ناﺮﯾا ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ
www.fsct.modares.ac.ir:ﻪﻠﺠﻣ ﺖﯾﺎﺳ
ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور ﻪﺑ ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هﻮﯿﻣ
ﯽﺳرﺮﺑ و ﺮﺛا
ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا نآ
ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور يراﺪﯾﺎﭘ ﺮﺑ تﺪﻣ ﯽﻃ
نﺎﻣز يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ
مﺪﻗ ﺖﺑﺎﺛ ﻢﯾﺮﻣ
1
ﯽﻔﯿﻄﻟ اﺮﻫز ،*
ﯽﻤﻠﻌﻣ ﺎﺴﯾﺮﭘ ،2
ﯽﯾﻼﺗﺮﮐ يﺪﻤﺤﻣ ﻪﺴﯿﻔﻧ ،2
يﺪﻨﻗزار ﻪﻬﻟا ،3 4
1 - راوﺰﺒﺳ ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﮕﺒﺨﻧ و ناﻮﺟ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ هﺎﮕﺷﺎﺑ .
2 - ﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﮕﺒﺨﻧ و ناﻮﺟ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ هﺎﮕﺷﺎﺑ يرﺎﺳ ﺪﺣاو ﯽﻣﻼ
.
3 - ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﺶﻧاد .
4 - يﺮﺘﮐد يﻮﺠﺸﻧاد
، هوﺮﮔ ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ ،راوﺰﺒﺳ ﺪﺣاو
،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ
ناﺮﯾا ، .
ﻪﻟﺎﻘﻣ تﺎﻋﻼﻃا
ﮑﭼ ﯿ هﺪ
رﺎﺗ ﯾ ﺎﻫ ﺦ ي ﻪﻟﺎﻘﻣ :
رﺎﺗ ﯾ رد ﺦ ﯾ ﺖﻓﺎ : 13 / 11 / 1399
رﺎﺗ ﯾ ﺬﭘ ﺦ ﯾ شﺮ : 22 / 07 / 1400
ﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﯿ
ﺪ ي :
،ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
،ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ
،ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ
ﮔﺪﻧﺮﯿﮔ لﺎﮑﯾدار ترﺪﻗ ﯽ
.
DOI: 10.52547/fsct.18.120.5
DOR: 20.1001.1.20088787.1400.18.120.5.7
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ :
ﯽﺑﺮﭼ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﻦﻏور و
ﯽﻣ ﺮﻀﻣ داﻮﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺐﺟﻮﻣ فﺮﺼﻣ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﮐ ددﺮﮔ
ﯽﻣ ﺮﻄﺧ ﻪﺑ ار هﺪﻨﻨﮐ دزاﺪﻧا
.
ﻦﻏور ﻪﻠﻤﺟزا ﺪﯿﺳا دﺎﯾز ًﺎﺘﺒﺴﻧ راﺪﻘﻣ دﻮﺟو ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺪﻌﺘﺴﻣ يﺎﻫ
بﺮﭼ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻢﮐ ﺶﯾﺎﺴﮐا ﺮﺑاﺮﺑ رد نآ يراﺪﯾﺎﭘ ،ﻦﻏور ﻦﯾا رد عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻦﯾا زا ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ ور
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺳرﺮﺑ يراﺪﯾﺎﭘ ﺶﯾاﺰﻓا رد هﻮﯿﻣ ﻦﯾا هرﺎﺼﻋ ﺮﯿﺛﺄﺗ و ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هﻮﯿﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﺖﺳا ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور .
هرﺎﺼﻋ اﻮﻨﻋ ﻪﺑ لﻮﻧﺎﺗا ﮏﻤﮐ ﺎﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﺮﺨﺘﺳا شور ﺎﺑ يﺮﯿﮔ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺳ ﺎﺑ لﻼﺣ ن
) ﺎﻣد و تﺪﺷ ،نﺎﻣز (
رد 3 و ﺢﻄﺳ 6 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ شور ﺎﺑ حﺮﻃ يﺰﮐﺮﻣ ﻪﻄﻘﻧ رد راﺮﮑﺗ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻞﺻﺎﺣ زا ﺰﯿﻟﺎﻧآ رد يرﺎﻣآ ﻂﯾاﺮﺷ
،ﻪﻨﯿﻬﺑ نﺎﻣز ناﺰﯿﻣ 62
/ 18 تﻮﺻ تﺪﺷ ،ﻪﻘﯿﻗد 56/84 kHz
و ﺎﻣد
52/49 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ناﺰﯿﻣ و داﺮﮔ
84/34 ﺪﺷ شراﺰﮔ ﺪﺻرد .
ناﺰﯿﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾا رد
لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ترﺪﻗ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ هرﺎﺼﻋ دازآ يﺎﻫ
ﺖﻈﻠﻏ رد ﺎﻫ يﺎﻫ
) 100ppm ، 200 ، 400 ، 800 (
و ﻦﯿﻟﻮﻓ نﻮﻣزآ ﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ رد هرﺎﺼﻋ ﺲﭙﺳ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ DPPH
يﺎﻫ ) 100ppm ، 200 ،
400 ، 800 ( ﯽﺘﻧآ نوﺪﺑ ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﻪﻓﺎﺿا ناﺪﯿﺴﮐا
و هﺪﺷ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ ،ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا يﺎﻫ
ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺗﻮﯿﺑرﺎﺑﻮﯿﺗ )
(TBA يوﺎﺣ ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ 200ppm
ﯽﺘﻧآ يﺰﺘﻨﺳ ناﺪﯿﺴﮐا )
(BHT و
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ درﻮﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ .
رد ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هﻮﯿﻣ هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور 800ppm
ﺎﺗ 100 ﺎﺷ ،ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا ناﺰﯿﻣ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺗﻮﯿﺑرﺎﺑﻮﯿﺗ ﺺﺧ
) (TBA اﺪﯿﭘ ﺶﻫﺎﮐ
ﯽﻣ ﺖﻈﻠﻏ و ﺪﻨﮐ 800ppm
ﯽﺘﻧآ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﺘﺷاد ﻞﯿﻟد ﻪﺑ هرﺎﺼﻋ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﻈﻧ زا ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
لﺎﮑﯾدار ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﻞﻤﻋ ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ دازآ يﺎﻫ
.
ﯽﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽﺸﻫوﮋﭘ_
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﻦﻏور
ﺎﻫ ﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟ و هوﻼﻋ
ﺮﺑ ﯽﺸﻘﻧ ﻪﮐ رد دﺎﺴﻓ داﻮﻣ
ﯽﯾاﺬﻏ ﺎﻔﯾا ء ﯽﻣ
،ﺪﻨﮐ ﺖﯿﻤﻫا نآ رد ﺖﻣﻼﺳ نﺎﺴﻧا ﻪﺑ هﮋﯾو رد دﺎﺠﯾا
و ﭘ ﺖﻓﺮﺸﯿ يرﺎﻤﯿﺑ ﯽﯾﺎﻫ نﻮﭽﻤﻫ
،نﺎﻃﺮﺳ ﯽﺒﻠﻗ -
،ﯽﻗوﺮﻋ ﺐﻠﺼﺗ
ﻦﯿﯾاﺮﺷ و ﺪﻨﯾآﺮﻓ يﺮﯿﭘ رﺎﯿﺴﺑ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ
ﺖﺳا . ﻦﯾا هﺪﯾﺪﭘ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ ﯽﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ تاﺮﺛا ﺮﺑ
ﺮﻤﻋ يرادرﺎﺒﻧا يرﺎﯿﺴﺑ
زا هدروآﺮﻓ يﺎﻫ ﯽﯾاﺬﻏ
،دراد ﻪﮑﻠﺑ رد ﺶﻫﺎﮐ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ يا نآ ﺎﻫ
ﺰﯿﻧ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﺳا ] 1 .[
رد ر ﺖﻌﻨﺻ اﺮﺑ ﻦﻏو
ي ﮔﻮﻠﺟ ﯿﺮ ي زا
ﺴﮐا ﯿ ﺳاﺪ ﯿ نﻮ شور يﺎﻫ دﺪﻌﺘﻣ ي ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﯾ
ﮑ ﯽ ا زا ﯾ دراﻮﻣ ﻦ
ندوﺰﻓا ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ ﺰﺘﻨﺳ ي ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺎﭘ ﯾ راﺪ ي ﺎﺴﮐا ﯾ ﺸ ﯽ
ﻦﻏور ﺎﻫ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻣا ﻦﯾا
ﻪﮐ ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ ﺰﺘﻨﺳ ي
ﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ تاﺮﺛا ﯽ
ﺮﺛا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺶﻬﺟ ﯽﯾاز و نﺎﻃﺮﺳ ﯽﯾاز نﺎﺴﻧا نﺪﺑ رد
ﺪﻧراد ﺑﻪ ﺞﯾرﺪﺗ ﻟ زا ﯿ ﺖﺴ ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ ﻓﺮﺼﻣ ﯽ فﺬﺣ ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
رد لﺎﺳ يﺎﻫ ﺮﯿﺧا داﻮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﯽﻌﯿﺒﻃ و تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﺎﻫ و تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ ﻞﯿﻟد يﺎﻫدﺮﮑﻠﻤﻋ ﺪﯿﻔﻣ
ناواﺮﻓ ﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ نﺎﺴﻧا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ و زا
ﺐﯿﺳآ يﺎﻫ
،ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا
ﻪﺟﻮﺗ ور ﻪﺑ يﺪﺷر ﺖﻓﺎﯾرد ار دﻮﻤﻧ
ه ﺪﻧا ] 2 .[
ﻪﻧاوﺪﻨﻫ ﯽﻫﻮﮐ ﯽﮑﯾ
نﺎﻫﺎﯿﮔ زا ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﯾوراد ﯽﮔﮋﯾو
يﺎﻫ ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ دﻮﺧ هﺪﺷ
ﺖﺳا . هﺎﯿﮔ ﺮﺒﮐ ) غاد يزﻮﭘ رﺎﻗ ( ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ ﺎﯾ
ﺎﺑ مﺎﻧ سﺮﭘﺎﮐ ﯽﻤﻠﻋ (capers)
رد ﻪﮐ هﻮﮐ ﺎﻫ و تﺎﻋﺎﻔﺗرا و
ﻪﭙﺗ يﺎﻫ
،ﯽﻗﺮﺷ نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﺖﺷﺪﻠﭘ ﯽﺑﺮﻏ
نﺎﻐﻣ ﺖﺷد و
) زوﺪﻧﻼﺻا ( ﺳا ﺪﺷر ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ . ﻦﯾا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﻣﻮﺑ هﺎﯿﮔ
سﻮﻧﺎﯿﻗا زا نآ ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ،ﺖﺳﺎﯿﺳآ ﺰﮐﺮﻣ و بﺮﻏ يﺮﯿﺴﻣﺮﮔ ﯽﻗﺮﺷ ﯽﺣاﻮﻧ ،نﺎﺘﺴﻨﻣرا ،هﺎﯿﺳ يﺎﯾرد ﺎﺗ ﺲﻧﻮﺗ ،ﺶﮐاﺮﻣ ،ﺲﻠﻃا دراد داﺪﺘﻣا ﺪﻨﻫ و نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﺎﺗ رﺰﺧ يﺎﯾرد ﺖﺳﻮﭘ .
