در ﻣﻨﺎﻃﻖ زﻋﻔﺮان ﺧﻮراﮐﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﻼﻟﻪ ﺳﺎﻓﺮاﻧ

(1)

١

ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﯽﻤﮐ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ

ﻪﻟﻼﮐ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﯽﮐارﻮﺧ ناﺮﻔﻋز

(Crocus sativus L.) ﻖﻃﺎﻨﻣ رد

ﻦﯿﮕﺸﻣ ﺶﻟﺎﺗ و ﺮﻬﺸﻧاﻮﺿر ،ﺮﻬﺷ

دﺎﺷرا ﻪﺒﯿﻃ

*

ﯽﻋروا يﺪﻬﻣ ،1

ﯽﺘﺸﻬﺑ ﺎﺿرﺪﻣﺎﺣ ﺪﯿﺳ ،2 3

1.

ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد )

ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺶﯾاﺮﮔ (

ناﺮﯾا،ﻪﻧﺎﯿﻣ،ﻪﻧﺎﯿﻣ،ﯽﻣﻼﺳادازآ هﺎﮕﺸﻧاد،ﻪﻧﺎﯿﻣ ﺪﺣاو،

لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ [email protected]

2 . ناﺮﯾا،ﻪﻧﺎﯿﻣ،ﻪﻧﺎﯿﻣﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﻫ ﻮﻀﻋ

[email protected]

ﻪﻓﺮﺣ ياﺮﺘﮐد .3

ناﺮﯾا ،ﺪﻬﺸﻣ ،ﺪﻬﺸﻣ ﺎﺘﺴﺗ ﺖﮐﺮﺷ ﻞﻣﺎﻋ ﺮﯾﺪﻣ ، يا

[email protected]

هﺪﯿﮑﭼ

ناﺮﻔﻋز

(Crocus sativus L.)

، ﻪﻤﯿﻧ و ﮏﺸﺧ يﺎﻫ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﺎﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﻖﺒﻧز هداﻮﻧﺎﺧ زا و ﻪﻟﺎﺳ ﺪﻨﭼ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ

ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻪﻟﻼﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﻟﺎﺳ ﺮﻫ و هﺪﺷ رﺎﮔزﺎﺳ ﮏﺸﺧ .

رﺎﯿﺴﺑ ﯽﮐارﻮﺧ ﻪﯾودا ،ﺶﮕﻧر و ﻢﻌﻃ ،ﺮﻄﻋ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ناﺮﻔﻋز

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ يﺪﻨﻤﺷزرا .

لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ و ﻦﯿﺳوﺮﮐوﺮﮑﯿﭘ ،ﻦﯿﺳوﺮﮐ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﻪﺳ ﻂﺳﻮﺗ ناﺮﻔﻋز ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯽﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ

دﻮﺷ . طﻮﺑﺮﻣ نآ ﺮﻄﻋ

ﺲﻧﺎﺳا ﻪﺑ ﻪﺑ ،ﺖﺳا راﺮﻓ يﺎﻫ

ﻪﮐ يرﻮﻃ 60

ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ار ناﺮﻔﻋز راﺮﻓ ﺶﺨﺑ ﺪﺻرد ﺪﻫد

. ناﺰﯿﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد

ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻻﺎﺑ ﯽﯾارﺎﮐ ﺎﯾ ﻊﯾﺎﻣ ﯽﻓاﺮﮔﻮﺗﺎﻣوﺮﮐ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻂﺳﻮﺗ ناﺮﻔﻋز ﻪﻟﻼﮐ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ .

ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ناﺮﻔﻋز ﻪﻟﻼﮐ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ

) ﯽﺣاﻮﻧ ( ﺸﻣ ﺪﯾدﺮﮔ يروآ ﻊﻤﺟ ﺮﻬﺷ ناﻮﺿر و دوﺮﻫﺎﺷ ،ﺮﻬﺷ ﻦﯿﮕ .

