ﻦﻤﺠﻧا ﻧآ لﺎﻧﻮﻳژر ﺴ ناﺮﻳا درد و يﺰﺘ
ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ هرود ،درد و 1
هرﺎﻤﺷ ، 3 رﺎﻬﺑ ، 1390
هﺪﻴﻜﭼ فﺪﻫ و ﻪﻨﻴﻣز :
ﻲﻗﺎﺑ نﺪﻧﺎﻣ زا ﻲﻜﻳ تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻲﺣاﺮﺟ لﺎﻤﻋا زا ﺲﭘ يﺮﻤﻛ يﺎﻫدرد ﺶﻟﺎﭼ
يﺎﻫ رد نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻧﺎﻣ ﻼﺘـﺒﻣ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . شور هﺪﺷ حﺮﻄﻣ نآ نﺎﻣرد ياﺮﺑ ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻲﻧﺎﻣرد يﺎﻫ ﻪﻛ
زا ﻲﻜﻳ نآ ،ﺎﻫ لاروﺪـﻴﭘا يﺎـﻀﻓ ﻞﺧاﺪﺑ ﺪﻴﺋوﺮﺘﺳا ﻖﻳرﺰﺗ
ﺖﺳا . ندوﺰﻓا تاﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ
كﻮـﻠﺑ رد ﻲـﻘﻳرﺰﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺑ
ـﺑ لاروﺪـﻴﭘا ﺎ
ﺲﻧاﺮـﺗ شور
لﺎﻨﻴﻣارﻮﻓ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
شور و داﻮﻣ :
و رﻮﻛﻮﺳود ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﻳﺎﻣزآرﺎﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚﻳ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ
، 25 رﺎﻤﻴﺑ دردﺮـﻤﻛ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ زا ﻲـﺷﺎﻧ
ﺖـﺴﻜﺷ مرﺪﻨـﺳ
يﺮﻤﻛ ﻲﺣاﺮﺟ كﻮﻠﺑ ﺪﻳﺪﻧﺎﻛ ﻪﻛ
ﺑ لاروﺪﻴﭘا ﺎ
لﺎﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮﺗ شور ﺖﺤﺗ
ﻲﭘﻮﻜـﺳورﻮﻠﻓ
،ﺪـﻧدﻮﺑ ـﺑ ﻪ ود
درﻮـﻣ هوﺮـﮔ و
ﺪﻫﺎـﺷ
ﺪﻧﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ .
ﻲﻘﻳرﺰﺗ لﻮﻠﺤﻣ رد
هوﺮﮔ درﻮﻣ ﺮﻫ ءازﺎﺑ ﻲﺒﺼﻋ ﻪﺸﻳر ﻞﻣﺎﺷ
ﻲﭘﻮﺑ ﻦﻴﺋﺎﻛاو 5 / 0
،ﺪﺻرد نﻮﻟﻮﻨﻴـﺴﻣﺎﻳﺮﺗ 40
ﻲـﻠﻴﻣ -
مﺮﮔ
، ﻦﻴﻟﺎﺳ ﻚﻴﻧﻮﺗﺮﭙﻴﻫ 5
،ﺪﺻرد زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ 1500
ﺪﺣاو
، و رد هوﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ يﺎﺠﺑ زاﺪـﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ﺮـﻄﻘﻣ بآ
ﺪـﻳدﺮﮔ ﻪﻓﺎـﺿا .
،درد هﺮﻤﻧ ﻪﻨﻳﺎﻌﻣ ،ﻲﻓﺮﺼﻣ ﻦﻜﺴﻣ ناﺰﻴﻣ
و ،ﻲﺒﺼﻋ ناﺰﻴﻣ
يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر رد نارﺎـﻤﻴﺑ
و يروﺎـﻜﻳر رد
مرﺎـﻬﭼ و مود ،لوا ﻪـﺘﻔﻫ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ : هداد ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻲﺗوﺎﻔﺗ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد يﺎﻫ .
و درد هﺮﻤﻧ ﻦﻜﺴﻣ ﻲﻠﻛ فﺮﺼﻣ
ﻪﺘﻔﻫ رد درﻮﻣ هوﺮﮔ رد مود يﺎـﻫ
ﻲﻨﻌﻣ رﻮﻄﺑ مرﺎﻬﭼ و ﺮﺘﻤﻛ يراد
دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ زا P)
زا ﺮﺘﻤﻛ 01 / 0 .(
دﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ درﻮﻣ هوﺮﮔ رد يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر .
ﺚﺤﺑ : ﺖـﺴﻜﺷ مرﺪﻨـﺳ ﻪـﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد لﺎﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮﺗ لاروﺪﻴﭘا كﻮﻠﺑ ﺖﻬﺟ ﻲﻳوراد ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ندوﺰﻓا
ﻲﻣ يﺮﻤﻛ ﻲﺣاﺮﺟ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻦﻣﺰﻣ يﺎﻫدرد ﺮﻤﻛ لﺮﺘﻨﻛ رد ﺪﻧاﻮﺗ
.
نﺎﮔژاو يﺪﻴﻠﻛ : يﺮﻤﻛ ﻲﺣاﺮﺟ ﺖﺴﻜﺷ مرﺪﻨﺳ ،زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ،لﺎﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮﺗ لاروﺪﻴﭘا ،
درد هﺮﻤﻧ
__________________________________________________________________________
لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﺆﻣ سردآ :
مﺮﻛا لﻮﺳر تﺮﻀﺣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،ﺶﻳﺎﻴﻧ نﺎﺑﺎﻴﺧ ،نﺎﺧرﺎﺘﺳ نﺎﺑﺎﻴﺧ ،ناﺮﻬﺗ )
ص ( ،درد ﺶﺨﺑ ، ﺮﺘﻛد
،هداز ﻢﻴﺣر ﻚﭘﻮﭘ ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ
:
ﻘﻳرﺰﺗ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ندوﺰﻓا تاﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ كﻮﻠﺑ رد ﻲ
لﺎﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮﺗ
رد لاروﺪﻴﭘا لﺮﺘﻨﻛ
درد يﺎﻫ ﻦﻣﺰﻣ ﺮﻤﻛ ي
دﺎﻧﺮﻓ ﻲﻧﺎﻤﻳا
،1
ﻢﻴﺣر ﻚﭘﻮﭘ
*هداز ﺎﺿرﺪﻴﻤﺣﺪﻴﺳ ،2 3ﺾﻴﻓ
ناﻮﺧا ترﺪﻗ ، يﺮﺒﻛا
4
1 -
،ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ رﺎﻴﺸﻧاد ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻬﺗ ناﺮ ) ﺖﻤﻫ ﺲﻳدﺮﭘ (
مﺮﻛا لﻮﺳر تﺮﻀﺣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ، )
ص ( درد ﺶﺨﺑ ،
2 - و ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ رﺎﻳدﺎﺘﺳا درد ﭗﻴﺷﻮﻠﻓ
، ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ناﺮﻬﺗ
) ﺖﻤﻫ ﺲﻳدﺮﭘ (
مﺮﻛا لﻮﺳر تﺮﻀﺣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ، )
ص ( درد ﺶﺨﺑ ،
*) هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
لﻮﺌﺴﻣ (
3 - ﺑ رﺎﻳدﺎﺘﺳا
،ﻲﺷﻮﻬﻴ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻬﺗ
ناﺮ ) ﺖﻤﻫ ﺲﻳدﺮﭘ (
مﺮﻛا لﻮﺳر تﺮﻀﺣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ، )
ص (
4 - و ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ رﺎﻳدﺎﺘﺳا درد ﭗﻴﺷﻮﻠﻓ
، ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﻴﺑدرا
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
15 / 10 / 1389 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 10 / 12 / 1389
ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ هرود ،درد و 1
هرﺎﻤﺷ ، 3 رﺎﻬﺑ ، 1390
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﻗﺎــﺑ زا ﺲــﭘ يﺮــﻤﻛ يﺎــﻫدرد ﺶﻳاﺪــﻴﭘ و نﺪــﻧﺎﻣ مورﺪﻨــﺳ مﺎــﻨﺑ ﻪــﻛ تاﺮــﻘﻓ نﻮﺘــﺳ ﻲــﺣاﺮﺟ لﺎــﻤﻋا زا ﻲــﻜﻳ ﺖــﺳا فوﺮــﻌﻣ يﺮــﻤﻛ ﻲــﺣاﺮﺟ ﺖــﺴﻜﺷ
