Rankow RM. Mistaken TMJ pathology in unrecognized multiple sclerosis patients. J Oral Surg. 1970 Oct; 28(10):785-8.
3. Fiske J, Griffiths J, Thompson S. Multiple sclerosis and oral care. Dent update 2002 Jul- Aug; 29(6):273-83
4. Kovac Z, Uhac I, Buković D, Cabov T, Kovacević D, Grzić R. Oral health status & temporomandibular disorders in multiple sclerosis patients. coll, antropol. 2005 Dec; 29(2):441-4.
5. Pauwa De, Dejaegerb E, D'hooghe B c, Cartond H. Dysphagia in multiple sclerosis. clin neurosurg. 2002 Apr;
(104):345-351
6. Marrosu MG, Lorefice L, Frau J, Coghe G, Fenu G, Piras R, Melis M, Cocco E .The cohort of the Multiple Sclerosis center of Cagliari. Neurol Sci. 2011 Jan;31 Suppl 3:309-12
7. Hupp JR, Tucker MR, Eliss E. Contemporary oral and maxillofacial surgery. 5th ed. Mosby; 2008. P: 621
8. Fukazawa T, Moriwaka F, Hamada K, Hamada T, Tashiro K. Facial palsy in multiple saclerosis. J neurol. 1997 Oct; 244(10):631-3.
9. Sisto D, Trojano M, Vetrugno M, Trabucco T, Iliceto G, Sborgia C. Subclinical visual involvement in multiple sclerosis. Invest ophthalmol vis sci. 2005 Apr; 46(4):1264-8.
10. Van Diemen HA, Lanting P, Koetsier JC, Strijers RL, Van Walbeek HK, Polman CH. Evaluation of the visual system in multiple sclerosis: a comparative study of diagnostic tests. Clin neural neuroserg. 1992 ; 94: 191-195
11. Burks J, Kenneth J. Multiple sclerosis: diagnosis, medical management, and rehabilitation. 1st ed. New York.
Demos Medical Publishing; 2000. P: 385-403
12. Simon R, Greenburg D, Aminoff M. Clinical neurology, 7th Edition; Mc Graw-Hill. 2009 Mar; 144-170
13. Rosen KM, Goozée JV, Murdoch BE. Examining the effects of multiple sclerosis on speech production. J Commun Disord. 2008 Jan-Feb; 41(1):49-69. Epub 2007 Apr 4.
14. Poorjavad M, Derakhshandeh F, Etemadifar M, Soleymani B, Minagar A, Maghzi AH. Oropharyngeal dysphagia in multiple sclerosis. Mult scler. 2010 Mar; 16(3):362-5.
15. Osterberg A, Boivie J, Thuomas KA. Central pain in multiple sclerosis-prevalence & clinical characteristics. Eur J Pain. 2005 Oct; 9(5):531-42. Epub 2004 Dec 22
16. Nurmikko TJ, Elrige PR .Trigeminal neuralgia: Pathophysiology, diagnosis & current treatment. Br J Anaesth . 2001 Jul; 87(1):117-32.