زور زا نﺎﻣز ﮏﯾ رد ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﺎﻫ ﻞﮔ )

ﺖﻋﺎﺳ 8 - 6 ﺮﻬﻇ زا ﻞﺒﻗ (

ﻪﯾﺎﺳ ﻂﯾاﺮﺷ رد ،هﺪﺷ اﺪﺟ ﺎﻫ ﻞﮔ زا ﺎﻫ ﻪﻟﻼﮐ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ و هﺪﺷ هﺪﯿﭼ ﺖﺳد ﺎﺑ )

تﺪﻣ ﻪﺑ 10 - 8 زور ( هرﺎﺼﻋ ﺖﻬﺟ و هﺪﺷ ﮏﺸﺧ

،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ رد ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ و يﺮﯿﮔ ﺪﻧﺪﺷ هدﺎﻣآ

. ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ توﺎﻔﺗ ﻪﮐ هداد نﺎﺸﻧ يرﺎﻣآ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ياﻮﺘﺤﻣ رد يا

ﻦﯿﮕﺸﻣ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نآ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯿﺑ ﺮﻬﺷ

) 2/

1 ﺪﺻرد ( ﺮﻬﺸﻧاﻮﺿر ، )

99 / 0 ﺪﺻرد ( دوﺮﻫﺎﺷ و

) 46 /0 ﺪﺻرد ( ﺖﺳا هدﻮﺑ .

هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ

،ناﺮﻔﻋز

: Crocus sativus L.

ﻊﯾﺎﻣ ﯽﻓاﺮﮔﻮﺗﺎﻣوﺮﮐ ،لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ، ﻻﺎﺑ ﯽﯾارﺎﮐ ﺎﺑ

1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﺚﺤﺑ هدروآﺮﻓ و تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﯽﯾاﺬﻏ ﺖﯿﻨﻣا ﯽﻣ يزوﺮﻣا ﺮﺸﺑ ﻢﻬﻣ تﻼﮑﺸﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻢﻟﺎﺳ يزروﺎﺸﮐ يﺎﻫ

ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾا ﺖﺧﺎﻨﺷ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ ﯽﻤﯿﻠﻗا تاﺮﯿﯿﻐﺗ زا ﯽﻋارز نﺎﻫﺎﯿﮔ رﺎﮑﻧا ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﻏ يﺮﯾﺬﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ رد تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ و ﺎﻫ

ﻪﺑ ﯽﻣ ﮏﻤﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ نآ نازروﺎﺸﮐ و ناﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﻪﺑ يﻮﺟ ثداﻮﺣ زوﺮﺑ نﺎﮑﻣا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻓﺎﮐ ﯽﻫﺎﮔآ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﯾﺎﻤﻧ

ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ماﺪﻗا ﺖﺷﺎﮐ عﻮﻧ بﺎﺨﺘﻧا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺷادﺮﺑ و رﺎﮐ و ﺖﺸﮐ .

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ قﺎﺒﻄﻧا و ﺐﺳﺎﻨﺗ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ زا ﯽﻫﺎﮔآ يﺎﻫ

ﻻ نآ ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ يزروﺎﺸﮐ ﺖﺳا يزروﺎﺸﮐ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﻪﻣز

. زا يزروﺎﺸﮐ ﺮﺑ ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﯿﺛﺄﺗ

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﯾﺎﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا شزرا و ﺖﯿﻤﻫا ،تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺮﺑ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻂﺑاور ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ و هدﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻫ

دراد ﺎﻫرﻮﺸﮐ ياﺮﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا )

،ﯽﻟﺎﻤﮐ 1376 .(

هار زا ﯽﮑﯾ را و ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﯽﺳﺎﺳا يﺎﻫ

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ءﺎﻘﺗ رﻮﺸﮐ رد ﯽﻋارز يﺎﻫ

نآ ﮏﯾژﻮﻟﻮﮐا ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﯽﺿارا زا ﻪﻨﯿﻬﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا ﺎﻫ

) جﺮﻓ ،ﺶﻐﯿﺑﻮﻠﮑﺗ و هداز 1380

.(

يزروﺎﺸﮐ ﺶﺨﺑ رد ﺪﯿﻟﻮﺗ

ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ و اﻮﻫ و بآ ﻪﺑ يدﺎﯾز ﯽﮕﺘﺴﺑاو دراد بآ بﺬﺟ يﺎﻫ