ﻲـﻣ يزوﺮـﻣا ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد ﻲﻧﺎـﻣرد تﻼﻜﺸﻣ ﺪـﺷﺎﺑ
. زا
ﻲـﻣ يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺠﻧآ دﺪـﻌﺘﻣ تﻼﻜـﺸﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا -
اﺪـﻴﭘ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد لﺎﺒﻧﺪﺑ ار يدﺮﻓ و ﻲﻠﻐﺷ
ﻪـﺿرﺎﻋ ﻢﻛ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد و ﻊﻳﺮﺳ ،ﺮﺛﺆﻣ ﻲﺷور ندﺮﻛ و لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ هراﻮـﻤﻫ نآ نﺎـﻣرد
هدﻮـﺑ
ﺖﺳا . شور ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ ﻞﺧاﺪـﺑ ﺪﻴﺋوﺮﺘـﺳا ﻖـﻳرﺰﺗ ﺎﻫ
ﻲﻣ لاروﺪﻴﭘا يﺎﻀﻓ ﺪﺷﺎﺑ
. ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻲﻟﺎـﻤﺘﺣا ﻢـﺴﻴﻧﺎﻜﻣ
زﺎﭙﻴﻟﻮﻔﺴﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد ﺶﻫﺎﻛ شور ﻦﻳا هدﻮﺑ
ﻪﻛ ﺚـﻋﺎﺑ
ﻦﻳﺪﻧﻼﮔﺎﺘﺳوﺮﭘ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ
ﻲﻣ ددﺮﮔ . اﺮﻳز لﺎﺒﻧﺪﺑ
زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﺒﺼﻋ ﺐﻴﺳآ ﺮـﻴﻈﻧ يدراﻮﻣ
،ﻲﺗﺎـﭘﻮﻟﻮﻜﻳدار
،عﺎﺨﻧ لﺎﻧﺎﻛ ﻲﮕﻨﺗ نوﺮﻴﺑ
ﻲﮔدز و
،ﻚﺴﻳد نﻮﻴﺳاﺮﻧژد
ﺮﮕﻳﺪــﻤﻫ يور ﻚــﺴﻳد ﻲﮔﺪــﻧﺰﻐﻟ و
،دراﻮــﻣ ﺮﻳﺎــﺳ
ﻲﻣ زوﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ و بﺎﻬﺘﻟا
و ﺐـﺼﻋ ﻪﺸﻳر رد مرﻮﺗ
ﺖﻓﺎﺑ روﺎﺠﻣ يﺎﻫ ددﺮﮔ نآ
. قﺎـﻔﺗا زﻮـﻨﻫ ﻪـﻛ ﺪﻨﭼﺮﻫ
ــﺗ هﻮــﺤﻧ درﻮــﻣ رد يﺪــﺣاو ﺮــﻈﻧ ﺮﻴﺛﺄ
ﺪﻴﺋوﺮﺘــﺳا رد
نآ لاروﺪــﻴﭘا ﻖــﻳرﺰﺗ زا ﺲــﭘ درد ﺶﻫﺎــﻛ ﻲﮕﻧﻮــﮕﭼ عوﺮـﺷ ،وراد ندﻮـﺑ سﺮﺘﺳدرد ﺖﻠﻌﺑ ﺎﻣا دراﺪﻧ دﻮﺟو ناﻮـﻨﻌﺑ ﺮـﺿﺎﺣ لﺎﺣرد ،نآ ﻖﻳرﺰﺗ ﻲﻧﺎﺳآ و ﻊﻳﺮﺳ ﺮﺛا ياﺮـﺑ لاروﺪـﻴﭘا ﻖـﻳرﺰﺗ رد ﻲﻓﺮﺼﻣ يﺎﻫوراد زا ﻲﻜﻳ ﻲﻣ يﺮﻤﻛ ﻦﻣﺰﻣ يﺎﻫدرد ﺪﺷﺎﺑ
) .
1
يرﺎﻜﺘﺳد لﺎﺒﻧﺪﺑ (
تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ رد ﻲﺣاﺮﺟ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ،نآ فاﺮﻃا ﺖﻓﺎﺑ و
ﻲﻣ قﺎﻔﺗا لاروﺪﻴﭘا يﺎﻀﻓ رد هﮋﻳﻮﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪـﺘﻓا
ﺦﺳﺎﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ لاروﺪﻴﭘا ﺪﻴﻳوﺮﺘﺳا ﻖﻳرﺰﺗ ﻪﺑ
ﻲﻣ ددﺮﮔ .
رد هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ يﺎـﻫوراد زا ﺮﮕﻳد ﻲﻜﻳ
دﻮﺟو لﺎﻤﺘﺣا ﻪﻛ يدراﻮﻣ و زوﺮـﺒﻴﻓ
رد ﻲﮔﺪﻨﺒـﺴﭼ
لاروﺪﻴﭘا يﺎﻀﻓ
،دراد دﻮـﺟو
رد ﻚـﻴﻧﻮﺗﺮﭙﻴﻫ ﻦﻴﻟﺎـﺳ
ﺖﻈﻠﻏ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ هدﻮﺑ
ﻪﻛ ﺎﺑ دﺎﺠﻳا و ﻲﺒـﺼﻋ كﻮﻠﺑ
اﻓ رد مدا ﺶﻳاﺰ ﺎﺑ
ﻓ و ﻲﺒﺼﻋ ﺖ ﺐـﺼﻋ يﺎـﺸﻏ ﻦﻴـﻠﻴﻣ
ﻲـﻣ ﺮﺛﺆﻣ درد لﺮﺘﻨﻛرد ﺪـﺷﺎﺑ
. ﻢـﻫ ﻦﻴـﻨﭼ
، هدﺎﻔﺘـﺳا
نﺎــﻣﺰﻤﻫ زا
ﺎــﺑ ﺰــﻴﻧ زاﺪــﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ــﺑ ﻦﻴــﺑ زا
ندﺮ
ﻲﮔﺪﻨﺒﺴﭼ و ﺎﻫ
وراد ﺮﺘـﺸﻴﺑ شﺮﺘـﺴﮔ ﻪـﺑ ﻚﻤﻛ ﻪـﺑ
ﺖـﺳا هدﺮـﻛ يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻚﻤﻛ ﻲﻧﺎﻣرد ﺪﻧور دﻮﺒﻬﺑ .
رد
ﮔ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
)ترﻮ
1
ا ﺮﻴﺛﺄﺗ (
ﻓ رد زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ندوﺰ مﺎﮕﻨﻫ
و ﻲﭘﻮﻜﺳوروﺪﻴﭘا مﺎﺠﻧا
رﺪـﻟوواد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد
) 2
ﺮﻴﺛﺄـﺗ(
رد وراد ﻦــﻳا ندوﺰــﻓا ﺲﻧاﺮــﺗ كﻮــﻠﺑ مﺎــﺠﻧا ﻦﻴــﺣ
درﻮــﻣ لﺎـﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺖــﻓﺮﮔراﺮﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ
. ﺮــﻫ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ود
ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺪـﻧور دﻮـﺒﻬﺑ رد درد لﺮـﺘﻨﻛ
ﺮـﻫ ود
شور ﺖﺳا هدﻮﺑ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ندوﺰﻓا زا ﺲﭘ .
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
رد زﻮـﻨﻫ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﺠﻧآ زا و وراد ﻦـﻳا ندﻮـﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻪﺑ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ياﺮـﺑ ﺖـﺑﺎﺛ يراﺪـﻘﻣ و ﺖـﻈﻠﻏ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار لﺎـﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮـﺗ لاروﺪـﻴﭘا شور ﻪـﺑ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ﻲـﺣاﺮﺟ ﺖﺴﻜﺷ مورﺪﻨﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد هﮋﻳﻮﺑ ﻢﻳژر و دراﺪﻧ دﻮﺟو يﺮﻈﻧ قﺎﻔﺗا يﺮﻤﻛ ﻲـﻳوراد يﺎـﻫ
ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ يدﺪﻌﺘﻣ
،ﺪﻧﻮﺷ اﺬﻟ ﻦـﻳا مﺎـﺠﻧا زا فﺪﻫ
هاﺮـﻤﻫ يﺮﮕﻳد ﻲﻘﻳرﺰﺗ لﻮﻠﺤﻣ تاﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ كﻮﻠﺑ رد
لاروﺪﻴﭘا ـﺗ
لﺎـﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮ
يﺮﻤﻛ ﻲﺣاﺮﺟ ﺖﺴﻜﺷ مورﺪﻨﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ شور
رﻮﻛﻮـﺳود ﻲﻨﻴﻟﺎـﺑ ﻲﻳﺎـﻣزآرﺎﻛ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد 25
رﺎﻤﻴﺑ
دردﺮـﻤﻛ ﻪـﺑ ﻼﺘﺒﻣ زا ﻲـﺷﺎﻧ
ﺖـﺴﻜﺷ مرﺪﻨـﺳ
ﻪـﻛ درد هﺎـﮕﻧﺎﻣرد ﻪـﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ يﺮﻤﻛ ﻲﺣاﺮﺟ ﺑ اراد ار ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو رﺎﻴﻌﻣ و ﻲﻫﺎـﮔآ زا ﺲﭘ ،ﺪﻧدﻮ
،ﻪﻣﺎﻧ ﺖﻳﺎﺿر ﺬﺧا داﺪﻋا ﻲﻓدﺎﺼﺗ لوﺪﺟ سﺎﺳاﺮﺑ
وﺪﺑ
درﻮﻣ هوﺮﮔ و
ﺪﻫﺎﺷ ﺪﻧﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﻞﻣﺎﺷ
: نارﺎﻤﻴﺑ 20 ﺎﺗ 75
ﻪﻟﺎــﺳ
، دردﺮــﻤﻛ ﻪــﺑ ﻼﺘــﺒﻣ
،يرﺎــﺸﺘﻧا ﻪﻘﺑﺎــﺳ ياراد
تاﺮﻘﻓ نﻮﺘﺳ ﻲﻠﺒﻗ ﻲﺣاﺮﺟ
ﺦـﺳﺎﭘ نوﺪـﺑ ـﺑ
ﻪ نﺎـﻣرد
) يﺮﻤﻛ ﻲﺣاﺮﺟ ﺖﺴﻜﺷ مرﺪﻨﺳ (
هدﻮﺑ ﻪﻛ ما رد رآ يآ
ﻚﺴﻳد يﺮﻴﮔرد عﺎﺨﻧ لﺎﻧﺎﻛ ﻲﮕﻨﺗ ﺎﻳ
ﻪﺘﺷاد نﻮﻣزآ و
ﺪﻨﻠﺑ ﺎـﭘ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ندﺮﻛ هﺪـﺷ ﺖـﺒﺜﻣ نﺎـﻧآ ي
ﺪـﺷﺎﺑ .
يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ جوﺮﺧ
ﻞﻣﺎﺷ : دﻮﺟو مﺪﻋ ﻞـﺻﺎﻔﻣ يﺮﻴﮔرد
كﺎﻴﻠﻳاوﺮﻛﺎﺳ
،
يﻮـﻳر ﻲـﺒﻠﻗ يرﺎﻤﻴﺑ ﺪﻳﺪـﺷ
،ﺖـﺑﺎﻳد ،
،طﺮﻔﻣ ﻲﻗﺎﭼ
،دﺎﻴﺘﻋا و ﺖﻧﻮﻔﻋ يدﺎﻘﻌﻧا يرﺎﻤﻴﺑ
هدﻮـﺑ
ﺖﺳا . ﺮﻳوﺎـﺼﺗ رد ﻲﺒـﺼﻋ رﺎـﺸﻓ ﺖﻠﻋ و ﺢﻄﺳ ما
رآ يآ و ،
ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ ﻲﺗﺎﭘﻮﻟﻮﻜﻳدار ﺖﻠﻋ )
نوﺮﻴﺑ
عﺎـﺨﻧ لﺎﻧﺎﻛ ﻲﮕﻨﺗ ﺎﻳ ﻚﺴﻳد ﻲﮔدز (
، ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ رد
ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﻴﺛ .
ﻞﻴﻠﺤﺗ مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ نارﺎـﻤﻴﺑ يرﺎﻣآ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﻨﺳ ﺮﻈﻧ زا ﺮـﻳز هوﺮﮔ ود
50 يﻻﺎـﺑ و لﺎـﺳ 50
ﺪﻧﺪـﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ لﺎﺳ .
ﺰـﻴﻧ ﻲﺗﺎـﭘﻮﻟﻮﻜﻳدار تﺪـﻣ لﻮـﻃ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻌﺑ ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
درد لﺎﺘـﺸﻧوﺮﺘﻨﻳا ﻞـﻤﻋ قﺎـﻃا ﻪـﺑ لﺎـﻘﺘﻧا زا ﺲﭘ ،
ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ هرود ،درد و 1
هرﺎﻤﺷ ، 3 رﺎﻬﺑ ، 1390
لوﺪﺟ 1 : رﺎﻤﻴﺑ ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا و تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ
P دﺪﻋ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ
) زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ نوﺪﺑ (
درﻮﻣ هوﺮﮔ
) زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ (
-
13 12 †نارﺎﻤﻴﺑ داﺪﻌﺗ
2 / 0
(6/7)نز / دﺮﻣ (5/7)نز / دﺮﻣ † ﺲﻨﺟ
3 / 0
48±2/3 3±45/9 †ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ± رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا (لﺎﺳ) ﻦﺳ
15 / 0
72±12 69±13 †ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ± رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا (مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ) نزو
23 / 0
8±3/2 7/1±3 †ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ± رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا (هﺎﻣ) درد عوﺮﺷ نﺎﻣز تﺪﻣ
25 / 0
4/7 6/8 †(ﻲﻋﺎﺨﻧ لﺎﻧﺎﻛ ﻲﮕﻨﺗ /ﻚﺴﻳد ﻖﺘﻓ)ﺮﻤﻛ درد ﺖﻠﻋ
12 / 0
69/31 62/38 †(ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻏ/ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو)درد دﺎﺠﻳا هﻮﺤﻧ
2 / 0
12/13 11/12 †ﻖﻳرﺰﺗ زا ﻞﺒﻗ كزﻻ نﻮﻣزآ ندﻮﺑ ﺖﺒﺜﻣ
1 / 0
3/4±1/5 3/1±2 †ﻖﻳرﺰﺗ زا ﻞﺒﻗ درد هﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
: † ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ يراد
P ) زا ﺮﺗﻻﺎﺑ 05 / 0 (.
مارآ دﺎﺠﻳا رﻮﻈﻨﻤﺑ مﻻوزاﺪﻴﻣ اﺪﺘﺑا رد ﻢﻳﻼﻣ ﻲﺸﺨﺑ
2
ﻲﻠﻴﻣ ﻞﻴﻧﺎﺘﻨﻓ و مﺮﮔ 100
ﻴﻣ ﻖـﻳرﺰﺗ يﺪـﻳرو مﺮﮔوﺮﻜ
ﻲﻣ ﺪﻳدﺮﮔ . ،ﺲﭙـﺳ
و ﻞﻳﺮﺘـﺳا ﻂﻳاﺮـﺷ ﺖـﺤﺗ ﺖـﺤﺗ
ﻲﭘﻮﻜﺳورﻮﻠﻓ ﺖﻳاﺪﻫ ﻲﺑ و
ﻦﻴﻳﺎﻛوﺪـﻴﻟ ﺎـﺑ ندﺮﻛ ﺲﺣ
1 ،ﺖﻛﻮﻳﮋﻧآ دورو و ﺪﺻرد ﺎﺑ
نزﻮـﺳ ﺪـﻨُﻛ و هﺪـﻴﻤﺧ
هرﺎﻤﺷ 21 لﻮـﻄﺑ 11 ﻲﺘﻧﺎـﺳ ﺮـﺘﻣ
ﻪـﺑ ماﺪـﻗا مﺎـﺠﻧا
ﺑ لاروﺪﻴﭘا ﺎ
لﺎـﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮﺗ شور ـﻳدﺮﮔ
ﺪ . زا ﺲـﭘ
هدﺎﻣ ﻖﻳرﺰﺗ ﺐﺟﺎﺣ
) يﺰﻳو ﻚـﭘ 270 ( و زا نﺎـﻨﻴﻤﻃا
نزﻮـﺳ يﺮـﻴﮔراﺮﻗ ﺢﻴﺤﺻ ﻞﺤﻣ ﻲﻣاﺪـﻗ يﺎـﻫﺎﻤﻧ رد
ﺺﺨـﺷ ﻂـﺳﻮﺗ ﻲـﻘﻳرﺰﺗ لﻮـﻠﺤﻣ ،ﻲﻳﻮـﻠﻬﭘ و ﻲﻔﻠﺧ نوﺪﺑ كﻮﻠﺑ هﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا دﺮﻓ ﻪﺑ و هﺪﺷ هدﺎﻣآ يﺮﮕﻳد
ﺪـﺷ هداد نآ ﺐـﻴﻛﺮﺗ زا عﻼﻃا .
ﻲـﻘﻳرﺰﺗ لﻮـﻠﺤﻣ ـﺑ
ﻪ
ازا ي ﺮﻫ
ﻲﺒـﺼﻋ ﻪـﺸﻳر
رد كﻮـﻠﺑ ياﺮـﺑ هوﺮـﮔ
درﻮـﻣ
يوﺎــﺣ ﻲﭘﻮــﺑ
ﻦﻴﺋﺎــﻛاو 5
/ 0 ﺪــﺻرد )
1 ﻲــﻠﻴﻣ ﺮــﺘﻴﻟ (
،
نﻮﻟﻮﻨﻴﺴﻣﺎﻳﺮﺗ 40
ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ ) 1 ﻲـﻠﻴﻣ ﺮـﺘﻴﻟ (
، ﻦﻴﻟﺎـﺳ
ﻚــﻴﻧﻮﺗﺮﭙﻴﻫ 5
ﺪــﺻرد ) 1 ﻲــﻠﻴﻣ ﺮــﺘﻴﻟ (
، زاﺪــﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ
1500 ﺪﺣاو ) 1 ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻴﻟ ( رد ﻲـﻟو ،دﻮﺑ هوﺮـﮔ
ﺪﻫﺎـﺷ
يﺎﺠﺑ ﻂﻘﻓ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ
ﻦﻴﻟﺎﺳ لﺎﻣﺮﻧ ، )
1 ﻲﻠﻴﻣ ﺮـﺘﻴﻟ (
ﻲﻣ ﻪﻓﺎﺿا ﺪﺷ
. ﺲﭙﺳ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ درد هﺮﻤﻧ
درد يﺮـﺼﺑ گﻮﻟﺎـﻧآ زا :VAS
(Visual Analogue
Scale)
ﺪـﺷ يﺮـﻴﮔ هزاﺪﻧا ﺮﻳز ترﻮﺼﺑ :
زا درد هﺮـﻤﻧ
ﺎـﺗ ﺮﻔﺻ 10
: ﺮﻔـﺻ
= ،درد نوﺪـﺑ 10
درد ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ
رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ .
ناﺰـﻴﻣ سﺎـﻴﻘﻣ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑﺮﻳز ترﻮﺼﺑ يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر :
ﺮﻔﺻ = ،ﻒﻴﻌـﺿ
1 = ،بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ 2
= ،بﻮﺧ 3 = و ،بﻮﺧ ﻲﻠﻴﺧ 4
= ﻲﻟﺎﻋ .