هﺎﯿﮔ ﻦﯾا هﺰﻣ ي
ﺮﺛا و ﺲﮔ و ﺪﻨﺗ مارآ
هﺪﻨﻨﮐ و قﺮﻌﻣ ، مﺮﻧ هﺪﻨﻨﮐ راد ﻪﻓﺮﺳ ﻊﻓر رد و د
نﺎﻣرد رد و هدﻮﺑ زﺎﺳرﺎﮐ ،مﺮﮐ ﻊﻓد و ﻢﺳآ تﻼﻤﺣ ندﺮﮐ مارآ و ﻪﻧاد ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﯽﺘﺳﻮﭘ يﺎﻫ ﺖﺳا
] 3،4 .[
ياﺮﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻌﯿﺒﻃ
و نﺎﻫﺎﯿﮔ زا شزراﺎﺑ يرﺎﺠﺗ
يزﺎﺳ نآ ﺎﻫ
، شور يﺎﻫ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ
ﯽﺳرﺮﺑ هﺪﺷ ﺖﺳا . ﻪﻨﻣاد رد تﻮﺻاﺮﻓ ﺎﺑ نﺎﻫﺎﯿﮔ جاﺮﺨﺘﺳا دﺮﺑرﺎﮐ
،ﻦﻏور جاﺮﺨﺘﺳا وﺮﭘ
ﻦﯿﺌﺗ
، داﻮﻣ ﺮﺛﺆﻣ ه
،ﯽﻫﺎﯿﮔ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ لﺎﻌﻓ
ﯽﺘﺴﯾز )
،ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﺲﻧﺎﺳا
ﺎﻫ
، ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻟﺎﮑﻟآ
، ﯽﻠﭘ
،ﺎﻫﺪﯾرﺎﮐﺎﺳ
يﺎﻫﺮﺘﺳا
،بﺮﭼ ﺪﯿﺳا ﺎﻫﺪﯿﺋوﺮﺘﺳا
، ..
. ( ﺖﺳا ] 5 .[
جاﺮﺨﺘﺳا
لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺎﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ داﻮﻣ زا شور
يﺎﻫ لﻮﻤﻌﻣ ﻪﺑ رﻮﻃ لﺎﺜﻣ
،ﯽﺑﺎﻗﺮﻏ زﺎﯿﻧ ﻪﺑ فﺮﺻ يدﺎﯾز لﻼﺣ راﺪﻘﻣ و ﯽﻧﻻﻮﻃ نﺎﻣز دراد
.
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ شور يﺎﻫ ﺪﯾﺪﺟ جاﺮﺨﺘﺳا ﺎﺑ
نﺎﻣز جاﺮﺨﺘﺳا
هﺎﺗﻮﮐ ﺮﺗ ﺮﺘﻤﮐ ﯽﮔدﻮﻟآ دﺎﺠﯾا و ﺮﺘﻤﮐ ﯽﻟآ لﻼﺣ فﺮﺼﻣ و ﺶﯾاﺰﻓا
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳا ] 6 .[
شور يﺎﻫ ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﯾﺪﺟ
ﻓ ﮏﻤﮐ ﻮﯾوﺮﮑﯾﺎﻣ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا و تﻮﺻاﺮ زا
شور يﺎﻫ ﻊﯾﺮﺳ
و ﺮﺛﺆﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ياﺮﺑ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ
ﺮﺛﺆﻣ زا ﺖﻓﺎﺑ يﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ .
هزوﺮﻣا تاﺮﺛا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺛﺆﻣ
رد نآ
ور ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﺪﻨﯾاﺮﻓ و يراﺪﻬﮕﻧ شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ
ﺖﺳا . تاﺮﺛا
نﻮﯿﺳﺎﺘﯾوﺎﮐ هﺪﯾﺪﭘ و تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ دﺎﺠﯾا
هﺪﺷ ﺮﺛا رد
ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ جاﻮﻣا ﻦﯾا يﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ
ﻞﺧاد ﻪﺑ لﻼﺣ لﻮﻠﺳ
يﺎﻫ
،ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺰﻓا ﺶﯾا ﯽﻫدزﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و مﺮﺟ لﺎﻘﺘﻧا
يﺎﻫﺎﻣد رد جاﺮﺨﺘﺳا ﻦﯿﯾﺎﭘ
ﺮﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ ] 5 .[
نﺎﺧ ناﺮﻣﺎﮐ و1
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2010 (،
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يا جاﺮﺨﺘﺳا ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ
ﯽﻠﭘ ﯽﻟﻮﻨﻓ لﺎﻘﺗﺮﭘ ﺖﺳﻮﭘ زا ﻪﺑ
ﻪﻠﯿﺳو اﺮﻓ ناﺰﯿﻣ ﻦﯿﺑ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد تﻮﺻ
لﻮﻨﻓ ﯽﻠﭘ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﯽﺟاﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫ ﯽﺘﻧآ
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺘﺴﻣ ﻪﻄﺑار ﻢﯿﻘ
دراد دﻮﺟو .
ﯽﻨﻌﯾ ﯽﻠﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺟاﺮﺨﺘﺳا
ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺶﯾاﺰﻓا ﺰﯿﻧ ﯽﻣ
ﺪﺑﺎﯾ ] 7 .[
رﻮﻔﻏ نارﺎﮑﻤﻫ و )2
2009 (،
ﯽﻠﭘ جاﺮﺨﺘﺳا يور ﻪﮐ ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد
لﻮﻨﻓ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ تﻮﺻاﺮﻓ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ رﻮﮕﻧا ﻪﺘﺴﻫ زا ﺎﻫ
ﺎﺗ ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﻧدﺮﮐ 56
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد اﺮﺨﺘﺳا ناﺰﯿﻣ ،داﺮﮔ
ج
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻟﻮﻨﻓ ﯽﻠﭘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ]
8 .[
رد ﻦﯾا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هﻮﯿﻣ هرﺎﺼﻋ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ
1. Kamran Khan 2. Ghafoor et al.
ﯽﻫﻮﮐ ﺖﺤﺗ نﺎﻣز و تﺪﺷ يﺎﻫﺎﻣد و
ﻒﻠﺘﺨﻣ رد شور جاﺮﺨﺘﺳا
ﻪﺑ ﮏﻤﮐ تﻮﺻاﺮﻓ ﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺖﺳا ﻪ
. ناﺰﯿﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾا رد
لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ترﺪﻗ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ دازآ يﺎﻫ
هرﺎﺼﻋ رد ﺎﻫ
ﻏ ﺖﻈﻠ يﺎﻫ ) 800 ppm ، 400 ، 200 ، 100 ( و ﻦﯿﻟﻮﻓ نﻮﻣزآ ﺎﺑ
درﻮﻣ DPPH ﺖﻈﻠﻏ رد هرﺎﺼﻋ ﺲﭙﺳ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫ
) 800 ppm ، 400 ، 200 ، 100 ( نوﺪﺑ ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ
ﯽﺘﻧآ ﻪﻓﺎﺿا ناﺪﯿﺴﮐا
ﺮﺘﻣارﺎﭘ و هﺪﺷ ﺺﺧﺎﺷ ،ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا يﺎﻫ
ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺗﻮﯿﺑرﺎﺑﻮﯿﺗ )
(TBA يوﺎﺣ ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ppm
200 ﯽﺘﻧآ يﺰﺘﻨﺳ ناﺪﯿﺴﮐا )
(BHT ﻪﻧﻮﻤﻧ و درﻮﻣ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
2 - و داﻮﻣ شور
ﺎﻫ
2 - 1 - هدﺎﻣآ يزﺎﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
، ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ ناﺮﻬﺗ رد ﯽﻠﺤﻣ رازﺎﺑ زا
ﮏﯾ زا
ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ ﻪﺘﯾراو عﻮﻧ و
ﻪﺑ ﺶﻫﺎﮐ رﻮﻈﻨﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ
يﺎﻫ و ﯽﺴﻔﻨﺗ
،لﺎﭽﺨﯾ رد ﺶﯾﺎﻣزآ نﺎﻣز ﺎﺗ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻣد رد
4 ﻪﺟرد
ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ﻪﮕﻧ يراد ﺪﺷ . فﺬﺣ و يزﺎﺴﮐﺎﭘ ﻞﺣاﺮﻣ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ
هﻮﯿﻣ زا ﯽﮔدﻮﻟآ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﺖﯾﺎﻋر ﺎﺑ ،هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ يﺎﻫ
ﮏﭼﻮﮐ تﺎﻌﻄﻗ ﻪﺑ ﻮﻗﺎﭼ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻂﺑاﻮﺿ و تارﺮﻘﻣ زور ﮏﯾ تﺪﻣ ﻪﺑ و هداد شﺮﺑ )
24 ﺖﻋﺎﺳ ( نوآ رد ) ﺖﮐﺮﺷ
لﺪﻣ ،داﺪﻬﺑ 3494
رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ ، ناﺮﯾا
( يﺎﻣد رد 60
ﻪﺟرد
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺪﻧﺪﺷ ﮏﺸﺧ داﺮﮔ .
ﻪﻗرو ﺲﭙﺳ هﺪﺷ ﮏﺸﺧ هﻮﯿﻣ يﺎﻫ
ﻂﺳﻮﺗ
ﺶﻣ ﺎﺑ ﯽﮑﻟا زا و ردﻮﭘ ﯽﻗﺮﺑ بﺎﯿﺳآ 40
هداد رﻮﺒﻋ ياﺮﺑ و ﺪﺷ
ﺶﯾﺎﻣزآ يراﺪﻬﮕﻧ ﮏﺸﺧ و دﺮﺳ ،ﮏﯾرﺎﺗ ﯽﻠﺤﻣ رد يﺪﻌﺑ ﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ .
2 - 2 - جاﺮﺨﺘﺳا ﺎﺑ
جاﻮﻣا تﻮﺻاﺮﻓ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ردﻮﭘ هﺪﺷ لﻮﻧﺎﺗا ﺎﺑ 70 ﺪﺻرد ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ 1
ﻪﺑ 10 طﻮﻠﺨﻣ
و ﺪﯾدﺮﮔ رد ﺲﭙﺳ ضﺮﻌﻣ
جاﻮﻣا ﻪﺳ رد ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻣد رد تﻮﺻاﺮﻓ نﺎﻣز
10
، 20
، 30 ﻪﻘﯿﻗد ﻪﺳ و تﺪﺷ ) ( kHz 20
، 60
، 100 و
يﺎﻣد ) 35
، 45
، 55 ﻪﺟرد ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ( ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﻞﻤﻋ تﻮﺻاﺮﻓ
هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ تﻮﺻاﺮﻓ
ﺖﺧﺎﺳ ﺖﮐﺮﺷ ﺮﺸﻠﻫ نﺎﻤﻟآ لﺪﻣ
100LMS مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ] 9 .[
ﺲﭘ زا آ ن ﻂﺳﻮﺗ ءﻼﺧ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ
فﺎﺻ ﻦﻤﺗاو ﯽﻓﺎﺻ ﺬﻏﺎﮐ ﺎﺑ ﺮﻨﺧﻮﺑ ﻒﯿﻗ و ﺪﯾدﺮﮔ
ﻪﻣادا رد ﻪﺑ ﻪﻠﯿﺳو
هﺪﻨﻨﮐﺮﯿﺨﺒﺗ نﺎﺧﺮﭼ
) لﺪﻣ 400 Laborata (
رد يﺎﻣد 35 ﻪﺟرد
ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ و ﻆﯿﻠﻐﺗ رد ﺖﯾﺎﻬﻧ هرﺎﺼﻋ ﺎﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﮏﺸﺧ ﻦﮐ ﺤﺗ ﺖ
رد ءﻼﺧ يﺎﻣد 40 ﻪﺟرد ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ نﺎﻣز ﺎﺗ و ﺪﻧﺪﺷ ﮏﺸﺧ
ﺴﺑﺮﺳ فﺮﻇ رد هدﺎﻔﺘﺳا و ﻪﺘ
ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ يﺎﻣد رد اﻮﻫ ﻪﺑ ذﻮﻔﻧ 4
ﻪﺟرد
ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
داﻮﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ درﻮﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد
ﺖﮐﺮﺷ يﺎﻫ كﺮﻣ ﺎﻤﮕﯿﺳ و ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﻻﺎﺑ صﻮﻠﺧ ﺪﺻرد ﺎﺑ .
2 - 3 - نﻮﻣزآ يﺎﻫ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ
2 - 3 - 1 - هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ راﺪﻘﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻟﻮﻨﻓ
هرﺎﺼﻋ
ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ ناﺰﯿﻣ ﻞﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻟﻮﻨﻓ ﺎﺑ شور ﻦﯿﻟﻮﻓ ﻮﺘﻟﺎﮐﻮﯿﺳ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﺖﻬﺟ ﻢﺳر ﯽﻨﺤﻨﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﯾدﺮﮔ . ناﺰﯿﻣ
ﻞﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻠﻨﻓ دﻮﺟﻮﻣ رد هرﺎﺼﻋ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺎﺑ و
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ زا ﯽﻨﺤﻨﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺐﺴﺣﺮﺑ ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﺪﯿﺳا ﺎﮔ ﮏﯿﻟ رد ﺮﻫ مﺮﮔ هرﺎﺼﻋ ﺎﯿﺑ ﺪﺷ ن ] 10 .[
2 - 3 - 2 - هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ رﺎﻬﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ
لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ
دازآ (DPPH) هرﺎﺼﻋ
ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺑﺎﯾزرا ﯽﺘﻧآ
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ
دازآ لﺎﮑﯾدار هزاﺪﻧاDPPH
يﺮﯿﮔ ﺪﺷ . هدﺎﻣ 2 و 2 ﻞﯿﻨﻓ يد 1
-
ﺪﯾﺮﮑﯿﭘ ﺎﯾ ﻞﯾزارﺪﯿﻫ راﺪﯾﺎﭘ ﯽﻟﺎﮑﯾدار ﺐﯿﮐﺮﺗ ﮏﯾ DPPH
ﺎﺑ ر ﮓﻧ
ﺶﻔﻨﺑ ﺖﺳا ﺎﯿﺣا ﺎﺑ ﻪﮐ ء
ﺎﯾ نوﺮﺘﮑﻟا هﺪﻨﻫد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻂﺳﻮﺗ نﺪﺷ
نژورﺪﯿﻫ ) تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ( ﻞﯾزارﺪﯿﻫ ﻞﯾﺮﮑﯿﭘ ﻞﯿﻨﻓ يد ﻪﺑ
درز ﮓﻧر ﻞﯾﺪﺒﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ . نوﺮﺘﮑﻟا ﺎﯾ نژورﺪﯿﻫ ﻢﺗا نداد ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
و تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻂﺳﻮﺗ هرﺎﺼﻋ
يﺎﻫ ﻦﯾا رد ﻒﻠﺘﺨﻣ نﻮﻣزآ
ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ
ﯽﺑ ﮓﻧر بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﯾ ندﺮﮐ ﺶﻔﻨﺑ لﻮﻠﺤﻣ يرﻮﻧ
DPPH
لﻮﻧﺎﺘﻣ رد درﻮﻣ ﺶﺠﻨﺳ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . شور ﻦﯾا رد ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﺐﯿﮐﺮﺗ
هدﺎﻣ زا راﺪﯾﺎﭘ ﯽﻟﺎﮑﯾدار ﻪﺑ DPPH
ناﻮﻨﻋ هدﺎﻔﺘﺳا فﺮﻌﻣ ﺷ
ﺪ . ﻦﯾﺪﺑ
ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ 50
ﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ زا ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ لﻮﻧﺎﺘﻣ رد هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻪﺑ ماﺪﮐﺮﻫ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ 2
ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﯿﻟ لﻮﻠﺤﻣ 4/
0 ﺪﺻرد DPPH
ﻪﻓﺎﺿا ﺪﯾدﺮﮔ . زا ﺪﻌﺑ 90 ﻪﻘﯿﻗد مﺮﮔ ﻪﻧﺎﺧ - ،قﺎﺗا يﺎﻣد رد يراﺬﮔ
رد ﻪﻧﻮﻤﻧ يرﻮﻧ بﺬﺟ لﻮﻃ
جﻮﻣ 517 ﺪﻫﺎﺷ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ .
رﺎﻬﻣ ﺪﺻرد لﺎﮑﯾدار
يﺎﻫ دازآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ DPPH
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 1 ( ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .
] 11 .[
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 1 (
100
÷ ABlank ) × ASample -
I% = (ABlank
هرﺎﺼﻋ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﮐ ار ﯽﻔﻨﻣ ﺪﻫﺎﺷ يرﻮﻧ بﺬﺟ لﻮﻣﺮﻓ ﻦﯾا رد ﺖﺳا
،
يرﻮﻧ بﺬﺟ ناﺰﯿﻣ و هداد نﺎﺸﻧ ﺖﻈﻠﻏ
يﺎﻫ نﺎﯿﺑ ار هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ
هدﺮﮐ ﺖﺳا ] 11 .[
2 - 3 - 3 - هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ
دﺪﻋ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﻪﺑ شور لواﺪﺘﻣ هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ و ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا لﻮﻠﺤﻣ
ﮏﯿﺘﺳاﺪﯿﺳا ﯽﻣﺮﻓوﺮﻠﮐ
) ﺖﺒﺴﻧ مﺮﻓوﺮﻠﮐ ﻪﺑ ﺳا ﺪﯿ ﮏﯿﺘﺳا 2 : 3 ( و
ﻢﯾﺪﺳ تﺎﻔﻟﻮﺳﻮﯿﺗ ﺎﺑ نآ نﻮﯿﺳاﺮﺘﯿﺗ 1/
0 لﺎﻣﺮﻧ ﯽﮐا ﯽﻠﯿﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ و
ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ نﻻاو رد
100 مﺮﮔ ﯿﺑ ﻦﻏور ﺎ ﺪﯾدﺮﮔ ن . ] 12 .[
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ) 2 (
= ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘدﺪﻋ
) ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ (
÷ ) ﯽﻓﺮﺼﻣ نﻮﯿﺳاﺮﺘﯿﺗ ﻢﺠﺣ
× ﻪﺘﯿﻟﺎﻣﺮﻧ × 1000 ( 2 - 3 - 4 - ﺪﯿﺳا ﮏﯾرﻮﺘﯿﺑرﺎﺑﻮﯿﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ )
(TBA
ﮏﯾ مﺮﮔ ﻦﻏور رد اﺮﺘﺗ ﺪﯾﺮﻠﮐ ﻦﺑﺮﮐ ﻞﺣ هﺪﺷ و ﻪﺑ نآ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﯿﺳا
ﮏﯾرﻮﺘﯿﺑرﺎﺑﻮﯿﺗ ﻪﻓﺎﺿا
ﺪﯾدﺮﮔ
، ﺲﭙﺳ ژﻮﻔﯾﺮﺘﻧﺎﺳ هﺪﺷ و ﺖﻤﺴﻗ ﯽﺑآ
نآ اﺪﺟ ﺪﺷ و رد مﺎﻤﺣ بآ راﺮﻗ شﻮﺟ ﺖﻓﺮﮔ
و ﺲﭘ زا نآ
، ناﺰﯿﻣ
بﺬﺟ رد لﻮﻃ جﻮﻣ 532 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﺪﯾدﺮﮔ ] 13 .[
2 - 4 - ﺮﻃ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﺶﯾﺎﻣزآ ﯽﺣا
عﻮﻤﺠﻣRSM ﯽﯾﺎﻫ زا ﮏﯿﻨﮑﺗ ﯽﯾﺎﻫ رد ﻪﮐ ﺖﺳا يرﺎﻣآ ﻪﻨﯿﻬﺑ
يزﺎﺳ
ﯽﯾﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ ﻪﺑ
رﺎﮐ ﯽﻣ ﻪﮐ دور ﺦﺳﺎﭘ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ زا يداﺪﻌﺗ ﻂﺳﻮﺗ
ﺖﺤﺗ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ
راﺮﻗ ﯽﻣ دﺮﯿﮔ . زا حﺮﻃ ﻦﯾا يﺎﯾاﺰﻣ ﯽﻣ
ناﻮﺗ ﻪﺑ
داﺪﻌﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﺶﯾﺎﻣزآ
ﺎﻫ و ﺖﺳد ﻪﺑ ندروآ ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ
راﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ و ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﮏﯾ رد ﻢﻫﺮﺑ
ﺶﻨﮐ يﺎﻫ نآ ﻦﯿﺑ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا ﺎﻫ
هرﺎﺷا
دﺮﮐ . زا ﻦﯾا ور ﺎﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ يرﺎﻣآ حﺮﻃ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد
ﻪﺑ يﺮﯿﮔرﺎﮐ مﺮﻧ راﺰﻓا Design Expert ﻪﺨﺴﻧ
7 هدﺎﻔﺘﺳا هﺪﺷ
ﺖﺳا . ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ نﺎﻣز ) (A تﻮﺻ تﺪﺷ و )
(B ﺎﻣد و ) (C
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا ﺪﻨﯾآﺮﻓ
ﯽﻟﺎﺣرد ﻪﮐ ﺪﺻرد
جاﺮﺨﺘﺳا ) Y1
( ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ﺦﺳﺎﭘ راﺮﻗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﺮﻫ ﮏﯾ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ﻞﻘﺘﺴﻣ
درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا لوﺪﺟ رد ﻪﮐ 1
نﺎﺸﻧ هداد هﺪﺷ ﺖﺳا .
Table 1 Independent variables
variable Actual values
-1 -1 +1
Temperature
(°C) (A) 35 35 55
Sound Intensity
(kHz) (B) 20 20 100
Time (minutes)
(C) 10 10 30
ﺲﮐﺎــﺑ حﺮــﻃ زا يرﺎــﻣآ ﻞــﯿﻠﺤﺗ ﻪــﯾﺰﺠﺗ ياﺮــﺑ -
ﻦﮑﻨــﺑ ﻞﻣﺎــﺷ 1
18
ﺎﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ 6
هدﺎﻔﺘﺳا ،يﺰﮐﺮﻣ طﺎﻘﻧ رد راﺮﮑﺗ ﺪﺷ
. يﺎـﻫرﺎﻤﯿﺗ داﺪـﻌﺗ
ﯽـﺣاﺮﻃ جاﺮﺨﺘـﺳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ مﺮـﻧ ﻂـﺳﻮﺗ هﺪـﺷ
ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ و راﺰـﻓا
1. Box-Benhken
ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ يﺎﻫ ﺖﺳد لوﺪﺟ رد هﺪﻣآ 2
هداد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ .
ناﺰﯿﻣ و لﺪﻣ ﺖﺤﺻ ﯽﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ يراﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ
ﺮﻫ ﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا ماﺪـﮐ
ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ لوﺪﺟ زا جاﺮﺨﺘﺳا ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ . لوﺪـﺟ 3
ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ ار ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﯽﻣ
ﺪﻫد .
Table 2 Treatments used to optimize the extraction efficiency of chestnut bark alignment
time oultrasound
intensity
temperature Edge extraction
efficiency
1 20 100 55 33.42
2 10 60 55 30.37
3 20 60 45 32.76
4 10 60 35 25.39
5 30 60 55 27.74
6 20 60 45 32.76
7 20 20 35 19.33
8 20 60 45 32.76
9 10 100 45 30.09
10 20 60 45 35.76
11 20 60 45 31.36
12 30 20 45 18.25
13 30 100 45 27.82
14 20 20 55 22.55
15 20 100 35 32.21
16 10 20 45 20.04
17 30 60 35 23.29
18 20 60 45 30.87
Table 3 Analysis of variance of the effects of independent variables on extraction efficiency
Prob > F
F Value average of
squares Degrees of
freedom sum of squares
Sources Change
significant
< 0.0001
21.38 52.99 9
476.94
model
0.0836
3.9 9.66
1
9.66 time
(A)
0.0001
94.85 235.12 1
235.12 Sound Intensity
(B)
0.0144
9.69 24.01 1
24.01 temperature (C)
2.48
8
19.83 Residual
not significant
0.627 0.61 1.77
3
5.31
Lack of Fit
0.9601 R-Squared
0.9152 Adj R-Squared
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
3 - 1 - جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ
يﺰﮐﺮﻣ ﺐﮐﺮﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﺢﻄﺳ لﺪﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﯽﻄﺧ تاﺮﺛا )
،A و B (C و مود ﻪﺟرد )
A2
و C2 A2
( ﺮﯿﺛﺄﺗ
جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﺻرد يور يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هﻮﯿﻣ
ﯽﻫﻮﮐ ﺖﺷاد . رد
ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا و مود ﻪﺟرد تاﺮﺛا ﻦﯿﺑ B2
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﺮﯿﺛﺄﺗ
جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ يور ار ﺖﺷاد
) لوﺪﺟ 3 .(
ﻞﮑﺷ 1 ﺮﺛا يﺪﻌﺑ ﻪﺳ ﺶﯾﺎﻤﻧ جاﺮﺨﺘﺳا تﺪﺷ و نﺎﻣز
نﺎﺸﻧ ار
ﯽﻣ ﺪﻫد . و نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ تﺪﺷ
، ﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ راﺪﻘ
ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا راد ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ
. ﺎﺑ نﺎﻣز و تﺪﺷ ﺶﯾاﺰﻓا زا
10 ﺎﺗ 20 د
ﻪﻘﯿﻗ
، جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا
نﺎﻣز رد ﺎﻣا ، 30
ﻦﯾا ﻪﻘﯿﻗد
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﻧور .
ﻞﮑﺷ 2 ﻪﺳ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﺮﺛا يﺪﻌﺑ
نﺎﻣز ﺎﻣد و و جاﺮﺨﺘﺳا ار نﺎﺸﻧ
ﯽﻣ ﺪﻫد . ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﺎﻣد و نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ترﻮﺻ
ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا راد
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ د دا نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ و
ﺲﻧﺎﮐﺮﻓ
، ﺶﯾاﺰﻓا
ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ ﻦﯾا. ﺌﺴﻣ ﻪﻠ
ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ
ّﻠﻋ ﺖ هدﺎﻔﺘﺳا زا تﻮﺻاﺮﻓ ﺖﺳا ﻪﮐ
ﻪﺑ ﻪﻄﺳاو لﺎﻘﺘﻧا ﺶﯾاﺰﻓا مﺮﺟ
ﻦﯿﺑ لﻼﺣ و داﻮﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﯾاﺮﻓ جاﺮﺨﺘﺳا ار ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫد هﺪﯾﺪﭘ . نﻮﯿﺳﺎﺘﯾوﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ
ﻦﺘﺴﮑﺷ ﺮﺘﻬﺑ لﻮﻠﺳ و ﻞﯿﻬﺴﺗ زﺎﺳدازآ ي اﻮﺘﺤﻣ ي نآ ﯽﻣ دﻮﺷ ] 14 .[
،تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا رد ﺶﯾاﺰﻓا
تﺪﺷ
، ﺎﯾ نﺎﮑﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ
تارذ ﯽﯾﺎﺠﺑﺎﺟ ﯽﻣ
ددﺮﮔ
؛ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ رد ﻪﺠﯿﺘﻧ جاﻮﻣا دﺮﺑرﺎﮐ
تﻮﺻاﺮﻓ
، ﻪﻠﺻﺎﻓ لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺎﻫ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ
ياﺮﺑ ﻪﮕﻧ ﻦﺘﺷاد لﻮﮑﻟﻮﻣ يﺎﻫ ﻢﻫ رﺎﻨﮐ رد ﻊﯾﺎﻣ يروﺮﺿ
ﺖﺳا . ﻪﺑ
ﻦﯾا ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﮐ ﺪﯿﺳر ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻧﺎﻣز لﻮﮑﻟﻮﻣ
يﺎﻫ ﯽﯾﺎﺠﺑﺎﺟ
يﺪﺣ رد ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ
هﺮﯾاد زا لﻮﮑﻟﻮﻣ ﮏﯾ جوﺮﺧ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ
بﺎﺒﺣ دﺎﺠﯾا و شروﺎﺠﻣ لﻮﮑﻟﻮﻣ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﯽﻣ
ددﺮﮔ ﻪﮐ ، ﻦﯾا ﻪﺑ
ﻪﺘﻔﮔ نﻮﯿﺳﺎﺘﯾوﺎﮐ هﺪﯾﺪﭘ ﯽﻣ
دﻮﺷ . لﻮﮑﻟﻮﻣ ﺎﻫ دﻮﺧ ﯽﻠﺻا يﺎﺟ زا
اﺪﺟ هﺪﺷ و ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ رﻮﺒﻋ ﯽﺗﻮﺻ جﻮﻣ ﯽﻣ
ﺪﻨﻨﮐ ﻪﮐ ﯽﻣ ﻨﻧاﻮﺗ ﺪ ﺎﺑ
لﻮﮑﻟﻮﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﮐ درﻮﺧﺮﺑ فاﺮﻃا .
ﺲﭙﺳ طﺎﺴﺒﻧا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽﻃ رد
،
ﺖﻤﺳ و ﺐﻘﻋ ﻪﺑ ﯽﻟﻮﮑﻟﻮﻣ هوﺮﮔ ﻦﯿﻟوا ﻊﻗﻮﻣ
هﺪﯿﺸﮐ دﻮﺧ ﯽﻠﺻا
ﯽﻣ دﻮﺷ ﯽﺸﺒﻨﺟ يژﺮﻧا و نآ
ﺎﻫ ﺐﻘﻋ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ار ﯽﻣ
ﺪﻨﺸﮐ و
ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ دﺎﺠﯾا ﻂﯿﺤﻣ رد ﯽﻃﺎﺴﺒﻧا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﻣ
دﻮﺷ . هﺮﻔﺣ يﺎﻫ دﺎﺠﯾا
هﺪﺷ
،ﻂﯿﺤﻣ رد بﺎﺒﺣ
يﺎﻫ هﺮﻔﺣ ﯽﯾاز ﻪﮐ هدﻮﺑ تﻮﺻاﺮﻓ زا ﯽﺷﺎﻧ
ﺮﻣ لﻮﻃ رد ﺪﺷر ﻪﺑ ردﺎﻗ رد هزاﺪﻧا ﺶﻫﺎﮐ و طﺎﺴﺒﻧا ﻞﺣا
ﻪﺧﺮﭼ -
ﺪﻨﺘﺴﻫ ضﺎﺒﻘﻧا يﺎﻫ .
ﯽﺘﻗو هزاﺪﻧا بﺎﺒﺣ ﺎﻫ ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺑ ﯽﻣ
ﺪﺳر
ضﺎﺒﻘﻧا ﻪﺧﺮﭼ لﻮﻃ رد ﯽﺷﻼﺘﻣ
هﺪﺷ رﺎﺸﻓ رد ﯽﻧﺎﻬﮔﺎﻧ تاﺮﯿﯿﻐﺗ و
كزﺎﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و نآ ندﺮﮐ ﯽﺷﻼﺘﻣ و ﺖﻓﺎﺑ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺐﺒﺳ ﺎﻣد و يﺎﺸﻏ ندﺮﮐ ﯽﻟﻮﻠﺳ
ﯽﻣ ددﺮﮔ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ
دﻮﺷ رد جاﻮﻣا ﻦﯾا زا
هدﺎﻔﺘﺳا جاﺮﺨﺘﺳا دﻮﺷ
] 8 .[
. Fig 1 Simultaneous effect of sound intensity and time
on extraction efficiency
رﺎﺠﻔﻧا بﺎﺒﺣ ﺎﻫ تﺎﺷﺎﺸﺘﻏا دﺎﺠﯾا ﺐﺒﺳ ﯽﻌﺿﻮﻣ ﺪﯾﺪﺷ
ﯽﻣ دﻮﺷ و
ﻦﯾا زا ﻖﯾﺮﻃ ار مﺮﺟ لﺎﻘﺘﻧا ﺶﯾاﺰﻓا
ﯽﻣ ﺪﻫد . رﺎﺠﻔﻧا بﺎﺒﺣ ﺎﻫ رد
ﺖﺳا نرﺎﻘﺘﻣﺎﻧ ﺪﻣﺎﺟ تارذ تروﺎﺠﻣ ﻪﺑ
يرﻮﻃ ﻪﮐ ﺐﺟﻮﻣ ﯽﻣ دﻮﺷ دﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ ﻊﯾﺎﻣ زا ﯽﻧﺎﯾﺮﺟ
هﺪﯿﺸﮐ تارذ ﺢﻄﺳ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ
دﻮﺷ . ﺖﺑﺎﺻا ﺖﺟوﺮﮑﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﮑﺷ ﺐﺒﺳ ﺶﯾﺎﺳ ﺐﺒﺳ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﺎﻫ
نآ ﺐﯾﺮﺨﺗ و ﯽﻣ
دﻮﺷ ] 7 ، 15 .[
ﻤﯿﺟ ﻨﺰ نارﺎﮑﻤﻫ و ) 1
2007 ( ، رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يا ﺮﯿﺛﺄﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا جاﻮﻣا
تﻮﺻاﺮﻓ ﺎﺑ ترﺪﻗ ﻻﺎﺑ زا ﻦﻏور جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﺑ ﻪﻧاد
يﺎﻫ بﺎﯿﺳآ هﺪﺷ
نﻮﺘﯾز دﻮﻤﻧ نﺎﯿﺑ و دﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ار جاﻮﻣا ﻦﯾا رﻮﻀﺣ رد
، هراﻮﯾد
لﻮﻠﺳ ﺎﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺖﻓﺎﺑ و ﺐﯾﺮﺨﺗ
هﺪﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و ﯽﺘﻧآ
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
) لوﺮﻔﮐﻮﺗ لﻮﻨﻓ ﯽﻠﭘ و ﺎﻫ ﺎﻫ
( ﻪﻧاﺪﮕﻧر و يﺎﻫ
) و ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ
ﺪﯿﺋﻮﻨﺗورﺎﮐ ( ر ﻞﺧاد ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ و ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ هار ﻦﻏو
شزرا ﻪﯾﺬﻐﺗ يا ﺪﻧﺪﺷ ﻦﻏور ]
16 .[
رد ﯽﺸﻫوﮋﭘ
،
ِﺮﻫ ر كﻮﻟ و ا ) 2
2005 ( شراﺰﮔ نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻧدﺮﮐ
ﺎﺗ تﻮﺻاﺮﻓ 20
هدزﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻘﯿﻗد جاﺮﺨﺘﺳا
ﺪﺷ ﺎﻣا
ﻪﺑ يﺮﯿﮔرﺎﮐ نﺎﻣز يﺎﻫ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ 40
ﺪﻧور رﻮﻬﻇ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻘﯿﻗد
جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾاﺮﻓ رد ﯽﺸﻫﺎﮐ ﺪﯾدﺮﮔ
. ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ جاﺮﺨﺘﺳا ﺮﺗ ﯿﮐ تﺎﺒ
ﺋﻮﻧوﻼﻓ ﯿ ﺪ ي ﻣﯿ هﻮ ﺪﺠﻨﺳ داد نﺎﺸﻧ ﻟد ﯿ ﻞ اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﻠﻤﻋ ﮑ دﺮ ﺎﺑ اﺰﻓا ﯾ ﺶ
ناﻮﺗ رد شور
،تﻮﺻاﺮﻓ ﻟﻮﺗ
ﯿﺪ ژﺮﻧا ي ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ي ﺖﺳا ﮐ ﻪ جوﺮﺧ
ﺮﺗ ﯿﮐ تﺎﺒ زا ﺖﻓﺎﺑ ﮔﯿ ﻫﺎ ﯽ ﻪﺑ لﻼﺣ ار زا ﺮﻃ ﯾ ﻖ ﻞﺨﻠﺨﺗ و ﺬﻓﺎﻨﻣ رد
دﯾ هراﻮ ﻟﻮﻠﺳ ﯽ و دﻮﺒﻬﺑ رﺎﺸﺘﻧا و لﺎﻘﺘﻧا
،مﺮﺟ ﻬﺴﺗ ﯿ ﻞ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ
؛
ﺑﺎﻨﺑ اﺮ ﯾ ﻦ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺐﺟﻮﻣ جوﺮﺧ ﺑﯿ ﺮﺘﺸ داﻮﻣ هﺮﺛﺆﻣ و رد ﺖﯾﺎﻬﻧ
اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﺪﺻرد هرﺎﺼﻋ ﺸﺧ ﮏ ددﺮﮔ ] 17 .[