. لﻮﺼﺤﻣ نﺪﯿﺳر ﺮﻤﺛ ﻪﺑ و ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر رد ﯽﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ شرﺎﺑ و ﺎﻣد

ﻧ ﺎﻣد ،ﺪﻧراد هﺪﻤﻋ ﺶﻘ

ﺶﯿﭘ و ﺖﺸﮐ ﺦﯾرﺎﺗ رد يا ﯽﻣ ﺎﻔﯾا لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﺗ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ ﯽﻨﯿﺑ

و شرﺎﺑ و ﺪﻨﮐ

ﯽﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ياﺮﺑ مزﻻ ﻂﯾاﺮﺷ كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر ﺪﻨﮐ

) ،ﯽﻧﺎﻣﺎﺳ هﺮﻄﻗ 1384

.(

ﺪﻧدﺎﻘﺘﻋا ﻦﯾا ﺮﺑ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﯽﺧﺮﺑ

(2)

٢

ﯽﮕﺘﺴﺑ اﻮﻫ و بآ ﻪﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ نﺎﺳﻮﻧ و يزروﺎﺸﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ عﻮﻧ ﻪﮐ دراد

) ،يﺪﻟﺎﺧ 1374 .(

ﯽﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ ناﺮﻔﻋز

sativus L.)

هﺪﻏ زﺎﯿﭘ ياراد ،ﻪﻗﺎﺳ نوﺪﺑ ،ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ و ﯽﻔﻠﻋ ﯽﻫﺎﯿﮔ

ﯽﻘﺒﻧز هداﻮﻧﺎﺧ زا ﻞﮑﺷ يوﺮﮐ يا ﺎﻫ

(Iridacea)

ﯽﻣ

ﺪﺷﺎﺑ .

ﺖﺳا ﻞﮔ ﻪﻣﺎﺧ ﯽﯾﺎﻬﺘﻧا ﻪﯿﺣﺎﻧ و ﻪﻟﻼﮐ ﻞﻣﺎﺷ نآ ﯽﺗرﺎﺠﺗ هدروآﺮﻓ .

يدﺎﺷ هﺎﯿﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ رد ناﺮﻔﻋز زا ﯽﻣ دﺎﯾ روآ

دﻮﺷ

) ،رﺪﯿﺣﺮﯿﻣ 1372

. ،يﺮﮔرز ، 1369

.(

ﺖﻤﯿﻗ ﺖﻓا ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ ﯽﻣ ناﺮﯾا ناﺮﻔﻋز ﺖﯿﻔﯿﮐ ندﻮﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ ناﺮﻔﻋز

نآ ﺖﻠﻋ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ

قﺎﺗا رد ناﺮﻔﻋز نﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﻪﯾﺎﺳ يﺎﻫ

ﯽﮔدﻮﻟآ ضﺮﻌﻣ رد ﻦﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ و راد ﺖﺳا ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ يﺎﻫ

) ،ﯽﻨﯿﺴﺣ 1378 .(

ﻦﯾا ﺎﺑ

و نازروﺎﺸﮐ ﻞﯾﺎﻤﺗ دﻮﺟو هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾا بﻮﺧ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﺪﻣآرد و دوﺪﺤﻣ ﯽﺑآ زﺎﯿﻧ ،نﺎﺳآ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﺖﺸﮐ زا ﯽﻫﺎﮔآ و نﺎﻋراز

ﯽﮔﮋﯾو ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ نﺎﻧآ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺺﺧﺎﺷ و ﯽﻤﯿﻠﻗا ﻂﯾاﺮﺷ ندﻮﺑ ﺎﯿﻬﻣ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ

،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ

ﺪﻧدروآ يور ناﺮﻔﻋز ﺖﺸﮐ ﻪﺑ و هدز ﺖﺸﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﺑ ﺖﺳد

(Duke, 1987)

. ز ﺖﯿﻔﯿﮐ ،ﻦﯿﺳوﺮﮐ ﺖﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﻪﺳ ﻂﺳﻮﺗ ناﺮﻔﻋ

ﯽﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ و ﻦﯿﺳوﺮﮐوﺮﮑﯿﭘ دﻮﺷ

. ﺲﻧﺎﺳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نآ ﺮﻄﻋ ﻪﺑ ،ﺖﺳا راﺮﻓ يﺎﻫ

ﻪﮐ يرﻮﻃ 60

ناﺮﻔﻋز راﺮﻓ ﺶﺨﺑ ﺪﺻرد

ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ار ﺪﻫد

. ﯽﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﯿﻟوا يﺎﻫﺪﯾزﻮﮑﯿﻠﮔ ﻪﯾﺰﺠﺗ زا ﺲﭘ هدﺎﻣ ﻦﯾا دﻮﺷ

. ﯽﻣ ﺮﻄﻋ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﯿﻟوا يﺎﻫﺪﯾزﻮﮑﯿﻠﮔ

-

ﺑ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ دراﺪﻧ يﺮﻄﻋ هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ هزﺎﺗ ناﺮﻔﻋز ﻞﯿﻟد ﻦﯿﻤﻫ ﻪ .

بآ ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ و ﯽﯾاﻮﻫ و

ﻪﻟﻼﮐ رد دﻮﺟﻮﻣ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ ﯽﮐﺎﺧ يﺎﻫ

ناﺮﻔﻋز ﯽﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﺪﺷ ﺖﺸﮐ ﺪﺷﺎﺑ

.

2 - شور و داﻮﻣ ﺎﻫ

2 - 1 - ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ

رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺳ

ﻦﯿﮑﺸﻣ و ﺮﻬﺸﻧاﻮﺿر ،دوﺮﻫﺎﺷ ي ﺮﻬﺷ

ﻧا مﺎﺠ ﺪﺷ . تﺎﺼﺘﺨﻣ ،ﻞﺤﻣ رد يروآ ﻊﻤﺟ مﺎﮕﻨﻫ

عﺎﻔﺗرا و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ضﺮﻋ و لﻮﻃ ﻞﻣﺎﺷ ،ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺢﻄﺳزا

ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺞﻨﺳ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻞﺤﻣ ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ

1

) لوﺪﺟ 2 - 1 .(

لوﺪﺟ 2 - 1 - ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﻧﺎﮑﻣ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ

Utm Y Utm X

ضﺮﻋ

ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ

ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ لﻮﻃ

ﺢﻄﺳ زا عﺎﻔﺗرا ﺎﯾرد ) ﺮﺘﻣ ( ﻪﻘﻄﻨﻣ

ﯾدر

ف

4257181 733784

N38˚ 25 939˝

E47˚ 40 701˝

1300 ﻦﯿﮕﺸﻣ

ﺮﻬﺷ 1

4156736 307596

N37˚ 32 25˝

E48˚ 49 3369˝

1114

ﺮﻬﺸﻧاﻮﺿر هدرا

2

4034539 330253

N36˚ 36 28˝

E55˚ 6 22˝

1295

دوﺮﻫﺎﺷ وﺮﭘ قﺎﻃ رﺎﻬﭼ

3

2 - 2 - ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﻤﯿﻠﻗا تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ

ياﺮﺑ ﯽﺳرﺮﺑ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﻤﯿﻠﻗا

هﺎﮕﺘﺴﯾز ﺎﻫ سﺎﺳاﺮﺑ ﻦﯾﺮﺘﮑﯾدﺰﻧ هﺎﮕﺘﺴﯾا

ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ ﻪﺑ

،هﺎﮕﺘﺴﯾز زا تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ رﺎﻣآ

ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﯿﻬﺗ هﺮﯿﻏ و ﯽﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ،نارﺎﺑ شرﺎﺑ ،تراﺮﺣ ﻪﺟرد ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ )

لوﺪﺟ 2 - 2 .(

لوﺪﺟ 2 - 2 - ﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ ت

ﺖﺑﻮﻃر ﻂﺳﻮﺘﻣ ﯽﺒﺴﻧ شرﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ

ﻪﻧﻻﺎﺳ ) ﯽﻠﯿﻣ -

ﺮﺘﻣ ( ﻞﻗاﺪﺣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ

ﺎﻣد ) ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد -

داﺮﮔ ( ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ

ﺎﻣد ) ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد -

داﺮﮔ ( ﺎﻣد ﻂﺳﻮﺘﻣ

) ﻪﺟرد

ﯽﺘﻧﺎﺳ داﺮﮔ ( ﻪﻘﻄﻨﻣ

56 2/

382 4/

2 4/

15 8/

10 ﻦﯿﮑﺸﻣ

ﺮﻬﺷ

76 6/

1034 8/

13 3/

21 6/

17 هدرا

ﺮﻬﺸﻧاﻮﺿر

51 5/

147 8/

9 3/

21 5/

15 دوﺮﻫﺎﺷ وﺮﭘ قﺎﻃ رﺎﻬﭼ

1-GPS (Global Positioning System)

(3)

٣

2 - 3 - كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ

كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ ﻢﻬﻣ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺑﺎﯾزرا ياﺮﺑ )

ﺖﯾاﺪﻫ ،عﺎﺒﺷا ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ،ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ،هﺪﻨﻨﮐ ﯽﺜﻨﺧ داﻮﻣ ،كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ

بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺪﺻرد ،بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ،كﺎﺧ ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا ،ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا (

هﺎﮕﺸﯾور زا ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻖﻤﻋ زا ﯽﮐﺎﺧ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ

30 ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ

ﺪﺷ يرادﺮﺑ .

د نآ ﻪﯾﺰﺠﺗ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﺎﻨﻤﺳ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﯽﺳﺎﻨﺷ كﺎﺧ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآر

) لوﺪﺟ 1 - 3 .(

لوﺪﺟ 2 - 3 - ﻦﯿﮑﺸﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺳ كﺎﺧ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ دوﺮﻫﺎﺷ وﺮﭘ قﺎﻃ رﺎﻬﭼ و ﺮﻬﺸﻧاﻮﺿر هرا ،ﺮﻬﺷ

دوﺮﻫﺎﺷ ﺮﻬﺸﻧاﻮﺿر

ﻦﯿﮑﺸﻣ

ﺮﻬﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ

0 - 30 0

- 30 0

- 30 ﻖﻤﻋ

4/

1 6/

1 37

/1 ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ﺪﺻرد

(%O.C)

6/

3 2/

21 4/

37 سر ﺪﺻرد

(Clay)

88 / 70 2/

35 46

ﺖﻠﯿﺳ ﺪﺻرد

(Silt)

52 / 25 6/

43 6/

16 ﻦﺷ ﺪﺻرد

(Sand)

ﺖﻠﯿﺳ -

ﯽﻣﻮﻟ ﯽﻣﻮﻟ

ﯽﺘﻠﯿﺳ

- ﯽﺳر - ﯽﻣﻮﻟ ﯽﺘﻓﺎﺑ سﻼﮐ

(Texture)

58 69

55

عﺎﺒﺷا ﺪﺻرد (SP)

59 /7 56

/6 85

/7 ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا

(pH)

5/

17 1/

18 34

/ 18 هﺪﻨﻨﮐ ﯽﺜﻨﺧ داﻮﻣ

(T.N.V)

5/

1 66

/0 61

/0 ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ

(EC)

2/

17 8/

6 4/

14 بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ

(K)

09 /0 2/

0 12

/0 ﻞﮐ تزا ﺪﺻرد

(%N)

41 /8 8/

64 6/

8 بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ

(P)

2 - 4 - ﻊﻤﺟ ﻪﺳوﺮﭘ يروآ

هﺎﯿﮔ يروآ ﻊﻤﺟ (Crocus sativus L.)

ﻦﯿﮑﺸﻣ يﺎﻫﺮﻬﺷ زا و نﻼﯿﮔ نﺎﺘﺳا رد ﺮﻬﺸﻧاﻮﺿر هدرا ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﻞﯿﺑدرا نﺎﺘﺳا رد ﺮﻬﺷ

وﺮﭘ قﺎﻃ رﺎﻬﭼ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا نﺎﻨﻤﺳ نﺎﺘﺳا رد دوﺮﻫﺎﺷ

. زا ﻞﮔ ﺖﺷادﺮﺑ نﺎﻣز ناﺮﻔﻋز لﻮﺼﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ و ﺖﯿﻤﮐ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا

ﺖﺳا ﻪﻋرﺰﻣ .