ﻪﻨﻳﺎﻌﻣ ﺎﺑ ﻲﺒﺼﻋ ﺜﻣ
ﺪـﻨﻠﺑ نﻮـﻣزآ ندﻮـﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﺎﻳ ﺖﺒ
ﺎـﭘ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ندﺮﻛ )
كزﻻ ( رد و يروﺎـﻜﻳر رد
ﺶـﺨﺑ
ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﺤﺗ هرﺎﺑود ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ
: ترﻮﺻرد ـﺑ
زوﺮ هﺮـﻤﻧ
درد زا ﺮﺗﻻﺎﺑ 3
لﻮـﺴﭙﻛ ﻲﻛارﻮـﺧ فﺮـﺼﻣ ﻪﺑ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺐﻴﺴﻛﻮﻜﻠﺳ
100 ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ ﺪﻳدﺮﮔ . و قﻮﻓ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ
ﺰــﻴﻧ ناﺰــﻴﻣ ﺐﻴــﺴﻛﻮﻜﻠﺳ ﻲﻓﺮــﺼﻣ
ﻪــﻧازور ترﻮــﺼﺑ
ﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزراﺮﻳز :
1
= ،وراد ﻪـﺑ زﺎﻴﻧ مﺪﻋ 2
= زا ﺮـﺘﻤﻛ 2
،زور رد صﺮــﻗ 3
= زا ﺶﻴــﺑ 2
زور رد صﺮــﻗ .
ﻦــﻳا
يﺮــﻴﮔ هزاﺪــﻧا رد
ﻪــﺘﻔﻫ مرﺎــﻬﭼ و مود ،لوا زا ﺲــﭘ
ﻞﻤﻋ مﺎﺠﻧا مﺎﺠﻧا هرﺎﺑود ﺰﻴﻧ
ﺪـﻳدﺮﮔ . زوﺮـﺑ ترﻮـﺻرد
و ﻞﻜﺸﻣ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﺎﻳ
درد رﺎـﻤﻴﺑ ﻪـﺑ لﺮـﺘﻨﻛ ﻞـﺑﺎﻗﺮﻴﻏ
ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺪﺷ ﺎـﺑ ﺎـﺗ ﻚـﺷﺰﭘ
دﺮـﻴﮕﺑ سﺎـﻤﺗ .
تﺎـﻋﻼﻃا
رد نارﺎﻤﻴﺑ ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻪـﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ و ﺖﺒﺛ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺋارا رﺎﻣآ ﺺﺼﺨﺘﻣ ﻪﺑ .
ﺰﻴﻟﺎــﻧآ ﺎــﺑ ﻲﺗﺎــﭘﻮﻟﻮﻜﻳدار تﺪــﻣ لﻮــﻃ و ﺖــﻠﻋ ﺪﻧﺪـﺷ ﻲﺳرﺮﺑ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻚﻴﺘﺴﻴﺟﻮﻟ .
ﻢـﻫ زا ﻦﻴـﻨﭼ
ﻦﻣ نﻮﻣزآ ﻲﻨﺘﻳو
ود ﻦﻴﺑ ﻲﻨﺳ توﺎﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ﻮﻳ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا هوﺮﮔ .
سا راﺰﻓا مﺮﻧ زا ﻲـﭘ
سا هرﺎﻤـﺷ سا 5
/ 11 نﻮـﻣزآ و
ياوﻮﻧآ ناﺰـﻴﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ ﺰﻴﻟﺎﻧآ لﻮﻃ رد ﻪﻓﺮﻄﻜﻳ
،درد هﺮﻤﻧ ،يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر نﻮـﻣزآ ندﻮـﺑ ﻲـﻔﻨﻣ ﺪﺻرد
و ،ﺪـﻳدﺮﮔ هدﺎﻔﺘـﺳا وراد فﺮـﺼﻣ ﻲﻠﻛ راﺪﻘﻣ و كزﻻ زا ﺮﺘﻤﻛ ﻲﭘ دﺪﻋ راﺪﻘﻣ 05
/ 0 ﺪﻨﻤﺷزرا يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .
زا ﺶﻴـﺑ ﺶﻫﺎـﻛ ترﻮـﺻ رد 50
ﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻘﻠﺗ ﺮﺛﺆﻣ ﻖﻳرﺰﺗ ،درد هﺮﻤﻧ رد ﺪﺻرد .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺞﻨﭘ و ﺖﺴﻴﺑ
ﺮـﻤﻛ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ رﺎﻤﻴﺑ درد
زا ﻲـﺷﺎﻧ
ﺪﻧﺪــﺷ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﻳا دراو يﺮــﻤﻛ ﺖــﺴﻜﺷ مرﺪﻨــﺳ .
ﻚﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎﻋﻼﻃا ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﺧﺮﺑ و
)
،ﺲﻨﺟ ،ﻦﺳ
دﺎـﺠﻳا هﻮـﺤﻧ ،درد ﺖﻠﻋ ،درد عوﺮﺷ نﺎﻣز تﺪﻣ ،نزو درد درد هﺮـﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ،كزﻻ نﻮﻣزآ ندﻮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ،
ﻖﻳرﺰﺗ زا ﻞﺒﻗ (
رد ود
فﻼﺘـﺧا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ هوﺮـﮔ
ﻦﻤﺠﻧا ﻧآ لﺎﻧﻮﻳژر ﺴ ناﺮﻳا درد و يﺰﺘ
لوﺪﺟ :2 لﺎﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮﺗ لاروﺪﻴﭘا كﻮﻠﺑ ﻲﻳآرﺎﻛ ﺮﺑ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ يور ﺮﺑ ﻚﻴﺘﺴﻴﺟﻮﻟ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺰﻴﻟﺎﻧآ
Odds ratio P دﺪﻋ يدازآﻪﺟرد دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻄﺧ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺐﻳﺮﺿ
436 /
10 0/056 1 2/23 2/35 نآ مﺪﻋ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ندوﺰﻓا
665 /
0 0/72 1 1/154 -0/405 ﻲﺗﺎﭘﻮﻟﻮﻜﻳدار ﺖﻠﻋ
70 / 6
0/164 1 1/349 1/91 ﺲﻨﺟ
23 /
1 0/65 1 0/437 0/190 (لﺎﺳ50زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻳ ﺮﺘﻤﻛ) ﻲﻨﺳ يﺎﻫهوﺮﮔ
21 /
2 0/52 1 1/180 0/786 (ﻦﻣﺰﻣ/دﺎﺣ ﺖﺤﺗ /دﺎﺣ)ﻢﻳﻼﻋ نﺎﻣز تﺪﻣ
005 /
0 0/07 1 2/760 -5/104 ﺖﺑﺎﺛ
لوﺪﺟ 3 - ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ تﺎﻘﻳرﺰﺗ ندﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ
P دﺪﻋ مرﺎﻬﭼ ﻪﺘﻔﻫ مود ﻪﺘﻔﻫ لوا ﻪﺘﻔﻫ يروﺎﻜﻳر
05 / 0
12 / 0
02 / 0
12
4
12
6
13
8
15
10
ﺮﻤﻛدرد ﺖﻠﻋ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻖﻳرﺰﺗ ندﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ †
ﻚﺴﻳد ﻖﺘﻓ ﻲﻋﺎﺨﻧ لﺎﻧﺎﻛ ﻲﮕﻨﺗ
5 / 0
5 / 0
1 / 0
5
8
3
5
9
4
6
11
4
8
12
5
ﺮﻴﮔرد ﺢﻄﺳ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻖﻳرﺰﺗ ندﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ
L3-4 L4-5 L5-S1 01
/
0 0/1 10 11 11 12 (درد ﺶﻫﺎﻛ%50زا ﺶﻴﺑ)†ﻖﻳرﺰﺗ ندﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ،درﻮﻣ هوﺮﮔ
02 /
0 6 7 10 13 (درد ﺶﻫﺎﻛ%50زا ﺶﻴﺑ)†ﻖﻳرﺰﺗ ندﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ،ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ
001 / 0
11 / 0
02 / 0
2 /
±0 2 / 3
1 /
±0 4 / 2
2 /
±0 2 / 3
5 /
±0 5 / 2
3 /
±0 4 / 3
5 /
±0 3
4
5 /
±0 4 / 3
يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر هﺮﻤﻧ †
درﻮﻣ هوﺮﮔ
ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ
001 / 0
1 / 0
01 / 0
1 / 80
%
2 / 47
%
1 / 80
%
8 / 53
%
8 / 87
%
67
%
100
%
3 / 93
%
كزﻻ نﻮﻣزآ ندﻮﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﺪﺻرد †
درﻮﻣ هوﺮﮔ
ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ
05 / 0
1 / 0
04 / 0
2 /
±0 1 ) 18 (%
4 /
±0 2 ) 48 (%
2 /
±0 1 ) 18 (%
2 /
±0 2 ) 42 (%
1 /
±0 1 ) 12 (%
6 /
±0 1 ) 30 (%
1
1
وراد فﺮﺼﻣ ﻲﻠﻛراﺪﻘﻣ )
زﺎﻴﻧﺪﺻرد
†(
درﻮﻣ هوﺮﮔ
ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ :†
ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ هوﺮﮔ ود ﻦﻴﺑ يراد P)
زا ﺮﺘﻤﻛ 05 / 0 ( .
ﻲﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﻨﺘﺷاﺪﻧ يراد
ﺪ ) لوﺪﺟ 1 (.
يﺎـﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ يور ﺮـﺑ ﻚﻴﺘـﺴﻴﺟﻮﻟ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺰﻴﻟﺎﻧآ ﺮــﺑ ﻲﻟﺎــﻤﺘﺣا راﺬــﮔ ﺮﻴﺛﺄــﺗ ﺲﻧاﺮــﺗ ﻖــﻳرﺰﺗ ﻲﻳآرﺎــﻛ
لوﺪﺟ رد نآ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻛ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا لﺎﻨﺒﻣارﻮﻓ 2
نﺎﺸﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد .
ﻪﺘﻓﺎﻳ هﺮﻤﻧ ﻞﻣﺎﺷ هوﺮﮔ ود ﺮﻫ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
درد ) زا ﺶﻴـﺑ لدﺎـﻌﻣ ﻖـﻳرﺰﺗ ندﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ 50
ﺪـﺻرد
درد هﺮـﻤﻧ رد ﺶﻫﺎﻛ (
،
،كزﻻ نﻮـﻣزآ نﺪـﺷ ﻲـﻔﻨﻣ
يﺪﻨﻤﺘﻳﺎﺿر
، ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻦﻜﺴﻣ فﺮﺼﻣ ﻲﻠﻛ ناﺰﻴﻣ و
درد ﺖﻠﻋ و ﺮﻴﮔرد ﺢﻄﺳ هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ رد
3 هدروآ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
،درد ﺶﻫﺎــﻛ ناﺰــﻴﻣ
،ﻦﻜــﺴﻣ ﻲــﻠﻛ فﺮــﺼﻣ و
درﻮــﻣ هوﺮــﮔ رد يﺪﻨﻤﺘﻳﺎــﺿر )
زاﺪــﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ (
رﻮــﻄﺑ
ﻲﻨﻌﻣ تﺪـﻣ ﻲﻧﻻﻮـﻃ رد هﮋﻳﻮـﺑ و هدﻮـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ يراد
) يﻻﺎــﺑ 2 ﻪــﺘﻔﻫ ( رﻮــﻄﺑ ﻖــﻳرﺰﺗ ﻦــﻳا ندﻮــﺑ ﺮﺛﺆــﻣ ﻲﻨﻌﻣ
زا يراد ﺖـﺳا هدﺮـﻛ اﺪﻴﭘ ﺖﻴﻤﻫا يرﺎﻣآ ظﺎﺤﻟ
P) زا ﺮﺘﻤﻛ 01
/ 0 .(
ﺖـﻠﻋ ﻪـﻛ ﻲـﻫوﺮﮔ رد ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد رد ﻚـﺴﻳد ﻖﺘﻓ ،دردﺮﻤﻛ ما
رآ يآ دﻮـﺑ هﺪـﺷ ﻦﻴـﻴﻌﺗ
ﻪﺑ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ندوﺰﻓا ﻪﺑ يﺮﺗﺮﺛﺆﻣ و ﺮﺘﻴﻧﻻﻮﻃ ﺦﺳﺎﭘ ﺪــﻧدﻮﺑ هداد لﺎــﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮــﺗ ﻖــﻳرﺰﺗ P)
زا ﺮــﺘﻤﻛ
05 / 0 ( ﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺮﻴﮔرد ﺢﻄﺳ ﻲﻟو ﻪﺑ ﻲﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﺎ
داﺪـﻧ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد نﺎﻣرد .
ﻪـﺿرﺎﻋ عﻮـﻧ ﭻﻴـﻫ
ﻒﻌــﺿ ،ﺞــﻠﻓ ،ﺪــﻴﺋﻮﻨﻛارآ بﺎــﺳ كﻮــﻠﺑ ﺮــﻴﻈﻧ يﺪــﺟ ماﺪﻧا تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ ،ﻪﻧﺎﺜﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ لﻼﺘﺧا ،ﺖﻧﻮﻔﻋ ،ﺎﻫ
نارﺎـﻤﻴﺑ رد ﺪﻳﺪـﺷ ضراﻮـﻋ ﺮﻳﺎـﺳ ﺎﻳ و ﺖﻳﺪﻴﺋﻮﻨﻛارآ ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ .
ﺚﺤﺑ
يﺮـﻤﻛ يرﺎـﺸﺘﻧا يﺎﻫدرد -
يرﺎـﻤﻴﺑ ﻚـﻳ ﻲﺟﺎـﺧ
ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ هرود ،درد و 1
هرﺎﻤﺷ ، 3 رﺎﻬﺑ ، 1390
ﻪﻨﻳﺰﻫﺮﭘ و ﻊﻳﺎﺷ ﻲﮔﺪـﻧز لﻮﻃ رد نآ عﻮﻴﺷ ﻪﻛ هدﻮﺑ
ﻦﻴﺑ داﺮﻓا 40
ﺎﺗ 60
ﻲـﻣ هدز ﻦﻴـﻤﺨﺗ ﺪﺻرد دﻮـﺷ
).
3 (
ﻪـﻨﻴﻣز رد هﺪـﻣآ ﺖـﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎـﺘﻧ و تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ سﺎﺳاﺮﺑ
ﻲـﻣ ﺮـﻈﻨﺑ ،دردﺮﻤﻛ زوﺮـﺑ رد ﻞـﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺪـﺳر
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴـﺷ بﺎـﻬﺘﻟا ﻞﻴﻟﺪـﺑ ﻚﻴﺗﺎﻴﺳ ﻢﻳﻼﻋ و دردﺮﻤﻛ ﺎﻋ ﻦـﻳا و ،هدﻮﺑ ﻚﺴﻳد نورد داﻮﻣ ﺖﺸﻧ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻞـﻣ
ﻲـﮔدز نوﺮـﻴﺑ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ رﺎﺸﻓ زا ﻲﺘﺣ درد
دراد يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖـﻴﻤﻫا ﺰﻴﻧ ﻚﺴﻳد .
ندﺮـﺑ رﺎـﻜﺑ اﺬـﻟ
ﻲﺒـﺼﻋ ﻪـﺸﻳر نﺎﻤﻫ رد ﺎﻫﺪﻴﺋوﺮﺘﺳاﻮﻜﻴﺗرﻮﻛ ﻲﻌﺿﻮﻣ و ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻲﺷور ،ﺖﺳا هﺪﺷ رﺎﺸﻓ و بﺎﻬﺘﻟا رﺎﭼد ﻪﻛ ﻲﻣ ﻪﺿرﺎﻋ ﻦﻳا نﺎﻣرد ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ
).
4،5
(
وﺮﺘﺳاﻮﻜﻴﺗرﻮﻛ ﻖﻳرﺰﺗ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ تاﺮﺛا نﺎﻴﻣ رد ﺎﻫﺪﻴﺋ
ﻲﺑ و هﺪﻨﻨﻛ ﺲﺣ نآ تاﺮـﺛا ﺪﻳﺎﺑ ،ﻲﻌﺿﻮﻣ يﺎﻫ
ﺮـﺑ ﺎـﻫ
ﺖﻓﺮﮔﺮﻈﻧ رد ﺰﻴﻧ ار ﻚﻴﺗﺎﭙﻤﺳ ﻲﺒﺼﻋ هﺎﮕﺘﺳد .
ﻊـﻄﻗ
و ﺶﻫﺎـﻛ ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا يﺎﺠﺑﺎﻧ ﻪﻴﻠﺨﺗ رد ﻲﺘﻗﻮﻣ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ رﺎﻬﻣ لﺎـﻌﻓ ﺚـﻋﺎﺑ و ،هﺪـﺷ يﺰـﻛﺮﻣ ﻲـﻳاز
هﺪﻧﺮﻴﮔ يرﺎﻬﻣ ﺮﺛا ندﺮﻛ ﻦﻴﺌﺗوﺮـﭘ يﺎﻫ
- نورد ﻲـﺟ از
لﺎﻧﺎﻛ يور ژﺎﺘﻟو ﻪﺑ سﺎﺴﺣ ﻲﻤﻴﺴﻠﻛ يﺎﻫ
و ،هﺪﻳدﺮﮔ
لﻮﻠﺳ نﺪﺷ لﺎﻌﻓﺮﻴﻏ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد لﺎـﻴﻠﮔ يﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺷ
).
5
(
ﻪــﺑ لاروﺪــﻴﭘا زوﺮــﺒﻴﻓ زا ﻲــﺷﺎﻧ يﺮــﻤﻛ يﺎــﻫدرد نﺎﻣرد ﻦﻜﻤﻣ ﻲﺘﺣ و هداﺪﻧ ﺦﺳﺎﭘ ﻲﺑﻮﺨﺑ ﻲﺣاﺮﺟ يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ تﺪﺷ ﺖﺳا
).
6،7،8
هدﺎﻔﺘﺳا اﺬﻟ (
شور زا ﻪــﻠﺧاﺪﻣ يﺎــﻫ ﻪــﻧاﺮﮔ
) لﺎﻨــﺸﻧوﺮﺘﻨﻳا (
زا ﻪــﻛ
يﺮــﺘﻤﻛ ﻢﺟﺎــﻬﺗ ﺰﻳﻮــﺠﺗ نﺎــﻜﻣا و هدﻮــﺑ رادرﻮــﺧﺮﺑ
ﻲـﻣ ﻢﻫاﺮـﻓ ار ﺐﻴﺳآ ﻞﺤﻣ يور وراد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ دزﺎـﺳ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺮﺗﻻﺎﺑ شزرا ﺪﻧاﻮﺗ .