Fig 2 Simultaneous effect of temperature and time on extraction efficiency
ﯽﯾور ﮓﻧود نارﺎﮑﻤﻫ و 3
) 2011 (،
ﺮﯿﺛﺄﺗ يﺎﻫﺎﻣد 30 ﺎﺗ 70 ﻪﺟرد
1. Jiménez et al.
2. Herrera & Luque de Castro 3. Dong-rui
سﻮﯿﺴﻠﺳ ار ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ سﻼﯿﮔ ﻪﻧاد يور . ﻧ
ﺞﯾﺎﺘ ﺎﻬﻧآ داد نﺎﺸﻧ
لﺎﮑﯾدار رﺎﻬﻣ ترﺪﻗ يﺎﻫ
دازآ يﺎﻣد ﺎﺗ 60 دﺎﯾز سﻮﯿﺴﻠﺳ ﻪﺟرد
ﯽﻣ دﻮﺷ و ﺪﻌﺑ زا نآ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ نﺪﺷ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﺘﻧآ
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
،
راﺪﻘﻣ رد ار ﺶﻫﺎﮐ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ
لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ ﺖﺷاد ﻢﯿﻫاﻮﺧ دازآ .
لﻮﻃ هرﺎﺼﻋ تﺪﻣ ﯽﺻﺎﺧ ﺖﯿﻤﻫا شور ﻦﯾا رد يﺮﯿﮔ
و ﻪﺘﺷاد
ﺶﯾاﺰﻓا ﺶﯿﺑ زا ﺪﺣ ﻞﺻﺎﺣ هرﺎﺼﻋ ﺖﯿﻔﯿﮐ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﺟﻮﻣ نآ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ .
هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ ﻦﺘﺴﮑﺷ ﺐﺒﺳ تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا زا
دﻮﺷ ﯽﻣ لﻮﻠﺳ يﺎﺸﻏ و هراﻮﯾد ﻪﺑ لﻼﺣ ذﻮﻔﻧ ﺪﻨﯾاﺮﻓ هﺪﯾﺪﭘ ﻦﯾا و
ﺖﻋﺮﺳ ار لﻮﻠﺳ ﻞﺧاد ﯽﻣ
ﺪﺸﺨﺑ و ﺖﻓﺎﺑ ﻦﯿﺑ مﺮﺟ لﺎﻘﺘﻧا نﺎﯾﺮﺟ و
نﺎﺳآ ار لﻼﺣ ﻞﺧاد ﻪﺑ لﻮﻠﺳ ﻞﺧاد زا تارذ لﺎﻘﺘﻧا ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ . رد
ﻪﺠﯿﺘﻧ تﺪﻣ رد جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﻨﯾاﺮﻓ هﺎﺗﻮﮐ
يﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ شور
يﺎﻫ
مﺎﺠﻧا ﻪﺑ ﺮﮕﯾد ﯽﻣ
ﺪﺳر ] 18 .[
رﺎﻣﻮﮐاﻮﯿﺳ نارﺎﮑﻤﻫ و 1
) 2011 (،
ﻪﺑ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ داﻮﻣ زا ﯽﮕﻧر تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا تﻮﺻاﺮﻓ دﺮﮐ ناﻮﻨﻋ و ﺖﺧادﺮﭘ ﻪﺑ
يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ تﻮﺻاﺮﻓ
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ نﺎﻣز و ﺎﻣد 45
ﺎﺗ 100 ﺪﺻرد نﺎﻣﺪﻧار دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺟﻮﻣ
ﺎﺑ لواﺪﺘﻣ جاﺮﺨﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﯽﮕﻧر تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﻢﻫ
ندز
ﺖﺳا ] 19 [.
ﻮﻟ
2ﯽﮐ نارﺎﮑﻤﻫ و )
2003 ( رﻮﮕﻧا جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ،
ار تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﻂﺳﻮﺗ درﻮﻣ
راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﮐ ﺪﻧداد
ﺎﻣد و نﺎﻣز ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
، دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﯾاﺰﻓا جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ .
ﺎﻣد ﻪﮐ ي
ﻨﯿﻬﺑ ار ﻪ 74 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ار ﻪﻨﯿﻬﺑ نﺎﻣز و داﺮﮔ
13 ناﻮﻨﻋ ﻪﻘﯿﻗد
ﺪﻧدﺮﮐ ] 20 [.
يرﺎﻘﻔﻟاوذ و 3
نارﺎﮑﻤﻫ ) 2009 (،
رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يا ﻪﺳ ﺮﺛا
هرﺎﺼﻋ شور ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ يﺮﯿﮔ
تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا و
ﯾوﺮﮑﯾﺎﻣ ﻮ و
هرﺎﺼﻋ ﯽﻧاﺮﺤﺑ قﻮﻓ ﻊﯾﺎﻣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ يﺮﯿﮔ ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ جاﺮﺨﺘﺳا
ﯽﺳرﺮﺑ ار ﯽﻫﺎﯿﮔ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ
ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ
ﺐﯾﺮﺨﺗ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺛﺆﻣ
ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺖﻓﺎﺑ ذﻮﻔﻧ و
زا نآ ﻞﺧاد ﻪﺑ لﻼﺣ
ﺎﺼﻋ شور تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ هر
هاﺮﻤﻫ يﺮﯿﮔ ﺎﺑ
تﻮﺻاﺮﻓ جاﻮﻣا ﺖﺳا
] 21 .[
رﻮﻔﻏ )4
2009 (،
ﺸﻫوﮋﭘ رد ﯽ ور ﻪﮐ ي ﻠﭘ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽ
لﻮﻨﻓ ﺎﻫ
ﮏﻤﮐ ﻪﺑ رﻮﮕﻧا ﻪﺘﺴﻫ زا جاﻮﻣا
تﻮﺻاﺮﻓ
،داد مﺎﺠﻧا ﻪﺠﯿﺘﻧ
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ
ﻬﺑﺎﺸﻣ ﯽ شراﺰﮔ ﻧ ﻮﻤ د ﺎﺗ ﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ . 56
ﻪﺟرد
ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ناﺰﯿﻣ ، ﻠﭘ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ جاﺮﺨﺘﺳا ﯽ
ﻟﻮﻨﻓ ﯽ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ]
8 .[
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ ﺮﯾز ياﺮﺑ ﺎﺑ و جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا
زا لوﺪﺟ 3
و هداد شزاﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺖﺳد ﺪﻣآ .
1. Sivakumar 2. Luque 3. Zolfaghari
=
جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ +32.72-1.1 * A+5.42 * B+1.73 * C- 0.12 * A * B -0.13 * A * C-0.5*B * C -4.42 * A2- 4.24 * B2-1.59 * C2
3 - 2 - ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺎﻫرادﻮﻤﻧ و ﻦﯾا ﻪﺘﮑﻧ ﻪﮐ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﻨﯿﻬﺑ ي ﮏﯾ
،ﺦﺳﺎﭘ ﻦﮑﻤﻣ ﺖﺳا ياﺮﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺮﮕﯾد ﺪﻋﺎﺴﻣﺎﻧ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﯾﺎﺑ
يﻮﮕﻟا ﯽﺘﺧﺎﺳ ار ﯽﻓﺮﻌﻣ دﺮﮐ ﻪﮐ ﺎﺗ ﺪﺣ نﺎﮑﻣا ﯽﻣﺎﻤﺗ ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫ ار ﻪﺑ
ﻮﺤﻧ ﺖﯾﺎﺿر ﯽﺸﺨﺑ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺪﯾﺎﻤﻧ ياﺮﺑ. ﻦﯾا رﻮﻈﻨﻣ رﻮﺘﻧﺎﮐ تﻼﭘ يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ يور ﻢﻫ راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ و ﻪﻘﻄﻨﻣ يا ﻪﮐ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﯽﻣﺎﻤﺗ
ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻫ ار دروآﺮﺑ
،دﺮﮐ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﺪﯾدﺮﮔ . لﺪﻣ -
ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ياﺮﺑ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا شزاﺮﺑ يﺎﻫ جاﺮﺨﺘﺳا رد يزﺎﺳ
و تﺪﺷ ،نﺎﻣز رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺳ ﺎﺑ هرﺎﺼﻋ هرﺎﺼﻋ ،ﺎﻣد
ياراد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﻧدﻮﺑ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ .
ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﺖﯿﻌﺑﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ،بﻮﻠﻄﻣ ﺖﯿﻌﺑﺎﺗ ﺎﺑ هﺪﻣآ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ بﻮﻠﻄﻣ 7/
0 ﺖﺳا ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ .
رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
ﻞﮑﺷ ) 3 ( ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ددﺮﮔ
رد ﻂﯾاﺮﺷ
،ﻪﻨﯿﻬﺑ نﺎﻣز ناﺰﯿﻣ 62
/ 18
ﻗد ﻪﻘﯿ
، تﺪﺷ تﻮﺻ 56kHz
/ 84 و ﺎﻣد 52 / 49 ﻪﺟرد ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ
ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هﻮﯿﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ
ﺪﯾدﺮﮔ رد. ﻦﯾا جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﻂﯾاﺮﺷ
8456 / 34 ﺖﯿﺑﻮﻠﻄﻣ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ 94
/ 0 ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺪﺷ رد . ﻦﯾا فﺪﻫ ﻖﯿﻘﺤﺗ
زا ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ
، ﻪﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ نﺪﻧﺎﺳر ناﺰﯿﻣ جاﺮﺨﺘﺳا هدزﺎﺑ دﻮﺑ
. رد
لوﺪﺟ 4 ﻪﻨﻣاد ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﺖﺳد ﻣآ هﺪ اﺮﺑ ي ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻪﻨﯿﻬﺑ يزﺎﺳ و
فﺪﻫ نآ ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺳا هﺪﯾدﺮﮔ .
رد ﺖﯾﺎﻬﻧ
، ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ زا
ﻪﻧﻮﻤﻧ هرﺎﺼﻋ زا ﻪﻨﯿﻬﺑ ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هﻮﯿﻣ
ناﺰﯿﻣ و ﺪﯾدﺮﮔ بﺎﺨﺘﻧا
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ
ﺖﺤﺗ دازآ لﺎﮑﯾدار ﺮﺑ
ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ و ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﺘﻧآ
ناﺪﯿﺴﮐا يﺰﺘﻨﺳ ) (BHT
ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ درﻮﻣ
ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻦﯾا و
ﻪﻨﯿﻬﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺰﺘﻨﺳ ) (BHT ﻪﺑ ﻦﻏور ﺎﯾﻮﺳ هدوﺰﻓا ﺪﺷ
ﺎﺑ و ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻫﺎﺷ درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ .
Fig 3 Optimization of mountain watermelon extraction by ultrasound process
3 - 3 - هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ هرﺎﺼﻋ
هﻮﯿﻣ
ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ
ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ ﯽﺳرﺮﺑ يﺎﻫ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ
، ﻪﻨﯿﺸﯿﺑ ي ﺮﺗ ﯿﮐ تﺎﺒ ﻠﭘ ﯽ ﻠﻨﻓ ﯽ ﺎﺑ
فﻼﺘﺧا ﯽﻨﻌﻣ راد رد ﺖﻈﻠﻏ ppm 800 هرﺎﺼﻋ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هﻮﯿﻣ
ﯽﻫﻮﮐ هﺪﻫﺎﺸﻣ دﺮﮔ ﯾ ﺪ ) ﺷ ﮑ ﻞ 4 (.
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ نﺎﺸﻧ داد ﮐ ﺮﺘﻤ ﯾ ﻦ راﺪﻘﻣ
ﺮﺗ ﯿﮐ تﺎﺒ ﻠﭘ ﯽ ﻠﻨﻓ ﯽ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻫﺎﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺷ . درﻮﻣ رد رﺎﺼﻋ ه
هﻮﯿﻣ ﺪﻨﻫ ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاو نﺎﻤﻫ
رﻮﻃ ﮐ ﻪ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻣ دﻮﺷ
، ﺎﺑ اﺰﻓا ﯾ ﺶ
ﺖﻈﻠﻏ هرﺎﺼﻋ زا 100 ppm ﺎﺗ 800 ﻣﯿ ناﺰ ﺮﺗ ﯿﮐ تﺎﺒ ﻠﭘ ﯽ ﻠﻨﻓ ﯽ
دﻮﺟﻮﻣ رد هرﺎﺼﻋ اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﯾ ﺖﻓﺎ ﮐ ﻪ اﯾ ﻦ ﺮﻣا ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ اﺰﻓا ﯾ ﺶ
ﺻﺎﺧ ﯿ ﺖ ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﯽﻣ دﻮﺷ . ﺮﺑ سﺎﺳا ﺎﺘﻧ ﯾ ﺞ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ
، ﺎﺑ
اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ هرﺎﺼﻋ ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ ﻣﯿ
ﺰ نا ﺮﺗ ﯿﮐ تﺎﺒ
ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا زا 22 / 26 ) ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ رد ﮏﯿﻟﺎﮔﺪﯿﺳا ﺮﺘﯿﻟ
هرﺎﺼﻋ ( رد
ﺖﻈﻠﻏ ppm 100 ﺎﺗ 5 / 55 ) ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ ﺪﯿﺳا رد ﮏﯿﻟﺎﮔ ﺮﺘﯿﻟ
هرﺎﺼﻋ ( 800 ppm و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا اﯾ
ﻦ اﺰﻓا ﯾ ﺶ رد مﺎﻤﺗ
ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ رد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ 95
ﺪﺻرد ﯽﻨﻌﻣ راد دﻮﺑ .
ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺰﺘﻨﺳ رد BHT
ﺖﻈﻠﻏ 200ppm
، ﻣ ياراد ﯿ ناﺰ
ﺮﺗ ﯿﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ هرﺎﺼﻋ يوﺎﺣ يﺎﻫ
ا و دﻮﺑ ﯽﻫﻮﮐ ﯾ
فﻼﺘﺧا ﻦ زا
ﺮﻈﻧ رﺎﻣآ ي ﯽﻨﻌﻣ راد دﻮﺑ ) 05 /0
<
.(p
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ تﺎﺴﯾﺎﻘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
، ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯽﺘﻧآ
ناﺪﯿﺴﮐا يﺰﺘﻨﺳ ﺎﺑ BHT
راﺪﻘﻣ 66 / 58 و
ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ياراد ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ناﺰﯿﻣ 100 ppm
هرﺎﺼﻋ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ
22 / 26 دﻮﺑ . Fig 4 The effect of different concentrations of
mountain watermelon extract on the total amount of phenolic compounds
3 - 4 - ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺳرﺮﺑ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ
لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ
دازآ هرﺎﺼﻋ DPPH
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ
ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ هﻮﯿﻣ هرﺎﺼﻋ
ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ ﺮﺑ
ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ لﺎﮑﯾدار
يﺎﻫ ﺎﺑ ﻪﮐ دازآ
نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا هزاﺪﻧاDPPH
يﺮﯿﮔ ﺪﺷ ار ﺖﺳا ه رد ﻞﮑﺷ 5،
نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد .
ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ
يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ
ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ لﺎﮑﯾدار
يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ ﻂﺳﻮﺗ دازآ ﻪﺑ
رﻮﻃ ﻢﺸﭼ يﺮﯿﮔ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ
يرﻮﻃ ﻪﮐ زا هرﺎﺼﻋ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ 86
/ 60
ﺖﻈﻠﻏ ياﺮﺑ ﺪﺻرد 100ppm
ﺎﺗ 62 / 83 ﺢﻄﺳ رد ﺪﺻرد ppm
800 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا )
ﻞﮑﺷ 5 ( ﻌﻗاو ﻦﯾا زا ﯽﮐﺎﺣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﮐ ، ﺖﯿ
دﻮﺑ ﻪﮐ ﯽﺋﺎﻧاﻮﺗ رد هرﺎﺼﻋ رﺎﻬﻣ
لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ دازآ ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ ﺖﻈﻠﻏ
هدﻮﺑ و ﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻈﻠﻏ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺪﺿ ﯽﻟﺎﮑﯾدار نآ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ .
رﺎﻬﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ
ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ هرﺎﺼﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ
ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا يﺰﺘﻨﺳ ﺎﺑ BHT ﺖﻈﻠﻏ 200ppm
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﺮﺑاﺮﺑ 51 / 80 ﺪﺻرد ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ
ﻪﺑ ﺰﺟ ء ﺖﻈﻠﻏ 800 ppm
هرﺎﺼﻋ
، ﺮﯾﺎﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ﻪﺑ رﻮﻃ
ﯽﻨﻌﻣ يراد ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻤﮐ ﯽﺘﻧآ
ناﺪﯿﺴﮐا
يﺰﺘﻨﺳ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑBHT
200ppm ﺪﻨﺘﺷاد ) ﻞﮑﺷ 5 .(
ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻈﻠﻏ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻟﻮﻨﻓ ﻪﺑ رﻮﻃ ناﺰﯿﻣ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﯽﺋﺎﻧاﻮﺗ
هرﺎﺼﻋ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ار رد رﺎﻬﻣ لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ دازآ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﺪﻫد .
رد ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﺮﺗﻻﺎﺑ
، تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ ﻞﯿﻟد
ﺶﯾاﺰﻓا داﺪﻌﺗ
هوﺮﮔ يﺎﻫ ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ دﻮﺟﻮﻣ
ﻂﯿﺤﻣ رد
،ﺶﻨﮐاو لﺎﻤﺘﺣا ءاﺪﻫا
نژورﺪﯿﻫ ﻪﺑ لﺎﮑﯾدار يﺎﻫ و دازآ ﻪﺑ لﺎﺒﻧد نآ ترﺪﻗ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ
هرﺎﺼﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ ] 22 .[
ترﺪﻗ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐرﺎﻬﻣ هرﺎﺼﻋ
ﺎﻫ ي
ﻠﺘﺨﻣ ﻒ ﻪﺑ ناﺰﯿﻣ دﺎﯾز ي ﻪﺑ داﺪﻌﺗ و هوﺮﮔ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﺎﻫ
ي ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ
و نز ﯽﻟﻮﮑﻟﻮﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﯽﻟﻮﻨﻓ دراد
. رد تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻟﻮﻨﻓ ﺎﺑ
نزو ﯽﻟﻮﮑﻟﻮﻣ ﻦﯿﺋﺎﭘ
ﺮﺗ
، هوﺮﮔ يﺎﻫ ﻞﯿﺴﮐورﺪﯿﻫ ﺖﺣار
ﺮﺗ رد
سﺮﺘﺳد راﺮﻗ ﯽﻣ ﺪﻧﺮﯿﮔ ] 15 .[
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا و
ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣﺪﺿ چرﺎﻗ
ازﻮﺒﯿﺟ ﺲﺘﻣاﺮﺗ
) Trametes gibbosa (
ﻂﺳﻮﺗ يوﺎﮐ و ﯽﺴﻧﻮﺟ نﺎﺳارﺎﯾ
1
) 2011 ( ، ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﺷ . ود شور ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا و DPPH
RP
ﻂﺳﻮﺗ ود لﻼﺣ لﻮﻧﺎﺘﻣ و بآ مﺎﺠﻧا و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ناﺰﯿﻣ ﻞﻨﻓ و
ﺪﯿﺋﻮﻧوﻼﻓ ﺰﯿﻧ
ﺺﺨﺸﻣ ﺪﺷ . ﺞﯾﺎﺘﻧ نآ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا
ﺖﻈﻠﻏ
، ناﺰﯿﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻓﺎﯾ ] 23 .[
ارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻣﺎﻬﺗ ن
) 2013 (،
ﺮﺛا ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا هرﺎﺼﻋ ﻪﻧاد زار ﯾ ﻪﻧﺎ
(Foeniculum vulgare) ر
ﺮﺑ ا ﺎﭘﯾ راﺪ ي ﻦﻏور نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ
ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ .
هرﺎﺼﻋ تﺪﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻧﻮﻠﮐ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ ﻪﻧﺎﯾزار ﻪﻧاد يﺮﯿﮔ
5 ﺖﻋﺎﺳ و رد ﺎﻣد ي 60 ﻪﺟرد ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺪﯾدﺮﮔ هرﺎﺼﻋ.
ﻞﺻﺎﺣ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ و رد ﺶﺷ و ﺢﻄﺳ ﯽﺘﻧآ ﺴﮐا ناﺪﯿ يﺰﺘﻨﺳ
ﯽﺳرﺮﺑ ﺪﺷ . تﺎﺸﯾﺎﻣزآ مﺎﺠﻧا
ﻪﺘﻓﺮﮔ نﺎﺸﻧ ﺪﻧداد ﮐ ﻪ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ
ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا هرﺎﺼﻋ ﻪﻧاد زار ﯾ
،ﻪﻧﺎ ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ ﺖﻈﻠﻏ هدﻮﺑ و رد
هدوﺪﺤﻣ ﺖﺤﺗ ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺎﺑ اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﺖﻈﻠﻏ
، اﺰﻓا ﯾ ﺶ ﺖﻓﺎﯾ ] 24 .[
ﯽﻫﺎﺷ بﺮﻋ )2
2007 (،
ﺖﯿﻓﺮﻇ و ﯽﻟﻮﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ
ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ گﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺎﺷ
ه تﻮﺗ ار درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺪﻧدادراﺮﻗ . ﺖﯿﻓﺮﻇ ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا هرﺎﺼﻋ يﺎﻫ
،ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ ﯽﻧﻮﺘﺳا و
ﯽﺑآ و يﺰﺘﻨﺳ ناﺪﯿﺴﮐا ﺲﺘﻧآ BHT
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ : 93 /1 ، 386 /1
،
66 /0 ، 921 / 3 لدﺎﻌﻣ لﻮﻣوﺮﮑﯿﻣ ﺎﻔﻟآ
لوﺮﻓﻮﮐﻮﺗ رد
مﺮﮔ هرﺎﺼﻋ
دﻮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ. تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﯽﻟﻮﻨﻓ
ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ هرﺎﺼﻋ رد ي ﯽﻟﻮﻧﺎﺘﻣ
>
ﯽﻧﻮﺘﺳا ﯽﺑآ >
دﻮﺑ ] 25 .[
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ رد ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺮﺿﺎﺣ
زا ﺮﻈﻧ طﺎﺒﺗرا دﻮﺟو ﻦﯿﺑ
راﺪﻘﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻟﻮﻨﻓ هرﺎﺼﻋ ﺎﻫ ﺎﺑ ﺖﯿﻓﺮﻇ
ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا نآ
ﺎﻫ ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﺖﺳد هﺪﻣآ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﯾﺎﺳ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ
ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺮﮕﯾد ﺖﺷاد
.
1. Kaviyarasan and Johnsy
Fig 5 Effect of different concentrations of mountain watermelon extract on free radical scavenging
activity
3 - 5 - ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ زا ﯽﮐﺎﺣ ﯽﻨﻌﻣ راد هرﺎﺼﻋ ﺮﺛا ندﻮﺑ ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ
رد
نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﺖﻋﺮﺳ ﺶﻫﺎﮐ و لﺮﺘﻨﮐ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد يراﺪﻬﮕﻧ ﯽﺘﻧآ
ناﺪﯿﺴﮐا دﻮﺑ ) 05 / 0
<
.(p
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ )
6 ( هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻣ ﯽ دﻮﺷ لﺮﺘﻨﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد )
ﺪﻗﺎﻓ
ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا ( ﻪﯿﻟوا راﺪﻘﻣ زا ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ ناﺰﯿﻣ 2/
4 راﺪﻘﻣ ﺎﺗ 2/
7
ﯽﻠﯿﻣ زا ﺲﭘ ﻦﻏور مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﺑ نﮋﯿﺴﮐا نﻻاو ﯽﮐا 72
ﺖﻋﺎﺳ
يﺎﻣد رد ﻦﻏور يراﺪﻬﮕﻧ 65
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺟرد رد
ﯽﻟﺎﺣ ﻪﮐ
ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ يوﺎﺣ ﻦﻏور 800 ppm
، 400 ، 200 و 100
هرﺎﺼﻋ اوﺪﻨﻫ
،ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧ زا ﺲﭘ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ دﺪﻋ 3
رد يراﺪﻬﮕﻧ زور
نوآ 65 ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺟرد زا
ﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ يرﺎﻣآ
ﯽﻨﻌﻣ يراد ﻦﯾا ﻦﯿﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﺞﯾﺎﺘﻧ زا ﻪﮐ
ﺖﺳاﺪﯿﭘ
، ندوﺰﻓا 800 ppm
هرﺎﺼﻋ ﯽﻫﻮﮐ ﻪﻧاوﺪﻨﻫ ﻦﻏور ﻪﺑ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﯿﺴﮐﺮﭘ دﺪﻋ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺎﯾﻮﺳ ﻪﻧﻮﻤﻧ
يﺎﻫ ﻗﺎﻓ ﺪ
ﯽﺘﻧآ ناﺪﯿﺴﮐا زا ﺲﭘ 72 دﻮﺟو ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ يراﺬﮔ نوآ ﺖﻋﺎﺳ
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻟﻮﻨﻓ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﺎﺑ ﯽﺘﻧآ
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا رﻮﮐﺬﻣ هرﺎﺼﻋ رد ﺖﺳا
عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا و نﺎﺸﻧ
هﺪﻨﻫد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﯽﺘﻧآ
ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
،ﺖﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو هرﺎﺼﻋ اﺮﭼ
ﻪﮐ هرﺎﺼﻋ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺒﯿﮐﺮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور رد ،نآ رد دﻮﺟﻮﻣ ﮏﯿﻟﻮﻨﻓ تﺎ
ﺖﯿﺻﺎﺧ ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ﻦﻏور رد ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا
ﻪﮐ ﻪﺑ ﻪﺑﻮﻧ دﻮﺧ
و ﺪﯿﺴﮐوﺮﭘ ﺲﯾﺪﻧا ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ رد
ﻪﺠﯿﺘﻧ يراﺪﯾﺎﭘ ﺶﯾاﺰﻓا
ﺎﯾﻮﺳ ﻦﻏور ﯽﺗراﺮﺣ ﯽﻣ
دﻮﺷ .