ﻞﮔ يروآ ﻊﻤﺟ ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺢﺒﺻ ﻪﻧ ﺎﺗ ﺞﻨﭘ ﺖﻋﺎﺳ زا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ نارﺎﮐ ناﺮﻔﻋز سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ

ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ) ،نارﺎﮑﻤﻫ و يﻮﻧﺎﺑ

1391 .(

ﻞﺼﻓ رد ،ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ زا ﺲﭘ ﺰﯿﯾﺎﭘ

ز ، ﻞﮔ و ﺶﯾور نﺎﻣ ﯽﻫد

ناﺮﻔﻋز ﺪﺷ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻞﺤﻣ ﻪﺑ هﺎﯿﮔ يروآ ﻊﻤﺟ ﺖﻬﺟ .

ﺪﯾدﺮﮔ يروآ ﻊﻤﺟ ﻞﺤﻣ ﺮﻫ زا ﯽﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺳ داﺪﻌﺗ .

ﻪﮐ فﺮﺼﻣ درﻮﻣ ماﺪﻧا يروآ ﻊﻤﺟ مﺎﮕﻨﻫ رد ﻞﮔ

ﻪﺳ ﻪﻟﻼﮐ يوﺎﺣ يﺎﻫ

ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ناﺮﻔﻋز ﻪﻟﺎﺳ ود يﺎﻫزﺎﯿﭘ زا ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺧﺎﺷ .

ﻞﮔ نﺪﯿﭼ زا ﺲﭘ اﺮﻔﻋز يﺎﻫ

ﻪﻟﻼﮐ ن ﺪﺷ اﺪﺟ نآ زا ﻻﺎﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ ﺎﻫ .

ﺖﮐﺎﭘ رد يﺎﻫ

هرﺎﻤﺷ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ لﺎﻘﺘﻧا ﺖﻬﺟ صﻮﺼﺨﻣ ﺪﻧﺪﺷ يراﺬﮔ

. ،يروآ ﻊﻤﺟ زا ﺪﻌﺑ ﻞﮔ زا نﺪﺷ اﺪﺟ زا ﺲﭘ ﻪﻣﺎﺧ و ﻪﻟﻼﮐ

ﻪﯾﺎﺳ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺎﻫ )

ﻪﺑ

تﺪﻣ 10 - 8 زور ( هرﺎﺼﻋ ﺖﻬﺟ و هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﺪﻧﺪﺷ هدﺎﻣآ ،هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ رد ﺖﯿﻔﯿﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ و يﺮﯿﮔ

. 20 ﯽﻠﯿﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا مﺮﮔ و ﺪﺷ ردﻮﭘ و نزو

هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﺪﺷ ﻪﯾﺰﺠﺗHPLC

) ﮏﯿﺟﺎﺗ و

،نارﺎﮑﻤﻫ 1391 .(

زﺎﺳرﺎﮑﺷآ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ ﻻﺎﺑ ﯽﯾارﺎﮐ ﺎﺑ ﻊﯾﺎﻣ ﯽﻓاﺮﮔﻮﺗﺎﻣوﺮﮐ شور زا

ءاروﺎﻣ ﺶﻔﻨﺑ - جﻮﻣ لﻮﻃ ﺎﺑ ﯽﺋﺮﻣ يﺎﻫ

257 ، 330 و 440 ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ .

بآ نﺎﯾداﺮﮔ ﻢﺘﺴﯿﺳ و سﻮﮑﻌﻣ زﺎﻓ نﻮﺘﺳ زا -

ﻧﺎﺘﻣ ﻪﺑ لﻮ

ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا كﺮﺤﺘﻣ زﺎﻓ ناﻮﻨﻋ .