ﻲﮔﺪﻨﺒﺴﭼ يﺎـﻫ
مﺎـﺠﻧا ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻠﻋ لاروﺪﺒﭘا يﺎﻀﻓ رد دﻮﺟﻮﻣ ،ﺖــﻧﻮﻔﻋ ،ﻚــﺴﻳد ﻲــﻧورد ﻲﮔرﺎــﭘ ،ﻲــﻠﺒﻗ ﻲــﺣاﺮﺟ ﺪﻧراد ار هﺮﻴﻏ و ﺐﻴﺳآ ،هﺮﻬﻣ ﻪﻧﺪﺑ ﻲﮕﺘﺴﻜﺷ .
ﺪﻨﭼﺮﻫ
ﺚﺤﺑ زﻮﻨﻫ يﺎـﻫ
درد دﺎـﺠﻳا هﻮـﺤﻧ نﻮـﻣاﺮﻴﭘ يدﺎـﻳز
لاروﺪـﻴﭘا يﺎـﻀﻓرد زوﺮﺒﻴﻓ يﺎﻫﺪﻧﺎﺑ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄـﺗ درﻮـﻣ رد ﻲﻠﻛ ﺮﻈﻧ ﻖﻓاﻮﺗ ﻚﻳ ﻲﻟو دراد دﻮﺟو تاﺮـﻴﻴﻐﺗ دﺎـﺠﻳا و ﻲﺒﺼﻋ ﺐﻴﺳآ زوﺮﺑ رد رﺎﻜﺳا ﺖﻓﺎﺑ دراد دﻮﺟو ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓﺎﺑ .
ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ رﺎﻜـﺳا ﺖﻓﺎﺑ
ﻲـﻔﻠﺧ ﺎـﻳ ﻲﺒﻧﺎـﺟ ،ﻲﻣاﺪـﻗ يﺎﻫﺎـﻀﻓ زا ﻚـﻳ ﺮﻫ رد ﺗ لاروﺪﻴﭘا دﻮﺷ ﻞﻴﻜﺸ
).
9،10
(
وراد ﻖﻳرﺰﺗ و لاروﺪﻴﭘا يﺎﻀﻓ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد رﻮﻈﻨﻤﺑ
زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪـﻛ دراد دﻮـﺟو شور ﻪﺳ :
،رﺎـﻨﻴﻣﻻﺮﺘﻨﻳا
لادﻮــﻛ و لﺎــﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮــﺗ .
رﺎــﻨﻴﻣﻻﺮﺘﻨﻳا شور رد ﻲﻔﻠﺧ لاروﺪﻴﭘا يﺎﻀﻓ رد ﻲﻘﻳرﺰﺗ يوراد ﻢﺠﺣ هﺪﻤﻋ
ﻲﻣ ﺶﺨﭘ نﺎﻣﺎﮕﻴﻟ دﻮﺟو ﺖﻠﻌﺑ و دﻮﺷ
ﺖـﻓﺎﺑ ﺎـﻳ و ﺎـﻫ
اﺪـــﻗ يﺎـــﻀﻓ ﻪـــﺑ رﺎﻜـــﺳا اﺪـــﻴﭘ هار ﻲﺑﻮـــﺨﺑ ﻲﻣ
ﻲــﻤﻧ ﺪــﻨﻛ
).
12،11
ﻪــﻛ لﺎــﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮــﺗ شور ﺎــﻣا(
ﺮﻳﺬـﭙﻧﺎﻜﻣا ار لاروﺪـﻴﭘا ﻲﻣاﺪـﻗ يﺎـﻀﻓ ﻪـﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻲﻣ وراد ﻖـﻳرﺰﺗ ياﺮـﺑ ﻪﻧاﺪﻨﻤﻓﺪﻫ و ﻖﻴﻗد شور دزﺎﺳ يژﻮﻟﻮﺗﺎـﭘ ﻲﻠـﺻا ﻞـﺤﻣ ﻪـﺑ تروﺎﺠﻣ رد ﺎﻀﻓ ﻦﻳا رد ﻪـﺸﻳر ﻪﺑ هﺪﺷ ﻖﻳرﺰﺗ يوراد ،شور ﻦﻳا رد اﺬﻟ ،ﺖﺳا ﻮﻔﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﻴﮔرد ﻲﺒﺼﻋ ﻲﻣ اﺪﻴﭘ ذ
ﺪـﻨﻛ . ،ﻦﻴـﻤﻫ ﻪـﺑ
نﺎــﻣرد ياﺮــﺑ لﺎــﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮــﺗ ﻖــﻳرﺰﺗ ﺖــﻠﻋ
ﻚـﺴﻳد ﻲﮔدز نوﺮﻴﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ يرﺎﺸﺘﻧا يﺎﻫدردﺮﻤﻛ
يﺮـﻤﻛ عﺎـﺨﻧ ﻮـﻴﺗاﺮﻧژد تاﺮـﻴﻴﻐﺗ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﻲﮕﻨﺗ ﺎﻳ زا يﺮـﺘﻤﻛ ﻢـﺠﺣ ﺎـﺑ اﺮـﻳز ،ﺖـﺳا هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺖﻴﻤﻫا نارﺎﻤﻴﺑ رد يﺮﺘﻬﺑ ﻲﻧﺎﻣرد تاﺮﺛا ،هﺪﺷ ﻆﻴﻠﻐﺗ يوراد ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد .
ـﻣ رد هﮋﻳﻮـﺑ مرﺪﻨـﺳ ﺖـﻠﻌﺑ ﻪـﻛ يدراﻮ
و ﻲﮔﺪﻨﺒﺴﭼ دﻮﺟو لﺎﻤﺘﺣا ،يﺮﻤﻛ ﻲﺣاﺮﺟ ﺖﺴﻜﺷ
ﻲـﻣ لاروﺪـﻴﭘا يﺎـﻀﻓ رد زوﺮﺒﻴﻓ ﻲﺗرﻮـﺻرد ،دور
ﻪـﻛ
ﻲﮔﺪﻨﺒـﺴﭼ هﺪﻧﺮﺑ ﻦﻴﺑ زا يوراد ﺲﻧاﺮـﺗ شور ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﻪـﺑ يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖـﻗد ﺎـﺑ وراد ،ددﺮـﮔ ﻖﻳرﺰﺗ لﺎﻨﻴﻣارﻮﻓ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد نآ ﺖـﻈﻠﻏ و ،هدﺮـﻛ اﺪﻴﭘ هار فﺪﻫ ﻞﺤﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ رﺎﻜﺳا و ﺐﻴﺳآ رﺎﭼد دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ
).
16 - 13 (
ﻚﺴﻳد ﻪﻛﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﺶﻧارﺎﻜﻤﻫ و ﭻﻴﻠﺳﺎﻛ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ
هﺮﻬﻣ نﺎﻣﺎﮕﻴﻟ ،ﺖﺳﺎﻓ ﻞﺻﺎﻔﻣ ،يا و تﻼﻀﻋ ،ﺎﻴﺷﺎﻓ ،ﺎﻫ
ﺖﻓﺎﺑ ،ﻲﺒﺼﻋ ﻪﺸﻳر يارود ﻪـﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺪﻌﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﻲﻧﺎـــﺘﺤﺗ ماﺪـــﻧا رد درد ﺪـــﻴﻟﻮﺗ و دﺎـــﺠﻳا ﺚـــﻋﺎﺑ ﻲﻣ ﺪﻧدﺮﮔ
).
17
رد ﺮﺘـﺴﻜﻴﻣ (
1934 رﺎـﺑ ﻦﻴـﻟوا ياﺮـﺑ ،
ﻲﮔدز نوﺮﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻚﺴﻳد ﻪﺘﺴﻫ
) سﻮـﺌﻠﻛﻮﻧ
سوزﻮــﭙﻟﻮﭘ (
دردﺮــﻤﻛ ﻲﻠــﺻا ﻞــﻠﻋ زا ﻲــﻜﻳ ناﻮــﻨﻌﺑ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . يرﺎﺸﺘﻧا يﺎﻫدرد يژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓﻮﺗﺎﭘ زوﺮﻣا ﻪﺑ ﺎﺗ
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ عﺎﺨﻧ زﻮـﻨﻫ ﻲﻟو ،ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يدﺎﻳز يﺎﻫ
دراد دﻮﺟو درﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻳﺎﻫﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا ﻢﻫ .
هوﻼﻋ
ﻪـﺸﻳر رد بﺎـﻬﺘﻟا ،ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ رﺎﺸﻓ ﺮﺑ و ﻲﺒـﺼﻋ يﺎـﻫ
رد لﻼﺘــﺧا رد ﻲــﻤﻬﻣ ﻞــﻣﺎﻋ ﺰــﻴﻧ ﻲــﻗوﺮﻋ هﺎﮕﺘــﺳد
ﻚــﺴﻳد ﺎــﺸﻨﻣ ﺎــﺑ و يرﺎــﺸﺘﻧا درد ﺖــﻠﻋ ﺶﻳاﺪــﻴﭘ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . رد ﺐﻴـﺳآ دﺎـﺠﻳا و ﻲﺒﺼﻋ ﺖﻴﻣﻮﻤﺴﻣ زوﺮﺑ
ﺮــﻴﻈﻧ ﻲﻠﻣاﻮــﻋ ﺪــﻴﻟﻮﺗ ﻪــﺑ ﻲﮕﺘــﺴﺑ ﻲﺒــﺼﻋ ﻪــﺸﻳر آ زﺎﭙﻴﻟﻮﻔـــﺴﻓ -
ﻦﻴﻛﻮـــﻟﺮﺘﻨﻳا ،زﺎـــﻨﻴﺌﺗوﺮﭘﻮﻟﺎﺘﻣ ،ود -
6 ،
يا ﻦﻳﺪﻧﻼﮔﺎﺘﺳوﺮﭘ -
دراد لارﻮﻣﻮﺗ زوﺮﻜﻧ رﻮﺘﻛﺎﻓ و ،ود .