ﯽﻠﯿﻣ ﮏﯾ نﺎﯾﺮﺟ ﺖﻋﺮﺳ ﺶﯾﺎﻣزآ تﺪﻣ لﻮﻃ رد نﻮﺘﺳ يﺎﻣد و ﻪﻘﯿﻗد ﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ

30 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد دﻮﺑ داﺮﮔ

.

دﻮﺑ ﺮﺘﯿﻟوﺮﮑﯿﻣ ﺞﻨﭘ ﯽﻘﯾرﺰﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ راﺪﻘﻣ .

ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻦﯿﺳوﺮﮐ و لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ،ﻦﯿﺳوﺮﮐوﺮﮑﯿﭘ ياﺮﺑ ﻪﻨﯿﺸﯿﺑ جﻮﻣ لﻮﻃ 257

، 330 و 440 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ

دﻮﺑ . ﺎﻬﻧ رد هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺖﯾ راﺰﻓا مﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ

MSTATC ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا

. ﺎﺑ ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر Exel 2007

ﺪﺷ مﺎﺠﻧا

.

(4)

۴

3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ )

لوﺪﺟ 3 - 1 ( ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺖﺸﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ناﺮﻔﻋز ﯽﻠﺻا تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد

1

ﮓﻧر ﻞﻣﺎﻋ ياﺮﺑ ﺪﺻرد )

لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ( ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا رد لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺢﻄﺳ رد راد

1 ﺪﺻرد

ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . يرﻮﻃ ﻪﺑ ﻦﯿﮕﺸﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ ﺮﻬﺷ

ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﻂﺳاوﺪﺣ ﺮﻬﺸﻧاﻮﺿر ﻪﻧﻮﻤﻧ و

ﺖﺳا لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ناﺰﯿﻣ .

ﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺖﺳا دوﺮﻫﺎﺷ ﻪﻧ

) رادﻮﻤﻧ 3 - 1 .(

ﯽﮑﯿﻓادا و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺞﯾﺎﺘﻧ

هﺪﻨﻨﮐ ﯽﺜﻨﺧ داﻮﻣ ﺎﺑ و ﯽﻔﻨﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ و كﺎﺧ ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ و لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ هﺪﺷ ﻪﯾﺰﺠﺗ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓﺎﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ 1

دراد دﻮﺟو ﺪﺻرد .

و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺞﯾﺎﺘﻧ داد نﺎﺸﻧ هﺪﺷ ﻪﯾﺰﺠﺗ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺎﺑ ﯽﮑﯿﻓادا

ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ و كﺎﺧ ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ و لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ هﺪﻨﻨﮐ ﯽﺜﻨﺧ داﻮﻣ ﺎﺑ و ﯽﻔﻨﻣ

1 ﺪﺻرد

دراد دﻮﺟو )

لوﺪﺟ 3 - 2 .(

ﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ سر ﺪﺻرد ﻦﯿﺑ ﻪﮐ هداد نﺎﺸﻧ ﺲﻟرﺎﮐ و اﺮﯿﻧﻮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺒ

رد راد

ﺢﻄﺳ 1 دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺎﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ دراد دﻮﺟو ﺪﺻرد .

رادﻮﻤﻧ ﺪﺻرد 3

- 1 - ﻪﻧﻮﻤﻧ رد لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﻊﻤﺟ ناﺮﻔﻋز يﺎﻫ

هﺪﺷ ﺖﺸﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا هﺪﺷ يروآ

لوﺪﺟ 3 - 1 - لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ لوﺪﺟ

تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ

ﻪﺟرد يدازآ تﺎﻌﺑﺮﻣ عﻮﻤﺠﻣ

لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ

ﺖﺸﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ

2

**

504 / 871539

ﯽﺸﯾﺎﻣزآ هﺎﺒﺘﺷا

6 296

/ 2404

تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ ) ﺪﺻرد ( -

25

/2

0

0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2

ﺮﮭﺷ ﻦﯿﮑﺸﻣ ﺮﮭﺷ ناﻮﺿر دوﺮھﺎﺷ

a b

لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ)ﺪﺻرد( c

ﺖﺸﮐ ﻖﻃﺎﻨﻣ

(5)

۵

لوﺪﺟ 3 - 2 - ﯽﮑﯿﻓادا ﻞﻣاﻮﻋ و ﺎﻣد ،عﺎﻔﺗرا ﺎﺑ لﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ لوﺪﺟ

ﺎﻧاﺮﻓﺎﺳ ل

216 /0 - عﺎﻔﺗرا

478 /0 - ﺎﻣد

58 /0 ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا

121 /0 ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ

972**

/ 0 - ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ

242 /0 ﺮﻔﺴﻓ

/955**

0 - ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ

486 /0 ﻞﮐ تزا

999**

/ 0 هﺪﻨﻨﮐ ﯽﺜﻨﺧ داﻮﻣ

4 - ﻊﺑﺎﻨﻣ

1 - ع ،ﯽﻨﯿﺴﺣ .

1378 . ناﺮﻔﻋز يروآﺮﻓ .

ﻞﮔرز نارﺎﮑﻧاﺮﻔﻋز تﺎﻣﺪﺧ و يزروﺎﺸﮐ ﻪﺴﺳﺆﻣ .

ﻪﺤﻔﺻ 6 - 7.

2 - ش ،يﺪﻟﺎﺧ .

1374 . يدﺮﺑرﺎﮐ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ و بآ )

ﻪﯿﺣﺎﻧ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد اﻮﻫ و بآ دﺮﺑرﺎﮐ يا

.(

ناﺮﻬﺗ ﺲﻣﻮﻗ ﺮﺸﻧ .

ﻪﺤﻔﺻ 81 .

3 - ع ،يﺮﮔرز . 1369 . ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ .

ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا .

مرﺎﻬﭼ ﺪﻠﺟ .

ص 924 .

4 - جﺮﻓ م ،هداز . ع ،ﺶﻐﯿﺑﻮﻠﮑﺗ ، .

1380 . ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ تﺎﻋﻼﻃا ﻢﺘﺴﯿﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﺪﻤﻫ نﺎﺘﺳا ﯽﯾﺎﻤﯿﻠﮐوﺮﮔآ يﺪﻨﺑ ﻪﯿﺣﺎﻧ .

ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻠﺠﻣ يﺎﻫ

ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ . ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا .

هرﺎﻤﺷ 41 . ص 93 .

5 - س ،ﯽﻧﺎﻣﺎﺳ هﺮﻄﻗ .

1384 . ﯽﺳﺎﻨﺷ ﻢﯿﻠﻗا هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ يزروﺎﺸﮐ تاﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻣد ﺮﯿﺛﺄﺗ ،يزروﺎﺸﮐ رد ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ دﺮﺑرﺎﮐ .

ﻪﯾﺮﺸﻧ

ناﺮﻬﺗ راﻮﯿﻧ ﯽﻨﻓ و ﯽﻤﻠﻋ ﻪﯾﺮﺸﻧ ﻪﻤﯿﻤﺿ ،ﯽﻠﺧاد .

ص 1.

6 - غ ،ﯽﻟﺎﻤﮐ . 1376 . ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﮐا ﯽﺳرﺮﺑ ﺮﺑ صﺎﺧ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ و ﯽﻤﯿﻠﻗا ﺮﻈﻧ زا رﻮﺸﮐ بﺮﻏ يﺎﻫراﺰﻤﯾد يﺎﻫ

يﺮﺘﮐد ﻪﻟﺎﺳر ،ﻢﯾد مﺪﻨﮔ

ناﺮﻬﺗ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو ،ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد .

ص 61 .

7 - ح ،رﺪﯿﺣﺮﯿﻣ .

1372 . يرﺎﻤﯿﺑ نﺎﻣرد و يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ رد نﺎﻫﺎﯿﮔ دﺮﺑرﺎﮐ ،ﯽﻫﺎﯿﮔ فرﺎﻌﻣ ﺎﻫ

. ناﺮﻬﺗ ﯽﻣﻼﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﺸﻧ ﺮﺘﻓد .

مود ﺪﻠﺟ . ص

535 . 8- Duke, J.A. 1987. Handbook of medicinal herbs. CRC Press Inc. Pp: 148-149.