ﻓﺎﺑ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﻆـﻔﺣ رد ار ﻲـﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ فوﺮﻀﻏ ﺖ
هﺮﻬﻣ ﻦﻴﺑ ﻚﺴﻳد ماﻮﻗ ﻲﻣ ءﺎﻔﻳا يا
نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﺪﻨﻛ
ﻦﻤﺠﻧا ﻧآ لﺎﻧﻮﻳژر ﺴ ناﺮﻳا درد و يﺰﺘ
ﻲﻣ ﻮﻴﺗاﺮﻧژد تاﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﭼد دﺎﺠﻳا ﻪﺑ ﺞﻳرﺪﺘﺑ ﻪﻛ ،دﻮﺷ
ﻲـﻣ ﻚـﺴﻳد ﻪﺘﺴﻫ رد ﻲﮔرﺎﭘ و فﺎﻜﺷ ﺪـﻣﺎﺠﻧا
. ﻦـﻳا
مﺎـﺠﻧا ترﻮـﺻرد ،ﻚﺴﻳد ﻞﺧاد تﺎﺑﺎﻬﺘﻟا و تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲـﺑ دﺎﺠﻳا و ﻲﻣﻮﺘﻜﻨﻴﻣﻻ ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ ﻲـﻔﻠﺧ ﻲﺗﺎـﺒﺛ
ﺨﻧ ﻪـﻣادا يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖﻋﺮـﺳ ﺎـﺑ و هﺪـﺷ ﺪﻳﺪـﺸﺗ ﻲﻋﺎ
ﻲــﻣ ﺪــﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰــﻓا ،ﻲــﺣاﺮﺟ لﺎﺒﻧﺪــﺑ اﺮــﻳز ﺪــﺑﺎﻳ
ﻪﻄﺳاو ﻲﻌـﺿﻮﻣ تﺎﺑﺎﻬﺘﻟا و زﻮﺘﭘﻮﭘآ زوﺮﺑ ،ﻲﺑﺎﻬﺘﻟا يﺎﻫ
ﺐﻴﺳآ و هدﺎﺘﻓا قﺎﻔﺗا ﻚﺴﻳد رد ﻲﻳﺎـﻬﺘﻧا ﻪﺤﻔﺻ ﺎﺗ ﺎﻫ
ﻲﻣ هﺪﻴﺸﻛ ﺰﻴﻧ دﻮﺷ
).
15 - 19 (
ﺪﻴﺋوﺮﺘـﺳاﻮﻜﻴﺗرﻮﻛ ﺰﻳﻮـﺠﺗ يور ﻪـﻛ ﻲـﻋﺮﻓ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺎﺗ لاروﺪﻴﭘا ﻞﻣﺎﺷ ﺪﻧراد
: رﺎـﻬﻣ ،ءﺎـﺸﻏ تﺎﺒﺛ دﺎﺠﻳا
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ كﻮـﻠﺑ ،ﻲﺒﺼﻋ يﺎﻫﺪﻴﺘﭙﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺎﻳ ﺖﺧﺎﺳ آ زﺎﭙﻴﻟﻮﻔﺴﻓ -
ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا ﻪﻴﻠﺨﺗ تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ رﺎﻬﻣ ،ود
ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ رد رﺎﻬﻣ و يدﻮﺨﺑدﻮﺧ نوﺮﻧ ﻲﻳاز
خﺎﺷ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻔﻠﺧ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻲـﺑ يﺎﻫوراد
هﺪـﻨﻨﻛ ﺲـﺣ ﻲﻌـﺿﻮﻣ
ﻲﺒـﺼﻋ يﺎﻫﺮﺒﻴﻓ تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ نﺪﺷ لﺎﻌﻓﺮﻴﻏ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﺳ ـﺷ ﺪﻧﻮ . ﺎـﻫوراد ﻦـﻳا ﻖـﻳرﺰﺗ ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ تاﺮـﺛا
ﻲﮔﺪﻨﺒـﺴﭼ ﻦﺘـﻓر ﻦﻴﺑ زا و نﺪﺷ كﺎﭘ ﻞﻴﻟﺪﺑ ﺎـﻳ ﺎـﻫ
ﻲﺒــﺼﻋ ﻪــﺸﻳر تروﺎــﺠﻣ زا ﻲﺑﺎــﻬﺘﻟا يﺎــﻫادوﺰﮔا ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
).
21،20
(
نﺎـﻣرد رد ﺰـﻴﻧ ﻚﻴﻧﻮﺗﺮﭙﻴﻫ ﻦﻴﻟﺎﺳ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﺗﺎﺒﻴﻛﺮﺗ
ﺮـﻴﻈﻧ ﻪـﻛ يدراﻮـﻣ رد هﮋﻳﻮـﺑ يرﺎـﺸﺘﻧا يﺎﻫدردﺮﻤﻛ و زوﺮـﺒﻴﻓ لﺎـﻤﺘﺣا يﺮـﻤﻛ ﻲﺣاﺮﺟ ﺖﺴﻜﺷ مورﺪﻨﺳ ﭼ
هﺪـﺷ ﻪﻴـﺻﻮﺗ دراد دﻮـﺟو ﻲﮔﺪﻨﺒﺴ ﺪـﻧا
).
2
ﺖـﻈﻠﻏ(
لﻮﻠﺤﻣ ،ﺮﻧﻮﻴﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫ
5
هدﺎﻔﺘـﺳا نآ زا ﺰـﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ هدﻮﺑ ﺪﺻرد ﺖﺳا هﺪﺷ
).
9
(
كﻮﻠﺑ ﺖﻬﺟ ﻲﻳوراد ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ندوﺰﻓا ﻲﻣ لﺎﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮﺗ لاروﺪﻴﭘا رد يﺮﺛﺆـﻣ شور ﺪﻧاﻮﺗ
نآ تاﺮﺛا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪـﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد هﮋﻳﻮﺑ ،هدﻮﺑ ﺎﻫ
و ﻲﮔﺪﻨﺒـﺴﭼ لﺎـﻤﺘﺣا ﻪـﻛ يﺮـﻤﻛ ﺖﺴﻜﺷ مرﺪﻨﺳ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ لاروﺪﻴﭘا يﺎﻀﻓ رد زوﺮﺒﻴﻓ ﺪﺷﺎﺑ
.
يرﻮﻄﻧﺎــﻤﻫ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﻳا رد هﺪﻫﺎــﺸﻣ ﻪــﻛ
ﺪــﻳدﺮﮔ
لاروﺪـﻴﭘا كﻮـﻠﺑ رد وراد ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ وراد ﻦﻳا ندوﺰﻓا ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﻲﺤﺿاو رﻮﻄﺑ لﺎﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮﺗ ﺎﻣز رد هﮋﻳﻮﺑ نآ ن
ﻲﻧﻻﻮـﻃ يﺎـﻫ كﻮـﻠﺑ زا ﺪـﻌﺑ يﺮـﺗ
ﻲـﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ،ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻢﻫ دراد ﻲﻧاﻮﺧ
).
22،10
(
ﻲــﻣ هﺪﻫﺎــﺸﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﻳا رد ﻪــﻛرﻮﻄﻧﺎﻤﻫ دﻮــﺷ
ﻪـﻛ يداﺮـﻓا رد ﺪﻴﻳوﺮﺘـﺳا ﻪـﺑ زاﺪـﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ندوﺰﻓا ﻪﺘﺷاد ﻚﺴﻳد ﺄﺸﻨﻣ ﺎﺑ يﺮﻤﻛدرد
يداﺮﻓا زا ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ ﺪﻧا
زا ﻲــﺷﺎﻧ يﺮــﻤﻛدرد ﻪــﻛ ﺖــﺳا هدﻮــﺑ لﺎــﻧﺎﻛ ﻲــﮕﻨﺗ
ﻪﺘﺷاد ﻲـﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧا
دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ
).
23 - 21،10 (
ﻲﻣ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺮـﺑ هﺪـﻨﻳآ رد يﺮﺘـﺸﻴﺑ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ دﻮﺷ
ﺎـﻳ ﻲـﻳوراد ﻢـﻳژر ﻦـﻳا ﺎـﺑ ﻖـﻳرﺰﺗ مﺎـﺠﻧا راﺮﻜﺗ يور ﻢﻳژر نﺎﻣز تﺪﻣ رد ﻲﺳرﺮﺑ و دﻮﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ
ﻲﻧﻻﻮﻃ يﺮﺗ ) زا ﺶﻴﺑ 6
هﺎـﻣ ( ﻼﺘـﺒﻣ نارﺎـﻤﻴﺑ رد ﻪـﺑ
ﻞـﻤﻋ ﻪﻘﺑﺎـﺳ نوﺪـﺑ ﺎـﻳ ﺎـﺑ ﻚـﺴﻳد ﺄﺸﻨﻣ ﺎﺑ دردﺮﻤﻛ ﻦـﻳا ﻲﻳآرﺎـﻛ ﺎـﺗ ددﺮـﮔ مﺎـﺠﻧا يﺮـﻤﻛ ﻲﻠﺒﻗ ﻲﺣاﺮﺟ و ،تﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ رد و دردﺮﻤﻛ ﻞﻠﻋ عاﻮﻧا رد تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻢﻫ
نآ سرﺮـﻳد ﻲﻟﺎـﻤﺘﺣا ﻲﺒﻧﺎـﺟ ضراﻮـﻋ ﻦﻴﻨﭼ ﺎـﻫ
ﻖﻴﻗد ﺶﻳﺎﭘ درﻮﻣ دﺮﻴﮔ راﺮﻗ يﺮﺗ
.
ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ
ﺖﻬﺟ ﻲﻳوراد ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ زاﺪﻴﻧورﻮﻟﺎﻴﻫ ندوﺰﻓا كﻮﻠﺑ
ﻪــﺑ ﻼﺘــﺒﻣ نارﺎــﻤﻴﺑ رد لﺎــﻨﻴﻣارﻮﻓ ﺲﻧاﺮــﺗ لاروﺪــﻴﭘا
ﻲـﻣ ،يﺮـﻤﻛ ﻲـﺣاﺮﺟ ﺖـﺴﻜﺷ مورﺪﻨﺳ شور ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد نﺎﻣرد ﻪﺠﻴﺘﻧ دﻮﺒﻬﺑ رد يﺮﺛﺆﻣ .
و درد ﺶـﺨﺑ مﺮـﺘﺤﻣ نارﺎﻜﻤﻫ ﻲﻣﺎﻤﺗ زا نﺎﻳﺎﭘ رد تﺮــﻀﺣ نﺎﺘــﺳرﺎﻤﻴﺑ درد لﺎﻨــﺸﻧوﺮﺘﻨﻳا ﻞــﻤﻋ قﺎــﺗا
مﺮﻛا لﻮﺳر )
ص ( ﻢﻳراد ار ﺮﻜﺸﺗ لﺎﻤﻛ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1. Geurts JW, Kallewaard JW, Richardson J, Groen GJ.
Targeted methylprednisolone acetate/ hyaluroni- dase/ clonidine injection after diagn ostic epidu- roscopy for chronic sciatica: a prospective, 1-year follow-up study. Reg Anesth Pain Med. 2002 Jul- Aug;27(4):343-52.
2. Devulder J. Nerve root sleeve injections in patients with failed back surgery syndrome: a comparison of three solutions. Clin J Pain. 1999 Jun;15(2):132-5.
3. Olmarker K, Rydevik B: Pathophysiology of sciatica.
Orthop Clin North Am. 1991 Apr;22(2):223-34.
4. North RB, Campbell JN, James CS , Conover-Walker MK, Wang H, Piantadosi S. et al. Failed back surgery syndrome: 5 year follow-up in 102 pa- tients undergoing repeated operation. Neurosur- gery. 1991 May;28(5):685-90.
5. McCarron RF. Epidural fibrosis: Experimental model and therapeutic alternatives. In Racz GB (ed).
Techniques of Neurolysis. Kluwer Academic Publishers,Boston, 1989, pp 87-94.
6. Racz GB, Holubec JT. Lysis of adhesions in the epi-
ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ هرود ،درد و 1
هرﺎﻤﺷ ، 3 رﺎﻬﺑ ، 1390
dural space. In Racz GB (ed). Techniques of Neu
rolysis. Kluwer Academic Publishers, Boston, 1989, pp57-72.
7. Cook SD, Prewett AB, Dalton JE, Whitecloud TS 3rd. Reduction in perineural scar formation after laminectomy with Polyactive® membrane sheets.
Spine 1994 Aug 15;19(16):1815-25.
8. Racz GB, Heavner JE, Raj PP. Percutaneous epidural neuroplasty. Prospective one-year follow up. Pain Digest1999; 9:97-102.
9. Heavner JE, Racz GB, Raj P. Percutaneous epidural neuroplasty. Prospective evaluation of 0.9% NaCl versus 10% NaCl with or without hyaluronidase.
Reg Anesth Pain Med 1999; 24:202-207.
10. Manchikanti , Pakanati RR, Bakhit CE, Pampati VS.
Role of Adhesiolysis and Hypertonic Saline Neu- rolysis in Management of Low Back Pain. Evalu- ation of Modification of Racz Protocol. Pain Di- gest 1999;9:91-96
11. Manchikanti L, Bakhit CE. Percutaneous lysis of epidural adhesions. Pain Physician 2000; 3:46-64.
12. Manchikanti L, Singh V, Kloth D, Slipman CW, Jas- per JF, Trescot AM. Interventional techniques in the management of chronic pain: Part2.0. Pain Physician 2001; 4: 24-96.
13. Wilkinson HA. Introduction: Etiology, diagnosis, and therapy. In The Failed Back Syndrome. Etiology andTherapy, Second Edition. Springer-Verlag, New York,1992, pp 1-3.
14. Waddell G, Kummel EG, Lotto WN , Graham JD, Hall H, McCulloch JA. Failed lumbardisc surgery and repeat surgery following industrialinjury. J Bone Joint Surg (Am) 1979; 61:201-207.
15. Fritsch EW, Heisel J, Rupp S. The failed back sur- gery syndrome. Reasons, intraoperative findings, and longterm results: A report of 182 operative treatments.Spine 1996; 21:626-633.
16. Manchikanti L, Pampati V, Fellows B , Rivera J, Beyer C, Damron K. Role of one day epidural ad- hesiolysis in management of chronic low back pain: A randomized clinical trial. Pain Physi- cian2001; 4:153-166.
17. Kuslich SD, Ulstrom CL, Michael CJ. The tissue origin of low back pain and sciatica. Orthop Clin North Am 1991; 22:181-187.
18. Annertz M, Jonsson B, Stromqvist B, Holtas S. No relationship between epidural fibrosis and sciatica in the lumbar postdiscectomy syndrome: A study with contrast enhanced MRI imaging in somatic and asymptomatic patients. Spine 1995; 20:449- 453.
19. Vad VB, Bhat AL, Lutz GE, Cammisa F. Transfora- minal epidural steroid injections in lumbosacral radiculopathy: a prospective randomized study.
Spine 2002;27:11-16
20. Gajraj NM. Selective nerve root blocks for low back pain and radiculopathy. Reg Anesth Pain Med 2004;29:243-256
21. Sitzman BT. Epidural injections. In: Fenton DS, Czervionke LF, eds. Image-guided spine interven-
tion. Philadelphia: Saunders, 2003:99-126 22. Lew HL, Coelho P, Chou LH. Preganglionic ap-
proach totransforaminal epidural steroid injec- tions. Am J Phys Med Rehabil 2004;83:378 23. Anderson SR. A rationale for the treatment algo-
rithm of failed back surgery syndrome. Cur Rev Pain 2000; 4:395-406.
ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﻲﺷﻮﻬﻴﺑ هرود ،درد و 1
هرﺎﻤﺷ ، 3 رﺎﻬﺑ ، 1390
Evaluation of adding hyaluronidase to injectate in transforaminal epidural blockade in the management of
chronic low back pain
Farnad Imani1, Poupak Rahimzadeh2*,Seyed-Hamid-Reza Faiz3, Ghodrat Akhavan-Akbari4
1. Associate Professor of Anesthesiology, Fellowship of Interventional Pain Practice (FIPP), Department of Anesthe- siology and Pain Medicine, Rasoul- Akram Medical Center, Tehran University of Medical Sciences (TUMS)
2. Assistant Professor of Anesthesiology and Pain Fellowship, Department of Anesthesiology and Pain Medicine, Ra- soul- Akram Medical Center, Tehran University of Medical Sciences (TUMS) (*Corresponding author)
3. Assistant Professor of Anesthesiology, Department of Anesthesiology, Rasoul- Akram Medical Center, Tehran Uni- versity of Medical Sciences (TUMS)
4. Assistant Professor of Anesthesiology and Pain Fellowship, Department of Anesthesiology, Ardabil University of Medical Sciences (AUMS)
Abstract
Background and aims: Maintaining low back pain after spinal surgeries is one of the pretty chal- lenging problems in treating patients. Various modalities have been introduced for treatment and one of the most effective ways between them, is steroid and other drugs injection into epidural space.
Materials and methods: In a double blind RCT study, 25 patient from pain clinic with low back pain due to failed back surgery syndrome were candidate for epidural transforaminal block and divided into case and control groups randomly. The selected drug regimens were as follow: in case group bupivacaine %0.5, triamcinolone 40mg, hypertonic saline5%, hyaluronidase 1500IU, and in control group stilled water instead of hyaluronidase was used per each nerve root. Pain score, analgesic consumption, neurological examinations and satisfaction were evaluated in re- covery and 1, 2, and 4 weeks later.
Results: There was no difference in demographic data between 2 groups. Pain score and total analgesic consumption in case group was meaningfully higher 2 and 4 weeks after blockade (p<0.01). Patient satisfaction was higher in case group.
Discussion: Adding hyaluronidase to transforaminal injectate should be an effective for managing chronic low back pain in failed back surgery syndrome.
Keywords: Transforaminal epidural, hyaluronidase, failed back surgery syndrome, pain score ______________________________________________________________________________
*Corresponding author address: Poupak Rahimzadeh, Department of Anesthesiology and Pain Medicine, Rasoul- Akram Medical Center, Tehran University of Medical Sciences (TUMS). Email: [email protected]
Spring 2011, Vol. 1, No. 3 (ISRAPM)
31
